http://TinChungKhoan24h.Com http://BanSimCu.Com http://TraoDoiDoCu.

Com

Y BAN CHNG KHON NH NC TRUNG TM NGHIN CU V BI DNG NGHIP V CHNG KHON TS. o L Minh (Ch bin)

Gio Trnh

NHNG VN C BN V CHNG KHON V TH TRNG CHNG KHON

CNG TY C PHN THNG MI V IN T S 1 http://TinChungKhoan24h.Com

CHNG I TNG QUAN V TH TRNG CHNG KHON I. GII THIU V TH TRNG TI CHNH 1. Bn cht v chc nng ca th trng ti chnh 1.1. Bn cht ca th trng ti chnh Trong nn kinh t, nhu cu v vn u t v cc ngun tit kim c th pht sinh t nhng ch th khc nhau. Nhiu ngi c c hi u t sinh li th thiu vn, tri li nhiu ngi c vn nhn ri li khng c c hi u t. Do hnh thnh nn mt c ch chuyn i t tit kim sang u t. C ch c thc hin trong khun kh th trng ti chnh. Nhng ngi thiu vn huy ng vn bng cch pht hnh ra cc cng c ti chnh nh c phiu, tri phiu. Nhng ngi c vn d tha, thay v u t vo my mc thit b. nh xng sn xut hng ho hay cung cp dch v, s u t (mua) vo cc ti sn ti chnh c pht hnh bi nhng ngi cn huy ng vn. Vy, th trng ti chnh l ni din ra s lun chuyn vn t nhng ngi c vn nhn ri ti nhng ngi thiu vn. Th trng ti chnh cng c th nh ngha l ni mua bn, trao i cc cng c ti chnh. Hot ng trn th trng ti chnh c nhng hiu ng trc tip ti s giu c ca cc c nhn, ti hnh vi ca cc doanh nghip v ngi tiu dng, v ti ng thi chung ca ton b nn kinh t. 1.2. Chc nng ca th trng ti chnh a. Dn vn t nhng ni tha vn sang nhng ni thiu vn y l chc nng kinh t ch yu ca th trng ti chnh. Thng qua hot ng ca cc ch th trn th trng, cc ngun ti chnh c lun chuyn cung v cu v vn gp nhau. Qu trnh lun chuyn vn trn th trng ti chnh lm tng qu trnh chuyn cc ngun tit kim thnh u t. Qu trnh lun chuyn vn c th hin qua s sau y: (S ) Bn tri ca s l nhng ngi tit kim v cho vay vn: Bn phi l nhng ngi phi i vay vn ti tr cho chi tiu. Ngi tit kim - cho vay ch yu l cc h gia nh, tuy nhin, cc doanh nghip v chnh ph, v ngi nc ngoi i khi cng c tin d tha v em cho vay s tin . Ngi i vay - chi tiu quan trng nht l cc doanh nghip v chnh ph, song h gia nh v ngi nc ngoi i khi cng i vay mua sm to, dng v nh . Cc mi tn cho thy cc dng vn chy t ngi tit kim - cho vay sang ngi i vay - chi tiu qua hai knh. knh ti chnh gin tip, cc ch th tha vn khng trc tip cung ng vn cho ngi thiu vn m gin tip thng qua cc trung gian ti chnh nh cc ngn hng, cc t chc nhn tin gi tit kim v cho vay, cc cng ty bo him hay cc t chc ti chnh tn dng khc. knh ti chnh trc tip, cc ch th d tha vn trc tip chuyn vn cho cc ch th thiu vn (ngi tiu dng, ngi u t) bng cch ma cc ti sn ti chnh trc tip do cc ch th thiu vn pht hnh thng qua cc th trng ti chnh.

Nh vy, chnh th trng ti chnh gip cho ngun vn vn ng t ni tha vn n ni thiu vn, gip cho qu trnh giao lu vn c nhanh chng v hiu qu. Nh tn dng c cc ngun vn l t, tm thi nhn ri a vo sn xut, kinh doanh, u t xy dng nhm em li li ch cho cc i tc tham gia th trng, ng thi phc v nhu cu pht trin ca ton b nn kinh t. b. Hnh thnh gi ca cc ti sn ti chnh Thng qua s tc ng qua li gia ngi mua v ngi bn, gi ca cc ti sn ti chnh c xc nh, hay ni cch khc, li tc cn phi c trn mt ti sn ti chnh c xc nh. Yu t thc y cc doanh nghip gi vn chnh l mc li tc m cc nh u t yu cu; v chnh c im ny ca th trng ti chnh pht tn hiu cho bit vn trong nn kinh t cn c phn b nh th no gia cc ti sn ti chnh. Qu trnh c gi l qu trnh hnh thnh gi. c. To tnh thanh khon cho ti sn ti chnh Th trng ti chnh to ra mt c ch cc nh u t c th bn ti sn ti chnh ca mnh. Chnh nh vo c im ny m ngi ta ni rng th trng ti chnh to ra tnh thanh khon cho nn kinh t. Nu thiu tnh thanh khon, ngi u t s buc phi nm gi cc cng c n cho ti khi o hn, hoc nm gi cc cng c vn cho ti khi cng ty ph sn phi thanh l ti sn. Mc d tt c cc th trng ti chnh u c tnh thanh khon, song mc thanh khon gia cc th trng li khc nhau. d. Giam thiu chi ph tip kim v chi ph thng tin cho cc giao dch c th din ra, nhng ngi mua v nhng ngi bn cn phi tm c nhau; mun th, h cn phi tiu tn tin v thi gian cho vic qung co ca mnh v tm kim i tc. l nhng chi ph tm kim. Bn cnh l cc chi ph thng tin gn lin vi vic nhn nh cc gi tr du t ca mt cng c ti chnh, tc l khi lng v tnh chc chn ca dng tin d kin thu c t u t. Nh tnh tp trung, khi lng giao dch v gi tr giao dch ln, thng tin c cung cp y v nhanh chng, th trng ti chnh cho php gim thiu nhng chi ph ny. e.n nh v iu ho lu thng tin t Bn cnh cc chc nng k trn, th trng ti chnh cn c chc nng n nh v iu ho lu thng tin t, m bo s pht trin lnh mnh ca nn kinh t. Thng qua vic mua bn cc tri phiu, tn phiu chnh ph ca ngn hng trung ng trn th trng ti chnh, chnh ph c th to ra ngun thu b p thm ht ngn sch v kim sot lm pht. Ngn hng trung ng cng c th mua bn ngoi t trn th trng ngoi hi iu chnh lng cung v cu ngoi t nhm gip chnh ph n nh t gi hi oi. 2. Cu trc ca th trng ti chnh Tu theo cc tiu thc khc nhau, ngi ta c th phn loi th trng ti chnh theo nhiu cch khc nhau: 2.1. Th trng tin t v th trng vn Cn c vo thi hn lun chuyn vn, th trng ti chnh c chia thnh th trng tin t v th trng vn. Th trng tin t

Th trng tin t l th trng mua bn, trao i cc cng c ti chnh ngn hn (thng c thi hn di 1 nm). Thng qua th trng tin t, cc ngun vn nhn ri c chuyn t nhng ni tha vn sang nhng ni thiu vn v c nhu cu u t, gp phn tng hiu qu phn b ngun lc ca x hi. Th trng tin t cn l ni ngn hng trung ng thc thi nghip v th trng m nhm kim sot lng tin d tr ca cc ngn hng thng mi v iu tit lng tin cung ng. Th trng tin t c mt s c trng c bn sau: - Cc cng c ca th trng tin t c thi gian o hn trong vng mt nm nn c tnh thanh khon cao, ri ro thp v hot ng tng di n nh. - Hot ng ca th trng tin t din ra ch yu trn th trng tn dng do gi c hnh thnh trn th trng ny c biu hin thng qua li sut tn dng ngn hng. Th trng tin t bao gm th trng lin ngn hng, th trng chng khon ngn hn, th trng ngoi hi, th trng tn dng... Th trng tn dng bao gm cc hot ng tn dng ca ngn hng thng mi, l hot ng huy ng vn v cho vay vn ngn hn. Th trng lin ngn hng hot ng nhm gii quyt nhu cu vn tn dng gia cc ngn hng vi nhau trc khi ngn hng thng mi i vay chit khu ti ngn hng trung ng. Th trng chng khon ngn hn l ni thc hin cc giao dch mua bn, chuyn nhng v trao i cc giy t c gi ngn hn nh tn phiu kho bc, k phiu ngn hng, chng ch tin gi tit kim v cc giy t c gi ngn hn khc. Th trng ngoi hi l ni din ra cc giao dch, mua bn, chuyn nhng, vay v cho vay bng ngoi t. Th trng ngoi hi l mt b phn quan trng ca th trng tin t, s tc ng qua li gia cung v cu trn th trng ny s hnh thnh v nh hng n t gi hi ot, mt trong cc bin s quan trng ca nn kinh t. Th trng vn Th trng vn l th trng mua bn, trao i cc cng c ti chnh chung v di hn (thng c thi hn trn 1 nm). So vi cc cng c trn th trng tin t, cc cng c trn th trng vn c tnh thanh khon km hn v ri ro cao hn, do chng c mc li tc cao hn. Vai tr ch yu ca th trng vn l cung cp ti chnh cho cc khon u t di hn ca chnh ph, doanh nghip v h gia nh. Th trng vn bao gm th trng chng khon, th trng vay n di hn, th trng tn dng thu mua, th trng cm c, th trng bt ng sn 2.2. Th trng n v th trng vn c phn Cn c vo cch thc huy ng vn, th trng ti chnh c chia ra thnh th trng n v th trng vn c phn. Th trng n Th trng n l th trng mua bn cc cng c n nh tri phiu, cc khon cho vay,...

Th trng n c c trng l cc cng c giao dch u c k hn nht nh, c th l ngn hn, trung hn hoc di hn tu theo cam kt n gia ch n v ngi mc n. S hot ng trn th trng n ph thuc rt ln vo bin ng ca li sut ngn hng. Th trng vn c phn Th trng vn c phn l th trng mua bn cc c phn ca cng ty c phn. c trng ca th trng ny l cc cng c trn th trng ny khng c k hn m chi c thi im pht hnh, khng c ngy mn hn. Ngi mua c phiu ch c th ly li tin bng cch bn ln c phiu trn th trng hoc khi cng ty tuyn b ph sn. Khc vi th trng n, hot ng ca th trng vn c phn ch yu ph thuc vo hiu qu kinh doanh ca cng ty c phn. 2.3. Th trng s cp v th trng th cp Cn c vo tnh cht ca vic pht hnh cc cng c ti chnh, th trng ti chnh c chia thnh th trng s cp v th trng th cp. Th trng s cp Th trng s cp l th trng trong cc cng c ti chnh c pht hnh ln u v c bn cho ngi u tin mua chng. Do l pht hnh ln u nn th trng ny cn c gi l th trng cp mt. Th trng ny t quen thuc vi cng chng u t v vic bn chng khon ti nhng ngi mua u tin c tin hnh theo nhng tho thun ring vi s tr gip ch yu ca cc nh ch ti chnh lm nhim v bo lnh pht hnh. Th trng th cp Th trng th cp l th trng giao ch cc cng c ti chnh sau khi chng c pht hnh trn th trng s cp. Th trng th cp cn c gi l th trng cp hai. Hot ng trn th trng th cp din ra trong phm vi rng hn vi tng mc lu chuyn vn ln hn rt nhiu so vi th trng s cp. Tuy nhin vic mua bn chng khon trn th trng ny khng lm thay i ngun vn ca t chc pht hnh m ch chuyn vn t ch th ny sang ch th khc. Th trng th cp hot ng lm cho cc cng c ti chnh c tnh lng cao hn v do to iu kin thun li cho vic pht hnh trn th trng s cp. V vy, c th ni th trng th cp l ng lc thc y s pht trin ca th trng s cp. 3. Cc cng c ca th trng ti chnh 3.1. Cc cng c ca th trng tin t Do c thi gian o hn ngn nn cc cng c ti chnh giao dch trn th trng tin t c c im chung l dao ng gi thp v ri ro thp. Cc cng c ch yu ca th trng tin t bao gm: Tn phiu kho bc L mt cng c vay n ngn hn ca chnh ph do kho bc nh nc pht hnh, thng c pht hnh theo nh k 3 thng, 6 thng, hoc 9 thng. Mc d li sut tn phiu kho bc thng thp hn cc

cng c n khc nhng n rt c a chung trn th trng tin t do tnh an ton v tnh thanh khon cao, d dng chuyn nhng trn th trng th cp. Tn phiu kho bc l cng c nm gi ch yu ca cc ngn hng thng mi. Cc ngn hng ny u t ngun vn ng bng vo tn phiu kho bc thu li tc v quan trng hn, dng n nh tin d tr cp hai, tc chuyn thnh tin mt bt c lc no gii quyt kh khn ti chnh ca ngn hng. Ngn hng trung ng cng c th s dng cng c ny thc hin nghip v th trng m nhm iu chnh lng tin cung ng ra lu thng v kim sot th trng tn dng. Thng phiu Thng phiu hay cn gi l k phiu thng mi l mt loi giy nhn n c bit ngi gi n c quyn i tin khi n hn. Thng phiu bao gm: - Hi phiu: l phiu ghi n do ngi bn hng tr chm k pht trao cho ngi mua hng tr chm trong yu cu ngi mua phi tr mt s tin nht nh khi n hn cho ngi bn hoc bt c ngi no xut trnh hi phiu ny (ngi th hng). - Lnh phiu: l giy nhn n do ngi mua hng tr chm k pht trao cho ngi bn hng tr chm trong ngi mua cam kt tr mt s tin nht nh khi n hn cho ngi th hng. - Chng ch lu kho: l giy do mt cng ty kinh doanh kho bi k pht, tha nhn c gi hng ho cho ngi ch hng k gi v cam kt giao hng cho ch hng hay mt ngi no do ch hng ch nh bng cch k hu. Cc chng ch tin gi c th chuyn nhng L giy chng nhn v vic gi tin v l mt cng c vay n ca ngn hng i vi ngi gi tin. Trn chng ch qui nh ngi s hu n s nhn c mt khon tin li nh k v nhn s vn khi o hn. Ngi nm gi chng ch ny khng c rt tin trc khi n hn m ch c th thu hi tin bng cch bn li trn th trng th cp. Chng ch tin gi l mt cng c quan trng trong vic to ngun vn hot ng v m bo tnh thanh khon cho ngn hng. Chp phiu ngn hng L giy do mt cng ty pht hnh, bo m rng mt ngn hng s thanh ton v iu kin mt khon tin nht nh vo mt thi im nht nh trong tng lai cho ngi nm gi giy ny. Cng ty trc khi pht hnh cng c ny buc phi gi vo ti khon ngn hng mt khon tin tng ng vi lng tin ghi trn chp phiu. Ngi nm chp phiu ngn hng cng c th chit khu li trn th trng thu tin trc. Li sut ca cng c ny tng i thp do tnh an ton cao. 3.2. Cc cng c trn th trng vn Cc cng c trn th trng vn bao gm cc cng c vn v cc cng c n c thi gian o hn trn mt nm. Loi cng c ny c bin ng gi mnh hn v tnh thanh khon thp hn cc cng c trn th trng tin t v c coi l nhng khon u t kh ri ro. Nhng loi cng c chnh l c phiu (cng c vn) v tri phiu (cng c n). Ngoi ra cn c cc cng c chuyn i hoc cc cng c pht sinh.

C phiu: l giy Chng nhn quyn s hu v li ch hp php i vi thu nhp v ti sn ca mt cng ty c phn. C phiu bao gm nhiu loi khc nhau nh c phiu thng, c phiu u i c tc, c phiu u i d phn... Tri phiu: l giy chng nhn vic vay vn ca mt ch th (ch th pht hnh) i vi mt ch th khc (ch th cho vay vn). Trn tri phiu quy nh hng k ch th pht hnh phi tr cho ngi nm gi tri phiu mt khon tin nht nh (li tc tri phiu) v ti thi im o hn phi hon tr khon vn cho vay ban u. C nhiu loi tri phiu khc nhau nh tri phiu cng ty, tri phiu chnh ph, tri phiu th, tri phiu c th chuyn i... Cc khon tn dng cm c: l cc khon cho vay i vi cc doanh nghip hoc cc h gia nh mua nh , t ai. bt ng sn v dng chnh cc ti sn ny lm th chp cho khon vn vay. Cc khon tn dng thng mi: l cc khon cho vay trung, di hn ca cc ngn hng thng mi hoc cc cng ty ti chnh cho ngi tiu dng hoc cc doanh nghip c nhu cu vay vn. Cc khon tn dng ny trng khng c giao dch mua bn trn th trng th cp nn tnh thanh khon rt thp. Chng ch qu u t: l mt loi chng khon do cng ty qun l qu i din cho mt qu u t chng khon pht hnh, xc nhn quyn hng li ca ngi u t i vi qu. 4. Cc trung gian ti chnh Trung gian ti chnh l nhng t chc lm cu ni gia nhng ngi cn vn v nhng ngi cung cp vn trn th trng. Trung gian ti chnh, d thuc loi hnh no i na, u c chung mt c im l pht hnh cc cng c ti chnh thu ht vn. Mc chnh lch m ngi trung gian nhn c gia li sut cho vay (hay li tc u t) vi li sut huy ng vn chnh l ch ph trung gian hay hoa hng trung gian. Khi nhng ngi c vn k thc s vn ca mnh vo cc trung gian ti chnh, khon u t ca h l u t gin tip; cn khi trung gian ti chnh u t s vn ny, khon u t l u t trc tip. 4.1. Cc loi hnh trung gian ti chnh Cc t chc trung gian ti chnh gm ba nhm chnh: cc t chc nhn tin gi (ngn hng), cc t chc tit kim theo hp ng v cc trung gian u t. a. Cc t chc nhn tin gi y l cc t chc ti chnh trung gian ln nht trn th trng ti chnh xt theo phm vi hot ng v kh nng v vn. Cc t chc ny huy ng vn bng cch m ti khon sc v ti khon tit kim cho khch hng, ng thi s dng s vn huy ng c cho vay theo nhiu hnh thc khc nhau hoc u t vo chng khon. Thu nhp ca cc t chc ny n t hai ngun: thu nhp t cc khon cho vay v mua chng khon; v thu nhp t cc khon ph. Cc t chc nhn tin gi bao gm cc ngn hng thng mi, cc hip hi tit kim v cho vay (S&Ls), cc ngn hng tit kim v cc lin hip tn dng. b. Cc t chc tit kim theo hp ng Cc t chc tit kim theo hp ng nh cng ty bo him v qu hu tr l cc trung gian ti chnh huy ng vn da trn c s hp ng theo nh k. Cc t chc ny c th d on tng i chnh xc khon tin h s thanh ton trong nhng nm ti nn khng phi lo lng v vic thiu vn nh cc t

chc nhn tin gi. Do , cc t chc ny c th u t cc loi chng khon di hn nh tri phiu, c phiu cng ty, cc khon cho vay cm c. Cng ty bo him Cng ty bo him l nhng trung gian ti chnh m nhn vic thc hin mt khon thanh ton mi khi c mt s kin xy ra, vi mt khon ng gp trc ca ngi mun th hng quyn li ny. Cng ty bo him huy ng vn t cc khon ng gp ca nhng ngi tham gia hp ng bo him v s dng phn ln s tin huy ng c mua tri phiu. Cc cng ty bo him cng c th u t vo c phiu song s lng rt hn ch v h ngi tnh ri ro cao ca c phiu. Thu nhp ca cng ty bo him ch yu l cc khon ph, ngoi ra cn c cc khon li tc u t t cc cng c ti chnh. Qu hu tr Qu hu tr c thit lp thanh ton nhng khon li ch ca nhng ngi lao ng khi h v hu. Thnh lp ra nhng qu ny l cc doanh nghip t nhn; cc c quan nh nc hoc a phng; cc nghip on lao ng nhn danh thnh vin ca mnh, v cui cng l cc c nhn c nhu cu. c im ca qu ny l n lin quan n vic u t vo mt ti sn rt km tnh thanh khon, l hp ng v tin hu tr. Ti sn ny khng c em s dng, d ch l th chp cho mt khon vay cho n khi v hu. Tuy nhin, li th ca cc qu ny l cc khon ng gp ca cc ng ch, v mt khi lng nht nh ng gp ca ngi lao ng, cng nh thu nhp t ti sn ca qu, c php ng thu chm. V thc cht, qu hu tr l mt hnh thc tr cng ca ng ch m ngi lm cng khng b nh thu cho n khi rt s tin ny. N c tc dng khuyn khch nhng ngi lm cng li vi doanh nghip. c. Cc trung gian u t Cc trung gian u t bao gm cc cng ty ti chnh, qu tng h v qu tng h th trng ti chnh. Cng ty ti chnh Cng ty ti chnh huy ng vn bng cch bn cc thng phiu hoc pht hnh c phiu, tri phiu. Sau , cng ty s dng s vn ny cho ngi tiu dng vay mua sm nh ca, trang thit b, xe hi... Mt s cng ty ti chnh c mt cng ty m thnh lp bn ti sn ca cng ty mnh. Chng hn, cng ty tn dng Ford c th cho khch hng vay mua t Ford. Qu tng h y l mt loi hnh trung gian ti chnh, hu ng vn bng cch bn chng ch qu cho cc c nhn v dng vn u t vo danh mc c phiu v tri phiu c a dng ho. Cc qu tng h thng c qun l bi mt cng ty qun l qu. Mt cng ty qun l qu c th qun l nhiu qu khc nhau a dng ho u t do mi qu thng ch tp trung u t vo mt s loi chng khon nht nh. Qu tng h th trng tin t Th ch ti chnh tng i mi ny mang cc c trng ca qu tng h nhng c php m ti khon tin gi cho khch hng. Ging nh hu ht cc qu tng h, t chc ny c php bn c

phiu huy ng vn ng thi s dng s vn ny mua cc cng c an ton v c tnh thanh khon cao trn th trng tin t. Li sut ca cc ti sn ny s c thanh ton nh k cho c ng. Trn y l mt s loi hnh trung gian ti chnh ph bin. Mc d phng thc hot ng c th ca t chc ny l khc nhau song chng th hin rt r vai tr trung gian ti chnh c cp di y. 4.2. Vai tr ca cc trung gian ti chnh a. Chuyn i thi gian o hn ca cc cng c ti chnh C th nhn thy chc nng ny r nht thng qua hot ng ca cc t chc nhn tin gi, ch yu l cc ngn hng thng mi. Nh c cc trung gian ti chnh, c ngi u t (ngi gi tin) v ngi i vay u c th la chn dc nhng thi hn thch hp vi mc tiu ca mnh. b. Gim thiu ri ro bng cch a dng ho u t Loi hnh trung gian ti chnh cng phong ph, cc sn phm ti chnh do chng to ra cng a dng. Khi cc nh u t t tin ca h vo cc cng ty u t, nhng cng ty ny c th du t s tin vo, chng hn, c phiu ca mt s ln cc cng ty. Bng cch , cng ty u t a dng ho vic u t v gim thiu c ri ro ca n. iu ny ch c th thc hin dc vi diu kin c dc mt khi lng tin ln; v n gii thch v sao vic a dng ho u t, tc bin nhng ti sn nhiu ri ro thnh nhng ti sn t ri ro hn, li l u th ca cc trung gian ti chnh v rng hn, l li ch kinh t quan trng ca cc th trng ti chnh. c Gim thiu chi ph hp ng v chi ph x l thng tin Nhng nh u t vo cc ti sn ti chnh phi c c nhng k nng cn thit nh gi mt khon du t phn tch kh nng li nhun, mc ri ro ca tng ti sn ti chnh cng nh ca ton b khon mc u t t ra quyt nh mua hoc bn cc ti sn ti chnh. Tuy nhin, cc nh u t c nhn thng khng c iu kin pht trin nhng k nng ny, c v mt thi gian v kin thc. H thng phi thu ngi vit hp ng, lm pht sinh chi ph hp ng. Bn cnh , xc nhn mc tin cy v x l nhng thng tin thu thp dc v ti sn ti chnh v v ngi pht hnh ti sn , nh u t cng phi b ra mt khong thi gian v chi ph nht nh, c gi l chi ph x l thng tin. Cc trung gian ti chnh, vi t cch l cc nh u t chuyn nghip, c th gim thiu tt c nhng chi ph do u th v tnh tp trung, chuyn mn ho v quy m u t ln hn. d. Cung cp mt c ch thanh ton Ngy nay a s cc giao dch c thc hin m khng dng tin mt. Vic thanh ton c th s dng sc, th tn dng, hoc vic chuyn tin in t. Mt s trung gian ti chnh s m nhim vic cung cp nhng phng thc thanh ton ny. Trc y, vic thanh ton khng dng tin mt ch c gii hn cc ti khon vng lai c th k sc ti cc ngn hng thng mi, sau c m rng ra cc hip hi tn dng, v mt s cng ty u t. Thanh ton bng th tn dng trc y cng ch c thc hin ti cc ngn hng thng mi nhng gi dy cc t chc nhn tin gi cng cung cp dch v ny. Nh vy, vic thanh ton khng dng tin mt tr thnh mt trong cc chc nng quan trng ca trung gian ti chnh. 5. Mi quan h gia cc b phn ca th trng ti chnh

Qua nghin cu v cu trc ca th trng ti chnh, ngi ta c th nhn thy gia cc th trng cu thnh c mi quan h cht ch v bin chng vi nhau. Nhng bin ng trn th trng ny s nh hng trc tip hoc gin tip n cc th trng khc. Khi nn kinh t pht trin, th trng ti chnh ngy cng tr nn tinh vi v phc tp, ranh gii truyn thng gia cc cng c ti chnh hay gia cc loi th trng ngy cng mang tnh tng i. Cc cng c ti chnh c lu thng an xen gia cc loi th trng v c chuyn ho ln nhau. nhng cng c mi khng ngng ra i, trong c nhiu loi cng c hn hp mang nhng c trng ca nhiu loi cng c khc nhau. Do cc b phn ca th trng ti chnh cng tr nn gn b cht ch vi nhau. Di y s trnh by mt s quan h tn ti hin nay trn th trng ti chnh. Mi quan h gia th trng tin t v th trng ngoi hi. Th trng ngoi hi v th trng tin t c quan h khng kht vi nhau, khng c th trng no hot ng mt cch c lp tuyt i m chng tc ng qua li v chi phi ln nhau. Mt bin ng trn th trng tin t u dn dn nhng thay i trn th trng ngoi hi. Cc mi quan h hnh thnh gia hai th trng ny ch yu thng qua hai bin s c bn: li sut v t gi. S bin ng ca li sut trn th trng tin t c th tc ng dn cc lung vn di chuyn gia hai th trng ny, nh hng ti mi quan h cung - cu v ngoi t, lm t gi hi oi trn th trng ngoi hi thay i. minh ho cho mi quan h ny c th xem xt mt thc t nh sau: Cho ti thng 6 nm 2000, trong vng hn mt nm, Cc d tr Lin bang M lin tc 6 ln tng li sut. Theo mt phn ng dy chuyn, Ngn hng trung ng chu u cng nng li sut v li sut trn th trng lin ngn hng theo tng ln. Chu nh hng ca xu hng ny, cc ngn hng thng mi Vit Nam cng tng bc nng li sut huy ng ngoi t tng nn c mt khi lng kh ln tin gi VND c rt ra khi ti khon ngn hng mua ngoi t trn th trng v sau li c gi vo ngn hng bng USD hng phn li sut cao hn. Vn huy ng ngoi t tng mnh mt s ngn hng thng mi. Mt khc, mc d li sut huy ng USD c nng ln song vn thp hn li sut USD trn th trng quc t (chnh lch vo khong 1,4 - 1,8% vo thi im u nm 2000), khin cho vic huy ng ngoi t trong nc v chuyn ra nc ngoi hng li sut cao hn tr thnh mt hot ng sinh li hp dn i vi cc ngn hng thng mi. Nhu cu ngoi t trn th trng ngoi hi v vy gia tng nhanh chng v do t gi c xu hng b y ln. Mi quan h gia th trng tin t v th trng chng khon Mi quan h gia th trng tin t v th trng chng khon c th hin thng qua s tc ng ca li sut v t gi hi oi ln gi c chng khon. T gi hi oi l nhn t tc ng mnh m ti quyt nh u t trn th trng chng khon. Khi cc nh u t vo chng khon v s thay th bng ti sn ngoi t v chng khon chnh l tin, nu tin mt gi th gi tr chng khon s b gim. Cc nh u t ny c th s chuyn vn u t ra nc ngoi. Nh vy, tc ng ca t gi hi oi lm dch chuyn u t t th trng chng khon sang th trng hi oi hoc ngc li. Li sut th trng l nhn t tc ng trc tip ti gi c chng khon thng qua vic thay i mc li sut yu cu ca cc nh u t khi chp nhn u t vo chng khon . Khi th trng tin t c

du hiu thay i li sut chit khu v li sut ti chit khu t ngn hng trung ng th lp tc s nh hng ti lng tin cung ng v tc ng ti cung tn dng t pha ngn hng thng mi, ng thi cng tc ng ti gi c chng khon. Tuy nhin, mc tc ng ca li sut vo gi c tri phiu v c phiu li khc nhau. Li sut tc ng trc tip ti gi tri phiu, khi li sut chit khu tng (hoc gim) th gi tri phiu trn th trng s gim (hoc tng). Cn i vi c phiu, quan h gia li sut v gi khng phi l mi quan h trc tip v hon ton mt chiu. Mc nh hng ca li sut ln gi c phiu ph thuc vo nguyn nhn gy ra thay i v mc tc ng ca thay i ny ln dng thu nhp tng lai ca c phiu. Tuy nhin, qua nghin cu cho thy mi quan h gia li sut v gi c phiu thng l ngc chiu do khi li sut th trng tng, gi tri phiu gim th ngi u t c xu hng chuyn t u t c phiu sang tri phiu khin cho gi c phiu gim v ngc li. Tm li, qu trnh lu chuyn vn trn th trng ti chnh th hin s lu chuyn tin t sau y: S (LU CHUYN VN TRN TH TRNG TI CHNH)

Qua s trn ta thy c mc pht trin ca th trng ti chnh c ngha quan trng i vi vic khuyn khch tit kim, khuyn khch u t v thc y qu trnh vn ho trong nn kinh t. c bit y phi k n vai tr ca cc t chc trung gian ti chnh, b phn chuyn ti mt khi lng ng k ngun tit kim a vo u t v gp phn tch cc trong vic y nhanh tc lu chuyn vn. S TIP Qua s trn c th thy th trng ti chnh l i tng tc ng ca cc chnh sch tin t ca ngn hng trung ng (hay rng hn, cc chnh sch ti chnh - tin t ca chnh ph), nhm t c cc mc tiu ca nn kinh t. Tt c nhng bin php chnh sch u tc ng ti cc b phn ca th trng ti chnh theo nhng phng thc khc nhau v an cho nhau. Th trng ti chnh cng pht trin trnh cao, cc knh lin h cng nhiu (do c nhiu loi hnh trung gian ti chnh; cung cp nhiu dch v ti chnh thng qua cc cng c ti chnh ngy cng a dng) th tnh nhy cm vi cc bin php chnh sch cng cao. II. NHNG VN CHUNG CA TH TRNG CHNG KHON 1. S lc v lch s hnh thnh v pht trin th trng chng khon Th trng chng khon ban u pht trin mt cch rt t pht v s khai, xut pht t mt nhu cu n l t bui ban u. Vo gia th k XV ti nhng thnh ph trung tm bun bn phng Ty, cc thng gia thng t tp ti cc qun c ph trao i mua bn cc vt phm hng ho... lc u ch mt nhm nh, sau tng dn v hnh thnh mt khu ch ring. Cui th k XV, thun tin hn cho vic lm n, khu ch tr thnh th trng vi vic thng nht cc quy c v dn dn cc quy c ny c sa i hon chnh thnh nhng quy tc c gi tr bt buc chung cho mi thnh vin tham gia th trng.

Phin ch ring u tin c din ra vo nm 1453 ti mt l im ca gia nh Vanber Bruges (B), ti c mt bng hiu hnh ba ti da vi mt t ting Php l "Bourse" tc l "Mu dch th trng" hay cn gi l "S giao dch". Vo nm 1547, thnh ph Bruges (B) mt i s phn thnh do eo bin Even b lp ct nn mu dch th trng y b sp v c chuyn qua th trn Auvers (B), y th trng pht trin rt nhanh v gia th k XVI mt quan chc i thn ca Anh quc n quan st v thit lp mt mu dch th trng ti London (Anh), ni m sau ny c gi l S Giao dch chng khon London. Cc mu dch th trng khc cng ln lt c thnh lp ti Php, c, v Bc u. S pht trin th trng ngy cng mnh c v lng v cht vi s thnh vin tham gia ng o v nhiu ni dung khc nhau, v vy theo tnh cht t nhin n li c phn ra thnh nhiu th trng khc nhau nh: th trng giao ch hng ho, th trng hi oi, th trng giao dch cc hp ng tng lai v th trng chng khon... vi c tnh ring ca tng th trng thun li cho giao dch ca ngi tham gia trong . Qu trnh cc giao dch chng khon din ra v hnh thnh nh vy mt cch t pht cng tng t Php, H Lan, cc nc Bc u, cc nc Ty u khc v Bc M. Cc phng thc giao dch ban u c din ra ngoi tri vi nhng k hiu giao dch bng tay v c th k nhn lnh ca khch hng. Cho n nm 1921, M, khu ch ngoi tri c chuyn vo trong nh, S giao dch chng khon chnh thc c thnh lp. Ngy nay, cng vi s pht trin ca cng ngh, khoa hc k thut, cc phng thc giao dch ti cc s giao dch chng khon cng c ci tin theo tc v khi lng yu cu nhm em li hiu qu v cht lng cho giao dch. Cc s giao dch dn dn s dng my vi tnh truyn cc lnh t hng v chuyn dn t giao dch th cng kt hp vi my vi tnh sang s dng hon ton h thng giao dch in t. Lch s pht trin cc th trng chng khon th gii tri qua mt s pht trin thng trm lc ln, lc xung. Vo nhng nm 1875 - 1913, th trng chng khon th gii pht trin huy hong cng vi s tng trng ca nn kinh t th gii lc , nhng ri n ngy th Nm en ti, tc nguy 29- 101929, th trng chng khon Ty u, Bc u v Nht Bn khng hong. Mi cho ti khi chin tranh th gii th hai kt thc, cc th trng mi dn phc hi v pht trin mnh v cho ti nm 1987, mt ln na cc th trng chng khon trn th gii in o vi "ngy th Hai en ti" do h thng thanh ton km ci khng m ng c yu cu ca giao dch, st gi chng khon mnh, gy mt lng tin v phn ng dy chuyn m hu qu ca n cn nng hn cuc khng hong nm 1929. Gn y nht, th trng chng khon cc nc v lnh th ng , Nga v mt s th trng chu M cng ri vo vng xoy ca cn lc khng hong ti chnh tin t, gim lng tin v c tnh cht ly lan, to ra s suy gim gh gm ch s gi chng khon. Cho n nay, cc nc trn th gii c khong trn 160 s giao dch chng khon phn tn trn khp cc chu lc, bao gm c cc nc pht trin trong khu vc ng Nam vo nhng nm 1960 - 1970 v nhng nc nh Ba Lan, Hunggary, Sc, Nga, Trung quc vo nhng nm u 1990...

Qu trnh hnh thnh v pht trin ca th trng chng khon th gii cho thy giai on u th trng pht trin mt cch t pht vi s tham gia ca cc nh u c. Dn dn v sau mi c s tham gia ca cng chng u t. Khi pht trin n mt mc nht nh, th trng bt u pht sinh nhng trc trc dn n phi thnh lp c quan qun l nh nc v hnh thnh h thng php l iu chnh hot ng ca th trng. Kinh nghim cho thy, phn ln cc th trng chng khon sau khi thit lp mun hot ng c hiu qu, n nh v nhanh chng pht trin vng chc phi c s chun b chu o mi mt v hng ho, lut php, con ngi, b my qun l v c bit l s gim st v qun l nghim ngt ca nh nc. Song cng c mt s th trng chng khon c s trc trc ngay t ban u nh th trng chng khon Thi Lan, Indonesia, hot ng tr tr mt thi gian di do thiu hng ho v do khng c quan tm ng mc, th trng chng khon Phihppines km hiu qu do thiu s ch o v qun l thng nht hai s giao dch (Makita v Manila), th trng chng khon Ba Lan, Hunggary gp trc trc do vic ch o gi c qu cao hoc qu thp... Tuy nhin, cho ti nay, thi trng chng khon pht trin mc c th ni l khng th thiu trong i sng kinh t ca nhng nc theo c ch th trng v nht l nhng nc ang pht trin dang cn thu ht lung vn di hn cho nn kinh t quc dn. 2. Gii thiu th trng chng khon cc nc Cc th trng c phiu ln trn th gii: (Biu ) Trong : NYSE: S Giao dch chng khon New York. LSE: S Giao dch chng khon London. TSE: S Giao dch chng khon Tokyo. NASDAQ: Hip hi cc Nh kinh doanh chng khon Quc gia v h thng Bo gi t ng. HKSE: S Giao dch chng khon Hongkong. SSE: S Giao dch chng khon Singapore.
1

i vi NYSE, LSE, TSE, NADAQ, s liu v dung lng vn th trng ni a c tnh n Tng s cc loi chng khon c nim yt tnh n nm 1997.

31-3-1998; i vi cc th trng khc, tng dung lng vn th trng dc tnh n nm 1997.

2

gip bn c hnh dung c c cu v hot ng ca th trng chng khon, chng ti xin gii thiu s b v mt s th trng chng khon trn th gii. Th trng chng khon M Th trng chng khon M c lch s pht trin lu i v t n trnh cao v mi mt, t h thng lut chng khon n h thng giao dch chng khon v c bit xy dng c c quan qun l nh nc mnh. Chnh v vy, m hnh th trng chng khon M c nhiu nc hc tp, p dng v sa i cho ph hp vi thc trng, iu kin kinh t ca tng nc. Th trng chng khon M xut

hin t nm 1792 v n nm 1800 nh du s ra i S Giao dch chng khon u tin, tip theo l hng lot cc S Giao dch chng khon c hnh thnh trn khp nc M. S Giao dch chng khon New York (NYSE) l s giao dch ln nht v lu i nht nc M. Nm 2000, tng s c 262,5 t c phn c giao dch trn NYSE, s c phn giao dch bnh qun ngy t 1.041,6 triu, y l ln u tin c s c phn giao dch bnh qun ngy vt con s 1 triu c phn. Gi tr giao dch bnh qun ngy cng t 43,9 t USD, tng gi tr giao dch trong nm 2000 ca NYSE t 11,1 nghn t USD. nm 2000 cng l nam hon thin hn na h thng giao dch bng s thay i ca cch yt gi (yt gi dng thp phn thay v dng phn s trc kia). Cui nm 2000 c 2.862 c phiu dc nim yt trn NYSE vi tng gi tr l 17,1 nghn t USD. Khc vi NYSE, S giao dch chng khon NASDAQ ni ting v b dy lch s cng nh phng thc giao dch truyn thng, NASDAQ, mt s xut hin h thng giao dch chng khon in t u tin trn th gii, NASDAQ i tin phong trong lnh vc i mi, s dng thit b cng ngh cho hng triu nh u t c tip cn vi cc cng ty hng u trn th gii. cc giao dch chng khon trn NASDAQ c thc hin thng qua h thng mng my tnh v in thoi theo m hnh ca th trng ton cu. Hin nay trn NASDAQ c ti trn 5000 cng ty nim yt. Th trng chng khon Nht Bn Th trng chng khon tht Bn thu ht khong trn di 20% ti sn c nhn ca ngi Nht, trong mt na u t vo c phiu, cn mt na u t vo cc chng khon khc (tri phiu chnh ph, tri phiu cng ty, u t tn thc...). Do vy, c th thy rng th trng chng khon Nht Bn ng vai tr quan trng trong vic thu ht vn di hn cho Chnh ph v cc cng ty. Hin nay cng nh trong nhiu nm qua, S Giao dch Chng khon Tokyo (TSE) l S giao dch ln th hai trn th gii v doanh s bn, ch sau NYSE. Trn TSE, vic giao dch, mua bn chng khon c quy nh da trn cc nguyn tc c bn quan trng nht l: Nguyn tc cng khai: cng khai v hot ng ca ngi pht hnh; cc loi chng khon c cho bn, t mua; gi c, s lng chng khon c mua bn... Nguyn tc trung gian mua bn: mi hot ng mua bn chng khon u phi qua mi gii l cc cng ty chng khon c quyn hot ng trn TSE (TSE c 125 cng ty chng khon, trong c 25 cng ty nc ngoi) m bo s tin cy ca th trng, trnh s gi mo, la o. Nguyn tc tp trung: c ngha l tp trung tt c mi n t hng, n cho bn vo TSE m bo vic hnh thnh gi c trung thc, hp l. Nguyn tc u gi: bao gm quyn u tin gi (u tin gi cho bn thp nht v gi t mua cao nht) v quyn u tin v thi gian. Sau khi a h thng giao dch bng my tnh chnh thc i vo hot ng (ngy 18-3-1991), hin nay, cc c phiu trn TSE vn c giao dch theo hai phng thc khc nhau: giao dch ti sn v thng qua h thng my tnh.

Trn TSE, hu ht cc giao ch mua bn chng khon c thanh ton vo ngy lm vic th ba sau ngy giao dch (T+3). Vo ngy T+1, nu pht hin thy sai st no trong qu trnh giao dch, cc cng ty chng khon thnh vin phi bo ngay cho TSE iu Chnh. Vo ngy T+2, Trung tm lu k v thanh ton b tr (JASDEC) kt hp vi TSE thc hin thanh ton b tr cc giao dch mua bn chng khon gia cc cng ty thnh vin. Vo ngy T+3, Trung tm thc hin cc bt ton ghi s k ton v thc hin thanh ton chng khon v tin cho cc giao dch. Th trng chng khon Hn Quc t nht t nhng nm 1950, th trng chng khon Hn quc tr thnh mt trong 10 th trng chng khon ln nht th gii. Th trng ny pht trin mt cch nhanh chng. Ch trong giai on nm 1990 - 1999, khi lng giao dch c phiu tng t 53 triu t won ln 867 triu t won, khi lng giao dch tri phiu tng t 39 triu t ln n 2.183 triu t won, trong khi gi tr nim yt trn th trng cng tng t 79 triu t won ln 350 triu t won. S Giao dch chng khon Hn Quc (KSE) l mt sn giao dch c t chc Hn Quc, c 3 khu vc giao dch: cc khu vc cho c phiu, tri phiu v cc chng khon phi sinh. Khu vc cho c phiu c chia ra thnh khu vc th nht v khu vc th hai. Khu vc th nht dnh cho cc cng ty c quy m ln v ti chnh mnh, vi hn 80% tng s c phiu trn th trng. Khu vc th hai l a im cho cc c phiu mi c nim yt, hoc cho cc cng ty c ti chnh yu c giao dch. KSE i khi phi c s chp thun ca SEC trong trng hp mun nim yt c phiu ca cng ty c tiu chun nim yt trn KSE, nhng cha tng cho bn c phiu ca mnh ra cng chng trc . V d, khi mt cng ty ng k trn th trng OTC mun nim yt cc c phiu ca mnh trc tip trn KSE, KSE cn phi c s chp thun ca SEC trc khi cho php cng ty nim yt. Tuy vy vic nim yt trc tip ny l rt him. n thng 3-2001, tng s cng ty chng khon hot ng ti n Quc l 64 cng ty, trong c 43 cng ty trong nc v 21 cng ty nc ngoi. Th trng chng khon Thi Lan Th trng chng khon Thi Lan l mt trong nhng th trng chng khon pht trin nhanh nht khu vc chu . Th trng chng khon ban u c cc cng ty t nhn thnh lp (vo thng 71962), mi cho n nm 1992 U ban chng khon, c quan qun l trc tip th trng chng khon Thi Lan mi c thnh lp. Ti Thi Lan, cc cng ty chng khon mun tr thnh thnh vin ca S Giao dch chng khon th phi c B Ti chnh ng . Theo lut v s giao dch chng khon, cc thnh vin phi c kh nng ti chnh mnh, c kh nng thc hin cc giao dch chng khon v c kinh nghim trong cc hot ng giao dch . Th trng chng khon Thi Lan cng l ni in hnh ca vic s dng h thng vi tnh hon ton t ng. Vi h thng giao dch t ng ny, S Giao dch chng khon Thi Lan cho php cc cng ty chng khon thng qua h thng vi tnh thc hin cc giao dch ngay ti vn phng ca h m khng cn trc tip n s. 3. Bn cht v chc nng ca th trng chng khon

3.1. Bn cht ca th trng chng khon Th trng chng khon trong iu kin ca nn kinh t hin i, c quan nim l ni din ra cc hot ng giao dch mua bn cc loi chng khon trung v di hn. Vic mua bn ny c tin hnh th trng s cp khi ngi mua mua c chng khon ln u t nhng ngi pht hnh, v th trng th cp khi c s mua i bn li cc chng khon c pht hnh th trng s cp. Nh vy, xt v mt hnh thc, th trng chng khon ch l ni din ra cc hot ng trao i, mua bn, chuyn nhng cc loi chng khon, qua thay i cc ch th nm gi chng khon. Nhng xt v mt bn cht th: Th trng chng khon l ni tp trung v phn phi cc ngun vn tit kim. Tp trung cc ngun tit kim phn phi li cho nhng ai mun s dng cc ngun tit kim theo gi m ngi s dng sn sng tr v theo phn on ca th trng v kh nng sinh li t cc d n ca ngi s dng. Chuyn t t bn s hu sang t bn kinh doanh. Th trng chng khon l nh ch ti chnh trc tip: c ch th cung v cu vn u tham gia vo th trng mt cch trc tip. Ngc vi cch ti tr gin tip c thc hin thng qua cc trung gian ti chnh, nhng ngi c vn c khi c iu kin v mi trng ti chnh, php l... s trc tip u t vo sn xut, kinh doanh khng cn qua cc trung gian ti chnh m chuyn vn thng qua th trng chng khon, mt th trng dn vn trc tip t ngi c vn sang ngi cn vn theo nguyn tc u t. Vi vic u t qua cc trung gian ti chnh, cc ch th u t khng th theo di, kim tra, qun l vn u t ca h, do lm cho quyn s hu v quyn s dng vn tch ri nhau, lm gim ng lc tim nng trong qun l. Tri li, vi vic u t qua th trng chng khon, knh dn vn trc tip, cc ch th u t thc s gn quyn s dng v quyn s hu v vn, nng cao tim nng qun l vn. Th trng chng khon thc cht l qu trnh vn ng ca t bn tin t. Cc chng khon mua bn trn th trng chng khon c th em li thu nhp cho ngi nm gi n sau mt thi gian nht nh v c lu thng trn th trng chng khon theo gi c th trng, do b ngoi n c coi nh l mt t bn hng ho. C th ni, th trng chng khon l ni mua bn cc quyn s hu v t bn, l hnh thc pht trin cao ca nn sn xut hng ho. Th trng chng khon cng gn vi loi hnh ti chnh ngn hn. Nhng ngi c chng khon c th mua bn chng khon ti bt k thi im no trn th trng chng khon, nn cc chng khon trung v di hn cng tr thnh i tng u t ngn hn. 3.2. Chc nng ca th trng chng khon a. Huy ng vn u t cho nn kinh t Khi cc nh u t mua chng khon do cc cng ty pht hnh, s tin nhn ri ca h c a vo hot ng sn xut kinh doanh v qua gp phn m rng sn xut x hi. Bng cch h tr cc hot ng u t ca cng ty, th trng chng khon c nhng tc ng quan trng i vi s pht trin ca nn kinh t quc dn. Thng qua th trng chng khon, chnh ph v chnh quyn cc a phng

cng huy ng c cc ngun vn cho mc ch s dng v u t pht trin h tng kinh t, phc v cc nhu cu chung ca x hi. b. Cung cp mi trng u t cho cng chng Th trng chng khon cung cp cho cng chng mt mi trng u t lnh mnh vi cc c hi la chn phong ph. Cc loi chng khon trn th trng rt khc nhau v tnh cht, thi hn v ri ro, cho php cc nh u t c th la chn cho loi hng ho ph hp vi kh nng, mc tiu v s thch ca mnh. Chnh v vy, th trng chng khon gp phn ng k lm tng mc tit kim quc gia. c To tnh thanh khon cho cc chng khon Nh c th trng chng khon cc nh u t c th chuyn i cc chng khon h s hu thnh tin mt hoc cc loi chng khon khc khi h mun. Kh nng thanh khon (kh nng chuyn i thnh tin mt) l mt trong nhng c tnh hp dn ca chng khon di vi ngi u t. y l yu t cho thy tnh linh hot, an ton ca vn u t. Th trng chng khon hot ng cng nng ng v c hiu qu th cng c kh nng nng cao tnh thanh khon ca cc chng khon giao dch trn th trng. d. nh gi hot ng ca doanh nghip Thng qua gi chng khon, hot ng ca cc doanh nghip c phn nh mt cch tng hp v chnh xc, gip cho vic nh gi v so snh hot ng ca cc doanh nghip c nhanh chng v thun tin, t cng to ra mt mi trng cnh tranh lnh mnh nhm nng cao hiu qu s dng vn, kch thch p dng cng ngh mi, ci tin sn phm. e. To mi trng gip chnh ph thc hin cc chnh sch kinh t v m Cc ch bo ca th trng chng khon phn nh ng thi ca nn kinh t mt cch nhy bn v chnh xc. Gi cc chng khon tng ln cho thy u t ang m rng, nn kinh t tng trng; v ngc li gi chng khon gim s cho thy cc du hiu tiu cc ca nn kinh t. V th, th trng chng khon c gi l phong v biu ca nn kinh t v l mt cng c quan trng gip chnh ph thc hin cc chnh sch kinh t v m. Thng qua th trng chng khon, chnh ph c th mua v bn tri phiu chnh ph to ra ngun thu b p thm ht ngn sch v qun l lm pht. Ngoi ra, chnh ph cng c th s ng mt s chnh sch, bin php tc ng vo th trng chng khon nhm nh hng u t m bo cho s pht trin cn i ca nn kinh t. 4. Cc ch th tham gia th trng chng khon Cc t chc v c nhn tham gia th trng chng khon c th c chia thnh 3 nhm sau: nh pht hnh, nh u t v cc t chc c lin quan n chng khon. 4.1. Nh pht hnh Nh pht hnh l cc t chc thc hin huy ng vn thng qua th trng chng khon. Nh pht hnh l ngi cung cp cc chng khon - hng ho ca th trng chng khon. - Chnh ph v chnh quyn a phng l nh pht hnh cc tri phiu chnh ph v tri phiu a phng. - Cng ty l nh pht hnh cc c phiu v tri phiu cng ty

- Cc t chc ti chnh l nh pht hnh cc cng c ti chnh nh cc tri phiu, chng ch th hng... phc v cho hot ng ca h. 4.2. Nh u t Nh u t l nhng ngi thc s mua v bn chng khon trn th trng chng khon. Nh u t c th c chia thnh 2 loi: nh u t c nhn v nh u t c t chc. - Cc nh u t c nhn: Nh u t c nhn l nhng ngi c vn nhn ri tm thi, tham gia mua bn trn th trng chng khon vi mc ch tm kim li nhun. Tuy nhin, trong u t th li nhun li lun gn vi ri ro, li nhun cng cao th ri ro cng ln v ngc li. Chnh v vy cc nh u t c nhn lun phi la chn cc hnh thc u t ph hp vi kh nng cng nh mc chp nhn ri ro ca mnh. - Cc nh u l c t chc: Nh u t c t chc, hay cn gi l cc nh ch u t, thng xuyn mua bn chng khon vi s lng ln trn th trng. Cc t chc ny thng c cc b phn chc nng bao gm nhiu chuyn gia c kinh nghim nghin cu th trng v a ra cc quyt nh u t. Mt s nh u t chuyn nghip chnh trn th trng chng khon l cc cng ty u t, cc cng ty bo him, cc qu lng hu v cc qu bo him x hi khc. u t thng qua cc t chc u t c u im ni bt l c th a dng ho danh mc u t v cc quyt nh u t c thc hin bi cc chuyn gia c kinh nghim. Mt b phn quan trng ca cc t chc u t l cc cng ty ti chnh. Cc cng ty ti chnh dc php kinh doanh chng khon, c th s dng ngun vn ca mnh u t vo chng khon nhm mc ch thu li. Bn cnh cc cng ty chng khon, cc ngn hng thng mi cng c th tr thnh nh du t chuyn nghip khi h mua chng khon cho chnh mnh. 4.3. Cc t chc kinh doanh trn th trng chng khon - Cng ty chng khon: Cng ty chng khon l nhng cng ty hot ng trong lnh vc chng khon, c th m nhn mt hoc nhiu trong s cc nghip v chnh l bo lnh pht hnh, mi gii, t doanh, qun l qu u t v t vn u t chng khon. c th c thc hin mi nghip v, cc cng ty chng khon phi m bo c mt s vn nht nh v phi c php ca c quan c thm quyn. - Cc ngn hng thng mi: Ti mt s nc, cc ngn hng thng mi c th s dng vn t c tng v a dng ho li nhun thng qua u t vo cc chng khon. Tuy nhin cc ngn hng ch c u t vo chng khon trong nhng gii hn nht nh bo v ngn hng trc nhng bin ng ca gi chng khon. Mt s nc cho php ngn hng thng mi thnh lp cng ty con c lp kinh doanh chng khon v thc hin nghip v bo lnh pht hnh. 4.4. Cc t chc lin quan n th trng chng khon - C quan qun l nh nc:

u tin, th trng chng khon hnh thnh mt cch t pht khi c s xut hin ca c phiu v tri phiu v hu nh cha c s qun l. Nhng nhn thy cn c s bo v li ch cho cc nh u t v m bo s hot ng bnh thng, n nh ca th trng chng khon, bn thn cc nh kinh doanh chng khon v cc quc gia c th trng chng khon hot ng cho rng cn phi c c quan qun l v gim st v hot ng pht hnh v kinh doanh chng khon. Chnh v vy, c quan qun l, gim st th trng chng khon ra di. C quan qun l, gim st th trng chng khon c hnh thnh di nhiu m hnh hot ng khc nhau, c nc do cc t chc t qun thnh lp, c nc c quan ny trc thuc chnh ph, nhng c nc li c s kt hp qun l gia cc t chc t qun v nh nc. Nhng nhn chung c quan qun l ny do chnh ph (nh nc) ca cc nc thnh lp, nhm mc ch bo v li ch ca ngi u t v bo m cho th trng chng khon hot ng lnh mnh, sun s v pht trin vng chc. C quan ny c th c nhng tn gi khc nhau, tu thuc tng nc v n c thnh lp thc hin chc nng qun l nh nc i vi th trng chng khon. Ti Trung Quc, ban u Ngn hng Nhn dn Trung Quc thc hin chc nng qun l nh nc i vi cc hot ng ca th trng chng khon. Cng phi hp thc hin chc nng qun l vi Ngn hng cn c c quan Hi ng Nh nc trong lnh vc c phn ho cc doanh nghip. Do khng nm trong cng mt t chc c lp nn vic qun l th trng khng c cht ch, km hiu qu. ngy 2912-1998, lut chng khon Trung Quc c thng qua tp trung vic gim st, qun l th trng chng khon vo mt c quan duy nht, l c quan Gim qun chng khon ca Quc v vin Trung Quc. Ti Anh c U ban u t chng khon (SIB - Securities Investment Board). U ban ny l mt t chc c tha nhn trong o lut v cc dch v ti chnh ban hnh nm 1986. Ti M, U ban chng khon v Giao dch chng khon (SEC - Secunties and Exchange Commission) l mt c quan ca lin bang c t cch php l thc hin vic kim sot th trng chng khon. Tt c cc t chc hot ng trong ngnh chng khon u phi ng k, bo co v chu s kim tra gim st ca U ban chng khon v Giao dch chng khon. Ti Nht Bn, nm 1992 U ban Gim st chng khon v Giao dch chng khon (ESC, Exchange Surveil1ance Commission) c thnh lp v nm 1998 i tn thnh Financial Supervision Agency (FSA) vi chc nng c bn l tin hnh iu tra v x l cc giao dch gian ln trn th trng chng khon. Cc chc nng qun l th trng chng khon chung do B Ti chnh Nht Bn m nhim. Ti Hn Quc c y ban Chng khon v Giao dch chng khon (ESC - Securities and Exchange Commission) v Ban Gim st chng khon (SSB - Securities Supervise Board) (t nm 1998 i tn thnh Financial Supervision Commision) c t di s qun l ca B Kinh t - Ti chnh. Ban Gim st chng khon l c quan chp hnh ca U ban Chng khon v Giao dch chng khon thc hin cc chc nng qun l nh nc i vi th trng chng khon. T nhng kinh nghim hc tp c nhng nc c th trng chng khon pht trin, vi s vn dng sng to vo iu kin, hon cnh thc t, Vit Nam thnh lp c quan qun l nh nc v

chng khon v th trng chng khon trc khi ra i th trng chng khon Vit Nam. l U ban Chng khon Nh nc, thnh lp theo Ngh nh s 75/CP ngy 28-11-1996 ca Chnh ph. U ban Chng khon Nh nc l mt c quan thuc Chnh ph thc hin chc nng qun l nh nc i vi th trng chng khon Vit Nam. - S giao dch chng khon: S giao dch chng khon thc hin vn hnh th trng thng qua b my t chc bao gm nhiu b phn khc nhau phc v cc hot ng trn s giao dch. Ngoi ra, s giao dch cng ban hnh nhng quy nh iu chnh cc hot ng giao dch chng khon trn s, ph hp vi cc quy nh ca lut php v u ban chng khon. - Hip hi cc nh kinh doanh chng khon: Hip hi cc nh kinh doanh chng khon l t chc ca cc cng ty chng khon v mt s thnh vin khc hot ng trong ngnh chng khon, c thnh lp vi mc ch bo v li ch cho cc cng ty thnh vin ni ring v cho ton ngnh chng khon ni chung. Hip hi cc nh kinh doanh chng khon thng l mt t chc t qun, thc hin mt s chc nng chnh nh sau : + Khuyn khch hot ng u t v kinh doanh chng khon. + Ban hnh v thc hin cc quy tc t iu hnh trn c s cc quy nh php lut v chng khon. + iu tra v gii quyt cc tranh chp gia cc thnh vin. + Tiu chun ho cc nguyn tc v thng l trong ngnh chng khon + Hp tc vi chnh ph v cc c quan khc gii quyt cc vn c tc ng n hot ng kinh doanh chng khon. - T chc lu k v thanh ton b tr chng khon: L t chc nhn lu gi cc chng khon v tin hnh cc nghip v thanh ton b tr cho cc giao dch chng khon. - Cng ty dch v my tnh chng khon: L t chc ph tr, phc v cho cc giao dch chng khon. Cng ty ny cung cp h thng my tnh vi cc chng trnh thng qua c th thc hin c cc lnh giao dch mt cch chnh xc, nhanh chng. Thng thng, cng ty dch v my tnh chng khon ra i khi th trng chng khon pht trin n mt trnh nht nh, bt u i vo t ng ho cc giao dch. - Cc t chc ti tr chng khon: L cc t chc c thnh lp vi mc ch khuyn khch m rng v tng trng ca th trng chng khon thng qua cc hot ng cho vay tin mua c phiu, v cho vay chng khon bn trong cc giao dch bo chng. Cc t chc ti tr chng khon cc nc khc nhau c c im khc nhau, c mt s nc khng c loi hnh t chc ny. - Cng ty nh gi h s tn nhim: Cng ty nh gi h s tn nhim l cng ty chuyn cung cp dch v nh gi nng lc thanh ton cc khon vn gc v li ng thi hn v theo nhng iu khon cam kt ca cng ty pht hnh i vi

mt t pht hnh c th. Cc mc h s tn nhim v th thng c gn cho mt t pht hnh, ch khng phi cho cng ty, v th, mt cng ty pht hnh c th mang nhiu mc h s tn nhim cho cc pht hnh n ca n. H s tn nhim c biu hin bng cc ch ci hay ch s, tu theo quy nh ca tng cng ty xp hng. V d, theo h thng xp hng ca Moody's s c cc h s tn nhim c k hiu l Aaa, Aa1, Baa1, hay B1... theo h thng xp hng ca S&P, c cc mc xp hng AAA, AA+, AA, AA-, A+, A... Cc nh u t c th da vo cc h s tn nhim do cc cng ty nh gi h s tn nhim cung cp cn nhc a ra quyt nh u t ca mnh. 5. Cc nguyn tc hot ng c bn ca th trng chng khon 5.1. Nguyn tc cng khai Chng khon l cc hng ho tru tng, ngi u t khng th kim tra trc tip c cc chng khon nh cc hng ho thng thng m phi da trn c s cc thng tin c lin quan. V vy th trng chng khon phi c xy dng trn c s h thung cng b thng tin tt. Theo lut nh, cc bn pht hnh chng khon c ngha v cung cp y trung thc v kp thi nhng thng tin c lin quan ti t chc pht hnh, ti t pht hnh. Cng b thng tin c tin hnh khi pht hnh ln u cng nh theo cc ch thng xuyn v t xut, thng qua cc phng tin thng tin i chng, s giao dch, cc cng ty chng khon v cc t chc c lin quan khc. Vic cng khai thng tin v th trng chng khon phi tho mn cc yu cu: Chnh xc: cc thng tin cng khai nhng khng xc thc hoc khng tin cy c th dn ti nhng quyt nh u t sai lm ca cc nh u t, nh hng ti quyn li ca cc nh u t, vi phm nguyn tc cng bng trn th trng chng khon. do , i hi thng tin cn phi chnh xc. Kp thi: nu cc thng tin cng khai nhng khng kp thi, chm tr, lc hu th s gy thit hi cho cc nh u t. D tip cn: ngha l cng khai thng tin th trng chng khon nhng phi d dng tip cn di vi cc nh u t. Chnh v vy, th trng chng khon cc nc trn th gii s dng rt nhiu loi phng tin cng khai thng tin nh bo ch, pht thanh, cc c quan thng tin, mng li thng tin ca s giao dch chng khon... Nguyn tc cng khai nhm bo v ngi u t, song ng thi n cng hm ngha rng, mt khi d c cung cp thng tin y , kp thi v chnh xc th ngi du t phi chu trch nhim v cc quyt nh u t ca mnh. 5.2. Nguyn tc trung gian Theo nguyn tc ny, trn th trng chng khon, cc giao dch c thc hin thng qua t chc trung gian l cc cng ty chng khon. Trn th trng s cp, cc nh u t thng khng mua trc tip ca nh pht hnh m mua t cc nh bo lnh pht hnh. Trn th trng th cp, thng qua cc nghip v mi gii, kinh doanh cc cng ty chng khon mua, bn chng khon gip cc khch hng, hoc kt ni cc khch hng vi nhau qua vic thc hin cc giao dch mua bn chng khon trn ti khon ca mnh. 5.3. Nguyn tc u gi

Mi vic mua bn chng khon trn th trng chng khon u hot ng trn nguyn tc u gi. Nguyn tc u gi da trn mi quan h cung cu trn th trng quyt nh. Cn c vo cc hnh thc u gi, c cc loi u gi: u gi trc tip: l hnh thc u gi trong cc nh mi gii chng khon trc tip gp nhau thng qua ngi trung gian (mt chuyn gia chng khon) ti quy giao dch thng lng gi. u gi gin tip: l hnh thc u gi m cc nh mi gii chng khon khng trc tip gp nhau, m vic thng lng gi c thc hin gin tip thng qua h thng in thoi v mng my tnh. u gi t ng: l hnh thc u gi qua h thng mng my tnh ni gia my ch ca s giao dch vi h thng my ca cc cng ty chng khon thnh vin. Cc lnh mua bn c truyn n my ch, my ch t ng khp cc lnh mua - bn c gi ph hp v thng bo kt qu cho nhng cng ty chng khon c cc lnh t hng c thc hin. Cn c vo phng thc u gi. c hnh thc u gi nh k v u gi lin tc. u gi inh k: l h thng trong cc giao dch chng khon c tin hnh ti mt mc gi duy nht bng cch tp hp tt c cc n t hng mua v bn trong mt khong thi gian nht nh. u gi nh k l phng thc xc nh mc gi cn bng gia cung v cu. Phng thc u gi ny rt c hiu qu trong vic hn ch bin ng gi qu mc pht sinh t vic phi hp nhng n t hng c chuyn ti th trng mt cch bt thng nh trong trng hp u gi lin tc. Tuy nhin, phng thc ny khng phn nh kp thi nhng thng tin v th trng v hn ch tnh cp thi ca cc giao dch. Do vy, hnh thc ny ch thch hp vi giai on u ca th trng chng khon khi s lng khch hng v khi lng giao dch nh, khng si ng. u gi lin tc: l h thng trong vic mua bn chng khon c tin hnh lin tc bng cch phi hp cc n t hng ca khch hng ngay khi c cc n t hng c th phi hp c. c im ca u gi lin tc l gi c c xc nh qua s phn ng tc thi ca thng tin v cc nh du t c th nhanh chng phn ng li trc nhng thay i trn th trng. Hnh thc u gi ny thch hp vi nhng th trng c khi lng giao dch ln v nhiu n t hng. Khi thc hin nguyn tc u gi bao gi cng tun th theo cc th t u tin v gi (gi t mua cao nht v gi cho bn thp nht), v thi gian, v khch hng (u tin cc nh u t c nhn trc), v quy m lnh (cng mt mc gi, u tin cc lnh c khi lng ln hn). 6. Cu trc v phn loi c bn ca th trng chng khon Th trng chng khon l ni din ra cc giao dch, mua bn nhng sn phm ti chnh (c phiu, tri phiu, cc khon vay ngn hng... c k hn trn 1 nm). 6.1. Cn c vo s lun chuyn cc ngun vn, th trng chng khon c chia thnh th trng s cp v th trng th cp Th trng s cp Th trng s cp l th trng mua bn cc chng khon mi pht hnh. Trn th trng ny, vn t nh du t s c chuyn sang nh pht hnh thng qua vic nh u t mua cc chng khon mi pht hnh.

Vai tr ca th trng s cp: - Chng khon ho ngun vn cn huy ng, vn ca cng ty c huy ng qua vic pht hnh chng khon. - Thc hin qu trnh chu chuyn ti chnh, trc tip a cc khon tin nhn ri tm thi trong dn chng vo u t, chuyn tin sang dng vn di hn. c im ca th trng s cp: - Th trng s cp l ni duy nht m cc chng khon em li vn cho ngi pht hnh. - Nhng ngi bn trn th trng s cp c xc nh thng l kho bc, ngn hng nh nc, cng ty pht hnh, tp on bo lnh pht hnh... - Gi chng khon trn th trng s cp do t chc pht hnh quyt nh v thng c in ngay trn chng khon. Th trng th cp Th trng th cp l ni giao dch cc chng khon c pht hnh trn th trng s cp. Th trng th cp m bo tnh thanh khon cho cc chng khon pht hnh. c im ca th trng th cp: - Trn th trng th cp, cc khon tin thu c t vic bn chng khon thuc v cc nh u t v cc nh kinh doanh chng khon ch khng thuc v nh pht hnh. Ni cch khc, cc lung vn khng chy vo nhng ngi pht hnh chng khon m chuyn vn gia nhng ngi u t chng khon trn th trng. Th trng th cp l mt b phn quan trng ca th trng chng khon, gn b cht ch vi th trng s cp. - Giao dch trn th trng th cp phn nh nguyn tc cnh tranh t do, gi chng khon trn th trng th cp do cung v cu quyt nh. - Th trng th cp l th trng hot ng lin tc, cc nh u t c th mua v bn cc chng khon nhiu ln trn th trng th cp. 6.2. Cn c vo phng thc hot ng ca th trng, th trng chng khon c phn thnh th trng tp trung (s giao dch chng khon) v phi tp trung (th trng OTC) Cng c th phn loi th trng chng khon theo tnh cht tp trung ca th trng (tnh cht tp trung y l mun ni n vic cc giao dch c t chc tp trung theo mt a im vt cht). Khi , th trng chng khon bao gm s giao dch chng khon (th trng tp trung), v th trng OTC (th trng phi tp trung). Ti s giao dch chng khon, cc giao dch c tt trung ti mt a im; cc lnh c chuyn ti sn giao dch v tham gia vo qu trnh ghp lnh hnh thnh nn gi giao dch. Trn th trng OTC, cc giao dch (c s cp ln th cp) c tin hnh qua mng li cc cng ty chng khon phn tn trn khp quc gia v c ni vi nhau bng mng in t. Gi c trn th trng ny c hnh thnh theo phng thc tho thun. i vi th trng th cp, cu trc th trng c bn u c hnh thnh da trn c s u gi v u lnh.

- Trong th trng u gi, cc nh to th trng a ra gi t mua v gi cho bn loi chng khon c n nh ca h. Cc nh u t giao dch nhng chng khon ny nh i tc ca nh to th trng. Gi c xc nh thng qua cnh tranh gia cc nh to th trng. Th trng ny thc hin cc nguyn tc u lnh nh u tin v gi thi gian, u tin v khch hng, v s lng (u tin cc lnh theo s lng ln)... - Trong th trng u lnh, lnh ca cc nh du t c ghp vi nhau khng c s tham gia ca cc nh to th trng. Lnh c ghp ti mc gi tho mn c hai bn mua v bn. Gi c xc nh thng qua cnh tranh gia cc nh du t. Trn th trng ny, thc hin phng thc ghp lnh nh k hoc ghp lnh lin tc v cng thc hin y cc quyn u tin trong giao dch. Trong u lnh lin tc, lnh c thc hin mt cch lin tc bng vic ghp lnh ngay khi c cc lnh mi c th ghp c. Hnh thc s hu: Lch s pht trin s giao dch chng khon cc nc v ang tri qua cc hnh thc s hu sau y: - L mt t chc do cc thnh vin (l cng ty chng khon) s hu. Thi k u, s giao dch chng khon c t chc di hnh thc cc cu lc b "mini" dn dn v sau pht trin thnh cc t chc phi li nhun do cc thnh vin s hu. Tuy nhin hi ng qun tr ca s giao dch chng khon, bn cnh nhng thnh vin do Cng ty thnh vin c ra vn c mt s thnh vin do chnh ph c. - L mt cng ty c phn do cc cng ty thnh vin, cc ngn hng v c cc t chc khng phi thnh vin s hu. - L mt t chc do chnh ph s hu. C mt vi nc trong nhng giai on lch s nht nh, s giao dch chng khon do chnh ph s hu (nh trng hp ca Hn Quc, S Giao dch chng khon c thnh lp vo nm 1956 nhng n nm 1963 b v phi ng ca 57 ngy do cc thnh vin s hu gy ln xn trong th trng. Sau chnh ph phi ng ra s hu S Giao dch chng khon trong thi gian kh di t 1963 n 1988). 6.3. Cn c vo hng ho trn th trng, th trng chng khon cng c th c phn thnh cc th trng: th trng c phiu, th trng tri phiu, th trng cc cng c chng khon phi sinh Th trng c phiu: th trng c phiu l th trng giao dch v mua bn cc loi c phiu, bao gm c phiu thng, c phiu u i. Th trng tri phiu: th trng tri phiu l th trng giao dch v mua bn cc tri phiu c pht hnh, cc tri phiu ny bao gm cc tri phiu cng ty, tri phiu th v tri phiu chnh ph. Vic vay vn di hnh thc pht hnh tri phiu ngy cng tr nn ph bin cc quc gia. Do , th trng tri phiu ngy cng ln v quy m v hot ng ngy cng si ng. Th trng cc cng c chng khon phi sinh: Cng vi s pht trin ca th trng chng khon, cc cng c lu thng trn th trng chng khon cng ngy cng pht trin v s lng v a dng v chng loi. Bn cnh cc giao dch truyn thng v c phiu v tri phiu, cc giao dch mua bn chng t ti chnh khc nh: quyn mua c phiu,

chng quyn, hp ng quyn chn xut hin. Cc chng t ti chnh ny c ra i t cc giao dch chng khon (c phiu, tri phiu) v c quyn chuyn i sang cc chng khon qua hnh vi mua bn theo nhng iu kin nht nh. Do , ngi ta gi chng l cc chng t c ngun gc chng khon, hay cc chng khon phi sinh. Th trng cc chng khon phi sinh l th trng pht hnh v mua i bn li cc chng khon phi sinh c pht hnh. y l loi th trng cao cp chuyn giao dch nhng cng c ti chnh cao cp, do th trng ny ch xut hin nhng nc c th trng chng khon pht trin mnh. 7. C ch iu hnh v gim st th trng chng khon 7.1. Khi nim v s cn thit phi iu hnh v gim st th trng chng khon iu hnh th trng l cc hot ng c tin hnh nhm duy tr s vn hnh bnh thng ca th trng, hot ng ny thng c tin hnh bi cc ch th c quyn lc nht nh. Gim st th trng l vic tin hnh theo di kim tra cc hot ng din ra trn th trng, nhm pht hin v x l kp thi cc vi phm, m bo tnh cng bng v hiu qu ca th trng. Th trng chng khon lun lun tn ti tnh hai mt ca n, l mt tch cc v mt tiu cc. Nhng mt tiu cc ca n c th gy tc ng xu n th trng v cc hot ng kinh t - x hi. chnh l cc hnh vi gian ln, la o trong giao dch chng khon nh u c, mua bn ni gin, thao tng gi c... V vy cn phi c mt c ch iu hnh v gim st cht ch mi mt hot ng ca th trng chng khon. Th trng chng khon l th trng vn di hn, tp trung cc ngun vn cho u t v pht trin kinh t, do c tc ng rt ln n mi trng u t ni ring v nn kinh t ni chung. Mt khc th trng chng khon l mt th trng cao cp, ni tp trung ca nhiu i tng tham gia vi cc mc ch, s hiu bit v li ch khc nhau; cc giao dch cc sn phm ti chnh c thc hin vi gi tr rt ln. c tnh khin cho th trng chng khon cng l mi trng d xy ra cc hot ng kim li khng chnh ng thng qua cc hot ng gian ln, khng cng bng, gy tn tht cho cc nh u t; tn tht cho th trng v cho ton b nn kinh t. Xut pht t vai tr quan trng cng nh tnh cht phc tp nh vy ca th trng chng khon, vic iu hnh v gim st th trng l v cng cn thit m bo c tnh hiu qu, cng bng, lnh mnh trong hot ng ca th trng, bo v quyn li chnh ng ca cc nh u t, dung ho li ch ca tt c nhng ngi tham gia th trng, tn dng v duy tr c cc ngun vn pht trin kinh t. Mi th trng c c ch iu hnh v gim st th trng ring ph hp vi cc tnh cht v c im ca ring n. 7.2. C ch' iu hnh v gim st th trng chng khon Ti mi nc, vic iu hnh v gim st th trng chng khon c t chc nhiu cp khc nhau. Nhn chung cc t chc tham gia qun l v gim st th trng chng khon gm 2 nhm: Cc c quan qun l ca chnh ph v cc t chc t qun. a. Cc c quan qun l ca chnh ph

y l cc c quan thc hin chc nng qun l nh nc i vi hot ng ca th trng chng khon. Nhn chung cc c quan qun l th trng ca chnh ph ch thc hin cc chc nng qun l chung ch khng trc tip iu hnh v gim st th trng. Cc c quan ny c thm quyn ban hnh cc quy nh iu chnh cc hot ng trn th trng chng khon to nn c s cho cc t chc t qun trc tip thc hin cc chc nng iu hnh v gim st th trng ca mnh. Nhn chung cc c quan qun l th trng ca chnh ph gm c u ban chng khon v mt s b, ngnh c lin quan. U ban chng khon l c quan qun l chuyn ngnh ca nh nc trong lnh vc chng khon, vi cc chc nng sau: - Thc hin cc quy nh, quy ch v qun l ngnh chng khon ca chnh ph, b ti chnh v phi hp vi cc t chc lin quan iu hnh v gim st c hiu qu hot ng ca th trng chng khon. - Kim sot v gim st cc hot ng trn th trng nh ng k, lu k chng khon, gim st cc cng ty nim yt, v pht hin, x l cc trng hp gian ln trong hot ng kinh doanh chng khon. - Qun l trc tip cc t chc t qun, gim st hot ng ca cc t chc ny, x l cc vi phm nu cc t chc t qun khng t x l c. - Thanh tra i vi cc c nhn hay t chc bo v li ch chung ca cng chng trong trng hp c s vi phm php lut. Bn cnh u ban chng khon, mt s b, ngnh. cng c chc nng tham gia qun l mt s lnh vc c lin quan ti th trng chng khon. V d: b ti chnh qun l cc vn v k ton, kim ton phc v pht hnh v cng khai thng tin cng ty, pht hnh tri phiu quc t...; ngn hng nh nc qun l cc ngn hng thng mi thc hin kinh doanh chng khon, ra cc nguyn tc phn tch nghip v kinh doanh tin t v kinh doanh chng khon; b t php c lin quan ti vic x l cc trng hp gian ln trn th trng chng khon... b. Cc t chc t qun Xt v mt lch s, vic iu hnh v gim st th trng chng khon c thc hin bi cc t chc t qun trc, ri sau mi c s can thip ca chnh ph. Cc t chc t qun l cc t chc hnh thnh cng vi s pht trin ca th trng chng khon, thc hin chc nng iu hnh v gim st th trng chng khon nhm bo v li ch chung ca ton th trng. Cc t chc t qun thc hin qun l v gim st th trng trn c s tun th cc quy nh ca cc t chc qun l v gim st th trng ca chnh ph. Mt t chc t qun hot ng da trn 2 nguyn tc: - Cc quyt nh iu hnh a ra phi ng n, ph hp hon cnh thc t, hot ng gim st th trng phi c hiu qu. - Chi ph iu hnh, gim st th trng phi thu c t cc hot ng trn th trng ch khng phi do ngn sch cp. Hot ng iu hnh v gim st th trng chng khon ca cc t chc t qun bao gm 3 b phn: qun l v gim st cc hot ng giao dch (bao gm c vic pht hnh), qun l v gim st cng ty

chng khon, gii quyt c tranh chp v tin hnh x l cc trng hp vi phm. Nhn chung, cc t chc t qun gm c: s giao dch v hip hi cc nh kinh doanh chng khon. S giao dch l t chc t qun bao gm cc cng ty chng khon thnh vin, trc tip iu hnh v gim st cc hot ng giao dch chng khon thc hin trn s. S giao dch thc hin mt s chc nng sau: - iu hnh cc hot ng giao dch din ra trn s thng qua vic a ra v m bo thc hin cc quy nh cho cc hot ng giao dch trn th trng s giao dch. - Gim st, theo di cc giao dch gia cc cng ty thnh vin v cc khch hng ca h. Khi pht hin cc vi phm s giao dch tin hnh x l, p dng cc bin php cng ch thch hp. Trong trng hp c vi phm nghim trng n cc quy nh ca ngnh chng khon, s giao dch c th bo co ln u ban chng khon gii quyt. - Hot ng iu hnh v gim st ca s giao dch phi c thc hin trn c s ph hp vi cc quy nh php lut c lin quan n ngnh chng khon. Hip hi cc nh kinh doanh chng khon l t chc ca cc cng ty chng khon c thnh lp vi mc ch to ra ting ni chung cho ton ngnh kinh doanh chng khon v m bo cc li ch chung ca th trng chng khon. Hip hi cc nh kinh doanh chng khon thc hin cc chc nng iu hnh v gim st th trng chng khon nh sau: - iu hnh v gim st th trng giao dch phi tp trung. Cc cng ty mun tham gia th trng ny phi ng k vi hip hi cc nh kinh doanh chng khon v phi thc hin cc quy nh do hip hi a ra. - a ra cc quy nh chung cho cc cng ty chng khon thnh vin trong cc lnh vc kinh doanh chng khon v m bo thc hin cc quy nh ny. - Thu nhn cc khiu ni ca khch hng v iu tra cc cng ty chng khon thnh vin tm ra cc vi phm, sau chuyn cc kt qu iu tra ti cng ty chng khon gii quyt. - i din cho ngnh chng khon, hip hi da ra cc xut v gi vi nhng c quan qun l th trng chng khon ca chnh ph v cc vn tng qut trn th trng chng khon. Cc t chc ca chnh ph v cc t chc t qun l hai hnh thc iu hnh v gim st th trng chng khon. cc nc khc nhau, s p dng cc hnh thc cng khc nhau. Tuy nhin m bo cho th trng chng khon c iu hnh v gim st c hiu qu cn phi c s kt hp hai hnh thc ny trn c s ph hp vi iu kin ca tng nc.

CHNG II CHNG KHON Chng khon l hng ho ca th trng chng khon. l nhng ti sn ti chnh v n mang li thu nhp v khi cn ngi s hu n c th bn n thu tin v. Theo s pht trin ca th trng hng ho ngy cng phong ph da dng. Ni chung, ngi ta phn chia chng khon thnh 4 nhm chnh l c phiu, tri phiu, cc cng c chuyn i v cc cng c phi sinh. I. C PHIU C phiu l mt loi chng khon c pht hnh di dng chng ch hoc bt ton ghi s, xc nhn quyn s hu v li ch hp php ca ngi s hu c phiu i vi ti sn hoc vn ca mt cng ty c phn. Khi mua c phiu, nhng ngi u t (cc c ng) s r thnh nhng ngi ch s hu i vi cng ty. Mc s hu tu thuc vo t l c phn m c dng nm gi. L ch s hu, cc c ng cng nhau chia s mi thnh qu cng nh tn tht trong qu trnh hot ng ca cng ty. Trong trng hp xu nht l cng ty phi thanh l hay ph sn, c ng ch nhn dc nhng g cn li sau khi cng ty trang tri xong cc khon ngha v khc (nh thu, n ngn hng hay tri phiu...). C phiu l cng c khng c thi hn. Theo tnh cht ca cc quyn li m c phiu mang li cho c dng, c hai loi c phiu c bn: c phiu ph thng v c phiu u i. 1. Phn loi c phiu 1.1. C phi ph thng C phiu ph thng l loi c phiu in hnh nht. Nu mt cng ty ch c php pht hnh mt loi c phiu, n s pht hnh c phiu ph thng. c phiu ph thng mang li nhng quyn sau cho cc c ng: Quyn hng c tc C tc l phn li nhun ca cng ty dnh tr cho nhng ngi ch s hu. C tc c th c tr bng tin (dng ph bin nht), cng c th c tr bng c phiu mi. C phiu ph thng khng quy nh mc c tc ti thiu hay ti a m c ng c nhn. Vic c tr c tc hay khng, t l v hnh thc chi tr c tc cho c ng l tu thuc vo kt qu hot ng v vo chnh sch ca cng ty, v do hi ng qun tr quyt nh. V th, thu nhp m c phiu ph thng mang li cho c ng l thu nhp khng c nh. Khi cng ty phi thanh l ti sn, c ng ph thng l nhng ngi cui cng c nhn nhng g cn li (nu c) sau khi cng ty trang tri xong tt c cc ngha v nh thu, n v c phiu u i. Quyn mua c phiu mi Khi cng ty pht hnh mt t c phiu mi tng vn, cc c ng hin ang nm gi c phiu ph thng c quyn c mua trc c phiu mi, trc khi t pht hnh c cho bn ra cng chng,

trong mt thi hn nht nh. Lng c phiu mi c php mua theo quyn ny tng ng vi t l c phiu dang nm gi. Nh vy, quyn ny cho php c ng hin hu duy tr t l s hu ca mnh trong cng ty sau khi cng ty tng thm vn. Mi c phiu ang nm gi mang li cho c ng mt quyn mua trc. S lng quyn cn c mua mt c phiu mi s c quy nh c th trong tng t cho bn, cng vi gi mua, thi hn ca quyn mua v ngy pht hnh c phiu mi. C phiu bn theo quyn thng c mc gi thp hn so vi gi th trng hin hnh. Khi c ng thc hin quyn, cng ty s huy ng c thm vn. Nu c ng khng mun thc hin quyn th h c th bn quyn trn th trng. Quyn b phiu C ng ph thng c quyn b phiu bu v ng c vo cc chc v qun l trong cng ty; c quyn tham gia cc di hi c ng v b phiu quyt nh cc vn quan trng ca cng ty. Nu khng tham d c, c ng thng c th u quyn cho ngi khc thay mt h biu quyt theo ch th ca h hoc tu ngi c u quyn. Tu theo quy nh, mi c ng c th dc b s phiu ti a cho mi ng c vin bng s c phiu nm gi, hoc c dn ton b s phiu c th chi phi (bng tng s phiu nhn vi s ng c vin) bu cho mt (hoc hn) ng c vin. Cch th hai c li cho cc c ng nh, v tuy c t phiu bu nhng h li c th tp trung phiu tng thm gi tr quyn b phiu ca mnh. Ngoi nhng quyn li c bn v kinh t trn y, c ng ph thng cn c nhng quyn php l khc na, nh quyn c kim tra s sch ca cng ty khi cn thit, quyn c yu cu triu tp i hi c ng bt thng, v.v.. 1.2. C phiu u i C phiu u i dnh cho c ng nhng u i so vi c ng ph thng. Kiu u di lu i nht v ph bin nht l u di v c tc. C phiu u i c tc n nh mt t l c tc ti a so vi mnh gi, hay mt mc c tc tuyt i ti a. Trong iu kin cng ty hot ng bnh thng, c ng u di s c hng mc c tc ny, v th, thu nhp t c tc ca c phiu u i ni chung l c nh. i li iu , c ng u i khng c tham gia b phiu quyt nh nhng vn quan trng ca cng ty. Trong trng hp cng ty khng c li nhun tr theo t l cng ty s tr theo kh nng c th. c bit khi thua l, cng ty c th khng tr c tc u i, nhng mt khi c ng u i cha dc tr c tc th c ng ph thng cng cha c tr. Trong trng hp cng ty thanh l ti sn, c ng u i c u tin nhn li vn trc c ng ph thng nhng sau ngi c tri phiu. C phiu u i cng c th km theo nhng iu khon tng thm tnh hp dn ca n. C phiu u i cng dn quy nh rng nu cha tr c tc cho c ng u i th xem nh cng ty cn mc n. cho dn khi no c li nhun tr, v tt nhin cho ti khi , c ng ph thng cng mi c nhn c tc. C phiu u i tham d cho php c ng u i c chia s thnh qu hot ng ca cng

ty khi cng ty lm n pht t. C ng s c nhn lng c tc cao hn mc ti a quy nh nu c tc tr cho c ng thng vt qu mt mc nht nh. C phiu a i c th chuyn i cho php c ng, trong nhng iu kin c th c th chuyn i c phiu u i thnh c phiu thng, thng l trong iu kin cng ty lm n pht t. Ngoi c phiu u i v c tc, cn c th c c phiu u i v quyn b phiu (c nhiu phiu bu hn) hay c quyn i li vn gp (theo Lut doanh nghip Vit Nam). 2. Li tc ca c phiu Ngi nm gi c phiu c th k vng ti sn ti chnh ny hai ngun li tc tim nng l c tc v li vn. 2.1. C tc Nh trn d ni, c tc l mt phn trong li nhun ca doanh nghip dnh chia cho c ng, c gi l,thu nhp ca c ng. Tr trng hp c phiu u i, ni chung c tc l khng c nh. Tuy nhin mc cao thp ca c tc cng nh tnh cht n nh tng i ca vic chi tr c tc gia cc ngnh v cc cng ty trong tng ngnh c s khc nhau. 2.2. Li vn Li vn l khon chnh lch gia gi thu c khi bn c phiu v gi mua vo. Li vn cu thnh mt phn quan trng trong tng li tc m c phiu em li cho c ng. Tuy nhin, ch khi no gi c phiu tng ln th mi c li vn. Nu gi c phiu gim xung th s gy l vn. Ngi u t v th phi quan tm ti kh nng tng gi ca c phiu. Gia mc c tc c chi tr v kh nng tng gi ca c phiu khng c mi lin h c nh. C loi c phiu c mc tr c tc cao v n nh, nhng li km tim nng tng gi. Tri li c loi c phiu tr c tc thp, thm ch khng tr c tc, nhng li ha hn tim nng tng gi mnh. Tu theo mc tiu v mc chp nhn ri ro ca tng ngi, ngi u t c th la chn mua nhng loi c phiu m nhng c im v kh nng em li li tc l khc nhau. Nu nhn nhn t gic kh nng em li li tc c phiu bao gm cc loi sau: C phiu thng hng l c phiu do nhng cng ty c thnh tch lu di v lin tc v li nhun v chi tr c tc, pht hnh. l c phiu ca nhng cng ty ln, c tn tui, n nh v trng thnh, c tim lc ti chnh to ln. Loi c phiu ny t khi b mt gi, nhng khng nht thit l gi s tng nhanh, ng thi c tc c chi tr n nh v tng u n. C phiu tng trng l c phiu ca mt cng ty c doanh s, thu nhp v th phn ang tng vi tc nhanh hn tc ca nn kinh t ni chung v nhanh hn mc trung bnh ca ngnh. Cng ty ny thng quan tm n vic m rng v n lnh vc nghin cu v pht trin, do n thng gi li phn ln li nhun ti tr cho vic m rng v nghin cu, v cng v th thng tr t l c tc thp, hoc khng tr. Tuy nhin loi c phiu ny c tim nng tng gi mnh. C phiu phng v l c phiu ca nhng cng ty c sc chng vi suy thoi. c trng ca nhng cng ty ny l mc n nh ca chng trong nhng thi k m ton b nn kinh t suy thoi. thng l nhng cng ty kinh doanh cc sn phm thit yu nh thuc l, nc gii kht, bnh ko v thc

phm. Loi c phiu ny c mc chi tr c tc n nh, v vo thi k i xung ca nn kinh t khi cc c phiu khc suy gim th loi c phiu ny khng b mt gi. Song khi nn kinh t pht t v cc c phiu khc tng gi, th loi c phiu ny cng li kh tng gi hn. C phiu thu nhp l c phiu ca nhng cng ty tr li cao hn mc trung bnh. Loi c phiu ny ni chung c sc hp dn i vi nhng ngi mua c phiu c thu nhp thng xuyn, c bit l ngi gi v ngi v hu, nhng n cng khng c tim nng tng gi. Thng y l c phiu ca nhng cng ty thuc lnh vc cng ch. C phiu chu k l c phiu ca nhng cng ty c mc li nhun bin i theo chu k kinh doanh. Khi iu kin kinh doanh tt ln, kh nng thu li nhun ca cng ty phc hi, gi c phiu thng ca cng ty tng. Khi iu kin kinh doanh xu di, kinh doanh sa st mnh, li nhun gim v do gi c phiu cng gim. Cc ngnh kinh doanh c tnh chu k l thp, xi mng, my cng c v t C phiu thi v l c phiu ca nhng cng ty m thu nhp ca n c khuynh hng bin ng theo thi v, m tiu biu l cc cng ty bn l. Doanh s v li nhun ca nhng cng ty ny thng tng ln vo nhng thi im nht nh trong nm (nh dp khai ging, ging sinh...). 3. Ri ro ca c phiu Ri ro ca mt cng c ti chnh ni chung, v in hnh l c phiu, c hiu l tnh cht khng chc chn trong ngun li tc m n mang li cho ngi nm gi. Nhng lc lng gp phn to nn nhng thay i trong li tc - gi hoc c tc (li) - cu thnh cc yu t ca ri ro. Mt s trong s nhng yu t nh hng ny l t bn ngoi cng ty, khng th kim sot v tc ng ti mt s ln chng khon. Mt s nh hng khc l t bn trong, c th kim sot mt mc ln. Trong u t, loi yu t th nht c gi l ngun ri ro h thng. Tri li, loi yu t th hai, nhng yu t ni ti, kim sot c, v phn no ch ring c i vi cc ngnh hay cng ty, c gi l ngun ri ro khng h thng. Ri ro h thng l phn trong bin ng tng th ca li nhun gy ra bi nhng yu t tc ng ti gi c ca tt c cc chng khon. Nhng bin i v kinh t, chnh tr v x hi l nhng ngun ri ro h thng. Hiu ng ca chng l lm cho gi ca hu ht cc c phiu thng ring l v hu ht cc tri phiu ring l cng chuyn ng theo mt hng. Ni cch khc, khong mt na trong tng s ri ro ca mt c phiu thng trung bnh l ri ro h thng. Ri ro khng h thng l phn ca tng ri ro ch xy ra vi ring mt hng hay mt ngnh. Cc yu t nh nng lc qun l, nhng u tin tiu dng, cc cuc bi cng gy ra nhng bin ng h thng ca li nhun trong mt cng ty. Cc yu t khng h thng v c bn l c lp vi nhng yu t tc ng n th trng chng khon ni chung. V nhng yu t ny tc ng n mt cng ty, nn chng phi c kho st ring bit cho tng cng ty. Ri ro l iu khng th loi b hon ton, xt trn tng th th trng v trong di hn. Song mi c nhn ngi u t hay t chc u t c th p dng mt hay nhiu trong s nhng bin php sau y gim thiu ri ro ca vic u t c phiu: - La chn nhng c phiu ring l:

Quyt nh u t vo c phiu no l kt qu ca qu trnh thu thp v phn tch v s thng tin. Nhng thng tin bao gm t nhng vn ca kinh t, chnh tr th gii, nhng bin s kinh t v m trong nc (GDP, thu nhp quc dn bnh qun u ngi, lm pht, nng sut lao ng...). Cho ti nhng vn ca ngnh v cui cng l tnh hnh ca cng ty pht hnh. Ngoi ra, la chn mt c phiu ring l cn lin quan ti nhng thng s c nhn ca ngi u t, nh kh nng v ti chnh,mc tiu u t, mc chp nhn ri ro... -Thit lp danh mc u t hoc mua chng ch qu u t: Khi phi hp nhiu c phiu (hoc c phiu v tri phiu hay cc cng c khc na) trong cng mt danh mc, th hiu ng tng th l tng ri ro ca danh mc u t gim xung. l mt phng php qun l ri ro hu hiu. Tuy nhin phng thc ny s khng ph hp vi nhng nh u t c lng vn du t khng ln. Kh c mt cch thay th l mua chng ch qu du t, thay v mua cc c phiu ring l thit lp danh mc. y l phng thc u t c th gip cho ngi u t c nhn, d vi mt s vn khng ln, vn c th c hng li ch ca vic a dng ho danh mc u t v nng lc qun l chuyn nghip, ng thi gim c chi ph giao dch. S dng cc cng c phi sinh: Mt trong nhng chc nng kinh t ca cc cng c phi sinh l ro chn ri ro, bo v li nhun ca nhng cng c c s. V th, khi d on gi tng hay gi gim, v bo v c li nhun ca cc ti sn ang nm gi hoc tm cch kim li vi t sut li nhun cao, cc nh u t c th s dng cc cng c phi sinh nh quyn chn mua, chn bn, cc hp ng tng lai, v nhng chin lc i km theo n. II. TRI PHIU Tri phiu l mt loi chng khon quy nh ngha v ca ngi pht hnh (ngi vay tin) phi tr cho ngi nm gi chng khon (ngi cho vay) mt khon tin xc nh, thng l trong nhng khong thi gian c th, v phi hon tr khon cho vay ban u khi n o hn. 1. c im ca tri phiu Tri phiu l mt cng c n i hi ngi pht hnh (cn gi l ngi i vay hay con n) hon tr cho ngi cho vay (ngi u t) khi lng vn vay cng vi tin li trong mt thi hn nht nh. Nhng c trng quan trng ca tri phiu: 1.1. Ngi pht hnh Bn cht ca ngi pht hnh l mt c trng quan trng ca tri phiu. C hai loi ngi pht hnh chnh l chnh ph (trung ng v a phng) v cng ty. Chnh ph l ngi pht hnh ng tin cy nht do c dc nhng iu kin m bo cao nht cho vic hon tr gc v tr li. Cn trong khu vc cng ty th ngi pht hnh c nhiu loi, mi loi c kh nng khc nhau trong vic p ng cc ngha v tha thun vi ngi cho vay. Ni cch khc, c th coi ri ro thanh ton ca tri phiu chnh ph l bng 0, cn cc tri phiu cng ty khc nhau c mc ri ro thanh ton khc nhau. Ngoi ri ro thanh ton, tri phiu chnh ph vn phi chu cc loi ri ro khc ging nh bt k mt tri phiu cng ty no, nh ri ro li sut, ri ro lm pht...

1.2. Thi hn Thi hn ca tri phiu l s nm m theo ngi pht hnh ha hn p ng nhng iu kin ca ngha v. Thi hn ca mt tri phiu l ngy chm dt s tn ti ca khon n, ngi pht hnh s thu hi tri phiu bng cch hon tr khon vay gc. Thi hn ny cng cn c gi l thi gian o hn ca tri phiu. Ni chung nhng tri phiu c thi hn t 1 n 5 nm dc gi l tri phiu ngn hn; t 5 n 10 nm c gi l tri phiu trung hn; trn 12 nm l nhng tri phiu di hn. Thi gian o hn ca tri phiu quan trng v 3 l do: - N cho bit khong thi gian m ngi nm gi tri phiu c th mong i nhn c cc khon thanh ton li nh k, v cho bit s nm trc khi khon vay gc c hon tr ton b. - Li tc ca mt tri phiu ty thuc vo thi hn cua n. - Gi ca tri phiu s bin i qua qung i ca n khi li sut trn th trng thay i - tnh bin ng ca gi tri phiu ph thuc vo thi gian o hn ca n. Nu cc yu t khc khng i, thi gian o hn cng di, tnh bin ng gi ca tri phiu cng ln trc mt s thay i ca li sut th trng. 1.3. Mnh gi v li sut cung phiu Mnh gi ca mt tri phiu l khi lng tin c ghi trn mt tri phiu, m ngi pht hnh ng hon tr cho ngi nm gi tri phiu ti thi im o hn Li sut cung phiu, cn gi l li sut danh ngha, l li sut m ngi pht hnh ng tr mi nm. Khi lng li hng nm c tr cho ngi s hu tri phiu trong sut thi hn ca tri phiu c gi l li cung phiu. Li sut cung phiu em nhn vi mnh gi tri phiu s cho li cung phiu. Thng thng tt c cc tri phiu u tr li cung phiu theo nh k, mi nm mt hoc hai ln, tr loi tri phiu khng tr li nh k (zero-coupon bond). Ngi nm gi tri phiu ny nhn c tin li do vic mua tri phiu vi gi thp hn nhiu so vi mnh gi ca n. Khi tri phiu o hn, li s c tr, chnh bng khon chnh lch gia mnh gi tri phiu v gi tr mua tri phiu . Cng c c tri phiu c li sut th ni vi li sut cung phiu c nh k n nh li theo mt chun no c nh trc. Ngoi vic cho bit cc khon thanh ton li cung phiu m ngi du t c th nhn c trong thi hn ca tri phiu, li sut cung phiu cn ch ra mc m theo gi ca tri phiu s chu tc ng ca nhng thay i ca li sut. Nu cc yu t khc khng i, li sut cung phiu cng cao, gi tri phiu cng t thay i trc mt thay i ca li sut. Kt qu l li sut cung phiu v thi gian o hn c nhng hiu ng ngc chiu i vi tnh bin ng gi ca mt tri phiu. 2. Phn loi tri phiu

2.1. Tri phiu v danh l tri phiu khng mang tn tri ch, c trn chng ch cng nh trn s sch ca ngi pht hnh. Nhng phiu tr li nh theo t chng ch, v khi n hn tr li, ngi gi tri phiu ch vic x ra v mang ti ngn hng nhn li, v khi tri phiu o hn, ngi nm gi n mang chng ch ti ngn hng nhn li khon cho vay. 2.2. Tri phiu ghi danh l loi tri phiu c ghi tn v a ch ca tri ch, trn chng ch v trn s ca ngi pht hnh. Hnh thc ghi danh c th ch thc hin cho phn vn gc, cng c th l ghi danh ton b, c gc ln li. Dng ghi danh ton b m ang ngy cng ph bin l hnh thc ghi s. Tri phiu ghi s hon ton khng c dng vt cht, quyn s hu c xc nhn bng vic lu gi tn v a ch ca ch s hu trn my tnh. 2.3. Tri phiu chnh ph l nhng tri phiu do chnh ph pht hnh. Chnh ph pht hnh tri phiu (hay cc cng c n ni chung) nhm mc ch b p thm ht ngn sch; ti tr cho cc cng trnh cng ch; hoc lm cng c iu tit tin t. Tri phiu chnh ph l loi chng khon khng c ri ro thanh ton v cng l loi tri phiu c tnh thanh khon cao. Do c im , li sut ca tri phiu chnh ph c xem l li sut chun lm cn c n nh li sut ca cc cng c n khc c cng k hn. Tri phiu cng trnh l loi tri phiu c pht hnh huy ng vn cho nhng mc ch c th, thng l xy dng nhng cng trnh c s h tng hay cng trnh phc li cng cng. Tri phiu ny c th do chnh ph trung ng hoc chnh quyn a phng pht hnh. 2.4. Tri phiu cng ty l nhng tri phiu do cc cng ty pht hnh vay vn di hn. c im chung ca tri phiu cng ty l: - Ngi nm gi tri phiu c tr li nh k v tr gc khi o hn, song khng c tham d vo cc quyt nh ca cng ty. (Cng c nhng tri phiu khng tr li nh k, ngi mua c mua di mnh gi v khi o hn c nhn li mnh gi). - Khi cng ty gii th hoc thanh l, tri phiu c u tin thanh ton trc cc c phiu. - C nhng iu kin c th km theo, hoc nhiu hnh thc m bo cho khon vay. Tri phiu cng ty cng bao gm nhiu loi: Tri phiu c bo m y l nhng tri phiu c bo m bng nhng ti sn th chp c th. Ngi nm gi tri phiu ny c bo v mt mc cao trong trng hp cng ty ph sn, v h c quyn i n i vi mt ti sn c th. Ti sn th chp thng l bt ng sn, cc thit b (my bay, tu ho). Tri phiu khng bo m Tri phiu tn chp khng c m bo bng ti sn, m c bo m bng uy tn ca cng ty. Nu cng ty b ph sn, nhng tri ch ca tri phiu ny c gii quyt quyn li sau cc tri ch c bo m, nhng trc cc c ng. Cc tri phiu tn chp c th chuyn i cho php tri ch c quyn chuyn tri phiu thnh c phiu thng ca cng ty pht hnh. Tu theo quy nh, vic chuyn i c th c tin hnh vo bt c thi im no, hoc ch vo nhng thi im c th xc nh.

Vi nhng c trng trn y, nu tri phiu c nm gi cho ti khi ht hn, ngi u t tri phiu c th bit trc c thi im mnh c nhn cc khon thanh ton, v gi tr ca mi khon thanh ton l bao nhiu. Tuy nhin c nhng tri phiu c km theo nhng iu khon c bit, khin cho ngi u t khng th d kin chnh xc c cc khon thu nhp: - Tri phiu c li sut th ni, trong quy nh c nh k (6 thng, mt nm, hai nm...) li n nh li li sut theo th trng. Loi tri phiu ny c pht hnh trong nhng khong thi gian c nhng bin ng mnh v li sut th trng. hn ch thit hi cho hai bn tham gia vic vay mn. -Tri phiu c th mua li l loi tri phiu cho php ngi vay (ngi pht hnh) trong nhng iu kin nht nh, c th mua li ton b hay mt phn nhng tri phiu d pht hnh, tc l tr li vn cho ngi cho vay trc khi tri phiu ht hn. Khi , cc dng thanh ton ca tri phiu s kt thc sm hn so vi thi hn ca tri phiu. - Tri phiu c th bn li cho php ngi mua tri phiu trong nhng iu kin nht nh c th bn li tri phiu cho ngi pht hnh, thu hi vn trc khi tri phiu o hn. Cng nh trng hp trn, vic bn li s ph v d kin v cc dng thanh ton nhn c t tri phiu trong iu kin bnh thng. - Tri phiu c th chuyn i cho php ngi mua tri phiu, trong nhng diu kin no , c th i tri phiu ly c phiu thng, theo mt t l v mc gi n nh. 3. Nhng ngun li tc tim nng ca tri phiu Tri phiu c th em li ba khon li tc tim nng: Tin li nh k thng tr na nm mt ln, c quy nh bi li sut cung phiu. Khon ny dc n nh t u v khng thay i cho n khi tri phiu o hn. V d, li sut cung phiu l 10%/nm, vi mnh gi l 1 triu ng, mi nm tr li hai ln, th tin li nh k s l 10%: 2 x 1 000 000 =50.000 ng. Chnh lch gi khi tri phiu o hn, b mua li hoc b bn ra trc khi o hn. y l khon chnh lch gia mc gi mua tri phiu v gi nhn c trong nhng trng hp trn, n c th l dng hoc m tu theo chiu hng bin ng ca gi tri phiu. Cn lu rng gi tri phiu bin ng theo chiu hng ngc 1i vi bin ng ca li sut m th trng i hi vi tri phiu . Li ca li, do ti u t cc khon thanh ton li nh k. B phn ny ca tng li tc ph thuc vo li sut ti u t, tc l thay i theo li sut th trng. Tng li tc tim nng ny ch c th tnh ton c chnh xc vi gi nh v mt mc li sut th trng xc nh v tri phiu c nm gi cho ti khi o hn. Nu tri phiu b bn ra hay b mua li trc khi o hn, v nu li sut th trng thay i trong qu trnh nm gi hay ti thi im bn ra, th li sut thc t m tri phiu em li cho ngi nm gi n s cao hn hoc thp hn mc d tnh vi nhng gi nh trn. V th, tnh ton li tc ca mt tri phiu c th so snh vi li tc ca cc phng n u t khc, cn phi da trn nhng gi nh v mt k u t c th vi mt mc thay i li sut c th trn th trng.

