Instituti i Studimeve

Europiane
Europa Sociale
 Realizimi i Europes Sociale ?

1. Aspekti ligjor ?

2. Ndihma financiare ?

3. Bashkepunim, konvergjence dhe

shkembim ?
 Aspekti Ligjor

• Qarkullimi i lire i punonjesve ?

• Koordinimi i regjimeve te sigurimeve
shoqerore te emigranteve ?
• Barazia gjinore ne aspektin social
dhe te punesimit ?
• Kujdesi dhe sigurimi shendetesor ne
vendet e punes
 Qarkullimi i lire ?
Qarkullimi i lire – nje nga principet themelore te
Unionit Europian
 Qarkullimi i lire nga nje vend antar ne nje tjeter per te
punuar, studjuar, etj perben nje avantazh te integrimit
europian, edhe ne rastin kur mobiliteti i puntoreve
profesional nuk eshte shume i zhvilluar
 Ky eshte nje avantazh ne fillim te krijimit te bashkesise
europiane para viteve 80, ne kushtet e rritjes te larte
ekonomike me nje fluks ne drejtimin jug – veri
 Mbas viteve 80 ka nje ngadalsim te fluksit si rezultat i
 Barazimit te kushteve te punes
 Afrimit te kostos – pages ndermjet vendeve antare
 Renies ekonomike dhe rritjes se papunesise
 Qarkulli i lire – satistika ?

• Eshte e veshtire te identifikohet qarkullimi i lire

• Vleresohet me pak se 2 % e qytetareve ne 25 vendet e UE te
jetojne dhe punojne ne nje vend tjeter antar
• Ky nivel nuk ka ndryshuar qe prej 30 vitesh
• Antaresimi i vendeve te reja E- 10 ?
• Nje rritje te fluksit nga vendet e reja drejt vendeve qe kane hapur
tregun e punes
• Realizimi i tregut te brendeshem, adoptimi i nje hapsire te levizjes
profesionale do te lejonte nje shperndarje me te mire te burimeve
njerezore dhe nje pergjigje e problemit te punesimit
• Heqja e te gjitha pengesave per qarkullimin e lire eshte nje nga
elementet strategjik te politikes europiane te punesimit
 Qarkullimi i lire i punonjesve dhe i
individeve ?

Qarkullimi i lire i individeve te punesuar

nenkupton qe individi te kete akses ne punesim
te caktuar, duhet per kete qellim te qendroje dhe
te qarkulloje i lire ne nje vend te Unionint
Europian
e drejte ne fakt e lidhur me qarkullimin e lire ne dy
nivele :
e drejta e ushtrimit te punesimit ne territorin e nje
vendi tjeter antar te UE
e drejta e qendrimit ne nje vend tjeter antar te UE
 Qarkullimi i lire – e drejta aktivitetit

• Nenkupton braktisjen e cdo lloj diskreminimi i bazuar

mbi kombesine, pagesen, per kushte te tjera si :
pushimi nga puna, e drejta sindikale, aksesi ne banese,
e drejta e bashkimit familjar
– Koncepti i te punesuarit, jo vetem personat me kontrate
te zgjatur, por dhe punonjesit nderkufitar, te perkohshem
dhe sezonal
– Aktiviteti ekonomik i pranuar ne sensin e gjere : perfshi
dhe sportistet profesional
– Qarkullimi i lire i balancuar, i lire per aktivitete ne sensin e
gjere por me kufizime per pozicione pune ne
administraten publike apo rastet e punes qe kane rendesi
per rendin, sigurine dhe shendetin publik
 Qarkullimi i lire – e drejta e aktivitetit

• Qarkullimi i lire si e drejte juridike por ne realitet ka

nje sere pengesash pervec asaj qe lidhet me gjuhen
si :
– Njohja e diplomave dhe e kualifikimeve jane shfaqur si pengesat
kryesore dhe vecanersihst per profesionet e rregulluara –
perpjekje per njohjen e arsimimit te larte dmth te diplomave me
mbi tre vite te studimit si dhe disa kualifikime ne nje kohe me te
shkurter
• rasti refuzimit te postit te administratorit te hospitalor me shkakun se nuk
kishte kaluar ne konkursin e pranimit nga shkolla nacionale e shendetit
publik
– Aksesi ne informacionin mbi ofertat e punes ne vendet
antare
 Qarkillimi ilire – e drejta e qendrimit

