E DREJTA PROCEDURALE CIVILE

P-1. Procedurat civile gjyqesore

E drejta procedurale civile permban rregulla mbi organizimin e
gjykatave si dhe te organeve qe
kane per detyre te bashkpunojne me gjykata. Ajo poashtu
permban edhe rregulla per raportet
procedurale te cilat krijohen midis subjekteve procedurale.
Llojet e procedurave gjyqesore civile
Procedura kontestimore eshte ecuri qe ndiqet me rastin e
dhenies se mbrojtjes gjyqesore per te
drejten subjective. Proceduren si teresi e perbejne veprimet te
cilat i kryejne subjketet e nje
procesi kontestimor. Keto veprime i kryejne tri subjekte kryesore
te procesit gjyqesor: paditesi; i
pdaituri; dhe gjykata.
Padites eshte personi i cili paraqet kerkese ne gjykate me qellim
qe ti jepet mbrojtja gjyqesore
per te drejten e tij subjective civile.
I paditur eshte personi kunder te cilit kerkohet mbrojtja
gjyqesore.
Gjykata eshte subjekti i trete i cili me ane te vendimit e jep
mbrojtjen gjyqesore ne fjale.
Me kontest kuptojme situaten kur nje person pretendon se i takon
nje e drejtesubjektive civile
ndaj personit tjeter, ndersa ky e mohon ekzistimin e saj .
Procedura permbaruese perbehet prej veprimeve te cilat i
kryejne subjektet e interesuara:
kreditori (paditesi) ne njeren ane dhe debitori (i padituri) ne anen
tjeter . Kjo procedure vihet ne
veprim ne baze te vendimit me te cilin gjykata e ka detyruar te
paditurin qe te sillet ne menyre te

caktuar. Nese i padituri nuk ka vepruar ne menyre te tille

mbrenda afatit te caktuar, atehere
paditesi ka te drejte qe me kerkese ti drejtohet gjykates
kompetente per ekzekutimin e vendimit
me dhune.
Procedura jokontestimore - perbehet nga veprimet procedurale
qe kryhen nga subjektet e
caktuara me qellim te rregullimit te nje raporti te caktuar, te
ndryshimit te statusit te nje personi,
themelimit apo ndryshimit te nje te drejte pasurore, etj
Burimet juridike
Gjykatat jane te pavarura dhe ato ushtrojne funksionin e tyre ne
baze te kushtetutes, ligjit dhe
akteve tjera juridike. Procedura kontestimore, jokontestimore dhe
permbaruese rregullohen
ekskluzivisht me ligj, prandaj mund te thuhet edhe se ligji eshte
burim kryesor.
P-2. Procedura kontestimore
Kontesti juridiko civil lind ne mes te dy personave. Cilesine e
paleve ne gjykim ata e fi tojne ne
momentine paraqitjes se padise ne gjykate. Per ekzistimin e
procesit kontestimor nevojitet
ekzistimi i tri subjekteve: palet dhe gjykata. Palet ndergjygjese
jane: i padituri dhe paditesi.
Paditesi me padi e cakton te paditurin. Gjyqtari per zgjidhjen e
kontestit te paleve caktohet nga
ligi dhe me aktin mbi ndarjen vjetore te puneve ne gjykate.
Pervec ketyre tri subjekteve ne
procesin kontestimor mund te paraqiten edhe subbjkete te tjera
si: perfaqesuesi ligjor i pales,
prokurori publik, deshmitaret, ekspertet, interpreti dhe
procesmbajtesi.

P-3. Parimet e procedures kontestimore

Ne proceduren kontestimore njihen 10 parime: 1) parimi i
publicitetit; 2) parimi i degjimit te
paleve; 3) parimi i disponibilitetit; 4) parimi i se vertetes
materiale; 5) parimi i vleresimit lirisht
te provave; 6) parimi i ndermjetesise; 7) parimi i shfrytezimit me
mirebesim te veprimeve
procedurale; 8) parimi i oralitetit; 9) parimi i dhenies se ndihmes
juridike pales se paudhezuar;
dhe 10) parimi i ekonomise se gjykimit.
Parimi i publicitetit - me kushtetute eshte parapa se shqyrtimi i
ceshtjeve ne gjykate behet
pubikisht. Poashtu me kushtetute jane parapa rastet ne te cila
mund te perjashtohet publiku, e
keto jane rastet kur eshte ne pyetje ruajtja e fshehtesise ,
moralit, interesit te pales se mitur.
Parimi i degjimit te paleve sipas ketij parimi gjykata ka per
detyre qe para se ta jap vendimin
meritor, cdonjeres pale tia jap mundesine qe ta paraqes
mendimin e vet kidhur me ceshtjne mbi
te cilen vendoset.
Parimi i disponibilitetit sipas ketij parimi, paditesit i njihet e
drejta qe proceduren e inicuar
me padi ta perfundoj me terheqje te padise apo me heqje dore
nga kerkesepadia, apo me pajtim
gjyqesor (ujdi).
Parimi i se vertetes materiale Sipas ketij parimi, para se te
mirret vendimi meritor, gjykata
duhet qe me saktesi te vertetoj gjendjen faktike ne te licen
mbeshtetet kerkesepadia.
Parimi i vleresimit lirisht te provave- sipas ketij parimi,
gjykata duhet qe lirisht ti vleresoj

provat, pra nuk eshte e lidhur me ndonje rregull per vleresim te

provave.
Parimi i pandermjetesise sipas ketij parimi, gjykata me ane te
shqisave personale njoftohet
me natyren dhe permbajtjen e mjeteve provuese, pra pa
ndermjetesimin e tjeterkujt vendos per
vleren e provave. Ky parim nuk zbatohet ne proceduren
instancionale sepse te ne vendoset ne
baze te shkresave.
Parimi i shfrytezimit me mirebesim i te drejtave
procedurale sipas ketij parimi titullari i
nje te drejte nuk guxon qe ta keqperdor ate. Pra sipas ketij
parimi, titullarit i njihet nje e drejte
me qellim qe te shfrytezohet per ate qe eshte dedikuar e jo per
qellime te tjera. Kemi
keqperdorim te autorizimeve procedurale p.sh kur kreditori ngre
padi duke menduar se debitori
nuk do te mud ta bind gjykaten se e ka shlyer borxhin , pasi nuk
ka kurrfare provash per nje gje
te tille. Gjykata mund ta denoj me te holla palen, perfaqesuesin e
saj dhe nderhyresin nese me
veprimet procedurale e kane keqperdorur rende ndonje te drejte.
Parimi i oralitetit Per komunikim midis paleve ekzistojne dy
forma: forma orale dhe forma
me shkrim. Forma orale ekziston kur gjykata paleve dhe palet
gjykates ia shprehin mendimet
drejtperdrejt me goje; dhe forma e shkruar ekziston kur palet
kerkesat, shkrimet, propozimet e tj
i perpilojne me shkrim.
Parimi i dhenies se ndihmes juridike pales se paudhezuar
Ky parim tregon se gjykata eshte

e obligueshme qe ta udhezoj palen se cilat veprime procedurale

duhet ti kryej si dhe ta njoftoj me
pasojat e moskryerjes se ketyre veprimeve. Pra ky udhezim ka te
beje vetem me veprimet
procedurale e jo edhe per te drejtat materialo juridike.
Parimi i ekonomise se gjykimit Sikurse cdo aktivitet edhe
aktiviteti procedural duhet te
kryhet ne kohe sa me te shkurter, me sa me pak pune dhe sa me
pak harxhime e ne anen tjeter te
jete efi kas.
P-4. Kompetenca e gjykatave
Gjykatat kane tri lloj kompetencash: kompetenca lendore,
tokesore dhe funskionale.
Kompetenca lendore eshte ai lloj kompetence ne baze te se
ciles gjykatat kane te drejte dhe
detyre te gjykojne disa ceshtje juridike per shkak te llojit, natyres
dhe vleres se objektit te tyre.
Kompetenca tokesore eshte ai lloj kompetence ne baze te se
ciles gjykata qe eshte kompetente
ne pikpamje lendore, mund te gjykoj ndonje ceshtje juridike qe ka
lidhje me territorin ku kjo
gjykate e zhvillon veprimtarine e saj. Pervec me ligj, kompetenca
tokesore mund te caktohet
edhe me mareveshje te paleve , e ne rastet e parapara me ligj
edhe me vednim te gjykates se
larte. Kompetenca tokesore e caktuar me ligj eshte e formes se
pergjithshme ose e posacme.
Ndersa kompetenca tokesore e posacme eshte ose ekskluzive ose
e zgjedhur ose ndihmese ose
retorzive.
Kompetenca tokesore e pergjithshme Sipas kesaj kompetence,
paditesi mund ta ngris padine

kunder te paditurit ne gjykaten ne territorin e se ciles pala e

paditur e ka vendbanimin apo
vendqendrimin.
Kompetenca tokesore ekskluzive Me rregullat per kete
komptenece, caktohet gjykata e cila
ekskluzivisht do te jete kompetente qe ta zgjidh kontestin
konkret. Konteste te tilla jane ato te
cilat kane te bejne m e sendet e paluajtshme, dhe ne keto raste
gjykata ekskluzivisht kompetente
jane ato ne territorin e se ciles gjindet sendi i palujetshem.
Kompetenca tokesore e zgjedhur Per kete kompetence, paditesi
autorizohet qe te zgjedh se
padine a do tia paraqese gjykates e cila ka kompetence tokesore
te eprgjithshme, apo gjykates te
cilen e ka caktuar ligji sipas interesit te te paditurit. Konteste e
tilla jane ato familjare, kontestet
lidhur me ushqimin ligjor, etj.
Kompetenca tokesore ndihmese Me rregullat per kete
kompetence mundesohet caktimi i
gjykates qe do te jete kompetente ne rastet ne te cilat nuk mund
te zbatohen rregullat qe vlejne
per kompetencen e pergjithshme tokesore Keshtu pra mundesohet
qe paditesi padine ta paraqet
ne gjykaten e shtetit tone, edhepse per te paditurin nuk ekziston
kompetenca e pergjithshme
tokesore .
Kompetenca tokesore retorsive Nese ne shtetin e huaj shtetasi i
jone mund te paditet ne
gjykaten e cila sipas LPK nuk do te ishte kompetente, atehere
edhe kunder shtetasit te shtetit te
tille ne vendin tone mund ti paraqitet padia ne baze te te njejtit
kriter.

Kompetenca funkcionale Me rregullat e kesaj kompetence

caktohet kompetenca e gjykatave
per vendosje per mjetet e goditjes se vendimeve apo per kryerjen
e puneve te caktuara. Pra sipas
ketij parimi behet ndarja e istancave midis gjykatave te
ndryshme, apo ndarja e puneve midis
kryetarit te trupit gjykues dhe trupit gjykues ne teresi.
Kompetenca kontraktuale Palet me marreveshje ne mes tyre,
mund te vendosin qe ne
ceshtjen e tyre juridike te gjykoj gjykata e cila sipas rregullave
ligjore nuk do te ishte kompetente
pikpamje tokesore per nje gje te tille.
Konfl ikti ne lidhje me kompetencen Kur gjykata te ciles i
eshte paraqitur padia, konstaton se
nuk eshte kompetente , ajo me aktvendim shpallet jokompetente
dhe lenden ia dergon gjykates
per te cilen mendon se eshte kompetente. Nese edhe kjo gjykate
mendon se nuk eshte
kompetente, atehere krijohet konfl ikti i kompetencave. Ne raste
te tilla, gjykata e dyte, pa dhene
vendim lenden ia dergon gjykates me te larte qe eshte edhe e
perbashket per gjykatat ne konfl ikt,
e pastaj kjo gjykate vendos se cila eshte gjykata kompetente. Kur
bien ne konfl ikt dy gjykata,
atehere konfl iktin e zgjedh gjykata e qarkut e te njejtit territor si
gjykatat komunale. Kur ato i
takojne ddy gjykatave te qarkut, atehere konfl iktin e zgjedh
gjykata supreme dhe kunder
vendimit te kesaj gjykate nuk lejohet ankimi, sepse eshte i
natyres administrative.
Kompetenca e gjykatave ne kontestet me element
nderkombetar Perkufi zimi i

kompetences ne mes te gjykatave tona dhe atyre te huaja behet

sipas rregullave mbi
kompetencen gjyqesore nderkombetare.Kompetencen
nderkombetare duhet dalluar nga ajo
tokesore. Rregullat per kete kompetence gjykates sone i japin
pergjegje ne pyetjen se a eshte
kompetente apo jo per ceshtjen juridike me element te huaj.
Caktimi i kompetences tokesore nga gjykata e larte Caktimi i
kompetences tokesore nga
gjykata e larte beht ne forme te delegimit apo ne forme te
ordinimit.
Sipas rregullave te delegimit, gjykata e larte e cakton gjykaten e
cila do te gjykoj ceshtjen
juridike ne vend te gjykates e cila eshte e parapare me LPK si
kompetente.
Ordinimi beht kur sipas dispozitave te ligjit nuk mund te
konstatohet se cila gjykate e shtetit tone
eshte kompetente ne pikpamje tokesore. Ne rast te tille ate e
cakton Gjykata Supreme me
propozim te atij qe mendon me ngre padi.
Vazhdimi i kompetences Kompetencen e saj gjykata e cmon
duke i marre parasysh rrethanat
qe ekzistojne ne momentin e ngritjes se padise.Ndryshimet qe
kane ndodhur pas momentit
P-5. Perberja e gjykates dhe perjashtimi i gjyqtarit nga
gjykimi
Perberja e gjykates Me perberje te gjykates kuptojme
perberjen ne te cilen ajo gjykon lidhur
me nje ceshtje. Me dispozita per perberjen e gjykates parashihet
se a do te gjykoj trupi gjykues
apo gjyqtari i vetem. Trupi gjykues i gjykates se shkalles se pare
perbehet prej tre anetareve dy

nga te cilet jane porot, ndersa i treti eshte gjyqtar profesional.

