Laminaria (alga)

SADRAJ
UVOD........................................................................................................................2
1. ALGE....................................................................................................................3
2. MORSKE ALGE....................................................................................................4
2.1.
Zelene
alge......................................................................................................5
2.2.
Smee
alge......................................................................................................7
2.3.
Crvene
alge.....................................................................................................7
2.4.
Slatkovodne
alge............................................................................................10
3. Alge roda Laminaria............................................................................................11
ZAKLJUAK14
LITERATURA.15

Laminaria (alga)

UVOD
Alge su iroko rasprostranjena grupa organizama vodenih biotope, ive i van vodene sredine.
Najmlaa grupa algi stara je oko 150 miliona godina. Alge imaju izuzetan znaaj za zdravlje
ovjeka. O radu emo rei neto vie o njima, njihovom znaaju, ne samo za psihofiziko stanje
ovjeka ve i za nauku, naveemo njihovu podjelu te posebno istai alge roda Laminaria.
Dakle, alge rastu ispod povrine vode i sline su biljkama, iako nisu prave biljke. Ljudi ve dugo
koriste morske alge u ishrani. Mogu se jesti svjee, a najee se koriste suene. Prirodno su
slane i imaju ukus morskih plodova. Veoma su korisne za ljudski organizam jer sadre vee
koliine mineral u odnosu na biljke koje rastu na kopnu. Po sadraju minerala ovo je namirnica
bez premca. Svaka alga ima posebne osobine ali imaju i dosta toga zajednikog.
Korisne su za imunitet, ienje organizma, metabolizam, imaju diuretska svojstva . Sniavaju
masnou u krvi te su nezaobilazne u makrobiotici i vegetarijanskoj ishrani. U sebi sadre sve ono
to je dobro u morskoj vodi. Dakle, veoma su bogate raznim vitaminima i mineralima te je
veoma vano da se uvrste u ishranu ovjeka zbog njegovog zdravlja. Mnogi istraivai se bave
njihovim znaajem ne samo za ovjeka ve i za nauku uopte, posebno za biologiju.

Laminaria (alga)

1. ALGE
Alge su velika i raznolika skupina autotrofnih organizama koji ive u vodenim ili vlanim
stanitima. Obuhvataju jednostanine organizme veliine 0,2 do 2 m i viestanine organizme
od kojih neki mogu dosei divovske dimenzije (npr. Laminaria do 60 m). Sve alge su eukarioti
osim modrozelenih algi koje su prokaritoi, iako se danas ove alge svrstavaju u bakterije. Nauka
koja prouava alge je algologija ili fikologija. 1
Alge dijelimo u sedam grupa, a jedan od kriterijuma klasifikacije viestaninih razvijenijih vrsta
je sastav pigmenata u plastidima. Zelene alge imaju hloroplaste, smee alge u stanicama imaju
feoplaste, plastide s visokim sadrajem fukoksantina, smeeg pigmenta koji prekriva hlorofil, a
crvene alge imaju rodoplaste s crvenim pigmentom fikoeritrinom.
Imenom alge objedinjene su vrlo razliite skupine autotrofnih steljnjaa. Meu njima postoje
znatne razlike, naroito u grai njihovih rasplodnih stanica. Tijelo steljnjaa je steljka ili talus.
Nije razlueno na korijen, stablo i list, nego ima dijelove koji morfoloki i po svojoj funkciji
podsjeaju na organe viih biljaka. To su rizoidi ili korjenii, kauloid ili stabalce i filoidi ili
listii. 2
Alge se koriste kao ubrivo, izvor minerala, a u pojedinim regionima se koriste i za ishranu
domaih ivotinja, pa ak i ljudi. Metode masovnog gajenja algi pruaju mogunost reavanja
problema ienja zagaenih voda, fiksiranja atmosferskog azota, omoguavanja opstanka u
svemiru, korienja algi u ishrani ljudi i ivotinja.
Analizom hemijskog sastava algi koje se upotrebljavaju u ishrani ustanovljeno je da se u njima
nalazi najvie ugljenih hidrata, neto manje proteina, a najmanje imaju lipida. Osim toga, alge su
bogate vitaminima A, B1, B12, C i D, a sadre i znatne koliine joda, broma i drugih supstanci
to u jo veoj meri poveava njihovu hranljivu vrednost.
Vegetativno tijelo algi je talus, i mono moe biti: jednoelijsko, kolonijalno, acelularno i
vieelijsko. Najprimitivnije alge nemaju elijski zid (gimnoplasti), neke alge imaju elastian
sloj pelikulu ili vrst omota teku, dok veliki broj algi ima elijski zid. Alge se hrane autrtrofno,
miksotrofno i heterotrofno. Razmnoavanje je vegetativno, bespolno (sporama) i polno.
Najee su rasprostranjene u vodenim ekosistemima, a ima ih i na kopnu (fitoplankton,
fitobentos, epifitne alge). 3

1 (orevi, J., Konjevi, R., Nedeljkovi, N., Cviji, G. (2013): Biologija za gimnaziju prirodno matematikog
smera. Beograd: Zavod za udbenike, str.50).

