Jaargang 2
nummer 17
15 oktober
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T
2008
02
Vasculaire geneeskunde
Extra service:
op internet worden de
advertenties doorgelinkt
naar de eigen website
Brein krimpt bij
geheugenklachten
Mensen met lichte geheugenklachten hebben
een kleinere hippocampus dan mensen zonder
geheugenklachten. De hippocampus is een
onderdeel van de hersenen dat een belangrij-
ke rol speelt bij diverse cognitieve processen
zoals het geheugen. In het medisch tijdschrift
Neurology tonen onderzoekers van het UMC St
Radboud in Nijmegen voor het eerst aan dat er
een relatie bestaat tussen geheugenklachten
en een gekrompen hippocampus. Mogelijk
zijn deze klachten over het geheugen vroege
voorspellers van de ziekte van Alzheimer.
Vooral oudere mensen krijgen soms het ge-
voel dat het geheugen hen in de steek begint
te laten. De concentratie neemt wat af, de
denksnelheid loopt iets terug en woorden zijn
soms moeilijker te vinden. Geen onoverkome-
lijke problemen, hooguit wat lastig. “Neem
je deze mensen een neuropsychologische test
af of kijk je met een scan in hun brein, dan
zie je geen afwijkingen”, zegt Frank Erik de
Leeuw, neuroloog in het UMC St Radboud.
“Vandaar dat die beginnende geheugenklach-
ten vaak worden omschreven als subjectieve
klachten. Met collega’s onderzocht De Leeuw
vijfhonderd gezonde ouderen. Bij mensen met
subjectieve geheugenklachten bleek de hippo-
campus duidelijk kleiner dan bij mensen zon-
der die klachten. “Deze relatie is nooit eerder
gevonden”, zegt De Leeuw. “Een sterk ge-
krompen hippocampus is een van de oorzaken
van de ziekte van Alzheimer.”
LJ KL
PQ

[ JFLFOIVJTTUPF MF O O M
8JK
IFCCFO
FFO
TUPFM

WPPS
FMLF
XFSLQMFL






FO
BOEFST
NBLFO
XF

IFN
TQFDJBBM
WPPS
V
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
LJ KL
PQ

[ JFLFOIVJTTUPF MF O O M
Mmax.nl
Kantoorinrichtingverhuur
Laboratoriumstoelen
Projektmeubilair
s
r Grati
bel voo fstoel
proe
Tel. 0294 28 5215 • Info@Mmax.nl
07
Pedagogisch medewerker
Weinig vrouwen op
hoge posities UMC’s
De opmars van vrouwen naar de top verloopt traag.
Het aantal vrouwen dat hogere medische
en strategische functies binnen de Univer-
sitaire Medische Centra (UMC’s) bekleedt is
nog steeds lager dan verwacht mag worden.
De opmars van vrouwen naar de top verloopt
traag, ondanks dat inmiddels aan alle voor-
waarden lijkt te worden voldaan. Steeds meer
vrouwen in Nederland studeren geneeskunde;
65 procent van de geneeskunde-studenten is
vrouw. Ook de instroom van vrouwelijke afge-
studeerde artsen in de opleiding tot medisch
specialist neemt toe.
Dit blijkt uit een onderzoek dat bureau Van-
DoorneHuiskes en partners, samen met het
Maasticht UMC+, heeft uitgevoerd binnen
de acht UMC’s. De resultaten ervan werden
gepresenteerd tijdens het symposium ‘Met het
oog op de toekomst’, op vrijdag 10 oktober.
Het aantal vrouwen op hogere posities in de
UMC’s is nog steeds klein. Zoals veel (we-
tenschappelijke) onderzoeken in Nederland
AD(H)D komt vaak voor bij musici en dansers
Behalve ADHD hebben dansers en musici ook vaker
psychische klachten.
20
Virussen, een bedreiging
laten zien, bepalen traditionele rolpatronen
veelal nog de arbeidsmarktpositie van vrou-
wen. De toenemende vraag naar medisch en
medisch wetenschappelijk personeel en het
feit dat steeds meer vrouwen instromen als
student geneeskunde, maken maatregelen om
vrouwelijk medisch en medisch wetenschap-
pelijk personeel te binden in toenemende mate
noodzakelijk. Bij het onderzoek ‘Benchmark
loopbaanontwikkeling vrouwelijk/mannelijk
medisch en medisch wetenschappelijk per-
soneel’ speelden twee vooronderstellingen
een rol, namelijk ten eerste dat de loopbaan-
ontwikkeling van vrouwelijk medisch en me-
disch wetenschappelijk personeel in een aca-
demische setting stagneert. Ten tweede komt
de huidige organisatie van de academische ge-
neeskunde en gezondheidszorg onvoldoende
tegemoet aan de eisen van vrouwen (en steeds
meer mannen). Deze vooronderstellingen
worden met cijfers onderbouwd.
AD(H)D gerelateerde klachten komen op-
merkelijk vaak voor bij musici en dansers.
Zo blijkt uit recent onderzoek dat zestig pro-
cent van de kunstenaars deze klachten heeft.
Dit stelde neuropsycholoog Gert-Jan de Haas
tijdens het symposium ‘Genees & Kunst 7’
dat zaterdag 11 oktober plaatsvond in VU
medisch centrum. De Haas deed onderzoek
naar AD(H)D kenmerken onder dansers en
musici. Naast een positieve score van zestig
procent op deze kenmerken vond hij ook dat
er bij deze groep meer psychische klachten
zijn. De diagnose AD(H)D hoort bij mensen
die levenslang last hebben van concentratie-
stoornissen, impulsiviteit en/of (motorische)
onrust.
23
GHZ omarmt TOC
Hoofdluizen in vriezer
In Groningen kunnen mensen hun kleding en
beddengoed laten invriezen om hoofdluizen te
doden. Daarvoor stelt het Nationaal Rijtuigen-
museum zijn zogenoemde koetsenbevriezer
beschikbaar.
Per zak kleding wordt door het museum vijf
euro gerekend. Op deze manier hoopt de
directeur een zakcentje bij te verdienen. “De
als maar teruglopende subsidies dwingen je
als museum creatief te zijn”, aldus de direc-
teur. De koetsenvriezer wordt doorgaans al-
leen gebruikt voor de 250 historische koetsen
en arrensleeën van het museum. Door de koet-
sen stuk voor stuk gedurende een week bij een
temperatuur van min 22 graden Celsius in de
vriezer te zetten sterven de houtwormen en
motten die de rijtuigen aantasten
Mariaverschijning op
raam in Amerikaans
ziekenhuis
Op een raam van een katholiek ziekenhuis in
het Amerikaanse Springfield in de staat Massa-
chusetts zou de heilige maagd Maria zijn ver-
schenen. Sinds iemand de verschijning op
30 september heeft gemeld, verzamelen zich
dagelijks honderden gelovigen bij het Mercy
Medical Center.
De directie van het ziekenhuis heeft inmid-
dels een verklaring uitgegeven waarin staat
dat het raam zal worden vervangen, zodat
“het ziekenhuis weer gewoon als ziekenhuis
kan gaan functioneren”. Ingenieurs die het be-
wuste raam hebben onderzocht sluiten niet uit
dat de afbeelding kan worden verklaard door
opgehoopte mineralen tussen de twee platen
van het dubbele glas.
Functionele stoelen en banken
www.medifix.nl - tel. 013-5111111
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isshospitalservices.nl
Tel: 030 - 24 24 800
 Nummer 17
15 oktober 2008
Colofon
Uitgever: Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322456
F (0182) 322466
Redactie: Gouda Media Groep B.V.
De Ziekenhuiskrant
Eindredactie: Marja den Otter
Opmaak: Gouda Media Groep B.V.
Afdeling vormgeving
Fotografie: Gouda Media Groep B.V.
Druk: Wegener NieuwsDruk Gelderland
Verspreiding: DistriQ Amsterdam
Redactie-adres: Crabethstraat 38 D
2801 AN Gouda
T (0182) 322456
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Mw. Anneke de Pater
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke
zorg is samengesteld, kan geen van betrokken
partijen aansprakelijk worden gesteld voor even-
tueel voorkomende fouten.
Lezersservice
Algemene servicevragen:
maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
adres: Crabethstraat 38-D
2801 AN Gouda
Tel: (0182) 322 456
info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per half jaar 42,40 euro
per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips voor de redactie, een redactionele tekst of
een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artike-
len niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen
in Nederland. Daarnaast wordt de krant toege-
stuurd aan alle afdelingshoofden. Ook wordt hij
aan leveranciers en betrokkenen verzonden.
De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.
Webkrant:
De webkrant is op de avond vóór het verschijnen
van de papieren krant beschikbaar op
www.ziekenhuiskrant.nl In de webkrant worden
enkele pagina’s dagelijks ververst.
Komende verschijningsdata 2008:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456
Website Ziekenhuis-
krant aangepast
De website www.ziekenhuiskrant.nl wordt
drukbezocht. Ruim vijfduizend bezoekers
komen per maand een kijkje op de site
nemen om actuele nieuwsberichten te lezen
of om nog eens de ziekenhuiskrant digitaal
te raadplegen. Bezoekers blijven gemiddeld
langer dan een minuut op de website en dat
is hoog gegeven het feit dat men niet langer
dan vijftien seconden op een gemiddelde
website verblijft. Inmiddels heeft www.zie-
kenhuiskrant.nl er een functionaliteit bij. Op
de startpagina bovenaan staat een button met
de naam ‘ziekenhuizen’. Wie daarop klikt
ziet een kaart van Nederland waarbij per
provincie de ziekenhuizen zijn aangegeven.
Bijzondere
borstamputatie
Een jonge vrouw uit Griekenland heeft haar
borsten laten amputeren omdat die tijdens
haar zwangerschap enorme proporties had-
den aangenomen. Haar boezem woog maar
liefst 33 kilo, waardoor de vrouw veel pijn
leed.
De 24-jarige vrouw had altijd al relatief grote
borsten, maar tijdens haar zwangerschap
zwollen ze aan tot een gigantische cupmaat.
Het werd zo erg dat haar hele functioneren
er onder begon te lijden. Zo kon de vrouw
nog nauwelijks lopen en zelfs de slaap vatten
bleek onmogelijk. Ook had ze het ongemak
dat er voor haar omvangrijke borsten geen
bh’s in haar maat werden verkocht, waardoor
ze er zelf een moest maken van lakens. Ten
einde raad raadpleegde ze een arts die geen
andere uitweg zag dan haar borsten te ampu-
teren. Uiteindelijk nam de operatie zeven uur
in beslag. Één van de chirurgen merkte op dat
gevallen als deze erg zeldzaam zijn.
Ziekenhuiskrant
op werkplek of
huisadres?
Iedere twee weken wordt de Ziekenhuiskrant
in vrijwel alle Nederlandse ziekenhuizen be-
zorgd. Daarnaast zijn er veel abonnees die de
krant ontvangen.
Speciaal voor de medewerkers in ziekenhui-
zen bestaat de mogelijkheid van een extra
goedkoop abonnement. Voor slechts 28 euro
per twaalf maanden krijgt men de Ziekenhuis-
krant bezorgd op een adres naar keuze. Stuur
een mail naar info@ziekenhuiskrant.nl met
naam en adres en vermeldt daarbij in welk zie-
kenhuis men werkt. Men ontvangt een factuur
en natuurlijk een jaar lang iedere twee weken
de Ziekenhuiskrant.
Jaargang 2
nummer 16
1 oktober
2008
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T
02
Tweelingzwangerschappen
ICT in de Zorg
bijlage
Specialisten
krijgen scholing op
niet-medisch gebied
Medisch specialisten gaan zich bijscholen in
niet-medische vaardigheden. Vorige week
maandag is daarvoor de Academie voor Me-
disch Specialisten in Utrecht geopend. Hier
kunnen specialisten leren beter te commu-
niceren met patiënten en ziekenhuisdirectie.
Verder kunnen zij hier cursussen volgen op het
gebied van vergadertechniek en financiën.
Het is voor een arts, zeker sinds de invoering
van de marktwerking in de zorg in 2006, han-
dig als hij of zij goed kan communiceren, lob-
byen, onderhandelen en vergaderen. Tijdens
de opleiding tot medisch specialist is er (voor-
alsnog) weinig aandacht voor management-
vaardigheden en onderwerpen die bijdragen
aan het zo goed mogelijk functioneren van
(aankomend) medisch specialisten. Daarnaast
moeten medisch specialisten - afhankelijk van
de werksituatie - kunnen onderhandelen en
verstand hebben van de ziekenhuis¿nanciën
en de ¿nanciering van de medisch-specialisti-
sche gezondheidszorg. Ook voor medisch spe-
cialisten die zich niet direct met management
bezighouden, zijn vaardigheden als conÀict-
hantering, timemanagement en omgaan met
werkdruk belangrijk. Deze academie moet dit
hiaat opvullen. In de academie bundelen de
initiatiefnemers, de Orde van Medisch Speci-
alisten, Erasmus MC en ¿nancieel dienstver-
lener VVAA, hun gezamenlijke scholingsaan-
bod voor (aankomend) medisch specialisten.
www.deloitte.nl
Accountants • Belastingadviseurs • Consultants • Financieel Adviseurs
©Deloitte 2007
Ergonomische
IT oplossingen
Mmax.nl
Kantoorinrichtingverhuur
Laboratoriumstoelen
Projektmeubilair
Tel. 0294 28 5215 • Info@Mmax.nl
07
Uitwisseling oogziekenhuizen
Campagne verbetert
imago ziekenhuizen
De stijging van waardering is vooral terug te vinden in aspecten als bejegening.
Het algemene oordeel van publiek en patiën-
ten over ziekenhuizen is verbeterd van een 6,9
in 2006 naar een 7,1 in 2008. De branchecam-
pagne Het Ziekenhuis Zorgt heeft hier aan bij-
gedragen. Dat blijkt uit een onderzoek dat on-
derzoeksbureau Synovate in opdracht van de
NVZ vereniging van ziekenhuizen (NVZ) heeft
gehouden. Het onderzoek is een vervolg op
een in 2006 gehouden nulmeting.
Synovate noemt de stijging van 6,9 naar 7,1
signi¿cant. Imagometingen laten namelijk
zelden schommelingen zien. De stijging van
de waardering is vooral terug te vinden in as-
pecten die publiek en patiënten van groot be-
lang vinden, zoals kwaliteit van zorg en beje-
gening. Ze zijn met name meer tevreden over
Westfriesgasthuis roze in ‘borstkankermaand’
Het Westfriesgasthuis vraagt op een geheel eigen
manier aandacht voor de ‘borstkankermaand’
(foto Marcel Rob).
20
Ziekenhuiscommunicatie
de persoonlijke aandacht in ziekenhuizen. De
driejarige imagocampagne, gestart in 2007,
is erop gericht dat de publieke opinie even-
wichtiger oordeelt over ziekenhuizen. In het
eerste campagnejaar (2007) lag de focus op
medewerkers, maar vanaf dit jaar is de com-
municatie in de richting van publiek en patiënt
geïntensiveerd. De tweede campagnegolf van
2008 is gestart op 22 september. De zieken-
huisbranche wordt door radiocommercials en
voor het eerst ook via buitenreclame onder de
aandacht gebracht bij het Nederlandse publiek.
Het derde en laatste jaar van de campagne Het
Ziekenhuis Zorgt is in 2009. Een belangrijk
campagneonderdeel is een landelijke open
dag van de ziekenhuisbranche op zaterdag 19
september 2009.
De gevel van het Westfriesgasthuis in Hoorn
is vanaf woensdag 1 oktober een maand lang
roze verlicht. Met deze actie wordt aandacht
gevraagd voor de strijd tegen borstkanker.
Oktober is traditiegetrouw de ‘borstkanker-
maand’. Dit jaar staat de hele maand in het
teken van fabels en feiten over borstkanker.
Deze maand wordt er wereldwijd extra aan-
dacht gevraagd voor borstkanker. Het sym-
bool in de strijd is het roze lintje, de ‘Pink
Ribbon’. In Nederland krijgt een op de negen
vrouwen met borstkanker te maken.
2 Actueel
Vooruitgang in vascu-
laire geneeskunde
De vasculaire geneeskunde heeft zich de
afgelopen decennia enorm ontwikkeld en het
risico op hart- en vaatziekten is fors teruggelo-
pen, alhoewel er nog steeds veel te winnen is.
Dit is de rode draad in het boek ’10 x 10’, dat
3 oktober op de najaarsvergadering van de
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie werd
uitgebracht, ter gelegenheid van het tienjarig
jubileum van de Jaarprijs voor Vasculaire Bio-
logie. Deze Jaarprijs en de jubileumuitgave
zijn initiatieven van de Stichting Vasculaire Bio-
logie Werkgroep (VBWG), in samenwerking
met de Nederlandse Vereniging voor Cardio-
logie en het farmaceutische bedrijf Pfizer. Het boek ‘10x10’ werd op 3 oktober gepresenteerd.
Prof. dr. W H van Gilst, klinisch farmacoloog Elfde jaarprijs
en voorzitter van de jury, licht toe: “De Jaarpijs Naast de presentatie van het boek, vond die
stimuleert sinds 1997 excellente, vooral jonge dag ook de uitreiking plaats van de elfde Jaar-
onderzoekers om in de vasculaire biologie te prijs voor de Vasculaire Biologie. Arnaud
blijven. Terugkijkend kunnen we zeggen dat Hauer (Universiteit Leiden) ontving de prijs
de jaarprijs een betrouwbare indicator is ge- voor de meest onderscheidende publicatie op
bleken van ‘high potentials’ in ons vakgebied. het gebied van de Vasculaire Biologie. Het
Dat maakt het boeiend om te lezen wat alle tien winnende artikel (‘Vaccination Against VEG-
eerdere winnaars – nu opkomende, beeldbepa- FR2 Attenuates Initiation and Progression of
lende wetenschappers – in dit boek te zeggen Atherosclerosis’) is gepubliceerd in septem-
hebben op tien sleutelvragen rond ondermeer ber 2007 in het tijdschrift ‘Arteriosclerosis,
het vak, hun persoonlijke drive en hun visie Thrombosis, and Vascular Biology’. Met deze
op de vasculaire zorg in de toekomst. Dit geeft publicatie is aangetoond dat vaccinatie tegen
enerzijds een terugblik op een serie belang- atherosclerose gerelateerde celtypen kan leiden
wekkende onderzoeken in dit vakgebied, en tot minder plaquevorming. Winnaars van
anderzijds een heldere kijk op de uitdagingen de tweede en derde prijs waren respectie-
en kansen die er nog liggen”, aldus Van Gilst, velijk Gijs Puijvelde (Universiteit Leiden)
mede namens de zeventien gerenommeerde en Willeke de Haan (Leids Universitair
medejuryleden van de afgelopen tien jaar. Van Medisch Centrum, Leiden). Een nieuw initia-
Gilst: “Deze tien winnaars zijn trots op wat de tief dit jaar was de aanmoedigingsprijs, waar-
wetenschap tot dusver heeft opgeleverd voor bij vooral gekeken is naar de kwaliteit van het
de zorg aan hart- en hartpatiënten, maar in onderzoek in relatie tot de omstandigheden en
het boek schetsen zij tegelijk haarfijn welke faciliteiten waarin het onderzoek wordt uitge-
onderzoeksterreinen nog braak liggen als we voerd. Deze prijs is gewonnen door Caroline
de klinische praktijk verder willen ontwik- Veltman (Erasmus Medisch Centrum, Rotter-
kelen. De VBWG is ervan overtuigd dat deze dam) voor haar vierjarig onderzoek naar de
Jaarprijs kan blijven bijdragen aan de stimule- mogelijkheden met het injecteren van stam-
ring van dergelijk top-onderzoek.” cellen bij cardiomyopathie.
Petitie Actieve Donorregistratie
25
Flevoziekenhuis
Roken in auto met
kinderen niet verboden
Minister Klink van VWS wil geen verbod op ro-
ken in de auto in aanwezigheid van kinderen.
Dit schreef de minister vorige week aan de
Kamer in reactie op een onderzoek van het
RIVM naar de schadelijke effecten van mee-
roken op de gezondheid van kinderen. In het
onderzoek keek het RIVM speciaal naar het
meeroken in de auto. Minister Klink noemt
een dergelijk verbod niet proportioneel.
Zelfcontrole bij
afvallen valt te leren
Mensen die willen afvallen, wordt meestal
geadviseerd om eten waarvoor ze een zwak
hebben niet in huis te halen. Maar volgens
Vlaamse wetenschappers trainen ze hiermee
niet zichzelf onder controle te houden als zij
met verleidingen in aanraking komen.
Onderzoekers van de Lessius Hogeschool in
Antwerpen denken dat het beter is om deze
verleidingen niet uit het leven te weren, maar
om er mee te leren omgaan. Mensen die wil-
len afvallen en die geen weerstand hebben op-
gebouwd tegen hun ‘verboden snacks’ zullen
meteen in hun oude gewoontes vallen, als zij
worden geconfronteerd met dit voedsel. Om
dit te testen lieten ze vrouwelijke proefperso-
nen een zogenaamd nieuwe snoepsoort zien
op dia’s of ze kregen een schaal met de snoep-
jes voor zich, maar mochten hier niet van eten.
Daarna kregen ze een schaal chocoladepinda’s
voor zich. De personen die snoep binnen hun
bereik hadden gehad, maar er niet van moch-
Paul Beerkens, algemeen directeur van de Nierstichting, heeft vorige week woensdag een petitie aangeboden aan
ten eten, aten ook minder van de chocolade-
pinda’s. Volgens de onderzoekers komt dit
doordat zij zich beter konden beheersen. Het
goede nieuws is volgens hen dus ook dat zelf-
mevrouw P. Smeets, voorzitter van de Vaste Commissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van de Tweede
controle valt te leren.
Kamer. Deze petitie is een pleidooi voor de introductie van een systeem van Actieve Donorregistratie (ADR) en
heeft via de website van de Nierstichting - www.nierstichting.nl - in een week ruim 48.000 handtekeningen op-
geleverd. Uit onderzoek van TNS NIPO in opdracht van de Nierstichting blijkt dat bijna driekwart van de Neder-
Professioneel wegen
www.medifix.nl - tel. 013-5111111
landers voorstander is van Actieve Donorregistratie. De Tweede Kamer sprak vorige week met minister Ab Klink
(Volksgezondheid) over de beste methode om het enorme tekort aan orgaandonoren en de lange wachttijden die
De facilitaire
zorgondersteuner
hiermee gepaard gaan, aan te pakken (foto Photo Republic).
www.isshospitalservices.nl
Tel: 030 - 24 24 800