Gjykata e shkalles se dyte gjithmone vepron ne trup gjykues te
perbere prej tre gjyqtareve
professional.
Kur vendos per revizion apo per kerkesen per mbrojtje te
ligjshmerise, trupi gjykues i jgykates
supreme perbehet prej 5 gjyqtareve profesionale.
Perjashtimi dhe rekuzimi i gjyqtarit nga gjykimi Ne gjykim
mund te ekzistojne rrethana te
ndryshme te cilat mund te sjellin ne dyshim objektivitetin dhe
paanesine e gjyqtarit. Disa nga
rrethanat e tilla e perjashtojne gjyqtarin ex lege nga gjykimi,
kurse te tjerat ndikojne qe me
vendim te kryetarit te gjykates te behet rekuzimi i gjyqtarit.
Shkaqe te perjashtimit te gjyqtarit
ne ligj jane te numruara taksativisht dhe shprehimisht. Raste tte
tilla kemi p.sh. kur gjyqtari eshte
pale ose perfaqesues i pales, bashkreditor apo bashkdebitor i
pales, kur eshte i gjinise se gjakut
me palen (ne vije te drejte pa kufi e ne vije te terthorte deri ne
shkallen e katert, etj).
P-6. Palet dhe perfaqesimi i tyre ne gjykim
Palet ne procesin kontestimor Ne procesin kontestimor
gjithmone paraqiten dy pale; paditesi
dhe i padituri. Subjekti i se drejtes (personi fi zik apo juridik) e
fi ton cilesine e pales paditese apo
te paditur me vet faktin e paraqitjes se pdise ne gjykate. I
padituri pra behet pale pa vullnetin e
tij.
Personi fi zik, zotesine per te qene pale e fi ton nga momenti i
lindjes, ndersa personi juridik qe
nga momenti i regjistrimit te tij ne regjistrin perkates.

Personi fi zik zotesine per te vepruar (zotesine procedurale) e fi ton

ne moshen 18 vjecare . Pala
nen moshen 18 vjece nuk e ka zotesine per te vepruar, por kete e
kryen ne emer dhe llogari te tij
perfaqesuesi ligjor (prindi apo kujdestari).
Perfaqesuesit e paleve Ekzistojne tri lloj perfaesuesish te
paleve: perfaqesuesi ligjor,
perfaqesuesi i personit juridik dhe perfaqesuesi me procure.
Perfaqesuesi ligjor jane prindi dhe kujdestari. Keta
perfaqesues nuk i emeron vete pala.
Autorizimet e perfaqesuesit ligjor dalin drejtperdrejte nga ligji apo
nga organi i kujdestarise. Te
miturin i cili nuk eshte nen kujdestari e perfaqesojne te dy
prinderit dhe ata qe te dy ftohen ne
gjykim, mirepo, perfaqesimi konsiderohet i rregullt edhe nese ne
gjykim paraqitet vetem njeri
prej prinderve. E njejta vlen edhe per personat madhorte cileve u
eshte vazhduar e drejta
prindore. Perfaqesuesi ligjor ka te drejte qe ne emer te pales ti
kryej te gjitha veprimet
procedurale .
Perfaqesuesi i personit juridik Personat juridik marrin pjese
ne qarkullimin juridik permes
personave fi zik . Keta perfaqesues zakonisht caktohen me statutin
e tyre dhe ata kryejne veprime
procedurale ne emere te personave juridik.
Perfaqesuesi me procure- Pala ka te drejte qe gjykimin ta
percjell personalisht apo permes
perfaqesuesit te zgjedhur.Autorizimi per perfaqesues quhet
procure. Prokura mund te jete e
pergjithshme, qe d.m.th. se perfaqesuesi autorizohet qe ti kryej te
gjitha veprimet procedurale,

ndersa prokura e vecante eshte ajo ne te cilen caktohen vetem

nje numer i caktuar i veprimeve.
Legjitimimi i perfaqesuesit Perfaqesuesi eshte i detyruar qe
gjykates tia paraqet prokuren me
shkrim qysh ne rastin e pare te kryerjes se veprimit procedural.
Perfaqesuesi me procure mund
takaloj prokuren e tij edhe ne personin tjeter, dhe ne ate rast, ai
person nuk e perfaqeson
perfaesuesin e pare por e perfaqeson palen. Edhe pala ka te
drejte qe te paraqitet ne sance
gjyqesore se bashku me perfaqesuesin e tij.
P-7. Veprimet procedurale
Veprimet procedurale mund te jene me shkrim dhe gojore. Palet
veprimet e tyre i kryejne ne
interesin personal, ndersa veprimet e gjykates jane akte juridike
te organit shteteror.
Veprimet procedurale te gjykates Si veprime procedurale te
gjykates numerohen: udheheqja
e procesit gjyqesor; perpilimi i procesverbaleve; vendosja per
ceshtjet e natyres procedurale dhe
materiale; dergimi dhe dorezimi i shkresave te ndryshme. Qellimi
i te gjitha ketyre veprimeve
eshte dhenia e vendimit meritor mbi kerkespadine.
Vendosja dhe vendimet gjyqesore Me vendos ne proceduren
kontestimore, do te thotte
formulohet nje urdher konkret i shtetit. Vendosja eshte nje
operacion mendor dhe logjik me te
cilen gjendja faktike e konstatuar gjate procedures vihet ne nje
norme te caktuar. Vendimin e
formulon dhe e shqipton gjyqtari individual apo kryetari i trupit
gjykues ne emre te trupit
gjykues.

Kriteret e klasifi kimit te vendimeve gjyqesore Vendimet

gjyqesore mund te jene detyruese,
konsitutive apo declarative. Pastaj ndarje tjeter e vendimeve
eshte ndarja ne baze te norms
materiale, ku vendimet mund te jene materialo-juridike ose
proceduralo-juridike . Vendimet
poashtu mund te jene vendime te shkalles se pare apo te shkalles
se dyte. Sipas formes vendimet
ndahen ne aktvendime dhe aktgjykime. Me aktgjykim gjykata
gjithnje vednos per kerkesepadine,
ndersa me aktvendim gjykata vendos per ceshtje te tjera
procedurale.
Dhenia e vendimeve- Trupi gjykues vendos me ane te votimit qe
behet pas keshillimit lidhur me
ceshtjen per te cilen duhet vendosur. Per ceshtjet me pak te
rendesishme, trupi gjykues mund te
vendos ne lokalin ku eshte duke u mbajtur gjykimi, pra pa u
terhequr fare, ne prani te paleve. Per
dhenien e cdo vendimi nevojitet shumica absolute e votave te
anetareve te trupit gjykues.
Veprimet derejtuese te gjykates Veprimet derejtuese ne te
shumten e rasteve kane formen e
aktvendimeve. Here here ato kryhen edhe ne forma te tjera si ne
forme pyetjesh, udhezimesh,
verejtjesh etj. Procesin kontestimor e drejton gjykata. Te gjitha
veprimet qe i kryen gjykata
kryhen ex ofi cio dhe gjykata mund ti ndryshoj apo revokoj keto
veprime ne cdo kohe.
Procesverbalet Procesverbali gjyqesor eshte document publik
te cilin e perpilon gjykata e ne
te cilen shenohen te gjitha veprimet procedurale qe jane kryer
gojarisht ne sance apo jashte

sances. Pjeset perberese te procesverbalit jane formale dhe

materiale.
Pjeset formale jane : pjesa hyrese, pershkrimi i veprimeve te
kryera dhe nenshkrimi.
Pjeset materiale te procesverbalit jane: pershkrimi i veprimeve
procedurale te kryera ne sance
dhe e tere ajo qe ka ndodhur ne sance.
Procescerbalin ne fund e nenshkruan gjyqtari dhe procesmbajtesi.
Komunikimi (dorezimi dhe dergimi i shkresave ) -Veprimet
shkresore te pales, pra vendimet
gjyqesore, urdheresat, kumtesat dhe thirrjet ne forme shkresore
barten dhe i dorezohen personit
te cilit i jane dedikuar (adresatit). Verpimi i tille quhet komunikim.
Ky komunikim pastaj
protokolohet me nje lloj te posacem te procesverbalit te cilin e
quajme deftese te komunikimit.
Dergimin e shkresave gjykata e ben sipas detyres zyrtare,
nepermjet te postes, me ane te
nepunesit gjyqesor apo permes organit te komunes. Kur pala
vepron permes perfaqesuesit,
shkresat nuk i dorezohen pales edhe pse ajo eshte adresat, por i
dergohen perfaqesuesit ligjor
apo atij me procure. Vetem ne rastet e parapara me ligj
komunikimi i behet drejtperdrejt pales.
Kur perfaqesues i pales eshte avokati, komunikimi quhet i rregullt
sikurse kur shkresa i
dorezohet pales personalisht.
Kur pala eshte person juridik, shkresa i dorezohet punetorit te
autorizuar per pranimin e postes.
Ushtarakeve dhe puneroreve te policies komunikimi i leterthirjeve
u behet permes komandes se
tyre apo eprorit te drejtperdrejt.

Me ligj eshte parapa qe shkresa per te cilen nuk eshte parapa

dorezimi personal, komunikimi
mund ti behet edhe eprsonit tjeter dhe ajo ka efekt sikurse ti
ishte dorezuar vete adresatit. Kur
adresati nuk gjindet ne shtepi, me ligj lejohet qe shkresa ti
dorezohet cdo anteari te familjes se tij
te moshes madhore. Nese ne banese nuk gjindet askush, atehere
shkresa mund tim dorezohet
fqiut por vetem nese fqiu pajtohet me nje gje te tille.
Per shkresat qe kane rendesi me te madhe si padia, aktjgykimi,
urdheresa per pagese, aktvendimi
kunder te cilit nuk lejohet ankesa , eshte parapa dorezimi
personal adresatit.
Vendi dhe koha e komunikimit Komunikimi behet ne dite
pune dhe ate gjate dites.
Komunikimi me ane te postes behet edhe gjate festive. Si vend
komunikimi ligji e permend
banesen e adresatit, lokalin e punes apo lokalin gjyqesor nese ai
ndodhet ne te. Nese adresati
refuzon ta pranoj shkrese, atehere komunikuesi eshte i detyruar
tia tregoj dhe ta leje ate ne
lokalin e punes dhe kjo gje konstatohet ne deftesene komunikimit.
Deftesa e komunikimit eshte document publik qe sherben si prove
per komunikimin e kryer.
Defetsa duhet te perpilohet sikurse kur kryhet apo nuk kryhet
komunikimi. Ne deftese shenohet:
shkresa qe eshte dorezuar, adresati, raporti midis adresatit dhe
marresit si dhe data e komunikimit
dhe ne fund nenshkrimi i marresit dhe komunikuesit. Nese
refuzohet pranimi i shkreses, ne
deftese shenohet shkaku i refuzimit.
P-8. Dhenia e ndihmes juridike

Ne proceduren kontestimore, dhenia e ndihmes juridike perbehet

nga kryerja e veprimeve
procedurale nga ana e gjykates e cila e gjykon ceshtjen konkrete.
Ne te shumten e rasteve object i
ndihmes juridike eshte marrja e provave, kqyrja direkte e sendit
te paluajtshem, marrja ne pyetje
e deshmitareve, etj. Kjo dhenie e ndihmes behet vetem sipas
lutjes se gjykates e cila e gjykon
ceshtjen. Ne pikpamje funksionale, kompetente per dhenien e
ndihmes juridike eshte gjykata
komunale, ndersa ne pikpamje territoriale, kompetente eshte
gjykata ne territorin e se ciles
duhet marre prova.
Ndihma juridike nderkombetare Gjykatat tona jane te
detyruara qe tu japin ndihme juridike
gjykatave te huaja, nese nje gje e tille eshte parapa me kontrate
nderkombetare si dhe kur
ekziston reciprociteti. Objekt i dhenies se ndihmes mund te jene
marrja e provave dhe
komunikimi i shkreses. Lutja dergohet ne menyre diplomatike.
Lutja duhet te perpilohet ne
gjuhen zyrtare te gjykates e cila duhet te kryej veprimin.
Kompetence per dhenien e ndihmes
juridike nderkombetare eshte gjykata komunale.
P-9. Veprimet procedurale te paleve
Veprimi procedural i pales sherben per venien ne veprim, zhvillim
apo perfundim te procesit
kontestimor. Ai drejtohet kah gjykata e nepermjet saj edhe pales
kundershtare. Te veprimi
procedural me rendesi eshte manifestimi i jashtem i vullnetit e jo
vullneti i mbrendshem.