2 ( Krsnik-Rasol, M., Krajai, L., (2012): ivot udbenik biologije za 1.razred, Zagreb, str. 78)
3

Laminaria (alga)
Jednoelijske alge se mogu nai na vrlo razliitim stanitima od predjela koji su prekriveni
snijegom pa do dlaka nekih ivotinja. Brojne vrste su strogo ograniene na slatke vode. Postoje
brojni termini koji se koriste za alge koje nastanjuju odreene lokacije. Bentosne alge su
privrene za neki supstrat. Epilitske alge su privene za neke stijene, epifitske za biljke,
epizoine za ivotinjske organizme. Psamon ine alge privrene za pijesak.
Fitoplankton ine alge koje se slobodno kreu u vodenom tijelu , posebno u barama, jezerima,
morima. Osim jednoelijskih algi, fitoplankton sainjavaju modrozelene alge i bakterije.
Tihoplankton su alge koje su odvojene od supstrata i slobodno plutaju u vodama potoka i rijeka.
U kopnenim i morskim vodama jednoelijske alge obavljaju primarnu produkciju (fotosintezu) i
bitan su dio fitoplanktona. Hrana su mnogim vodenim beskimenjacima i ribama. 4

2. MORSKE ALGE
Od davnina su morske alge bile poznate kao bogat izvor mineralnih soli, a posebno kalijumovih,
natrijumovih i azotnih. Morske alge se koriste za ubrenje zemljita u mnogim primorskim
krajevima Evrope, Azije i Amerike. Pored neorganskih soli koje u velikoj meri doprinose
poboljanju plodnosti zemljita, sa algama u podlogu dospijevaju i mikroelementi poput joda,
arsena i bora. Radi dobijanja ubriva sakupljaju se prije svega, krupne alge koje izgrauju guste i
prostrane populacije. Kao ubrivo, alge se obino koriste na dva naina. Jedan od naina je da se
sakupljene alge osue, isitne, a zatim razbacaju po obradivom zemljitu. S obzirom da pepeo
mrkih algi ini 15 do 45, a u nekim sluajevima i do 53% suve teine, sakupljene alge se spaljuju
i njihov pepeo se koristi kao ubrivo.
U primorskim regionima svih kontinenata alge se koriste u ishrani kako domaih ivotinja tako i
ljudi. Svjee ili na razliite naine pripremljene alge se nalaze na trpezama naroda kotske,
Irske, Francuske, Indonezije, Vijetnama, Filipina. Kao specifina nacionalna jela alge se javljaju
i u Kini, a posebno u Japanu. U Japanu se od razliitih vrsta roda Laminaria prave brojni
prehrambeni proizvodi poznati pod nazivom kombu.5

3(Vilii, T. (2007). ivot izmeu plime i oseke na obali Atlantika, FAO Aguatic Sciences and Fisheries. Vol.59, str.
123.)

4( Odak, T., Treer, T. (2000). Pregled istraivanja vodenih makrofita u Hrvatskoj. Croatian Journal of Fisheries.
Vol.58, str.103.)

5 (Hanamer, L. (1969). Free space photosynthesis in the algae Fucus virsoides and Laminaria saccharina, Marine
biology. Vol.4, str.137.)

Laminaria (alga)
Iz pepela pojedinih mrkih algi se dobija jod. Radi dobijanja joda najee se koriste vrste roda
Laminaria i vrsta Phyllophora nervosa. To su krupne alge, grade guste populacije, lako se
sakupljaju, a bogate su jodom. U pepelu vrste Phyllophora nervosa ima oko 1,2% joda.
Jedno od najpoznatijih organskih jedinjenja koje se dobija iz algi je svakako alginska kiselina,
odnosno njene soli alginati. Ova jedinjenja se dobijaju iz elijskih zidova mrkih algi u kojima se
nalazi od 13 do 38% ovih jedinjenja. Najpoznatije vrste mrkih algi koje se koriste za izdvajanje
ovih jedinjenja su Ascophyllum nodosum, Laminaria clostonii i Macrocystis pyrifera. Pojedini
alginati se ne rastvaraju u vodi, dok druge voda dobro rastvara. Oni su najee bez boje, ukusa i
mirisa. Odlikuju se izvanrednim lepljivim svojstvima, koja su u odnosu na gumiarabiku 37 puta
jaa. S obzirom da se odlikuju dobrim tehnolokim svojstvima alginati danas nalaze iroku
primenu u tekstilnoj, prehranbenoj, graevinskoj i kozmetikoj industriji. Alginati se u tekstilnoj
industriji i pri proizvodnji papira koriste za slepljivanje vlakana. U graevinarstvu se koriste
kako bi poveali hidroizolacione sposobnosti cementa, asfalta i drugih materijala. Nerastvorljivi
alginati nalaze primenu pri izradi nepromoivih tkanina (inpregnacija), linoleuma, kao i pri
spravljanju boja koje su otporne na vlagu i kojima se premazuju objekti koji su u stalnom dodiru
sa vodom. 6