Actueel
Voorbereiding op
volgende pandemie
Vooral de mogelijkheid van pré-pandemedische vaccinatie moet volgens Osterhaus serieus worden bekeken.
De Nederlandse overheid kan zich volgens Ab
Osterhaus op vier niveaus voorbereiden op
een volgende pandemie. Vooral de mogelijk-
heden van pré-pandemische en vroeg-pan-
demische vaccinatie moeten serieus worden
bekeken. Osterhaus presenteerde op 3 okto-
ber tijdens de Erasmus MC publiekslezing Lof
der Geneeskunst ‘Virussen Vogelvrij... Is de
dreiging te beteugelen?’ zijn inzichten op het
gebied van de bestrijding van virussen uit de
dierenwereld die mensen bedreigen. Hij liet
zich tijdens deze lezing bovendien vaccineren
tegen griep, omdat hij onlangs zestig jaar is
geworden.
Professor Ab Osterhaus, hoogleraar Virologie
aan het Erasmus MC, onderscheidt vier lagen
waarlangs de Nederlandse overheid zich kan
voorbereiden op een pandemie. Ten eerste niet
medische interventies, zoals het snel kunnen
realiseren van een verbod op bijeenkomsten
voor grote groepen en het sluiten van scho-
Financieel fiasco dreigt voor in moeilijkheden
verkerende IJsselmeerziekenhuizen
De IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad en
Emmeloord maken zware tijden door. In het
eerste half jaar van 2008 werd een verlies ge-
leden van zeven miljoen euro en dat verlies
is tot september opgelopen tot acht miljoen
euro. Door de sluiting van de operatiekamers
wegens onvoldoende steriele lucht komt daar
per maand een verlies van twee miljoen bij.
Zorgverzekeraar Achmea heeft aangegeven
dat de IJsselmeerziekenhuizen het einde van
deze maand niet gaan halen.
Achmea is daarom bereid deze maand nog een
bedrag van 3,3 miljoen euro op tafel te leggen
als de gemeenten Lelystad en Noordoostpol-
der, de provincie Flevoland en het ministerie
van Volksgezondheid gezamenlijk eenzelfde
bedrag in de redding steken. Inmiddels heeft
Operatiekamers MCA even dicht
Medisch Centrum Alkmaar heeft voor de zeker-
heid extra onderzoek laten verrichten naar de
veiligheid van haar klinische en poliklinische
operatiekamers. Naar aanleiding daarvan is
besloten enkele filters te vervangen. Patiën-
ten hebben volgens het MCA geen risico gelo-
pen. Wel zijn hangende het werk aan de filters
enkele operaties uitgesteld.
Het onderzoek wijst uit dat de klinische ope-
ratiekamers aan alle voorschriften en normen
3 15 oktober 2008
len. Ten tweede dient er een goed bewakings-
systeem te zijn voor virusontwikkelingen in
mens en dier. Volgens Osterhaus zijn we daar
inmiddels al ver in. Ten derde moeten er vol-
doende antivirale middelen in opslag zijn voor
het geval een pandemie uitbreekt. Dit is in-
middels gerealiseerd. Er bestaat echter altijd
een kans dat virussen hiervoor ongevoelig
worden. Daarom lijkt het gebruik van meer-
dere middelen aangewezen. Ten vierde, en
volgens Osterhaus op dit moment de laag die
de meeste aandacht vraagt, kan er een strate-
gie ontwikkeld worden voor een pré-pande-
mische of vroeg-pandemische vaccinatie. Dat
wil zeggen een strategie om snel grote groe-
pen mensen te vaccineren net vóór of aan het
begin van het uitbreken van een pandemie.
Met name de laatste twee jaar zijn er bij de
ontwikkeling van zulke vaccins grote vorde-
ringen gemaakt. De Gezondheidsraad, waar-
van Osterhaus deel uitmaakt, buigt zich op dit
moment over deze problematiek.
de gemeenteraad Noordoostpolder vorige
week unaniem besloten geen geld bij te dra-
gen. Naast het voorstel van Achmea wordt op
twee andere fronten gewerkt aan een eventuele
oplossing. Interim-bestuursvoorzitter Norbert
Hoefsmit van de ziekenhuizen werkt aan een
financieel plan om een faillissement te voor-
komen en minister Klink van Volksgezond-
heid laat onderzoeken of en zo ja op welke
wijze de ziekenhuizen nog toekomst hebben.
Bronnen melden dat Hoefsmit in gesprek zou
zijn met een private partij die conform de ge-
kozen methodiek bij het Slotervaartziekenhuis
in Amsterdam de ziekenhuizen wil kopen, pri-
vatiseren en saneren. Volgens huisartsen in de
regio willen acht van de tien patiënten inmid-
dels niet meer opgenomen worden in Lelystad
of Emmeloord.
voldoen. Bij de metingen op de poliklinische
operatiekamers (waar doorgaans kleine ingre-
pen plaatsvinden) zijn kleine afwijkingen in de
filters geconstateerd. Deze afwijkingen gelden
ten opzichte van de geldende voorschriften
en normen. De kwaliteit van de filters bleek
niet optimaal. Uit voorzorg worden deze fil-
ters dan ook vervangen. De Inspectie voor de
Gezondheidszorg is geïnformeerd over deze
voorzorgsmaatregelen.
Nummer 17
Kans op hartziekten na een depressie ruim
twee keer zo hoog
Tussen depressie- en hartziekten, in de toe-
komst de twee meest belangrijke volksziek-
ten, bestaat een opmerkelijke samenhang. Uit
bevolkingsonderzoek van psychiater Marijke
Bremmer blijkt dat ouderen met een depressie
een ruim twee keer zo hoog risico lopen om
een hartaanval te krijgen. Dat geldt ook voor
ouderen die op het eerste gezicht weinig man-
keren. Huisartsen en (ouderen)psychiaters
zouden daarom ook meer aandacht moeten
hebben voor de lichamelijke gesteldheid van
hun depressieve patiënten.
Bremmer deed haar onderzoek onder ruim
2.400 55-plussers, die meededen aan een
langlopend bevolkingsonderzoek (Longitudi-
nal Aging Study Amsterdam). Ze vond naast
de verhoogde kans op hartziekten ook andere
lichamelijke verstoringen bij depressieve
Campagne ‘Rij veilig met medicijnen’
Het ministerie van Verkeer en Waterstaat
heeft vorige week dinsdag de publiekscam-
pagne ‘Rij veilig met medicijnen’ gestart.
Medicijngebruikers worden met folders, pos-
ters, advertenties en een radiospot gewezen
op de risico’s bij verkeersdeelname na het
gebruik van medicijnen.
Volgens het ministerie gebruikt in Nederland
een op de tien automobilisten een rijgevaar-
lijk medicijn. Deze bestuurders hebben twee
Een op de tien automobilisten gebruikt een rijgevaarlijk medicijn.
Gen bepaalt snelheid zaadlozing bij man
De snelheid waarmee mannen een zaad-
lozing krijgen, is erfelijk bepaald. Dat blijkt
uit onderzoek van de Universiteit Utrecht.
Neuropsychiater dr. Marcel Waldinger en
farmacologisch onderzoeker drs. Paddy Jans-
sen onderzochten 89 Nederlandse mannen en
publiceerden de resultaten vorige week in het
wetenschappelijke Internationale tijdschrift
‘Journal of Sexual Medicine.’
Aan het onderzoek van Waldinger en Janssen
werkten 89 Nederlandse mannen mee die lij-
den aan de primaire vorm van vroegtijdige
zaadlozing, dat wil zeggen dat ze er altijd al
last van hebben gehad. Daarnaast werd er een
controlegroep onderzocht van 92 mannen. De
vrouwelijke partners stelden thuis, met behulp
van een stopwatch, gedurende een maand de
tijd tot de zaadlozing vast bij elke coïtus. “Dit
onderzoek geldt voor mannen die al vanaf het
eerste seksuele contact steeds te vroeg klaar-
komen, en niet voor mannen die daar later
last van krijgen”, benadrukt Waldinger. Bij
mannen met vroegtijdige zaadlozing blijkt de
patiënten. Zo hadden depressieve ouderen
ruim tweemaal vaker een overactieve afweer.
Hoewel de afweer een goed doel dient, name-
lijk het tegenhouden van bacteriën en virussen,
kan een overactief systeem ook schadelijke
gevolgen hebben, zoals een verhoogde kans
op hartvaatziekten en dementie. De precieze
oorzaken voor deze lichamelijke afwijkingen
bij depressieve ouderen zijn onbekend. Het
zou een direct effect van de depressie zelf kun-
nen zijn; in die visie lokken depressieve ge-
voelens rechtstreeks een hartaanval uit. Maar
veel waarschijnlijker is dat bij depressieve
ouderen veel nog niet onderkende ziekten een
rol spelen. Bremmer adviseert naar aanleiding
van het onderzoek dan ook dat huisartsen en
ouderenpsychiaters meer aandacht moeten
hebben voor de lichamelijke gesteldheid van
hun depressieve patiënten.
keer meer kans op een ongeval dan mensen
die geen rijgevaarlijke medicijnen hebben
gebruikt. Jaarlijks vallen tientallen doden en
ruim duizend zwaargewonden in het verkeer
als gevolg van medicijnen. Vooral gebruikers
van slaap- en kalmeringsmiddelen kunnen de
verkeersveiligheid in gevaar brengen. Ook be-
paalde antidepressiva en sommige middelen
tegen allergieën kunnen het reactievermogen
verminderen.
stof serotonine minder actief te zijn tussen de
zenuwen in het deel van de hersenen dat de
zaadlozing regelt. Deze stof is onder andere
betrokken bij seksuele activiteit en eetlust.
Het is een stof die een signaal overbrengt van
de ene zenuwcel op de andere. Door de lage
activiteit van serotonine verloopt deze sig-
naaloverdracht bij mannen met de primaire
vorm van vroegtijdige zaadlozing niet goed.
Niet psychisch
Onderzoeker Marcel Waldinger voorspelde al
in 1998 dat zowel de snelheid waarmee een
man tot een zaadlozing komt als de primaire
vorm van vroegtijdige zaadlozing genetisch
bepaald zijn. “Deze theorie staat haaks op de
al jaren gangbare gedachte dat de primaire
vorm van vroegtijdige zaadlozing een psychi-
sche aandoening is”, legt Waldinger uit. “De
resultaten van ons onderzoek bevestigen de
genetische theorie en kunnen bijdragen aan
een eventuele gentherapie tegen vroegtijdige
zaadlozing.”
 Nummer 17
15 oktober 2008 4 Advertentie

94% is tevreden!
Yakult biedt een lange historie aan
gezondheidservaring en wetenschap in 65 ml
zuiveldrank vol actieve Lactobacillus casei
Shirota bacteriën. Een makkelijke, snelle en
lekkere gezondheidsoplossing waar veel
mensen baat bij hebben. Uit het Yakult
Drinktest onderzoek* blijkt dat 94% van
de deelnemers tevreden is over Yakult.

Darmgezondheid
Gezonde darmen en darmflora zijn de sleutel
voor een goede gezondheid.Voor de
spijsvertering, stoelgang en voor het
immuunsysteem. Gezonde darmen bevatten
veel lactobacillen. Al in 1935 ontwikkelde de
Japanse wetenschapper Dr. Minoru Shirota het
product Yakult. Zo konden zijn patiënten op een
makkelijke en snelle manier het aantal lactobacillen
in hun darmen aanvullen, met succes!

www.yakult.nl/science
Exclusief voor gezondheidsprofessionals,
wetenschappers en medici. Door in te loggen,
krijgt u toegang tot wetenschappelijke
informatie over probiotica, gezondheid en
onderzoek. Bellen kan naar 020-3472100 of
mail naar science@yakult.nl.
IMMUUNSYSTEEM

SPIJSVERTERING

STOELGANG

Klein flesje. Groot effect.

* 379 deelnemers april ’07 – juli ’08. Nieuwe aanmeldingen mogelijk. www.yakult.nl/science

Voeding
Probiotica in de
schijnwerpers
‘Ziek van darmproblematiek’ was het thema
van het symposium dat zaterdag 4 oktober op
initiatief van probioticaproducent Yakult heeft
plaatsgevonden in het Barbizon Palace in
Amsterdam. Micro-organismen met een ge-
zondheidsbevorderende werking staan sterk in
de belangstelling. Doel was om (huis)artsen/
specialisten, diëtisten en apothekers te in-
formeren over de nieuwe wetenschappelijke
inzichten op het gebied van probiotica en om
met elkaar in gesprek te komen en ervaringen
uit te wisselen.
Het symposium was georganiseerd door Bohn
Stafleu van Loghum Cursussen & Congressen.
Het was een informatieve bijeenkomst waar-
aan ruim 180 belangstellenden hebben deel-
genomen. In de ochtend presenteerde prof.
dr. E.J.H.M. Claassen, immunoloog van het
Erasmus Medisch Centrum, hoe darmen en
voeding de weerstand en het immuunsysteem
beïnvloeden, waarbij ook de herziene hygië-
ne hypothese aan de orde kwam. Aanslui-
tend werden door prof. dr. R.J. Brummer van
de Örebro University in Zweden de nieuwe
inzichten en mogelijke therapieën rondom
het prikkelbaredarmsyndroom en functionele
Bouwstenen voor kanker op latere leeftijd
worden al in de jeugd gelegd
Op jeugdige leeftijd worden de bouwstenen
gelegd voor kanker op latere leeftijd. Een op
de drie Nederlanders krijgt op enig moment
de diagnose kanker. Behalve roken en gebrek
aan lichaamsbeweging, spelen overgewicht
en overmatig alcoholgebruik een rol bij de
vorming van deze ziekte. Jongeren beseffen
te weinig dat zij met een gezonde leefstijl de
kans op kanker aanzienlijk kunnen verklei-
nen. Dat zegt prof. dr. ir. Ellen Kampman in
haar openingsrede bij de aanvaarding van het
ambt van persoonlijk hoogleraar Voeding en
kanker aan Wageningen Universiteit, die ze op
2 oktober heeft uitgesproken. Bovendien is zij
bezorgd over het gebruik van voedingssupple-
menten onder kankerpatiënten.
In haar inaugurele rede zegt ze naar duidelij-
kere adviezen voor de consument, de patiënt
en de beleidsmaker te willen. “Adviezen moe-
ten zo geformuleerd worden dat de boodschap
overkomt, met name bij jongeren voor wie
kanker nog ver weg is.” Mensen leggen de
oorzaak vaak buiten zichzelf, bijvoorbeeld bij
toevoegingen in producten. Volgens Kamp-
man is dit een misvatting: de oorzaken liggen
vaak in het eigen leefpatroon. Kanker ontstaat
door fouten of beschadigingen in de geneti-
sche informatie in cellen. Bij een op de tien
mensen is dit aangeboren en bij de overige
groep ontstaat dit tijdens het leven. Kamp-
man maakt zich zorgen over het supplement-
gebruik van mensen met kanker. Hoge dose-
ringen van bètacaroteen of foliumzuur kunnen
het kankerproces bevorderen omdat tumoren
Brochure ‘Gezonde leefstijl & voeding, een
andere kijk op gezond gewicht’
Nieuw verschenen
€ 9,90 incl. verzend- en administratiekosten
Bestellen door het bedrag over te maken op rekening 10.73.30.253
bij de Rabobank te Gouda t.n.v. de Gouda Media Groep, onder
vermelding van uw adres.
Bestellen in combinatie met de brochure ‘Gezonde Leefstijl & Voeding,
in relatie tot kanker’ kan voor een totaal bedrag van € 14,90.
5 15 oktober 2008
buikpijn toegelicht. Diëtiste E. Kaldenberg liet
zien hoe zeer de voedingsadviezen bij darm-
problemen in de (artsen)praktijk de afgelopen
decennia veranderd zijn en welke rol probio-
tica in onze tijd kunnen spelen. Tijdens het
middagprogramma gaf kinderarts allergoloog
dr. M.O. Hoekstra van het UMCU Wilhelmina
Kinderziekenhuis een presentatie over de hui-
dige stand van zaken rondom (de preventie
van) allergie bij zuigelingen. Gevolgd door
prof. G. Reid (Professor of Microbiology and
Immunology (Tenure), Surgery (Urology),
University of Western Ontario) uit Canada,
die uiteenzette welke rol probiotica spelen bij
de preventie van blaasontsteking en HIV-in-
fectie in vooral de ontwikkelingslanden. Bij
de samenvatting en praktische aanbevelin-
gen was een van de belangrijkste conclusies
dat er nog veel wetenschappelijk onderzoek,
waaronder klinische studies, nodig is om meer
en beter inzicht te krijgen in de gezondheids-
bevorderende effecten van probiotica. In de
volgende ziekenhuiskrant zal meer aandacht
worden besteed aan probiotica en kort verslag
worden gedaan van enkele bevindingen die op
dit symposium werden gepresenteerd.
Jongeren beseffen te weinig dat zij met een gezonde
leefstijl de kans op kanker aanzienlijk kunnen verklei-
nen.
deze stoffen goed kunnen gebruiken. Kamp-
man is tegen verrijking van brood met folium-
zuur, omdat dit ook al aan margarine, ontbijt-
granen en sinaasappelsap is toegevoegd. Als
we ook nog supplementen gebruiken krijgen
we een te hoge dosis binnen: “Het deel van
de bevolking dat er dan mogelijk schade door
ondervindt is groter dan het deel waarvoor het
goed zou zijn.”
Nummer 17
Japanners massaal op bananendieet
Vaak wordt gezegd dat bananen dikmakers
zijn. In Japan denken ze daar anders over. De
Japanners zijn massaal aan het bananendieet.
Het dieet is zelfs zo populair dat de bananen
in supermarkten uitverkocht zijn.
In maart 2008 werd in Japan het boek 'Mor-
ning Banana Diet' op de markt gebracht. Vol-
gens het dieet eet je 's morgens alleen bananen
Het dieet is zelfs zo populair dat de bananen in supermarkten uitverkocht zijn.
Advies Gezondheidsraad over jodium
De jodiuminname van mensen in Nederland
moet beter en regelmatiger bepaald worden.
In het advies van de Gezondheidsraad, dat
begin oktober uitkwam, staat vermeld dat de
Nederlandse bevolking in het algemeen vol-
doende jodium via de voeding inneemt. Daar-
mee lijkt het doel van het nieuwe beleid voor
jodium bereikt.
Wel zijn er enkele hiaten in de kennis: er
ontbreken gegevens over mensen die alleen
zelfgebakken of biologisch brood eten. Daar
is mogelijk ongejodeerd zout of zeezout aan
toegevoegd. In het advies staat tevens dat
de komende tijd op Europees niveau nieuwe
afspraken worden gemaakt over vrijwillige
Tekort aan nutriënten bij zwangere vrouwen
Deskundigen binnen de gezondheidszorg
zouden (aanstaande) zwangere vrouwen beter
moeten wijzen op het risico van weinig of
geen vlees eten als daar niet het innemen
van een voedingssupplement tegenover staat.
Bloedarmoede is een veel voorkomend ver-
schijnsel tijdens de zwangerschap. Eén van
de oorzaken, die zelden onderkend wordt, is
een tekort aan vitamine B12. Zo’n tekort kan
het gevolg zijn van langere tijd geen of weinig
vlees eten.
Diëtisten signaleren dat steeds meer mensen
er om verschillende redenen voor kiezen om
minder of helemaal geen vlees te eten. Vrou-
wen lopen tijdens de zwangerschap een ver-
hoogd risico op tekorten aan nutriënten. Dat
Zwangere vrouwen die weinig of geen vlees eten kunnen last krijgen van bloedarmoede.
en drink je water op kamertemperatuur. De
kilo's zouden er af vliegen. Het zou zelfs niet
uit maken wat je de rest van de dag eet. Voe-
dingsdeskundigen hebben hun twijfels over
het dieet, maar toch volgen veel Japanners
het bananendieet. De experts gaan er dan ook
vanuit dat het een trend is en geen succesvolle
vermageringsmethode.
verrijking van (bakkers)zout met jodium. Dit
kan leiden tot een maximale hoeveelheid die
onder de huidige Nederlandse hoeveelheid
van 65 milligram per kilo (bakkers)zout ligt.
De door de Gezondheidsraad ingestelde com-
missie adviseert daarom om binnen Europa het
huidige Nederlandse niveau van verrijking te
hanteren. Als de toegestane hoeveelheid lager
uitkomt, zal de jodiuminname in Nederland
afnemen en het risico op jodiumtekort en krop
toenemen. Jodium is een essentieel onderdeel
van schildklierhormonen. Deze hebben een
essentiële functie bij groei, ontwikkeling en
het evenwichtig verloop van stofwisselings-
processen.
bleek ook uit een kleinschalig onderzoek dat
verricht is in het Maasziekenhuis Pantein in
Boxmeer. Zwangere vrouwen die hun voeding
niet aanvulden met voedingssupplementen
bleven wat betreft de nutriënten zink, sele-
nium, ijzer, foliumzuur en vitamine D onder
de aanbevelingen van de Gezondheidsraad.
Vrouwen die een voedingssupplement namen
vertoonden dit beeld niet. De uitkomst van dit
onderzoek werd gepresenteerd op het Folia
Orthica symposium ‘Vrouw-zijn in diagnose
en therapie’, dat op 18 september in Amers-
foort werd gehouden. Op die dag werd door
artsen, voedingskundigen en andere specia-
listen de relatie tussen vrouw-zijn, voeding
en gezondheid belicht. Meer informatie:
www.foliaorthica.nl
 Nummer 17
15 oktober 2008 6 Werken in de Zorg

Werken
in de
ZORG
Zoek een baan die bij je past!
Hèt uitzend- en detacheringbureau
voor de zorg. Samen onder één dak!
Al jaren is PlusZorg een begrip in Zuid- Holland. Het is dé thuis-
zorgorganisatie met ruime ervaring in flexibele zorg. PlusZorg is
het flexbureau voor de thuiszorg en bemiddelt in personeel voor
mensen die particuliere zorg willen inkopen of een PGB hebben.

Om de zorg breder en op meer synergetische wijze te kunnen

bedienen is er een unieke combinatie ontstaan tussen PlusZorg en
PlusZend.

PlusZend is het uitzendbureau gespecialiseerd in zorg, welzijn en

dienstverlening. PlusZend werkt voor onder andere ziekenhuizen,
instellingen voor mensen met een lichamelijke en/of verstande-
lijke beperking, kinderopvang en verpleeg- en verzorgingshui-
zen. Zowel op verzorgend/verplegend vlak als op secretarieel en
Dudokplein 214
facilitair gebied.
3315 KH Dordrecht
078 6309292 PlusZorg en PlusZend werken nauw met elkaar samen om de
www.continuecare.nl juiste persoon op de juiste plek in te zetten. Wij hechten veel
waarde aan persoonlijk contact met de medewerkers en de op-
drachtgevers. Een uitgebreid intakegesprek maakt onderdeel uit
van de procedure. Daarin zijn wij heel flexibel: het gesprek hoeft
niet op een van de vestigingen plaats te vinden maar kan op elk
gewenste locatie. Op deze wijze is het voor iedereen, ongeacht
de woonplaats gemakkelijk om zich in te laten schrijven zonder
daar heel veel moeite voor te hoeven doen.
Deze manier van samenwerken zorgt ervoor dat wij alle organi-
saties die te maken hebben met zorg onze diensten aan kunnen Hét uitzendbureau voor zorg en welzijn.
bieden! PlusZend biedt jou:
Zinvol, gezellig en verantwoordelijk
werk op de dagen die jij wilt.
Naast deze werkzaamheden ondersteunt PlusZorg/PlusZend
een aantal organisaties, bijvoorbeeld Clini Clowns, De Neder-
landse Hartstichting, A’ Sisters Hope, Stop het Pesten, het Liliane Er is een ruime keus aan functies.
Denk ook aan:
Fonds. Ook dat is voor ons een manier
Blijf je stilzitten of waag Praktijkervaring opdoen tijdens je studie in
om bij te dragen aan de zorg maar dan je de sprong? de zorg en/of welzijn sector.
net even wat anders!
Kortom een baan die bij jou past!
Mocht u meer willen weten van
deze organisaties bezoek dan de site www.pluszend.nl
Capelle aan den IJssel: 010-4507266
www.pluszorg.nl of www.pluszend.nl. Gouda: 0182-547015
Woerden: 0348-499053
Hét uitzendbureau voor zorg en welzijn Zoetermeer: 079-3310437
www.pluszend.nl
Untitled-1 1 21-04-2008 22:55:28

PATIENTEN
MONITOREN
EN JE EIGEN CARRIÈRE
BEWAKEN
TMI ZOEKT
• verpleegkundigen (A, B en gespecialiseerd)
• laboranten
• operatie-assistenten
• anesthesiemedewerkers
• gipsverbandmeesters
• doktersassistenten
• apothekersassistenten

TMI BIEDT
• vrijheid met de zekerheid van een uitstekend salaris
• meer ervaring door afwisselend werk
• een auto vanaf 28 uur per week

Werken op jouw manier!

Een vast dienstverband, een min-max contract of een 0-uren contract.
Tevens bemiddelt TMI al jaren voor ZZP’ers. Interesse?