Mc d l cng c u t an ton hn so vi c phiu,nhng tri phiu vn c ri ro. Nhng ri ro in hnh thng gp tri phiu l: -Ri ro li sut: l ri ro gi ca tri phiu thay i khi li sut th trng dao ng. Nu tri phiu c nm gi ti khi o hn th khng c ri ro ny. - Ri ro ti u t: l ri ro cng bt ngun t bin ng ca li sut th trng, nhng tc ng ti li tc ca cc khon ti u t tin li nhn c t tri phiu. -Ri ro thanh ton: xy ra khi pha ngi pht hnh tri phiu mt kh nng thanh ton (tm thi hoc do ph sn). - Ri ro lm pht: xy ra khi cc khon thanh ton c nh ca tri phiu b gim sc mua do tnh trng lm pht trong nn kinh t. Tt c nhng ri ro ny u c ngha l khon thu nhp d kin nhn c t mt khon u t vo tri phiu l khng chc chn. III. CHNG CH QU 1. Qu u t chng khon Theo ngn ng thng thng, mt khi lng tin do nhiu ngi gp li v mt mc ch chung no c gi l mt qu. Qu u t chng khon cng vy, n l qu hnh thnh t vn gp ca ngi u t u t vo cc chng khon. Vic huy ng vn vo qu u t chng khon c thc hin theo hai cch Cch th nht, mt cng ty c thnh lp theo quy nh ca php lut hin hnh s pht hnh cc c phn ra cng chng. Khi mua c phn, ngi u t tr thnh c ng ca qu v c y cc quyn do php lut quy nh. Bn thn qu l mt cng ty, c t cch php nhn, c hi ng qun tr qu l c quan iu hnh cao nht. Hi ng qun tr s thu ngi qun l qu, gim st cng vic qun l sao cho t c cc mc tiu ca qu, qu ny c gi l qu u t dng cng ty. Cch th hai, mt cng ty qun l qu s huy ng vn bng cch ly tng lng vn d kin huy ng chia nh thnh cc phn bng nhau, mi phn tng ng vi mt chng ch qu v cng ty s bn cc chng ch ra cng chng, nh l nhng n v u t. Trong m hnh ny, (qu du t dng hp ng), ngi mua chng ch khng dc tham gia vo qu trnh ra quyt nh u t ca qu m s u thc vic qun l qu cho cng ty, qu ch n thun l mt khon tin, khng c t cch php nhn. Cng ty qun l qu s m nhn c hai khu huy ng vn v u t vn vo cc chng khon. Hai m hnh trn c c im chung l: - Ngi u t khng trc tip u t vo chng khon m ch u t vo qu bng cch mua c phn hay chng ch. Vic u t vo chng khon do mt t chc khc c thu hay c u thc tin hnh, v th, tnh chuyn nghip ca hot ng u t cao hn nhiu so vi vic mt c nhn trung bnh t ra quyt nh u t. - Ngi u t s c hng li t kt qu u t ca qu, theo s lng c phn hay chng ch m mnh nm gi. Xt v li sut u t, tt c nhng ngi u t trong cng mt qu u t c kt

qu nh nhau, khng phn bit s lng vn gp ca mi ngi nhiu hay t. Kt qu l do thnh qu hot ng u t chung ca qu quy inh. 2.u im v li tc tim nng ca chng ch - c phn qu u t. Cc nh u t c nhn, nht l nhng ngi c t vn, khi tin hnh u t vo cc chng khon ring l thng hay gp phi nhng bt li sau: - Do hn ch v vn, h kh c th thc hin a dng ho u t gim thiu c tng ri ro ca u t. - Vi nhng giao dch c khi lng nh, ph giao dch s chim t trng ln trong gi tr giao dch. - u t c hiu qu i hi phi c kin thc v u t, phi c thi gian dnh cho vic phn tch th trng v phn tch sn phm. i a s cc nh u t c nhn khng p ng c nhng yu cu . Nhng bt li trn hon ton c th gii quyt c bng cch s dng qu u t. Khi mua c phn qu hoc chng ch qu, nh u t, d ch vi mt lng vn u t khim tn, ng nhin s hu mt phn trong mt danh mc u t da dng ho. Hiu qu u t c nng ln do nhiu yu t: ri ro gim, chi ph gim, k nng u t chuyn nghip. Ngoi ra, vic la chn mt qu theo loi chng khon m n u t vo cn gip cho mi nh u t c th tho mn mt nhu cu no nh trnh thu, bo ton vn, tng trng vn hay thu nhp thng xuyn. Hn na, cc qu u t c th gip cung cp nhiu loi dch v khc cho ngi th hng. Ngi ch s hu chng ch hay c phn qu u t s kim c tin theo ba cch: (l) Nhn c tc ca qu. Khon c tc ny c chi tr t s thu nhp ca cc khon u t ca qu, v d c tc ca c phiu, tin li t tri phiu... (2) Nhn c khon li vn (hoc l vn) khi nh qun l qu bn ra mt phn trong danh mc u t ca qu thu li nhun. (3) c hng li t nhng thay i c li trong gi tr th trng. Ngoi ra ngi ta cng c th ti u t nhng khon phn phi t c tc hay li vn vo qu, tc l c thm c phn ca qu v tip tc c hng nhng li ch nh trn i vi nhng c phn mi ny. 3. Phn loi qu Da trn hnh thi vn ng ca vn, c th phn loi thnh qu ng v qu m. Trong qu ng, cc chng ch hay c phn qu ch c pht hnh mt ln, vi mt s lng xc nh. Sau khi pht hnh ln u ra cng chng, qu khng mua li nhng chng ch - c phn khi nh u t c nhu cu bn li cng khng pht hnh b sung. Ngi u t no mun mua hay bn c phn hay chng ch ca qu s tin hnh giao dch trn th trng chng khon tp trung, ging nh vi bt k mt chng khon nim yt no khc.Thng qua nhng giao dch trn th trng th cp nh th, vn s lu chuyn gia cc nh u t vi nhau m khng lm nh hng ti ngun vn ca qu. Qu ng thch hp cho vic kinh doanh cc chng khon c mc bin ng cao v t c giao dch.

Tri li, qu u t dng m lin tc pht hnh c phiu hay chng ch ra cng chng, s lng c phn hay chng ch c th khng hn ch; v qu sn sng mua li c phiu hay chng ch mi khi ngi u t c nhu cu bn. C phiu hay chng ch ca qu m khng giao dch trn th trng th cp m giao dch thng vi qu hoc cc i l c y quyn ca qu. IV. CHNG KHON C TH CHUYN I 1. Khi nim Chng khon c th chuyn i l nhng chng khon cho php ngi nm gi n, tu theo la chn v trong nhng iu kin nht nh, c th i n ly mt chng khon khc. Thng thng c c phiu u i c chuyn i thnh c phiu thng v tri phiu c chuyn i thnh c phiu thng. 2. Nhng u im ca chng khon chuyn i - Cc nh u t c kinh nghim c th s dng nhng chng khon chuyn i ro chn ri ro trc nhng dao ng ca gi th trng. Ro chn ri ro lin quan ti vic mua mt chng khon v ng thi bn khng mt chng khon c lin quan. V d, mua chng khon chuyn i v bn khng c phiu c lin quan, trong trng hp tt nht s thu c mt khon li nhun, cn t nht th gy ra mt khon l nh do nhng bin ng trong gi th trng ca c phiu. - Chng khon chuyn i em li tim nng v mt khon li vn thng qua s tng gi ca c phiu ph thng, ng thi mt s bo v khi gi th trng ca c phiu ph thng ri xung di gi tr chuyn i, v cng c chuyn i s c nh gi khng thp hn mt tri phiu thng thng (hay c phiu u i). -Li nhn c t tri phiu chuyn i (hay c tc t c phiu u i chuyn i) ni chung l cao hn c tc do c phiu ph thng tng ng tr. Mt s cng ty c chng khon chuyn i c th khng tr c tc cho c phiu ph thng v c th d dng xo b nhng khon c tc khi thu nhp ca h gim st. Tuy nhin nu khng tr c li n, cng ty s buc phi ph sn. - Cc chng khon chuyn i c tc dng bo v trong trng hp lm pht v gi th trng ca c phiu ph thng v c tri phiu chuyn i u tng ln cng vi lm pht. Tuy nhin nu vic chuyn i khng din ra c ngha l nu gi th trng ca c phiu ph thng khng tng ln trn mc gi tr chuyn i, th ngi u t khng c bo v trc lm pht, v tin li v c tc nhn c t chng khon chuyn i l c nh. 3. Bt li ca cc chng khon chuyn i -Li sut ca chng khon chuyn i thng thp hn so vi cc tri phiu thng thng. - Trong trng hp phi thanh l, tri phiu chuyn i ng sau cc khon n khc ca cng ty pht hnh v th t u tin i ti sn. C ng u i c c phiu chuyn i s c tr tin sau nhng ngi cho vay nhng trc c ng ph thng. Ri ro tu thuc vo sc mnh tng th ca cng ty pht hnh.

- Khi li sut th trng gim th ri ro tri phiu chuyn i b cng ty pht hnh gi mua li s tng ln. Khi cng ty pht hnh c th ti ti tr cc cng c chuyn i ca mnh bng nhng khon n khc r hn. - Cc nh u t c th gp ri ro pha long c phiu ph thng ca cng ty. iu ny xy ra khi gi tr ca c phiu ph thng gim st do lng c phiu ph thng lu hnh b tng ln do chuyn i hay do c nhng pht hnh c phiu ph thng mi. - Trong trng hp xy ra s thu tm i vi cng ty pht hnh bng hnh thc vay mua, cc nh u t c th ch cn li trong tay nhng chng khon khng th chuyn i c, c li sut thp hn cc khon n khc ca cng ty. V. CC CHNG KHON PHI SINH 1. Quyn mua c phn Quyn mua c phn (hay quyn mua trc) l quyn u tin mua trc dnh cho cc c ng hin hu ca mt cng ty c phn c mua mt s lng c phn trong mt t pht hnh c phiu ph thng mi tng ng vi t l c phn hin c ca h trong cng ty, ti mt mc gi xc nh, thp hn mc gi cho mi ra cng chng v trong mt thi hn nht nh, i khi ch vi tun. c im ca quyn mua c phn: Mc gi ng k trong tt c cc dng quyn mua c phn t thp hn mc gi hin hnh ca c phiu vo thi im quyn c pht hnh. S d gia gi th trng v gi ng k c mt s chnh lch ng k l v hai l do. Th nht, ri ro c th xy ra khi gi th trng gim trong thi hn pht hnh quyn v iu c th ph hoi s thnh cng ca t pht hnh. Th hai, mc chnh lch ng k ny lm tng tnh hp dn ca t pht hnh. Mi c phn ang lu hnh c i km mt quyn. S lng quyn cn thit mua mt c phn mi s c quy nh tu theo tng t pht hnh. Cc cng ty thng s dng mt phng php n gin xc nh s lng quyn cn mua mt c phn mi nh sau: S lng quyn cn mua 1 c phn mi = s lng c phn c ang lu hnh: s lng c phn mi. Trong : s lng c phn mi = mc vn cn huy ng: gi ng k mua. V d: Gi s mt cng ty c 1 triu c phn ang lu hnh v mun pht hnh thm 50.000 c phn mi. Mt triu quyn s c pht hnh tng ng v km theo mt triu c phn . Cng ty khng mun bn nhiu hn 50.000 c phn. V vy h quyt nh rng mua 1 c phn mi cc c ng cn phi c 20 quyn. Nu cc c ng khng mun thc hin quyn, h c th bn chng trn th trng trong thi gian quyn cha ht hn. Gi quyn c th ln hoc xung trong khong thi gian cho bn, do gi th trng ca c phiu tng hoc gim. 2. Chng quyn Chng quyn l mt loi chng khon trao cho ngi nm gi n quyn c mua mt s lng xc nh mt loi chng khon khc, thng l c phiu thng, vi mt mc gi xc nh v trong mt

thi hn nht nh. Quyn ny c pht hnh khi t chc li cc cng ty, hoc khi cng ty nhm mc tiu khuyn khch cc nh u t tim nng mua cc tri phiu hoc c phiu u i c nhng iu kin km thun li. chp nhn nhng diu kin , nh u t c c mt la chn i vi s ln gi c th xy ra ca c phiu thng. 2.1. c im Chng quyn cho php ngi nm gi mua c phiu thng vi mt mc gi xc nh v trong mt thi hn nht nh (v im ny chng quyn ging vi quyn chn mua, c cp di y). Tuy nhin, im khc bit gia hai loi chng khon phi sinh ny l cch thc pht hnh v thi hn ca chng. Quyn chn mua thng ch c hiu lc trong vng vi thng, trong khi chng quyn c thi hn di hn v thm ch l vnh vin. Cc chng quyn do cc cng ty pht hnh chng khon c s pht hnh, khi c thc hin, chng to thnh dng tin vo cho cng ty v lm tng s lng c phiu lu hnh trn th trng. Phn ln cc chng quyn sau mt khong thi gian nht nh c th tch ri khi cc chng khon c s v khi chng c th c giao dch ring bit trn th trng. Vi t cch l ngi s hu chng quyn, nh u t khng c quyn c ng trong cng ty, khng c nhn c tc, v khng c quyn biu quyt. Cc iu khon ca chng quyn c ghi r trn t chng ch chng quyn: s c phiu c mua theo mi chng quyn (thng l 1 : l); gi thc hin (mua) i vi mi c phiu v ngy ht hn hiu lc ca mi chng quyn. Ti thi im pht hnh chng quyn, gi mua c phiu ghi trong chng quyn bao gi cng cao hn gi th trng ca c phiu c s (thng khong 15%), v gi c th c nh, c th c tng ln nh k; phn ln cc chng quyn c thi hn t 5 nm n 10 nm, tuy nhin cng c mt vi dng chng quyn c thi hn vnh vin. 2.2. Gi tr ca chng quyn Gi tr ca chng quyn c quyt nh bi hai yu t. Yu t th nht l gi tr u t (gi tr ni ti). V d, nu nh mt chng quyn cho php mua 10 c phiu ti mc gi 20.000 VND/c phiu, v gi tr th trng ca c phiu hin l 30.000 VND, chng quyn s c gi tr ni ti l 100.000 VND (10 x 10.000 VND) v s c bn mc gi thp nht l 100.000 VND. Yu t th hai l di thi hn ca chng quyn. Ni chung, thi gian cho n khi ht hn cng di th gi tr ca chng quyn cng cao. Nu nh mt c phiu c bn di mc gi thc hin v ch cn 1 ngy na l ht hn chng quyn th quyn s b coi l v gi tr. Tuy nhin, nu gi tr ca mt c phiu thp hn mc gi thc hin, nhng thi hn cn li ca chng quyn l di, th gi tr thi gian s gp mt phn ng k vo gi tr th trng ca chng quyn. chnh xc xc nh gi tr ca chng quyn ph thuc vo rt nhiu yu t nh thi hn cn li ca chng quyn, mc chnh lch gia mc gi hin ti ca c phiu thp hn so vi mc gi thc hin, s xem xt ca cng chng u t i vi c phiu ny v vic tr c tc, cc mc li sut, v cc iu kin th trng ni chung. V c bn, cc mc gi chng quyn s c xu hng tng trong mt th trng gi ln v gim trong mt th trng gi xung. 3. Hp ng k hn

Hp ng k hn l mt tha thun trong mt ngi mua v mt ngi bn chp thun thc hin mt giao dch hng ha vi khi lng xc nh, ti mt thi im xc nh trong tng lai vi mt mc gi c n nh vo ngy hm nay. im khc bit gia mt hp ng k hn v giao dch giao ngay l thi im thanh ton giao dch. Trong phn ln cc giao dch giao ngay, hng ha c trao i v vic thanh ton c tin hnh ngay lp tc (nu tr bng tin mt) hoc trong vng hai ngy giao dch k t khi k kt hp ng. i vi hp ng k hn, thi hn kt thc giao dch c li li mt khong thi gian trong tng lai. Cc hp ng k hn xc nh mt ngy thanh ton c th hoc mt thi im tin hnh giao dch trn thc t. Khi ngy thanh ton ti, ngi mua tr tin mua hng ha ti mc gi tha thun ban du v ngi bn chuyn giao hng vi s lng n nh ban u. Trong hp ng k hn ch c hai bn tham gia vo vic k kt, gi c do hai bn t tha thun vi nhau, da theo nhng c tnh mang tnh c nhn. Gi hng ha trn th trng giao ngay vo thi im giao nhn hng c th thay i, tng ln hoc gim xung so vi mc gi k kt trong hp ng. Khi , mt trong hai bn mua hoc bn s b thit hi do cam kt mt mc gi thp hn (i vi bn bn) hoc cao hn (i vi bn mua) gi th trng. Nh vy, bng vic tham gia vo mt hp ng k hn, c hai bn u gii hn c ri ro tim nng cng nh hn ch li nhun tim nng ca mnh. V ch c hai bn tham gia vo hp ng, cho nn mi bn u ph thuc duy nht vo bn kia trong vic thc hin hp ng. Khi c thay i gi c trn th trng giao ngay, ri ro thanh ton s tng ln khi mt trong hai bn khng thc hin hp ng. Ngoi ra, v gi c t ra mang tnh c nhn v ch quan nn rt c th khng chnh xc. 4. Hp ng tng lai Hp ng tng lai l mt tho thun i hi mt bn ca hp ng s mua hoc bn mt hng ho no ti mt thi hn xc nh trong tng lai theo mt mc gi d nh trc. Chc nng kinh t c bn ca cc th trng hp ng tng lai l cung cp mt c hi cho nhng ngi tham gia th trng phng nga ri ro v nhng bin ng gi bt li. Hp ng tng lai l nhng sn phm do cc s giao dch to ra. to ra mt hp ng tng lai c th, mt s giao dch phi c s chp thun ca CFTC, mt c quan qun l nh nc. Khi trnh c CFTC chp thun vic to ra mt hp ng tng lai, s giao dch phi chng minh c rng hp ng ny c mt mc ch kinh t. Trong khi c nhiu hp ng tng lai c chp thun cho giao dch th khng phi tt c u thnh cng nu khng c s quan tm ca ngi u t. Trc nm 1972, ch c cc hp ng tng lai lin quan ti nhng nng sn truyn thng nh ng cc hay gia sc, thc phm nhp khu (c ph, ca cao v ng), hay cc hng cng nghip, c giao dch. Chng c gi chung l cc hp ng tng lai hng ho. Cc hp ng tng lai da trn c s mt cng c ti chnh hay mt ch s ti chnh c gi l hp ng tng lai ti chnh, bao gm hp ng tng lai ch s c phiu; hp ng tng lai li sut; hp ng tng lai tin t. C ch giao dch hp ng tng lai

Mt hp ng tng lai l mt tho thun php l chc chn gia mt ngi mua (hoc ngi bn) v mt s giao dch c uy tn hoc trung tm thanh ton ca s giao dch , ti ngi mua (bn) ng s nhn (hoc giao) mt mt hng no ti mt mc gi c th vo lc kt thc ca mt thi k c xc nh. Mc gi theo cc bn tho thun giao dch trong tng lai c gi l gi hp ng tng lai. Thi hn c n nh theo cc bn phi tin hnh giao dch c gi l thi hn thanh ton hay thi hn giao nhn. Gi s c mt hp ng tng lai c giao dch trn mt s giao dch v mt hng c mua hay bn l ti sn XYZ, thi hn thanh ton l sau 3 thng. Gi s tip rng ng A mua hp ng tng lai ny v ng B l ngi bn, mc gi m h ng giao dch trong tng lai l 1.000.000 VND. Vy 1.000.000 VND l gi hp ng tng lai. Ti hn thanh ton, ng B s giao ti sn XYZ cho ng A; ng A s giao cho ng B 1.000.000 VND l gi ca hp ng tng lai. Thot khi mt v th a s cc hp ng tng lai ti chnh c hn thanh ton l vo cc thng ba, su, chn v mi hai. iu ny c ngha l ti mt thi im xc nh trong thng thanh ton hp ng, hp ng s ngng giao dch. Hp ng gn nht vi thi im thanh ton c gi l hp ng tng lai gn nht. K l hp ng tng lai c thanh ton ngay sau hp ng gn nht. Hp ng xa thi hn thanh ton nht c gi l hp ng tng lai xa nht. Mt bn ca hp ng tng lai c hai la chn i vi vic gii to khi mt v th. Th nht, v th c th c thanh l trc hn thanh ton. lm iu ny, bn tham gia phi m mt v th trit tiu trong cng hp ng. i vi ngi mua hp ng tng lai th diu ny c ngha l phi bn cng mt lng hp ng tng lai tng t; cn i vi ngi bn, ngha l phi mua cng s lng cc hp ng tng lai tng t. Phng n khc l ch cho ti hn thanh ton. Ti thi im ny bn mua mt hp ng tng lai s nhn ti sn c s (cng c ti chnh, ng tin hay hng ho thng thng) vi gi tho thun; bn bn hp ng tng lai s thanh l v th bng vic giao hng theo gi tho thun. i vi mt s hp ng tng lai vic thanh ton ch thc hin bng tin mt, v c gi l cc hp ng thanh ton bng tin mt. So snh gia hp ng k hn v hp ng tng hp ng tng lai. Hp ng tng lai, nh c tnh linh hot ca n, khc phc c nhng nhc im ca hp ng k hn v thng c xem l mt phng thc tt hn ro chn ri ro trong kinh doanh. Bn cnh nhng c im tng t nh hp ng k hn, hp ng tng lai c nhng im khc bit c bn sau: 1. Nim yt trn s giao dch: im khc bit ln nht chnh l tn ti mt s giao dch c t chc i vi hp ng tng lai, trong khi i vi hp ng k hn th khng. S giao dch hp ng tng lai cho php cc nh giao dch v danh dc mua v bn cc hp ng tng lai m khng phi xc nh r pha i tc trong mt hp ng c th. S giao dch hp ng tng lai cng tp trung vo vic giao dch cc hp ng tng lai c th, gip cho cc bn mua v bn c th tm c nhau trong mt thi gian

tng i ngn. Ngoi ra, s giao dch cn to ra tnh thanh khon cao cho th trng hp ng tng lai, gip cho cc i tc tham gia vo hp ng tng lai thc hin cc ngha v ca h c hiu qu hn so vi khi tham gia vo hp ng k hn. 2. Tiu chun ha: Khng ging nh cc hp ng k hn, cc hp ng tng lai c tiu chun ha. Cc hp ng k hn c th c lp ra cho bt k loi hng ha no, vi bt k s lng v cht lng nh th no v i vi thi hn thanh ton bt k c hai bn tham gia hp ng chp thun. Trong khi , cc hp ng tng lai nim yt ti cc s giao dch quy nh mt s dng hng ha c th, vi mt s lng nht nh p ng cc yu cu ti thiu v cht lng v ti mt thi im giao hng xc inh. 3. Kim sot ri ro thanh ton: Vi vic s dng cc hp ng tng lai c nim yt trn s giao dch thay v dng cc hp ng k hn, hai bn tham gia vo hp ng tng lai s kim sot c ri ro thanh ton. Trong cc giao dch hp ng tng lai, c bn mua v bn bn khng h bit ai l "pha i tc bn kia". Cng ty thanh ton b tr s thc hin chc nng trung gian trong tt c cc giao dch. Ngi bn s bn hp ng tng lai cho cng ty thanh ton b tr v ngi mua s mua hp ng t cng ty. Vic thc hin cc hp ng tng lai s c m bo bng s cng bng v uy tn ca cc s giao dch v ca cc cng ty thanh ton b tr. i vi cc hp ng k hn cc khon l v li s ch c thanh ton khi hp ng n hn. i vi cc hp ng tng lai, nhng thay i v gi tr ca cc ti khon ca cc bn tham gia hp ng c iu chnh hng ngy theo mc gi th trng v c ghi nhn. Bn cnh , cc hp ng tng lai cn c mt s yu cu k qu nht nh. Nh vy, s kt hp gia vic thanh ton hng ngy v yu cu k qu s gip cng ty thanh ton b tr phng nga c ri ro thanh ton ca cc hp ng tng lai. 4. Tnh thanh khon: S tn ti ca cng ty thanh ton b tr v s thun li ca vic giao dch qua s khin cho tnh thanh khon ca cc hp ng tng lai cao hn nhiu so vi cc hp ng k hn. 5. Quyn la chn 5.1. nh ngha Mt quyn chn l mt hp ng cho php ngi nm gi n c mua (nu l quyn chn mua) hoc c bn (nu l quyn chn bn) mt khi lng nht nh hng ha ti mt mc gi xc nh v trong mt thi hn nht nh. Cc hng ha c s ny c th l c phiu, ch s c phiu, tri phiu, ch s tri phiu, thng phm, ng tin hay hp ng tng lai: Mt hp ng quyn la chn bt k u bao gm 4 c im c bn sau: 1) Loi quyn (quyn chn bn hoc chn mua) 2) Tn hng ha c s v khi lng c mua hoc bn theo quyn 3) Ngy ht hn 4) Gi thc hin Ngi bn quyn, trao quyn cho ngi mua i ly mt khon tin c gi l gi quyn hoc ph quyn. Mc gi m ti cng c ny c th c mua hoc c bn gi l mc gi thc hin quyn.

Ngy m sau quyn ht gi tr gi l ngy ht hn. Mt quyn chn M c th c thc hin vo bt k thi im no cho n tn ngy ht hn v bao gm c ngy ht hn. Mt quyn chn Chu u ch c th c thc hin vo ngy ht hn. Nh vy, nhng mc gi lin quan ti mt quyn la chn l: - Gi th trng hin hnh ca loi hng ho c s. - Gi hng ho c s thc hin theo quyn. - Gi ca bn thn quyn la chn. V d: C phiu ph thng XYZ ang giao ch vi gi 42.000 VND/c phn, v ngi ta d on mc gi ny s tng ln ti 50.000 VND trong vng 6 thng ti. Gi s quyn la chn c nim yt giao dch i vi c phiu XYZ, v bn c th mua mt quyn chn mua XYZ do 40.000. Quyn ny cho php bn mua 100 c phn XYZ vo bt c thi im no trong vng 6 thng ti ti mc gi 40.000 VND/c phn (4.000.000VND cho 100 c phn). Li gi s gi ca quyn chn ny l 400.000 VND ngi bn quyn ny nhn c 4.000.000 VND, i li, ng ta phi sn sng bn 100 c phn XYZ vi gi 4.000.000 VND vo bt c lc no m bn chn mua, cho ti khi quyn ht hn. Bn c th thng bo vi ngi bn v vic bn i ng ta phi giao cho bn 100 c phn c s nhn 4.000.000 VND vo bt c lc no trong vng 6 thng . Buc ngi bn phi tn trng nhng iu khon ca hp ng quyn la chn c gi l thc hin quyn. Gi s bn mua quyn chn v gi XYZ tng ln 50.000 VND/c phn trong vng 6 thng ti. Bn c th thc hin quyn ti mc gi 40.000 VND/c phn v bn ra th trng thu li nhun. Nh vy bn b ra 400.000 VND mua quyn, nhng thu li 1.000.000 VND bng vic mua v bn ngay 100 c phn XYZ. .Bn c c mn li 600.000 VND trn mt khon u t 400.000 VND, vi t sut li nhun l 150% trong 6 thng. 5.2. Cc b phn cu thnh nn gi quyn Chi ph m mt ngi mua quyn b ra trc ht l s phn nh gi tr ni ti ca quyn cng thm bt k khon ph tri no. Mc ph tri cao hn gi tr ni ti c gi l gi tr thi gian. Gi tr ni ti ca quyn Gi tr ni ti ca mt quyn chn l gi tr m ngi nm gi quyn la chn s nhn c bng cch thc hin quyn ngay lp tc. Do ngi mua quyn khng bt buc phi thc hin quyn, v trong thc t h s khng lm diu nu nh khng thu c hiu qu kinh t no t vic thc hin quyn, nn gi tr ni ti ca mt quyn thp nht s bng 0. i vi mt quyn chn mua, nu gi thc hin quyn thp hn gi ca chng khon c s, quyn chn mua c coi l li (in the money). Mt quyn chn c mc gi thc hin ngang bng vi gi hin hnh ca chng khon c s c coi l ha vn(at the money), cn nu thp hn gi hin hnh ca chng khon th b coi l l (out of money). C hai loi quyn l v ha vn u c gi tr ni ti bng 0 bi v ngi thc hin quyn khng thu c li.

i vi quyn chn bn th ngc li, ngi thc hin quyn s c li nu gi thc hin quyn cao hn gi hin hnh ca chng khon c s v s b l nu gi thc hin quyn thp hn gi th trng ca chng khon c s. V d: Vi c phiu c s c gi 42.500 VND, quyn chn mua c gi thc hin l 40.000 VND l vo trng thi "c li". Quyn chn mua c gi thc hin 45.000 VND s l b l. Tri li mt quyn chn bn XYZ 40.000 VND s l c li khi c phiu XYZ giao dch vi gi 38.000 VND. Ngi nm gi quyn c th mua c phiu vi gi 38.000 VND trn th trng v bn n cho ngi bn quyn ly 40.000 VND. Nhng nu XYZ c gi l 42.000 VND th quyn chn bn ny l l vn. Ngi c quyn s b mt tin nu mua XYZ trn th trng v thc hin quyn bn. Gi tr thi gian ca quyn Gi t thi gian ca mt quyn la chn l khon tri ra gia gi ca mt quyn so vi gi tr ni ti ca n. Gi ca quyn chn mua XYZ 40.000 l 400.000 VND, vi gi giao dch trn th trng ca XYZ l 42.000 VND. Ngi s hu quyn ny c th thu hi c 200.000 VND bng cch thc hin quyn (mua c phiu vi gi 4.000.000 VND) v bn ngay ra th trng vi gi 4.200.000 VN. Nh th quyn la chn ny c gi tr ni ti l 200.000 VND. Khon chnh lch theo thi gian do s l 400.000 VND 200.000 VND = 200.000 VN. Mt quyn chn bn XYZ 50.000 c bn vi gi 200.000 VND, khi XYZ ang giao dch ti mc gi 52.000 VN. V quyn ny l l vn (gi c phiu cao hn gi thc hin) nn n c gi tr ni ti bng 0. Khon 200.000 VND c gi l gi tr ph tri thun tu ca quyn chn. 5.3. Cc yu t nh hng n gi ca quyn la chn Gi hin hnh ca chng khon ngun: i vi mt quyn chn mua, nu gi hin hnh ca chng khon ngun tng (gim) th gi ca quyn chn mua tng (gim). i vi mt quyn chn bn, nu gi hin hnh ca mt chng khon ngun gim (tng) th gi ca quyn tng (gim). Gi thc hin: Tt c cc yu t khc gi nguyn, mc gi thc hin cng cao th gi ca mt quyn chn mua cng thp. i vi mt quyn chn bn th ngc li: mc gi thc hin cng cao th gi ca quyn chn bn cng. Thi gian cho n khi ht hn: i vi cc quyn chn M (c quyn chn mua v chn bn), tt c cc yu t khc gi nguyn, thi gian cho n khi ht hn cng di th gi ca quyn cng cao, v gi ca c phiu ngun cng c kh nng bin ng cho quyn chn tr thnh c li v em li li nhun. (i vi cc quyn chn Chu u, nh hng ca thi gian cho n khi ht hn ph thuc vo vic quyn chn l quyn chn mua hay chn bn). Li sut ngn hn phi ri ro trong sut thi hn ca quyn. Gi tt c cc yu t khc khng i, gi ca mt quyn chn mua ca mt tri phiu s tng khi li sut ngn hn phi ri ro tng. i vi mt quyn chn bn ca tri phiu th ngc li: mt s gia tng mc li sut ngn hn phi ri ro s lm gim gi ca mt quyn chn bn.

Li sut coupon: i vi cc quyn chn ca cc tri phiu, cc coupon s c xu hng lm gim gi ca quyn chn mua bi v cc coupon s lm cho vic nm gi tri phiu tr nn hp dn hn so vi nm gi quyn. V vy cc quan chn mua ca (cc tri phiu coupon s b nh gi thp hn so vi cc quyn chn mua ca cc tri phiu khng c coupon. Ngc li, cc coupon c xu hng lm tng gi ca cc quyn chn bn. Mc dao ng d on ca cc mc li sut trong sut thi hn ca quyn: Nu mc dao ng d on ca cc mc li sut trong sut thi hn ca quyn tng, gi ca quyn cng s tng. L do l mc dao ng d on cng cao, c o bng lch chun hoc phng sai ca cc mc li sut, th xc sut gi ca chng khon ngun dch chuyn theo hng c li cho ngi mua chng khon s li cng cao. 5.4. Chc nng kinh t ca quyn la chn Quyn la chn cho php nh u t nng cao c t sut li nhun trn vn u t. V d: Tr li v d phn trn, gi s gi th trng hin nay ca c phiu XYZ l 42.000 VND/c phn, v bn d on sau na nm na, gi c phiu XYZ s tng mnh, ln ti 50.000 VND. Gi s cc quyn la chn c lin quan n giao dch c phiu XYZ c nim yt, bn c th mua mt quyn chn mua c phiu XYZ vi gi thc hin quyn l 40.000VND/c phn. Trong vng 6 thng gi c phiu XYZ tng ln 50.000 VND/c phn. Bn c th buc ngi bn quyn giao 100 c phn XYZ cho bn vi gi 40.000 VND/c phn, sau bn li chng trn th trng vi gi 50.000 VND/c phn. Nh vy, trong vng 6 thng bn thu c mt khon li nhun ng k l 600.000 VND trn khon u t 400.000 VND, tng ng li sut 150%. Nu thay v s dng quyn la chn, bn b ra 4.200.000 VND mua 100 c phn XYZ v ch khi gi tng ti 50.000 VND/c phn th bn ra, li sut ca bn ch l 19%. Quyn la chn gip nh u t phng nga ri ro Chc nng kinh t quan trng nht ca quyn la chn l nhm cung cp cng c gim thiu ri ro. Mt ngi ang phi chu ri ro t mt s thay i gi bt li c th s dng cc quyn la chn loi tr ri ro . Mt quyn chn mua c th c xem nh l mt cng c m bo mt mc gi mua tt (nu gi th trng ca chng khon cao hn mc gi thc hin, quyn s gip nh u t mua c chng khon ti mc gi thc hin). Mt quyn chn bn s m bo mt mc gi bn tt (vic thc hin quyn s gip cho nh u t bn chng khon mc gi thc hin trong trng hp gi th trng ca chng khon thp hn mc gi thc hin). Nh vy cc quyn la chn c th c xem nh mt cng c phng nga nhng s thay i gi bt li. V d: Nu gi c phiu XYZ ang l 42.000 VND/c phn, ngi s hu 100 c phn XYZ bn mt quyn chn mua XYZ vi gi quyn l 400.000 VND. Nu gi th trng ca XYZ gim xung 38.000 VND, ngi bn quyn s phng nga c khon l do gi c phiu st bng khon ph bn quyn 400.000 VND. Tuy nhin, nu gi XYZ tip tc gim xung di mc 37.000 VND/c phn th ngi bn quyn s bt du phi chu mt khon l. Nh vy khon thu 400.000 VND t vic bn quyn to ra mt s phng nga cc b di vi tnh trng st

gi c phiu. Mt khc, nu gi quyn tng ln, gi s ti 46.000 VND/c phn, ngi mua quyn s thc hin quyn c mua v ngi bn quyn buc phi giao 100 c phiu vi gi thc hin l 42.000 VND, thay v 46.000 VND. Vy, trong khi ro chn ri ro cho ti sn ca mnh, ngi bn quyn cng ro chn lun c li nhun tim nng na. Nhc im ca chin lc ny c th khc phc c bng cch, thay v bn quyn chn mua, ng ta c th mua quyn chn bn i vi XYZ. Khi , nu gi th trng ca c phiu tng ln ng ta c th hng ton b li nhun do vic bn ti sn ca mnh ra th trng.

CHNG III TH TRNG CHNG KHON S CP I. KHI NIM V CHC NNG 1. Khi nim Ni n th trng chng khon, ngi ta thng ngh ngay n th trng th cp - s giao dch chng khon, m rt t khi ng n th trng s cp. Tuy nhin, trn thc t, th trng s cp li l mt b phn khng th tch ri ca th trng chng khon. Hn th na, n l tin cho s ra i v pht trin ca th trng chng khon. Chnh v vy, pht trin th trng chng khon, cng vic u tin v v cng quan trng l xy dng v pht trin th trng s cp. Khc vi th trng th cp l ni cc chng khon c mua i bn li, th th trng s cp l th trng mua bn ln u cc chng khon mi pht hnh. Th trng s cp cn c tn gi l th trng cp mt hay th trng pht hnh. im khc bit d nhn thy nht gia th trng s cp v th trng th cp l: th trng s cp, t chc pht hnh thu c tin t t pht hnh cn th trng th cp th khng. 2. Chc nng Vi hai b phn cu thnh l th trng chng khon s cp v th trng chng khon th cp, th trng chng khon tr thnh mt knh ch yu huy ng cc ngun vn trung v di hn cho chnh ph v cc doanh nghip. Nu khng c th trng chng khon, th trng ti thnh khng th hon chnh v pht trin cu thnh nn nn kinh t th trng theo ng ngha ca n. Trong th trng chng khon, th trng s cp l tin ca th trng th cp. Tnh cht v quy m ca th trng s cp s quy nh phm vi v tnh cht ca th trng th cp. Th trng s cp c cc vai tr v chc nng ch yu sau: 2.1. i vi nn kinh t quc dn Th trng s cp ng vai tr rt quan trng i vi nn kinh t. Th nht th trng s cp ng vai tr huy ng vn cho nn kinh t bng vic to ra nhiu c hi u t cho nhng ngi c tin nhn ri. Khng nhng th, th trng s cp cn l mt knh phn b vn v cng hiu qu. Da trn c ch th trng, cc ngun vn s ddc phn b cho nhng d n u t c hiu qu nht, to ra nhiu gi tr kinh t nht. Do , c th ni th trng s cp khng ch ng vai tr tp hp cc ngun vn m n cn l mt cng c m tt c cc nn kinh t th trng u s dng nhm tng cng hiu qu hot ng ca nn kinh t. i vi Vit Nam, th trng s cp c mt ngha rt ln lao trong cng cuc cng nghip ho, hin i ho t nc. Th trng s cp trc ht s gii bi ton v huy ng v phn b vn c hiu qu cho nn kinh t Vit Nam. Cc chuyn gia trong nc v quc t u cho rng c th duy tr tc pht trin kinh t ln hn 7%/nm, trong 10 nm ti Vit Nam cn mt lng vn 40 - 50 t la M. Lng vn ny c th c huy ng t trong v ngoi nc. Tuy nhin, nh hng ca cuc khng hong kinh t v ti chnh 1997 va qua ti chu cho thy ngun vn bn ngoi l mt ngun vn tuy ln nhng rt khng n nh. Trong khi , theo nh gi ca cc chuyn gia thuc Ngn hng Th gii, hin nay s tin

nhn ri trong dn di dng vng bc v cc loi ngoi t mnh cng ln n trn di 20 t la M. Nu chng ta c th xy ng c mt th trng chng khon s cp c hiu qu trong vic huy ng vn trong nc, nn kinh t Vit Nam s c s c lp cao hn v vn v s t chu nh hng bi cc cuc khng khong kinh t ti chnh quc t trong tng lai. Ngoi ra, thng qua quy ch v cng b thng tin trn th trng, cc nh u t Vit Nam c c hi nh gi c cng ty no tt u t. Do , cc cng ty c qun l tt, hot ng c hiu qu s d dng thu ht c vn cho vic m rng sn xut, to ra nhiu ca ci x hi v vic lm hn v nhng cng ty hot ng khng c hiu qu s b gii th hay ph sn. Vic ny gip cho cc ngun lc x hi c phn b v s dng c hiu qu, to ra nhiu gi tr mi cho t nc. 2.2. i vi chnh ph Do thu ht c ngun vn khng l ca ton nn kinh t v ngun vn t nc ngoi qua vic pht hnh tri phiu, th trng s cp gip chnh ph gii quyt c cc vn thiu ht ngn sch, c thm vn thc hin cc d n xy dng c s h tng m khng phi pht hnh thm tin to ra sc p v lm pht. Chnh v l , ngy nay, hu ht cc quc gia, vic chnh ph pht hnh tri phiu qua th trng s cp vay tin ca dn l hot ng din ra rt thng xuyn, theo mt k hoch xc nh nm trong k hoch tng th ca chin lc huy ng vn ca quc gia. Hin ti trn th gii, ngoi mt s t cc nc v lnh th nh Hng Kng hoc Singapore, phn ln cc quc gia u phi i mt vi vn thm ht ngn sch. V d nh Hoa K, t nm 1931 n 1988 mi ch c 3 nm c thng d ngn sch. Trong thp k 1990, mc d tri qua 9 nm kinh t pht trin lin tc tc kh cao nhng cng phi n tn nm 1999, ngn sch ca chnh quyn lin bang M mi cn i c thu chi ngn sch. N cng chng ca chnh quyn lin bang M (T USD) Nm Tng n 1946 259,1 1950 225,4 1960 287,7 1970 388,3 1980 930,2 1985 1.945,9 1987 2.309,3 1988 2.492,6 Ngun: Pctcr S. Rose: Th trng tin t v th trng vn, 1989, trang 652. BPI IRWIN. N ca chnh quyn cc bang v a phng, thi k 1940 - 1986 (t USD) . Nm N 19~o 20,3 1 9~o 24 , / 1 960 70 l()7o 14~1,4 l()8o 287,7

1 98( ~ Ti Vit Nam, theo bo co ca B Ti chnh, gi tr tri phiu chnh ph pht hnh trong nhng nm qua kh ln. bnh qun t 5.000 n 6.000 t ng/nm. S d n tri phiu chnh ph n ht nm 1998 t 8.600 t ng, trong d n tri phiu kho bc 1 nm pht hnh qua u thu l 3.365 t ng, d n tri phiu kho bc loi k hn 2 nm bn l l 5.235 t ng. Trong nm 1999 tng s tri phiu chnh ph pht hnh cng vo khong 10.000 t ng1. Nm 2000, tng s tri phiu kho bc pht hnh ln n 15.000 t ng, c bit trong s s c 6000 t ng c pht hnh qua trung tm giao dch chng khon v ln u tin nim yt v giao dch trn th trng s cp. Tuy nhin, vic pht hnh tri phiu ca chnh ph khng dng li mc b p thm ht ngn sch. Vic pht hnh tri phiu chnh ph cn l mt bin php bnh n kinh t. Do li sut ca tri phiu chnh ph c nh hng v cng ln i vi li sut trn th trng nn vic pht hnh tri phiu s nh hng ln n kh nng tit kim, u t v tng cung tin t ca nn kinh t. V d nh, nu kinh t ang trong thi k suy thoi, chnh ph c th kch thch u t bng cch h li sut tri phiu di hn, cn trong trng hp nn kinh t qu nng, lm pht cao, chnh ph c th tng li sut tri phiu v qua gim nhp u t v tiu dng qu cao. Chnh v l do ny m cc nc v lnh th nh Hng Kng v Singapore, mc d lun c thng d ngn sch 1 v Qun l nht hnh chng khon. U ban Chng khon Nh nc: C s l lun v thc tin pht trin th trng chng khon s cp Vit Nam. ti cp b. 1999. v chnh ph t c nhu cu vay vn trong dn vn pht hnh tri phiu ra th trng theo nh k. 2.3. i vi cc doanh nghip i tng quan trng nht ca th trng s cp l cc doanh nghip. Th trng ny mang li s ch ng v linh hot r rng trong hot ng. Khi cha c th trng s cp, cc doanh nghip l thuc rt nhiu vo h thng ngn hng c ngun vn hot ng. Th trng s cp ra i to iu kin cho cc doanh nghip tip cn vi mt knh huy ng vn linh hot v c hiu qu hn. Khi mt doanh nghip c nhu cu v vn m rng sn xut kinh doanh th doanh nghip c th pht hnh c phiu hoc tri phiu trn th trng s cp huy ng vn. y l nhng ngun vn di hn v n nh do vy khi huy ng vn trn th trng chng khon s cp cc doanh nghip khng phi qu lo lng v thi gian hon tr nh khi i vay vn ngn hng. Khc vi cc khon vay vn ngn hng l nhng khon vay ngn hn, cc khon huy ng trn th trng s cp u l nhng khon huy ng di hn (thng l t 5 nm tr ln). Ngc li, khi cc doanh nghip trong tnh trng d tha vn nhng cha c c hi sn xut kinh doanh, cc doanh nghip c th mua chng khon nh l mt ti sn kinh doanh v cc chng khon s c chuyn i thnh tin mt khi cn thit thng qua th trng th cp. Trong trng hp ca Vit Nam l mt nn kinh t ang trong giai on chuyn i t c ch k hoch ho tp trung quan liu, bao cp sang c ch th trng nhiu doanh nghip v cc nh qun l doanh nghip vn cha tip cn c vi phng thc qun l mi v hiu qu. S ra i th trng chng khon s cp ni ring v th trng chng khon ni chung vi cc nh ch v t chc v php lut i km cn gip cho cc doanh nghip lm quen vi cc phng thc qun l hin i v hot ng c hiu qu hn.

II. CC CH TH PHT HNH CHNG KHON Ch th pht hnh chng khon l t chc huy ng vn bng cch bn chng hon cho ngi u t. Ch th pht hnh bao gm chnh ph, cc doanh nghip v cc qu u t. 1. Chnh ph Trong phn trn, chng ta bit rng chnh ph t trung ng n a phng l mt trong nhng ch th pht hnh nhiu nht ca th trng. iu ny l d hiu v khng phi lc no chnh ph cng c th b p c s thiu ht vn xy ra kh thng xuyn trong chi tiu ca mnh bng cch yu cu ngn hng trung ng in thm tin mt. Chnh ph cng khng th n gin ti tr cho cc thiu ht ca mnh bng cch tng ngun thu t thu. Mc d v c bn li v gc ca tri phiu chnh ph cui cng cng s c thanh ton bng cc khon thu ca chnh ph, trong thu chim phn quan trng. Tuy nhin, i vi cc cng trnh d n quan trng, i hi lng vn ban u ln, vic tng ngun thu ca chnh ph t thu cng khng th p ng c nhu cu v vn ban u. Bn cnh , vic tng thu t ngt cng s c nhng nh hng xu khng ch i vi nn kinh t. 2. Cc doanh nghip Vic thiu vn trong sn xut, kinh doanh l iu thng thy trong hot ng kinh doanh ca mt doanh nghip. Khng phi lc no doanh nghip cng c th d dng gii quyt vn thiu vn bng cch vay ngn hng. Khi d c th trng chng khon, mt cch kh n gin v mau l l huy ng vn trn th trng s cp. Pht hnh c phiu mi cng tc lm n, hay pht hnh tri phiu vay vn l nhng cch ph bin nht. Hn na, khi mun m rng sn xut, u t vo trang thit b, my mc, c s vt cht th doanh nghip phi cn nhng khon vn ln v thng phi mt rt nhiu nm thu hi vn. Trong nhng trng hp nh vy, ngn hng thng t mn m trong vic cho vay. Do vy vay di hn trn th trng l cch tt nht. Trong nn kinh t th trng, c 3 hnh thc t chc doanh nghip c bn: - Doanh nghip mt ch. - Cng ty hp danh. - Cng ty c phn. Trong ba hnh thc doanh nghip nu trn, ch c cng ty c phn l c php huy ng vn trn th trng chng khon thng qua vic pht hnh c phiu v tri phiu. Ti Vit Nam, theo Lut doanh nghip ban hnh nm 1999 v Lut doanh nghip nh nc, cc doanh nghip Vit Nam c phn ra lm 5 loi hnh doanh nghip chnh: - Cng ty trch nhim hu hn - Cng ty c phn - Doanh nghip t nhn - Doanh nghip nh nc - Hp tc x

Trong cc loi trn, ch c cc cng ty c phn c thnh lp mi hoc do c phn ho cc doanh nghip nh nc l c php Pht hnh c c phiu ln tri phiu. Doanh nghip nh nc v cc cng ty trch nhim hu hn c php huy ng vn bng vic pht hnh tri phiu. Cc doanh nghip t nhn v hp tc x khng c php pht hnh ht c loi chng khon no trn th trng. 3. Qu du t Qu u t cng l mt ch th ng vai tr rt ln trn th trng chng khon s cp. gip cc nh du t nh, c th phn tn ri ro v gim chi ph u t cc cng ty qun l. qu lin tc thnh lp cc qu du t mi v pht hnh cc chng ch qu ra cng chng. Hin ti c rt nhiu hnh thc thnh lp qu u t chng khon. Tu theo tng m hnh m cch thc pht hnh chng ch u t ca cc qu ny cng khc nhau1. xem chi tit Chng VIII, mc IV. III. CC PHNG THC PHT HNH CHNG KHON V QUN L NH NC I VI VIC PHT HNH CHNG KHON 1 Phng thc pht hnh chng khon C 2 hnh thc pht hnh chng khon trn th trng s cp. l pht hnh ring l v pht hnh ra cng chng. 1.1. Pht hnh ring l Pht hnh ring l l vic pht hnh trong chng khon c bn trong phm vi mt s ngi nht nh (thng thng l cho cc nh u t c t chc), vi nhng iu kin hn ch v khng tin hnh mt cch rng ri ra cng chng. Vic pht hnh chng khon ring l thng thng chu s iu chnh ca Lut cng ty. Chng khon pht hnh di hnh thc ny khng phi l i tng c nim yt v giao dch trn th trng chng khon s cp. Cng ty thng la chn pht hnh ring l bi mt s nguyn nhn sau: - Cng ty khng tiu chun pht hnh ra cng chng; - S lng vn cn huy ng thp. Do nu pht hnh di hnh thc ra cng chng th chi ph trn mi ng vn huy ng s tr nn qu cao; - Cng ty pht hnh c phiu nhm mc ch duy tr cc mi quan h kinh doanh. V d nh pht hnh c phiu cho cc nh cung cp hay tiu th sn phm... - Pht hnh cho cn b cng nhn vin chc ca cng ty1. 1 2. Pht hnh ra cng chng Pht hnh chng khon ra cng chng l vic bn chng khon rng ri ra cho mt s lng ln cng chng u t, trong mt t l nht nh chng khon phi dc phn phi cho cc nh u t nh. Tng gi tr chng khon pht hnh cng phi t mc nht nh. Nhn chung, vic pht hnh chng khon ra cng chng phi chu s chi phi ca php lut v chng khon v phi c c quan qun l nh nc v chng khon cp php hoc chp thun. Sau khi pht hnh trn th trng s cp, chng khon s c giao dch ti s giao dch chng khon nu p ng c cc quy nh ca s giao dch chng khon.

Nhng cng ty pht hnh chng khon ra cng chng phi thc hin mt ch bo co, cng b thng tin cng khai v chu s gim st ring theo quy nh ca php lut chng khon. Mc ch phn bit hai hnh thc pht hnh nh trn 1 Ti Vit Nam, vic pht hnh cho cn b cng nhn vin chc vn dc coi l pht hnh ring l. Tuy nhin, cc nc khc phn bit pht hnh ring l vi pht hnh ra cng chng ngi ta t s dng n tiu ch ny. V d nh ti Hoa K, lut chng khon 1933 phn bit pht hnh ra cng chng v pht hnh ring l ch da vo 2 tiu ch l tng gi tr t pht hnh v s lng ngi mua. trc ht l qun l, nhm bo v cho cng chng u t, nht l nhng nh u t nh khng c kin thc chuyn su. Mt khc, s phn bit gia pht hnh ring l v pht hnh ra cng chng cn nhm xc nh phm vi th trng ca cc loi chng khon . Ch c cc chng khon c pht hnh rng ri cho cng chng mi iu kin hnh thnh nn th trng th cp c t chc v c tnh thanh khon. Nhiu nghin cu ca cc chuyn gia trn th trng chng khon cho thy vic pht hnh chng khon ra cng chng c chi ph cao hn kh nhiu so vi vic pht hnh ring l. Thng thng trn th trng chng khon s cp Hoa K, chi ph cho mt t pht hnh c phiu ra cng chng ln n 6,17% tng lng vn huy ng1. Mc d chi ph cho vic pht hnh ra cng chng kh cao so vi vic pht hnh ring l v ngoi ra cng ty pht hnh chng khon ra cng chng phi chu rt nhiu cc ngha v v cng b thng tin m cng ty pht hnh ring l khng phi thc hin nhng rt nhiu cng ty vn la chn vic pht hnh ra cng chng. Nguyn nhn ca vic ny l bi cc cng ty pht hnh ra cng chng c hng nhng ch li m cc cng ty pht hnh ring l khng th c c nh: Chng khon c pht hnh ra cng chng c php nim yt trn th trng chng khon tp trung (s giao 1 C W smith, Jr. "Costs of Underwritten versus Right~ Issues," Journal Financial Econonlics. S 5, thng 12 nm 1977. dch hay trung tm giao dch chng khon). Do vy chng khon pht hnh di hnh thc pht hnh ra cng chng c tnh kh mi cao hn v c ng hay cc nh u t vo chng khon ca cng ty c th chuyn vn gp thnh tin bt c lc no. Cc cng ty pht hnh ra cng chng v c php nim yt trn th trng chng khon tp trung c li th rt ln trong vic qung b tn tui cng ty. Cc cng ty phi p ng cc tiu chun nht nh mi c php pht hnh chng khon ra cng chng. Gii kinh doanh u coi cc cung ty c nim yt trn th trng tp trung l nhng cng ty c s n nh nht nh. Vic ny s to thun li rt ln cho cng ty trong qu trnh tm bn hng v k kt hp ng. Chng khon c pht hnh ring l kh c th phn nh c mi quan h cung cu trn th trng do s lng ngi mua rt hn ch. Vic pht hnh ra cng chng vi s tham gia ca hng nghn nh u t gip cng ty bn c chng khon ca mnh vi mc gi hp l. Do vy gi chng khon pht hnh ra cng chng thng cao hn gi chng khon pht hnh ring l. Mc d pht hnh ra cng chng lm gim t l s hu ca cc c ng hin ti nhng do c phiu c bn cho rt nhiu nh u t, mi nh u t ch c th nm c mt s chng khon nht nh nn

quyn kim sot cng ty ca cc c ng hin ti, c bit l cc c ng ln ca cng ty t b nh hng. Trong khi nu c phiu c pht hnh ring l, s lng chng khon pht hnh cho tng nh u t s ln hn rt nhiu s c phiu bn cho tng nh u t trong trng hp pht hnh ra cng chng. Do vy m di hnh thc pht hnh ring l, mt s nh u t mi c th tr thnh cc c ng kim sot ca cng ty. y l vic m t c ng kim sot trong cng ty mong mun. Vic pht hnh ra cng chng vi s tham gia v bo m ca cc t chc bo lnh pht hnh c uy tn s m bo vic huy ng vn ca cng ty c thnh cng. Vic pht hnh ra cng chng c phn bit gia pht hnh c phiu v pht hnh tri phiu. - Trng hp pht hnh c phiu ra cng chng, vic pht hnh c thc hin theo mt trong hai phng thc: + Pht hnh ln u ra cng chng (IPO): l vic pht hnhftrong c phiu ca cng ty ln u tin c bn rng ri cho cng chng u t. Nu c phn c bn ln u cho cng chng nhm tng vn th l IPO s cp, cn khi c phn c bn ln u t s c phn hin hu th l IPO th cp. + Cho bn s cp (phn phi s cp): l t pht hnh c phiu b sung ca cng ty i chng cho rng ri cng chng u t. - Trng hp pht hnh tri phiu ra cng chng, vic pht hnh c thc hin bng mt phng thc duy nht, l cho bn s cp. 2. Qun l nh nc i vi vic pht hnh chng khon V l thuyt, khi th trng hot ng hon ho th s can thip ca chnh ph d bt c cp no cng c nhng nh hng khng tt ti hiu qu ca th trng. Tuy nhin, trn thc t rt kh, nu khng ni l gn nh khng th, c c mt th trng hon ho. Th trng lun tn ti vi nhng khuyt tt ca mnh1. Do vy, s tham gia ca nh nc vo cng tc qun l v iu chnh th trng lun l mt vic cn thit tt c cc quc gia trn th gii. Th trng s cp cng ging nhng th trng khc lun tn ti vi nhng khuyt tt. Khuyt tt c bn nht ca th trng s cp v d nhn thy nht l vic mt cn i v thng tin gia cc ch th tham gia vo th trng, trong ngi b bt li v thng tin lun l nhng c nhn mua chng khon c pht hnh. S mt cn i v thng tin trc ht to ra s bt cng cho cc nh u t nh, do khng c y thng tin nn cc nh du t c th a ra cc quyt nh sai lch, khng chnh xc. Nghim trng hn l do s mt cn i v thng tin gia ngi bn v ngi mua trn th trng ny m gi mua bn khng th hin ng gi tr thc ca cc chng khon v dn n vic ngun vn tit kim trong dn khng c phn b vo cc c hi u t mang 1 Th trng c 3 khuyt tt c bn l: thng tin mt cn i c quyn t nhin v hng ho cng cng (information a~ymmetry, natural monopolv, pttb/1c goods). li hiu qu kinh t x hi cao nht. Do vy, s qun l ca nh nc trn th trng chng khon s cp l nhm m bo s cng bng cho mi ch th tham gia vo th trng (c bit l nhng nh u t nh) v nhm m bo cc ngun vn huy ng trn th trng c s dng mt cch c hiu qu nht cho vic pht trin kinh t.

Hin ti trn th gii, c 2 ch qun l trn th trng chng khon s cp c gi l ch qun l theo cht lng v ch cng b thng tin y . Thc cht c rt t nc s dng thun tu mt trong hai ch ny m thng l kt hp gia 2 ch ny nhng mc khc nhau. Theo ch qun l theo cht lng th cc c quan qun l v chng khon t ra rt nhiu tiu chun m bo cc cng ty tham gia vo th trng l cc cng ty c cht lng nht nh v c s n nh hp l. Theo ch cng b thng tin y th c quan qun l v chng khon t a ra cc tiu chun cho cc cng ty tham gia vo th trng m ch ch trng vo vic m bo cc thng tin lin quan ti mi mt hot ng ca cc cng ty nu trn c cng b rng ri ra cng chng. Ti cc nc pht trin, cc c quan qun l v chng khon thng c xu hng qun l th trng theo ch cng b thng tin y . Cn ti cc quc gia ang pht trin, vic qun l th trng chng khon thng p dng ch qun l theo cht lng. iu ny rt d hiu 1 Trong sch bo nc ngoi hai t "merit regulation" v "full disclosure" c dng ch hai khi nim nu trn. bi ti cc quc gia pht trin, th trng chng khon hot ng c tnh cnh tranh cao, cc nh ch v kinh t php lut gn lin vi th trng pht trin mc tng i y v hon ho. Do vy, s tham gia qu su ca cc c quan qun l c th em li nhng kt qu bt li. Cn ti cc quc gia ang pht trin nh Vit Nam, kin thc v kinh nghim ca cc nh u t (c bit l cc nh u t c th, cc nh u t nh) cn cha y , cc nh ch i km vi th trng nh cc c quan phn tch, nh gi, h thng thng tin, cc nh ch v php lut, kim ton v k ton pht trin cha y hay ang cn trong giai on rt s khai. Do vy, cho d cc c quan qun l th trng c mun qun l th trng theo ch cng b thng tin y cng khng th thc hin c do nhng cn tr v h thng thng tin v h thng kim ton, k ton. Hn th na ngay c trong cc c quan qun l v chng khon c th m bo cc thng tin v cc cng ty nh theo ch qun l cng b thng tin y trn th trng th cc nh u t cng kh c th la chn c nhng c hi u t tt nht cho mnh do kinh nghim v kin thc cn thiu ht, v do s vng mt ca cc c quan phn tch, t vn v nh gi trn th trng. V nhng l do nu trn m cc c quan qun l cc nc ang pht trin p dng ch qun l theo cht lng m bo s n nh cho th trng v to nim tin cho cng chng khi tham gia vo th trng chng khon s cp. IV- PHT HNH CHNG KHON LN U RA CNG CHNG (IPO)1 1. iu kin pht hnh chng khon ln u ra cng chng tt c cc quc gia trn th gii, cc cng ty thc hin vic pht hnh chng khon ra cng chng u phi p ng c cc yu cu, tiu chun cao ca cc c quan qun l th trng chng khon v phi hon thnh nhiu th tc kh phc tp trc v sau khi pht hnh chng khon ra cng chng. Vic cc c quan qun l th trng chng khon t ra cc yu cu cao i vi cc cng ty pht hnh chng khon ln u ra cng chng v mt s l do sau: - Pht hnh chng khon ra cng chng l vic pht hnh chng khon cho mt s lng ln cng chng u t. Nhiu ngi trong s l cc nh u t nh, cc nh u t khng c s hiu bit v kh

nng phn tch cao v chng khon. Do bo v cc nh u t ny, chng khon pht hnh phi l cc chng khon c cht lng cao v cng ty pht hnh phi l cc cng ty c trin vng pht trin trong tng lai. - Do cc cng ty nu trn l cc cng ty ln u pht hnh ra cng chng nn cc thng tin lin quan n cc cng ty khng c nhiu ngi bit n. 1.IPO: Initial Public Offering. Cc chuyn gia phn tch cng khng c iu kin theo di cc cng ty ny trc khi cng ty thc hin vic pht hnh. Vic a ra cc yu cu cao v cht lng i vi cc cng ty ln u pht hnh ra cng chng l b p nhng s thiu ht v thng tin cho cng chng u t. Ngoi ra, cc quc gia ang trong giai on xy dng v pht trin th trng chng khon nh Vit Nam, vic a ra cc tiu chun cao cn xut pht t l do to dng nim tin ca cc nh u t i vi th trng chng khon. Do th trng chng khon l mt khi nim kh mi m nn ti cc quc gia ny, trong giai on u s c rt nhiu tng lp dn c cn d dt trong vic chn th trng chng khon l ni u t cc khon tit kim ca mnh. Vic a ra cc loi hng ho c cht lng cao s bc u to dng c nim tin cho cng chng vo th trng chng khon v y cng c coi l mt trong nhng bin php kch cu chng khon trong giai on u thnh lp th trng. Tiu chun m cc cng ty phi p ng trc khi c php pht hnh chng khon ra cng chng c chia ra lm hai nhm cc tiu chun bao gm nhm cc tiu chun nh lng v nhm cc tiu chun nh tnh. Di y l mt s cc tiu chun thuc hai nhm nu trn: - Cc tiu chun nh lng; + Cng ty phi c quy m nht nh; + Cng ty phi hot ng c hiu qu trong mt s nm lin tc trc khi xin php pht hnh ra cng chng; + Tng gi tr ca t pht hnh phi t quy m nht nh; + Mt t l nht nh ca t pht hnh phi c bn cho mt s lng quy nh cng chng u t; + Cc thnh vin sng lp ca cng ty phi cam kt nm mt t l nht nh vn c phn ca cng ty trong mt khong thi gian quy nh. - Cc tiu chun nh tnh: + Cc nh qun l cng ty bao gm thnh vin ban gim c iu hnh v hi ng qun tr phi c trnh v kinh nghim qun l cng ty; + C cu t chc ca cng ty phi hp l v phi v li ch ca cc nh u t. C ngha l c cu cng ty phi hn ch mc cao nht nhng xung t lin quan n quyn li ca cc bn lin quan, xung t gia ch s hu v nh qun l v.v; + Cc bo co ti chnh, bn co bch v cc ti liu cung cp thng tin ca cng ty phi c tin cy cao nht. iu ny c ngha l cc bo co ti chnh ca cng ty phi c kim ton bi cc t chc

kim ton c uy tn. Cc ti liu khc phi c lp theo ng quy nh, ngn t v cc k hiu trong cc ti liu phi r rng v phi c lp hay thm tra ca cc t chc theo quy nh; + Cng ty phi c phng n kh thi v vic s dng vn thu c t t pht hnh; + Cng ty phi c mt hoc mt s cc t chc bo lnh pht hnh ng ra cam kt bo lnh cho t pht hnh. Ti Vit Nam, tiu chun m cc t chc pht hnh chng khon ln u ra cng chng phi p ng c qui nh chi tit ti Ngh nh s 48/1998/N-CP ca Chnh ph ban hnh ngy 11-7-1998 v Thng t s 01/1998/TT- UBCK ca U ban Chng khon Nh nc ban hnh ngy 13-10-1998. Di y l cc tiu chun c bn mt cng ty pht hnh c phiu ra cng chng c quy nh trong Ngh nh 48/1998/NCP: + Mc vn iu l ti thiu l 10 t ng Vit Nam; + Hot ng c li trong hai nm lin tc gn nht; + Thnh vin hi ng qun tr l gim c (tng gim c) c kinh nghim qun l kinh doanh; + C phng n kh thi v vic s dng vn thu t t pht hnh c phiu; + Ti thiu 20% vn c phn ca t chc pht hnh phi c bn cho trn 100 nh u t ngoi t chc pht hnh, trng hp vn c phn ca t chc pht hnh t 100 t ng tr ln th t l ti thiu ny l 15% vn c phn ca t chc pht hnh; + C ng sng lp phi nm gi t nht 20% vn c phn ca t chc pht hnh v phi nm gi mc ny ti thiu ba nm k t ngy kt thc vic pht hnh; + Trng hp c phiu pht hnh c tng gi tr theo mnh gi vt 10 t ng th phi c t chc bo lnh pht hnh. 2. Th tc pht hnh ln u Thng thng, trc khi tin hnh vic cho bn chng khon ra cng chng ln u, cng ty pht hnh phi chn cho mnh mt hoc mt s t chc bo lnh pht hnh. Cc t chc bo lnh ny s tham gia vo mi cng on ca qu trnh pht hnh chng khon ra cng chng v c trch nhim lin i i vi cc bn tham gia vo t pht hnh bao gm c cng ty pht hnh. Thnh cng ca t pht hnh ra cng chng ph thuc kh nhiu vo k nng ngh nghip v uy tn ca cc t chc bo lnh. Vic la chn cng ty bo lnh pht hnh do hi ng qun tr quyt nh. Thng thng, ngay sau khi vic pht hnh c phiu ra cng chng c quyt nh, hi ng qun tr cng s quyt nh lun cng ty no c la chn l cng ty bo lnh cho t pht hnh ca cng ty. 2.1. Chun b h s xin php pht hnh

Sau khi chp nhn lm bo lnh pht hnh, t chc bo lnh s lin h vi cng ty t vn v cc t chc i l phn phi thit lp t hp bo lnh (nu cn). T chc bo lnh phi k cam kt bo lnh pht hnh vi t chc pht hnh. Cam kt bo lnh pht hnh l mt trong nhng ti liu ca h s xin php pht hnh. Trng hp bo lnh pht hnh theo t hp th cam kt bo lnh pht hnh phi c k gia t chc bo

lnh chnh v t chc pht hnh hoc gia cc t chc bo lnh vi t chc pht hnh (tu theo lut ca tng nc). T chc bo lnh cng vi t chc pht hnh tin hnh chun b b h s xin php pht hnh. Vit Nam, h s xin php pht hnh bao gm cc ti liu sau:

n xin pht hnh (theo mu i km trong Thng t 01/19981TT-UBCK); Bn sao c cng chng giy php thnh lp hoc quyt nh chuyn doanh nghip nh nc thnh cng ty c phn; Bn sao c cng chng giy chng nhn ng k kinh doanh; iu l hot ng ca t chc pht hnh; Ngh quyt ca i hi c ng chp thun vic pht hnh c phiu; Bn co bch; Danh sch v s yu l lch thnh vin hi ng qun tr v ban gim c; Cc bo co ti chnh lin tc trong 2 nm lin tc gn nht tnh ti thi im np h s;

Cam kt bo lnh pht hnh c k kt gia gia t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh. Sau khi hon thnh vic chun b h s, t chc bo lnh chuyn h s xin php pht hnh cho cng ty t vn lut xem xt cc kha cnh php l lin quan ti t pht hnh . Cng ty t vn chu trch nhim xem xt v m bo h s y v hp l theo ng quy nh ca U ban Chng khon.

Tin hnh sot xt v xc nh trch nhim gia t chc pht hnh, t chc bo lnh v cc cng ty t vn. Trong cuc hp ny, cc bn phi r sot li cc bc thc hin, ng thi xc nh r trch nhim ca mi bn tham gia. Cc bn s k vo bin bn cuc hp, bin bn ny s l mt trong nhng c s php l gii quyt vn kin tng pht sinh sau ny, nu c.

2.2. Np h s xin php pht hnh ln U ban Chng khon

Sau khi kt thc giai on phn tch, nh gi, t chc bo lnh hon chnh h s xin php pht hnh ln cui cng v trnh ln U ban Chng khon. H s c gi trc tip n U ban Chng khon hoc gi qua ng bu in. Vit Nam, cc t chc bo lnh cha pht trin nn lut php quy nh cng ty pht hnh l ngi np h s xin php pht hnh ln U ban Chng khon Nh nc.

Trong thi gian xt duyt h s xin php pht hnh, t chc bo lnh cng vi t chc pht hnh phi thc hin tt c vic sa i, b sung theo yu cu ca U ban Chng khon. Cc sa i hoc b sung ny phi c lp bng vn bn v gi n U ban Chng khon. Cn lu rng U ban Chng khon ch bt u tnh thi gian xt duyt k t ngy nhn c h s xin php pht hnh y v hp l.

Trong thi gian ny t chc bo lnh c th s dng mt cch trung thc v chnh xc cc thng tin trong bn co bch gi U ban Chng khon thm d nhu cu ca cc nh u t (road show), nhng khng c php mi cho, qung co cng nh tit l cc thng tin v gi c ca c phiu hoc trin vng ca t chc pht hnh.

Cng trong thi gian ny, t chc bo lnh phi hp vi t chc pht hnh d tho cng b pht hnh v bn co bch tm tt; la chn cc phng tin thng tin i chng cng b vic pht hnh v cc thng tin lin quan. Vit Nam, vn ny c quy nh ti Thng t 01/1998/TT-UBCK ca U ban Chng khon Nh nc ban hnh ngy 11-7-1998.

2.3. Sau khi h s xin php pht hnh c liu lc Cng b pht hnh Nh ni phn u, cc nc pht trin, vic cng b pht hnh c thc hin khi h s ng k pht hnh c coi l c hiu lc: Vit nam, vic cng b pht hnh c quy nh nh sau: Ngay sau khi nhn dc giy php pht hnh, t chc pht hnh phi gi cho U ban Chng khon Nh nc cc ti liu phc v cho vic phn phi, bao gm: - Bn co bch tm tt; - Ni dung thng co pht hnh; v - Cc ti liu khc (nu c).

Trong vng 5 ngy sau khi nhn c giy php pht hnh do U ban Chng khon Nh nc cp, t chc bo lnh phi phi hp vi t chc pht hnh cng b vic pht hnh t nht trn 5 s bo ngy lin tip ca mt t bo Trung ng (Bo Nhn dn), mt t bo a phng ni t chc pht hnh t tr s chnh v bn tin chnh thc ca th trng chng khon (Tp ch Chng khon).

a bn co bch tm tt ti cng ty in n v ngh kim tra bn tho ln cui cng trc khi da in hng lot. Sau khi a in, chuyn cc bn co bch tm tt ti tt c cc chi nhnh, i l phn phi hoc nhng ni cng cng cc nh u t d dng tip cn.

Phn phi chng khon cc nc pht trin, qu trnh tip th v lp s c thc hin ngay trong qu trnh chun b h s pht hnh cho n khi np h s, do , vic phn phi chng khon thng c thc hin ngay sau khi h s ng k pht hnh c hiu lc. Vit Nam, vic phn phi chng khon c quy nh nh sau:

T chc bo lnh hoc t chc pht hnh yu cu cc nh u t in vo phiu ng k mua, trong ghi r tn, a ch lin lc, s lng chng khon ng k, s tin k qu. Cc phiu ng k phi c phn gc khi li cc thng tin chnh tin tham kho khi cn thit.

Yu cu nh u t t cc mt khon tin, nhng khng qu 10% tr gi chng khon ng k mua. Vic k qu c th c thc hin bng tin mt hoc sc chuyn khon ca ngn hng.

Thi hn ng k mua chng khon phi m bo ko di ti thiu 30 ngy. Ht thi hn ng k mua, t chc pht hnh, t chc bo lnh phi thng bo cho ngi u t bit s lng chng khon c mua. T chc bo lnh cn nu r phng thc u tin phn phi, c th dng mt hoc mt

s phng thc sau: - u tin v thi gian: ai ng k trc s c u tin mua trc. - u tin v s lng: ai ng k vi s lng ln s c u tin mua trc. - Cc u tin khc theo tho thun, cn c ghi r trong phiu ng k mua chng khon. Nu s lng chng khon t mua ca cc nh u t c nhn vt qu 20% s lng chng khon pht hnh, t chc bo lnh phi dnh t nht 20% s lng chng khon pht hnh ra cng chng phn phi cho cc nh u t c nhn. Kt thc t pht hnh T chc pht hnh v bo lnh pht hnh chuyn giao tin v chng khon. Nu hp ng bo lnh c quy nh, t chc bo lnh ng vai tr n nh th trng s giao dch nhm n nh gi chng khon trong thi gian v theo nhng iu kin quy nh. Ti Vit Nam, cc t chc pht hnh, t chc bo lnh phi chuyn giao chng khon cho ngi mua trong thi hn 30 ngy, k t ngy kt thc t pht hnh. Tin thu c t vic phn phi chng khon phi c chuyn vo ti khon phong ta ti mt ngn hng c U ban Chng khon Nh nc chp thun. Trong thi hn 10 ngy sau khi kt thc t pht hnh, t chc pht hnh phi hp vi t chc bo lnh lp bo co kt qu phn phi chng khon theo mu quy nh ti Thng t 01/1998/TT-UBCK v trnh ln U ban Chng khon Nh nc. 3. Bo lnh pht hnh 3.1. Khi nim v cc hnh thc bo lnh pht hnh Khi nim Bo lnh pht hnh l vic t chc bo lnh gip t chc pht hnh thc hin cc th tc trc khi cho bn chng khon, t chc vic phn phi chng khon v gip bnh n gi chng khon trong giai on u sau khi pht hnh. Nh vy, bo lnh pht hnh bao gm c vic t vn ti chnh v phn phi chng khon. Cc hnh thc bo lnh pht hnh Vic bo lnh pht hnh thng c thc hin theo mt trong cc phng thc sau: - Bo lnh vi cam kt chc chn: L phng thc bo lnh m theo t chc bo lnh cam kt s mua ton b s chng khon pht hnh cho d c phn phi c ht chng khon hay khng. Trong hnh thc bo lnh t hp thao cam kt chc chn, mt nhm cc t chc bo lnh hnh thnh mt t hp

 mua chng khon ca t chc pht hnh vi gi chit khu so vi gi cho bn ra cng chng (POP) 1 v bn li cc chng khon ra cng chng theo gi POP. Chnh lch gia gi mua chng khon ca cc t chc bo lnh v gi cho bn ra cng chng c gi l hoa hng chit khu. - Bo lnh theo phng thc d phng: y l phng thc thng c p dng khi mt cng ty i chng pht hnh b sung thm c phiu thng cc nc pht trin. Trong trng hp , cng ty cn phi bo v quyn li cho cc c ng hin hu, v nh vy, cng ty phi cho bn c phiu b sung cho cc c ng hin hu trc khi cho bn ra cng chng bn ngoi. D nhin, s c mt s c ng khng mun mua thm c phiu ca cng ty. Do vy cng ty cn c mt t chc bo lnh d phng sn sng mua nhng quyn mua khng c thc hin v chuyn thnh nhng c phiu phn phi ra ngoi cng chng. C th ni, bo lnh theo phng thc d phng l vic t chc bo lnh cam kt s mua nt s chng khon cn li cha c phn phi ht ca t chc pht hnh v bn li ra cng chng. Ti cc nc ang pht trin, khi cc t chc bo lnh cn non tr v cha c tim lc ln th phng thc bo lnh pht hnh d phng li l phng thc bo lnh thng dng nht. Public Offering Price - Bo lnh vi c gng cao nht: L phng thc bo lnh m theo t chc bo lnh tho thun lm i l cho t chc pht hnh. T chc bo lnh khng cam kt bn ton b s chng khon m cam kt s c gng ht sc bn chng khon ra th trng, nhng nu khng phn phi ht th s tr li cho t chc pht hnh phn cn li. - Bo lnh theo phng thc bn tt c hoc khng: trong phng thc ny, t chc pht hnh yu cu t chc bo lnh bn mt s lng chng khon nht nh, nu khng phn phi c ht s hu ton b t pht hnh. - Bo lnh theo phng thc ti thiu - ti a l phng thc trung gian gia phng thc bo lnh vi c gng cao nht v phng thc bo lnh bn tt c hoc khng. Theo phng thc ny t chc pht hnh yu cu t chc bo lnh bn ti thiu mt t l chng khon nht nh (mc sn). Vt trn mc y, t chc bo lnh c t do cho bn chng khon n mc ti a quy nh (mc trn). Nu lng chng khon bn c t t l thp hn mc yu cu th ton b t pht hnh s b hu b. 3.2. Ch th tham gia t bo lnh pht hnh hiu c vic thc hin mt t bo lnh pht hnh chng khon ra cng chng din ra nh th no trc ht chng ta s tm hiu cc ch th tham gia v vai tr ca h trong vic phn phi chng khon.

T hp bo lnh pht hnh

T chc bo lnh theo cch hiu n gin, l ngi ng ra mua hoc cho bn chng khon ca mt t chc pht hnh nhm thc hin vic phn phi chng khon. Mt t chc bo lnh c th bo lnh pht hnh cho mt t pht hnh song do vic bo lnh l mt nghip v c nhiu ri ro nn cc t chc bo lnh thng lp ra t hp bo lnh pht hnh vic phn phi chng khon c tin hnh nhanh chng v c hiu qu.

T chc bo lnh chnh

Trng hp c t hp bo lnh pht hnh s c mt hay nhiu t chc bo lnh chnh. Cc t thc ny do t chc pht hnh la chn. T chc bo lnh chnh c php thay mt cc t chc bo lnh thnh vin trong t hp gii quyt tt c cc vn lin quan ti t phn phi chng khon. Thm quyn ca t chc bo lnh chnh c quy nh trong hp ng gia cc t chc bo 1nh tham gia t pht hnh. Trn th gii, cc ngn hng u t thng l nhng t chc ng ra lm bo lnh pht hnh chnh.

Nhm i l phn phi

Nhm i l phn phi bao gm cc cng ty chng khon t doanh gip cho vic phn phi chng khon. Trong mt t pht hnh ra cng chng di hnh thc t hp, i l phn phi l cc cng ty m t chc bo lnh chnh dnh chng khon cho h phn phi. T chc bo lnh chnh phn chia chng khon c bn cho cc i l phn phi vo ti khon ca cc nh bo lnh theo t l cam kt. Cc t chc bo lnh mua chng khon trc tip t t chc pht hnh, cn cc i l phn phi mua chng khon t t chc bo lnh chnh hoc t chc bo lnh thnh vin v bn li cc chng khon . i l phn phi khng ng vai tr ca t chc bo lnh v vy khng chu cc ri ro nu t pht hnh khng thnh cng. i l phn phi khng phi l mt t chc bo lnh, tuy nhin, mt t chc bo lnh c th ng vai tr ca i l v l thnh vin ca nhm i l phn phi trong trng hp t chc bo lnh mua v bn li cc chng khon ca cc t chc bo lnh khc hoc cc i l khng c kh nng phn phi ht. 3.3.Quy trnh thc hin t bo lnh pht hnh Quy trnh bo lnh pht hnh y nht c thc hin cc nc pht trin bao gm 4 bc c bn sau: - Phn tch v nh gi kh nng pht hnh; - Chun b h s xin php pht hnh; - Phn phi c phiu; - Bnh n v iu ho th trng. Bc l: Phn tch v nh gi kh nng pht hnh Nh nu trn, t chc bo lnh c ngha quyt nh i vi s thnh cng ca mt t pht hnh chng khon ra cng chng. V mt php l, trch nhim ca t chc bo lnh pht sinh sau khi hp ng bo lnh pht hnh c k kt. Tuy nhin, trn thc t th t chc bo lnh tin hnh nhng bc i ban u chun b cho vic bo lnh pht hnh t kh lu trc khi hp ng bo lnh c k kt. Trong giai on trc khi hp ng bo lnh pht hnh c k kt, t chc bo lnh thng ng vai tr nh l mt nh t vn ti chnh cho cng ty. Khi cng ty nhn thc c nhu cu v vn cho vic sn xut v kinh doanh, ban gim c iu hnh cng ty s tin hnh lin h vi t chc bo lnh. T chc bo lnh s cng vi cng ty thnh lp nhm nghin cu tin kh thi chun b pht hnh. Nhm chun b ny s bao gm cc nhn vin phn tch ca t chc bo lnh v cc cn b ca t chc pht hnh. Nhm chun b s tin hnh nhng phn tch v kh nng pht hnh ca cng ty. Vic phn tch c thc hin nhng kha cnh sau: - Tnh hnh hot ng ca cng ty;

- Tnh hnh ti chnh ca cng ty; - Tnh hnh th trng ti chnh trong nc v quc t; - Tnh hnh th trng cc sn phm chnh (bao gm c vic nh gi th phn v i th cnh tranh ca cng ty); - Cc kha cnh php l ca vic pht hnh. Nhng phn tch ni trn c tin hnh nhm tm ra gii php ti tr tt nht cho cng ty. Tu thuc vo tnh hnh ti chnh ca cng ty, tnh hnh th trng ti chnh, tnh hnh kinh t m cng ty c th p ng nhu cu vn ca mnh bng nhiu cch thc nh: vay ngn hng, pht hnh c phiu hoc tri phiu ra cng chng hoc pht hnh ring l, pht hnh trong nc hay pht hnh quc t. V d nh nu li sut trn th trng ang thp v c xu hng s tng trong tng lai, nhm chun b s khuyn t chc pht hnh pht hnh tri phiu ch khng nn pht hnh c phiu. Hoc trong trng hp t l n/vn ch s hu ca t chc pht hnh cao, t chc pht hnh s t c s la chn no khc ngoi vic pht hnh c phiu. Vic phn tch nh gi ban u ny cng nhm cung cp nhng thng tin cn thit cho hi ng qun tr v i hi ng c ng ra quyt nh pht hnh. Bc 2: Chun b h s xin php pht hnh Chun b h s xin php pht hnh: Sau khi hi ng qun tr hoc i hi ng c ng ra quyt nh pht hnh1 v la chn t chc bo lnh, hp ng bo lnh pht hnh s c k kt gia i din hp php ca t chc pht hnh v t chc bo lnh2. T chc bo lnh s cng vi t chc pht hnh tin hnh vic chun b h s xin php pht hnh. Vic chun b h s xin php pht hnh cn c s tham gia ca cc chuyn gia ti chnh, k ton v php lut. Cc chuyn gia ny c th 1 Vic hi ng qun tr hay i hi ng c ng ra quyt nh pht hnh ph thuc vo quy nh php lut ca tng nc v iu l ca tng cng ty. 2. Nu vic bo lnh c thc hin bi mt t hp bo lnh th hp ng bo lnh pht hnh thng thng s c k gia cng ty pht hnh v t chc bo lnh chnh. Tuy nhin cng c nhiu nc quy nh hp ng bo lnh pht hnh phi c c ch k ca cc thnh vin khc trong t hp bo lnh pht hnh. l nhn vin ca t chc bo lnh hoc cng c th l do t chc bo lnh tp hp t cc cng ty ti chnh, k ton hay lut php khc. Lut php ca hu ht cc nc trn th gii u quy nh t chc bo lnh phi chu trch nhim lin i i vi h s xin php pht hnh ca t chc pht hnh. iu ny c ngha l t chc bo lnh phi chu trch nghim trc cc sai st hay thiu ht thng tin trong h s xin php pht hnh. Quy nh ny nhm m bo t chc bo lnh c nhng c gng ti a trong vic kim tra tnh ng n, y v hp php ca cc thng tin a ra trong h s xin php pht hnh v trong bn co bch. Quy nh ny s m bo cho cc nh u t c c nhng thng tin xc thc v y a ra cc quyt nh u t. Tuy nhin vic ny khng c ngha l t chc bo lnh thay th t chc pht hnh v cc t chc v c nhn lin

quan khc lin quan n vic pht hnh nh cng ty kim ton, thnh vin hi ng qun tr, thnh vin ban gim c iu hnh v k ton trng ca t chc pht hnh. La chn thnh vin t hp: T chc bo lnh chnh thnh lp t hp bo lnh trong khong thi gian ngay sau khi np h s ng k pht hnh ln u ban chng khon. T chc bo lnh chnh phi quyt nh quy m t hp v xc nh cc ngn hng u t tham gia. Mt s t chc bo lnh chnh mi nhiu ngn hng u t tham gia t hp v h cho rng s dng t hp bo lnh ln s phn chia ti a ri ro, ng thi c th xc nh c cc i tng tham gia u t vo t chc pht hnh. Ngoi ra, cc t chc bo lnh ny cn lp lun rng nhng t chc bo lnh thch s ng t hp bo lnh nh l v h mun thu c nhiu ph hn l quan tm n quyn li tt nht ca khch hng. T chc bo lnh tham gia t hp bo lnh pht hnh c th do t chc bo lnh chnh la chn hoc do cc ngn hng u t t tip xc vi t chc bo lnh chnh tm kim c hi tham gia. D trong trng hp no, t chc bo lnh chnh s xem xt c th tng ng c vin trong t hp xc nh ngn hng u t c nh phn tch theo di v t chc pht hnh hay cha. Ngoi vic thit lp t hp bo lnh, t chc bo lnh chnh c th thnh lp nhm bn, bao gm cc i l phn phi. Thng thng cc i l phn phi c xc nh sau khi t hp c thit lp, bao gm cc cng ty thc s quan tm tham gia t pht hnh. phn nh quyn li v ngha v gia cc bn tham gia vo qu trnh bo lnh pht hnh, cc hp ng sau phi c k kt trc khi qu trnh pht hnh c chnh thc bt du: - Hp ng gia cc t chc bo lnh; - Hp ng bo lnh pht hnh (cam kt bo lnh pht hnh); - Hp ng vi cc i l c la chn (nu c). iu quan trng nht trong cc ti liu ny l vic quy nh phm vi cho bn cng nh quy nh v cc quyn v trch nhim ca t chc bo lnh v i l tham gia qu trinh cho bn. Cc hp ng ny cng quy nh cc iu khon nhm m bo h s ng k pht hnh v bn co bch cha ng cc thng tin y v tnh hnh ti chnh v kinh doanh ca t chc pht hnh v bo v cc t chc bo lnh trong mt s trng hp c th nu h khng p ng c cc ngha v bo lnh.

nh gi t cho bn
nh gi t cho bn c tin hnh ti cuc hp gia t chc pht hnh v t chc bo lnh chnh. Thng th t chc pht hnh s ch nh mt ban nh gi chuyn trch c php tha thun vi t chc bo lnh chnh v gi cho bn ra cng chng, chit khu hoa hng bo lnh v cc vn khc. nh gi trong t pht hnh IPO khc vi t cho bn chng khon c th trng giao dch. Trong mt IPO, bn co bch s b a ra khung gi d tnh. Gi a ra da trn gi tr ca t chc pht hnh do t chc bo lnh chnh tnh ton. Khi gi tr ca t chc pht hnh c xc nh, gi ca chng khon cho bn c tnh ton bng tch ly gi tr ca cng ty chia cho s c phiu cho bn ra cng chng.

Gi cho bn ra cng chng thc t c th khc vi khung gi nh ra trong bn co bch s b. Nu c s quan tm ln i vi chng khon ca t chc pht hnh trong giai on tip th, gi cho bn ra cng chng s tng ln. Nu th trng khng c tn hiu tch cc, gi POP s gim xung hoc s chng khon cho bn s gim xung kch cu. Xc nh tr gi thc ca t chc pht hnh l mt cng vic nhy cm nht m t chc bo lnh chnh phi tin hnh trong t cho bn ra cng chng. Ni chung, t chc bo lnh chnh mun nh gi thp hn l nh gi cao gi tr thc ca t chc pht hnh v cc nh u t t quan tm bi t cho ban nu t chc pht hnh b nh gi cao hn gi tr thc. Trong khong thi gian tip th, nu t chc bo lnh chnh thy rng gi tr ca t chc pht hnh b nh gi thp, t chc bo lnh chnh c th tng gi cho bn trc khi h s ng k pht hnh c hiu lc. i vi chng khon c th trng cng khai, gi POP thng c tnh da trn c s gi bn ng ca trc ngy nh gi. Tuy nhin, mc tiu ca t chc bo lnh chnh l vic nh gi t cho bn phi phn nh gi tr thc t ca chng khon. Do vy, t chc bo lnh chnh c th gi gi POP thp hn gi bn ng ca. i khi t chc pht hnh v cc t chc bo lnh khng th tho thun v gi POP. Cc im bt ng ny thng pht sinh khi t chc bo lnh nhn c t n ng k mua theo gi m t chc pht hnh thy l hp l. i khi t chc bo lnh chnh s gi gim s lng c phiu h tr gi cho bn - kch cu bng s lng c phiu t hn. Ngoi ra, vic gim quy m pht hnh s lm gim ri ro bo lnh ph hp vi s chng khon ng k thc t. Cc t chc pht hnh khng thch t chc bo lnh hn ch quy m pht hnh gim thiu ri ro, v t chc pht hnh tin rng t chc bo lnh c tr tin gnh chu ri ro ny. Ngoi ra, vic gim gi POP hoc rt khi lng pht hnh c th khng c t chc pht hnh chp nhn khi t chc pht hnh cn mt s tin ti thiu thc hin mc ch ca mnh. Trong trng hp , t chc pht hnh c th quyt nh nh ch pht hnh cho ti thi im thch hp cho vic cho bn. Ti Hoa K, khi t chc pht hnh mun tin hnh t pht hnh nhng khng thng nht v gi POP vo thi im h s ng k pht hnh c hiu lc, gi POP c th c xc nh cn c theo Quy nh 430A. Quy nh ny to ra c ch cho php h s ng k pht hnh c cng b c hiu lc m khng cn c thng tin v gi. Nu t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh thng nht nh gi theo Quy nh 430A th h phi thc hin trong vng 5 ngy lm vic thng nht gi m cc t chc bo lnh s mua chng khon. Nu t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh khng thng nht c gi POP trong thi hn th hp ng bo lnh pht hnh chm dt. Np h s xin php bo lnh pht hnh: Ngoi vic gip cng ty pht hnh lp v trnh h s xin php pht hnh ln u ban chng khon, t chc bo lnh cng ng thi phi gi h s xin php bo lnh pht hnh ln u ban chng khon. Hin ti Vit Nam, h s xin php lm bo lnh pht hnh c quy nh ti mc 4 phn IV, Thng t s 01/1998/TT-UBCK do U ban Chng khon Nh nc ban hnh ngy 13-10-1998. H s xin php pht hnh bao gm cc ti liu sau: - Bn sao giy php hot ng do U ban Chng khon Nh nc cp;

- n xin lm bo lnh pht hnh; - Hp ng gia cc nh bo lnh pht hnh trng hp c t hp bo lnh pht hnh; - Cc ti liu chng minh t chc bo lnh c iu kin lm bo lnh cho t pht hnh. Thc ra cc nc c hip hi cc nh giao dch chng khon c thnh lp v pht trin th h s xin php pht hnh c np cho hip hi ny ch khng phi l cho u ban chng khon. Ti Vit Nam, do hip hi cha c thnh lp nn vic tip nhn v thm nh h s xin php lm bo lnh trong thi gian u s do U ban Chng khon chu trch nhim. Bc 3: phn phi chng khon ra cng chng Vit Nam cng nh a s cc nc khc trn th gii lut chng khon u cm bt k ngi cng nh t chc no c cho bn mt loi chng khon ra cng chng trc khi h s ng k pht hnh np cho u ban chng khon c cng b c hiu lc hoc c cp php pht hnh. Tuy nhin, cng ty pht hnh v t chc bo lnh c quyn dng mt s thng tin thm d th trng cho c phiu sp c pht hnh. Vic thm d th trng bao gm vic phn phi cc bn co bch s b 1 cho cc nh u t tim nng, t chc road show n cc th trng quan trng. Vic qung co, gi v nhn phiu t mua c phiu ch c thc hin sau khi h s xin php pht hnh c u ban chng khon cng b c hiu lc. Nhn phiu t mua v lp s phn phi c phiu: Sau khi h s xin php pht hnh c u ban chng khon cng b c hiu lc, t chc bo lnh s cng cc i l phn phi tin hnh x l cc phiu t mua, nhn tin t cc v lp s phn phi chng khon. Trong qu trnh lp s, t chc bo lnh chnh c gng cn bng gia cc nh u t c t chc v cc nh u t ring l. Mi quan tm ca cc t chc ln c th h tr gi chng khon trong v sau thi gian phn phi, song vic phn phi rng ri thng c li cho t chc pht hnh. Vic n gin ho quy trnh, t chc bo lnh chnh trc tip bn chng khon cho cc nh u t c t chc. Tuy nhin, t chc u t mua chng khon c quyn ch nh t chc bo lnh c hng hoa hng nhng bn lin quan. 1. Bn co bch s b bao gm cc thng tin quan trng trong h s xin php pht hnh. Ti th trng Hoa K, bn co bch s b c tn l Red Herring do ch trn trang ba ca bn co bch tm tt c in bng ch . Vic bn chng khon cho cc nh u t c th do cc cng ty mi gii phc v cho mi t chc bo lnh thc hin. Hu ht cc t chc bo lnh phn pht ti liu ni b cho b phn tip th trong m t v t chc pht hnh, qu trnh kinh doanh, ng thi m t v t pht hnh v nu nhng im hp dn khi u t vo t chc pht hnh. Ti liu ny ch c s dng ni b v khng c cung cp cho cc nh u t tim tng v cc ti liu c th khng theo yu cu trong bn co bch do lut chng khon quy dinh, v thng c cc thng tin quan trng khng c trong bn co bch.

Kho s:

Vo thi im kho s, cc t chc bo lnh c ngha v thanh ton cho t chc pht hnh tr gi chng khon theo gi POP tr i hoa hng bo lnh. T chc bo lnh c ngha v thanh ton cho t chc pht hnh vo ngy kha s ngay c khi cha hon thnh vic phn phi. Trc khi kha s, mi t chc bo lnh s thng bo cho t chc bo lnh chnh nhng thng tin cn thit chun b chng ch cho s chng khon bn. Thng tin bao gm tn ngi ng k chng khon v cc c im ca chng ch i din chng khon. Chng khon thng c ng k di tn ca ngi c u nhim, chng hn tn cng ty lu k. Sau khi tp hp cc thng tin nh vy, t chc bo lnh chnh chuyn cc thng tin ti ni t in chun b cc chng ch. Sau khi chun b xong, cc chng ch c gi ti i l chuyn nhng ca t chc pht hnh. i l chuyn nhng in cc thng tin cn thit hon thin chng ch, sau k v gi cc chng ch ti cng ty ng k. Cng ty ng k, thng ng thi l i l chuyn nhng, k chng ch ng thi lu s ng k v s lng chng khon c ghi trong mi chng ch. Vic thanh ton c thc hin vo thi im kha s ng thi vi vic chuyn giao cc chng ch. Tuy nhin, cc chng ch khng phi c mang n vo thi im kha s thc t. Hai ngy trc khi kha s, cc i din ca t chc bo lnh s kim tra cc chng ch ti vn phng i l chuyn nhng m bo cc chng khon d c chun b hp l. Khi t chc bo lnh thanh ton cho t chc pht hnh, cc chng ch s c trao cho t chc bo lnh chnh ti vn phng ca i l chuyn nhng. Tt ton ti khon cho cc t chc bo lnh: T chc bo lnh c ngha v thanh ton chng khon vo thi im kha s mc d vic cho hn cha hon thnh. Nu t phn phi khng thnh cng, cc t chc bo lnh phi nm gi cc chng khon cam kt khng phn phi ht. Theo quy nh ca Hip hi cc nh kinh doanh chng khon M (NASD), t chc bo lnh chnh phi tt ton tt c ti khon cho cc t chc bo lnh trong vng 90 ngy sau khi kha s. Trc khi kha s, mi t chc bo lnh phi thanh ton cho t chc bo lnh chnh mt khon tin bng s chng khon c phn chia tr i ph nhng bn s chng khon c chia. Nu chi ph ca t hp thp hn ph bo lnh, t chc bo lnh chnh s thanh ton cho t chc bo lnh phn chnh lch. Nu chi ph ca t hp vt qu ph bo lnh, t chc bo lnh chnh s gi ha n ph tri cho t chc bo lnh. Sau khi hon tt vic thanh ton, hot ng ca t hp bo lnh s kt thc. Bc 4: Bnh n v iu ho th trng Cc t chc bo lnh c th gp phi kh khn trong vic phn phi chng khon nu gi chng khon trn th trng gim xung di gi POP trc khi hon thnh vic phn phi. gim thiu kh khn ny, t chc bo lnh chnh c th n nh gi POP bng cch mua chng khon vo ti khon ca t hp. Vic n nh c th c thc hin trn bt k th trng no m chng khon cho bn c giao dch. Khi thc hin mua n nh, ngi mua phi thng bo cho ni nhn lnh rng vic mua ny nhm mc ch n nh, khng phi l cc giao dch th trng m. T hp bo lnh ch c t mua n nh trn mt th trng vi cng mc gi.

 n nh th trng, thnh vin ca t hp bo lnh pht hnh thng b cm bn c phiu di gi POP trong mt khong thi gian nht nh sau khi thi im kt thc vic cho bn, phn phi c phiu ra cng chng v sau khi t hp bo lnh pht hnh c gii th. Sau thi hn ny, thnh vin ca t hp bo lnh pht hnh c th bn cc c phiu theo bt k gi no.

Phn b vt mc:
Nhiu hp ng bo lnh pht hnh cn c iu khon cho php t chc bo lnh mua thm c phiu t cng ty pht hnh. iu khon ny thng c gi l iu khon Giy xanh1. Nguyn nhn ca vic cc cng ty pht hnh cho php cc t chc bo lnh mua thm c phiu ngoi s lng d tnh pht hnh ra cng chng l nhm p ng nhu cu ca cng chng u t khi lng c phiu t mua vt qu lng c phiu cho bn. Tt nhin l iu khon ny u c hn ch v thi gian cng nh s lng.Thng thng iu khon ny quy nh cc t chc bo lnh c php mua mt lng c phiu khng qu 15% lng chng khon cho bn trong vng 30 ngy. Cc t chc bo lnh thng thu c rt nhiu li nhun t iu khon ny nu gi th trng ca c phiu mi pht hnh ln hn gi POP ca t pht hnh. 1.Green Shoe provision (iu khon Giy xanh): iu khon ny c gi l Green Shoe do Green Shoe l tn cng ty u tin cho cc t chc bo lnh c mua thm c phiu ngoi s lng c phiu d tnh pht hnh ra cng chng. CHNG IV S GIAO DCH CHNG KHON I. KHI NIM, CHC NNG CA S GIAO DCH CHNG KHON 1. Khi nim S giao dch chng khon l mt th trng trong vic giao dch mua bn chng khon c thc hin ti mt a im tp trung gi l sn giao dch (trading floor) hoc thng qua h thng my tnh. Cc chng khon c nim yt giao dch ti s giao dch chng khon thng thng l chng khon ca cc cng ty ln, c danh ting v tri qua th thch trn th trng v p ng c cc tiu chun nim yt (nh tnh, nh lng) do s giao dch chng khon t ra. Lch s pht trin ca th trng chng khon gn lin vi s ra i v pht trin ca s giao dch chng khon, t bui s khai ban u hot ng ca s giao dch chng khon vi phng thc giao dch th cng (bng en, phn trng) din ra trn sn giao dch (on floor), sau ny c s tr gip ca my tnh (bn th cng) v ngy nay hu ht cc th trng chng khon mi ni din ton ho hon ton s giao dch chng khon, khng cn khi nim sn giao dch (off floor). Phng thc giao dch ti s giao dch chng khon c thc hin trn c s u lnh (matching order) hoc u gi (price order) (ph thuc vo m hnh ca th trng c in hay th trng mi ni) do cc thnh vin mi gii thc hin, trn c s gi c cnh tranh tt nht. 2. Hnh thc s hu

S giao dch chng khon l mt t chc c t cch php nhn c thnh lp theo quy nh ca php lut. Lch s pht trin s giao dch chng khon cc nc v ang tri qua cc hnh thc s hu sau: - Hnh thc s hu thnh vin: S giao dch chng khon do cc thnh vin l cc cng ty chng khon s hu, c t chc di hnh thc cng ty trch nhim hu hn, c hi ng qun tr do cc cng ty chng khon thnh vin bu ra theo tng nhim k m hnh ny c u im thnh vin va l ngi tham gia giao dch, va l ngi qun l s nn chi ph thp v d ng ph vi tnh hnh thay i trn th trng. S giao dch chng khon Hn Quc, New York, Tokyo, Thi Lan v nhiu nc khc c t chc theo hnh thc s hu thnh vin. - Hnh thc cng ty c phn: S giao dch chng khon c t chc di hnh thc mt cng ty c phn c bit do cc cng ty chng khon thnh vin, ngn hng, cng ty ti chnh, bo him tham gia s hu vi t cch l c ng. T chc, hot ng ca s giao dch chng khon theo lut cng ty v chy theo mc tiu li nhun. M hnh ny c p dng c, Anh v Hng Kng. - Hnh thc s hu nh nc: Thc cht m hnh ny l chnh ph hoc mt c quan ca chnh ph ng ra thnh lp, qun l v s hu mt phn hay ton b vn ca s giao dch chng khon. Hnh thc s hu ny c u im l khng chy theo mc tiu li nhun, nn bo v c quyn li ca nh u t. Ngoi ra, trong nhng trng hp cn thit, nh nc c th can thip kp thi gi cho th trng c hot ng n nh, lnh mnh. Tuy nhin, m hnh ny cng c nhng hn ch nht nh l thiu tnh c lp, cng nhc, chi ph ln v km hiu qu. Trong cc hnh thc trn, hnh thc s hu thnh vin l ph bin nht. Hnh thc ny cho php s giao dch chng khon c quyn t qun mc nht nh, nng cao c tnh hiu qu v s nhanh nhy trong vn qun l so vi hnh thc s hu ca chnh ph. Tuy nhin. trong nhng hon cnh lch s nht nh, vic chnh ph nm quyn s hu v qun l s giao dch chng khon s cho php ngn nga s ln xn, khng cng bng khi hnh thc s hu thnh vin cha c bo v bng h thng php l y v r rng. V d nh Hn Quc, S giao dch chng khon c thnh lp t nm 1956 nhng n nm 1963 b v phi ng ca 57 ngy do cc thnh vin s hu S giao dch chng khon gy ln xn trong th trng, sau Chnh ph phi ng ra nm quyn s hu S giao dch chng khon trong thi gian kh di t nm 1963 n nm 1988 trc khi chuyn sang m hnh s hu thnh vin, c mt phn s hu ca nh nc. 3. Chc nng ca s giao dch chng khon Vic thit lp mt th trng giao dch chng khon c t chc, vn hnh lin tc vi cc chng khon c chn la l mt trong nhng chc nng quan trng nht ca s giao dch chng khon. Mc d hot ng ca s giao dch chng khon khng mang li vn trc tip cho t chc pht hnh, nhng thng qua n cc chng khon pht hnh c giao dch lin tc, lm tng tnh thanh khon v kh mi ch cc chng khon. Cc t chc pht hnh c th pht hnh tng vn qua th trng chng khon, cc nh u t c th d dng mua hoc bn chng khon nim yt mt cch d dng v nhanh chng.