2.1. Zelene alge

Meu mnotvom razliitih vrsta algi rei emo nesto o zelenim, smeim i crvenim algama.
Zelene alge (Chorophyceae) obuhvatajau oko 500 rodova sa oko 8000 vrsta koje veinom ive u
slatkim vodama ali su brojne morske i terestrine vrste. Svi predstavnici klasa
Zygnematophyceae i Charophyceae, kao i veina vrsta iz klase Chlorophyceae, su ogranieni
samo na slatke vode. Svi predstavnici klasa Ulvophyceae, Cladophorophyceae,
Bryopsidophyceae i Dasicladaceae su iskljuivo morski organizmi. Postoje brojne
jednostanine i kolonijalne planktonske alge, ali su brojne i jednostanine ili kolonijalne forme
koje ive u bentosu, na stijenama ili na drugim biljkama; neke su makroskopske. Brojne
filamentozne alge su privreene za supstrat u ranim fazama razvoja, ali kasnije postaju
slobodno plivajue te formiraju skupine u obliku loptica ili prekrivaa koji se sastoji od brojnih
isprepletenih filamenata.
Na stjenovitim su obalama te alge posebno brojne u gornjem dijelu intertidalne zone. Stijene su
pokrivene zelenim algama iz rodova Ulva, Enteromorpha i Ulothrix. Vrste iz rodova Ulva i
Enteromorpha mogu formirati i guste naslage na pjeskovitim obalama i tepihe preko sedimenata
pri niskoj plimi. U Japanu se vrste rodova Ulva i Enteromorpha uzgajaju u estuarijima za
ishranu.

6 (uljevi, A., Antoni Despolatovi, M., Matijevi, S., estanovi, V. (2003). Utjecaj invazivnog varijeteta
tropske alge. Zbornik saetaka 8.Hrvatskog biolokog kongresa. Zagreb, Hrvatska., str.123.)

Laminaria (alga)
Predstavnici zelenih algi imaju razliite stepene organizacije. Dio ih ivi kao slobodni biai, i to
jednostanini ili kolonijalni; ostali su kokoidi ili palmeloidi, te nepokretni; neki su viestanini
(filamentozni ili talozni); a neke su sifonalne grae. Kod flagelatnih vrsta, stanica je okruena
glikoproteinskim omotaem. Reprodukcija se obino odvija formiranjem flagelatnih
reproduktivnih stanica, koje imaju dva ili etiri apikalna bia. Nekoliko rodova stvara zoide s
brojnim bievima, dok neke vrste proizvode samo nepokretne reproduktivne stanice.
Jedna od najjednostavnije graenih zelenih algi je kina alga (Pleuroccocus sp.). Razmnoava se
vegetativno, obinom diobom. Prilikom diobe se najprije podijeli jezgra, a zatim se suava na
sredini, dok se jedna stanica ne odvoji od druge. Novonastale jedinke raznosi vjetar ili voda, ili
na mjestu nastanka stvaraju kolonije. Neto sloenija od kine alge je klamidomonas
(Chlamidomonas sp.)
Najvaniji predstavnik kolonijalnih algi ja volvoks (Volvox aureus). Ima oblik kugle koja sadri
odreen broj jedinki koji ostaje stalan od rane faze razvoja do sljedeeg razmnoavanja. Takva
zatvorena kolonija se naziva cenobija.7
Viestanine zelene alge najee imaju oblik nerazgranatih ili razgranatih niti. Najea nitasta
nerazgranata alga koja ivi u slatkim vodama je spirogira (Spirogyra crassa). Lako se
prepoznaje po vrpastom hloropalstu koji oblikuje spirale. Razmnoava se konjugacijom. Dvije
se stanice niti, jedna muka i jedna enska spoje preko citoplazmatskog mostia ili kopulacijskog
kanala, tzv. jarma a potom cijeli sadraj iz muke stanice pree u ensku, pa se tako obavi
izmjena genetikog materijala.

7 (Toki, B. (2009). Biologija, ekologija i zakonska zatita. Split: Sveuilite u Splitu, str.68)

Laminaria (alga)

2.2. Smee alge (Phaeophyceae)

Kao predstavnika smeih algi naveemo Fucus virsoides, jadranski brai, endeminu
jadransku vrstu koja ivi privrena na kamenitu podlogu u zoni plime i oseke, a indikator je
istog mora. Steljka je braia djelimino diferencirana pa razlikujemo stopalo kojim je alga
privrena za podlogu, kauloid koji nalikuje stabljici i dihotomski se grana u proirene i
plosnate filoide koji nalikuju listovima. U filoidima su zrani mjehuri, a na povrini udubine
konceptakuli u kojima su sterilnim nitima (parafizama) zatieni rasplodni organi: enski
oogoniji i muki anteridiji. Oogoniji su veliki, kratkog drka i u njima se mejozom stvaraju
haploidne jajne stanice. Anteridiji su manji, na dugim, tankim i razgranatim drkama, a u njima
se, redukcijskom diobom, stvaraju spermatoziodi s bievima. Ti rasplodni organi predstavljaju
redukovani gametofit (polnu fazu). Oplodnjom nastaje diploidna jedinka alge koja predstavlja
nespolnu generaciju (sporofit). Predstavnici roda Fucus unutar smeih algi predstavljaju vrhunac
redukcije gametofita jer je on sveden na same gamete (jajna stanica i spermatozoidi s bievima) i
nalazi se na trajnom sporofitu.8

2.3.