KOM EENS PRATEN BIJ TMI. DE DETACHEERDERS IN

DE ZORG.

www.verpleegkundigen.nl

Werken in de Zorg
Beroep in Beeld
"Het is belangrijk om goed in te kunnen spelen op de belevingswereld van het kind", vindt Carmen Jansen
(rechts).
Naam: Carmen Jansen
Leeftijd: 26 jaar
Opleiding: Sociaal Pedagogisch Hulp-
verlening
Afdeling: Kinderafdeling
Beroep: Pedagogisch Medewerker
Ziekenhuis: Ruwaard van Putten Zie-
kenhuis, in Spijkenisse
Kunt u een omschrijving geven van uw
beroep?
“Als pedagogisch medewerker ben ik vooral
gericht op het voorkomen en behandelen van
problemen in de ontwikkeling en opvoeding
van een kind als gevolg van ziekte, opname en
behandeling in het ziekenhuis. Het voorberei-
den, adviseren en begeleiden van kinderen en
hun ouders op medische en verpleegkundige
handelingen, is een van mijn taken. Daarbij
is het belangrijk om rekening te houden met
het ontwikkelingsniveau, karakter, eventueel
eerdere ervaringen en reacties van het kind.
Tevens bied ik afleidings- en ontspannings-
technieken aan. Door een kind af te leiden,
bijvoorbeeld door over hobby’s te praten, kan
de stress verminderd worden. Op de kinderaf-
deling worden ook kinderen opgenomen met
psychosociale en pedagogische problemen,
bijvoorbeeld slaap-, eetproblematiek. Bij deze
problematieken ben ik nauw betrokken bij de
behandeling. Verder bied ik spelmateriaal en
activiteiten aan en zorg voor een kindvriende-
lijk leefklimaat. Daarbij kan je denken aan de
aankleding van de afdeling, maar ook aan de
omgang met de patiëntjes.”
In welke ziekenhuizen heeft u
gewerkt?
“In het Mesos Medisch Centrum in Utrecht
heb ik stage gelopen als pedagogisch mede-
werker op de kinderafdeling. In 2006 ben ik
begonnen als pedagogisch medewerker op
Fonnet Bleeker wint prijs hersenonderzoek
Onderzoeker drs. Fonnet Bleeker krijgt op
29 november de Stichting STOPhersentumo-
ren.nl stimuleringsprijs 2008 uitgereikt. De
prijs bestaat uit een oorkonde, een hersen-
bokaal en 5.000 euro die zij mag besteden aan
haar verdere ontwikkeling op het vakgebied.
Drs. Fonnet Bleeker doet aan het Acade-
misch Medisch Centrum Amsterdam, afdeling
Neurochirurgie, promotieonderzoek naar ge-
netische veranderingen in de meest kwaadaar-
dige primaire hersentumor, het glioblastoma
multiforme. Het uiteindelijke doel is om de
rol van specifieke eiwitten, de zogenaamde
‘kinasen’, te ontrafelen bij de groei van deze
hersentumoren, om vervolgens medicijnen te
kunnen toepassen die heel gericht ingrijpen
7 15 oktober 2008
de kinderafdeling en dagbehandeling in het
Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam. Tevens heb ik
gewerkt als orthopedagogisch medewerker in
een medisch orthopedagogisch centrum, maar
kwam er achter dat mijn interesse meer uit-
ging naar het werken in een ziekenhuis. Sinds
juni 2008 werk ik als pedagogisch medewer-
ker op de kinderafdeling in het Ruwaard van
Putten Ziekenhuis in Spijkenisse.”
Welke eigenschappen heeft iemand
nodig om dit werk te kunnen doen?
“Goede communicatieve vaardigheden, in-
levingsvermogen, tact, geduld, initiatiefrijk,
flexibiliteit, creatief, verantwoordelijkheid,
zelfstandig, collegiaal, kennis beschikken over
de ontwikkelingsfasen en belevingswereld
van het kind, de gevoelens van de ouders en in
staat zijn om pedagogische zorg te integreren
met de voor het kind nodige medische zorg.”
Waar moet iemand tegen kunnen?
“Omgaan met reacties en gevoelens van kin-
deren en ouders, zoals verdriet, afweer, angst,
apathie, agressie, rationalisatie. Verder is elke
dag anders en weet je niet altijd van te voren
welke patiëntjes er zijn en wat je die dag gaat
doen.”
Wat moet iemand heel goed kunnen?
“Belangrijk is het om goed in te kunnen
spelen op de belevingswereld van het kind en
de gevoelens van ouders.”
Wat vindt u het plezierigst in dit werk?
“De contacten met collega’s en patiënten en de
afwisselende invulling van de werkdagen.”
Welke ambities heeft u?
“Mezelf en het beroep pedagogisch mede-
werker binnen het ziekenhuis verder ontwik-
kelen.”
op de stofwisseling van de tumorcellen. De
hoop is dat op basis van deze benadering in de
toekomst beter een ‘op maat gesneden’ behan-
deling kan worden ingesteld voor individuele
patiënten met deze tumoren. De jury vond
unaniem het onderzoek van Fonnet Bleeker
het meest originele, met een reële potentie om
te zijner tijd bij te dragen aan de behandeling
van primaire hersentumoren. Op 29 november
zal de prijs uitgereikt worden door de voor-
zitter van de jury prof. dr. M.C.H. Donker,
algemeen directeur van de GGD Rotterdam-
Rijnmond, hoogleraar Volksgezondheidsbe-
leid aan de Erasmus Universiteit en lid van de
Gezondheidsraad. Voor meer informatie zie:
www.STOPhersentumoren.nl
Nummer 17
‘Doorbreek de
dilemma's!’
Iedereen die zorg verleent, komt ze tegen:
moeilijke keuzen en afwegingen tussen diver-
se belangen. Dilemma's die ontstaan in de
samenwerking tussen disciplines, binnen een
team of in de omgang met patiënten, bewo-
ners of hun familie. Dilemma's die, als ze
niet aangepakt worden, grote invloed hebben
op de kwaliteit van zorg en het werkklimaat.
Zowel voor professionals als managers vor-
men dilemma's dus een grote uitdaging. Het
Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Ver-
zorging (LEVV) pakt dit thema op tijdens het
LEVV Congres 2009.
Hiermee reageert het LEVV tevens op de
storm aan reacties die het LEVV Congres van
2008, 'Doorbreek de rituelen in de zorg', heeft
opgeleverd. Toen noemden verpleegkundigen
en verzorgenden bijvoorbeeld vaak de arts
als oorzaak van het handhaven van onnodige
verpleegkundige handelingen. Centrale vra-
gen zullen zijn: ‘Wat is de rol van verpleeg-
kundigen en verzorgenden bij dilemma's?
En wat vinden artsen hiervan?’ Het congres
vindt plaats op vrijdag 6 februari 2009 van
12.00 tot 18.00 uur in congrescentrum Antro-
pia in Zeist. Inschrijven kan via de website
www.levv.nl. Hier vindt men ook nadere in-
lichtingen over de sprekers en het program-
ma.
Eerste exemplaar
‘Decubitus te lijf’
Mevrouw Bussemaker ontving onlangs het
handboek ‘Decubitus te lijf’ uit handen van het
Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Ver-
zorging (LEVV) en uitgever Bohn Stafleu van
Loghum. Verbetering van de decubituszorg is
de drijfveer van het LEVV geweest om dit boek
te schrijven.
Decubitus (doorliggen) komt nog steeds
voor in Nederlandse instellingen. In de zorg
varieert het percentage tussen 2,6 procent en
negen procent. Dit blijkt uit de laatste cijfers
van de Landelijk Prevalentie Meting Zorgpro-
blemen (LPZ) van de Universiteit van Maas-
tricht. Hoewel de cijfers een dalende trend
laten zien, is het LEVV van mening dat iedere
patiënt met decubitus er een teveel is. Door-
ligwonden leiden namelijk tot veel ongemak
en pijn bij de patiënt en tot hoge kosten in de
gezondheidszorg. Het LEVV constateert dat in
de praktijk nog onvoldoende maatregelen wor-
den genomen om dit probleem te voorkomen.
Zo wordt bijvoorbeeld nog te weinig gebruik
gemaakt van goede matrassen en wissellig-
ging. Bovendien worden nog steeds maatrege-
len toegepast die niet helpen, zoals massage.
Staatssecretaris Bussemaker (links) ontvangt ‘Decubitus te lijf ’ (foto Frans Hofmeester).
Mensen in de zorg
Tijdens het lustrumcongres ‘Eten voor
Genen’, ter gelegenheid van het twintigjarig
bestaan van de Maatschappij ter Bevorde-
ring van de Orthomoleculaire Geneeskunde
(MBOG), zijn twee trofeeën uitgereikt. Prof.
dr. Frits Muskiet, klinisch chemicus in het
UMCG is onderscheiden voor zijn grote aan-
deel op het onderzoeksgebied over de relatie
tussen essentiële vetzuren en vitaminen en
die tussen ziektebeelden als arteriosclerose,
sikkelcelanemie, maternale en neonatale
voeding en psychiatrische problemen. De
discrepantie tussen de evolutie van onze ge-
netica en onze leefwijze heeft zijn grote in-
teresse. Rita Eissens-van Goor, algemeen
secretaris van de MBOG werd met de trofee
onderscheiden voor haar bijdrage aan de
professionalisering van de vereniging. Sinds
1997 is zij de drijvende kracht van de orga-
nisatie. Welzorg, marktleider op het gebied
van (mobiliteits)hulpmiddelen voor ouderen
en gehandicapten in Nederland heeft per
1 oktober een nieuwe CEO. Gerard Brand
(52) volgt Ad Huijsmans op. Brand was tot
1 september algemeen directeur van ISS
Facility Services.
De Nobelprijs voor Geneeskunde is vorige
week naar de Duitser Harald zur Hausen
en de twee Franse wetenschappers Fran-
çoise Barré-Sinoussi en Luc Montagnier
gegaan. Zur Hausen kreeg de prijs voor zijn
ontdekking van een virus dat baarmoeder-
halskanker veroorzaakt. Barré-Sinoussi en
Montagnier werden onderscheiden voor hun
ontdekking van het virus dat immuunstoor-
nissen veroorzaakt bij mensen. Zur Hausen
ontdekte het humaan papillomavirus (HPV),
waartegen een vaccin inmiddels bescher-
ming biedt. Met ingang van volgend jaar is
dat vaccin in Nederland opgenomen in het
Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Barré-
Sinoussi en Montagnier ontdekten het virus,
dat later HIV (human immunodeficiency
virus ofwel menselijk immuundeficiëntie-
virus) is gaan heten, in een vroeg stadium.
De ontdekking was een voorwaarde om de
biologie van de ziekte en de behandeling
daarvan te begrijpen. Opmerkelijk is dat de
prijzen voor geneeskunde dit jaar in Europa
blijven.
De laatste jaren is de kennis over decubitus
flink toegenomen. De kennis over decubitus
staat echter verspreid in diverse leerboeken en
handboeken en is bovendien niet altijd up to
date. Dit boek biedt verpleegkundigen actuele
vakinhoudelijke kennis over de preventie en
behandeling van decubitus.
 Nummer 17
15 oktober 2008 8 Advertentie

Opleiding Oefentherapie in één jaar Opleiding Management in de Zorg en

met EVC
Heeft u nog niet de bachelortitel, maar wel de
driejarige hbo-opleiding gevolgd en hiermee
werkervaring opgedaan, dan is dit uw kans om
in één jaar uw bachelor te behalen.
“DOOR DE PERSOONLIJKE EN PROFESSIONELE Maatschappelijke Dienstverlening
ONTWIKKELING, BETAALT DE INVESTERING DIE Werkt u al jaren in de zorg en wilt u doorgroeien
naar een managementfunctie of heeft u al
WIJ ALS WERKGEVER DOEN IN TIJD ÉN GELD, managementervaring in de zorg en wilt u in

Voor meer informatie zie www.voltijd.hva.

nl/oefentherapie/verkort.
Of neem contact op met N. Winters,
020-595 41 80, oefentherapie@hva.nl
Nienke de Heus-Wiegersma, bedrijfsoefen-
therapeut en bestuurslid van de landelijke
beroepsvereniging
‘Ik ben erg enthousiast over hett bachelor traject
traj
waar ik nu mee gestart ben. Ik ben en zelf de EVC
procedure ingegaan met het idee dat ik al een n hee
heel
eind op weg ben. Gelukkig is dat bevestigd tigd en heb
ik veel vrijstellingen. Door weer kritisch
tisch in de boeken
bezig te zijn, veel te reflecterenn en te discussiëren,
je sterke en je zwakke punten
nten te (h)erkennen word
ik erg geïnspireerd om m verder te gaan. We hebben
een leuke groep, waarbij we allemaal heel veel
verschillende en n andere kwaliteiten hebben. Hierdoor
Hierdoo
leer je veel van elkaar en is er een open en prettige
sfeer. Het studeren kost wel veel tijd, maar is goed
te plannen.
lannen. Je bent zelf verantwoo
verantwoordelijk voor het
behalen
ehalen van je competenties, dus je zet ook redelijk
je eigen route uit. Ik zou het mijn
mij collega’s zeker
aanraden
aden om dit traject te doorlopen. Nu ik er
werkelijk mee bezig ben, vind ik het zelfs echecht leuk!’
‘Door weer kritisch in de
boeken bezig te zijn, veel te
reflecteren en te discussiëren,
word ik erg geïnspireerd om
verder te gaan.’
Alex Baggerman, adviseur human
resources development bij Yacht
ZICH ZEKER UIT.” aanmerking komen voor een verkorte opleiding
om uw bachelor te behalen, dan is deze
opleiding iets voor u!
In de opleiding staan relevante manage-
EVC: Uw werkervaring telt! mentvraagstukken centraal en ontwikkelt u
competenties voor een functie op operationeel
managementniveau. U kunt uw studie deels naar
Wie de schoolbanken heeft verlaten, houdt niet op met leren. Integendeel: juist in de
eigen wens inrichten voor wat betreft de inhoud
praktijk kunt u zich volop ontwikkelen. Het kan zijn dat u zoveel kennis en ervaring en het tempo.
heeft opgebouwd dat u inmiddels op (bijna) hbo-niveau functioneert. U heeft echter
niet het bijbehorende diploma om dit aan te tonen. In dat geval kan EVC voor u een Meer informatie vindt u op www.deeltijd.hva.
uitkomst zijn. EVC staat voor het Erkennen van Verworven Competenties. nl/management-in-de-zorg-en-maatschappe-
lijke-di
lijke-dienstverlening . Of neem contact op met
j.h.j.vis@hva.nl,
@hva.nl 020 595 24 34 of 020 595 41 81.
Carrière in een stroomversnelling
Met de EVC-procedure van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) brengt u in kaart
waar u in uw vakgebied staat ten opzichte van een hbo-opleiding. U ontvangt van Ronald Gabel, Hoofd Zorgeenheid
nheid
ons een EVC-rapportage waarin uw competenties zijn beschreven. Goed voor uw Neurochirurgie & Orthopedie VU medis
medisch
zelfvertrouwen op het werk en een ondersteuning voor uw volgende carrièrestappen. centrum Amsterdam
En wilt u aansluitend een hbo-opleiding volgen dan kan de opleiding op basis van de
EVC-rapportage een aangepast studieprogramma samenstellen. Zodat u in kortere tijd Ronald Gabel
het hbo-diploma kunt behalen. ‘Mijn collega Natasja volgt op dit moment
de opleiding Management in de Zorg en
Voordelen van opleiden met EVC Maatschappelijke Dienstverlening (MZD) aan de HvA. A.
Wij hebben Natasja aangenomen als teamleidster op
- een stimulerende start voor verdere ontwikkeling onze zorgeenheid: een verpleegkundige met bepe perkte
- een hbo-opleiding op maat leidinggevende ervaring. Vanuit die situatie is zijij
- besparing van tijd én geld gestart met de MZD-opleiding.
- betere loopbaanmogelijkheden Natasja heeft zich enorm ontwikkeld en lever ert direct
toepasbare producten af. Ze heeft geheel ze zelfstandig
een jaarplan geschreven en patiënteninforformatiedos-
Hoe werkt het? siers ontwikkeld. Ook heeft ze verbetervrvoorstellen
U kunt op elk moment starten met EVC en doorloopt de volgende stappen. doorgevoerd om de vorm en inhoud va van verschillende
soorten
rten g
gesprekken te verbeteren.
1. Quickscan EVC, online (optioneel) De opleiding
ng speelt nadrukkelijk in op de continu
veranderende omgeving
mgeving waarin de d marktwerking in
I. Oriëntatie en advies de zorg een dominante te rol speelt.
spee Studenten leren
2. Introductiegesprek EVC hiermee op een bedrijfsmatige
tige en resultaatgerichte
manier om te gaan. Door de direct toepasbare
3. Samenstellen van een portfolio resultaten en de persoonlijke en professionele ontwik-
keling van mijn medewerker, betaalt de investering
II. Voorbereiding en uitvoering
4. Beoordeling portfolio voor de opleiding zich zeker uit. En ik merk dat ik,
assessment EVC als begeleider van Natasja op de werkplek, ook mijn
eigen kennis aanvul. Ik kan niet anders dan zeggen
5. Assessmentgesprek dat de MZD opleiding van de HvA doet wat het
belooft.’
6. Mondelinge feedback en voorlopige beoordeling
III. Waarderen en Erkennen van
competenties
7. EVC-rapportage ‘Door EVC kreeg ik zoveel
vrijstellingen dat ik de
opleiding Bedrijfskundige
IV. Uw vervolgstappen, bijvoorbeeld:
- instromen in een opleidingstraject op maat bij de HvA (zie voorbeelden in deze Informatica binnen een jaar
advertentie) kon afronden.’
- competentie-ontwikkeling op de werkplek, al dan niet in samenwerking met de
Hogeschool van Amsterdam
Opleiding Bedrijfskundige Informatica
Quickscan EVC Kennis is concurrentiekracht. Maar waar zit
Belangstelling voor EVC? Doe vrijblijvend de quickscan op www.evc.hva.nl om een die kennis binnen een organisatie en hoe kan
indruk te krijgen of EVC op hbo-niveau zinvol is en voor welke opleiding(en). de informatiehuishouding van een organisatie
efficiënt worden ingericht? Is dat intern of
extern? Op basis van welke criteria moet zo’n
Het HvA EVC Centrum: erkende kwaliteit beslissing genomen worden?
De Hogeschool van Amsterdam houdt zich sinds 2001 bezig met EVC. Sinds 2006 is
er een hogeschoolbreed EVC Centrum om vanuit één loket op diverse EVC-vragen te In de opleiding Bedrijfskundige Informatica
kunnen inspelen. Het Centrum heeft de status van officieel erkend EVC-aanbieder. staat de praktijk centraal. Uw werkervaring kunt
Het auditrapport vermeldt ‘Het HvA EVC Centrum is buitengewoon deskundig op het u inbrengen in uw studie en uw studie kunt u
terrein van EVC en de ambities houden daarmee gelijke tred. De deskundigheid wordt direct toepassen op uw werk. Daarbij hechten wij
zichtbaar in de professionele aanpak, de validiteit van de onderzoeksinstrumenten en ook belang aan uw professionele ontwikkeling.
de grote aandacht voor kwaliteit.’ U kunt uw studie deels naar eigen wens inrichten
voor wat betreft de inhoud, het tempo en de
Fiscaal voordeel tijdstippen waarop u uw studie volgt.
Een EVC-procedure bij een erkende aanbieder levert fiscaal voordeel op.
Meer informatie hierover en over EVC bij de Hogeschool van Amsterdam vindt Meer informatie vindt u op www.deeltijd.hva.
u op www.evc.hva.nl. Informatie over de opleidingen van de Hogeschool van nl/bedrijfskundige-informatica.
Amsterdam vindt u op www.hva.nl

Joop Schoppers, teamleider ICT bij

‘Investeren in de ontwikkeling van ons personeel
hebben wij bij Yacht hoog in het vaandel staan.
Bovendien is het voor onze klanten belangrijk om
te weten dat de interim-professionals van Yacht
minimaal op hbo-niveau functioneren. Een deel van
onze medewerkers heeft wel dat niveau, maar had
nog niet het bijbehorende diploma. EVC is voor ons
dus een logische keuze. Een goede keuze ook: de
deelnemers zijn er heel enthousiast over. Zij vinden
het fijn dat Yacht zoveel moeite voor hen doet. En de
eerste groep kan al binnen een jaar afstuderen!’
‘EVC was voor ons een goede
keuze: de deelnemers zijn er
heel enthousiast over.’
VOORDELEN VAN OPLEIDEN MET EVC VOOR DE WERKGEVER
Als werkgever kunt u verschillende redenen hebben om voor EVC te kiezen. Misschien
herkent u zich in de vragen van onze klanten:
¾ groei en persoonlijke ontwikkeling: ‘Het werk wordt steeds complexer. Voor veel
functies is mbo-niveau niet meer genoeg. Hoe laat ik mijn personeel doorgroeien?’
¾ maatwerk opleiden: ‘Wij willen onze medewerkers een hbo-opleiding aanbieden. Is er
een verkort traject dat rekening houdt met de competenties die zij al hebben?’ ‘Is het
mogelijk om de werkplek van onze medewerkers te gebruiken als leerplek?’
¾ outplacement: ‘Er dreigt banenverlies. Hoe vergroot ik de kansen van mijn personeel
op de arbeidsmarkt?’
¾ externe kwaliteitsgarantie: ‘Voor de certificering van onze organisatie is het nodig dat
onze medewerkers op hbo-niveau functioneren, maar niet iedereen heeft een hbo-
diploma. Hoe kan dit efficiënt behaald worden?’
Herkent u deze vragen of loopt u met andere vragen omtrent effectief opleiden op hbo-
niveau waarbij de werkervaring van uw medewerkers wordt ingezet? Bel dan met het HvA
EVC Centrum, 020-5952428.
De Woonplaats
‘Ik wilde graag een hbo-diploma halen, maar
er waren twee voorwaarden: ik wilde niet vier
jaar naar school én ik wilde les in het weekend.
Door EVC kreeg ik zoveel vrijstellingen, dat ik de
opleiding Bedrijfskundige Informatica binnen een
jaar kon afronden. En de HvA bood me – als enige
hogeschool – de mogelijkheid om de lessen op
zaterdag te volgen. Mijn werkgever gaf me alle
ruimte. Ik kreeg studieverlof en alle medewerking die
ik nodig had voor de opdrachten. Die sloten namelijk
aan bij mijn werk, ideaal. Mijn afstudeerscriptie is zelfs
zo praktijkgericht, dat die in boekvorm is uitgegeven.’
Joop volgt inmiddels naast zijn werk een masterop-
leiding aan de Universiteit van Amsterdam.
 Nummer 17
Gezondheid 9 15 oktober 2008

Speciale knieoperatie Maasziekenhuis krijgt twee Smiley’s

Het Maasziekenhuis in Boxmeer heeft Smileys moest het Maasziekenhuis aan een

in UMC Utrecht onlangs twee Smiley’s gekregen. Deze zijn

de erkenning dat het Maasziekenhuis kind-
gerichte zorg geeft en daarmee voldoet aan
de hoge eisen die zijn opgesteld door de Ver-
eniging Kind en Ziekenhuis. Het Maaszieken-
huis heeft twee Smileys tegelijk gekregen,
voor de dagbehandeling van kinderen en voor
de kinderafdeling.
De kraamafdeling kreeg een Opstap-Smiley.
Eind 2008 ontvangt ook deze afdeling de fel-
begeerde Smiley. Het Maasziekenhuis is op
dat moment naar verwachting het tweede zie-
kenhuis in Nederland met drie Smileys en het
eerste in deze regio dat alle drie de Smileys
heeft. Om in aanmerking te komen voor de
aantal hoge eisen voldoen. Zo zijn er open
bezoekuren voor kinderen en kunnen ouders
bij hun kind overnachten. Ouders mogen bij
alle operaties erbij zijn als hun kind onder nar-
cose gaat en zijn ze er weer bij als hun kind
ontwaakt uit de narcose. Van de ruim honderd
ziekenhuizen in Nederland heeft nog geen
dertig procent een Smiley voor dagbehande-
ling, twaalf ziekenhuizen hebben een Smiley
voor de kinderafdeling en slechts twee zie-
kenhuizen hebben een Smiley voor de kraam-
afdeling. Als het Maasziekenhuis binnenkort
alle drie de Smileys heeft, is het daarmee het
tweede ziekenhuis in Nederland, naast het St.
Antoniusziekenhuis in Nieuwegein.

Patiënten die last hebben van kniedefecten moeten hun sport vaak opgeven.