Veprimet procedurale te kushtezuara dhe te pakushtezuara

Veprimi procedural duhet te
jete i percaktuar dhe i qarte. Veprimet procedurale te
pakushtezuara jane ato veprime te cilat nuk
mund te kryhen duke u kushtezuar me ndonje ngjarje e cila mund
te ndodh me vone.
Veprimet procedurale te njeanshme dhe te dyanshme
Veprimi procedural i pales parimisht
eshte njeanesor. Ate e kryen njera pale ose tjetra dhe ai prodhon
efekt procedural pa pasur nevoje
qe ta aprovoj gjykata apo pala tjeter.
Mirepo disa veprime prodhojne efekte relevante vetem neqoftese
keto veprime kryhen nga te dy
palet. Keto jane pra veprime te dyanshme. I ketille si shembull
eshte pajtimi gjyqesor lidhur me
kontestin e objektit.
Veprimet me efekt te drejtperdrejte dhe te terthorte
Veprime procedurale me efekt te
drejtperdrejte jane ato veprime te cilat vetvetiu pa vendim
gjyqesor , krijon nje situate te re ne
procedure. Te tilla jane p.sh heqja dore nga kerkesepadia , pohimi
i kerkesepadise, terheqja e
ankeses, etj.
Veprime procedurale me efekt te terthorte jane ato veprime te
cilat ndikojne ne procesin
kontestimor permes aktivitetit te gjykates.
Veprimet procedurale te revokueshme dhe te
parevokueshme - Veprimet procedurale te
parevokueshme jane veprimet me efekt juridik te drejteperdrejte.
Ato nuk mund te revokohen
sepse krijojne situate te re procedurale. Te gjitha veprimet e tjera
, pra veprimet me efekt te

terthorte mund te revokohen .

Forma e veprimeve procedurale Nese me ligj nuk eshte
parapa se ne cilen fporme duhet te
kryhen veprimet procedurale, atehere vlen rregulli se palet i
kryejne ato veprime gjate sances
gjyqesore gojarisht , ndersa jashte seancave gjyqesore i kryejne
me shkrim. Disa veprime te
paleve gjithmone kryhen me shkrim, e te tilla jane p.sh. padia,
pergjigja ne padi, mjetet e goditjes
se vendimeve, etj.
Parashtresat dhe procesverbalet qe i zevendesojne ato
Parashtresat jane shkresa ne te cilat
palet dhe pjesemarresit e tjere ne gjykim i kryejne veprimet
procedurale. Si parashtresa
konsiderohen edhe kumtesat te cilat i behen gjykates.
Parashtresat duhet te jene te kuptueshme
dhe ta permbajne tere ate qe eshte e nevojshme per te vepruar
gjykata. Me rendesi eshte qe
parashtresa te permbaje emrin e gjykates se ciles i dergohet,
profesionin dhe vendbanimin e
paleve si dhe te eprfaqesuesit kigjor te tyre, objektin e kontestit,
perbajtjen e deklarates, dhe
nenshkrimin e paleve apo perfaqesuesit te tyre.
Pjeset perberese te parashtreses Parashtresa perbehet prej 3
pjeseve: pjeses hyrese;
permbajtjes se deklarates; dhe nenshkrimit te parashtruesit.
Pjesa hyrese-permban emrin e gjykates, numrin e dosjes se
lendes; emertimin e pales;
perfaqesuesit ligjor apo atij me procure; vlera e objektit te
kontestit; emrin e parashtreses; numrin
e kopjeve dhe te shkresqve qe i bashkangjiten parashtreses, me
verejtje se a jane kopje apo

origjinal.
Permbajtja-e parashtreses perbehet nga deklarata te cilen pala ia
parashtron gjykates. Deklarata
mund te kete rendesine e kerkeses, propozimit apo kumteses.
Krahas kesaj ne fund te deklarates
mund te tregohet edhe propozimi i plaes lidhur me kerkesen e saj.
Nenshkrimi- kur pala personalisht e perpilon parashtresen,
atehere ajo edhe e nenshkruan ate. E
po qe se parashtresen e perpilon avokati (si perfaqesues me
procure) atehere ne vendin ku vjen
nenshkrimi i pales shkruhet me maikne emri i pales, ndersa
nenshkrimi i avokatit vihet nen
margjinen e pjeses hyrese dhe vuloset.
Zakonisht parashtresa dorezohet ne dy shembuj , njeri per
gjykaten e tjetri per palen
kunderhstare.
Dorezimi i parashtreses ne gjykate Zakonisht parashtrsa
dorezohet ne zyren e pranimit te
gjykates personalisht nga pala apo personi tjeter. Nepunesi i zyres
e verteton pranimin duke e
vene vulen e pranimit dhe duke e shenuar daten e pranimit.
Parashtresa mund ti dergohen
gjykates edhe permes postes me leter te zakonshme apo
rekomande. Kur parashtresa dehohet me
leter te zakonshme, atehere si dite e dorezimit konsiderohet dita
kur vihet vula pranuese e
gjykates. Ndersa kur parashtresa dergohet me leter rekomande, si
date e dorezimit ne gjykate
konsiderohet dita e dorezimit ne poste.
P-10. Koha dhe vendi i kryerjes se veprimeve procedurale
Afatet - Per kryerjen e veprimeve procedurale si te gjykates
ashtu edhe te paleve, LPK parasheh

seancat dhe afatet. Afatet zakonisht caktohen per kryerjen e

veprimeve procedurale me shkrim,
ndersa senacat per kryerjen e veprimeve procedurale me goje.
Afatet ligjore dhe gjyqesore Afat quhet distanca kohore mbrenda
se ciles duhet te kryhet nje
veprim i caktuar procedural. Afatet e caktuara nga ligji nuk mund
ti ndryshojne as gjykata e as
pala. Afat ligjor eshte afati per paraqitjen e ankeses, propozimi
per kthimin ne gjendjn e
meparshme. Afatet gjyqesore i cakton gjykata p.sh. per korigjimin
e parashtresave, per dorezimin
e dokumentit, etj. Afatet ligjore quhen afate prekluzive, sepse pas
skadimit te tyre nuk mund te
kryhet veprimi procedural. Te gjitha afatet e kane diten e fi llimit
dhe te fundit. Si njesi kohore te
cilat ligji dhe gjyqi i caktojne afatete jane ditet, muajt, dhe vitet.
Kur dergohet parashtresa, si dite
e fi llimit te numerimit te afatit merret dita e neserme. Nese dita e
fundit e afatit bie te dielen apo
diten e festes, atehere afati mbaron ne diten e punes qe vjen.
Seanca gjyqesore Sance quhet pjesa e kohes gjate se ciles
subjektet e procesit kryejne
veprime procedurale. Seancen e cakton gjykata ex ofi cio . Kemi
seanca te domosdoshme dhe
seanca facultative. Seanca e domosdoshme eshte senaca per
shqyrtimin kryesor te ceshtjes,
dnersa ato facultative jane senacat pergatitore, etj. Personat qe
duhet te jene te pranishem ne
sance i therret gjykata permes leterthirjeve ne te cilen tregohet
kohavendi dhe lenda. Kjo
leterthirje duhet te dorezohet me se paku 8 dite para dites ne te
cilen mbahet. Vendimi me te

cilen caktohet apo shtyhet seanca nuk mund te goditet me

ankese.
Kthimi ne gjendjen e meparshme Kur pala per shkaqe te
arsyeshme nuk ka mundur te vij ne
sance, e qe keto shkaqe mund te jene (semnudja, aksidenti,
prishja e automobilit, vershimi,
termeti, etj,) , atehere pala ka te drejte qe nga gjykata te kerkoj
kthimin ne gjendjen e
meparshme. Kete kerkese pala duhet ta paraqes mbrenda afatit
15 ditor nga dita ne te cilen
eshte hequr pengesa per kryerjen e veprimit procedural. Pas
kalimit te 3 muajve nga dita e
mosardhjes ne sance apo nese nuk kryhet veprimi procedural,
atehere pala nuk ka te drejte te
kerkoj kthimin ne gjendjen e meparshme.
P-11. Prezumimet (parakushtet) procedurale
Prezumime procedurale i gjejme tek dispozitat ligjore te cilat
bejne fjale per gjykaten, palet,
objektin e kontestit dhe per padine.
Prezumimet procedurale lidhur me gjykaten jane: 1)
kompetenca nderkombetare e gjykates
sone; dhe 2) kompetenca tokesore, funksionale dhe lendore .
Prezumimet procedurale te paleve jane ekzistimi i pales;
zotesia e pales per te qene pale
ndergjygjese; zotesia procedurale e paleve dhe prrfaqesimi ligjor i
rregullt; perfaqesimi i erpsonit
juridik dhe ekzistimi i procures se rregullt; autorizimi procedural
per ndjekjen e ceshtjes ne gjyq.
Prezumimet procedurale lidhur me objektin e kontestit jane
1) mosekzistimi i gjyqvaresise
se dyfi sht per te njejten ceshtje; 2) mosekzistimi i vendimit te
formes se prere per kerkesepadine;

3) te mos kete hequr dore paditesi nga kerkesepadia ne ndonje

process tjeter; 4)mosekzistimi i
ujdise procedurale lidhur me objektin e kontestit; 5\0 ekzistimi i
interesit per mbrojtje juridike.
Prezumimi lidhur me padine- lidhur me padine ekzsiton vetem
nje rpezumim, e ai eshte qe
rregullsia e padise.
P-12. Padia dhe llojet e padive
Padia eshte veprimi i pare procedural me te cilin vihet ne levizje
procesi kontestimor. Padine e
paraqet paditesi dhe ai me padi kerkon nga gjykata mbrojtje
juridike te caktuar. Kete mbrojtje
juridike gjykata e jep me vendimin e saj. Padia duhet ti kete keto
elemente:
1)kerkesen per mbrojtje juridike; 2) faktet ne te cilat mbeshtetet
kerkesepadia; 3)bazen juridike
te kerkesepadise; 4) objektin e kontestit.
Llojet e padive Padite i ndajme sipas dy kritereve: kriterit
materialo juridik; dhe kriterit
proceduralo juridik. Sipas qellimit te paditesit padite i ndajme ne
padi detyrimi, padi vertetimi
dhe ne padi ndryshimi.
Padi detyrimi (kondemnatore) - Me kete lloj padie, paditesi
kekron nga gjykata qe me
aktgjykim ta urfheroj te paditurin qe ne dobi te paditesit ta
permbush nje prestim (detyrim). P.sh.
ta dorezoj nje send, te paguaj nje shume te hollash, etj.
Padi vertetimi (njohjeje, declarative) Padi njohjeje quajme
padine me te cilen paditesi nga
gjykata kerkon qe me aktgjykim te konstatohet se ekziston apo
nuk ekziston maredhenia juridiko

civile e caktuar apo nje e drejtes subjective, apo te vertetoj se a

eshte nje document autentik ose
nuk eshte autentik.
Padi ndryshimi- Me kete lloj padie nga gjykata mund te kerkohet
qe ajo me aktgjykim ta
themeloj nje raport juridik , mandej qe ta ndryshoj permbajtjen e
raportit ekzsitues apo qe ta
anuloj ate. Si padi e tille eshte padia me te cilen kerkohet
zmadhimi i mjeteve per ushqim i
caktuar me pare me aktgjykim.
Kunderpadia Kunderpadia eshte padi e pales se paditur kunder
paditesit. Me ane te
kunderpadise i padituri ne te njejten gjykate dhe ne te njejtin
process e parashtron kerkesepadine
e tij te vecante. Pales se paditur kudnerpadia i sherben si mjet
mbrojtes.
Ligji i njeh tri lloj kunderpadish; konekse; kompensuese; dhe
prejudiciale.
Kunderpadine konekse - i padituri mund ta paraqes nese ne
mes te kerkeses se perfshire me
kudnerpadi dhe asaj te perfshire me padi nuk ka dallim sa i perket
bazes juridike. Keshtu p.sh.
nese paditesi me padi kerkon qe i padituri tia dorezoj sendin, i
padituri me kunderpadi mund te
kerkoj qe paditesi tia paguaj cmimin bleres te sendit.
Kunderpadine kompensuese mund ta paraqes i padituri nese
kerkesa e tij mund te
kompensohet me kerkesen e paditesit.
Kunderpadine prejudiciale i padituri mund ta paraqet kur i
takon e drejta qe te kerkoj
konstatimin se nuk ekziston raporti juridik apo e drejta subjective
qe jane bere kontestuese gjate