Crvene alge (Rhodophyta)

Reproduktivne stanice crvenih algi su goli, sferini protoplasti koji nikada nemaju bieve. Oni
izlaze iz sporangija ili gametangija kao rezultat formiranja znaajne koliine sluzi. Svaki je
hloroplast okruen samo svojom vlastitom ovojnicom od dva sloja stanica, a ne s dodatnim
slojem endoplazmatskog retikuluma.
8 (Terzi, R., Toli, Lj, Skenderovi, I., Pezi, M. (2011): Biologija za esti razred devetogodinje osnovne kole.
Tuzla: Bosanska rije, str.24)

Laminaria (alga)
Tilakoidi su pojedinani, a ne u grupama (za razliku od ostalih eukariotskih fotosintetskih
biljaka). Jedan ili dva tilaokida se obino nalaze oko periferije hloroplasta. Postoji samo hlorofil
koji je maskiran crvenim akcesornim pigmentom fikoeritrinom. U hloroplastu se takoe javlja i
plavi akcesorni pigment fikocijanin. Ta dva pigmenta su fikobiliproteini i smjeteni su u
poludiskoidalnim tijelima (fikobilizomi) na povrini tilakoida. Crvene alge ive veinom u
morima, a samo se nekoliko vrsta nalazi u slatkim vodama.
Postoji 5000 - 6000 vrsta crvenih algi u okviru 500 - 600 rodova. Svega oko 150 vrsta iz oko 20
rodova ivi u slatkim vodama. Veina vrsta ivi u morima privrena za kamenje kao i za drugi
vrsti supstrat. One naseljavaju usku obalnu zonu mora. ak je i ovdje njihova distribucija
ograniena, jer na pojedinim lokacijama nema dovoljno mjesta za fotosintezu.
Meutim, crvene alge, mogu rasti na velikim dubinama (268 m, gdje dopire samo 0.001%
svjetlosti s povrine). U tropskim su regijama crvene alge reda Corallinales znaajne u
formiranju grebena i sedimenata. Neke vrste imaju veliki ekonomski znaaj. Godinji globalni
prinos iznosi gotovo miliun tona svjee mase, od ega vie od polovine potie iz marikultura u
Japanu, Kini i Filipinima, a ostatak se skuplja iz prirodnih populacija. Crvene alge se koriste za
dvije glavne svrhe: za proizvodnju koloidnog polisaharida iz njihovih staninih stijenki (kao to
su agar i karaginan) i za ishranu (npr. Porphyra). Crvenu boju ovim algama daje fotosintetski
pigment fikoeritrin koji se nalazi u hloroplastima.9
Najpoznatija supstanca koja se dobija iz crvenih algi je agar-agar. Ima komercijalni znaaj ali je
veoma vana i za nauku. Naziv je dobila prema malajskom nazivu vrste iz roda Eucheuma iz
koje se prvobitno dobijala. Pored algi iz roda Euchemia, najkvalitetniji agar-agar se dobija iz
pojedinih crvenih algi, a najpoznatije meu njima su vrste rodova Gelidium, Gracilaria i
Pterocladia. U literaturi se sree i naziv agar, a poto je Japan bio vodei proizvoa agra do
drugog svetskog rata on je poznat i pod nazivom kanten.10

9 (Keder, E. (2013). Diaotoms biology guality element in bethons of River Drava reservios. Faculity of science,
Department of biology, str.15)

10 (Marinkovi, D., Stevanovi, B., Paunovi Stermenski, J. (2012): Biologija i ekologija. Beograd:
Zavod za udbenike, str.72)
8

Laminaria (alga)

Agar-agar je tehniki naziv za suvu amorfnu supstancu slinu elatinu, koja se dobija
ekstrakcijom iz morskih crvenih algi. U hladnoj vodi bubri, a u vodi zagrejanoj od 80 do 100
stepeni celzijusa se rastvara. Agar je izgraen od dvije komponente. Jedna je polisaharid
agaropektin, a druga agaroza koja mu i daje specifina svojstva iz kojih proistie njegova
komercijalna vrednost. Sama agaroza je linearni polimer izgraen od naizmenino povezanih Dgalaktoze i L-galaktoze. Zapravo se radi o slinoj supstanci danas poznatoj pod nazivom jotakarage-nan. Inae, karage-nani se nalaze kod pojedinih predstavnika crvenih algi. Javljaju se u tri
razliita oblika: jota- kapa- i lambda-kage-nan. Glavno svojstvo agra zbog kojeg je i veoma
traen, ogleda se u njegovoj sposobnosti da u vodi obrazuje gel i pri izuzetno niskim (1%)
koncentracijama. Agar se koristi u razliite svrhe, a posebno se dosta koristi u biologiji i
medicini za pravljenje vrstih podloga za gajenje istih kultura mikroorganizama i tkiva. Pored
upotrebe u naunim eksperimentima, dosta se koristi u tekstilnoj, prehrambenoj i farmaceutskoj
industriji, gde se koristi kao sredstvo koje daje odreenu vrstinu pojedinim proizvodima poput
marmelade, pasti, kremova, pilula, nezapaljivim zavojima i drugim. Osnovna funkcija agra u
svim pomenutim sluajevima je da svojim prisustvom odrava sonost i daje odreenu vrstinu
nekom materijalu.11

2.4.