Chc nng xc nh gi c cng bng l cc k quan trng trong vic to ra mt th trng lin tc. Gi c khng do s giao dch chng khon hay thnh vin s giao dch chng khon p t m c s giao dch chng khon xc nh da trn c s so khp cc lnh mua v bn chng khon. Gi c ch c cht bi hiu qu cung - cu t cc nh u t v cc t chc pht hnh chng khon. Qua , s giao dch chng khon mi c th to ra c mt th trng t do, ci m v cng bng. Hn na, s giao dch chng khon mi c th a ra c cc bo co mt cch chnh xc v lin tc v cc chng khon, tnh hnh hot ng ca cc t chc nim yt, cc cng ty chng khon. II T CHC V HOT NG CA S GIAO DCH CHNG KHON 1 T chc ca s giao dch chng khon Mc d th trng chng khon ca cc quc gia trn th gii c thi im ra i khc nhau, theo m hnh c in (classical) hay m hnh mi ni (emerging) v hnh thc s hu khc nhau (c phn, thnh vin, nh nc), nhng cc s giao dch chng khon u c c cu t chc nh s sau:

ai hi ng c ng (Hi ng thanh vin)

Hi ng quan tri

Ban giam c

Cac phong chc nng

Phong Thanh vin

Phong Nim yt

Phong Giao dich

Phong Giam sat

Phong Nghin cu phat trin

Phong K toan kim toan

Phong Cng ngh tin hoc

Vn phong

1.1. Hi ng qun tr Hi ng qun tr l cp cao nht ra cc quyt nh ra cc quyt nh v hot ng ca s giao dch chng khon, c cc thnh vin i din l nhng ngi c lin quan trc tip hoc gin tip n th trng chng khon. Thnh vin hi ng qun tr gm i din ca cng ty chng khon thnh vin v mt s i din khng phi l thnh vin nh t chc nim yt, gii chuyn mn, nh kinh doanh, chuyn gia lut, v thnh vin i din cho chnh ph. Thnh vin hi ng qun tr Cc i din ca cng ty chng khon thnh vin c xem l thnh vin quan trng nht ca hi ng qun tr. Cc cng ty chng khon thnh vin c nhiu kinh nghim v kin thc trong vic iu hnh th trng chng khon. H cng cm nhn c s cn thit phi p dng ngay hay thay i bt k mt h thng th trng no. Quyt nh ca hi ng qun tr c nh hng trc tip ti hot ng kinh doanh ca cc thnh vin. V vy, cc i din ca cc thnh vin c by t cc kin ca mnh ti hi ng qun tr. Bt c ngh quyt no ca hi ng qun tr cng s c cc cng ty thnh vin thc thi nghim tc, bi v tham gia vo cc quyt ngh ni trn. Bn cnh thnh vin hi ng qun tr l cc cng ty chng khon, cng cn phi c nhng ngi bn ngoi to tnh khch quan, gim s hoi nghi i vi cc quyt nh ca hi ng qun tr, khuyn khch quan h gia s giao dch chng khon v cc bn c lin quan nh cng ty nim yt, cc t chc dch v chuyn mn... Trn c s , hi ng qun tr s a ra nhng quyt sch ph hp cho chnh cc thnh vin bn trong v thnh vin bn ngoi cng nh tnh thc tin ca th trng. i vi cc trng hp s giao dch chng khon do chnh ph thnh lp phi c t nht 1 i din cho chnh ph trong hi ng qun tr thi hnh cc chnh sch ca chnh ph i vi hot ng ca s giao dch v duy tr cc mi quan h hi ho v lin kt gia cc c quan qun l hot ng ca th trng chng khon. S lng thnh vin hi ng qun tr ca tng s giao dch chng khon khc nhau. Tuy nhin, cc s giao dch chng khon d pht trin thng c thnh vin hi ng qun tr nhiu hn s thnh vin ca cc th trng mi ni. L do l hi ng qun tr ca cc s giao dch chng khon pht trin thng c nhiu thnh vin l i din ca cc cng ty chng khon thnh vin (s lng cng ty chng khon rt ln) v cng c s lng thnh vin tng ng vi mc i din cho cng chng v cc t chc u t khc. Hi ng qun tr ca S giao dch chng khon Hn Quc (KSE) c 11 thnh vin. Trong , c 01 ch tch, 01 ph ch tch, 04 u vin l gim c iu hnh, 03 u vin i din cho cng chng, 02 u vin c c ra t cc cng ty thnh vin. c im ca KSE l hn mt na s thnh vin Hi ng qun tr l cc gim c iu hnh S giao dch chng khon. Hi ng qun tr ca S giao dch chng khon New York c 25 thnh vin: trong c 01 ch tch, 12 thnh vin i din cho cng chng v 12 thnh vin i din cho cc cng ty chng khon thnh vin S giao dch chng khon v cc cng ty c lin quan. i din cho cng chng l cc cng ty nim yt, cc hc gi v cc i din khc ca cng chng.

Hi ng qun tr ca S giao dch chng khon Tokyo (TSE) c 27 thnh vin, trong c 6 thnh vin i din cho cng chng, 6 thnh vin l cc gim c iu hnh, 1 tng gim c iu hnh S giao dch chng khon v 14 thnh vin i din cho cc cng ty chng khon thnh vin ca TSE. Hi ng qun tr ca S giao dch chng khon Hng Kng c 31 thnh vin, gm cc i din l cc c nhn, gim c mt s cng ty chng khon thnh vin, cc thnh vin mi gii c lp ti s giao dch, Tng gim c iu hnh S giao dch chng khon v Tng gim c iu hnh Trung tm thanh ton b tr - lu k Hng Kng. Bu chn thnh vin hi ng qun tr Bn cnh thnh phn hi ng qun tr, phng php bu chn hoc b nhim cng biu th v tr ca cc thnh vin. nhiu nc, hng nm ti i hi thnh vin hi ng qun tr c bu trong s cc cng ty thnh vin ca s giao dch chng khon. Mt s thnh vin c chnh ph, b ti chnh, u ban chng khon b nhim hoc ch inh. Thng thng nhim k ca ch tch v cc u vin l gim c iu hnh c thi hn 3-4, cn cc i din cho cng chng c thi hn t hn. L do v ch tch v cc gim c iu hnh l nhng ngi c chuyn mn cao v cn n s n nh v lin tc di hn trong cng vic iu hnh, cn cc thnh vin khc li cn c nhng kin mi hn. Cc thnh vin hi ng qun tr c th c ti b nhim nhng thng khng qu 2 nhim k lin tc. Ti S giao dch chng khon Hn Quc (KSE) vi s chp thun ca B trng Kinh t - Ti chnh, ch tch c bu chn ti i hi c ng trong s nhng ngi c kinh nghim, hiu bit tt v lnh vc chng khon. Gim c iu hnh cp cao v cc gim c iu hnh do ch tch b nhim c s chp thun ca i hi c ng. Cc i din cho cng chng, c s chp thun ca B trng Kinh t - Ti chnh, do ch tch b nhim trong s nhng ngi khng tham gia trc tip vo cng vic kinh doanh chng khon, c kinh nghim v kh nng nh gi cng bng hot ng th trng. Cc i din ca thnh vin c bu chn ti i hi c ng trong s i din ca cc cng ty thnh vin ca S giao dch chng khon. Nhim k ca cc thnh vin hi ng qun tr l 3 nm. Ti s giao dch chng khon Hng Kng, hi ng qun tr bao gm: 18 ngi do cc cng ty chng khon thnh vin bu chn; 02 i din cho cc cng ty nim yt c hi ng qun tr b nhim vi s chp thun ca U ban Chng khon v Hp ng tng lai; 07 c nhn (c nhn c lp l ngi tham gia vo th trng, hoc chuyn gia t vn, hc gi v chuyn ngnh chng khon) c hi ng qun tr b nhim; 02 thnh vin khc do ch tch hi ng qun tr b nhim; 02 thnh vin cn li l tng gim c S giao dch chng khon v tng gim c Trung tm thanh ton b tr v lu k chng khon. Quyn hn ca hi ng qun tr Hi ng qun tr S giao dch chng khon ra cc quyt ngh v cc lnh vc chnh sau: - nh ch v rt giy php thnh vin - Chp thun, nh ch v hu b nim yt chng khon - Chp thun k hoch v ngn sch hng nm ca s giao dch

- Ban hnh v sa i cc quy ch hot ng ca s giao dch chng khon - Gim st hot ng ca thnh vin X pht cc hnh vi, vi phm quy ch ca s giao dch chng khon. Ngoi ra hi ng qun tr c th trao mt s quyn cho tng gim c s giao dch chng khon iu hnh cng vic kp thi. 1.2. Ban gim c iu hnh Ban gim c iu hnh chu trch nhim v hot ng ca s giao dch chng khon, gim st cc hnh vi giao dch ca cc thnh vin, d tho cc quy nh v quy ch ca s giao dch chng khon. Ban gim c hot ng mt cch c lp nhng chu s ch o trc tip t hi ng qun tr. Ban gim c iu hnh, bao gm ngi ng u l tng gim c v cc ph tng gim c iu hnh ph trch cc lnh vc khc nhau. Ti nhiu nc, chc danh ch tch hi ng qun tr v tng gim c iu hnh do mt ngi m trch v khng kim nhim, dc hng lng ca s giao dch chng khon (Hn Quc, Tokyo, New York v Istanbul). Trong khi , mt s s giao dch chng khon khc hai chc v ni trn do hai ngi m trch (Hng Kng, Thi Lan, Thng Hi). 1.3. Cc tiu ban h tr Cc chc nng ca s giao ch chng khon cng nhiu c quan qun tr cng cn phi chia thnh nhiu ban, cc ban ny c chc nng t vn, h tr cho hi ng qun tr v ban gim c iu hnh trn c s a ra cc kin xut thuc lnh vc ban ca mnh nghin cu. Ngoi ra, mt s s giao dch chng khon cn thnh lp mt s ban c bit gii quyt cc vn c bit v qun l, t vn hoc x pht. Tt c hoc mt s thnh vin ca ban l thnh vin hi ng qun tr v nm trong s cc thnh vin bn trong hoc thnh vin bn ngoi s giao dch chng khon. S giao dch chng khon Hn Quc (KSE) c mt s ban t vn v cc quyt nh ca S giao dch, cc ban ny bao gm nhng ngi thuc lnh vc hot ng v chng khon v cc hc gi. Cc ban t vn gm Ban t vn v quc t ho th trng chng khon, Ban t vn v cc cng c phi sinh, Ban t vn v cng b thng tin ca cng ty, Ban k lut v Ban hot ng th trng. Tuy nhin, KSE hot ng ca cc tiu ban ny khng c mnh m lm. S Giao dch chng khon Hng Kng c mt s tiu ban thng trc lm vic rt gn b vi hi ng qun tr. Mt s tiu ban gm cc u vin hi ng qun tr, trong khi cng c mt s tiu ban bao gm cc thnh vin t bn ngoi l cc chuyn gia v th trng chng khon. Hin ti, HKSE c 14 tiu ban, gm: Ban kim sot, Ban tin lng, Ban k lut, Ban khng n, Ban iu hnh, Ban ti chnh, Ban nim yt, Ban giao dch, Ban thnh vin, Ban thng tin cng ty... S Giao dch chng khon New York c 10 ban: Ban iu hnh, Ban kim sot, Ban thanh tra, Ban nhn s v tin lng, Ban chnh sch x hi, Ban th trng, Ban ti chnh, Ban ch nh... Ngoi ra cc ban t vn gip cho hi ng qun tr cc thng tin chnh xc v nhu cu v mi quan tm ca cc lnh vc, nh t vn v giao dch ti s giao dch, Ban t vn chu u, Ban t vn php l, Ban t vn th trng vn quc t, Ban t vn v cc nh giao dch c t chc, Ban t vn v cc nh u t c nhn... 1.4. Cc phng, ban ca s giao dch chng khon

Tu theo cng vic hot ng ca s giao dch chng khon m chia thnh nhm hay cc b phn khc nhau. Tuy nhin, khng c mt phng php phn chia chung no c, m phn ln cc s giao dch chng khon da trn c s c th ca mnh phn chia thnh cc nhm sao cho t c hiu qu ti u trong hot ng ca mnh. Khi mi thnh lp s giao dch chng khon s ch c mt s phng nht nh lin quan n cc hot ng thnh vin, nim yt, giao dch, gim st v cng b thng tin. V sau th trng pht trin v c thm cc phng ban khc nhm gip iu hnh cc cng vic, nh phng cc cng c phi sinh, phng quc t ho th trng... Tuy nhin, cc phng ban c xy dng trn c s 3 khi cng vic sau: - Cc phng chuyn mn: + Phng giao dch + Phng nim yt + Phng thnh vin -Cc phng ph tr: + Phng k hoch v nghin cu + Phng h thng in ton. + Phng tng hp - i ngoi -Cc phng v kim sot v th k. Chc nng ca mt s phng, ban chnh: a) Phng k hoch v nghin cu: Hot ng trn 3 lnh vc: lp k hoch, nghin cu, quan h i ngoi. Lnh vc lp k hoch: Bao gm cac vn lin quan n vic thit lp mc tiu qun l, k hoch di hn v k hoch kinh doanh hng nm, ng thi phn tch vic thc hin k hoch; c cu t chc ni b v k hoch t chc di hn; thu, chi v phn b ngn sch ti chnh; pht trin cc dch v sn phm mi; xem xt cc quy nh v quy ch... Lnh vc nghin cu: Bao gm: nghin cu v phn tch xu hng ca nn kinh t, cc ngnh kinh t v cc th trng vn trong nc v quc t, xut bn cc ti liu bo co nghin cu nh k; nghin cu v thng k hot ng ca h thng th trng vn ni a. Lnh vc quan h quc t: Bao gm: trao i thng tin vi nc ngoi; thu thp cc tin v cc th trng chng khon quc t qua cc ngun thng tin nhm theo di xu hng th trng; hp tc vi cc s giao dch chng khon, u ban chng khon, cc t chc quc t khc v th trng chng khon; xut bn cc n phm bng ting Anh. b) Phng giao dch Hot ng trn cc lnh vc sau: - Phn tch v bo co v bin ng ca th trng. - m bo duy tr sn giao dch v cc h thng khc ti sn. - Thay i thi gian giao dch, bin gi, gi tham chiu... - Qun l giao dch cc chng khon (cnh bo; kim sot; nh ch...).

c) Phng nim yt - Xy dng h thng tiu chun nim yt (ln u, b sung, ti nim yt, tch gp...). - Kim tra, chp thun hoc hu b nim yt chng khon. - Nhn v phn tch cc bo co ti chnh ca t chc nim yt. - Phn loi nim yt theo nhm ngnh, xy dng m s chng khon nim yt. - ngh chng khon a vo din cnh bo, kim sot, nh ch hoc hu b nim yt. - Thu ph nim yt ln u v ph qun l nim vt hng nm. d) Phng thnh vin - Chp thun thnh vin, nh ch v bi min t cch cch thnh vin. - Phn loi cc thnh vin. - Qun l thu ph thnh vin v cc qu khc. Phn tch, nh gi hot ng thnh vin e) Phng cng ngh tin hc - Cc vn lin quan n nghin cu, lp k hoch v pht trin h thng in ton. - Cc vn lin quan n qun l v vn hnh h thng in ton. - Cc vn lin quan n vic qun l thng th trng qua h thng bng in t, thit b u cui, mng Internet... f) Vn phng Bao gm cc cng vic sau: - Cc vn lin qun n cc hp ng k kt vi bn ngoi. - Ti liu, lu tr, in n, hu cng vn, giy t... - Cc vn lin quan n ngi lao ng, lng v quyn li ngi lao ng. - Lp k hoch, o to v bi dng cn b. - Cc vn lin quan n k ton, qun l vn v thu. - Mua sm trang thit b, ti sn. - Xy dng cng trnh tr s, qun l thu v cho thu khc. III THNH VIN S GIAO DCH CHNG KHON Khi nim s giao dch chng khon t xa n nay vn c hiu l mt a im hp ch c t chc, ti cc chng khon nim yt c cc thnh vin giao dch theo nhng quy nh nht nh v phng thc giao dch, thi gian v a im c th. Trong cc thnh vin giao dch chnh l cc nh mi gii hng hoa hng hoc kinh doanh chng khon cho chnh mnh tham gia giao dch trn sn hoc thng qua h thng giao dch c in ton ho. Cng ty chng khon l thnh vin ca s giao dch chng khon phi p ng cc yu cu v thu np thnh vin ca s giao dch chng khon v c hng cc quyn, cng nh ngha v do s giao dch chng khon quy nh. Chun mc kinh doanh ca cc thnh vin theo quy nh do s giao dch chng khon dt ra, nhm m bo quyn li cho khch hng v duy tr mt th trng hot ng cng bng, hiu qu. Thnh vin s giao dch chng khon l cc cng ty chng khon c u ban chng khon cp giy php hot ng v c s giao dch chng khon chp nhn l thnh vin ca s giao dch chng

khon. Ti cc nc c th trng pht trin, thnh vin s giao dch chng khon chia lm nhiu loi khc nhau. V d ti S giao dch chng khon New York, cc thnh vin th trng bao gm cc chuyn gia, nh mi gii hng hoa hng ca cng ty thnh vin, nh mi gii c lp, nh to lp th trng. . . ; S giao dch chng khon Hn Quc c hai loi thnh vin l thnh vin chnh v thnh vin c bit, trong thnh vin c bit khng c quyn bu c v quyn i hi i vi ti sn ca S giao dch chng khon. 1. Phn loi thnh vin Thnh vin ca s giao dch chng khon, c bit l cc nc pht trin c chia lm nhiu loi thnh vin khc nhau. Tuy nhin, vic phn loi ny ph thuc rt nhiu vo cc yu t v lch s, phng thc hot ng ca s giao dch chng khon. Ban u, khi cu trc s giao dch chng khon theo kiu mt t chc cng cng, th khng cn thit phi chia ra lm nhiu loi thnh vin v cc thnh vin khng phi ng gp vn xy dng s giao dch chng khon. M hnh ny ph hp vi hnh thc s hu s giao dch chng khon 100% vn nh nc. Ti mt s s giao dch chng khon khc, thnh vin c phn loi theo quyn ca thnh vin, l thnh vin chnh v thnh vin c bit. Trong thnh vin chnh l thnh vin thng tham gia ngay t khi mi thnh lp s giao dch chng khon v c quyn biu quyt v phn chia ti sn ca s giao dch chng khon. Cn thnh vin c bit l thnh vin mi gia nhp s giao dch chng khon sau ny, nhm lm gim bt gnh nng v ti chnh cho cc thnh vin c v tng quy m hot ng ca th trng. Thnh vin c bit phi ng ph gia nhp thnh vin bng tng ti sn ca s giao dch chng khon chia cho s thnh vin hin c, v c ng mt ln hoc chia u cho cc nm (ph thng nin).Thnh vin c bit khng c quyn bu c v quyn i hoi i vi ti sn ca S giao dch chng khon. i vi cc th trng pht trin (truyn thng), thnh vin s giao dch chng khon c phn chia lm nhiu loi da trn chc nng ca mnh, nh thnh vin l cc nh chuyn gia th trng, nh mi gii ca cng ty thnh vin, nh mi gii c lp, nh to lp th trng, v ngi giao dch cnh tranh. Cc chuyn gia th trng Specialist tham gia vo h thng u lnh vi chc nng gp phn nh gi chng khon trn s giao dch chng khon nhm to ra tnh lin tc, nng cao tnh thanh khon ca th trng v gim thiu cc tc ng tm thi n cung - cu chng khon. Cc nh mi gii ca cng ty thnh vin (mi gii hng hoa hng) thc hin cc giao dch cho khch hng v hng cc khon hoa hng m khch hng tr cho h. Nh mi gii c lp, hay cn gi l nh mi gii "hai la" thng nhn li cc lnh giao dch t cc nh mi gii hng hoa hng thc hin, c bit cc th trng ln khi khi lng ca cc nh mi gii hng hoa hng chinh thc qu nhiu do h khng th thc hin c cc cng vic ca mnh. i vi cc nh to lp th trng cnh tranh (registered competitive market marker): khi mt chng khon giao dch trn sn tr nn khan him hay ri vo tnh trng kh giao dch, s giao dch chng khon yu cn cc nh to lp th trng tin hnh giao dch cc chng khon loi ny t ti khon c nhn hoc chnh cng ty ca h vi cc cho bn, cho mua theo gi trn th trng.

Cc nh giao ch cnh tranh (competitive trader) l ngi c th giao dch cho chnh ti khon ca mnh theo quy nh cht ch ca s giao dch chng khon nhm to tnh thanh khon cho th trng. i vi th trng Nht Bn, thnh vin c phn loi thnh vin thng v thnh vin Saitori. Trong thnh vin thng c giao dch vi t cch l mi gii i l v t doanh, cn thnh vin Saitori hot ng vi t cch l ngi to lp th trng thng qua h thng khp lnh. Mt cch phn loi thnh vin khc l thnh vin trong nc v thnh vin nc ngoi. i vi cc th trng pht trin, tham gia vo s hu v hot ng ca s giao dch chng khon khng gii hn ch l cng ty chng khon trong nc, m cn bao gm cc cng ty chng khon nc ngoi ang hot ng trn th trng chng khon nc o. Ngoi ra, mt s th trng m rng gii hn thnh vin s giao dch chng khon cn bao gm cc cng ty u t tn thc, ch khng ch gii hn bi cc cng ty chng khon. 2. Tiu chun thnh vin Cc s giao dch chng khon u ra quy nh v tiu chun thnh vin ca mnh da trn c im lch s pht trin, c th ca cng ty chng khon, thc trng nn kinh t cng nh mc t do ho v pht trin th trng ti chnh. Tuy nhin, tiu chun mang tnh xuyn sut l thnh vin s giao dch chng khon phi c mt thc trng ti chnh, trang thit b tt v i ng cn b c chuyn mn cao, kh nng thc hin vic kinh doanh chng khon trn th trng. V thng thng cc th trng cng pht trin th tiu chun l thnh vin cng cht ch. i vi cc th trng mi ni do chnh ph ng ra thnh lp, thng thng s lng cng ty chng khon do u ban chng khon cp php hot ng c qun l rt cht ch, v vy s lng cng ty chng khon c cp php hot ng nghim nhin l thnh vin ca s giao dch chng khon. Tuy nhin, trong qu trnh pht trin, s lng cng ty chng khon thnh lp rt ln, s ch ngi hoc kh nng kt ni vo h thng giao dch ti s giao dch chng khon hn ch, nn cc s giao dch chng khon u ra tiu chun l thnh vin, nhm hn ch cc cng ty nh khng p ng c iu kin v c s vt cht, trang thit b v chuyn mn cho hot ng. Nhn chung, tiu chun l thnh vin ca s giao dch chng khon c xem xt trn cc kha cnh sau: - Yu cu v ti chnh: Vn gp c dng, vn iu l v tng ti sn c th c quy nh nh l cc yu cu ti chnh ch yu i vi cc thnh vin s giao dch chng khon. Tiu ch ny s m bo cho thnh vin c tnh hnh ti chnh lnh mnh, c c s vt cht k thut tin hnh hot ng mt cch bnh thng. Ngoi ra, khi cp php thnh lp cng ty chng khon, u ban chng khon thng cn c vo quy m th trng v cc nghip v quy nh vn ti thiu cho cc nghip v. V d, S giao dch chng khon Hn Quc quy nh nghip v mi gii phi c vn ti thiu 10 t won; nu hot ng gm mi gii, t doanh v bo lnh pht hnh l 50 t won. Ti Nht Bn, cng ty thnh vin c vn t 100 - 300 triu yn, nu tham gia bo lnh pht hnh th phi c 500 triu yn, v nu mun tr thnh nh bo lnh pht hnh chnh th phi c vn 10 t yn. Ti Hoa K, vn ti thiu cho nh to lp th trng phi l 1 triu USD, 250.000 USD i vi hot ng mi gii v t doanh, v 100.000 USD cho cc hot

ng t doanh. Vit Nam, i vi cc nghip v mi gii: 3 t ng, i vi hot ng t doanh: 12 t ng, i vi bo lnh pht hnh: 22 t ng, i vi hot ng t vn u t: 3 t ng, i vi hot ng qun l danh mc u t: 3 t ng. Ngoi ra, t l n trn vn c phn v t l thu nhp trn vn c phn cng nh cc ch bo kinh doanh ca cng ty phi bnh thng. Cc t l ny phi c thm tra m bo thc trng ti chnh tt v kh nng sinh li ca cng ty. - Quy nh v nhn s: S lng v cht lng ca ban iu hnh, cc nh phn tch chng khon v cc chuyn gia khc phi c quy nh trong quy ch v nhn s. Do chng khon l mt cng c ti chnh phc tp, i hi ngi qun l phi c hiu bit chuyn mn v hot ng kinh doanh chng khon, phn tch c s bin ng ca gi c nn cc cng ty chng khon phi c mt i ng cn b c trnh m ng cc trch nhim ca mnh. S kt hp hi ho gia li ch ca cng ty v li ch cng cng (giao dch cng bng, bo v ngi u t, huy ng vn cho cng ty mt cch c hiu qu) phi c qun xuyn thng xuyn nhm n nh v pht trin th trng chng khon. Ngi lm cng tc qun l phi va l ngi va c trnh hiu bit trong kinh doanh chng khon va c t cch o c tt. S lng nhn vin ti thiu phi c trnh hc vn hay kinh nghim nht nh c ra trong quy ch v nhn s i vi cng ty chng khon thnh vin. Ngoi ra vn o c trong kinh doanh chng khon cng c xem xt k trong tuyn chn nhn s cho cng ty thnh vin, nh ngi c nng lc php lutv nng lc hnh vi dn s y , khng c tin n, tin s khng l ch ca cc doanh nghip ph sn trc ... tiu chun ny gp phn trnh c cc hin tng giao dch ni gin (cung cp thng tin ra bn ngoi trc li). Cc nhn vin nghip v khng c yu cu hoc nhn bt c mt khon th lao no tri vi ngha v ca mnh trong hot ng kinh doanh, khng c t vn cho khch hng bng mi gi thc hin c dch v v hng hoa hng, c trch nhim cung cp cc thng tin c cng b cho mi nh u t v bo mt cc thng tin ca khch hng. iu kin v c s vt cht k thut: Cng ty xin lm thnh vin phi c tr s chnh, cc chi nhnh, vn phng giao dch cng nh c s vt cht, trang thit b phi p ng c yu cu ca kinh doanh, nh cc trm u cui nhn lnh, xc nhn lnh, cc bng hin th in t. 3. Th tc kt np thnh vin Quy nh v th tc kt np thnh vin bao gm cc bc sau: Tho lun Np n xin kt np Kt np. Thm tra Chp thun ca hi ng qun tr Thanh ton cc khon ph Tho lun s b Tho lun s b c thc hin nhm trnh cc sai st v th tc xin lm thnh vin. S giao dch chng khon c th cung cp cc thng tin cn thit v cc quy nh tiu chun thnh vin, phng php hon tt ni dung n, v ph gia nhp. Cng ty np n cng phi tho lun v ngy np n cho s giao dch chng khon. Np n

Cng ty xin lm thnh vin ca s giao dch chng khon phi np n xin theo mu chung cho s giao dch chng khon cng vi cc tai liu b sung khc trong h s lm thnh vin. Ni dung h s xin lm thnh vin bao gm: (1) n xin lm thnh vin; (2) tm tt v cng ty chng khon (lich s cng ty, mc tiu kinh doanh, vn c phn, s lng chi nhnh, nhn vin, c cu s hu, tnh trng cng ty, kh nng kinh doanh, trang thit b phc v cho kinh doanh ...); (3) cc hot ng giao dch chng khon thc hin trc khi xin lm thnh vin; (4) tnh trng ti chnh v qun l cng ty trong nm qua v nh hng trong nhng nm ti. Thm nh v chp thun thnh vin S giao dch chng khon thm nh cht lng ca cng ty np n da trn c s quy nh v thnh vin. Qu trnh thm nh, s giao dch chng khon c th yu cu cng ty b sung thm cc ti liu cn thit khc hoc tin hnh thm nh ti ch. Hi ng qun tr s giao dch chng khon s quyt nh chp nhn hay khng chp nhn t cch thnh vin, trng hp c chp nhn phi c ti thiu 2/3 s thnh vin hi ng qun tr ng . Thanh ton cc khon ph gia nhp v ph khc Nu vic chp thun kt np thnh vin ca cng ty c hiu lc, cng ty thnh vin phi c ngha v ng gp cc khon ph gia nhp v cc khon ph khc cho s giao dch chng khon. Ph gia nhp do hi ng qun tr quyt nh, bao gm: ph gia nhp c s da trn tng ti sn ca S giao dch chng khon chia cho s lng cc thnh vin tham gia hin ti; ph gia nhp c bit l mc ph tr cho c quyn giao dch c tnh da trn hoa hng thu c hng nm nhn vi mt s nm thnh lp hoc tai c cu s hu s giao dch chng khon cho n thi im gia nhp; ph thnh vin thng nin l mc ph quy i theo tng nm gi tr ca ph gia nhp c S. Trong trng hp cng ty np n b yu cu phi mua li ch hoc c phiu ca s giao dch chng khon trc khi np n, cng ty phi thc hin vic mua li ch v c phiu ny t thnh vin sp chm dt kinh doanh. 4. Quyn v ngha v ca thnh vin 4.1. Quyn ca thnh vin Cn c vo loi hnh thnh vin thng thng hay thnh vin c bit m cc s giao dch chng khon quy nh quyn hn ca tng thnh vin. Thng thng cc thnh vin u c quyn tham gia giao dch v s dng cc phng tin giao dch trn s giao dch chng khon thc hin qu trnh giao dch. Tuy nhin ch thnh vin chnh thc mi c tham gia biu quyt v nhn cc ti sn t s giao dch chng khon khi t chc ny gii th. i vi cc s giao dch chng khon do nh nc thnh lp v s hu th cc thnh vin u c quyn nh nhau, v kin ng gp c gi tr tham kho ch khng mang tnh quyt nh, v cc thnh vin khng ng gp vn xy dng s giao dch chng khon. 4.2. Ngha v ca thnh vin Ngha v bo co: Hu ht cc s giao dch chng khon hot ng nh mt t chc t qun trong th trng chng khon. S giao dch chng khon phi thc hin y cc ngha v ca mnh, bt k

mt s thay i no v cc thnh vin u phi thng bo cho s giao dch chng khon. Khi thc hin cc bo co nh k, s giao dch chng khon c th ngn chn cc tnh trng c vn ca cc thnh vin trc khi cc thnh vin c khng hong v bo v quyn li cho cng chng u t. Cc bo co nh k do cc thnh vin thc hin s lm tng tnh cng khai ca vic qun l cc thnh vin. Thanh ton cc khon ph:Bao gm ph thnh vin gia nhp, ph thnh vin hng nm dc tnh ton khi tin hnh gia nhp v cc khon l ph giao dch c tnh da trn doanh s giao dch ca tng thnh vin. Ngoi ra cc thnh vin cn phi c ngha v ng gp vo cc qu h tr thanh ton, nhm m bo cho qu trnh giao dch c nhanh chng v cc khon bo him do hot ng mi gii chng khon. IV NIM YT CHNG KHON 1. Khi nim Nim yt chng khon l th tc cho php mt chng khon nht nh c php giao dch trn s giao dch chng khon. C th, y l qu trnh m s giao dch chng khon chp thun cho cng ty pht hnh c chng khon c php nim yt v giao dch trn s giao dch chng khon nu cng ty p ng y cc tiu chun v nh lng cng nh nh tnh m s giao dch chng khon ra. Hot ng nim yt i hi phi m bo s tin cy i vi th trng cho cc nh u t. C th, cc cng ty xin nim yt phi p ng c cc iu kin nim yt. iu kin ny c quy nh c th trong quy ch v nim yt chng khon do s giao dch chng khon ban hnh. Thng thng, c hai quy nh chnh v nim yt l yu cu v cng b thng tin ca cng ty v tnh kh mi ca cc chng khon. Cc nh u t v cng chng phi nm c y cc thng tin v c c hi nm bt thng tin do cng ty pht hnh cng b ngang nhau, m bo s cng bng trong tip nhn thng tin, k c cc thng tin mang tnh cht inh ky hoc thng tin thc thi c tc ng n gi c, khi lng chng khon giao dch. 2. Mc tiu ca vic nim yt Vic nim yt mc ch h tr th trng hot ng n nh, xy dng lng tin ca cng chng i vi th trng chng khon bng cch la chn cc chng khon c cht lng cao giao dch. 3. u nhc im ca vic nim yt chng khon 3.1. u im - Cng ty d ng trong huy ng vn: Nim yt nhm mc ch huy ng vn thng qua pht hnh chng khon. Cng ty c nim yt c th thu ht vn di hn thng qua pht hnh chng khon vi chi ph thp. Thng thng, cng ty nim yt c cng chng tn nhim hn cng ty khng c nim yt, bi vy khi tr thnh mt cng ty c nim yt th h c th d dng trong vic huy ng vn v vi chi ph huy ng thp hn. - Tc ng n cng chng: Nim yt t v thm hnh nh ca cng ty trong cc nh u t, cc ch n, ngi cung ng, cc khch hng v nhng ngi lm cng, nh vy cng ty c nim yt c th n nhn s thn thin hn m cc nh u t dnh cho h. - Nng cao tnh thanh khon cho cc chng khon: Khi cc chng khon c nim yt, chng c th c nng cao tnh thanh khon, m rng phm vi chp nhn lm vt th chp, v d dng c s

dng phc v cho cc mc ch v ti chnh, tha k v cc mc ch khc. Hn na cc chng khon c nim yt c th c mua vi mt s lng tin rt nh, do cc nh u t c vn nh vn c th d dng tr thnh c ng ca cng ty. - u i v thu: + Thng thng cc th trng mi ni cng ty tham gia nim yt c hng chnh nhng chnh sch u i v thu trong hot ng kinh doanh nh min, gim thu thu nhp doanh nghip trong mt s nm nht nh. + Nh u t mua chng khon nim yt th c hng cc chnh sch u i v thu thu nhp (min, gim) i vi c tc, li hoc chnh lch mua bn chng khon (li vn) t cc khon u t vo th trng chng khon. 3.2. Hn ch - Ngha v bo co nh l mt cng ty i chng: Cng ty nim yt phi c ngha v cng b thng tin mt cch y , chnh xc v kp thi lin quan n cc mt hot ng ca cng ty cng nh cc bin ng c nh hng n gi c chng khon nim yt. Ngha v cng b thng tin i chng trong mt s trng hp lm nh hng n b quyt, b mt kinh doanh v gy phin h cho cng ty. - Nhng cn tr trong vic thu tm v sp nhp: Nim yt bc l ngun vn v quyn biu quyt ca cng ty cho nhng ngi mua l nhng ngi c th gy bt tin cho nhng c ng ch cht v cng vic qun l iu hnh hin ti ca cng ty. Cng ty c th gp nhiu cn tr trong vic thc hin mc tiu thu tm hay st nhp ca mnh. 4. Phn loi nim yt chng khon 4.1. Nim yt ln u (Intial listing) Nim yt ln u l vic cho php chng khon ca t chc pht hnh c ng k nim yt giao dch chng khon ln u tin sau khi pht hnh ra cng chng (IPO), khi t chc pht hnh p ng c cc tiu chun v nim yt. 4.2. Nim yt b sung (Additional listing) Nim yt b sung l qu trnh chp thun ca s giao dch chng khon cho mt cng ty nim yt c nim yt cc c phiu mi pht hnh vi mc ch tng vn hay v cc mc ch khc nh sp nhp, chi tr c tc, thc hin cc tri quyn hoc thc hin cc tri phiu chuyn i thnh c phiu... 4.3. Thay i nim yt (Change listing) Thay i nim yt pht sinh khi cng ty nim yt thay i tn giao dch, khi lng, mnh gi hoc tng gi tr c phiu c nim yt ca mnh. 4.4. Nim yt lai (Relisting) L vic cho php mt cng ty pht hnh c tip tc nim yt tr li cc chng khon trc y a b hu b nim yt v cc l do khng p ng c cc tiu chun duy tr nim yt. 4.5. Nim yt ca sau (Back door listing)

L trng hp mt t chc nim yt chnh thc sp nhp, lin kt hoc tham gia vo hip hi vi mt t chc, nhm khng nim yt v kt qu l cc t chc khng nim yt ly c quyn kim sot t chc nim yt. 4.6. Nim yt ton phn v nim yt tng phn (Dual listing & Partial listing) Nim yt ton phn l vic nim yt tt c cc c phiu sau khi pht hnh ra cng chng trn mt s giao dch chng khon trong nc hoc nc ngoi. Nim yt tng phn l vic nim yt mt phn trong tng s chng khon pht hnh ra cng chng ca ln pht hnh , phn cn li khng hoc cha c nim yt. Nim yt tng phn thng din ra cc cng ty ln do chnh ph kim sot, phn chng khon pht hnh ra th trng do cc nh u t c nhn nm gi c nim yt, cn phn nm gi ca chnh ph hoc t chc i din cho chnh ph nm gi khng c nim yt. 5. Tiu chun nim yt Tiu chun nim yt thng thng do s giao dch chng khon ca mi quc gia quy nh, da trn c s thc trng ca nn kinh t. Tiu chun ny bao gm cc iu kin v ti chnh ca cng ty, chnh sch khuyn khch hay hn ch nim yt... Ni dung v s tht cht ca cc quy nh nim yt ca mi nc hay mi s giao dch chng khon c quy nh khc nhau. Thng thng cc quc gia pht trin c th trng chng khon hon thin th cc tiu chun nim yt cht ch hn cc th trng mi ni. Tiu chun v nim yt c quy nh di hai hnh thc tiu chun nh tnh v tiu chun nh lng. 5.1. Tiu chun nh lng - Thi gian hot ng t khi thnh lp cng ty: Cng ty nim yt phi c mt nn tng kinh doanh vng chc v thi gian hot ng lin tc trong mt s nm nht nh tnh n thi im xin nim yt. Thng thng, i vi cc th trng truyn thng, cng ty nim yt phi c thi gian hot ng ti thiu 3-5 nm, hoc c phiu tng c giao dch trn th trng phi tp trung. - Quy m v c cu s hu c phn cng ty: Quy m ca mt cng ty nim yt phi u ln to nn tnh thanh khon ti thiu cho chng khon ca cng ty. V d, cng ty nim yt ti th trng giao dch chng khon Vit Nam phi c vn c phn ti thiu 10 t ng, c c cu vn ca cc c ng bn ngoi cng ty ti thiu l 20% vn c phn, c ng sng lp phi nm gi ti thiu 20% vn c phn v phi nm gi trong vng 3 nm khng c php bn ra k t ngy pht hnh. - Li sut thu c t vn c phn: Xt n mc sinh li trn vn u t (c tc) phi cao hn li sut tin gi ngn hng k hn 1 nm. Hoc s nm hot ng kinh doanh c li tnh n thi im xin nim yt l 2-3 nm. - T l n: Xt n t l n trn ti sn rng ca cng ty, hoc xt vn kh dng iu chnh trn tng ti sn n ca cng ty mc cho php, nhm bo m duy tr thu hnh ti chnh lnh mnh ca cng ty. - S phn b c ng: Xt n s lng v t l c phiu do cc c ng thiu s nm gi (thng thng 1%)va cc c ng ln (5%); t l c phiu do c ng sng lp va c ng ngoi cng chng nm gi mc ti thiu.

5.2. Tiu chun nh tnh - nh gi v trin vng ca cng ty. - Phng n kh thi v s dng vn ca t pht - kin kim ton v cc bo co ti chnh. - C cu t chc hot ng ca cng ty (hi ng qun tr v ban gim c iu hnh). - Mu chng ch chng khon. - Li ch mang li i vi ngnh, ngh trong nn kinh t quc dn. - T chc cng b thng tin. 5. 3. Quy nh nim yt trong nhng trng hp c bit Nhm bo v cc nh u t, cc quy nh v nim yt cng c quy nh c th mt s ngnh ngh, linh vc nht nh v vn kinh doanh, thi gian hot ng, li rng hang nm v s lng c ng ti thiu. V d: Cc ngnh kin trc xy dng v cng ngh cao l lnh vc u t c nhiu ri ro nn tiu chun nim yt thng a ra cao hn. Cn cc lnh vc ngn hng, ti chnh, bo him, cng ty chng khon, do c th v bn cht ca hot ng ti chnh, nn tiu chun n trn vn thng khng xt n, m ch xt n yu t li nhun trn vn c phn. 6. Th tc nim yt Quy trnh cc bc i vi nim yt ln u: y l quy trnh in hnh c mt s quc gia p dng: S giao dch thm nh s b -> Np bn ng k ln U ban chng khon -> Cho bn ra cng chng -> Xin php nim yt -> Thm tra nim yt chnh thc -> Nim yt Bc 1: S giao dch thm nh s b Thm nh s b l vic vch ra phng hng cung cp cho nhng ngi mua c phiu cho bn ra cng chng bit trc c tnh kh mi ca chng khon nhm rt bt thi gian thm nh chnh thc. Cho d vic thm nh ny khng c thc hin mt cch chnh thc, nhng n c tc dng quan trng trong vic a ra quyt nh cui cng vic chp thun hay t chi vic nim yt. Hu ht cc cng ty khng t tiu chun b loi ra ngay khi thm nh s b trc khi np n xin nim yt chnh thc. Khi thm nh s b, s giao dch ch trng n cc yn : (l) Cng ty nim yt phi c mt nn tng hot ng c li v trong tng lai phi c kh nng sinh li tt; (2) Cng ty xin nim yt phi c ban lnh o c c cu ca mt cng ty i chng; (3) T chc cng b thng tin thng xuyn; (4) Cc c phiu phi t c mc thanh khon nht nh theo th bc do s giao dch quy nh; (5) Cng ty nim yt khng c vi phm quyn li ca cng chng u t i din cho quyn li ca cc bn tham gia nh cc c ng kim sot hay cng ty m. Tin trnh thm inh s b h s gm cc bc sau: (1) S giao dch chng khon kim tra cc ti liu do cng ty xin nim yt np -> (2) S giao ch chng khon t cc cu hi cho cng ty xin nim yt v cc ti liu np -> (3) Cng ty xin nim yt tr li cu hi ca s giao dch chng khon v cc th tc t bc 1 n bc 3 v lp i lp li cho n khi cc chi tit c lm sng t hon ton; (4) S giao dch chng khon tm hiu thm v cng ty xin nim

yt v c th n cng ty xin nim yt kim tra cc ti liu v thu thp thm cc thng tin cn thit cho vic thm nh nim yt chnh thc; (5) Nhn vin s giao dch chng khon tho lun v kt qu ca vic thm tra trong c cc kt qu khi thc hin tm hiu cng ty; (6) S giao dch chng khon a ra quyt nh cui cng v thng bo quyt nh ny cho cng ty nim yt. Bc 2: trnh bn thng co ng k ln u ban chng khon Vic cho bn c phiu ra cng chng quyt nh ti s phn b c ng trong cng ty, do cng ty mun nim yt cc c phiu ca h trn s giao dch chng khon phi trnh bn thng co ng k ln u ban chng khon xin chp thun cho php cho bn ra cng chng. Bn thng co pht hnh s b l vn bn nh km theo bn thng co ng k ny. Bc 3: Cho bn ra cng chng Cho bn ra cng chng c th c thc hin sau khi bn thng co ng k c u ban chng khon chp thun. Bt k cng ty no mun xin php nim yt u phi nu r mc ch nim yt cc c phiu ca h trn s giao dch chng khon trong bn thng co pht hnh. Thng thng, qu trnh cho bn ni trn do nhm bo lnh pht hnh l cc ngn hng u t hay cc cng ty chng khon thc hin. Bc 4: Xin phep nim yt Cng ty pht hnh mun nim yt v giao ch chng khon ca mnh trn s giao dch chng khon phi gi h s nim yt chnh thc ln s giao dch chng khon, v k hp ng nim yt vi s giao dch chng khon. Cc ti liu trong h s nim yt bao gm: Ngoi h s thm nh s b trc y, cng ty tin nim yt cn c cc ti liu sau: + n xin nim yt (theo mu), trong nu r l do xin nim yt + H s ng k v bo co phn tch chng khon + Bn sao hp ng dch v gia cng ty v i l chuyn nhng. + Bn sao hp ng vi nh bo lnh pht hnh chnh + Mu chng ch chng khon + ng k cng ty + Bo co ca t cho bn ra cng chng + Bn trnh by ca i l chuyn nhng v c cu s hu + Danh sch c ng. Hp ng nim yt l hp ng gia s giao dch chng khon v cng ty xin nim yt trong quy nh cc ngha v ca cng ty nim yt. Mu hp ng th trng khc nhau u c s khc nhau, tuy nhin tu trung u c cc ni dung sau: (1) m bo vic cng b thng tin theo nh k; (2) m bo vic cng b cc bn bo co ti chnh theo tiu chun nguyn tc k ton chung (GAAP) mt cch thng xuyn v theo nh k; (3) Cung cp cho s giao dch chng khon thng tin theo nh k nhm gip h thc hin tt chc nng duy tr mt th trng c trt t cho cc chng khon ca cng ty; (4) Ngn chn cng ty thc hin kinh doanh thiu lnh mnh.

Bc 5. Thm tra nim yt chnh thc Nh ni trn, vic thm nh khi s giao dch chng khon chp nhn s b l rt quan trng, do vic thm tra nim yt chnh thc s khng ko di. vic thm inh c hiu qu, cc s giao dch chng khon thng c mt tiu ban chuyn trch thm nh v a ra cc quyt nh chp thun cui cng. Bc 6: Khai trng nim yt Khi s giao dch chng khon hon tt cc th tc nim yt, s giao dch chng khon s quy nh c th ngy nim yt. Sau s giao dch chng khon s mi ch tch hi ng qun tr v tng gim c iu hnh cng ty nim yt nh ra ngy giao dch u tin i vi chng khon nim yt. y l ng tc gip lnh o cng ty hin din trc cng chng v nhn trch nhim ca cng ty ddd c nim yt. 7. Qun l nim yt Vic qun l cc chng khon nim yt l cng vic ca h thng qun l ti s giao dch chng khon vi mc ch duy tr mt th trng hot ng cng bng v trt t. Ging nh mt t chc t qun, s giao dch chng khon cn thit phi ra cc ngha v cho cc cng ty nim yt v cc bin php trng pht i vi cc cng ty nim yt khng thc hin y cc ngha v ca mnh. 7.1. quy nh bo co dnh cho vic qun l cc c phiu nim yt Cng ty nim yt c ngha v cng b thng tin nh k (nm, 6 thng, qu); thng tin tc v thng tin theo yu cu ca s giao dch chng khon trn cc phng tin thng tin i chng, trn s giao dch chng khon, cc thit b u cui v ti tr s ca t chc nim yt. Cng ty nim yt phi np bo co cho s giao dch chng khon theo ng thi hn, ni dung bn bo co np cho s giao dch chng khon phi bao gm mt s hot ng hay s kin nht nh trong vic qun l v iu hnh kinh doanh. Bo co phi tho mn cc yu cu quy nh ca s giao dch chng khon trong vic thc hin chc nng t qun. Chc nng , bao gm vic m bo cung cp cc chng khon ca cng ty th trng hot ng mt cch cng bng v hiu qu. Cng ty nim yt phi trnh cho s giao dch chng khon bn bo co v cc vn : (1) Cc vn gy tc ng nghim trng n gi c chng khon; (2) Cc vn gy tc ng gin tip n gi c chng khon; (3) Cc vn gy tc ng khng ng k n gi c chng khon nhng li nh hng rt nghim trng n vic quyt nh u t. Hai nhm u lin quan n quy nh v ngha v cng b thng tin, cn nhm th ba lin quan n quy nh v ngha v bo co trong quy nh v nim yt. Cc vn phi bo co ln s giao dch chng khon c lin quan n vic qun l cc c phiu nim yt bao gm: (a) cuc hp i hi ng c ng, gm ngy hp, ngy ng s chuyn nhng, cc kt qu ca hi ng quntr; (b) thay i v c cu s hu c phn ca cc c ng chnh; (c) thay i ch tch iu hnh, vn phng chnh hoc tn cng ty; (d) thay i hp ng vi c quan chuyn nhng hoc cng ty kim ton; (e) s giao dch chng khon s sp xp k hoch cn thit cho vic tng vn, nh ngy ng s c ng, ngy ghi chp d liu v gi pht hnh ca cc c phiu mi.

7.2. Tiu chun thuyn chuyn, chng khon b kim sot, hu b nim yt a) Tiu chun thuyn chuyn Mt cng ty nim yt s b thuyn chuyn t th trng nim yt sang th trng giao dch c phiu (i vi m hnh th trng t chc thnh 2 khu vc: tiu chun nim yt cao v tiu chun nim yt thp (th trng giao dch)) hoc khu vc second board, nu cng ty khng p ng c y cc iu kin nim yt, nh: - Vic chi tr c tc thp hn tiu chun quy nh. - T l n trn vn c phn cao hn mc tiu chun quy nh. - Phn b c ng khng hp l, khi t l nm gi c phiu ca cc c ng sng lp, hoc c ng ngoi cng chng thp hn mc quy nh. - Bo co thng nin: khi cng ty nim yt khng np y cc bo co theo hn nh. - kin ca kim ton vin: khi kin ca kim ton vin i vi cc bo co ti chnh l "phn i" hoc "t chi cho kin". - Gi tr thc: khi gi tr thc (ti sn thun) ca cng ty l con s m. - nh ch hot ng kinh doanh: khi s giao dch chng khon nhn ra rng cng ty nim yt b nh ch cc hot ng kinh doanh theo giy php chnh. Khi mt cng ty nim yt b thuyn chuyn sang th trng giao dch c phiu, hoc sang khu vc second board (bng II), cc giao dch c phiu ca cng ty cn phi ngng li trong mt thi gian nht nh thng bo cho cc nh u t. Tuy nhin, thi gian ngng giao dch cng ngn cng tt cho vic to ra tnh thanh khon cho cc c phiu. b) Chng khon b kim sot Khi cc chng khon khng duy tr c cc tiu chun v duy tr nim yt, nhng cha n mc phi hu b nim yt, th s c lit vo nhm chng khon b kim sot. Chng khon thuc din b kim sot c tch ring v qun l cht ch theo cc quy nh ring ca s giao dch chng khon v: bin dao ng gi, giao dch k qu, t l nm gi S giao dch chng khon phi a ra li cnh bo (chng khon thuc din b cnh bo) trc cho cng ty nim yt l chng khon ca h c th b trc xut khi th trng giao dch, tr khi cc nguyn nhn chng khon b lit vo dng chng khon b kim sot ny c khc phc trc thi hn trc xut. Trong thi gian , s giao dch chng khon thng bo cc vn lin quan n thi hn trc xut v l do quyt nh coi chng khon ny l chng khon thuc din b kim sot. c) Hu b nim yt Tiu chun hu b nim yt thng c p dng cho cc cng ty pht hnh l cng ty khng th tip tc p ng ddc cc quy nh v nim yt. Do , tiu chun hu b nim yt ch r cc trng hp chng khon ca cc t pht hnh giao dch trn th trng nim yt b hu b nim yt. 7.3. Nim yt c phiu ca cc cng ty sp nhp Cng ty sp nhp xut hin khi mt cng ty hp nht vi mt cng ty khc nhm cng c hot ng kinh doanh v tng nng lc cnh tranh. Thng thng vic sp nhp s ci thin c tnh hnh ti

chnh, tng li nhun v tim lc ca cng ty. c bit, do sp nhp ca cng ty nim yt nn cng ty c th gy nh hng ti li ch ca cc nh u t nn cng ty sp nhp phi c mt gii php tt nhm m bo s cn i v quyn li cho cc bn lin quan. Trong trng hp mt cng ty nim yt v mt cng ty khng c nim yt thc hin sp nhp thnh mt cng ty nim yt khc, cc iu kin sp nhp phi c quyt nh tht chun xc sao cho khng gy nh hng n nh u t. Trng hp mt cng ty nim yt sp nhp vo mt cng ty khng c nim yt rt t xy ra. Kiu sp nhp ny c th gy ra mt s tc hi n vic bo h cc nh u t do cng ty nim yt phi thc hin hu b nim yt. Khi mt cng ty khng nim yt tip tc tn ti sau khi sp nhp v vn s dng tn ca cng ty nim yt th vic nim yt ca cng ty c gi l nim yt ca sau (Back door listing). 8. Ngng giao dch Mc ch ca ngng giao dch l dnh thi gian cho cc nh u t c y thng tin nh gi v thc trng ca chng khon v cng ty nim yt gii trnh cc l do dn n phi ngng giao dch. Giao dch chng khon c th b ngng trong cc trng hp sau: (1) Cng ty nim yt thuc din b thuyn chuyn hay b hu b nim yt; (2) Khi cng ty pht hin ra cc chng ch gi mo hay c sa cha; (3) Cng ty yu cu cc c ng phi trnh cc chng ch c phn nhm mc ch chia nh hay gp c phiu; (4) S giao dch chng khon thy rng cn phi bo v quyn li cho cng chng u t. V nguyn tc, thi gian ngng giao dch cng ngn cng tt. Tuy nhin, trong trng hp chia nh hay gp c phiu, thi gian ngng giao dch ko di t khi thu hi xong cc chng ch c phiu c n khi cc c phiu mi thay th c nim yt. Ngoi ra vic ngng giao dch ch ko di cho n khi cc nguyn nhn ngng giao dch c gii quyt. 9. Ph nim yt L cc khon ph lin quan n nim yt v duy tr cc tiu chun nim yt m cc cng ty nim yt phi tr cho s giao dch chng khon c nim yt v giao dch chng khon ca mnh trn s giao dch chng khon. Ph ny l mt trong nhng ngun thu ch yu ca s giao dch chng khon v c chia lm 2 loi: Ph ng k nim yt ln u l mc thu ph tip nhn h s, thm nh qu trnh nim yt ln u ca t chc pht hnh khi tham gia vo s giao dch chng khon va n c thu mt ln khi tham gia nim yt; v ph qun l nim yt hng nm nhm duy tri cc tiu chun v qun l nim yt trong sut qu trnh tn ti ca c phiu c nim yt trn s giao dch chng khon v n c thu hng nm. Mc thu ph cng ph thuc vo tng th trng hoc nhm ngnh ngh u tin hay khng u tin v tnh trn tng tr gi c phiu nim yt. Hin nay mc thu ph v nim yt trn cc s giao dch chng khon quc t chim khong 22% tng thu nhp ca s giao dch chng khon. Trong mc thu ph nim yt ca S giao dch chng khon New York chim khong 38%; S giao dch chng khon Tokyo khong 16%; S giao dch chng khon Hn Quc khong 4%; S giao dch chng khon Thi Lan khong 21%; S giao dch chng khon Lun n 15%. 10. Ma chng khon v phn loi theo ngnh

M chng khon: nhn bit cc chng khon mt cch d dng v qun l chng c hiu qu, cn phi dng loi chng khon c m s. Ngoi ra vic dng cc m s chng khon cng to iu kin thun tin cho vic in ton ho cc giao dch v qun l cc chng khon nim yt. Vic s dng h thng nhn din chng khon bng m s quc t (ISIN) c gi tr rt quan trng i vi vic qun l c hiu qu m chng khon v tin dng i vi cc thnh vin th trng quc t. 11 Qun l nim yt chng khon ca cc cng ty nc ngoi Cc s giao dch chng khon thng quy nh cc cng ty nc ngoi c th pht hnh v nim yt chng khon trn s giao dch chng khon ca mnh. V thng ra cc tiu chun quy nh cho vic nim yt ny. Thng thng cc tiu chun nim yt i vi cc cng ty nc ngoi t cht ch hn so vi cc cng ty trong nc, ph nim yt thng mc thp hn so vi cng ty trong nc. Cc chng khon ca cng ty nim yt nc ngoi c giao dch trn mt khu vc ring. Phng thc giao dch, ngy thanh ton, gi giao dch, n v giao dch v gii hn thay i gi trong ngy tng t nh i vi cc cng ty trong nc. Tuy nhin, thng thng chng khon nc ngoi nim yt trn s giao dch chng khon trong nc phi c t nht mt ngi trong nc i din cho cng ty pht hnh nc ngoi gii quyt cc vn pht sinh gia t chc nim yt v s giao dch chng khon. Ngoi ra, trng hp tiu chun k ton, kim ton ca nc nguyn x phi c chp nhn, nu c s khc bit th cn c lm r.

CHNG V GIAO DCH CHNG KHON TI S GIAO DCH I M HNH TH TRNG 1 Th trng khp lnh v th trng khp gi Trong th trng khp gi (quote-driven/dealers market) c s hin din ca nhng ngi to th trng (market maker/dealer) cho mt s loi chng khon no Nhng ngi to th trng c ngha v cho cc mc gi mua v bn tt nht. Giao dch trong th trng khp gi c thc hin gia mt bn l ngi u t v mt bn l ngi to th trng. Gi thc hin c xc nh trn c s cnh tranh gia nhng ngi to th trng, ngi u t ch cn la chn mc gi c coi l ph hp (thay v t lnh giao dch). Nhng ngi to th trng c hng phn chnh lch (spread) gia gi mua v gi bn trong cc giao dch. - Trong th trng khp lnh (order-driven/auction market), lnh giao dch ca ngi u t c khp trc tip vi nhau khng c s tham gia ca nhng ngi to th trng. Mc gi thc hin l mc gi tha mn c bn mua v bn bn. Gi thc hin c xc nh trn c s cnh tranh (u gi) gia nhng ngi u t. Ngi u t phi tr mt khon ph mi gii cho cng ty chng khon (theo t l quy nh hoc tha thun). Khon ph mi gii ny nhn chung thp hn so vi th trng khp gi. Th trng khp gi c nhng tc ng tch cc cng nh tiu cc i vi th trng. H thng nhng ngi to th trng ng vai tr tng cng tnh thanh khon ca th trng, song cng c th bp mo c ch xc lp gi trn th trng v gia tng chi ph giao dch ca ngi u t. Vic s dng h thng khp gi i hi phi c nhng nh ch ti chnh mnh v vn cng nh k nng u t chuyn nghip m nhim vai tr nhng ngi to th trng. Ni chung, th trng khp gi vn hnh rt phc tp v vy khng c p dng cc th trng mi hnh thnh. Bn cnh , lun tim n hnh vi giao dch khng cng bng ca nhng ngi to th trng do h c c nhng c quyn v thng tin th trng. Vn qun l i vi th trng khp gi l mt trong nhng l do khin cho cc s giao dch chng khon thin v la chn h thng khp lnh cho hot ng giao dch. H thng khp lnh hin nay c cc s giao dch chng khon trn th gii p dng rng ri do c nhng u vit so vi th trng khp gi. Trc ht, qu trnh xc lp gi c thc hin mt cch hiu.qu. Tt c cc lnh mua v bn cnh tranh vi nhau, qua ngi u t c th giao dch ti mc gi tt nht. Thm vo , khng c s hin din ca nhng ngi to th trng, h thng khp lnh m bo tnh minh bch ca th trng do lnh giao dch ca ngi u t c thc hin theo nhng quy tc xc nh trc. ng thi, bng cch theo di thng tin giao dch c cng b, ngi u t c th a ra nhng quyt nh kp thi trc tnh hnh din bin ca th trng. Cui cng, mt trong nhng u im ng k ca h thng khp lnh l s hiu qu v chi ph giao dch i vi ngi u t. 2. Khp lnh nh k v khp lnh lin tc Khp lnh nh k (call auction) l phng thc giao dch trong gi thc hin c xc nh theo iu kin cho php khi lng giao dch cao nht, trn c s tp hp tt c cc lnh mua v lnh bn

trong mt khong thi gian nht nh. Trong phng dic khp lnh lin tc (continuous auction), giao dch c thc hin lin tc ngay khi c cc lnh i ng c nhp vo h thng. Khp lnh nh k l phng thc ph hp nhm xc lp mc gi cn bng trn th trng. Do lnh giao dch ca ngi u t c tp hp trong mt khong thi gian nht nh nn khp lnh nh k c th ngn chn c nhng t bin v gi thng xut hin di nh hng ca lnh giao dch c khi lng ln hoc tha tht. Phng thc ny cng rt hu hiu trong vic gim thiu nhng bin ng v gi ny sinh t tnh trng giao dch tht thng, to s n nh gi cn thit trn th trng. Tuy nhin, gi chng khon c xc lp theo phng thc khp lnh nh k khng phn nh tc thi thng tin th trng v hn ch c hi giao dch ca ngi u t. Khp lnh nh k thng c cc s giao dch s dng xc nh gi m ca, ng ca hoc gi ca chng khon c php giao dch li sau mt thi gian b ngng giao dch. II. MT S QUY NH CHUNG 1. Thi gian giao dch Thi gian giao dch ti s giao dch chng khon thng c hai dng: dng hai phin giao dch (phin sang v phin chiu) v dng mt phin. Yu t quyt nh thi gian giao dch l quy m ca th trng chng khon, c bit l quy m thanh khon. Ti hu ht cc s giao dch chng khon trn th gii, giao dch chng khon thng din ra trong cc ngy lm vic trong tun. Cng c ni, do th trng nh b v km thanh khon nn thc hin giao dch cch ngy. Tuy nhin, vic giao dch cch ngy cng vi chu k thanh ton ko di c th nh hng ln n tnh th trng ca chng khon, c hi u t ca cng chng cng nh vng quay ti chnh ca th trng. 2. Loi giao dch Giao dch chng khon c th c phn loi thnh giao dch thng thng, giao dch giao ngay v giao dch k hn da trn chu k thanh ton giao dch. Sau khi giao dch chng khon din ra, x l thanh ton sau giao dch l mt qu trnh phc tp v i hi c thi gian. FIBV v G-30 khuyn ngh chun mc chu k thanh ton T+3 cho cc giao dch thng thng (regular transaction) cc th trng. Vic rt ngn chu k thanh ton c ngha quan trng trong vic thu ht ngi u t Ngoi ra, chu k thanh ton cng c rt ngn th ri ro thanh ton cng c gim thiu. Giao dch giao ngay (cash transaction) l loi giao dch c thanh ton ngay trong ngy giao dch (ngy T). Loi giao dch ny hu nh khng c ri ro thanh ton v qu trnh thanh ton c thc hin ngay sau khi giao dch din ra. Giao dch giao ngay thng c p dng mt s th trng c h thng thanh ton tin tin v ch yu i vi giao dch tri phiu. Giao dch k hn (forward transaction) l loi giao dch c thanh ton vo mt ngy c nh c xc nh trc hoc theo s tha thun gia hai bn mua v bn. Hin nay loi giao dch ny hu nh khng cn c s dng. 3. Nguyn tc khp lnh

Trong khp lnh nh k, mi ln khp lnh s hnh thnh mt mc gi thc hin duy nht - l mc gi tha mn iu kin thc hin c mt khi lng giao dch ln nht. xc nh nhng lnh c thc hin trong mi ln khp lnh, mt s nguyn tc khp lnh c p dng. Nguyn tc khp lnh chnh yu c tt c cc th trng p dng l u tin v gi - lnh mua vi gi cao nht v lnh bn vi gi thp nht c thc hin trc. Ngoi ra, mt s nguyn tc khp lnh th yu thng c p dng bao gm u tin v thi gian, u tin cho khch hng, u tin theo khi lng v phn b theo t l. 4. Lnh giao dch Trn cc th trng chng khon quc t, c rt nhiu loi lnh giao dch c s dng nhng cc nguyn tc khp lnh th khng thay i. Trn thc t, phn ln cc lnh giao dch c ngi u t s dng l lnh gii hn v lnh th trng. Lnh gii hn (limit order) l loi lnh giao dch trong ngi t lnh ch ra mc gi gii hn i vi vic thc hin giao dch ca mnh. Lnh gii hn mua ch ra mc gi ti a m ngi t lnh chp nhn thc hin giao dch; lnh gii hn bn ch ra mc gi ti thiu m ngi t lnh chp nhn thc hin giao dch. Lnh th trng (market order) l loi lnh c s dng rt ph bin cc th trng tin tin. Khi s dng loi lnh ny, ngi u t sn sng mua hoc bn chng khon theo mc gi th trng hin ti, hay mc gi tt nht hin c trn th trng (mc gi t mua cao nht v mc gi t bn thp nht). i vi lnh th trng, ngi u t c th yn tm v kh nng lnh giao dch ca mnh s c thc hin, nhng khng chc chn v mc gi thc hin. Lnh th trng l mt cng c hu hiu c th s dng nhm nng t l giao dch c thc hin trn th trng, ng ngha vi tng cng tnh thanh khon ca th trng. Lnh th trng cng t ra thun tin cho ngi u t v h khng cn phi ch ra mc gi giao dch c th. Bn cnh , vic p dng lnh th trng gip cho cc cng ty chng khon tit kim c thi gian v nng cao hiu qu hot ng do gim bt c s sai st v nhm ln xut pht t yu cu sa v hy lnh ca ngi u t. Mc d vy, lnh th trng c th gy ra s bin ng gi bt thng, nh hng n s n nh gi chng khon trn th trng, do lnh th trng lun tim n kh nng c thc hin mt mc gi khng th d tnh trc. Do , lnh th trng thng khng c p dng ngay t u cc th trng mi hnh thnh. Ngoi lnh gii hn v lnh th trng cn c hai loi lnh c bit khc l lnh dng v lnh gii hn dng. i vi lnh dng (stop order), ngi u t phi ch r mc gi dng. Ti thi im t lnh, nu l lnh bn, mc gi dng phi thp hn mc gi hin hnh v ngc li, nu l lnh mua, mc gi dng phi cao hn. Sau khi t lnh, nu gi th trng t ti hoc vt qua mc gi dng th khi lnh dng thc t s tr thnh lnh th trng (v vy lnh dng c th c coi l lnh th trngc iu kin). Lnh gii hn dng (stop limit order) l loi lnh c s dng nhm khc phc s bt nh v mc gi thc hin tim n trong lnh dng. i vi lnh gii hn dng, ngi u t phi ch r hai mc gi - mt mc gi dng v mt mc gi gii hn. Khi gi th trng t ti hoc vt qua mc gi dng th lnh gii hn dng thc t s tr thnh lnh gii hn ti mc gi gii hn (v vy lnh gii hn dng c th c coi l lnh gii hn c iu kin).

Ti cc th trng pht trin, thng thng khi t lnh ngi u t s ch r gii hn thi gian i vi vic thc hin lnh, ngha l khong thi gian ngi mi gii cn c gng thc hin c lnh cho khch hng. i vi lnh ngy (day order), ngi mi gii s c gng thc hin lnh trong ngy (nu ngi u t khng ch r gii hn thi gian, ngi mi gii s t coi l lnh ngy), nu n cui ngy vn cha c thc hin, lnh giao dch s b hy. Lnh ng (open orer), hay cn gi l lnh hiu lc - n khi - hy b (good - til1- cancel), c hiu lc ti khi c thc hin hoc ngi u t quyt nh hy b. Ngc li vi lnh ng l lnh thc hin - hoc - khng (fill - or - kill). Lnh ny s b hy b nu ngi mi gii khng th thc hin c ngay lp tc. 5. n v giao dch Cc s giao dch thng c quy nh v khi lng giao dch ti thiu ca mt lnh giao dch, gi l l chn (round - lot hay board - lot) hay n v giao dch (trading unit). n v giao dch l mt trong nhng yu t c th tc ng n cung - cu trong giao dch chng khon. n v giao dch ln c th hn ch kh nng tham gia giao dch ca ngi u t c nhn; ngc li, n v giao ch nh c th gy mt thi gian do phi x l khi lng lnh giao dch qu ln. Thng thng, n v giao dch c quy nh thng nht (100 hoc 1.000 c phiu), song cng c trng hp n v giao dch c quy nh tng ng vi th gi ca chng khon trn th trng. 6. n v yt gi n v yt gi (quotation unit) l bc gi ti thiu (tick-size) trong giao dch chng khon. n v yt gi l yu t c tc ng n tnh thanh khon ca chng khon cng nh hiu qu u t ca ngi u t. n v giao dch ln c th mang li s tp trung v mc gi ca lnh giao dch nhng li hn ch la chn v s lng mc gi i vi ngi u t; ngc li, n v yt gi nh cho php ngi u t c th c nhiu la chn v mc gi giao dch nhng lnh giao dch c th b dn tri. 7. Bin dao ng gi Hu ht cc s giao dch trn th gii u c nhng cng c nhm ngn chn nhng bin ng bt thng ca gi chng khon trong ngy giao dch. Tp trung lnh giao dch thng qua p dng khp lnh nh k v thi gian giao dch ngn l nhng bin php thng thy nhm hn ch nhng bin ng gi bt thng ca chng khon ti cc th trng mi hnh thnh. Ti cc th trng pht trin, khi hot ng din ra lin tc, bin php thng c s dng l ngng giao dch trong nhng tnh hung gi chng khon bin ng bt thng. Trong s cc bin php n nh gi trn th trng chng khon, bin dao ng gi (price change limits) c s dng ph bin, c bit l ti cc th trng mi hnh thnh. Bin dao ng gi quy nh khong dao ng gi cho php i vi tng chng khon trong ngy giao dch. Theo , lnh giao dch ca ngi u t khi t phi nm trong khung bin cho php. Lnh giao dch c mc gi vt qu gii hn trn (gi trn - ceiling) hoc gii hn di (gi sn - floor) b coi l khng hp l v s b h thng giao dch t chi. Bin dao ng gi, vi kh nng ngn chn nhng t bin v gi, c th m bo tnh n nh ca th trng, gp phn cng c long tin ca cng chng u t vo th trng chng khon. Tuy nhin,

bin dao ng gi cng c th lm tn hi n c ch xc lp gi ca th trng vn da trn s tng tc cung-cu, theo c th lm gim tnh thanh khon ca th trng. III. THC HIN GIAO DCH 1. M ti khon bt u tham gia giao dch chng khon, ngi u t phi m mt ti khon giao dch ti mt cng ty chng khon l thnh vin ca s giao dch. Th tc m ti khon giao dch chng khon cng tng t nh m ti khon ngn hng, trong ch ti khon phi cung cp nhng thng tin thit yu phc v cho mc ch qun l ca cng ty chng khon. Theo thng l quc t, khi k hp ng m ti khon cho khch hng, cng ty chng khon c trch nhim tm hiu y thng tin v khch hng ca mnh v t vn cho h hiu r v cc ri ro gn lin vi hot ng u t chng khon. 2. Loi ti khon Trc nhu cu a dng ca ngi u t, cc cng ty chng khon cng c th cung cp cc dch v da dng di cc hnh thc ti khon giao dch khc nhau. Ti khon giao dch c th c phn thnh ba loi: (1) ti khon thng thng (Cash account); (2) ti khon t vn (advisorry account); va (3) ti khon y thc (discretionaryaccount). Phn ln ngi u t s dng loi ti khon thng thng. y l loi ti khon s dng dch v ca cng ty chng khon mc ti thiu. i vi cc khch hng s dng loi ti khon ny, cng ty chng khon ch n thun cung cp dch v mi gii. Nhng ngi u t khng c kin thc, kinh nghim, thi gian hoc s a thch trong vic phn tch u t chng khon c th s dng loi ti khon t vn. i vi loi ti khon ny, ngi u t s k mt hp ng s dng dch v t vn do nhng chuyn gia u t ca cng ty chng khon cung cp. Theo , ngi u t y quyn cho chuyn gia u t thc hin cc giao dch chng khon theo nhng iu kin quy nh trong hp ng; chuyn gia u t c trch nhim thc hin cc giao dch chng khon theo nhng nguyn tc cn trng cn thit nhm t c mc tiu u t tha thun. Ngi u t chu mi ph tn lin quan n cc giao dch c thc hin cng nh ph qun l ti khon tr cho chuyn gia u t. Thng thng, cng ty chng khon ch chp nhn m loi ti khon ny vi mt gi tr ti sn ti thiu nht nh. Ti khon y thc l loi ti khon cho php ngi qun l ti khon (chuyn gia u t ca cng ty chng khon) thc hin vic mua, bn chng khon m khng cn thng bo cho ch ti khon hoc c s chp thun trc ca ch ti khon. i vi loi ti khon ny, ngi u t (ch ti khon) thng y thc cho ngi qun l mt quyn hn rt rng tng ng vi nhng iu kin qun l ti khon quy nh trong hp ng k. Trn thc t, loi ti khon ny lun tim n mi xung t li ch gia ngi qun l ti khon v ch ti khon. 3. Qun l ti khon 3.1. t lnh Ngi u t c th s dng nhiu phng tin khc nhau t lnh nh t lnh trc tip bng phiu lnh (order slip), in thoi, fax hay PC. Khi nhn lnh, nhn vin mi gii ca cng ty chng khon

s kim tra s hiu ti khon (account ID), mt khu (password), v tnh trng ti khon cng nh tnh hp l ca lnh trc khi chuyn lnh giao dch n s giao dch. 3.2. Xc nhn giao dch Khi lnh giao dch ca khch hng c thc hin, cng ty chng khon c trch nhim thng bo cho khch hang bit. Thng thng, cng ty chng khon c th thng bo ngay lp tc kt qu giao dch cho khch hng qua in thoi v sau gi phiu xc nhn (confirmation) chnh thc qua ng bu in. 3.3. Sao k ti khon Cng ty chng khon c trch nhim gi sao k ti khon (account statement) ca khch hng theo nh k (hang thng), trong lit k chi tit mi thay i ca ti khon. Ngi u t phi kim tra tnh chnh xc ca cc giao dch pht sinh nh mua, bn, c tc nhn c v.v. cng nh s d cui cng ca ti khon. Nu pht hin bt k sai st, nhm ln no, ngi u t cn thng bo kp thi cho cng ty chng khon. 4. K qu bo m Khi t lnh giao dch, ngi u t phi c s d tin hoc chng khon trong ti khon (theo quy nh ca tng th trng) m bo cho giao dch ca mnh. Thng thng, c tin v chng khon u c th s dng lm k qu bo m (good-faith deposit). Khi chng khon c s dng, gi tr quy i ca chng khon c tnh ton trn c s gi th trng chit khu theo mt t l quy nh (hair-cut). Trn th gii, cc th trng chng khon thng c quy nh khc nhau v t l k qu bo m. i vi cc th trng mi hnh thnh, t l k qu bo m thng c p dng c nh v thng nht cho ton th trng. Trong khi cc th trng pht trin, t l k qu bo m thng do cc cng ty chng khon quyt nh trn c s phn loi khch hng. Yu cu k qu bo m c tc ng trc tip n hot ng u t trn th trng chng khon. V vy, t l k qu bo m c th c s dng nh mt cng c iu tit th trng ca c quan qun l. Khi th trng qu "nng", vic nng t l k qu bo m c th gp phn kim ch v n nh th trng; ngc li, khi th trng trm lng, gim t l k qu bo m c th kch thch hot ng giao dch. IV MT S TRNG HP GIAO DCH C BIT 1. C phiu mi nim yt Sau khi qu trnh cho bn ra cng chng v ng k nim yt hon tt, c phiu ca t chc pht hnh s c giao dch trn s giao dch. Gi pht hnh ca c phiu thng c xc nh da trn v th ti chnh v tnh hnh hot ng ca cng ty. Trong cc t cho bn ra cng chng, c bit ti cc th trng mi hnh thnh, gi pht hnh thng c n nh vi mt mc chit khu nht nh nhm m bo kh nng thnh cng ca t pht hnh, do vy thng dn n tnh trng cu vt qu cung trong nhng ngy giao dch u tin. Trong ngy giao dch u tin, cc s giao dch thng c nhng phng thc khc nhau trong vic xc nh mc gi u tin cho c phiu nim yt (gi tham chiu - reference price). Do tnh trng mt cn i cung-cu, nu vic xc nh mc gi u tin khng hiu qu s c th dn n tnh trng khng c

giao dch hoc thao tng th trng. Thng thng, ty theo iu kin th trng, cc s giao dch c th la chn p dng mt s phng thc xc nh gi tham chiu nh: (i) gi cho bn (offering price); (ii) gi m ca (opening price); v (iii) gi trung bnh (median price). Ngoi ra, lut chng khon cc th trng cng thng quy nh ngha v to th trng (market making) ca t chc bo lnh pht hnh nhm duy tr s n nh gi ca c phiu mi nim yt trong mt khong thi gian nht nh k t ngy c chnh thc nim yt. 2. Tch, gp c phiu Tch, gp c phiu (stock split) l vic chia nh hoc gp mnh gi ca cc c phiu ang lu hnh. V l thuyt, vic tch, gp c phiu khng nh hng ti gi c phiu v iu khng lm thay i gi tr thc ca c phiu m ch lm thay i tng s lng c phiu lu hnh ca t chc pht hnh. Tuy nhin nhng nghin cu thc chng cho thy vic tch c phiu c xu hng dn n tng gi c phiu v hp dn ngi u t c nhn do tnh thanh khon ca c phiu c nng ln. Theo lut chng khon cc nc, vic tch, gp c phiu thng phi c hi ng qun tr ca t chc pht hnh thng qua v c th c s dng iu chnh s lng c phiu lu hnh. Mt s cng ty thc hin tch c phiu nhm tng cng mc phn b s hu trong cng chng u t, qua ci thin tnh thanh khon ca c phiu. i vi mt s cng ty khc, tch c phiu c th c s dng nh mt bin php nng s lng c phiu lu hnh nhm tha mn iu kin nim yt ca s giao dch. 3. Giao dch l ln Trong hot ng giao dch chng khon, s xut hin ca mt lnh giao dch vi khi lng ln (block trading) c th tc ng n gi chng khon theo mt chiu hng bt li. V vy, hu ht cc s giao dch u thit lp mt phng thc giao dch ring bit dnh cho cc giao dch c khi lng ln nhm gim thiu nh hng gy bin ng gi ca cc lnh giao dch l ln i vi th trng chung. Nhn chung, iu kin v giao dch l ln c quy nh da trn khi lng v gi tr ca giao dch. Nhng tiu ch ny c xc lp trn c s quy m vn c phn ca cc cng ty nim yt, dung lng v tnh thanh khon ca th trng. Mt s hnh thc giao dch l ln dc p dng ph bin nh: (i) giao dch l ln tha thun v (ii) giao dch l ln theo gi c nh. 4. Giao dch l l Giao dch l l (odd-lot) l cc giao dch c khi lng nh hn mt n v giao dch quy nh. L l thng pht sinh do vic tr c tc bng c phiu, c phiu thng, tch c phiu hoc thc hin quyn mua c phiu v.v.. m bo tnh hiu qu ca th trng, s giao dch c quy nh ring i vi giao dch l l. Trong giao dch l l, thng th giao dch c thc hin gia mt bn l ngi u t v mt bn l cng ty chng khon. Giao dch l l c th c thc hin trn s giao dch hoc trn th trng OTC. Gi thc hin trong giao dch l l c th c xc nh trn c s ly gi giao dch ca loi chng khon trn s giao dch v chit khu theo mt t l quy nh hoc tha thun gia cng ty chng khon v ngi u t. 5. Giao dch khng c hng c tc hoc quyn

Theo nh k hng nm (hoc 6 thng, 3 thng) cng ty c phn thc hin vic tr c tc (bng tin mt hoc c phiu) cho cc c ng. Do c phiu c mua i bn li thng xuyn trn th trng nn t chc pht hnh phi xc nh nhng c ng hin hnh ca mnh chi tr c tc. lm c iu ny, t chc pht hnh cng b ngy ng k s hu (record date). Theo , ngi u t c tn trong s c ng ca t chc pht hnh vo ngy ng k s hu s c nhn c tc. Theo chu k thanh ton T+3, ngi u t mua c phiu 2 ngy trc ngy ng k s hu s khng c tn trong s c ng v giao dch cha c thanh ton, do vy s khng c nhn c tc. Khi , ngy T+1, T+2 v T+3 c s giao dch cng b l cc ngy giao dch khng c hng c tc (ex dividend date). Vo ngy c phiu bt u giao khng c hng c tc, gi ca c phiu s c s giao dch iu chnh gim i tng ng vi gi tr ca khon c tc s c chi tr cho cc c ng. Tng t nh vy, cn c theo chu k thanh ton, ngy ng k s hu v thi im thc hin giao dch, ngi u t c th khng c hng quyn mua c phiu trong trng hp cng ty pht hnh tng vn. Vo ngy giao dch khng c hng quyn (ex-right date) , s giao dch cng thng bo cho cng chng u t v iu chnh gim gi loi c phiu tng ng vi gi tr ca quyn mua c phiu. V. GIAO DCH K QU Giao dch k qu (margin trading) l vic mua hoc bn chng khon trong ngi u t ch thc c mt nhn tin hoc chng khon, phn cn li do cng ty chng khon cho vay. Bng cch s dng giao dch k qu, nhng ngi u t c th gia tng li nhun u t. Giao dch k qu c th mang li nhng tc ng tch cc nh n nh gi chng khon v tng cng tnh thanh khon ca th trng. Tuy nhin, giao dch k qu cng n cha mc ri ro cao c kh nng lm tn hi n hot ng ca th trng. Do vy, giao dch k qu ch c cc th trng p dng khi t n mt trnh pht trin nht nh. Giao dch k qu c hai loi: mua k qu v bn khng Trong giao dch mua k qu (margin purchase), ngi u t ch cn c mt phn tin trong tng gi tr s chng khon t mua, phn cn li do cng ty chng khon cho vay. Sau khi giao dch c thc hin, s chng khon mua ca khch hng c cng ty chng khon gi lm th chp cho khon vay. Bn khng (short sale) l giao dch trong ngi u t t lnh bn chng khon khi khng c chng khon trong ti khon. Khi thc hin giao dch ny, ngi u t thng mong i gi chng khon s gim trong tng lai, khi ngi u t s mua vi gi thp hn (mc gi bn) tr cho cng ty chng khon, v nh vy s kim dc mt khon li nhun. Bn khng c th gy ra tnh trng gim gi chng khon trong ngn hn v tng gi trong di hn - khi n hn, ngi u t phi mua chng khon hon tr s chng khon bn khng trc . Ti cc th trng chng khon pht trin trn th gii, c quan qun l th trng thng p dng nhng quy nh qun ] c th nhm bo m nng lc ti chnh ca cc cng ty chng khon, bo v ngi u t v ngn chn vic u c thi qu thng qua giao dch k qu. Cc quy nh ny c th bao gm quy nh v t l k qu ban u (initial margin requirement); kh nng ti chnh ti thiu ca ngi u t thc hin giao dch k qu; loi chng khon c php giao dch k qu; gii hn cho vay ca cng ty chng khon; li sut cho vay v.v..

CHNG VI TH TRNG PHI TP TRUNG OTC l. NHNG VN CHUNG V TH TRNG OTC 1 Khi qut v s hnh thnh v pht trin ca th trng OTC Th trng OTC l mt loi th trng chng khon xut hin sm nht. Th trng c mang tn ny t khi chng khon c mua bn thng qua quy ca cc ngn hng, cc cng ty chng khon hay cc t chc tng t. Th trng sau pht trin bao gm mt mng li cc nh mi gii v t doanh chng khon mua bn vi nhau va vi cc nh u t, din ra bt ky ia im thun li no v khng c mt a im tp trung ca cc bn mua bn chng khon nh i vi th trng s giao dch. Phng thc giao dch c pht trin t mua bn trc tip th cng thng lng gi mt i mt n giao dch qua in thoi v hin nay l qua mng my tnh in t din rng. Th trng ny mt s nc c hnh thnh t do, sau pht trin thnh th trng c c ch t qun v qun l ca nh nc, mt s nc khc do nh nc hoc cc t chc t qun ng ra thnh lp, vn hnh v qun l. Vi s bng n cua h thng th trng phi tp trung qua mng my tnh ti nhiu nc trn th gii khi u l th trng NASDAQ M nm 1971, thay th cho th trng OTC truyn thng giao dch trc tip hoc qua din thoi, k t n nay hng lot th (rng OTC m hnh NASDAQ ra i cc nc v i vo hot ng. V cng t thut ng "th trng OTC" trn th gii c chuyn dng ch th trng c t chc cht ch, s dng k thut vin thng hin di, bao gm mt mng li cc t chc trung gian mi gii, t doanh v to lp th trng lin kt vi nhau v lin kt vi trung tm qun l thng qua mt mng my tnh in t din rng khp c nc v thm ch quc t. Cc cng ty chng khoan s lin tc a ln mng bo gi hai chiu v khi lng chng khon ti a c th thc hin mua hoc bn, cc thng tin cn thit, ng thi c th truy cp t mng cc thng tin tng t cn thit. Qua mng cc cng ty chng khon cng c th thc hin m phn, thng lng gi v khi lng giao dch trn c s gi bo tt nht, thng bo kt qu giao dch cho trung tm qun l, trung tm thanh ton b tr v lu k chng khon... Con ng hnh thnh th trng OTC cc nc cng khc nhau ph thuc vo c th v iu kin tng nc. mt s nc th trng OTC c hnh thnh t cc th trng phi tp trung truyn thng, giao dch th cng, mt s nc khc nh cc nc ang pht trin th th trng ny thng c hnh thnh mi v hin i ho ngay t u. Mc tiu ca th trng OTC hin i c th tm lc nh sau: - To iu kin cho cc nh u t tip cn th trng thun tin, r tin, nhanh chng qua h thng giao dch my tnh in t; - To iu kin cho ngi u t thc hin giao dch vi thng tin th trng ti a; - To iu kin cho ngi u t c th mua bn chng khon bt k lc no, bt k u v vi bt k i tc no v tin ti co th truy cp th trng chng khon trn ton th gii; - To iu kin cho cc nh qun ly th trng c th gim st tt thi trng v cc nh mi gii, giao dch chng khon c th hot ng thun tin.

2. c im ca th trng OTC H thng th trng OTC trn th gii hin nay ch yu c xy dng theo m hnh th trng Nasdaq ca M v mang nhng c im ring tu thuc vo iu kin v c th ca mi nc. Tuy nhin, c th khi qut mt s c im chung ca th trng OTC cc nc nh sau: 2.1. Hnh chc t chc thi trng L th trng phi tp trung, khng c a im giao dch tp trung gia bn mua v bn bn nh i vi th trng s giao dch, thi trng ny tn ti nhiu a im, ti bt k ni no c th thng lng gi gia ngi mua v ngi bn. Nu nh th trng s giao dch, mi giao dch c din ra ti mt a im tp trung, tt c lnh mua v bn u c tp trung u gi ti s giao dch, th th trng OTC giao dch c tin hnh bt k a im thun li no. ca ngi mua v ngi bn. 2.2. L th trng c t chc cht ch, s dng k thut cao thng qua mng my tnh in t din rng, tin li cho vic giao dch, thng tin v qun l th trng. Th trng ny v vy cn c gi l th trng mng hay th trng bo gi in t ca cc nh mi gii giao dch. 2.3. C ch xc lp gi l thng lng gi gia bn mua v bn, khc vi c ch u gi tp trung nh th trng s giao dch. Vic tho thun gi c thc hin gia cc nh kinh doanh chng khon vi khch hng v gia cc nh kinh doanh chng khon vi nhau. Gi c hnh thnh qua thng lng ring nn thng ph thuc vo tng nh kinh doanh chng khon v ti mt thi im c nhiu mc gi c hnh thnh, khc vi th trng s giao dch do u gi tp trung nn ch c mt mc gi ti mt thi im. Tuy nhin, vi c ch bo gi tp trung qua mng my tnh in t v c c ch cnh tranh gi cng khai gia cc nh kinh doanh chng khon nn gi dc hnh thnh khng chnh lch nhiu so vi c ch u gi. 2.4. Chng khon giao dch trn th trng ch yu l chng khon ca cc cng ty va v nh, cng ty cng ngh cao, cng ty mi thnh lp nhng c tim nng pht trin tt, tm li l chng khon cha tiu chun nim yt trn s giao dch, c ri ro cao hn so vi chng khon trn th trng tp trung. Tiu ch chng khon c giao dch trn th trng ny thng ch cn m bo tnh thanh khon ti thiu v m bo cng ty hot ng nghim tc, khng la o. i vi mt s th trng OTC th gii ngi ta cn giao dch chng khon ca cc cng ty cht lng cao, nhng nhng trng hp ny t ph bin. m S H thng cc nh to lp th trng- H thng cc cng ty chng khon tham gia th trng ny ngoi cc nh mi gii, N doanh nh di vi th trng s giao dch cn c cc nh to lp th trng c nhim v lien tc to tnh thanh khon cho th trng thng qua vic thng xuyn nm gi mt lng chng khon nht nh m h lm to lp th trng sn sng mua bn vi khch hng v hng chnh lch gi mua bn. y l mt c im rt c trng ca th trng OTC. Cc nh to lp th trng c coi l ng lc ca th trng ny, h mua bn chng khon kim li v t chu ri ro. H phi ng k h08t ng vi cc c quan qun l chng khon, c ngha v tun th cc chun mc cao v k thut nghip v cng nh do c hnh ngh. c lm nh to lp th trng cho mt loi chng khon cn phi c mt lng vn ti thiu v lun phi nm gi mt lng chng .khon nht nh, loi m h lm to lp th trng lin tc cho v sn sng mua bn loi chng khon ny. Cc nh mi gii cung cp

dch v mua bn chng khon cho khch hng, thu xp giao dch cho khch hngv hng ph mi gii (hoa hng). Cc nh t doanh cng mua bn chng khon cho chnh mnh hng chnh lch gi nhng h khng ng k l nh to lp th trng v khng phi tun th cc quy nh nh i vi cc nh to lp th trng. Mt nh kinh doanh chng khon khng c php cng mt lc ng hai vai tr va hng ph dch v mi gii va hng chnh lch gi chng khon, ngi mi gii thng phi cng. khai vi khch hng vai tr ca mnh v mc ph hoa hng m h thu trong khi ngi to lp th trng v t doanh cng b vai tr ca mnh nhng khng cn phi cng b mc chnh lch gi m h hng. 2.e. Qun l th trng. Th trng OTC thng c t chc qun l theo 2 cp, cp qun l nh nc vc n t qun. Cp qun l nh nc do c quan qun l th trng chng khon ni chung nh u ban chng khon trc tip qun l trn c s lut chng khon v cc lut lin quan. Cp t qun ch yu c hai hnh thc, do hip hi cc nh giao dch chng khon qun l (nh M, NASDAQ Nht, Hn Quc, Thi Lan...) hoc do s giao dch ng thi qun l (Anh, J net Nht, Php, Canada...). Hip hi hoc s giao dch t chc h thng giao dch v thong so snh th trng OTC vi th trng s giao dch Th trng OTC a im giao dch phi tp trung Giao dch qua mng my tnh in t Tho thun gi Giao dch chng khon loi hai (c ri ro cao hn) S dng h thng cc nh to lp th trng hot ng theo php lut T chc t qun l hip hi hoc s giao dch. C qun l nh nc, dc t chc cht ch C ch thanh ton a dng Do h thng lut chng khon iu chnh Th trng s giao dch (th trng tp trung) a im giao dch t. trung Qua mng hoc khng du. mng u gi tp trung Giao dch chng khot loi mt (c ri ro tht hn) Khng s dng T chc t qun l s gia( dch C qun l nh nc, c t chc cht ch Mt c ch thanh ton t tr a phng thng nht Do h thng lut chnh khon diu chnh so snh th trng OTC v th trng t do (Biu ) II GII THIU MT S TH TRNG OTC TRN TH GII 1- Th trng OTC M Th trng OTC M l m hnh th trng OTC in hnh, c pht trin t th trng phi tp trung, t do truyn thng, giao dch qua thng lng gi trc tip ' mt i mt", giao dch in thoi. Th trng ny c s qun l ca nh nc t sau lut chng khon sa i (lut Ma/oney) 1935. Th trng OTC qua mng my tnh Nasdaq dc thnh lp t nm 1971, l b phn ln nht ca th trng th cp M xt v s lng chng khon giao dch trn th trng ny, c tng s khong trn 15.000 chng khon c giao dch trn th trng NASDAQ, ln hn rt nhiu so vi s lng chng khon giao dch trn th trng giao dch tp trung (c khong 4.500 chng khon giao dch trn tt c cc th trng s giao dch cng li, trong NYSE c 2.600 chng khon, AMEX c 800 chng khon). Tuy nhin, th trng NASDAQ ng th hai v tng gi tr c phiu giao dch (khong 2398 t USD), sau NYSE (3083 t USD). Chng khon c giao dch trn NASDAQ rt da dng v loi hnh v cht lng, ch yu l chng khon ca cc cng ty mi thnh lp, cng ty va v nh, cng ty cng ngh cao cho n cc cng ty ln c cht lng cao nh Intel, Microsoft, tri' phiu... Cc loi chng khon ny cng c phn thnh nhiu bng giao dch theo cht lng chng khon. Th trng ny c vn hnh bi mt h thng cc

nh to lp th trng v cc nh mi gii, c khong 500 nh to lp th trng hot ng tch cc trn NASDAQ, trung bnh mi nh to lp th trng lm nhim v to lp cho 8 loi c phiu. NASAQ chu s qun l hai cp ca U ban chng khon M (S~FC) v Hip hi cc nh giao dch chng khon M (NASD). Th trng NASDAQ hin nay c ni mng ton cu vi nhiu th trng OTC trn th gii. Tiu ch chng khon c nim yt trn Nasdaq c nhiu loi nhng ni chung bao gm cc tiu chun v tng gi tr ti sn cng ty; vn v li nhun; s c phiu do cng chng nm gi; s lng c ng; s lng cc nh to lp th trng cho loi chng khon ny (ti thiu phi l hai nh to lp th trng). Di vi th trng NASDAQ quc gia (NNM) tiu chun nim yt chng khon cao hn o vi th trng Nasdaq thng thng, cn c thm cc tiu ch v li nhun rnglnm, gi mi c phiu, gi t th trng ca c phiu lu hnh. S chng khon giao dch trn NNM ca NASAQ khong 6.000. C ch xc lp gi ch yu l tho thun gi trn c s bo gi tp trung, tuy nhin c mt b phn ca th trng (gi l h thng khp lnh nh t ng ca NASDAQ - SOES) cung cp dch v khp lnh tp trung i vi cc lnh nh di 1.000 c phiu. Ngoi ra Hip hi cc n t kinh doanh chng khon NASD cn cung cp dch v bo gi in t qua mng Nasdaq cho hn 15.000 chng khon khc khng tiu chun nim yt trn 'th trng NASDAQ (cn gi l OTC BB OTC Bullentin Board), to iu kin cho nhng cng ty chng khon tham gia th trng ny c th bo gi chng khon m h lm nh to lp th trng, cp nht bo gi tc thi; truy cp thng tin v bo gi ca cc nh to lp th trng khc. 2. Th trng OTC Nht Bn C hai th trng OTC ti Nht Bn. Th nht l th trng JASDAQ (cn c gi l NASDAQ Nht Bn), hot ng t nm 1991 trn c s pht trin th trng OTC truyn thng hot ng t thng 2-/963 do Hip hi cc nh kinh doanh chng khon Nht Bn (JSDA) qun l, c hnh thc thng lng gi tay i gia cc cng ty chng khon vi nhu hoc gia cng ty chng khon vi khch hng. but chng khon sa i nm 1983 a th trng OTC vo qu o qun l nh nc, c ch thng lng gi dc i sang c ch u gi tp trung. I~l thng cc nh to lp th tr~lng gn lin vi c ch thng lng gi dc p dng li t nm 1987 cnhtranh vi th trng tp trung v to tnh thanh khon cho th trng OTC. hin nay trn th trng ~ASDAQ. C 449 cng ty lm to lp th trng. II thng giao dch v thng tin t ng qua mng ~JASDAQ theo m hnhbNASDAQ M c chnh thi ~ da vo hot ng t nm 1991 thc y th trng OTC, hin nay h thng ny bao gm hai mng, mng giao dch v mng thng tin. Mng giao dch c s dng khp cc lnh giao dch t ng v mng thng tin c dng cho cc nh to lp th trng bo gi tp trung, thng bo v cc giao dch tho thun v truyn pht cc thng tin khc . Chng khon giao dch trn OTC l chng khon ca cc cng ty va v nh, cng ty c cht lng hng hai, cng ty cng ngh cao. Tiu ch nim yt trn ~lsdaq ch yu da vo cc tiu chun nh thi gian thnh lp cng ty, ti sn rng, li nhun rng, tng gi tr th trng ca chng khon, s lng c ng, s lng chng khon lu hnh, kin kim ton v cc tiu ch khc. Tnh n thng 9-/997 c 800 chng khon c giao dch trn th trng ny, tng hn gp 2 ln so vi nm 1990 (300 chng khon). Chng khon khng iu kin giao dch trn th trng ny v th trng s giao dch cng c s h tr giao dch qua mng ASDAQ tng t nh i vi th

trng NASDAQ M. Th hai l th trng J-net mi c a vo hot ng thng 4-/999, dy l th trng c thnh lp mi, chu s qun l trc tip ca S giao dch chng khon Osaka cho cc chng khon khng c nim yt trn S giao dch Osaka nhm p ng yu cu tit kim thi gian v. chi ph ca cc i tng tham gia th trng, c phng thc thng lng gi. Thnh vin ca S giao dch chng khon Osaka, ngi u t v trung tm qun l c trc tip ni mng vi nhau thng qua mt mng in t a tng, to iu kin cho cc i tng ny c th chia s thng tin th trng. c trng ca J-net l dch v r - nhanh - tin li, c th truy cp trc tip th trng - thng tin th trng, ngi u t c th thc hin giao dch bt k khi no - bt k ni no - vi bt k ai. J-net cng l mng c ni vi cc mng khc trong nc v mng quc t. y l mng c nh gi c tim nng hu dng ln trong tng lai i vi th trng chng khon trong v ngoi nc. 3. Th trng OTC Hn Quc Th trng OTC truyn thng ca Hn Quc c thnh lp thng 4-/987 nhm to mi trng hot ng cho cc chng khon khng c nim yt trn S giao dch chng khon Hn Quc (KSE), chu s kim sot ca Hip hi cc nh kinh doanh chng khon (KSDA), thnh lp nm 1953. Thng 4-/997 Chnh ph Hn Quc quyt nh t chcli thc y pht trin th trng ny bng vic thnh p th trng mng my tnh in t KOSDAQ nhm o iu kin cho cc cng ty mo him, cng ty cng ngh ao, qu ng v cc cng ty va v nh khng tiu hun nim yt trn th trng tp trung c th uy ng vn trc tip. y l mt th trng c xy dng theo m hnh NASDAQ (M), giao dch qua mng in t c s kim sot trung tm. Cc t chc nim yt trn th trng KOSDAQ nhi p ng mt s tiu ch c bn nh mc vn iu l ti thiu, t l pht hnh ra cng chng, v.v.. Tuy nhin, vic nh gi c thc hin theo phng thc u lnh tp trung tng t nh s giao dch Cho n nay th trng KOSDAQ rt nht trin, cnh tranh vi th trng ca nhng chng khon c cht lng cao KSE. Tc tng th phn hng nm ca th trng ny ln hn nhiu so vi th trng tp trung v chim 98% tng giao dch tri phiu ca th trng chng khon. Tnh n thng 12- 1999 gi ta giao dch bnh qun ca KOSDAQ l khong 113 so vi KSE. Th dng KOSDA~ l mt trong nhng th trng c qun l kh hiu qu. Thng 3-2000 th trng th ba (OTC-BB) theo m hnh NASDAQ OTC-BB (M) chnh thc vo hot ng to diu kin huy ng vn cho cc tri phiu v cc c phiu cha tiu chun nim yt trn KSE v KOSDAQ. Th trng ny s dng mng . in t KOSDAQ giao dch tng t nh th trng OTC-BB M. Phng thc xc lp gi trn th trng ny l phng thc thng lnh t ng (crossed matching) trn c s t ng khp 2 lnh c gi v khi lng ging ht nhau. Thc cht y cng l phng php thng lng gi t ng ang c p dng ti mt b phn ca th trng NASDAQ M. 4- Th trng OTC Malaysia Thng 5-1996 Chnh ph Ma/aysia bt u xem xt kh nng xy dng mt th trng OTC nhm p ng nhu cu huy ng vn ca cc cng ty cng ngh cao, cng ty c vn nh, cng ty vn mo him... cho ra i th trng ny, Hi ng chng khon Malaysia nghin cu t chc v hot ng ca cc thi trng OTC trn th gii nh NASDAQ (M), AIM (Anh), Canadian Dealing Network

(Canada), Le Nouveau Marche (Php), JASDAQ (Nht), ROC OTC Securities Exchange (i Loan), Bangkok stock dea/1ng Center (Thi Lan)... v d kin thnh lp th trng MESDAQ c lp vi S giao dch chng khon Kham Lumpure. Th trng MESDAQ c k vng s ng vai tr i vi th trng chng khon Malaysia tng t nh NASDAQ i vi th trng M. Vic p dng thnh cng th trng ny s to iu kin pht trin lnh vc cng ngh cao ti Ma/aysia. Th trng ny s to iu kin cho cc cng ty nh, cng ty cng ngh cao huy ng vn v xa hn na l thu ht cc cng ty khc trn th gii. Vic xy dng th trng ny nm trong chin lc pht trin kinh t v c bit l chin lc hon thnh s nghip cng nghip ho - hin i ho t nc vo cui nm 2020. MESDAQ khai trng hot ng ngy 30 thng 4 nm 1999, vi phng chm nm trong bn ch: cng bng, hiu qu, linh hot v cng khai (FELT: Fair- Efflcient- Liquid- Transparent). MESDAQ l mt cng ty trch nhim hu hn ca cc thnh vin trc tip s hu di dng mt t chc t qun, c lp vi S giao dch Kham Lumpure v cng khng thuc Hip hi cc nh kinh doanh chng khon, hot ng phi li nhun, t hch ton thng qua vic thu ph thnh vin v ph nim yt. Tiu chun nim yt trn th trng ny bao gm cc tiu ch v kinh nghim trong lnh vc hot ng kinh doanh, m hnh hot ng cng ty, trin vng ca cng ty, cc mu thun li ch tn ti lin quan n cng ty, chng trnh nghin cu pht trin cng ty, cc chnh sch dn tc nh u t trong nc. H thng trung gian th trng bao gm cc nh bo lnh pht hnh, tu vn u t, cc nh ti tr, cc nh to lp th trng... ~ ' 5. Th trng OTC Singapore Th trng OTC vi tn gi SESDAQ Singapore c thnh lp theo ngh ca u ban ci cch kinh t chnh ph, nhm to mt th trng cho cc chng khon cha nim yt vi mc tiu m rng th trng chng khon nui ngnh cng nghip qun l vn.Giao dch trn th trng SESDAQ c thit k s dng cc trm u cui c thnh lp v hot ng thng 1-/987 to iu kin huy ng vn cho cc cng ty va v nh c th m rng hot ng ca mnh. Mng SESDAQ c ni vi mng NASDAQ M, v vy cc giao dch trn NASDAQ cng c giao dch trn SESDAQ. Khi lng giao dch trong 5 nm (1989-/993) tng gp 10 ln (t 230 triu n 2.300 triu c phiu) v tng gi tr giao dch tng gp 8 ln (t 320 triu m Singapore n 2.410 triu dm Singapore). CHNG VI/ CNG TY CHNG KHON A. NHNG VN CHUNG V CNG TY CHNG KHON hnh thnh v pht trin th trng chng khon c hiu qu, mt yu t khng th thiu c l cc ch th tham gia kinh doanh trn th trng chng khon. Mc tiu ca vic hnh thnh th trng chng khon l thu ht vn u t di hn cho vic pht trin kinh t v to ra tnh thanh khon cho cc loi chng khon. Do vy, thc y th trng chng khon hot ng mt cch c trt t, cng bng v hiu qu cn phi c s ra i v hot ng ca cc cng ty chng khon. Lch s hnh thnh v pht trin ca th trng chng khon trn th gii cho thy thi tin s ca th trng chng khon, cc nh mi gii hot ng c nhn c lp vi nhau. Sau ny, cng vi s pht trin ca th trng chng khon, chc nng v quy m hot ng giao dch ca cc nh mi gii tng ln i hi s ra i ca cc cng ty chng khon l s tp hp c t chc ca cc nh mi gii ring l L mt ch th kinh doanh, cng ty chng khon

cng c nhng c im tng ng vi t chc v hot ng ca cc cng ty khc ni chung. V vy, chng ti khng cp n mi mt hot ng ca cng ty, m nhn mnh vo hot ng nghip v v hot ng ti chnh - iu lm nn s khc bit cn bn gia cng ty chng khon vi cc loi hnh cng ty khc. I VAI TR CA CNG TY CHNG KHON Khi mt doanh nghip mun huy ng vn bng cch pht hnh chng khon, khng phi t h i bn s chng khon m h nh pht hnh. H khng th lm tt c vic bi h khng c b my chuyn mn. Cn c nhng nh chuyn nghip mua bnchng khon cho h. l cc cng ty chng khon, vi nghip v chuyn mn, kinh nghim ngh nghip, v b my t chc thch hp, thc hin c vai tr trung gian mi gii mua bn, pht hnh chng khon, t vn du t v thc hin mt s dch v khc cho c ngi u t v ngi pht hnh. Cc cng ty chng khon l tc nhn quan trng thc y s pht trin ca nn kinh t ni chung v ca th trng chng khon ni ring. Nh cc cng ty chng khon m cc c phiu v tri phiu lu thng bun bn tp np trn th trng chng khon, qua , mt lng vn khng l c a vo u t t vic tp hp nhng ngun vn l t trong cng chng. Cng ty chng khon c ba chc nng ch yu trn th trng ti chnh: To ra c ch huy ng vn bng cch ni nhng ngi c tin (nh u t) vi nhng ngi mun huy ng vn (ngi pht hnh chng khon, v d nh cc cng ty c phn, chnh ph...). Cung cp mt c ch gi c cho gi tr ca cc khon u t Cung cp c ch chuyn ra tin mt cho cc nh u Khi thc hiu ( (' (th(' nng ma mnh, ('.l(' (loi' ty ( hng khon tung l.l!t) tin Hu phm, v (t: trng ty nay hot ng vi t cch di l hay cng ty u thc trong qu trnh mua bn cc chng khon c nim yt v khng c nim yt, ng thi cung cp dch v t vn u t cho cc c nhn u t, cc cng ty c phn v c chnh ph na. 1. Vai tr huy ng vn Cc ngn hng, cc cng ty chng khon v cc qu u t u l cc trung gian ti chnh vi vai tr huy ng vn. Ni mt cch n gin, cc t chc ny c vai tr lm chic cu ni v ng thi l cc knh dn cho vn chy t mt hay mt s b phn no ca nn kinh t c d tha vn (vn nhn ri) n cc b phn khc ca nn kinh t ang thiu vn (cn huy ng vn). Cc cng ty chng khon thng m nhim vai tr ny qua cc hot ng bo lnh pht hnh v mi gii chng khon. 2. Vai tr cung cp mt c ch gi c Ngnh cng nghip chng khon ni chung, cng ty chng khon ni ring, thng qua cc s giao dch chng khon v th trng OTC, c chc nng cung cp mt c ch gi c nhm gip nh u t c c s nh gi ng thc t v chnh xc v gi tr khon u t ca mnh. Cc s giao dch chng khon nim yt gi c phiu ca cc cng ty tng ngy mt trn cc bo ti chnh. Ngoi ra, chng khon ca nhiu cng ty ln khng c nim yt s giao dch cng c th c cng b trn cc t bo ti chnh. Cng ty chng khon cn c mt chc nng quan trng l can thip trn th trng, gp phn iu tit gi chng khon. Theo quy nh ca cc nc, cng ty chng khon bt buc phi dnh ra mt t l nht nh giao dch ca mnh mua chng khon vo khi gi chng khon trn th trng ang gim v bn ra khi gi chng khon cao.