• Nje zhvillim progresiv – nga kufizimi per punonjesin

e punesuar ne individet jo te punesuar apo
personat ne ngarkim
• Zevendesimi i kartes se qendrimit me nje rregjistrim te
thjeshte
• Punesimi duhet te perfshije nje sigurim shendetesor
te plote si per te punesuarin dhe familjen
• Per pensionistet apo te moshuarit duhet te te paisen
dhe antaret e familjes me sigurim te plote
• Sigurimi i burimeve te nevojshme financiare per
studentet ne vendte antare
 Koordinimi i rregjimeve te sigurimit
shoqeror apo social

• Kordinimi i regjimeve sociale rregullohet mbi bazen e

kater principeve :
– Unifikimi i aplikimit te legjislacionit : punonjesit duhet te jete i
siguruar dhe te kete mundesi te perfitimit nga nje sere sistemesh
te sigurimit shoqeror
– Barazi ne trajtimin e punonjesve ne vendet antare
– E drejta e akumulimit dhe mbartjes te te drejtave te sigurime
shoqerore te akumuluara me perfitimin e pensionit ne vendin e
tyre te origjines
– E drejta e akumulimit te perfitimeve te fituar ne nje vend antar
• Karta Europiane e sigurimit shendetesor
• E drejta e pensionit plotesues –komplementar
 Barazia gjinore ne trajtimin dhe
pagese
• Barazia gjinore e propozuar nga Franca, ne traktatin
e Romes, per arsye ekonomike dhe konkuruese
• ne vite 50 – 60 per te zvogluar shtremberimet e konkurences
per shkak te nivelit te ulet te pages dhe intensitetit te larte te
punes se puntoreve femra
• Traktati i Amsterdamit ka hapur nje prespektive te re
duke integruar
• konceptin e integrimit te barazise ne te gjitha fushat politike
• nje formulim te ri te adoptimit te masave pozitive per sa i perket
te nen perfaqesuar
• Rasti i hoteses e shoqerise ajrore SABENA, per page te pa
barabarte me koleget e saj meshkuj per te njejten pune,
mungesa e legjislacionit ne Belgjike per barazi te pages me nje
efekt te dyfishte : ekonomik – jo konkurence dhe social –
diskreminim i pages
Percaktimet e diskreminimit
 E drejta europiane e punes

• Vendet antare bejne kujdes qe kompanite te garantojne

punonjesve kushtet e punes dhe te punesimit te fiksuar
nga vendi antar ne territorin e te cilit realizohet
aktiviteti, te cilat konsistojne ne :
– Periudha maksimale e punes dhe periudha minimale e pushimit
– Zgjatja minimale e lejeve te punes vjetore te paguara
– Nivelet minimale te pages perfshi dhe ato te oreve suplementare
te punes
– Kushtet te vena ne dispozicion te punonjesve, si shendeti,
sigurimi dhe kushtet e higjenes ne pune
– Masat e mara per te mbrojtur kundrejt kushteve te punes per
grate shtatzena
– Barazia e trajtimit ndermjet gjinive
 Transferimet teknollogjike
• Rasti Hoover – 1993
– Vuri ne dukje rezikun e lidhur nga nje ndryshim i kushteve te punes
nga nje vend antar ne tjetrin dhe efektet ne punesim, rast i cili ka
sherbyer per te inciuar direktiven e informacionit dhe te konsultimit me
punonjesit
• Rasti Vilvorde – 1997
– Uzina Renault mbyll uzine e saj ne Vilvorde, duke lajmeruar papritur
largimin e 3100 puntore, gje qe ka sjelle nje mobilizim sindikalist ne
nivel europian francezo – belg ne mbi 100 000 manifestues. Kjo ka
sherbyer jo vetem ne vendimin per te forcuar rregullin e konsultimit me
partneret social por dhe nevojen e nje sindikalizimi europian
• Rasti Packard – 2005
– Grupi amerikan vendos suprimimin e 6000 vendeve te punes ne
Europe – Gjermani, France dhe UK, qe ka shkaktuar nje mobilizim
politik dhe sindikalist kryesisht ne France. Kjo ka sherbyer qe
Komisioni te percaktohet se komisioni nuk ka komptence te ndaloje
suprimimet, por aprovoi krijimin e Fondit Europian te Regullimit ndaj
globalizimit
 Te drejtat inviduale te punes