Orthopedisch chirurgen van het UMC Utrecht
hebben vorige week voor het eerst in Neder-
land een bijzondere knieoperatie uitgevoerd.
Een patiënt met ernstig knieletsel heeft zijn
eigen kraakbeenvormende cellen teruggekre-
gen via een kleine ‘spons’ in de knie (biolo-
gische drager). Het maakt de operatie chirur-
gisch veel minder belastend en vergroot de
kans op het ontstaan van gezond kraakbeen.
Deze techniek is voor het eerst in Nederland
toegepast.
De drager bestaat uit een ‘spons’ van het
bindweefseleiwit collageen waar de kraak-
beencellen op gekweekt zijn. De spons is via
een kijkoperatie in de knie te brengen, waar-
door de knie niet met een grote snede open-
gemaakt hoeft te worden. Het andere voordeel
van de spons is dat het de kraakbeencellen
op de goede plaats houdt. De cellen kunnen
niet verschuiven, wat een probleem is bij de
gangbare vorm van kraakbeentransplantatie.
Daarbij worden losse cellen ingespoten en
via een flapje vastgezet. Het UMC Utrecht
voert al veel langer kraakbeentransplantaties
uit met lichaamseigen cellen die buiten het
lichaam opgekweekt en vermenigvuldigd zijn.
Het gebruik van een biologische drager is een
Nederlandse primeur in kraakbeenherstel via
Terugplaatsen van eigen tepel na amputatie
van borst groot succes
Voor patiënten met borstkanker is het in som-
mige gevallen mogelijk om bij een borstam-
putatie toch de eigen tepel te behouden. In
het Nederlands Kanker Instituut – Antoni
van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) in
Amsterdam) is inmiddels ervaring opgedaan
met nipple banking waarbij de eigen tepel na
een tijdelijke plaatsing (banking) in de lies,
op de gereconstrueerde borst wordt terugge-
plaatst. Het NKI-AVL is één van de weinige in-
stituten waar deze techniek wordt toegepast.
Patiënten met borstkanker bij wie de borst
geamputeerd moet worden, kiezen vaak voor
een reconstructie van de borst. Bij patiënten
die in aanmerking komen voor nipple banking
wordt tijdens de amputatie de tepel tijdelijk in
de lies geplaatst. Als de gereconstrueerde borst
de definitieve vorm heeft aangenomen, wordt
de tepel teruggeplaatst. Inmiddels is nipple
banking bij ruim honderd vrouwen toegepast.
Leonie Woerdeman, plastisch chirurg in het
NKI-AVL: “Nipple banking is niet nieuw. De
techniek die wij in het NKI-AVL gebruiken
lichaamseigen cellen. Orthopedisch chirurg
dr. Daniël Saris voerde de operatie uit. “Deze
nieuwe chirurgische ingreep is betrouwbaar
en veilig. Ik verwacht dat de operatie in de
toekomst via een dagbehandeling uitgevoerd
kan worden.” Alleen patiënten bij wie het
kraakbeen in de knie nog gezond is komen
in aanmerking voor de ingreep. Via een spe-
ciale MRI-scan stellen onderzoekers van het
UMC Utrecht de gezondheid van het weefsel
vast. Een laboratorium in Boston in de Ver-
enigde Staten kweekt de kraakbeencellen op
die van tevoren uit de knie zijn gehaald. Dit
laboratorium controleert via DNA-onderzoek Het Maasziekenhuis kan de Smileyvlag hijsen.
of de cellen gezond zijn en inderdaad zullen
uitgroeien tot kraakbeen.
Directe hereniging met baby na keizersnede
Chronische pijn
In Nederland kampen duizenden mensen met In het St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg worden wijze is voor het eerst toegepast in de Wereld
kniedefecten, enkele honderden daarvan zijn voortaan na een bevalling via een keizersnede Borstvoeding Week (week veertig). De maat-
behandelbaar met de kraakbeentransplantatie. moeder en kind direct herenigd. Zodra de schap Gynaecologie van het St. Elisabeth
Patiënten hebben last van chronische pijn en operatie klaar is, wordt de pasgeboren baby Ziekenhuis gaat volgens de nieuwe procedure
moeten vaak werk, sport of hobby’s opgeven. op de blote huid van de moeder gelegd. Hier- werken. Sylvie Koks legt uit waarom St. Elisa-
Kraakbeentransplantaties kunnen mensen door wordt de band tussen moeder en kind op beth moeder en kind niet meer na een keizer-
85 tot 90 procent van hun oude niveau terug- natuurlijke wijze gestimuleerd. snede scheidt. “Het was gebruikelijk dat na de
geven. Deze vernieuwde orthopedische the- geboorte vader en baby naar de kraamafdeling
rapie valt onder het strategische programma De nieuwe gedragsregel is een initiatief van werden gebracht. Hierdoor zagen moeder en
Regenerative Medicine van het UMC de in het ziekenhuis werkzame lactatiekundi- kind elkaar het eerste uur niet. Wetenschap-
Utrecht. gen Sylvie Koks en Ellen Crüts. De ervaren pelijk onderzoek bevestigt echter het belang
gynaecoloog Charlotte van Oirschot nam het van lichamelijk contact tussen moeder en kind
voortouw bij de uitwerking. De nieuwe werk- direct na de bevalling.
om de tepel te behouden is dat wel. Hierdoor
is het mogelijk de tepel te behouden waarbij
het risico op het achterblijven van kwaadaar-
dige cellen zo minimaal mogelijk is.”
Uitzaaiingen
Uit onderzoek blijkt dat patiënten zeer
tevreden zijn met deze mogelijkheid. Volgens
Daniela Hahn, psycholoogseksuoloog bij het
NKI-AVL geldt voor deze patiënten “dat ze
toch nog iets van zichzelf hebben, waar hun
zoveel is ontnomen. Doordat ze hun eigen
tepels terug krijgen, voelen ze zich veel meer
weer echt vrouw.” Of vrouwen in aanmer-
king komen voor deze mogelijkheid is onder
andere afhankelijk van de grootte van de
tumor, hoe dicht de tumor bij de tepel zit of er
veel kalkspatjes in de borst zijn en of er een
verdenking is van uitzaaiingen in de okselklie-
ren. Het patiëntenonderzoek onder deze groep
heeft tot de conclusie geleid dat het NKI-AVL
nipple banking blijft aanbieden aan patiënten
met borstkanker die hiervoor in aanmerking Baby Sepp met zijn moeder, lactatiekundige Sylvie Koks en gynaecoloog Charlotte van Oirschot (medische foto-
komen. grafie St.Elisabeth Ziekenhuis/Ellen den Ouden).
 Nummer 17
15 oktober 2008 10 Advertentie

SMAKELIJK
Ambachtelijke koelverse maaltijden
en maaltijdcomponenten, afgestemd
op de smaak en behoeften van uw
gast, dat is KOOK! Ons assortiment is
zeer divers: wij bieden onder andere
buitenlandse en Hollandse speciali-
teiten, vegetarische, biologische en
natriumarme gerechten aan.

KOOK biedt een uitgekiend assortiment kwalitatieve

en smakelijke producten, voedingskundig advies
en ondersteuning op kennis- en middelenniveau.
Daarnaast verzorgen wij inspirerende en leerzame
activiteiten zoals proeverijen en trainingen.

Postbus 440, 6710 BK Ede, T (0318) 678 900

KOOK is een samenwerking van Deli XL en Bonfait
en exclusief verkrijgbaar bij Deli XL.

Voor meer informatie: www.kook.nu - info@kook.nu

Het veiligheidsmanagementsysteem (VMS)

is vanaf 2008 in elk ziekenhuis verplicht
Jalaco Consultancy is gespecialiseerd in: Neem contact op met:
• patiënt veiligheid Jalaco Consultancy
• medicatie veiligheid Dr. J. M. de Laat
• proces optimalisatie 0182 - 32 24 40
• systeem oplossingen jmdelaat@jalaco.nl

Jalaco Consultancy • Blekerssingel 78 • 2806 AD Gouda • www.jalaco.nl

 Nummer 17
Werken in de Zorg 11 15 oktober 2008

7ERKEN:ORG
INDE

13 15 17
Aandacht verpleegkundigen Digitaal onderwijs Leven Lang Leren
 Nummer 17
15 oktober 2008 12 Werken in de Zorg

TEAM RESOURCE MANAGEMENT (TRM)

Team Resource Management (TRM) is de veiligheidstraining voor personeel in de zorg op
het gebied van samenwerking. TRM Zorg BV houdt zich al geruime tijd bezig met TRM.

TRM Zorg
TRM Zorg BV richt zich als bedrijf op het begeleiden van ziekenhuizen bij de invoer en
Kwaliteit van zorg … de toepassing van TRM binnen het totale pakket van VMS. Bij TRM Zorg werken zowel
mensen met vele jaren ervaring vanuit de Koninklijke Luchtmacht en civiele luchtvaart,
als ook mensen met ruime ervaring vanuit de zorg zelf.

VISIE
De visie van TRM Zorg op TRM is dat het vooral gaat om samenwerking tussen mensen.
Mensen wiens professionalisme niet ter discussie staat, maar wel beïnvloed wordt door de
beperkingen en feilbaarheid van menselijk handelen. Mensen maken fouten en een juiste
… is het resultaat samenwerking kan bijdragen aan het voorkomen van de negatieve gevolgen hiervan.

van teamwork
TRM kan deze samenwerking verbeteren.

AANBOD
TRM Zorg richt zich als bedrijf op het begeleiden van ziekenhuizen bij de invoer en de
toepassing van TRM. TRM Zorg doet dit onder andere door het adviseren en begeleiden
van ziekenhuizen, door het daadwerkelijk verzorgen van lessen in TRM voor personeel
in de zorg of door het geven van workshops.

TRAINING
In de zeer praktische training ligt de nadruk op de interactie tussen cursisten en docenten,
maar vooral op de interactie tussen cursisten onderling. Onderwerpen welke binnen de
team resource management training aan bod komen zijn o.a.: eigen rol, rol van ander, leiderschap, communicatie,
www.trmzorg.nl situational awareness, threat-and-error management, assertiviteit, stress etc.
T 033 - 461 8050 Omdat niet elke afdeling hetzelfde is, geldt hierbij maatwerk.

 (HQJUHHSXLWRQVDFWXHOHDDQERGYDQYDFDWXUHV

&OLsQWFR|UGLQDWRUPY



WRWXXUSHUZHHN

 6WHXQSLODUHQYRRUFOLsQWHQ

µV+HHUHQ/RR0RQVWHU
'pZHJQDDUHHQEDDQLQ]RUJHQZHO]LMQ 
 7HDPFRDFKPY

WRWXXUSHUZHHN
 9HUSOHHJNXQGLJHPHWSLW
:HUNHQLQGH]RUJLVYHHO]LMGLJ-HEHQWYHUDQWZRRUGHOLMNYRRU &DUH&DUH/HLGHUGRUS
KHWZHO]LMQYDQPHQVHQGLHYRRUHHQEHODQJULMNGHHOYDQMRX %HJHOHLGHUVPY
DIKDQNHOLMN]LMQ-HEHQWFRDFKEHJHOHLGHUHQPRHWVRPV
'LYHUVHFRQWUDFWPRJHOLMNKHGHQ
OHYHQVUHGGHQGLQJULMSHQ'DDUQDDVW]LMQHLJHQVFKDSSHQDOV
2SGLYHUVHORFDWLHVHQUHJLR¶V]RHNHQ
UHVSHFWJHGXOGHQKXPRURQPLVEDDUQHWDOVNXQQHQOXLVWHUHQ ZLMEHJHOHLGHUVYRRUGHJHHVWHOLMNH
HQHHQJRHGLQOHYLQJVYHUPRJHQKHEEHQ JH]RQGKHLGV]RUJHQYRRUGH
 JHKDQGLFDSWHQ]RUJ
&DUH&DUHLVDOWLMGRS]RHNQDDUNDQGLGDWHQPHWKDUWYRRUGH 9HUSOHHJNXQGLJHQPY
]RUJ2yNYRRUGHRQGHUVWHXQHQGHIXQFWLHV%HQMHRS]RHNQDDU
2RNYRRUJHGLSORPHHUG
HHQDQGHUHEDDQqQEHVFKLNMHRYHUUHOHYDQWHGLSORPD¶VODDWGDQ YHUSOHHJNXQGLJHQKHEEHQZLMGLYHUVH
VQHOMH&9DFKWHULQRQ]H&9EDQNRSZZZFDUHFDUHQO YDFDWXUHV8NXQWDDQGHVODJLQKHW
 ]LHNHQKXLVGHRXGHUHQ]RUJRIGH
,QRQ]HYDFDWXUHEDQNVWDDQYULMZHODOOHYDFDWXUHVYDQ]RUJHQ WKXLV]RUJ.LMNRSRQ]H
ZHO]LMQVLQVWHOOLQJHQLQGHUHJLR2SZZZFDUHFDUHQONXQMH ZHEVLWHYRRUDOOHYDFDWXUHV
DOOHDFWXHOHYDFDWXUHVEHNLMNHQHQ]LHQKRHMHNXQWUHDJHUHQ 2YHULJHYDFDWXUHVPY
 :LM]RHNHQRRNGLYHUVH
9LDRQ]HVLWHNXQMHMHRRNDDQPHOGHQYRRUGHHPDLOVHUYLFH RQGHUVWHXQHQGHPHGHZHUNHUV
=RGUDHUHHQYDFDWXUHELQQHQNRPWGLHLQWHUHVVDQWYRRUMRXNDQ ]RDOVSROLNOLQLHNDVVLVWHQWHQNOLQLVFK
]LMQRQWYDQJMHKLHURYHUDXWRPDWLVFKHHQHPDLO DQDOLVWHQDSRWKHNHUVDVVLVWHQWHQHQ
IDFLOLWDLUPHGHZHUNHUV

&DUH&DUHEHPLGGHOWYRRU]RUJHQZHO]LMQVLQVWHOOLQJHQLQGH 9HU]RUJHQGHQ,*PY
RPJHYLQJ5RWWHUGDP/HLGHQ*RXGD$OSKHQDDQGHQ5LMQHQGH :LMKHEEHQLQGHUHJLRGLYHUVHIXQFWLHV
'XLQ %ROOHQVWUHHN RSHQVWDDQYRRUJHGLSORPHHUG
 YHU]RUJHQGHQ2RNKHEEHQZLM
 PRJHOLMNKHGHQYRRU(99HUV

.LMNQXRSZZZFDUHFDUHQO


Werken in de Zorg
Extra aandacht voor
verpleegkundigen
Het is belangrijk verpleegkundigen die al jaren werken voor de organisatie te behouden.
De krapte op de arbeidsmarkt begint voelbaar
te worden. Ook de ziekenhuizen ontkomen
niet langer aan een tekort aan verpleegkun-
digen. Het is niet alleen zaak nieuwe aanwas
te krijgen, zeker zo belangrijk is het mensen
voor de organisatie te behouden. “Heb oog
voor de medewerkers die al jaren in het zie-
kenhuis werken”, adviseert Francis Bolle van
Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland
(V&VN).
Dat dit belangrijk is blijkt alleen al uit het
feit dat duizenden verpleegkundigen ontslag
nemen en via een eigen bedrijfje of een ander
extern bureau terugkeren in hun voormalige
baan. Dat betekent in de meeste gevallen dat
zij én meer verdienen én betere randvoorwaar-
den hebben dan voorheen. Het is een trend die
niet meer te stoppen lijkt. De V&VN kijkt hier
volgens Francis Bolle met gemengde gevoe-
lens naar. “Het voelt niet goed als je collega die
precies hetzelfde werk doet ineens veel meer
verdient en betere randvoorwaarden heeft dan
jij. Bovendien gaan voor de ziekenhuizen de
kosten hierdoor omhoog. Dat is zorgelijk,
maar je kunt dit niet meer tegenhouden. Het
gaat de verpleegkundigen niet alleen om het
geld, maar vooral ook om de autonomie. Ze
willen meer zelf kunnen kiezen. Zeker ook op
het gebied van de kwaliteit die men wil leve-
ren.” Deze ontwikkeling betekent wel dat de
mensen voor het vak behouden blijven. Daar
is men bij V&VN blij mee.
Magneetinstelling
Ziekenhuizen laten steken vallen op HRM-ge-
bied, vindt Francis Bolle. Ze bieden volgens
haar onvoldoende randvoorwaarden (zoals
budget voor scholing en carrièremogelijkhe-
den) om verpleegkundigen te behouden. Ver-
pleegkundigen zouden zelf gevraagd moeten
worden wat ze belangrijk vinden. Nog te vaak
wordt alles van bovenaf opgelegd en dat sti-
muleert de medewerkers niet om creatieve op-
lossingen te bedenken. Om ziekenhuizen een
handvat te geven vertaalt V&VN het magneet-
Exclusieve aanbieding voor werknemers in de zorg:
030-7511001
Met het unieke Vitamine CNV Rechtshulp+ Pakket
van mijn vakbond heeft u meer zekerheid in handen!
Meer informatie op www.vitamineCNV.nl
13
instelling-concept dat in Amerika zijn vruch-
ten al heeft afgeworpen naar de Nederlandse
situatie. Het hele project, dat vooral gericht is
op het behoud van de verpleegkundigen voor
de instelling, staat nog in de kinderschoenen.
Het is de bedoeling dat binnenkort een aantal
pilots starten binnen ziekenhuizen, maar ook
binnen verpleeghuizen en de gehandicapten-
zorg. Het magneetinstelling-concept is erop
gericht dat binnen ziekenhuizen aantoonbaar
beleid komt op onder meer het gebied van
opleiding en deskundigheidsbevordering van
medewerkers. Verder moet er meer aandacht
komen voor leiderschap (verpleegkundigen
moeten geïnspireerd kunnen worden door rol-
modellen ; dat kan een verpleegkundige zijn
van de afdeling zijn, maar ook een inspireren-
de verpleegkundige die lid is van de Raad van
Bestuur). En er dienen carrièremogelijkheden
te zijn. Dit is maar een kleine greep; het con-
cept biedt tal van aanbevelingen.
Kwaliteit en veiligheid
Betere randvoorwaarden zijn niet alleen maar
leuk voor de verpleegkundigen zelf. Francis
Bolle benadrukt dat meer deskundigheid bij
verpleegkundigen aantoonbaar de mortaliteit
binnen de ziekenhuizen omlaag kan brengen.
Daar zijn studies naar verricht. “Er gaat bij de
ziekenhuisdirecties heel veel aandacht uit naar
de financiering van de zorg. Maar nu wordt
het tijd om meer te kijken naar de kwaliteit
van de zorg en de veiligheid binnen de zie-
kenhuizen”, vindt Francis Bolle. Juist op die
twee aspecten zullen ze in de toekomst wor-
den beoordeeld door hun patiënten en door de
zorgverzekeraars. Daarom ook vindt ze het
geen goede ontwikkeling dat ziekenhuizen
steeds vaker teruggrijpen op alleen verpleeg-
kundigen van niveau vier. Het voordeel is dat
zij minder kosten en daardoor kan er worden
gezorgd voor meer handen aan het bed. Maar
dat is volgens haar korte termijn denken. “Wij
pleiten ook voor het inzetten van verpleegkun-
digen van een hoger niveau. Je hebt een stukje
aansturing en deskundigheid nodig. Dat brengt
de kwaliteit van de zorg omhoog en op termijn
zal dat juist arbeidsbesparende elementen op-
leveren”, verwacht Francis Bolle. Verpleeg-
kundigen worden nog lang niet altijd efficiënt
ingezet, vindt ze. De verpleegkundig specialist
bijvoorbeeld, krijgt volgens haar niet genoeg
ruimte. De taakherschikkingsgedachte is nog
niet formeel ingebed in de ziekenhuizen. Veel
directies weten niet hoe ze de verpleegkundig
specialist goed kunnen inzetten. “Kijk wat je
in huis hebt en maak daarvan gebruik”, luidt
het advies van Francis Bolle
Door Marja den Otter
Nummer 17
15 oktober 2008
OLVG lanceert arbeidsmarktcampagne
Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) scheidende profilering als werkgever, erkent
in Amsterdam is vorige week een nieuwe
arbeidsmarktcampagne gestart met een
Amsterdams tintje. Doel van de opvallende
ook het OLVG. “Voor verschillende vacatu-
res in ons ziekenhuis geldt dat ze steeds las-
tiger te vervullen zijn. Met deze campagne
campagne is om potentiële medewerkers te laten we zien wat we als werkgever te bieden
boeien én te werven. In de campagne stelt het hebben en bouwen we aan een stevige positie
OLVG nadrukkelijk de patiënt en zijn persoon- op de arbeidsmarkt. Het is noodzakelijk om
lijke verhaal centraal. het OLVG als unieke werkgever in Amster-
dam onder de aandacht te brengen én te hou-
Daarnaast komen het goede opleidingsklimaat, den bij potentiële medewerkers”, aldus Hajé
de topklinische zorg en de typisch Amster- Nordbeck, directeur Human Resources van
damse omgeving aan bod. Uit onderzoek is het OLVG. Voor de arbeidsmarktcampagne
namelijk gebleken dat (potentiële) medewer- zijn drie verschillende uitingen ontwikkeld.
kers deze factoren aantrekkelijk vinden aan De site www.werkenbijhetolvg.nl dient als in-
het OLVG. Centrale rol in de campagne speelt formatieplatform voor iedereen die meer wil
de nieuwe website www.werkenbijhetolvg.nl weten over werken in het OLVG.
De huidige arbeidsmarkt vraagt om een onder-
Doel van de campagne is potentiële medewerkers werven.
Nieuwe Loopbaandiagnose gestart
Steeds meer verpleegkundigen willen vooruit voortouw te nemen en opheldering te ver-
in hun loopbaan. Tegelijkertijd blijken ze slecht schaffen. Veel verpleegkundigen blijken hele-
op de hoogte van de vele mogelijkheden. Het maal niet op de hoogte van de kansen die op
UMC Utrecht besloot verpleegkundigen een hen liggen te wachten. Niet zo vreemd, want
handje te helpen en lanceert de Loopbaan- het scala aan mogelijkheden is tegenwoordig
diagnose. Deze online test vertelt verpleeg- breed, diep én gelaagd. De lancering van de
kundigen welk type ze zijn en presenteert ver- Loopbaandiagnose heeft bij het UMC Utrecht
volgens een mogelijke volgende stap. intern dan ook voor een gezonde dosis nieuwe
toekomstperspectieven gezorgd. Mensen die
Een goed overzicht van de loopbaanmoge- ook benieuwd zijn naar hun loopbaanmoge-
lijkheden staat bij veel ziekenhuizen op het lijkheden kunnen een test doen via Loopbaan-
verlanglijstje. Het UMC Utrecht besloot het diagnose.nl.
FWG: werken voor mensen in de zorg
Mensen maken de zorg. Het werven en behouden van
vakbekwame medewerkers op alle niveaus en het optimaal
benutten van hun capaciteiten is voor zorginstellingen dan ook
essentieel. FWG (FunctieWaardering Gezondheidszorg) houdt
zich dagelijks bezig met de ontwikkelingen in de zorg. Enerzijds
door te zorgen voor een eerlijke loonsomverdeling, anderzijds
door organisaties te adviseren over strategisch HRD-beleid.
Heb jij affiniteit met de zorg, ben je op de hoogte van de uitdagingen
van de branche voor de komende tijd, en zou je graag een bijdrage
willen leveren aan het oplossen van de vraagstukken? Kijk dan op onze
website of één van de vacatures je aanspreekt. We zoeken nauwkeurige
analytici, maar ook gedreven HR-adviseurs. Zowel mensen die zich
het vak van (functie)onderzoek en –analyse eigen willen maken, als
mensen die trainingen kunnen geven en organisaties kunnen adviseren
over strategisch HRD-beleid.
Wat past bij jou? Kijk op www.fwg.nl/vacatures en laat het ons
weten!
Postbus 85266, 3508 AG Utrecht T 030-2669 400 F 030-2669 401 W www.fwg.nl
 Nummer 17
15 oktober 2008 14 Werken in de Zorg

(IXEGLIVIR MW EFWSPYYX MR (EX MW RMIX ^S ZIV[SRHIVPMNO

0ERSOONLIJKE [ERX LIX FMIHX ZIVEWWIRH ZIIP ZSSVHIPIR ,MKL 'EVI

(IXEGLIVMRKIR FIWXEEX WMRHW NERYEVM  IR LIIJX ^MGL
HIEJKIPSTIRNEVIRSRX[MOOIPHEPWHqQEVOXPIMHIVZSSVHI
WTIGMEPMWXMWGLI ^SVK ;MN ^IXXIR HI XSSR EPW LIX SQ

GROEIINDEZORG
HIXEGLIVIRKEEX

,MKL'EVI[IVOXPERHIPMNOIRLIIJXMRGMVGE^MIOIRLYM^IR
TVSJIWWMSREPWKIHIXEGLIIVH1IXIIRKVSSX^MIOIRLYMWMR
6SXXIVHEQ>YMHLIIJX,MKL'EVI(IXEGLIVMRKIIRWTIGM´IOI
WEQIR[IVOMRKWSZIVIIROSQWXKIWPSXIRZSSVHIHYYVZER
HVMINEEV+IZVEEKHMWSQZEREJWITXIQFIVKIJEWIIVH
SRKIZIIV  TVSJIWWMSREPW MR XI ^IXXIR ,IX KEEX SQ
STIVEXMI EWWMWXIRXIR ERIWXLIWMI QIHI[IVOIVW -' IR
''9 ZIVTPIIKOYRHMKIR (I FIRSHMKHI TVSJIWWMSREPW ^MNR
RSHMK SQ ZSSV LIX VIKYPMIVI TVSKVEQQE HI O[EPMXIMX
ZER ^SVK XI KEVERHIVIR IR XI FPMNZIR GSRXMRYIVIR (I
LEVXSTIVEXMIW ^YPPIR ^S ZIIP QSKIPMNO HSSV LIX ZEWXI
TIVWSRIIP[SVHIRYMXKIZSIVH-RHMIRRSHMK[SVHIRHI^I
QIRWIR ZME IIR FMNWGLSPMRKWTVSKVEQQE KIXVEMRH MR LIX
>IOIVLIMH ,MKL'EVIZSPKXZSSV HI'%3HYWSSOIMRHINEEVWYMXOIVMRK  EWWMWXIVIRFMNGEVHMSGLMVYVKMI3SOEERHIQIRWIRHMIZME

7EPEVMW ;IFIXEPIR FSZIR'%3MRWGLEPMRK KIKEVERHIIVHIIMRHINEEVWYMXOIVMRK
+EVERXMI 0SSRKEEXEPXMNHHSSVSSOXMNHIRW^MIOXISJXYWWIRX[IISTHVEGLXIR
*PI\MFMPMXIMX ;IZVEKIRIIRµI\MFIPIFEWMWLSYHMRKIRHEEVLSSVXIIRPIEWIEYXSFMN
,MKL 'EVI [SVHIR MRKI^IX ^EP HI^I QSKIPMNOLIMH [SVHIR
EERKIFSHIR&IPERKWXIPPMRK#&IP¦IRZVEEK
REEV(SVIXXI1MHHIPFYVK
&MNFPMNZIR &MN
WGLSPMRKZMRHIR[IFIPERKVMNO[ISVKERMWIVIRZIIPIRNIOVMNKXIIRTIVWSSRPMNOWXYHMIFYHKIX ,IF NI FIPERKWXIPPMRK SQ XI KEER HIXEGLIVIR# :VEEK IIR
4VIQMI 3R^I[IPOSQWXTVIQMIFIHVEEKXXSX FVSGLYVIEERSJFIPZSSVIIRTIVWSSRPMNOIOIRRMWQEOMRK

,SSJHOERXSSV6SXXIVHEQ4SWXFYW,%6SXXIVHEQ;IWXIVWMRKIP0(6SXXIVHEQ
8*)MRJS$LMKLGEVIHIXEGLIVMRKRP[[[LMKLGEVIHIXEGLIVMRKRP

PATIENTEN MONITOREN
EN JE EIGEN CARRIÈRE BEWAKEN
TMI ZOEKT TMI BIEDT
• verpleegkundigen (A, B en gespecialiseerd) • vrijheid met de zekerheid van een uitstekend salaris
• laboranten • meer ervaring door afwisselend werk
• operatie-assistenten • een auto vanaf 28 uur per week
• anesthesiemedewerkers
• gipsverbandmeesters
• doktersassistenten
• apothekersassistenten

Werken op jouw manier!