gjykimit. P. sh. Me kete lloj kunderpadie, i padituri mund te kerkoj

nga gjykata qe me
aktgjykim te konstatoj se senid te cilin paditesi kerkon qe ti
kthehet, eshte i tij (te paditurit) e jo i
paditesit.
Kerkesepadia (petitum) Petitumi i padise eshte kerkese. Kete
kerkese paditesi e mbeshtet ne
pretendimin se i takon autorizimi qe nga gjykata te kerkoj vendim
per pasojen juridike e cila
buron nga gjendja faktike. Me ane te kerkesepadise paditesi e
formulon mendimin (propozimin)
se si duhet te duket dispozitivi i aktgjykimit me te cilin pranohet
ajo, p.sh. ato qe kane te bejne
me kamaten, shpenzimet gjyqesore, etj.
Terheqja e padise dhe heqja dore nga kerkesepadia Pervec
me vendim gjyqesor procedura
mund te perfundoj me terheqjen e padise dhe heqjen dore nga
kerkesepadia.
Terheqja e padise eshte veprim me te cilin paditesi deklaron
se nuk deshiron qe gykata te
vendos per themelsine e kerkespadise se tij. Padia e terhequr
kosniderohet se nuk eshte ngritur
asnjehere , prandaj ka mundesi te ngritet perseri. Deklarata per
terheqjen e padise nuk mund te
revokohet. Nese padia terhiqet nga avokati , pra perfaqesuesi me
procure, atehere ai duhet te kete
autorizim te vecante. Terheqja e padise mund te behet deri ne
fund te shqyrtimit kryesor te
ceshtjes. Deklarata per terheqjen e padise mund te behet
gojarisht dhe me goje.
Heqja dore nga kerkesepadia eshte veprim me te cilin
paditesi deklaron se pergjithmone heq

dore nga e drejta qe gjykata ti jep mbrojtje juridike. Kete veprim

ai ka te drejte ta beje deri ne
perfudnim te shqyrtimit kryesor. Pelqimi i te paditurit nuk eshtei
nevojshem.
Po qe se paditesi e paraqet te njejten padi, gjykata e hudh poshte
ate si te palejueshme. Edhe
heqja dore nga kerkesepadia mund te behet gojarisht gjate
sances, dhe me shkrim jashte sances
gjyqesore.
Pajtimi (ujdia) gjyqesore Pajtimi gjyqesor eshte kontrate e
cila lidhet ne mes te paleve me te
cilen kontrate ata i rregullojne te drejtat subjektive me te cilat
ata disponojne. Kjo kontrate lidhet
ne forme te shkruar, ne gjykaten e ceshtjes dhe ate gjate
zhvillimit te procedures lidhur me
padine. Sipas ligjit, pajtimi gjyqesor ka cilesine e aktgjykimit te
formes se prere. Marreveshja e
paleve futet ne procesverbal. Ujdia konsiderohet se eshte arritur
kur te dy palet e nenshkruajne
procesverbalin e lexuar. Palet kane te drejte te kerkojne nga nje
kopje te procesverbalit , sepse ky
procesverbal ka rendesine e dokumentit ekzekutiv.
P-13. Bashkimi i kerkesepadive dhe i subjekteve
procedurale
Kerkesepadia e perfshire ne nje padi mund te jete e thjeshte, kur
me te kerkohet nga gjykata qe te
vendos lidhur me nje ceshtje juridike, dhe mund te jete e perbere
kur kerkohet nga gjykata qe te
vendos lidhur me disa ceshtje juridike. Ne rastin pra kur
kerkesepadia eshte e perbere, atehere
ajo mund te jete cumulative dhe eventuale

Bashkimi kumulativ i kerkersepadive - Ky bashkim i padive

behet atehere kur paditesi me nje
padi i paraqet disa kerkesepadi kunder te paditurit dhe i propozon
gjykates qe me nje aktgjykim
te vendos lidhur me to. Ne te shumten e rasteve, keto
kerkesepadi e kane te njejten baze juridike.
Si shembull per kete kemi p.sh. padia e personit te demtuar ne
fatkeqesine e komunikacionit, me
crast ai kerkon cdemtim per automjetin e demtuar; per dhimbjet e
shkaktuara dhe per frikene
shkaktuar. Ne rastet kur kerkesepadite nuk e kane te njejten baze
juridike, atehere bashkimi
kumulativ eshte i lejueshem vetem ne baze te kompetences
lendore dhe tokesore te gjykates.
Bashkimi eventual i kerkesepadive Paditesi mund ti bashkoj
dy apo me shume kerkesa qe
kane lidhje midis tyre, ashtu qe gjykata te pranoj me aktgjykim
kerkesen e permendur ne piken
dy (eventualen) vetem nese konstaton se eshte e pathemelte
kerkesa e permendur ne padi ne
piken nje. Radhitja e kerkesave ne padi duhet te jete e caktuar
nga vete paditesi. Gjykata se
ciles i paraqitet padia duhet qe te kete kompetence lendore dhe
tokesore. Nese gjykata e pranon
te themelte kerkesen e permendur ne piken nje, atehere nuk
vendos fare per kerkesen e
permendur ne piken dy. E nese kerkesa e pare tregohet e
pathemelte, atehere gjykata kalon ne
vendosje per piken dy.
P-14. Bashkendergjygjesia
Bashkendergjygjesia nenkupton kur me nje procedure
kontestimore te vetme perfshihen disa

raporte procedurale , si dhe ne rastin kur me nje padi disa

persona paraqiten si padites apo si te
paditur.
Me rregullat per institutin e bashkendergjygjesise arrihen dy
qellime: ekonomia e gjykimit dhe
siguria juridike. Bashkendergjygjesia ka karakter fakukltativ dhe
ajo eshte e detyrueshme vetem
perjashtimisht.
Bashkendergjygjesia quhet active kur ne cilesine e paditesit
paraqiten shume persona. Ndersa
ajo eshte passive kur me teper subjekte paraqiten ne cilesine e te
paditurit. Ndersa
bashkendergjygjesia eshte e dyanshme kur edhe si padites edhe
si te paditur paraqiten shume
persona.
Ekzistojne tri lloje te bashkendergjygjesise: bashkendergjygjesia
primare dhe e mevonshme;
materiale dhe formale; dhe bashkendergjygjesia ligjore.
Bashkendergjygjesia primare dhe e mevonshme
Bashkendergjygjesia primare quhet ajo e
cila themelohet ne momentin e ngritjes se padise. Kjo
bashkendergjygjesi varet nga vullneti i
paditesit.
Bashkendergjygjesia e mevonshme themelohet pas ngritjes se
padise nese deri ne perfundim te
shqyrtimit kryesor paditesit primar i bashkohet paditesi tjeter,
apo nese padia zgjerohet duke e
perfshire edhe nje te paditur tjeter.
Bashkendergjygjesia materiale dhe formale
Bashkendergjygjesia materiale ekziston ne ato
raste kur midis bashkednergjygjesise, qysh para se te fi lloj
procesi kontestimor , ekziston lidhja e

cqktuar juridike apo reale.

Bashkednergjygjesia formale ekzsiton ne rastet ne te cilat midis
bashkendergjygjesve jashte dhe
para procesit kontestimor nuk ekziston as lidhja juridike as reale.
Raste te tilla p.sh. kemi kur
nga disa te paditur kerkohet pagimi i qirase per banesat te cilat
ata i shfrytezojne vec e vec.
Bashkendergjygjesia ligjore Me LPK eshte parapa mundesia e
bashkendergjygjesise per
disa situata juridike. Te tilla jane p.sh. bashkendergjygjesia me te
paditurin eventual,
bashkendergjygjesia e debitorit kryesor dhe e dorezanit, etj.
Pozita procedurale e bashkendergjygjesise
Bashkendergjygjesia si efekt te perbashket e ka
ate se dy apo me teper gjykime ne pikpamje formale zhvillohen si
nje aktivitet procedural. Pozita
e bashkendergjygjesve mund te jete e ndryshme dhe varesisht
nga pozita kemi
bashkendergjygjesine e thjeshte dhe unike.
Te bashkendergjygjesia e thjeshte pozita procedurale e nje
bashkendergjygjesi nuk varet nga
pozita procedurale e bashkendergjygjesit tjeter. Cdonjeri nga ta
eshte pale e pavarur ne gjykim
dhe veprimet apo mosveporimet e njerit nuk shkojne as ne dem e
as ne dobi te
bashkendergjygjesit tjeter.
Tek bashkednergjygjesia unike eshte karakteristike se kontesti
mund te zgjidhet vetem ne
menyre te njejte ndaj te gjithe bashkendergjygjesve te cilet e
perbejne nje pale unike.
P-15. Pjesemarrja e personit te trete ne gjykim

Personi i trete mund te nderhyj ne gjykim ne rastet kur aktgjykimi

i dhene shtrien efekte edhe
ndaj tij, pra personit te trete i cili nuk ka qene pjesemarres ne
gjykim. Ne keto raste personit te
trete duhet mundesuar qe te marre pjese ne gjykim per ti
mbrojtur inetersat e tij. Nderhyrja ne
gjykimit e huaj mund te behet me iniciativen e personit te trete
apo ne baze te lajmerimit te cilin
gjykata ia dergon personit te terte sipas iniciatives se pales.
Pjesemarrja e nderhyresit te zakonshem nderhyresi i
zakonshem nderhyn ne gjykimin e huaj
duke iu bashkuar njeres nga palet me qellim qe ta ndihmoj dhe ta
kontrolloj menyren ne te cilen
pala e ndjek ceshtjen ne procedim. Nderhyresi nuk eshte as pale e
as perfaqesues i pales se cioles
i bashkohet. Nderhyresi i zakonshem mund te nderhyj ne gjykim
deri ne perfundimin e gjykimit
me aktgjykim te formes se prere. Kur ndonjera nga palet e
kundershton nderhyrjen e personit te
trete, per kete vednos gjykata.
Pjesemarrja e nderhyresit me pozite te bashkendergjygjesit
unik Personii trete qe
nderhyn ne gjykimin e huaj e fi ton poziten e nderhyresit me
pozite te bashkendergjygjesit unik,
atehere kur aktgjykimi qe duhet te jepet prodhon efekte juridike
edhe dnaj nderhyresit sikurse
ndaj paleve.
Nderhyresi i llojit te vecante (sui generis) Nderhyrja e
prokurorit publik ne gjykimin e huaj
mund te behet nese ekziston dyshimi se njera pale apo te dy
palet i shfrytezojne te drejtat e tyre

me qellim qe te pamundesojne zbatimin e normave te

detyrueshme apo me qellim qe tu
shmangen detyrimeve fi nanciare ndaj bashkesise.
P-16. Zhvillimi i procedures kontestimore
Venia ne veprim e procedures kontestimore procesi kontestimor
vihet ne veprim ne momentin
e paraqitjes se padise ne gjykate. Procesi kontestimor kalon neper
kater faza te zhvillimit: Faza e
pare (procedura pergaditore) fi llon pas paraqitjes se apdise ne
gjykate dhe mbaron kur caktohet
seanca per shqyrtim kryesor. Faza e dyte eshte shqyrtimi kryesor
dhe ai zhvillohet me nje apo
disa senaca. Faza e trete eshte dhenia e vednimit meritor dhe
dergimi i vendimit paleve
ndergjygjese. Faza e katert eshte shqyrtimi i vendimit te shkalles
se pare sipas ankeses. Mund te
ndodh qe procesi te perfundoj qysh ne fazen e pare, p.sh. kur
hedhet poshte padia apo kur
terhiqet padia.
Paraqitja e padise ne gjykate - Padia mund te paraqitet ne
gjykate ne dy menyra. E para kur
shkresa dorezohet drejperdrejte ne gjykate, dhe e dyta kur ajo
dergohet permes postes. Ekzsiton
edhe menyra e trete e ajo eshte kur kerkesepadia paraqitet
gojarisht. Padia e paraqitur ne gjykate
e inicon procesin kontestimor.
Shqyrtimi paraparap i padise eshte nenfaze e detyrueshme e
pergatitjes se shqyrtimit kryesor.
Kete e ben kryetari i kolegjit apo gjyqtari i vetem. Kete e ben
gjyqtari per te verifi kuar se a jane
permbushur rpezumimet procedurale per paarqitjen e padise. Ne
keto raste gjyqtari mund ta