• Punedhenesi duhet te informoje punonjesin si :

– Vendin , titullin, graden, kategorine e punes
– Karakteristikat ose pershkrimin e saj
– Daten e fillimit te kontrates, kohezgjatja ne rastin e punes se
perkoheshme
– Kohezgjatja e lejes, afati i lajmerimit ne rast te largimit
– Pagesa dhe koha normale e ounes
• Punonjesi duhet te perfitoje :
– Nje periudhe minimale pushimi te 11 oreve ne 24 ore, dhe ne 48 ore
mesatarisht per jave
– Nje periudhe minimale prej 1 dite pushim ne jave
– Te nje pushimi ne 6 ore pune
– Te nje leje vjetore 4 jave shtate
 Kushtet e percaktuara
• Shrytezimi ekonomik i te rrinjve ne pune
– Ndalimi i punes per femijet, dmth ne moshen 15 vjec, duke
percaktuar qarte dhe kriteri e moshes i ri te pakten 18 vjec si dhe
adoleshent ndermjet 15 dhe 18 vjet
– Lejimin e punes ne raste te vecanta, formim profesional etj
• Sigurimi i shendetit dhe i kushteve te punes
– 4.7 milion aksidente ne vendet antare ne 2001 > 3 dite
– 7.6 milion aksidente ne vendet antare ne 2001 < 3 dite
– 1 aksident ne cdo 5 sekonda, me nje kosto nga 1.5% - 4 % e PPB
– Punedhenesi ka per obligim te siguroje shendetin ne pune e
punonjesve ne te gjitha aspektet te lidhura me punen
– Secili nga punonjesit e ka detyrim te kujdeset per sigurimin e
shendetit dhe te refuzoje punet te cilat perbejne nje kercenim per
jeten e tij
2. Cili eshte mekanizmi financiar ?
 Fondet strukturore

• Foondet strukturore
– Fondet e zhvillimit rajonal – zvoglimi i diferencave ne zhvillimin
ekonomik
– Fondet orjentuese dhe te garancise bujqesore – adaptimi i
strukturave bujqesore dhe diversifikimi i zonave rurale
– Instrumenti financiar i orjentimit te peshkimit – ristrukturimin e
industrise se peshkimit
– Fondi special i kohezionit – ndihme per vendet me pak te
perparuara si Greqia, Spanja, dhe Portugalia deri ne 2003 si dhe
antaret e rinj perfshi dhe Irlanden duke filluar nga 2004
• Principet e perbashketa te fondeve strukturore
– Koncentrimi dhe parteneriteti
– Programimi dhe bashkefinancimi
– Raportimi i rezultateve
 Principet e fondeve strukturore
• Koncentrimi : realizmi i tre objektivave te promovimit te
zhvillimit per rajonet me pak te favorizuara, mbeshtetja
ekonomike dhe sociale ne zonat me veshtiresi strukturore, si
dhe adoptimi dhe modernizmi i politikave te arsimit dhe
shendetesise si dhe formimit profesional
• Parteneritet : zhvillimi ne kuadrin e koordimit ndermjet
komisionit dhe autoriteteve lokale
• Programimi : realizmi i fondeve ne kuadrin e programimit
shume vjecar
• Bashkenfinacim : nenkupton bashkefinancimin me vendet
antare per te evituar qe fondet strukturore te zevendesojne
financimin nacional
• Raportimi i objektivave : konvergjenca ndermjet vendeve
antare me qellim te reduktimit te diferencave
 Principet e fondeve strukturore

• Shuma e fondeve 1999 – 195 miliard Euro :