Slatkovodne alge

11 (Lakui, D., Kora, A., Cvetkovi, D., Mati, G., Jovanovi, S. (2010): Biologija za gimnaziju prirodnomatematikog smera i poljoprivrednu kolu poljoprivredni tehniar, Beograd: Zavod za udzbenike, str.36)

Laminaria (alga)

Uglavnom se kao sirovina za dobijanje ubriva koriste marinske alge, mada se prema svom
kvalitativnom sastavu u istu svrhu mogu upotrebljavati i alge koje naseljavaju kopnene vode.
Poznat je primjer da se u jezerskim oblastima, gdje se masovno razvijaju predstavnici razdjela
Charophyta, stanovnici ih sakupljaju, sue i njima ubre zemljite koje im slui kao obradive
povrine. to se ishrane tie, slatkovodne alge se znatno manje koriste od morskih. Meutim, i
meu algama kopnenih voda ima onih koje mogu da se koriste u ishrani ljudi. Meu
najpoznatijim takvim algama su vrste Nostoc pruniforme, N. commune, N. flagelliforme i
Spirulina platensis. Hranljive vrijednosti tropske vrste Spirulina platensis poznate su
domorocima od davnina. Gajei u kulturi i ispitujui kvalitativna svojstva ove vrste algolozi su
ustanovili da u osuenim jedinkama ima 10 puta vie proteina nego u penici, 3 puta vie nego u
govedini i 30 do 35 puta vie nego u krompiru. Pored bjelanevina, kojih raunato na suvu masu
ima 68%, ova vrsta sadri i 18 do 20% glicina, 2 do 3% lipida, vitamine A1, B1, B2, B6, B12 i
C, kao i sve osnovne aminokiseline.12
Iz pojedinih slatkovodnih algi koje su gajene u kulturi izdvojene su supstance za koje je utvreno
da imaju stimulativna ili inhibitorna dejstva na druge organizme. Kao primjere takvih supstanci
moemo navesti hlorelin, pandorinin i scenedesmin. Kao to se moe vidjeti, ime su dobile
prema nazivu alge iz koje su prvobitno izdvojene. Iako je utvreno da se u elijama algi nalaze
aktivna fizioloka jedinjenja one su na ovom polju slabo istraene, a u jo manjoj meri su
rezultati dosadanjih istraivanja nali iru primenu u industriji.13
U poreenju sa marinskim algama slatkovodne se znatno manje koriste kao industrijska sirovina
iako bi po svom kvalitativnom sastavu mogle da budu znaajne. Alge kopnenih voda se odlikuju
brzom organskom produkcijom, a bogate su vitaminima, proteinima, lipidima i drugim korisnim
supstancama. Glavni razlog za njihovu slabu industrijsku eksploatisanost lei u injenici da se
one sporadino masovno razvijaju u prirodnim uslovima, a za industrijsku proizvodnju je
neophodan stalan izvor sirovina. Meutim, s obzirom na znaajne bioloke i hranljive vrijednosti
algi kopnenih voda, kao i na neizvjesnost njihovog konstantnog masovnog razvia u prirodnim
uslovima, u novije vrijeme se intenzivno prouavaju naini za njihovo masovno gajenje. Postoje
dva naina masovnog gajenja slatkovodnih algi. Prvi nain je gajenje u zatvorenim sistemima sa
strogo kontrolisanim uslovima, a drugi je gajenje napolju u otvorenim bazenima. Istraivanja
vrena na ovako gajenim algama dala su znaajne rezultate kako u pogledu razjanjenja
pojedinih fundamentalnih pitanja algologije, tako i u pogledu mogunosti njihovog korienja za
dobijanje razliitih industrijski znaajnih supstanci.14

3. Alge roda Laminaria

12 (Mihajlovi, LJ., Viloti, D., ijai-Nikoli, M. (2013): Prirunik iz biologije za polaganje kvalifikacionog
ispita IV izdanje. Beograd: Univerzitet u Beogradu, umarski fakultet, str.80)

13 (Roi, S., Puizino, J., amani, I., uljevi, A., Antoni, B. (2012). Molekularna identifikacija smee alge
Cysoseira spp. (Phaephycae, Fucales) iz Jadranskog mora. Split: Institut za okeanografiju i ribarstvo. Vol.53, str.
448)

