ÜRİNER SİSTEM

HASTALIKLARI VE
TESTLERİ
Böbrekler,

• Homeostazisin düzenlenmesinde
önemli fonksiyonlara sahip
organlardır.

• İdrar bu aktivitelerin bir

ürünüdür.
 İdrar analizi,
• Veteriner hekimlikte en yaygın
kullanılan testtir.

• Uygun şekilde yapılan bir idrar

analizi,üriner sistem fonksiyonu
hakkında önemli bulgular sağlar.
 İdrar örnekleri,

• Ürinasyon sırasında,
• İdrar kesesine dıştan palpasyonla
basınç uygulayarak,
• Kateterizasyonla,
• Sitosentez yoluyla alınabilir.

*Kedi,köpek-----sistosentezis
*At,sığır------------kateterizasyon
İdrar analizi,idrar örneği alındıktan sonra
en kısa süre içinde yapılmalıdır.
Eğer hemen yapılamayacaksa buzdolabında
6 saat süreyle bekletilebilir (+4 C).

*Ancak idrar sedimenti muayenesi

idrar alındıktan 30dk.içinde
yapılmalıdır.
Biyokimyasal yönden idrar muayeneleri
üç kısımda incelenebilir.Bunlar;

 Fiziksel muayeneler
 Kimyasal muayeneler
 Mikroskobik muayeneler.
Fiziksel Muayeneler

• İdrarın rengi ve berraklığı

• İdrarın dansitesi
Kimyasal muayeneler

• PH
• Protein
• Glikoz
• Ketonlar
• İdrarda kan
• İdrarda bilirubin
• İdrarda nitrit
Mikroskobik muayene

• Eritrositler ve lökositler
• Epitel hücreleri
• Mikroorganizmalar
• Kastlar
• Psödokastlar
• Kristaller
• Sperm
Fiziksel Muayeneler
 İdrarın rengi ve berraklığı

İdrar normal rengini ürokromdan

alır.

*Koyu sarı-----konsantre
*Açık sarı veya renksiz-----dilue
İdrar rengindeki değişikliklerin sebebi;

• Hematuri (bulanık kırmızı)

• Hemoglobinuri (berrak kırmızı)
• Bilirubinuri (yeşilimsi-sarı)
• Pyuri (bulanık)
• Myoglobinuri (kahverengi-kırmızı)
*Hematuri ve hemoglobinüride şüpheye
düşüldüğünde ne yapılmalı?

Santrifüj

Eğer kırmızılık kaybolur idrar

berraklaşırsa hematuri,aksine hiçbir
değişiklik olmazsa hemoglobinuridir.
 İdrar Dansitesi

Dansite idrar içinde çözünmüş olarak

bulunan üre,ürik asit,tuz gibi maddelerin
idrardaki su miktarına oranıdır.

Refraktometre ile ölçülür.

Glomerular filtratın dansitesi;

1.008-1.012  izostenüri (hasta idrarı

konsantre edemez).

<1.007  hipostenüri (böbrekler görev

yapamıyor).

>köpekte 1.030 , kedide 1.035  yeterli

konsantre edebilme yeteneği.
Kimyasal Muayeneler

 Ph

Açlık,ateş,Metabolik ve
respiratorik asidozis,Fanconi
sendromu-----pH azalır.

Metabolik ve respiratorik
alkalozis,bakteriyel
sistitis,prostatitis-----pH artar.
 Proteinuri

Normal idrarda protein bulunmaz!!!

 Preglomerular proteinuri
-Fonksiyonel proteinuri (soğuk,stres,ateş)
-Aşırı yüklenmiş proteinuri (myeloma)
 Glomerular proteinuri
(glomerulonefritis ve renal amiloidozis)

 Postglomerular proteinuri
(yangı,neoplazi,sistitis)
 Glikozuri

Normal idrarda glikoz bulunmaz!!!

Nedeni;
-Hiperglisemi
-Üriner sistem hemorajisi olabilir.
* İdrarda glikoz
tayininde kullanılan
en yaygın metot
enzim dipstiktir.
 Ketonuri

Normal idrarda keton cisimleri bulunmaz!!!

Malnutrisyonda görülebilir.

Dipstik,Tablet(Acetest) veya Rothera

ayıracıyla belirlenir.
 Hemoglobinuri ve Myoglobinuri

İdrarda kan  Santrifüj  hemoglobinuri,

hematuri ayrımı sağlanır.  amonyum sülfat
presipitasyon testi  myoglobinuri ve
hemoglobinuri ayrımı sağlanır.
 Hematuri

İdrar dipstikle veya tercihen idrar

sedimentinin mikroskobik muayenesi ile
belirlenir.

