Professional Documents
Culture Documents
SIU M:
(Ultralsonic Machining USM)
Mc tiu : Sau khi hc nghin cu xong chng ny, ngi
nghin cu c kh nng sau
- Hiu khi nim gia cng bng siu m.
- Hiu, bit nguyn l gia cng bng siu m.
- Tng minh v c s l thuyt gia cng bng siu m.
- Bit tng tn cc thng s cng ngh.
- Tng minh mt s cng ngh gia cng bng siu m.
I. Khi nim :
- Gia cng bng siu m l truyn dao ng vo vng ct
di tn s siu m. Dao ng ny va p vo ht mi, ht
mi va p vo vng ct to nn b mt cn gia cng.
- Siu m l sng n hi c tn s t 20 kHz 1 GHz,
nhng dng gia cng ch vi tn s t 1530 kHz. My siu
m dng gia cng cc chi tit ch to t vt liu cng v
dn nh thy tinh, gm s, , germani, hp kim cng, kim
cng .v.v.
II. Nguyn l gia cng :
- Gia cng bng siu m cc vt th rn ch yu l ng
dng tn sc ca siu m.
- Gia cng bng siu m cc vt th rn thc cht l ng
dng s c st c hc ca mi trng hai pha to nn tc
dng gia cng.
- Gi thit trong mt mi trng cht lng tn ti cht rn
c si xp. Di tc dng ca sng siu m c tn s trung
bnh, cc phn t ca cht lng chuyn ng theo ng chuyn
ng ca m trng, cn phn t cht si th ng yn. Sau
do tc dng c st ca cht lng, c nhng phn t nh ri
rng t cc si vt th rn. Ngi ta c th tng cng tc
Hnh 2.1 :
Nguyn l gia cng
Hnh 2.2 :
S u bin t
III. C s l thuyt ca gia cng bng siu m :
1) Mt s khi nim c bn :
- Ngun m l mt vt n hi, ni chnh xc hn l mt
mi trng n hi c th to ra v truyn dao ng vo mi
trng tip xc vi n.
Hnh 2.3 :
Cc vng m thanh
- Ngun pht dao ng vng siu m c kho st vi
tnh cch l ngun m. C ch kch thch dao ng khng nh
hng n xc sut xut hin ca dao ng, xc sut ny ch
ph thuc vo nng lng ngun m v tnh n hi ca mi
trng dao ng. V mi ngun m u c th dng kch
thch ra siu m, nu m lng ca n gim n mc thch
Hnh 2.4 :
S nguyn l ca hin tng t gio.
- l hin tng m mt thanh hoc mt ng bng vt
liu t t trong t trng song song vi trc dc ca n, th
chiu di ca n b bin i. C th xc nh c s bin i
kch thc ca vt st t do tc dung ca t gio bng cc biu
thc quan h vi tnh cht c hc v t tnh.
- Xut pht t 2 biu thc v vt liu t di y :
= ( , ) ; = ( , )
Trong :
( : ng sut n hi do t trng gy ra.
( : Bin i hnh dng do t trng gy ra.
H : Cng t trng.
o hm ton phn r v H c :
K hiu :
r = Bnu dr = 0 (b nn)
B
r = = B nu d r = 0 (t do)
E
B = 4 r
nu dH = 0
Trong :
l : bin i kch thc
l0 : Chiu di ca thanh vt liu st t
Phng trnh bin dng n hi c th c vit nh
sau :
l = l 0 B
E
- bin i kch thc c lp vi hng ca t trng
ch ph thuc vo cng ca t trng, nhit trng thi
t ho trc v cht lng ca vt liu.
- bin i kch thc tng i r c ln 10-5-10-6
ch c th ghi bng phng php quang hc (hnh 2.4).
- Hnh 2.5 cho thy bin i kch thc dc tng i
ph thuc nh th no vo cng t trng.
- Trn hnh v tr s dng ch s gin di, tr s m ch
s co rt.
- Hiu ng t gio khng nhng gy nn bin i kch
Hnh 2.6 :
m trng v s chuyn ng ca nhng phn t nh l
lng trong m trng.
(a) Nhng phn t nh chuyn ng theo m trng.
(b) Nhng phn t ln hn chuyn ng chm hn.
