Professional Documents
Culture Documents
Kultural sa Kristolohiya
Jos M. de Mesa
PAMANA NG
PANANAMPALATAYANG
HUDIO-KRISTIANO
TALABAN
KULTURA
PANANAW MULA SA
VATICAN II (1962-1965)
?
MGA KULTURA
NG ASYA,
AFRICA, LATIN
AMERIKA AT
OCEANIA
KULTURANG
GRIEGOROMANO
KULTURANG
HUDIO
KONSILIO NG
JERUSALEM
(circa 50 C.E.)
DI MADALING
PAGBABAGO
Sino ang tama?
Sino ang mali?
KULTURANG
HUDIO
KULTURANG
GRIYEGOROMANO
KONSILIO NG
JERUSALEM
Simulain ng Pagtanggap sa
lahat ng mga Kultura sa Daigdig
WIKA
GRIYEGONG KOINE
PAMANTAYANG TEKSTO
SA BAGONG TIPAN.
TRADUTTORE, TRADITTORE.
METANOIA, CONVERSION,
PAGBABALIK-LOOB
INANG WIKA
KULTURA
PAGGAMIT NG
ISANG KATAGA NA
DI MATATAGPUAN
SA BIBLIA UPANG
TUKUYIN SI
HESUS:
HOMOOUSIOS.
PAGTUON SA
ESSENTIA KAYSA
SA UGNAYAN.
KULTURA
NG HUDIO
GRAECOROMAN
CULTURE
KONSILIO NG
JERUSALEM
(circa 50 C.E.)
THIRD WORLD
CULTURES
VATICAN II
(1962-1965)
PAGBABAGO
PAGBABAGO
KULTURANG
HUDIO
KULTURANG
GRIEGOROMANO
KONSILIO NG
JERUSALEM
(circa 50 C.E.)
VATICAN II
(1962-1965)
MGA KULTURA
NG ASYA,
AFRICA, LATIN
AMERIKA AT
OCEANIA
BATAYAN
MAGSING LAPIT SA
PANANAW TEOLOHIKO
JESUS OF
NAZARETH
(sa ebanghelyo)
BATAYAN
EXPERIENCE
KARANASAN
!
MAY KARANASAN
(has experience)
WALANG
KARANASAN
(no experience)
NASASANGKOT NADARAMA
(involved, being felt)
PINAGDADAANAN (being undergone)
MAY PINAGDAANAN
(has undergone it)
KAPUPULUTAN
NG ARAL
DIYOS
PARAAN NG
DIYOS SA TAO
PAGHAHARI
NG DIYOS
HESUS
DAAN NG TAO
SA DIYOS
HESU KRISTO
HESUS NG
NAZARET
G
N
A
IIS
O
TA
MULING
PAGKABUHAY
KASAYSAYAN
MAY BATAYAN SA KASAYSAYAN,
SUBALIT DI NATATAKDA NG
KASAYSAYAN
ANG KAHALAGAHAN AT
KABULUHAN NI HESUS
BILANG KRISTO AY ANG
IPINAHAHAYAG NG MGA
EBANGHELYO.
SAKIT AT KAMATAYAN
BINYAG
PAGPAPAHAYAG
AT PAGLILINKOD
MULING
PAGKABUHAY
IKAW ANG
KRISTO
1 Cor. 15:1-10
SADYANG
NAGPAKITA O
GUMAWA NG
PARAAN PARA
MAKITA
TAGAPAGPATOTOO (MARTYROS):
MGA GAWA 26
Si Saulo na taga-usig ay
nagbagong loob,
nabinyagan at naging
kasanib sa Daan.
GAWA 9
NAGING BINYAGAN
SI PABLO
GAWA 22
GAWA 26
NAGING TAGAPAGPATOTOO
SI PABLO SA PANGINOONG
MULING NABUHAY
sa loob ko
Ngunit sa kagandahang-loob
(charitos) ng Diyos, minabuti
niyang akoy piliin bago pa ako
ipanganak, at tinawag niya ako
upang maging isang lingkod
niya. At nang ihayag sa akin
(en emoi) ang kanyang Anak
upang maipangaral ko siya sa
mga Hentil, hindi ako humingi
ng payo kaninuman (Gal. 1:16).
