Hulwaran ng Tekstong

Ekspositori

IKA-2 SEMESTRE, AY 2014-2015

G. MAR ANTHONY SIMON DELA CRUZ

Tekstong Ekspositori
Anyo ng pagpapahayag na naglalayong

magpaliwanag at maglahad ng ideya, konsepto,

karanasan, at iba pa sa isang maayos na
paraan.
Nabibigyan tayo ng pagkakataong makatuklas ng

mga ideya o kaisipang makapaghahatid sa atin ng

kalinawan o kasiyahan sa paksang pinag-uusapan.

Hulwaran ng Tekstong Ekspositori

Hulwaran - mga sisidlan, mga patern para sa paglalahad
Maaaring:

1. Depinisyon
2. Enumerasyon/Pag-iisa-isa
3. Pagkakasunod-sunod
4. Paghahambing at Pagtatambis
5. Sanhi at Bunga
6. Kalakasan at Kahinaan
7. Problema at Solusyon

1. Pagbibigay ng
Depinisyon/Kahulugan
Ilang paraan ng pagbibigay-katuturan:

- Pormal na depinisyon (ayon sa antas, uri, atbp.)

- Sinonimo o kasingkahulugan
- Paghahalimbawa/Pag-iisa-isa
- Etimolohiya
- Pagwawangis

Depinisyon
Karaniwang nahahati sa tatlong bahagi: (1) ang

termino o salitang binibigyan ng kahulugan; (2) ang

uri, class o specie kung saan kabilang ang termino;
at (3) mga natatanging katangian nito. Hal:
Ang babae (salitang nais bigyan ng kahulugan) ay isang

uri ng tao (kaurian/klasipikasyon) na may kapasidad

magsilang ng sanggol (kaibahan)
Ang mata ay bahagi ng katawan na ginagamit sa

paningin.

Anong paraan ng pagbibigaykahulugan ang ginamit?

Jologs = Jol(inas) O(r)g?
Jolog. Jol (galing sa pangalan ng aktres) +

og tulad ng mga panlaping ite (Israelite) at

ian (Noranian)

Hulog. Mula sa mga grupong hip-hop na may

maluluwang na kasuotan mga pantalong

huhulug-hulog. Eventually, ang hulog ay
naging julog at naging jolog.

Jolog = Diyolog = Dilis + Tuyo + Itlog.

Pagkain ng mga mahihirap. Si Jun kumakain

ng diyolog. Uy, diyolog, o.
(Mula sa Jolography ni Paolo Manalo)

Anong paraan ng pagbibigaykahulugan ang ginamit?

Ang tsismis ay tinatawag ding alingasngas at

bulung-bulungan.
Kapag sinabing Tomasino kaugnay niyan ang

Salinggawi, tiger, dilaw at itim, Espaa, baha!

Dalubhasa Taong may natatanging kasanayan o

kaalaman sa isang tanging larangan.

Ang taong galit sa mundo ay parang magasin,

maraming isyu.

2. Enumerasyon/Pag-iisa-isa
Estratehiyang naglalahad ng mga halimbawa na

nabibilang sa isang uri o klasipikasyon.

Nag-uuri/nagpapangkat sa malawak, kalat-kalat,

buhaghag na mga datos; pangunahing elemento nito

ang paglikha ng mga kategorya o mga batayan sa
pag-uuri
Hal. Lahi, uri, kulay, kasarian, panahon, interes at

iba pa.

Isa-isahin mo nga!
Mga katangian ng isang matuwid na mamamayan.
Mga bagay na makikita sa loob ng opisina.
Mga popular na kurso sa UST batay sa dami ng mag-

aaral.
Mga kabaliwang ginagawa ng isang taong bulag at

hibang sa pag-ibig.

3. Pagsusunod-sunod
Prosidyural (procedural): Paano nagaganap ang

isang proseso mula simula hanggang wakas.

una
at saka
pagkatapos
dagdag pa
bago ito
bukod pa rito
isa pa
sa huli

Pano kung
Mali-mali ang
pagkakasunod-sunod
ng mga hakbang sa:

Walang organisasyon
ang pagtuturo ng
guro?

Cook book
Manual ng cellphone
Solusyon sa Matematika
Lab work sa Kemistri
Pag-aplay ng make-up

Patalon-talon ang
pagtalakay mo sa
iyong sanaysay?

Paki-ayos ang mga sumusunod:

1. Linising mabuti ang repolyo. Hiwain at itabi.
2. Idagdag ang bawang, sibuyas at kamatis. Igisa ang mga ito.
3. Timplahin ayon sa panlasa. Patayin ang apoy at ihain.
4. Idagdag sa sabaw ang hiniwang repolyo at haluin ng ilang
minuto hanggang lumutong ang repolyo.
5. Idagdag ang hipon at isama sa gisa ng isang minuto.
6. Sa kawali, mag-init ng mantika. Ipirito ang hiniwang baboy
mula 3 hanggang 5 minuto o hanggang mamula ito.
7. Ilagay ang 1 tasang sabaw ng gulay. Tikman.

3. Pagsusunod-sunod
Kronolohiya -Pagkakasunod-sunod ayon sa

panahon.
Aling mga
pangyayari ang
nauna o nahuli?
Pagtuon sa
kasaysayan ng
isang konsepto

noong una
habang
pagkatapos
panghuli
ngayon

sunod
samantalang
agad
sa oras na iyon
kasabay
di naglaon
hanggang sa

4. Paghahambing at Pagtatambis
Nagtatanghal ng pagkakatulad /pagkakaiba ng

pinapaksasa ibang konseptong kauri o konseptong

madalas na naiiugnay rito.

subalit
datapwat
ngunit

sa kabilang banda
kasalungat
sa kabaligtaran

pero
samantalang
sa kabilang dako

tulad ng
kapareho ng

Sige, ihambing mo nga.

5. Sanhi at Bunga
Hulwarang nagpapakita ng mga kadahilanan ng

isang bagay o pangyayari at ang kaugnay na epekto

nito.
kaya
upang
dahil sa
samakatwid
para

sa dahilang ito
bilang resulta
nagbunga ng
kaya naman
kung gayon

Alam mo ba ang ang mga sanhi o

bunga ng mga sumusunod?

6. Kalakasan at Kahinaan
Hulwarang naglalahad ng positibo at negatibong

posibilidad kaugnay ng isang bagay, sitwasyon, o

pangyayari.

Yong Totoo

Ano-ano ang mga kalakasan at kahinaan

ng mga mag-aaral ng parmasya sa UST
relatibo sa mga mag-aaral ng parmasya
sa ibang unibersidad sa Pilipinas?

Mga Halimbawa ng
Tekstong Ekspositori
1. Lagom-mas magaang pagpapahayag sa
orihinal na akda; gaya ng:
a. halaw (abstrak)
b. mga tala (notes)
c. suring-basa (review)
d. hawig (paraphrase)
e. pagpapakahulugan o (interpretation)

Mga Halimbawa ng
Tekstong Ekspositori
2. Pamumuna (Kritisismo)
3. Manwal
4. Ulat
5. Sanaysay
6. Balita
7. Editoryal

Ano ang Gamit ng mga Hulwaran?

Tulong sa pagtiyak sa

pangunahing ideya ng
isang talata o sanaysay
Tulong sa

pagbabalangkas at
paglalagom
Tulong sa paglinang o

pagdebelop ng isang
paksa

Naipaliliwanag ang

kahulugan ng isang ideya

at katuturan ng salita
Nalilinaw ang pagkilala

sa isang bagay, tao o

palagay
Tugon sa likas na

pagkapalatanong ng tao.

PANGKATANG GAWAIN