Een vast dienstverband, een min-max contract of een 0-uren contract.
Tevens bemiddelt TMI al jaren voor ZZP’ers. Interesse?

KOM EENS PRATEN BIJ TMI.

DE DETACHEERDERS IN DE ZORG.
www.verpleegkundigen.nl
 Nummer 17
Werken in de Zorg 15 15 oktober 2008

CampusMed, digitaal 8JTU
KJK
BMUJKE
BM
XBU
KF
XJMEF
XPSEFO

EJF
EF
UFBNT
XJMMFO
LPNFO
WFSTUFSLFO

onderwijsprogramma %BO
CFO
KF
CJK
IFU
4JOU
'SBODJTDVT
(BTUIVJT
BBO
IFU

KVJTUF
BESFT
7PPS
FOLFMF
BGEFMJOHFO
[JKO
XJK
PQ
[PFL

OBBS
FOUIPVTJBTUF
FO
HFNPUJWFFSEF
DPMMFHBµT

7FSQMFFHLVOEJHF
7FSQMFFHLVOEJHF
PQSPFQLSBDIU
%PLUFSTBTTJTUFOU
.FEJTDI
TFDSFUBSFTTF

#FO
KJK
HFuOUFSFTTFFSE
PN
JO
IFU
4JOU
'SBODJTDVT
(BTUIVJT
EF

IBOEFO
VJU
EF
NPVXFO
UF
TUFLFO
&O
XJM
KF
wwL
BBO
KF
FJHFO

POUXJLLFMJOH
XFSLFO
JO
FFO
UPQLMJOJTDI
PQMFJEJOHT[JFLFOIVJT
.BBL



EBO
EF
WPMHFOEF
TUBQ
JO
KF
MPPQCBBO
FO
LJFT
WPPS
IFU
4JOU
'SBODJTDVT

(BTUIVJT
,JKL
WPPS
NFFS
JOGPSNBUJF
FO
FFO
WPMMFEJH
GVODUJFQSP¾
FM
PQ


E-learning kost minder geld.
XXXTGHOMWBDBUVSFT

Bijscholing wordt voor verplegend personeel
de komende decennia steeds belangrijker.
Zo moeten verpleegkundigen vanaf 1 janu-
ari 2009 om de vijf jaar aantonen dat ze over

FO
MFJEU
TQFDJBMJTUFO

WFSQMFFHLVOEJHFO
FO
BOEFS
NFEJTDI
QFSTPOFFM
PQ
8JK
CJFEFO
EBBSEPPS
[PSH
PQ
IFU
IPPHTUF
OJWFBV
JO
FFO

voldoende kennis en vaardigheden beschik-
ken om geregistreerd te kunnen blijven in
het BIG-register. Maar voor alles is opleiding
belangrijk om de zorg en de patiëntveiligheid
in ziekenhuizen op een hoog kwaliteitsniveau
te kunnen houden. Noordhoff Uitgevers heeft
daarom besloten onderwijsmodules te ont-
wikkelen voor de zorgmarkt.
Noordhoff Uitgevers heeft haar eigen kennis
op het gebied van didactiek gekoppeld aan
de medische kennis van het AMC in Amster-
dam. Het resultaat hiervan heet CampusMed.
Dit biedt nieuwe onderwijsmodules waarmee
verplegend personeel zich blijvend kan bij- en
nascholen. Deze modules (waarbij onder meer
gebruik wordt gemaakt van digitale audio- en
videofragmenten) moeten bijdragen aan een
uniforme werkwijze binnen een ziekenhuis,
waardoor de kwaliteit van de geboden zorg en
de patiëntveiligheid moeten toenemen. Daar-
naast biedt het modules als Borstvoeding,
Basic Life Support en vanaf oktober ook
Medisch Rekenen. Het AMC gebruikt Cam-
pusMed al, net als een aantal andere grote
ziekenhuizen in Nederland, Duitsland, Oos-
tenrijk en Zwitserland. Andre Matera, arts en
uitgever, is nauw betrokken bij de ontwikke-
ling van CampusMed. Hij realiseert zich dat
het overgaan op e-learning een hele verande-
ring betekent voor een organisatie. Opleiders
krijgen een andere taak. Studenten moeten
het hebben van hun eigen motivatie. Ze gaan
niet meer zo vaak naar de klas. Klassikaal
les had als voordeel dat mensen er ook graag
heen gingen om anderen te zien en te spreken.
Overigens blijft het nog steeds noodzakelijk
praktijktrainingen te geven, maar er zijn wel
minder groepsmomenten. En dat scheelt weer
mankracht. Een ander voordeel van e-learning
is volgens Matera dat het minder tijd kost. De
modules zijn zo gemaakt dat hoofdstukken in
twintig minuten kunnen worden doorgeno-
men. Het is dus gemakkelijk even tussendoor
te doen. In de modules wordt niet alleen aan-
dacht gegeven aan de procedure die aan bod
komt. Ook de achtergronden worden belicht.
Zo wordt in de les over injecteren niet alleen
uitgelegd hoe men dit moet doen, maar er is
ook aandacht voor anatomie en patiëntveilig-
heid. En onderlinge communicatie. Er wordt
zoveel mogelijk praktijkgericht gewerkt. “Je
krijgt op je scherm een verpleegkundige of
arts te zien en een patiënt die je moet behan-
delen.” Aan het eind wordt de opgedane ken-
nis getoetst. De studiebegeleider ziet hiervan
de resultaten. De lessen kunnen worden toe-
geschreven naar de specifieke situatie binnen
een ziekenhuis. Elk ziekenhuis krijgt dus les-
sen op maat.
Voor meer informatie over CampusMed kan
men kijken op www.campus-med.nl
)FU
4JOU
'SBODJTDVT
(BTUIVJT
JO
3PUUFSEBN
JT
FFO
NPEFSO
FO
LMBOUWSJFOEFMJKL
TUBET
FO
TUSFFL[JFLFOIVJT
3VJN

NFEFXFSLFST

[FUUFO
[JDI
EBHFMJKLT
JO
WPPS
PQUJNBMF
[PSH
BBO
EF
QBUJqOU
)FU
4'(
JT
nnO
WBO
EF
4BNFOXFSLFOEF
5PQLMJOJTDIF
PQMFJEJOHT;

JFLFOIVJ[FO

45;
HBTUWSJKF
PNHFWJOH
. F F S
J O G P S N BU J F
PWF S
I F U
4 J O U
'S B O D J T D V T
( B TU I V J T
W J O EU
V
P Q
X X X T GH  O M
(Advertorial)
Werken in zorg of welzijn
Werken in zorg of welzijn is veelzijdig. Ver- meest complete aanbod van banen in zorg en
zorgenden zijn verantwoordelijk voor het wel- welzijn in een groot deel van Zuid-Holland.
zijn van mensen, die voor een deel van hen
afhankelijk zijn. Ze zijn coach, begeleider en Care2Care is altijd op zoek naar kandidaten
moeten soms levensreddend ingrijpen. Daar- met hart voor zorg of welzijn. Oók voor on-
naast zijn respect, geduld en humor onmis- dersteunende functies. Mensen die een nieu-
baar, net als kunnen luisteren en een goed we uitdaging zoeken, vinden op www.care-
inlevingsvermogen hebben. 2care.nl een vacaturebank met leuke banen in
zorg en welzijn. Ook is er een CV-bank, waar
Care2Care is hét mobiliteitscentrum in de re- kandidaten hun gegevens kunnen achterlaten.
gio’s rond Leiden, Gouda en Rotterdam. Door De bemiddelingsconsulenten van Care2Care
een goede samenwerking met diverse zorg- bemiddelen actief tussen openstaande vaca-
en welzijnsinstellingen heeft Care2Care het tures en ingeschreven kandidaten.

(Advertorial)

Rapport IGZ bevestigt belang Team Resource

Management
De IGZ heeft net het rapport ‘Standaardisatie
onmisbaar voor risicovermindering in opera-
tief proces’ uitgebracht. Dit rapport gaat over
het peroperatieve traject. TRM Zorg ziet in
het Rapport van de IGZ een bevestiging van
het belang van Team Resource Management
(TRM) voor ziekenhuizen.
Team Resource Management (TRM) is het
veiligheidsconcept voor personeel in de zorg
op het gebied van samenwerking. Dit komt
vooral naar voren tijdens acute situaties, zo-
als op de Operatiekamer, de Spoed Eisende
Hulp en de Intensive Care.
In het rapport van de IGZ worden conclusies
getrokken over de wijze van communicatie,
standaardisatie en gedrag tijdens operaties.
Tevens gaat het om het ‘aanspreken van
elkaar’, de wijze van samenwerking en het
bewustzijn van wat er in de omgeving ge-
beurt. Dit laatste noemt men binnen TRM
‘situational awareness’. Ook geeft de Inspec-
tie hoge prioriteit aan het gebruik van check-
listen voor standaard situaties.
Al deze genoemde aspecten en meer zijn
onderdeel van TRM. Voor TRM Zorg is dit
de bevestiging dat TRM voor ziekenhuizen
op dit vlak kan bijdragen aan verbetering van
de patiëntveiligheid. Ook de antwoorden van
de minister Klink op Kamervragen over het
belang van TRM worden door dit rapport
onderschreven.
Het rapport is een bevestiging voor TRM
Zorg dat zij en haar relaties binnen zieken-
huizen met TRM een goede stap zetten op de
weg naar verbetering van patiëntveiligheid.
Meer weten? Neem dan contact op met
Matthieu Nas of Remco van Ravenzwaaij
bij TRM Zorg BV via www.trmzorg.nl of
(033) 461 8050.
 Nummer 17
15 oktober 2008 16 Werken in de Zorg

 


 

 

 

 
 

 


 
   




 



  



%-#!RTSENEN6ERPLEEGKUNDIGENBEMIDDELTVOORFUNCTIESINDEZORG
7EBEMIDDELENVOORVASTEFUNCTIESMAAROOKTIJDELIJKEFUNCTIESEN
WERKVOOREENPAARDAGEN%-#WERKTLANDELIJKVANUIT/OSTERHOUT
7EKELIJKSWERKENGEMIDDELDARTSENENVERPLEEGKUNDIGENBIJONDER
ANDEREZIEKENHUIZEN''$´SMEDISCHEDIENSTENVANDETENTIECENTRA
PETROCHEMISCHEBEDRIJVENOFARBODIENSTEN

%-#OPBEZOEKBIJ¨
4/0 6!#!452%36!.%-#

#OMMERCIEEL 7ERKENOPEENAN "ESTWELEENSDRUK

#ONSULTANTBIJ%-# DEREPLEKDANIN $EVEILIGHEIDISALTIJDBELANGRIJKMAARER
!LS#OMMERCIEEL#ONSULTANTBIJ HETZIEKENHUIS KANALTIJDWATMISGAAN/PEENSEENWIND

%-#RICHTJIJJEOPHETOPZETTEN VERPLEEGHUIS VLAAGOFEENHOGEGOLFZORGTERVOORDAT
ENONDERHOUDENVANWERVINGS
%-#RICHTZICHOPWERKVOORVERPLEEG
OFANDERE IEMANDUITEVENWICHTRAAKT(IERDOORWAS
KANALENVOORZOWELKANDIDATEN KUNDIGENENARTSENINDEBREEDSTEZINVAN ZORGINSTEL
HETAFENTOEBESTEVENDRUK%ENLASVONK
ALSOPDRACHTGEVERS3AMENMET HETWOORD(IERBIJKUNJEDENKENAANFUNC
LING$ATKAN DIEOPIEMANDSARMVALTOFEENMEDEWER

HET#OMMERCIEELTEAMONTWIK
TIESBINNENDEAMBULANCEHULPVERLENING VIA%-#DAT KERMETEENHOGEBLOEDDRUK7ATDOEJE
KELJEHETCOMMERCIEELBELEIDOM ALGEMENEENACADEMISCHEZIEKENHUIZEN ISALGEMEEN ,AATJEHEMBLIJVENOFSTUURJEHEMNAAR
%-#!RTSENEN6ERPLEEGKUNDIGEN PENITENTIAIREINRICHTINGENOFF
SHORE BEKEND HUIS-ETDATSOORTWERKZAAMHEDENHAD
STEVIGINDEMARKTTEZETTEN BEDRIJVENDEPETROCHEMISCHEINDUSTRIE 6ERSCHILLENDE +ARLTEMAKEN
THUISZORGINSTELLINGENPSYCHIATRISCHE 6ERPLEEGKUNDIG

INSTELLINGENEVENEMENTENORGANISATIES ENBIJ%-#GAAN %-#OPBEZOEK
#ENTRALIST2EGIO HOSPICESDEVERSLAVINGSZORGENKLINIEKEN NAAR%NGELANDALS /MMETEIGENOGENTEZIENHOEHETERAAN
&LEVOLAND VOORPLASTISCHECHIRURGIE -EDICBIJDEBERGINGVAN TOEGAATOPZO´NSCHIPGINGEN%LLENEN
6OORDEREGIO&LEVOLANDZIJNWE EENSCHIP%-#GINGMEE #HARLOTTEAANBOORD:EGINGENNAAR%NGE

OPZOEKNAAREEN#ENTRALISTVOOR 7ATHEBBENWIJTEBIEDEN LANDMETEENKLEINBOOTJENAARHETGROTE
EENGEZAMENLIJKEMELDKAMER /MEENINDRUKTEKRIJGENVANONZEHUIDIGE $EOPDRACHT BERGINGSSCHIPENBLEVENOOKEENNACHTJE
ZOWELBRANDWEERALSAMBU
VACATURESKUNJEEENKIJKJENEMENOP %ENGROOT.EDERLANDSBERGINGSBEDRIJF SLAPEN:EZAGENMETEIGENOGENHOEGROOT
LANCE (ETBETREFTEENFULL
TIME ONZESITE*EKUNTJEOOKOPGEVENVOORDE HEEFTDEOPDRACHTGEKREGENOMEENGROOT HETWRAKIS
FUNCTIEVOOREENPERIODEVAN *OBMAILINGZODATJEWEKELIJKSDENIEUWSTE SCHIPVOORDE%NGELSEKUSTTEBERGEN
LANGERDANEENJAAR VACATURESPERMAILONTVANGT/OKALSER !ANGEZIENHETAFENTOEBESTWELGEVAAR
$EINENDEGOLVENENGROTE
GEENGESCHIKTEFUNCTIEVOORJEBIJZITGAAN LIJKKANZIJNHEBBENZE%-#GEVRAAGDEEN MACHINES
WEGRAAGOPZOEKOMDEJUISTEBAANVOOR -EDICMEETESTUREN (ETWASGELUKKIGGOEDWEERMAARDEZEE
"EDRIJFSARTS JETEVINDEN ISALTIJDINBEWEGING0ROBEERJEMAAREENS
IETSVOORJOU (ETWERK RECHTTEHOUDEN$EGROTEMACHINESDOEN
/NZEOPDRACHTGEVERZOEKTEEN *OUWWENSENVERVULLEN $ETOTALEOPDRACHTDUURTEENAANTAL HUNWERK(OEGROOTDEMACHINESZIJN
BEDRIJFSARTSDIE¾EXIBELINZETBAAR "ENJEGEtNTERESSEERDINANDERWERK MAANDENENDAAROMWISSELENDEVERPLEEG
MERKJEPASALSJEERNAASTSTAAT)MMENS
ISBIJALHAARKLANTENINDEDIVERSE TIJDELIJKOFVAST7ILJEMISSCHIENEENDAGJE KUNDIGENELKAARAF+ARLBIJVOORBEELDISNU
REGIO´S*EVERVANGTAFWEZIGE ERGENSANDERSWERKEN(ETKANALLEMAAL VIERWEKENDAARGEWEESTENHIJISALWEER 7ILJIJOOKZO´NUITDAGING
COLLEGA´SENONDERSTEUNTIN 'EEFMAARAANWATJEWILTINWELKE AFGELOST(IJHEEFTERVOORGEZORGDDAT /FWILJEEENSKIJKENWATVOORJOUMOGE

DRUKKEPERIODES/PDEZEMANIER BRANCHEJEWILTWERKENENHOEVEELUUR7IJ WONDENVERBONDENWERDENHETBER
LIJKIS.EEMDANCONTACTMETONSOPVIA
LEERJEVEELVANHUNKLANTEN GAANVOORJEOPZOEKENZORGENERVOORDAT GINGSPERSONEELOPGEZONDHEIDGECHECKT 
OFMAILNAARINFO EMCNL
KENNENENWEETJIJJESTEEDS JIJJOUWIDEALEBAANVINDT ISENALLESWATOPMEDISCHGEBIEDNODIGIS
WEERAANTEPASSENAANNIEUWE +IJKVOORMEERINFOOP%-#NL AANWEZIGIS -EERINFO%-#NL
OMSTANDIGHEDEN(ETBETREFTEEN
FULLTIMEFUNCTIEVOORONBEPAALDE
TIJD0ARTTIMEMOGELIJKHEDENZIJN
BESPREEKBAAR )NOKTOBERBESTAAT
%-#JAAR)NDIE
)NTERESSE MAANDZAL%-#VAN
(EBJIJINTERESSEINEEN
NIEUWEFUNCTIE+IJKDAN ALLESORGANISERENVOOR
VOORDEZEOFANDEREFUNCTIES HAARUITZENDKRACHTEN
OP%-#NL
ENOPDRACHTGEVERS
)EDEREENINDEZORGHEEFTZIJNEIGENVERHA

7ILJIJOOKMEEFEESTEN LEN,EUKEVERHALENVERDRIETIGEVERHALEN
%-# *IJKUNTMETJETEAMOOKEENLEUKEPRIJS
WINNEN7EVERLOTENNAMELIJKEEN
HERKENBAREVERHALEN%-#ISOPZOEKNAAR
DEZEVERHALEN(EBJIJIETSLEUKSMEEGE

FEESTJIJ ETENTJEBIJHETRESTAURANT&IFTEENVAN
*AMIE/LIVER(OEJEKUNTWINNEN(OUD
MAAKTOPJEWERKIETSDATJEALTIJDBIJZAL
BLIJVEN$ANKOMENWIJGRAAGMETJOUIN
MEE ONZESITEVANAFOKTOBERGOEDINDEGATEN
ENBEREIDJEVOOR
+IJKOP%-#NL
CONTACT-AILNAARMARKETING EMCNL
!LVASTBEDANKT

Werken in de Zorg
Stapsgewijs naar
toekomstbestendig
personeelsbeleid
Het HagaZiekenhuis.
In 2004 werd het HagaZiekenhuis opgericht:
een fusie tussen het Juliana Kinderziekenhuis,
het Rode Kruis Ziekenhuis en Ziekenhuis
Leyenburg, drie Haagse ziekenhuizen. Het be-
hoeft geen toelichting dat dit grote organisa-
torische gevolgen met zich mee bracht. Het
gezamenlijke bestand functiebeschrijvingen
was niet alleen omvangrijk, maar eveneens in-
consistent: voor vergelijkbare functies beston-
den verschillende namen en uiteenlopende
indelingen met FWG (het functiewaarderings-
systeem voor de zorg). Volgens Hans Krikke
en Betty Goofers, manager en PO&O beleids-
medewerker, voelde iedereen de noodzaak
hier iets aan te doen: een reorganisatie van
het functiegebouw.
Na rijp beraad werd een goed doordacht pro-
jectplan opgesteld waarmee de herziening van
het functiegebouw in eigen hand werd geno-
men. FWG Advies, het adviesbureau gelieerd
aan FWG (FunctieWaardering Gezondheids-
zorg), werd gevraagd de verdere uitwerking
hiervan te ondersteunen. Het project werd
onderverdeeld in drie fasen. Allereerst werd
de grote hoeveelheid aan gedetailleerde func-
tiebeschrijvingen geïnventariseerd en werd
begonnen met het aanpakken van de groot-
ste knelpunten. Dit leidde tot herbeschrijving
en samenvoeging van vergelijkbare functies
en leverde een mooie blauwdruk op voor de
gewenste verdere stappen richting resultaat-
gericht werken en resultaatgerichte beschrij-
vingen. “Bovendien wilden we de kans
aangrijpen om transparant te maken welke
doorgroeimogelijkheden er zijn voor werk-
nemers, welke functievereisten en vaardighe-
den nodig zijn om de stap te kunnen maken naar
een functie in een hogere functiegroep”, aldus
Krikke. Het HagaZiekenhuis wilde namelijk
meer met FWG, en het inzetten als HRM-in-
Op zoek naar een
(tijdelijke) baan
in de zorg?
Brakestein Werving en Advies
bemiddelt voor vacatures voor
artsen, (interim)managers en
beleidsmedewerkers
in de gezondheidszorg.
Brakestein Werving en Advies
Zaart 26, 4819 EE Breda
T: 076-5213350
F: 076-5215833
M: 06-12299599
E-mail: b.vanegeraat@brakestein.nl
Internet: www.brakestein.nl
17
strument, om medewerkers te ontwikkelen. In
de tweede fase moest het ontwerp voor de ge-
wenste organisatiestructuur tot stand komen.
Er moest een keuze gemaakt worden voor
categorieën, functiefamilies en kernfuncties.
Uitgangspunt was om zoveel mogelijk aan te
sluiten bij de FWG-kernfuncties en de FWG-
terminologie én om de NVZ-categorieën te
gebruiken in het ontwerp. Onder begeleiding
van FWG Advies werden in twee workshops
keuzes gemaakt om te komen tot de gewenste
organisatiestructuur. Hiermee was de basis
voor de derde fase gelegd: het opstellen van
nieuwe, resultaatgerichte beschrijvingen en
de implementatie ervan (najaar 2008). Binnen
het HagaZiekenhuis werd heel bewust ge-
kozen voor investeren in breed draagvlak.
Krikke: “De manager PO&O is bij ons lid
van het managementteam van het ziekenhuis.
Dat betekende dat de operatie op strategisch
niveau geborgd was en dat de ingezette lijn
door iedereen werd ondersteund.” Goofers:
“Die structuur, waar we met elkaar ja tegen
hebben gezegd, geeft veel helderheid, ook
straks aan leidinggevenden en medewerkers.”
Ontwikkelingen
Het voorliggende ontwerp biedt structuur en
tegelijkertijd ruimte voor ontwikkelingen. Als
extra pluspunt noemt Krikke de mogelijkheid
om bij wijzigingen in functies deze direct te
toetsen aan de opgestelde, gewenste structuur.
Dit komt tegemoet aan het levende karak-
ter van de organisatie. Krikke: “Het nieuwe
ontwerp is helder, verschillen tussen niveaus
en functies zijn voor iedereen transparant en
herkenbaar en het is duidelijk hoe functies in
elkaars verlengde liggen. Op deze manier is
FWG voor ons echt een instrument voor HRM
geworden, naast een aantal andere instrumen-
ten”.
Nummer 17
15 oktober 2008
Project Leven lang Leren in Zoetermeer helpt
zorginstellingen aan personeel
Hoe kan het personeelstekort in de zorg wor-
den aangepakt? En op welke manier kunnen
ongebruikte talenten van mensen zo worden
ingezet dat zowel die mensen zelf als de
samenleving daar optimaal van profiteren?
Met het project Leven Lang Leren hebben ROC
ID College in Zoetermeer en veertien andere
partijen de krachten gebundeld om de moge-
lijkheden tot leren en werken voor werkenden
en werkzoekenden te bevorderen.
Dit project is niet alleen gericht op de gezond-
heidszorg, maar ook op de sectoren welzijn,
techniek en ICT. In eerste instantie is dit pro-
ject vooral gericht op langdurig werklozen.
Zij worden geïnteresseerd in een baan in de
zorg (op dit moment vooral ouderen- en ge-
handicaptenzorg), waarbij ze daarnaast de
mogelijkheid tot scholing krijgen. Het ROC
ID College werkt hierbij nauw samen met de
Soms willen instellingen extra scholing op het gebied van bejegening.
Banenverlies bij voormalig Organon in Oss
Akzo Nobel verkocht in maart 2007 zijn farma-
dochter Organon in Oss aan de Amerikaanse
farmagigant Schering-Plough dat doorvoor elf
miljard euro betaalde. Van aanvang af werd
duidelijk dat deze overname banen zou kosten
met name door een overlap van activiteiten bij
de nieuwe aanwinst van Schering-Plough.
Vorige week werd bekend dat inderdaad 160
(Advertorial)
Brakestein Werving en Advies: specialist in de
gezondheidszorg
Brakestein Werving en Advies, gevestigd in
Breda, bemiddelt voor vacatures voor artsen,
(interin-) managers en beleidsmedewerkers
in de zorg.
Bij de eerste groep vacatures gaat het om bij-
voorbeeld verpleeghuisartsen, psychiaters en
arts-assistenten voor onder meer ziekenhui-
zen. De tweede groep betreft interim manage-
mentfuncties vanaf tactisch niveau. De derde
groep behelst de vakspecialisten, zoals een
controller, HEAD, hoofd P&O, kwaliteits-
functionaris, etc. “Wij zijn uitsluitend gericht
op de gezondheidszorg en bemiddelen uitslui-
tend kandidaten met ervaring in de gezond-
heidszorg”, aldus drs. B. van Egeraat, senior
consultant van Brakestein werving en Advies.
“Dit uitgangspunt wordt door zowel de zor-
ginstellingen als de kandidaten zeer gewaar-
deerd, omdat de gezondheidszorg nu eenmaal
zorginstellingen. Elke instelling die meedoet,
wordt gevraagd wat zij nodig heeft. Soms wil-
len instellingen graag dat hun medewerkers
meer kennis hebben van ziektebeelden die bin-
nen hun organisatie voorkomen. Of zij willen
extra scholing op het gebied van bejegening.
De opleiding kan zowel binnen de instelling
(wat soms gebeurt), als in het schoolgebouw
worden gegeven. Ook medewerkers van de
zorginstelling die graag extra scholing willen,
kunnen hieraan deelnemen. Gezien de ont-
wikkelingen kan dat nodig zijn. Er is bijvoor-
beeld een verschuiving te zien van wonen in
verzorgingshuis, naar kleinschalig wonen. Dat
vraagt andere competenties van de medewer-
kers. Het scholingstraject wordt afgerond met
een diploma van een beroepsopleiding. Het is
gericht op de kerntaken en competenties die
de deelnemers (nog) niet beheersen. De eerste
duale trajecten starten eind dit jaar.
banen bij de afdeling Research and Develop-
ment van het voormalige Organon gaan ver-
dwijnen. Het Amerikaanse moederconcern
gaat een deel van het oncologisch onderzoek
overhevelen naar de Verenigde Staten waar-
door een aantal werknemers overbodig wordt.
Volgens een woordvoerder zijn gedwongen
ontslagen niet uitgesloten.
specifieke eisen stelt aan haar medewerkers.
Met al onze kandidaten is een persoonlijke
intake geweest. Daarnaast vinden wij het ook
belangrijk om onze dienstverlening aan te
bieden voor een redelijke prijs. Onze tarieven
voor succesvolle bemiddelingen (overigens
op basis van no cure, no pay) bevinden zich
aan de onderkant van de markt. Door een
efficiënte werkwijze kunnen wij onze kosten
laag houden.” Steeds meer zorginstellingen
weten de weg te vinden naar Brakestein Wer-
ving en Advies vanwege de kwaliteit van de
dienstverlening. Overigens zijn alle arbeids-
vormen mogelijk bij Brakestein Werving en
Advies: werving en selectie, freelance, uit-
zenden, detacheren en payrolling. Kijk op
www.brakestein.nl voor meer informatie of
neem contact op met Bart van Egeraat: (076)
5213 350.
 Nummer 17
15 oktober 2008 18 Werken in de Zorg