10

Laminaria (alga)
Izmeu etvrtine i treine konzumiranih morskih plodova je vjetaki uzgojeno i u ishranu stie
iz takozvanih akvakultura. One, meutim, ozbiljno naruavaju ekoloku ravnoteu. Problem bi se
mogao rijeiti nasadima algi.
Alge mogu da se uzgajaju u betonskim bazenima. U njima se voda obogauje svjeim
kiseonikom. Uzgajaju se razlilite vrste algi. Jedna od njih je i Laminaria sacharina, slatka morska
alga od koje se u Japanu i Kini ubere i pojede etiri i po miliona tona. Zbog globalne nestaice
vode Laminaria e tek osvojiti svijet. Ako na poljima nema vode za zalijevanje povra, na
primjer u zemljama u razvoju, tehnika za uzgoj morskog povra, u ijem smo razvoju
uestvovali zasigurno moe imati smisla. Dovoljno je dopremiti morsku vodu i tako prehraniti
narod. U Japanu se zato i jede tako mnogo algi. To je brdovita zemlja u kojoj poljoprivreda ne
funkcionie. Oni su unazad vie hiljada godina jednostavno morali jesti sve iz svog okruenja
to nije bilo otrovno i od tada jedu alge.15
Atlanski okean je mnogo bogatiji hranjljivim solima nego istono Sredozemlje i Jadran. Tako
obogaeno more podrava razvoj velike koliine algi , i planktonskih i betonskih. U hladnijim
morima preovladavaju velike smee bentoske alge, poznate pod imenom kelp, a zastupljene su sa
oko 30 rodova. Kod velikih smeih algi tijelo se sastoji od dijelova koji lie na listove, stabljiku i
korijen kod biljaka. Njihovo tijelo nije graeno od tkiva pa razlikujemo velike pljosnate dijelove
koji obavljaju fotosintezu-filoide, tvrdu sredinju os koja osigurava vrstou kauloid i dio
kojim je tijelo privreno za podlogu rizoid.
Kombu je naziv za mjeavinu smeih algi roda Laminaria. Kombu je bogat izvor joda i gvoa
ali ima manje vitamina nego alga Nori, koja se esto nalazi u suiju, u ishrani. Tradicionalna
azijska medicina dugo se ve oslanja na ljekovito dejstvo kombu algi a u posljednjih nekoliko
godina moderna nauka je potkrijepila neka od tih vjerovanja.Kombu alge imaju sledea dejstva:16
1. Zatita od gama zraenja Istraivanja su otkrila da kombu titi nizove elija leukemije
kod ljudi i krv kod mieva od gama zraenja. Ljudske elije koje se tretiraju fukoidanom
(polisaharid koji se nalazi u kombu algi) prije zraenja oporavljaju se bre nego
14 (Odak, T., Treer, T. (2000). Pregled istraivanja vodenih makrofita u Hrvatskoj. Croatian Journal of Fisheries.
Vol.58, str.107.)

15(Kaleti, N. (2011). Alge u biotehnologiji Zagreb: Prirodno matematiki fakultet, Departman za

biologiju.str.24)

16 (Petrov, B., Kalezi, M., Konjevi, R. (2012): Biologija za II razred gimnazije opteg smera. Beograd: Zavod za
udbenike. str.60)

11

Laminaria (alga)
netretirane elije. Broj elija koji sadre hemoglobin i ukupan broj crvenih krvnih zrnaca
vie je u tretiranoj krvi.
2.

Dejstvo protiv stvaranja ugruaka Supstanca koja se zove PLG, koja je izdvojena iz
vrste kombu algi pod imenom Laminaria japonica, djeluje protiv stvaranja ugruaka.
Istraivai su otkrili da tretiranje ivotinja ekstraktom ove alge, odlae formiranje
ugruaka u laboratorijskim pacovima, bez produavanja vremena krvarenja. Pored toga,
ugruci koji su se formirali bili su manji. Slini rezultati su uoeni u in vitro studiji u
kojoj je koritena ljudska plazma (ljudska krv).