- Hin tng ny lun lun c trong nhng h thng hai
pha. S chuyn ng tng i gia cc phn t cng xy ra
c khi nhng phn t l lng do qun tnh ln khng hon ton
theo kp s chuyn ng ca mi trng. Trong trng hp
ny cc phn t cng chuyn ng i li do qun tnh ca
chng v trong qu trnh chng gy nn c xt.
Hnh 2.7 :
S cu to thit b
gia cng bng siu
m.
1) Dng c
2) u ni
3) Thanh truyn sng
4) u t gio
5) V my
Hnh 2.8 :
S ng my siu m vn nng 4770
- nng cao nng sut, my siu m thng kt hp vi
phng php gia cng in ho. Nh th, ngoi chc nng gia
cng bng siu m, my cn c mch in n mn in ho
bng cch ni thanh truyn mang dng c ct vo cc m, chi
4) Nng sut :
- Nng sut gia cng siu m c th c xc nh bi
thng s sau :
dng c :
- nhm b mt ph thuc vo :
+ Kch thc ht mi.
+ Tnh cht c l ca vt liu gia cng.
+ Bin dao ng ca dng c.
+ nhm dng c.
+ Cht lng cha bt mi.
- Ph ti tnh gia dng c v vt liu gia cng thng
thng bin i trong gii hn rng khng c nh hng g
n nhm b mt. Trong trng hp ph ti tnh bin thin
t p = 0,4 kg/ mm2 n p = 2,5 kg/ mm2, Rmax bin thin trong
phm vi 3,64,3 m. Vi vt liu gia cng bng thy tinh c
ht 100, bin dao ng 30 m. Bin dao ng tng th
kh nng su thm nhp ca ht tng. V d vt liu gia
cng l thy tinh, nu bin bin thin t 388 m th R max =
3220 m.
- Nu thay nc bng du my th Rmax s gim, nhng
cn lu rng trong trng hp gia cng cn t nhm cao
th khng nn thay nc bng du v nh th th nng sut s
gim xung gp bi ln, iu kin b sung v lun chuyn ca
vt liu nh bng cng xu i, ch khi no dng bin php
khc vn khng t c nhm nh mong mun th lc
mi thay nc bng du.
- S khc bit cng r rt hn khi dng bt mi c c ht
ln (c ht 280, 320, 360, 400 . . .) th khng c s khc bit
i vi gia cng l. Thc nghim cho thy rng, nhm
thnh l cng tng mt t. Bng cch hn ch tc dng bo
mi ph (b sung ht mi qua tr rng ca dng c . . .) ta
khng th lm gim bt s khc bit gia thnh v y l.
- D dng thy rng, xc sut c khuyt tt cng gim i
nhiu, nn gim nhm mt bn ca dng c v ch to
dng c bng vt liu chng mn.
6) chnh xc gia cng :
i vi cc vt liu rn v gin, gia cng bng siu m
ph thuc vo nhiu yu t, cc yu t ny c th chia lm hai
nhm nh sau :
- Nhng yu t ph thuc vo thit b v chnh xc
iu chnh my :
+ chnh xc ca thit b ph thuc ch yu vo sai
s trong chuyn ng theo hng tin ca dng c v s iu
chnh u dao ng so vi bn my.
+ S n khp v ng trc ca cc b phn ca u
t gio to dao ng, b phn ni, dng c.
+ chnh xc ca cc c cu dng iu chnh chi
tit.
+ chnh xc v tr tng i gia dng c v chi tit
gia cng. Trc khi gia cng, phi kim tra chnh xc ca
my v tt c dng c ph tr nu trn nhm gim n mc
ti thiu cc sai s.
- Cc yu t ph thuc vo c tnh cng ngh :
+ Kch c ht mi.
+ S n nh ca khe h gia dng c v vt gia cng.
+ mn ca dng c.
+ Hnh dng hnh hc ca dng c.
+ su gia cng.
i vi gia cng l, do c im khc nhau m ngi ta
phn bit gia cng l thng v l khng thng. chnh xc
ca phng php t cp 2-3, cn bng b mt t cp 8-9
- chnh xc gia cng l thng :
chnh xc ca l thng c tit din khng i do 3
yu t quyt nh
+ chnh xc ch to dng c.
+ chnh xc chp hnh ca dng c.