Magister Nederland BV ontwikkelt en levert sinds 1984 software ter ondersteuning van productielogistieke processen in de voedingsmarkt. Onze specialisatie ligt in Voedings- en
Dieetmanagementsystemen. Wij werken voortdurend aan de optimalisatie van onze producten en diensten. Het pakket eMadows biedt de meest veelzijdige ondersteuning en
sturing van het totale voedingsproces voor de institutionele markt, penitentiaire inrichtingen en cateraars. De voortdurende ontwikkeling van vooruitstrevende applicaties zorgt voor
een nieuwe uitbreiding van de organisatie. Wij zijn op korte termijn op zoek naar collega’s die veel verantwoordelijkheid willen en ook aankunnen. Bent u de persoon die wij zoeken?
Voor alle vacatures geldt dat Veldhoven de standplaats is.

Software ontwikkelaar (32 tot 40 uur)

De programmeurs hebben een spilfunctie in onze organisatie.
Op basis van de visie en toekomstplannen van de business ontwikkelen
zij een lange termijn-architectuurvisie samen met de directie.

Voornaamste taken en verantwoordelijkheden Profiel van de geschikte kandidaat

Database- en applicatieontwerp, ontwikkeling &
internet technologieën
Programmeren van nieuwe ontwikkelingen
Aanpassen van bestaande programmatuur
Systeem- en informatiearchitecturen weergeven
Maken en beoordelen van technische en functionele
analyses
Universitair - HBO werk- en denk niveau
Aantoonbare ICT achtergrond
Je bent analytisch sterk
Je bent in staat om met mensen van
verschillende niveaus te communiceren
Je hebt ervaring met webapplicaties

Pré: Kennis van RAD Tool Magic V9/V10

Ervaring met relationele databases, MSSQL en Oracle, kennis van Rich-client Frameworks en .NET

Servicedesk medewerker (32 – 40 uur)

Voornaamste taken en verantwoordelijkheden
Afhandelen/beantwoorden van vragen van klanten
Het uitvoeren van aanpassingen aan programmatuur
Testen van nieuwe en aangepaste software
Meedenken met en adviseren van onze klanten
Onderhouden van langdurige relaties met onze klanten
Profiel van de geschikte kandidaat
MBO werk- en denkniveau
Ervaring en affiniteit met netwerken en printers
Goede communicatieve vaardigheden
Probleemoplossende drive
Kennis van Microsoft.SQL & Oracle is een pré

Applicatieconsultant (32 tot 40 uur)

Voornaamste taken en verantwoordelijkheden
Analyseren van bedrijfsprocessen bij klanten
Informeren van de klant in het gebruik van de
modules en de specifieke hardware
Opleiden en instrueren van klanten
Opstellen implementatieplan
Deelnemen aan projectgroepen bij klanten
Verzorgen van rapportages aan klanten
Profiel van de geschikte kandidaat
HBO werk- en denkniveau
Goede communicatie vaardigheden
Adviesvaardigheden en bent in staat om met
mensen van verschillende niveaus te communiceren
Je bent analytisch sterk, werkt gestructureerd
Je hebt interesse in technologische ontwikkelingen
Affiniteit of ervaring met voeding en diëtetiek en
project management

IT-medewerker (fulltime /32-40 uur)

Voornaamste taken en verantwoordelijkheden
Installeren van (maatwerk) programmatuur bij klanten
Het uitvoeren van aanpassingen aan programmatuur
Testen van nieuwe en aangepaste software
Het uitvoeren van aanpassingen aan programmatuur
Ontwerpen van maatwerk in Crystal Reports
Onderhouden van langdurige relaties met onze klanten
Oog voor design en lay-out
Profiel van de geschikte kandidaat
MBO werk- en denkniveau
Ervaring en affiniteit met netwerken en printers
Goede communicatieve vaardigheden
Probleemoplossende drive
Houdt van de afwisseling tussen “binnen”
en “buiten” te werken
Kennis van Microsoft.SQL, Oracle & Crystal
Reports is een pré

Als u wilt solliciteren vragen we u voor 14 november 2008 uw motivatiebrief en C.V. te sturen naar Magister Nederland BV, t.a.v. mevr. C. op den Brouw.
Dit kan per post naar: Postbus 241, 5500 AE te Veldhoven of per email: www.esusgroup.com / vacatures.
Magister Nederland B.V. is een onderdeel van de EsusGroup, op de website kunt u informatie vinden over de verschillende organisaties.
 Nummer 17
Advertentie 19 15 oktober 2008

6ROEGTIJDIGE HERKENNING VAN ONDERVOEDING IS DOOR MIDDEL VAN SCREENING /OK KINDEREN DIE ONBEDOELD AFVALLEN OF IN EEN VERMINDERDE VOEDINGS
IN VEEL ZIEKENHUIZEN PRESTATIE INDICATOR $E 3.!1 SCORE OF DE -534 TOESTAND VERKEREN ZULLEN DIT GEBAKJE ALS LEKKERNIJ BESCHOUWEN EN ZICH
WORDEN VEELAL ALS MEETINSTRUMENT GEBRUIKT -ENSEN DIE ONBEDOELD AF DAARDOORAANGENAMERVOELENINDEZIEKENHUISOMGEVING
VALLENKRIJGENOPBASISVANDEZESCOREDIVERSETUSSENDOORTJESAANGEBODEN
DIERIJKZIJNAANENERGIEENEIWIT )NMIDDELS IS HET "OUWSTEENTJE OPGENOMEN IN HET #OMPENDIUM EN DE
'0)$ATABASE
(ET "OUWSTEENTJE EEN 5NIQUE ENERGIE EN EIWITRIJK GEBAKJE IS VERKRIJG
BAAR IN DE SMAKEN BANAAN EN AARDBEI "EIDE SMAKEN ZIJN ±VERASSEND (ET±"OUWSTEENTJE²ISBIJELKE±FOOD²GROOTHANDEL
LEKKER² EN EEN AANVULLING OP UW ASSORTIMENT (ET "OUWSTEENTJE IS NAAST TBVZORGINSTELLINGENVERKRIJGBAAR)NDIENUEENBE
ENERGIERIJK OPGEBOUWD UIT HOOGWAARDIGE EIWITTEN DIE HET HERSTEL BE MONSTERINGWILTLATENPLAATSVINDENKUNTUDIRECT
VORDEREN CONTACTOPNEMENMET0ATISSERIE5NIQUE
INFO PATISSERIEUNIQUENLOFTELEFONISCHMET(UIBVAN
/P EEN GASTVRIJE WIJZE KUNT U DIT GEBAKJE PRESENTEREN AAN UW CLIpNTEN ,EEUWENOF*EROEN-AJOOR
DOORHETINDEMENUCYCLUSOPTENEMENALSNAGERECHTOFALSTRAKTATIEBIJ
DEKOF½EOFTHEE

³+OKS
)NNOVATIE4ROFEE´
)NMIDDELS HEEFT HET "OUWSTEENTJE OOK OF½CIpLE WAARDERING GE

KREGENENISHETGEBAKJEDOOREENDESKUNDIGEVAKJURYUITGEROEPEN
TOTWINNAARVANDE³+OKS
)NNOVATIE4ROFEE´
.AAST DE E PRIJS IN DE CATEGORIE &OOD  "EVERAGE ONTVING 0ATISSERIE
5NIQUE ZELFS DE /VERALLPRIJS UIT  INZENDINGEN ³(ET "OUWSTEENTJE OORDE
ISGENOMINEERDV D
IS EEN ECHTE INNOVATIE DIE VOOR EEN GROTE GROEP MENSEN DIE LIJDT AAN STEENTJE RIE&OO
ONDERVOEDING WAARDE KAN HEBBEN´ ZEI JURYVOORZITTER .ELLEKE -EINDERS
DIRECTEUR"'0/PLEIDINGEN )NNOVATIE
(Advertorial)
‘Ondernemen in de zorg, de gezamenlijke
uitdaging’
De zorg staat de komende jaren onder invloed
van de invoering van de DBC (Diagnose be-
handel combinatie) en de daaraan gekoppel-
de marktwerking voor een enorme complexe
uitdaging. Ziekenhuizen zoeken creatieve op-
lossingen om deze marktwerking versneld te
implementeren binnen hun organisatiemodel.
EsusGroup BV richt zich innovatief met
modulaire èn integrale voedingsconcepten op
een duurzame samenwerking op het gebied
van eten, drinken, service en gastvrijheid.
Door de kennis van de institutionele partner
optimaal te migreren binnen het bedrijfs-
matige concept, kan een hoog rendement
worden behaald, zowel in financiële als in
operationele zin. Het geeft de klant de moge-
lijkheid om daadwerkelijk te participeren
in een bedrijfsmatige infrastructuur met als
basis het pakket van eisen en wensen van de
klant.
EsusGroup BV heeft de krachten in de keten
gebundeld en is samen met de institutionele
partner in staat om tegen gereduceerde kos-
ten een flexibele voedingsverzorging te ont-
wikkelen. Alle betrokken ketenpartners zijn
zorgvuldig geselecteerd voordat men een
product of dienst kan toevoegen aan het con-
cept. Door een uitgekiende combinatie van
deze producten en diensten aangestuurd en
gecoördineerd door een hoogwaardige infor-
matie en communicatietechnologie kan een
hoge servicegraad worden bereikt, dus ook
klantentevredenheid.
Kortom: EsusGroup BV ‘Smart Thinking,
Smart Solutions’.
(ETBOUW WARD#ATEGO
Website voor afslanken
Online afslanken kan. Dit staat te lezen op
de website www.valtaf.nl. Op deze website
kunnen mensen die willen afslanken bijhou-
den wat ze wegen, wat ze hebben gegeten
en hoeveel ze nog moeten afvallen om hun
streefbericht te bereiken. De website wordt
door bezoekers en ongeveer 80.000 ‘virtuele’
deelnemers bezocht.
De online deelnemers kunnen ervaringen
met elkaar uitwisselen. Op de site staan ook
boekrecensies, de laatste ontwikkelingen op
het gebied van afvallen en gezonde voeding
en anekdotes te lezen. Onder 200 deelnemers
Melamine toch in Nederland
De stof melamine die in Chinese zuivelpro-
ducten is gevonden, is ook aangetroffen in
Nederland. De Voedsel- en Warenautoriteit
(VWA) heeft bij twee producten een licht ver-
hoogde concentratie melamine vastgesteld.
Het gaat om koekjes van het merk Koala, die
in Chinese winkels worden verkocht. Ze wor-
den uit de handel genomen.
De kans dat mensen in Nederland ziek zijn
geworden van de koekjes is uitermate klein.
Pas bij een dagelijkse consumptie van twee
kilogram van de koekjes komen kinderen in
de buurt van de gezondheidsgrens. De toelaat-
bare dagelijkse hoeveelheid is 0,5 milligram
per kilo lichaamsgewicht. De VWA heeft de
importeur opgedragen de koekjes uit de handel
te nemen. Ze worden uit de schappen gehaald
en vernietigd. De VWA blijft de komende tijd
onderzoek doen naar Chinese levensmidde-
len waarin zuivel is verwerkt. Chinese melk-
!
is een enquête gehouden naar aanleiding van
een interview met minister Klink in maand-
blad Voeding Nu waarin werd gesproken over
prijsmaatregelen om een gezond voedings-
patroon te bewerkstelligen. Van hen geeft
52 procent aan beter haar best te doen om af
te vallen als zij een flinke premieverlaging
krijgen. Toch geven zij ook aan dat zij niet be-
reid zijn beter hun best te doen om af te vallen
als ze meer zorgpremie moeten betalen. En
71 procent van de geënquêteerden is tegen het
idee om mensen met overgewicht meer zorg-
premie te laten betalen.
producten waren al langer bij Europese wet
verboden in Nederland. Er is dus geen reden
tot zorg om bijvoorbeeld babyvoeding. Mela-
mine is een stof die wordt gebruikt om plas-
tic te maken. De Chinese fabrikanten hebben
de stof in melkproducten verwerkt omdat ze
wilden maskeren dat ze hun melkproducten
hadden verdund met water. Sommige baby’s
kregen daardoor meer dan 1000 keer zo veel
melamine binnen dan de gezondheidslimiet.
Nederlandse ouders hoeven niet bang te zijn dat
Chinese melk in babyvoeding is verwerkt.
 Nummer 17
15 oktober 2008 20 Kliniek

Opening van AmstelClinic Dermatologie

Ziekenhuis Amstelland heeft de klokken gelijk
gezet met de AmstelClinic. Onder het motto
‘het is tijd voor de AmstelClinic’ werden vier
stationsklokken gelijk gezet door de Raad van
Bestuur en de beide dermatologen. De klok-
ken zullen binnenkort prijken aan de muren
van deze privé kliniek.
De AmstelClinic Dermatologie is een initiatief
van Ziekenhuis Amstelland en de maatschap
dermatologie. Ziekenhuis Amstelland heeft de
AmstelClinic opgericht om de mogelijkheid
te hebben voor diverse specialismen privé-
klinieken te starten. Dit om te voorkomen
dat patiënten worden teleurgesteld als zij hun
specialist vragen behandelingen uit te voeren
die niet onder de zorgverzekeringswet val-
len. Dit was één van de belangrijke redenen
om te starten met deze privékliniek. Patiënten
geven aan de voorkeur aan behandeling in de
vertrouwde omgeving van een organisatie die
verbonden is aan het ‘eigen’ ziekenhuis. De
eerste maatschap die is gestart met behande-
lingen in de privé kliniek is Dermatologie. In
de kliniek kunnen patiënten op eigen initiatief
en zonder verwijzing van de huisarts, oneffen-
heden op de huid laten verwijderen die irrite-
rend, storend of lelijk zijn. Patiënten betalen
deze behandeling zelf. De verwachting is dat
er meerdere maatschappen dit voorbeeld zul-
len volgen.
Virussen, een
continue bedreiging
Enkele patiënten die vorige maand in het
Havenziekenhuis in Rotterdam zijn geope-
reerd, zijn ernstig ziek geworden. Een bacte-
riële infectie bleek de boosdoener. In de zomer
stierf een Nederlandse vrouw aan het Mar-
burgvirus dat ze eerder had opgelopen in
Oeganda. Ziekenhuis Walcheren had begin
oktober te kampen met een MRSA-besmet-
ting. De mens krijgt dagelijks te maken met
vele virussen en bacteriën. Soms zijn ze
onschuldig, soms dodelijk. Prof. dr. Jan Drenth
gaat dieper in op het verschijnsel virussen en
bacteriën.

Virussen zijn dood, bacteriën leven. Waarin zit

het verschil? Een bacterie leeft omdat zij het
mechanisme bezit dat nodig is om zich voort
te planten. De bacterie deelt zich en vormt
twee dochtercellen, allebei met een kern die
precies dezelfde genetische informatie bevat
als de kern van de moedercel. Die informatie
ligt opgeslagen in het nucleïnezuur in de vorm
van DNA (Desoxyribonucleic Acid). Zono-
dig wordt het DNA ook nog gerepareerd. Een
virus bevat ook nucleïnezuur, verpakt in een
beschermende eiwitmantel, maar die hoeveel-
heid nucleïnezuur is niet voldoende voor ver- Een bacteriofaag. Met de poten hecht de faag zich aan
menigvuldiging. Een virusdeeltje is niet meer de wand van de gastheercel. In de kop zit het nucleïne-
dan een complex molecuul, het is dood en kan zuur opgesloten. Dit verlaat de kop door de staart om
zich niet voortplanten. Dit proces komt bij in de cel te worden ingespoten.
het virus pas op gang nadat het zijn genetisch
materiaal in een gastheercel heeft ingevoerd. vervelende bacteriële infectie maar niet tegen
Bij die invasie neemt het virus de controle over virussen. Deze kunnen veelal door het men-
van het DNA van de gastheercel en vermenig- selijk immuun systeem onschadelijk worden
vuldigt zich snel. Meestal sterft hierbij de cel gemaakt, eventueel geholpen door een vaccin.
zodat het virus de gelegenheid krijgt zich naar Dat gaat niet op voor HIV (Human Immunode-
V.l.n.r. Hans Broertjes (lid Raad van Bestuur Ziekenhuis Amstelland), Jacques Moors (voorzitter Raad van andere cellen uit te breiden. Het nucleïnezuur ficiency Virus), het virus dat AIDS (Acquired
Bestuur), Wouter Goldsschmidt (dermatoloog), Marc Nahuys (dermatoloog). van virussen als drager van genetische infor- Immuno-Deficiency Syndrome) veroorzaakt.
matie is of DNA of RNA (Ribonucleic Acid). Dit virus is zo gevaarlijk omdat het direct na-
Virussen zijn er in vele soorten en maten. Niet dat het in de gastheercel is ingedrongen, de
Máxima Medisch Centrum rookvrij alleen kan het type nucleïnezuur verschillen, aanval opent op diens immuunsysteem. Het
ook kan de eiwitmantel simpel uit één soort ontregelde immuunsysteem is dan ook niet
Beide locaties van Máxima Medisch Centrum de ingangen niet meer gerookt worden. De eiwit bestaan of uit meerdere soorten. Voorts meer in staat andere indringers, zoals bacte-
(in Eindhoven en Veldhoven) zijn sinds 1 okto- directe omgeving van alle ingangen worden zijn er virussen die omringd zijn door een ex- riën, efficiënt onschadelijk te maken. Die in-
ber geheel rookvrij. Dit is besloten na overleg rookvrije zones. De rookabri’s, die nu vlak tra envelop, een membraan dat veel lijkt op fecties zijn dan ook vaak de doodsoorzaak van
met de cliëntenraad en de Ondernemings- naast de ingang staan, krijgen een plek verder het plasmamembraan dat een cel omhult. Er een AIDS-patiënt. Er ontstaan steeds nieuwe
raad. MMC volgt hiermee de landelijke trend weg van de ingangen. Alle ruimtes die nu nog zijn ook reusachtige verschillen in grootte. gevaarlijke en minder gevaarlijke virussen.
dat ook ziekenhuizen rookvrij worden. in gebruik zijn binnen MMC als rookruimte Het poliovirus is bijvoorbeeld een bol met een Het zijn vaak dierlijke virussen die door mu-
krijgen een andere bestemming. diameter van 30 nm (1 nanometer is 10-9m), taties in hun genen de eigenschap verwerven
Sinds woensdag mag er zowel binnen als bij het griepvirus met 80 nm, het herpesvirus met overdrachtbaar naar mensen te worden. Het is
150 nm en het pokkenvirus met 250 nm. De dan zaak zo snel mogelijk een vaccin te ont-
massa van het pokkenvirus is dan ook onge- wikkelen dat specifiek is voor dat lastige heer-
Sterrenmaaltijd in het St Jansdal veer 600 maal zo groot als die van het polio- schap. Bekend is het griepvirus dat jaarlijks
virus. De kennis van virusreplicatie heeft veel wordt toegediend aan mensen op leeftijd en
te danken aan de studie van bacteriofagen. Dit anderen met een verzwakt afweersysteem. Het
zijn virussen die speciaal bacteriën infecteren. griep virus ontstaat doorgaans in Zuidoost-
Het voordeel is dat bacteriën veel gemakkelij- Azië, elk jaar weer een iets ander type dat
ker groeien dan cellen van planten en dieren. met een nieuw vaccin moet worden bestreden.
Sommige soorten bacteriofaag kunnen met Virusbestrijding blijft een eeuwig durende
de elektronenmicroscoop zichtbaar worden bezigheid.
gemaakt. In tegenstelling tot de meeste virus- Door prof. dr. Jan Drenth
sen die bolvormig of staafvormig zijn, bleken
bacteriofagen de vorm van een soort maan-
lander te hebben. De bacteriofaag hecht zich
met de ‘poten’ aan de bacteriecelwand. Ver-
volgens breekt een enzym in de staart van de
faag een klein stukje celwand af zodat daarin
een gaatje wordt gevormd. Daarna dringt het
virale nucleïnezuur dat in de kop van de faag
zit verpakt, in de cel waar het zich snel verme-
nigvuldigt. Tegelijkertijd worden de eiwitten
voor de beschermende mantel van de nieuwe
nucleïnezuurpakketjes gesynthetiseerd. Het
proces is helemaal compleet als de bacterie-
celwand openbreekt en de nieuwe virusdeel-
Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk en het plaatselijke sterrenrestaurant Basiliek gaan samenwerken. Patiënten tjes uitzwerven in het omringende medium.
kunnen per 1 november een sterrenmaaltijd bestellen uit de keuken van sterrenrestaurant Basiliek. De service is
bedoeld voor culinaire fijnproevers en voor patiënten die eens iets anders willen dan de ziekenhuismaaltijd. Via Bescherming tegen virussen
roomservice konden patiënten al tegen betaling extra’s bestellen uit een uitgebreid assortiment zoals een snack, Het menselijk lichaam heeft dagelijks te
een gebakje of de krant. Deze service is nu uitgebreid met een sterrenmaaltijd. Rechts op de foto Jan Dekker, maken met een invasie van virussen en bac-
hoofd voedingsvoorziening St Jansdal en links Rik Jansma, eigenaar en chef-kok restaurant Basiliek. teriën. Antibiotica helpen wel tegen een Sommige virussen zijn lastig, maar onschuldig.