PAGNINILAY SA
KABULUHAN NI HESUS
MGA KUWENTO HINGGIL SA KABATAAN NI HESUS
MIDRASH
NAGBULUNG-BULUNGAN ANG
MGA FARISEO ATANG KANILANG
MGA ESKRIBA LABAN SA
KANYANG MGA ALAGAD NA
SINASABI, BAKIT KAYOY
KUMAKAIN AT UMIINOM NA
KASALO NG MGA MANININGIL NG
BUWIS AT NG MGA
MAKASALANAN? SUMAGOT SI
HESUS SA KANILA, ANG
MALULUSOG AY HINDI
NANGANGAILANGAN NG
MANGAGAMOT KUNDI ANG MGA
MAYSAKIT. HINDI AKO PUMARITO
UPANG TAWAGIN ANG MGA
MATUWID, KUNDI ANG MGA
MAKASALANAN TUNGO SA
PAGSISISI (LC. 5:30-32).
BATAYAN SA BUHAY
NI HESUS
ISINILANG SA
SABSABAN
BATAYAN SA BUHAY
NI HESUS
ANG PAGTUTUKSO
KAY HESUS SA
DISYERTO: LUMIKHA
NG TINAPAY, MAGING
HARI, at MAGPAKITA SA
JERUSALEM.
PAGPAPAKAIN NG MARAMING
TAO SA DISYERTO, ANG
PAGTATANGKA NA GAWING
HARI SI HESUS, at ANG
MUNGKAHI NG MGA
KINATAWAN NA MAGPAKITA RIN
SIYA, DI LAMANG SA GALILEA,
KUNDI SA JERUSALEM DIN
(tignan Jn. 6:1-15, 7:1-8).
BATAYAN SA BUHAY
NI HESUS
2
SI HESUS
ANG
KRISTO.
1
ANG
PAGHAHARI
NG DIYOS
KINATAWAN
ANG PABIGKAS NA
PAGPAPAHAYAG
NG MAGANDANG
BALITA
HESUS NG NAZARET
IPSISSIMA VERBA
IPSISSIMA FACTA
SAKIT AT KAMATAYAN
BINYAG
PAGPAPAHAYAG
AT PAGLILINKOD
MULING
PAGKABUHAY
IKAW ANG
KRISTO
PAHAYAG TUNGKOL
SA DIYOS G
HUDYONG
HULAGWAY
ANG
PAGHAHARI
NG DIYOS
PAHAYAG TUNGKOL SA
TAO at SANILIKHA
SA PAGPAPAGALING
NG MGA MAYSAKIT.
SA PAGPAPALAYAS
NG MGA MASASAMANG
ESPIRITU.
SA PAKIKIPAGSALUSALO.
SA SALITA
BUHAY SIYA!
HINDI SIYA
NAGAPI NG
KAMATAYAN!
EBANGHELYO
AYON KAY PEDRO
PAGKAKAWATAKWATAK
ANONG
NANGYARI?
MULING NAGKATIPON-TIPON
Sa ikatlong araw.
HINDI LITERAL NA BILANG NG TATLONG ARAW, KUNDI ANG ARAW O
PANAHON NG TAGUMPAY O KAGANAPAN NG ISANG MAHALAGANG
BAGAY.
Gen. 40: 20: Nang ikatlong araw, na siyang kapanganakan ng Faraon,
gumawa siya ng isang handaan para sa lahat ng kanyang mga lingkod.
Ipinatawag niya ang puno ng mga katiwala ng kopa, at ang puno ng mga
panadero.
Exo. 19:10-11: Sinabi ng Panginoon kay Moises, Pumaroon ka sa
bayan at italaga mo sila ngayon at bukas, at labhan nila ang kanilang
kasuotan, at humanda sa ikatlong araw, sapagkat sa ikatlong araw ay
bababa ang Panginoon sa paningin ng buong bayan sa ibabaw ng
bundok ng Sinai.