3. Vai tr cung cp mt c ch chuyn ra tin mt Cc nh u t lun mun c c kh nng chuyn tin mt thnh chng khon c gi v ngc li trong mt mi trng u t n nh. Cc cng.ty chng khon m nhn c chc nng chuyn i ny, gip cho nh u t phi chu t thit hi nht khi tin hnh u t. Chng hn, trong hu ht cc nghip v u t s giao dch chng khon v th trng OTC ngy nay, mt nh u t c th hng ngy chuyn i tin mt thnh chng khon v ngc li m khng phi chu thit hi ng k i vi gi tr khon u t ca mnh (t nht th cng khng chu thit hi do c ch giao dch chng khon gy nn). Ni cch khc, c th c mt s nhn t bn ngoi nh hng n gi tr u t, chng hn nh tin n v mt vn no trong nn kinh t, nhng gi tr khon u t ni chung khng gim i do c ch mua bn. 4. Thc hin t vn du t Cc cng ty chng khon vi y cc dch v khng ch thc hin mnh lnh ca khch hng, m cn tham gia vo nhiu dch v t vn khc nhau thng qua vic nghin cu th trng ri cung cp cc thng tin cho cc cng ty v cc c nhn u t. ' 5. To ra cc sn phm mi Trong my nm gn y, chng loi chng khon pht trin vi tc rt nhanh do mt s nguyn nhn, trong c yu t dung lng th trng v bin ng th trng ngy cng ln, nhn thc r rng hn ca khch hng i vi th trng ti chnh v s n lc trong tip th ca cc cng ty chng khon. Ngoi c phiu (thng v u i) v tri phiu c bit n, cc cng ty chng khon hin nay cn bn ri phiu chnh ph trung ng v a phng), chng uyn, tri quyn, cc hp ng tng lai, hp ng la hn 'v cc sn phm lai to a dng khc ph hp vi hay i trn th trng v mi rng kinh t. II M HNH, T CHC CA CNG TY CHNG KHON 1 M hnh cng ty chng khon Hot ng ca cc cng ty chng khon rt a dng v phc tp, khc hn vi cc doanh nghip sn xut hay thng mi thng thng v cng ty chng khon l mt loi hnh nh ch ti chnh c bit nn vn xc nh m hnh t chc kinh doanh ca n cng c nhiu im khc nhau cc nc. M hnh t chc kinh doanh ca cng ty chng khon mi nc u c nhng c im ring ty theo c im ca h thng ti chnh v s cn nhc li hi ca nhng ngi lm cng tc qun l nh nc. Tuy nhin, c th khi qut thnh hai m hnh c bn hin nay l: 1 1. M hnh a nng kinh doanh chng khon v tin t Theo m hnh ny, cc ngn hng thng mi hot ng vi t cch l ch th kinh doanh chng khon, bo him v kinh doanh tin t. M hnh ny chia thnh hai loi: Loi a nng mt phn: Cc ngn hng mun kinh doanh chng khon, kinh doanh bo him phi lp cng ty c lp hot ng tch ri. Loi a nng hon ton: Cc ngn hang c kinh doanh chng khon, kinh doanh bo him bn cnh kinh doanh tin t. Uu im ca m hnh ny l ngn hng c th kt hp nhiu lnh vc kinh doanh, nh gim bt ri ro cho hot ng kinh doanh chung v c kh nng chu ng cc bin ng ca th trng

chng khon. Mt khc, ngn hng s tn dng c th mnh chuyn mn v vn kinh doanh chng khon. Tuy vy, m hnh cng bc l mt s hn ch' nh khng pht trin c th trng c phiu v cc ngn hng c xu hng bo th v thch hot ng cho vay hn l bo lnh pht hnh c phiu, tri phiu. ng thi, cc ngn hng cng rt d gy lng on th trng, v cc bin ng trn th trng chng khon, nu c, s nh hng mnh ti hot ng kinh doanh tin t ca ngn hng do khng tch bch gia hai loi hnh kinh doanh ny. Do c nhng hn ch nh vy m trc khng hong 1933, M v nhiu nc khc p dng m hnh ny nhng sau chuyn sang m hnh ngn hng chuyn doanh. Duy ch c c vn duy tr cho ti ngy nay. 1 2. M hnh chuyn doanh chng khon Theo m hnh ny, hot ng chuyn doanh chng khon s do cc cng ty c lp, chuyn mn ho trong lnh vc chng khon m nhn; cc ngn hng khng c tham gia kinh doanh chng khon. u im ca m hnh ny l: + Hn ch ri ro cho h thng ngn hng. + To iu kin cho th trng chng khon pht trin. M hnh ny c p dng nhiu nc, ng ch l M, Nht Bn, Canaa, Hn Quc.. Tuy nhin, trong thi gian gn y, cc nc ny c xu hng xo b dn hang ro ngn cch gia hai loi hnh kinh doanh (tin t v chng khon) v ngy nay, cc cng ty chng khon ln m rng kinh doanh c trong lnh vc bo him v kinh doanh tin t. 2. T chc ca cng ty chng khon C 2 loi hnh t chc cng ty chng khon c bn l: cng ty hp danh, cng ty trch nhim hu hn v cng ty( pa.in. 2.1. Cng ty hp danh - L loi hnh kinh doanh t hai ch s hu tr ln. - Thnh vin tham gia vo qu trnh ra quyt nh qun l c gi l thnh vin hp danh. Cc thnh vin hp danh phi chu trch nhim v hn, tc l phi chu trch nhim vi nhng khon n ca cng ty hp danh bng ton b ti sn ca mnh. Ngc li, cc thnh vin k hng tham gia iu hnh cng ty c gi l thnh vin gp vn, h ch chu trch nhim vi nhng khon n ca cng ty gii hn trong s vn gp ca h. Thng thng kh nng huy ng vn ca cng ty hp danh b gii hn trong s vn m cc hi vin c th ng gp. 2.2. Cng ty trch nhim hu hn y l loi cng ty i hi trch nhim ca nhng thnh vin gii hn trong s vn m h gp. V th iu ny gy tm l nh nhng hn i vi ngi u t. Mt khc, v phng din huy ng vn, cng n gin v linh hot hn so vi cng ty hp danh. ng thi, vn tuyn i ng qun l cng nng ng hn, khng b b hp trong mt s i tc nh cng ty hp danh. V nhng l do , rt nhiu cng ty chng khon hin nay hot ng di hnh thc .cng ty trch nhim hu hn. ' 2.3. Cng ty c phn - Cng ty c phn l mt php nhn c lp, vi cc ch s hu l cc c ng.

- i hi c ng c quyn bu hi ng qun tr. Hi ng ny s nh ra cc chnh sch ca cng ty v ch nh gim c cng cc chc v qun l khc iu hnh cng ty theo cc sch lc kinh doanh ra. - Giy chng nhn c phiu khng th hin mt mn n ca cng ty, m th hin quyn li ca ngi s hu n i vi ti sn ca cng ty. - Cng ty vn tn ti khi quyn s hu ca cng ty b thay i. Cc u im ca cng ty c phn: y l mt loi hnh cng ty tn ti lin tc khng ph thuc vo vic thay i c ng hoc c ng ngh hu hay qua i. \ Ri ro m ch s hu ca cng ty phi chu c hn ch mc nht nh. Nu cng ty thua l v ph sn, c dng ch b thit hi mc vn d u t vo cng ty. ~ Quyn s hu dc chuyn i d dng thng qua vic mua bn c phiu Ngoi ra, i vi cng ty chng khon, nu t chc theo hnh thc cng ty c phn v c nim yt ti s giao dch th coi nh h d c qung co min ph. Hnh thc t chc qun l, ch do bo co v cng b thng tin tt hn hai hnh thc trn. Do cc u im trn, ngy nay cc cng ty chng khon ch yu tn ti di hnh thc cng ty c phn thm ch nhiu nc (nh Hn Quc chng hn) cn quy dnh cng ty chng khon bt buc phi l cng ty c ~hn~ Cc cng ty chng khon cng l mt loi hnh cng ty nhng do hot ng nghip v ca n c bit khc vi cc cng ty sn xut hay thng mi ni chung nn v mt t chc ca chng cng c nhiu s khc bit. Cc cng ty chng khon cc nc hay trong cng mt nc vn c t chc rt khc nhau ty thuc vo tnh cht cng vic ca mt cng ty hay mc pht trin ca th trng. Tuy nhin, chung vn c cng mt s c trng c b8n nh sau: Chuyn mn ha v phn cp qun l Cc cng ty chng khon chuyn mn ho mc cao trong tng b phn, tng phng ban, tng n v knh doanh nh Do chuyn mn ho cao dn n phn cp qun l v lm ny sinh vic c quyn t quyt. Mt s b phn trong t chc cng ty nhiu khi khng ph thuc ln nhau (v d b phn mi gii v b phn t vanh, hay b phn bo lnh pht hnh...). hn tlcon ngi ni chung, trong cng ty chng khon, quan h vi khch hng c tm quan trng s mt. Sn phm cng tru tng th nhn t con ngi cng quan trng. Khc vi cc cng ty sn xut, trong cng ty chng khon, vic thng tin ct nhc ln nhng a v cao hn l khng quan trng. Cc chc v qun l hay gim c trong cng ty cn c th nhn c t th lao hn so vi mt s nhn vin cp di. - nh hng ca th trng ti chnh Th trng ti thinh ni chung, th trng chng khon ni ring c nh hng ln ti chuyn mn, sn phm, dch v v kh nng thu li nhun ca cc cng ty chng khon. Th trng chng khon cng pht trin th cng c kh nng to thm cc cng c ti chnh v a dng ha dch v, qua c thm cc c hi thu li nhun. V nhng mc pht trin khc nhau ca th trng, c cu t chc ca cc cng ty chng khon cng khc nhau p ng nhng nhu cu ring. Cng ty chng khon mt s nc nh M, Nht Bn c c cu t chc rt phc tp, trong khi c cu t chc cng ty chng khon mt s nc mi c th trng chng khon nh ng u v Trung Quc n gin hn nhiu. C cu t ( hc ca cng ty chng khon C cu t chc ca cng ty chng khon ph thuc vo loi hnh nghip v chng khon m cng ty thc hin cng nh quy m hot ng

kinh doanh chng khon ca n. Tuy nhin, chng u c c im chung l h thng cc phng ban chc nng c chia ra lm hai khi tng ng vi hai khi cng vic m cng ty chng khon m nhn: Khi 1 (front office): Do mt ph gim c trc tip ph trch, thc hin cc giao dch mua bn kinh doanh chng khon, ni chung l c lin h vi khch hng. Khi ny em li thu nhp cho cng ty bng cch p ng nhu cu ca khch hng v to ra cc sn phm ph hp vi cc nhu cu . Trong khi ny, ng vi mt nghip v chng khon c th, cng ty c th t chc mt phng thc hin. V vy cng ty thc hin bao nhiu nghip v s c th c tng y phng v nu cng ty chng khon ch thc hin mt nghip v, c th s ch c mt phng thuc khi ny. Ring phng thanh ton v lu gi chng khon th mi cng ty chng khon u phi c v c th khi I n trc tip lin h vi khch hng. Xem s sau: (S ) Tuy vy, tu quy m tng nghip v v mc ch trng vo cc nghip v khc nhau m cng ty c li th, cng ty chng khon c th kt hp mt s nghip v vo mt phng (v d phng nghin cu phn tch vi phng t vn hay bo lnh pht hnh); hoc c th chia nh cc phng ra thnh nhiu t do khu on phc tp (nh phng giao ch c th tch ra thnh t marketing v t thc hin lnh). Kh4 II (bch office) cng do mt ph gim c ph trch, thc hin cc cng vic ym tr cho khi I. Ni chung, bt k mt nghip v no ' khi I u cn s tr gip ca cc 'phng ban thuc khi II. Xem sau: ' (S ) (Cc phng c mi tn hn nt ch nhng phng khng th thiu trong mt cng ty chng khon. Cc phng c mi tn nt ri l cc phng ph tr, c th c hoc khng tu tng cng ty chng khon). Ngoi s phn bit r rng hai khi nh vy, cng ty chng khon cn c th c thm mt s phng nh phng cp vn, phng tn dng... nu cng ty ny c thc hin cc nghip v mang tnh ngn hng. i vi nhng cng ty chng khon ln, cn c thm chi nhnh vn phng cc a phng, hoc cc nc khc nhau; hay c thm phng quan h quc thun tin cho quan h vi khch hng, mng li t chc mt cng ty chng khon thng gm vn phng trung tm v cc chi nhnh hoc vn phng i din ti cc a phng, khu vc cn 'thit. Cng c .th cng ty chng khon u thc cho mt ngn hng thng mi a phng hng dn v nhn cc lnh t hng mua bn chng khon ca khch hng. (S ) B. HOT NG CA CNG TY CHNG KHON I HOT NG NGHIP V 1 Nghip v mi gii chng khon 1 1- Khi nim, chc nng v nhng nt c trng ca hot ng mi gii a) Khi nim Mi gii chng khon l mt hot ng kinh doanh ( hng khon trong mt cng ty chng khon di din cho khch hng tin hnh giao dch thng qua c ch giao dch ti s giao dch chng khon

hay th trng OTC m chnh khch hng phi chu trch nhim i vi hu qu kinh t ca vic giao dch . b Chc nng ca hot ng mi gii chng khon Cung cp dch v vi hai t cch: - Ni lin khch hng vi b phn nghin cu du t: cung cp cho khch hng cc bo co nghin cu v cc khuyn ngh du t. Ni lin nhng ngi bn v nhng ngi mua: em n cho khch hng tt c cc loi sn phm v dch v ti chnh. p ng nhng nhu cu tm l ca khch hang khi cn thit: tr thnh ngi bn, ngi chia s nhng lo u cng thng v a ra nhng li ng vin kp thi. Khc phc trng thi xc cm qu mc (in hnh l s hi v tham lam), gip khch hng c n hng quyt nh tnh to. xut thi im bn hng. c) Nhng nt c trng ca ngh mi gii chng khon Lao ng ct lc, th lao xng ng. Nhng phm cht cn c: kin nhn, gii phn tch tm l v ng x. N lc c nhn l quyt nh, ng thi khng th thiu s h tr ca cng ty trong vic cung cp thng tin v kt qu phn tch cng nh vic thc hin cc lnh ca khch hng. 1 2. Cc k nng ca ngi mi gii chng khon a. K nng truyn t thng tin Cc nh tm l hc cho bit c ti 93% ngha ca bt k mt s .truyn dt no dc. truyn i khng bng li m bng m iu trong ging ni ca chng ta, bng s nhn mnh nhng ngn t c s dng, bng tc ni, v bng c ch ca chng ta. iu c ngha l cha y mt phn mi ca nhng g chng ta truyn dt l kt qu ca s biu th ca bn thn cc ngn t. Nhn tng th, mi diu chng ta ni, -hay. Khng th ni dc, v cch chng ta ni, cng nh mi vic chng ta lm v khng lm c (trong c din mo, t th, ging ni, tc ni,.hi kh v nhng yu t khc.:.) kt p li truyn t nhng thng. . tin quu trng v chng ta v thng dip ca chng ta. . . . . Cc chuyn gia cng cho thy rng 90.om s phn khng t pha khch hng u ny sinh t ba ngun: 1) S nhn thc ca khch hng rng ngi mi gii l ngi bn hng. 2) S bt lc ca ngi mi gii trong vic truyn t r rng, trn quan im ca khch hng. ~ Kh nng ca ngi mi gii trong vic thit lp ' mc ng cm su sc v s tin cy vi khch hng. Sau y l nhng k thut truyn dt thng tin khc phc nhng nguyn nhn : Thi quan tm: Phm cht, hay thi ca ngi mi gii i vi cng vic vi bn thn v vi khch hng c truyn t r rng ti hu nh tt c mi ngi m ngi \ mi gii giao dch. thnh cng trong vic bn hng, ngi mi gii phi t khch hng ln trn ht v doanh thu l th hai. y l im then cht ca bn hng t vn. V phm cht ny ca ngi mi 'gii cng th hin r rng ngay t ln u tin h tip xc vi mt khch hng. n tng u tin rt quan trng. Mt khi c thit lp, chng thng ng li trong chng ta khi tip tc mi quan h. Khi gp khch hng ln u tin, th mi vic bn lm, trang phc ca bn, v mi iu bn ni (hoc khng ni c) u truyn t nhng thng tin quan trng v thi , phm cht c nhn ca bn ti khch hng. n lt n, iu ny to nn mt thi trong h. Cch bn nhn, ni chuyn v hnh ng, tt c u gp phn lm nn cm nhn ca khch hng rng bn c phi l c vn ti chnh m h mong mun hay khng. C hi tip theo cng

c n tng tch cc ban u s l khi bn bt u truyn t. Bn lm th no truyn t c thi quan tm ca mnh? 1) Tht s quan tm n ngi khc. 2) Mm ci. 3) Hy nh rung trong bt k ngn ng no th tnca mt ngi l m thanh ngt ngo nht v quan trng nht i vi ngi . 4) Hy l mt ngi lng nghe chm ch. iu khch l nhng ngi khc ni v h. 5) Hy ni v nhng mi quan tm ca nhng ngi khc. 6) Lm cho ngi khc cm thy h quan trng, v lm iu mt cch chn thnh. Trong khi nhiu ngi cm thy rng h c th rt hu hiu khi hin din, th nhiu trong s nhng cuc tip xc ban du ca bn vi t cch l mt nh mi gii s c tin hnh qua in thoi, ni nhng iu nh bn l ai, bn hy vng l g i vi khch hng, tt c phi c truyn t qua ging ni ca bn: V th lu n ging ni, v un nn, sa cha n trong chng mc c th, s gip to ra mt n tng tt cho nginghe, nht l tron~trng hp bn lin h vi khch hng qua inthoi. i khi cc khch hng tim nng hoc khch hang da ra nhng cu hi hay nhng mi quan tm v iu g ang c tho lun. gii quyt nhng vn nh th. c 4 bc ddng m ngi mi gii cn thc hin trf khi c gng p ng s quan tm ca h. Ch sau k/11 thc hin 4 bc ny bn mi c th tr li nhng cu hi ca khch hang v nu ph hp th tr v vi k hoch lm vic ca bn. Bn bc : c gi l CLAP (ch ci u ca cc t Clarlfv. Legitimate, Acknowledgement v probe) l: nc l: Lm sng t Trc khi th gii quyt s phn i ca mt khch hng, diu quan trng phi bit chc l bn ang x l ngun gc ch thc ca mi quan tm ca h. Khch hng c th s phn i bn bi h cm thy khng thoi mi vi mt kha cnh no trong s trnh by ca bn m khng hon ton .bit chc l ti sao. Cng i khi nguyn nhn dch thu ca s khng thoi mi ca khch hng li khng phi l' nguyn nhn m h a ra ban u Bng vic lm sng t, bn se xc nhn rng bn hiu dung mi bn khon ca khch hng, ng thi cng lm cho mi thin cm ca h vi bncng su sc thm. Bc 2 v 3: Coi l chnh ng :v tha nhn Trc khi chng ta c th phn ng vi nhng chng i ca khch hng, th chng ta phi truyn t mt Cch thnh cng vi h rng chng ta hiu c nhng mi lo ngi ca h, rng h s n tho nu ci m c nhng mi quan tm (tc l chng ta khng b e do bi nhng cu hi hay nhng mi quan tm ca h). Nu bn khng truyn ti c rng bn xem s thc mc hoc lo ngi ca mt khch hng l chnh ng, th cng tng ng vi vic bn ni vi khch hng rng bn khng coi (hay khch hng) l quan trng lm. Tha nhn v coi l chnh ng khng c ngha l ng vi h, m ch c ngha l tn trng v hiu h. Nh mi gii khng ch phi hiu mi quan tm ca khch hng m cn phi chng minh c l mnh hiu iu Hy lun lun nh rng, vi t cch l mt ngi hnh ngh, bn s khng bao gi cn phi phng th, bi bn lun lun lm nhng vic tt nht c th cho nhng khch hng ca mnh. V th, nu mt khch hng phn i hoc tr nn lo lng, th khng phi l do s trnh by ca bn, m do h khng thy ht gi tr hoc

khng iu c iu g m bn ni, hoc l bn khng hiu ht ton b tnh hung. Cng nn nh rng bn phi cho ai thy rng bn hiu, trc khi bn c th a ra mt s gii thch. Nu khng, h s khng tin bn. Thc hin CLAP s chng t l bn hiu. Bc 4. Thm d Sau khi truyn dt s hiu bit v chp nhn ca bn di vi mi quan tm ca khch' hng, bn phi thm d xc nh xem nhn nh ca bn c chnh xc hay khng. Bc ny thc hin c hai iu: - Chng t c s quan tm ca bn i vi khch hng: Nu bn pht hin ra l bn ang i chch hng, bn c th quay li v th li cho n khi nhn nh ca bn c s xc nhn ca khch hng. Ton b qu trnh CLAP l nhm dt ti im ny. N s ngn nga tnh trng chn nn gy ra do vic c gng gii quyt mt vn khng trng. a s khch hng s nh gi cao n lc ca bn hiu h v s sn lng th li. - Ni bng ngn ng ring ca h: Mt ngun gc quan trng to nn ngn ng ring ca tng ngi l t nhng gic quan tri hn m chng ta s dng x l thng tin. Mt s_ trong chng ta suy ngh bng cch nhn nhn nhng hnh nh c trong tm tr mnh, mt s khc li bng cch tho lun vi chng ta v mt khi nim nghe xem n ra sao, trong khi mt s khc na li cn phi xc nh xem mt ci g c cm thy nh th no. Ni .cch khc, con ngi ta c xu hng thin v s dng nhng ngn ng c nh hng vo mt gic quan no , v nu thng tin n vi h theo ng knh dn , th kh nng c tip nhn v chp nhn s tng ln rt nhiu. l iu m nh mi gii cn phi nm vng nu bn mong mun tr thnh mt ngi truyn t c hiu lc. Mc d khng m bo mt trm phn trm thnh cng, nhng iu lm tng ng k xc sut thng ip s c hiu v c chp nhn. b. K nng tm kim khch hang c nhiu phng php tm kim khch hng. Tt c u c hiu lc trong mt khong thi gian no . Tt c u lin quan ti n lc v thc khng ngng tm kim khch hng v pha bn. Tt c u c nhng li th v nhng bt li. Di dy l su phng php tm kim khch hng thng dng nht. Mi phng php s c tho lun ngn gn trong phm vi chng ny. li Nhng u mi c gy dng t cng ty hoc cc ti khon chuyn nhng li 2) Nhng li gii thiu khch hang 3) Mng li kinh doanh 4) Cc chin dch vit th 5) Cc cuc hi tho 6) Gi in lm quen V c bn, quy trnh tm kim khch hng s dng cc bc sau: 1 Xem li bt k mt thng tin no v mt ngi m bn bit r (v a ch, ngh nghip, ni gii thiu ti, v.v.) v xc nhn cc nhu cu thc t hoc nhu cu c th c i vi cc sn phm v dch v ti chnh ca bn. 2. Chn li mo u ph hp m bn s s dng trong cuc gi in thoi u tin. Li mo u ny gii thiu v bn v cc dch v ca em trong khi to ra mt mi trng m khch hng s tr li cc cu hi ca bn. 3. X l bt c mt tr ngi no c th lm dng cuc ni chuyn.

4. t cc cu hi tm hiu s lc v to ra s quan tm ca khch hng v cc sn phm v cc dch v ca bn. 5. p ng bt c mt mi quan tm no; ng thi thc y mi quan h. 6. i bc tip theo, c th l: a) Cc cuc gi tip theo b Gii thiu khch hng n b phn (phng) ph hpc) B tr mt cuc gp g di Gi cc ti liu 7. Hon thnh cng vic giy t thch hp. 8. Ln tch cho cuc gi tip theo hay cuc hp tm hiu s b. 9. Gi ti khch hngfkhch hng tng lakhch hang c gii thiu ti tip theo. Rt cuc, y l bc quan trng nht. Kin inh l cha kho thnh cng Gi in thoi mt cch hiu qu: Nhng yu t cn thit cho tnh . hu hiu ca mt cuc gi in thoi l: ' Thc hin li m u c hiu qu p li phn ng t ng th hin s do d hay nghi ng ca cc khch hng tim nng. ("Khng c tin", "Qu cao".v.v.). G dng nhng ng iu thch hp trong ging ni. Cm xc ca bn dc phn nh trong ging ni ca bn. Cch n gin nht m bo m sc d chu trong ging ni l mm ci trong kh ni chuyn. c gng t c s ph hp. Ging ni ca hn phi phn nh c s tin tng, nhit tnh v quan tm. Rn, bun chn v gin d u d dng b pht hin-v s lp tc gy mt lng tin hoc s bc b i vi nhng tng ca bn. Nu bn cm thy cng thng, .hy ngh ngi v ly li trng thi tinh ' thn d chu hn. Cc phng php c hiu lc bao gm c hay nghe chuyn ci, th gin 60 giy, v t hnh dung s thnh t, ngi v ng "mt cch hnh in' v "mt cch t .tin lm mt nhim v khc, dc ti liu qung co,v.v... . iu chnh tc ll~ ca bn. C cng ni vi. -t(' ni ging nh ca khch hoc tim nng ca bn gip duy tr s ho hp. Trnh ni nhanh .hn hay chm hn v nhng khc bit ny to ra nhng ro chn khng thc v khng cn thit. Ni r rng. Hy to ra mt.hnh.tng.trong t8m in h tr cho mc - ch tr . gip . tm ~m khch hang tng lai ca hn qun l hiu qu hn ng tin ca h. p ng nhng quan tm ca khch hng bng CLAP. Cho php cc khch hng tng lai bit rng bn coi trng .u vo ca h v mun _ m ho rng nhng quan tm ca h dc p ng. X l li t chi: ' V l tr, chng ta bit rng c 9 trong s 10 (+l-) khch hng tim nng s c mt cu tr li t ng mang tnh phng th l "khng". Ngoi ra, tm l coi vic b t chi l iu khng khip cn c l do l b quy nh trc. Nu c nhiu ngi ni vi bn v mt ci g ti t, kinh khng, hay kh khn, th rt c kh nng l u c bn b quy nh xem xt nhng s kin/nhim v vi mt s tham chiu tm l tiu cc. Sau , khi c du hiu kh khn t nht, th s phn ng c quy nh trc ny lm thay i nhn thc ca chng ta v t mu ln suy ngh ca chng ta. Chnh thi bn hng t vn lm gim ng k ni lo s i vi s t chi, bi v bn gi lm mt iu tt cho ngi khch hng tim nng ny. Cc phng php truyn thng ca vic tm kim khch hng ngm nh s i du, tnh hung thng-thua, vi vic ngi khch hng tim nng ny ang nm vn then cht. Vi thi ng n, d bn c c vic hay b t chi i vi mt khch hng, cng khng c g khc bit nhiu, u tt c N tr thnh mt tnh hung thng-thng, vi thi nhn nhn ca bn l vn then cht.

c K nng khai thc thng tin Mt trong nhng nguyn tc trong hnh ngh mi gii l phi hiu khch hng. Hiu khch hng l: - Nm c cc nhu cu ti chnh, cc ngun lc, v c mc chp nhn ri ro ca khch hng. - Hiu cch ngh v ra quyt nh u- t ca khch hng, cng nh nhng tnh cm bn trong c th nh hng ti phn ng ca 'h i vi mi quan h gip khin bn c th p ng c cc nhu cu ca h. K thut thu thp thng tin di dy khng ch em li cho ngi mi gii tt c cc thng tin m bn mun c t khch hng, m cn gip cho vic lm tng khi lng ti sn c qun l, lm tng s trung thnh ca khch hng, v mt s gii php trc khi bn hng, trc khi bn thc hin cuc gi in' bn hng u 'tin. ~ ' qu trnh thu thp thng tin c hiu qu, bn nn t c cc mc tiu sau: Khai' thc cho c nhng mc tiu ti chnh ca khch hng tim nnglkhch hng v cc thng s cho tng mc tiu. Thit lp s ng cm v to ra hnh nh v mt nh mi gii nh ngh trong tm t khch hng tim nnglkhch hng. Tm ra ngn ng ring ca khch hng tim nnglkhch hng (ring c ngha l mt s t ng ring c cho h, cng nh vic nh hng gic quan trong. Cch ni ca h - th gic, thnh gic hay cm gic), cc thng tin tm l, cc tiu thc mua v cc chin lc ng lc. Xy dng mt cam kt t c cc mc tiu ti chnh ca khch hng tim nng/khch hng vi bn. Tng t l phn trm ti sn ca khch hng di s qun l ca bn cho vic u t. . Thi im tm hiu: Qu trnh tm hiu thc s bt u trong "cuc gi lm quen" vi cc cu hi bn a ra thm nh khch hng tim nng. N c tip tc thng qua cc cuc gi sau v cuc gp trc tip du tin ca bn. Khi c tin hnh mt cch thch hp, vic tm hiu s tr thnh mt thi quen, c tip tc trong sut qu trnh quan h ca bn vi khch hng. Thu thp thng tin trong cc_ cuc gi tip theo: i khi s c mt vi cuc gi tip thu gia ln lin h ban du vi khch hng tim nng vi l8n gp g trc tip u tin. Nhng ln lin h nh th l c hi tuyt vi tng lng thng tin m ngi mi gii c v nhu cu/mc tiu ti chnh tng th ca khch hng cng nh loi tnh cch ca h, cc tiu thc mua hng v cc chin lc ra quyt nh. Do vy, tm hiu trong cc cuc gi tip theo phi hon thnh 3 iu sau: li Phi khai thc c thm. thng tin lin quan ti s thch, nhu cu v' s ' am hiu ca khch hng cng nh cch thc suy ngh v ra quyt nh ca h. 2) Phi tip tc thm nh khch hng tim nng.3) Phi gip cho vic dn dt khch hng tim nng i n kt lun rng anh ta cn gp ring bn tho lun v tnh hung ca anh ta mt cch y hn. Khi ngi mi gii thu 'thp c thng tin mi chng t cn c cuc gi v nhu cu gp g trc tip, hy sp t cuc gp g . Nu bn c th a ra c mt li ch tho ng ca vic gp g vi bn th hu ht khch hng tim nng s n gp bn. Tt nhin bn vn c th pht trin c nhng khch hng m bn s khng bao gi gp, do khong cch hoc do cc vn khc. Trong nhng trng hp , ton b mi quan h ca bn s c dn xp qua in thoi, v bn s cn tm hiu h hon ton qua in thoi hn l gp trc tip. Tuy nhin, bt c lc no c th, hy thu xp gp g trc tip. Quy trnh tm hiu: Ging nh vic tm kim khch hng tim nng v vic bn hng, tm hiu khch hng c hiu qu, ngi mi gii cn tun theo mt lo cc bc xc nh. Cc bc ny l:

Bc l: Thit lp s ng cm vi khch hng v to cho khch hng s thoi mi. Bc 2: Pht hin cc nhu cu/mc tiu/cc vn ca khch hng. ung 3 Xp th t u tin cc nhu culmc ch ca hch hng. Bc 4: Xc nh cc thng s cho tng nhu culmc tiu l: Mt bao nhiu thi gian t c mc tiu. Cn bao nhiu tin t c mc tiu. Cc bc no c thc hin. Mun dnh bao nhiu tin cho vic gii quyt vn nylt c mc ch ny vo thi gian no? Xc nh mc chp nhn ri ro. Bc 5. Tm hiu nhng khon u t, ti sn, thu nhp hay cc khon n khc. Bc 6- Xin php c r sot tng mc tiu v cc thng s ca mi mc tiu. Bc 7. Thit lp mt cuc hn gi li hay gp li a ra/bn bc cc gii php c th. Ngh thut t cu hi: 1 Nu c mt ng lc thch hp, th ai cng s tr li bt c cu hi no. Trc khi bn c' th lm bt c iu g cho anh ta, bn cn bit c tnh trng hin thi ca anh ta v anh ta mun i ti u. Do vy, bn phi bt u bng vic hi v thc cht mc tiu ca anh ta (tc l nhu cu hay mc ch ti chnh) v theo sau l xc nh cc thng s ca cc mc tiu . 2. Khi bn xc nh dc cc mc tiu ca 'khch hng, iu quan trng l phi hi cc cu hi c lin quan r rng ti mi mc tiu. Hy cho cc cu hi ca bn tp trung vo tng mc tiu mt. Lu . Hy lun lun ghi chp trong sut cuc phng vn tm hiu. Tuy nhin, trc khi ghi chp, hy gii thch ti sao bn li lm nh vy v hi xin php khch hng. - Tm hiu khch hng l trng tm ca qu trnh bn hng t vn. Vo lc bn hon thnh qu trnh tm hiu s b ny, bn phi bit tt c nhng iu bn cn pht trin mt cch ng n v a ra mt gii php thch hp v hiu qu i vi cc vn ca h. Tm hiu khch hng c kt qu c th lm tng mt cch d dng khng ch khi lng ti sn di s qun l ca bn m cn pht trin mc trung thnh khch hng s tn ti ng chc trong nhng thi k tt cng nh xu. Tm hiu su v cc thng tin ti chnh. Tm hiu v ng lc thc y mua hng. c K nng bn hang Phn chun m So snh bn hng bng in thoi v bn hng trc tip: - Tnh hiu qu Tnh thun tin Tnh ring t ~ Nhng yu cu c bit B quyt thu ht c khch hng n vi bn: - Chng t c tnh cht nh ngh" C kh nng so snh v i chiu sn nhmldch v ca bn vi sn phmldch v ca i th cnh tranh. Chun b mt cuc thuyt trnh bn hng c kt qu: Suy ngh v nhng ngn t tt nht cn c s dng thuyt phc khch hang - Tp thuyt trnh trc Quy trnh bn hng c bn M u: Trong bc ny, bn chun b cho . bui thuyt trnh bng cch xem xt li nhu cu ca khch hng ca bn v kim tra li s hiu bit ca bn v tnh hung cng nh mong mun ca khch hng gii quyt nhu cu, vn v s mong mun .. Qu trnh m u c 3 bc ring bit: M u bng cch cp ti li ch Xem xt li cc thng s a ra mt tng quan v cc c im ca sn phm c la chn Bc m u cn t c mt su cu:

Nhc khch hng nh ra bn l ai. a ra l do hp l cho cuc gi to s quan tm ca khch hng anh ta tip tc cuc gi. - Thm d xc nh xem khch hng ca bn sn sng gii quyt mc tiu ca cuc gi vo lc ny cha. Phn chnh ca thuyt trnh: Phn ny, bn a ra gii php cho vn ca khch hng v gii thch nhng c im, nhng u im v nhng li ch thch hp ca sn phm hay dch v. Trc khi bc vo thuyt trnh, bn cn nhn thc c mt s vn c th thc hin thuyt trnh thnh cng. Ngi mua thc s am hiu so vi ngi mua thiu am hiu Ngi mua cn bit chi tit v ngi mua cn bin khi qut ~ Thuyt trnh ngn gn v n gin (KISS) ~ Phng php 3 cp Cc d liu h tr Nhng d liu sau y nn da cho khch hng: 1 Tn sn phmldch v. 2. Mc an ton tng i ca sn phmldch v. t c s cam kt/nhn lnh t hng/kt thc giao dch: Vi t cch l mt ngi hnh ngh bn hng . ti chnh, l do tn ti duy nht ca bn l gip khch hang gii quyt mt vn hay p ng mt nhu cu. Tuy nhin, bn ch thc hin c mc ch ca bn khi bn hon tt qu trnh ny bng vic bn sn phm hoc dch v theo nhu cu khch hng. t c s cam kt ca khch hng i vi mt gii php cn phi l s kt thc hp l gch ca tt c nhng g din ra trc . Khi s dng phng php bn hng t vn th hu nh khng cn thit phi p buc khch hng (nh c thc hin trong tip cn bn hang truyn thng). Thay vo bn nn hng khch hng ti quyt nh thch hp. Trc khi ngh n t hng, iu quan trng l phi nu tm tt mi lin h gia cc c tnh v li ch ca sn phm m khch hng tm kim, tc l nhng ng c mua hng ca h v cc thng s u t. iu a ra mt li nhc nh cui cng vi khch hng l ti sao anh ta mua sn phm ny v chun b anh ta bc sang giai on cam ktlkt thc giao dch. Thuyt minh quy m n t hng: Lnh t hang phi gn vi mc tiu ti chnh cng nh cc thng s i km ca tng khch hng, khng phi c yu cu n t hng cng ln cng ti. Cch .kt thc tt nht: Cch kt thc giao dch tt nht l cch mang tnh t vn cao v theo ng quy trnh phc tho trc y. Bng cch nhc nh khch hng v nhu cu ca h, thong s cho gii php ca nhu cu , v sau chng minh l gii php do bn a ra p ng nhu cu ca h nh th no, bn c th to ra c sc thuyt phc phi thng. Bn khng phi ph thuc vo "nhng k thut n thun" hoc c gng to ra "sc p" i vi khch hng. Cc k thut kt thc giao dch tt nht cng lien quan dn nhiu gic quan. Hy nh li cch mi ngi x l thng tin bng cc phng thc nhn nghe hoc cm gic ca mnh. Cng phi nh li rng trong'buc chun b, chng ti gi rng bn hy son tho li thuyt trnh sao cho. n huy ng c tt c mi gic quan. L gch ny cng thch hp trong vic gip bn t c s cam kt ca khch hng vi gii php ca bn cho nhu cu ca h. Cc th loi v phng php thuyt trnh: Nhn: nhng phng tin t gip th gic nh biu , tranh nh v nhng cng c 'minh ho khc gip cho ngi ta hnh dung ra nhng li th ca sn phm v dch v i vi h. i khi ch bng nhng con 's bn ghi ra ngn gn hay tt hn na l khch hng phi vit ra, s cng c thm nhng lun im ca bn bng bng hnh nh' trc quan. Bn gia tng s nh hng bi thuyt trnh ca bn khi thu ht c nhiu gi8c quan. Nghe: nhng t ng bn chn la phi c tr gip bi ng iu v mc hng phn ca bn. Hy chun b c nhng iu bn

mun ni ln cch thc ni iu y Cm: bt c khi nao c th, hy c gng truyn t cm gic tch cc v mt loi sn phm hay dch v m bn ang khuyn ngh. iu ny t c mt phn nh vo vic nhn mnh nhng li ch m khch hng s nhn c v cm gic v s thnh t nhm tin ti gii php cho mt nhu cu ti chnh. Hu mi: Sau khi thng v c thc hin, nhng g bn phi lm cng quan trng nh l chnh qu trnh bn hng, thm ch cn hn th, v qua , bn s cng c c mi quan h lu di vi khch hng. Chnh l sau ln bn hng u tin, bn s c c hi p ng cc nhu cu khc ca khch hng trong qu trnh c gi nh l thm nhp li ch. Vic tip tc dch' v hu mi s m bo cho bn nhn c nhng khch hng c gii thiu n m s thc y hn na vic kinh doanh ca bn. Cng chnh qu trnh hu mi khin cho bn phi phn tch hot ng ca mnh v nng cao cc k nng nh ngh ca bn trong qu trnh hu mi. Xc nhn lnh mua: c li mt ln na bn hp ng bo m l bn cng vi khch hng nm vng nhng iu khon trong , sau hy ni vi khch hng rng bn s gi in li v vic xc nhn thng v. Kim tra lnh mua; c li cho khch hng ca bn tt c nhng g bn ghi trn phiu lnh. Nhng thay i trong phong cch sng hoc trong nhng hon cnh c nhn c th i hi nhng iu chnh trong danh mc u t ca h hoc c th to ra nhng c hi cho nhng sn phm b sung hoc nhng li gii thiu khch hng mi. Nhng tnh hung thng gp yu cu nhiu iu chnh li v ti chnh bao gm: sinh con Li d V/chng cht Thay i vic lm Tha klthng Mt vic lm Kin tng Kt hn au m V hu Nu bn khng lin h vi khch hng, th bn s khng bao gi bit c nhng iu ny. Hi xin li gii thiu khch hng mi: Cch tt nht c c li gii thiu khch hng l hy hi xin chng. Cch khc l gi bu thip hoc th. Hy lun nh km theo mt s danh thip ca bn cho ngi ta phn pht. iu khng hiu qu bng cch hi trc tip, nhng n khin cho khch hng bit rng bn nh gi cao cng vic ca anh ta. Thng vic gi li vit tay nh "Ti ch mun ngi bit rng ti nh gi cao cng vic ca ngi v mong mun c tip tc lm vic vi ngi trong tng lai" s cn nhiu thi gian. Mng li hiu qu Hy ti a ho mng li hot ng ca bn, bng cch mi mt s khch hng v nhng ngi t vn hay bn b ca h ti d cuc hi tho ring v cc iu kin dang thay i ca ngnh dch v ti chnh hay 'ca nn kinh t chng hn. Cc thng tin trong cuc hi tho c l s gip h trong cng vic. Dch v sau bn hng, thm nhp ti khon (bn thm sn phm cho cng mt khch hng) v dch v khng phi l nhng vic ch lm mt ln. Tt c u dc cung cp hn tc v cn dc a vo lch hot ng hng tun, hng ngy ca bn. C nhiu cch to ra

vic gp g sau bn hng i vi khch hng. Ba cng c sn c i vi bn l in thoi, th v my fax. Nh rng lun gi thng bo ti khch hng ca bn v gi tn bn trc khch hng. i th ca bn cng s lm nh vy. Khi bn gip khch hng ca mnh t c cc mc tiu ca h th h cng s gip bn t c mc tiu ca bn. Hnh ng sa cha sai lm, sai st: Hnh ng sa cha tt nht l ngay t u phi trnh c Ra trc trc. Nhng sai lm s xy ra. Mt s vn khng trnh c i khi cng xy ra v cng ty mi gii ca bn s phi c chnh sch gii quyt chng. Nhng chnh sch ny c th bao gm: Gim gi hoc tr li tin Hu b vic mua bn Gim gi trong ln mua ti Xin li Vi bt c chnh sch no, hy thng bo cho khch hng v ch cho h thy bn mun trnh n trong tng lai nh th no. Li lm khi xy ra mt hoc hai ln c th tha th c nhng ng n tr thnh thi d. Nhng tr ngi v thch thc Khuyn khch khch hng t cu hi hoc nu ln cc khc mc: Bc ny l mt phn quan trng trong bn hng t vn bi v n gip m bo rng cc khuyn ngh ca ngi mi gii l gii php ng n ca vn . Nu ngi mi gii khng th cp c (hay tnh ti) n cc khc mc c th, khch hng c th cm thy mt cch thc hoc khng thc l h b thc p, v h s quay lng li vi doanh v ny - ngay c khi gii php m bn a ra chnh l ci h cn. Trong mt s phng php truyn thng, nhng ngi bn hng ti chnh thc s c gng n trnh hoc b qua nhng vn ny. Kt qu l sau khch hng thng cm thy rng cc sn phm b n vo tay h v phi chu ng s hi tic ca ngi mua. Dng nh nhng cu hi khng c gii p ca h b nung nu cho n khi chng tr thnh khng th chu ng ni. Nu nh khch hng ca bn khng t ra cc cu hi, a ra nhng bnh lun, nhng mi quan tm, hay s phn i, th nhng mong i khng ni ra v c tim nng l phi thc t c th vn tn ti. Khi , cho d sn phm p ng c tt c cc chi tit k thut nhng n vn c th khng l g c trong con mt ca khch hng, do nhng k vng phi thc t ny. Chng di ' Phn i - Tr hon: Chng i xy ra khi ai cm thy b buc phi lm mt iu g m h tin rng n khng phi l li ch tt nht ca h, khi nhng yu cu ca h khng c p ng hay khi ai c p h lm iu tri vi mun. l nhng phn ng hp l v bnh thng trong cc tnh hung nu trn. S thm nh v tm hiu tho ng i vi khch hng cng c th gip trnh c s chng i bng cch thit lp r rng nhng thng s v gii php mong mun cho mt nhu cu xc nh ca khch hng. Bng cch tr li cu hi sau y trc khi thc s a ra mt gii php, ngi mi gii c th d dng trnh c rt nhiu s chng i: Khch hng tim nng hay khch hng c tht s cam kt t n gii php cho nhu cu ca anh ta vo lc ny khng? Anh ta thc s mun gii php khng? Lu : khch hng c th mun nhng khng nhn ra rng mnh c th c c gii php . Ti thi im ny, liu khch hng c ngun lc theo ui n cng cam kt ca mnh m khng lm nh hng n cc mc tiu quan trng khc hay khng? Vic khng gii p c nhng cu hi ny trc khi a ra gii php dn n rt nhiu "s chng i" gy chn nn v khng cn thit cho rt nhiu ngi. Nhng kin phn i l mt hnh thc ca s cn tr th hin bng li ni v c xem l nhng c hi tm ra nhng yu cu, khc mc, vn b sung ca khch hng. Phn i xy ra v mt lot nhng l do. Bit c nhng l do ca phn i, bn c th c nhng thng tin cn thit gip cho khch hng ca bn tho mn cc yu cu ca h. Nu c s ca s phn i khng c lm r, mt ngi bn hng

ti chnh c th cho bn cho khch hng nhng th khng ph hp, khng tho mn y nhng nhu cu ca h, hoc khch hng khng hiu ci c em ra cho bn c th p ng c cc yu cu v mc tiu ca h nh th no. Nhng phim i in hnh bao gm: "Gi qu cao" "N s khng lm c iu ti cn" "By gi cha phi l lc lm iu ". S phn i thng ch ra nhng tiu ch quan trng ca mt khch hng v a ra mt du hiu rt hu ch l phi lm g t c cam kt ca khch hng. V thc cht, s phn i thng cho bn bit bn phi lm g thuyt phc khch hng. Do thay v chng li kin phn i hy n nhn chng. Lng trnh ch l nhng cch t hon vic a ra quyt nh mua. Mi kiu lng trnh "c a ra" c th thc t cha ng mt hoc nhiu kiu lng trnh ngm khc. V d, " ti suy ngh thm" l cch lch s ni "N qu t" hay "Ti khng tin". Mt s s lng trnh hon ton c cn c, tuy nhin, cng c s tht l nhiu tri t s nhng li lng trnh ny ch l nhng phn ng t ng nhm tr hon mt quyt nh mua. Bng cch t nhng cu hi nht nh, bn s c th tm ra s lng trnh thuc loi no. Nu l mt iu kin gii hn hoc cn thit, ch khng phi l mt s tr hon, th bn nn cho khch hng c hi lm nhng iu h phi lm; nu khng, bn c th to cho khch hng cm gic khng va . Tuy nhin, nu s lng trnh ca khch hng ch l phn ng t ng nhm tr hon quyt nh mua, th bn nn s dng mt quy trnh khc. Nhng nh hnh ngh chuyn nghip thc th lun mang n cho khch hng cm gic tch cc. Ni cch khc, khng bao gi "ng ca" i vi mt khch hng c th s mua sau . Hy x s tt vi khch hng h quay tr li vi bn ch khng b i v ni vi tt c bn b v nhng diu khng hi lng ca h. 2. Nghip v t doanh chng khon 2.1. Mc ch ca hot ng t doanh a. Khi nim hot ng t doanh T doanh l vic cng ty chng khon t tin hnh cc giao dch mua bn cc chng khon cho chnh mnh. Hot ng t doanh ca cng ty chng khon c th c thc hin trn cc th trng giao dch tp trung (trung tm giao dch chng khon, s giao dch chng khon), hoc trn th trng OTC, .v.v.. Trn th trng giao dch tp trung, lnh giao dch ca cc cng ty chng khon c a vo h thng v thc hin tng t nh lnh giao dch ca cc khch hng. Trn th trng OTC, cc hot ng ny c th c thc hin trc tip gia cng ty vi cc i tc hoc thng qua mt h thng mng thng tin. Ti mt s nc, hot ng t doanh ca cc cng ty chng khon cn c thc hin thng qua hot ng to lp th trng (V d nh M). Trong hot ng ny, cng ty chng khon ng vai nh to lp th trng, nm gi mt s lng nht nh ca mt s loi chng khon v thc hin mua bn vi cc khch hng nhm hng ph giao dch v chnh lch gi. b. Mc ch ca hot ng t doanh Mc ch ca hot ng t doanh ca cc cng ty chng khon nhm thu li cho chnh mnh. Tuy nhin, m bo s n nh v tnh minh bch ca th trng, pht lut cc nc u yu cu cc cng ty chng khon khi thc hin nghip v t doanh phi p ng mt s yu cu nht nh sau: iu kin thc hin hot ng t doanh: vn v con ngi Vn v con ngi l hai iu kin c bn thc hin cc hot ng nghip v trong kinh doanh chng khon. thc hin hot ng t doanh, cc cng ty chng khon phi c mt s vn nht nh theo quy nh ca php lut. Vic quy nh mc vn trn nhm mc ch m bo rng cc cng ty chng khon thc s c vn v

dng vn ca h kinh doanh. Tng t nh vy, con ngi cng l yu t quyt nh n s thnh cng ca hot ng t doanh. Kinh doanh chng khon l mt lnh vc c th c s chi phi rt ln ca nhn t con ngi v thng tin. Nhn vin thc hin nghip v t doanh ca cng ty phi c mt trnh chuyn mn nht nh, c kh nng t quyt cao v c bit l tnh nhy cm trong cng vic. Ti mt s nc (nh Thi Lan, M), nhn vin t doanh ca cng ty chng khon phi p ng c mt s tiu chun nht nh nh kinh nhim lm vic lu nm trong ngnh, phi c bng thc s tr ln v phi c mt s chng ch chuyn mn nht nh. 2.2. Nhng yu cu i vi cng ty chng khon trong hot ng t doanh a. Tch bit qun l Cc cng ty chng khon phi c s tch bit gia nghip v t doanh v nghip v mi gii m bo tnh minh bch, r rng trong hot ng. S tch bch ny bao gm c yu t con ngi v cc quy trnh nghip v. Cc cng ty chng khon phi c i ng nhn vin ring bit thc hin nghip v t doanh. Cc nhn vin ny phi hon ton tch bit vi b phn mi gii. Ti mt s nc (nh Thi Lan), cc cng ' ty chng khon thc hin hot ng t doanh cn phi tun th nguyn tc phn chia ranh gii mt cch r rng (Chinese wall). Cc nhn vin ca b phn ny khng c php trao i hay sang khu vc lm vic ca b phn khc. Bn cnh , cc cng ty chng khon cn phi m bo s tch bch v ti sn ca khch hng vi cc ti sn ca chnh cng ty. b. u tin khch hang Php lut ca hu ht cc nc u yu cu cng ty chng khon phi tun th nguyn tc u tin cho khch hng khi thc hin nghip v t doanh. iu c ngha l lnh giao dch ca khch hng phi c x l trc lnh t doanh ca cng ty. Nguyn tc ny m bo s cng bng cho cc khch hng trong qu trnh giao dch chng khon. Do c tnh c th v kh nng tip cn thng tin v ch ng trn th trng nn cc cng ty chng khon c th s d on trc c din bin ca th trng v s mua hoc bn tranh ca khch hng nu khng c nguyn tc trn. c Bnh n th trng Do tnh c th ca th trng chng khon, c bit l cc th trng chng khon mi ni, bao gm ch yu l cc nh u t c nhn, nh l th tnh chuyn nghip trong hot ng u t khng cao. iu ny rt d dn n nhng bin ng bt thng trn th trng. V vy, cc nh u t ln, chuyn nghip rt cn thit lm tn hiu hng dn cho ton b th trng. Bn cnh hot ng ca cc qu u t chng khon, cc cng ty chng khon vi kh nng chuyn mn v ngun vn ln ca mnh c th thng qua hot ng t doanh gp.phn rt ln trong vic iu tit cung cu, bnh n gi c ca cc loi chng khon trn th trng. Thng thng, chc nng bnh n gi c khng phi l mt quy nh bt buc trong h thng php lut ca cc nc, tuy nhin y thng l nguyn tc ngh nghip do cc hip hi chng khon t ra trn th trng v cc cng ty chng khon phi tun th theo trong qu trnh hot ng. Bn cnh , cc cng ty chng khon cn phi tun th mt s quy nh khc nh cc gii hn v u t, lnh vc u t .v v Mc ch ca cc quy nh ny l nhm m bo mt an ton nht nh cho cc cng ty chng khon trong qu trnh hot ng, trnh nhng s v gy thit hi chung cho c th trng. Quy trnh nghip v trong hot ng t doanh: Cng nh cc hot ng nghip v khc, hot ng t doanh khng c mt quy trnh chun hay bt buc no. Cc cng ty chng khon, tu vo c cu t chc

ca mnh s c cc quy trnh nghip v ring, ph hp. Tuy nhin, trn gic chung nht, quy trnh hot ng t doanh c th c chia thnh mt s giai on sau: Giai on 1: Xy ng chin lc u t Trong giai on ny, cng ty chng khon phi xc nh c chin lc trong hot ng t doanh ca mnh. c th l chin lc u t ch ng, th ng hoc u t vo mt s ngnh ngh, lnh vc c th no . Giai on 2: Khai thc, tm kim cc c hi u t Sau khi xy dng c chin lc u t ca cng ty, b phn t doanh s trin khai tm kim cc ngun hang ho, c hi u t trn th trng theo mc tiu a. Giai on 3: Phn tch, nh gi cht lng c hi u t Trong giai on ny, b phn t doanh c th kt hp vi b phn phn tch trong cng ty tin hnh thm nh, nh gi cht lng ca cc khon u t. Kt qu ca giai on ny s l nhng kt lun c th v vic cng ty c nn u t hay khng v u t vi s lng, gi c bao nhiu l hp l. Giai on 4: Thc hin u t Sau khi nh gi, phn tch cc c hi u t, b phn t doanh s trin khai thc hin cc hot ng giao dch mua, bn chng khon. C ch giao dch s tun theo cc quy nh ca php lut v cc chun mc chung trong ngnh. Giai on 5: Qun l u t v thu hi vn Trong giai on ny, b phn t doanh c trch nhim thao di cc khon u t, nh gi tnh hnh v thc hin nhng hon i cn thit, hp l. Sau khi thu hi vn, b phn t doanh s tng kt, nh gi li tnh hnh thc hin v li tip tc chu k mi. 3. Nghip v bo lnh pht hnh chng khon 3.1. Ti liu. bo lnh pht hnh chng khon Ti liu c bn quy nh quyn v ngha v ca cc bn tham gia t pht hnh chng khon ra cng chng bao gm: - Hp ng gia cc t chc bo lnh - Hp ng bo lnh pht hnh (cam kt bo lnh pht hnh). Hp ng vi cc i l c la chn. Cc hp ng ny quy nh cc iu khon nhm m bo h s ng k pht hnh v bn co bch cha ng cc thng tin y v Linh hnh ti chnh v kinh doanh ca t chc pht hnh v bo v cc t chc bo lnh trong mt s trng hp c th nu h khng p ng c cc ngha v bo lnh. iu quan trng nht trong cc ti liu ny l vic quy nh phm vi cho bn cng nh quy nh v cc quyn v trch nhim ca t chc bo lnh v i l tham gia qu trnh cho bn. a. Hp ng gia cc t chc bo lnh Mi t chc bo lnh tham gia t cho bn ra cng chng phi l mt bn trong hp ng gia cc t chc bo lnh .(Agreement A mong Underwriters - Vit tt l AAU), y l hp ng quy nh cc quyn v ngha v gia cc t chc bo lnh. AAU quy nh t chc bo lnh chnh thay mt t hp bo lnh trong vic phn phi chng khon. AAU cho php t chc bo lnh chnh la chn hnh thc bo lnh v tho thun cc iu khon trong hp ng bo lnh v thay mt cc t chc bo lnh thc hin hp ng. T chc bo lnh chnh c quyn tho thun gi chit khu m cc t chc bo lnh s mua ca t chc pht hnh, hoa hng cho t chc bo lnh v i l trong vic bn chng khon, gi cho bn ra cng chng (POP) v tt c cc iu khon khc lin quan gia t chc pht

hnh v t chc bo lnh. T chc bo lnh chnh c quyn t b bt k iu kin no trong hp ng bo lnh pht hnh nu khng c p ng vo thi im kt thc. AAU cng cho php t chc bo lnh chnh thc hin cc hot ng cn thit khc trong qu trnh phn phi chng khon, chng hn nh vic phn phi b sung hay p dng cc bin php duy tr hay hot ng n nh v li ch ca t hp, vay mn cho t hp cc vn tng t khc. T chc bo lnh chnh cng c quyn thay i gi POP hoc thay i tr gi hoa hng chit khu sau khi h s ng k pht hnh c hiu lc. AAU quy nh t chc bo lnh chnh phn chia chng khon gia cc t chc bo lnh, xc nh tr gi chng khon dnh ring phn phi cho i l c la chn v bn trc tip cho cc nh u t c t chc. T chc bo lnh chnh c th bn li chng khon khng bn c cho mt t chc bo lnh trong t hp hoc chia li s chng khon cho mt t chc bo lnh khc. AAU cng bao gm c(. iu khon lin quan dn hoa hng ca t chc bo lnh chnh, ca cc t chc bo lnh thnh vin v i l. Cc quy nh ny bao gm diu khon ch ti m bo cc chng khon dc phn phi cho cc nh u t thc s. iu khon ch ti quy nh nu chng khon do mt t chc bo lnh bn li cho chnh t hp trong thi hn phn phi th t chc bo lnh ny phi mua li cc chng khon theo gi quy nh trong t hp hoc s phi tr li mt khon tin khng vt qu hoa hng tr cho cc i l c la chn. Thc t iu khon ch ti ny c vn dng nhm trit iu li nhun ca t chc bo lnh nu chng khon c bn cho thnh vin ca t hp thay v bn cho nh u t thc s. b. Hp ng bo lnh pht hnh (hay cam kt bo lnh pht hnh) Hp ng bo lnh (cam kt chc chn) l tho thun m cc t chc bo lnh ng mua chng khon ca t chc pht hnh theo gi c nh bn li ra cng chng. Ni dung ca hp ng bo lnh trc ht bao gm cc iu khon thc thi, cam kt v xc nhn m t chc pht hnh phi thc hin trc khi cc t chc bo lnh c trch nhim mua chng khon. Hu ht cc iu khon 1v cam kt ny lin quan n tnh chnh xc ca cc thng tin v t chc pht hnh c ghi trong h s ng k pht hnh v bn co bch. Tuy nhin, hp ng bo lnh cng c mt s iu khon iu chnh hot ng ca t hp bo lnh. chc bo lnh chnh thay mt t chc bo lnh thnh vin thc hin hp ng bo lnh, v mt khi hp ng bo lnh thc hin, n c th c cam kt ca mi t chc bo lnh. Cam kt ca mi t chc bo lnh l n v do vy ngha v mua chng khon ca mi t chc bo lnh ch gii hn trong cam kt ca mnh. Thng thng hp ng bo lnh c iu khon "stand ofr' quy nh cm t chc pht hnh v mt s c ng ln c bn chng khon ca t cho bn trong mt khong thi gian nht nh sau khi hp ng bo lnh c hiu lc. Cc iu khon quy nh v vic' mt kh nng thanh ton cng l mt ni dung ca hp ng bo lnh. Cc iu khon ny quy nh rng nu mt t chc bo lnh khng mua cc chng khon m h nhn bo lnh th t chc bo lnh chnh c th thu xp phn phi cc chng khon . Hp ng bo lnh cng c cc diu khon lin quan n vic bi thng v ng gp. T chc pht hnh s bi thng cho cc t chc bo lnh do vic thng tin sai lch v thiu cc thng tin quan trng trong h s ng k ht hnh v bn co bch. V phn mnh, mi t chc bo lnh s bi thng cho t chc pht hnh khi lm sai lch hoc thiu st cc thng tin quan trng trong h s ng k pht hnh v bn co

bch, nhng ch trong phm vi cc thng tin sai lch hoc thiu st do cc nh bo lnh cung cp bng vn bn cho t chc pht hnh a vo h s ng k v bn co bch. Trch nhim bi thng ca c8c t chc bo lnh l tch bit. c Hp ng i l c la chn Hp ng i l xc nh mi quan h gia cc t chc bo lnh v i l c la chn tham gia t cho bn. Hp ng i l c k kt gia cc t chc bo lnh vi tng i l. Do vy, cc i l c la chn khng c mi quan h hp ng vi t chc pht hnh. Ni chung, hp ng i l yu cu cc i l bn chng khon ra cng chng theo gi POP. Vic bn chng khon cho cc i l c thc hin theo gi POP tr i ph phn phi. 3.2. Hoa hng Vic phn chia hoa hng ca t chc pht hnh lien quan n vic kho s bn chng khon v gii th t hp bo lnh. Cch thc nhn hoa hng l ng lc chi phi c gng bn chng khon ca t chc bo lnh. Do vy, hiu r v c cu ca hoa hng s lm sng t nguyn do hot ng ca t hp bo lnh pht hnh. Trong trng hp bo lnh chc chn, cc t chc bo lnh mua chng khon ca t chc pht hnh vi gi chit khu so vi gi POP v bn li cc chng khon theo gi POP. T chc bo lnh c hng phn chnh lch gia gi thanh ton chng khon v gi POP. Tuy nhin, cc t chc bo lnh khng hng khon chnh lch ny ng u nh nhau. AAU chia hoa hng bo lnh thnh 3 phn: ph qun l, ph nhng bn v ph bo lnh. Phn u tin l ph qun l (management fee) c tr cho t chc bo lnh chnh trong vic hnh thnh v qun l t hp. Ph qun l thng chim khong 20% tng ph hoa hng. AAU khng quy nh vic phn chia ph gia cc t chc ng bo lnh chnh, do vic phn chia ph thng gy tranh ci. Phn th hai l ph nhng bn (se/11ng concession) c tr cho cc t chc bo lnh thc s bn chng khon, ph ny thng chim khong 60% tng ph hoa hng. Mi t chc bo lnh gi li mt phn ph ny theo t l chng khon do h phn phi. Phn cn li 20% ca hoa hng bo lnh l ph bo lnh (underwritting compensation) c thanh ton cho cc t chc bo lnh do vic chp nhn ri ro bo lnh. Ph bo lnh thc khng ng k v n phi dng trang tri cho cc chi ph ca t hp bo lnh thc hin t cho bn. Cc chi ph ca t bo lnh bao gm cc ph t vn, chi ph roadshow, li tin vay ca t hp, chi ph n nh th trng v cc chi ph khc. 3.3. Thnh lp t hp bo lnh pht hnh a. La chn thnh vin t hp T chc bo lnh chnh thnh lp t hp bo lnh trong khong thi gian ngay sau khi np h s ng k pht hnh ln u ban chng khon. T chc bo lnh chnh phi quyt nh quy m t hp v xc nh cc ngn hng u t tham gia. Mt s t chc bo lnh chnh mi nhiu ngn hang u t tham gia t hp v h cho rng B dng t hp bo lnh ln s phn chia ti a ri ro, ng thi c th xc nh c cc i tng tham gia u t vo t chc pht hnh. Ngoi ra, cc ngn hng ny cn lp lun rng nhng ngn hng thch s dng t hp bo lnh nh l v mun thu c nhiu ph hn l quan tm n quyn li tt nht ca khch hng. C nhng t chc bo lnh k tnh hn trong vic la chn thnh vin t hp v chi mt cc cng ty khc tham gia t hp nu c s nghin cu v t

chc pht hnh hoc c v t chin lc hay c th ng vai tr n nh th trng. T hp Trao lnh ch thc s hu h cho t pht hnh ny nu cc t chc tha gia phn phi cam kt thc hin thnh cng t pht hnh cng nh thnh cng trong tng lai ca t chc pht hnh sau t cho bn. Mc d vic s dng mt trong nhiu bn tham gia bo lnh rt ph bin vi cc t chc pht hnh c ting tm, nhng vic pht hnh ln u ra cng chng IPO v pht hnh ca cc cng ty i chng nh vn thng c thc hin thng qua t hp bo lnh. Vic phn phi chng khon rng ri v nm gi chng khon ca cc ngn hng u t lm tng sc ' mnh ca t chc pht hnh. T chc bo lnh tham gia t hp bo lnh pht hnh c th do t chc bo lnh chnh la chn hoc do cc ngn hng du t tip xc vi cc t chc bo lnh chnh tm kim c hi tham gia. D trong trng hp no, t chc bo lnh chnh s xem xt c th tng ng c vin trong t hp xc nh ngn hng u t c nh phn tch theo di v t chc pht hnh hay cha. T chc bo lnh cng c coi l c ch trong t pht hnh nu cng ty c tr s hoc chi nhnh gn t chc pht hnh. Trong mt s t pht hnh, chng khon ch c giao dch trn th trng OTC th mt t chc trc dy tham gia bo lnh s khng c mi tham gia t hp nu t chc c th phn quan trng i vi chng khon ca t chc pht hnh. T chc bo lnh chnh c th quyt nh giao vic phn phi cho cc cng ty to lp th trng no tip tc m bo th trng t do trnh khi cc hn ch giao dch theo quy nh 10b-6 ti Lut giao dch chng khon 1934, quy nh ny c p dng i vi cc nh to lp th trng nu tham gia vi t cch mt t chc bo lnh hoc i l phn phi c la chn. Thng thng, t chc bo lnh chnh s yu cu nh to lp th trng khng tham gia t hp v n b cho h bng cch s cho t chc ny th li" nhiu chng khon hn trong cc t pht hnh tng lai hoc cung cp dch v tng t cho mt t Pht hnh do t chc lm bo lnh Ngoi vic thit lp t hp bo lnh, t chc bo lnh chnh c th thnh lp nhm bn, bao gm cc i l phn phi. Thng thng cc i l phn phi c xc nh sau khi t hp c thit lp, bao gm cc cng ty thc s quan tm tham gia t pht hnh. Mt t chc bo lnh c th c coi l thnh vin nhm bn cc chng khon c Phn chia cho cc t chc bo lnh khc. b. Tham gia t hp Mi t chc bo lnh tham gia t pht hnh ra cng chng phi k kt mt hp ng AU. Trong nhng nm gn y, hu ht cc ngn hng u t bo lnh nhiu t pht hnh ra cng chng pht trin vic s dng hp ng pht hnh tng th gia cc nh pht hnh (hp ng tng th AAU). Mi ngn hng u t c mu hp ng tng th AAU ring trong quy nh mi qu8n h gia cc t chc bo lnh tham gia t pht hnh. Hp ng tng th AAU ca cc ngn hng u t ln thng t c s khc nhau. im khc bit duy nht gia hp ng tng th AAU v cc hp ng AAU khc l hp ng tng th AAU quy nh cc th tc cho php cc ngn hng u t tham gia bo lnh mt t pht hnh c th m khng cn thc hin hp ng AAU. Mi ngn hng u t c hp ng tng th AAU tiu chun phi phn pht cc hp ng ny cho cc t chc bo lnh tham gia. Cc t chc bo lnh ny thc hin theo mu hp ng tng th AAU ca tng nh bo lnh v mi t chc bo lnh gi cc hp ng tng th AAU d thc hin trong h s ca mnh. Khi mt t chc bo lnh chnh s dng hp ng

tng th AAU th t chc ny mi cc t chc bo lnh khc tham gia t pht hnh bng cch gi th cho cc t chc bo lnh, trong th nu r cc iu khon chung ca t pht hnh. ng thi a ra cc yu cu thay i (nu c) trong hp ng tng th AAU s dng trong t pht hnh ny. Mi ngn hng u t c mi tham gia t hp c th tr thnh t chc bo lnh bng cch gi th chp nhn cho t chc bo lnh chnh. Khi tng thnh vin t hp nu r s lng chng khon c phn chia, hoa hng bo lnh, ph nhng bn, ph phn phi v cc iu khon quan trng khc trong t pht hnh m trc dy thnh vin t hp cha tho thun. Ngoi cc hp ng tng th AAU, mi ngn hng u t cng c mt bn tho thun tng th v cc i l phn phi c la chn. V cch thc, hp 'ng ny cng ging nh hp ng tng th AU nhng ch lin quan n cc i l phn phi tham gia t pht hnh. 3.4. Phn phi chng khon a. Trc khi np h s ng k pht hnh Lut chng khon 1933 cm bt k ngi no cho bn v cm i l phn phi c mi mua mt loi chng khon s c phn phi ra cng chng trc khi h s ng k pht hnh c np cho SEC. V hnh thc, quy nh ny cm t chc pht hnh cho bn chng khon cho t chc bo lnh cho bn ra cng chng. Tuy nhin, Lut chng khon quy nh trng hp min tr cho php c cc tho thun s b gia t chc pht hnh v t chc bo lnh hoc gia cc t chc bo lnh trong mi quan h hp ng vi t chc pht hnh. Vic min tr ny cho php t chc bo lnh chnh thnh lp nhm bo lnh (khng phi nhm bn), trc khi h s c np ln SEC. Tuy nhin, hot ng tip th chnh thc cha dc bt u v th mi tham gia t hp cha c gi i cho ti khi no h s ng k d dc np. Vi mt s iu kin c th, Lut chng khon cho php cc ngn hng u t chun b bo co v t chc pht hnh theo thng l ca ngn hng u t v phn pht cc bo co vi cc cng ty khc trong cng ngnh. T chc pht hnh c php tip tc cng b cc bo co nh k v tham d cc hi tho ngnh nhng khng c tho lun vn lin quan dn t pht hnh. b. Mi cho chng khon (roadshow) Ngay sau khi h s u ; k pht hnh dc np ln SEC, t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh thc hin roadshow. Roadshow l vic mi cho chng khon bng cch t chc bo lnh chnh v cc lnh o ca t chc pht hnh i ti cc th trng quan trng, ni d kin bn chng khon gii thiu v t pht hnh cho cc nh u t c t chc v cc nh mi gii a phng. Roadshow thng c thc hin trong cc t pht hnh ln u ra cng chng IPO nhng t c s dng trong cc t cho bn ca cc t chc pht hnh d quen thuc. Khi tin hnh roadshow, t chc bo lnh chnh thu thp mi quan tm v chng khon pht hnh, cng vic ny gi l "lp s'. Vic tin hnh roadshow c kt thc vo thi im h s ng k pht hnh c SEC cng b c hiu lc v khi t chc bo lnh c th xc nhn hp php vic bn chng khon. c Vic lp s Trong qu trnh lp s, t chc bo lnh chnh c gng cn bng gia cc nh u t c t chc v cc nh u t ring l. Mi quan tm ca cc t chc ln c th h tr gi chng khon trong v sau thi gian phn phi, song vic phn phi rng ri thng c li cho t chc pht hnh. Vic bn chng khon cho cc nh ch du t do t

chc bo lnh chnh bn trc tip. Ban u c ch ny c s dng trnh vic cc t chc bo lnh phi gi nhiu xc nhn v vic bn chng khon cho cc nh ch u t cha c mua s chng khon theo yu cu ti mt t chc bo lnh n l. Vic gi nhiu xc nhn c loi tr bng cch cho php cc t chc bo lnh chnh ng ra bn chng khon cho cc nh ch u t v cho php cc inh ch du t mua chng khon ch nh t chc bo lnh dc hng hoa hng nhng bn trn Hin nay c ch bn chng khon cho cc inh ch u t (Pot) c s dng nhm mc dch tip th nhiu hn l gip thun tin cho vic qun l. T chc bo lnh chnh s dng Pot gi mi quan tm ca cc nh ch u t bng cch kim sot s lng chng khon bn cho cc nh ch u t. Mc d cc nh ch u t mua chng khon ngoi Pot c th ch nh t chc bo lnh nhn ph nhng bn, nhng thc t t chc bo lnh chnh duy nht s nhn c khong 70% ph nhng bn t vic bn theo c ch Pot. Trong t pht hnh c hai hoc nhiu t chc bo lnh chnh, cc t chc bo lnh chnh ny s nhn c khong 80% ph nhng bn t Pot. L do cc t chc bo lnh chnh nhn c nhiu ph nhng bn t vic bn Pot l v nhn vin tip th ca t chc bo lnh chnh thuyt phc cc nh ch u t ny rng nu h ch nh cho t chc bo lnh nhn ph nhng bn, h s c phn chia nhiu chng khon hn mc bnh thng. Vic bn chng khon cho cc nh u t c th do cc cng ty mi gii phc v cho mi t chc bo lnh thc hin. Hu ht cc t chc bo lnh phn pht ti liu ni b cho b phn tip .th trong m t v t chc pht hnh, qu trnh kinh doanh, ng thi m t' v t pht hnh v nu nhng im hp dn khi du t vo t chc pht hnh. Ti liu ny ch dc s dng ni b v khng c cung cp cho cc nh u t tim tng v cc ti liu c th khng theo yu cu trong b8n co bch do Lut chng khon quy nh, v thng c cc thng tin quan trng khng c trong bn co bch. Mc d t vn c lp khng xem xt ti liu ni b, nhng nh t vn cn khuyn co cc t chc bo lnh trng hp s dng hng hp l. d. Cam kt bo lnh v phn chia chng khon AAU quy nh cho cc t chc bo lnh chnh thm quyn rng ri trong vic phi hp n lc bn chng khon bng vic xc nh cam kt ca tng t chc bo lnh, cc chng khon dnh bn cho nh ch u t, s chng khon c i l phn phi bn v s chng khon mi t chc bo lnh gi li bn trc tip cho khch hng ca mnh. Cam kt ca mi t chc bo lnh l s chng khon m t chc bo lnh cam kt mua trong t cho bn. Cam kt bo lnh ca ngn hng u t l phn trm tng s c phiu cho bn, khc vi s chng khon m t chc bo lnh c nhn bn trong t pht hnh. Do mt s chng khon c dnh cho nh ch u t v cc i l phn phi, cam kt ca mi t chc bo lnh (khng phi t chc bo lnh chnh) thng ln hn s chng khon thc t m t chc s bn. Do vy, cam kt bo lnh khng c mi lin quan c th vi s chng khon m t chc bo lnh chnh phn chia cho mt t chc bo lnh phn phi. Chng khon bn cho nh ch u t bao gm s chng khon trong t pht hnh m t chc bo lnh chnh dnh bn tc tip cho cc nh ch u t, thng chim t 40 dn 60% tng s chng khon cho bn. Tuy nhin, quy m ca Pot khc nhau, tu thuc tnh cht e8 t pht hnh. "Phn gi li" l s chng khon m mi t chc bo lnh gi li bn cho khch hng ca mnh. Khi t chc bo lnh chnh quyt nh s chng khon s c mi t chc bo lnh gi li bn trc tip v s chng khon dnh bn cho

nh ch u t, i l phn phi v cc t chc khc th "phn gi li" ca mi t Chc bo lnh lc u c th b8ng khng. Sau , mi t chc bo lnh s c phn chia chng khon theo ch s quan tm ca cc nh u t. Thng thng, t chc bo lnh chnh s thng bo cho cc t chc bo lnh s chng khon gi li ca h trong giai on u ca t phn phi. Mc d t chc bo lnh chnh c th i s chng khon gi li ca mt t chc bo lnh vo bt c thi im no cho n khi chng khon c phn phi ti ngi mua, nhng thc t t chc bo lnh chnh khng thay i t l nm gi ny sau khi quyt nh. e. nh gi cho bn nh gi t cho bn c tin hnh ti cuc hp gia t chc pht hnh v t chc bo lnh chnh. Thng th t chc pht hnh s ch inh mt ban nh gi chuyn trch c php tho thun vi t chc bo lnh chnh v gi cho bn ra cng chng, chit khu hoa hng bo lnh v cc vn tng t khc. nh gi trong t pht hnh IPO khc vi t cho bn chng khon c th trng giao dch. Trong mt t IPO, bn co bch s b a ra khung gi d tnh. Gi a ra da trn gi tr.ca t chc pht hnh do t chc bo lnh chnh tnh ton. Khi gi tr ca t chc pht hnh c xc nh, gi ca chng khon cho bn c tnh ton bng cch ly gi tr ca cng ty chia cho s c phiu cho bn ra cng chng. Gi cho bn ra cng chng thc t c th khc vi khung gi nh ra trong bn co bch s b. Nu c s quan tm ln i vi chng khon ca t chc pht hnh trong giai on tip th, gi cho bn ra cng chng s tng ln. Nu th trng khng c tn hiu tch cc, gi POP s gim xung hoc s chng khon cho bn s gim xung kch cu. xc nh tr gi thc ca t chc pht hnh l mt cng vic nhy cm nht m t chc bo lnh chnh phi tin hnh trong t cho bn.ra cng chng. Ni chung, t chc bo lnh chnh mun nh gi thp hn l nh gi cao gi tr thc ca t chc pht hnh v cc nh u t t quan tm ti t cho bn nu t chc pht hnh b nh gi cao hn gi tr thc. Trong khong thi gian tip th, nu t chc bo lnh chnh thy rng gi tr ca t chc pht hnh b nh gi thp, t chc bo lnh chnh c th tng gi cho bn trc khi h s ng k pht hnh c hiu lc. i vi chng khon c th trng cng khai, gi POP thng c tnh da trn c s gi bn ng ca trc ngy nh gi. Tu nhin, mc tiu ca t chc bo lnh chnh l vic nh gi t cho bn phi phn nh gi tr thc t ca chng khon. Do vy, t chc bo lnh chnh c th gi gi rp thp hn gi bn ng ca. i khi t chc pht hnh v t chc bo lnh khng th tho thun v gi POP: Cc im bt ng ny thng pht sinh khi t chc bo lnh nhn c t n ng k mua theo gi m t chc pht hnh thy l hp l. i khi cc t chc bo lnh chnh s gi gim s lng c phiu h tr gi cho bn - kch cu bng s lng c phiu t hn. Ngoi ra, vic gim quy m pht hnh s lm gim ri ro bo lnh ph hp vi s chng khon ng k thc t. Cc t chc pht hnh tin rng t chc bo lnh c tr tin gnh chu ri ro ny. Ngoi ra, vic gim gi POP hoc rt khi lng pht hnh c th khng c t chc pht hnh chp nhn khi t chc pht hnh cn c mt s tin ti thiu thc hin mc ch ca mnh. Trong trng hp , t chc pht hnh c th quyt nh nh ch pht hnh cho ti thi im thch hp cho vic cho bn. Khi t chc pht hnh mun tin hnh t pht hnh nhng khng thng nht v gi POP vo thi im h s ng k pht hnh c hiu lc, gi POP c th c xc nh cn c theo Quy nh 430A. Quy nh ny to ra c ch cho php h s ng k pht hnh c cng b c hiu lc

m khng cn c thng tin v gi. Nu t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh thng nht nh gi theo Quy nh 430A th h phi thc hin trong vng 5 ngy lm vic thng nht gi m cc t chc bo lnh s mua chng khon. Nu t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh khng thng nht c gi POP trong thi hn th hp ng bo lnh pht hnh chm dt. f n nh th trng Cc t chc bo lnh c th gp phi kh khn trong vic phn phi chng khon nu gi chng khon trn th trng gim xung di gi POP trc khi hon thnh vic phn phi. gim thiu kh khn ny, t chc bo lnh chnh c th n nh gi POP bng cch mua chng khon vo ti khon ca t hp. Vic n nh th trng ch c thc hin theo Quy nh lob-7 ca Lut chng khon. Vic n nh c th c thc hin trn bt k th trng no m chng khon cho bn c giao dch. Nu vic mua n nh c thc hin trn s giao dch th s do cc chuyn gia lp gi thc hin. Nu mua trn th trng OTC th s do cc cng ty chng khon t doanh thc hin. Khi thc hin mua n nh, ngi mua phi thng bo cho ni nhn lnh rng vic mua ' ny nhm mc ch n nh, khng phi l cc giao dch th trng m. T hp bo lnh ch c t mua n nh trn mt th trng vi cng mc gi. Tuy nhin, nu c nhiu giao dch mua n nh th trng th cng ty chng khon s ng ra thc hin trn th trng OTC. T chc bo lnh c th khng thc hin cc giao dch n nh th trng trong cc t cho bn "theo th trng". Trong mt t cho bn theo th trng th gi cho bn khng c c nh m thay i trong qu trnh cho bn. Quy nh lob-7 ra nhng quy tc phc tp xc nh gi t mua nhm n nh tu theo c im th trng ca chng khon lin quan. g Phn b vt mc AAU cho php t chc bo lnh chnh phn b vt mc s chng khon cho t hp. Vic phn b vt mc c ngha l chp nhn cc n t mua nhiu chng khon hn s c cho bn. Nu t chc bo lnh chnh quyt nh phn b vt mc, t hp s phn phi khng chng khon. Mc ch ca vic phn b vt mc l m bo ton b t pht hnh s dc bn ht, thm ch c khi mt s ngi quan tm khng mua s chng khon t Ngoi ra, vic phn b vt mc cn to ra sc mua su khi kt thc t cho bn nhm h tr gi chng khon. S chng khon phn b vt mc do cc t chc bo lnh thc hin theo t l cam kt ca mnh. Nu t chc bo lnh chnh phn b vt mc, t hp thng b p dc mt phn hoc ton b s chng khon phn phi khng bng cch thc hin quyn la chn phn b vt mc, i khi c gi l "giy xanh" ("Green Shoe"). Quyn la chn phn b vt mc c quy nh trong hp ng bo lnh, cho php cc t chc bo lnh mua thm mt s chng khon nht nh ca t chc pht hnh theo gi chit khu ca t hp b vo s chng khon phn b vt mc. Cc t hp bo lnh thng phn b vt mc nhiu hn c s lng chng khon h s c quyn la chn c mua thm, nhm to ra mt v th on v chng khon v s dng n mua li chng khon cho t hp t nhng ngi mua trc ch nhm quay vng nhanh kim li ch khng phi u t Kha s Vic kho s bn chng khon ca cc t chc bo lnh thng c thc hin trong 5 ngy lm vic sau khi u ban chng khon cng b h s ng k pht hnh c hiu lc. Vo thi im kho s, cc t chc bo lnh c ngha v thanh ton cho t chc pht hnh tr gi chng khon theo gi POP tr i hoa hng bo lnh. T chc bo lnh c ngha v thanh ton cho t chc pht hnh vo ngy kho s ngay c khi cha hon thnh vic phn phi. Trc khi kho s, mi t chc bo lnh s thng bo cho t chc bo lnh chnh nhng thng tin cn thit

chun b chng ch cho s chng khon bn. Thng tin bao gm tn ngi ng k chng khon v cc c im ca chng ch i din chng khon. Chng khon thng c ng k di tn ca ngi c u nhim, chng hn Cede (l cng ty lu k tn thc). Sau khi tp hp cc thng tin nh vy, t chc bo lnh chnh chuyn cc thng tin ti cng ty in tin ngn hng chun b in cc chng ch. Sau khi chun b xong, cc chng ch c gi ti i l chuyn nhng ca t chc pht hnh. i l chuyn nhng ca t chc pht hnh in cc thng tin cn thit hon thin chng ch, sau k v gi cc chng ch ti cng ty ng k. Cng ty ng k, thng ng thi l i l chuyn nhng, k chng ch ng thi lu s ng k v s lng chng khon c ghi trong mi chng ch. Vic thanh ton c thc hin vo thi im kho s ng thi vi vic chuyn giao cc chng ch. Tuy nhin, cc chng ch khng phi c mang n vo thi im kho s thc t. Hai ngy trc khi kho s, cc i din ca t chc bo lnh chnh c mt ti vn phng ca i l chuyn nhng m bo cc chng khon c chun b hp l. Khi t chc bo lnh thanh ton cho t chc pht hnh, cc chng ch s c trao cho t chc bo lnh chnh ti vn phng ca i l chuyn nhng. 4. Nghip v t vn du t 4.1. Khi nim v phn loi hot ng t vn T trc ti nay, ta tng nghe ni ti nhiu loi trnh hot ng t vn khc nhau nh t vn php lut. t vn u t nc ngoi, t vn y t..., v by gi li c mt khi nim mi l t vn chng khon. Cng nh cc ot ng t vn khc, ni dung ca hot ng t vn chng khon l a ra nhng li khuyn, phn tch cc tnh hung hay thc hin mt s cng vic c tnh cht dch v cho khch hng. i vi cc loi hnh t vn khc, v d nh t vn php lut th tnh chnh xc ca li khuyn l cn thit v c kh nng din ra ng trn thc t. Tuy nhin, i vi hot ng t vn chng khon, do c im ring trong ngnh l gi c thng lun bin ng nn vic t vn v gi tr chng khon rt kh khn, ng thi c th xy ra nhiu mu thun v li ch. c bit l vi hot ng ny, cc nh t vn c th gy ra nhng hiu lm ng tic v n tr v xu hng gi c ca cc loi chng khon - vic ny c th do kh nng ca h hoc do h c tnh gy hiu lm kim li. Do vy, y l mt hot ng nghip v cn c qun l cht ch v i hi phi c nhng gii hn nht nh trong khi thc hin cng vic. phn ln cc nc, ngi ta nh ngha t vn chng khon l nhng hot ng t vn v gi tr ca chng khon nhm mc ch thu ph. Nh vy, h quan nim rng ch c nhng hot ng t vn c thu mi l i tng qun l, cn nhng li khuyn a ra khng c mc ch y s khng phi l i tng qun l, tr phi l nhng li khuyn tht thit nhm lng on th trng v kim li cho bn thn. i vi Vit Nam, vic qun l cc hot ng t vn l cn thit nhng li v cng kh khn trong diu kin ban u, khi cc hot ng kinh doanh chng khon cha i vo quy c, h thng php lut cha cht ch. hiu r v hot ng t vn chng khon, chng ta c th phn loi hot ng ny theo mt s tiu ch nha) Theo hnh thc ca hot ng t vn: c th gm: - T vn trc tip: Tc l khch hng c th gp g trc tip vi nh t vn hoc s dng cc phng tin truyn thng nh din thoi, fax... hi kin.

- T vn gin tip: L cch ngi t vn xut bn cc n phm hay a thng tin ln nhng phng tin truyn thng nh Internet bt k khch hng no cng c th tip cn c nu mun. b Theo mc u quyn ca hot ng t vn: - T vn gi : mc ny, ngi t vn ch c quyn nu kin ca mnh v nhng din bin trn th trng, gi cho khch hng v nhng phng php, cch thc x l nhng quyn quyt nh l ca khch hng. T vn u quyn: Vi nghip v ny, nh t vn t vn v quyt nh h khch hng theo mc u quyn ca khch hng. c) Theo 4 tng ca hot ng t vn: T vn cho ngi pht hnh: Hot ng t vn cho ngi pht hnh tng i a dng, t vic phn tch tnh hnh ti chnh n nh gi gi tr ca doanh nghip, t vn v loi chng khon pht hnh hay gip cng ty pht hnh c cu li ngun vn, thu tm hay sp nhp vi cng ty khc. - T vn u t: L hot ng t vn cho ngi u t v thi gian mua bn, nm gi, gi tr ca cc loi chng khon, cc din bin ca th trng. Cc cch phn loi hot ng t vn nh vy an xen vo nhau v lm nn tnh phong ph ca hot ng ny. Mun i su hn vo tng hot ng mt ta c th i theo cch phn loi th ba, t c ci nhn tng quan i vi ton b nghip v. 4.2. iu hin v nguyn tc ca hot ng t - iu kin v vn v nhn s V hot ng t vn l hot ng kinh doanh hiu bit nn cc yu cu v vn ti thiu i vi hot ng ny khng ln, lng vn vi nghip v ny ch cn duy t cc hot ng bnh thng ca cng ty nh thu vn phng, tr lng nhn vin, chi ph hnh chnh khc... Vi Vit Nam, theo Ngh nh 48, vn php nh vi hot ng ny l 3 t ng. Vi nhiu nc pht trin nh M, do tnh cht ca nghip v ny, cc cng ty chuyn hot ng t vn phi l cc cng ty trch nhim v hn, tc l c t chc theo hnh thc doanh nghip t nhn hay ph bin hn l cng ty hp danh. Tuy nhin, nhiu nc ang pht trin, cc cng ty ny vn c th l cc cng ty trch nhim hu hn. Tuy cc iu kin v vn i vi mt cng ty t vn khng ln nhng nhng yu cu v nhn s li rt cht ch. Nhng ngi lm cng tc t vn phi c kin thc chuyn mn rt su trong lnh vc ca mnh. Ring i vi ngnh chng khon, h phi c giy php hnh ngh t vn chng khon vi cc yu cu cao hn nhng ngi ch lm mi gii thng thng. Nhng yu cu ny c th bao gm cc loi bng cp nh ti thiu phi tt nghip i hc v phi vt qua mt s k thi do ngnh chng khon t chc. Thng l k kim tra ca hip hi cc nh kinh doanh chng khon. Ring vi Vit Nam, trong thi gian u, do cha th c hip hi cc nh kinh doanh chng khon nn xy dng th trng, U ban Chng khon Nh nc s l c quan chu trch nhim o to nhn lc cho ngnh chng khon thng qua Trung tm o to ca mnh. Nguyn tc: Hot ng t vn l vic ngi t vn s dng kin thc, chnh l vn h b ra kinh doanh, nhng nhng bo co phn tch ca h li c tc ng tm l rt ln n ngi c t vn v c th lm cho ngi c t vn hng li hay b thit hi. Nh t vn phi lun l nhng ngi thn trng khi a ra nhng li bnh lun v gi tr ca cc loi chng khon; nu ngi u t c li, kim c tin t nhng li t vn ny th h s vui mng nhng nu h b thit hi th h s tm kim cc nh t vn phn nn, thm ch bt bi thng. Do vy, kh hnh ng, nh t vn cn t ra v tun theo mt

s nguyn tc nht nh, ti thiu nh sau: 1 Khng bo m chc chn v gi tr ca chng khon: gi tr chng khon khng phi l mt s c nh, n lun thay i theo cc yu t kinh t v tm l. Gi in ca chng khon. l tng hp quan mm ca cc nh u t v loi chng khon , do vy n c th thay i lien tc cng vi nhng thay i trong nhn nh ca cc nh du t. 2. Lun nhc nh khch hng rng nhng li t vn ca mnh c th l khng hon ton chnh xc v khch hng cn bit rng nh t vn s khng chu trch nhim v nhng li khuyn . 3. Khng c d d mi gi khch hng mua hay bn mt loi chng khon no , nhng li t vn phi c xut pht t nhng c s khch quan l s phn tch tng hp mt cch l gch, khoa hc. Nhng nguyn tc ny xem ra c v n gin nhng li rt kh thc hin. Khi mt nh mi gii thc hin hot ng ca mnh, h c th s phm phi mt s sai lm k rn v s l nguyn nhn dn n nhng mu thun gia khch hng vi nh mi gii . 4.3. Hot ng nghip v - T vn cho ngi pht hnh: y lun lun l mt mng hot ng quan trng, song song vi mng hot ng t vn u tu. Hot ng ny c thc hin tt s gp phn h tr pht trin cc doanh nghip v to ra nhng loi hng ho c cht lng cho th trng. T vn cho ngi pht hnh c th gm: - Phn tch tnh hnh ti chnh ca doanh nghip: Nh t vn chng khon l chuyn gia nh gi v tnh hnh ti chnh doanh nghip, h phn tch cc loi chng khon ch yu bng phng php nh gi tnh hnh ti chnh ca ngi pht hnh chng khon . Do vy, vic hn tch ti chnh ca cc nh t vn s gip doanh nghip nhn thc dng c chnh mnh, t c cc bin php ci thin tnh hnh. - Gip ngi pht hnh xc nh chnh xc gi tr ca doanh nghip: L vic xc nh cc ti sn hu hnh nh my mc, nh xng... v cc ti sn v hnh nh uy tn, nhn hiu thng mi, bng pht minh sng ch... y l mt cng vic y kh khn, phc tp. Vic xc nh gi tr cc 'ti Bn hu hnh nh my mc, thit b c th khng kh khn lm trong iu kin cc th trng my mc v thit b c hot ng mnh, mc d nu cc loi my mc l nhng thit b c chng th vic xc nh cng s c nhng nguyn tc nht nh. Vn tr nn phc tp hn khi ta xc nh gi tr cc ti sn v hnh. Cc bng pht minh sng ch, cc nhn hiu thng mi lun c nh gi khc nhau tu theo tng ngi mua. Xc nh gi tr doanh nghip l khu quan trng trc khi pht hnh chng khon v n dng nh gi chng khon pht hnh, c bit l khi doanh nghip mi ht hnh chng khon ra cng chng ln u. Thng thng, trc khi cng doanh nghip thng nht nh gi, cc cng ty chng khon s thm d tnh hnh th trng, tm hiu s a thch v quan im gi c ca nhng ngi mua tim nng i vi loi chng khon . - T vn v loi chng khon pht hnh: Tu theo iu kin c th m xc nh doanh nghip nn pht hnh c phiu hay tri phiu. Nu pht hnh c phiu th cn phi theo di thi ca cc c ng hin thi v t l s hu ca h c th b gim i trong doanh nghip. Tuy nhin, t l s hu ch c nh hng vi nhng c ng ang nm quyn kim sot, cn vi nhng ngi coi c phiu ch n gin l mt khon du t th li vui mng v diu ny. Nu c phiu ca mt doanh nghip pht hnh rng ri cho

cng chng th cng ty s thu c nhiu iu li v bn thn cc c ng cng c li khng t. Khi c phiu c pht hnh rng ri th thng thng gi c ca chng tng ln, ng thi li c mt th trng cho c phiu , gip nhng ngi u t c th thu hi vn d dng bng cch bn li c phiu ca mnh. Trong trng hp doanh nghip quyt nh pht hnh tri phiu th vic xc nh mc tn nhim l cng vic bt buc. Cc nh t vn c th gip doanh nghip xc nh mc tn nhim trn c s kh nng tr n. Cc cng ty c mc tn nhim cng cao cng c kh nng pht hnh tri phiu vi li sut thp v d dng thu ht nhng ngi u t Qu trnh xc nh mc tn nhim l mt qu trnh phc tp. Nh t vn phi xem xt mi kha cnh lien quan n hot ng sn xut kinh doanh ca cng ty, nht l cc dng tin thu nhp, tnh n nh ca cc dng thu nhp ny. Vic xem xt cn phi da vo qu kh v trin vng tng lai ca doanh nghip. V vic xc nh mc tn nhim c lin quan rt ln n chi ph vay vn ca cc doanh nghip nn uy tn ca nh t vn l v cng quan trng. Ngi ta s ch tin theo nhng nh t vn c uy tn, c kinh nghim v lun lun nhn nhn s vic mt cch khch quan. Mt s nh gi sai lch ca nh t vn s lm cho th trng c cch nhn khng ng v mt nh pht hnh, v mt l081 chng khon no , v c th dn n nhng din bin khng tt trong tm l ca cc nh u t. - T vn ti c cu ngun vn: Khi mt doanh nghip nhn thy, hay thng qua qu trnh t vn m nhn thy c cu vn ca mnh khng ph hp vi cc iu kin kinh doanh hin ti, khng ph hp vi ngnh ngh ca mnh th h s tm cch ti c cu ngun vn nng cao hiu qu v m bo kinh doanh an ton. Trong trng hp ny, cng ty chng khon l i tc thch hp v n l nh chuyn mn trong inh vc ti chnh. T vn hp nht doanh nghip: Khi mt doanh nghip mun thu tm doanh nghip khc hay hp nht vi mt doanh nghip khc, n s tm n mt cng ty chng khon nh tr gip cc vn k thut, phng php tin hnh th no l ph hp v tn km chi ph, cch thc c cu ngun vn sau khi sp nhp. cc nc, hot ng t vn ny rt pht trin v n xut pht t nhu cu thc t ca hot ng kinh doanh. T vn u t. y l hot ng rt ph bin trn th trng th cp, n din ra hng ngy, hng gi, di nhiu hnh thc khc nhau. c th l nhng li khuyn hay nhng bn tin, nhng bi phn tch hoc nhng hp ng dch v. Mi hnh thc u c nhng c im ring, v vic thc hin v gim st mi hnh thc ny li c nhng tnh cht khc nhau. r hn v vn ny, ta c th i vo tng hot ng c th: T vn trc tip: Hot ng ny thng din ra cng vi hot ng mi gii. Khi khch hng gi in thoi ti cho nh mi gii, thng ngi ta s hi rng: "Gi c hm nay nh th no" v sau khi c nghe tr li, h c th mun bit quan im ca nh mi gii v xu hng gi c. Trong trng hp ny, nh mi gii khng c php nh gi v xu hng gi c ca chng khon m ch c nu nhng s kin thc t din ra mt cch trung thc v h tr cho nh u t mun mua bn bng cch khuyn ngi du t v mc gi t hp l c th mua bn dc. vic qun l hot ng ny v cng kh khn v rt kh tm dc bng chng v cc hnh v t vn ca nh mi gii, ng thi c th hot ng t vn m khng cn c giy php. iu c th dn n nhng lng lo v cht lng ca hot ng t vn, gy nn nhng mu thun gia vic qun l v thc t hot ng ca cng ty mi gii. Hn na, nghip v t vn loi ny c nhng mu thun vi hot ng t doanh. Nu khng tch bit cc hot ng ny trong cng mt cng ty th c th nh mi gii nu cn bn mt loi chng khon no th

s khuyn khch hng mua vo N nu h cn mua th li kbuybn khch hng bn rao . Cung cp thng tin va nh gi tnh hnh: Trc y vic cung cp thng tin dc hiu l vic pht hnh cc bn tin di hnh thc giy t Ngy nay vi nhng tin b ca cng ngh thng tin hin i, vic cung cp thng tin c th di hnh thc giy t c th l qua cc phng tin truyn thng, c bit l Internet. Cc bn tin ny c lc ch n gin l a ra nhng con sbi~n ng gi c: cc bo co ti chnh, bo co Linh hnh kinh doanh ca cc cng ty nim yt. Tuy nhin, cc bn tin hp dn hn, ngi ta thng c km nhng li phn tch v nh gi tnh hnh th trng, tnh hnh gi c ca cc loi chng khon Ngi ta c th dng li vn hay nhng biu phn tch, nhng biu ny thng c xy dng theo nhng l thuyt th trng nht dnh hoc theo nhng nh gi ring ca tng nh t vn. Vic phn tch cc tnh hung thc t cng c th rt khc nhau. C ngi quan nim rng tnh hung din bin nh vy l tt, l hp l, li c ngi cho rng cng tnh hung ny, din bin nh vy l rt xu. Vic phn bit ranh gii gia t vn kiu ny vi lng on th trng cng khng hon ton r rng. Nu mt nh t vn c php pht ngn thoi mi, h rt c th s lm nh hng n tm l ca cc nh u t. Ai cng bit rng cc nh t vn l nhng chuyn gia trong lnh vc ca h, h c nhiu thng tin v kin thc hn nhng ngi khc, do vy h c th nh gi tnh hnh chnh xc hn v nhng li pht ngn ca h c th tr thnh nhng li tin on, nh hng cho ton b th trng. Nh t vn thng nh gi tnh hung theo kin thc, kinh nghim v t duy ch quan, do vy vic nh gi tnh hung ca mi nh t vn l khc nhau. Theo t duy thng thng, khng ai t coi mnh l sai c, mt nh t vn cng vy, h lun khng nh nhng phn tch, d on ca mnh l chnh xc, c cn c khoa hc. Mt khc, h li 'khng phi chu trch nhim v nhng d on ca mnh, h ch phn tch cn quyn quyt nh li l ca cc nh u t. Khi mt nh t vn mun lng on th trng, anh ta c th lo li nhng phn tch, nh gi v d on xu hng th trng theo hng m mnh mun, to ra tm l lm theo ca cc nh u t v thu li bt chnh. Nh t vn cng c th p dng hay t pht minh ra nhng cng thc phc tp, kh hiu v nh gi tnh hnh da trn nhng cng thc . Nhng ngi bnh thng, khng c kin thc v lnh vc ti chnh s khng th hiu ni nhng cng thc nh vy m ch cn bit ht theo s dn dt ca ngi vit. Tuy nhin, vic qun l hot ng ny d sao cng kh khn hn so vi qun l hot ng t vn trc tip v cc bn tin, bn bo co nh gi l nhng bng chng v hnh vi ca nh t vn. C quan qun l nh nc yu cu nh t vn phi c kin thc, kinh nghim cng nh hi khch quan khi nhn nhn s vic. Thi khch quan ca nh t vn chnh l thc o o c cng vic ca anh ta. C quan qun l c th bt nh t vn khi lm cc bo co phi nhn nhn s vic mt cch ton din, nh gi trn c s tng hp cc s liu, khng c php thin lch v mt hay mt vi s kin no m b qua nhng s kin khc. Nh t vn cng khng c php a ra nhng li khng nh nh: "Ngy mai gi c phiu A ln" v n tuy l mt li nh gi nhng li mang tnh li ko, kch ng cc nh u t hm sau x vo th trng ny. Nh vy, vic d on tnh ' hnh th trng khng c php mang tnh ngn hn. nh gi v mt loi chng khon no phi c tnh di hn, tc l trn c s cc phn tch v m v vi m, nh gi trin vng lu di ca mt loi chng khon no . Tnh khch quan v chnh xc ca nhng bn tin phn tch chnh l

uy tn, cht lng ca nh t vn v anh ta ch c th tn ti nu lm c iu . Mt im quan trng khc l, nu nh t vn ng thi kim thm nhiu hot ng dch v khc th hot ng t vn cng lm nh hng n uy tn chung. Mt nh mi gii t vn khng tt s b khch hng ty chay, cn nu anh ta khng hot ng t vn s c t khch hng n vi hot ng mi gii ca anh ta hn. T vn u quyn: y thc cht l hot ng qun l danh mc u t. T trc ti nay, ta nghe ni v hot ng ny trong cc ti liu, k c trong Ngh nh 48, chng ti ch xin cp r hn mt cht v hot ng ny. Trong Ngh nh 48, qun l danh mc u t c nh ngha l hot ng qun l vn ca khch hang thng qua vic mua, bn v nm gi cc chng khon v quyn li ca khch hng. Hiu mt cch nm na, hot ng c ngha l mt hay mt s khch hng c vn nhn ri mun u t, h tm kim mt hnh thc u t c mc' sinh li cao hn so vi ch gi tit kim n thun v cng chp nhn mc ri ro ln hn. Tuy nhin, nhng khch hng ny khng c thi gian v kin thc chuyn mn u t, do vy h chn phng n l thu ngi khc u t gip mnh v tr mt khon ph nht nh. H c th chn phng n mua chng ch u t ca cc qu u t nu nh h ch c t tin v khng quan tm nhiu n cc hot ng u t ca mnh. Nhng nuh c mt s vn ln v mun c quyn quyt nh trong u t th h s thu mt nh qun l danh mc u t, thng l cc cng ty chng khon, gip mnh. Trn thc t, mt s nh u t c s vn nhn ri thng xuyn ln s t mnh t chc i ng qun l danh mc u t ring v h c th tin tng vo i ng ny, ng thi mc chi ph tnh trn tng ti sn dng u t l chp nhn c. Nhng ngi c s vn t hn nhn thy vic thu i ng ring l khng hp l v chi ph cao, h s tm n cc cng ty chng khon, nhng nh chuyn .mn trong lnh vc u t nh gip . Cc cng ty chng khon khi thc hin nghip v ny s c hng ph qun l v c nh u t tr cc chi ph pht sinh khi thc hin du t. H cng c th nhn c nhng khon tin thng nht nh khi hon thnh tt nhim v. Trong khi qun l ti sn cho khch hng, cng ty chng khon phi tun th cc iu kin trong hp ng k kt. Hp ng ny c tho ra trn cc nguyn tc ca lut dn s v tun th cc quy nh ca ngnh chng khon. Trong , cng ty chng khon phi xc nh r vi khch hng l h khng m bo v li nhun u t v mi ri ro ca hot ng u t s do khch hng gnh chu. Hp ng cng phi xc nh r mc u quyn ca khch hng cho cng ty chng khon. Khch hng . c th u quyn ton b cho cng ty chng khon, tc l cng ty chng khon c th c quyn quyt nh v i tng u t, l nhng loi chng khon hay ti sn no, thi im no mua vo, thi im no bn ra. Tuy nhin. d l u quyn ton b nhng m bo quyn li ca khch hng, cng ty chng khon vn phi thng xuyn gi cc thng ho trc v sau kh tin hnh giao dch v kt qu thc hin giao dch. ng thi, hng thng h cng phn gi cho khch hng cc bng k ti sn tnh theo gi t th trng vo thi im bo co. Sau khi nhn c thng bo ca cng ty chng khon v vic chun b giao dch, khch hng c th c kin ng hoc phn i. Nu khch hng khng c kin g cng ty chng khon c quyn hnh ng theo nhng giao kt trong hp ong. Trong trng hp cng ty chng khon thc hin ng cc iu kin hp dng giao dch c thc hin m lc mi c kin phn i ca khch hng th kin v hiu. Hp ng qun l danh mc u t cng c th l hp ng uy quyn mt phn, trong khch hng quy nh r cng ty chng khon ch

c php thay mt mnh thc h~n mt s hot ng no . Cc hot ng ny s phi c ht k y trong hp ng qun l danh mc u t v cng (y chng khon phi tuyt i tun th cc diu kin ny. ~ ~ Nghip v ny cng c mt s mu thun vi nghip v mi gii v nghip v t doanh Cng ty chng khon c th tin hnh nhiu giao dch cho khch hng trn mc cn thit thu ph hoa hng, do vy n cn c qun l cht ch v tch bit trong cng mt cng ty. Nu khch hng chng minh c rng cng ty chng khon thc hin s giao dch nhiu hn mc cn thit th cng ty s phi bi thng thit hi cho khch hng. Mt khc cng ty chng khon khi tin hnh hot ng t doanh c th li dng ti sn ca khch hng kim li cho ring mnh. Do vy, ngoi vic kim tra ca c quan qun l, khch hng cn phi c c ch t bo v nm trnh s trc li ca cng ty chng khon. C ch ny phi do chnh cng ty chng khon t ra v gii thiu khch hng chp thun v bn thn khch hng khng phi l mt nh chuyn mn nn h kh c th ngh ra nhng c ch nh vy. 5. Nghip v qun l danh mc u t y l mt dng nghip v t vn ca cng ty chng khon nhng mc cao hn v trong hot ng ny, khch hng y thc cho cng ty chng khon thay mt mnh quyt nh u t theo mt chin lc hay nhng nguyn tc c khch hng chp thun. C th nu mt s bc m cng ty chng khon phi lm khi thc hin nghip v ny nh sau: Bc 1: Cng ty chng khon v khch hng tip xc tm hiu kh nng ca nhau. Cng ty chng khon phi tm hiu r v khch hng: l t chc hay c nhn, s tin v ngun gc tin nh u t, mc ch u t, thi hn u t ng thi, cng ty phi chng minh cho khch hng thy c kh nng ca mnh, c bit l kh nng chuyn mn v kh nng kim sot ni b, y l hai tiu chun quan trng nht ca cng ty. Kh nng chuyn mn chnh l kh nng u t vn em li li nhun cho khch hng cn kh nng kim sot ni b l vic cng ty c th m bo an ton ti sn cho khch hng, chng li nhng tht thot do s v hay c tnh ca nhn vin cng ty. But. 2: Cng ty v khch hng tin hnh k hp ng qun l. Ni dung hp ng phi quy nh r nhiu yu t s tin v thi hn y thc, mc tiu u t, gii hn quyn v gii hn trch nhim ca cng ty, ph qun l m cng ty c hng. Bc 3: Thc hin hp ng qun l. Trong khi thc hin hp ng, cng ty phi vn dng ht nhng k nng v kinh nghim ca mnh u t vn ca khch hng, ng thi phi tun th trit nhng iu khon quy nh trong hp ng. Nu c nhng pht sinh ngoi hp ng th cng ty phi xin kin ca khch hng bng vn bn v phi thc hin theo ng quyt nh ca khch hng. Ngoi ra, cng ty phi nghim ngt tch ri hot ng t doanh v hot ng mi gii m bo trnh mu thun v li ch. Bc 4: Khi n hn kt thc hp ng hay trong mt s trng hp cng ty gii th, ph sn, ngng hot ng. . . cng ty phi cng vi khch hng bn bc v quyt nh xem c tip tc gia hn hay thanh l hp ng khng. Trong trng hp cng ty chng khon ph sn, ti sn y thc ca khch hng. phi c tch ring v khng c dng tr cc ngha v n ca cng ty chng khon Thc hin nghip v ny cho khch hng, cng ty chng khon va bo qun h chng khon, va u t h chng khon.