– 69.7 % per objektivin 1
– 11.5 % per objektivin 2
– 12.3 % per objektiin 3
• Zhvillimi
– EPG - PPB nga 68% e mesatares europiane ne 1988 ne
79% ne vitin 2002
– Diferenca te medha rajonale vazhdojne te egzistojne
• 2002 - 13 % e popullsise e 15 vendeve UE jetonte ne rajone te
cilat PPB perfaqesonte 75 % te nivelit mesatar te PPB te vendeve
europiane
• 2004 – 90% e popullsise e vendeve te reja antare jeton ne rajonet
PPB i te cilave eshte me i ulet se 75 % e mesatares komunitare
 Reforma e fondeve strukturore
• Reforma e fondeve strukturore 2007 – 2013, kohezioni
– Per shkak te zgjerimit ne Maj te 2004 me 10 vende te reja
– Aderimit te Bullgarise dhe Rumanise ne 2007
– Diferencat ndermjet vendeve antare te zhvilluara dhe vendeve te
reja kerkonte nje konceptim te ri te politikes se kohezionit dhe
adaptimit
• Tre objektiva prioritare dhe tre fonde, me nje programimim
re rinovuar
– Objektivi i pare ngelet konvergjenca – favorizimi i investimeve ne
kapitalin njerezor
– Objektivi i dyte konkurenca rajonale dhe punesimi – aktivitetet
rajonale e ndermarjeve ne kuadrin e fondeve europiane, dhe
adaptimi i puntoreve
– Objetivi i trete – intensifikimi i bashkepunimin nder kufitar nepermjet
programeve te perbashketa
 Fondet sociale
Fondet sociale europiane trajtojne aspektet te
lidhuara me punen dhe burimet njerezore
• Qellimi kryesor eshte arritja e kompetencave te
nevojshme qe mundesojne aksesin ne tregun e
punes dhe adoptimit me nevojat
• Ne intervalin 2002 – 2006 fondet sociale jane
perqendruar ne :
• Zhvillimin e politikave aktive te tregut te punes
• Barazine e shanseve ne aksesin ne tregun e punes
• Permiresimi i formimit profesional
• Inovacioni dhe adaptimi i nivelit te organizimit
• Masat specifike per permiresimin e aksesit te grave ne tregun e
punes
 Fondet sociale
• Asistence per individet – e cila konsiston ne formimin
ose edukimin profesional
• Ndihme per strukturat dhe sistemet sociale - per te
rritur efikasitetin e tyre
• Masa te shoqerimit – konsiston ne paisjen dhe
sherbimet per te marre ne ngarkim personat ne vartesi,
promovim i masave te shoqerimit social – pedagogjik,
fushata sensibilizuese
• Projekti – GEPETTO - kujdestaria e femijve per
ekulibrin e kohes familiare, te kohes profesionale dhe
organizimit - mbeshtetja per kujdestarine e femijve nga 0
– 13 vjec ne rastin kur prinderit kane nje profesion qe
nuk e kujdesin ndaj tyre
 Riformatimi i fondeve sociale
• Ne kuadrin e objektivit te e konkurence rajonale dhe
punesimit si dhe te konvengjernces identifikohen
kater fusha :
– Permiresimi i kapaciteteve te adoptimit te puntoreve dhe te
ndermarjeve
– Aksesi ne pune dhe rritja e pjesmarrjes ne tregun e punes
– Riforcimi i perfshirjes sociale dhe lufta kunder diskreminimit
– Partneriteti per reforemn ne fushen e edukimit dhe shendetit
• Ne kuadrin e konvergjences konceptohen dhe dy
fusha suplementare :
– Rritja dhe permiresimi i investimeve ne kapitalin njerezor, dhe
pikerisht ne arsim dhe ne formim profesional
– Riforcimi i kapacitetteve institucionale dhe efikasitetin i
administrates publike ne nivel nacional, rajonal dhe lokal
 Fondet europiane te rregullimit ndaj globalizimit

• Vendimi i Keshillit te Europes dhjetor 2005

aprovimin e shumes 500 milion Euro
– Princimi i ketij fondi eshte te mbeshtes me nje asistence
plotesuese per punesim personave te cilet kane humbur punen
per shkak te modifikimeve te struktures boterore te tregtise
– Rikonvertimi i tyre profesional ose kerkimi i nje pune te re
– Kriteret e perfitimit jane teper strikte – pushimet nga puna duhet te
jene ne nje numer te konsideruar
– Shpenzimet kryhen ekzluzivisht ne menyre aktive ne favor te
punesimit,
• Ndihme ne kerkim te punes
• Formim profesional
• Vet punsim dhe ndihme ne krijimin e ndermarjeve
– Proceduara eshte e shpejte ne ndryshim me fondet e programuara
disa vjecare
 Bashkepunim, konvergjence dhe
shkembim ?