+ Dao ng c hi thng gc vi trc dc ca dng c.
i vi l cn hoc l c bc th ngoi 3 yu t trn,
mn ca dng c c tc ng rt ln n chnh xc. Tu
theo chnh xc ca l m chn cp chnh xc ch to ca
dng c nht thit phi ch rng l s c kch thc ln hn
dng c. V d vi ht c 120 th kch thc ln hn vi
Hnh 2.9 :
Nguyn l khoan bng
siu m
a) u t gio dao ng
b) Cu ni
c) Dng c
d) B lm mt
e) Cht lng lm mt
f) Vt gia cng
g) Nh tng c ht mi
nh bng.
Hnh 2 .10 :
Khoan siu m vi cc dng c khc nhau.
a) Phoi khng b ht i.
b) Phoi b ht i.
Hnh 2.11 :
S nguyn l khoan siu m trong mt s trng hp
c th
a) Khoan l hnh tr c y
b) Khoan xuyn l tr bng dng c c dng vnh
khn.
c) Khoan l y khng phi hnh tr.
d) Khoan l xuyn khng phi hnh tr.
- Hnh 2.12 l u siu m ca my khoan dng to
dao ng dc khi khoan, khot l. N c b bin t 1 t bn
trong thn 2 v nhn ngun dao ng t my pht siu m t
Hnh 2.12 :
u siu m ca my
khoan.
Hnh 2.13 :
u siu m dao ng xon
cng tc l 27 mm2.
Bng 2.2 :
Cng sut khoan trong cc trng hp
Hnh 2.14 :
Nguyn l mi phng bng siu m
- c th chn tc mt cch ti u trn vt gia cng
(e) th nn phn tch mi quan h VD = F(e) trn hnh 2.15
- T hnh 2.15 ta c th rt ra mt s kt lun sau :
+ Trn giai on 1 ca cc ng cong nng sut ln,
nhng dng c mau hng v coi nh gia cng xong. Tng e
th nng sut gim n ti thiu.
+ u giai on 2 nng sut rt nh sau tin ln
vi e v t tr s nng sut khi e = 0, l nng sut khoan
bng siu m. S d nng sut gim ti thiu v vi tr s gii
hn e no hoc gn vi tr s trong khong thi gian
nht nh, dng c dch chuyn do tc ng cng hng theo
Hnh 2.16 :
T l su v kch thc ht mi
1. Dng c
2. Ht mi
3. Vt gia cng
- Ph ti tnh cng l mt thnh phn trong xung lc trc
tip to ra s phn tn vt liu. Ph ti tnh ti u ch yu do
b rng ca b mt lm vic ca dng c quyt nh. Trong
trng hp chung quanh h ny theo hm m e. Vi ht mi
quan h ny l : Popt = 2am0,45
- C th thay th bng hm parabol, am l b rng
ca b mt lm vic ca dng c.
- Khi mi bng siu m cht lng b mt khng nhng
ph thuc vo cc tnh cht ging nh khoan m cn ph thuc
nhiu vo tc dao ng v tin ca dng c.
- C th mi bng siu m mt phng nm, m c mt
phng ng v mt phng hnh hc no :
Hnh 2.17 :
S nguyn l gia cng bng siu m cc mt phng hnh
hc c dng cho (a-b) v mt phng bn (c)
VII. c im v phm vi ng dng :
1) c im :
* u im :
- Cho php gia cng c nhng vt liu v cng cng,
rn, gin.
- Cho php gia cng c nhng vt liu phi kim loi.
- Khng gy ra hin tng nt t vi b mt.
- Khng gy ra tai nn lao ng.
* Nhc im :
- ln ca b mt gia cng : Khi b mt gia cng
nh, thao tc thc hin kh phc tp, kh khn. Cc my
khoan siu m c th thc hin trn b mt ti a 750-1000
mm2, vi mt nng sut c th chp nhn c. C th tng
tit din gia cng bng cch tng nng sut ra v tit din b
mt pht sng ca u t gio. Cng vic ny i hi phi gii
quyt nhng vn v m hc rt phc tp.
- su c th gia cng c : Ch c th gia cng l
v rnh khng su lm. Tng su th gim nng sut, do
lm tng qu trnh mi ph, v gy kh khn cho vic a bt
mi vo vng lm vic cng nh ly i vt liu b mi mn