Esther 5:1: Nang ikatlong araw, nagsuot si Esther ng kanyang damit
pangreyna, at tumayo sa pinakaloob na bulwagan ng palasyo ng hari,
sa tapat ng tirahan ng hari. Ang hari ay nakaupo sa kanyang trono sa
loob ng palasyo, sa tapat ng pasukan ng palasyo.
PAGPAPAKITA NI HESUS
MULING PAGKABUHAY?
PAGBABANGONG-DANGAL?
DANGAL
ANG
PAGHAHARI
NG DIYOS
SAKIT AT KAMATAYAN
BINYAG
PAGPAPAHAYAG
AT PAGLILINKOD
MULING
PAGKABUHAY
HIYA
Ika-16-20 siglo
Ika-2 siglo
ASIA
AFRICA
KULTURANG
HUDYO
PAGBABAGO SA
PANANAW
HINGGIL SA
KULTURA (B.
Lonergan)
KULTURANG
GRIYEGOROMANO
MGA KULTURA SA
IKATLONG MUNDO
LATIN AMERICA
OCEANIA
ANG BALBAS AY
SAGISAG NG
KAPANGYARIHAN
SA MGA GRIYEGOROMANO
ANG PILIPINAS
KULTURANG
KANLURANIN
KRISTOLOHIYANG
KANLURANIN
Pananakop ng Espanya:
1521, 1565-1898
Pananakop ng Amerika:
1898-1946 (?)
PAGSASAALANGALANG SA
KONTEKSTONG
KULTURAL
MAY
KAUGNAYAN
SA
KONTEKSTO
KULTURAL
NATATAKDA
NG
KONTEKSTO
KULTURAL
Et in unum Dominum
Jesum Christum, Filium
Dei unigenitum. Et ex
Patre natum ante omnia
saecula, Deum de Deo,
lumen de lumine, Deum
verum de Deo vero.
Genitum, non factum,
consubstantialem
Patri.
PAKIKIPAG-UGNAYAN
At Ako ang kanilang magiging
Diyos, at sila naman ang aking
bayan.
AT ANG PARAANG
SUBSTANTIALISTA
AY INANGKIN.
ANO ANG
KAUGNAYAN
NG KANIN SA
AKIN?
ANG PARAANG
SUBSTANTIALISTA SA PAGIISIP (Griyego - Romano)
ANO BA ANG
PAGKAKANIN NG
KANIN ?
SUBSTANTIA
ACCIDENS
T R A N S U B S T A N T I A T I O N
HOMOOUSIOS CONSUBSTANTIALIS
MAGKAHALINTULAD
NA OUSIOS
MAGKAHALINTULAD
NA SUBSTANTIA
KAISA SA PAGKADIYOS NG AMA
KAISA SA PAGKATAO
NG TAO
SI HESUS AY DIYOS
NA TOTOO AT TAONG
TOTOO.
ANG TUNAY
NATING
PAGKATAO AY
NARARASAN
SA DIYOS.
TAONG TOTOO
ANG TUNAY NA
PAGKA-DIYOS
AY
NARARANASAN
SA ATING
PAGKATAO.
MGA SIMULAING
TEOLOHIKO AT
HERMENEUTIKO SA
PAGBUBUO NG
ISANG
KRISTOLOHIYA
MGA YUGTO SA
PAGBUBUO NG
ISANG
KRISTOLOHIYA
MGA SIMULAING
TEOLOHIKO AT
HERMENEUTIKO
SA PAGBUBUO NG
ISANG
KRISTOLOHIYA
PAGPAPADAMA
ANG MAGANDANG PAGKUKUSA NG DIYOS SA
KANYANG PAKIKIPAG-UGNAYAN SA ATIN.
DIYOS
1. KAGANDAHANG-LOOB
NA NAGBIBIGAY BUHAY.
2. WALANG PASUBALING
PAGMAMAGANDANG-LOOB.
3. SA PAMAMAGITAN NG MGA
KARANASAN SA BUHAY.