Kliniek
Oogziekenhuis
Zonnestraal
Oogheelkunde Zonnestraal gaat sinds september verder onder de naam Oogziekenhuis Zonnestraal.
Sinds de oprichting in 2004 heeft Oogzieken-
huis Zonnestraal een enorme ontwikkeling en
groei doorgemaakt. “Met vier vestigingen zijn
we de status van kliniek toverstegen”, aldus
algemeen directeur Peter de Koning. Nu ook
de overheid het formele onderscheid tussen
zelfstandige behandelcentra en ziekenhuizen
heeft opgeheven gaat Oogheelkunde Zonne-
straal sinds medio september verder onder de
nieuwe naam: Oogziekenhuis Zonnestraal.
“Oogziekenhuis Zonnestraal is een van de eer-
ste specialistische ziekenhuizen van Neder-
land, die bovendien met vier goed bereikbare
vestigingen in verschillende regio’s werkt”,
aldus directeur Peter de Koning. “Bovendien
staan we aan de vooravond van verdere groei
en nieuwe vestigingen”. Hij verklaart het suc-
ces van de behandelcentra doordat deze opti-
maal zijn toegerust op de behandeling van veel
voorkomende oogheelkundige aandoeningen.
“Onderzoeken zijn hierdoor minder belas-
tend en tijdrovend. Onze specialisten kunnen
zich geheel aan hun vak wijden en daardoor
met veel efficiëntie hun werk doen. Met onze
hoge productiviteit komen wij tegemoet aan
de enorme toestroom van patiënten.” Ook de
stelselmatige investering in hoogwaardige
apparatuur, ICT en vooral specialistische ken-
nis van oogartsen ligt ten grondslag aan de
sterke groei van Oogziekenhuis Zonnestraal,
aldus De Koning.
Stormachtige groei
Oogziekenhuis Zonnestraal is als Oogheel-
kunde Zonnestraal medio 2004 opgericht door
Oscar Lopes Cardozo en Peter de Koning.
“Wij zagen mogelijkheden voor een speciaal
oogbehandelcentrum met een hogere produc-
tiviteit en een betere kwaliteit. Naar een der-
gelijke sterke specialisatie bleek veel vraag
Meander extra alert op luchtkwaliteit OK’s
Meander Medisch Centrum heeft uit voorzorg
enkele operaties met een relatief hoog infec-
tierisico opgeschort. Uit recent uitgevoerde
metingen blijkt dat de luchtkwaliteit op het
operatiekamercomplex van Baarn helemaal
goed is maar op de Amersfoortse locaties vol-
doet die niet aan de norm. Om elk risico te
vermijden, is besloten enkele specifieke ope-
raties waarbij de kwaliteit van de lucht heel
nauw luistert, uit te stellen.
Het gaat om operaties waarbij het risico op
infectie het hoogst is. De patiënten die het be-
treft hebben inmiddels van hun arts gehoord
dat hun operatie wordt uitgesteld. Alle andere
21
te zijn.” De start was in Hilversum met zes
medewerkers, terwijl er nu vier vestigingen
zijn met gezamenlijk meer dan tachtig col-
lega’s. De omzet nam toe van 600.000 euro
in het eerste halfjaar van 2004 tot 6,3 miljoen
euro in 2007. Het aantal operaties in 2007 be-
droeg 4.500 en het aantal consulten meerdan
26.000. Op basis van de cijfers van het eerste
half jaar van 2008 ziet men voor het totale jaar
een verdubbeling van de omzet en het aantal
operatieve ingrepen. Al snel na de start in Hil-
versum bleek er ook een groot aanbod van
patiënten uit de provincie Flevoland te zijn,
reden waarom er een tweede vestiging is ge-
opend in Lelystad. Daarna volgde een derde
vestiging in n Doetinchem, waar oogartsen
uit het regionale ziekenhuis zich aangesloten
bij Oogziekenhuis Zonnestraal. In het najaar
volgt een vierde vestiging in Bilthoven. Een
vijfde en zesde vestiging staan ook al op de
planning.
ZKN-keurmerk
Oogziekenhuis Zonnestraal is aangesloten bij
de overkoepelende organisatie van particu-
liere klinieken ZKN (Zelfstandige Klinieken
Nederland) en kreeg in 2006 het ZKN-keur-
merk toegekend. Dit kwaliteitskeurmerk
garandeert hoogstaande medische zorg, een
snelle, efficiënte behandeling en een klant-
vriendelijke houding. Er wordt intensief
samengewerkt met de afdeling Oogheelkunde
van het AMC in Amsterdam. “Daardoor is
Oogziekenhuis Zonnestraal in staat om ver-
schillende superspecialistische behandelingen
op hoog niveau uit te voeren en kunnen nieuwe
ontwikkelingen snel worden toegepast”, aldus
directeur kwaliteit en Innovatie Oscar Lopes
Cardozo. Meer informatie over Oogzieken-
huis Zonnestraal is te vinden op
www.oogziekenhuiszonnestraal.nl
operaties kunnen gewoon doorgaan omdat
daar geen sprake is van een verhoogd risico.
“Op ons operatiekamercomplex hanteren we
het motto ‘we opereren veilig of we opereren
niet’,” zegt manager OK Carel Magermans.
“Omdat de laatste metingen van de lucht niet
helemaal aan onze strengste norm voldoen,
nemen we het zekere voor het onzekere en
schorten we enkele operaties op. Het gaat
vooral om ingrepen waarbij gewrichtsprothe-
ses worden geplaatst. Dat zijn operaties die
gevoelig zijn voor infecties. We hebben in
Meander een heel laag percentage infecties,
ten opzichte van het landelijk gemiddelde, en
dat willen we graag zo houden.”
Nummer 17
15 oktober 2008
Sterilisaties nu ook in de huisartsenpraktijk
Mannelijke verzekerden van verzekeraars- dat nog weinig. De initiatiefnemers hebben
combinatie Univé-VGZ-IZA-Trias (UVIT) kun- echter met Univé-VGZ-IZA-Trias afgespro-
nen in de regio Den Bosch voortaan bij de ken dat zij driehonderd sterilisaties per jaar
huisarts terecht voor een sterilisatie. gaan uitvoeren. Door de overeenkomst tussen
Univé-VGZ-IZA-Trias en de huisartsen wordt
Tot voor kort werden sterilisaties voorname- de behandeling voor veel verzekerden ook vol-
lijk verricht in het ziekenhuis, iets waar huis- ledig vergoed. Dat geldt voor zowel de ingreep
artsen Paul Vlake en Bente Felix uit Vught en als nacontrole(s). De afspraak past binnen het
Jurriën Wind en Arjan Wensink uit Wijk en beleid van Univé-VGZ-IZA-Trias om waar
Aalburg verandering in willen brengen. Ste- mogelijk zorgactiviteiten vanuit de tweede
rilisatie voor mannen was al langer mogelijk lijn (terug) te brengen naar de eerste lijn.
bij huisartsen, maar in de praktijk gebeurde
Topzorg-predikaat Westfriegasthuis voor
behandeling borstkanker
Het Westfriesgasthuis in Hoorn heeft voor de delingen naar een ziekenhuis met het Topzorg-
behandeling van patiënten met borstkanker, predikaat te gaan.
liesbreuken en spataderen het predikaat Top-
zorg van zorgverzekeraar Menzis ontvangen. Criteria Topzorg
Menzis heeft in nauw overleg met patiën-
Dit betekent dat de behandeling volgens de tenorganisaties als de NPCF (Nederlandse
nieuwste inzichten en met de hoogste kwali- Patiënten Consumenten Federatie) diverse
teit wordt geleverd. Zorgverzekeraar Menzis criteria opgesteld waaraan een ziekenhuis vol-
heeft vergelijkend onderzoek gedaan en het doen om het predikaat Topzorg te ontvangen.
Westfriesgasthuis als voorkeursziekenhuis De belangrijkste criteria zijn kwaliteit, korte
gekozen voor de genoemde behandelingen. wachtlijsten, communicatie en goede patiën-
Sinds woensdag 1 oktober adviseert Menzis teninformatie.
haar klanten om voor de geselecteerde behan-
Sint Franciscus Gasthuis krijgt predikaat voor
behandeling liesbreuk en staar
Het Sint Franciscus Gasthuis mag zich sinds heeft plaatsgevonden op basis van de medi-
woensdag 1 oktober 2008 Topzorgaanbieder sche kwaliteit van de behandeling, snelheid
van Menzis noemen voor de behandeling van en informatie. Een klant van Menzis kan al-
liesbreuk en staar. tijd zijn persoonlijke voorkeur laten voorgaan,
want Menzis vergoedt behandelingen ook als
Dit houdt in dat klanten van Menzis het advies de klant naar een ziekenhuis zonder Menzis
krijgen om bij een van deze behandelingen te TopZorg-predikaat gaat. De Menzis TopZorg-
kiezen voor een ziekenhuis dat daarvoor het contracten lopen van 1 oktober 2008 tot en
Menzis TopZorg-predikaat heeft. De selectie met eind 2010.
Ikazia Ziekenhuis ontvangt NIAZ-accreditatie
Na de nodige voorbereidingen is het Ikazia Ziekenhuis Rotterdam erin geslaagd de ziekenhuisbrede accreditatie
van het Nederlands Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen (NIAZ) te verkrijgen. Het accreditatiebewijs
uitgereikt door mevrouw drs. H.W.M. Beaard, directeur NIAZ, aan de heer mr. R.P.D. Kievit, arts, algemeen direc-
teur van het Ikazia Ziekenhuis. De uitreiking van het accreditatiebewijs vond plaats tijdens de feestelijke Quality
Street, de ‘kwaliteitsmarkt’ van Ikazia, waar medewerkers hun verbeterprojecten op ludieke wijze tentoonstelden.
De prijs, de Quality Award, voor het best uitgevoerde project is gewonnen door ‘verbetering van de telefonische
bereikbaarheid van het Ikazia Ziekenhuis’. De aanmoedigingsprijs ging naar het project ‘Het herkennen en
voorkomen van een delier.
 Nummer 17
15 oktober 2008 22 Advertentie

Oogziekenhuis Zonnestraal zoekt:

ondernemende, deskundige oogartsen
Oogziekenhuis Zonnestraal ontving als eerste zelfstandige
kliniek in de verzekerde zorg het ZKN-keurmerk.
Oogziekenhuis Zonnestraal is een zelfstandig oogziekenhuis met vestigingen in Hilversum,
Doetinchem en Lelystad. In het najaar volgt Bilthoven. Oogziekenhuis Zonnestraal levert hoog-
waardige oogheelkundige zorg in een gecertificeerde kwaliteitsomgeving waarin innovatie
en kwaliteit zijn gewaarborgd in een allesomvattend kwaliteitssysteem. De patiëntgerichte
service is hierbij onderscheidend.
Voor de huidige en toekomstige vestigingen is Oogziekenhuis Zonnestraal op zoek naar onder-
nemende, deskundige oogartsen die innovatie, kennis, kunde en kwaliteit eveneens hoog in
het vaandel hebben staan. In loondienst, op franchisebasis of als aandeelhouder.

Informeert u vrijblijvend naar de mogelijkheden om met Oogziekenhuis Zonnestraal uw eigen

www.oogziekenhuiszonnestraal.nl vestiging op de starten. Uw contactpersoon is P.M. de Koning, telefoon 08 88 77 77 77.

Oogziekenhuis Zonnestraal, Loosdrechtse Bos 17, 1213 RH Hilversum, T 088-8 77 77 77, F 088-8 77 77 00, E info@oogziekenhuiszonnestraal.nl

Mediparc B.V. staat al bijna 30 jaar voor ICT, planning en

facturatie. Essentiële zaken die u het liefst uitbesteedt.
Zodat u uw handen vrij hebt voor de zorg waar het écht
om draait. En u verzekerd bent van financiële continuïteit.

Professionaliteit komt van twee kanten

Mediparc B.V.
Landgoed Zonnestraal
Loosdrechtse Bos N2
ICT-oplossingen voor (medisch) specialisten
1213 RH Hilversum
Correspondentieadres: Mediparc neemt u veel werk en financiële zorg uit
Postbus 3, Wat biedt Mediparc u?
handen. Op zeer professionele en ervaren wijze.
1230 AA Loosdrecht
Medische software ter ondersteuning
Kijk voor meer informatie op www.mediparc.nl. van het zorgproces
T (035) 64 22 111
Vanzelfsprekend staat Mediparc u graag geheel Systeemadvies en netwerkbeheer
F (035) 62 39 284
vrijblijvend te woord. Uw contactpersoon is Financiële continuïteit middels factoring
E info@mediparc.nl
en incasso
I www.mediparc.nl Cees Kreuning tel. (035) 64 22 111.

Dermicis is een jong, zelfstandig behandel-

centrum op het gebied van dermatologie,
huidkanker en flebologie.
DERMATOLOGISCH MEDISCH CENTRUM

Dermicis zoekt:

dermatologen met ondernemersbloed

Dermicis heeft als missie: is Dermicis op zoek naar dermatologen die hun
Het bieden van professionele hoogwaardige deskundigheid combineren met gedrevenheid Dermicis Holding B.V.
dermatologische diagnostiek en behandelingen en ondernemersgevoel.
Zijlweg 340-342
door hooggekwalificeerde dermatologen met de
2015 CP Haarlem
modernste technieken en apparatuur. Als u vrijblijvend wilt informeren naar de moge-
In 2008 is de eerste vestiging in Haarlem ge- lijkheden om uw eigen Dermicis vestiging op te T 08 88 77 77 99
opend. Een vestiging in Lelystad volgt spoedig. starten kunt u contact opnemen met F 08 88 77 77 98
Voor deze vestiging en toekomstige uitbreiding dr. R.C. Beljaards E info@dermicis.nl

W W W. D E R M I CI S. N L

Patiëntenzorg
GHZ omarmt TOC
Sjanie Röling (links) en Carola Schep zijn heel tevreden over TOC.
Nauwgezette aandacht voor organisatie en
logistiek kan ertoe bijdragen dat patiënten
niet langer dan medisch noodzakelijk in het
ziekenhuis verblijven. In het Groene Hart Zie-
kenhuis (GHZ) in Gouda hebben ze de erva-
ring dat dit werkt. Sinds zij eind april van dit
jaar het TOC-systeem (TOC staat voor Theory
Of Constraints) hebben ingevoerd, is de lig-
duur al met tien procent teruggebracht.
TOC is eigenlijk ontwikkeld voor het be-
drijfsleven. Het moet de doorlooptijd van
werkprocessen verkorten door de bottlenecks
op te sporen en waar mogelijk op te heffen.
De handelingen die de doorlooptijd het meest
beïnvloeden, worden daarbij steeds bewaakt
en zonodig wordt er actie op ondernomen. Dit
systeem blijkt ook in ziekenhuizen prima te
werken. In 2006 begon het St. Antonius Zie-
kenhuis in Nieuwegein ermee. In Gouda startte
men eind april op de afdeling neurologie. Sja-
nie Röling, intern adviseur TOC in het GHZ,
vertelt dat alle verpleegkundig medewerkers
ziekenhuisbreed een dagdeel zijn geschoold
om het idee te leren kennen. Daarna is men
er afdeling voor afdeling mee begonnen. In-
middels heeft Carola Schep, verpleegkundige
interne geneeskunde, de nodige ervaring op-
gedaan met TOC. In eerste instantie, zo vertelt
ze, waren de medewerkers op de afdeling wat
afwachtend. Ze waren bang dat het extra werk
zou opleveren. Nu mensen zien dat het werkt
zonder dat het al te veel inspanningen vraagt
(het werken via TOC vergt gemiddeld twee
minuten per patiënt) zijn ze er tevreden over.
Anders kijken
Het grootste probleem voor haar afdeling is
de beschikbaarheid van plaatsen in een ver-
pleeghuis, vertelt Carola Schep. Tenminste,
dat wordt altijd als eerste genoemd. Nu kijken
de verpleegkundigen eerst wat ze zelf kunnen
doen. “Er is bijvoorbeeld gekeken naar de ma-
nier waarop mensen worden aangemeld bij de
transferverpleegkundige. Daar kon nog wat in
worden verbeterd”, aldus Sjanie Röling. TOC
leert mensen anders kijken. Soms gebeuren
Mooihoofd
bij haarverlies
• Petten, Sjaals en Bandana’s
• Ook voor kids
Deze flyer voor uw patiënten?
Gratis via info@mooihoofd.nl
www.mooihoofd.nl/tel. 023-8882885
23
dingen al heel lang op dezelfde manier, maar
kunnen met een iets andere organisatie pro-
cessen worden versneld. Bij binnenkomst
van de patiënt wordt in overleg met de arts
de ontslagdatum bepaald en ook bijvoorbeeld
de datum waarop onderzoeken moeten zijn
gedaan en de uitslag binnen moet zijn. “Als
je de tijd waarin je een onderzoek uitgevoerd
wilt hebben scherp stelt, bijvoorbeeld binnen
drie dagen, ga je nog meer je best doen om
die tijd te halen. Lukt dat niet, dan ga je kij-
ken waaraan dat ligt”, zegt Sjanie Röling. Met
TOC wordt inzichtelijk wat er gebeurt, of juist
niet gebeurt. Oorzaken van vertraging komen
aan het licht en de medewerkers kunnen pro-
beren daarop te sturen. De gemiddelde ligduur
is in de afgelopen maanden met tien procent
gedaald. Het streven is om twintig procent te
halen. Overigens gaan mensen pas naar huis
als het medisch gezien kan. Het is, zo bena-
drukt Sjanie Röling, niet de inzet van TOC om
mensen zo snel mogelijk het ziekenhuis weer
uit te krijgen.
Lege bedden
In het GHZ is bewust gekozen om zo snel
mogelijk alle afdelingen te laten werken met
TOC. Het gevaar bestaat anders dat er op de
ene afdeling bedden vrij komen, die dan door
een ander specialisme worden ingevuld. Op
die manier wordt de werkdruk lokaal wel erg
hoog en worden medewerkers eigenlijk ge-
straft voor hun eigen efficiënte werkwijze.
Hier liep men destijds in Nieuwegein tegen-
aan. “Wij hadden afgesproken dat de eerste
afdelingen de lege bedden die ze kregen, niet
gelijk voor alle andere specialismen hoefden
open te stellen, maar dat daar overleg over
mogelijk was Nu is dit niet meer aan de orde
omdat de meeste afdelingen op deze manier
werken”, aldus Sjanie Röling. Zowel Carola
als Sjanie zijn positief over TOC. Carola: “Het
zorgt voor een frisse wind op de afdeling. We
blijven streven naar het beste. En dit is een
goed hulpmiddel.”
Door Marja den Otter
Nummer 17
15 oktober 2008
Jeroen Bosch Ziekenhuis start project 'Maak
van agressie een punt'
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis is gestart met
het project ‘Maak van agressie een punt’. Het
voorkòmen van agressie, geweld en intimida-
tie in het ziekenhuis is het belangrijkste doel.
Uit een medewerkersonderzoek in het zieken-
huis blijkt dat één op de vier medewerkers
soms te maken heeft met ongewenst gedrag
van patiënten en/of bezoekers. Op afdelingen
waar medewerkers veel patiëntencontact heb-
ben, geeft zelfs 33 tot vijftig procent van de
medewerkers aan hier soms mee te worden
geconfronteerd. Eerder deed TNO een onder-
zoek naar arbeidsrisico’s van verpleegkundi-
gen en verzorgenden. Hieruit bleek dat agres-
sie en geweld relatief veel vaker voorkomt in
de zorg dan in andere beroepsgroepen. Het
doel van het project ‘Maak van agressie een
Voortaan geven patiënten digitaal hun mening
over Isala klinieken in Zwolle
Patiënten van de Isala klinieken in Zwolle kun-
nen sinds 1 oktober digitaal hun mening ge-
ven over ervaringen in de Isala klinieken via
een enquête op www.isala.nl.
Op verpleegafdelingen en poliklinieken
ontvangen patiënten voortaan een kaartje
waarin hen gevraagd wordt naar de site te
gaan en een vragenlijst in te vullen. De Isala
klinieken vinden het belangrijk te weten
Intensive Care patiënt krijgt voortaan nazorg
Tijdens de opening van de nazorgpoli IC ontvangt de patiënt een bloemetje van de initiatiefnemers Marieke
Zwarteveen (IC-verpleegkundige) en Mengalvio Sleeswijk (Intensivist).
Patiënten die enige tijd op de Intensive Care
(IC) hebben gelegen, hebben net als hun
naasten behoefte aan nazorg. Dit blijkt uit
onderzoek. Sinds 2 oktober biedt het Flevo-
ziekenhuis in Almere daarom nazorg aan
patiënten die op de IC hebben gelegen. Ook
voormalige IC-patiënten van andere zieken-
huizen zijn welkom.
De nazorg bestaat uit begeleiding op de ver-
pleegafdeling, een poliklinisch evaluatiege-
sprek en indien gewenst uit een rondleiding
over de afdeling met uitleg van een IC-ver-
pleegkundige en een intensivist. Met deze
nazorg is het Flevoziekenhuis de eerste in
haar regio.
Belang van nazorg
Uit reacties van voormalige IC-patiënten
blijkt duidelijk sprake te zijn van een gebrek
aan nazorg. Er is in de periode dat een patiënt
opgenomen is geweest op Intensive Care veel
met de patiënt gebeurd. Door middel van deze
nazorg wil het Flevoziekenhuis graag hulp en
punt’ is om structureel aandacht te vragen voor
agressie, geweld en intimidatie in het zieken-
huis. Het project kreeg een extra impuls door
toekenning van een subsidie van het ministe-
rie van Binnenlandse Zaken. Deze subsidie is
te danken aan het feit dat het Jeroen Bosch
Ziekenhuis de actuele problematiek erkent
en het direct omzet in een concreet actiepunt.
Het project ‘Maak van agressie een punt’ staat
niet op zichzelf, maar is onderdeel van het
beleid Agressie, Geweld en Intimidatie. Het
bureau Arbo en Verzuim van het ziekenhuis
houdt zich hiermee bezig. Activiteiten op dit
gebied zijn bijvoorbeeld: het organiseren van
themabijeenkomsten, risico-inventarisaties op
afdelingen en het aanbieden van afdelingsspe-
cifieke trainingen in teamverband.
hoe (ex-)patiënten het ziekenhuis waarde-
ren en hoe de kwaliteit van zorg nog meer
kan worden verbeterd. Voorheen werd de
tevredenheid gemeten door middel van schrif-
telijke enquêtes en spiegelgesprekken. Dat
laatste wordt gehandhaafd, maar de schrifte-
lijke enquêtes worden vervangen door digitale
enquêtes via de website. Dit is minder arbeids-
intensief en levert sneller rapportages op.
begeleiding bieden om de kwaliteit van leven
van zowel patiënt als naasten te verbeteren.
Het gaat hierbij om begeleiding bij de ver-
werking van de Intensive Care opname door
middel van een gesprek en indien gewenst
een rondleiding over de afdeling of verwij-
zing naar specialisten: een medisch specialist,
fysiotherapeut, diëtist, maatschappelijk wer-
ker, psycholoog, geestelijke verzorger of de
huisarts.
Bel gratis 0800 - 023 28 28
WWW.FREELIFT.COM
 Nummer 17
15 oktober 2008 24 Advertentie

Azimed BV biedt opslag- en distributieoplossingen,

voor medicatie en medische hulpmiddelen,
die bijdragen aan de efficiency en de medicatieveiligheid
binnen het logistieke proces van ziekenhuizen
en andere zorginstellingen.