• Punesimi
• Mbrotja sociale
• Edukimi dhe formim profesional
• Program i integruar ne fushen
sociale
 Konvergjenca ?
• Konvergjenca e konceptuar ne dy karekteristika
kryesore :
– Fiksimi i objektivave se sa i mundesive – burimeve
– Analizohen dhe vleresohen mundesite – burimet se sa identifikimi i
politikave dhe perpjekjeve
• Strategjia e Lisbones – mars 200 per ta bere
Unionin europian ekonomine me kompetitive te
botes riforcon kete qasje
– Modernizimi i modelit social europian
– Percaktimi i objektivit te nivelit te punesimit
• Zhvillim i idese se Unioni ekonomik – UEE dhe
Unioni monetar UEM nuk mund te adaptojne
zgjidhje teper divergjente ne fushen sociale
 Etapat e procesit te punesimit

• Deri ne vitet 1980 ceshtja e punesimit dhe

papunesise trajtohej si nje ceshtje jo
rendesishme, por faktoret si
– Efektet e shokut te karburanteve
– Fillimit te renies se rritmit te rritjes
– Rritja e papunesie
• Kane detyruar keshillin te adaptojne
– Rezoluta dhe fonde sociale per te ndihmuar kategoritee
prekura
• Papunesia dhe politikat e punesimit ngelen
ceshtje politikisht sensitive ne nivel nacional
dhe vendet antare nuk kane deshire te transferojne
ose te ndajne kompetencat ne kete fushe
 Etapat e procesit te punesimit

• Libri i Bardhe i rritjes ekonomike, konkurences

dhe punesimit, pike e nisjes per nje strategji
kundrejt krijimit te nje ambjenti favorizues per
punesim, reformimin e tregut te punes dhe
integrimin e ceshtjes se punesimt ne politiken
komunitare duke u perqendruar ne:
– Investim ne edukim dhe formim profesional
– Rritjen e fleksibilitetit te mobilitetit te puntoreve
– Ulja e kostos se punetoreve pak te kualifikuar
– Decentralizimin dhe inisjativen per zgjedhjen e
kohes se punes
 Etapat e procesit te punesimit
• Traktati i Amseterdamit – 1997
– Njohja e punesimit si je ceshtje me interes te perbashket
– Fiksimin e kuadrit per trajtimin e kesaj ceshtje
– Bashkerendimi i komptencave ndermjet vendeve antare te
kompetencave ne kete fushe
• Luksenburg – 1997 koordinimi i politikave per punesim, si :
– Permiresimi i kapaciteteve te integrimit profesional
– Zhvillimi I esprit e ndermarrjes
– Inkurajimi i kapacitetit te adaptimit te puntoreve dhe te ndermarjeve
per shkak te transferimeve teknollogjike
– Fiksimi i objektivave sasior ne lidhje me punesimin
• Lisbona – 2000
– Fiksimi i objektivit te punesimit
• Niveli i punesimit global 70% ne 2010
• Niveli i punesimit te grave > 60% ne 2010
• Stokolm -2001
– Fiksimi i nje objektivi shtese per moshen 55-64 – 50% ne 2010
 Etapat e punesimit

• Perqindja e punesimit e vendeve antare tregon se

ekziston nje rezerve e rendesishme e fuqise
puntore e pa shfrytezuar qe perfaqeson :
– Nje rezerve potenciale per rritjen ekonomike
– Ne kushtet e evolucionit demografik dhe plakjes se popullsise
eshte nje mundesi per te lehtesuar financimin e regjimeve
sociale
– Niveli i punesimit ne Unionin Europian ka zbritur nga 65.5% ne
1973 ne 60.5% ne vitin 1997
• Strategjia europiane per punesimin nuk ka ndonje
zhvillim pozitiv, per faktin se papunesia mbetet e
larte
– Objektivi perfaqsesonte nje rritje vjetore 3% vjetore, por duke
filluar nga 2002 rritja nuk ka ndjekur krijimin e vendeve te punes
– Ne 2004 rritja e punesimit eshte limituar ne 0.6%
– Niveli i punesimit te moshes 55-64 vjec ka nje zhvillim te limituar
 Mbrojtja sociale