KONSTITUSYONG DOGMATIKO
NA DEI VERBUM
KONTEKSTO NG KARANASAN
INTERPRETASYON
TABULA
RASA
TAO
TAO
KONTEKSTO
Pamana ng
Pananampalatayang
Hudio-Kristiyano
TALABAN
SLAPUNGN
Kultura
SAKIT AT KAMATAYAN
BINYAG
PAGPAPAHAYAG
AT PAGLILINKOD
MULING
PAGKABUHAY
IKAW ANG
KRISTO
MGA SIMULAING
TEOLOHIKO AT
HERMENEUTIKO SA
PAGBUBUO NG
ISANG
KRISTOLOHIYA
MGA YUGTO SA
PAGBUBUO NG
ISANG
KRISTOLOHIYA
MGA YUGTO SA
PAGBUBUO NG
ISANG
KRISTOLOHIYA
NEGATIBONG
KALAGAYAN
POSITIBONG
KALAGAYAN
HUDIO
TSARAR
(pagka-ipit)
YASHA
(may puwang)
GRIYEGO
APOLEIA
(pagka-wasak)
SOTERIA
(pagka-buo)
ROMANO
INFIRMITAS
(sakit)
SALUS
(lunas)
ANGLO
DAMNATION
(kapahamakan)
SALVATION
(kaligtasan)
LATIN
AMERICANO
OPRECIN
DOMINACIN
(pagka-api)
LIBERACIN
(paglaya)
PILIPINO
HIRAP
GINHAWA
TAGAPAGLIGTAS (SOTER)
ANG PANGINOON (KYRIOS)
1.
Iniuugnay ang
kaligtasang nadarama
sa kultura kay Hesus.
2.
3.
PASTOL
KORDERO NG DIYOS
TINAPAY NA HULOG NG LANGIT
SI HESUS AY
KALIGTASANG NADARAMA
KONTEKSTONG KULTURAL AT
PANGKASAYSAYAN
BANSAG
NA
IBINIGAY
KAY HESUS
EBANGHELYO
Kaya siya
naman ay
itinaas ng
Diyos, at siyay
binigyan ng
pangalang higit
sa lahat ng
pangalan (F
il. 2:9).
HININGA
(maluwag)
KATAWAN
KALOOBAN
(MT. 25:31-46)
BUHAY
MAGANDANG SAMAHAN,
MABUTING PAGTANGGAP,
KAPATAWARAN, PAGKAKASUNDO,
PAGPAPALAKAS-LOOB, atb.
DALOY NG GINHAWA
LUBOS NA GINHAWA
PAGKAALWAN
PAG-ANGAT
PAG-UNLAD
PAGKARAOS
HIRAP
PANSAMANTALA at PIRA-PIRASO.
MAY BAHID NG HIRAP.
LUBOS NA PAGHIHIRAP
PANSAMANTALA
at PIRA-PIRASO.
MAY BAHID NG
HIRAP.
KAGANDAHANG-LOOB
Konseptong pang-ugnayan.
Nakatuon sa kapakanan ng
kapwa.
Hindi naghahanap ng kapalit;
hindi ito isang do ut des na
pakikipag-ugnayan.
Labis-labis ang kabutihan.
Kailangan nang panahon
upang mapatunayan.
SA BIBLIA, ANG
MUKHA NA
NAKAHARAP AY
PAHAYAG NG
LAYUNIN NA
HUMARAP SA TAO AT
MAKIPAG-UGNAYAN.
ANG PAGTALIKOD
NAMAN AY
NANGANGAHULUGAN
NG PAGPUTOL NG
RELASYON AT
KAWALAN NG
INTERES NA
MAKIPAG-UGNAYAN.