3. Holesterol Studija objavljena 2010.u asopisu Farmaceutska biologija istraivala je

efekte supstance izvedene iz alge laminaria japonica na nivo holesterola. Posle davanja
supstance pacovima sa visokim holesterolom, laboratorijski testovi su pokazali da se
ukupan nivo holesterola i triglicerida smanjio, kao i nivo loeg holesterola. U isto
vrijeme, nivo dobrog holesterola se poveao. Ovi rezultati su potvrdili nalaze studije iz
1996.godine koji su objavljeni u asopisu Journal of Ethnopharmacology, koja je
utvrdila das u razliite vrste alge laminaria snizile nivo holesterola, navodno smanjujui
apsorpciju u tankom crijevu.
4. elije raka Studija iz 2010.godine objavljena u asopisu Toxicology in vitro utvrdila
je da glikoprotein izolovan iz alge Laminaria japonica usporava irenje nekoliko linija
elija raka. Ovaj glikoprotein je naroito efikasan kada se koristi protiv nekoliko drugih
elijskih linija carcinoma. Iako ova supstanca djeluje na vie naina, jedan od
mehanizama djelovanja je DNK fragmentacija.
Postoje brojne tvrdnje o efikasnosti algi u lijeenju oboljenja kod ljudi. Sugerie se, izmedju
ostalog , da morske alge imaju ljekovita svojstva u tretmanu tuberkuloze, artritisa, prehlade i
gripa.
Vrste iz roda Laminaria i Sargassum se koriste u Kini u tretmanu kancera. Vodeni ekstrakti iz
dve vrste crvenih algi porodice Dumontiaceae inhibiraju herpes simplex virus, ali nisu vreni
testovi na ljudima. Crvena alga Ptilota produkuje protein koji preferencijalno aglutiniraju
humane B-tip eritrocite in vitro. Ekstrakti Ptilota se nalaze na tritu. Vrste roda Corallina se
koriste u terapiji zamjene kostiju. 17
Morske alge mogu pomoi u zatiti od raka dojke, pokazuje najnovije istraivanje. Ishrana koja
ukljuuje alge moe smanjiti nivo estrogena u organizmu, a to znai da za razvijanje oblika raka,
koji zavise od estrogena, preostaje manje "goriva", zakljuili su naunici Univerziteta Kalifornije
u Berkeleyu, koji su istraili razlike izmeu zapadnjakog i istonjakog naina ishrane.
17 (Hanamer, L. (1969). Free space photosynthesis in the algae Fucus virsoides and Laminaria saccharina,
Marine biology. Vol.4, str.138.)

12

Laminaria (alga)

Japanke, koje znatno rijee obolevaju od raka dojke nego Amerikanki, takodje znatno ee u
ishrani konzumiraju alge pokazalo je istraivanje. U Japanu, alge se koriste za spremanje
suija, i u orbama, mesnim umacima i za zgunjavanje jela. Istraivanje je izraslo iz probne
terapije neredovnih menstrualnih ciklusa vitaminskih pripravaka s algama. Naunici su zapazili
da je kod ena koje su uzimale 700 miligrama pripravaka s algama dnevno nivo estradiola
oblika estrogena u krvi znatno pala. Naunici Univerziteta Kalifornije dodatno su testirali ovo
otkrie na skupini od 24 enska takora, koji su hranjeni morskim algama. Pokazalo se da
konzumiranje morskih algi kod takora produava menstrualni ciklus i smanjuje nivo estradiola u
krvi.
S obzirom da produuje menstrualni ciklus i smanjuje nivo estrogena, morske alge mogle bi se,
smatraju strunjaci, koristiti za smanjenje opasnosti od oblika raka koji zavise od estrogena.
Ipak, naunici upozoravaju da ene, barem za sada, ne bi trebale u svoju ishranu ukljuiti velike
koliine morskih algi, jer one takoer sadre jod i manje koliine tekih metala.
Spomenuli smo smee alge koje se danas priklanjaju rodu Heterokonthophyta. Pokretne
zoospore su izuzevi gamete, su jedini pokretni stadijum ovih algi koje nemaju predstavnike u
planktonu. Stanice su monoenergidne, imaju jednu sredinju vakuolu i vie hromatofora. Mnoge
alge nakupljaju jod u svojim stanicama (Laminaria sadri do 0,3 % joda). Najbrojnije vrste
laminarijala bile su Saccorhiza polyscides, Laminari digitata i Laminaria saccharina.18
Smea alga Laminaria saccharina ili drugim rijeima, eerna halunga je vrlo obeavajui
kandidat u aktuelnim istraivanjima morskih supstanci. Ona je jedinstvena kombinacija prirodnih
supstanci koja se sastoji od morskih minerala, elemenata u tragovima, polisaharida, vitamina i
antioksidacijskih polifenola koji imaju veliko djelovanje na ljudsku kou. Ono to je posebnost
minerala je to da postoje u formi koja omoguuje prodiranje kroz gornje slojeve koe te na taj
nain uticati i pobuditi one stanine funkcije koje su od ivotne vanosti.
Mineralne supstance i elemnti u tragovima aktiviraju izmjenu estica u stanicama, uvaju
vlanost koe i pojaavaju njenu prokrvljenost. Posebni eer koji se nalazi u ovoj algi iz
porodice laminaria pomae koi kod uvanja i skladitenja vode. Ona pojaava obrambene
sposobnosti stanice, pobuuje stvaranje novih stanica i aktivnost obrambenih stanica.19

18 (Balos, D., Pani, D., Stevanovi, B., Paunovi, K., Stevanovi, . (2010): Biologija za prvi razred medicinske
i veterinarske kole, Zagreb. Str.145)

19 (Numi, Z., Vidovi, N. (2010): Biologija za esti razred devetogodinje osnovne kole. Tuzla: Djeija knjiga ,
str.117)

13

Laminaria (alga)
Vitamini i polifenoli u svojoj ulozi lovaca na slobodne radikale stvaraju tit od negativnih uticaja
iz okoline, a aminokiseline daju konim stanicama energiju.20