Akut renal yetmezlik,travma,

pyelonefritis,sistitiste hematuri
görülebilir.
 Bilirubinuri

İdrar dipstik ve bazen oksidasyon

metoduyla belirlenir.

Hepatik hastalıklar ve posthepatik safra

kanalı obstruksiyonu
Köpeklerde normal idrar dansitesi 1.020
veya daha yüksek olduğunda hafif
bilirubinuri görülebilir.

Normal kedilerde idrar dansitesi ne

olursa olsun bilirubinuri görülmez !!!
 Ürobilinojen

Hayvan türlerine göre değişen miktarlarda

normalde kanda bulunur.

Kan dolaşımına katılan ürobilinojenin bir

bölümü böbreklerden atılır.

Obstrüktif karaciğer hastalık

semptomları + Ürobilinojen (-)  tam
safra kanalı obstrüksiyonu
 Nitrit

İdrarda normal olarak çok düşük

seviyelerde bulunur.

Nitrit testinden pozitif sonuç alınması

idrar yolu enfeksiyonunun direkt ve basit
bir göstergesidir.(Özellikle E.coli)
 Mikroskobik Muayeneler
 Eritrosit ve Lökositler

*Eritrosit  Hematuri
(Yangı ve hemoraji)

*Lökosit  Pyuri
(Enfeksiyon ve yangısal hastalıklar)
 Epitel hücreler
 Mikroorganizmalar
 Kastlar
 Psödokastlar
 Kristaller
 Sperm
Böbrek Fonksiyon Testleri

 Glomerular Fonksiyon Testleri

-Kan Üre Nitrojen ve Serum Kreatinin

 Tubuler Fonksiyon Testleri

-Enzimuri
Kan Üre Nitrojen ve Serum Kreatinin

Homojen olarak vücut sıvılarına yayılır ve

böbrek glomeruluslarından filtre edilirler.

*Tubuler akış ile üre nitrojen

reabsorbsiyonu ters orantılıdır.

Glomerular filtrasyonu geçen ürenin

%25-40’ı tubuluslarda geri emilir.
Kreatinin BUN un aksine böbrek tubuluslarından
absorbe edilemez!!!

Diyetten etkilenmez,günlük üretimi nispeten

stabildir ve üre oluşumunu etkileyen faktörlerden
etkilenmez.

En önemli nonrenal faktör muskuler

hastalıklardır.
• Kusma
• Kilo kaybı
• Kronik nonrejeneratif anemi
• Poliüri
• Polidipsi
• Oliguri-anuri
• Kronik üriner sistem enfeksiyonu
• Dehidrasyon
• Üriner hastalık süphesi olan
hastalarda endikedir.
Hayvanlarda ortalama normal üst sınır BUN ve
SKR konsantrasyonları sırasıyla 30 mg/dl ve
2 mg/dl ’dir.

Bu değerlerin yüksek olması GFR ‘nın

azalmış olduğunu gösterir.Bu
azalmanın nedenleri;
-Prerenal nedenler (şok,dehidrasyon,kalp
yetmezliği)

-Renal nedenler (glomerular hastalıklar,

nekrozis)

-Postrenal nedenler (üretral obstruksiyon

ve/veya üretral ruptur)
• Kreatinin klirensi
• Sodyum sülfanilat yarı ömrü
 Enzimuri

Köpek,at ve koyunlarda
kullanılmaktadır.

Enzim aktiviteleri azotemi

gelişmeden önce artar ve
böylece akut renal tubuler
hasarın erken duyarlı
indikatörüdürler.
• N-asetil-B-D glukozaminidaz (NAG)
aktivitesi proksimal tubuler hasarı
gösterir.

• &-Glutamil transferaz (GGT) renal

tubul hücrelerinin hasarını gösterir.
• Hickey-Hare testi
• Su eksiltme testi
• Eksojen Vazopressin testi
• Elektrolitlerin fraksiyonel klirensi
Renal Hastalıklarda Diğer Serum Biyokimyası Bulguları

• Potasyum
Akut veya kronik renal
hastalık  hiperkalemi
Fanconi sendromu 
hipokalemi

• Sodyum
Fanconi sendromu 
hiponatremi
• Klorid/Bikarbonat
İlerlemiş renal hastalıklarda yetersizliği oluşur.

• Fosfor
Fanconi sendromu  hipofosfotemi

• Kalsiyum
Kronik renal hastalıklarda  hipokalsemi
• Kan pH sı
Fanconi sendromu 
asidozis

• Lipidler
Nefrotik sendrom 
hiperlipidemi
Beni dinlediginiz
için tesekkür
ederim…