Anesthesie
wagens

www.azimed.nl

Patiëntenzorg
Gastvrijheid in
oogziekenhuizen
De European Association of Eye Hospitals
(EAEH) organiseerde op 8 oktober voor meer
dan tachtig verpleegkundigen uit Zweden,
Londen, België en Nederland de conferentie
‘Hoe gastvrij ben jij?’. Doel van deze gastvrije
dag was om met internationale collega’s ken-
nis uit te wisselen over gastvrijheid; hoe zorgt
iemand voor gastvrijheid binnen de organisa-
tie en wat is de meest ideale gastvrije ervaring
voor de patiënt? Locatie van deze dag was
Het Oogziekenhuis Rotterdam.
Astrid de Boer, beleidsmedewerker van Het
Oogziekenhuis en inmiddels expert op het ge-
bied van gastvrijheid, opende de conferentie
met het benadrukken van het belang van het
creëren van ‘story-telling’ momenten voor
patiënten. Daarna kreeg elk oogziekenhuis de
gelegenheid om de eigen inspirerende voor-
beelden van gastvrijheid te presenteren. Zo
benadrukte Het Moorfields-team uit Londen
het belang van het letten op de ‘little things
that make a difference!’. Ook worden in Lon-
den fenomenen uit de winkelcentrabranche
als ‘mystery visitors’ en ‘mystery telephone
callers’ ingezet om achter de daadwerkelijke
feedback van patiënten te komen.
Zeven talen
De Zweedse dames toonden dat voor hen gast-
vrijheid ligt in het belang van goede informa-
tie; in Stockholm wordt deze zelfs in zeven
talen aangeboden. Een andere kleine vorm
van gastvrijheid is dat daar op de naambadges
ook vlaggetjes staan die aangeven welke talen
men spreekt. Ook van Leuven kunnen andere
oogziekenhuizen weer leren, want daar is het
mogelijk om met naaste familie of vrienden
in een soort hotel te verblijven. Tevens wordt
daar de zorg zoveel als mogelijk afgestemd
op doelgroep: bij de wat oudere medemens
betekent dit dat er soms wat meer tijd wordt
Ziekenhuizen sluiten project Sneller Beter af
Met dank aan het programma Sneller Beter
zijn ziekenhuizen in staat gebleken de zorg
voor de patiënt versneld te verbeteren. Sneller
Beter heeft veel in beweging gezet, een bewe-
ging die niet meer te stoppen is. Dit bleek op
de drukbezochte slotconferentie op 2 okto-
ber waar de ziekenhuizen het grootschalige,
landelijke programma Sneller Beter afsloten.
De drie pijlers Sneller Beter - bewustwording,
transparantie en concrete verbetertrajecten
– zijn een katalysator gebleken voor de ver-
betering van de ziekenhuiszorg.
Met het programma Sneller Beter zijn bewe-
gingen in gang gezet die de zorgagenda voor
de komende tijd voor een belangrijk deel zul-
Dialysecentrum Elkerliek ziekenhuis en
Catharina-ziekenhuis opent deuren
Het Elkerliek ziekenhuis in Helmond/Deurne
en het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven
starten in januari 2009 met een dialysecen-
trum op de locatie Deurne van het Elkerliek
ziekenhuis. Het dialysecentrum biedt een
oplossing voor nierpatiënten uit de regio Hel-
mond-Deurne die op dit moment drie maal per
week naar het Catharina-ziekenhuis reizen
voor hun dialysebehandeling.
De reis die nierpatiënten uit de regio Helmond/
Deurne nu moeten maken kost veel tijd en is
belastend. Met de komst van het dialysecen-
trum wordt de reisafstand voor deze patiënten
25
Astrid de Boer (links) en Stephanie Mol met de prijs
die de projectgroep EAEH heeft gewonnen met de in-
ternationale uitwisselingen.
genomen en bij de kids dat er op een speelsere
manier dingen worden uitgelegd.
Toilettasjes
Voorbeelden van gastvrijheid van Het Oogzie-
kenhuis Rotterdam zijn de valet parking, die
aan patiënten en begeleiders wordt aangebo-
den als eerste ziekenhuis in heel Nederland.
Maar bijvoorbeeld ook de toilettasjes die men
krijgt als men acuut moet worden opgenomen
en vanzelfsprekend helemaal niets bij zich
heeft. De belangrijkste conclusie is dat elk
van de vier oogziekenhuizen het thema gast-
vrijheid zeer hoog in het vaandel heeft staan.
Elk ziekenhuis pakt het echter anders aan en
er kan dan ook nog veel geleerd van elkaar
worden. Gastvrijheid zit in de kleine ‘extra’
dingen die men voor de patiënt kan doen. Dit
bevordert het vertrouwen in de behandeling,
stelt de patiënt op zijn gemak, en zal het her-
stel ten goede komen.
len bepalen. Voorbeelden van deze ontwik-
keling zijn programma’s als het Veiligheids-
programma ‘Voorkom schade, werk veilig’ en
‘Revalidatie in beweging’. Ook is zichtbaar
dat ziekenhuizen het thema innovatie hebben
opgepikt en een plaats hebben gegeven in de
bedrijfsvoering. Hierdoor maken transparan-
tie, doelmatigheid en kwaliteit deel uit van het
dagelijks werk in de curatieve zorg. Ook deze
beweging moet verder worden doorgezet. Dat
is een van de redenen waarom het Zorginno-
vatieplatform is opgericht. Het programma is
gefinancierd door het ministerie van Volksge-
zondheid, Welzijn en Sport. Participanten zijn
V&VN, Orde van Medisch Specialisten en
NVZ vereniging van ziekenhuizen.
verkort tot maximaal vijftien kilometer. Voor
het dialysecentrum wordt een splinternieuwe
afdeling ingericht op de vijfde etage van het
Elkerliek ziekenhuis in Deurne. Hier kunnen
dialysepatiënten uit de regio Peelland overdag
behandeld worden. De afdeling wordt in juli
2009 in gebruik genomen. Omdat de zieken-
huizen de dialysepatiënten al eerder zorg en
service dichter bij huis willen bieden, zorgen
zij voor een tijdelijk centrum vanaf januari
2009. Dit tijdelijke centrum, bij de locatie
Deurne van het Elkerliek ziekenhuis, is voor-
zien van alle faciliteiten die nodig zijn voor de
beste dialysezorg.
Nummer 17
15 oktober 2008
Hoog gebruik astmamedicijnen bij kinderen
Het vaststellen van astma bij jonge kinderen is derzocht hoe artsen medicijnen voorschrijven
erg moeilijk. Ruim een derde van de kinderen
kreeg voor zijn achtste een keer astmamedi-
catie, maar zij hebben lang niet allemaal ast-
in de praktijk. Het blijkt dat nog niet de helft
van de kinderen die astmamedicatie krijgen,
de diagnose astma heeft. Bij jonge kinderen
ma. Dat blijkt uit het onderzoek van apotheker wordt, vanwege het gebrek aan diagnostische
Mira Zuidgeest. Zij promoveerde op 8 oktober middelen, een proefbehandeling met astma-
aan de Universiteit Utrecht. medicatie aangeraden. Artsen kunnen dus
ook medicatie voorschrijven om te zien hoe
Bij jonge kinderen is het erg lastig een astma- het kind er op reageert, om zo de diagnose ze-
diagnose te stellen. Er bestaat nog geen goede kerder te stellen. “In ons onderzoek zien we
test die voor hen werkt. “Veel jonge kinderen dan ook dat veel kinderen maar eenmalig ast-
met luchtwegklachten hebben geen astma en mamedicatie krijgen voorgeschreven”, aldus
groeien later over hun klachten heen”, licht Zuidgeest. De resultaten van Zuidgeest laten
Zuidgeest toe. “Maar het verschil tussen deze zien dat het belangrijk is om astmadiagnostiek
kinderen en die met astma is op jonge leeftijd en medicatiegebruik bij kinderen te verbete-
moeilijk te maken. Voor artsen is het lastig te ren. Daarnaast is het nodig om gestarte astma-
bepalen wanneer een kind baat heeft bij ast- medicatie continu te evalueren om overmatig
mamedicatie en wanneer niet.” Zuidgeest on- gebruik te voorkomen.
Scheper Ziekenhuis pakt valincidenten aan
Patiëntveiligheid is een belangrijk thema in het
Scheper Ziekenhuis in Emmen. De komende
maanden zal in dat kader extra aandacht wor-
den besteed aan valpreventie.
Vallen vormt, met name voor ouderen, een
groot gezondheidsprobleem met regelma-
tig verregaande gevolgen voor de patiënt.
Ongeveer tien procent van de valpartijen bij
ouderen leidt tot ernstig letstel, waarbij de
heupfractuur veel voorkomt. Het Scheper
Ziekenhuis wil het aantal valincidenten terug-
brengen door het opleiden van medewerkers,
onder meer gericht op het herkennen van
patiënten met een verhoogd valrisico. Ver-
der neemt men valpreventieve maatregelen
per patiënt, zoals oefentherapie, individuele
maatregelen en medicijngebruik. Ook door
aanpassing van afdelingen, door onder meer
te zorgen voor een veilige en herkenbare om-
geving met bijvoorbeeld (nacht)verlichting en
oriënterende maatregelen probeert het zieken-
huis het aantal valincidenten terug te brengen.
Het Scheper Ziekenhuis introduceert verder
het gebruik van antislipsokken als onderdeel
van valpreventie. Deze sokken kunnen gedra-
gen worden tijdens het lopen en het douchen, Mevrouw Tensen draagt de antislipsokken. Voor haar
waardoor het risico van uitglijden aanzienlijk op de grond, ter verduidelijking, een extra grote anti-
vermindert. slipsok.
Welkom aan duizendste baby 2008 in RKZ
Milan Kooiman is de duizendste baby die dit jaar in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk is geboren. Op
2 oktober om 13.50 uur zag de nieuwe wereldburger het licht. Het kersverse gezin ontving felicitaties van Ren
Sluis, voorzitter van de Raad van Bestuur. Moeder Jimenez Rivas ontving een bos bloemen en een cadeaubon.
Deze vreugdevolle mijlpaal is ook dit jaar weer iets eerder bereikt dan het jaar ervoor. Toen werd de duizendste
baby geboren op 23 oktober.
 Nummer 17
15 oktober 2008 26 Zorgkalender

WIJZER
in de
ZORG
Congressen, seminars, cursussen
DE GOUDSE SCHOUWBURG
in het Groene hart van Nederland
AGENDA
Dé ideale locatie voor o.a.
‘Richting geven aan de behandeling’ Jaarbeurs Utrecht
congressen, bedrijfsfeesten
en seminars • 17 oktober, AMC Amsterdam, Aula, 14.30 uur. Jaarbeursplein 6
• Vanwege zijn benoeming tot hoogleraar Pathologie houdt prof.dr. M.J. van de 3521 AL Utrecht
Makkelijk bereikbaar met openbaar Vijver zijn inaugurele rede getiteld ‘Richting geven aan de behandeling’. Telefoon 030 - 295 59 11
vervoer en meer dan 1000 In zijn oratie gaat hij in op de rol van pathologie als klinisch diagnostisch vak,
parkeervoorzieningen binnen een waarbij door onderzoek van biopten, cytologisch materiaal en operatieprepa-
loopafstand van 5 minuten. raten een diagnose wordt gesteld. Daarbij is het van belang dat deze diagnose
leidt tot een optimale behandeling van een individuele patiënt. Bij de diag-
www.jaarbeursutrecht.nl
Voor meer informatie kijk op nostiek en het onderzoek moet de centrale vraag dan ook zijn: ‘hoe kan door
www.goudseschouwburg.nl
pathologische diagnostiek optimaal richting worden gegeven aan de behande-
of bel: 0182-513353
ling’.
Tot ziens in • Meer informatie: www.amc.nl
De Goudse Schouwburg!
‘Geloven in Orgaandonatie’
• 18 oktober, World Trade Centre, Beursplein 37, Rotterdam, van 13.00 tot 17.30 Congres
uur. Lef en Liefde in de zorg: inspireren
• Mag je als moslim, hindoe, christen of jood nu wel of juist geen organen na je en presteren in de praktijk
dood beschikbaar stellen? Meningen en misverstanden zijn er genoeg en zullen
tijdens het symposium aan bod komen. Sprekers uit het hindoeïsme, de islam, Vrijdag 3 oktober 2008
het Jodendom en het christendom (protestant en katholiek) zetten uiteen hoe de 9.00-17.00 uur in De Doelen
eigen geloofsovertuiging over orgaandonatie denkt. te Rotterdam
• Dit symposium is voor iedereen die wil weten hoe de verschillende religies www.zorgpodium.com
denken over orgaandonatie, vanuit de eigen religieuze achtergrond dan wel
beroepsmatige interesse.
• Deelname aan dit symposium is gratis. Opgave vooraf is gewenst. Dit kan via
4YPESERVICE+RUGER de website www.pracharika.nl, per e-mail: info@pracharika.nl

(ETBUREAUVOORUWMEDISCHE ‘Health care in conflict: the boundaries of health interven-

SECRETARIpLEONDERSTEUNING tions’
• 22 oktober, AMC Amsterdam, Collegezaal 1, 9.30 tot 16.45 uur.
VOOROA³MEDISCH´TYPEWERKOF
TIJDELIJK EENMEDISCHSECRETARESSEOPLOCATIE • Onder de titel ‘Health care in conflict: the boundaries of health interventions’,
organiseren Artsen zonder Grenzen, de Nederlandse Vereniging voor Tropi- Hotel en Congrescentrum De Reehorst
sche Geneeskunde en Internationale Gezondheidszorg en de afdeling Sociale Bennekomseweg 24
2EFERENTIESVANZIEKENHUIZENAANWEZIG
Geneeskunde van het AMC een symposium over medische zorg in conflict- 6717 LM
-EVR$+RUGER   gebieden. EDE GLD Telefoon 0318-750300
3CHENKKADE INFO TYPESERVICENL • Meer informatie: www.amc.nl Fax 0318-750301
!7$EN(AAG WWWTYPESERVICENL E-mail info@reehorst.nl
‘Innovatie in de oncologische zorg’
• 30 oktober, Auditorium St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein, van 18.00 tot
21.00 uur. Rapenburg 33
• Tijdens dit symposium wil het Oncologiecentrum Midden-Nederland ervarin- Postbus 16065
gen en kennis delen. Men laat zien welke vernieuwingen de afgelopen jaren 2301 GB Leiden
binnen het Oncologiecentrum Midden-Nederland zijn gerealiseerd. Deze inno-
Concert- en congresgebouw vaties hebben zowel betrekking op medische technieken als op patiëntenlogis-
Tel: (071) 514 82 03
tiek en ketenzorg. Daarnaast komt de betrokkenheid van patiëntenorganisaties
de Doelen aan de orde. Dit onderwerp wordt verzorgd door CliëntenBelang Utrecht, de
provinciale koepel van patiëntenverenigingen.
Antwoordnummer 1544 • Deelname is gratis. Belangstellenden moeten zich voor 15 oktober opgeven via
3000 WB Rotterdam info@oncologiecentrum.nl.
telefoon 010 2171700

LEER NU GOLFEN IN GOUDA MET EEN PROEFABONNEMENT

Gouda bevindt
a d h uis van
et S t atie in de regio
n d er h s t e f eestloc
Bestaande uit: o ooi
›› 4 golflessen de m
›› 1 baanles zich
›› 3 maanden vrij gebruik
van oefenfaciliteiten
›› 1 golfclub en 1 putter
Stadsherberg
Voor groepen vanaf
40 personen
›› 1 ballenkaart Bel voor informatie:
nu voor slechts (0182) 58 39 33
137 . 50 e-mail:
info@golfbaan-ijsselweide.nl
“TEAMBUILDING” www.golfbaan-ijsselweide.nl ‘De Burgerhal’ w w w . b u r g e r h a l . n l

Vrije tijd
Expositie Borstbeelden
Gedurende de gehele maand oktober is in
ziekenhuis Rivierenland in Tiel de expositie
Borstbeelden te bezichtigen. Tijdens deze
tentoonstelling laten kunstenaars verschil-
lende werken zien die in het teken staan van
borstkanker.
Joyce Bloem, initiatiefneemster van deze ex-
positie, is zelf in het verleden behandeld voor
borstkanker. In deze tentoonstelling wordt een
geïnspireerde beeldtaal getoond in verf, stof,
glas en foto’s. De Borstbeelden zijn begin au-
gustus 2007 gemaakt door 24 internationale
beeldend kunstenaars tijdens een kunstsym-
posium bij World Art Delft. World Art Delft
wilde op haar eigen wijze een kunstzinnige
bijdrage leveren aan de strijd tegen borst-
kanker. De expositie Borstbeelden is eerst te
zien geweest in Delft. Deze maand doet de
tentoonstelling het ziekenhuis in Tiel aan, het
ziekenhuis waar Joyce Bloem werd behan-
deld. Daarna zal de tentoonstelling nog door
enkele andere landen zal reizen.
Valkenburgs hotel gaat alliantie aan met Maas-
tricht Universitair Medisch Centrum+
De nieuwe eigenaren van hotel-restaurant
Prinses Juliana in Valkenburg zijn een samen-
werking aangegaan met het Maastricht UMC+
dat het Dialysecentrum Valkenburg in het ho-
tel zal onderbrengen.
De bedoeling is dat alle gasten van hotel-
restaurant Prinses Juliana optimaal profiteren
van wellness and care. De eerste aanzet hiertoe
is de alliantie van het hotel met het Maastricht
UMC+. Dit initiatief wordt inhoudelijk on-
dersteund door de provincie Limburg en past
binnen de speerpunten van het Health Care-
Jubileumexpositie medewerkers St Jansdal
Ter gelegenheid van het twintigjarig jubileum
van ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk wordt
er tot 5 januari 2009 een expositie gehouden
van kunst van medewerkers van het zieken-
huis.
Al jaren worden er in het ziekenhuis exposi-
ties georganiseerd van kunstenaars uit heel
Nederland. Uit onderzoek is gebleken dat
mensen zich in een harmonieuze, vriendelijke
omgeving beter op hun gemak voelen. Bij uit-
stek gaat dit op voor een ziekenhuis. Patiën-
ten voelen zich beter thuis en genezen sneller
in een prettige, sfeervolle omgeving. Kunst
draagt veel bij aan het genezend klimaat.
Kunst kan patiënten afleiden, rust geven, inte-
resseren, even los maken van hun zorgen.
Wisselexpositie
Sinds enige tijd worden in St Jansdal op vier
verschillende locaties tegelijkertijd wisselex-
posities gehouden, die drie maanden zijn te
bewonderen. Per jaar gaat het om zestien ex-
posities. Het is traditie dat medewerkers van
het ziekenhuis ook af en toe de gelegenheid
Nazomer kampeerweekend
Boek voor de nazomer een heerlijk kampeerweekend op Vakantie- en
Attractiepark Duinrell? Profiteer nu van de scherpe prijs! Verblijf in uw tent
of caravan op onze familiecamping en geniet van alle comfort en gemak.
En… met gratis attractiepark en Tikibad in de achtertuin.
Speciaal kampeerarrangement
• geldig in weekenden van 15 aug. t/m 26 okt. ‘08
• 2 nachten, 3 dagen (vrijdag 13.00uur tot zondag 19.00 uur)
• dagelijks gratis en onbeperkt toegang attractiepark
• dagelijks gratis twee uur toegang tot het tropisch Tikibad
• én alle Duinrell comfort, het strand etc; www.duinrell.nl
Prijs
• € 99,- op basis van 4 personen en 1 kampeerplaats
• inclusief toeristenbelasting en reserveringskosten
• persoon extra € 15,00 per weekend / huisdier € 5,50 per nacht
Boek nu op tel. (070) 5155 255 o.v.v. boekingscode; 08NZ
Nummer 17
27 15 oktober 2008
Ambulancepersoneel
naakt op kalender
Naaktkalenders lijken wel de nieuwe rage om 7 4 8 5 2 1
geld op te halen.
6 9 4 8
In plaats van de traditionele wafelverkoop of
de jaarlijkse kalender met foto’s van brand-
haarden of ongevallen, komt de Engelse afde- 3 1 8 6 7
ling van de North West Air Ambulance met
een ander idee op de proppen om geld binnen
te halen. De ‘Bare in the Air’ kalender, waarin 1 2 4 9 5
al hun medewerkers naakt te bewonderen zijn.
Dankzij hulp van dagblad The Sun, die vaak
bloot brengt om lezers aan zich te binden,
heeft het ambulancepersoneel al 4,4 miljoen 1 6 8 5
euro ingezameld. Dit geld gaat rechtstreeks 3 8 5 1 7 6
naar de werking van de ambulancedienst.
Roparun steunt Lievensberg ziekenhuis
Werk van Dorothea Fleish.
beleid. De samenwerking biedt nierpatiënten
uit Zuid-Limburg het voordeel van centraler
gelegen dialysecapaciteit en de toegang tot
topkennis op het gebied van diagnose en be-
handelmogelijkheden. Het Dialysecentrum is
bedoeld voor mensen uit het Heuvelland die
nu nog in Maastricht behandeld worden, maar
ook nierpatiënten die in Valkenburg op vakan-
tie zijn, kunnen in hotel-restaurant Prinses
Juliana terecht. Op deze manier biedt het
Maastricht UMC+ mensen de mogelijkheid
om in een luxe, huiselijke en rustige omge-
ving hun behandeling te ondergaan. Lievensberg ziekenhuis in Bergen op Zoom nam in september op feestelijke wijze acht infuuspompen en acht
infuusstandaarden in gebruik. De aanschaf van het materiaal was mogelijk dankzij een bijdrage van Stichting
Roparun, die vanuit de opbrengst van de editie 2008 twintigduizend euro ter beschikking stelde aan het Lievens-
berg ziekenhuis. Roparun is een loopevenement van 530 kilometer tussen Rotterdam en Parijs. De deelnemers
leveren in teamverband een sportieve prestatie en halen op die manier geld op voor mensen met kanker.
krijgen om met hun talenten bij te dragen aan
het genezend klimaat. Onder hen schuilt veel
kunstzinnig talent. Omdat ons ziekenhuis dit Beeldenstorm in Gouda
jaar twintig jaar bestaat, gaan degenen die
vaardig zijn met potlood, pen, kwast of foto- ‘Tusssen 1566 en 2008’ is het thema van de De kwestie Beeldenstorm wordt in lezingen
toestel tot 5 januari 2009 hun kunst vertonen manifestatie Beeldenstorm die van 18 oktober en tentoonstellingen geïllustreerd en ontleed.
in de jubileumtentoonstelling. tot 30 november plaatsvindt in museumgoudA In museumgoudA kunnen bezoekers kennis-
en Verzetsmuseum Zuid-Holland, eveneens maken met moderne beeldenstormers, van de
gevestigd in Gouda. Met diverse tentoonstel- Taliban tot Robert Rauschenberg, Kwetsende
lingen, lezingen en een symposium worden kunst, onzichtbaar gemaakt door censuur,
de verschillende motieven om beelden te wordt nu wel getoond. Het omstreden werk
verwoesten uit de doeken gedaan. De mani- van Sooreh Hera ‘Adam &Ewald’ is te zien
festatie maakt deel uit van Het Verleden van in een huiselijke setting en uit het Olympisch
Nederland, de landelijke campagne om de Ne- Beijing komen eenminuten films die daar niet
derlandse canon van de geschiedenis leven in getoond mochten worden. Uiteraard wordt
te blazen. ook aandacht besteed aan het verleden van
Nederland. De Goudse altaarstukken zijn de
Als uitgangspunt voor de manifestatie heeft stille getuigen van deze roerige tijd. Het Ver-
Gouda gekozen voor het jaar 1566, het jaar zetsmuseum Zuid-Holland toont affiches uit
waarin in Gouda de Beeldenstorm niet plaats- de Tweede Wereldoorlog en laat zien welke
vond. Op dit moment worden overal ter wereld symboliek en beeldtradities achter de afbeel-
beelden verwoest, verboden of onmogelijk dingen schuilgaan. Kijk voor meer informatie
Op de foto vijf van de twaalf exposanten. V.l.n.r. Dorothé gemaakt door verschillende daders, met ver- op www.museumgouuda.nl en op
Bosman, Anneke Grootenboer, Christa Eggers, Janny schillende motieven. Hoe is het mogelijk dat www.verzetsmuseum-zh.nl
Hardeman en Petra Hoos. een beeld zoveel woede en agressie oproept?
Kijk voor meer informatie op;
WWW.STOFFENSPEKTAKEL.NL
DUINRELL, DAAR KIKKER JE VAN OP!
Stoffen Spektakel is op de volgende data te vinden in de plaatsen:
Plaats: Datum: Locatie: Tijd:
Antwerpen (B) zondag 19 oktober Antwerp Expo 10.00 - 17.00
Groningen woensdag 22 oktober Martiniplaza 9.30 - 16.30
Dordrecht zondag 26 oktober Statenplein (centrum) 10.00 - 17.00
Hasselt (B) woensdag 29 oktober Grenslandhallen 9.30 - 17.00
Bergen (B) zondag 2 november Lotto Mons Expo 10.00 - 17.00
Kortrijk (B) dinsdag 11 november Kortrijk XPO 10.00 - 17.00
Namen (B) zondag 7 december Namur Expo 10.00 - 17.00
Rotterdam voorjaar 2009 Ahoy 10.00 - 17.00
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T
Gouda voorjaar 2009 Markt (centrum) 10.00 - 17.00
 Nummer 17
15 oktober 2008 28 Advertentie

www.pggm.nl

Sommige mensen
hebben meer met mensen
dan met sparen.

Dus dat regelen wij voor ze.

Als jij je de hele dag inzet voor anderen, vergeet je nog wel eens aan jezelf te denken. Daarom
komt PGGM nu met een heel aantrekkelijke spaarrekening voor iedereen die werkt in zorg en
welzijn. Zonder lastige voorwaarden maar met een hoge rente van 4,1%! En PGGM biedt je nog
veel meer financiële zekerheid. Kijk op www.pggm.nl. PGGM Weet wat je waard bent.

68501.021 FINAN 264x362 ZP ZIEKE1 1 10/7/08 2:52:26 PM