ZAKLJUAK
U radu smo se osvrnuli na znaaj algi ne samo za ovjeka ve i za nauku uopte. Takoe, naveli
smo neku osnovnu podjelu i osvrnuli se na alge roda Laminaria kao najvaniju grupu.
Dakle, alge su nastale i razvijale se u vodi pa se zato danas najvei broj algi nalazi u vodenoj
sredini, a one koje su se tokom evolucije prilagodile ivotu izvan vode mogu se nai na vlanim i
osvijetljenim stanitima. Alge se razmnoavaju na razliite naine, u zavisnosti od vrste
vegetativno, polno i bespolno. Ono to mnogi ljudi ne znaju jested a se alge, recimo, koriste u
pastama za zube u svrhu poliranja, sastavni su dio dinamita, koriste se u forenzici, a prouavaju
se i kao mogui budui dodatak za naftu u obliku goriva. Morske alge uopte su veoma vane u
zamrenoj mrei odnosa u morskom ekosistemu. Alge osim kao dodatak ishrani odraslim
osobama, preporuuju se i djeci, posebno onima koji se bave sportom. 21
Ono to je jo znaajno napomenuti jeste da alge snadbijevaju Zemlju sa 90% kiseonika i
potencijalno 80% cjelokupne ishrane. Potrebno je podizati svijest ljudi o znaaju ouvanja
prirodnog balansa da se ne bi naruavali odreeni prirodni tokovi, ukazivati im na potrebu
uvrtavanja algi u svakodnevni jelovnik.

20 (Milju, V., Radii, Z. (2010): Radni udbenik - biologija za 6.razred osnovne kole. Beograd: Zavod za
udbenike, str. 35)

21 (Kleteki, N. (2009). Biologija za 7. razred osnovne kole, Zagreb, str.56)

14

Laminaria (alga)

LITERATURA
1. Balos, D., Pani, D., Stevanovi, B., Paunovi, K., Stevanovi, . (2010): Biologija za
prvi razred medicinske i veterinarske kole, Zagreb.
2. orevi, J., Konjevi, R., Nedeljkovi, N., Cviji, G. (2013): Biologija za gimnaziju
prirodno matematikog smera. Beograd: Zavod za udbenike.
3. Kaleti, N. (2011). Alge u biotehnologiji Zagreb: Prirodno matematiki fakultet,
Departman za biologiju.
4. Keder, E. (2013). Diaotoms biology guality element in bethons of River Drava
reservios. Faculity of science, Department of biology.
5. Kleteki, N. (2009). Biologija za 7. razred osnovne kole, Zagreb.
6. Krsnik-Rasol, M., Krajai, L., (2012): ivot udbenik biologije za 1.razred, Zagreb.
7. Lakui, D., Kora, A., Cvetkovi, D., Mati, G., Jovanovi, S. (2010): Biologija za
gimnaziju prirodno-matematikog smera i poljoprivrednu kolu poljoprivredni tehniar,
Beograd: Zavod za udzbenike.
8. Marinkovi, D., Stevanovi, B., Paunovi Stermenski, J. (2012): Biologija i ekologija.
Beograd: Zavod za udbenike.
9. Mihajlovi, LJ., Viloti, D., ijai-Nikoli, M. (2013): Prirunik iz biologije za
polaganje kvalifikacionog ispita IV izdanje. Beograd: Univerzitet u Beogradu,
umarski fakultet.
10. Milju, V., Radii, Z. (2010): Radni udbenik - biologija za 6.razred osnovne kole.
Beograd: Zavod za udbenike.
11. Numi, Z., Vidovi, N. (2010): Biologija za esti razred devetogodinje osnovne kole.
Tuzla: Djeija knjiga.
12. Petrov, B., Kalezi, M., Konjevi, R. (2012): Biologija za II razred gimnazije opteg
smera. Beograd: Zavod za udbenike.
13. Roi, S., Puizino, J., amani, I., uljevi, A., Antoni, B. (2012). Molekularna
identifikacija smee alge Cysoseira spp. (Phaephycae, Fucales) iz Jadranskog mora.
Split: Institut za okeanografiju i ribarstvo. Vol.53, str. 447-455.
14. Terzi, R., Toli, Lj, Skenderovi, I., Pezi, M. (2011): Biologija za esti razred
devetogodinje osnovne kole. Tuzla: Bosanska rije.
15. Toki, B. (2009). Biologija, ekologija i zakonska zatita. Split: Sveuilite u Splitu.
16. Vilii, T. (2007). ivot izmeu plime i oseke na obali Atlantika, FAO Aguatic Sciences
and Fisheries. Vol.59, str. 123-124.
17. Hanamer, L. (1969). Free space photosynthesis in the algae Fucus virsoides and
Laminaria saccharina, Marine biology. Vol.4, str.136-138.
18. Odak, T., Treer, T. (2000). Pregled istraivanja vodenih makrofita u Hrvatskoj. Croatian
Journal of Fisheries. Vol.58, str.101-109.
15

Laminaria (alga)
19. uljevi, A., Antoni Despolatovi, M., Matijevi, S., estanovi, V. (2003). Utjecaj
invazivnog varijeteta tropske alge. Zbornik saetaka 8.Hrvatskog biolokog kongresa.
Zagreb, Hrvatska.

16