pranoje pra nese jane eprmbushur kushtet, apo mund ta hedh

poshte ate.
Hedhja poshte e padise Kete e ben kryetari i trupit gjykues
me aktvendim nese konstaton se
eshte fjala per kontestin i cili nuk bie ne kompetence gjyqesore
ne pergjithesi, apo qe nuk hyn ne
jurisdiksionin tone. Kunder aktvendimit me te cilin hedhet poshte
padia lejohet ankesa e
posacme.
Kur konstatohet se padia eshte e lejueshme, atehere gjykata ia
dergon nje kopje te padise te
paditurit me kerkese qe te prgjigjet me shkrim ne lidhje me te; e
dyta eshte qe menjehere mund ta
caktoj seancen pregaditore; dhe e treat eshte qe te caktohet
seanca e pare per shqyrtim kryesor.
Dergimi i padise pales se paditur Kur gjykata konstaton se
nuk ka pengesa procedurale,
atehere ajo urdheron qe nje kopje e padise ti dergohet pales se
paditur . Dergimi i pfi se behet
sipas rregullave te parapara per dorezimin personal adresatit.
Nga momenti i dorezimit fi llon te
ec gjyqevaresia.
Pergjigja me shkrim ne padi i apdituri pergigjet me shkrim ne
padi kur nje gje te tille e kerkon
gjykata dh zakonisht kjo behet mbrenda afatit 15 ditor. Me kete
eprgjigje i padituri mund ta
kontestoj kerkesepadine, apo ta pohoj ate. Kur i padituri prgjigjet
ne kerkesepadi, atehere gjykata
nuk mund te sjell aktgjykim per shkak te mungeses nga seanca
kryesore.
Seanca pergatitore Seanca pergatitore caktohet vetem ne
ceshtjet juridike te cilat jane ne

kompetence te trupit gjykues. Seancen pergatitore e cakton

kryetari i trupit gjykues me
aktvendim. Kjo sance nuk eshte e detyrueshme. Ajo caktohet
vetem ne rastet e komplikuara.
Mungesa e njeres pale nuk e pengon punen ne sance. Ne
seqancen pergatitore, gjykata ne
bashkpunim me palet duhet ti evitojne te gjitha pengesat dhe te
pergatisin materialin e nevojshem
per shqyrtimin kryesor. Kjo sance zhvillohet me dyer te hapura
dhe sipas parimit te
kontradiktoritetit. Kryetari i trupit gjykues se pari e hap seancen
dhe konsaton se a kane ardhur
palet. Pastaj vazhdohet me shkoqitjen e padise (nese jane te
pranishem te dy palet) . Se pari
paditeso e shkoqit padine e pastaj i padituri e jep mbrojtjen e tij.
Ne seancen pergatitore mund te
merren provat vetem me qellim te dhenies se vendimeve mbi
ceshtjet e natyres procedurale .
Aktgjykimet te cilat mund te mirren gjate sances pergatitore
jane: aktgjykimi ne baze te
pohimit; aktgjykimi per shkak te mungeses se pales se paditur;
aktgjykimi me te cilin refuzohet
kerkespadia ne rast te mungeses se paditesit.
P-17. Shqyrtimi kryesor i ceshtjes juridike
Kete sance e cakton kryetari i trupit gjykues menjehere pasi te
arrije padia ne gjyq, natyrisht
pasi qe te konstatoj se nuk ka nevoj te mbahet seanca
pergatitore, apo pas perfundimit te sances
pergatitore. Thirrja per kete sance mund te behet gojarisht (pas
perfundimit te sances
pergatitore) apo me shkrim me ane te leterthirrjeve ku caktohet
data ,ora dhe vendi i mbajtjes se

seances. Seanca caktohet me aktvendim.Kryetari i trupit gjykues

e ben planin per shqyrtimin e
ceshtjes. Ai mund te urdheroj qe palet personalisht te marrin
pjese ne sance edhe pse kane
perfaqesues.
Shqyrtimi kryesor eshte faza qendrore e procedures kontestimore.
Ate e perbejne veprimet
procedurale te gjykates dhe te paleve. Seancen e hap kryetari i
kolegjit dhe ai me pastaj e shpall
objektin e shqyrtimit, mandej konstaton se a kane ardhur palet.
Kur konstaton se disa prej paleve
nuk kane ardhur, atehere ai e verifi kon se a jane ftuar ata ne
menyre te rregullt apo jo si dhe a
mos e kane arsyetuar mungesen. Kur konstatohet se thirrja e
paleve nuk eshte bere ne menyre te
rregullt, atehere seanca shtyhet dhe caktohet per nje dite tjeter.
Mungesa pa arsye nuk e pengon
mbajtjen e shqyrtimit kryesor. Ne rast se mungojne te dy palet e
thirrura ne menyre te rregullt,
atehere behet pezullimi i procesit. Aktgjykimi per shkak te
mungeses se pales se paditur (me
propozim te paditesit) mund te behet vetem gjate sances se
pare te shqyrtimit kryesor e jo edhe
ne seancat e mevonshme, dhe ate vetem kur nuk eshte mbajtur
seanca pergatitore apo kur eshte
paraqitur pergjigjs me shkrim ne padi.
Ne shqyrtimin kryesor fl ajen pas kryetarit e merr paditesi i cili e
parashtron me goje kerkese e tij,
e pas tij e merr i padituri i cili pergjigjet ne padi. Biseda e paleve
vazhdon gjate gjithe shqyrtimit.
Nga deklaratat e paleve gjykata njoftohet me kerkesat e paleve ,
me faktet relevante si dhe me

provat.
Gjykata e perfundon shqyrtimin kryesor kur konsideron se eshte
shqyrtuar mjaft objekti i
gjykimit. Pas perfundimit te shqyrtimit, trupi gjykues zakonisht
terhiqet dhe fi llon keshillimin
dhe votimin. Vendimi perfudnimtar mund te jete i natyres
procedurale p. sh kur me te hidhet
poshte padia, apo i natyres materialo juridike p. sh. Pranohet apo
refuzohet kerkesepadia. Ne
raste me te komplikuara gjykata mund ta shtyej dhenien e
vendimit per 8 dite nga dita e
perfudnimit te shqyrtimit kryesor.
P-18. Procedura provuese dhe te provuarit
Objekt i te provuarit - behen vetem faktet relevante qe jane
kontestuese midis paleve, pra kur
palet lidhur me to shprehin mendime te kudnerta. Nuk ka nevoje
te provohen faktet e pohuara
nga palet si dhe faktet e dituar boterisht (faktet notore). Si fakte
notore konsiderohen ato fakte
per te cilat dijne nje rreth i gjere njerezish .
Mjet provues quajme cdo burim nga i cili me ane te organeve te
shqisave nxjerrim njohuri per
vertetesine e thenies se ekziston apo nuk ekziston nje fakt per te
cilin lidhet pasoja juridike. Me
ligj si mjete provuese parashihen: kqyrja e drejperdrejte;
dokumenti; deshmitaret; eksperti; dhe
palet.
Keqyrja e drejteperdrejte ky mjet provues sherben per te vene
gjyqtarin apo kolegjin ne
mundesi qe te marre dijeni personalisht per gjendjen dhe cilesine
e personave apo sendeve. Kjo

prove mund te kryhet jo vetem permes shqisave te te pamurit,

por edhe permes shqisave te
degjimit. Ky mjet provues nuk perdoret edhe aq shpesh, sepse me
te provohen vetem faktet ne
kohen e tashme, e keto rralle jane te kontestueshme midis
paleve.
Dokumentet (provat shkresore) Dokument quhet objekti
material ne te cilin me ane te
shenjave eshte shprehur nje mendim. Dallojme dokumentet
publike dhe jopublike. Dokumenti
publik eshte ai te cilin e ka leshuar organi apo institucioni
shteteror. Dokument jopublik eshte
cdo document tjeter.
Varesisht nga permbajtja dikumenti mund te jete dispozitiv apo
provues. Dokumenti dispozitiv e
permban veprimin juridik (kontraten , oferten, testamentin, etj),
ndersa dokumenti provues
provon se ne te kaluaren eshte lidhur gojarisht nje veprim juridik.
Kete ndryshe mund ta quajme
edhe document informative.
Deshmitaret deshmitar eshte personi i cili i jep gjykates
deklarate ne lidhje me faktet ne te
kaluaren. Parimisht cdo person, pavaresisht nga mosha e tij ka
zotesi per te qene deshmitar. Per
deshmi te rreme deshmitari pergjigjet penalisht. Gjykata nuk
guxon ta pyes sideshmitar
personin i cili me deshmine e tij mund ta zbuloj nje secret
ushtarak apo shteteror. Per kete
nevojitet leja e atij organi.
Deshmitari ka te drejte qe te mos jap deshmi ne keto raste;
1)per ate qe pala ia ka besuar si perfaesuesit te vet; 2) per ate qe
pala ia ka besuar si rrefyesit te

vete; 3) per ate qe ka marre dijeni si mjek apo qe i eshte besuar

si avokat.
Ne disa raste deshmitari ka te drejte qe te mos pergjigjet ne disa
pyetje, kur me to i ekspozohet
ndionje turpi te madh; demit te madh material apo ndjekjes
penale. Gjykata mund te urdheroj
edhe sjelljen e dhunshme te deshmitarit i cili edhe pse i ftuar
rregullisht nuk ka ardhur ne
gjykate. Deshmitarin e tille gykata mund ta denoj edhe me gjobe.
Deshmitarit i takon te
shperblehet per shpenzimet e udhetimit, te ushqimit dhe te fjetjes
si dhe per fi timin e humbur.
Ekspertet Eksperti i emeruar eshte i detyruar ti pergjigjet
thirrjes se gjykates dhe ta parashtroj
mendimin e tij. Prova me ane te ekspertit merret ne sance
gjyqesore ne te cilen ai gojarisht e
paraqet mendimin e tij i cili gjithmone duhet te arsyetohet.
Gjykata ekspertizen mund tia besoj
ndonje insitutcioni , per shembull spitalit. Mendimin e ekspertit
gjyata e vlereson lirisht sikurse
edhe provat e tjera.
Palet si mjet provues Kur palet sherbejne si mjet provues,
atehere roli i tyre eshte i ngjajshem
me ate te deshmitareve. Gjykata mund ta perdor kete mjet
provues por edhe nuk eshte e
detyrueshme. Gjykata vendos te marre ne pyetje vetem njeren
nga palet nese eshte e bindur se
pala tjeter nuk ka dijeni per faktin kontestues. Ky mjet provues
nuk eshte i besueshem sepse
interesi i paleve dikton qe ato mos ta fl asin gjithmone te verteten.
Cmuarja e provave Faza e te provuarit perfundon me cmuarjen
e provave. Gjykata i cmon

provat sipas bindjes se lire. Gjykata i cmon provat nje nga nje dhe
me kujdes e me ndergjegje Ne
proceduren ne te cilen cmuarjen e provave e ben trupi gjykues,
atehere cmuarja e provave behet
sipas parimit te shumices se provave.
P-19. Ndalja e perkoshme e procedures
Ndalja e perkohshme e procedures behet ne dy forma: ne forme
te pezullimit dhe ne forme te
nderprerjes.
Nderprerja e procedures Shkaqet e nderprerjes LPK i ndan ne
dy grupe: Ne grupin e pare
bejne pjese ngjarjet jashteprocedurale per shkak te te cilave
nderprerja behet sipas fuqise ligjore
(ex lege). Grupin e dyte te shkaqeve e perbejne rrethanat ne te
cilat gjykata me vendimin e saj
mund te nderprej proceduren.
Nderprerja e procedures sipas fuqise ligjore Kete lloj
nderprerje e shkaktojne:
16 vdekja e pales te cilen nuk e perfaqeson perfaqesuesi me
procure te pergjithshme;
17 vdekja e perfaqesuesit ligjor te pales ( e pala nuk ka
perfaqesues me procure)
18 mbarimi i ekzistimit te pales e cila eshte person juridik (rasti i
falimentimit)
19 ndalja e punes se gjykates per shkak te luftes, termetit,
vershimit, epidemise, etj
Nderprerja e procedures me vendim te gjykates Gjykata e
nderpren proceduren:
20 neqoftese ka vendosur qe te mos e zgjidh vete ceshtjen
paraprake
21 nese pala ndodhet ne territorin qe eshte izoluar per shkak
termeti, vershimi

22 ne lidhje me propozimin per rivendosjen e gjendjes se

meparshme
23 nese vendimi meritor per kerkesepadine varet nga pergjigja ne
pyetje se a eshte kryer veper
penale dhe kush e ka kryer ate.
Pezullimi i procedures Pezullimi i procedures kontestimore
shkaktohet me vullnetin e paleve,
vullnet ky i shfaqur shprehimisht apo ne menyre konkludente.
Shkaqet per te cilat mund te vie
deri te pezullimi i procedures jane:
24 kur te dy palet ne sance gojarisht apo me ane te shkreses
deklarojne se deshirojne qe
procedura te pezullohet
25 kur te dy palet e thirrura rregullisht nuk vijne ne gjykate
26 kur njera pale mungon nga seanca, e ajo qe eshte e pranishme
e propozon pezullimin
27 kur nga senaca mungon i padituri e paditesi nuk e propozon
dhenien e aktgjykimit per shkak
te mungeses edhe pse jane plotesuar te gjitha kushtet tjera.
P-20. Perfundimi i procedures kontestimore
Ne te shumten e rasteve procedura kontestimore merr fund me
vendim gjyqesor, me te cilin
pranohet apo refuzohet kerkesepadia. Efekt te njejte ka edhe
vendimi me te cilin gjykata e hedh
poshte padine per shkak se nuk ekzistojne kushtet e natyres
procedurale.
Vendimin me te cilin pranohet apo refuzohet kerkesepadia eshte
vendim meritor, sepse me te
perfundon ceshtja juridike ne themel. Ndersa vendimi me te cilin
hedhet poshte kerkesepadia
eshte vendim i natyres procedurale sepse me te gjykata nuk
shprehet ne themel te ceshtjes.