Thng thng cng ty chng khon nhn c ph qun l bng mt t l phn trm nht nh trn mt s li nhun thu v cho khch hng. 6. Cc nghip v khc 6.1. Nghip v tn dng y l mt hot ng thng dng ti cc th trng chng khon pht trin. Cn cc th trng mi ni, hot ng ny b hn ch, ch cc nh ch ti chnh c bit mi c php cp vn vay. Thm ch mt s nc cn khng cho php thc hin cho vay k qu. Cho vay k qu l hnh thc cp tn dng ca cng ty chng khon cho khch hng ca mnh h mua chng khon v s dng cc chng khon lm vt th chp cho khon vay . Khch hng ch cn k qu mt phn, s cn li s do cng ty chng khon ng trc tin thanh ton. n k hn d tha thun, khch hng phi hon tr. s chnh lch cng vi li cho cng ty chng khon. rng hp khch hng khng tr c n, th cng ty c quyn s hu s chng khon mua. Ri ro xy ra i vi cng ty chng khon l chng khon th chp c th b gim gi ti mc gi tr ca chng thp hn gi tr khon vay k qu. V th khi cp khon vay k qu, cng ty chng khon phi c nhng nguyn tc ring v m bo thu hi vn v trnh tp trung qu mc vo mt khch hng hay mt loi chng khon nht nh. Nghip v ny thng i km vi nghip v mi gii trong mt cng ty chng khon, v vy quy trnh giao dch v cn bn l ging nhau. C im khc l: nu giao dch mi gii thng s ng ti khon tin mt th giao dch cho vay k qu li s dng ti khon k qu. 6.2. T vn u t v t vn ti chnh cng ty Dch v t vn u t v t vn ti chnh c th do bt k cng ty chng khon hay c nhn no tham gia thng qua Khuyn co. Lp bo co. - T vn trc tip. Thng qua n phm v chng khon thu ph. Hot ng t vn u t l vic cung cp cc thong tin, cch thc, i tng chng khon, thi hn, khu vc. .. v cc vn c tnh quy lut v hot ng u t chng khon. Nghip v ny i hi nhiu kin thc v k nng chuyn mn m khng yu cu nhiu vn. Tnh trung thc ca c nhn hay cng ty t vn c tm quan trng ln. Ngoi dch v t vn u t, cc cng ty chng khon c th s dng k nng t vn cho cc cng ty v vic sp nhp, thu tm, ti c cu vn ca cng ty t hiu qu hot ng ti u. 6.3. Nghip v qun l thu nhp chng khon (qun l c tc) Nghip v ny ca cng ty chng khon xut pht t nghip v qun l h chng khon cho khch hng. Khi thc hin qun l h, cng ty phi t chc theo di tnh hnh thu li chng khon khi n hn thu h ri gi bo co cho khch hng. Tuy nhin, trn thc t cc cng ty thng khng trc tip qun l m s lu k ti trung tm lu gi chng khon. Ngoi cc nghip v k trn, cng ty' chng khon cn c th thc hin mt s hot ng khc nh cho vay chng khon, qun l qu u t, kinh doanh bo him... HOT NG TI CHNH Ging nh cc loi cng ty khc, hot ng ti chnh ca cng ty chng khon cng bao gm vic xc nh kinh doanh ci g thu nhiu li nhun; s dng cc loi ti sn c nh g; ly ngun ti chnh di hn no ch ph cho khon u t ca mnh (i vay hay gi thm c ng); qun l cc loi hot ng thu chi, thanh ton cho khch hng nh th no... Hot ng ti chnh c quan h mt thit vi hot

ng nghip v. S lng nghip v v quy m kinh doanh ln th no th ng vi n l mng ti chnh cng ty nh vy. Phn di y s i su tm hiu cc hot ng ti chnh y ca mt cng ty chng khon. 1. Vn ca cng ty chng khon Vn ca mt cng ty chng khon nhiu hay t ph thuc vo loi ti sn cn ti tr, m loi ti sn ny li dc quyt nh bi loi hnh nghip v m n thc hin. Bo lnh pht hnh v giao dch chng khon (t doanh) l hnh thc kinh doanh cn nhiu vn, bi cng ty chng khon thng phi duy tr s lng ln cc chng khon v bn thn gi ca cc cng c th trng vn (v d c phiu v tri phiu di hn) lun bin ng mnh. Cn hot ng mi gii, thc hin dch v qun l tin, t vn th khng cn vn ln . Ti M, cc ti sn c lin quan dn khch hng ca cc cng ty chng khon thng c ti tr bng ti sn n lin quan n khch hng. Vic ti tr cc khon thm ht ca cng ty chng khon li ph thuc rt nhiu vo chnh loi chng khon c nm gi trong danh mc v quy m, s a dng trong hot ng kinh doanh ca cc cng ty. V d, cc giao dch i vi cc chng khon chnh ph thng c ti tr bng cc hp ng mua li, nhng i vi ti tr cc c phiu li yu cu mt s lng ln thu nhp gi li hoc cc loi vn di hn khc. Ni chung, s' vn cn c thc hin nghip v chng khon c xc nh bng vic cn i gia yu cu v vn php nh v cc nhu cu vn kinh doanh ca cng ty. Theo quy nh ca Hn Quc, c ba loi nghip v chnh c cp php l kinh doanh bun bn, bo lnh v mi gii chng khon. Vn ti thiu ca mt cng ty chng khon kinh doanh mt loi nghip v l 500 triu won, hai loi nghip v l 2 t won v ba loi nghip v l 3 t won. Ngoi ra, mt cng ty chng khon c s vn t 20 t won tr ln c th kinh doanh chng khon quc t, kinh doanh m bo thanh ton cho tri phiu cng ty v kinh doanh bun bn chng ch tin gi c th chuyn nhng. Yu cu vn ti thiu i vi mt cng ty chng khon c t cch tr thnh 'ng ty qun l trong vic bo lnh c phiu v tr81 phiu cng ty khng bao gm tri phiu bo m v tri phiu cm c l 7 t won k c vn gp v vn c phn, vi cc tri phiu khc l 3 t won. Nht Bn, cc yu cu v vn c quy nh nh (Biu ) Ti M, mc vn ti thiu c quy nh l 250.000 USD (tng ng vi 3 t VN). Cc cng ty chng khon chu u chu s diu chnh ca "ch th v mc vn an ton' (CAD), theo , mc vn ti thiu . ban u i vi cc cng ty chng khon giao dch mi gii vlhoc qun l danh mc u t m khng thc hin bo lnh pht hnh chc chn, l 125.000 ECU. Nu mt cng ty chng khon khng c quyn nm gi tin hoc chng khon ca khch hng th mc vn ti thiu ban u c th c gim xung cn 50.000 ECU. Cn nu cng ty c php mua bn cho chnh mnh hay bo lnh pht hnh, th mc vn phi l 730.000 ECU. 2- C cu vn C cu vn l s pha trn ca cc khon n v vn c ng hoc vn gp ca cc thnh vin m cng ty s dng ti tr cho cc hot ng ca mnh. Cng ging nh cc loi cng ty khc, vic huy ng vn ca cng ty chng khon c tin hnh trong ni b thng qua vic gp vn ca c ng, hoc tin hnh ngoi cng ty, thng qua h thng ngn hng hoc th trng vn, tu theo quy m v tnh cht ca n. Cc cng ty chng khon l cng ty trch nhim hu hn ni chung cng phi da vo cc thnh vin, vo cc khon vay ngn hng hoc tho thun cho vay khc. Cc cng ty c phn th vn c th huy ng t c ng, t vic pht hnh cc c phiu, tri phiu hoc cc loi

chng ch khc ra cng chng, thm ch trong mt s trng hp c th huy ng vn t th trng nc ngoi. Vic huy ng vn v c cu vn ca cc cng ty chng khon c cc c im chung nh sau: Cc cng ty chng khon thng huy ng phn ln ti sn vo vic pht hnh c phiu. Cc cng ty ph thuc tng i nhiu vo cc khon vay ngn hn. Nh Hn Quc, trn 90% cc khon n ca cc cng ty chng khon l ngn hn, cn M, t l ny l 50-60% thng qua cam kt bn chng khon ri mua li. Cc chng khon c th em ra mua bn trao i trn th trng thng chim phn ln, khong 40-60% tng gi tr ti sn v 90% tng gi tr c phiu. cc nc cng nghip mi hay cc nc ang pht trin, thng thng cng ty chng khon khng c vay vn nc ngoi (do qu trnh quc ni ho phn vn), trong khi a s cc nc pht trin li cho php iu ny. T l n l tu tng cng ty chng khon nhng phi tun theo cc quy nh ca cc cp qun l. Nh Hn Quc, Singapore, tng cc khon n khng c php qu 5 ln vn t c ca cng ty, cn M th cho php ti 15 ln. S- Qun l vn v hn mc kinh doanh Trong qun l vn ca cng ty chng khon, ngoi vic xc nh t l n nh d ni trn, cc cng ty chng khon thng phi duy tr mt mc vn kh dng m bo kh nng thanh ton cho ngi u t (v d Hng Kng l 3 tu m Hng Kng). Vn thanh khon dc nh ngha l phn vt tri ca ti sn kh dng so vi cc ngha v n cng cp ' bao gm c cc iu chnh v ti chnh. Khi qun l cc khon tin gi ca khch hng, chng hn Hn Quc, cng ty chng khon phi 10% s tin gi y KSFC (Cng ty ti chnh chng khon Hn Quc) nhm phc v nhu cu rt tin ca khch hng. Cc cng ty bun bn chng khon cho chnh mnh thng phi mt t l d tr trn mc li tc giao dch rng git trading gang cn cc cng ty mi gii duy tr t l d tr tnh trn tng doanh thu, vi mc ch b p cc khon l trong kinh doanh chng khon nm ( Hn Quc, t l ny tng ng l 70% vi cng ty t doanh chng khon v 0,02% doanh thu vi cng ty mi gii). Ngoi ra, cc cng ty chng khon cn phi trch phn trm li rng hng nm lp qu b sung vn iu l cho n khi bng mt mc phn trm no ca mc vn iu l Qu ny c dng b p cc thm ht trong tng lai. V hn mc kinh doanh, ty theo tng nc m c cc quy nh khc nhau. y ch n c Hn Quc v Singapore: - Cng ty chng khon Hn Quc khng c: . S dng qu 60% gi tr ti sn rng mua c phiu nim yt. u t qu 5% tng s c phiu ca mt cng ty c nim yt. - Cng ty chng khon Singapore khng c: u t qu 30% vn vo mt loi chng khon c nim yt ti mt s giao dch. u t qu 10% vn vo mt loi chng khon khng c nim yt. 4. K ton cng ty K ton l mt h thng chc nng cung . cp cc thng tin ti chnh hu dng che vic ra cc quyt nh kinh doanh v kinh t, thng qua vic ghi chp, sp xp c h thng, chuyn giao cc hot ng ti chnh ca mt cng ty. Cng vic ca mt h. thng k ton bao gm: Ghi chp thng tin ti chnh. Bo co thng tin ti chnh. Hai khi cng vic ny s. c cp c th trong phn ch k ton ca cng ty chng khon. CHNG V/II C V HOT NG CA QU U T

I KHI NIM V QU T u u t l g? qu u t ti M c nh ngha l cc t chc hnh phi ngn hng thu nhn tin t mt s lng ln nh u t v tin hnh u t s vn vo cc ti ti chnh c tnh thanh khon di dng tin t v cc c ca th trng ti chnh. qu tn thc theo m hnh ca Nht Bn c coi t s8n phm c hnh thnh nhm u t s tin p c t mt s ln cc nh u t vo chng n (c phiu v tri phiu) ch yu di s qun l nhng ngi khng phi l ngi du t v phn phi hun thu c cho cc nh u t theo t l vn m ng gp vo qu. c nh ngha trn, ta 'c th rt ra nh ngha g cho qu u t. Qu du t c coi l mt phng u t tp th, l mt tp hp tin ca cc nh u c u thc cho cc nh qun l du t chuyn n tin hnh u t mang li li nhun cao nht cho nhng ngi gp vn. Qu u t c phn thnh nhiu loi khc nhau da vo cc tiu ch khc nhau. 1.1. Cc li ch c bn ca ngi u t khi thc hin u t qua qu a. a dng ho danh mc u t, gim thiu ri ro y l mt tng m rng r chng khon ca bn. Mt danh mc u t a dng ho tt ca t nht 12 loi c phiu. Cc qu c bt k ni no t mt t hoc nhiu hn cho n vi trm loi c phiu trong cc danh mc u t ln hn. Mt danh mc u t a dng ni chung duy tr c s tng trng tt ngay c khi c mt vi loi c phiu trong danh mc b gim gi, cn cc c phiu khc th li tng gi hn mc mong i,. to ra s cn bng cho danh mc. b. Qun t u t chuyn nghip Cc qu u t c qun l bi cc chuyn gia c k nng v giu kinh nghim ngi m c la chn nh k cn c vo tng li nhun h lm ra. Nhng chuyn gia khng to ra li nhun s b thay th. Mt s ln cc nh qun l v cc i qun l c c bng thnh tch tuyt ho. Mt trong nhng nhn t quan trng trong vic chn la qu u t tt l qu phi c qun l tt nht. c Chi ph hot ng thp Do cc qu u t l cc anh mc u t c qun l chuyn nghip cho nn chng ch gnh mt mc hoa hng giao . dch thp hn so vi cc c nhan, d cc c nhn ny k hp ng vi cc nh mi gii chit khu tht, nht. Mt qu tng h c th ch thanh ton mt vi xu trn mt c' phiu cho mt giao dch c phiu _l ln, trong khi mt ' c nhn c( th phi thanh ton so xu trn mt c phiu hoc nhiu hn th cho mt giao dch tng t. Chi ph giao dch thp c th. c .hiu nh l hot ng:u. t ~t~hn~ Vai tr' c~'q~ ut~ trn th trng' chng khon - Gp phn huy ng vn cho vic pht trin nn kinh t ni chung v gp phn vo s pht trin ca th trng s cp Cc qu u t tham gia _ bn lnh phu hnh tri phiu chnh ph v tri phiu doanh nghip, cung cp vn cho pht trin cc ngnh. Vi chc nng ny, cc qu u t gi vai tr' quan trng.hin th trng s cp. Gp phn vo vic n nh th trng th cp. Vi vai tr l cc t chc u t chuyn nghip trn th trng chng khon, cc qu u .t gp phn bnh n gi c giao dch trn th trng th cp.. .gp phn Vo s pht trin ca th trng ny thng qua cc hot ng u t chuyn nghip vi cc phng php phn .tch u t khoa hc. - To cc phng thc huy ng vn a dng qua th trng chng khon. Khi nn kinh t nh~ trin v cc ti sn ti chnh ngy cng to kh nng sinh li hn, ngi u t c

khuynh hng mun c nhiu dng cng c ti chnh u t p ng nhu cu ca ngi u t, cc qu du t hnh thnh di nhiu dng sn phm ti chnh khc nhau nh thi gian o hn, kh nng sinh li, an x hi. ho hot ng au t chng khon. Qu u t to mt phng thc u t c cc nh u t nh, t c s hiu bit v chng khon a thch. N gp Phn tng tit kim ca cng chng u t bng vic thu ht tin u t vo qu. II. CC LOI HNH QU U T 1. Da vo ngun vn huy ng 1 1. Qu u t tp th Qu u t tp th l qu huy ng vn bng cch pht hnh rng ri ra cng chng. Nhng ngi du t vo qu c th l cc th nhn hoc cc t chc kinh t, nhng da phn l cc nh u t ring l, t am hiu v th trng chng khon. Qu u t tn th cung cp cho cc nh u t nh phng tin u t m bo a dng ho u t, gim thiu ri ro, chi ph u t thp vi hiu qu u t cao do tnh chuyn nghip ca u t mang li. 1.2. Qu u t t nhn Khc vi qu u t tp th, qu u t t nhn huy ngy cng to kh nng sinh li hn, ngi u t c khuynh hng mun c nhiu dng cng c ti chnh u t p ng nhu cu ca ngi u t, cc qu du t hnh thnh di nhiu dng sn phm ti chnh khc nhau nh thi gian o hn, kh nng sinh li, an ton x hi. ho hot ng au t chng khon. Qu u t to mt phng thc u t c cc nh u t nh, t c s hiu bit v chng khon a thch. N gp Phn tng tit kim ca cng chng u t bng vic thu ht tin u t vo qu. II. CC LOI HNH QU U T 1. Da vo ngun vn huy ng 1 1. Qu u t tp th Qu u t tp th l qu huy ng vn bng cch pht hnh rng ri ra cng chng. Nhng ngi du t vo qu c th l cc th nhn hoc cc t chc kinh t, nhng da phn l cc nh u t ring l, t am hiu v th trng chng khon. Qu u t tn th cung cp cho cc nh u t nh phng tin u t m bo a dng ho u t, gim thiu ri ro, chi ph u t thp vi hiu qu u t cao do tnh chuyn nghip ca u t mang li. 1.2. Qu u t t nhn Khc vi qu u t tp th, qu u t t nhn huy thng qua cc nh mi gii. 2.2. Qu u t dng m Qu lin tc pht hnh c phiu/chng ch u t ra cng chng v thc hin vic mua li c phiulchng ch u t khi ngi u t c nhu cu thu hi vn. c im quan trng i vi qu u t dng m l gi ca c phiulchng ch u t ca qu m lun gn trc tip vi gi tr ti sn thun ca qu. C phiu}chng ch u t ca qu dng m khng giao dch trn th trng th cp m giao dch thng vi qu hoc cc i l c u quyn cua qu. 3. Da vo c cu t chc v hot ng ca qu 3.1. Qu u t dng cng ty Trong m hnh ny, qu u t l mt php nhn y , tc l mt cng ty c hnh thnh theo quy nh ca php lut tng nc v c quan iu hnh cao nht ca qu l hi ng qun tr qu. Cc nh du t gp vn vo qu l cc c ng v h c quyn bu ra cc thnh vin

hi ng qun tr. Cc t chc tham gia vo c cu hot ng ca qu u t dng cng ty l cng ty qun l qu, ngn hng bo qun. Ngoi ra, tu tng nc, cn c s tham gia ca cc i l chuyn nhng v nh bo lnh pht hnh chnh. Hi ng qun tr qu u t do cc c ng bu ra, c nhim v chnh l qun l ton b hot ng ca qu, la chn cng ty qun l qu v gim st hot ng u t ca cng ty qun l qu, hng nm xem xt li hoc t chi cc hp ng vi cc cng ty qun l qu nu cng ty qun l qu hot ng khng c hiu qu. Trong m hnh ny, cng ty qun l qu hot ng nh mt nh t vn u t do hi ng qun t qu thu qun ly u t v h c hng ph t vic qun l u t Thng thng, cc cng ty qun l qu c i ng cc nh iu hnh qu rt chuyn nghip. H c trnh nghin cu v phn tch u t rt cao. Nh t vn u t c trch nhim tin hnh phn tch u t, qun l danh mc u t v thc hin cc cng vic qun tr kinh doanh khc. C mt vi qu, vic qun l u t v qun tr kinh doanh ni chung tch ri nhau do cc t chc khc nhau m nhn. Ngn hng bo qun l ni gi v bo qun cc ti sn ca qu, ng thi tin hnh giao hoc nhn cc chng khon cho qu trong cc giao dch Ngoi cc t chc tham gia chnh nu, tu tng nc cn c th c cc di l chuyn nhng hoc nh bo lnh pht hnh chnh tham gia vo h08t ng ca qu du t. i l chuyn nhng thng c u nhim tin hnh vic bn hoc mua li c phn ca qu (nu quy l qu dng m). Nh bo lnh pht hnh chnh gip quy cho bn v phn phi c phn ca qu cho cc nh u t 3.2. qu u t dng hp ng Quy u t dng hp ng cn c gi l m hnh qu tn thc u t. Mt c im khc bit c bn vi m hnh qu u t dng cng ty l trong m hnh ny qu u t khng phi l mt php nhn. Qu hon ton ch l mt lng tin nht nh do cc nh u t ng gp hnh thnh nn qu. M hnh ny th hin r vai tr ca ba bn tham gia vo hot ng ca qu: cng ty qun l qu, ngn hng gim st v bo qun, v cc nh u t. Cng ty qun l qu ng ra thnh lp qu, tin hnh vic huy ng vn, thc hin vic u t theo nhng mc tiu ra trong iu l qu. Ngn hng gim st v bo qun m hnh ny c vai tr quan trng hn nhiu so vi ngn hng bo qun trong m hnh cng ty. Ngoi vai tr bo qun 'vn v cc ti sn ca qu, ngn hng gim st, bo qun cn lm nhim v gim st hot ng ca cng ty qun l qu m bo vic tun th cc mc tiu v chnh sch u t ra. Quan h gia cng ty qun l qu v ngn hng gim st, bo qun c th hin bng hp ng qun l gim st trong quy nh quyn li v ngha v ca hai bn trong vic thc hin v gim st vic u t bo v quyn li ca cc nh u t. Ngi u t l nhng ngi gp vn vo qu v u thc vic u t cho cng ty qun l qu m bo kh nng sinh li cao nht t khon vn ng gp ca h. Vic gp vn ca cc nh u t c th hin bng vic h mua cc chng ch u t do cng ty qun l qu thay mt qu pht hnh. Cc nh u t trong m hnh ny khng phi l cc c ng nh m hnh qu u t dng cng ty m ch n thun l nhng ngi th hng kt qu kinh doanh t hot ng u t ca qu. III- HNH THI Q U T TI MT S TH TRNG CHNG KHON TRN TH GII 1. M

Cc loi hnh qu u t chnh ti M theo Lut cng ty u t 1940: + Cng ty pht hnh chng ch lm mnh gi (Face- Amount Certicate Company): loi hnh cng ty ny hu nh khng cn tn ti na. Cc nh u t vo cng ty pht hnh chng ch ghi mnh gi tr mt khon c nh hng thng cho cng ty u t u t s tin vo cc cng c n c cht lng cao nht nh cc cng c n ca chnh ph M v cc tri phiu cng ty v a phng xp hng AAA. Chng ch cam kt vi ngi u t mt t l sinh li m bo ti mt ngy c nh, v d l 10 nm, chng ch o hn v ngi u t s nhn c khon tin bng mnh gi d quy nh. Tng s tin ngi u t phi tr t hn s tin mnh gi vi khon chnh lch l li sut tch lu trn khon u t. + Cng ty qun l (Management~ Company): l mt qu u t c t chc di dng mt cng ty, pht hnh c phn. Cng ty u t s dng nh t vn u t, hay ngi qun l u t quyt nh loi chng khon no s a vo danh mc du t ca qu. Ngi qun l c ton quyn qun l danh mc u t, mua bn chng khon ph hp vi cc mc tiu u t ca qu. Cng ty qun l c cu trc di hai dng: cng ty u t dng m v cng ty u t dng ng. Cng ty qun l dng m l cc cng ty u t c bit di tn cc qu tng h (mutual fund) v c dng cng ty u t rt ph bin M. Cng ty ch pht hnh c phiu ph thng v thc hin vic mua li bt k lc no. Cu trc vn ng vn ca cc qu tng h tng t nh mi qu u t dng m. . Cng ty qun l dng ng l cng ty ch pht hnh mt ln. Cu trc vn ng tng t nh cc loi qu du t dng ng. . + n v tn thc u t (Ung Investment Trust): l mt dng cng ty u t c t chc theo kiu "hp ng tn thc" (trust indenture) thay v lp cng ty. Qu nht hnh "n v chng ch hng li" biu hin cho phn li ch i vi cc loi chng khon trong qu. C hai dng "n v tn thc u t" l: tn thc c nh (fixed trust) v tn thc tham gia (participating trust) Tn thc c nh: qu tn thc la chn danh mc cc chng khon (ch yu l tri phiu) u t. Mt khi danh mc u t thit lp s khng c bt k s thay i no ' lin quan ti cc chng khon cu thnh danh mc, khng c bt k s giao dch thm no, k c mua v bn. Qu khng cn s qun l u t. Quy s bn cc "n v" ca danh mc u t c nh cho cc nh u t. Tn thc tham gia: thay v qu la chn cc loi chng khon du t, qu du t vo c phn ca mt cng ty qun l, thng thng l c phn ca cc qu tng h. Bng cch ny, nhng ngi mua chng ch hng li ca cc ' tn thc tham gia" tham gia gin tip vo vic mua cc c phn ca cc quy tng h. 2. Anh Cc qu u t ti Anh tn ti di hai loi hnh: qu tn thc u t (investment trust) v qu tn thc n v (ung trust): + Qu tn thc u t (ITCS) l loi hnh cng ty trch nhim hu hn v khng phi l hnh thc tn thc di kha cnh php l. ITCS c bit n nh l qu u t dng ng. Nhng nh u t trong ITCS mua cc c phiu ph thng ca ITCS v sau cc khon thu nhp ca h c tr theo dng c tc v l hoc li vn t cc c phiu ca h. ITCS s dng tin ca cc c ng u t vo cc danh mc chng khon chuyn dng hoc c a dng ho. Mt v d v danh mc du t c a dng ho l Qu u t Foreign Colomal vi 39% ti sn c u t vo c phiu ca Anh, 26% vo c phiu ca

khu vc Bc M, 12% vo c phiu ca Nht Bn v Trung cn ng, 16% vo c phiu ca chu u v cc quc gia khc, v 7% cn li vo tin mt v chng khon c li sut c nh vo 31-7-1992. ITCS khng c php xc tin vic bn c phiu ca chnh nhng qu ny. Nh u t mua bn c phiu ca ltcs cng ging nh khi h mua bn c phiu IEI, thong qua nhng t chc mi gii hay nhng nh to lp th trng trn s giao dch. Mt khc qu tn thc u t c th s dng mt s tin thc hin hot ng tip th cc chng ch qu ca mnh v thng cc ph hoa hng cho i l. y l l do chnh i vi nhng thnh cng ca ITCS trong nhng nm gn y, cho d nhng chi ph hot ng ca chng thng kh cao v nhng hot ng u t thng khng tt. Vn ca mt ITC th c nh (tr phi n vay tin hoc pht hnh chng quyn), vi s tng hoc gim gi c phiu i vi gi tr ti sn rng thu c t nhu cu hin i i vi cc c phiu. Hi ng qun tr s quyt nh chnh sch du t v vic du t c tin hnh thong qua mt cng ty qun l qu. + Qu tn thc n v. Mt nh du t u t vo qu tn thc n v bng vic mua cc n v chng ch t nh qun l qu tn thc u t. Qu tn thc du t c bit nh l qu m (tri vi ITCS c bit nh l qu ng) bi v quy m ca mt qu khc nhau theo s chng ch c pht hnh. Nu mt nh u t mun u t vo qu, th 'nhng chng ch mi s dc pht hnh p ng nh cu v ngi qun l qu u t tin (tr i ph "tr trc" l ph qun l) vo chng khon tng quy m ca danh mc u t. Nu nh u t khng mun u t na, h s bn li chng ch qu u t ca mnh cho nhng nh qun l qu v qu s rt bt quy m ca mnh v tin c tr li, nh qun l theo nguyn tc phi bn mt phn danh mc u t ca mnh mua li chng ch t nh.u t. Nhng nh qun l qu mua v bn chng ch ca qu ti mc gi tr c s ca danh mc u t, vi danh mc u t c nh gi trn c s hng ngy. Chng ch ca qu tn thc n vi dc mua v bn ti mc gi ngang vi gi tr ti sn rng c s, nh vy s khng c vic tng hoc gim gi. Nhu cu i vi qu tn thc n v thu dc t nhng chng ch pht hnh, dy c xem nh l quy m ca qu Ban gim st s kim tra xem vic chnh sch u t c dang c thc hin mt cch chnh xc hay khng, nhng chnh sch u t s c nhng nh qun l qu la chn. 3. Nht Bn Hai loi hnh qu u t ti Nht Bn l qu tn thc kiu hp ng v qu tn thc kiu cng ty. Qu tn thc kiu hp ng l qu m vic qun l ti sn ca qu theo hp ng c k gia mt cng ty qun l v nhng ngi u t tham gia qu v khng thnh lp php nhn. Qu tn thc kiu cng ty l mt 'cng ty c thnh lp v mc ch u t ca qu. V mt k thut, qu tn thc kiu hp ng c gi l "qu tn thc u t chng khon" v qu tn thc kiu cng ty gi l "cng ty tn thc u t chng khon". + Qu tn thc u t kiu hp ng c kt hp bi ngi tn thc, ngi c tn thc v ngi hng li v c vn hnh theo hp ng tn thc dc k gia h. Ngi tn thc l cng ty qun l u t chng khon c U ban Ti c cu Ti chnh cho php, v cng ty qun l ny xy dng v thit lp cc sn phm m qu u t phi u t ti sn ca qu, xy dng hp ng tn thc, v gi cc thng bo ca qu cho nhng ch th c u quyn theo php lut v a ra nhng ch dn cho ngi c tn thc c lin quan n vic u t cc qu ca cng ty. Ngi c tn thc l cng ty tn thc hoc mt ngn

hng thc hin vic tn thc. N k kt mt hp ng tn thc u t vi ngi tn thc, gi ti sn tn thc ni lu gi, u t theo ch dn ca ngi tn thc, phn quyn hng li, pht hnh chng ch hng li i din cho quyn . V ngi u t (ngi hng li) mua chng ch hng li v nhn khon phn b li nhun c c t vic u t nhng ti sn tn thc. + Qu tn thc u t kiu cng ty c lp bi mt hoc mt s ngi sng lp theo Lut thng mi bng vic xy dng cc iu l cng .ty v bng vic ng k chng vi U ban Ti c cu Ti chnh. Cc nh u t tr thnh c ng bng vic mua cc chng ch u t do cng ty tn thc pht hnh. Gim c qu c cc c ng bu trong cuc hp di hi ng c ng, v vic u t ti sn ca qu v lu k ti sn c giao cho mt cng ty khc. Thu nhp c c t vic u t chng khon c phn phi di dng c tc cho cc c ng. Qu tn thc u t theo c hai kiu ni trn c chia ra thnh kiu qu m v kiu qu ng ph thuc vo vic nh u t c hay khng c quyn yu cu mua li chng ch hng li hoc chng ch u t. Hu ht cc qu tn thc u t kiu hp ng hin c Nht Bn l kiu qu m. Tuy nhin, theo ngha m cc chng ch hng li c nim yt v giao dch trn s -giao dch chng khon trn khp nc Nht, qu tn thc u t c nim yt c mi lin kt vi ch s Nikkei 300 m c thit lp vo nm 1995 c th c gi l kiu quy ng. Qu quc gia (mt qu tn thc u t nc ngoi kiu cng ty) c nim yt trn S Giao dch Chng khon Osaka l mt kiu qu ng. 4. Hn Quc I~in nay, Hn Quc cho php tn ti c hai loi hnh qu u t: tn thc u t chng khon dng hp ng v qu u t dng cng ty. + Qu tn thc u t chng khon~ (Securities Investment Trust) l loi .hnh qu pht trin t nhng nm u hot ng ca th trng chng khon Hn Quc. Cc qu ny hot ng tng t nh cc qu tn thc dng hp ng kiu Anh. Mc d cc qu dng m c php hot ng, nhng cc qu Un thc u t chng khon ch yu vn l cc qu ng c thi hn kt thc nht nh. Cc cng ty qun l qu lp qu v cho bn chng ch hng li cho ngi du t, tin hnh cc hot ng u t cho qu. C hai loi hnh cng ty qun l qu qun l cc qu tn ' thc u t chng khon l cng ty tn thc du t (Investment Trust Company - ITC) v cng ty qun l tn thc u t (Investment Trust Mangement Company - ITMC). Hai loi hnh cng ty qun l qu ny ch khc bit nhau v phm vi hot ng. ITC c php cho bn chng ch u t trc tip cho cc nh u t thng qua mng li ca chnh mnh, cn ITMC khng c trc tip bn chng ch u t cho ngi u t m phi cho bn thng qua cc i l l cc cng ty chng khon hoc cc ngn hng. + Cng ty u t chng khon (Securities Investment Company-sic) l loi hnh qu u t dng hp ng theo kiu qu du t ca M c php hot ng ti Hn Quc t nm l98. Cc cng ty u t chng khon c hnh thc php l tng t nh cc cng ty u t ca M. Ngi du t vo qu s mua c phn v tr thnh c ng ca qu. Cng ty u t chng khon u thc vic du t cho cng ty qun l qu (Fund Management Company-fmc), l loi hnh cng ty c thnh lp qun l cc qu u t dng cng ty. IV HOT NG CA QU U T

1 Huy ng vn 1.1. Phng thc hnh thnh vn a. Phng thc pht hnh i vi cc qu u t dng cng ty, qu pht hnh c phn huy ng vn hnh thnh nn qu. Tng t nh cc cng ty c phn, c ng ca qu cng nhn c cc c phiu xc nhn s c phn mnh s hu ti cng ty. i vi cc qu u t dng hp ng, thng thng lng vn d kin hnh thnh nn qu c chia thnh cc n v (tng t nh cc c phn ca qu dng cng ty) Qu s pht hnh chng ch du t, xc nhn s n v tng ng vi s vn ngi u t gp vo qu. Cng nh c phiu ph thng khc, chng ch u t c th pht hnh di hnh thc ghi danh hoc v danh v c th c giao dch v chuyn nhng nh c phiu, tuy quyn v ngha v ca ngi hng li (ngi nm gi chng ch u t) c mt s khc bit so vi cc c dng trong m hnh qu dng cng ty. b. nh gi ban u Vic nh gi c phiu/chng ch u t ln du lp nn qu do cc t chc ng ra thnh lp qu xc nh. i vi cc qu theo m hnh cng ty, vic nh gi c phiu qu l do cc t chc bo m (fund sponsor) hoc cc t chc bo lnh pht hnh xc nh gi. i vi cc qu u t dng hp ng, cng ty qun l qu s xc nh gi cho bn ban u cc chng ch u t ca qu. Chi ph cho bn ln u (bao gm chi ph cho cc i l' chi ph in n ti liu...) c khu tr t tng gi tr ca qu huy ng c. c Phng thc cho bn V c bn, c hai phng thc cho bn: cho bn qua cc t chc bo lnh v do qu trc tip cho bn. - Cho bn qua cc t chc bo lnh pht hnh: Phng thc ph bin nht bn c phn ca cc qu u t theo m hnh cng ty l qua cc t chc bo lnh pht hnh. Theo phng thc ny, ngi bo lnh ca qu ng vai tr nh l ngi bn bun v ngi phn phi i vi cc hng kinh doanh v mi gii chng khon. Cc cng ty ny n lt mnh li bn cc c phiu cho cng chng qua cc vn phng chi nhnh ca h. Ngoi ra, cc qu u t c th thng qua cc i l cho bn l cc ngn hng thng mi, cc cng ty chng khon hoc cc cng ty ti chnh thc hin vic cho bn. - Cho bn trc tip t qu hoc cng ty qun l qu: Cc qu c trc tip bn c phiu ca n cho nh du t khng thng qua mt trung gian no. Cc qu du t dng hp ng do cng ty qun l qu ng ra thnh lp thng hay cho bn chng ch u t bng hnh thc ny thng qua h thng mng li ca cng ty qun l qu hoc mng li ca ngn hng gim st. Ngoi ra, h giao dch vi cc c ng hin thi v tim nng thng qua th, in thoi, mng li ngn hng, hoc cc vn phng a phng ca h. Cc qu ny hp dn nh u t trc ht thng qua qung co, th trc tip cng nh bng nhng bi din vn, cc phng tin qung co hu hiu. Cc chi ph lin quan ti pht hnh Chi nh cho bn - Chi ph in n bn co bch - Chi ph tr cho cc i l bn c phiulchng ch du t 1.2. Ni dung c bn ca bn co bch Mt s ni dung chnh ca bn co bch: (l) Gii thch chi tit v cc mc tiu u t ca qu.

(2) M t chnh sch u t, v d nh cc loi chng khon qu c th c mua, vic phn b tin v ti sn ca qu vo cc khon u t... , (3) Gii hn u t hay nhng hot ng u t m qu khng c tin hnh. Thng thng phn ny s xc nh mc a dng ho danh mc u t ca qu. (4) Cc chi ph lin quan ti hot ng giao dch ca nh u t vo qu (ngi th hng trong m hnh qu dng hp ng hoc c ng ca qu trong m hnh cng ty). (5) Lch s cc hot ng kinh doanh ca qu da trn cc s liu a ra nh thu nhp trn c phn/chng ch 'u t, vic thay i vn v cc t l ti chnh minh chng. (6) Phn tch chi tit cc ri ro i vi ngi u t khi u t vo qu bao gm cc ri ro v mi trng kinh doanh ni chung v ri ro ca danh mc u t ni ring. (7) Cc thng tin lin quan v ngi qun l qu: cng ty qun l qu hoc nh t vn u t v cc chi ph lien quan phi tr cho cng ty qun l qulnh t vn. (8) Cc thng tin lin quan ti t 'chc bo qun ti sn ca qu, i l chuyn nhng hoc i l phn phi thu nhp (nu c). (9) Cch thc phn phi c tc v li vn v thng bo v cc khon thu lin quan ti ngi u t (nu c). (10) Cc dch v cung ng cho ngi u t nh vic giao dch bng in thoi, vic ti du t cc khon li nhun chi tr cho ngi u t. (1l) li Cc qu do cng mt cng ty qun l qu thnh lp v qun l (i vi m hnh qu u t dng hp n g . 1.3. Giao dch chng ch u t/cphiu khi qu hnh thnh - nh gi v chi ph pht hnh . Khi nim gi tr ti sn rng ca qu Gi tr ti sn rng ca qu (NAY) bng tng gi tr ti sn v cc khon u t ca qu tr i cc ngha v phi tr ca qu. i vi cc qu u t gi tr ti sn rng ca qu l mt trong . cc ch tiu quan trng nh gi hiu qu hot ng ca cc qu ni chung v l c s nh gi cho bn cng nh xc nh gi mua li i vi cc qu u t dng m. Giao dch chng ch u t/cphiu ca qu sau khi pht hnh S khc bit v cu trc vn nk~ca vn cp trn dn n hai cch thc giao dch cc chng ch u t/c phn ca qu. i vi cc qu u t dng ng bt k m hnh no, sau khi pht hnh, .chng ch u tlc phn ca qu dc nim yt trn th trng tp trung v giao dch nh bt k loi c phiu nim yt no. Chnh v vy, gi ca chng ch u tlc phn do cung cu trn th trng iu tit v c khuynh hng xa ri gi tr ti sn rng. Gi ca chng ch u t ca qu ng c th giao dch trn mc gi tr ti sn rng v c th giao dch ti mc gi chit khu, tc l ti mc thp hn gi tri ti sn rng. i vi cc qu u t dng m, sau khi pht hnh, chng ch u tlc phn ca qu c pht hnh them v mua li ti chnh cng ty qun l qu hoc thng qua cc i l ca cng ty Gi chng ch u t/c phiu ca qu m lun gn vi gi tr ti sn rng ca qu. nh gi Nav(qu)/ Nav(chng ch/c phm = tng s chng chlc phn ang lu hnh Gi cho bn (Po) = Navlghng ch + Ghi ph bn AV - Po T l ph cho bn (%) = Po Nu t l ph cho bn c xc nh trc trong cc bn co bch ca qu, c th tnh c c gi cho bn theo cng thc sau: NAV Po =

100% = t l ph cho bn Gi mua vo = Nav/chng .ch - chi ph mua li. 1 4. C ch vay v cho vay vn ca qu Rt t cc qu c cc khon vay ln v lut php cc nc thng khng cho php. Thc t cho thy mt s qu, v d nh qu c phiu tng trng linh hot, i lc li s dng cc khon tin vay mn c gng thi phng cc khon li vn khi th trng i xung. ng thi vi chi ph vay, c phn nh bng 'li sut ngn hn duy tr hp l lm cho danh mc u t hot ng vn ti. Tuy nhin, y l mt con dao hai li m c th thi phng cc khon l. Cc qu c h s n by cao thng c xp vo hng cc qu hot ng km nht trong cc th trng ang i xung. Vic bn li chng ch u t hay c phn ca c(. qu m c th lm trm trng thm cc vn thng thng khi gi ri xung. Mt qu hy s dng n by thng mang theo cc ri ro ln hn. Khi bin php n by c s dng, NAY thng c chiu hng ln xung rt nhanh. V vy, lut php cc nc thng ch cho php qu vay tin t cc ngn hng. Do vy, cc danh mc u t n by ch c th p ng nhu cu v vn ngn hn. Cc qu ny cng b gii hn v s lng vay n tc l phi khng ch h s n by. Nu gi tr ca danh mc u t tng th mi iu u ng v t l ti sn trn khon vay tng ln. Nhng nu gi tr ti sn gim, qu cng phi ngay lp tc gim cc khon vay ngn hng xung. iu ny c th buc nh qun l phi bn c phiu p gi. Tuy nhin, qu ny. cng phi thanh ton li sut trn khon vay bng tin rt t khon li nhun ca qu. Chi ph li sut dc tch ra ring bit t chi ph hot ng trn dng b sung trong bng phn tch tng loi c phiu. n by c bit kh khn khi t l li sut tng ln hoc khi gi chng khon gim xung, m thng th hai vn ny xy ra cng nhau. Tuy nhin, s l iu bt bnh thng i vi bt k qu no vay n tn mc gii hn. Nhiu qu thng ch vay cc khon vay nh gip nh qun l thc hin vic mua li m khng cn phi bn cc c phiu ang s hu. 2. Mc tiu u t - vic xc lp danh mc u t ca qu 2.1. La chn mc tiu u t ca qu Bt k qu no cng nhm t c mc tiu ban u nh sau: + Thu nhp: nhanh chng c ngun chi tr c tc. + Li vn: lm tng gi tr ca cc ngun vn ban u thng qua vic nh gi cc c phiu trong danh mc u t ca qu. + Thu nhp v li vn: s kt hp ca c hai yu t trn Nhiu qu cng t ra mc tiu duy tr v bo ton vn nh l mt mc tiu ph. V c bn, mi mc tiu u c li thot ca n v cc nh u t cng vy. iu ny thc s rt kh c th tm ra c mt qu c phiu m cng mt lc t c c hai mc tiu thu nhp cao v li vn chp nhn dc. Nu bn mun tim nng tng trng ti a th bn s phi t b mc ch thu nhp. V d khc, mt danh mc du t n nh nht s ch u t vo cc tri phiu chnh ph, nhng n khng c tim nng tng trng v km V mt c tc so vi Cc qu u t cc khon thu nhp ri ro hn thng tp trung vo cc chng khon nh tri phiu cht lng thp (junk bonds). t c cc mc tiu ban u, mi qu u hnh thnh cc chnh sch u t ring ca mnh, trn c s c th thit lp danh mc u t, t mc tiu ra. Ngi

u t s la chn v quyt nh u t vo cc qu theo kh nng v mc chu ri ro ca mnh da vo cc thng tin v chnh sch v mc tiu u t ca qu Tn gi ca cc qu th hin mc tiu v chnh sch u t ca qu. Cc loi qu thng gp l: Qu tng trng Cc qu trong lnh vc ny nhn chung km n nh hn cc qu ni trn. Nh tn gi ca n hm , cc danh mc u t tng trng nm gi c phiu ca cc cng ty m kh nng sinh li ca n c mong i l s tng cao hn t l trung bnh. Cc nh qun l danh mc u t thng quan tm nhiu n vic tng trng vn hn l thu nhp c tc. Qu thu nhp v tng trng Tng trng vn, thu nhp c tc v thm ch tng trng c tc tng lai l cc c im hp dn cc nh qun l qu thu nhp v tng trng. Tuy nhin, h thng tp trung ch yu vo tim nng tng trng vn. Vic u t ny thng to ra s hng th cho nhng ngi mun mt ci g hn thu nhp v c l t gim gi hn nhng ci c a ra bi qu tng trng. _ Danh mc u t ny bao gm c cc cng ty tng trng v cc c phiu thu nhp vi bn bo co thanh ton c tc tt. Qu thu nhp ' c phiu Chin lc thu nhp c phiu l mt loi u t gi tr c bit. Cc nh qun l ny ban u thng tp trung vo t l li nhun hng nm. H tm m cc c phiu c t l li nhun hng nm cao hn mc chun_ ca th trng chng hn nh t l li nhun ca S&P sao. Khi gi mt c phiu gim th li tc hng nm ca n s tng. Cc qu thu nhp - c phiu bao gm cc cng ty ngun lc t nhin, ti chnh, nng lng v8 cng ngh bc cao. Mt s qu cn nm gi mt s lng ln chng khon chuyn i, ' tri phiu v cc c phiu u i. Mt B cng ty trong s cc cng ty ny c th nht thi nm ngoi s qun 'tm ca cc nh qun l qu. Cc cng ty ny c th b nh gi thp khi khng t c mc li tc cao hn mc li tc trung bnh. Qu cn bng Danh mc u t cn bng c gng t c 3 mc tiu: thu nhp, tng ~runng'vn tiu n v bo ton vn. Chng thc hin iu ny bng cch u t vo cc tri phiu, cc chng khon chuyn i v c l thm mt vi loi c phiu u tin cng nh c phiu thng. Nhn chung cc danh mc du ~tl ny u t t 40o/o dn 60% gi tr qu vo tri phiu. Chng thng tp trung ch vo cc chng khon c pht hnh bi cc cng ty cht lng cao. qu c kh nng chuyn i Cc chng khon c kh nng chuyn i l tri phiu hoc c phiu u i m c th c thnh mt s lng c phiu thng d c tnh trc ca mt cng ty, theo s la ' chn ca ngi nm gi. Chng khon c kh nng chuyn i c ngun gc tch ngay t khi pht hnh. C lc chng c coi nh l cc c phiu thng nhng lc khc chng li c coi l'tr phiu. Cc chng khon ny thng a ra 's bo m mt di i vi cc chng khon c thu nhp c nh 'v tim :nng mt trn ca cc c phiu. Do tnh cht hn hp ca tri phiu chuyn i, mt qu c kh nng chuyn i l mt ci g tng t nh danh. mc u t cn bng. N thng tp trung nhiu hn vo thu nhp v bo ton vn so vi cc khon du t c phiu in hnh. Qu thu nhp ' quyn hya chn Cc qu thu nhp quyn la chn n nh mt cch tng i thng u t vo cc cng ty ln, dang thanh ton c tc trong cc quyn la chn lun sn c. Sau chng bn cc quyn la chn i ly cc v th-c phiu ca chng, thu gm cc khon thu nhp tin thng trong qu trnh ~n~y. Nhng khon tin thng ny, gn lin vi c tc ca c phiu, l kt qu ca ngun thu nhp tt. ' ' ' Hp ng quyn la chn thng c chiu hng lm gim bt s thua l trong mt th trng ang i xung, nhng cng hn ch s tng

trng qu nhanh trn mt th trng ang ln. Trong sut thi k th trng suy gim, c phiu c th c cc qu bn ra vi mc gi thp hn nhiu so vi gi tr hin ti ca n. Qu ngnh Cc danh mc u t loi ny thng tp trung vo cc ngnh c th hoc tinh vc th trng chng khon. S tp trung ch yu vo cc qu ngnh - c bit l nhng khon u t vo cc ngnh cng nghip n l hoc c phiu ca cc ngnh kim loi qu him - c chiu hng ngy cng linh hot hn cc danh mc u t a dng tng qut. Li nhun ca cc qu ny thng khng ng nht vi mc li nhun trung bnh ca th trng. Tuy nhin cc danh mc u t ngnh thng to ra nhiu s hp dn hn l vic ch u t vo c phiu ca mt ngnh m bn ang quan tm. Cc qu ny lun c s thay i bn trong cc nhm la chn u t ca chng v do vy m chng khng mang theo ri ro c th ca bt k cng ty no. ~ Qu tri phiu i vi nhiu ngi, lnh vc v qu l cch thc u t Nhng nh u t nh, c th, s hng th vi mt vi u im vi danh mc u t trn gi so vi cc ti sn c nhn. Nhng thun li bao gm: + D tip cn: Thng kh khn v tn km i vi nhng nh u t nh giao dch trc tip ti th trng tri phiu, loi th trng lun i hi cc nh u t chuyn nghip. Chi ph giao dch cao hn v tnh thanh khon thp hn i vi nhng ngi mua v bn khi lng tng i va phi. thnh cng trong vic u t tri phiu, bn nn kho st k cng nhng nh kinh doanh khc nhau c c mc gi hp l. + Tnh thanh khon: Bn d dng rt tin ra khi qu m khng b thit v gi c so vi vic bn bn cc tri phiu giao dch trc ngy o hn. Trng hp ny c bit p dng i vi khon n ca cng ty c li sut cao, tnh thanh khon thp' v nhiu t pht hnh chng khon th. S chnh lch kinh doanh c th cng ln khi n thi im bn. + Thu nhp hng thng: Cc qu tri phiu nhn chung cng b c tc hng thng. Tri li, cc tri phiu c nhn thng thanh ton li theo na nm. Nhng ngi ngh hu c th c bit nh gi cao s phn phi theo thng i ' vi cc khon u t ca h khi c thu nhp b sung. + D ti u t. Cc qu tri phiu a ra vic ti u t thun tin i vi cc c tc v cc khon phn phi v vn, thm ch i vi mt lng .tin t i. iu ny cho php s phi hp hiu qu hn c th to ra thu nhp lu di. + S qun l chuyn nghip: Li sut dao ng v cc nhn t khc to nn chin lc mua v nm gi tri phiu mo him. Thu nhp cao thng do s qun l danh mc u t nng ng. Nhng nh qun l gii c th ng ph vi cc c hi mt th trng thu nhp c nh v bt u trin khai thc hin. H cng c th bn tho cc chng khon pht hnh c cht lng thp khi m mc ri ro ca chng tng ti mc khng th chp nhn. V l , cc qu tri phiu thng c ngha hn cc ti sn c nhn. + S a dng ha: Nu mt qu tng h nm gi nhiu hn hng trm tri phiu, n s gip cc c ng phng nga ri ro tn dng nhiu hn so vi vic nm gi trng thi ca mt hay mt vi tri phiu . Nhng kha cnh ny c th c bit quan trng i vi cc nh u t trong mt phm vi nht nh. 2.2. Phn b ti sn v hnh thnh danh mc u t ca qu Phn b ti sn c ngha l phn chia tin ca qu vo "cc r" u t, mi r nhm t c mc tiu c th ring bit hoc ton b cc yu cu sinh li t danh mc u t Khi chia s tin ca qu vo tng loi ti sn khc nhau, ngi qun l u t

c th tnh ton cn i gia gi tr ca danh mc u t cng nh mc sinh li ca tng loi chng khon cu thnh. V vy, vic phn b ti sn ca qu, hnh thnh nn danh mc u t ca qu l mt khu quan trng sau khi qu hnh thnh v chun b tin hnh hot ng u t Vic phn b ti sn s gp phn quan trng vo ti u ho danh mc u t v ti u ho mc sinh li t cc khon u t. Cng ty qun l qu l ngi nm rt r k thut phn b ti sn. Vic nm bt c cc ri ro v quyt nh phn b ti sn c th lm tng hoc gim ri ro tng khon u t cng nh ton b danh mc u t ca qu. Cc khon u t u c mc ri ro nht nh. V d nh gi c phiu thng bin ng trong thi gian ngn hn, nhng nu tnh v thu nhp di hn th li tng di ph hp v tng di cao. Tn phiu kho bc c mc sinh li tng di n nh v ph hp nhng li c ri ro lin quan n sc mua ca ng tin sau mt thi gian do nh hng ca lm pht. Khi tin hnh phn b ti sn, nh qun l du t ca qu c th nh gi cc khon u t v kh nng sinh li ca chng. 3. Chi ph lin quan ti hot ng C ba loi chi ph c bn lin quan ti hot ng ca cc qu y ch cp ti cc khon chi ph cho hot ng ca qu sau khi qu hnh thnh v tin hnh hot ng u t. Cc chi ph lin quan ti vic pht hnh v mua li chng ch u t/c phn ca qu d cp trn l: 3.1. Ph lin quan ti hot ng u t - Ph mi gii c cc cng ty qun l qu tr cho ngi mi gii Ph t vn u t Ph lu gi v bo qun ti sn ca qu Li sut trong trng hp qu phi vay ngn hn, thu (nu c) Ph tr cc t chc nh gi cc khon u t ca qu 3.2. Chi ph qun l v iu hnh bao gm ph v thng cho ngi qun l cng nh cc chi ph khc nhau trong iu hnh qu, ph gim st Chi ph iu hnh v qun l hot ng thng xuyn xut hin nh l mt phn ca t l chi ph. Ph qun l, mt loi ph thng dng i vi tt c cc danh mc u t, c cc cng ty t vn thanh ton cho cc nh phn tch chng khon v cc chc nng qun l danh mc u t m h thc hin. Khon ph ny nhn chung dao ng t khong 0,4% n 1% mt nm. Vi 1%, chi ph qun l danh mc u t khong 10 triu m cho mt danh mc u t c gi t 1 t m. Trong nhiu trng hp, cc nh t vn phi cng b rng qu ang c k hoch gim ph v ti sn tng ln. V d, Qu tng trng ABC c mt khon ph qun l hot ng l 0,7% i vi 100 triu ot ti sn u tin, 0,6% cho 400 triu ot ti sn tip theo v 0,5% cho s ti sn vt qu 500 triu dm. 3.3. Cc chi ph qun l hnh chnh khc - Ph lp cc bo co - Ph kim ton Ph cho cc dch v php l - Ph thay i cc quy nh ca hp ng tn thc theo yu cu ca c ng (nu c) Ph t chc i hi c ng hoc i hi cc nh u t ca qu. Nhiu cng ty gii hn t l chi ph ca h, thong thng v mc ch cnh tranh. V d, nh t vn c th hon tr' li qu cc khon ph vt tri duy tr t l ph ti a l 1%. iu ny c th c hon tt bng cch iu chnh ph t vn. Thng tin chi tit s c bo co trong bn co bch v trong bn bo co hot ng na nm v mt nm. Vic gii hn t l ch ph thng xy ra cc qu nh, mi v c th l mang tnh cht tm thi.

4. Tiu ch nh gi hiu qu hot ng ca mt qu u t 4.1. Tng thu nhp C ba b phn cu thnh nn tng li nhun ca mt qu c phiu l: C tc t khon thu nhp u t rng: Khon thu nhp u t bao gm c tc v li sut thu c t danh mc u t ca qu khu tr i chi ph. Phn phi cc khon thu nhp rng c tha nhn: Cc khon thu nhp rng c tha nhn c hiu l cc khon du t quyt ton xong c li (hoc b l). S tng (hoc gim) rng trong gi tr ti sn rng. S thay i ca NAY phn nh s tng hoc gim trong gi tr cc khon u t vo c phiu m qu ang nm gi Ngoi ra, n cng bao gm cc khon thu nhp rng c tha nhn hoc thu nhp rng t cc khon u t cha chia cho cc nh u t. Tnh ton tng thu nhp Tng thu nhp ca qu l mt trong cc ch tiu quan trng nh gi hot ng ca mt qu tt hay khng. S tin phn chia + S thay i trong NAV TR= / NAV ti thi im u k V d: Mi mt c phn ca qu XYZ khng tnh ph, c mua vo ngy 01 thng 0/ nm 1992 ti mc NAV bng 8,20 ot, c mt khon phn phi li vn bng 0,70 ot v tng phn phi thu nhp l 0,1 ot. NAV vo thi im cui nm l 8,50 ot. Tng li nhun nm 1992 l 13,4/% c tnh nh sau: 0 70 + 0.10 + 8.50 - 8.20 TR : 13,4/% Bn thn tng li nhun 13,41% khng ni ln iu g. Con B ny cn phi c phn tch da trn c s so snh vi cc d liu khc, v vy vn ny s dc phn tch c th ti phn sau ca chng ny. 4.2. T l chi ph T l ny c xc nh bng tng chi ph chia cho gi tr ti sn rng trung bnh. Ph mi gii t cc giao dch ca qu khng tnh trong t l chi ph ny. Bi v t l chi ph c th thay i nn tt hn ht l tnh gi tr bnh qun cho khong thi gian t 3 n 5 nm v trc. Tu theo danh mc u t, t l chi ph c th khc nhau t 0,5% n trn 5%. Nhng t l chi ph thp nht thng thy cc qu ch s l cc qu thc hin chin lc mua v nm gi th ng cc loi chng khon ging nh nhng chng khon c trong ch s bnh qun ph bin no , v d ch s S&P 500. Cc qu nh v tng trng nhanh c s dng hiu ng n by v chu chi ph li sut cao l cc qu phi hot ng vi t l chi ph cao nht. Ni chung, tt c cc t l chi ph thp hn lon u c coi l thp. Cc qu nh c xu hng chu t l chi ph cao hn so vi cc quy ln hn - l nhng qu thu c li ch t tnh kinh t theo quy m bi v chi ph qun l v cc chi ph khc ca chng c tri rng cho mt c s ti sn ln hn. Cc qu u t trn th trng quc t c xu hng chu t l chi ph ln hn mt cch ng k so vi cc danh mc u t trong th trng ni a do chi ph nghin cu v cc chi ph khc lin quan n hot ng u t quc t Cc qu c phiu c t l chi ph cao hn so vi cc qu u t chng khon thu nhp c nh. Khi nh gi t l chi ph, cn so snh t l chi ph vi s liu ca cc danh mc khc c cng quy m. 4.3. T l thu nhp T l thu nhp c tnh bng gi tr thu nhp du t rng chia cho gi tr ti sn rng trung bnh. Con s ny khng c tm quan trng nh tng li nhun bi v tng li nhun l mt thc o trn vn v

hot ng trong khi t l ny ch tp trung vo thu nhp. T l ny cng tng t nh li sut c tc khi nh gi hiu qu u t ca c phiu ph thng. 4.4. T l doanh thu T l ny tng gi tr giao dch (mua v bn) do cng ty qun l qu tin hnh i vi qu. T l ny c xc nh bng s lng ti sn c bn hoc mua chia cho gi tr ti sn rng ca qu trong nm. Nu t l ny l 100% doanh thu c ngha l cng ty qun l nm gi mt loi c phiu hoc tri phiu trung bnh trong mt nm. 50% doanh thu cho bit qu ny thng nm gi cc chng khon trung bnh trong hai nm, 200% doanh thu cho bit qu ny nm gi cc loi chng khon trung bnh trong 6 thng v c nh vy. Doanh thu i vi cc qu c phiu trung bnh vo khong t 75% n 85%. Doanh thu lun bin i theo tng loi qu v trit l u t ca cc nh qun l qu. Nhiu nh qun l tm kim li nhun nhanh chng v c xu hng mua v bn linh hot. Nhiu nh qun l khc li theo xu hng mua v nm gi trong di hn. Cc qu m tin tng vo chin lc hp ng tng lai, hp ng la chn v bn khngc th mong i c mt doanh thu v chi ph giao dch cao hn 4.5.' Cht lng ca hot ng qun l qu Nh qun l qu u t tt c th iu hnh hot ng n nh v chng' chi li vi th trng i xung tt hn cc i th ca h c th lm. Hay ni cch khc, h lm mt cng vic tuyt vi trong vic iu khin ri ro ca danh mc du t. Ti thiu ho thua l c ngha cc k quan trng n s tng trng di hn so vi tr thnh mt qu ni ting trn th trng ang ln. Cc nh qun l tt khng bao gi cho chi ph giao dch vt ra ngoi tm kim sot ca mnh thng qua vic thc hin rt nhiu giao dch. Hn na, h c mt chin lc di hn. Cng bng m ni, mt qu hot ng tt, c qun l tt thu ht nhiu nh u t hn v ti sn ca n theo cng tng ln hng nm. Cng vi hot ng v chi ph, cc nhn t khc cng c th gip ta xc nh c hiu qu hot ng ca cng ty qun l. Kinh nghim u t v qu trnh hot ng ca cng ty qun l qu lc no cng c quan tm - nhng khng nhi l iu chnh yu - c mt ngi lnh o qu trong nm nm hoc lu hn na. Cc qu t dc kt qu hot ng di hn xut sc thng c iu hnh bi mt nhm cc nh qun l ch khng phi c iu hnh bi ch mt hay hai c nhn. i vi cc qu u t dng hp ng, c cu t chc hot ng kinh doanh ti cng ty qun l qu c nh hng nhiu ti tnh n nh ca qu. - i vi cc qu u t dng hp ng, cc ti liu cng b nh k bao gm bo co ca cng ty qun l qu, bo co ca ngi th u, bo co ti chnh bao gm bo co v ti sn v cng n ca qu, thu nhp v chi ph, thay i gi tr ti sn rng v cc bn thuyt minh km theo. Bo co ca cng ty qun l qu M t qu v cc mc tiu v chnh sch u t ca qu, gii thch v cc chin lc u t m cng ty qun l qu s dng trong nm ti chnh nhm t c cc mc tiu nh. Vic phn b ti sn ca qu ti thi im bo co v c bit l cc thay i dng k v vic phn b ti sn so vi ln bo co trc . Gii thch hot ng ca qu da trn c s gi chng ch u t ca qu trong thi k , phn tch theo phn tng trng vn ln vic phn phi li nhun ca qu. nh gi th trng m qu u t trong giai on bo co bao gm c mc sinh li trn cc khon u t ca th trng. D on xu hng pht trin ca th trng m qu ang u t v cc chin lc

m qu d kin s dng thch ng vi mi trng phn tch. Nhng thay i c bit v phn phi thu nhp hoc vic phn phi thm thu nhp trong thi k bo co. nh hng ca phn phi thu nhp v cc khon phn phi thm ti gi tr ti sn rng ca qu trc v sau khi nhn phi thu nhn. Phn loi ngi u t theo t l nm gi chng ch. Bo co ca ngi th u (t chc gim st bo qun) Ngi th u phi chun b bo co nu r kin nh gi ca mnh i vi hot ng ca cng ty qun l qu: nh gi vic tun th cc gii hn u t trong quyn hn ca cng ty qun l qu ph hp vi hp ng tn thc, cc quy nh trong iu l qu v cc quy nh khc ca php lut. Ngi th u phi m bo: - Th tc v quy trnh do cng ty qun l qu p dng nh gi v nh gi cc chng ch ca qu l chnh xc v vic nh gi, nh gi c tin hnh ph hp vi hp ng tn thc v cc quy nh ca php lut. Vic cho bn, mua li, pht hnh thm v hu b chng ch c tin hnh ph hp vi hp ng tn thc v cc quy nh ca php lut. Ngi th u c quyn ch ra cc thiu st ca cng ty qun l qu, nhng thiu st c th nh hng ti quyt nh ca nhng ngi u t tim nng hay nhng ngi u t hin ti ca qu. Bo co ti chnh: Ti sn v n ca qu: + Cc khon u t ca qu, tng gi tr ti sn + Tng gi tr cc khon n ca qu + Gi tr ti sn rng ca qu + S chng ch ang lu hnh + Gi tr ti sn. rng ca tng chng ch (k c trng hp chng ch khng c tc) + Tin ca ngi u t: vn, cc khon thu nhp cha phn phi, d phng ri ro bin ng gi cc khon u t. Thu nhp v chi ph ca qu: + Thu nhp: thu nhp t li sut, thu nhp t c tc, cc khon li hoc l khi bn cc khon u t + Chi ph: ph v cc khon phi tr cho cng ty qun l qu chi ph v cc khon thng cho ngi th u cc khon chi ph ng k khc + Thu nhp rng trc v sau thu + Cc khon thu 'nhp cha phn phi + Tng thu nhp d phn phi v tr gi phn phi cho tng loi chng ch. Ngy tin hnh cc t phn phi. - Bo co thay i gi tr ti sn rng ca qu: Bin ng ca gi tr ti sn rng ca qu phn loi theo cc bin ng pht sinh t cc khon u t v cc bin ng pht sinh t ngi u t. + Gi tr ti sn rng u k v cui k + Thu nhp rng trong k + Thay i l li ca cc khon u t cha c thc hin + Tr gi thu c t cc chng ch c pht hnh + Tr gi tr cho cc chng ch b hu b + Phn phi cho ngi u t.

- Mt s thuyt minh lin quan: Bin ng ca s lng chng ch bao gm s lng chng ch ti a c pht hnh theo quy nh ca hp ng tn thc, s chng ch c pht hnh hoc hu b. . . + Cc giao dch vi cc nh mi gii: gi tr giao dch vi tng nh mi gii, tng chi ph mi gii m qu phi tr, tr gi ph mi gii tr cho tng cng ty mi gii + S lng chng ch du t ca qu do cng ty qun l qu v cc bn lin quan nm gi + Danh mc du t ca qu: cu trc ca danh mc u t (cc chng khon cu thnh danh mc du t), s lng nm gi ca tng loi, tr gi khon u t gi tr th trng ca khon u t, t trng trong gi tr ti sn rng ca tng khon u t tnh theo biu gi quy nh. Bo co lin quan ti tnh hnh hot ng ca qu: Bng so snh s liu v tnh hnh hot ng trong vng 03 hoc 05 nm gn dy Cc s liu bao gm: + Kt cu danh mc u t cua qu: vic phn b cc khon u t theo ngnh cng nghip, th trng v loi u t + Tng gi tr ti sn rng ca qu + Gi tr ti nn rng ca qu ca tng chng ch v s lng cc chng ch ca quy lu hnh ti thi im cui k ca tng nm ti chnh + Gi cho bn chng ch + Gi mua li chng ch + Gi cho bn v mua li cao nht hoc thp nht + Tng thu nhp ca qu chia theo s tng trng ca vn v phn phi thu nhp + Phn phi thu nhp theo chng ch + T l ph qun l ca qu + Tng doanh thu ca danh mc u t - Thu nhp trng bnh hng nm ca qu tnh trong vng 03 nm hoc 05 nm hoc bt u t khi thnh lp qu Cc thuyt minh khc nh bin ng ca cc ch s chun lin quan. Khi cng b thng tin, cng ty qun l qu phi m bo cc c s tnh ton v d ton phi c cng b y v p dng mt cch ph hp, cc s liu s dng cng b phi c thu thp t cc ngun thng tin c lp Ngoi ra cng ty qun l qu cng phi tuyn b r rng l hiu qu hot ng ca _ qu trong qu kh khng phi l du hiu cn thit nht nh gi cc hot ng rong tng lai v gi chng ch u t v cc khon thu nhp t u t c th bin ng. 5.3. Phng tin cng b thng tin i vi cc nc c th trng ti chnh pht trin, cc thng tin v hot ng ca cc qu u t cng nh cc thng tin lin quan ti cc chng khon giao dch trn th trng chng khon u dc cng b trn cc tp ch ti chnh. Ngoi ra, cc thng tin cn c cng b ti tr s cc cng ty qun l qu hoc ti cc i l nhn lnh ca cng ty. V d nh M, tp ch ph Wall m rng nhiu bng qu tng h nm 1993 ca n. S xp hng v cc con s hot ng ca chng trong tng giai on lun sn c, da trn c s d liu ca cc t chc phn tch c uy tn nh Lipper Analytical. Hot ng ca qu c xp hng hng ngy da trn k hn di nht c lit k. Cc thng tin chi tit ca bn gii thiu ny dc a ra trong

phn ch gii trong bng qu. Cc khon mc khc ca li sut bao gm cc mc tiu v t l chi ph ca qu cng xut hin trong bng ny. Thi bo kinh doanh ca cc nh u t a ra mt bn bo co phn nh v tnh hnh hot ng ba nm ca hn hai nghn qu. Bn bo co ny cng cung cp cc kt qu v tnh hnh hot ng trong 4 tun gn nht ca tng qu c pht hnh t th hai n th nm. Trong bn bo co ny cng bao gm c s in thoi v tng ti sn c qun l bi cng ty qun l qu ln hn. Bo co phn tch v hot ng ca qu tng h tng hp cng c pht hnh hng nm hoc thng xuyn hn trong Business Week, Forbes, Tp ch ti chnh c nhn ca Kiphnger v Tp ch tin t. Mt vi t bo trn khp dt nc, chng hn nh The Aziona Republic, cng cung cp cc thng tin v hot ng ca cc qu theo tng thi k v mang tnh cht thng xuyn hn cc tp ch. Nhiu nh du t cng rt quan tm n Hng dn. c phiu ca Ngi s hu Chng khon hng thng ca standard & ~poor, lun sn c ti cc vn phng mi gii v cc th vin. Gn cui ca quyn sch hng dn, bn s c.c nhng thng tin c gi tr v cc qu, bao gm c cc ti liu v hot ng ca qu. CHNG IX O C NGH NGHIP TRONG HOT NG KINH DOANH CHNG KHON I KHI NIM, NGHA, TM QUAN TRNG CA O C NGH NGHIP TRONG KINH DOANH CHNG KHON CHNG IX O C NGH NGHIP TRONG HOT NG KINH DOANH CHNG KHON I KHI NIM, NGHA, TM QUAN TRNG CA O C NGH NGHIP TRONG KINH DOANH CHNG KHON 1 Khi nim 1.1. Bn cht do c ngh nghip Bn cht o c ca tt c mi ngh nghip l tnh tin cy, bt c mt c nhn no, bt k mt ngnh ngh no khi c thc hin u phi da trn nguyn tc c nghip v chuyn mn cao v c mt quyn hn nht nh xut pht t tnh cht ngh nghip mang li. V vy, khi c nhn hnh ngh th x hi quanh h cn khng nh l nhng ngi hnh ngh c tin cy v tin tng rng vic s dng quyn hn s em li hiu qu tt nht cho x hi, ng thi quyn hn s khng s dng vo vic gy ra thit hi cho x hi. Bn cht o c ngh nghip c th hin qua 4 nhn t sau: a. C trnh v nng lc tc l c kh nng thc thi cng vic mt cch hiu qu v cht lng cao hay cn gi l gii.

b. Lm vic c tiu chun hnh ngh: thc thi cng vic ng theo tu chun v quy trnh dc quy nh sn cho tng cng vic. c o c tc l thc hin cng vic mt cch thng thn, trung thc, trong sch v cng bng hay cn gi l ti. d. C nim t ho' tc l c qu trnh thc thi cng vic v c cuc sng trong sch, khng c nhng hnh vi lm cho ngi khc coi thng ngh nghip ca mnh. V vy, phm cht ban u ca mi c nhn khi lm bt c ngh g cng phi "gii mt cch c chun mc v tt mt cch c nim t ho". 1.2. Khi nim o c ngh nghip trong hot ng kinh doanh chng khon Da vo bn cht ca o c ngh nghip v c th ca nghip v kinh doanh chng khon, ta c th khi qut mt s nt chnh ca o c ngh nghip trong lnh vc kinh doanh chng khon nh sau: o c ngh nghip trong hot ng kinh doanh chng khon l tp hp cc chun mc hnh vi, cch c x v ng x c quy nh cho ngh nghip kinh doanh chng khon nhm bo v v tng cng vai tr, tnh tin cy, nim t ho ca ngh nghip kinh doanh chng khon trong x hi. 1.3. ngha, tm quan trng ca c c ngh nghip lm cho ngh kinh doanh chng khon dt cng nhn v to c s tin cy ca khch hng cng nh trong x hi. Qun l dc tiu chun hnh ngh v cht lng v t h v trung cp cho khch hng v gii ch. h tr cho vic xy dng hnh nh tt p ca ngi kinh doanh chng khon. t) lp mn quai h ng nghip tt p gia nhng ngi kinh doanh chng khon. 1 4. Nhng li ch do o c ngh nghip mang li a. ti nhng ngi hnh ngh bo c ngh nghip em li nim t ho cho c nhn ngi hnh ngh v cho ngh knh doanh chng khon. bo c ngh nghip gip cho nhng ngi hnh ngh khng phi thi hnh nhng mnh lnh khng ng. b. vi nhng ngi s ng ch v nn cht ca o c ngh nghip l to ra c s tin cy i vi khch hng, nn khi s dng dch v khch hng c th tin tng rng nhng ngi ny lm vic(. mng tnh ( huyn nghip. c tiu chun hnh ngh, c t nh nng lc v do dc m mnh c th cng khai ti ( hnh. xin kin t vn u t v c th u quyn cho h lm di din trong vic mua bn chng khon v c bn l h l nhng ngi tin cy ta tham kho kin trong vic u t mang li hiu qu cao nht II O C NGH NGHIP I VI CNG TY THNH VIN 1. Nguyn tc c bn ca do c ngh nghip 1 1. Tnh trung thc trong hnh ngh Cng ty thnh vin phi hot ng trung thc v trong gch da trn nguyn tc bnh ng trong vic cung cp dch v. 12. Phi ch tm n cng vic v cn trng trong khi hnh ngh Cng ty thnh vin phi xy dng quy trnh hot ng theo tiu chun thng nht, xy dng i ng cn b c trnh , tn tuy v tinh thn trch nhim trong cng vic. 1.3. Tnh chp hnh cc ch' ti trong hot ng kinh doanh Cng ty thnh vin phi hot ng ng php lut, chp hnh nghim chnh cc quy ch, tiu chun hnh ngh lin quan n hot ng kinh doanh chng khon.

1.4. i vi nhng s' liu lin quan n khch hng Cng ty thnh vin phi c d liu thng tin lin quan n khch hng lm c s xem xt a v v mc ch u t ca khch hng. 1 5. i vi s liu cung cp cho khch hng Trong vic cung cp thng tin u t cho khch hng, cng ty thnh vin phi c s liu chnh xc, cho khch hng c c s quyt nh u t. Cc thng tin cung cp cho khch hng phi c cung cp cng bng cho tt c mi khch hng. 1.6. Xung t v li ch Cng ty thnh vin phi trnh nhng xung t v li ch c th xy ra vi khch hng. Nu c xung t xy ra, cng ty thnh vin phi gii quyt vi khch hng mt cch cng bng v thu tnh t l theo cc bin php nh: Cng b thng tin. Quy nh nhng quy ch v bo mt ni b. T chi cung cp dch v hoc nhng bin php ph hp khc. Cng ty thnh vin tuyt i khng c trc li t khch hng. 1.7. Vic bo qun ti sn cho khch hng Cng ty thnh vin phi qun l ti sn ca khch hng ring r vi ti sn ca cng ty v phi c bin php bo qun ph hp ring r cho tng khch hng. 1 8. Tnh bn vng v ti chnh Cng ty thnh vin phi khng nh chc chn l cng ty c a v ti chnh tt, c ngun vn p ng c mi cam kt trong hot ng kinh doanh cng nh mi ri ro c th Pht sinh trong qu trnh hot ng kinh doanh. 1.9. C cu b my v kim sot ni b cng ty Cng ty thnh vin phi: C c cu t chc b my m bo cung cp dch v cho khch hng mt cch c hiu qu. C h thng kim sot, gim st ni b cht ch v h thng lu gi s liu ph hp. C quy hoch tuyn chn cn b (.. cht lng. v s lng, m bo thc thi nhim v c hiu qu. C quy nh tc nghip v cc quy ch hot ng ca (ng ty ph hp vi quy a;lui Ca php lut v cc quy nh ca c quan qun l. 1.10. i vi li ch chung ca ton ngnh Cng ty thnh vin phi c s phi hp cht ch trong ton ngnh v li ch chung v phi coi li ch chung trn li ch c nhn ca cng ty. 1.11. Quan h vi cc cng ty ng nghip Cc cng ty thnh vin phi trnh nhng hnh vi mang tnh cht vu khng ln nhau hoc c nhng hnh vi gy mt on kt ni b cc cng ty thnh vin. 1.12. Mi quan. h i vi cc t chc qun l Cng ty thnh vin phi cung cp v hp tc cht ch vi cc c quan chc nng qun l mnh v phi nhanh (:hng cung cp tt c mi thng tin, s liu m cc c quan qun l yu cu. 2. Nhng ni dung c bn v o c ngh nghip i vi cng ty thnh vin 2.1. Trung thc, cng bng v cng khai Cc cng ty thnh vin khng c: a. Thu nhp tri php thng qua dic thc hin nhim Cng ty thnh vin phi c nhng bin php thch hp ngn chn vic cng ty thnh vin, nhn vin ca cng ty hoc i din ca cng ty thnh vin ha s cho hoc cho hay yu cu hoc nhn bt c khon thu nhp (hoc tin thu) no m tri vi thu nhp theo chc nng nhim v mnh m nhim trong hot ng kinh doanh. b. Nhng li ch hoc bt li quan trng thng qua vic thc hin nhim v Cng ty thnh vin khng c gi hoc thc hin vic mua bn chng khon vi khch hng trong trng hp cng ty thnh vin c li ch trc tip hoc vic lm c th dn n xung t li ch vi khch hng tr trng

hp cng ty thnh vin cng b cng khai nhng thng tin v thc hin nhng bin php cn thit m bo cho khch hng c i x mt cch cng bng. c. Nhng thu nhp ngoi thu nhp bnh thng Cng ty thnh vin khng c lm nhng cng vic m c cam kt nhn hay tr nhng khon li ngoi nhng thu nhp thng thng. 2.2. Vic cung cp thng tin hng dn u t v cng b thng tin a. Vic lin h hoc truyn t thng tin phi r rng v cng bng Trong vic lin h vi bt c khch hng no cho bn sn phm dch v ca mnh, cng ty thnh vin phi thc hin trn c s chuyn mn r rng v cng bng. V hnh thc lin h vi khch hng: c th di dng cc tho thun, c th thng bo bng li hoc bng vn bn.... tt c cc thng tin hoc ti liu lin h trn phi r rng v cng bng. b. i vi s hiu bit ca khch hng Cng ty thnh vin phi c s hng dn v thng vi khch hng khch hng hiu nhng ri ro c th xy ra khi khch hng quyt nh u t vo chng khon. c Thng tin s/11u lin quan n cng ty thnh vin Cng ty thnh vin phi c nhng bin php cn thit khch hng c nhng t liu c bn v cng ty nh: hot ng kinh doanh ca cng ty, a im lm vic, nhn vin hoc n v no m khch hng phi lin h giao dch v c nhng b phn no chu trch nhim theo di: gim st hot ng ca cng ty. d. Thng tin lin quan n chng khon, chng ch u t ( ng ty thnh vin phi cung cp y nhng kin thc, s liu cng nh cc hng dn u t cn thit i vi cc loi chng khon ang c hoc s pht hnh khch hng c th s dng nhng thng tin lm c s nh gi trc khi quyt nh u t. e. Vic hng dn v cung cp thng tin Vic hng dn, cung cp v ph cp thng tin trong vic u t vo bt k loi chng khon no cng phi dc thc hin trn c s s hiu bit, c chuyn su v c bi bn, ng thi phi phn nh r u l thng tin tht2 u l thng tin nhn nh. Vic cung cp trn phi c thc hin mt cch cng bng v khng gy ra s hiu lm. Trng hp cng ty thnh vin cung cp thng tin hoc quyt nh ph cp thng tin v mt loi chng khon no th phi ni r tn cng ty mnh l ngi cung cp thng tin , ng thi nu r ngun v ngi bin son cc thng tin . Trong vic thc hin ngha v phc v khch hng, cng ty thnh vin phi cung cp cc dch v cho khch hng mt cch cng bng nh: - Hng dn v cung cp cho khch hng nhng kin thc c bn trong quyt nh u t nh: nguyn tc xem xt quyt nh u t chng khon, nhng hiu bit v cc loi chng khon v.v.. Thng bo kp thi nhng thay i c bn trong cc ni dung thng tin lin quan n u t chng khon m cng ty cung cp. - Khng da ra nhng li ha c bng li ni ln vn bn mang tnh cht m bo v li ch s thu dc t vic u t vo chng khon ca khch hng. 2.3. Mi lin h vi khch hng

a. Tho thun vi khch hng Vic lm cc vn bn nh hp ung. giy u quyn trong vic cung cp dch v u t vi khch hng nng t~7 Phi ghi dy cc nguyn tc cung cp dch v cho khch hng. b. Trch nhim i vi khch hng Cng ty thnh vin khng dc lm bt c loi vn bn no hu b hoc hn ch trch nhim ca mnh di vi khch hng dc quy nh trong lut v cc quy ch. quy nh ca c quan qun l. 2.4. Vic mua bn cho khch hng a. t th t u tin ca lnh mua bn Vic x l lnh mua bn ca khch hng v ca cng ty phi c thc hin theo th t u tin mt cch cng bng v bnh ng. b. Vic mua bn theo lnh Khi cng ty thnh vin ng nhn lnh giao dch ca khch hng th phi thc hin ngay cc yu cu trong lnh . ~ c Vic mua bn trc khi cng b thng tin Trng hp cng ty thnh vin ho(. nhng ngi lin quan chun b cng b nhng kin hng dn du t hoc kt qu nghin cu, phn tch cho khch hng th cng t thnh vin hoc nhng ngi c lin quan khng c mua bn chng khon cho ring mnh cho n khi bit dt khch hng nhn dc hoc d dc nghnh cu tng di ~ nhng li t vn trn. d. Vic thc gic khch hng mua bn khng ph hp Cng ty thnh vin khng dc thc gic cho khch hng mua bn qu nhiu hoc hng cho khch hng lin tc mua bn cho cc loi chng khon tr trng hp c l do tin ~h(. rng vic mua bn trn s em li li ch ho khch hng. 2.5. Tnh trung thc trong qu trnh hot ng kinh doanh a. Mua bn thng qua vic s dng thng tin ni b Cng ty thnh vin khng c s dng thng tin ni b mua bn chng khon cho chnh mnh v khng dng nhng thng tin trn hng dn u t cho khch hng. b. Thc hin cng vic mt cch trong sch v cng bng Cng ty thnh vin phi cm nhn vin ca mnh c nhng hnh ng sau: S dng ti khon giao dch ca khch hng mua bn chng khon cho bn thn hoc cho ngi khc. T quyt nh mua bn chng khon cho khch hng tr trng hp dc s chp thun ca khch hng theo ng cc bc th tc d c quy nh. Trc tip hoc cu kt vi khch hng c nhng hnh ng che y hoc to gi gi lm cho gi chng khon thay i khng theo quy lut ca gi c th trng. Cng ty thnh vin khng c trc tip hoc gin tip to gi cho chng khon ca cng ty mnh hoc cu kt vi ngi khc to gi cho mt loi chng khon no khc. Vic s dng quyn mua chng khon mi pht hnh phi c thc hin mt cch cng bng. Cng ty thnh vin khng c thc hin nhng th thut che y hoc gian ln to gi chng khon nh: Li ko nhm to ra tro lu mua bn mt loi chng khon no hoc lm cho cng chng hiu nhm v gi c ca mt loi chng khon bng cch cung cp hoc tung tin tht thit. Mua bn mt loi chng khon no vi mc ch gi gi hoc tr gi hoc y hay dm gi nhm ghm khng cho gi ca chng khon c vn ng theo ng c ch ca th trng. Vic mua chng khon vi gi qu cao hoc bn vi gi qu thp nhm mc ch tc

ng n gi ca chng khon. Cu kt vi khch hng lm gi mc d bit lnh mua bn ca khch hng l lnh thao tng gi hoc lnh mua bn khng bnh thng nhng vn thc hin cc lnh mua bn . 2.6. iu hnh cng vic a. Tun th php lut, cc quy ch, quy nh - Cng ty thnh vin phi tun th lut php, cc quy ch, quy nh lin quan ng thi phi ban hnh quy trnh lm vic ca cng ty quy nh r nhim v, trch nhim cho tng thnh vin. - Phi xy dng h thng ghi chp v lu gi h s, ti liu, thng tin d liu y , an ton m bo p ng kp thi yu cu kim tra, gim st ca cc t chc qun l Cng ty thnh vin phi c quy trnh gii quyt cc khiu ni ca khch hng, cc bin php gii quyt ph hp v kp thi, ng thi phi thng bo cho khch hng bit cc bin php khiu ni khc trong khun kh lut php quy nh. Cng ty thnh vin phi phi hp v hp tc vi cc c quan qun l .trong vic thanh tra xc minh n th khiu ni ca khch hng. b. Bo o ti sn cho khch hng Cng ty thnh vin phi t chc bo qun ti sn cho khch hng an ton bng cch: - T chc lu gi bo qun, m bo an ton cc ti liu chng nhn quyn s hu chng khon ca khch hng. Nu lu gi cc ti liu, s liu lin quan n s hu chng khon ca khch hng trong h thng my tnh th phi tch ring s liu ca khch hng ra ngoi s liu ca cng ty. c Bo v b mt cho khch hng Phi gi b mt cc thng tin s liu ca khch hng. Trong mi loi nghip v kinh doanh ca cng ty, cc s liu ca tng loi hnh nghip v phi dc tch ring v gi b mt, nhn vin tc nghip trong tng loi hnh n~tlip v khng c tit l cc s liu lin quan n cng vic ca mnh cho cc nhn vin lm b phn khc. d. Vic chm dt phc v Trng hp cng ty thnh vin mun kt thc hp ng vi khch hng th phi gii quyt dt im nhng vng mt gia kn ban. 2.7. Vic duy tr a v ti chnh ca cng ty a. Tnh y ca ngun vn Cng ty thnh vin phi duy tr ngun vn cho hot ng, ng thi phi m bo kh nng gii quyt c nhng ri ro c th pht sinh trong qu trnh hot ng kinh doanh. b. Tnh thanh khon v cht lng ca ti sn Ngun ti sn pht sinh t hot ng kinh doanh phi l ti sn c tnh thanh khon cao v c cht lng tt. c Tnh chnh xc ca cc bo co ti chnh Cc bo co ti chnh ca cng ty thnh vin phi dy , ng vi s tht. 2.8. Mi quan h vi cc t chc qun l a. Vic hp tc Cng ty thnh vin phi hp tc v cung cp cc ti liu, s liu cho cc c quan qun l trong qu trnh cc c quan thanh tra hot ng v vic mua bn chng khon ca cng ty, k c trong trng hp iu tra xc minh n th khiu ni ca khch hng hay nh du t.

b. Vic cung cp thng tin Nu c nhng thng tin d liu no m cm thy cn phi cung cp cho c quan qun l th phi nhanh thng thng bo ngay. III CC CHUN MC V DO C NGH NGHIP NH CHO NHNG Ngi I~m N~llm v HN TCH CHNG KHON 1 Thng bo cho th trng bit v nguyn tc o c ngh nghip m bn thn phi tun th h phn tch chng khon phi thng bo cho th rng trc tip ca mnh bit l bn thn c nhim v hi chp hnh nghim chnh cc quy nh v do du gh .nghip v s b x pht nu bn thn khng tun th. 2. Vic tun th php lut,'cc quy ch, quy nh v o c ngh nghip 2.1. Hiu bit, tun th php lut v o c ngh nghip Nh phn tch chng khon phi lun theo di nghin cu v tun th php lut, cc quy ch, quy nh c li( n quan dn nghip v kinh doanh chng khon k m do c ngh nghip ca mnh. 2.2. Khng to iu hin gip cho ngi khc vi phm php lut Khng cu kt hoc gip ngi khc vi phm php lut cc quy ch, quy nh c lin quan n nghip v kinh doanh chng khon, k c o c ngh nghip ca mnh 2.3. Khng trc li t thng tin ni b Phi tun th php lut, cc quy ch, quy nh c lin quan n vic nghim cm trc li t thng tin ni b, k c cho bn thn hay cho ngi khc. 2.4. C tinh thn trch nhim trn cng v ph trch Nu m nhim cng v ph trch phi chu trch nhim gim st v ngn nga khng cho nhn vin thuc quyn vi phm php lut v o c ngh nghip, ting thi cng c s dng quyn hn ca mnh trong vic ngn nga nhng hnh vi trn. 3. Vic phn tch, cng b nhng thng tin ch dn v mua bn chng khon 3.1. Sn phm phn tch phi c th, t m v cn trng - Nh phn tch chng khon phi em ht kh nng thc hin nhim v c phn cng mt cch cn trng v t m - Phi thc hin nhim v trn c s c l lun, bi bn v s liu h tr mt cch y . Kt qu phn tch phi c cng b r rng, khng dn n vic d hiu nhm. Phi bo qun cc thng tin s liu c th chng minh c ngun thng tin lm c s phn tch v c s l lun ca mnh. - Phi biu hin tinh thn trch nhim bng vic thng xuyn theo di kt qu phn tch ca mnh. 3.2. Vic bo co ht qu phn tch Phi c gng nu bt nhng thng tin quan trng v cc thng tin lin quan trong vic cng b bo co phn tch ca mnh. - Phi phn tch mt cch r rng u l nhng thng tin s liu tht, u l nhng kin d on ca mnh. - Trong vic chun b bo co phn tch dnh cho nhng nh u t ph thng, nh phn tch chng khon phi c gng nu c nhng c im c bn ca loi chng khon .

3.3. Thng xuyn quan tm n tnh hnh c th ca cc i tng nhn sn phm dch v v cht lng u t ca h Trong vic hng dn u t hoc quyt nh u t, phi ch tm dn mc ph hp i vi khch hng ca mnh, trong cn quan tm n: - Mc cn thit v mi trng xung quanh ca khch hng. - Tnh cht v cht lng ca vic du t vo tng chng khon . Tnh cht v cht lng du t ton b ca khch hng. 3.4. Khng sao chp sn phm ca ngi khc Vic bo co kt qu phn tch ca mnh (.ho cc di tng nh lnh do. khch hng hoc cng b l'n~ ri ra cng chng, nh phn tch khng dc sao chp hoc s trong sn phm phn tch ca ngi khc m khng ghi (:h ngun trch dn r rng. Ngupn tt ny o(: min rong trng hp ngun thng tin trn dc cng b cng khai v d c cng chng chp nhn. 3.5. Cng b nhng thng tin lin quan n sn phm. phn tch ca mnh phi chnh xc, y d v Khng c cung cp thng tin vi bt k hnh thc no m c th dn dn vic cng chng hiu lm lin quan (ln: Nhng g m nh phn tch hoc cng ty m ngi phn tch ang lm vic c th em li cho khch hng. - Trnh v nng lc ca nh phn tch hoc cng ty m mnh ang lm vic. - Kt qu trong qu kh v d kin s dt dc trong tng lai. Li nhun d kin thu dc t du t. Ngoi ra, nh phn tch chng khon khng dc php m bo li ch m khch hng s thu c t vic u t ngoi vic cung cp nhng thng tin thc t lin quan n vic u t 3.6. Cng bng v trong sng trong ng x vi khch hng v nhng ngi s dng sn phm phn tch ca mnh Phi di x cng bng i vi mi khch hng trong cc trng hp sau: Thng bo kt qu phn tch. - Thng bo nhng thay i c bn ca bo co phn tch. Cung cp kin t vn u t cho khch hng. - Quyt nh u t cho khch hng 4. To c hi cho khch hng v ch mua chng khon trc mnh phng nga vic mua bn chng khon ca nh phn tch chng khon dn n xung t v li ch vi khch hng, nn to iu kin khch hng v ch mua trc mnh. 5. Vic cng b nhng xung t v li ch Trong trng hp nh phn tch chng khon c u t vo chng khon hoc c nhng li ch c th dn n vic xung t v li ch vi ngi mnh cung cp dch v hoc i vi ch phng vic a ra nhng li t vn du t hoc thc hin cc cng vic khng v t v trung lp, phi thng bo nhng xung t cho ngi nhn dch vu v ch bit. 6. Nguyn tc ng x trong lnh vc thu nhp 6.1. Thng bo cho khch hng v ch bit v nhng thu nhp c bit m bn thn s c nhn thng qua cng vic Nh phn tch chng khon phi thng bo cho khch hng v ch bit nhng khon

thu v nhng thu nhp c bit khc m mnh s c nhn t vic cung cp dch v cho nhng m tng trn. 6.2. Cng khai nhng thu nhp s dnh cho ngi gii thiu khch hng n s dng dch v ca mnh Phi thng bo cho khch hng bit ph hoa hng m ngi gii thiu s c hng khi gii thiu khch hng n s dng dch v ca mnh. 6.3. Khng nhn nhng cng vic mang tnh cht cnh tranh vi ch khi cha c s chp thun bng vn bn Khng c nhn cc cng vic mang tnh cnh tranh vi ch k c vic lm khng mang li thu nhp, tr trng hp c s chp thun bng vn bn ca ch ca mnh v ngi mnh lm gip. 7. Nguyn tc ng x trong quan h vi ngi khc 7.1. Gi b mt cho khch hng Phi bo v b mt ca khch hng trong phm vi mnh ang m nhim tr trng hp nhng thng tin phm php ca khch hng. 7.2. Duy tr tnh c lp v trung lp trong qu trnh thc hin cng vic Trong qu trnh thc thi nhim v, phi c gng duy tr tnh c lp v trung thc trong qu trnh thc hin cng vic. 7.3. Bo v quyn li cho khch hng l trn ht Trong phm vi trch nhim ca mnh, phi bo v ti a quyn li ca khch hng. 8. Khng c nhng hnh vi biu hin khng xng ng vi ngh nghip Nh phn tch chng khon khng c c nhng hnh vi phn li ngh nghip ca mnh nh: - Vi phm php lut, c biu hin l ngi gian i khng trung thc, khng c tin cy hay khng ph hp vi ngh phn tch chng khon. C nhng hnh vi biu hin l ngi lt lng, khng trung thc. IV NHNG CHUN MC V O C NGH NGHIP I VI NHNG NGI LM MARKETING (BROKER) Khi cung cp nhng li hng dn hoc t vn cho khch hng trong vic u t vo chng khon nim yt hoc trn quan n vic mua bn chng khon nim yt, nhn vin marketing nn thc hin nhim v ca mnh theo hng sau: 1. Vic tip xc v tm hiu khch hng Trc khi cung cp dch v cho khch hng, nhn vin marketing phi tm hiu khch hng theo th t sau: Thu thp . v_ .tng hp thng tin lin quan n khch h lia Vic thu thp v tng hp thng tin c th thng qua vic khch hng khai ti cc mu biu, n xin ng k lm khch hng, qua hi trc tip hoc qua cc hnh thc khc tng hp mi s liu lin quan n khch hng c ch cho vic nh gi a v ti chnh ca khch hng v xc nh vic cung cp nhng li hng dn v t vn u t vo chng khon. S liu ban u thng l: - Tiu s tm tt (tn, a ch, ngh nghip, tui, trnh hc vn) - a v ti chnh (mc thu nhp, ti sn) Tn, a ch ca ch hoc ni khch hng lm vic Mc ch v nhng hn ch trong vic u t C s hiu bit trong vic u t vo chng khon T cch php nhn (cng ty c phn, th nhn) Thc trng chu thu Phm vi quyn hn ca ngi nhn u quyn trong

vic mua hoc bn chng khon (trng hp u quyn cho ngi khc thc hin thay cho khch hng) Sau khi nhn c nhng thng tin lin quan n khch hng, nhn vin marketing phi ghi li thnh bin bn v k xc nhn nhng thng tin . Phi thng xuyn thu thp v cp nht thng tin lin quan n khch hng. Nhn vin marketing phi s dng s mn cm v ngh nghip trong vic xem xt phn loi thng tin cho ph hp vi tng loi khch hng. - Khch hng l nh u t c t chc. Khch hng mua chng khon theo tun t cc bc quy nh trong bn cho hng. Khch hng ch mua-bn chng khon. Nu khch hng t chi vic cung cp thng tin, nhn vin marketing phi c gng bng cch khc thu thp cho c thng tin ca khch hng. Trng hp thng tin thu thp c t khch hng khng nh gi c mc ri ro ca khch hng hoc khng th a ra c nhng li hng dn ph hp vi khch hng th phi t chi vic nhn ng k lm khch hng. Phi quan st nhng biu hin ca khch hng. Nhn vin marketing phi quan st hnh vi ca khch hng bng cch hi a v ti chnh v mc tin cy ca khch hng thng qua cc cng ty chng khon khc hoc nhng t chc ti chnh m khch hng tng s dng dch v ng thi nn quan st tnh cch ca khch hng. 2. C nhng ch dn ph hp Nhn vin marketing phi cung cp nhng li ch dn ph hp vi khch hng trn nguyn tc: 2.1. Li ch dn phi ph hp vi mc tiu u t ca khch hng, phi lun hiu rng mi khch hng u c tnh cch v mc chu ri ro khc nhau v vy trong khi cung cp dch v cho khch hng, nhn vin marketing phi lm cho khch hng hiu quy lut ca vic u t, ri ro c th gnh chu v phi c gng nm cho c tng khch hng c th chu c mc ri ro no k c s hy vng thnh qu ca vic u t s thu dc ra sao? 2.2. Li hng dn phi tnh n vic phn b ri ro trong u t cho khch hng, nht l nhng ri ro c th dn n lm cho khch hng khng t c li nhun nh mong mun. 2.3. Li hng dn phi l nhng s liu thng tin cng khai trc cng chng, khng nn ng nhng s liu thng tin l tin n hoc khng c c s thc t. 2.4. Li hng dn phi trn c s thng tin d liu y Trng hp thng tin l kin nhn xt ca bn thn phi ni r cho khch hng bit l kin nhn xt ca mnh khng phi l cc s liu thng tin phn tch thc t, ng thi phi cho khch hng t quyt nh u t 2.5. Li hng dn trn quan n quy m u t v tn s mua bn phi ph hp vi tng khch hng v phi tnh n a v ti chnh v mc ch u t ca khch hng l chnh. Khng dc a ra nhng li hng dn mua bn ch v mc ch thu ph hoa hng. 2.6. Khng c m bo hoc ha v li ch m khch hng s thu c t vic mua bn chng khon k c bng li ni hay vn bn. 2.7. Khng c thc gic khch hng mua bn m phi to iu kin cho khch hng tham kho thm thng tin cho y trc khi quyt nh u t.