• Harmonizimi i sistemeve sociale

– Me zgjerimin e EU me vendet e reja eshte rritur diversiteti i
rregjimeve sociale
– Diferencat e rregjimeve sociale pengojne levizjen e lire –
gje qe kerkon qe cdo puntore te kete nje mbrojtje sociale
• Problemet e sistemeve sociale, qe me gjithe
diversitetin e tyre, ato kane te njejten natyre te
problemeve
– Plakja e popullsise
– Evolucioni i strukturave familiare
– Papunesi ne rritje
– Evolucion i formave dhe situatave te varferise
– Rritje e kostos se sherbimeve mjeksore
 Sfidat e politikes se mbrojtjes sociale
• Europa duhet te mbaje nje nivel te larte te mbrojtjes
sociale
– Diversiteti i nivelit te shpenzimeve nga 28 % e PPB, nga 16 %
apo deri 32% luan nje rol themelore ne rishperndarjen e te
ardhurave dhe ne kohezionin social, stabilitetin politik dhe
progresin ekonomik
• Reformimin e mbrojtjes sociale, nje mbrojtje me
fleksibile kundrejt punesimit
– Me ndryshimet teknollogjike dhe ndryshimin e natyres se punes
duhet nje ekuliber ndermjet flesbilitetit dhe mbrojtjes
• Adoptimi i mbrojtjes sociale me plakjen e popullsise
– Kjo kerkon rikonsiderimin kushtet e daljes ne pension dhe
menyren e kalkulimit te pensionit,
– Kerkeses se larte pe sherbime mjeksore
• Adoptimin e mbrojtjes sociale ne nje nivel te ri te
ekuilibrit ndermjet gjinive
 Edukimi dhe formimi profesional

• Traktati i Romes ka parashikuar per me formimin profesional,

“percaktimin e principeve te pergjitheshme per te zbatuar nje
politike te perbashket”
• Ne vitet 1980 politika e edukimit dhe formimit profesional do te
zhvillohet realisht
• Libri i bardhe do te percaktoj te rendesishem dhe so ta ktheje
investimin ne edukimin dhe formimin profesional si nje nga
kushtet kryesore te konkurences ne Unionin Europian
• Programet e medha te grupuar ne dy instrumenta kryesore te
bashkepunimit
– Programi Sokrates
• Edukimi Universitar - ERASMUS
• Edukimi shkollor – COMENIUS
• Mesimi i gjuheve – LINGUA
• Edukimi ne distance
• Edukimi I te rriturve
• Shkembimi I informacionit dhe eksperiences
– Programi LEONARDO DA VINCI
• Permiresimi i kualitetit te formimit profesional
 Efektet e Globalizimit
• Globalizimi dhe zhvillimi i teknollogjive dhe kryesisht ajo e
informacionit si dhe komunikimi ka rritur ne avantazh
fleksibilitetin e ndermarrjeve qe duhet ne vazhdimesi te
korrigjojne oferten e tyre
• Trajektorja profesionale me e pasigurt dhe jo stabel
• Nje mobilitet me i madh karakterizon punesimin
• Domosdoshmeria per te ndryshuar punen dhe profesionin
shume here gjate jetes se tyre aktive
• Nevoja pe te mbrojtur punonjesit nga humbja e punes ose nga
ndryshimet e kushteve te punes
• Nevoja per te pasur nje sistem te edukimit qe mundeson
perfitimin e kompetencave me te medha mbi bazen e rritjes
se kapaciteteve si dhe formimit gjate gjithe jetes aktive
• Kompanite duhet te ristrukturohen – globalizimi ne rritje i
prodhimit dhe i tregjeve zgjeron hapsiren e nderhyrjes se
kompanive, rrit konkurencen, imponon ristrukturimin, si dhe per te
perfituar nga nje kosto me e ulet imponon transferimin e
aktiviteteve ne tregje te reja
 Objektivi i edukimit dhe formimit
profesional