Procedura mund te perfundoj edhe me veprime disponibile te

paleve: me terheqjen e padise, me
heqjen dore nga kerkesepadia; si dhe me pajtimin (ujdine)
procedurale te paleve.
P-21. Aktgjykimi dhe llojet e aktgjykimeve
Me aktgjykim gjykata vendos per themelsine e kerkesepadise e
cila eshte object i gjykimit.
Sipas llojit te mbrojtjes aktgjykimi mund te jete denues, vertetue
ose transformues.
Aktgjykimi me te cilin refuzohet kerkesepadia gjithmone eshte
vertetues.
Aktgjykimi denues quhet aktgjykimi me te cilin pranohet
kerkesepadia dhe detyrohet i
padituri qe te permbush prestimin e detyruar ne dobi te paditesit.
Me te caktohet afati per
ekzekutimin vullnetar te prestimit. Ky afat zakonisht eshte 15
ditor. Ky lloj i aktgjykimit mund
te behet document ekzekutiv.
Aktgjykim vertetues quhet aktgjykimi me te cilin gjykata ne
dispozitivin e tij e njeh vetem
qenien apo mosqenien e nje maredhenie juridike, te nje fakti
juridik, te nje te drejte apo
vertetesine ose jovertetesine e nje dokumenti. Kete aktgjykim
gjykata e jep kur konstaton se
kerkesepadia eshte e themelte apo nuk eshte e themelte.
Aktgjykimi transformues quhet aktgjykimi me te cilin
pranohet si e themelte kerkesepadia e
parashtruar me padi transformimi. Me kete aktgjykim gjykata e
ndryshon apo e anulon raportin
juridik nga i cili per palet dalin te drejta dhe detyrime. Ky
aktgjykim ndikon ndaj te gjitheve

(erga omnes). Nderkaq ai me te cilin refuzohet kerkesa e paditesit

ndikon vetem midis paleve
(inter partes).
Aktgjykimi sipas rendesise se perfundimit mund te jete defi nitive
apo i ndermjetshem.
Aktgjykimi denifi nitiv quhet aktgjykimi me te cilin gjykata
vendos sikurse mbi themelsine
ashtu edhe mbi lartesine e kerkesepadise.
Aktgjykimi defi nitive eshte i plote nese e perfshin gjithe
kerkesepadine , ndersa i pjesshem quhet
aktgjykimi defi nitive i cili kufi zohet ne nje pejse te kerkesepadise.
Aktgjykimi i ndermjetshem eshte ai aktgjykim me te cilin
gjykata vendos vetem per
themelsine e bazes juridike e jo edhe per lartesine (sasine) e
kerkespadise.
P-22. Pjeset perberese te aktgjykimit
Aktgjykimi i hartuar me shkirm perbehet nga tri pjese: pjsa
hyrese; pjesa urdheruese dispozitivi;
3) pjesa arsyetuese.
Hyrja e aktgjykimit permban:shenimin se aktgjykimi jepet ne
emre te popullit, emrin e
gjykates, emrin dhe mbiemrin e kryetarit dhe anetareve te trupit
gjykues; emrin, mbiemrin,
profesionin dhe vendbanimin e paleve; te perfaqesuesve te tyre
ligjor dhe me procure; tregimin e
shkurter te objektit te kontestit; diten e perfundimit te shqyrtimit
kryesor; si dhe diten kur eshte
dhene aktgjykimi.
Dispozitivi i aktgjykimit permban: vendimin e gjykates me te
cilin pranohet apo refuzohet
kerkesepadia ne lidhje me ceshtjen kryesore dhe kerkimet
aksesore. Kjo vlen edhe per

kunderpadine nese ne lidhje me te eshte vendosur ne te njejtin

aktgjykim. Ne dispozitiv gjykata e
fut vendimin edhe per shprenzimet gjyqesore. Pervec kesaj me
aktgjykim perfshihen edhe
vendimet: mbi ekzistimin apo mosekzistimin e kerkeses se
paditurit per kompensim; mbi
kerkesen incidentale per vertetim; etj.
Ne arsyetimin e aktgjykimit gjykata spjegon : kerkesepadine
dhe faktet mbi te cilat ajo eshte
bazuar; arsyet me te cilat i padituri mbrohet; mjetet e sulmit te
metejme ne lidhje me mbrojtjen
e te paditurit; faktete vendimtare te cilat jane kontestuese dhe
ato qe nuk ja ne kontestuese; cilat
prova i ka marre gjykata; rezultatin e te provuarit; cmuarjen e
provave te marra dhe arsyet
provuese, gjendjen faktike te cilen e ka marre per baze me rastin
e marrjes se vednimit.
Aktgjykimi per shkak te mungeses dhe aktgjykimi pohues duhet te
permbajne shkaqet te cilat e
justifi kojne dhenien e aktgjykimit te tille.
Vendimet e formes se prere Vendimi i formes se prere ka
domethenien se ai vendim nuk
mund te goditet me me mjet te zakonshem goditjeje dhe me
forme te prere kuptohet efekti i
vendimit si akt juridik.
Vendimi i shkalles se pare merr formen e prere:
1 kur nuk eshte bere ankesa kunder ketij vendimi mbrenda afatit
te caktuar me ligj
2 kur pala heq dore nga e drejta e ankimit;
3 kur ankesa e paraqitur eshte terhequr;
4 kur ankesa e paraqitur me vendim te gjykates se shkalles se
dyte refuzohet si e

pathemeluar dhe vendimi i shkalles se pare refuzohet;

Vendimi i gjykates se shkalles se dyte menjehere behet i formes
se prere sepse kunder tij nuk
lejohet ankesa.
Vednimi behet i formes se prere ne kuptimin material ne
momentin kur behet i prere ne kuptimin
formal ndaj te dy paleve.
P-23. Procedura sipas mjeteve te goditjes se vendimeve
Gjyqtari sado i mire i kujdesshem dhe i pregaditur qe te jete, ai
mund te gaboj ne dhenien e
vendimeve. Kete gabim ai mund ta beje si me rastin e cmuarjes se
provave shtu edhe me rastin e
zbatimit te nirmave. Per kete arsye eshte parapa qe permes
mjeteve te goditjes te behet shqyrtimi
i ceshtjes nga nje gjykate tjeter.
Mjet te goditjes quajme mjetin procedural me te cilin pala apo
personi tjeter i autorizuar nga
gjykata kompetente kerkon qe ta anuloj apo ndryshoj vendimin
per te cilin pretendon se eshte i
padrejte.
Ekzistojne mjetet e goditjes se zakonshme dhe mjetet e
jashtezakonshme.
Me mjetet e zakonshme goditen vendimet te cilat nuk kane marre
formen e prere, ndersa me te
dytat goditen vendimet e formes se prere.
Mjete te zakonshme me te cilat goditet aktvendimi dhe aktgjykimi
eshte ankesa, dhe mjeti me
te cilin goditet urdherpagesa eshte prapesim (kundershtimi).
Si mjete te jashtezakonshme juridike jane; revizioni kunder
aktgjykimit, revizioni kunder

aktvendimit, kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise, dhe propozimi

per perseritjen e procedures.
P-24. Ankesa kunder aktgjykimit
Ankesa eshte mjet i rregullt i goditjes kunder aktgjykimit te
shkalles se pare pa perjashtim. E
drejta e ankimit kunder aktgjykimit eshte e garantuar me
kushtetute. Kjo ankese prodhon efekt
suspenziv, sepse e pengon aktgjykimin qe te merr formen e prere.
Ankesa eshte mjet universal i
goditjes sepse me te pala ka te drejte qe te atakoj cdo aktivitet te
gjykates. Ne kete aspect
kufi zime kane aktgjykimi i cili mirret per shkak te mungeses dhe
aktgjykimi ne baze te pohimit.
Forma dhe permbajtja e ankeses Ankesa behet ne forme te
aktit te shkruar. Pervec
elementeve qe duhet ti permbaje cdo parashtrese, ankesa duhet
te tregohen edhe:
1)aktgjykimi kunder te cilit behet ankesa; 2) deklarata nga e cila
shihet se a goditet aktgjykimi ne
teresi apo vetem ne pjesen e caktuar; 3)shkaqet e ankimit; 4)
nenshkrimi i pales qe e ben
ankimin. Eshte e rpeferueshme qe ankesa te permbaje edhe
propozimin per vendim te cilin
gjykata e larte duhet ta jep sipas mendimit te ankuesit (propozimi
i ankeses).
Shkaqet e ankimit Shkaqet per te cilat behet anikim ndahen
ne tri grupe:
1)shkeljet esenciale te dispozitave procedurale; 2)vertetimi i
gabuar apo jo i plote i gjendjes
faktike; 3) zbatimi i gabuar i gjendjes materiale.
A-Shkeljet esenciale te dispozitave procedurale Veprimi
procedural i cili nuk eshte kryer ne

pajtim me dispozitat procedurale eshte jo i rregullt dhe ka te

meta formale. Gjykata mund te
gaboj pra duke e zbatuar gabimisht dispoziten procedurale apo
duke mos e zbatuar ate fare. Ne te
dy rastet thuhet se gjykata ka bere shkelje te ligjit. Shkelje
esenciale jane ato shkelje te cilat jane
ne lidhje kauzale me vendimin e padrejte. Per nga rendesia e
tyre, meqe nuk jane te njejta,
shkeljet esenciale ndahen ne: shkelje esenciale absolute dhe
shkelje esenciale relative.
Shkeljet esenciale relative- jane p.sh. refuzimi i paarsyeshem i
propozimit te pales per
shfrytezimin e ndonje mjeti provues e qe nje gje e tille ka ndikuar
qe gjendja faktike te mos
vertetohet ne menyre te plote; pastaj mosmarrja e pelqimit te
pales per caktimin e ekspertit; etj.
Shkelje esenciale absolute jane ato shkelje per shkak te te
cilave gjithmone duhet anuluar
vednimin e dhene. Kur kemi shkelje te tilla, aktgjykimi gjithmone
anulohet. Shkeljet esenciale
absolute ndahen ne tri grupe:
1) shkeljet e dispozitave te prezumimeve procedurale
2) shkeljet qe kane te bejne me disa parime te procedures
kontestimore
3) shkeljet e rregullave te vendosjes dhe te vendimit.
1.Shkeljet e dispozitave te prezumimeve procedurale
ndahen ne tri grupe:
1)ne shkeljet e prezumimeve ne lidhje me gjykaten ku hyjne
(perberja jo e rregullt e gjykatave,
gjyqtari i perjashtuar, dhe jokompetenca gjyqesore);
2)ne lidhje me palet hyjne (pazotesia per te qene pale; pazotesia
per te vepruar dhe perfaqesimi

jo i rregullt i paleve);
3)ne lidhje me objektin (ekzistimi i prezumimeve procedurale
negative)
2.Shkeljet qe kane te bejne me disa parime te procedures
kontestimore-ketu hyjne: shkelja e
parimit te pandermejetesise, shkelja e parimit te degjimit te dy
paleve ne procedure, shkelja e
parimit te kontradiktoritetit, shkelja e parimit te publicitetit.
3.Shkelja e rregullave te vendosjes dhe te vendimit shkelje
te tilla jane: vendosja ne
kundershtim, dhenia e aktgjykimit ne baze te pohimit pa qene
plotesuar kushtet per nje gje te
tille, dhenia e aktgjykimit ne baze te mungeses pa u plotesuar
kushtet, tejkalimi i kerkesepadise.
B-Konstatimi i gabuar apo jo i plote i gjendjes faktike
Gjendja faktike nuk eshte konstatuar
rregullisht, neqoftese gjykata gabimisht e ka vertetuar ndonje
fakt relevant dhe te rendesishem
ose kur nje fakt te tille nuk e ka vertetuar fare.
C-Zbatimi i gabuar i normes materiale Me shkelje ose
zbatim jo te drejte te ligjit material
kuptojme kur gjykata nuk e ka zbatuar ndonje norme juridikemateriale te cilen eshte dashur ta
zbatoj. Ne keto raste vendimi mund te goditet dhe anulohet.
P-25. Procedura dhe vendimet sipas ankeses
Procedura sipas ankese zhvillohet ne dy seksione.Ne te parin
vepron gjykata e shkalles se pare,
ndersa ne te dytin gjykaya e shkalles se dyte.
Ankesa gjithmone i dorezohet gjykates e cila e ka dhene
aktgjykimin e goditur. Se pari ajo duhet
te konstatoj se a eshte parashtruar ankesa me kohe, pra mbrenda
afatit ligjor prej 15 ditesh, e

pastaj te konstatoj se a eshte e plote dhe e lejueshme.