PAGTALIKOD
PAGHARAP
MGA KINATAWANG
HUDIO
MGA KINATAWANG
GRIYEGO-ROMANO
MGA KINATAWANG
PILIPINO
KONSEPTO NG
KALIGTASAN
KONSEPTO NG
KALIGTASAN
KONSEPTO NG
KALIGTASAN
YASHA
SOTERIA
GINHAWA
SOTER (TAGAPAGLIGTAS),
KYRIOS (PANGINOON)
ANG MUKHA NG
KAGANDAHANG-LOOB NG
DIYOS
Ngunit hanapin
muna ninyo ang
kanyang
kaharian at ang
kanyang
katuwiran
(), at
ang lahat ng mga
bagay na ito ay
pawang
idaragdag sa
inyo (Mateo
6:33).
(dikaiosune)
katuwiran = ang tamang kaayusan ng mga
bagay-bagay sa pangkalahatan.
katarungan = ang pagkatama ng isang
natatanging kalagayan o sitwasyon.
ANG MAGANDANG
BALITA AY ANG
PAGPAPAHAYAG NG
DIKAIOSNE NG
DIYOS (Rom. 1:16-17)
PAPAANO
UUNAWAIN SA
KULTURANG
PILIPINO ?
PAGBAWI
BATAS NG
PANUNUMBALIK
RETRIBUTIVE
JUSTICE
PAGDAMAY
WALANG
PASUBALING
KABUTIHAN
KAGANDAHANG
UTANG NA LOOB
LOOB
DISTRIBUTIVE
JUSTICE
RESTORATIVE
JUSTICE
PAGBABANSAG
KAY HESUS
NADARAMANG
KALIGTASAN
ANG NARARANASAN
O SITWASYON SA
BUHAY
KONSEPTO NG
KALIGTASAN
GRUPO NA
KAKAPANAYAMIN
MGA YUGTO NG
PROSESO
ANG YUGTO NG
PAGDANAS NG
KALIGTASAN
ANG YUGTO NG
PAGBABANSAG
KAY HESUS
ANG YUGTO NG
PAGKILATIS NG
MGA BANSAG
KAY HESUS
MGA BATA
MGA TINEDYER
MGA
MATATANDA
MGA SENIOR
GRUPO NA
KAKAPANAYAMIN
MGA YUGTO NG
PROSESO
ANG YUGTO NG
PAGDANAS NG
KALIGTASAN
ANG YUGTO NG
PAGBABANSAG
KAY HESUS
ANG YUGTO NG
PAGKILATIS NG
MGA BANSAG
KAY HESUS
MGA
MAGSASAKA
MGA
MANGINGISDA
MGA VENDOR
SA PALENGKE
MGA JEEPNEY
DRIVER
LAMAN NG IUULAT
1.
Paglalahad ng pilili at sinuring konseptong pangkaligtasan na nakaugat sa pang-araw-araw na wika ng mga tao. Isaalang-alang ang
magkabaliktad na karanasan. Halimbawa, ang tsarar at yasha sa
mga Hudio at infirmitas at salus sa mga Romano.
2.
3.
4.
5.
6.
MIND MAP NG
GINHAWA
MIND MAP NG
KAGANDAHANGLOOB
JESUS ABE
JESUS MABILAY
YA DANUM
JESUS
KAGURANGNAN
JESUS KAISA
JESUS PANGAT
JESUS
TAGAHAW-AS
JESUS TAHANAN
EVALUATION NG KURSO
1. ANG PAMAMARAAN NG KURSO
Hanggat maari lahat ng aralin ay gagawin sa loob ng tinakdang oras
para sa kurso. Mabisa ba? Maginhawa ba?
2. ANG NATUTUNAN SA KURSO
a. Dulog at paraang kultural sa Kristolohiya.
b. Tungkol sa Kristolohiya mismo.
c. Halaga at kabuluhan ng mga references (Mga Aral sa Daan, article,
Nobena de Gallo, Doubting Thomas).
3. KABULUHAN PARA SA SALOOBING PASTORAL (Pastoral
relevance).
4. PAGGAMIT NG FILIPINO SA KURSO
Ano ang naging dating at bisa sa pagkatuto?
5. 5. MGA KARAGDAGANG MUNGKAHI PARA SA MAS EPEKTIBONG
PAG-AARAL NG KRISTOLOHIYA?