• Permiresimi i cilesise dhe efikasitetit te sistemeve te

edukimit dhe te formimit profesional ne vendet antare
• Te lehtesoje aksesin ne te gjitha sistemet e edukimit dhe
formimit
• Hapja ndaj fenomenit te globalizimit e sistemeve te edukimit
dhe te formimit profesional
• Procesi i Bolonjes – me qellimin per te ndertuar nje
hapsire europiane te studimeve te larta rreth tre cileve
– Diplome, Master, Doktorature
– Nje sistem i akumulimit dhe transferimit te kredive
– Mobilitetin e studenteve, te pedagogeve dhe kerkuesve
• Procesi i Kopenhages - me qellim te krijimit te nje kuadri
komunitar per formimin profesional
– Favorizimin e transparences se kualifikimeve dhe te kompetencave
– Percaktimi i nje pakete dokumentash e quajtur EUROPASS me qellim te
prezantimit te kualifikimit dhe kompetences se puntoreve
 Rezultatet e politikes se edukimit dhe
formimit profesional
• Reformat kane nje progres ne vendet antare - shpenzimet
publike ne arsimin ne % te PPB jane rritur ne te gjitha
vendet antare , mesatarisht nga 4.9% ne 2000 ne 5.2% ne
2002, me gjithe diferencen nga 4 deri ne 8 % ndermjet
vendeve antare
• Strategjia e formimit profesional gjate gjithe jetes eshte
plotesisht e pecaktuar por ne fakt perqindja e personave per
te ndjekur formimin duhet te rritet
• Numri i konsiderueshme i te rrinjve qe ndalojne shkollen ne
nivelin elementar te kualifikimit eshte nje sinjal shqetsues
• Ndersa per arsimin e larte, investimi mbetet nje sfide per
vendet Europiane, me 1.28% te PPB ne vitin 2001 ndersa
Kanadaja dhe SHBA respektivisht 2.5 dhe 3.25% e PPB
• Permiresimi i kualitetit i edukimit dhe formimit profesional
mbetet nje sfide e rendesishme per te ardhmen
 Nje hapsire me nje program te integruar ne
fushen sociale
• Barazia e shanseve ndermjet gjinive
– Zvoglimi i pabarazise ne tregun e punes dhe ne formimin
profesional nepermjet fondeve strukturore
– Nje fond ne rreth 10 milion Euro – ne formen e projektit pilot
• Lufta kunder diskriminimit
• Aksioni ne favor te personave handikap
• Komisioni ka marre vendim per te strukturuar
aktivitet per punesim dhe politiken sociale ne
dy fusha kryesore :
– Forma e pare nenkupton nje program te integruar per punesim
dhe solidaritet social “ PROGRESS”, 2007 – 2013, e cila
permblesh programet e cituar me siper
– Forma e dyte eshte quajtur “ Mbeshtetje e dialogut social, dhe
qarkullimi i lire i puntoreve”
 Konkluzion
• Sfidat per integrimin dhe ndryshimet e reformave ne
fushen sociale kerkojne perpjekje afat gjata
• Zgjedhjet e vendimeve ne fushen sociale
komunitare jane me komplekse per faktin e zgjerimit
ne 27 antare me nje diversitet te theksuar te
rregjimeve sociale
• Perballe rezikut qe kalon Europa - risku drejt
mbylljes nacionale, abndonimi i idese se Europes
nga qytetaret ne nivel komunitar, apo i venies ne
dyshim i integrimit komunitar dhe i konkurences se
sistemeve sociale
• Megjithate sondazhet e Eurobarometrit tregojne, qe
pritshmeria e qytetareve eshte e forte per nje
Europe me solidare me e afte per t’ju pergjigjur
shqetsimeve te tyre me karakter social
Produktiviteti
Produktiviteti
Gini - koefiçient
Niveli i varferise - krahasimi
Niveli i varferise – 60% e te ardhurave
mesatare - 2005