Ankesen e paraqitur pas kalimit te afatit, apo ankesen e
palejueshme ose jo te plote, gjykata e
hedh poshte me ane te aktvendimit.
Kunder aktvendimit me te cilin hedhet poshte ankesa, lejohet
ankim i posacem.
Nje ekzemplar te ankeses, natyrisht nese pra ajo eshte ne rregull,
gjykata ia dergon pales
kundershtare, e cila mbrenda afattit prej 8 ditesh ka te drejte por
nuk eshte e detyruar qe me
shkrim te pergjigjet ne ankese. Pasi qe te arrij kjo pergjigje, apo
edhe nese nuk arrin, pasi qe te
kaloj afati prej 8 ditesh, gjykata e shkalles se pare lenden ia
dergon gjykates se shkalles se dyte.
Gjykata e shkalles se dyte, para se te vendos ne lidhje me
ankesen e pergatit ceshtjen. Kete e ben
relatori, te cilin e cakton kryetari i trupit gjykues te gjykates se
shkalles se dyte.
Gjykata e shkalles se dyte, apo e ankimit mund te merr vendim
ose te natyres procedurale ose te
natyres meritore. Vendimi i natyres procedurale eshte ai vendim i
cili nuk ka te beje
drejtpredrejte me kerkesepadine. Per shkak te rendesise
procedurale ky vendim jepete ne forme
te aktvendimit.
Vendimi i natyres meritore eshte ai vendim i cili ka te beje
drejtperdrejte me kerkesepadine,
dhe ky vendim jepet ne forme te aktgjykimit. I tille eshte p. sh.
Aktgjykimi me te cilin refuzohet
ankesa dhe vertetohet aktgjykimi i shkalles se pare.
Gjykata e shkalles se dyte, pas dhenies se vendimit sipas
ankeses, ia kthen lenden shkalles se

pare. Kjo pastaj ua dergon paleve nga nje kopje te vendimit e

poashtu edhe nderhyresve nese ata
ekzistojne.
P-26. Revizioni kunder aktgjykimit dhe aktvendimit
Revizioni kunder aktgjykimit Revizioni eshte mjet i goditjes
se jashtezakonshme me te cilin
pala e godite aktgjykimin e formes se prere te gjykates se
shkalles se dyte te dhene sipas ankeses
kunder aktgjykimit te shkalles se pare per shkak te shkeljes se
ligjit.
Shkaqet per paraqitjen e revizionit nga pala jane: shkeljet
esenciale absolute te dispozitave
procedurale dhe zbatimi i gabuar i se drejtes materiale. Revizioni
nuk lejohet per shkak te
konstatimit te gabuar apo jo te plote te gjendjes faktike.
Ne kontestet pasuroro juridike me rendesi te posacme sociale,
revizioni eshte i lejueshem pa
marre parasysh objektin e kontestit. Te tilla jane: 1)kontestet ne
lidhje me ushqimin ligjor; 2)
kontestet ne lidhje me maredhenien e punes; 3) kontestet ne
lidhje me te drejtene autorit;
4)kontestet ne lidhje me pronesine indurstriale.
Kompetente oer vendosje ne lidhje me revizionin eshte gjykata
supreme. Afati per paarqitjen e
revizionit eshte 30 dite nga dita kur pales i eshte dorezuar
aktgjykimi i shkalles se dyte. As afati
per paraqitjen e revizionit e as revizioni i paraqitur nuk e shtyjne
ekzekutimin e vendimit .
Revizioni kunder aktvendimit Palet mund te paraqesin
revision kunder aktvendimit te
gjykates se shkalles se dyte me te cilat perfundon procedura ne
menyre te prere.

Mirepo, nese eshte fjala per aktvendime te cilat jepen ne

kontestet ne te cilat nuk lejohet
revizioni kunder aktgjykimit , atehere revizioni nuk lejohet as
kunder aktvendimeve te tilla.
Ligji parasheh qe revizioni kunder aktvendimit lejohet gjithmone
ne keto dy raste:
1)kunder aktvendimit te gjykates se shkalles se dyte me te cilen
hudhet poshte ankesa;
2) kunder aktvendimit te gjykates se shkalles se dyte me te cilin
vertetohet aktvednimi i gjykates
se shkalles se pare me te cilin eshte hedhur poshte revizioni.
P-27. Kerkesa per mbrojtjen e ligjshmerise (KML)
Kjo kerkese eshte mjet goditjeje jo suspenziv, por i kufi zuar me te
cilin prokurori publik e godit
vendimin e formes se prere per shkak te shkeljes se ligjit apo
kontrates nderkombetare.
Kompetent per ngritjen e KML eshte Prokurori Publik i Kosoves.
Lidhje me kete kerkese
vendos Gjykata Supreme. Nuk eshte me rendesi se a eshte bere
vendimi i formes se prere ne
shkalle te pare apo ne shkalle te dyte. Kjo vlen edhe kur jane ne
pyetje aktvendimet. KML mund
te paraqitet ne afat mbrenda 90 ditesh nga dita kur vendimi eshte
bere i formes se prere.
Nese kunder vendimit te shkalles se dyte eshte paraqitur
revizioni, afati per paraqitjen e KML
eshte 30 dite dhe fi llo nga dita kur prokurorit publik i dorezohet
nje kopje e revizionit.
P-28. Perseritja e procedures
Sipas ligjit, cdo procedim i perfudnuar me vendim te formes se
prere mund te perseritet sipas

propozimit te pales, kur per nje gje te tille jane plotesuar kushtet
e parapara me ligj.
Propozimi per perseritjen e procedures eshte mjet i
jashtezakonshem i goditjes i kufi zuar,
josuspenziv dhe i dyanshem.
Shkaqet ne baze te te cilave pala mund te kerkoj perseritjen e
procedures ndahen ne tri grupe: 1)
shkeljet me te renda te dispozitave procedurale; 2) veprat penale
te pjesemarresve ne procedure
te cilat kane mundur te ndikojn ne permbajtjen e vendimit; dhe 3)
faktetdhe provat e reja.
Shkeljet me te renda te dispozitave procedurale Perseritja
e procedures per keto shkaqe
mund te kerkohet ne rastet:
28 per shkak te pjesemarrjes se gjyqtarit te perjashtuar ne
dhenien e vendimit te formes se
prere;
29 per shkak se pales nuk i eshte dhene mudnesia e marrjes pjes
ene gjykim
30 per shkak te mungesave te cilat kane te bejne me zotesine per
te qene pale ne gjykim.
Veprat penale Perseritja per shkaqe te ketij lloji mund te
propozohet:
31 nese vendimi eshte bazuar ne theniet e deshmiatereve apo te
eksperteve te cilet kane qene te
rreme
32 nese vendimi i dhene eshte bazuar ne dokumentin e falsifi kuar
apo te rreme
33 nese vendimi i dhene eshte pasoje e vepres penale te kryer
nga gjyqtari, gjyqtari porot,
perfaqesuesi ligjor apo me procure ose pala kudnershtare.
Faktet dhe provat e reja Nga ky lloj perseritja kerkohet kur:

34 vendimi qe goditet eshte ne kudnershtim me vendimin e dhene

me heret
35 vendimi eshte bazuar ne nje vendim te gjykates ose te nje
organi tjeter qe me vone eshte
anuluar apo ndryshuar.
36 Kur pala merr dijeni epr prova apo fakte te reja.
Afati per paraqitjen e propozimit per perseritje te procedures
eshte 30 dite dhe fi llon nga dita kur
pala merr dijeni per shkakun e preseritjes, por jo me vone se 5
vite nga dita kur vendimi merr
formen e prere. Nje kopje te propozimit per perseritje te
procedures gjykata ia dergon pales
kundershtare e cila mund te pergjigjet me shkrim ne afat prej 15
ditesh.
Propozimin per perseritjen e procedures i dorezohet gjykates e
cila e ka dhene vendimin e
shkalles se pare dhe kompetente per te vendosur per kete eshte
poashtu gjykata e shkalles se
pare. Mosardhja e paleve ne seancen per propozimin per
perseritjen e procedures nuk e
pezullon gjykimin. Pas shqyrtimit te propozimit gjykata e jep
vendimin.
Propozimin e pathemelt per perseritje te procedures gjykata e
refuzon me aktvendim.
P-29. Procedurat e posacme kontestimore
LPK i ka rregulluar disa procedura te posacme: Proceduren e
zgjidhjes se kontesteve ekonomike;
proceduren e zgjidhjes nga mardhenia e punes; proceduren sipas
padise per shkak te pengim
posedimit; proceduren per dhenien e urdherpageses; proceduren
per zgjedhjen e kontesteve me

vlere te vogel; procedura per zgjidhjen e kontesteve martesore;

procedura per zgjidhjen e
kontesteve prindore; procedura per vendosje per ruajtjen dhe
edukimin e femijeve.
Procedura ne kontestet martesore dhe familjare Keto
procedura te posacme jane te
rregulluara me Ligjin mbi martesen dhe maredheniet familajre. Ky
ligj thot se ne proceduren ne
kontestet martesore, ne kontestet nga maredheniet ndermjet
prinderve dhe femijeve, ne kontestet
per ushqim dhe ne kontestet pasurore ndermjet anetareve te
familjes zbatohen dispozitat e Ligjit
mbi proceduren kontestimore nese me ligj nuk eshte caktyar
ndryshe.
Procedura e zgjidhjes se kontesteve martesore Kjo
procedure vihet ne veprim me ane te
padise apo me ane te propozimit te perbashket per shkurorezim
me marreveshje. Me keto mjete
kerkohet ndryshimi i statutit te bashkeshoreteve me ante te
anulimit te marteses apo me ane te
shkurorezimit. Me padi mund te kerkohet edhe vertetimi se
maredhenia e caktuar eshte martese
apo n uk eshte martese. Aktgjykimi me te cilin anulohet martesa
apo vendoset shkurorezimi
prodhon efekt ex nunc (ne te ardhmen) dhe erga omnes (per te
gjithe).
Procedura e zgjidhjes se kontesteve prindore Procedura
sipas te cilave zgjishen keto
konetste vihet ne veprim me keto lloj padish: 1) me padi per
vertetimin e amesise apo atesise; 2)
me padi per kundershtimin e amesise dhe atesise; 3) me padi per
anulimin e deklarates me te

cilen eshte njohur atesia; 4) me padi te personit qe e konsideron

veten at te femijesse lindur
jashte marteses e me te cilen ai e kudnershton atesine e personit
tjeter.
Procedura per vendosje per ruajtjen dhe edukimin e
femijeve Per ruajtjen dhe edukimin e
femijeve vendoset gjate ekzistimit te marteses, sidomos kur
prinderit jetojne ndamas. Per kete
vendos organi i kujdestarise. Kompetenca e gjykates per nje gje
te tille parashihet kur para asaj
gjykate shtrohet ceshtja e zgjidhjes se marteses apo ceshtja e
konstatimit se nuk ekziston
martesa.
Ne kontestet prindore gjykata ex offi cio vendos per ushqimin e
femijeve te mitur te perbashket,
apo te femijeve te moshes madhore por te paafte per pune.
Procedura ne kontestet per shkak te pengim posedimit Ne
kete procedure mundesohet
rivendosja e shpejte dhe efi kase e gjendjes faktike te crregulluar
pa e shqyrtuar vete te drejten e
posedimit. Poseduesi padine duhet ta ngrej mbrenda afatit prej 30
ditesh, nga dita e marrjes se
dijenise per pengimin dhe penguesin, e me se voni nje vit nga
dita e pengimit.
Ne keto raste kompetence ekskluzive ka gjykata ne territorin e se
ciles gjindet sendi i
paluajtshem. Vendimi mbi kerkesepadine jepet ne forme te
aktvendimit. Ekzekutimi i
deytureshem mund te kerkohet vetem mbrenda 30 diteve.
Procedura e dhenies se urdherpagesave Ne kete procedure,
gjykata ne baze te pretendimit te

paditesit se i padituri ia ka borxh nje shume te caktuar te

hollash , jep vendim me te cilin i
padituri urdherohet qe mbrenda afatit te caktuar te paguaj
borxhin. Vendimi i dhene, nese nuk
anulohet sipas mjetit te goditjes (kundershtimit) e fi ton cilesine e
dokumentit ekzekutiv. E
pastaj ne baze te ketij vendimi ekzekutiv mund te inicohet
procedura permbaruese. Urdheresa
epr pagimin e borxhit eshte aktvendim te cilin ligji e quan
urdherpagese mandatum. Kur kerkesa
ne te holla eshte me e madhe se ajo e caktuar me ligj, p.sh. mbi
1000dm, atehere urdheresa jepet
vetem po qe se padise i bashkangjitet dokumenti origjinal apo
kopja e verifi kuar.
Procedura e zgjidhjes se kontesteve ekonomike (tregtare)
Ne keto konteste, gjykata e
shkalles se dyte vepron ne trup gjykues prej dy gjyqtareve
professional dhe nje gjyqtari porot. Ne
keto konteste padia gjithmone i dergohet te paditurit me kerkese
qe me shkrim te pergjigjet ne
padi. Ne kontestet ekonomike, nese dy palet mungojne ne
seancen pregatitore apo ne shqyrtimin
e pare kryesor, atehere nuk shkaktohet pezullimi i procedures por
vetem shtyhet seanca. E nese
nuk viujne as ne seancen e dyte, atehere konsiderohet se eshte
terhequr padia.
Arbitrazhet (gjykatat e zgjedhura) arbitrazhi eshte
institucion joshteterore i perbere prej nje
apo me shume subjektesh , te cilit palet me marreveshje ia
besojne zgjidhjen e nje kontesti me
ane te vednimit te cilin ligji e barazon me aktgjykimin e formes se
prere