2.8. Khng c s dng thng tin ni b hng dn cho khch hng trc khi thng tin dc cng b ra cng chng. Khng c n chn ca khch hng bng hnh thc s dng thng tn ni b trc li cho mnh. cho cng ty hoc cho nhng ngi lin quan khc. 3. Vic thc hin lnh theo yu cu ca khch hng Nhn vin marketing phi thc hin lnh mua bn theo yu cu ca khch hng theo th t cc bc sau: 3.1. Vic chuyn lnh phi ng theo lnh dt ca khch hng v phi c gng thc hin lnh vi gi tt nht trong thi im 3.2. Khng c chuyn lnh giao dch khi bit khch hng quyt nh mua bn thng qua vic s dng thng tin ni gin 3.3. Trng hp bit khch hng s mua hoc bn chng khon no hay hng dn cho khch hng mua bn loi chng khon no, nhn vin marketing khng c mua hoc b8n loi chng khon cho bn thn hoc cho cng ty trc kh mua bn cho khch hng dn d~n vic lm cho khch hng b thua thit. 3.4. Cm nhn vin marketing quyt nh mua bn chng khon thay cho khch hng. 4. C x cng bng vi khch hng Nhn vin marketing phi c x vi khch hng mt cch cng bng, th hin nh: 4.1. Phi hng dn v thc hin lnh cho khch hng mt cch bnh ng, khng phn bit di x. 4.2. Vic cng b bo co phn tch hoc bt k thng tin s liu no c th tc ng n gi ca chng khon, nhn vin marketing phi c gng thc hin sao cho khch hng bit mt cch ng u khch hng c th s dng li ch t cc bo co, thng tin s liu trn mt cch ng u. 5. Khng li dng hoc dng ti sn hay ti khon giao dch ca khch hng Nhn vin marketing khng c li dng ti sn hay ti khon giao dch ca khch hng v phi nghim chnh chp hnh cc nguyn tc sau: 5.1. Khng c li dng ti sn hay ti khon giao dch ca khch hng mua bn chng khon trong ti khon ca khch hng hoc mua bn chng khon . khc thng qua ti khon ca khch hng, khng c s dng ti sn, ti khon ca khch hng chi tiu c nhn, khng c nhn bo qun chng khon vt cht hoc sc ca khch hng hoc c cc hnh vi khc khng phi l thc hin nhim v thay cho cng ty cho d hnh ng c em li li ch cho mnh hay khng. 5.2. Nhn vin marketing khng c c li ch g lin quan n l li ca khch hng mc d c nhng trng hp lm v mc ch gip khch hng. 6. Vic cng b nhng xung t v li ch Trong vic hng dn cho khch hng, nu c s xung t v li ch gia cng ty vi khch hng hoc gia nhn vin markettng vi khch hng m c th tc ng n kt qu du t ca khch hng, nhn vin marketing phi cng b r nhng thng tin lin quan n xung dt trn cho khch hng bit khch hng nh gi xem xt u t Cc trng hp sau c th coi l s xung t v li ch: Trng hp cng ty nm gi, t chc phn phi hoc bo lnh pht hnh mt loi chng khon no hoc cng ty hay lnh o cng ty c mi quan h hoc c li ch vi mt loi

chng khon no , nhn vin marketing phi thng bo r cho khch hng bit trong qu trnh mnh c nhng kin hng dn khch hng v loi chng khon . Trng hp cng ty hoc nhn vin marketing s mua loi chng khon m khch hng t lnh bn cho chnh mnh, nhn vin marketing phi thng bo thng tin trn cho khch hng bit khch hng xem xt li xem gi m khch hng ngh bn d l gi tt nht trong thi im cha. 7. Gi b mt cho khch hng Nhn vin marketing khng c cng b nhng thng tin c nhn, thng tin v mua bn chng khon hoc thng tin lin quan n ti chnh ca khch hng cho ngi khc bit. Hnh ng trn c th tc ng n li ch hoc hnh nh ca khch hng, tr trng hp c s chp thun ca khch hng hoc vic cng b theo quy nh ca lut php hoc cc quy ch hen quan. CHNG X H THNG LU K, NG K, THANH TON B TR CHNG KHON I KHI QUT V H THNG NG K, LU K THANH TON B TR CHNG KHON 1. Khi nim H thng thanh ton b tr, lu k v ng k chng khon l tn gi thng thng ca mt h thng c th cc trang thit b, con ngi, cc quy nh v hot ng v thanh ton, b tr, lu k v ng k chng khon. H thng ny thc hin mt s hot ng chnh nh - Hot ng lu k chng khon: l hot ng lu gi, bo qun chng khon ca khch hng v gip khch hng thc hin cc quyn ca mnh i vi chng khon lu k. - Hot ng b tr: l vic x l thng tin v cc giao dch chng khon nhm a ra mt con s rng cui cng m cc i tc tham gia phi thanh ton sau khi giao dch. Kt qu b tr s ch ra bn no phi tr tin, bn no phi giao chng khon. Hot ng thanh ton: l hot ng hon tt cc giao dch chng khon, trong cc bn s thc hin ngha v ca mnh: bn phi tr chng khon thc hin vic giao chng khon, bn phi tr tin thc hin vic chuyn tin. - Hot ng ng k: l vic ng k cc thng tin v chng khon v quyn s hu chng khon ca ngi nm gi chng khon. 2. Vai tr, chc nng ca h thng ng k, lu k, thanh ton b tr chng khon H thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c vai tr ht sc quan trng i vi hot ng ca th trng chng khon. Nh c h thng ny, hot ng hon tt cc giao dch chng khon mi c thc hin. H thng ny thc hin cc chc nng c bn sau: Qun l cc chng khon lu k ca khch hng. Ghi nhn quyn s hu v cc thng tin v tnh hnh thay i ca chng khon lu k cho khch hng. - Cung cp cc thng tin v chng khon gi mo, b mt cp,... Thc hin cc nghip v thanh ton tin v chuyn giao chng khon sau khi cc giao dch c thc hin. X l cc thng tin v vic thc hin quyn ca ngi s hu chng khon i vi t chc pht hnh nh thng bo hp i hi c ng, i din u quyn, v.v. v gip khch hng thc hin quyn thng qua mng li ca h thng. Phn

phi li, tr vn gc v c tc bng tin cho ngi s hu chng khon. Gip qun l t l nm gi ca ngi s hu chng khon. - Cung cp cc dch v khc lin quan n chng khon lu k nh cm c chng khon, thu h thu. Vi cc chc nng c bn nh trn, h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c cc vai tr b tr cho hot ng ca th trng chng khon, th hin nh sau: - Thanh ton cc giao dch chng khon, m bo cc giao dch c hon tt. Khi cc giao dch c thc hin, cn nhi c s thanh ton th mi thc s chuyn giao c cc chng khon v thanh ton c tin gia cc bn tham gia giao dch, m bo bn mua chng khon c nhn chng khon v bn bn nhn c tin. Vic thc hin giao dch mi ch l khu u tin ca mt chui cc hot ng. Kt qu giao dch xc nh cc bn tham gia mua v bn chng khon, cc bn trn quan n giao dch. Sau khi cc giao dch c thc hin th nhim v ca h thng lu k, thanh ton b tr v ng k chng khon l thc hin b tr xc nh c bn i tc no s phi giao chng khon v bn i tc no dc nhn tin. Vic thanh ton cc giao dch trc c thc hin s to diu kin thc hin cc giao dch tip theo. Tht vy, sau khi c cc kt qu giao dch, chng khon v tin ca cc lnh khng c thc hin c chuyn tr ngi t lnh h c iu kin t cc lnh tip theo. Cc giao dch c thanh ton th s chng khon hoc tin nhn c c th dng tham gia cc giao dch tip theo. Vic x l cc cng vic sau giao dch c thc hin cng nhanh th cng to iu kin cho cc giao dch tip sau dc thc hin. Do , nu thi gian thanh ton ca h thng c rt ngn th cc i tng tham gia th trng cng c c hi kim li, chp c thi c kinh doanh. - Gip qun l th trng chng khon Nh vic qun l thng tin v ngi s hu chng khon, h thng gip cho cc nh qun l bit c t l nm gi ca ngi s hu chng khon, kp thi a ra cc quyt nh x l khi cc t l s hu ca mt s i tng vt qu quy nh. Mt khc, h thng cn nhn c thng tin v cc chng khon b thng bo mt trm, mt cp, cc chng khon khng cn gi tr lu hnh v thng bo cho cc i tng tham gia trn th trng nn gip cho ton b cc nh u t khng b thit hi khi mua phi chng khon gi, hoc chng khon b mt cp. H thng thng c cc quy nh nht nh i vi cc i tng tham gia nn m bo c s thng nht ca cc thnh vin tham gia h thng, gp phn n nh hot ng ca th trng. ng thi, cc quy nh ca h thng cng m bo rng cc hot ng ca h thng c thc hin em li hiu qu cao nht cho tt c cc i tng c s dng cc dch v ca h thng nh dch v v lu k, cc dch v i km vi chng khon lu k, dch v thanh ton giao dch chng khon, dch v ng k chng khon. - Gim chi ph cho cc i tng tham gia th trng. H thng lu k, thanh ton b tr v ng k chng khon hin i c p dng s gim chi ph cho cc i tng tham gia th trng. Khi h thng c pht trin hin i th vic qun l chng khon c thc hin qua h thng c s d liu. Nh , c th thc hin vic lu k chng khon tp trung, hoc thc hin phi vt cht ho chng khon. Nh vy s tit kim c chi ph cho cc i tng tham gia, c bit trong vic in n chng ch chng khon, bo

qun chng ch chng khon, gim chi ph, trnh c s trng lp trong khu nhn, kim m chng khon khi thanh ton cho cc i tng tham gia khi cha c h thng. Hn na, khi h thng pht trin n mc nht nh th cc hot ng ng k chng khon, thc hin quyn ca ngi s hu chng khon u c thc hin thng qua h thng qun l c s d liu nn vic ng k chng khon c thc hin nhanh chng, hiu qu, gim c chi ph cho c quan thc hin vic ng k chng khon. - Oi m ri ro cho hot ng ca th trng. Kinh nghim cc nc cho thy, thi gian thanh ton cng di th ri ro ca cc i tng tham gia cng ln. Cc ri ro c th k n bao gm cc ri ro do li my tnh, ri ro do li ca con ngi gy ra, ri ro trong trng hp c bn i tc mt kh nng thanh ton, lm nh hng n di tc khc, ri ro trong trng hp xc nh c bn thanh ton nhng n thi im phi thanh ton th bn thanh ton khng c chng khon hoc tin giao. Cc ri ro ny s cng c gim nu nh thi gian thanh ton c rt ngn. Trc khi c h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon, cc hot ng thanh ton c thc hin trc tip gia cc di tc giao dch. Do khng thc hin b tr nn thanh ton phi thc hin theo hnh thc thanh ton tng giao dch. Vic thanh ton nh vy s gy ra s trng lp, khi lng cng vic qu nhiu, gy lng ph cc ngun lc x hi. Hn na, vic thanh ton trc tip s rt ri ro i vi cc i tc khi phi thc hin vic chuyn giao vt cht cc chng khon. Trong h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon, hu ht cc thanh ton c thc hin qua cc bt ton ghi s, s gp phn ng k vo vic gim bt s chuyn giao chng khon vt cht, lm gim ri ro cho cc giao dch chng khon do gim kh nng mt trm, mt cp c th xy ra khi thc hin chuyn giao chng khon vt cht. Bn cnh , h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon cng c nhng quy nh thng nht i vi cc i tng tham gia h thng nh cc quy nh v thi gian thanh ton, trch nhim thanh ton, cc bin php h tr khi c di tng tm thi mt kh nng thanh ton, cc hnh thc x pht khi c i tng vi phm thanh ton,... Nhng quy nh ny m bo thc hin vic thanh ton cc giao dch chng khon. Mt khc, nu h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c pht trin ph hp th s gim ng k thi gian thanh ton, l khong thi gian tnh t khi giao dch c thc hin n khi vic thanh ton hon tt Kinh nghim cc nc cho thy thi gian thanh ton cng c rt ngn bao nhiu s cng gim c ri ro cho cc bn i tc tham gia th trng by nhiu. Thc hin vic thanh ton nhanh gp phn gip cc i tng ca h thng tng vng quay vn. H thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c kh nng thc hin phn ln cc cng vic thanh ton, chuyn quyn s hu mt cch nhanh chng nu cc cng vic ny c thc hin qua cc bt ton ghi s. Nu thc hin qua cch ny, h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon s c tc dng ng k vo gim bt vic chuyn giao vt cht. Thc t cho thy khi cha c h thng ny, vic chuyn giao cc chng ch vt cht tn rt nhiu chi ph, thi gian kim m, kim tra tnh tht gi ca cc chng ch vt cht. S tit kim chi ph, thi gian khi h thng ny thc hin c th hin c bit r nt khi khi lng giao dch ln. Chi ph m cc i tng tham gia th trng tit kim c s c s dng vo cc mc ch khc, nh , ngun vn ca cc i tng tham gia th trng s c s dng hiu qu hn. Mt khc, khi cha c h thng ny vic chuyn giao chng ch vt cht s to ra cc cng vic trng lp gia cc i tng giao v nhn. V d, khi bn phi tr chng khon

thc hin giao chng khon phi thc hin vic kim m, kim tra tnh tht gi v bn nhn chng khon cng phi thc hin thao tc tng t. Tt c s trng lp ny c th loi b c nu thc hin phi vt cht ho v chuyn giao qua hnh thc ghi s. ng thi, vic phi vt cht ho v chuyn giao qua bt ton ghi s cng s loi b vic lm gi cc chng ch chng khon, m bo vic chuyn giao khng b nh hng bi cc chng ch chng khon gi. Hn na, h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c pht trin ph hp s rt ngn c thi gian thanh ton. Vic tit kim ch ph, thi gian thc hin vic thanh ton so vi vic chuyn giao vt cht s c tc dng gip cc i tng ca h thng tng c vng quay s dng vn, khng b ng vn, nng cao hiu qu s dng vn. 3. iu kin hnh thnh v pht trin h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon H thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c vai tr rt quan trng i vi hot ng giao dch chng khon nhng cn phi c mt s iu kin nht nh hnh thnh v pht trin: iu kin v mi trng php l. bao gm cc quy nh i vi cc hot ng ca h thng, cc thnh vin tham gia h thng, cc ch ti x pht vi phm, ... l cc quy nh to iu kin cho cc hot ng ca h thng din ra sun s, ngn nga c ri ro. iu kin v s pht trin ca th trng chng khon: th trng chng khon cng pht trin th cng to iu kin h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon pht trin, v h thng ny c tc ng h tr cc hot ng sau giao dch nn th trng cng pht trin th h thng cng pht huy tc dng, tit kim c chi ph. nng cao hiu qu. iu kin vt cht, k thut v con ngi: cc hot ng ca h thng rt phc tp, i hi phi c my mc, thit b k thut v nhng con ngi c tri thc v trnh k thut vn hnh cc my mc, thit b . Yt't( t'tllt l: nhim v ca h thng l phi thc hin tp trung ho cc chng ch chng khon tin ti phi vt cht ho, to iu kin tit kim c chi ph, nng cao hiu qu cc hot ng ca h thng, nhng thc hin dc nhim v ny i hi s chun b v mt tm l cho ng o cc nh u t, cng chng lm quen vi vic khng t mnh nm gi cc chng ch vt cht. II QUY TRNH NG K, Lu K, THANH TON B TR CHNG KHON TRONG H THNG CA - TRUNG TM GIAO DCH 1 Quy trnh ng k lm thnh vin lu k ca trung tm giao dch (xem s Xi v X.2) 2- Quy trnh ng k m s kinh doanh i vi nh du t nc ngoi (xem s X.3) 3. Quy trnh lu k, rt, chuyn khon, cm c, gii to cm c chng khon 3.1. M ti khon lu h chng khon Ti khon lu k chng khon l ti khon dng hch ton vic gi, rt hoc chuyn nhng chng khon' hch ton vic giao v nhn chng khon. Ti khon lu k chng khon gm c: Ti khon chng khon giao dch; Ti khon chng khon cm c, Ti khon chng khon ch nim yt; Ti khon chc khon ch rt; Ti khon thanh ton b tr chng khon d giao dch; Cc ti khon khc. Khch hng mun gi chng khon ti thnh vin lu k phi lm th tc m ti khon lu k chng khon. Theo quy nh hin nay, mi khch hng ch c php m ti khon lu k chng khon ti mt thnh vin lu k. Nh vy khch hng ch c php t lnh, giao dch thng qua chnh thnh vin lu k . Khch hng l cc c nhn, t chc u t trong nc ch c php

m ti khon lu k chng khon ti cc thnh vin lu k trong nc. Cc c nhn, t chc l ngi nc ngoi phi m ti khon lu k ti cc thnh vin lu k nc ngoi. Thnh vin lu k., c ngha v m v qun l ti khon lu k chng khon cho mi khch hng gi chng khon. m bo quyn li cho khch hng v s dng ti khon chng khon ca khch hng ng mc ch, thnh vin phi m ti khon lu k chng khon cho khch hng tch bit vi ti khon lu k chng khon ca chnh cc thnh vin. Trung tm giao dch chng khon m ti khon lu k chng khon hch ton v qun l cc chng khon k gi cho thnh vin lu k. Phn chng khon thuc s hu ca khch hng ca thnh vin s c hch ton vo ti khon giao dch chng khon ca khch hng do trung tm giao dch chng khon m ng tn cng ty chng khon v qun l tch bit vi phn chng khon thuc s hu ca chnh thnh vin . 3.2. K gi chng khon gi chng khon tp trung vo trung tm giao dch chng khon, khch hng l t chc, c nhn u t s hu chng .khon phi gi chng khon ti thnh vin lu k ni h m ti khon lu k chng khon. Thnh vin lu k sau s ti k gi chng khon ca khch hng vo trung tm giao dch chng khon. Quy trnh gi chng khon c thc hin theo trnh t nh sau: a. K gi chng khon ti thnh vin Khch hng np chng khon ti thnh vin lu k ni khch hng m ti khon lu k chng khon. xc nh chnh xc tn khch hng s hu chng khon, i vi cc chng ch c phiu, tri phiu ghi danh khi k gi phi c k hu ca khch hng trn t chng ch. Trong trng hp chng khon ca khch hng thuc loi chng khon c pht hnh v lu hnh khng theo quy nh ca cc c quan c thm quyn (cc t chc c c phu~ tri phiu pht hnh trc khi c nhng quy nh v pht hnh ca cc c quan c thm quyn), th phi c cn c xc minh quyn s hu chng khon ca ngi s hu chng khon do t chc pht hnh lp. b. Thnh vin lu k tip nhn v hch ton chng khon k gi Sau khi nhn dc y h s lu k chng khon do khch hng np, thnh vin lu k hch ton s c phiu, tri phiu do khch hng gi vo ti khon lu k chng khon ca khch hng v gi cho khch hng xc nhn gi chng khon. Thnh vin phi ti lu k chng khon vo trung tm giao dch chng khon. Sau khi thnh vin ti lu k s chng khon ca khch hng vo trung tm giao dch chng khon v nhn c giy bo c ca trung tm th thi im khch hng mi dc php t lnh giao dch hay tin hnh cc nghip v khc i vi s chng khon k gi. c Thnh vin ti lu k chng khon vo trung tm giao dch chng khon Chng khon k gi ca khch hng c thnh vin ti lu k vo trung tm giao dch chng khon trong thi gian sm nht. Quy trnh ti lu k chng khon ca khch hng do thnh vin thc hin ph thuc vo hnh thc chng khon k gi l cc chng ch chn~ khon hay chng khon ghi s. i vi cc chng ch chng khon, thnh vin trc tip mang s chng khon ny ti trung tm giao dch chng khon lm th tc lu k. Trong trng hp chng khon k gi l loi chng khon ghi s, c th hin di hnh thc giy chng nhn quyn s hu chng khon do t chc pht hnh cp th quy trnh lu k chng khon hin nay quy nh cc thnh vin lp v gi cho t chc pht hnh danh sch c ng s hu chng khon, c km giy chng nhn quyn s hu chng khon t chc pht hnh kim tra v xc nhn vi danh sch c ng

s hu chng khon ca cng ty. Danh sch c ng s hu chng khon lu k sau c t chc pht hnh gi cho trung tm giao dch chng khon. d. Trung tm giao dch chng khon tip nhn v hch ton chng khon lu k Cn c vo s chng khon do thnh vin ti lu k, trung tm giao dch chng khon hch ton vo ti khon chng khon giao dch ca khch hng ca thnh vin hoc ca chnh thnh vin lu k. Sau , trung tm giao dch chng khon gi giy bo c xc nhn vic gi chng khon cho 'thnh vin lu k. Chng khon ca khch hng c bo qun v lu k tp trung ti kho lu k chng khon ca trung tm. (Biu ) ch thch: (1) T chc pht hnh lm th tc ng k lu k (2) Khch hng k gi chng ch chng khon (np giy chng nhn quyn s hu chng khon). (3) Thnh vin hch ton vo ti khon lu k khch hng v thng bo cho khch hng. (4) Thnh vin k gi chng ch chng khon. (4*) Thnh vin lp danh sch khch hng lu k chng khon ghi s; gi danh sch ny cho t chc pht hnh. (5*) T chc pht hnh i chiu danh sch khch hng vi danh sch c ng; gi cho thnh vin lu k kt qu xc nhn. (5) Trung tm giao dch hch ton vo ti khon lu k ca thnh vin v xc nhn vi thnh vin. (6*) T chc pht hnh np danh sch c ng kem thng bo v thnh vin lu k m khch hng k gi chng khon. (7*) Trung tm giao dch chng khon thc hin bt Lon tng ng trn cc ti khon lu k; chuyn giy xc nhn gi chng khon. 3.3. Lu h ghi s chng khon t mua trong t pht hnh mi, pht hnh thm d tng vn Lu k ghi s chng khon pht hnh mi, pht hnh thm tng vn l phng thc lu k m chng khon ca cc khch hng t mua trong t pht hnh mi nhn c bng cch thc hin bt ton ghi s ti khon trc tip vo h thng lu k, thanh ton b tr v ng k chng khon thng qua cc thnh vin lu k, t chc pht hnh (t chc bo lnh pht hnh). Vi phng thc lu k ny, ngi s hu chng khon s c lu k ngay s chng khon t mua vo trung tm giao dch chng khon m h khng yu cu c "s hu vt cht" cng nh t mnh nm gi cc chng khon ri sau mi em n lu k ti trung tm giao dch thng qua cc thnh vin lu k. T chc pht hnh khng phi t in cc chng ch chng khon vt cht chuyn tr cho khch hng t mua chng khon m h ch phi tp hp danh sch phn b chng khon khch hng t mua ri gi cho trung tm giao dch chng khon sau khi kt thc t pht hnh. Danh sch phn b phi bao gm cc thng tin v t pht hnh, danh sch khch hng dt mua chng khon, v yu cu dc lu k chng khon ti thnh vin lu k ca khch hng. Cn c vo bo co ny, trung tm giao dch chng khon hch ton s chng khon ca khch hng t mua vo ti khon lu k chng khon tng ng ca thnh vin lu k, ng thi gi xc nhn gi chng khon cho cc thnh vin lu k c lin quan. Lu k ghi s chng khon pht hnh mi l phng thc lu k

tin li v hiu qu xt trn hai kha cnh qun l h thng v li ch kinh t ca cc bn tham gia. Hin nay, ti hu ht th trng chng khon cc nc, phng thc lu k ghi s c p dng mt cch rt rng ri. Trong nhiu trng hp, phng thc lu k ny tr thnh mt quy nh bt buc i vi cc t chc pht hnh khi pht hnh mi, pht hnh thm tng vn, trong bao gm c tri phiu chnh ph. Ti Vit Nam, do iu kin th trng v thi quen tm l ca ngi u t m hin nay vic lu k ghi s chng khon pht hnh mi, pht hnh thm tng vn cha thc s c p dng rng ri. nng cao hiu qu ca cng tc pht hnh v tng bc to dng mt mi trng "phi chng ch trong ton h hng, phng thc lu k trn dang c khuyn khch i vi cc loi chng khon ca cc t chc pht hnh l cc cng ty c phn, doanh nghip c phn ho. Ring di vi tri phiu chnh ph pht hnh nim yt trn trung tm giao dch chng khon th phng thc lu k ghi s c p dng ngay t du. Cc trng hp p dng phng thc lu k ghi s chng khon ti Vit Nam hin nay gm c: - Pht hnh mi; Pht hnh thm tng vn; Pht hnh c phiu thng; Chuyn i tri phiu chuyn i; Thc hin quyn mua c phiu; Thc hin quyn tch gp c phiu; Pht hnh tri phiu chnh ph nim yt trn trung tm giao dch chng khon. Quy trnh lu k ghi s chng khon pht hnh mi, pht hnh thm tng vn thc hin theo s sau: S lu k ghi s chng khon t mua trong t pht hnh mi, pht hnh thm (S X.5.). (S ) Ch thch: (1) T chc pht hnh np h s ng k lu k. (2) Khch hng t mua chng khon pht hnh mi, pht hnh thm tng vn ti t chc bo lnh pht hnh. (3) T chc bo lnh pht hnh lp danh sch khch hng t mua chng khon; gi danh sch khch hng cho t chc pht hnh. (4) T chc pht hnh lp danh sch phn b chng khon cho khch hng v gi cho trung tm giao dch chng khon. (5) Trung tm giao dch chng khon phn b chng khon vo cc ti khon lu k chng khon v gi cho thnh vin lu k sao k kt qu phn b chi tit ti tng khch hng. (6) Thnh vin lu k phn b s chng khon khch hng k gi vo ti khon lu k chng khon ca tng khch hng; gi giy xc nhn gi chng khon cho khch hng. ' 3.4. K qu giao dch Trc khi t lnh mua, bn chng khon, ngi u t phi np tin v chng khon cho cng ty chng khon theo t l quy nh. K qu giao dch chng khon l vic cc nh u t phi np tin/chng khon theo mt t l nht nh cho cc cng ty chng khon trc khi h t lnh m bo kh nng thanh ton cho cc giao dch chng khon c thc hin. Theo quy nh hin nay, nh u t bn mua chng khon phi m bo k qu 100% s tin mua chng khon ti cng ty chng khon. Tin k qu s c nh u t np trc tip ti cng ty chng khon hay thng qua hnh thc chuyn khon vo ti khon tin gi giao dch chng khon ca cng ty chng khon m cho khch

hng ti ngn hng ch nh thanh ton. Trong trng hp nh du t np tin trc tip ti cng ty chng khon cng ty chng khon c ngha v np ngay s tin k qu ca nh u t vo ti khon tin gi ca cng ty m cho khch hng ti ngn hng ch nh thanh ton. Trc khi t lnh bn chng khon, nh u t bn bn phi np loo~o/o s chng khon nh bn cho cng ty chng khon (thnh vin lu k). Cng ty chng khon c ngha v np ngay s chng khon vo ti khon chng khon giao dch ca khch hng m ti trung tm giao dch chng khon. Cng ty chng khon s quy nh thi gian m nh u t c php t lnh bn chng khon cn c vo thi gian cng ty chng khon lm th tc gi chng khon vo trung tm giao dch chng khon. Khi np tin/chng khon cho cng ty chng khon, nh u t s t lnh mua/bn chng khon thng qua cc cng ty chng khon thnh vin. Cc cng ty chng khon thnh vin sau s chuyn lnh mualbn ca nh u t vo trung tm giao dch chng khon. Trn h thng giao dch ca trung tm, cc lnh mua v lnh bn s c khp vi nhau. 3.5. Thnh ton giao dch chng khon Sau khi lnh mualbn d khp, cc cng ty chng khon phi tin hnh ra lnh chuyn tinlchng khon tr cho cc i tc thng qua h thng ti khon m ti ngn hng ch nh thanh ton v trung tm giao dch chng khon. Sau khi nhn c chng khonltin ca cc giao dch trong cng ngy (nhn c bo c ca trung tm giao dch chng khon/ngn hng ch nh thanh ton), cng ty chng khon s chuyn tr chng khonltin cho khch hng vo ti khon ca khch hng m ti cng ty chng khon/ngn hng thng mi (do khch hng thng bo). Trong trng hp khch hng mun nhn tin mchng ch chng khon phi thng bo cho cng ty chng khon lm th tc rt tin/chng khon ti ngn hng ch nh thanh ton/trung tm giao dch chng khon. 3.6. Thc hin quyn ca ngi s hu chng khon Khch hng c chng khon lu k trong h thng lu k, thanh ton b tr v ng k chng khon c m bo v mi quyn li pht sinh i vi s chng khon lu k. H thng lu k, thanh ton b tr v ng k vi chc nng theo di v kim sot cc hot ng cng ty nh hp i hi c ng, b phiu, thanh ton c tc, li v vn gc tri phiu em li nhiu tin ch cho ngi s hu chng khon khi tham gia h thng ny. v d, khi nhn c tc, li tri phiu v vn gc: trung tm giao dch chng khon v thnh vin lu k s thay mt cho khch hng c chng khon gi ti trung tm giao dch chng khon thc hin cc quyn nhn c tc, li tri phiu v vn gc khi nhng quyn ny pht sinh. Tin thanh ton c tc, li tri phiu v vn gc s c t chc pht hnh chuyn tr cho tng khch hng thng qua trung tm giao dch chng khon v thnh vin lu k m khch hng khng cn phi trc tip ti t chc pht hnh nhn. Trng hp thc hin quyn b phiu, trung tm giao dch chng khon tp hp danh sch ngi s hu chng khon chun b cho i hi c ng hng nm. Trong nhiu trng hp, v khong cch v a l, ngi s hu chng khon khng c kh nng tham d i hi c ng, h c th u quyn cho trung tm giao dch chng khon b phiu thay mt mnh km theo kin c th v tng vn nu trong chng trnh .ngh s ca i hi c ng. n ngy din ra i hi c ng, trung tm giao dch chng khon s tham d v b phiu thay mt cho khch hng theo ng ni dung u quyn ca khch hng. Nh vy, khch hng vn c th biu quyt v cc vn ca t chc pht hnh m h khng phi trc tip tham gia i hi c ng.

3. 7. Quy trnh cm c v gii to cm c chng khon (xem s X.6.) Theo quy nh ti Cng vn s 50120001UBCK3 ngy 15 thng 6 nm 2000 ca U ban Chng khon Nh nc v vic hng dn hot ng ng k, lu k, thanh ton b tr chng khon v thc hin quyn ca ngi s hu chng khon: - Trung tm Giao dch Chng khon thc hin vic cm c chng khon theo yu cu ca thnh vin lu k v ch i vi nhng chng khon thuc eo hu ca thnh vin lu k. Yu cu cm c chng khon lu k ca khch hng thuc thnh vin lu k c thc hin ti thnh vin lu k. - Cc chng khon cm c c theo di trn ti khon cm c chng khon ca bn cm c chng khon. Khi gii to chng khon cm c, cc chng khon dc chuyn t ti khon chng khon cm c ca thnh vin lu k bn cm c sang ti khon chng khon giao dch ca thnh vin lu k lin quan. a. Ti khon cm c chng khon Khch hng c chng khon lu k ti thnh vin lu k v chng khon dc lu k tp trung ti trung tm giao dch, khi mun thc hin cm c chng khon phi thng qua thnh vin lu k ni h c chng khon lu k. Theo yu cu ca cc bn cm c, trung tm giao dch s m ti khon cm c hch ton i vi cc chng khon em cm c. Trong thi gian cm c, trung tm giao dch dnh ch vic rt, chuyn khon hoc chuyn nhng cc chng khon trn ti khon cm c. b. X l i vi chng khon cm c Theo yu cu ca bn nhn cm c chng khon, trung tm giao dch s thc hin gii to s chng khon ang c cm c. Ngi gii to cm c chng khon phi l bn nhn cm c chng khon. Chng khon cm c c gii to c th l mt phn hay ton b bng hnh thc rt chng ch hay chuyn khon. Khi n hn thc hin ngha v m bn cm c ti sn khng thc hin hoc thc hin ngha v khng ng tho thun th ti sn cm c c x l theo phng thc do cc bn d tho thun thc hin ngha v theo quy nh ca php lut. Trong trng hp bn u gi chng khon cm c, vic bn u gi c thc hin theo hai cch sau: Th nht, bn u gi di vi chng khon cm c c chng ch chng khon gc. Th hai. bn u gi i vi chng khon cm c khng c chng ch chng khon gc. i vi nhng chng khon cm c khng c chng ch chng khon gc, vic bn u gi chng khon phi c thc hin trn trung tm giao dch chng khon thng qua h thng ti khon chng khon thnh vin lu k m ti trung tm giao dch chng khon. i vi nhng chng khon cm c c chng ch chng khon gc, thnh vin lu k bn nhn cm c phi rt chng ch chng khon bn u gi. Nu cc bn c lin quan yu cu trung tm giao dch chng khon ng ra t chc vic bn u gi nhng chng ch chng khon ny th quy trnh v vic bn u gi phi tun th theo nhng quy nh ca trung tm giao dch chng khon. III. QU H TR THANH TON V PH TRONG HOT NG NG K, Lu K, THANH TON B TR CHNG KHON 1 Qu h tr thanh ton

Trn th trng chng khon cc nc u c thnh lp qu h tr thanh ton hay qu bo v nh u t,... l cc hnh thc m bo hot ng an ton ca th trng cng nh bo v nh u t khi nhng ri ro. Hin nay, Vit Nam cng c mt s bin php bo v cc nh du t nh qu h tr thanh ton, bo him trong lnh vc chng khon. Nguyn tc qun l v s dng qu h tr thanh Khi nim: Qu h tr thanh ton l qu dc hnh thnh t cc khon ng gp ca cc thnh vin lu k (cng ty chng khon v cc ngn hng thng mi c u ban chng khon nh nc cp giy php hot ng lu k chng khon) v c s dng thanh ton thay cho cc thnh vin lu k trong trng hp thnh vin lu k tm thi thiu kh nng thanh ton giao dch. Ngun hnh thnh: Quy h tr thanh ton c hnh thnh t cc khon ng gp ca cc thnh vin lu k, bao gm cc khon ng gp c nh ban u ( Vit Nam i vi cc cng ty chng khon l 120 triu ng v i vi ngn hng thng mi l 80 triu ng) v khon ng gp hng nm bng 0,008% doanh s giao dch i vi thnh vin lu k. . Qun l qu h tr thanh ton: Qu h tr thanh ton c gi vo ti khon tin gi ng tn ca trung tm giao dch chng khon ti ngn hng ch nh thanh ton. Trung tm giao dch chng khon phi m ti khon ring qun l ti sn qu h tr thanh ton tch bit vi ti sn ca trung tm giao dch chng khon. Mi l, li v cc khon pht sinh lin quan n qu h tr thanh ton u c hch ton trn ti khon ny. S dng qu h tr thanh ton: Trung tm giao dch chng khon c quyn s dng qu h tr thanh ton thanh ton tm thi thay cho thnh vin lu k trong trng hp thiu kh nng thanh ton. Khi c thnh vin lu k tm thi khng thanh ton c cc giao dch, trung tm giao dch chng khon trch tin t qu h tr thanh ton th8nh ton thay cho cc thnh vin lu k theo trnh t nh sau: Trch t phn ng gp ca thnh vin lu k vi phm thanh ton; Nu vn cha th trch t phn ng gp ca cc thnh vin lu k khc t l vi phn ng gp ca cc thnh vin lu k. Thu hi s tin s dng ca qu h tr thanh ton: - Trong vng 05 ngy lm vic k t ngy s dng tin ca qu h tr thanh ton, thnh vin lu k vi phm c ngha v hon tr cho qu h tr thanh ton s tin s dng, mi tn tht pht sinh do vi phm thanh ton km theo li pht tnh t ngy s dng tin ca qu h tr thanh ton. ng thi vi vic trch qu h tr thanh ton, trung tm giao dch tm thu mi khon tin v chng khon m thnh vin lu k vi phm c nhn vo ngy s dng tin ca qu v cc ngy lm vic sau thu hi cho qu s tin s dng km theo cc chi ph v li pht ra vic s dng qu. Nu sau 05 ng~7 lm vic, gi tr ca cc khon tin v chng khon tm thu nu trn khng b p cc khon phi thu hi nu trn: thnh vin lu k vi phm thanh ton phi th chp hoc cm c ti sn hoc chng t c gi tr tng ng vi phn thiu ht ti trung tm giao dch chng khon. Nu thnh vin lu k khng np tin, trung tm giao dch chng khon s s dng s tin tm thu, bn s chng khon tm thu, bn ti sn hoc chng t c gi thu hi s tin cho qu h tr thanh ton. Nu cc khon ny vn cha b p thiu ht th thnh vin lu k phi thanh ton ngay lp tc s tin thiu ht, nu khng trung tm giao dch s tm thi nh ch hot ng thanh ton b tr chng khon ca thnh vin lu k . Tc dng bo v ngi u t ca qu h tr thanh ton: Qu h tr thanh ton c lp h tr thanh ton trong trng

hp thnh vin lu k tm thi mt kh nng thanh ton. Nh vy, quy trnh thanh ton khng b ph v, m bo nhng thnh vin lu k khc v cc nh u t khc khng b nh hng. 2. Ph Cc t chc kinh doanh v dch v chng khon c (Bng) php thu ph i vi khch hng bao gm: - Cng ty chng khon - Cng ty qun l qu u t - T chc lu k v ngn hng gim st bo qun. i tng v mc ph thu c th do cc t chc kinh doanh, dch v quy nh hoc do cc t chc kinh doanh, dch v chng khon tho thun vi khch hng trn c s mc thu ph ti a do u ban chng khon nh nc quy nh. Ph dch v lu k chng khon i vi khch hng ca t chc lu k: Mc thu c tnh ton da trn c s mc thu ph do trung tm giao dch quy nh i vi thnh vin lu k v cng thm mt t l tho thun gia khch hng v t chc lu k. CHNG XI H THNG THNG TIN CA TH TRNG CHNG KHON 1- GII THIU TNG QUAN V H THNG THNG TIN CA TH TRNG CHNG KHON Thng tin th trng c v nh mch mu, ngun nng lng nui sng th trng. Do , to iu kin cho th trng hot ng tt v pht trin, chng ta khng th khng ch n vic xy dng, pht trin mt h thng thng tin chng khon y v nhanh nhy, nhm phc v tt nht cho cng tc iu hnh, qun l th trng, phc v nhu cu thng tin cho cng chng u t, cho vic nghin cu, hc tp v o to pht trin ngun nhn lc cho th trng chng khon Vit Nam. Mt trong nhng nguyn tc hot ng ta th trng chng khon l nguyn tc cng khai, trong cng khai thng tin l vn ht sc quan trng. Mi ngi u t u c quyn bnh ng trong vic c cung cp thng tin v th trng. H thng thng tin ca th trng chng khon l nhng ch tiu, t liu phn nh bc tranh ca th trng chng khon v tnh hnh kinh t, chnh tr, x hi trn quan ti nhng thi im hoc thi k khc nhau. H thng thng tin th trng rt cn cho mi i tng tham gia th trng: + i vi ngi u t: l iu kin cn thnh cng trong u t chng khon; l mn n tinh thn khng th thiu c. + i vi ngi kinh doanh, nh cng ty chng khon, th h thng thng tin s l c s xy dng k hoch kinh doanh, k hoch pht trin ca cng ty. + i vi c quan qun l, nh u ban chng khon nh nc, th trng giao dch chng khon: h thng thng tin l c s iu hnh v qun l m bo th trng cng bng, cng khai v hiu qu v l c s hon thin quy trnh, quy ch. H thng thng tin th trng chng khon rt a dng v phong ph. Chng ta c th phn t cc thng tin th trng theo cc tiu thc khc nhau: Phn t theo loi chng khon: Thng tin v c phiu Thng tin v tri phiu Thng tin v chng khon khc (Right, Option, Future, Warrant) Phn t theo phm vi bao qut: Thng tin n l tng chng khon Thng tin ngnh Thng tin nhm ngnh Thng tin nhm c phiu i din v c th trng Thng tin ca s giao dch v c

quc gia hay quc t Phn t theo thi gian: Thng tin qu kh, thng tin hin ti v thng tin d o cho tng lai Thng tin theo thi gian: pht. ngy. . . Thng tin tng hp theo thi gian: tun, thng, qu Phn t theo ngun thng tin: hng tin trong nc v ngoi nc (quc t) Thng tin ca cc n v tham gia th trng: u ban chng khon nh nc, n v nim yt. cng ty chng khon, trung tm giao dch chng khon, ngi u t Thng tin t vn ca cc n v t vn u t, cng ty chng khon v cc cng ty nh mc tn nhim... Thng tin bo ch. . . Cng c th c mt s quan im khc na v phn t thng tin chng khon, nhng nhn chung thng tin ( hng khon xut pht t 4 ngun chnh, l: + T t chc nim yt + T t chc kinh doanh + T thc tin giao dch th trng + T c quan qun l. Sau y chng ta s xem xt k hn cc loi thng tin 1 Thng tin v t chc nim yt T chc nim yt l t chc c chng khon ng k giao dch ti trung tm giao dch chng khon hoc s giao dch chng khon. T chc nim yt phi thc hin cng b thng tin theo quy ch giao dch v cng b thng tin do u ban chng khon nh nc ban hnh. Trong quy nh t chc nim yt phi c mt i din cng b thng tin v mi thng tin cng b chnh thc phi qua u mi ny pht ra ngoi, c th l: - Bn co bch: y l ti liu cng ty nim yt chun b xin php pht hnh chng khon trong dp pht hnh; i vi cng ty pht hnh v xin ng k nim yt sau th cng phi chun b ti liu gii thiu tm tt v cng ty, nh bo co kt qu sn xut kinh doanh trong 2 nm gn nht; bo co tng kt ti sn; bo co thu nhp v thu chi tin mt; ban gim c, hi ng qun tr v c chi tit tng ngi; cc c ng ln ca cng ty... - Thng tin nh k: Cng ty nim yt buc phi cng b cng khai cc thng tin nh k theo qu, na nm v nm bao gm: + Bng tng kt ti sn + Bo co thu nhp + Bo co lu chuyn tin t + Thuyt minh bo co ti chnh Hin nay bo co thu nhp thng ca cng ty nim yt cng phi cng b cng khai. - Thng tin t xut: Mi khi xut hin thng tin t xut v nu cng b ra s nh hng n gi chng khon ca cng ty th cng ty nim yt phi cng b ngay lp tc trong vng 24 ting ng h. Hnh thc cng b thng tin ny yu cu cng ty nim yt ngay khi iu kin cho php, nhng khng mun qu 24 ting ng h k t khi s kin xy ra, v d: k c hp ng ln, ti sn ca cng ty b phong to, ... Thng tin theo yu cu: y l cc thng tin m cc n v qun l chc nng c thm quyn yu cu cung cp nh: u ban chng khon nh nc; s giao dch chng khon; c quan thng k; c quan cng an, php l.v.v. Thng thng cc thng tin ny khng cng b cng khai.

2. Thng tin v t chc kinh doanh Ngoi cc loi thng tin trong bng quyt ton qu, na nm, nm, n v kinh doanh chng khon nh cng ty chng khon, qu u t chng khon cn c bo co v: s ti khon c m; s d chng khon v tin mt; tnh hnh giao dch ca cc ti khon; cc giao dch l ln, tnh hnh mua bn k qu chng khon... Nu do nhu cu qun l th c quan qun l nh trung tm giao dch chng khon, u ban chng khon nh nc c th yu cu cc n v ny c bo co chi tit hn mt s ngy giao dch, hoc tnh hnh giao dch, s d ti khon chng khon ca mt s khch hng. 3. Thng tin th trng Thng tin th trng do trung tm giao dch chng khon cung cp bao gm thng tin v cc loi chng khon, thng tin v giao dch chng khon, thng tin v qun l giao dch v quy ch, nguyn tc giao dch chng khon. Thng tin ny thng xuyn thay i v thng xuyn c cp nht v thng c cng b trn t thng tin chng khon. 4. Thng tin v qun l Phn ny ch yu bao gm thng tin v c quan qun l, c cu t chc, chc nng, nhim v v phi hp cng tc. Vit Nam, ch yu gii thiu v U ban Chng khon Nh nc, Trung tm giao dch chng khon v cc vn bn php quy. Cc vn bn php quy c xut bn trong 3 tp vi tiu : "Cc Vn bn php quy v chng khon v th trng chng khon" do U ban Chng khon Nh nc ch tr bin son v Nh xut bn Chnh tr quc gia n hnh. tham kho ni dung v phn t cc thng tin ny chng ta hy tham kho d tho webside v c s d liu thng tin chng khon. Qua nghin cu cu trc thng tin ca hn 30 s giao dch chng khon trn th gii chng ta c rt c kinh nghim v t chc h thng thng tin chng khon v ra cu trc thng tin thuc c s d liu chng khon ( ti nghin cu khoa hc cp b nm 2000 c nghim thu) theo s cy v nhnh cp 1 v sau l phn chi tit hn. y ch l d kin ban u v cu trc thng tin ca c s d liu chng khon Vit Nam m thi. Chng ta hy vng s c d n v c th khai thc n khi d n ny hon thnh II HIU MT S THNG TIN TH TRNG QUAN TRNG NHT 1 ch s gi c phiu 1 1 Khi nim Ch s gi c phiu l thng tin th hin gi chng khon bnh qun hin ti so vi gi bnh qun thi k gc d chn. gi bnh qun thi k gc thng c ly l 100 hoc 1000 Khi thng bo v th trng chng khon nh ch s gi chng khon Hn Quc COSPI ngy 9- / - 1 998 l 440. 18 im cng ch ng ni v ch s gi c phiu ca ngy ny so vi gc chn l ngy 4-1-1980 vi gi g(. l 100 So snh gi tr ch s gia 2 thi im khc nhau ta dc mc bin i gi gia 2 thi im . Nu tr gi ch s COSPI ngy 10-/-1998 l 445,28 th c ngha l "Th trng Hn Quc c du hiu phc hi vi ch s ( OSI'I tng gn 4,5 im trong ngy 10-/-/998". Nu em s ny so vi gi ng ca hm trc v nhn vi 100 th ta c s bin i theo %: (4,51440,78)x 100 = l,02o/o). Ch s gi c phiu c coi l phong v biu th hin tnh hnh hot ng ca th trng chng khon. y l thng tin rt quan trng di vi hot ng ca th trng, i vi nh u t v nh gi kinh t. Tt c cc th trng chng khon u

xy dng h thng ch s gi c phiu cho ring mnh. Ch s gi c phiu c tnh cho: Tng c phiu v c thng bo trn bo ch. - Tt c c phiu thuc th trng ca mt quc gia, nh ch s gi Hangseng ca Hng Kng; ch s gi c phiu tng hp ca Hn Quc (COSP... Tng ngnh, nhm ngnh, nh ch s gi c phiu ngnh cng nghip ca M (DJIA)... - Th trng quc t nh ch s Hangseng chu (HSAI), Ch sdow Jones quc T(DJWSI)...Mt s ch tiu sau cng thng c thng k, tng hp i vi ch s gi v thng bo rng ri: Ch s gi ngy , ngy so vi ngy trc , so vi u nm; ch s gi co nht, thp nht trong nm, s c phiu c ch s tng trong k v gim trong k v phn tch bin ng theo ngnh... 1.2. Mt an ch s gi 'chng khon thng c thng bo trn cc phng tin thng tin di chng Ch s Hangseng (HSI) Hng Kng. HSI l ch s gia quyn gi tr ca 33 loi c phiu quan trng nht giao dch ti S Giao dch Chng khon Hng Kng. Ch s tham chiu Hangseng London ca Hng Kng (HSLRI). Hin nay, 28 trong B 33 loi c phiu hp thnh HSI c giao dch ti S 'Giao dch Chng khon London (LSE). Ch s tham chiu Hangseng London l ch s s bin i gi c ca 28 loi chng khon thuc HIS nhng c nim yt v giao dch LSE k trn. Ch s Hangseng chu ca Hng Kng (HSAI): y l ch s khu vc u tin da trn 8 ch s c phiu ca c nc chu : Ch s Hangseng (Hng Kng) Ch s gi hn hp JSX (Indonesia) Ch s gi hn hp Korea Ch s hn hp KLSE (Malaysia) ch S hn hp PSE (Phi/11pines) Ch s tng hp SES (Singapore) Ch s SET (Thi Lan) Ch s quyn s.vn huy ng (i Loan) Ch s ny c cng b hng ngy vo 6 gi 15 pht chiu gi Hng Kng. N c tnh ton v cng b khi c t ra 5 ch s cu thnh c thng tin v cc ch s khng tnh (do ngy l, ngy ngh...) s c a vo theo gi ng ca ca ngy trc . Ch sdow Jones " (Dow Jones Average) Ch s Dow Jones l ch s gi chng khon, phn nh s bin ng bnh qun ca gi chng khon thuc th trng chng khon New York, mt th trng chng khon ln nht th gii. Ch s Dow Jones" ni chung hin nay l ch s gi chung ca 65 chng khon i din, thuc nhm hng u (Blue chp) trong cc chng khon c nim yt ti S Giao dch Chng khon New York. N bao hm 3 ch s thuc 3 nhm ngnh: Dow Jones cng nghip DJIA (Dow Jones Industrial Average), Dow Jones vn ti DTA (Dow Jones Transportation Average) v Dow Jones dch v DJUA (Dow Jones Utilities Average). Ch s DJTA dc cng b u tin vo ngy 26- 10- ' 1 896 v cho n 2 / - 1970 vn mang tn ch s cng nghip ng st, v thi gian ny vn ti ng st l ch yu. Ch s DJTA bao gm 20 c phiu ca 20 cng ty vn ti i din cho ngnh ng st, ng thu v hng khng c nim yt ti S Giao dch Chng khon New York. Ch s ngnh phc v cng cng (DJUA): dc cng b trn t Wall Street t thng 1 nm 1929. Ch s ny dc tnh t gi ng ca chng khon ca 15 cng ty ln nht trong ngnh kh t v in. Tuy ch c 65 c phiu nhng khi lng giao dch ca chng chim n hn 314 khi lng giao ch ca th ~ruung chng khon New York, ' bi vy ch s Dow Jones thng phn nh ng xu th bin ng gi ca th trng chng khon M. Ch s gi chng khon ni chung, ch s Dow Jones ni ring c coi l phong v biu, hay l nhit k do tnh trng sc kho ca nn kinh t, x hi. Thng thng nn kinh t ln (tng trng) th ch s tng v ngc li.

Tuy nhin gi chng khon ni ring, gi ca th trng ni chung u l tng hp ca hng lot yu t nh: cc yu t kinh t v m, cc yu t ca mi trng du t, nht l yu t tm l ca ngi u t. Nhiu khi mi ch c du hiu tng trng - du hiu tt lnh ca nn kinh t (m thc s cha c) l mc lc quan ca nh u t c th rt cao v h ua nhau i mua chng khon. y gi ln cao. Ngc li c khi tnh hnh cha n ni ti t, nhng mi ngi hong ht bn tng bn tho chng khon lm gi gim ti t. New York, S Gao dch s ng ca 30 pht nu ch s Dow Jones gim mc 250 im v ng ca 3 gi nu gim 500 im. Nu s tng, gim ny ta em so vi s ngy trc ta s c s bin ng theo phn trm. Cc th trng cng thng thng bo 2 s, mt v im v mt v phn trm. V d gi s ngy 19-2 Dow jones Up so im v bng UP 1,6% c ngha l so vi gi ng ca ngy hm trc th gi ng ca ngy hm nay tng 150 im v bng 1,6% gi ng ca ngy hm trc. Thc cht ci gi l "Ch s Dow Jones" l khng ng, v nu dch t ting nh: Dow Jones Average s l s bnh qun Dow Jones, v n tnh theo phng php bnh qun gin n v khng so vi gc no c. Cn ni n l s bnh qun theo ng ngha dch t ting Anh nh trn cng khng phi v tng s gi c ca 65 chng khon hp thnh vo ngy 18-2-1998 ch l 21/4 USD, bnh qun gi ca mi c phiu ch l 32,52 USD. Trong khi s bnh qun Dow Jones ngy ny l 8456,06 im. L do chnh ca iu "mu thun" ny l do phng php tnh phi m bo tnh lin tc ca ch s so snh c gia 2 thi im v nhm ch gi li phn bin ng ca ring gi m thi. Rt nhiu yu nhm cho s so snh gi ca 2 ngy lin tip b khp khing, khng lin tc: tch c phiu; thng tin cho c ng; thng c phiu cho c ng tng vn; ngy giao dch khng c c tc ca c phiu. y l vn k thut v ngi ta d dng k thut iu chnh h s chia gii quyt. Theo v d trn, thay v chia cho 65, ngi ta tnh ra h s chia mi cho ngy ny ch vi gi tr rt b l 0,25. ' l l do y gi tr ca s bnh qun ln cao. Hin nay DJIA hn 11.000 im. Tm li, ch s/dow Jones l ch s gi chng khon tnh cho 65 chng khon tiu biu nht ca th trng chng khon New York, phn nh s bin ng bnh qun ca gi chng khon thuc th trng chng khoan New York. y cng l ch s rt c quan tm, v th trng chng khon hin nay cng c ton cu ho v nh hng ca New York i vi cc th trng khc l rt ng k. NASDAQ Composite Index (NASDAQCI): (NASDAQ: National Association of Securities Dealers Automated Quatation System). Chng ta bit NASDAQ l th trng OTC ca M. NASDAQCI l ch s chng khon tng hp ca 4700 cng ty, k c ca M v nc ngoi c yt gi trn th trng chng khon NASDAQ. Ngy c s l ngy 5-2-1971 vi tr gi l 100, c tnh thm cc ch s cho cc nhm ngnh: ngn hng, my tnh, cng nghip, bo him, vn ti, ti chnh khc v bu chnh vin thng. New York Stock Exchange Index (NYSEI): L ch s tnh theo phng php bnh qun gia quyn gi tr cho tt c cc chng khon NYSK. Ngy c s l ngy 3/-/2- 19f4. quyn s thay i theo gi tr th trng. Tr gn c s l 50 USD v bin i ca n c th hin theo im. Cc ch s ph bao gm ch s cho ngnh cng nghip, vn ti, phc v cng cng v ch s tng hp cho khu vc ti chnh. Ch s S&P 500 (Stanar & Ponrs) ca M: y l ch s gi bnh qun gi tr, tng hp ca 500 loi c phiu N bao gm cc c phiu c nim yt trn NYSE, mt s thuc nhm c phn ca AMEX & NASDA. Ch s ny bao gm 38/ c phiu thuc ngnh cng nghip, 47 c phiu thuc cc ngnh dch

v cng cng, 56 c phiu thuc ngnh ti chnh, v 16 c phiu thuc ngnh vn ti v i din cho 74% tr gi th trng ca tt c cc c phiu c giao dch trn NYSE. Ngoi ra cn c ch s SP IOO, tnh trn c s SP 500 v cch tnh cng tng t nh SP 5OO. Ch s Nikkei 225 (Nht Bn): Ch s Nikkei l ch s tng hp c phiu vi quyn s gi c ca 225 c phiu thuc S Giao dch Chng khon Tokyo v 250 c phiu thuc S Giao dch Chng khon Osaka. Ch s ny do Thi bo kinh t Nht tnh v cng b (Thi bo Nikkei). Ch s ny cn c gi l ch s Nikkei Dow v phng php tnh ca n nh phng php tnh cc ch s Dow Jones. Ch s' TOPIX ca Nht Bn. Ch s ny tnh cho tt c chng khon nim yt quan trng ca th trng chng khon Tokyo. Thi im gc l 4-1-1968 vi gi tr gc l 100. Ch sft-30 (Anh): Ft-30 l ch s gi ca 30 c phiu cng nghip hng u ca th trng chng khon London. Ch s ny c cng b tng gi mt k t 10 gi sng n 3 gi chiu v vo lc ng ca S Giao dch Chng khon London. Thi gian gc l nm 1935 vi gi tr 100. Ch s FT-SE 100 (Anh): L ch s gi ca 100 c phiu hng u ti S Giao dch Chng khon London. Ngy gc l 31-/984, vi tr gi gc l 1000. Ch s CC (Php): Tnh cho 240 c phiu hng u ti S Giao dch Chng khon Paris. Ngy gc l ngy 31- 12-/98/, vi tr gi gc l 100. Ch s.DAX (c): Tnh cho 30 c phiu hng du ca c Ngy gc l ngy 31//211987, vi gi tr gc l 1000. Ch s COS~I (Ch s gi c phiu tng hp Hn Quc) c n dng t u nm 1983. Ch s ny c tnh da trn tng gi tr th trng bao gm tt c cc loi c phiu thng, c phiu u i c nim 'yt. Ngy gc l ngy 4~l-1980 vi tr gi gc l 100. Ch s COSPI 20n: S Giao dch Chng khon Hn Quc cng b mt ch s mi c tn l COSPI 200 vo nm 1994. Ch s COSPI 200 bao gm 200 loi c phiu, chim 70% tng gi tr th trng. Cc c phiu dc chn trn c s thanh khon v v tr ca cng ty pht hnh c phiu trong nn kinh t. Ngy c s ca ch s ny l 3-1-/990 v ch s c s l 100. Ch s VN index: Ch s gi chng khon Vit Nam, tnh cho tt c cc c phiu nim yt. Phng php tnh l phng php gia quyn gi tr, vi quyn s l s chng khon nim yt (s chng khon pht hnh). Ngy gc l ngy 28'72000 v vi gi tr gc l 100. 1 S: Mi s thng bo thng c trn bo, ch Chng ta hy xem xt cc thng tin ny qua v d sau: (Bng) Ct l: 52 weeks => Trong vng 48 tun gn y, gi cao nht ca loi chng khon Micf l 12,875 (hnh) v thp nht (low) l 6. Ct 2: Stock => L loi c phiu, y l c phiu ca cng ty Microsoft, p dng i vi tt c thng tin khc trong dng. Ct 3: Div (vit tt ca dividend) => y l c tc theon m m cng ty va tr vo thi gian gn nht cho 1 c phiu. Tr gi ny l 1,36 $ cho 1 c phiu. Ct 4: Yld l ch vit tt ca Yie/d => T sut li tc ca nm gn nht tnh bng cch ly c tc chia cho gi c phiu. (Ct 31ct 9). Tr gi ny y l 0,20/, ngha l u t 1 ng s c li 0,20/ ng li tc. Ct 5: P-E Rang (Price - Earnng rang) => L t l gi8 gi C phn hin ti v thu nhp cho 1 c phn trong nm gn nht. Tri gi y l 15, c ngha l c u t 15 ng s c 1 ng thu nhp. Ct 6: Sales (loos): => Doanh s bn trong ngy tnh theo l chn, mi l l 100 c phiu. Tng c phiu loi ny bn trong ngy l 500. Ct 7: Hnh: Gi thc hin cao nht trong ngy l 6 718 : 6,875 $ Ct 8: Low: Gi thc hin thp nht trong ngy l 114 = 6,25$ Ct 9: (Close): Gi ng ca ca c phiu trong ngy l 6 3/4 = 6,75 $

Ct 9: Net cho (Net change): Thay i gi ng ca ca ngy thng bo so vi ngy trc l -114 = -0,25, tc l gi gim 0,25 $ i vi 1 c phiu (gi ng ca ngy hm trc l 7$1/ c phiu). 2. Mt s thng tin do Trung tm Giao dch chng khon thnh ph H Ch Minh thng bo M CK: M cc chng khon nim yt ti Trung tm Giao dch: REE; SAM; HAP; TMS; LAF. S lng chng khon nim yt: S chng khon pht hnh ca cng ty nim yt. C tc: C tc tr ln gn nht. EPS: Thu nhp thun nm gn nht cho mt c phiu thng. Tnh bng cch ly hiu s thu nhp thun ca cng ty v phn tr c tc c phiu u i chia cho s lng c phiu thng. P/E: H s gi c trn thu nhp. Tnh bng cch ly gi hin ti gn nht ca c phiu chia cho EPS ca n. Ch tiu ny phn nh: c 1 ng thu nhp ca cng ty ta phi u t bao nhiu. Gi ng ca: Gi ng ca ca phin giao dch. Thay i (ca gi ng ca): Thay i gi ng ca ca hm thng bo so vi gi ng ca ca phin giao dch trc . Thng c thng bo theo s tuyt i v phn trm so vi gi ng ca trc Khi lng giao dch: S c phiu c mua, bn trong phin giao dch. Gi tr giao dch: Gi tr ca s c phiu c giao dch. Tnh bng cch nhn khi lng giao dch vi gi giao dch. Tng khi lng t mua: Tng s c phiu ngi mua t lnh mua trong phin giao dch. Khi lng t mua vi gi cao nht: S c phiu t mua vi gi t mua cao nht c th ca phn giao dch. Tng khi lng cho bn: Tng s c phiu ngi bn t lnh bn trong phin giao dch. Tng khi lng cho bn thp nht: Tng s c phiu ngi bn t lnh bn vi gi bn thp nht c th trong phin giao dch. i vi tri phiu cng c. thng bo tng t, nhng gi tri phiu ly 100 lm n v yt gi, nn gi s giao ng xung quanh gi tr 100. H thng thng tin th trng tri phiu: Th trng tri phiu c phn t theo n v pht hnh: tri phiu chnh ph; tri phiu th; tri phiu cng trnh; tri phiu cng ty; tri phiu c bit v cn c phn t theo thi gian o hn, v d o hn: t hn su thng; t 6 thng n 1 nm; t 1 n 3 nm; t 3 n 5 nm; hn 5 nm. H thng thng tin cng c tnh cho tng loi tri phiu, tnh chung cho c th trng tri phiu, v cng c tnh cho cc phn t nh k trn. Ch s gi tri phiu l ch s so snh mc gi tri phiu ti thi im so snh vi mc gi thi im gc chn. Thc cht ch s ny phn nh s bin ng ca mc li sut (nu l 1 loi tri phiu) v mc li sut bnh qun (nu l mt t hp cc loi tri phiu). V d tri phiu ca Hn Quc ly thi k gc l: 31-/2-1995 v tr gi gc l 100 v ch s gi tri phiu chnh ph loi m ti thi im 31-12-1997 cn 5 nm na mi o hn c tr gi l 128,65%, s ny c ngha l so vi ngy 31-12- 1995 th gi tri phiu loi ny tng 28,65%. Ch s gi tri phiu bao gm trong n c li sut, tng gi tri phiu v li sut do ti u t li sut. Mt s loi thng tin khc: T l s c phiu c giao dch (Turnover rang of hsted shares) ! t s gia khi lng c phiu c giao dch trong k v s lng c phiu nim yt bnh qun trong k, trong s lng c phiu nim' yt bnh qun trong k bng tng s lng c phiu nim yt u k v cui k chia i. T l gi tr giao dch so vi tr gi vn th trng (Market capita/1/ation turnover rang (%)) l t s gia gi tr giao dch v vn th trng bnh qun. Trong vn th trng bnh qun bng vn th trng u k cng vn th trng cui k chia i. su ca th trng (market .depth): L ch tiu phn nh khi lng giao dch (vo/ume of trades) l ra c th xy ra thm nu gi thay i 1 bc (ghe tch). V d nu th trng c su l 45% ti 2/-12-/997 th c ngha l nu gi c phiu tng hoc gim khng

qu 1 bc (tu quy nh tng nc, nh 100 ng chng hn) so vi gi thc hin, th s c phiu giao dch s tng thm 45%. Th trng cng su th chi ph giao dch cng gim. rng ca th trng (market breadth): L ch tiu phn nh t l phn trm s lng giao dch (number of trades) l ra c thm nu gi c giao dch thay i trong vng 1 bc. V d rng ca th trng chng khon Hn Quc vo thng 10-1997 l 88,28% c ngha l nu gi c thay i trong vng 1 bc (tng hay gim) th s lng giao dch trong thng 10-/997 c th tng 88,28%. Th trng cng rng th cng n nh. T l lnh c khp (execution rates): Phn nh quan h gia s lnh c khp v s lnh ng k bnh qun, trong s lnh ng k bnh qun l s trung bnh cng ca s lnh t bn v s lnh t mua trong k. Thng tin v cc n v nim yt: Theo quy ch cng b thng tin th cc n v nim yt phi cng h thng tin di cc dng sau: Bo co nh k: Kt qu sn xut kinh doanh ca tng qu; bo co quyt ton na nm, c nm. Ring bo ( n quyt ton nm ti phi c kim ton. Bo co bt thng: Mi khi c nhng s kin m nu cng b ra th s nh hng n gi tri phiu: v d: ti khon ca cng ty b phong to tch, gp c phiu; cng ty tuyn b tr c tc; cng ty thng thu cc d n ln; cng ty b vn lin doanh vi cng ty khc; mt khch hng ln. . . Bo co theo yu cu: Do yu cu qun l ca c quan c thm quyn nh u ban chng khon nh nc, trung tm giao dch chng khon, c quan ni v hoc do c tin n cn xc minh th cc c quan c thm quyn trn c th yu cu cc n v nim yt cung cp thng tin lin quan c nim yt trn trung tm giao dch chng khon, cng ty phi tho mn mt s tiu ch nh vn php nh t 10 t tr ln, c 2 nm gn nht lm n c li, c ban gim c nng lc v phm cht. . . , tt c thng tin ny c trong bn co bch ca cng ty. Ngoi bo co tng hp, bo co ti chnh, cng ty nim yt cn c trch nhim bo co v l lch tng ngi trong ban gim c, hi ng qun tr, ban kim tra v tnh hnh nm gi c phiu ca h cng nh nhng ngi thn thch lin quan. Cc c ng nm gi hn 5% s c phiu c quyn biu quyt ca cng ty cng c yu cu lit k trong bn co bch. Tt c t liu trong bn co bch ny c cng b cng khai cho mi ngi. chng XII H THNG THANH TRA, GIM ST THI TRNG CHNG KHON II NHNG VN CHUNG V H THNG THANH TRA, GIM ST TH TRNG CHNG KHON 1. s cn thit ca cng tc thanh tra, gim st hot ng chng khon v th trng chng khon 1.1. Khi qut v cng tc thanh tra, gim st hot ng chng khon v th trng chng khon - Cng tc thanh tra, gim st vic thc thi php lut chng khon c vai tr quan trng bc nht ca c quan qun l nh nc v chng khon v th trng chng khon. Mc tiu ca cng tc thanh tra, gim st khng phi ch trng pht nhng ngi vi phm php lut chng khon, m chnh l gp phn to ra mi trng kinh doanh cng bng, cng khai, c hiu qu v bo v nhng ngi u t. C 3 mc tiu chnh ca cng tc thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon, l: + Bo v quyn li ca nhng ngi du t; + Gp phn m bo cho th trng hot ng cng bng, hiu qu v minh bch;

+ Gim thiu ri ro v ngn chn nhng ri ro dn n ri ro h thng. Vai tr ca h thng thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon khng phi l xa b ht c cc ri ro trn th trng chng khon; m phi khng nh rng ri ro lun tn ti ngay c trong mt th trng hot ng cng bng v cng khai. Mi c quan thanh tra, gim st th trng chng khon ca cc nc trn th gii u quan tm n ri ro. Nhng ch yu l nhng ri ro m c th dn n ph v th trng trn tng th hay lm suy yu h thng ti chnh, do lm mt lng tin ca cng chng u t trn th trng. 1.2. Nhng ni dung ca khung kh php l v chng khon v th trng chng khon quy nh cng tc thanh tra, gim st thc thi lut chng khon tp trung trn cc lnh vc Th nht, chng khon v vic pht hnh chng khon trn th trng s cp: Trong lnh vc ny, yu cu cng tc thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon tp trung trn cc vn sau: Ngi pht hnh chng khon, bao gm: cc iu kin, tiu chun c th c cp php pht hnh chng khon; - Cc th tc pht hnh chng khon; Quy nh v bn co bch; - Quy nh v tit l thng tin (ch bo co m ngi pht hnh phi tun th trc v sau khi pht hnh); Cc quy nh nhm bo v ngi u t (nhm ngn chn hnh vi la o, bo v quyn li c ng, chng hot ng thu tm, sp nhp...). Th hai, vn giao dch chng khon trn th trng th cp: Trong lnh vc ny, yu cu cng tc thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon tp trung vo cc vn - Trung tm giao dch chng khon: Yu cu thanh tra, gim st vic chp hnh cc quy nh v thnh lp, t chc v hot ng ca trung tm giao dch chng khon: Cc quy nh v tiu chun lin quan n vn xc nh gi, v h thng giao dch; V cc thnh vin v iu kin tr thnh thnh vin ca trung tm giao dch chng khon. - T chc kinh doanh chng khon: Yu cu thanh tra, gim st vic chp hnh cc quy nh v ch , iu kin cp php hot ng kinh doanh, cc quy nh an ton trong hot ng kinh doanh; Cc quy nh v ch bo co thng tin v v ban gim dc, chc nng, nhim v ca t chc kinh doanh chng khon. - Vic nim yt v giao dch chng khon ti trung tm giao dch chng khon: Yu cu thanh tra, gim st vic chp hnh cc quy nh v tiu chun, iu kin v cc loi chng khon c nim yt v giao dch trn trung tm giao dch chng khon. Quy nh v h thng ng k, thanh ton b tr, lu gi chng khon: Yu cu thanh tra, gim st vic chp hnh cc quy nh v ng k, lu k, thanh ton b tr chng khon nim yt, giao dch trn trung tm giao dch chng khon. Th ba, cc hot ng giao dch trn th trng tp trung: Trong lnh vc ny, yu cu cng tc thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon tp trung trn cc vn - Gim st theo di tng hot ng giao dch mua, bn tng loi chng khon, mc bin ng tng, gim gi c, khi lng giao dch pht hin cc hot ng giao dch khng bnh thng (bt thng, nghi ng). - T chc thanh tra nhm pht hin, x l cc trng hp giao dch ni gin hoc thao tng th trng, thao tng gi c.

- Kim sot tnh trng s hu ca cc nh u t trong nc v ngoi nc. - Thanh tra, gim st cc tin n c th nh hng n gi c th trng 1.3. Nhng tiu cc trn th trng chng khon Th nht, u c. - u c l mt yu t c tnh ton ca nhng ngi u t chp nhn ri ro, h c th mua c phiu ngay vi hy vng l gi c s tng trong tng lai v s thu c li nhun trong tng phi v . Nhng yu t u c s gy nh hng dy chuyn, lm cho c phiu c th tng gi gi to N thng xy ra khi nhiu ngi cu kt vi nhau d mua hay bn ra mt s c phiu ca mt loi no . S cu kt ny to ra s tha nhiu hay khan him, lm cho gi c c phiu c th ln, xung dt ngt. Ni chung, lut chng khon cc nc u khng cm du c nhng cm "s lin kt" di mi hnh thc. Th hai, mua bn ni gin: Mua bn ni gin l mt c nhn no m dng vic nm c thng tin ni b ca mt cng ty pht hnh no " mua hoc bn c phiu ca cng ty mt cch khng bnh thng, nhm thu li cho mnh, lm nh hng n gi c ca c phiu trn th trng. Mua bn ni gin c xem l ph o c v ngi c c thng tin bn trong s c li th khng hp l so vi nhng ngi u t khc thu li ring cho mnh hay trnh c l, l vi phm nguyn tc mi nh u t u c c bi nh nhau. Th ba, thao tng th trng: Thao tng th trng l li dng thng tin sai lch, c mua li c phiu lu tr, nhm y gi ln hoc xung, lm gi c c phiu tng, gim dt ngt, gi to, thu chnh lch gi hoc nhm thu tm doanh nghip. 2. T chc cng tc thanh tra, gim st 2.1. H thng t chc thanh tra chng khon (ba cp) - Thanh tra chng khon l t chc thanh tra nh nc chuyn ngnh v chng khon v th trng thuc t chc b my ca U ban Chng khon Nh nc Thanh tra chng khon nc ta ch thnh lp U ban Chng khon Nh nc. Quy ch lm vic ca thanh tra chng khon do ch tch U ban Chng khon Nh nc quyt nh, sau khi thng nht kin vi Tng thanh tra Nh nc v B trng, Trng ban T chc Cn b Chnh ph. - Trung tm Giao dch Chng khon c trch nhim t chc mt b phn kim tra, gim st cc hot ng giao dch trn Trung tm Giao dch Chng khon. Cc t chc kinh doanh, dch v chng khon c trch nhim t chc thnh lp b phn kim sot ni b; thng xuyn kim tra, kim sot vic chp hnh php lut trong hot ng kinh doanh ca mnh. 2.2. Mc ch ca hot ng thanh tra Nhm gp phn m bo cho hot ng ca thanh tra ( hng khon c an ton, cng bng, cng khai, c hiu qu; bo v li ch ca Nh nc, quyn v li ch hp php ca ngi u t. 2.3. Nguyn tc ca hot ng thanh tra Hot ng ca thanh tra chng khon ch tun th theo php lut, bo m chnh xc, khch quan, cng khai, dn ch, kp thi. Khng mt c quan, t chc hoc c nhn no c can thip tri php lut vo hot ng ca thanh tra chng khon. 2.4. Phng php hot ng ca thanh tra chng khon Thanh tra chng khon hot ng bng hai phng thc: - Phng thc gim st

- Phng thc thanh tra. 3. i tng thanh tra chng khon Cc t chc pht hnh chng khon a vo giao dch ti th trng giao dch tp trung; - Trung tm giao dch chng khon, s giao dch chng khon; - Cc cng ty chng khon, t chc bo lnh pht hnh, cng ty qun l qu u t, t chc ng k chng khon, lu k chng khon, thanh ton b tr chng khon, ngn hng gim st; - Ngi hnh ngh kinh doanh chng khon; - Cc t chc v c nhn c lin quan n hot ng chng khon v th trng chng khon. 4. Phm vi hot ng thanh tra chng khon Hot ng pht hnh chng khon; Cc giao dch chng khon; - Cc hot ng kinh doanh chng khon, ng k. thanh ton b tr, lu k chng khon; Vic cng b thng tin. II HOT NG GIM ST 1- Khi nim Hot ng gim st da trn cc hot ng c th, cc s liu, ti liu bo co phn tch, i chiu vi cc quy nh trong vn bn php lut v chng khon v th trng chng khon, sm pht hin cc du hiu thiu st hoc vi phm ca cc t chc pht hnh, kinh doanh v giao dch chng khon, c nhn hot ng chng khon. 2. Phm vi hot ng gim st 2.1. Gim st cc t chc nim yt vi cc ni dung, ch tiu a. Phn tch cc yu t trong h s pht hnh, h s nim yt chng khon. b. Phn tch vic tun th cc yu cu v cng b thng tin. c. Phn tch.tnh kh mi ca c phiu, tri phiu. d. Phn tch kh nng thanh ton gc v li tri phiu, c tc. e. Phn tch cc s vic xy ra gy thit hi nghim trng, lm nh hng n gi c c phiu, tri phiu ca cng ty. f nh gi cc xu hng ca chng khon pht hnh, nim yt. Phng php gim st hot ng pht hnh, nim yt chng khon v cng b thng tin c thc hin nh sau: Lp h s gim st t chc nim yt. Trong h s gim st bao gm cc ti liu v ch tiu: a. H sgc: - Qu trnh thnh lp ca t chc nim yt, cc s kin xy ra ng ch ; Quy m v uy tn ca t chc nim yt, t l v s lng c phiu, tri phiu do cng chng s hu; - Tm tt cc thng tin v nhng ngi ang iu hnh t chc nim yt; - Tnh hnh ti chnh v kh nng chi tr c tc, li tri phiu trong cc nm qua;

- Gi tr ti sn thuc t chc nim yt, t trng gi tr ti sn thu, mn (nu c); Phn tch tnh hnh hot ng sn xut, kinh doanh; Chnh sch tip th v phn phi sn phm; Chin lc pht trin v cc phng n hot ng rong tng lai; - Cc thng tin v t chc, c nhn c lin quan n hot ng pht hnh (bo lnh pht hnh, kin ca kim ton...). b. Cc h s ti liu phn tch, theo di vic duy tr cc tiu chun nim yt: Hiu qu hot ng sn xut kinh doanh; Tnh trng ti chnh k t ngy chng khon c thm yt; - Vic duy tr v pht trin m bo ti thiu 20% vn c phn ca t chc nim yt do trn 100 ngi u t nm gi. Trng hp vn c phn ca t chc nim yt t 100 t ng Vit Nam tr ln, th ty l ny l 15% vn ca t chc nim yt (nu l c phiu - Vic duy tr v pht trin m bo ti thiu 20% tng gi tr tri phiu phi do trn 100 ngi nm gi. Trng hp tng gi tr tri phiu trn 100 t ng Vit Nam tr ln, th t l ny l 15% tng gi tr tri phiu ang lu hnh (nu l tri phiu); - Thc hin vic chi tr c tc, li tri phiu theo ng ngha v cam kt; . Nhng tc ng bi cc tranh chp, kin tng (nu c); Vic cng b thng tin phi m bo theo quy nh; T trng giao dch ca tng loi chng khon trong tng giao dch trn trung tm giao dch chng khon v s giao dch chng khon. c Cc h s ti liu theo di ]lot ng cng b thng tin: T chc lp h s theo di, gim st hot ng cng b thng tin; Tnh php l ca thng tin, ni dung, thi gian v phng tin cng b thng tin; Cng tc bo qun, lu gi cc ti liu cng b thng tin ca t chc nim yt (phi tp trung v c h thng); Gim st vic cung cp thng tin ca t chc nim yt phi chnh xc, y trn cc phng tin thng tin theo quy nh; - Gim st vic cng b thng tin kp thi nhanh chng v khng to ra cc thng tin m ngi u t c th hiu nhm; - Gim st vic cng b thng tin m bo c s rng ri, cng bng, tt c cc nh u t u nhn c lng thng tin nh nhau, k c s lng v cht lng thng tin. 2.2 Phng' php gim st cc hot ng giao dch trn trung tm giao dch chng khon, s giao dch chng khon Cng vic gim st c thc hin bng vic s dng chng trnh my tnh h tr, tm kim nhng sai phm trong giao dch trn th trng: Phn tch tng hot ng giao dch mua, bn chng khon v mc tng, gim gi c, khi lng giao dch pht hin cc hot ng giao dch khng bnh thng. - T chc kim tra nhm pht hin cc giao dch ni gin, hoc giao dch thao tng th trng, thao tng gi c - Kim sot tnh trng s hu ca cc nh u t trong nc v ngoi nc. iu tra cc tin n c nh hng n gi c th trng. nh gi xu hng pht trin th trng. Trnh t gim st cc hot ng giao dch trn trung tm giao dch . chng khon, s giao dch chng khon c thc hin nh sau T chc gim st giao ch chng khon:

- L t chc theo di ton b qu trnh cc giao dch din ra trn trung tm giao dch chng khon, s giao dch chng khon; Cn c cc bin ng "gi v khi lng giao dch" pht hin cc giao dch bt thng. - Vic kim sot ny c thc hin thng xuyn, lin tc, m bo cht ch, thc cht l cng tc canh gc lin tc bo v th trng chng li cc giao dch ni gin v thao tng th trng. Gim st, theo di cc giao dch chng khon: l khu u tin ca cng tc gim st th trng, trc ht l pht hin cc giao dch khng bnh thng, l nhng giao dch m gi c hoc khi lng giao dch c s bin ng khng ging nh xu hng c ghi nhn trc Khi pht hin c th phi theo di ring v ghi chp y cc tiu ch nh: gi c, khi lng giao dch ca mi loi chng khon, thi gian bt u c s bin ng . - Thi gian theo di: c th l mt tun, hai tun hay bn tun tu theo tng trng hp c th. pht hin cc giao dch khng bnh thng, c th theo di qua hai khu Khu theo di trc tuyn: l theo di din bin cc giao dch hin th trn h thng giao dch lin tc qua cc phin giao dch trong ngy. Khu theo di khng trc tuyn: l theo di sau khi ng ca, s dng kt qu giao dch ca ngy trc phn tch v theo di tip theo. ng tc gim st, theo di giao dch chng khon c chia thnh theo di chng khon trong ngy v theo di chng khon nhiu ngy: a. Theo di chng khon trong ngy Sau khi pht hin giao dch khng bnh thng hoc loi chng khon c tin n trong phin giao dch, thanh tra vin theo di chng khon s: Yu cu cng ty pht hnh cng b thng tin v thu thp thng tin phn tch. - Hoc, quyt nh theo di thm nhiu ngy. - Hoc, bo co ngay cho phng gim st th trng, thanh tra u ban chng khon nh nc thc hin thanh tra trc tip. Nhng trng hp thuc din phi yu cu tit l thng tin: Khi gi chng khon hoc khi lng giao dch ngoi mc chun nh. Khi gi giao dch ca mt loi chng khon t ti mc gii hn sn hoc mc trn ngay trong ngy giao - Khi c tin n v loi chng khon c giao dch kh nghi. - chng khon b nh ch giao dch, chng khon mi 'pht hnh, chng khon c tin n ph sn, thay i ban iu hnh, nh ch kinh doanh, sp nhp, mua li... - Trng hp khc nu xt thy cn thit. Cc trng hp phi theo di nhiu ngy: - Chng khon c pht hin c giao dch kh nghi, trong qu trnh theo di hng ngy. - Chng khon c tin n v ph sn, nh ch v s dng ti khon, bt u qu trnh t chc li cng ty. . . - Tit l thng tin v sp nhp hoc thu tm cng ty. b. Theo di giao dch chng khon trong nhiu ngy Nhng giao dch chng khon thuc din theo di trong nhiu ngy l nhng giao dch b h thng gim st trong ngy pht hin l giao dch khng bnh thng, thng qua so snh cc tiu thc v gi v khi lng giao dch, nhng giao dch c tin n... 2.3. Gim st cng ty chng khon Phng php gim st hot ng ca cc cng ty chng khon, cng ty qun l qu u t c thc hin nh sau:

a. Lp h s gim st cng ty chng khon H s gim st cng ty chng khon bao gm cc ti liu ch tiu: - Ngy thnh lp, quyt nh thnh lp, giy php hot ng chng khon, ni t tr s, ngy khai trng, ngy hot ng chnh thc Vn t c (vn ban ulvn iu l ti thiu) - Nhng lnh vc kinh doanh c cp Php Ban gim c v cn b nhn vin (theo di chi tit tng c nhn, theo mu l lch trch ngang, ngy quyt nh b nhim hoc giao nhim v) Cc chi nhnh: im giao dch vi khch hng (ngy m chi nhnh, im giao dch: quyt nh thnh lp, a im m chi nhnh, im giao dch) i din ca cng ty ti sn giao dch (trung tm giao dch) gm: h v tn. s k hiu i din... qun l, theo di nhn'.~ thay i hot ng ca (.ng t chng khon: Nhng thay i v mc ch kinh doanh (nu c) Nhng thay i v i din ti sn giao dch Nhng thay i b sung hoc sa i: + iu l cng ty + Ban gim c + Thay i, b sung quy ch hot ng kinh doanh ca cng ty + Thay i tr s + Thay i vn iu l + Thay i c ng a s ca cng ty Qun l theo di cc vi phm v hnh thc x pht: Cnh co 1 ht tin - Hn ch giao dch ti trung tm giao dch chng khon nh ch giao dch ti trung tm giao dch chng khon - nh ch t cch thnh vin (c thi hn) - Khai tr t cch thnh vin b. Phn tch tnh hnh ti chnh ca cng ty chng khon Phn tch tnh hnh ti chnh v kt qu kinh doanh (hng qu) - Phn tch kh nng thu nhp tng hot ng: t doanh, mi gii, bo lnh pht hnh, t vn u t Phn tch cht lng ti sn c - Vn thanh khon rng. III HOT NG THANH TRA 11 Thanh tra, kim tra t chc' nim yt Nhng trng hp phi t chc thnh lp on thanh tra, kim tra i vi t chc nim yt: - Khi c cc kin co, khiu ni t chc nim yt v cc t chc c lin quan khng thc hin ngha v cam kt. Khi c nhng tin n hoc nhng thng tin m t chc nim yt khng xc nhn hoc khng cng b thng Khi t chc nim yt khng tun th thc hin ch bo co v cng b thng tin theo quy nh. Khi t chc nim yt c nhng thit hi do cc s kin xy ra. Cc lnh vc thanh tra, kim tra: - Vic tun th ch cung cp thng tin cho cng chng u t theo quy nh.

- Tnh php l, tnh chnh xc ca thng tin cng b ra cng chng. Kim tra, xc minh nhng thng tin sai s tht, tri ngc nhau, hoc ph nhn thng tin cng b trc , hoc cng b lm thay i ni dung thng tin quan trng. 2. Thanh tra cc giao dch ' bt thng Thanh tra trc tip cc giao dch bt thng, ch thc hin khi gim st th trng pht hin y cc du hiu vi phm trong giao dch. Trong qu trnh thanh tra, yu cu cc thnh vin cung cp cc ti liu, chng t, s sch k ton cha ng cc thng tin v cc giao dch ca cc nh u t c lin quan, phc v cho cng tc thanh tra cc giao dch c nghi vn trn, bao gm: - H s ng k pht hnh v h s nim yt. - Nhng thng tin b sung v t pht hnh mi (nu c) Cc thng tin, ti liu v giao dch bt thng trong thi gian c chn l c s iu tra xc minh. Biu gi c, khi lng giao dch bt thng. Nhng thng tin v nhng hot ng giao dch c gi c khi lng giao dch, t l tham gia giao dch vt cc tiu ch gim st quy nh. - Nhng khon giao dch mua - bn v thanh ton c s ging nhau gia cc ti khon ca nh du t. - D liu tin n. - D liu v cng b thng tin c t xut v nh k. Cc ti liu khc c lin quan. T cc ti liu , t chc iu tra xc mnh: Kim tra s lng chng khon t chc pht hnh pht hnh. Phn tch din bin ca ch s gi c v khi lng giao dch ca chng khon cn iu tra. Kim tra, phn tch vic cng ty mi gii thnh vin v nh u t tham gia giao dch loi chng khon kh nghi; Tp trung phn tch nhng cng ty mi gii thnh vin v nh u t c tham gia giao ch vi khi lng ln i vi loi chng khon kh nghi. - Kim tra, phn tch xc nh nguyn nhn c s thay i v gi c v khi lng giao dch hng ngy trong sut thi gian c chn lm c s kim tra ni trn, i vi cc giao dch kh nghi. Trong trng hp, cc du hiu gim st, c kt lun ban du l giao dch ni gin, th tp trung phn tch cc mi quan h v cc thng tin sau: - Mi quan h gia nhng ngi nm c thng tin ni b ca t chc pht hnh. - Mi quan h qua li gia nhng nh u t ln, c s ging nhau gia cc ti khon. Nhng hnh ng mua bn tp trung khi lng ln. Nhng bin ~ ng gi v giao dch khi lng ln ng ch trc ngy cng b thng tin. - Nhng giao dch c du hiu vi phm khc. 3. Thanh tra, kim tra cng ty chng khon Vic thanh tra, kim tra cng ty chng khon l bo v quyn li ca cc nh u t, bng vic m bo lnh mnh v tnh hnh ti chnh v hot ng ca cng ty chng khon; ng thi, duy tr cng bng ca nhng hp ng gia khch hng vi cng ty chng khon, nn c thc hin theo k hoch thanh tra nh k, trong trng hp cn thit s thanh tra t xut. Nhng vn thuc ni dung thanh tra cn tp trung vo cc mt. 3.1. Thanh tra, him tra v tnh cht hot ng chng khon

- Kim tra chp hnh ch m v qun l ti khon giao dch chng khon ca khch hng. Kim tra tnh chun mc ca hot ng mi gii v t doanh. - Kim tra ngha v nm, qun l thng tin v khch hng. Kim tra vic tun th quy tc v mi gii v t doanh. 3.2. Thanh tra, kim tr cc thnh vi khng cng bng Kim tra vic thu ph, l ph ca khch hng vt t l quy nh. - Kim tra vic gi y , kp thi giy bo xc nhn kt qu giao dch cho khch hng. - Kim tra cc hnh vi p buc khch hng giao dch chng khon. Kim tra vic to p lc, vn ng, xi gic khch hng u c. 3.3. Thanh tra, kim tra v tnh hnh ti chnh - Kim tra, phn tch t l vn kh dng ti thi im thanh ton so snh i chiu vi cc k trc , theo quy nh. Kim tra, phn tch cc t l tham gia u t vn vi mc quy nh. Kim tra, phn tch cht lng u t chng khon t doanh. - Phn tch cc ngun thu nhp t hot ng kinh doanh, mi gii, t doanh, bo lnh pht hnh. - Vic thc hin ngha v i vi Nh nc, vi c ng. 3.4. Thanh tra, kim tra cng tc h ton - Kim tra vic m s sch hch ton, ghi chp, lu tr chng t v s sch k ton. Kim tra tnh hp l, hp php ca vic hch ton, chng t k ton. Kim tra tnh chnh xc, y , kp thi v cn i k ton. 3.1 Thanh tra, him tra cng tc him ton, him sot ni b - Kim tra vic chp hnh cng tc kim ton, kim sot ni b ca cng ty. - Kim tra cht lng, hiu qu ca cng tc kim sot ni b. Kim tra mi quan h, hp tc gia kim ton ni b v kim ton bn ngoi v cc c quan qun l nh nc ca U ban Chng khon Nh nc. IV- V X PHT VI PHM HNH CHNH TRONG LNH VC CHNG KHON V TH TRNG CHNG KHON VIF,'T NAM A- NHNG QUY NH CHUNG 1 i tng, nguyn tc x pht, p dng cc quy nh lin quan 1.1. Di tng b x pht i tng b x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon c quy nh ti khon 3, iu 1 ca Ngh nh 22 bao gm: a. T chc, c nhn trong nc khi: - Thc hin hnh vi vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon quy nh ti Chng II Ngh nh; - Hnh vi vi phm hnh chnh c thc hin trn lnh th Vit Nam; - Hnh vi vi phm hnh chnh vn cn trong thi hiu x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon, quy nh ti iu 3 ca Ngh nh.

b. T chc, c nhn nc ngoi vi phm theo quy nh ti im 1.1 ni trn cng b x pht theo cc quy nh ca Ngh nh 22 v Thng t O//TT hng dn thi hnh Ngh nh 22, tr trng hp cc iu c quc t lin quan m Vit Nam k kt hoc tham gia c quy nh khc. 1 2. Nguyn tc x pht Vic x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon phi tun theo cc quy nh ti cc iu 2, 3, 15 v l Ngh nh 22 v nguyn tc x pht ti iu 3 Php lnh X l vi phm hnh chnh. Khi p dng cc nguyn tc cn lu nhng vn sau: a. Nguyn tc ng thm quyn Ch . c nhng ngi c thm quyn quy nh ti Chng III Ngh nh mi c ra quyt nh x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon, vi hnh thc v mc pht trong phm vi thm quyn quy nh. Khng c php tch mt vi phm thnh nhiu vi phm nh hoc gp nhiu vi phm nh thnh mt vi phm ln hn, nhm mc ch thay i thm quyn x pht. b. Nguyn tc ng i tng Mi di tng thc hin hnh vi vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon quy nh ti im 1 Thng t O/1TT, u b x pht theo Ngh nh. Mt i tng thc hin nhiu hnh vi vi phm th b x pht v tng hnh vi vi phm. Nhiu i tng cng thc hin mt hnh vi vi phm th mi i tng u b x pht vi phm tng ng vi hnh vi vi phm do mnh gy ra. Mt hnh vi vi phm hnh chnh ch b pht mt ln. Khng x pht vi phm hnh chnh trong cc trng hp thuc tnh th cp thit, phng v chnh ng, s kin bt ng hoc vi phm hnh chnh trong khi ang lu bnh tm thn hoc cc bnh khc lm mt kh nng nhn thc hoc kh nngr iu khin hnh vi ca mnh. c Nguyn tc ng thc Hnh thc, mc x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon phi cn c vo tnh cht, mc v hu qu ca hnh vi vi phm. Tuy nhin, khi xc nh hnh thc v mc x pht, cn xt thm v nhn thn v nhng tnh tit tng nng. gim nh c quyt nh ph hp. Cc tnh tit gim nh khi x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon bao gm: Vi phm do thu hiu bit php lut v chng khon v th trng chng khon v khng gy thit hi ln: - Vi phm do hnh vi vi phm ca ngi khc: T ch(': c nhn vi phm hnh chnh ngn chn lm gim bt t.c hi ca vi phm v t nguyn sa ~lla. bi thng thit hi. Cc tnh tit tng nng, khi x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon bao gm: Ti phm hoc vi phm nhiu ln; Hnh vi vi phm c tnh cht cu kt, c t chc; Li dng chc v, quyn hn hoc ngh nghip dc giao xi gic, li ko, p buc ngi khc vi phm; Vi phm trong thi gian ang chp hnh quyt nh x pht; Sau khi vi phm c nhng hnh vi trn trnh, che giu vi phm. d. Nguyn tc kp thi, trit Mi t ehc~ c nhn u c quyn v ngha v pht hin kp thi cc hnh vi v phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon. Cc pht hin d phi c thng bo cho nhng ngi c thm quyn x pht hnh chnh. Khi nhn c thng bo hoc yu cu x l vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon, ngi c thm

quyn phi xc tin ngay cc th tc cn thit m bo nh ch ngay vic v phm v khc phc hu qu. e. Nguyn tc ng th tc Vic x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon phi dc tin hnh theo ng th tc quy nh ti cc iu t 45 n 56 ca 1 hu lnh. 1.3. p dng cc quy nh php lut v ch~r'lg khon v th trng chng khon Khi thc hin x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon, ngi c thm quyn x pht khng nhng phi cn c vo cc quy nh ca Php lnh v Ngh nh, m cn phi cn c vo cc quy nh ti Ngh nh 481/9981N-CP ngy 1 1-7- 1998 ca Chnh ph v chng khon v th trng chng khon. B- NHNG HNH VI VI PHM V HNH THC X PHT 1- xc nh nhng hnh vi vi phm trong lnh vc chng khon v th trng chng khon 1.1. Hnh vi vi phm cc quy nh v pht hnh chng khon ra cng chng (iu 4 Ngh nh) a. Hnh vi che giu s tht khi lp cc h s, th tc xin php pht hnh chng khon ra cng chng ca t chc pht hnh, bng cc thng tin sai lch trong cc bo co tnh hnh ti chnh, hot ng kinh doanh, c cu v vn, ti sn, doanh thu, chi ph, l, li. b. Hnh vi khng tun theo quy nh v trnh t cc bc trong vic t chc pht hnh chng khon ra cng chng: S dng cc thng tin ngoi bn co bch thm d th trng trc khi c php pht hnh chng khon; Phn phi chng khon .trc khi thc hin vic cng b pht hnh; Pht hnh chng khon khng theo ng ni dung ghi trong giy php pht hnh v s lng, chng loi chng khon, thi hn pht hnh; Thng co pht hnh chng khon trn cc phng tin thng tin i chng khng ng ni dung v thi gian quy nh hoc ng k pht hnh khng cng b r rng cc thng tin v quyn biu quyt, quyn ng k mua chng khon, quyn chuyn i chng khon v quyn khc cho (.(' t dng v ngi u t. c Hnh vi gi mo trong h s xin php pht hnh. d. Hnh vi pht hnh chng khon ra cng chng khi cha c giy php pht hnh. 1.2. Hnh vi vi phm cc quy nh v hot ng giao dch chng khon trn th trng chng khon tp trung (iu 5 Ngh nh) a. Hnh vi thao tng th trng ca t chc, c nhn tin hnh trong khi thc hin mua bn chng khon ti th trng chng khon tp trung: T mnh hoc thng ng vi ngi khc thc hin ng thi vic mua hoc bn mt loi chng khon nhm mc ch to ra cung cu hoc gi c gi to; Mua hoc bn mt loi chng khon m khng thc hin vic chuyn quyn s hu chng khon: Tuyn truyn thng tin sai s tht gy nhiu lon th trng chng khon; Lin tc mua chng khon gi cao hoc lin tc bn chng khon vi gi thp lm thay i gi chng khon trn th trng.

b. Hnh vi mua bn ni gin ca t chc, c nhn quy nh ti iu 70 Ngh nh 48119981NCP ngy l-l~7- 1998 ca Chnh ph v chng khon v th trng chng khon l hnh vi s dng cc thng tin c lin quan n gi v khi lng giao dch chng khon ca mt t chc nim yt cha c cng b ra cng chng trc tip hoc gin tip mua, bn chng khon. c Hnh vi bn khng chng khon ca t chc, c nhn c thc hin di hnh thc bn chng khon khi khng s hu chng khon ti thi im giao dch. d. Hnh vi mua, bn li chng khon ca chnh mnh khi cha c php ca U ban Chng khon Nh nc. e. Mua bn chng khon nim yt ngoi Trung tm giao dch chng khon, S giao dch chng khon. 1 3. Hnh vi vi phm quy nh v bo v c ng hoc. thu tm doanh nghip (iu 6 Ngh nll~ a. Hnh vi thu tm v sp nhp doanh nghip: - T chc, c nhn mua, hn: chng khon trn th trng chng khon tp trung lm thay i vic nm gi t 5% c phiu tr.ln c quyn biu quyt hoc khng cn nm gi 5% c phiu c quyn biu quyt ca mt t chc pht hnh m khng bo co cho Trung tm giao dch chng khon, S giao dch chng khon, trong thi hn 24 gi k t ngy thanh ton giao dch. chc, c nhn v ngi c lin quan thc hin mua chng khon trn th trng chng khon tp trung nm gi trn 25% c phiu c quyn biu quyt ca mt t chc pht hnh m khng .thng qua phng thc t chc u gi cng khai theo quy nh ca U ban Chng khon Nh nc. b. Hnh vi vi phm quy inh v bo v c ng: c ng sng lp tham gia mua, bn chng khon trn th trng chng khon .tp trung, vi phm nguyn tc phi nm gi t nht 20% vn c phn ca t chc pht hnh v phi nm gi mc ny ti thiu 3 nm k t ngy kt thc vic pht hnh. c Hnh vi vi phm v t l tham gia ca bn . nc n.gom: Cc t chc, c nhn nc ngoi thc hin mua chng khon trn th trng chng khon tn trung nm gi qu 2oo/o tng s c phiu ang lu hnh ca mt t chc pht hnh, chng ch qu u t ca mt qu du t chng khon hoc mt t chc nc ngoi nm gi qu 7% v mt c nhn nc ngoi nm gi qu 3% i vi c phiu, chng ch qu u t. - Cc t chc, c nhn nc ngoi thc hin mua chng khon trn th trng chng khon tp trung nm gi qu 40% tng s tri phiu ang lu hnh ca mt t ( ha pht hnh hoc mt t chc nc ngoi nm gi qu 10% v mt c nhn nc ngoi nm :gi qu 5% i vi tri phiu. 1.4. Hnh vi vi phm cc quy nh v giy php hot ng kinh doanh v dch v chng khon (iu 7 Ngh nh) a. Hnh vi s dng tn gi tri vi quy nh trong giy php hot ng; vi phm iu l; t chc khai trng hot ng khi cha iu kin, th hin nh sau: - S dng m s, k m hiu ch dn, gii thiu tn gi ca cng ty, chi nhnh, vn phng i din cng ty trn cc n phm, qung co, bin hiu v trong giao dch tri vi quy nh trong giy php

hot ng dc cp. T chc thc hin hoc ch dn s dng, gii thiu phm vi hot ng khng ph hp vi giy php dc cp v iu l cng ty hoc sa i iu l cng ty lm sai lch vi quy nh trong giy php c cp. - T chc khai trng hot ng ca cng ty chi nhnh, vn phng i din cng ty hoc trin khai hot ng cc lnh vc nghip v c cp php m cha cc iu kin theo quy nh ca php lut. b. Hnh vi tin hnh hot ng kinh doanh, cung cp dch v chng khon khi cha c cp giy php; cho mn, cho thu hoc chuyn nhng giy php; hot ng kinh doanh cung cp dch v chng khon trong lnh vc m giy php khng quy nh hoc giy php ht hn: ty xo, sa cha giy php hot ng, giy php m khi nhnh, t vn phng di din; thay i, thuyn tr s. m thm chi nhnh; thay i tng gim c ph tng gim dc, tch ra hoc sp nhp vo cng ty ch/1~t khon khc k/11 cha c U ban Chng khon Nh nc chp thun. 1 5. Hnh vi vi phm cc quy nh v hot ng kinh doanh ca cc t chc kinh doanh chng khon (iu 8 Ngh nh) a. xc nh mt trong nhng hnh vi vi phm nguyn tc m bo an ton trong hot ng kinh doanh bng vic duy tr thng xuyn tnh trng ti chnh lnh mnh, lng vn kh dng, phn tn ri ro trong du t hoc tham gia bo lnh, hn ch c ri ro, thua l dn n nguy c mt kh nng thanh ton, cn phi xem xt cc cn c sau: - Khng duy tr lng vn kh dng (di vi cc cng ty chng khon), vn lu hot (i vi cng ty qun l qu du t) dc xc nh vi mt s ln vo cc thi im cui thng trc v vo thi im c thanh tra kt lun mc d cng ty chng khon, cng ty qun l qu du t c nhng bin php khc phc nhng hiu qu cha cao; - Mua sm trang thit b v ti sn c nh vt qu t l quy nh; Tham gia u t hoc bo lnh vt cc hn mc quy nh, vi phm quy tc phn tn ri ro. b. Cch xc nh cc hnh vi li dng vic qun l vn v ti sn ca khch hng s dng, kinh doanh cho chnh mnh hoc cho khch hng nhng cha c khch hng u thc, khng thc hin tch bit gia nghip v t doanh v nghip v mi gii cho khch hng, phi cn c v cc quy nh sau: vi phm cc hp ng k kt vi khch hng; - Vi phm nguyn tc trong thc hin lnh mua, lnh bn chng khon cho khch hng; - Vi phm cc nguyn tc v trt t u tin trong giao dch chng khon; - Vi phm nguyn tc tch bit gia vic t lnh ca khch hng v vic dt lnh t doanh. c Vic xc nh hnh vi tham gia hot ng kinh doanh nhng lnh vc b cm theo quy nh ca php lut v chng khon v th trng chng khon, cn xem xt cc cn c sau: c Cn c Xc nh l cng ty chng khon, cng ty qun l qu u t d tham gia hot ng tn dng v cho vay chng khon, dng vn hay ti sn ca qu u t chng khon cho vay hoc bo lnh; Phn tn hoc iu ho ti sn u t gia cc qu u t chng khon do chnh mnh qun l, bng vic dng vn ca qu u t ny u t hoc mua ti sn ca qu khc trong cng mt cng ty qun l qu.

