ang kasakiman, galit, at kamangmangan sa batas ng sandaigdigan. TATLONG MUKHA NG KASAMAAN Tanong Ano-ano ang tatlong mukha ng kasamaang binanggit sa seleksiyon? Isa-isahin ang mga ito? Ano naman ang tatlong bagay na hindi maiiwasan sa buhay ng sinumang tao? Sang- ayon ka ba sa mga ito? Ano ang iyong pananaw tungkol sa limang katangian ng nilalang mula nang siya ay isinilang na nabanggit sa seleksiyon? Alin sa mga ito ang masasabi mong taglay mo? Ano ang gagawin mo o plano mo kapag dumating ka na sa mga nasabing panahon
Bakit tila naging napakalayo ng
agwat ng mayaman at mahirap sa lipunan? Ano raw ang pangunahing dahilan ng pagkagahaman ng isang nilalang? Pangangatwiran Ang pangangatwiran ay isang uri ng pagpapahayag na ang pangunahing layunin ay magptunay ng katotohanan at pinaniniwalaan at ipatanggap ang katotohanang iyon sa nakikinig o bumabasa. Ang isang nangangatwiran ay dapat magtaglay ng sapat na kaalaman tungkol sa paksang pingangatwiranan. Kailangang ang katwiran ay nakabatay sa katotohanan upang ito ay makahikayat at makaakit nang hindi namimilit. I Mga dapat isaalang-alang Malalim na kaalaman at pagkaunawa sa paksang ipagmamatuwid Dapat maging maliwanag at tiyak ang pagmamatuwid. May sapat na katwiran at katibayang makapagpapatunay sa pagmamatuwid Dapat may kaugnayan sa paksa ang katibayan at katwiran upang makapaghikayat Pairalin ang pagsasaalang-alang, katarungan, at bukas na kaisipan sa pagpapahayag Mga Hakbang sa Paghahanda sa Pakikipagdebate Pangangalap ng datos ito ang mga katotohanang gagamitin sa pagmamatuwid at kinukuha ang mga ito sa napapanahong aklat, sanggunian, magasin, at pahayagan. 2. Ang Dagli Ito ay balangkas ng inihandang mga katwiran. Sa ibang salita, ito’y pinaikling pakikipagdebate. Mayroon itong simula, katawan, at wakas. 3. Pagtatanong Bahagi ng pagdedebate ang pagtatanong. A. Magtanong lamang ng mga tanong na ang sagot ay oo o hindi. B. Huwag payagang magtanong ang kalaban kung ikaw ay nagtatanong. Maaaksaya ang iyong oras ng pagtatanong. C. Kung lumalabag sa alintuntunin ng pagtatanong ang isa sa kanila, dapat ipaalam sa tagapangasiwa ng pagdedebate 4. Panunuligsa May panunuligsa (rebuttal) din sa debate. Narito naman ang mga dapat tandaan sa panunuligsa. a. Ilahad ang mga mali sa katwiran ng kalaban. b. Ipaalam ang walang katotohanang sinabi ng kalaban. c. Ipaliwanag ang kahinaan ng katibayan ng kalaban d. Ipaalam kung labas sa buod ang katwiran o katibayan ng kalaban. e. Magtapos sa pagbuod ng sariling katwiran at katibayan. Ang mga Pang-ugnay at mga Pahayag na Ginagamit sa Pagbibigay ng Sariling Pananaw 1. Pang-angkop
ito ay ang mga katagang nag-
uugnay sa panuring at salitang tinuturingan. Ito ay nagpapaganda lamang ng mga pariralang pinaggagamitan. May dalawang uri ng pang-angkop. Ang pang-angkop na (na) ay ginagamit kapag ang unang salita ay nagtatapos sa katinig maliban sa (n). Hindi ito isinusulat nang nakadikit sa unang salita. Inihihiwalay ito. Nagigitnaan ito ng salita at ng panuring. Hal: Mapagmahal na tao
Kapag ang unang salita naman ay
nagtatapos sa titik n, tinatanggal o kinakaltas ang n at ikinakabit ang (– ng). Hal: huwarang mamamayan Ang pang-angkop na (–ng) ay ginagamit kung ang unang salita ay nagtatapos sa mga patinig. Ikinakabit ito sa unang salita. hal.: Mabuti + ng nilalang PANG-UKOL Ito ay kataga/salitang nag- uugnay sa isang pangngalan sa iba pang mga salita sa pangungusap. Narito ang mga kataga/pariralang malimit na gamiting pang-ukol. Sa Ng Kay/kina alinsunod Laban sa/kay sa/kay Hinggil sa/kay Ayon sa/ kay Para sa/kay Ukol sa/kay Tungkol sa/kay PANGATNIG Tawag sa mga kataga/salitang nag-uugnay ng dalawang salita, parirala, o sugnay. Narito ang iba’t ibang uri ng pangatnig. At Ni Kung Kaya Maging Man Saka sino dili kaya Gayundi Kung alin Sa halip Subalit Siya rin n Kung Datapwat Bagaman Bagkus Kung gayon Maliban O Kung saan Habang Kapag Pati Sana Samantal Kundi Kasi Sakali Palibhasa a Sapgkat Anupa Kung Sa Sa bagay Sanhi ng kaya madaling Pagkat samaktu salita Dahil sa wid Ito’y mga gabay sa pag-ugnay ng mabisang gamit sa pagbibigay ng sariling pananaw. Sa pagbibigay ng sariling pananaw ay maaaring banggitin o magpahayag batay sa sariling damdamin, paniniwala, ideya, kaisipan, o nararanasan. Ang ganitong pahayag ay makikilala sa paraan ng pagkakalahad ng nagsasalita o nagsusulat. Kung ako ang tatanungin nakikita kong… Sa ganang akin… Para sa akin… Palibhasa’y nararanasan ko kaya masasabi kong… Anupa’t ang pananaw ko sa bagay na iyan ay … Alinsunod sa… naniniwala ako Lubos ang aking paniniwala sa … Sa bagay na iyan masasabi kong… Sumulat ng talata gamit ang mga Pang-ugnay sa pagbibigay ng sariling pananaw.