Arbitrat e arbitrazhit i zgjedhin vete palet. Vendimi i arbitrazhit

jepet ne forme te aktgjykimit.
Ekzistojne arbitrazhet institucionale ( te perhershme) dhe ato ad
hoc ( te perkoshme).
Arbitrazhet e perhershme zakonisht formohen prane Odave
ekonomike. Arbitrazhi i perkoshem
formohet me kontrate ne mes te paleve per zgjedhjen e vetem nje
kontesti-pra atij konkret.
Ndersa arbitrazhi i perhershem eshte organizate permanente e
themeluar me qellim qe ta kryej
funksionin gjyqesor sa here qe palet i paraqiten me kerkese per
zgjidhjen e konetstit.
P-30. Procedura permbaruese
Procedura kontestimore si procedure e pergjithshme njohjeje dhe
rpocedura permbaruese si
procedure e realizmit te dhunshem jane ngushte te lidhura njera
me tjetren.
Parimet e procedures permbaruese jane: parimi i legalitetit
rigoroz formal; parimi i mbrojtjes se
debitorit; dhe parimi i prioritetit, barazise dhe ekskluzivitetit.
Parimi i legalitetit rigoroz formal Ky parim ka te beje me
rregullat per nxjerrjen e
aktvendimit mbi lejimin e ekzekutimit. Sipas tij gjykata e
ekzekutimit nuk ka tager te leshohet
ne vleresimin e ligjshmerise materiale dhe te rregullsise se
dokumentit . Kjo eshte keshtu sepse
nuk lejohet gjykimi i ri midis paleve te njejta per ceshtjen juridike
per te cilin ekziston vendimi i
formes se prere. Sipas ketij parimi ekzistimi i kredise dhe
legjitimimi i paleve mund te provohet
vetem me ane te dokumentit te provuar. Kjo do te thote se kalimi
i kredise apo i debise ne

personin tjeter pas dhenies se vendimit meritor duhet te provohet

me document publik.
Parimi i mbrojtjes se debitorit Me kete parim kuptojme se
realizimi i dhunshem i kredise se
kreditorit i cili behet gjate procedures permbaruese nuk guxon ti
vej ne pyetje lirine, jeten,
krenarine e as ekzistencen ekonomike te debotiroti.
Parimi i prioritetit, barazise dhe i ekskluzivitetit Ne rastin
ne te cilin paraqiten disa
kreditore qe tentojne ti realizojne kredite ne te holla mbi te njejtin
object te debitorit, atehere
paraqitet nevoja qe te caktohen raportet midis ketyre kreditoreve.
Per kete qellim ne proceduren
permbaruese eshte parapa parimi kohor sipas te cilit rkeditore i
realizojne kredite e tyre ndaj te
njejtit debitor dipsd radhes se fi timit te se drejtes per realizim.
P-31. Subjektet e procedures permbaruese
Ne proceduren permbaruese si subjekte procedurale paraqiten:
gjykata, palet dhe pjesemarresit e
tjere.
Gjykata eshte subject kryesor ne proceduren permbaruese.
Veprimet e ekzekutimit i kryen vete,
por edhe nepermjet organeve ndihmese qe veprojne sipas
udhezimeve te saj. Si organe ndihmese
te gjykates jane: referentet e ekzekutimit, sherbimi i
kontabilitetit, zyrat e gjykates per regjistra te
tokes, organet e policies, etj.
Palet ne kete procedure jane dy; kreditori dhe debitori.
Pjesemarres ligji e quan personin i cili ne proceduren
permbaruese e realizon ndonje te drejte te
tij apo interes juridik e nuk eshte as kreditor as debitor. Si
pjesemarres eshte kreditori i siguruar

me peng, titullari i se drejtes apo i barres reale mbi objektin e

ekzekutimit, bashkesia shoqerore,
etj.
Dokumenti ekzekutiv Dokument ekzekutiv eshte shkresa qe
permban aktin juridik me te cilin
vertetohet ekzistimi i kredise. Nga dokumenti ekzekutiv del detyra
e gjykates qe sipas
propozimit te kreditorit ta caktoj dhe zbatoj ekzekutimin.
Dokumenti eshte i pershtatshem per
ekzekutim nese ne te jane te shenuar: kreditori, debitori, objekti,
vellimi dhe koha e
permbushjes se detyrimit. Cilesi te dokumentit ekzekutiv kane
keto akte juridike: aktgjykimi,
aktvendimi, urdherpagesa , vendimi i huaj gjyqesor dhe vendimi i
arbitrazhit te huaj.
Mjetet e ekzekutimit Mjete te ekzekutimit jane metoda me te
cilat gjykata me dhune e
realizon kredine e kreditorit. Te tilla jane p. sh. Shitja e sendeve
te luajtshme apo te paluajtshme
te debitorit, bartja e kredise ne te holla e debitorit ne kreditorin,
etj.
Mjetet per realizmin e kerkesave jo ne te holla jane: dorezimi dhe
dergimi i sendeve te luajtshme,
detyrimi per veprim, mosveprim apo pesim, detyrimi per kthimin e
punetorit ne pune, detyrimin
per dhenien e deklarates.
Objekti i ekzekutimit Objekt i ekzekutimit jane sendet dhe te
drejtat e debitorit mbi te cilat
mund te zbatohet ekzekutimi. Ne proceduren e ekzekutimit per
realizimin e rekdise ne te holla,
sendet dhe te drejtat e debiotirt shendrrohen ne te holla (me ane
te shitjes) dhe object ekzekutimi

behen te hollat e tij. Kur kredia e kreditorit nuk perbehet ne te

holla, atehere object i ekzekutimit
jane sendet e caktuara te debitorit apo pjeset e pasurise se tij.
P-32. Procedura siguruese
Ekzekutimi me force i nje vendimi me qellim te realizimi te
kerkeses se kreditorit mund te
lejohet vetem pasi qe te behet ekzekutiv dokumenti. Qellimi i
procedures siguruese eshte qe te
rriten gjasat per realizimin e kerkeses se kreditorit dhe zvogelimi
i rrezikut qe i kanoset
realizimit te kesaj kerkese.
Llojet e mjeteve siguruese- Ligji i parasheh tri lloje te mjeteve
siguruese:
1) te drejten e pengut mbi sendin e paluajtshem; 2) masat
paraprake dhe 3) masat e perkohshme.
E drejta e pengut mbi sendin e paluajtshem kete mjet
sigurimi kreditori e propozon me
qellim qe te bej presion mbi debitorin qe ta permbush detyrimin
ne te holla. Gjykata e cakton
me vendimin e saj kete mase siguruese vetem ne baze te
dokumentit ekzekutiv perfekt. E drejta e
pengut shuhet sipas dispozitave me te cilat eshte parapa shuarja
e detyrimeve juridiko civile.
Masat paraparake Masa paraprake i sherben kreditorit per
sigurimin e kredise ne te holla. Per
caktimin e mases siguruese duhet te plotesohen dy kushte: qe te
ekzistoj vednimi gjyqesor mbi
kerkesen ne te holla por i cili ende nuk eshte bere document
ekzekutiv; dhe qe kreditori ta beje te
besueshem rrezikun se pa caktimin e kesaj mase kerkesa ne te
holla do te pengohej qe te

realizohej, apo do te veshtersohej realizimi i kesaj kerkese.

Urdherpagesa mund te sherbeje si
baze per caktimin e mases paraprake, por vetem nese eshte
mebshtetur ne cek apo kambial
Si masa paraprake qe mund te caktohen jane: regjistrimi i sndeve
te luajtshme te debitorit;
ndalimi i kontabilitetit shoqeror qe debitorit tia kaloj nga
xhirollogaria shumen e te hollave per
te cilen eshte shqiptuar me vendimin e gjykates masa paraprake.
Sipas propozimit te debitorit gjykata e perfundon proceduren
siguruese nese debitori e deponon
ne gjykate shumen e te hollave te detyruara, nese debitori e bind
gjykaten se kredia e kreditorit
eshte realizuar, dhe nese me vendim te formes se prere
konstatohet se kredia nuk ka ekzistuar.
Masat e perkohshme Keto masa jane mjet i perkoshem
sigurimi. Keto masa mund te caktohen
para fi llimit, gjate zhvilimit apo pas perfundimit te procedures
kontestimore. Me masat e
perkohshme mund te sigurohen si kredite ne te holla ashtu edhe
ato ne jo te holla. Si masa te
perkohshme gjykata mund te caktoj: ndalimi i debitorit qe ta
ngarkoj apo tjetersoj sendin e
paluajtshem; ndalimi i debitorit qe te disponoj me sendet e
luajtshme dhe lenia e tyre ne ruajtje,
ndalimi i kontabilitetit shoqeror qe nga xhirollogaria e debitorit te
kaloj shumene caktuar te
hollave ne xhirollogarine tjeter.
P-33. Procedura jokontestimore
Procedura jokontestimore eshte ajo procedure e cila nuk eshte
kontestimore. Kjo procedure

perbehet prej nje varg procedurash te posacme ne te cilat

zgjidhen ceshtjet juridike ku nuk
ekziston kontesti midis subjekteve te se drejtes.
Parimet e procedures jokontestimore Per inicimin e
procedures jokontestimore ne disa
ceshtje juridike vlen parimi i dispozivitetit kurse ne te tjerat ai i
ofi cialitetit.
Sipas parimit te dispozivitetit gjykata vendos ne baze te kerkeses
se subjektit te interesuar qe nuk
eshte organ shteteror, ndersa ne rastet tjera, iniciativen per
zgjidhjen e ceshtjes juridike
jokontestimore e merre gjykata , organi i kujdestarise apo
prokurori publik.
Parimi i oralitetit nuk vlen ne shumicen e rasteve dermuese.
Moszbatimi i parimit te oralitetit ka
ndikuar qe me ligj te parashihet kur palet nuk vijne ne sance,
nuk pengohet procedimi i ceshtjes
nga ana e gjykates.
Parimi i publicitetit nuk vlen ne procedurat ne te cilat vendoset
per statusin personal apo familjar.
Subjektet e procedures jokontestimore Subjekte te kesaj
procedure jane: gjykata, organet
ndihmese te gjykates dhe palet. Nderhyresi ne kete procedure
paraqitet rrallehere.
Per zgjidhjen e ceshtjeve te natyres jokontestimore sipas
kompetences lendore jane gjykatat
komunale. Ne gjykaten e shkalles se pare competent eshte
gjyqtari i vetem. Trupi gjykues vepron
vetem ne ceshtjet banesore dhe ne ato per caktimin e
kompensimit per pasurine e ekspropriuar.
Kompetenca tokesore caktohet ne baze te vendbanimit apo
vendqendrimit te personit ne interes

te te cilit zhvillohet procedura.

Llojet e procedurave jokontestimore Ceshtjet jokontestimore
ndahen ne dy grupe.
Ne grupin e pare - bejne pjese procedurat sipas te cilave
rregullohet statusi personal apo statusi
familjar. Ne kete grup hyjne: procedura per heqjen e zotesise per
te vepruar; procedura e
shpalljes se vdekjes se personit te zhdukur; procedura per
vazhdimin e te drejtes prindore;
procedura per heqjen dhe kthimin e te drejtes prindore; dhe
procedura per dhenien e lejes per
martese.
Ne grupin e dyte - bejne pjese procedurat sipas te cilave
rregullohet menyra e vendosjes mbi
raportet pasurore juridike . Ne kete grup hyjne: procedura per
shqyrtimin e pasurise trashigimore;
procedura per ndarjen e sendit apo te pasurise se perbashket;
procedura per rregullimin e
mexhave; procedura per perpilimin, ruajtjen dhe anulimin e
dokumentit.
Vendimet dhe mjetet e goditjes se vendimeve- Vendimet qe
jepen ne proceduren
jokontestimore kane formen e aktvendimit. Aktvendimi i shkalles
se pare kunder te cilitlejohet
ankesa e posacme duhet ta kete pjesen hyrese, dispozitivin dhe
pjesen arsyetuese. Kjo vlen edhe
per vendimet e gjykates se shkalles se dyte.
Kunder cdo vendimi meritor lejohet ankes e posacme e cila duhet
te ushtrohet ne afat prej 15
ditesh.
Ne proceduren jokontestimore, anesa nuk ka rreptesisht karakter
devolutiv, sepse vete gjykata e

shkalles se pare ka targe qe ta ndryshoj vendimin e saj te goditur

me ankese.
Nese gjykata e shkalles se pare nuk vepron keshtu, atehere ajo
dosjen e lendes ia dergon gjykates
se shkalles se dyte .