1.6. Hnh vi vi phm cc quy nh v ngi hnh ngh kinh doanh chng khon a. T chc kinh doanh chng khon (cng ty chng khon, cng ty qun l qu du t v qu u t chng khon) b tr, s dng nhng ngi cha c giy php hnh ngh vo nhng nghip v m quy nh ca php lut v chng khon v th trng chng khon l phi c giy php hnh ngh hoc khng thay i, thuyn chuyn cng tc i vi nhng ngi c giy php h8nh ngh nhng b c quan c thm quyn thu hi giy php hnh ngh hoc buc phi chuyn sang cng tc khc. b. Ngi hnh ngh kinh doanh chng khon b tc quyn s dng giy php trong cc trng hp: - Ngi hnh ngh kinh doanh chng khon ng thi lm vic hoc gp vn vo hai hoc nhiu cng ty chng khon; lm gim c, thnh vin hi ng qun tr, c ng s hu trn 5% c phiu c quyn biu quyt ca t chc pht hnh; Ngi hnh ngh kinh doanh chng khon trc tip hoc gin tip tham gia bn khng chng khon khng thuc quyn s hu chng khon ti thi im giao dch; mua bn chng khon trong khi t chc pht hnh cha cng b thng tin ra cng chng; cng b tuyn truyn sai s tht, tham gia hot ng tn dng v cho vay chng khon; tham gia hot ng thao tng th trng, lng on th trng. 1 7. Hnh vi vi phm quy nh v trch nhim ca ngn hng gim st (iu 10 Ngh .nh) a. Khng thc hin vic tch bit gia ti sn ca qu u t chng khon vi ti sn khc hoc gia ti sn ca cc qu u t chng khon khc nhau. b. Thiu trch nhim trong qun l hoc s dng khng ng mc ch theo quy nh ca iu l qu v ti sn ca cc qu u t chng khon. c V phm hp ng qun l, gim st d k vi cng ty qun l qu. 1 8. Hnh vi vi phm qui nh v ong k, thanh ton b tr, lu h chng khon (iu 11 Ngh nh) a. Li dng chc nng lu k chng khon cho khch hng cho mn, cho vay chng khon trn ti khon lu k ca khch hng hoc dng s chng khon lu k ca khch hng cm c. b. Li dng thc hin nghip v lu k chng khon cho khch hng tham , lm tht thot chng khon a khch hng bng cch sa cha ty xo, gi mo chng t lu k, chng t thanh ton chuyn giao chng khon, chng t gi, rt chng khon. e. Vi phm ch bo qun, kim k, i chiu, sao k nh k hoc lm rch nt, tht lc, chng khon gi trong kho lu k, ch phng chng chy n. d. Vi phm ch hch ton k ton, thanh ton chuyn giao chng khon, doi chiu xc nhn s d ti khon lu k vi khch hng hoc thiu sao k i chiu gia k ton phn tch vi k ton tng hp, sai lch ko di, gy tn tht cho ngi u t. 1 9. Hnh vi vi phm cc quy -nh v ch bo co trong hot ng kinh doanh chng khon (iu 1~ Ngh -nh)

a. C nhn, t chc c chc nng nhim v quy nh v vic lp v gi b8o CO thng k theo quy nh nhng do thiu tinh thn trch nhim trong vic tp v gi bo co thng k khng y , khng ng thi gian, khng ng mu biu quy nh ca U ban Chng khon Nh nc. ~ b. Cng ty chng khon, cng ty qun l qu u t, t chc lu k chng khon 'ngng hot ng kinh doanh, cung cp dch v m khng bo co U ban Chng khon Nh nc hoc bo co nhng cha c s chp thun. c. Cng ty chng khon, cng ty qun l qu u t, t chc lu k chng khon c khng bo co hoc bo co khng kp thi khi xy ra cc s kin bt thng c th gy nh hng nghim trng n kh nng ti chnh v hot ng kinh doanh ca chnh mnh. 1 10. Hnh vi vi phm quy nh v cng b thng tin (iu 13 Ngh nh) a. C nhn, t chc li dng chc nng, nhim v c giao trong vic lp h s ti liu; vic kim tra xc nhn tnh chnh xc, hp php, hp l cc ti liu, s liu che giu s thc trong cc ti liu cng b thng tin ra cng chng, bng cch lp, cung cp thng tin khng y , kp thi, ng nh k v ng quy nh ca php lut, cung cp thng tin v bo co sai s4ht. b. Li dng quyn hn, nhim v c giao s dng thng tin "ni b" thc hin cc hot ng tri php lut, nh lm l b mt cc s liu, ti liu nhng cha n mc truy cu trch nhim hnh s. c Li dng quyn hn, nhim v c giao l ngi cng b thng tin ra cng chng cng b thay i ni iu 2 Ngh nh, ch p dng i vi cc trng hp m quy nh c hnh thc pht cnh co theo iu, khon tng ng ca Ngh nh hoc c th c p dng i vi cc trng hp khc nu c mt trong cc tnh tit sau: V vi phm; Vi phm ln u v c quy m nh, khng gy thit hi ng k cho th trng chng khon v ngi u t v c tnh tit gim nh. 2.2. Pht tin K/11 xt y hnh vi vi phm khng buc trng hp p dng hnh thc pht cnh co hoc vt mc pht cnh co, th p dng hnh thc pht tin. Mc pht c p dng nh sau: a. Trng hp vi phm m khng c tnh tit tng nng hoc gim nh th p dng mc pht mc trung bnh khung pht tin. b. Trng hp c mt trong cc tnh tit gim nh th p dng mc pht di mc trung bnh n mc ti thiu ( a khung pht tin. c Trng hp c mt trong nhng tnh tit tng nng th p dng mc pht tin trn mc trung bnh di mc m da ca khung pht tin. 2.3. Tc quyn s dng giy php a. Iinll thc tc quyn s dng giy php l hnh t~hc pht b sung, khng p dng c lp, ch a(. p dng km theo cc hnh thc pht chnh (cnh co hoc pht tin) khi ngi c thm quyn xc nh c cn x v iu kin p dng (nh c quy nh cho php p dng hnh thc tc quyn s dng giy php (-) vi hnh vi vi phm trong cc iu ca Ngh nh). b. iu kin xt p dng hnh thc tc quyn s dng giy php c thi hn hoc khng thi hn phi tun theo quy nh ti cc iu c quy nh' tc quyn s ng giy php trong Ngh nh. Thi hn tc quyn s dng giy php Phi tng ng vi tnh cht. mc ca hnh vi vi phm c th v nm

trong khong thi hn cho php p dng i vi hnh vi , theo quy nh ti cc iu tng ng trong Ngh nh. c Ngi c thm quyn k/11 thc hin bin php x pht b sung tc quyn s dng giy php phi tun theo cc quy ' nh ca Ngh nh. i vi bin php x pht tc quyn s dng cc loi giy php do ch tch u ban Chng khon Nh nc cp, trc k/11 p dng n~lrt~I c thm quyn phi kin ngh bng vn bn (km theo h s v vic) xin kin chp thun ca ch tch U ban Chng khon Nh nc. 2.4. Tch thu ton b cc khon thu t vic thc hin cc hnh vi vi phm m c v s chng khon lin quan n hnh vi vi phm Hnh thc tch thu ton b cc khon thu t vic thc hin cc hnh vi vi phm m c v s chng khon linh quan hnh vi vi phm ch c p dng km theo cc hnh thc pht .chnh, khi ngi c thm quyn xc nh c cn c v iu kin p dng nh: C quy nh cho php p dng hnh thc tch thu i vi hnh vi vi phm lin quan ti iu, khon: im c th trong cc iu ca Ngh nh v cc .d kin thc t ca v vic vi phm, cc d kin phi c ghi y trong bin bn vi phm. - c thng bo yu cu nh ch vi phm hoc c quy nh hnh vi b cm nhng vn c tnh vi phm hoc ti phm, sau khi pht cnh co hoc pht tin v hnh vi vi phm trc . 2.5. Cc bin php khc a. p dng bin php x l khc, i vi hnh vi vi phm c xc nh trong trng hp xt thy cn thit, ngn chn vic tip tc vi phm v khc phc hu qu vi phm, tun theo cc quy nh tng ng ti cc iu trong Ngh nh, c th l: Loi b yu t vi phm bng cch buc khi phc li ng t l an ton theo quy nh hoc trng thi ban u, sao cho bo m ngn nga kh nng tip tc vi phm. Buc hu b, ci chnh thng tin sai lch, khng ng s tht gy ra vi phm bng vic ng li ci chnh trn c( phng tin thng tin i chng, bng vn bn ci chnh gi cho c quan c thm quyn v cc i tng trn - v bi thng thit hi, nu cc bn t tho thun c vi nhau v vic khng yu cu bi thng thit hi hoc v mc bi thng thit hi, th ngi c thm quyn x pht cng nhn tho thun v ghi vo quyt nh x pht. Trng hp cc bn khng t tho thun c v khon tin bi thng, nu mc n 1.000.000 ng, th ngi c thm quyn cn c vo hu qu thit hi thc t quyt nh mc bi thng c th v ghi vo quyt nh x pht; nu mc trn 1.000.000 ng th ngi c thm quyn x pht yu cu cc bn tin hnh khi kin ra to n, theo th tc t tng dn s v ghi r iu ny trong quyt nh x pht. b. Trng hp qu thi hiu x pht vi phm hnh chnh th khng x pht nhng c th b p dng cc bin php c. Thm quyn s pht 1. Thm quyn x pht 1.1. Thanh tra vin chuyn ngnh U ban Chng khon Nh nc, chnh thanh tra U ban Chng khon Nh nc l ngi c thm quyn x pht c quy nh ti iu 15 Ngh nh.

1 2- Trng hp mt hnh vi vi phm ca mt t chc, c nhn xy ra trn nhiu a phng khc nhau, th ngi c thm quyn pht hin vi phm lp bin bn, nh ch vi phm v thng bo cho c quan c thm quyn ni ng tr s chnh ca t chc vi phm th l h s x l v c quan ny phi thng bo cho cc c quan c thm quyn cc a phng lin quan bit, cng phi hp x l vi phm. 1.3. Trng hp nhiu t chc, c nhn cng tham gia thc hin mt hnh vi vi phm, th ngi c thm quyn pht hin vi phm lp bin bn nh ch vi phm v thng bo cho cc c quan c thm quyn cc a phng bit, cng phi hp x l vi phm. i vi vi phm c t chc, quy m ln nhng cha n mc truy cu trch nhim hnh s, th U ban Chng khon Nh nc l c quan c thm quyn ch tr, phi hp vi cc a phng x l. 1.4. Khi xt thy vi phm hnh chnh cn p dng mc pht v cc bin php x l khc ngoi phm vi thm quyn ca mnh, chnh thanh tra U ban Chng khon Nh nc bo co ch tch U ban Chng khon Nh nc chuyn h s v vic ti chnh quyn a phng c thm quyn gii quyt. 2. Th tc x pht 2.l( Vic quyt nh nht cnh co c thc hin bng vn bn, khi xt thy cn thit, c quan c thm quyn gi .quyt nh x pht n chnh quyn a phng ni ngi vi phm c tr hoc c quan qun l ngi vi phm. 2.2. Trng hp quyt nh pht tin th c quan c thm quyn x pht phi lp. bin bn vi phm hnh chnh. Trong thi hn 15 ngy, k t ngy lp bin bn, c quan c thm quyn x pht phi ra quyt nh x pht. Quyt nh x pht phi c gi cho t chc, c nhn b x pht chm nht trong thi hn 03 ngy k t ngy ra quyt nh x pht. T chc, c nhn b x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon phi thi hnh quyt nh x pht trong thi hn 05 ngy k t ngy c giao quyt nh x pht. 3. Vic cng ch thi hnh quyt nh x pht Sau thi hn 05 ngy, k t ngy nhn c quyt nh x pht, nu t chc, c nhn b x pht khng t gic thi hnh, th th trng c quan c thm quyn ra quyt nh x pht c quyn: - Yu cu ngn hng, kho bc nh nc hoc t chc tn dng khc trch tin t ti khon ca t chc, c nhn np pht. - C quan c thm quyn x pht gi cng vn km quyt nh x pht ngn hng, kho bc nh nc hoc cc t chc tn dng khc lm cn c trch tin t ti khon np pht. - Trng hp cn x l k bin ti sn, c quan c thm quyn ra quyt nh x pht phi bo co xin kin U ban nhn dn cp tnh. Sau khi c U ban nhn dn cp tnh k quyt nh, c quan c thm quyn phi hp vi lc lng cng an, vin kim st nhn dn tin hnh k bin ti sn c gi tr tng ng vi s tin pht bn u gi theo lut nh. 4. Vic x l tch thu s chng khon lin quan n hnh vi vi phm thc hin theo quy nh ti iu 51 Php lnh Quyt nh tch thu s chng khon lin quan n hnh v vi phm c gi tr t 5.000.000 ng tr ln, phi gi cho vin kim st nhn dn cng cp mt bn

IV. PHT HNH CHNG KHON LN URA CNG CHNG (IPO)I 1 iu kin pht hnh chng khon ln u ra cng chng tt c cc quc gia trn th gii, cc cng ty thc hin vic pht hnh chng khon ra cng chng u phi p ng c cc yu cu, tiu chun cao ca cc c quan qun l th trng chng khon v phi hon thnh nhiu th t.(. kh phc p trc v sau khi pht hnh ~llng khon ra cng chng. Vic cc c quan qun l th trng chng khon t ra cc yu cu cao i vi cc cng ty pht hnh chng khon ln u ra cng chng v mt s l do sau: ~ Pht hnh chng khon ra cng chng l vic pht hnh chng khon cho mt s lng ln cng chng u t Nhiu ngi trong s l cc nh u t nh, cc nh u t khng c s hiu bit v kh nng phn tch cao v chng khon. Do bo v cc nh du t ny, chng khon pht hnh phi l cc chng khon c cht lng cao v cng ty pht hnh phi l cc cng ty c trin vng pht trin trong tng lai. Do cc cng ty nu trn l cc cng ty ln u pht hnh ra cng chng nn cc thng tin lin quan n cc cng t khng c nhiu ngi bit n. Cc chuyn gia phn tch cng khng c iu kin theo di cc cng ty ny trc khi cng ty thc hin vic pht hnh. Vic a ra cc yu cu cao v cht lng di vi cc cng ty ln u pht hnh ra cng chng l b p nhng s thiu ht v thng tin cho cng chng u t. Ngoi ra, cc quc gia ang trong giai on xy dng v pht trin th trng chng khon nh Vit Nam, vic a ra cc tiu chun cao cn xut pht t l do to dng nim tin ca cc nh u t i vi th trng chng khon. Do th trng chng khon l mt khi nim kh mi m nn ti cc quc gia ny, trong giai on du s c rt nhiu tng lp dn c cn d dt trong vic chn th trng chng khon l ni du t cc khon tit kim ca mnh. Vic a ra cc loi hng ho c cht lng cao s bc u to dng c nim tin cho cng chng vo th trng chng khon v y cng c coi l mt trong nhng bin php kch cu chng khon trong giai on u thnh lp th trng. Tiu chun m cc cng ty phi p ng trc khi c php pht hnh chng khon ra cng chng c chia ra lm hai nhm cc tiu chun bao gm nhm cc tiu chun nh lng v nhm cc tiu chun nh tnh. Di y l mt s cc tiu chun thuc hai nhm nu - Cc tiu chun nh lng: + Cng ty phi c quy m nht nh; + Cng ty phi hot ng c hiu qu trong mt snm lin tc trc khi xin php pht hnh ra cng chng; + Tng gi tr ca t pht hnh phi t quy m nht nh; + Mt t l nht nh ca t pht hnh phi c bn cho mt s lng quy nh cng mt khong thi gian quy nh. - Cc tiu chun nh tnh: + Cc nh qun l cng ty bao gm thnh vin ban gim dc diu hnh v hi ng qun tr phi c trnh v kinh nghim qun l cng ty; chng u t; + Cc thnh vin sng lp ca cng ty phi cam kt nm mt t l nht nh vn c phn ca cng ty trong

+ C cu t chc ca cng ty phi hp l v phi v li ch ca cc nh u t. C ngha l c cu cng ty phi hn ch mc cao nht nhng xung t lin quan n quyn li ca cc bn lin quan, xung t gia ch s hu v nh qun l v.v; + Cc bo co ti chnh, bn co bch v cc ti liu cung cp thng tin ca cng ty phi c tin cy cao nht. iu ny c ngha l cc bo co ti chnh ca cng ty phi c kim ton bi cc t chc kim ton c uy tn. Cc ti liu khc phi c lp theo ng quy nh, ngn t v cc k hiu trong cc ti liu phi r rng v phi c lp hay thm tra ca cc t chc theo quy nh; + Cng ty phi c phng n kh thi v vic s dng vn thu dc t t pht hnhl + Cng ty phi c mt hoc mt s cc t chc bo lnh pht hnh ng ra cam kt bo lnh cho t pht hnh. tin Vit Nam, tiu chun m cc t chc pht hnh t hn~t khon ln u ra cng chng phi p ng dc [lui nh chi tit ti Ngh nh s 48/19981N-Cp ca thnh ph ban hnh ngy 11-7-/998 v Thng t s ( 1 1 1 1 ()()81tt- UBCK ca U ban Chng khon Nh nc ban hnh ngy 13-10-1998. Di y l cc tiu chun c bn mt cng ty pht hnh c phiu ra cng chng dt quy nh trong Ngh nh ~8//9981n-cp: + s( vn iu l ti thiu l 10 t ng Vit Nam: l l~lr).?t ng c li trong hai nm ln tc gn nht: ~ thnh vin hi ng qun tr l gim c (tn~t i:n i c kinh nghim qun l kinh doanh: ~ c phng n kh thi v vic s dng vn thu t t pht hnh c phiu; + Ti thiu 20'/t' vn c phn ca t chc pht hnh phi dc bn cho trn 100 nh u t ngoi ti thc pht hnh, trng hp vn c phn ca t ha pht hnh t 100 t ng tr ln th t l ti thun ny l 13q' vn c phn ca t chc pht hnh: 1 ( ng sng lp Phi nm gi t nht 20'/j vn c phn ca t chc pht hnh v phi nm gi mc ny ti thiu ba nm k t ngy rt thc vic pht hnh: ~ 1 tng hp c phnh pht hnh c tng gi tr theo mnh i;t vt 10 t ng th phi c t chc bo lnh pht h/111. 2- Th tc pht hnh ln du Thng thng. trc khi tin hnh vic cho bn chng khon ra cng chng ln u, cng ty pht hnh phi chn cho mnh mt hoc mt s t chc bo lnh pht hnh. Cc t chc bo lnh ny s tham gia vo mi cng on ca qu trnh pht hnh chng khon ra cng chng v c trch nhim lin i i vi cc bn tham gia vo t pht hnh bao gm c cng ty pht hnh. Thnh cng ca t pht hnh ra cng chng ph thuc kh nhau vo ty nng nght nghip v uy tn ca cc t (.h(. bo lnh. Vic la chn cng ty bo lnh pht hnh do hi ng qun tr quyt nh. Thng thng, ngay sau khi vic pht hnh c phiu ra cng chng c quyt nh, hi ng qun tr cng s quyt nh lun cng ty no c la chn l cng ty bo lnh cho t pht hnh ca cng ty 2.1. Chun b h s xin php pht hnh St khi chp nhn lm bo lnh pht hnh, t chc bo lnh s lin h vi cng ty t vn v cc t chc i l phn phi thit lp t hp bo lnh (nu cn). tr chc bo lnh phi k cam kt bo lnh pht hnh vi t chc pht hnh. Cam kt bo lnh pht hnh l mt trong nhng ti liu ca h s xin php pht hnh. Trng hp bo lnh pht hnh theo t hp th cam kt bo lnh pht hnh phi c k gia t chc

bo lnh chnh v t chc pht hnh hoc gia cc t chc bo lnh vi t chc pht hnh (tu theo lut ca tng nc). T chc bo lnh cng vi t chc pht hnh tin hnh chun b b h s xin php pht hnh. Vit Nam, h s xin php pht hnh bao gm cc ti liu sau: n xin pht hnh (theo mu i km trong Thng t 01/19981TT-UBCK); Bn sao c cng chng giy php thnh lp hoc quyt nh chuyn doanh nghip nh nc thnh cng ty c phn; Bn sao c cng chng giy chng nhn ng k kinh doanh; iu l hot ng ca t chc pht hnh; Ngh quyt ca i hi c ng chp thun vic pht hnh c phiu; Bn co bch; Danh sch v s yu l lch thnh vin hi ng qun tr v ban gim c; Cc bo co ti chnh lin tc trong 2 nm lin tc gn nht tnh ti thi im np h s; Cam kt bo lnh pht hnh c k kt gia gia t chc bo lnh chnh v t chc.pht hnh. Sau khi hon thnh vic chun b h s, t chc bo lnh chuyn h s xin php pht hnh cho cng ty t vn lut xem xt cc kha cnh php l lin quan ti t pht hnh . Cng ty t vn chu trch nhim xem xt v m bo h s y v hp l dic ng quy nh ca U ban Chng khon. Tin hnh sot xt v xc nh trch nhim gia t chc pht hnh, t chc bo lnh v cc cng ty t vn. Trong cuc hp ny, cc bn phi r sot li cc bc thc hin, ng thi xc nh r trch nhim ca mi bn tham gia. Cc bn s k vo bin bn cuc hp, bin bn ny s l mt trong nhng c s php l gii quyt vn kin tng pht sinh sau ny, nu c 2.2. Np h s xin php pht hnh ln U ban Chng khon Sau khi kt thc giai on "phn tch, nh gi", t chc bo lnh hon chnh h s xin php pht hnh ln cui cng v trnh ln U ban Chng khon. H s c gi trc tip n U ban Chng khon hoc gi qua ng bu in. Vit Nam, cc t chc bo lnh cha pht trin nn lut php quy nh cng ty pht hnh l ngi np h s xin php Pht hnh ln U ban Chng khon Nh nc. ' 1 rong thi gian xt duyt h s xin php pht hnh, t chc bo lnh cng vi t chc pht hnh phi thc hin tt c vic sa i, b sung theo yu cu ca U ban Chng khon. Cc sa i hoc b sung ny phi c lp bng vn bn v gi n U ban Chng khon. Cn lu rng U ban Chng khon ch bt u tnh thi gian xt duyt k t ngy nhn dc h s xin php pht hnh y v hp l. Trong thi gian ny t chc bo lnh c th s dng mt cch trung thc v chnh xc cc thng tin trong bn co bch d gi U ban Chng khon thm d nhu cu ca cc nh u t (rong show), nhng khng c php mi cho, qung co cng nh tit l cc thng tin v gi c ca c phiu hoc trin vng ca t chc pht hnh. Cng trong thi gian ny, t chc bo lnh phi hp vi t chc pht hnh d tho cng b pht hnh v bn co bch tm tt; la chn cc phng tin thng tin i chng cng b vic pht hnh v cc thng Lin lin quan. Vit. Nam, vn ny c qu nh ti Thng t O/1/9981tt-ubck ca (J ban Chng khon Nh nc ban hnh ngy 1/-7-1998. 2.3. Sau khi h s xin php pht hnh c liu lc Cng b pht hnh Nh ni phn u, cc nc pht trin, vic cng b pht hnh c thc hin khi h s ng k pht hnh c coi l c hiu lc: Vit nam, vic cng b pht hnh c quy nh nh sau: Ngay sau khi nhn dc giy php pht hnh, t chc pht hnh phi gi cho U ban Chng khon Nh nc cc ti liu phc v cho vic phn phi, bao gm: Bn co bch tm tt;

- Ni dung thng co pht hnh; v Cc ti liu khc (nu c). Trong vng 5 ngy sau khi nhn c giy Php pht hnh do U ban Chng khon Nh nc cp, t chc bo lnh phi phi hp vi t chc pht hnh cng b vic pht hnh t nht trn 5 s bo ngy lin tip ca mt t bo Trung ng (Bo Nhn dn), mt t bo a phng ni t chc pht hnh t tr s chnh v bn tin chnh thc ca th trng chng khon (Tp ch Chng khon). a bn co bch tm tt ti cng ty in n v ngh kim tra bn tho ln cui cng trc khi da in hng lot Sau khi a in, chuyn cc bn co bch tm tt ti tt c cc chi nhnh, di l phn phi hoc nhng ni cng cng cc nh u t d dng tip cn. ' Phn phi chng khon cc nc pht trin, qu trnh tip th v lp s c thc hin ngay trong qu trnh chun b h s pht hnh cho dn khi np h s, do , vic phn phi chng khon thng c thc hin ngay sau khi h s ng k pht hnh c hiu lc. Vit Nam, vic phn phi chng khon dc quy nh nh sau: T chc bo lnh hoc t chc pht hnh yu cu cc nh u t in vo phiu ng k mua, trong ghi r tn, a ch lin lc, s lng chng khon ng k, s tin k qu. Cc phiu ng k phi c phn gc khi li cc thng tin chnh tin tham kho khi cn thit. Yu cu nh u t t cc mt khon tin, nhng khng qu 10% tr gi chng khon ng k mua. Vic k qu c th c thc hin bng tin mt hoc sc chuyn khon ca ngn hng. Thi hn ng k mua chng khon phi m bo ko di ti thiu 30 ngy. Ht thi hn ng k mua, t chc pht hnh, t chc bo lnh phi thng bo cho ngi u t bit s lng chng khon c mua. T chc bo lnh cn nu r phng thc u tin phn phi, c th dng mt hoc mt s phng thc sau: - u tin v thi gian: ai ng k trc s dc u tin mua trc. u tin v s lng: ai ng k vi s lng ln s c u tin mua trt c. Cc u tin khc theo tho thun, cn c ghi r trong phiu ng k mua chng khon. Nu s lng chng khon t mua ca cc nh u t c nhn vt qu 20% s lng chng khon pht hnh, t chc bo lnh phi dnh t nht 20% s lng chng khon pht hnh ra cng chng phn phi cho cc nh u t c nhn. Kt thc t pht hnh T chc pht hnh v bo lnh pht hnh chuyn giao tin v chng khon. Nu hp ng bo lnh c quy nh, t chc bo lnh ng vai tr n nh th trng s giao dch nhm n nh gi chng khon trong thi gian v theo nhng iu kin quy nh. Ti Vit Nam, cc t chc pht hnh, t chc bo lnh phi chuyn giao chng khon cho ngi mua trong thi hn 30 ngy, k t ngy kt thc t pht hnh. Tin thu c t vic phn phi chng khon phi c chuyn vo ti khon phong ta ti mt ngn hng c U ban Chng khon Nh nc chp thun. Trong thi hn 10 ngy sau khi kt thc t pht hnh, t chc pht hnh phi hp vi t chc bo lnh lp bo co kt qu phn phi chng khon theo mu quy nh ti Thng t 0111998/TTUBCK v trnh ln U ban Chng khon Nh nc. 3. Bo lnh pht hnh 3.1. Khi nim v cc hnh thc bo lnh pht hnh Khi nim Bo lnh pht hnh l vic t chc bo lnh gip t chc pht hnh thc hin cc th tc trc khi cho bn chng khon, t chc vic phn phi chng khon v gip bnh n gi chng khon trong giai on u sau khi pht hnh. Nh vy, bo lnh pht hnh bao gm c vic t vn ti chnh v phn phi

chng khon. Cc hnh thc bo lnh pht hnh Vic bo lnh pht hnh thng c thc hin theo mt trong cc phng thc sau: - Bo lnh vi cam kt chc chn: L phng thc bo lnh m theo t chc bo lnh cam kt s mua ton b s chng khon pht hnh cho d c phn phi c ht chng khon hay khng. Trong hnh thc bo lnh t hp thao "cam kt chc chn", mt nhm cc t chc bo lnh hnh thnh mt t hp mua chng khon ca 't chc pht hnh vi gi chit khu so vi gi cho bn ra cng chng (POP)I v bn li cc chng khon ra cng chng theo gi POP. Chnh lch gia gi mua chng khon ca cc t chc bo lnh v gi cho bn ra cng chng c gi l hoa hng chit khu. Bo lnh theo phng thc d phng: Dy l phng thc thng dc p dng khi mt cng t di chng pht hnh b sung thm c phiu thng t cc nh(. pht trin. Trong trng hp , cng ty cn phi bo v quyn li cho cc c dng hin hu, v nh vy cng ty phi cho bn c phiu b sung cho cc c ng hin hu trc khi cho bn ra cng chng bn ngoi. D nhin. s c mt s c ng khng mun ll~un thm c phiu ca cng ty. Do vy cng ty cn c mt t chc bo lnh d phng sn sng mua nhng quyn mua khng c thc hin v chuyn thnh nhng c phiu phn phi ra ngoi cng chng. C th ni, bo lnh theo phng thc d phng l vic t chc bo lnh cam kt s mua nt s (.hng khon cn li cha c phn phi ht ca t chc pht hnh v bn li ra cng chng. Ti cc nc ang pht trin: khi cc t chc bo lnh cn non tr v cha c tim lc ln th phng thc bo lnh pht hnh d phng li l phng thc bo lnh thng dng nht. Pubhc Off('nng tin(.n. Bo lnh vi c gng cao nht: L phng ~l~ bo lnh m theo t chc bo lnh tho thun lm di l cho t chc pht hnh. T chc bo lnh khng cam kt bn ton b s chng khon m cam kt s c ~rn~ ht sc bn chng khon ra th trng, nhng nu khng phn phi ht th s tr li cho t chc pht hnh phn cn li. - bo lnh thao phng thc bn rt. c ho(. l~l(mh: trong Phng thc ny, tu chc pht hng yu cu l ('hl-t(' bo lnh bn mt s lng chng khon nht nh. ni 11 thung phn phi da(. ht s hu ton b t pl/~ h.um. l lo lnh theo phng th(' ti t~hi~u ~ tt do: l phn~ t/1~ trung gian ca phng thc bao lnh vi c gng cao nht v phng thc bo lnh bn tt ( t hot khng. Theo phng thc n~t t chc pht hnh ~ cu (:u t chc bo lnh bn ti thiu mt t lchng l~ho/1 nht nh nhc sn). Vt trn mc y, t chc bo lnh do(.i(: t do cho lnh chng khon dt mc ti a clu~ thn (/nti~trn). Nhu lng chng khon bn c t t l thp hn mc v:Pu ('tl th ton b t pht hnh s b hu b. 3.2. Ch thtltaln gia t bo lnllpht llnll~ b hiu c ~71c th hin mt t bt) lnh pht hnh chng khon ra (.ng ~hn~ din ra nh th n.l trc ht chng ra s tm hiu cc ch tc tham ~i~l v vai tr ca h trong vic phn phi chng khon. T hp bo lnh pht hnh T chc bo lnh theo cch hiu n gin. l n~rtli ng ra mua hoc cho bn chng khon ca mt t chc pht. hnh nhm thc hin vic phn phi chng khon. Mt t chc bo lnh c th bo lnh pht hnh cho mt t pht hnh song do vic bo lnh l mt nghip v c nhiu ri ro nn cc t chc bo lnh thng lp ra t hp bo lnh pht hnh vic phn phi chng khon dc t ln hnh nhanh chng v c hiu qu. T ('h c h o l n h ( h n h Trng hp c t hp bo lnh pht hnh s c mt h;l nhiu t ('ll~ bo lnh (hnh. t' t thc ny da tu ( }l( pht hnh la chn. T chc

bo lnh chnh dc php thay mtcc t chc bo lnh thnh vin trong t hp gii quyt tt c cc vn lin quan ti t phn llhl ( hng khon. nhm quyn ca t chc bo lnh ( h/111 c quy nh trong hp ng gia cc t chc ljo 1 inh tham gia t pht hnh. la Pa th gii, cc ngn hng u t thng l nhng t ( h(; ng ra lm ljo lnh pht hnh chnh. Nhm i IV phn phi Nhm i l phn phi bao gm (.c cng ty chng khon t doanh gip cho vi(. phn phi chng khon. '1 long mt t pht hnh ra cng chng di hnh thc t hp. di l phn phi l (.c cung t r m t cha trao lnh ( hnh dnh chng khon cho h phn phi. T chc l~() lnh chnh phn chia chng khon c bn cho cc li ] phn phi vo ti khon ca cc nh bo lnh theo t l cam kt. Cc t chc bo lnh mua chng khon trc tip t t chc pht hnh, cn cc i l phn phi mua chng khon t t chc bo lnh chnh hoc t chc bo lnh thnh vin v bn li cc chng khon . i l phn phi khng ng vai tr ca t chc bo lnh v vy khng . chu cc ri ro nu t pht hnh khng thnh cng. i l phn phi khng phi l mt t chc bo lnh, tuy nhin, mt t chc bo lnh c th ng vai tr ca i l v l thnh vin ca nhm di l phn phi trong trng hp t thc bo lnh mua v bn li cc chng khon ca cc t chc bo lnh khc hoc cc di l khng c kh nngphn phi ht. 3.3. quy trnh thc hin t bo lnh pht hnh Quy trnh bo lnh pht hnh y nht c thc hin cc nc pht trin bao gm 4 bc c bn sau: Phn tch v nh gi kh nng pht hnh; Chun b h s xin php pht hnh; Phn phi c phiu; Bnh n v iu ho th trng. Bt/(j(. l: Phn tch t ~lth gi kh lln~l pht hnh Nh d nu trn,t chc bo lnh c ngha quyt nh i vi s thnh cng ca mt t pht hnh chng khon ra cng chng. V mt php l, trch nhim ca t chc bo lnh pht sinh sau khi hp ng bo lnh pht hnh c k kt. Tuy nhin, trn thc t th t chc bo lnh tin hnh nhng bc i ban u chun b cho vic bo lnh pht hnh t kh lu trc khi hp ng bo lnh dc k kt. Trong giai on trc khi hp ng bo lnh pht hnh c k kt, t chc bo lnh thng dng vn tr nh l mt nh t vn ti chnh cho cng ty. Khi ( ng ty nhn thc c nhu cu v vn cho vic sn xut v kinh doanh, ban gim c iu hnh cng ty s tin hnh lin h vi .t chc bo lnh. T chc bo lnh s ( ng vi cng ty thnh lp nhm nghin cu tin kh thi i ( bun b pht hnh. Nhm chun b ny s bao gm (,( nhn vin phn tch ca t chc bo lnh v cc cn li(., t a t chi pht. hnh. Nhm chun b s t.i~ll hnh nhng phn tch v kh nng pht hnh ca cng ty. Vic phn tch ui t.h(. hin nhng kha lnh sau: Tnh hnh hot ng ca cng ty; - rl~nh hnh ti chnh ca cng ty; ,tnh hnh Li trng ti mnh trong nc v quc rl~nh hnh th trng cc sn phm chnh (bao gm ( vic nh gi th phn v i th cnh tranh ( i (:ng ty); ( kha cnh php l ca vic pht hnh. Nhng phn tch ni trn dc tin hnh nhm tm ra ~tii nhp ti tr ti nht cho (.ng ty. Tu thuc vo tnh hnh ti chnh ~l.a cng t.y, tnh hnh th trng ti chnh. tnh hnh kinh t .. m (.ng ty (. th p ng nhu cu an ma mnh bng nhiu cch thc nh: vay ngn hng. nht hnh c phiu hoc tri phiu ra cng chng hoc pht hnh ring l, pht hnh trong nc hay pht hnh 'liu( t V d nh nu li sut trn th trng dang thp v c xu hng s tng trong tng lai, nhm chun b s khuyn t chc pht hnh pht hnh tri phiu ch khng nn pht hnh c phiu. Hoc trong trng hp t l nlvn ch s hu ca t chc pht hnh cao, t chc pht hnh s t c s la chn no khc ngoi

vic pht hnh c phiu. Vic phn tch nh gi ban u ny cng nhm cung cp nhng thng tin cn thit cho hi ng qun tr v i hi ng c ng ra quyt nh pht hnh. Bc 2. Chun b h s xin php pht hnh Chun b h s xin php pht hnh: Sau khi hi ng qun tr hoc i hi ng c ng ra quyt nh pht hnhl v la chn t chc bo lnh, hp ng bo lnh pht hnh s c k kt gia i din hp php ca t chc pht hnh v t chc bo lnh2. T chc bo lnh s cng vi t chc pht hnh tin hnh vic chun b h s xin php pht hnh. Vic chun b h s xin php pht hnh cn c s tham gia ca cc chuyn gia ti chnh, k ton v php lut. Cc chuyn gia ny c th 1 Vic hi ng qun in hay i hi ng c ng ra quyt nh pht hnh ph thuc vo quy nh php lut ca tng nc v iu l ca tng cng ty. 2. Nu vic bo lnh c thc hin bi mt t hp bo lnh th hp ng bo lnh pht hnh thng thng s c k gia cng ty pht hnh v t chc bo lnh chnh. Tuy nhin cng c nhiu n~c quy nh hp ng bo lnh pht hnh phi c c ch k ca cc thnh vin khc trong t hp bo lnh pht hnh. l llhn vin'ca t chc bn lnh hoc cng e th l do t ( h(' bo' ln/1 ~~i) 'hll t c(rte cng t~ ti 'chnh, k t~on h~ly l~l~ php kh.'~ -' ' ~ '. ~ . . . ' ~ '. . 1 u4t 'ph~p ct~a ~h.u ht 'c~c nt~~ t.rn thc 'gii du ~lu~r dn'h ! chc ho~l~ni~ ph,li ~hu t:r~h 'nh~l~~m lin'di r) ~rl hr) s~ Nil )ll(.) )il~lt Illlh (::l l c/1~ pht hnh. 'l)icun~ ('n ~ll~thll l t.'el~(: hii~l l~lh phi'chu trch nhimtll~i~ ( "( s~li s(.t ll:l~ thi('u ht thn~r li/1 t/'(_)l~t.T'h~ s \i/11 1 h P p 1 ' h . t h n h . ( ~ u v d ' n b n ~ n h a ln ' , n ' ) o t ~ h c b ol~lnh ('( nht/n~ ('(l ':lt.~ ll)'i (l:l lr')n~r ~i~t~l" ~i~ll~n ~l.l:.t "tinh'ltng d.ln. ~r d ~ hp pllp~ Ca c( t~l~llg- tin da ralr~ng~l() ~ xin_.phcl~ pll(~t~l~l~n ~r~l_-.)n eo br~h.~ll~ d/1h ll~l t'lli~ bo~ho~e~ nh u t cr~nllltg. th~n~f tj-l~ x~ ~ ~l~c v dv ~ ~tla l'a~ cc' qtl~ctdllh (~lu ~:'ru~ nhil~ v-cc n~ .khng ed ngha 'l~t( h(' )o ~nh thaf. ~th trch nhim t~ ('hc l}ht hnh vr"t~n(_. tn ('hc v c nhn hh (luan kllc lin~l~an~(~n~vfc l,ll'lt hnh nh cl'g ty' ~kil~n t~nl~l. thnh vpn hi ng 'lti;lll t l lhnll vi~l ban gtln ~(: diu b.lnh ~ k(.' t.ontltin(h''' ('ua tt:h(' ph:lt hnh.~ lj~a ~hn thnll' v~n't hp: ' l t hc b(.l lnll ('hnh thnil ~p t(l llp b,o lnht ~l~ k~h~o,'lt~ thf~i gi,m nt~ sau k.lli np l~l ~ dng k~rph.'lt. hrnil l~n .u b(.ln ~hng kllon. T~ cl~lc bo ln_nl-l l.Iltlll )i.~i ~t~t~dtth ~lu~ m ~ h/) v. '(c dnh c~c ll~~nh,ln~r ~u~ t th~aln gia~ ~ ' ' : ' - '; ' Mt s t chc bo lnh chnh mi nhiu ngn hng u t tham gia t hp v h cho rng s dng t hp bo lnh ln s phn chia ti a ri ro, ng thi c th xc nh c cc i tng tham gia u t vo t chc pht hnh. Ngoi ra, cc t chc bo lnh ny cn lp lun rng nhng t chc bo lnh thch s ng t hp bo lnh nh l v h mun thu c nhiu ph hn l quan tm dn quyn li tt nht ca khch hng. T chc bo lnh tham gia t hp bo lnh pht hnh ( th do t ch(. bo lnh chnh la chn hoc do cc ngn hng u t t tip xc vi t chc bo lnh chnh tm kim c hi tham gia. D trong trng hp no, t chc bo lnh chnh s xem xt c th tng ng c vin trong t hp xc nh ngn

hng u t c nh phn tch theo di V t chc pht hnh hay cha. Ngoi vic thit lp t hp bo lnh, t chc bo lnh chnh c th thnh lp nhm bn, bao gm cc i l phn phi. Thng thng cc i l phn phi dc xc nh sau khi t hp dc thit lp, bao gm cc cng ty thc s quan tm tham gia t pht hnh. phn nh quyn li v .ngha v gia cc bn tham a vo qu trnh bo lnh pht hnh, cc hp ng sau phi dc k kt trc khi qu trnh pht hnh c chnh thc bt du: Hp ng gia cc t chc bo lnh; Hp ng bo lnh pht hnh (cam kt bo lnh pht hnh): Hp ng vi cc i l c la chn (nu c). lui u ll~l~ul trng nht trong cc ti liu ny l vic quy nh nhm vi cho bn cng nh qu nh v cc quyn \ '1 t 1 :l"il nhim ca t chc bo lnh v di l tham gia 'li trinh cho bn. Cc hp ng ny cng quy nh cc i( u khon nhm m bo h s ng k pht hnh v hun (':t) bch (:h:t dng cc thng tin dy v tnh hnh t li ( hnh v kinh doanh ca t chc pht hnh v bo v ( :l' t "h(' hao lnh trong mt s trng hp c th nu h kh()/1~ p ng c cc ngha v bo lnh. lun Lo dt~ cho bn: nh gi t cho bn dc tin hnh ti cuc hp gia to "h(' pht hnh v t chc bo lnh chnh. Thng th tri ( hai pht hnh s ch nh mt ban dinh gi chuyn t 1 tinh tl~ php tha thun vi t chc bo lnh chnh v i: ht bn ra cng chng. chit khu hoa hng bo lnh \ l t ( ~l.n khc. trnh i:l trong t pht hnh IPO khc vi t cho bn ('hn~r khon d c th trng giao dch. Trong mt t 1 II( 1 lm ( o lui h ".l b da ra khung gi d tnh. Gidn ra tnh trn gi tr ca t chc pht hnh do t chc l,:l 1 inh chnh tnh ton. Khi gi tr ca t chc pht hnh tht.l(. N:l dinh. Gi (.a chng khon cho bn dc lnh tr n bng tch ly gi tr ca cng ty chia cho s c lu u ~htl bn ra cng chng. (li:l (l~no bn ra cng chng thc t c th khc vi 1 hung i.l nh ra trong bn co bch s b. Nu c s lun tam ln di vi (.hng khon ca t chc pht hnh trong giai on tip th, gi cho bn ra cng chng s tng ln. NLU th trng khng c tn hiu tch cc, gi POP se gim xung hoc s chng khon cho bn s gim xung kch cu. Xc nh tr gi thc ca t chc pht hnh l mt cng vic nhy cm nht m t chc bo lnh chnh phi tin hnh trong t cho bn ra cng chng. Ni chung, t chc bo lnh chnh mun nh gi thp hn l nh gi cao gi tr thc ca t chc pht hnh v cc nh u t t quan tm bi t cho ban nu t chc pht hnh b nh gi cao hn gi tr thc. trong khong thi gian tip th, nu t chc bo lnh chnh thy rng gi tr ca t chc pht hnh b nh gi thp, t chc' bo lnh chnh c th tng gi cho bn trc khi h s ng k pht hnh c hiu lc. i vi chng khon c th trng cng khai, gi POP thng c tnh da trn c s gi bn ng ca trc ngy nh gi. Tuy nhin, mc tiu ca t chc bo lnh chnh l vic nh gi t cho bn phi phn nh gi tr thc t ca chng. khon. Do vy, t chc bo lnh chnh c th gi gi POP thp hn gi bn ng ca. i khi t chc pht hnh v cc t chc bo lnh khng th tho thun v gi POP. Cc im bt ng ny thng pht sinh khi t chc bo lnh nhn c t n ng k mua theo gi m t chc pht hnh thy l hp l i khi t chc bo lnh chnh s gi gim s lng c phiu h tr gi cho bn - kch cu bng s lng c phiu t hn. Ngoi ra, vic gim quy m pht hnh s lm gim ri ro bo lnh ph hp vi s chng khon ng k thc t. Cc t chc pht hnh khng thch t chc bo lnh hn ch quy m pht hnh gim thiu 1 i ro. v t chc pht hnh tin rng t chc bo lnh dc tr tin gnh chu ri ro ny. Ngoi ra, vic gim gi lp hoc rt khi lng pht hnh c th khng

c t chc pht hnh chp nhn khi t chc pht hnh cn mt s tin ti thiu thc hin mc dch ca mnh. Trong trng hp du, t chc pht hnh c th quyt nh nh ( h pht hnh cho ti thi im thch hp cho vic cho bn. Ti Hoa K, khi t chc pht hnh mun tin hnh t pht hnh nhng khng thng nht v gi POP vo thi im h s ng k pht hnh c hiu lc, gi Pom c th dc xc nh cn c theo Quy nh ~130A. Quy nh ny to ra c ch cho php h s ng k pht hnh dc cng b c hiu lc m khng cn c thng tin v gi. Nu t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh thung nht nh gi theo Quy nh ~30a th h phi thc hin trong vng ~ ngy lm vic thng nht gi m cc t chc bo lnh s mua chng khon. NL~U t Chc bo lnh chnh v t chc pht hnh khng thng nht dc gi I,OP trong thi hn th hp ng bo lnh pht hnh chm dt. ' Np h s xin php bo lnh pht hnh: Ngoi vic gip cng ty pht hnh lp v trnh h s xin php pht hnh ln u ban chng khon, t chc bo lnh cng ng thi phi gi h s xin php bo lnh pht hnh ln u ban chng khon. Hin ti Vit Nam, h s xin php lm bo lnh pht hnh c quy nh ti mc 4 phn IV. Thng t s 0111998/TT-UBCK do U ban Chng khon Nh nc ban hnh ngy 13-/0-/998. h s xin php pht hnh bao gm cc ti liu sau: ln s,lf) g~ php hot ng do U ban Chng 1 hon Nh nc cp; n xin lm bo lnh pht hnh; hp ng gia cc nh bo lnh pht hnh (trng bp ('() t hp bn lnh pht. hnh); ( c ti liu chng minh t chc bo lnh c iu kin lm tho lnh cho t pht hnh. Tr( ra cc nc c hip hi cc nh giao dch chng khon dc thnh lp v pht trin th h s xin php pht hnh c np cho hin hi ny ch khng phi l cao u ban chng khon. Ti Vit Nam, do hip hi cha dc thnh lp nn vic tip nhn v thm nh h s xin php lm bo lnh trong thi gian u s do U ban ( hng khon chu trch nhim. I~d(' 3: phn phi. chng khon ra cng chng Vit Nam cng nh a s cc nc khc trn th gii lut chng khon u cm bt k ngi cng nh t chc no dc cho bn mt loi chng khon ra cng ( ~ln~y trc khi h s ng k pht hnh d np cho u ban chng khon c cng b c hiu lc hoc c cp php pht hnh. Tuy nhin, cng ty pht hnh v t chc bo lnh c quyn dng mt s thng tin thm d th trng cho c phiu sp c pht hnh. Vic thm d th trng bao gm vic phn phi cc bn co bch s bi cho cc nh u t tim nng, t chc rong show n cc th trng quan trng. Vic qung co, gi v nhn phiu t mua c phiu ch c thc hin sau khi h s xin php pht hnh dc u ban chng khon cng b c hiu lc. Nhn phiu t mua v lp s phn phi c phiu: Sau khi h s xin php pht hnh c u ban chng khon cng b c hiu lc, t chc bo lnh s cng cc di l phn phi tin hnh x l cc phiu t mua, nhn tin t cc v lp s phn phi chng khon. Trong qu trnh lp s, t chc bo lnh chnh c gng cn bng gia cc nh u t c t chc v cc nh u t ring l. Mi quan tm ca cc t chc ln c th h tr gi chng khon trong v sau thi gian phn phi, song vic phn phi rng ri thng c li cho t chc pht hnh. Vic n gin ho quy trnh, t chc bo lnh chnh trc tip bn chng khon cho cc nh u t c t chc. Tuy nhin, t chc u t mua chng khon c quyn ch nh t chc bo lnh c hng hoa hng _ nhng bn lin quan. _ 1 Bn co bch s b bao gm cc thng tin quan trng trong h s xin php pht hnh. Ti th trng Hoa K, bn co bch s b c tn l Ro Herring do ch trn trang ba ca bn co bch tm tt c in bng

ch . ' Vic bn chng khon cho cc nh u t c th do cc cng ty mi gii phc v cho mi t chc bo lnh thc hin. Hu ht cc t chc bo lnh phn pht ti liu ni b cho b phn tip th trong m t v t chc pht hnh. qu trnh kinh doanh, ng thi m t v t pht hnh v nu nhng im hp dn khi u t vo t chc pht hnh. Ti liu ny ch c s dng ni b v khng c cung cp cho cc nh u t tim tng v cc ti liu c th khng theo yu cu trong bn co bch do lut chng khon quy dinh, v thng c cc thng tin quan trng khng c trong bn c' ' bch. kho s: Vo thi im kho s, cc t chc bo lnh c ngha v thanh ton cho t chc pht hnh tr gi chng khon theo gi POP tr i hoa hng bo lnh. T chc bo lnh c ngha v thanh ton cho t chc pht hnh vo ngy kha s ngay c khi cha hon thnh vic phn phi. Trc khi kha s, mi t chc bo lnh s thng bo cho t chc bo lnh chnh nhng thng tin cn thit chun b chng ch cho s chng khon d bn. Thng tin bao gm tn ngi ng k chng khon v cc c im ca chng ch di din chng khon. Chng khon thng dc ng k di tn ca ngi dc u nhim, chng hn tn cng ty lu k. Sau khi tp hp cc thng tin nh vy, t chc bo lnh chnh chuyn cc thng tin ti ni dt in chun b cc chng ch. Sau khi chun b xong, cc chng ch dc gi ti i l chuyn nhng ca t chc pht hnh. i l chuyn nhng in cc thng tin cn thit hon thin chng ch, sau k v gi cc chng ch ti cng ty ng k. Cng ty ng k, thng ng thi l i l chuyn nhng, k chng ch ng thi lu s ng k v s lng chng khon c ghi trong mi chng ch. Vic thanh ton c thc hin vo thi im kha s ng thi vi vic chuyn giao cc chng ch. Truy nhin. cc chng ch khng phi c mang n vo thi im kha s th(' tc. hai ny t.m(' khi kha s. cc di din ( a t chc bo lnh s kim tra cc chng ch ti vn phng i l chuyn nhng m bo cc chng khon d c chun b hp l. Khi t chc bo lnh thanh ton cho t chc pht hnh, cc chng ch s c trao cho t chc bo lnh chnh ti vn phng ca i l chuyn nhng.Tt ton ti khon cho cc t chc bo lnh: T chc bo lnh c ngha v thanh ton chng khon vo thi im kha s mc d vic cho hn cha hon thnh. Nu t phn phi khng thnh cng, cc t chc bo lnh phi nm gi cc chng khon cam kt khng phn phi ht. Theo qu nh ca Hip hi cc nh kinh doanh chng khon M (NASD), t chc bo lnh chnh phi tt ton tt c ti khon cho cc t chc bo lnh trong vng 90 ngy sau khi kha s. : Trc khi kha s, mi t chc bo lnh phi thanh ton cho t chc bo lnh chnh mt khon tin bng s chng khon dc phn chia tr i ph nhng bn s chng khon c chia. Nu chi ph ca t hp thp hn ph bo lnh, t chc bo lnh chnh s thanh ton cho t chc bo lnh phn chnh lch. Nu chi ph ca t hp vt qu ph bo lnh, t chc bo lnh chnh s gi ha n ph tri cho t chc bo lnh. Sau khi hon tt vic thanh ton, hot ng ca t hp bo lnh s kt thc.Bc 4: Bnhn v iu ho th trng ( c t chc bo lnh (. th gp phi kh khn trong vicphn phi chng khon nu gi chng khon trn th trng gim xung di gi POP trc khi hon thnh vic phn phi. gim thiu kh khn ny, t chc bolnh chnh c th n nh gi POP bng cch mua chng khon vo ti khon ca t hp.Vicn nh c th c thc hin trn bt k th trng no m chng khon cho bn c giao dch. Khi thc hin mua n nh, ngi mua phi thng bo cho ni nhn lnh rng vic mua ny nhm mc ch n nh, khng phi l cc giao dch th trng m. T hp bo lnh ch c t

mua n nh trn mt th trng vi cng mc gi. n nh th trng, thnh vin ca t hp bo lnh pht hnh thng b cm bn c phiu di gi POP trong mt khong thi gian nht nh sau khi thi im kt thc vic cho bn, phn phi c phiu ra cng chng v sau khi t hp bo lnh pht hnh c gii th. Sau thi hn ny. thnh vin ca t hp bo lnh pht hnh c th bn cc c phiu theo bt k gi no. I,hu b vt mc: Nhiu hp ng bo lnh pht hnh cn c iu khon cho php t chc bo lnh mua thm cu phiu t cng ty pht hnh. iu khon ny ~lng c gi l diu khon ~ ,itl~r xanh"'. Nguyn nhn ca vic cc cng ty pht hnh ( ho php (.c t (hoe bo lnh mua thm c phiu ngoi s lng d tnh pht hnh ra ~n~t ~11ng l nhm p ng nhu ru (ti:l ('tl~r ('htn~l trn t khi ht.linh (. Phu li dt 'n:l vt qu lng c llhiul cho bn. rl~t nhin l iu khonny u c hn ch v thi gian cng nh s lng. rl~hng thng diu khon ny quy nh cc t chc bo lnh c php mua mt lng c phiu khng qu 1~ lng chngkhon cho hn trong vng vo ngy. cc t chc bo lnh thng thu c rt nhiu li nhun t diu khon ny nu ~rl th trng ca c phiu mi pht hnh ln hn gi gp ( n d pht hnh. 1 ~lreen Shoe provision thiu khon "Ciy xanh"): iu khon ny c gi l Green Shoe do Creen Shoe l tn cng ty u trn cho cc t chc bo lnh dc mua thm c phiu ngoi sln~ t llhiltl d tnh pht hnh ra cng chng. CHNG IV:S GIAO DCH CHNG KHON I- KHI NIM, CHC NNG CA S GIAO DCH CHNG KHON 1 Khi nim s giao ch chng khon l mt th trng trong vic giao dch mua bn chng khon c thc hin ti mt a im tp trung gi l sn giao dch (trading floor) hoc thng qua h thng my tnh. Cc chng khon c nim yt giao dch ti s giao dch chng khon thng thng l chng khon ca cc cng ty ln, c danh ting v tri qua th thch trn th trng v p ng c cc tiu chun nim yt (nh tnh, nh lng) do s giao dch chng khon t ra. Lch s pht trin ca th trng chng khon gn lin vi s ra i v pht trin ca s giao dch chng khon, t bui s khai ban u hot ng ca s giao dch chng khon vi phng thc giao dch th cng (bng en, phn trng) din ra trn sn giao dch lon floor), sau ny c s tr gip ca my tnh (bn th cng) v ngy nay hu ht cc th trng chng khon mi ni din ton ho hon ton s giao dch chng khon, khng cn khi nim sn giao dch (off floor). Phng thc giao dch ti s giao dch chng khon c thc hin trn c s u lnh (matching ord(lr) hoc u gi (price order) (ph thuc vo m hnh ca th trng c in hay th trng mi ni) do cc thnh vin mi gii thc hin, trn c s gi c cnh tranh tt nht. 2. Hnh thc s hu S giao dch chng khon l mt t chc c t cch php nhn c thnh lp theo quy nh ca php lut. Lch s pht trin s giao dch chng khon cc nc v ang tri qua cc hnh thc s hu sau: Hnh thc s hu thnh vin: S giao dch chng khon do cc thnh vin l cc cng ty chng khon s hu, c t chc di hnh thc cng ty trch nhim hu hn, c hi ng qun tr do cc cng ty chng khon thnh vin bu ra theo tng nhim k~i hnh ny c u im thnh vin Va l ngi tham gia giao dch, va l ngi qun l s nn chi ph thp v d ng ph vi tnh hnh thay i trn th trng. S giao dch chng khon Hn Quc, New York, Tokyo, Thi

Lan v nhiu nc khc dc t chc theo hnh thc s hu thnh vin. Hnh thc cng ty c phn: S giao dch chng khon c t chc di hnh thc mt cng ty c phn c bit do cc cng ty chng khon thnh vin, ngn hng, cng ty ti chnh, bo him tham gia s hu vi t cch l c ng. T chc, hot ng ca s giao dch chng khon theo lut cng ty v chy theo mc tiu li nhun. M hnh ny c p dng c, Anh v Hng Kim.g. - Hnh thc s hu nh nc: Thc cht m hnh ny l chnh ph hoc mt c quan ca chnh ph ng ra thnh lp, qun l v s hu mt phn hay ton b vn ca s giao dch chng khon. Hnh thc s hu ny c u im l khng chy theo mc tiu li nhun, nn bo v dc quyn li ca nh du t. Ngoi ra, trong nhng trng hp cn thit, nh nc c th can thip kp thi gi cho th trng c hot ng n nh, lnh mnh. Tuy nhin, m hnh ny cng c nhng hn ch nht nh l thiu tnh c lp, cng nhc, chi ph ln v km hiu qu Trong cc hnh thc trn, hnh thc s hu thnh vin l ph bin nht. Hnh thc ny cho php s giao dch chng khon c quyn t qun mc nht nh, nng cao c tnh hiu qu v s nhanh nhy trong vn qun l so vi hnh thc s hu ca chnh ph. Tuy nhin. trong nhng hon cnh lch s nht nh, vic chnh ph nm quyn s hu v qun l s lao dch chng khon s cho php ngn nga s ln xn, khng cng bng khi hnh thc s hu thnh vin cha c bo v bng h thng php l y v r rng. V d nh Hn Quc, S giao dch chng khon c thnh lp t nm 1956 nhng n nm 1963 b v phi ng ca 57 ngy do cc thnh vin s hu S giao dch chng khon gy ln xn trong th trng, sau Chnh ph phi ng ra nm quyn s hu S giao dch chng khon trong thi gian kh di t nm 1963 n nm 1988 trc khi chuyn sang m hnh s hu thnh vin, c mt phn s hu ca nh nc. 3. Chc nng ca s giao dch chng khon Vic thit lp mt th trng giao ch chng khon c t chc, vn hnh lin tc vi cc chng khon c chn la l mt trong nhng chc nng quan trng nht ca s giao dch chng khon. Mc d hot ng ca s giao dch chng khon khng mang li vn trc tip cho t chc pht hnh, nhng thng qua n cc chng khon pht hnh c giao dch lin tc, lm tng tnh thanh khon v kh mi ch cc chng khon. Cc t chc pht hnh c th pht hnh tng vn qua th trng chng khon, cc nh u t c th d dng mua hoc bn chng khon nim yt mt cch d dng v nhanh chng. Chc nng xc nh gi c cng bng l cc k quan trng trong vic to ra mt th trng lin tc. Gi c khng do s giao dch chng khon hay thnh vin s giao dch chng khon p t m c s giao dch chng khon xc nh da trn c s so khp cc lnh mua v bn chng khon. Gi c ch c cht bi hiu qu cung cu t cc nh u t v cc t chc pht hnh chng khon. Qua . s giao dch chng khon mi c th to ra c mt th trng t do, ci m v cng bng. Hn na, s giao dch chng khon mi c th a ra c cc bo co mt cch chnh xc v lin tc v cc chng khon, tnh hnh hot ng ca cc t chc nim yt, cc cng ty chng khon. II T CHC V HOT NG CA S GIAO DCH CHNG KHON

1 T chc ca s giao dch chng khon Mc d th trng chng khon ca cc quc gia trn h gii c thi im ra i khc nhau, theo m hnh c in (classical) hay m hnh mi ni (emerging) v hnh thc s hu khc nhau (c phn, thnh vin, nh nc), nhng cc s giao dch chng khon u c c cu t chc nh s sau: (S ) giao dch chng khon v cc bn c lin quan nh cng ty nim yt, cc t chc dch v chuyn mn... Trn c s , hi ng qun tr s da ra nhng quyt sch ph hp cho chnh cc thnh vin bn trong v thnh vin bn ngoi cng nh tnh thc tin ca th trng. i vi cc trng hp s giao dch chng khon chnh ph thnh lp phi c t nht 1 i din cho chnh ph trong hi ng qun tr thi hnh cc chnh sch ca chnh ph i vi hot ng ca s giao dch v duy tr cc mi quan h hi ho v lin kt gia cc c quan qun l hot ng ca th trng chng khon. S lng thnh vin hi ng qun tr ca tng s giao dch chng khon khc nhau. Tuy nhin, cc s giao dch chng khon d pht trin thng c thnh vin hi ng qun tr nhiu hn s thnh vin ca cc th trng mi ni. L do l hi ng qun tr ca cc s giao dch chng khon pht trin thng c nhiu thnh vin l i din ca' cc cng ty chng khon thnh vin (s lng cng ty chng khon rt ln) v cng c s lng thnh vin tng ng vi mc di din cho cng chng v cc t chc u t khc. Hi ng qun tr ca S giao dch chng khon Hn Quc (KSE) c 11 thnh vin. Trong , c 01 ch tch, 01 ph ch tch, 04 u vin l gim c iu hnh, 03 u vin i din cho cng chng, 02 u vin c c ra t cc cng ty thnh vin. c im ca KSE l hn mt na s thnh vin Hi ng qun tr l cc gim c iu hnh S giao dch chng khon. Hi ng qun tr ca S giao dch chng khon New York c 25 thnh vin: trong c 01 ch tch, 12 thnh vin i din cho cng chng v 12 thnh vin i din cho cc cng ty chng khon thnh vin S giao dch chng khon v cc cng ty c lin quan. i din cho cng chng l cc cng ty nim yt, cc hc gi v cc i din khc ca ng chng. Hi ng qun tr ca S giao dch chng khon Tokyo (TSE) c 27 thnh vin, trong c 6 thnh vin i din cho cng chng, 6 thnh vin l cc gim c iu hnh, 1 tng gim c iu hnh S giao dch chng khon v 14 thnh vin i din cho cc cng ty chng khon thnh vin ca TSE. Hi ng qun tr ca S giao dch chng khon Hng Kng c 3/ thnh vin, gm cc i din l cc c nhn, gim c mt s cng ty chng khon thnh vin, cc thnh vin mi gii c lp ti s giao dch, Tng gim c iu hnh S giao dch chng khon v Tng gim c iu hnh Trung tm thanh ton b tr lu k Hng Kng. Bu chn thnh vin hi ng qun tr Bn cnh thnh phn hi ng qun tr, phng php bu chn hoc b nhim cng biu th v tr ca cc thnh vin. nhiu nc, hng nm ti i hi thnh vin hi ng qun tr c bu trong s cc cng ty thnh vin ca s giao dch chng khon. Mt s thnh vin c chnh ph, b ti chnh, u ban chng khon b nhim hoc ch inh.ban Chng khon v Hp ng tng lai; 07 c nhn (c nhn c lp l ngi tham gia vo th trng, hoc chuyn gia t vn, hc gi v chuyn ngnh chng khon) dc hi ng qun tr b nhim; 02 thnh vin khc do ch tch hi ng qun tr b nhim; 02 thnh vin cn li l tng gim

c S giao dch chng khon v tng gim c Trung tm thanh ton b tr v lu k chng khon. Quyn hn ca hi ng qun tr Hi ng qun tr S giao dch chng khon ra cc quyt ngh v cc lnh vc chnh sau: nh ch v rt giy php thnh vin Chp thun, nh ch v hu b nim yt chng khon Chp thun k hoch v ngn sch hng nm ca s giao dch - Ban hnh v sa i cc quych hot ng ca s giao dch chng khon - Gim st hot ng ca thnh vin X pht cc hnh vi, vi phm quy ch ca s giao dch chng khon. Ngoi ra hi ng qun tr c th trao mt s quyn cho tng gim c s giao dch chng khon iu hnh cng vic kp thi. 1.2. Ban gim c iu hnh Ban gim c iu hnh chu trch nhim v hot ng ca s giao dch chng khon, gim st cc hnh vi giao dch ca cc thnh vin, d tho cc quy nh v quy ch ca s giao dch chng khon. Ban gim c hot ng mt cch c lp nhng chu s ch o trc tip t hi ng qun tr. ' Ban gim c iu hnh, bao gm ngi ng u l tng gim c v cc ph tng gim c iu hnh ph trch cc lnh vc khc nhau. Ti nhiu nc, chc danh ch tch hi ng qun tr v tng gim c iu hnh do mt ngi m trch v khng kim nhim, dc hng lng ca s giao dch chng khon (Hn Quc, Tokyo: New York v Istanbul). Trong khi , mt s s giao dch chng khon khc hai chc v ni trn do hai ngi m trch (Hng Kng, Thi Lan, T hng Hi). 1 3. Cc tiu ban h tr Cc chc nng ca s giao ch chng khon cng nhiu c quan qun tr cng cn phi chia thnh nhiu ban, cc ban ny c chc nng t vn, h tr cho hi ng qun tr v ban gim c iu hnh trn c s da ra cc kin xut thuc lnh vc ban ca mnh nghin cu. Ngoi ra, mt s s giao dch chng khon cn thnh lp mt s ban c bit gii quyt cc vn c bit v qun l, t vn hoc x pht. Tt c hoc mt s thnh vin ca ban l thnh .vin hi ng qun tr v nm trong s cc thnh vin bn trong hoc thnh vin bn ngoi s giao dch chng khon. s giao dch chng khon Hn Quc (KSE) c mt s ban t vn v cc quyt nh ca S giao dch, cc ban ny bao gm nhng ngi thuc lnh vc hot ng v chng khon v cc hc gi. Cc ban t vn gm Ban t vn v quc t ho th trng chng khon, Ban t vn v cc cng c phi sinh, Ban t vn v cng b thng tin ca cng ty, Ban k lut v Ban hot ng th trng. Tuy nhin, KSE hot ng ca cc tiu ban ny khng c mnh m lm. S Giao dch chng khon Hng Kng c mt s tiu ban thng trc lm vic r8 ' gn b vi hi ng qun tr. Mt s tiu ban gm cc u vin hi ng qun tr, trong khi cng c mt s tiu ban bao gm cc thnh vin t. bn ngoi l cc chuyn gia v th trng chng khon. Hin ti, HKSE c/4 tiu ban, gm: Ban kim sot, Ban tin lng: Ban k lut, Ban khng n, Ban iu hnh, Ban ti chnh, Ban nim yt, Ban giao dch, Ban thnh vin, Ban thng tin cng ty... S Giao dch chng khon New York c 10 ban: Ban iu hnh, Ban kim sot, Ban thanh tra, Ban nhn s v tin lng, Ban chnh sch x hi, Ban th trng, Ban ti chnh, Ban ch nh... Ngoi ra cc ban t vn gip cho hi ng qun tr cc thng tin chnh xc v nhu cu v mi quan tm ca cc lnh vc, nh t vn v giao dch ti s giao dch, Ban t vn chu u, Ban t vn php l, Ban t vn th trng vn quc t, Ban t vn v cc nh giao dch c t chc, Ban t vn v cc nh u t c nhn... 1.4. Cc phng, ban ca s giao dch chng khon Tu theo cng vic hot ng ca s giao dch chng khon m chia thnh nhm hay cc b phn khc nhau. Tuy nhin, khng c mt phng php phn chia

chung no c, m phn ln cc s giao dch chng khon da trn c s c th ca mnh phn chia thnh cc nhm sao cho t c hiu qu ti u trong hot ng ca mnh. Khi mi thnh lp s giao dch chng khon s ch c mt s phng nht nh lin quan n cc hot ng thnh vin, nim yt, giao dch, gim st v cng b thng tin. V sau th trng pht trin v c thm cc phng ban khc nhm gip diu hnh cc cng vic, nh phng cc cng c phi sinh, phng quc t ho th trng...Tuy nhin, cc phng ban c xy dng trn c s 3 khi cng vic sau: - Cc phng chuyn mn: + Phng giao dch ~ + Phng nim yt + Phng thnh vin -Cc phng ph tr: + Phng k hoch v nghin cu + Phng h thng in ton. + Phng tng hp-i ngoi -Cc phng v kim sot v th k. Chc nng ca mt s phng, ban chnh: a) Phng k' hoch v nghin cu: Hot ng trn 3 lnh vc: lp k hoch, nghin cu, quan h i ngoi. Lnh vc lp k hoch: Bao gm che vn lin quan n vic thit lp mc tiu qun l, k hoch di hn v k hoch kinh doanh hng nm, ng thi phn tch vic thc hin k hoch; c cu t chc ni b v k hoch t chc di hn; thu, chi v phn b ngn sch ti chnh; pht trin cc dch v sn phm mi; xem xt cc quy nh v quy ch... Lnh vc nghin cu: Bao gm: nghin cu v phn tch xu hng ca nn kinh t, cc ngnh kinh t v cc th trng vn trong nc v quc t, xut bn cc ti liu bo co nghin cu nh k; nghin cu v thng k hot ng ca h thng th trng vn ni a.Lnh vc quan h quc t. Bao gm: trao i thng tin vi nc ngoi; thu thp cc tin v cc th trng chng khon quc t qua cc ngun thng tin nhm theo di xuhng th trng; hp tc vi cc s giao dch chng khon, u ban chng khon, cc t chc quc t khc v th trng chng khon; xut bn cc n phm bng ting Anh. b Phng giao dch Hot ng trn cc lnh vc sau: Phn tch v bo co v bin ng ca th trng. m bo duy tr sn giao dch v cc h thng khc ti sn. Thay i thi gian giao dch, bin gi, gi tham chiu... Qun l giao dch cc chng khon (cnh bo; kim sot; nh ch...). c) Phng nim yt - Xy dng h thng tiu chun nim yt (ln u, b sung, ti nim yt, tch gp...). - Kim tra, chp thun hoc hu b nim yt chng khon. - Nhn v phn tch cc bo co ti chnh ca t chc nim yt. - phn loi nim yu theo nhm ngnh, xy dng m s chng khon mm yt. ngh chng khon da vo din cnh bo, kim sot, nh ch hoc hu b nim yt. Thu ph nim yt ln u v ph qun l nim vt hng nm. di Phng thnh vin - Chp thun thnh vin, nh ch v bi min t cch cch thnh vin. Phn loi cc thnh vin.

- Qun l thu ph thnh vin v cc qu khc. Phn tch, nh gi hot ng thnh vin e) Phng cng ngh tin hc - Cc vn lin quan n nghin cu, lp k hoch v pht trin h thng in ton. Cc vn. lin quan n qun l v vn hnh h thng din ton. - Cc vn lin quan n vic qun l thng t th trng qua h thng bng in t, thit b u cui, mng Internet... /) Vn phng Bao gm cc cng vic sau: - Cc vn lin qun n cc hp ng k kt vi ba ngoi. - Ti liu, lu tr, in n, hu cng vn, giy t... - Cc vn lin quan n ngi lao ng, lng v quyn li ngi lao ng. Lp k hoch, do to v bi dng cn b. Cc vn lin quan n k ton, qun l vn v thu. Mua sm trang thit b, ti sn. - Xy dng cng trnh tr s, qun l thu v cho thu khc. III THNH VIN S GIAO DCH CHNG KHON Khi nim s giao dch chng khon t xa n nay vn c hiu l mt a im hp ch c t chc, ti cc chng khon nim yt c cc thnh vin giao 'dch theo nhng quy nh nht nh v phng thc giao dch, thi gian v a im c th. Trong cc thnh vin giao dch chnh l cc nh mi gii hng hoa hng hoc kinh doanh chng khon cho chnh mnh tham gia giao dch trn sn hoc thng qua h thng giao dch c in ton ho. Cng ty chng khon l thnh vin ca s giao dch chng khon phi p ng cc yu cu v thu np thnh vin ca s giao dch chng khon v c hng cc quyn, cng nh ngha v do s giao dch chng khon quy nh. Chun mc kinh doanh ca cc thnh vin theo quy nh do s giao dch chng khon dt ra, nhm m bo quyn li cho khch hng v duy tr mt th trng hot ng cng bng, hiu qu. Thnh vin s giao dch chng khon l cc cng ty chng khon c u ban chng khon cp giy php hot ng v c s giao dch chng khon chp nhn l thnh vin ca s giao dch chng khon. Ti cc nc c th trng pht trin, thnh vin s giao dch chng khon chia lm nhiu loi khc nhau. V d ti S giao dch chng khon New York, cc thnh vin th trng bao gm cc chuyn gia, nh mi gii hng hoa hng ca cng ty thnh vin, nh mi gii c lp, nh to lp th trng. . . ; S giao dch chng khon Hn Quc c hai loi thnh vin l thnh vin chnh v thnh vin c bit, trong thnh vin c bit khng c quyn bu c v quyn i hi di vi ti sn ca S giao ch chng khon. 1 Phn loi thnh vin Thnh vin ca s giao dch chng khon, c bit l cc nc pht trin c chia lm nhiu loi thnh vin khc nhau. Tuy nhin, vic phn loi ny ph thuc rt nhiu vo cc yu t v lch s, phng thc hot ng (.a s giao dch chng khon. Ban u, k/11 cu trc s giao dch chng khon theo kiu mt t chc cng cng, th khng cn thit phi chia ra lm nhiu loi thnh vin v cc thnh vin khng phi ng gp vn xy dng s giao dch (.hng khon. M hnh ny ph hp vi hnh thc s hu s giao dch chng khon 100% vn nh nc. Ti mt s s giao dch chng khon khc, thnh vin c phn loi theo quyn ca thnh vin, l thnh vin chnh v thnh vin c bit. Trong thnh vin chnh l thnh vin thng tham gia ngay t khi mi thnh lp s giao dch chng

khon v dc quyn biu quyt v phn chia ti sn ca s giao dch chng khon. Cn thnh vin c bit l thnh vin mi gia nhp s giao dch chng khon sau ny, nhm lm gim bt gnh nng v ti chnh cho cc thnh vin c v tng quy m hot ng ca th trng. Thnh vin c bit phi ng ph gia nhp thnh vin bng tng ti sn ca s giao dch chng khon chia cho s thnh vin hin c, v c ng mt ln hoc chia u cho cc nm (ph thng nin).Thnh vin c bit khng dc quyn bu c v quyn i hi i vi ti sn ca S giao dch chng khon. i vi cc th trng pht trin (truyn thng), thnh vin s giao dch chng khon c phn chia lm nhiu loi da trn chc nng ca mnh, nh thnh vin l cc nh chuyn gia th trng, nh mi gii ca cng ty thnh vin, nh mi gii c lp, nh to lp th trng, v ngi giao dch cnh tranh. Cc chuyn gia th trng ~pecialiso tham gia vo h thng du lnh vi chc nng gp phn nh gi chng khon trn s giao dch chng khon nhm to ra tnh lin tc, nng cao tnh thanh khon ca th trng v gim thiu cc tc ng tm thi dn cung - cu chng khon. Cc nh mi gii ca cng ty thnh vin (mi gii hng hoa hng) thc hin cc giao dch cho khch hng v hng cc khon hoa hng m khch hng tr cho h. Nh mi gii c lp, hay cn gi l nh mi gii "hai m" thng nhn li cc lnh giao dch t cc nh mi gii hng hoa hng thc hin, c bit cc th trng ln khi khi lng ca cc nh mi gii hng hoa hng ( hnh thc qu nhiu do h khng th thc hin c (c( ( ng vic ca mnh. i vi cc nh to lp th trng cnh tranh (registered competitive market marker): khi mt chng khon giao dch trn sn tr nn khan him hay ri vo tnh trng kh giao dch, s giao dch chng khon yu cn cc nh to lp th trng tin hnh giao dch cc chng khon loi ny t ti khon c nhn hoc chnhcng ty ca h vi cc cho bn, cho mua theo gi trn th trng. Cc nh giao ch cnh tranh (competitive trader) l ngi c th giao dch cho chnh ti khon ca mnh theo quy nh cht ch ca s giao dch chng khon nhm to tnh thanh khon cho th trng. i vi th trng Nht Bn, thnh vin c phn loi thnh vin thng v thnh vin Saitori. Trong thnh vin thng c giao dch vi t cch l mi gii i l v t doanh, cn thnh vin Sai ton hot ng vi t cch l ngi to lp th trng thng qua h thng khp lnh. Mt cch phn loi thnh vin khc l thnh vin trong nc v thnh vin nc ngoi. i vi cc th trng pht trin, tham gia vo s hu vhot ng ca s giao dch chng khon khng gii hn ch l cng ty chng khon trong nc, m cn bao gm cc cng ty chng khon nc ngoi ang hot ng trn th trng chng khon nc do. Ngoi ra, mt s th trng m rng gii hn thnh vin s giao dch chng khon cn bao gm cc cng ty u t tn thc, ch khng ch gii hn bi cc cng ty chng khon. 2. Tiu chun thnh vin Cc s giao dch chng khon u ra quy nh v tiu chun thnh vin ca mnh da trn c im lch s pht trin, c th ca cng ty chng khon, thc trng nn kinh t cng nh mc t do ho v pht trin th trng ti chnh. Tuy nhin, tiu chun mang tnh xuyn sut l thnh vin s giao dch chng khon phi c mt thc trng ti chnh, trang thit b tt v i ng cn b c chuyn mn cao, kh nng thc hin vic kinh doanh chng khon trn th trng. V thng thng cc th trng cng nht trin th tiu chun l thnh vin cng cht ch. i vi cc th trng mi ni do chnh ph ng ra thnh lp, thng thng s lng cng ty chng khon do u ban chng khon cp php hot ng dc qun l rt

cht ch, v vy s lng cng ty chng khon c cp php hot ng nghim nhin l thnh vin ca s giao dch chng khon. Tuy nhin, trong qu trnh pht trin, s lng cng ty chng khon thnh lp rt ln, s ch ngi hoc kh nng kt ni vo h thng giao dch ti s giao dch chng khon hn ch, nn cc s giao dch chng khon u ra tiu chun l thnh vin, nhm hn ch cc cng ty nh khng p ng c iu kin v c s vt cht, trang thit b v chuyn mn cho hot ng. Nhn chung, tiu chun l thnh vin ca s giao dch chng khon c xem xt trn cc kha cnh sau: Yu cu v ti chnh: Vn gp c dng, vn diu l v tng ti sn c th c quy nh nh l cc yu cu ti chnh ch yu i vi cc thnh vin s giao dch chng khon. Tiu ch ny s m bo cho thnh vin c tnh hnh ti chnh lnh mnh, c c s vt cht k thut tin hnh hot ng mt cch bnh thng. Ngoi ra, khi cp php thnh lp cng ty chng khon, u ban chng khon thng cn c vo quy m th trng v cc nghip v quy nh vn ti thiu cho cc nghip v. V d, S giao dch chng khon Hn Quc quy nh nghip v mi gii phi c vn ti thiu 10 t wonl nu hot ng gm mi gii, t doanh v bo lnh pht hnh l 50 t won. Ti Nht Bn, cng ty thnh vin c vn t 100 300 triu yn, nu tham gia bo lnh pht hnh th phi c 500 triu yn, v nu mun tr thnh nh bo lnh pht hnh chnh th phi c vn 10 t yn. Ti Hoa K, vun ti thiu cho nh to lp th trng phi l 1 triu usl) 250.000 usd i V; hot ng mi gii v t doanh, v 100.000 USD cho cc hot ng t doanh. Vit Nam, i vi cc nghip v mi gii: 3 t ng, i vi hot ng t doanh: 12 t ng, di vi bo lnh pht hnh: 22 t ng, di vi hot ng t vn du t: 3 t ng, i vi hot ng qun l danh mc u t: 3 t ng. Ngoi ra, t l n trn vn c phn v t l thu nhp trn vn c phn cng nh cc ch bo kinh doanh ca cng ty phi bnh thng. Cc t l ny phi dc thm tra mbo thc trng ti chnh tt v kh nng sinh li ca cng ty. - Quy nh v nhn s. s lng v cht lng ca ban diu hnh. cc nh phn tch chng khon v cc chuyn gia khc phi c quy nh trong quy ch v nhn s. Do chng khon l mt cng c ti chnh phc tp, i hi ngi qun l phi c hiu bit chuyn mn v hot ng kinh doanh chng khon, phn tch c s bin ng ca gi c nn cc cng ty chng khon phi c mt i ng cn b c trnh m ng cc trch nhim ca mnh. S kt hp hi ho gia li ch ca cng ty v li ch cng cng (giao dch cng bng, bo v ngi u t, huy ng vn cho cng ty mt cch c hiu qu) phi c qun xuyn thng xuyn nhm n nh v pht trin th trng chng khon. Ngi lm cng tc qun l phi va l ngi va c trnh hiu bit trong kinh doanh chng khon va c t cch o c tt. S lng nhn vin ti thiu phi c trnh hc vn hay kinh nghim nht nh c ra trong quy ch v nhn s i vi cng ty chng khon thnh vin.Ngoi ra vn o c trong kinh doanh chng khon cng c xem xt k trong tuyn chn nhn s cho cng ty thnh vin, nh ngi c nng lc php lutv nng lc hnh vi dn s y , khng c tin n. tin s khng l ch ca cc doanh nghip ph sn trc . tiu chun ny gp phn trnh c cc hin tng giao dch ni gin (cung cp thng tin ra bn ngoi trcli) Cc nhn vin nghip v khng c yu cu hoc nhn bt c mt khon th lao no tri vi ngha v ca mnh trong hot ng kinh doanh, khng c t vn cho khch hng bng mi gi thc hin c dch v v hng hoa hng, c trch nhim cung cp cc thng tin c cng b cho mi nh u t v bo mt cc thng tin ca khch hng. iu

kin v c s vt cht k thut: Cng ty xin lm thnh vin phi c tr s chnh, cc chi nhnh, vn phng giao dch cng nh c s vt cht, trang thit b phi p ng c yu cu ca kinh doanh, nh cc trm u cui nhn lnh, xc nhn lnh, cc bng hin th in t. 3. Th tc kt np thnh vin Quy nh v th tc kt np thnh vin bao gm cc bc sau: Tho lun + Np n xin kt np + Thm tra ~ Chp thun ca hi ng qun tr + Thanh ton cc khon ph 4 Kt np. Tho lun s b Tho lun s b c thc hin nhm trnh cc sai st v th tc xin lm thnh vin. S giao dch chng khon c th cung cp cc thng tin cn thit v cc quy nh tiu chun thnh vin, phng php hon tt ni dung n, v ph gia nhp. Cng ty np n cng phi tho lun v ngy np n cho s giao dch chng khon. Np n ~ Cng ty xin lm thnh vin ca s giao dch chng khon phi np n xin theo mu chung cho s giao dch chng khon cng vi cc ti liu b sung khc trong h s lm thnh vin. Ni dung h s xin lm thnh vin bao gm (/) n xin lm ' thnh vin; (2) tm tt v cng ty chng khon ch s cng ty, mc tiu kinh doanh, vn c phn, s lng chi nhnh, nhn vin, c cu s hu, tnh trng cng ty, kh nng kinh doanh, trang thit b phc v cho kinh doanh ...); (3) cc hot ng giao dch chng khon thc hin trc khi xin lm thnh vin; (4) tnh trng ti chnh v qun l cng ty trong nm qua v nh hng trong nhng nm ti. Thm nh v chp thun thnh vin S giao dch chng khon thm nh cht lng ca cng ty np n da trn c s quy nh v thnh vin. qu trnh thm nh, s giao dch chng khon c th yu cu cng ty b sung thm cc ti liu cn thit khc hoc tin hnh thm nh ti ch. Hi ng qun tr s giao dch chng khon s quyt nh chp nhn hay khng chp nhn t cch thnh vin, trng hp c chp nhn phi c ti thiu 213 s thnh vin hi ng qun tr ng . Thanh ton cc khon ph gia nhp v ph khc Nu vic chp thun kt np thnh vin ca cng ty c hiu lc, cng ty thnh vin phi c ngha v ng gp cc khon ph gia nhp v cc khon ph khc cho s giao dch chng khon. Ph gia nhp do hi ng qun tr quyt nh. II;ti) gm: ph gia nhp c s da trn tng ti sn ca sgiao dch chng khon chia cho s lng cc thnh vin tham gia hin ti; ph gia nhp c bit l mc ph tr cho c quyn giao dch c tnh da trn hoa hng thu c hng nm nhn vi mt s nm thnh lp hoc ti c cu s hu s giao dch chng khon cho n thi im gia nhp; ph thnh vin thng nin l mc ph quy i theo tng nm gi tr ca ph gia nhp c s Trong trng hp cng ty np n b yu cu phi mua li ch hoc c phiu ca s giao dch chng khon trc khi np n, cng ty phi thc hin vic mua li ch v c phiu ny t thnh vin sp chm dt kinh doanh. 4- Quyn v ngha v ca thnh vin 4.1. Quyn ca thnh vin Cn c vo loi hnh thnh vin thng thng hay thnh vin c bit m cc s giao dch chng khon quy nh quyn hn ca tng thnh vin. Thng thng cc thnh vin u c quyn tham gia giao dch v s dng cc phngtin giao dch trn s giao dch chng khon thc hin

qu trnh giao dch. Tuy nhin ch thnh vin chnh thc mi c tham gia biu quyt v nhn cc ti sn t s giao dch chng khon khi t chc ny gii th. i vi cc s giao dch chng khon do nh nc thnh lp v s hu th cc thnh vin u c quyn nh nhau, v kin ng gp c gi tr tham kho ch khng mang tnh quyt nh, v cc thnh vin khng ng gp vn xy dng s giao dch chng khon. 4.2. Ngha v ca thnh vin Ngha v bo co: Hu ht cc s giao dch chng khon hot ng nh mt t chc t qun trong th trng chng khon. S giao dch chng khon phi thc hin y cc ngha v ca mnh, bt k mt s thay i no v cc thnh vin u phi thng bo cho s giao dch chng khon. Khi thc hin cc bo co nh k, s giao dch chng khon c th ngn chn cc tnh trng c vn ca cc thnh vin trc khi cc thnh vin c khng hong v bo v quyn li cho cng chng u t. Cc bo co nh k do cc thnh vin thc hin s lm tng tnh cng khai ca vic qun l cc thnh vin. Thanh ton cc khon ph: Bao gm ph thnh vin gia nhp, ph thnh vin hng nm dc tnh ton khi tin hnh gia nhp v cc khon l ph giao dch c tnh da trn doanh s giao dch ca tng thnh vin. Ngoi ra cc thnh vin cn phi c ngha v ng gp vo cc qu h tr thanh ton, nhm m bo cho qu trnh giao dch c nhanh chng v cc khon bo him ho hot ng mi gii chng khon. IV NIM YT CHNG KHON 1 Khi nim Nim yt chng khon l th tc cho php mt chng khon nht nh dc php giao ch trn s giao dch chng khon. C th, y l qu trnh m s giao dch chng khon chp thun cho cng ty pht hnh c chng khon c php nim yt v giao dch trn s giao dch chng khon nu cng ty p ng y cc tiu chun v nh lng cng nh nh tnh m s giao dch chng khon ra. Hot ng nim yt i hi phi m bo s tin cy i vi th trng cho cc nh u t. C th, cc cng ty xin nim yt phi p ng c cc iu kin nim yt. iu kin ny c quy nh c th trong quy ch v nim yt chng khon do s giao dch chng khon ban hnh. Thng thng, c hai quy nh chnh v nim yt l yu cu v cng b thng tin ca cng ty v tnh kh mi ca cc chng khon. Cc nh u t v cng chng phi nm c y cc thng tin v c c hi nm bt thng tin do cng ty pht hnh cng b ngang nhau, m bo s cng bng trong tip nhn thng tin, k c cc thng tin mang tnh cht dinh k hoc thng tin thc thi c tc ng n gi c, khi lng chng khon giao dch. 2. Mc tiu ca vic nim yt Vic nim yt mc ch h tr th trng hot ng n nh. xy dng lng tin ca cng chng i vi th trng chng khon bng cch la chn cc chng khon c cht lng cao giao dch. 3. u nhc im ca vic nim yt chng khon 3.1. u im - Cng ty d ng trong huy ng vn: Nim yt nhm mc ch huy ng vn thng qua pht hnh chng khon. Cng ty c nim yt c th thu ht vn di hn thng qua pht hnh chng khon vi chi ph thp. Thng thng, cng ty nim yt c cng chng tn nhim hn cng ty khng dc nim yt, bi vy khi tr thnh mt cng ty c nim yt th h c th d dng trong vic huy ng vn v vi chi ph huy ng thp hn. Tc ng n cng chng: Nim yt t v thm hnh nh ca cng ty trong cc nh u t, cc ch n, ngi cung ng, cc khch hng v nhng ngi lm cng, nh vy cng ty c nim yt

c th n nhn s thn thin hn m cc nh u t dnh cho h. Nng cao tnh thanh khon cho cc chng khon: Khi cc chng khon c nim yt, chng c th c nng cao tnh thanh khon, m rng phm vi chp nhn lm vt th chp, v d dng c s dng phc v cho cc mc ch v ti chnh, tha k v cc mc ch khc. Hn na cc chng khon c nim yt c th c mua vi mt s lng tin rt nh, do cc nh u t c vn nh vn c th d dng tr thnh c ng ca cng ty. u i v thu. + Thng thng cc th trng mi ni cng ty tham gia nim yt c hng chnh nhng chnh sch u i v thu trong hot ng kinh doanh nh min, gim thu thu nhp doanh nghip trong mt s nm nht nh. + Nh u t mua chng khon nim yt th c hng cc chnh sch u i v thu thu nhp (min, gim) i vi c tc, li hoc chnh lch mua bn chng khon (li vn) t cc khon u t vo th trng chng khon. 3.2. Hn ch' - Ngha v bo co nh l mt cng ty i chng: Cng ty nim yt phi c ngha v cng b thng tin mt cch dy , chnh xc v kp thi trn quan n cc mt hot ng ca cng ty cng nh cc bin ng c nh hng n gi c chng khon nim yt. Ngha v cng b thng tin i chng trong mt s trng hp lm nh hng n b quyt, b mt kinh doanh v gy phin h cho cng ty. Nhng cn tr trong vic thu tm v sp nhp: Nim yt bc l ngun vn v quyn biu quyt ca cng ty cho nhng ngi mua l nhng ngi c th gy bt tin cho nhng c ng ch cht v cng vic qun l iu hnh hin ti ca cng ty. Cng ty c th gp nhiu cn tr trong vic thc hin mc tiu thu tm hay st nhp ca mnh. 4- Phn loi nim yt chng khon 4.1. Nim yt ln u (Intial listing) Nim yt ln u l vic cho php chng khon ca t chc pht hnh c ng k nim yt giao dch chng khon ln u tin sau khi pht hnh ra cng chng (IPO), khi t chc pht hnh p ng c cc tiu chun v nim yt. 4.2. Nim yt b sung (Additional listing) Nim yt b sung l qu trnh chp. thun ca s giao dch chng khon cho mt cng ty nim yt c nim yt cc c phiu mi pht hnh vi mc ch tng vn hay v cc mc ch khc nh sp nhp, chi tr c tc, thc hin cc tri quyn hoc thc hin cc tri phiu chuyn i thnh c phiu... 4.3. Thay i nim yt (Change listing) Thay i nim yt pht sinh khi cng ty nim yt thay i tn giao dch, khi lng, mnh gi hoc tng gi tr c phiu c nim yt ca mnh. 4.4. Nim yt li (Relisting) L vic cho php mt cng ty pht hnh c tip tc nim yt tr li cc chng khon trc dy d b hu b nim yt v cc l do khng p ng c cc tiu chun duy tr nim yt. 4.5. Nim yt ca sau thch di listing)

L trng hp mt t chc nim yt chnh thc sp nhp, lin kt hoc tham gia vo hip hi vi mt t chc, nhm khng nim yt v kt qu l cc t chc khng nim yt ly c quyn kim sot t chc nim yt. 4.6. Nim yt ton phn v nim yt tng phn (Dao/ listing & Partial listing) Nim yt ton phn l vic nim yt tt c cc c phiu sau khi pht hnh ra cng chng trn mt s giao dch chng khon trong nc hoc nc ngoi.Nim yt tng phn l vic nim yt mt phn trongtng s chng khon pht hnh ra cng chng ca lnpht hnh , phn cn li khng hoc cha c nim yt Nim yt tng phn thng din ra cc cng ty lndo chnh ph kim sot, phn chng khon pht hnh rath trng do cc nh u t c nhn nm gi c nimyt, cn phn nm gi ca chnh ph hoc t chc i din cho chnh ph nm gi khng c nim yt. 5. Tiu chun nim yt Tiu chun nim yt thng thng do s giao dchchng khon ca mi quc gia quy nh, da trn c s thc trng ca nn kinh t. Tiu chun ny bao gm cciu kin v ti chnh ca cng ty, chnh sch khuyn khch hay hn ch nim yt... Ni dung v s tht cht ca cc quy nh nim yt ca mi nc hay mi s giao dch chng khon c quy nh khc' nhau. Thng thng cc quc gia pht trin c th trng chng khon hon thin th cc tiu chun nim yt cht ch hn cc th trng mi ni. Tiu chun v nim yt c quy nh di hai hnh thc tiu chun nh tnh v tiu chun nh lng. 5.1. Tiu chun nh lng - Thi gian hot ng t khi thnh lp cng ty: Cng ty nim YLL phi c mt nn tng kinh doanh vng chc v thi gian hot ng lin tc trong mt s nm nht nh tnh dn thi im xin nim yt. Thng thng, i vi cc th trng truyn thng, cng ty nim yt phi c thi gian hot ng ti thiu 3-5 nm, hoc c phiu tng c giao dch trn th trng phi tp trung.Quy m v c .cu s hu c phn cng ty: Quy m ca mt cng ty nim yt phi d ln to nn tnh thanh khon ti thiu cho chng khon ca cng ty. V d, cng ty nim yt ti th trng giao dch chng khon Vit Nam phi c vn c phn ti thiu 10 t ng, c c cu vn ca cc c ng bn ngoi cng ty ti thiu l 20% vn c phn, c ng sng lp phi nm gi ti thiu 20% vn c phn v phi nm gi trong vng 3 nm khng c php bn ra k t ngy pht hnh. Li sut thu c t vn c phn: Xt n mc sinh li trn vn u t (c tc) phi cao hn li sut tin gi ngn hng k hn 1 nm. Hoc s nm hot ng kinh doanh c li tnh n thi im xin nim yt l 2-3 nm. T l n. Xt n t l n trn ti sn rng ca cn ty, hoc xt vn kh dng iu chnh trn tng ti sn ni ca cng ty mc cho php, nhm bo m duy tr thu hnh ti chnh lnh mnh ca cng ty. S phn b c ng: Xt n s lng v t l i phiu do cc c ng thiu s nm gi (thng thng l v cc c ng ln (5%); t l c phiu do c ng sng lp v c ng ngoi cng chng nm gi mc ti thiu. 5.2. Tiu chun nh tnh nh gi v trin vng ca cng ty.

- Phng n kh thi v s dng vn ca t pht kin kim ton v cc bo co ti chnh. C cu t chc hot ng ca cng ty (hi ng qun tr v ban gim c iu hnh). Mu_chng ch chng khon. - Li ch mang li i vi ngnh, ngh trong nn kinh t quc dn. . T chc cng b thng tin. 5. 3. Quy nh nim yt trong nhng trng hp c bit Nhm bo v cc nh u t, cc quy nh v nim yt cng c quy nh c th mt s ngnh, ngh, tinh vc nht nh v vn kinh doanh, thi gian hot ng, li rng hang nm v s lng c ng ti thiu. V d: Cc ngnh kin trc xy dng v cng ngh cao l lnh vc u t c nhiu ri ro nn tiu chun nim yt thng a ra cao hn Cn cc lnh vc ngn hng, ti chnh, bo him, cng ty chng khon, do c th v bn cht ca hot ng ti chnh, nn tiu chun n trn vn thng khng xt dn, m ch xt n yu t li nhun trn vn c phn. 6. Th tc nim yt Quy trnh cc bc i vi nim yt ln u: y l quy trnh din hnh c mt s quc gia p dng: S giao dch thm nh s b ~ Np bn ng k ln U ban chng khon ~ Cho bn ra cng chng . Xin php nim yt ~ Thm tra nim yt chnh thc ~ Nim yt Bc 1: S giao dch thm nh s b Thm nh s b l vic vch ra phng hng cung cp cho nhng ngi mua c phiu cho bn ra cng chng bit trc c tnh kh mi ca chng khon nhm rt bt thi gian thm nh chnh thc. Cho d vic thm nh ny khng c thc hin mt cch chnh thc, nhng n c tc dng quan trng trong vic a ra quyt nh cui cng vic chp thun hay t chi vic nim yt. Hu ht cc cng ty khng t tiu chun b loi ra ngay khi thm nh s b trc khi np n xin nim yt chnh thc. Khi thm nh s b, s giao dch ch trng n cc yn : (l) Cng ty nim yt phi c mt nn tng hot ng c li v trong tng lai phi c kh nng sinh li tt; (2) Cng ty xin nim yt phi c ban lnh o c c cu ca mt cng ty i chng; (3) T chc cng b thng tin thng xuyn; (4) Cc c phiu phi t c mc thanh khon nht nh theo th bc do s giao dch quy nh; (5) Cng ty nim yt khng c vi phm quyn li ca cng chng u t i din cho quyn li ca cc bn tham gia nh cc c ng kim sot hay cng ty m. Tin trnh thm inh s b h s gm cc bc sau: (/) S giao dch chng khon kim tra cc ti liu do cng ty xin nim yt np ' ~ (2) S giao ch chng khon dt cc cu hi cho cng ty xin nim yt v cc ti liu np ~ (3) Cng ty xin nim yt tr li cu hi ca s giao dch chng khon v cc th tc t bc 1 n bc 3 v lp i lp li cho n khi cc chi tit c lm sng t hon ton; (4) S giao dch chng khon tm hiu thm v cng ty xin nim yt v c th n cng ty xin nim yt kim tra cc ti liu v thu thp thm cc thng tin cn thit cho vic thm nh nim yt chnh thc; (5) Nhn vin s giao dch chng khon tho lun v kt qu ca vic thm tra trong c cc kt qu khi thc hin.tm hiu cng ty; (6) S giao dch chng khon a ra quyt nh cui cng v thng bo quyt nh ny cho

cng ty nim yt. Bc 2: trnh bn thng co ng k ln u ban chng khon Vic cho bn c phiu ra cng chng quyt nh ti s phn b c ng trong cng ty, do cng ty mun nim yt cc c phiu ca h trn s giao dch chng khon phi trnh bn thng co ng k ln u ban chng khon xin chp thun cho php cho bn ra cng chng. Bn thng co pht hnh s b l vn bn nh km theo bn thng co ng k ny. Bc 3: Cho bn ra cng chng Cho bn ra cng chng c th c thc hin sau khi bn thng co ng k c u ban chng khon chp thun. Bt k cng ty no mun xin php nim yt u phi nu r mc ch nim yt cc c phiu ca h trn s giao dch chng khon trong bn thng co pht hnh. Thng thng, qu trnh cho bn ni trn do nhm bo lnh pht hnh l cc ngn hng u t hay cc cng ty chng khon thc hin. Bc 4: Xin phe~p nim yt Cng ty pht hnh mun nim yt v giao ch chng khon ca mnh trn s giao dch chng khon phi gi h s nim yt chnh thc ln s giao dch chng khon, v k hp ng nim yt vi s giao dch chng khon. Cc ti liu trong h s nim yt bao gm: Ngoi h s thm nh s b trc y, cng ty tin nim yt cn c cc ti liu sau: + n xin nim yt (theo mu), trong nu r l do xin nim yt + H s ng k v bo co phn tch chng khon + Bn sao hp ng dch v gia )ng ty v i l chuyn nhng. + Bn sao hp ng vi nh bo lnh pht hnh chnh + Mu chng ch chng khon + ng k cng ty + Bo co ca t cho bn ra cng chng + Bn trnh by ca i l chuyn nhng v c cu s hu + Danh sch c ng. Hp ng nim yt l hp ng gia s giao dch chng khon v cng ty xin nim yt trong quy nh cc ngha v ca cng ty nim yt. Mu hp ng th trng khc nhau u c s khc nhau, tuy nhin tu trung u c cc ni dung sau: (/) m bo vic cng b thng tin theo nh k; (2) m bo vic cng b cc bn bo co ti chnh theo tiu chun nguyn tc k ton chung (GAAP) mt cch thng xuyn v theo nh k; (3) Cung cp cho s giao dch chng khon thng tin theo nh k nhm gip h thc hin tt chc nng duy tr mt th trng c trt t cho cc chng khon ca cng ty: (4) Ngn chn cng ty thc hin kinh doanh thiu lnh mnh. ' Bc 5. Thm tra nim yt chnh thc Nh ni trn, vic thm nh khi s giao dch chng khon chp nhn s b l rt quan trng, do vic thm tra nim yt chnh thc s khng ko di. _ vic thm dinh c hiu qu, cc s giao dch chng khon thng c mt tiu ban chuyn trch thm nh v a ra cc quyt nh chp thun cui cng.

Bc e.' Khai trng nim yt Khi s giao ch chng khon hon tt cc th tc nim yt, s giao dch chng khon s quy nh c th ngy nim yt. Sau s giao dch chng khon s mi ch tch hi ng qun tr v tng gim c iu hnh cng ty nim yt nh ra ngy giao dch u tin i vi chng khon nim yt. y l ng tc gip lnh o cng ty hin din trc cng chng v nhn trch nhim ca cng ty d c nim yt. ? Qun l nim yt Vic qun l cc chng khon nim yt l cng vic ca h thng qun l ti s giao dch chng khon vi mc ch duy tr mt th trng hot ng cng bng v trt t. Ging nh mt ' t chc t qun, s giao dch chng khon cn thit phi ra cc ngha v cho cc cng ty nim yt v cc bin php trng pht i vi cc cng ty nim yt khng thc hin y cc ngha v ca mnh. 7.1. quy nh bo co dnh cho vic qun l cc c phiu nim yt Cng ty nim yt c ngha v cng b thng tin nh k (nm, 6 thng, qu); thng tin tc thi v thng tin theo yu cu ca s giao dch chng khon trn cc phng tin thng tin i chng, trn s giao dch chng' khon, cc thit b du cui v ti tr s ca t chc nim yt. cng ty nim yt phi np bo co cho s giao dch chng khon theo ng thi hn, ni dung bn bo co np cho s giao dch chng khon phi bao gm mt s hot ng hay s kin nht nh trong vic qun l v diu hnh kinh doanh. Bo co phi tho mn cc yu cu quy nh ca s giao dch chng khon trong vic thc hin chc nng t qun. Chc nng , bao gm vic m bo cung cp cc chng khon ca cng ty th trng hot ng mt cch cng bng v hiu qu. Cng ty nim yt phi trnh cho s giao dch chng khon bn bo co v cc vn : (1) Cc vn gy tc ng nghim trng n gi c chng khon; (2) Cc vn gy tc ng gin tip n gi c chng khon; (3) Cc vn gy tc ng khng ng k n gi c chng khon nhng li nh hng rt nghim trng n vic quyt nh u t. Hai nhm u lin quan n quy nh v ngha v cng b thng tin, cn nhm th ba lin quan n quy nh v ngha v bo co trong quy nh v nim yt. Cc vn phi bo co ln s giao dch chng khon c lien quan n vic qun l cc c phiu nim yt bao gm: (a) cuc hp i hi ng c ng, gm ngy hp, ngy ng s chuyn nhng, cc kt qu ca hi ng quntr; (b) thay i v c cu s hu c phn ca cc c dng chnh; (c) thay i ch tch iu hnh, vn phng chnh hoc tn cng ty; (d) thay i hp ng vi c quan chuyn nhng hoc cng ty kim ton; (e) s giao dch chng khon s sp xp k hoch' cn thit cho vic tng vn,nh ngy ng s c ng, ngy ghi chp d liu v gipht hnh ca cc c phiu mi. ~ 7.2. Tiu chun thuyn chuyn, chng khon b kim sot, hu b nim yt a) Tiu chun thuyn chuyn Mt cng ty nim yt s b thuyn chuyn t th trng nim yt sang th trng giao dch c phiu (i vi m hnh th trng t chc thnh 2 khu vc: tiu chun nim yt cao v tiu chun nim yt thp (th trng giao dch)) hoc khu vc second board, nu cng ty khng p ng dc y cc iu kin nim yt, nh: Vic chi tr c tc thp hn tiu chun quy nh. - T l n trn vn c phn cao hn mc tiu chun quy nh. ."

Phn b c ng khng hp l, khi t l nm gi c phiu ca cc c ng sng lp, hoc c ng ngoi cng chng thp hn mc quy nh. Bo co thng nin: khi cng ty nim yt khng .np y cc bo co theo hn nh.. - kin ca kim ton vin: khi kin ca kim ton vin i vi cc bo co ti chnh l "phn di" hoc "t chi cho kin". Gi tr thc: khi gi tr thc (ti sn thun) ca cng ty l con s m. nh ch hot ng kinh doanh: khi s giao dch chng khon nhn ra rng cng ty nim yt b nh ch cc hot ng kinh doanh theo giy php chnh. Khi mt cng ty nim yt b thuyn chuyn sang th trng giao dch c phiu, hoc sang khu vc second' board (bng II), cc giao dch c phiu ca cng ty cn phi ngng li trong mt thi gian nht nh thng bo cho cc nh u t. Tuy nhin, thi gian ngng giao dch cng ngn cng tt cho vic to ra tnh thanh khon cho cc c phiu. b Chng khon b kim sot Khi cc chng khon khng duy tr c cc tiu chun v duy tr nim yt, nhng cha n mc phi hu b nim yt, th s c ht vo nhm chng khon b kim sot. Chng khon thuc din b kim sot c tch ring v qun l cht ch theo cc quy nh ring ca s giao dch chng khon v: bin dao ng gi, giao dch k qu, t l nm gi... S giao dch chng khon phi a ra li cnh bo (chng khon thuc din b cnh bo) trc cho cng ty nim yt l chng khon ca h c th b trc xut khi th trng giao dch, tr khi cc nguyn nhn chng khon b lit vo dng chng khon b kim sot ny c khc phc trc thi hn trc xut. Trong thi gian , s giao dch chng khon thng bo cc vn lin quan n thi hn trc xut v l do quyt nh coi chng khon ny l chng khon thuc din b kim sot. ~ c) Hu b nim yt Tiu chun hu b nim yt thng c p dng cho cc cng ty pht hnh l cng ty khng th tip tc p ng dc cc quy nh v nim yt. Do , tiu chun hu b nim yt ch r cc trng hp chng khon ca cc t pht hnh giao dch trn th trng nim yt b hu b nim yt. 7.3. Nim yt cphi ca cc cng ty sp nhp Cng ty sp nhp xut hin khi mt cng ty hp nht vi mt cng ty khc nhm cng c hot ng kinh doanh v tng nng lc cnh tranh. Thng thng vic sp nhp s ci thin dc tnh hnh ti chnh, tng li nhun v tim lc ca cng ty. c bit, do sp nhp ca cng ty nim yt nn cng ty c th gy nh hng ti li ch ca cc nh u t nn cng ty sp nhp phi c mt gii php tt nhm m bo s cn i v quyn li cho cc bn lin quan. Trong trng hp mt cng ty nim yt v mt cng ty khng c nim yt thc hin sp nhp thnh mt cng ty nim yt khc, cc iu kin sp nhp phi c quyt nh tht chun xc sao cho khng gy nh hng dn nh u t. Trng hp mt cng ty nim yt sp nhp vo mt cng ty khng c nim yt rt t xy ra. Kiu sp nhp ny c th gy ra mt s tc hi n vic bo h cc nh u t do cng ty nim yt phi thc hin hu b nim yt. Khi mt cng ty khng nim yt tip tc tn ti sau khi sp nhp v vn s dng tn ca cng ty nim yt th vic nim yt ca cng ty c gi l "nim yt ca sau (bch ot listing). 8. Ngng giao .dch

Mc ch ca ngng giao dch l dnh thi gian cho cc nh u t c y thng tin nh gi v thc trng c8 chng khon v cng ty nim yt gii trnh cc l do dn n phi ngng giao dch. Giao dch chng khon c th b ngng trong cc trng hp sau: (/) Cng ty nim yt thuc din b thuyn chuyn hay b hu b nim yt; (2) Khi cng ty pht hin ra cc chng ch gi mo hay c sa cha; (3) Cng ty yu cu cc c ng't)hi trnh cc chng ch c phn nhm mc ch chia nh hay gp c phiu; (4) S giao dch chng khon thy rng cn phi bo v quyn li cho cng chng u t. V nguyn tc, thi gian ngng giao dch cng ngn cng tt. Tuy nhin, trong trng hp chia nh hay gp c phiu, thi gian ngng giao dch ko di t khi thu hi xong cc chng ch c phiu c n khi cc c ph~r'u mi thay th c nim yt. Ngoi ra vic ngng giao dch ch ko di cho dn khi cc nguyn nhn ngng giao dchc gii quyt 9. Ph nim yt L cc khon ph lin quan n nim yt v duy tr cc tiu chun nim yt m cc cng ty nim yt phi tr cho s giao dch chng khon c nim yt v giao dch chng khon ca mnh trn s giao dch chng khon. Ph ny l mt trong nhng ngun thu ch yu ca s giao dch chng khon v c chia lm 2 loi: Ph ng k nim yt ln u l mc thu ph tip nhn h s, thm nh qu trnh nim yt ln u ca t chc pht hnh khi tham gia vo s giao dch chng khon v n c thu mt ln khi tham gia nim yt; v ph qun l nim yt hng nm nhm duy t cc tiu chun v qun l nim yt trong sut qu trnh tn ti ca c phiu dc nim yt trn s giao dch chng khon v n c thu hng nm. Mc thu ph cng ph thuc vo tng th trng hoc nhm ngnh ngh u tin hay khng u tin v tnh trn tng tr gi c phiu nim yt. Hin nay mc thu ph v nim yt trn cc s giao dch chng khon quc t chim khong 22% tng thu nhp ca s giao dch chng khon. Trong mc thu ph nim yt ca S giao dch chi n khon New York chim khong 38%; S giao dch chng khon Tokyo khong 16%; S giao dch chng khon Hn Quc khong 4%; S giao dch chng khon Thi Lan khong 21%; S giao dch chng khon Lun n 15%. 10 M chng khon v phn loi theo ngnh M chng khon: nhn bit cc chng khon mt cch d dng v qun l chng c hiu qu, cn phi dng loi chng khon c m s. Ngoi ra vic dng cc m s chng khon cng to iu kin thun tin cho vic in ton ho cc giao dch v qun l cc chng khon nim yt. Vic s dng h thng nhn din chng khon bng m s quc t (ISIN) c gi tr rt quan trng i vi vic qun l c hiu qu m chng khon v tin dng i vi cc thnh vin th trng quc t. 11 Qun l nim yt chng khon ca cc cng ty nc ngoi ~ Cc s giao dch ch_ng khon thng quy nh cc cng ty nc ngoi c th pht hnh v nim yt chng khon trn s giao dch chng khon ca mnh. V thng ra cc tiu chun quy nh cho vic nim yt ny. Thng thng cc tiu chun nim yt i vi cc cng ty nc ngoi t cht ch hn so vi cc cng ty trong nc, ph nim yt thng mc thp hn so vi cng ty trong nc. Cc chng khon ca cng ty nim yt nc ngoi dc giao dch trn mt khu vc ring. Phng thc giao dch, ngy thanh ton, gi giao dch, n v giao dch v gii hn thay i gi trong ngy tng t nh i vi cc cng ty

trong nc. Tuy nhin, thng thng chng khon nc goi nim yt trn s giao dch chng khon trong nc phi c t nht mt ngi trong nc i din cho cng ty pht hnh nc ngoi gii quyt cc vn pht sinh gia t chc nim yt v s giao dch chng khon. Ngoi ra, trng hp tiu chun k ton, kim ton ca nc nguyn x phi c chp nhn, nu c s khc bit th ' cn dc lm r. CHNG V GIAO DCH CHNG KHON TI S GIAO DCH I M HNH TH TRNG 1 Th trng khp lnh v th trng khp gi Trong th trng khp gi (quote-dnvenldealers market) c s hin din ca nhng ngi to th trng (market makerldea/er) cho mt s loi chng khon no Nhng ngi to th trng c ngha v cho cc mc gi mua v bn tt nht. Giao dch trong th trng khp gi c thchin gia mt bn l ngi u t v mtbn l ngi to th trng. Gi thc hin c xc nh trn c s cnh tranh gia nhng ngi to th trng, ngi du t ch cn la chn mc gi c coi l ph hp (thay v t lnh giao dch). Nhng ngi to th trng c hng phn chnh lch (spread) gia gi mua v gi bn trong cc giao dch. ~ - Trong th trng khp lnh (orderdriven/auction market), lnh giao dch ca ngi u t c khp trc tip vi nhau khng c s tham gia ca nhng ngi to th trng. Mc gi thc hin l mc gi tha mn c bn mua v bn bn. Gi thc hin c xc nh trn c s cnh tranh (u gi) gia nhng ngi u t. Ngi u t phi tr mt khon ph mi gii cho cng ty chngkhon (theo t l quy nh hoc tha thun). Khon ph mi gii ny nhn chung thp hn so vi th trng khp gi. Th trng khp gi c nhng tc ng tch cc cng nh tiu cc i vi th trng. H thng nhng ngi to th trng ng vai tr tng cng tnh thanh khon ca th trng, song cng c th bp mo c ch xc lp gi trn th trng v gia tng chi ph giao dch ca ngi u t Vic s dng h thng khp gi i hi phi c nhng nh ch ti chnh mnh v vn cng nh k nng u t chuyn nghip m nhim vai tr nhng. ngi to th trng. Ni chung, th trng khp gi vn hnh rt phc tp v vy khng c p dng cc th trng mi hnh thnh. Bn cnh , lun tim n hnh vi giao dch khng cng bng ca nhng ngi to th trng do h c c nhng c quyn v thng tin th trng. Vn qun ! i vi th trng khp gi l mt trong nhng l do khin cho cc s giao dch chng khon thin v la chn h thng khp lnh cho hot ng giao dch. H thng khp lnh hin nay c cc s giao dch chng khon trn th gii p dng rng ri do c nhng u vit so vi th trng khp gi. Trc ht, qu trnh xc lp gi c thc hin mt cch hiu.qu. Tt c cc lnh mua v bn cnh tranh vi nhau, qua ngi u t c th giao dch ti mc gi tt nht. Thm vo , khng c s hin din ca nhng ngi to th trng, h thng khp lnh m bo tnh minh bch ca th trng do lnh giao dch ca ngi u t c thc hin theo nhng quy tc xc nh trc. ng thi, bng cch theo di thng tin giao dch c cng b, ngi u t c th da ra nhng quyt nh kp thi trc tnh hnh din bin ca th trng. Cui cng, mt trong nhng u im ng k ca h thng khp lnh l s hiu qu v chi ph giao dch i vi ngi u t. 2. Khp lnh nh k v khp lnh lin tc

Khp lnh nh k (cao auction) l phng thc giao dch trong gi thc hin c xc nh theo iu kin cho php khi lng giao dch cao nht, trn c s tp hp tt c cc lnh mua v lnh bn trong mt khong thi gian nht nh. Trong phng dic khp lnh lin tc (continuous auctidn), giao ch c thc hin lin tc ngay khi c cc lnh i ng dc nhp vo h thng. Khp lnh nh k l phng thc ph hp nhm xc lp mc gi cn bng trn th trng. Do lnh giao dch ca ngi u t dc tp hp trong mt khong thi gian nht nh nn khp lnh nh k c th ngn chn dc nhng dt bin v gi thng xut hin di nh hng ca lnh giao dch c khi lng ln hoc tha tht. Phng thc ny cng rt hu hiu trong vic gim thiu nhng bin ng v gi ny sinh t tnh trng giao dch tht thng, to s n nh gi cn thit trn th trng. Tuy nhin, gi chng khon c xc lp theo phng thc khp lnh nh k khng phn nh tc thi thng tin th trng v hn ch c hi giao dch ca ngi u t. Khp lnh nh k thng c cc s giao dch s dng xc nh gi m ca, ng ca hoc gi ca chng khon dc php giao dch li sau mt thi gian b ngng giao dch. II MT S QUY NH CHUNG 1 Thi gian giao dch Thi gian giao dch ti s giao ch chng khon thng c hai dng: dng hai phin giao dch (phin sang v phin chiu) v dng mt phin. Yu t quyt nh thi gian giao dch l quy m ca th trng chng khon, c bit l quy m thanh khon. Ti hu ht cc s giao dch chng khon trn th gii, giao dch chng khon thng din ra trong cc ngy lm vic trong tun. Cng c ni, do th trng nh b v km thanh khon nn thc hin giao dch cch ngy. Tuy nhin, vic giao dch cch ngy cng vi chu k thanh ton ko di c th nh hng ln n tnh th trng ca chng khon, c hi u t ca cng chng cng nh vng quay ti chnh ca th trng. 2- Loi giao dch Giao dch chng khon c th c phn loi thnh giao dch thng thng, giao dch giao ngay v giao dch k hn da trn chu k thanh ton giao dch. Sau khi giao dch chng khon din ra, x l thanh ton sau giao dch l mt qu trnh phc tp v i hi c thi gian. FIBV v G-30 khuyn ngh chun mc chu k thanh ton T+3 cho cc giao dch thng thng (regular transaction) cc th trng. Vic rt ngn chu k thanh ton c ngha quan trng trong vic thu ht ngi u t Ngoi ra, chu k thanh ton cng dc rt ngn th ri ro thanh ton cng c gim thiu. Giao dch giao ngay (cash transaction) l loi giao dch dc thanh ton ngay trong ngy giao dch (ngy T). ljoi giao dch ny hu nh khng c ri ro thanh ton v qu trnh thanh ton dc thc hin ngay sau khi giao dch din ra. Giao dch giao ngay thng c p dng mt s th trng c h thng thanh ton tin tin v ch yu i vi giao dch tri phiu. Giao dch k hn (forward transaction) l loi giao dch c thanh ton vo mt ngy c nh c xc nh trc hoc theo s tha thun gia hai bn mua v bn. Hin nay loi giao dch ny hu nh khng cn c s dng. 3. Nguyn tc khp lnh Trong khp lnh nh k, mi ln khp lnh s hnh thnh mt mc gi thc hin duy nht - l mc gi tha mn diu kin thc hin c mt khi lng giao dch ln nht. xc nh nhng lnh c thc

hin trongmi ln khp lnh, mt s nguyn tc khp lnh c p dng. Nguyn tc khp lnh chnh yu c tt c cc thtrng p dng l u tin v gi - lnh mua vi gi cao nht v lnh bn vi gi thp nht c thc hin trc. Ngoi ra, mt s nguyn tc khp lnh th yu thngc p dng bao gm u tin v thi gian, u tin cho khch hng, u tin theo khi lng v phn b theo t l. 4. Lnh giao dch Trn cc th trng chng khon quc t, c rt nhiu loi lnh giao dch c s dng nhng cc nguyn tc khp lnh th khng thay i. Trn thc t, phn ln cc lnh giao dch c ngi u t s dng l lnh gii hn v lnh th trng.Lnh gii hn (limit order) l loi lnh giao dch trong ngi t lnh ch ra mc gi gii hn i vi vic thc hin giao dch ca mnh. Lnh gii hn mua ch ra mc gi ti a m ngi t lnh chp nhn thc hin giao dch; lnh gii hn bn ch ra mc gi ti thiu m ngi t lnh chp nhn thc hin giao dch. Lnh th trng (market order) l loi lnh c s dng rt ph bin cc th trng tin tin. Khi s dng loi lnh ny, ngi u t sn sng mua hoc bn chng khon theo mc gi th trng hin ti, hay mc gi tt nht hin c trn th trng (mc gi t mua cao nht v mc gi t bn thp nht). i vi lnh th trng, ngi u t c th yn tm v kh nng lnh giao dch ca mnh s c thc hin, nhng khng chc chn v mc gi thc hin. Lnh th trng l mt cng c hu hiu c th s dng nhm nng t l giao dch c thc hin trn th trng, ng ngha vi t8ng cng tnh thanh khon ca th trng. Lnh th trng cng t ra thun tin cho ngi u t v h khng cn phi ch ra mc gi giao dch .c th. Bn cnh , - vic p dng lnh th trng gip cho cc cng ty chng khon tit kim c thi gian v nng cao hiu qu hot ng do gim bt c s sai st v nhm ln xut pht t yu cu sa v hy lnh ca ngi du t. Mc d vy, lnh th trng c th gy ra s bin ng gi bt thng, nh hng dn s n nh gi chng khon trn th trng, do lnh th trng lun tim n kh nng c thc hin mt mc gi khng th d tnh trc. , lnh th trng thng khng c p dng ngay t u cc th trng mi hnh thnh. Ngoi lnh gii hn v lnh th trng cn c hai loi lnh c bit khc l lnh dng v lnh gii hn dng. i vi lnh dng (stop order), ngi du t phi ch r mc gi dng. Ti thi im t lnh, nu l lnh bn, mc gi dng phi thp hn mc gi hin hnh v ngc li, nu l lnh mua, mc gi dng phi cao hn. Sau khi t lnh, nu gi th trng t ti hoc vt qua mc gi dng th khi lnh dng thc t s tr thnh lnh th trng (v vy lnh dng c th c coi l lnh th trngc iu kin). Lnh gii hn dng (stop limit order) l loi lnh c s dng nhm khc phc s bt nh v mc gi thc hin tim n trong lnh dng. i vi lnh gii hn dng, ngi u t phi ch r hai mc gi - mt mc gi dng v mt mc gi gii hn. Khi gi th trng t ti hoc vt qua mc gi dng th lnh gii hn dng thc t s tr thnh lnh gii hn ti mc gi gii hn (v vy lnh gii hn dng c th c coi l lnh gii hn c iu kin). Ti cc th trng pht trin, thng thng khi t lnh ngi u t s ch r gii hn thi gian i vi vic thc hin lnh, ngha l khong thi gian ngi mi gii cn c gng thc hin c lnh cho khch hng. i vi lnh ngy (day order), ngi mi gii s c gng thc hin lnh trong ngy (nu ngi u t khng ch r gii hn thi gian, ngi mi gii s t coi l lnh ngy), nu n cui ngy vn cha c thc hin, lnh giao dch s b hy. Lnh ng (open orer), hay cn gi l lnh hiu lc-n khi-hy b

(good-ti/1-cance/), c hiu lc ti khi c thc hin hoc ngi u t quyt nh hy b. Ngc li vi lnh ng l lnh thc hin-hoc-khng (fil/- or-kill). Lnh ny s b hy b nu ngi mi gii khng th thc hin c ngay lp tc. 5. n v giao dch Cc s giao dch thng c quy nh v khi lng giao dch ti thiu ca mt lnh giao dch, gi l l chn (round-lot hay board-lot) hay n v giao dch (trading ung). n v giao dch l mt trong nhng yu t c th tc ng n cung-cu trong giao dch chng khon. n v giao dch ln c th hn ch kh nng tham gia giao dch ca ngi u t c nhn; ngc li, n v giao ch nh c th gy mt thi gian do phi x l khi lng lnh giao dch qu ln. Thng thng, n v giao dch c quy nh thng nht (IOO hoc 1.000 c phiu), song cng c trng hp n v giao dch c quy nh tng ng vi th gi ca chng khon trn th trng. 6. n v yt gi n v yt gi (quotation ung) l bc gi ti thiu (tick-size) trong giao dch chng khon. n v yt gi l yu t c tc ng n tnh thanh khon ca chng khon cng nh hiu qu u t ca ngi u t. n v giao dch ln c th mang li s tp trung v mc gi ca lnh giao dch nhng li hn ch la chn v s lng mc gi i vi ngi u t; ngc li, n v yt gi nh cho php ngi u t c th c nhiu la chn v mc gi giao dch nhng lnh giao dch c th b dn tri. 7. Bin dao ng gi Hu ht cc s giao dch trn th gii u c nhng cng c nhm ngn chn nhng bin ng bt thng ca gi chng khon trong ngy giao dch. Tp trung lnh giao dch thng qua p dng khp lnh nh k v thi gian giao dch ngn l nhng bin php thng thy nhm hn ch nhng bin ng gi bt thng ca chng khon ti cc th trng mi hnh thnh. Ti cc th trng pht trin, khi hot ng din ra lin tc, bin php thng c s dng l ngng giao dch trong nhng tnh hung gi chng khon bin ng bt thng. Trong s cc bin php n nh gi trn th trng chng khon, bin dao ng gi (pnce change hmits) c s dng ph bin, c bit l ti cc th trng mi hnh thnh. Bin dao ng gi quy nh khong dao ng gi cho php .i vi tng chng khon trong ngy giao dch. Theo , lnh giao dch ca ngi du t khi t phi nm trong khung bin cha php. l~cnh giao dch c mc gi vt qu gii hn trn (gi trn - cei/1ng) hoc gii hn di (gi sn - floor) b coi l khng hp l v s b h thng giao dch t chi. Bin dao ng gi, vi kh nng ngn chn nhng t bin v gi, c th m bo tnh n nh ca th trng, gp phn cng c long tin ca cng chng u t vo th trng chng khon. Tuy nhin, bin dao ng gi cng c th lm tn hi n c ch xc lp gi ca th trng vn da trn s tng tc cung-cu, theo . c th lm gim tnh thanh khon ca th trng. III THC HIN GIA DCH 1 M ti khon bt u tham gia giao dch chng khon, ngi u t phi m mt ti khon giao dch ti mt cng ty chng khon l thnh vin ca s giao dch. Th tc m ti khon giao dch chng khon cng tng t nh m ti khon ngn hng, trong ch ti khon phi cung cp nhng thng tin thit yu phc v

cho mc ch qun l ca cng ty chng khon. Theo thng l quc t, khi k hp ng m ti khon cho khch hng, cng ty chng khon c trch nhim tm hiu y thng tin v khch hng ca mnh v t vn cho h hiu r v cc ri ro gn lin vi hot ng u t chng khon. 2- Loi ti khon Trc nhu cu da dng ca ngi u t, cc cng ty chng khon cng c th cung cp cc dch v da dng di cc hnh thc ti khon giao dch khc nhau. Ti khon giao dch c th c phn thnh ba loi: (/) ti khon .thng thng ( a); (2) ti khon t vn (a --jl. (3) ti khon y thc (discretionaryaccount).chn lnngi u t s dng loi ti khon thng thng. y l loi ti khon s dng dch v ca cng ty chng khon mc ti thiu. i vi cc khch hng s dng loi ti khon ny, cng ty chng khon ch n thun cung cp dch v mi gii. Nhng ngi du t khng c kin thc, kinh nghim, thi gian hoc s a thch trong vic phn tch u t chng khon c th s dng loi ti khon t vn. i vi loi ti khon ny, ngi u t s k mt hp ng s dng dch v t vn do nhng chuyn gia u t ca cng ty chng khon cung cp. Theo , ngi du t y quyn cho chuyn gia u t thc hin cc giao dch chng khon theo nhng iu kin quy nh trong hp ng; chuyn gia u t c trch nhim thc hin cc giao dch chng khon theo nhng nguyn tc cn trng cn thit nhm t c mc tiu u t tha thun. Ngi u t chu mi ph tn lin quan n cc giao dch c thc hin cng nh ph qun l ti khon tr cho chuyn gia u t. Thng thng, cng ty chng khon ch chp nhn m loi ti khon ny vi mt gi tr ti sn ti thiu nht nh. Ti khon y thc l loi ti khon cho php ngi qun l ti khon (chuyn gia du t ca cng ty chng khon) thc hin vic mua, bn chng khon m khng cn thng bo cho ch ti khon hoc c s chp thun trc ca ch ti khon. i vi loi ti khon ny, ngi u t (ch ti khon) thng y thc cho ngi qun l mt quyn hn rt rng tng ng vi nhng iu kin qun l ti khon quy nh trong hp ng k. Trn thc t, loi ti khon ny lun tim n mi xung dt li ch gia ngi qun l ti khon v ch ti khon. 3. Qun l ti khon 3.1. t lnh Ngi u t c th s dng nhiu phng tin khc nhau t lnh nh t lnh trc tip bng phiu lnh (o deup), in thoi, fax hay PC. Khi nhn lnh. Nhn vin mi gii ca cng ty chng khon s kim tra s hiu ti khon (account ID), mt khu (password), v tnh trng ti khon cng nh tnh hp l ca lnh trc khi chu~vn lnh giao dch n s giao dch. 3.2. Xc nhn giao dch Khi lnh giao dch ca khch hng c thc hin, cng ty chng khon c trch nhim thng bo cho khch hang bit. Thng thng, cng ty chng khon c th thng bo ngay lp tc kt qu giao dch cho khch hng qua in thoi v sau gi phiu xc nhn (conrmation) chnh thc qua ng bu in. 3.3. Sao k ti khon Cng ty chng khon c trch nhim gi sao k ti khon (account statement) ca khch hng theo nh k (hang thng), trong lit k chi tit mi thay i ca ti khon. Ngi u t phi kim tra tnh chnh xc ca cc giao dch pht sinh nh mua, bn, c tc nhn c v.v. cng nh s

d cui cng ca ti khon. Nu pht hin bt k sai st, nhm ln no, ngi u t cn thng bo kp thi cho cng ty chng khon. 4. K qu bo m Khi t lnh giao dch, ngi u t phi c s d tin hoc chng khon trong ti khon (theo quy nh ca tng th trng) m bo cho giao dch ca mnh. Thng thng, c tin v chng khon u c th s dng lm k qu bo m (good-faith deposit). Khi chng khon c s dng, gi tr quy i ca chng khon c tnh ton trn c s gi th trng chit khu theo mt t l quy nh (hair-cut). Trn th gii, cc th trng chng khon thng c quy nh khc nhau v t l k qu bo m. i vi cc th trng mi hnh thnh, t l k qu bo m thng c p dng c nh v thng nht cho ton th trng. Trong khi cc th trng pht trin, t l k qu bo m thng do cc cng ty chng khon 'quyt nh trn c s phn loi khch hng. Yu cu k qu bo m c tc ng trc tip dn hot ng u t trn th trng chng khon. V vy, t l k qu bo m c th c s dng nh mt cng c iu tit th trng ca c quan qun l. Khi th trng qu "nng", vic nng t l k qu bo m c th gp phn kim ch v n nh th trng; ngc li, khi th trng trm lng, gim t l k qu bo m c th kch thch hot ng giao dch. IV MT S TRNG HP GIAO DCH C BIT 1 C phiu mi nim yt Sau khi qu trnh cho bn ra cng chng v ng k nim yt hon tt, c phiu ca t chc pht hnh s c giao dch trn s giao dch. Gi pht hnh ca c phiu thng c xc nh da trn v th ti chnh v tnh hnh hot ng ca cng ty. Trong cc t cho bn ra cng chng, c bit ti cc th trng mi hnh thnh, gi pht hnh thng c n nh vi mt mc chit khu nht nh nhm m bo kh nng thnh cng ca t pht hnh, do vy thng dn dn tnh trng cu vt qu cung trong nhng ngygiao dch u tin. Trong ngy giao dch u tin, cc s giao dch thng c nhng phng thc khc nhau trong vic xc nh mc gi u tin cho c phiu nim yt (gi~l - reference Dricel, Do tnh trng mt cn i cung-cu, nu v~jc nh mc gi u tin khng hiu qu s c th dn n tnh trng khng c giao dch hoc thao tng th trng. Thng thng, ty theo iu kin th trng, cc s giao dch c th la chn p dng mt s phng thc xc nh gi tham chiu nh: (i) gi cho bn (offenng price); (li) gi m ca (opening price); v (i) gi trung bnh (median price). Ngoi ra, lut chng khon cc th trng cng thng quy nh ngha v to th trng (market making) ca t chc bo lnh pht hnh nhm duy tr s n nh gi ca c phiu mi mm yt trong mt khong thi gian nht nh k t ngy c chnh thc nim yt. 2. Tch, gp c phiu Tch, gp c phiu (stock sp/1t) l vic chia nh hoc gp mnh gi ca cc c phiu ang lu hnh. V l thuyt, vic tch, gp c phiu khng nh hng ti gi c phiu v iu khng lm thay i gi tr thc ca c phiu m ch lm thay i tng s lng c phiu lu hnh ca t chc pht hnh. Tuy nhin nhng nghin cu thc chng cho thy vic tch c phiu c xu hng dn n tng gi c phiu v hp dn ngi u t c nhn do tnh thanh khon ca c phiu c nng ln. Theo lut chng khon cc nc,

vic tch, gp c phiu thng phi c hi ng qun tr ca t chc pht hnh thng qua v c th c s dng iu chnh s lng c phiu lu hnh. Mt s cng ty thc hin tch c phiu nhm tng cng mc phn b s hu trong cng chng u t, qua ci thin tnh thanh khon ca c phiu. i vi mt s cng ty khc, tch c phiu c th c s dng nh mt bin php nng s lng c phiu lu hnh nhm tha mn iu kin nim yt ca s giao dch. 3- Giao dch l ln Trong hot ng giao dch chng khon, s xut hin ca mt lnh giao dch vi khi lng ln (block trading) c th tc ng n gi chng khon theo mt chiu hng bt li. V vy, hu ht cc s giao dch u thit lp mt phng thc giao dch ring bit dnh cho cc giao dch c khi lng ln nhm gim thiu nh hng gy bin ng gi ca cc lnh giao ch l ln i vi th trng chung. Nhn chung, iu kin v giao dch l ln c quy nh da trn khi lng v gi tr ca giao dch. Nhng tiu ch ny c xc lp trn c s quy m vn c phn ca cc cng ty nim yt, dung lng v tnh thanh khon ca th trng. Mt s hnh thc giao dch l ln dc p dng ph bin nh: (i) giao dch l ln tha thun v (li) giao dch l ln theo gi c nh. 4. Giao dch l l Giao dch l l (odd-/ot) l cc giao dch c khi lng nh hn mt n v giao dch quy nh. L l thng pht sinh d vic tr c tc bng c phiu, c phiu thng, tch c phiu hoc thc hin quyn mua c phiu v.v.. m bo tnh hiu qu ca th trng, s giao dch c quy nh ring i vi giao dch l l. Trong giao dch l l, thng th giao dch dc thc hin gia mt bn l ngi u t v mt bn l cng ty chng khon. Giao dch l l c th c thc hin trn s giao dch hoc trn th trng OTC. Gi thc hin trong giao dch l l c th c xc nh trn c s ly gi giao dch ca loi chng khon trn s giao dch v chit khu theo mt t l quy nh hoc tha thun gia cng ty chng khon v ngi u t. 5. Giao dch khng c hng c tc hoc quyn Theo nh k hng nm (hoc 6 thng, 3 thng) cng ty c phn thc hin vic tr c tc (bng tin mt hoc c phiu) cho cc c ng. Do c phiu c mua i bn li thng xuyn trn th trng nn t chc pht hnh phi xc nh nhng c dng hin hnh ca mnh chi tr c tc lm dc diu ny, t chc pht hnh cng b ngy ng k s hu (record da te). Theo , ngi u t c tn trong s c dng ca t chc pht hnh vo ngy ng k s hu s dc nhn c tc. Theo chu k thanh ton T+3, ngi u t mua c phiu 2 ngy trc ngy ng k s hu s khng c tn trong s c ng v giao dch cha c thanh ton, do vy s khng c nhn c tc Khi , ngy T, T+2 v T+3 c s giao dch cng b l cc ngy giao dch khng c hng c tc (ex dvidend da te). Vo ngy c phiu bt du giao khng c hng c tc, gi ca c phiu s c s giao dch diu chnh gim i tng ng vi gi tr ca khon c tc s c chi tr cho cc c ng. Tng t nh vy, cn c theo chu k thanh ton, ngy ng k s hu v thi im thc hin giao dch, ngi u t c th khng c hng quyn mua c phiu trong trng hp cng ty pht hnh tng vn. Vo ngy giao dch khng c hng quyn (ex-right da te) , s giao

dch cng thng bo cho cng chng u t v iu chnh gim gi loi c phiu tng ng vi gi tr ca quyn mua c phiu. v GIAO DCH K QU Giao dch k qu (margin trading) l vic mua hoc bn chng khon trong ngi u t ch thc c mt nhn tin hoc chng khon, phn cn li do cng ty chng khon cho vay. Bng cch s dng giao dch k qu, nhng ngi u t c th gia tng li nhun u t. Giao dch k qu c th mang li nhng tc ng tch cc nh n nh gi chng khon v tng cng tnh thanh khon ca th trng. Tuy nhin, giao dch k qu cng n cha mc ri ro cao c kh nng lm tn hi n hot ng ca th trng. vy, giao dch k qu ch c cc th trng p dng khi t n mt trnh pht trin nht nh. Giao dch k qu c hai loi: mua k qu v bn khng( Trong giao dch mua k qu (margin purchase), ngi du t ch cn c mt phn tin trong tng gi tr s chng khon t mua, phn cn li do cng ty chng khon cho vay. Sau khi giao dch c thc hin, s chng khon mua ca khch hng c cng ty chng khon gi lm th('hp cho khon vay. Bn khng (short sa le) l giao dch trong ngi u t t lnh bn chng khon khi khng c chng khon trong ti khon. Khi thc hin giao dch ny, ngi u t thng mong i gi chng khon s gim trong tng lai, khi ngi u t s mua vi gi thp hn (mc gi bn) tr cho cng ty chng khon, v nh vy s kim dc mt khon li nhun. Bn khng c th gy ra tnh trng gim gi chng khon trong ngn hn v tng gi trong di hn khi n hn, ngi du t phi mua chng khon hon tr s chng khon bn khng trc . Ti cc th trng chng khon pht trin trn th gii, c quan qun l th trng thng p dng nhng quy nh qun ] c th nhm bo m nng lc ti chnh ca cc cng ty chng khon, bo v ngi u t v ngn chn vic u c thi qu thng qua giao dch k qu. Cc quy nh ny c th bao gm quy nh v t l k qu ban u (initial margin requirement); kh nng ti chnh ti thiu ca ngi u t thc hin giao dch k qu; loi chng khon c php giao dch k qu; gii hn cho vay ca cng ty chng khon; li sut cho vay, v.v.. CHNG Vi TH TRNG PHI TP TRUNG OTC l. NHNG VN CHNG V TH TRNG OTC 1 Khi qut v s hnh thnh v pht trin ca th trng OTC Th trng OTC l mt loi th trng chng khon xut hin sm nht. Th trng c mang tn ny t khi chng khon dc mua bn thng qua quy ca cc ngn hng, cc cng ty chng khon hay cc t chc tng t. Th trng sau pht trin bao gm mt mng li cc nh mi gii v t doanh chng khon mua bn vi nhau vi cc nh u t, din ra bt a im thun li no v khng c mt a im tp trung ca cc bn mua bn chng khon nh di vi th trng s giao dch. Phng thc giao dch c pht trin t mua bn trc tip th cng thng lng gi "mt di mt" n giao dch qua in thoi v hin nay l qua mng my tnh in t din rng. Th trng ny mt s nc c hnh thnh t do, cau pht trin thnh th trng c c ch t qun v qun l ca nh nc, mt s nc khc do nh nc hoc cc t chc t qun ng ra thnh lp, vn hnh v qun l. Vi s bng n ca h thng th trng phi tp trung qua mng my tnh ti nhiu nc trn th gii khi u l th trng NASDAQ M nm 1971, thay th cho th

trng OTC truyn thng giao dch trc tip hoc qua din thoi, k t n nay hng lot th (rng OTC m hnh NASDAQ ra i cc nc v di vo hot ng. V cng t thut ng "th trng OTC" trn th gii c ( huyn dng ch th trng c t chc cht ch, s lng k thut vin thng hin di, bao gm mt mng li cc t chc trung gian mi gii, t doanh v to lp th trng lin kt vi nhau v lin kt vi trung tm qun l thng qua mt mng my tnh in t din rng khp c nc v thm ch quc t. Cc cng ty chng s lin tc a ln mng bo gi hai chiu v khi lng chng khon ti a c th thc hin mua hoc bn, cc thng tin cn thit, ng thi c th truy cp t mng cc thng tin tng t cn thit. Qua m ne cc cng ty chng khon cng c th thc hin m phn, thng lng gi v khi lng giao dch trn c s gi bo tt nht, thng bo kt qu giao dch cho trung tm qun l, trung tm thanh ton b tr v lu k chng khon... Con ng hnh thnh th trng OTC cc nc cng khc nhau ph thuc vo c th v iu kin tng nc. mt s nc th trng OTC c hnh thnh t cc th trng phi tp trung truyn thng, giao dch th cng, mt s . nc khc nh cc nc ang pht trin th th trng ny thng c hnh thnh mi v hin i ho ngay t u. ~ Mc tiu ca th trng OTC hin i c th tm lc nh sau: To diu kin cho cc nh du t tip cn th trng thun tin, r tin, nhanh chng qua h thng giao dch my tnh in t To diu kin cho ngi du t thc hin giao dch vi thng tin th trng ti a; To iu kin cho ngi u t c th mua bn chng khon bt k lc no, bt k u v vi bt k i tc no v tin ti c th truy cp th trng chng khon trn ton th gii; To iu kin cho cc nh qun ly th trng c th gim st tt th trng v cc nh mi gii, giao dch chng khon c th hot ng thun tin. 2. c im ca th trng OTC H thng th trng OTC trn th gii hin nay ch yu c xy dng theo m hnh th trng Nasdaq ca M v mang nhng c im ring tu thuc vo iu kin v c th ca mi nc. Tuy nhin, c th khi qut mt s c im chung ca th trng OTC cc nc nh 2.1. Hnh chc tchc th trng L th trng phi tp trung, khng c a thm giao dch tp trung gia bn mua v bn bn nh di vi th trng ~q giao dch, th trng ny tn ti nhiu a im, ti bt k ni no c th thng lng gi gia ngi mua v ngi bn. Nu nh th trng s giao dch, mi giao dch c din ra ti mt a im tp trung, tt c lnh mua v bn u c tp trung u gi ti s giao dch, th th trng OTC giao dch c tin hnh bt k a im thun li no. ca ngi mua v ngi bn. 2.2. L th trng dc t chc cht ch, s dng k thut cao thng qua mng my tnh in t din rng. tin li cho vic giao dch, thng tin v qun l th trng. Th trng ny v vy cn c gi l "th trng mng" hay :'th trng bo gi in t ca cc nh mi gii giao dch". 2.3. C chlxc lp gi l thng lng gi gia bn mua v bn, khc vi c ch u gi tp trung nh th trng s giao dch. Vic tho thun gi c thc hin gia cc nh kinh doanh chng khon vi khch hng v gia cc nh kinh doanh chng khon vi nhau. Gi c hnh thnh qua thng lng ring nn thng ph thuc vo tng nh kinh doanh chng khon v ti mt thi im c nhiu mc gi c hnh thnh, khc vi th trng s giao dch do u gi tp trung nn ch c mt mc gi ti mt thi im. Tuy

nhin, vi c ch bo gi tp trung qua mng my tnh in t v c c ch cnh tranh gi cng khai gia cc nh kinh doanh chng khon nn gi dc hnh thnh khng chnh lch nhiu so vi c ch u gi. 2.4. Chng khon giao dch trn th trng ch yu l chng khon ca cc cng ty va v nh, cng ty cng ngh cao, cng ty mi thnh lp nhng c tim nng pht trin tt, tm li l chng khon cha tiu chun nim yt trn s giao dch, c ri ro cao hn so vi chng khon trn th trng tp trung. Tiu ch chng khon c giao dch trn th trng ny thng ch cn m bo tnh thanh khon ti thiu v m bo cng ty hot ng nghim tc, khng la o. i vi mt s th trng OTC th gii ngi ta cn giao dch chng khon ca cc cng ty cht lng cao, nhng nhng trng hp ny t ph bin. m S H thng cc nh to lp th trng- H thng cc cng ty chng khon tham gia th trng ny ngoi cc nh mi gii, N doanh nh di vi th trng s giao dch cn c cc nh to lp th trng c nhim v lien tc to tnh thanh khon cho th trng thng qua vic thng xuyn nm gi mt lng chng khon nht nh m h lm to lp th trng sn sng mua bn vi khch hng v hng chnh lch gi mua bn. y l mt c im rt c trng ca th trng OTC. Cc nh to lp th trng c coi l ng lc ca th trng ny, h mua bn chng khon kim li v t chu ri ro. H phi ng k h08t ng vi cc c quan qun l chng khon, c ngha v tun th cc chun mc cao v k thut nghip v cng nh do c hnh ngh. c lm nh to lp th trng cho mt loi chng khon cn phi c mt lng vn ti thiu v lun phi nm gi mt lng chng .khon nht nh, loi m h lm to lp th trng lin tc cho v sn sng mua bn loi chng khon ny. Cc nh mi gii cung cp dch v mua bn chng khon cho khch hng, thu xp giao dch cho khch hngv hng ph mi gii (hoa hng). Cc nh t doanh cng mua bn chng khon cho chnh mnh hng chnh lch gi nhng h khng ng k l nh to lp th trng v khng phi tun th cc quy nh nh i vi cc nh to lp th trng. Mt nh kinh doanh chng khon khng c php cng mt lc ng hai vai tr va hng ph dch v mi gii va hng chnh lch gi chng khon, ngi mi gii thng phi cng. khai vi khch hng vai tr ca mnh v mc ph hoa hng m h thu trong khi ngi to lp th trng v t doanh cng b vai tr ca mnh nhng khng cn phi cng b mc chnh lch gi m h hng. 2.e. Qun l th trng. Th trng OTC thng c t chc qun l theo 2 cp, cp qun l nh nc vc n t qun. Cp qun l nh nc do c quan qun l th trng chng khon ni chung nh u ban chng khon trc tip qun l trn c s lut chng khon v cc lut lin quan. Cp t qun ch yu c hai hnh thc, do hip hi cc nh giao dch chng khon qun l (nh M, NASDAQ Nht, Hn Quc, Thi Lan...) hoc do s giao dch ng thi qun l (Anh, J net Nht, Php, Canada...). Hip hi hoc s giao dch t chc h thng giao dch v thong so snh th trng OTC vi th trng s giao dch Th trng OTC a im giao dch phi tp trung Giao dch qua mng my tnh in t Tho thun gi Giao dch chng khon loi hai (c ri ro cao hn) S dng h thng cc nh to lp th trng hot ng theo php lut T chc t qun l hip hi hoc s giao dch. C qun l nh nc, dc t chc cht ch C ch thanh ton a dng Do h thng lut chng khon iu chnh Th trng s giao dch (th trng tp trung) a im giao dch t. trung Qua mng hoc khng du. mng u gi tp trung Giao dch chng khot loi mt (c ri ro tht hn) Khng s dng T chc t qun l s gia( dch C qun l nh nc, c t chc

cht ch Mt c ch thanh ton t tr a phng thng nht Do h thng lut chnh khon diu chnh so snh th trng OTC v th trng t do (Biu ) II GII THIU MT S TH TRNG OTC TRN TH GII 1- Th trng OTC M Th trng OTC M l m hnh th trng OTC in hnh, c pht trin t th trng phi tp trung, t do truyn thng, giao dch qua thng lng gi trc tip ' mt i mt", giao dch in thoi. Th trng ny c s qun l ca nh nc t sau lut chng khon sa i (lut Ma/oney) 1935. Th trng OTC qua mng my tnh Nasdaq dc thnh lp t nm 1971, l b phn ln nht ca th trng th cp M xt v s lng chng khon giao dch trn th trng ny, c tng s khong trn 15.000 chng khon c giao dch trn th trng NASDAQ, ln hn rt nhiu so vi s lng chng khon giao dch trn th trng giao dch tp trung (c khong 4.500 chng khon giao dch trn tt c cc th trng s giao dch cng li, trong NYSE c 2.600 chng khon, AMEX c 800 chng khon). Tuy nhin, th trng NASDAQ ng th hai v tng gi tr c phiu giao dch (khong 2398 t USD), sau NYSE (3083 t USD). Chng khon c giao dch trn NASDAQ rt da dng v loi hnh v cht lng, ch yu l chng khon ca cc cng ty mi thnh lp, cng ty va v nh, cng ty cng ngh cao cho n cc cng ty ln c cht lng cao nh Intel, Microsoft, tri' phiu... Cc loi chng khon ny cng c phn thnh nhiu bng giao dch theo cht lng chng khon. Th trng ny c vn hnh bi mt h thng cc nh to lp th trng v cc nh mi gii, c khong 500 nh to lp th trng hot ng tch cc trn NASDAQ, trung bnh mi nh to lp th trng lm nhim v to lp cho 8 loi c phiu. NASAQ chu s qun l hai cp ca U ban chng khon M (S~FC) v Hip hi cc nh giao dch chng khon M (NASD). Th trng NASDAQ hin nay c ni mng ton cu vi nhiu th trng OTC trn th gii. Tiu ch chng khon c nim yt trn Nasdaq c nhiu loi nhng ni chung bao gm cc tiu chun v tng gi tr ti sn cng ty; vn v li nhun; s c phiu do cng chng nm gi; s lng c ng; s lng cc nh to lp th trng cho loi chng khon ny (ti thiu phi l hai nh to lp th trng). Di vi th trng NASDAQ quc gia (NNM) tiu chun nim yt chng khon cao hn o vi th trng Nasdaq thng thng, cn c thm cc tiu ch v li nhun rnglnm, gi mi c phiu, gi t th trng ca c phiu lu hnh. S chng khon giao dch trn NNM ca NASAQ khong 6.000. C ch xc lp gi ch yu l tho thun gi trn c s bo gi tp trung, tuy nhin c mt b phn ca th trng (gi l h thng khp lnh nh t ng ca NASDAQ - SOES) cung cp dch v khp lnh tp trung i vi cc lnh nh di 1.000 c phiu. Ngoi ra Hip hi cc n t kinh doanh chng khon NASD cn cung cp dch v bo gi in t qua mng Nasdaq cho hn 15.000 chng khon khc khng tiu chun nim yt trn 'th trng NASDAQ (cn gi l OTC BB OTC Bullentin Board), to iu kin cho nhng cng ty chng khon tham gia th trng ny c th bo gi chng khon m h lm nh to lp th trng, cp nht bo gi tc thi; truy cp thng tin v bo gi ca cc nh to lp th trng khc. 2. Th trng OTC Nht Bn

C hai th trng OTC ti Nht Bn. Th nht l th trng JASDAQ (cn c gi l NASDAQ Nht Bn), hot ng t nm 1991 trn c s pht trin th trng OTC truyn thng hot ng t thng 2-/963 do Hip hi cc nh kinh doanh chng khon Nht Bn (JSDA) qun l, c hnh thc thng lng gi tay i gia cc cng ty chng khon vi nhu hoc gia cng ty chng khon vi khch hng. but chng khon sa i nm 1983 a th trng OTC vo qu o qun l nh nc, c ch thng lng gi dc i sang c ch u gi tp trung. I~l thng cc nh to lp th tr~lng gn lin vi c ch thng lng gi dc p dng li t nm 1987 cnhtranh vi th trng tp trung v to tnh thanh khon cho th trng OTC. hin nay trn th trng ~ASDAQ. C 449 cng ty lm to lp th trng. II thng giao dch v thng tin t ng qua mng ~JASDAQ theo m hnhbNASDAQ M c chnh thi ~ da vo hot ng t nm 1991 thc y th trng OTC, hin nay h thng ny bao gm hai mng, mng giao dch v mng thng tin. Mng giao dch c s dng khp cc lnh giao dch t ng v mng thng tin c dng cho cc nh to lp th trng bo gi tp trung, thng bo v cc giao dch tho thun v truyn pht cc thng tin khc . Chng khon giao dch trn OTC l chng khon ca cc cng ty va v nh, cng ty c cht lng hng hai, cng ty cng ngh cao. Tiu ch nim yt trn ~lsdaq ch yu da vo cc tiu chun nh thi gian thnh lp cng ty, ti sn rng, li nhun rng, tng gi tr th trng ca chng khon, s lng c ng, s lng chng khon lu hnh, kin kim ton v cc tiu ch khc. Tnh n thng 9-/997 c 800 chng khon c giao dch trn th trng ny, tng hn gp 2 ln so vi nm 1990 (300 chng khon). Chng khon khng iu kin giao dch trn th trng ny v th trng s giao dch cng c s h tr giao dch qua mng ASDAQ tng t nh i vi th trng NASDAQ M. Th hai l th trng J-net mi c a vo hot ng thng 4-/999, dy l th trng c thnh lp mi, chu s qun l trc tip ca S giao dch chng khon Osaka cho cc chng khon khng c nim yt trn S giao dch Osaka nhm p ng yu cu tit kim thi gian v. chi ph ca cc i tng tham gia th trng, c phng thc thng lng gi. Thnh vin ca S giao dch chng khon Osaka, ngi u t v trung tm qun l c trc tip ni mng vi nhau thng qua mt mng in t a tng, to iu kin cho cc i tng ny c th chia s thng tin th trng. c trng ca J-net l dch v r - nhanh - tin li, c th truy cp trc tip th trng - thng tin th trng, ngi u t c th thc hin giao dch bt k khi no - bt k ni no - vi bt k ai. J-net cng l mng c ni vi cc mng khc trong nc v mng quc t. y l mng c nh gi c tim nng hu dng ln trong tng lai i vi th trng chng khon trong v ngoi nc. 3. Th trng OTC Hn Quc Th trng OTC truyn thng ca Hn Quc c thnh lp thng 4-/987 nhm to mi trng hot ng cho cc chng khon khng c nim yt trn S giao dch chng khon Hn Quc (KSE), chu s kim sot ca Hip hi cc nh kinh doanh chng khon (KSDA), thnh lp nm 1953. Thng 4-/997 Chnh ph Hn Quc quyt nh t chcli thc y pht trin th trng ny bng vic thnh p th trng mng my tnh in t KOSDAQ nhm o iu kin cho cc cng ty mo him, cng ty cng ngh ao, qu ng v cc cng ty va v nh khng tiu hun nim yt trn th trng tp trung c th uy ng vn trc tip. y l mt th trng c xy dng theo m hnh NASDAQ (M), giao dch qua mng in t c s

kim sot trung tm. Cc t chc nim yt trn th trng KOSDAQ nhi p ng mt s tiu ch c bn nh mc vn iu l ti thiu, t l pht hnh ra cng chng, v.v.. Tuy nhin, vic nh gi c thc hin theo phng thc u lnh tp trung tng t nh s giao dch Cho n nay th trng KOSDAQ rt nht trin, cnh tranh vi th trng ca nhng chng khon c cht lng cao KSE. Tc tng th phn hng nm ca th trng ny ln hn nhiu so vi th trng tp trung v chim 98% tng giao dch tri phiu ca th trng chng khon. Tnh n thng 12- 1999 gi ta giao dch bnh qun ca KOSDAQ l khong 113 so vi KSE. Th dng KOSDA~ l mt trong nhng th trng c qun l kh hiu qu. Thng 32000 th trng th ba (OTC-BB) theo m hnh NASDAQ OTC-BB (M) chnh thc vo hot ng to diu kin huy ng vn cho cc tri phiu v cc c phiu cha tiu chun nim yt trn KSE v KOSDAQ. Th trng ny s dng mng . in t KOSDAQ giao dch tng t nh th trng OTCBB M. Phng thc xc lp gi trn th trng ny l phng thc thng lnh t ng (crossed matching) trn c s t ng khp 2 lnh c gi v khi lng ging ht nhau. Thc cht y cng l phng php thng lng gi t ng ang c p dng ti mt b phn ca th trng NASDAQ M. 4- Th trng OTC Malaysia Thng 5-1996 Chnh ph Ma/aysia bt u xem xt kh nng xy dng mt th trng OTC nhm p ng nhu cu huy ng vn ca cc cng ty cng ngh cao, cng ty c vn nh, cng ty vn mo him... cho ra i th trng ny, Hi ng chng khon Malaysia nghin cu t chc v hot ng ca cc thi trng OTC trn th gii nh NASDAQ (M), AIM (Anh), Canadian Dealing Network (Canada), Le Nouveau Marche (Php), JASDAQ (Nht), ROC OTC Securities Exchange (i Loan), Bangkok stock dea/1ng Center (Thi Lan)... v d kin thnh lp th trng MESDAQ c lp vi S giao dch chng khon Kham Lumpure. Th trng MESDAQ c k vng s ng vai tr i vi th trng chng khon Malaysia tng t nh NASDAQ i vi th trng M. Vic p dng thnh cng th trng ny s to iu kin pht trin lnh vc cng ngh cao ti Ma/aysia. Th trng ny s to iu kin cho cc cng ty nh, cng ty cng ngh cao huy ng vn v xa hn na l thu ht cc cng ty khc trn th gii. Vic xy dng th trng ny nm trong chin lc pht trin kinh t v c bit l chin lc hon thnh s nghip cng nghip ho - hin i ho t nc vo cui nm 2020. MESDAQ khai trng hot ng ngy 30 thng 4 nm 1999, vi phng chm nm trong bn ch: cng bng, hiu qu, linh hot v cng khai (FELT: Fair- Efflcient- Liquid- Transparent). MESDAQ l mt cng ty trch nhim hu hn ca cc thnh vin trc tip s hu di dng mt t chc t qun, c lp vi S giao dch Kham Lumpure v cng khng thuc Hip hi cc nh kinh doanh chng khon, hot ng phi li nhun, t hch ton thng qua vic thu ph thnh vin v ph nim yt. Tiu chun nim yt trn th trng ny bao gm cc tiu ch v kinh nghim trong lnh vc hot ng kinh doanh, m hnh hot ng cng ty, trin vng ca cng ty, cc mu thun li ch tn ti lin quan n cng ty, chng trnh nghin cu pht trin cng ty, cc chnh sch dn tc nh u t trong nc. H thng trung gian th trng bao gm cc nh bo lnh pht hnh, tu vn u t, cc nh ti tr, cc nh to lp th trng... ~ ' 5. Th trng OTC Singapore

Th trng OTC vi tn gi SESDAQ Singapore c thnh lp theo ngh ca u ban ci cch kinh t chnh ph, nhm to mt th trng cho cc chng khon cha nim yt vi mc tiu m rng th trng chng khon nui ngnh cng nghip qun l vn.Giao dch trn th trng SESDAQ c thit k s dng cc trm u cui c thnh lp v hot ng thng 1-/987 to iu kin huy ng vn cho cc cng ty va v nh c th m rng hot ng ca mnh. Mng SESDAQ c ni vi mng NASDAQ M, v vy cc giao dch trn NASDAQ cng c giao dch trn SESDAQ. Khi lng giao dch trong 5 nm (1989-/993) tng gp 10 ln (t 230 triu n 2.300 triu c phiu) v tng gi tr giao dch tng gp 8 ln (t 320 triu m Singapore n 2.410 triu dm Singapore). CHNG VI/ CNG TY CHNG KHON A. NHNG VN CHUNG V CNG TY CHNG KHON hnh thnh v pht trin th trng chng khon c hiu qu, mt yu t khng th thiu c l cc ch th tham gia kinh doanh trn th trng chng khon. Mc tiu ca vic hnh thnh th trng chng khon l thu ht vn u t di hn cho vic pht trin kinh t v to ra tnh thanh khon cho cc loi chng khon. Do vy, thc y th trng chng khon hot ng mt cch c trt t, cng bng v hiu qu cn phi c s ra i v hot ng ca cc cng ty chng khon. Lch s hnh thnh v pht trin ca th trng chng khon trn th gii cho thy thi tin s ca th trng chng khon, cc nh mi gii hot ng c nhn c lp vi nhau. Sau ny, cng vi s pht trin ca th trng chng khon, chc nng v quy m hot ng giao dch ca cc nh mi gii tng ln i hi s ra i ca cc cng ty chng khon l s tp hp c t chc ca cc nh mi gii ring l L mt ch th kinh doanh, cng ty chng khon cng c nhng c im tng ng vi t chc v hot ng ca cc cng ty khc ni chung. V vy, chng ti khng cp n mi mt hot ng ca cng ty, m nhn mnh vo hot ng nghip v v hot ng ti chnh - iu lm nn s khc bit cn bn gia cng ty chng khon vi cc loi hnh cng ty khc. I VAI TR CA CNG TY CHNG KHON Khi mt doanh nghip mun huy ng vn bng cch pht hnh chng khon, khng phi t h i bn s chng khon m h nh pht hnh. H khng th lm tt c vic bi h khng c b my chuyn mn. Cn c nhng nh chuyn nghip mua bnchng khon cho h. l cc cng ty chng khon, vi nghip v chuyn mn, kinh nghim ngh nghip, v b my t chc thch hp, thc hin c vai tr trung gian mi gii mua bn, pht hnh chng khon, t vn du t v thc hin mt s dch v khc cho c ngi u t v ngi pht hnh. Cc cng ty chng khon l tc nhn quan trng thc y s pht trin ca nn kinh t ni chung v ca th trng chng khon ni ring. Nh cc cng ty chng khon m cc c phiu v tri phiu lu thng bun bn tp np trn th trng chng khon, qua , mt lng vn khng l c a vo u t t vic tp hp nhng ngun vn l t trong cng chng. Cng ty chng khon c ba chc nng ch yu trn th trng ti chnh: To ra c ch huy ng vn bng cch ni nhng ngi c tin (nh u t) vi nhng ngi mun huy ng vn (ngi pht hnh chng khon, v d nh cc cng ty c phn, chnh ph...). Cung cp mt c ch gi c cho gi tr ca cc khon u t Cung cp c ch chuyn ra tin mt cho cc nh u Khi thc hiu ( (' (th(' nng ma mnh, ('.l(' (loi' ty ( hng

khon tung l.l!t) tin Hu phm, v (t: trng ty nay hot ng vi t cch di l hay cng ty u thc trong qu trnh mua bn cc chng khon c nim yt v khng c nim yt, ng thi cung cp dch v t vn u t cho cc c nhn u t, cc cng ty c phn v c chnh ph na. 1. Vai tr huy ng vn Cc ngn hng, cc cng ty chng khon v cc qu u t u l cc trung gian ti chnh vi vai tr huy ng vn. Ni mt cch n gin, cc t chc ny c vai tr lm chic cu ni v ng thi l cc knh dn cho vn chy t mt hay mt s b phn no ca nn kinh t c d tha vn (vn nhn ri) n cc b phn khc ca nn kinh t ang thiu vn (cn huy ng vn). Cc cng ty chng khon thng m nhim vai tr ny qua cc hot ng bo lnh pht hnh v mi gii chng khon. 2. Vai tr cung cp mt c ch gi c Ngnh cng nghip chng khon ni chung, cng ty chng khon ni ring, thng qua cc s giao dch chng khon v th trng OTC, c chc nng cung cp mt c ch gi c nhm gip nh u t c c s nh gi ng thc t v chnh xc v gi tr khon u t ca mnh. Cc s giao dch chng khon nim yt gi c phiu ca cc cng ty tng ngy mt trn cc bo ti chnh. Ngoi ra, chng khon ca nhiu cng ty ln khng c nim yt s giao dch cng c th c cng b trn cc t bo ti chnh. Cng ty chng khon cn c mt chc nng quan trng l can thip trn th trng, gp phn iu tit gi chng khon. Theo quy nh ca cc nc, cng ty chng khon bt buc phi dnh ra mt t l nht nh giao dch ca mnh mua chng khon vo khi gi chng khon trn th trng ang gim v bn ra khi gi chng khon cao. 3. Vai tr cung cp mt c ch chuyn ra tin mt Cc nh u t lun mun c c kh nng chuyn tin mt thnh chng khon c gi v ngc li trong mt mi trng u t n nh. Cc cng.ty chng khon m nhn c chc nng chuyn i ny, gip cho nh u t phi chu t thit hi nht khi tin hnh u t. Chng hn, trong hu ht cc nghip v u t s giao dch chng khon v th trng OTC ngy nay, mt nh u t c th hng ngy chuyn i tin mt thnh chng khon v ngc li m khng phi chu thit hi ng k i vi gi tr khon u t ca mnh (t nht th cng khng chu thit hi do c ch giao dch chng khon gy nn). Ni cch khc, c th c mt s nhn t bn ngoi nh hng n gi tr u t, chng hn nh tin n v mt vn no trong nn kinh t, nhng gi tr khon u t ni chung khng gim i do c ch mua bn. 4. Thc hin t vn du t Cc cng ty chng khon vi y cc dch v khng ch thc hin mnh lnh ca khch hng, m cn tham gia vo nhiu dch v t vn khc nhau thng qua vic nghin cu th trng ri cung cp cc thng tin cho cc cng ty v cc c nhn u t. ' 5. To ra cc sn phm mi Trong my nm gn y, chng loi chng khon pht trin vi tc rt nhanh do mt s nguyn nhn, trong c yu t dung lng th trng v bin ng th trng ngy cng ln, nhn thc r rng hn ca khch hng i vi th trng ti chnh v s n lc trong tip th ca cc cng ty chng khon. Ngoi c phiu (thng v u i) v tri phiu c bit n, cc cng ty chng khon hin nay cn bn

ri phiu chnh ph trung ng v a phng), chng uyn, tri quyn, cc hp ng tng lai, hp ng la hn 'v cc sn phm lai to a dng khc ph hp vi hay i trn th trng v mi rng kinh t. II M HNH, T CHC CA CNG TY CHNG KHON 1 M hnh cng ty chng khon Hot ng ca cc cng ty chng khon rt a dng v phc tp, khc hn vi cc doanh nghip sn xut hay thng mi thng thng v cng ty chng khon l mt loi hnh nh ch ti chnh c bit nn vn xc nh m hnh t chc kinh doanh ca n cng c nhiu im khc nhau cc nc. M hnh t chc kinh doanh ca cng ty chng khon mi nc u c nhng c im ring ty theo c im ca h thng ti chnh v s cn nhc li hi ca nhng ngi lm cng tc qun l nh nc. Tuy nhin, c th khi qut thnh hai m hnh c bn hin nay l: 1 1. M hnh a nng kinh doanh chng khon v tin t Theo m hnh ny, cc ngn hng thng mi hot ng vi t cch l ch th kinh doanh chng khon, bo him v kinh doanh tin t. M hnh ny chia thnh hai loi: Loi a nng mt phn: Cc ngn hng mun kinh doanh chng khon, kinh doanh bo him phi lp cng ty c lp hot ng tch ri. Loi a nng hon ton: Cc ngn hang c kinh doanh chng khon, kinh doanh bo him bn cnh kinh doanh tin t. Uu im ca m hnh ny l ngn hng c th kt hp nhiu lnh vc kinh doanh, nh gim bt ri ro cho hot ng kinh doanh chung v c kh nng chu ng cc bin ng ca th trng chng khon. Mt khc, ngn hng s tn dng c th mnh chuyn mn v vn kinh doanh chng khon. Tuy vy, m hnh cng bc l mt s hn ch' nh khng pht trin c th trng c phiu v cc ngn hng c xu hng bo th v thch hot ng cho vay hn l bo lnh pht hnh c phiu, tri phiu. ng thi, cc ngn hng cng rt d gy lng on th trng, v cc bin ng trn th trng chng khon, nu c, s nh hng mnh ti hot ng kinh doanh tin t ca ngn hng do khng tch bch gia hai loi hnh kinh doanh ny. Do c nhng hn ch nh vy m trc khng hong 1933, M v nhiu nc khc p dng m hnh ny nhng sau chuyn sang m hnh ngn hng chuyn doanh. Duy ch c c vn duy tr cho ti ngy nay. 1 2. M hnh chuyn doanh chng khon Theo m hnh ny, hot ng chuyn doanh chng khon s do cc cng ty c lp, chuyn mn ho trong lnh vc chng khon m nhn; cc ngn hng khng c tham gia kinh doanh chng khon. u im ca m hnh ny l: + Hn ch ri ro cho h thng ngn hng. + To iu kin cho th trng chng khon pht trin. M hnh ny c p dng nhiu nc, ng ch l M, Nht Bn, Canaa, Hn Quc.. Tuy nhin, trong thi gian gn y, cc nc ny c xu hng xo b dn hang ro ngn cch gia hai loi hnh kinh doanh (tin t v chng khon) v ngy nay, cc cng ty chng khon ln m rng kinh doanh c trong lnh vc bo him v kinh doanh tin t. 2. T chc ca cng ty chng khon C 2 loi hnh t chc cng ty chng khon c bn l: cng ty hp danh, cng ty trch nhim hu hn v cng ty( pa.in.

2.1. Cng ty hp danh - L loi hnh kinh doanh t hai ch s hu tr ln. - Thnh vin tham gia vo qu trnh ra quyt nh qun l c gi l thnh vin hp danh. Cc thnh vin hp danh phi chu trch nhim v hn, tc l phi chu trch nhim vi nhng khon n ca cng ty hp danh bng ton b ti sn ca mnh. Ngc li, cc thnh vin k hng tham gia iu hnh cng ty c gi l thnh vin gp vn, h ch chu trch nhim vi nhng khon n ca cng ty gii hn trong s vn gp ca h. Thng thng kh nng huy ng vn ca cng ty hp danh b gii hn trong s vn m cc hi vin c th ng gp. 2.2. Cng ty trch nhim hu hn y l loi cng ty i hi trch nhim ca nhng thnh vin gii hn trong s vn m h gp. V th iu ny gy tm l nh nhng hn i vi ngi u t. Mt khc, v phng din huy ng vn, cng n gin v linh hot hn so vi cng ty hp danh. ng thi, vn tuyn i ng qun l cng nng ng hn, khng b b hp trong mt s i tc nh cng ty hp danh. V nhng l do , rt nhiu cng ty chng khon hin nay hot ng di hnh thc .cng ty trch nhim hu hn. ' 2.3. Cng ty c phn - Cng ty c phn l mt php nhn c lp, vi cc ch s hu l cc c ng. - i hi c ng c quyn bu hi ng qun tr. Hi ng ny s nh ra cc chnh sch ca cng ty v ch nh gim c cng cc chc v qun l khc iu hnh cng ty theo cc sch lc kinh doanh ra. - Giy chng nhn c phiu khng th hin mt mn n ca cng ty, m th hin quyn li ca ngi s hu n i vi ti sn ca cng ty. - Cng ty vn tn ti khi quyn s hu ca cng ty b thay i. Cc u im ca cng ty c phn: y l mt loi hnh cng ty tn ti lin tc khng ph thuc vo vic thay i c ng hoc c ng ngh hu hay qua i. \ Ri ro m ch s hu ca cng ty phi chu c hn ch mc nht nh. Nu cng ty thua l v ph sn, c dng ch b thit hi mc vn d u t vo cng ty. ~ Quyn s hu dc chuyn i d dng thng qua vic mua bn c phiu Ngoi ra, i vi cng ty chng khon, nu t chc theo hnh thc cng ty c phn v c nim yt ti s giao dch th coi nh h d c qung co min ph. Hnh thc t chc qun l, ch do bo co v cng b thng tin tt hn hai hnh thc trn. Do cc u im trn, ngy nay cc cng ty chng khon ch yu tn ti di hnh thc cng ty c phn thm ch nhiu nc (nh Hn Quc chng hn) cn quy dnh cng ty chng khon bt buc phi l cng ty c ~hn~ Cc cng ty chng khon cng l mt loi hnh cng ty nhng do hot ng nghip v ca n c bit khc vi cc cng ty sn xut hay thng mi ni chung nn v mt t chc ca chng cng c nhiu s khc bit. Cc cng ty chng khon cc nc hay trong cng mt nc vn c t chc rt khc nhau ty thuc vo tnh cht cng vic ca mt cng ty hay mc pht trin ca th trng. Tuy nhin, chung vn c cng mt s c trng c b8n nh sau: Chuyn mn ha v phn cp qun l Cc cng ty chng khon chuyn mn ho mc cao trong tng b phn, tng phng ban, tng n v knh doanh nh Do chuyn mn

ho cao dn n phn cp qun l v lm ny sinh vic c quyn t quyt. Mt s b phn trong t chc cng ty nhiu khi khng ph thuc ln nhau (v d b phn mi gii v b phn t vanh, hay b phn bo lnh pht hnh...). hn tlcon ngi ni chung, trong cng ty chng khon, quan h vi khch hng c tm quan trng s mt. Sn phm cng tru tng th nhn t con ngi cng quan trng. Khc vi cc cng ty sn xut, trong cng ty chng khon, vic thng tin ct nhc ln nhng a v cao hn l khng quan trng. Cc chc v qun l hay gim c trong cng ty cn c th nhn c t th lao hn so vi mt s nhn vin cp di. - nh hng ca th trng ti chnh Th trng ti thinh ni chung, th trng chng khon ni ring c nh hng ln ti chuyn mn, sn phm, dch v v kh nng thu li nhun ca cc cng ty chng khon. Th trng chng khon cng pht trin th cng c kh nng to thm cc cng c ti chnh v a dng ha dch v, qua c thm cc c hi thu li nhun. V nhng mc pht trin khc nhau ca th trng, c cu t chc ca cc cng ty chng khon cng khc nhau p ng nhng nhu cu ring. Cng ty chng khon mt s nc nh M, Nht Bn c c cu t chc rt phc tp, trong khi c cu t chc cng ty chng khon mt s nc mi c th trng chng khon nh ng u v Trung Quc n gin hn nhiu. C cu t ( hc ca cng ty chng khon C cu t chc ca cng ty chng khon ph thuc vo loi hnh nghip v chng khon m cng ty thc hin cng nh quy m hot ng kinh doanh chng khon ca n. Tuy nhin, chng u c c im chung l h thng cc phng ban chc nng c chia ra lm hai khi tng ng vi hai khi cng vic m cng ty chng khon m nhn: Khi 1 (front office): Do mt ph gim c trc tip ph trch, thc hin cc giao dch mua bn kinh doanh chng khon, ni chung l c lin h vi khch hng. Khi ny em li thu nhp cho cng ty bng cch p ng nhu cu ca khch hng v to ra cc sn phm ph hp vi cc nhu cu . Trong khi ny, ng vi mt nghip v chng khon c th, cng ty c th t chc mt phng thc hin. V vy cng ty thc hin bao nhiu nghip v s c th c tng y phng v nu cng ty chng khon ch thc hin mt nghip v, c th s ch c mt phng thuc khi ny. Ring phng thanh ton v lu gi chng khon th mi cng ty chng khon u phi c v c th khi I n trc tip lin h vi khch hng. Xem s sau: (S ) Tuy vy, tu quy m tng nghip v v mc ch trng vo cc nghip v khc nhau m cng ty c li th, cng ty chng khon c th kt hp mt s nghip v vo mt phng (v d phng nghin cu phn tch vi phng t vn hay bo lnh pht hnh); hoc c th chia nh cc phng ra thnh nhiu t do khu on phc tp (nh phng giao ch c th tch ra thnh t marketing v t thc hin lnh). Kh4 II (bch office) cng do mt ph gim c ph trch, thc hin cc cng vic ym tr cho khi I. Ni chung, bt k mt nghip v no ' khi I u cn s tr gip ca cc 'phng ban thuc khi II. Xem sau: ' (S ) (Cc phng c mi tn hn nt ch nhng phng khng th thiu trong mt cng ty chng khon. Cc phng c mi tn nt ri l cc phng ph tr, c th c hoc khng tu tng cng ty chng khon). Ngoi

s phn bit r rng hai khi nh vy, cng ty chng khon cn c th c thm mt s phng nh phng cp vn, phng tn dng... nu cng ty ny c thc hin cc nghip v mang tnh ngn hng. i vi nhng cng ty chng khon ln, cn c thm chi nhnh vn phng cc a phng, hoc cc nc khc nhau; hay c thm phng quan h quc thun tin cho quan h vi khch hng, mng li t chc mt cng ty chng khon thng gm vn phng trung tm v cc chi nhnh hoc vn phng i din ti cc a phng, khu vc cn 'thit. Cng c .th cng ty chng khon u thc cho mt ngn hng thng mi a phng hng dn v nhn cc lnh t hng mua bn chng khon ca khch hng. (S ) B. HOT NG CA CNG TY CHNG KHON I HOT NG NGHIP V 1 Nghip v mi gii chng khon 1 1- Khi nim, chc nng v nhng nt c trng ca hot ng mi gii a) Khi nim Mi gii chng khon l mt hot ng kinh doanh ( hng khon trong mt cng ty chng khon di din cho khch hng tin hnh giao dch thng qua c ch giao dch ti s giao dch chng khon hay th trng OTC m chnh khch hng phi chu trch nhim i vi hu qu kinh t ca vic giao dch . b Chc nng ca hot ng mi gii chng khon Cung cp dch v vi hai t cch: - Ni lin khch hng vi b phn nghin cu du t: cung cp cho khch hng cc bo co nghin cu v cc khuyn ngh du t. Ni lin nhng ngi bn v nhng ngi mua: em n cho khch hng tt c cc loi sn phm v dch v ti chnh. p ng nhng nhu cu tm l ca khch hang khi cn thit: tr thnh ngi bn, ngi chia s nhng lo u cng thng v a ra nhng li ng vin kp thi. Khc phc trng thi xc cm qu mc (in hnh l s hi v tham lam), gip khch hng c n hng quyt nh tnh to. xut thi im bn hng. c) Nhng nt c trng ca ngh mi gii chng khon Lao ng ct lc, th lao xng ng. Nhng phm cht cn c: kin nhn, gii phn tch tm l v ng x. N lc c nhn l quyt nh, ng thi khng th thiu s h tr ca cng ty trong vic cung cp thng tin v kt qu phn tch cng nh vic thc hin cc lnh ca khch hng. 1 2. Cc k nng ca ngi mi gii chng khon a. K nng truyn t thng tin Cc nh tm l hc cho bit c ti 93% ngha ca bt k mt s .truyn dt no dc. truyn i khng bng li m bng m iu trong ging ni ca chng ta, bng s nhn mnh nhng ngn t c s dng, bng tc ni, v bng c ch ca chng ta. iu c ngha l cha y mt phn mi ca nhng g chng ta truyn dt l kt qu ca s biu th ca bn thn cc ngn t. Nhn tng th, mi diu chng ta ni, -hay. Khng th ni dc, v cch chng ta ni, cng nh mi vic chng ta lm v khng lm c (trong c din mo, t th, ging ni, tc ni,.hi kh v nhng yu t khc.:.) kt p li truyn

t nhng thng. . tin quu trng v chng ta v thng dip ca chng ta. . . . . Cc chuyn gia cng cho thy rng 90.om s phn khng t pha khch hng u ny sinh t ba ngun: 1) S nhn thc ca khch hng rng ngi mi gii l ngi bn hng. 2) S bt lc ca ngi mi gii trong vic truyn t r rng, trn quan im ca khch hng. ~ Kh nng ca ngi mi gii trong vic thit lp ' mc ng cm su sc v s tin cy vi khch hng. Sau y l nhng k thut truyn dt thng tin khc phc nhng nguyn nhn : Thi quan tm: Phm cht, hay thi ca ngi mi gii i vi cng vic vi bn thn v vi khch hng c truyn t r rng ti hu nh tt c mi ngi m ngi \ mi gii giao dch. thnh cng trong vic bn hng, ngi mi gii phi t khch hng ln trn ht v doanh thu l th hai. y l im then cht ca bn hng t vn. V phm cht ny ca ngi mi 'gii cng th hin r rng ngay t ln u tin h tip xc vi mt khch hng. n tng u tin rt quan trng. Mt khi c thit lp, chng thng ng li trong chng ta khi tip tc mi quan h. Khi gp khch hng ln u tin, th mi vic bn lm, trang phc ca bn, v mi iu bn ni (hoc khng ni c) u truyn t nhng thng tin quan trng v thi , phm cht c nhn ca bn ti khch hng. n lt n, iu ny to nn mt thi trong h. Cch bn nhn, ni chuyn v hnh ng, tt c u gp phn lm nn cm nhn ca khch hng rng bn c phi l c vn ti chnh m h mong mun hay khng. C hi tip theo cng c n tng tch cc ban u s l khi bn bt u truyn t. Bn lm th no truyn t c thi quan tm ca mnh? 1) Tht s quan tm n ngi khc. 2) Mm ci. 3) Hy nh rung trong bt k ngn ng no th tnca mt ngi l m thanh ngt ngo nht v quan trng nht i vi ngi . 4) Hy l mt ngi lng nghe chm ch. iu khch l nhng ngi khc ni v h. 5) Hy ni v nhng mi quan tm ca nhng ngi khc. 6) Lm cho ngi khc cm thy h quan trng, v lm iu mt cch chn thnh. Trong khi nhiu ngi cm thy rng h c th rt hu hiu khi hin din, th nhiu trong s nhng cuc tip xc ban du ca bn vi t cch l mt nh mi gii s c tin hnh qua in thoi, ni nhng iu nh bn l ai, bn hy vng l g i vi khch hng, tt c phi c truyn t qua ging ni ca bn: V th lu n ging ni, v un nn, sa cha n trong chng mc c th, s gip to ra mt n tng tt cho nginghe, nht l tron~trng hp bn lin h vi khch hng qua inthoi. i khi cc khch hng tim nng hoc khch hang da ra nhng cu hi hay nhng mi quan tm v iu g ang c tho lun. gii quyt nhng vn nh th. c 4 bc ddng m ngi mi gii cn thc hin trf khi c gng p ng s quan tm ca h. Ch sau k/11 thc hin 4 bc ny bn mi c th tr li nhng cu hi ca khch hang v nu ph hp th tr v vi k hoch lm vic ca bn. Bn bc : c gi l CLAP (ch ci u ca cc t Clarlfv. Legitimate, Acknowledgement v probe) l: nc l: Lm sng t Trc khi th gii quyt s phn i ca mt khch hng, diu quan trng phi bit chc l bn ang x l ngun gc ch thc ca mi quan tm ca h. Khch hng c th s phn i bn

bi h cm thy khng thoi mi vi mt kha cnh no trong s trnh by ca bn m khng hon ton .bit chc l ti sao. Cng i khi nguyn nhn dch thu ca s khng thoi mi ca khch hng li khng phi l' nguyn nhn m h a ra ban u Bng vic lm sng t, bn se xc nhn rng bn hiu dung mi bn khon ca khch hng, ng thi cng lm cho mi thin cm ca h vi bncng su sc thm. Bc 2 v 3: Coi l chnh ng :v tha nhn Trc khi chng ta c th phn ng vi nhng chng i ca khch hng, th chng ta phi truyn t mt Cch thnh cng vi h rng chng ta hiu c nhng mi lo ngi ca h, rng h s n tho nu ci m c nhng mi quan tm (tc l chng ta khng b e do bi nhng cu hi hay nhng mi quan tm ca h). Nu bn khng truyn ti c rng bn xem s thc mc hoc lo ngi ca mt khch hng l chnh ng, th cng tng ng vi vic bn ni vi khch hng rng bn khng coi (hay khch hng) l quan trng lm. Tha nhn v coi l chnh ng khng c ngha l ng vi h, m ch c ngha l tn trng v hiu h. Nh mi gii khng ch phi hiu mi quan tm ca khch hng m cn phi chng minh c l mnh hiu iu Hy lun lun nh rng, vi t cch l mt ngi hnh ngh, bn s khng bao gi cn phi phng th, bi bn lun lun lm nhng vic tt nht c th cho nhng khch hng ca mnh. V th, nu mt khch hng phn i hoc tr nn lo lng, th khng phi l do s trnh by ca bn, m do h khng thy ht gi tr hoc khng iu c iu g m bn ni, hoc l bn khng hiu ht ton b tnh hung. Cng nn nh rng bn phi cho ai thy rng bn hiu, trc khi bn c th a ra mt s gii thch. Nu khng, h s khng tin bn. Thc hin CLAP s chng t l bn hiu. Bc 4. Thm d Sau khi truyn dt s hiu bit v chp nhn ca bn di vi mi quan tm ca khch' hng, bn phi thm d xc nh xem nhn nh ca bn c chnh xc hay khng. Bc ny thc hin c hai iu: - Chng t c s quan tm ca bn i vi khch hng: Nu bn pht hin ra l bn ang i chch hng, bn c th quay li v th li cho n khi nhn nh ca bn c s xc nhn ca khch hng. Ton b qu trnh CLAP l nhm dt ti im ny. N s ngn nga tnh trng chn nn gy ra do vic c gng gii quyt mt vn khng trng. a s khch hng s nh gi cao n lc ca bn hiu h v s sn lng th li. - Ni bng ngn ng ring ca h: Mt ngun gc quan trng to nn ngn ng ring ca tng ngi l t nhng gic quan tri hn m chng ta s dng x l thng tin. Mt s_ trong chng ta suy ngh bng cch nhn nhn nhng hnh nh c trong tm tr mnh, mt s khc li bng cch tho lun vi chng ta v mt khi nim nghe xem n ra sao, trong khi mt s khc na li cn phi xc nh xem mt ci g c cm thy nh th no. Ni .cch khc, con ngi ta c xu hng thin v s dng nhng ngn ng c nh hng vo mt gic quan no , v nu thng tin n vi h theo ng knh dn , th kh nng c tip nhn v chp nhn s tng ln rt nhiu. l iu m nh mi gii cn phi nm vng nu bn mong mun tr thnh mt ngi truyn t c hiu lc. Mc d khng m bo mt trm phn trm thnh cng, nhng iu lm tng ng k xc sut thng ip s c hiu v c chp nhn.

b. K nng tm kim khch hang c nhiu phng php tm kim khch hng. Tt c u c hiu lc trong mt khong thi gian no . Tt c u lin quan ti n lc v thc khng ngng tm kim khch hng v pha bn. Tt c u c nhng li th v nhng bt li. Di dy l su phng php tm kim khch hng thng dng nht. Mi phng php s c tho lun ngn gn trong phm vi chng ny. li Nhng u mi c gy dng t cng ty hoc cc ti khon chuyn nhng li 2) Nhng li gii thiu khch hang 3) Mng li kinh doanh 4) Cc chin dch vit th 5) Cc cuc hi tho 6) Gi in lm quen V c bn, quy trnh tm kim khch hng s dng cc bc sau: 1 Xem li bt k mt thng tin no v mt ngi m bn bit r (v a ch, ngh nghip, ni gii thiu ti, v.v.) v xc nhn cc nhu cu thc t hoc nhu cu c th c i vi cc sn phm v dch v ti chnh ca bn. 2. Chn li mo u ph hp m bn s s dng trong cuc gi in thoi u tin. Li mo u ny gii thiu v bn v cc dch v ca em trong khi to ra mt mi trng m khch hng s tr li cc cu hi ca bn. 3. X l bt c mt tr ngi no c th lm dng cuc ni chuyn. 4. t cc cu hi tm hiu s lc v to ra s quan tm ca khch hng v cc sn phm v cc dch v ca bn. 5. p ng bt c mt mi quan tm no; ng thi thc y mi quan h. 6. i bc tip theo, c th l: a) Cc cuc gi tip theo b Gii thiu khch hng n b phn (phng) ph hpc) B tr mt cuc gp g di Gi cc ti liu 7. Hon thnh cng vic giy t thch hp. 8. Ln tch cho cuc gi tip theo hay cuc hp tm hiu s b. 9. Gi ti khch hngfkhch hng tng lakhch hang c gii thiu ti tip theo. Rt cuc, y l bc quan trng nht. Kin inh l cha kho thnh cng Gi in thoi mt cch hiu qu: Nhng yu t cn thit cho tnh . hu hiu ca mt cuc gi in thoi l: ' Thc hin li m u c hiu qu p li phn ng t ng th hin s do d hay nghi ng ca cc khch hng tim nng. ("Khng c tin", "Qu cao".v.v.). G dng nhng ng iu thch hp trong ging ni. Cm xc ca bn dc phn nh trong ging ni ca bn. Cch n gin nht m bo m sc d chu trong ging ni l mm ci trong kh ni chuyn. c gng t c s ph hp. Ging ni ca hn phi phn nh c s tin tng, nhit tnh v quan tm. Rn, bun chn v gin d u d dng b pht hin-v s lp tc gy mt lng tin hoc s bc b i vi nhng tng ca bn. Nu bn cm thy cng thng, .hy ngh ngi v ly li trng thi tinh ' thn d chu hn. Cc phng php c hiu lc bao gm c hay nghe chuyn ci, th gin 60 giy, v t hnh dung s thnh t, ngi v ng "mt cch hnh in' v "mt cch t .tin lm mt nhim v khc, dc ti liu qung co,v.v... . iu chnh tc ll~ ca bn. C cng ni vi. -t(' ni ging nh ca

khch hoc tim nng ca bn gip duy tr s ho hp. Trnh ni nhanh .hn hay chm hn v nhng khc bit ny to ra nhng ro chn khng thc v khng cn thit. Ni r rng. Hy to ra mt.hnh.tng.trong t8m in h tr cho mc - ch tr . gip . tm ~m khch hang tng lai ca hn qun l hiu qu hn ng tin ca h. p ng nhng quan tm ca khch hng bng CLAP. Cho php cc khch hng tng lai bit rng bn coi trng .u vo ca h v mun _ m ho rng nhng quan tm ca h dc p ng. X l li t chi: ' V l tr, chng ta bit rng c 9 trong s 10 (+l-) khch hng tim nng s c mt cu tr li t ng mang tnh phng th l "khng". Ngoi ra, tm l coi vic b t chi l iu khng khip cn c l do l b quy nh trc. Nu c nhiu ngi ni vi bn v mt ci g ti t, kinh khng, hay kh khn, th rt c kh nng l u c bn b quy nh xem xt nhng s kin/nhim v vi mt s tham chiu tm l tiu cc. Sau , khi c du hiu kh khn t nht, th s phn ng c quy nh trc ny lm thay i nhn thc ca chng ta v t mu ln suy ngh ca chng ta. Chnh thi bn hng t vn lm gim ng k ni lo s i vi s t chi, bi v bn gi lm mt iu tt cho ngi khch hng tim nng ny. Cc phng php truyn thng ca vic tm kim khch hng ngm nh s i du, tnh hung thng-thua, vi vic ngi khch hng tim nng ny ang nm vn then cht. Vi thi ng n, d bn c c vic hay b t chi i vi mt khch hng, cng khng c g khc bit nhiu, u tt c N tr thnh mt tnh hung thng-thng, vi thi nhn nhn ca bn l vn then cht. c K nng khai thc thng tin Mt trong nhng nguyn tc trong hnh ngh mi gii l phi hiu khch hng. Hiu khch hng l: - Nm c cc nhu cu ti chnh, cc ngun lc, v c mc chp nhn ri ro ca khch hng. - Hiu cch ngh v ra quyt nh u- t ca khch hng, cng nh nhng tnh cm bn trong c th nh hng ti phn ng ca 'h i vi mi quan h gip khin bn c th p ng c cc nhu cu ca h. K thut thu thp thng tin di dy khng ch em li cho ngi mi gii tt c cc thng tin m bn mun c t khch hng, m cn gip cho vic lm tng khi lng ti sn c qun l, lm tng s trung thnh ca khch hng, v mt s gii php trc khi bn hng, trc khi bn thc hin cuc gi in' bn hng u 'tin. ~ ' qu trnh thu thp thng tin c hiu qu, bn nn t c cc mc tiu sau: Khai' thc cho c nhng mc tiu ti chnh ca khch hng tim nnglkhch hng v cc thng s cho tng mc tiu. Thit lp s ng cm v to ra hnh nh v mt nh mi gii nh ngh trong tm t khch hng tim nnglkhch hng. Tm ra ngn ng ring ca khch hng tim nnglkhch hng (ring c ngha l mt s t ng ring c cho h, cng nh vic nh hng gic quan trong. Cch ni ca h - th gic, thnh gic hay cm gic), cc thng tin tm l, cc tiu thc mua v cc chin lc ng lc. Xy dng mt cam kt t c cc mc tiu ti chnh ca khch hng tim nng/khch hng vi bn. Tng t l phn trm ti sn ca khch hng di s qun l ca bn cho vic u t. . Thi im tm hiu: Qu trnh tm hiu thc s bt u trong "cuc gi lm quen" vi cc cu hi bn a ra thm nh khch hng tim nng. N c tip tc thng qua cc cuc gi sau v cuc gp trc tip du tin ca bn. Khi c tin hnh mt cch thch hp, vic tm hiu s tr thnh mt thi quen, c tip tc trong sut qu trnh quan h ca bn vi khch hng. Thu thp thng tin trong cc_ cuc gi tip theo: i khi s c mt vi cuc gi tip thu gia

ln lin h ban du vi khch hng tim nng vi l8n gp g trc tip u tin. Nhng ln lin h nh th l c hi tuyt vi tng lng thng tin m ngi mi gii c v nhu cu/mc tiu ti chnh tng th ca khch hng cng nh loi tnh cch ca h, cc tiu thc mua hng v cc chin lc ra quyt nh. Do vy, tm hiu trong cc cuc gi tip theo phi hon thnh 3 iu sau: li Phi khai thc c thm. thng tin lin quan ti s thch, nhu cu v' s ' am hiu ca khch hng cng nh cch thc suy ngh v ra quyt nh ca h. 2) Phi tip tc thm nh khch hng tim nng.3) Phi gip cho vic dn dt khch hng tim nng i n kt lun rng anh ta cn gp ring bn tho lun v tnh hung ca anh ta mt cch y hn. Khi ngi mi gii thu 'thp c thng tin mi chng t cn c cuc gi v nhu cu gp g trc tip, hy sp t cuc gp g . Nu bn c th a ra c mt li ch tho ng ca vic gp g vi bn th hu ht khch hng tim nng s n gp bn. Tt nhin bn vn c th pht trin c nhng khch hng m bn s khng bao gi gp, do khong cch hoc do cc vn khc. Trong nhng trng hp , ton b mi quan h ca bn s c dn xp qua in thoi, v bn s cn tm hiu h hon ton qua in thoi hn l gp trc tip. Tuy nhin, bt c lc no c th, hy thu xp gp g trc tip. Quy trnh tm hiu: Ging nh vic tm kim khch hng tim nng v vic bn hng, tm hiu khch hng c hiu qu, ngi mi gii cn tun theo mt lo cc bc xc nh. Cc bc ny l: Bc l: Thit lp s ng cm vi khch hng v to cho khch hng s thoi mi. Bc 2: Pht hin cc nhu cu/mc tiu/cc vn ca khch hng. ung 3 Xp th t u tin cc nhu culmc ch ca hch hng. Bc 4: Xc nh cc thng s cho tng nhu culmc tiu l: Mt bao nhiu thi gian t c mc tiu. Cn bao nhiu tin t c mc tiu. Cc bc no c thc hin. Mun dnh bao nhiu tin cho vic gii quyt vn nylt c mc ch ny vo thi gian no? Xc nh mc chp nhn ri ro. Bc 5. Tm hiu nhng khon u t, ti sn, thu nhp hay cc khon n khc. Bc 6- Xin php c r sot tng mc tiu v cc thng s ca mi mc tiu. Bc 7. Thit lp mt cuc hn gi li hay gp li a ra/bn bc cc gii php c th. Ngh thut t cu hi: 1 Nu c mt ng lc thch hp, th ai cng s tr li bt c cu hi no. Trc khi bn c' th lm bt c iu g cho anh ta, bn cn bit c tnh trng hin thi ca anh ta v anh ta mun i ti u. Do vy, bn phi bt u bng vic hi v thc cht mc tiu ca anh ta (tc l nhu cu hay mc ch ti chnh) v theo sau l xc nh cc thng s ca cc mc tiu . 2. Khi bn xc nh dc cc mc tiu ca 'khch hng, iu quan trng l phi hi cc cu hi c lin quan r rng ti mi mc tiu. Hy cho cc cu hi ca bn tp trung vo tng mc tiu mt. Lu . Hy lun lun ghi chp trong sut cuc phng vn tm hiu. Tuy nhin, trc khi ghi chp, hy gii thch ti sao bn li lm nh vy v hi xin php khch hng.

- Tm hiu khch hng l trng tm ca qu trnh bn hng t vn. Vo lc bn hon thnh qu trnh tm hiu s b ny, bn phi bit tt c nhng iu bn cn pht trin mt cch ng n v a ra mt gii php thch hp v hiu qu i vi cc vn ca h. Tm hiu khch hng c kt qu c th lm tng mt cch d dng khng ch khi lng ti sn di s qun l ca bn m cn pht trin mc trung thnh khch hng s tn ti ng chc trong nhng thi k tt cng nh xu. Tm hiu su v cc thng tin ti chnh. Tm hiu v ng lc thc y mua hng. c K nng bn hang Phn chun m So snh bn hng bng in thoi v bn hng trc tip: - Tnh hiu qu Tnh thun tin Tnh ring t ~ Nhng yu cu c bit B quyt thu ht c khch hng n vi bn: - Chng t c tnh cht nh ngh" C kh nng so snh v i chiu sn nhmldch v ca bn vi sn phmldch v ca i th cnh tranh. Chun b mt cuc thuyt trnh bn hng c kt qu: Suy ngh v nhng ngn t tt nht cn c s dng thuyt phc khch hang - Tp thuyt trnh trc Quy trnh bn hng c bn M u: Trong bc ny, bn chun b cho . bui thuyt trnh bng cch xem xt li nhu cu ca khch hng ca bn v kim tra li s hiu bit ca bn v tnh hung cng nh mong mun ca khch hng gii quyt nhu cu, vn v s mong mun .. Qu trnh m u c 3 bc ring bit: M u bng cch cp ti li ch Xem xt li cc thng s a ra mt tng quan v cc c im ca sn phm c la chn Bc m u cn t c mt su cu: Nhc khch hng nh ra bn l ai. a ra l do hp l cho cuc gi to s quan tm ca khch hng anh ta tip tc cuc gi. - Thm d xc nh xem khch hng ca bn sn sng gii quyt mc tiu ca cuc gi vo lc ny cha. Phn chnh ca thuyt trnh: Phn ny, bn a ra gii php cho vn ca khch hng v gii thch nhng c im, nhng u im v nhng li ch thch hp ca sn phm hay dch v. Trc khi bc vo thuyt trnh, bn cn nhn thc c mt s vn c th thc hin thuyt trnh thnh cng. Ngi mua thc s am hiu so vi ngi mua thiu am hiu Ngi mua cn bit chi tit v ngi mua cn bin khi qut ~ Thuyt trnh ngn gn v n gin (KISS) ~ Phng php 3 cp Cc d liu h tr Nhng d liu sau y nn da cho khch hng: 1 Tn sn phmldch v. 2. Mc an ton tng i ca sn phmldch v. t c s cam kt/nhn lnh t hng/kt thc giao dch: Vi t cch l mt ngi hnh ngh bn hng . ti chnh, l do tn ti duy nht ca bn l gip khch hang gii quyt mt vn hay p ng mt nhu cu. Tuy nhin, bn ch thc hin c mc ch ca bn khi bn hon tt qu trnh ny bng vic bn sn phm hoc dch v theo nhu cu khch hng. t c s cam kt ca khch hng i vi mt gii php cn phi l s kt thc hp l gch ca tt c nhng g din ra trc . Khi s dng phng php bn hng t vn th hu nh khng cn thit phi p buc khch hng (nh c thc hin trong tip cn bn hang truyn thng). Thay vo bn nn hng khch hng ti quyt nh thch hp. Trc khi ngh n t hng, iu quan trng l phi nu tm tt mi lin h gia cc c tnh v li ch ca sn phm m khch hng tm kim, tc l nhng ng c mua hng ca h v cc thng s u t. iu a ra mt li nhc nh cui cng vi khch hng l ti sao anh ta mua sn phm ny v chun b

 anh ta bc sang giai on cam ktlkt thc giao dch. Thuyt minh quy m n t hng: Lnh t hang phi gn vi mc tiu ti chnh cng nh cc thng s i km ca tng khch hng, khng phi c yu cu n t hng cng ln cng ti. Cch .kt thc tt nht: Cch kt thc giao dch tt nht l cch mang tnh t vn cao v theo ng quy trnh phc tho trc y. Bng cch nhc nh khch hng v nhu cu ca h, thong s cho gii php ca nhu cu , v sau chng minh l gii php do bn a ra p ng nhu cu ca h nh th no, bn c th to ra c sc thuyt phc phi thng. Bn khng phi ph thuc vo "nhng k thut n thun" hoc c gng to ra "sc p" i vi khch hng. Cc k thut kt thc giao dch tt nht cng lien quan dn nhiu gic quan. Hy nh li cch mi ngi x l thng tin bng cc phng thc nhn nghe hoc cm gic ca mnh. Cng phi nh li rng trong'buc chun b, chng ti gi rng bn hy son tho li thuyt trnh sao cho. n huy ng c tt c mi gic quan. L gch ny cng thch hp trong vic gip bn t c s cam kt ca khch hng vi gii php ca bn cho nhu cu ca h. Cc th loi v phng php thuyt trnh: Nhn: nhng phng tin t gip th gic nh biu , tranh nh v nhng cng c 'minh ho khc gip cho ngi ta hnh dung ra nhng li th ca sn phm v dch v i vi h. i khi ch bng nhng con 's bn ghi ra ngn gn hay tt hn na l khch hng phi vit ra, s cng c thm nhng lun im ca bn bng bng hnh nh' trc quan. Bn gia tng s nh hng bi thuyt trnh ca bn khi thu ht c nhiu gi8c quan. Nghe: nhng t ng bn chn la phi c tr gip bi ng iu v mc hng phn ca bn. Hy chun b c nhng iu bn mun ni ln cch thc ni iu y Cm: bt c khi nao c th, hy c gng truyn t cm gic tch cc v mt loi sn phm hay dch v m bn ang khuyn ngh. iu ny t c mt phn nh vo vic nhn mnh nhng li ch m khch hng s nhn c v cm gic v s thnh t nhm tin ti gii php cho mt nhu cu ti chnh. Hu mi: Sau khi thng v c thc hin, nhng g bn phi lm cng quan trng nh l chnh qu trnh bn hng, thm ch cn hn th, v qua , bn s cng c c mi quan h lu di vi khch hng. Chnh l sau ln bn hng u tin, bn s c c hi p ng cc nhu cu khc ca khch hng trong qu trnh c gi nh l thm nhp li ch. Vic tip tc dch' v hu mi s m bo cho bn nhn c nhng khch hng c gii thiu n m s thc y hn na vic kinh doanh ca bn. Cng chnh qu trnh hu mi khin cho bn phi phn tch hot ng ca mnh v nng cao cc k nng nh ngh ca bn trong qu trnh hu mi. Xc nhn lnh mua: c li mt ln na bn hp ng bo m l bn cng vi khch hng nm vng nhng iu khon trong , sau hy ni vi khch hng rng bn s gi in li v vic xc nhn thng v. Kim tra lnh mua; c li cho khch hng ca bn tt c nhng g bn ghi trn phiu lnh. Nhng thay i trong phong cch sng hoc trong nhng hon cnh c nhn c th i hi nhng iu chnh trong danh mc u t ca h hoc c th to ra nhng c hi cho nhng sn phm b sung hoc nhng li gii thiu khch hng mi. Nhng tnh hung thng gp yu cu nhiu iu chnh li v ti chnh bao gm: sinh con Li d V/chng cht Thay i vic lm Tha klthng

Mt vic lm Kin tng Kt hn au m V hu Nu bn khng lin h vi khch hng, th bn s khng bao gi bit c nhng iu ny. Hi xin li gii thiu khch hng mi: Cch tt nht c c li gii thiu khch hng l hy hi xin chng. Cch khc l gi bu thip hoc th. Hy lun nh km theo mt s danh thip ca bn cho ngi ta phn pht. iu khng hiu qu bng cch hi trc tip, nhng n khin cho khch hng bit rng bn nh gi cao cng vic ca anh ta. Thng vic gi li vit tay nh "Ti ch mun ngi bit rng ti nh gi cao cng vic ca ngi v mong mun c tip tc lm vic vi ngi trong tng lai" s cn nhiu thi gian. Mng li hiu qu Hy ti a ho mng li hot ng ca bn, bng cch mi mt s khch hng v nhng ngi t vn hay bn b ca h ti d cuc hi tho ring v cc iu kin dang thay i ca ngnh dch v ti chnh hay 'ca nn kinh t chng hn. Cc thng tin trong cuc hi tho c l s gip h trong cng vic. Dch v sau bn hng, thm nhp ti khon (bn thm sn phm cho cng mt khch hng) v dch v khng phi l nhng vic ch lm mt ln. Tt c u dc cung cp hn tc v cn dc a vo lch hot ng hng tun, hng ngy ca bn. C nhiu cch to ra vic gp g sau bn hng i vi khch hng. Ba cng c sn c i vi bn l in thoi, th v my fax. Nh rng lun gi thng bo ti khch hng ca bn v gi tn bn trc khch hng. i th ca bn cng s lm nh vy. Khi bn gip khch hng ca mnh t c cc mc tiu ca h th h cng s gip bn t c mc tiu ca bn. Hnh ng sa cha sai lm, sai st: Hnh ng sa cha tt nht l ngay t u phi trnh c Ra trc trc. Nhng sai lm s xy ra. Mt s vn khng trnh c i khi cng xy ra v cng ty mi gii ca bn s phi c chnh sch gii quyt chng. Nhng chnh sch ny c th bao gm: Gim gi hoc tr li tin Hu b vic mua bn Gim gi trong ln mua ti Xin li Vi bt c chnh sch no, hy thng bo cho khch hng v ch cho h thy bn mun trnh n trong tng lai nh th no. Li lm khi xy ra mt hoc hai ln c th tha th c nhng ng n tr thnh thi d. Nhng tr ngi v thch thc Khuyn khch khch hng t cu hi hoc nu ln cc khc mc: Bc ny l mt phn quan trng trong bn hng t vn bi v n gip m bo rng cc khuyn ngh ca ngi mi gii l gii php ng n ca vn . Nu ngi mi gii khng th cp c (hay tnh ti) n cc khc mc c th, khch hng c th cm thy mt cch thc hoc khng thc l h b thc p, v h s quay lng li vi doanh v ny - ngay c khi gii php m bn a ra chnh l ci h cn. Trong mt s phng php truyn thng, nhng ngi bn hng ti chnh thc s c gng n trnh hoc b qua nhng vn ny. Kt qu l sau khch hng thng cm thy rng cc sn phm b n vo tay h v phi chu ng s hi tic ca ngi mua. Dng nh nhng cu hi khng c gii p ca h b nung nu cho n khi chng tr thnh khng th chu ng ni. Nu nh khch hng ca bn khng t ra cc cu hi, a ra nhng bnh lun, nhng mi quan tm, hay s phn i, th nhng mong i khng ni ra v c tim nng l phi thc t c th vn tn ti. Khi , cho d sn phm p ng c tt c cc chi tit k

thut nhng n vn c th khng l g c trong con mt ca khch hng, do nhng k vng phi thc t ny. Chng di ' Phn i - Tr hon: Chng i xy ra khi ai cm thy b buc phi lm mt iu g m h tin rng n khng phi l li ch tt nht ca h, khi nhng yu cu ca h khng c p ng hay khi ai c p h lm iu tri vi mun. l nhng phn ng hp l v bnh thng trong cc tnh hung nu trn. S thm nh v tm hiu tho ng i vi khch hng cng c th gip trnh c s chng i bng cch thit lp r rng nhng thng s v gii php mong mun cho mt nhu cu xc nh ca khch hng. Bng cch tr li cu hi sau y trc khi thc s a ra mt gii php, ngi mi gii c th d dng trnh c rt nhiu s chng i: Khch hng tim nng hay khch hng c tht s cam kt t n gii php cho nhu cu ca anh ta vo lc ny khng? Anh ta thc s mun gii php khng? Lu : khch hng c th mun nhng khng nhn ra rng mnh c th c c gii php . Ti thi im ny, liu khch hng c ngun lc theo ui n cng cam kt ca mnh m khng lm nh hng n cc mc tiu quan trng khc hay khng? Vic khng gii p c nhng cu hi ny trc khi a ra gii php dn n rt nhiu "s chng i" gy chn nn v khng cn thit cho rt nhiu ngi. Nhng kin phn i l mt hnh thc ca s cn tr th hin bng li ni v c xem l nhng c hi tm ra nhng yu cu, khc mc, vn b sung ca khch hng. Phn i xy ra v mt lot nhng l do. Bit c nhng l do ca phn i, bn c th c nhng thng tin cn thit gip cho khch hng ca bn tho mn cc yu cu ca h. Nu c s ca s phn i khng c lm r, mt ngi bn hng ti chnh c th cho bn cho khch hng nhng th khng ph hp, khng tho mn y nhng nhu cu ca h, hoc khch hng khng hiu ci c em ra cho bn c th p ng c cc yu cu v mc tiu ca h nh th no. Nhng phim i in hnh bao gm: "Gi qu cao" "N s khng lm c iu ti cn" "By gi cha phi l lc lm iu ". S phn i thng ch ra nhng tiu ch quan trng ca mt khch hng v a ra mt du hiu rt hu ch l phi lm g t c cam kt ca khch hng. V thc cht, s phn i thng cho bn bit bn phi lm g thuyt phc khch hng. Do thay v chng li kin phn i hy n nhn chng. Lng trnh ch l nhng cch t hon vic a ra quyt nh mua. Mi kiu lng trnh "c a ra" c th thc t cha ng mt hoc nhiu kiu lng trnh ngm khc. V d, " ti suy ngh thm" l cch lch s ni "N qu t" hay "Ti khng tin". Mt s s lng trnh hon ton c cn c, tuy nhin, cng c s tht l nhiu tri t s nhng li lng trnh ny ch l nhng phn ng t ng nhm tr hon mt quyt nh mua. Bng cch t nhng cu hi nht nh, bn s c th tm ra s lng trnh thuc loi no. Nu l mt iu kin gii hn hoc cn thit, ch khng phi l mt s tr hon, th bn nn cho khch hng c hi lm nhng iu h phi lm; nu khng, bn c th to cho khch hng cm gic khng va . Tuy nhin, nu s lng trnh ca khch hng ch l phn ng t ng nhm tr hon quyt nh mua, th bn nn s dng mt quy trnh khc. Nhng nh hnh ngh chuyn nghip thc th lun mang n cho khch hng cm gic tch cc. Ni cch khc, khng bao gi "ng ca" i vi mt khch hng c th s mua sau . Hy x s tt vi khch hng h quay tr li vi bn ch khng b i v ni vi tt c bn b v nhng diu khng hi lng ca h. 2. Nghip v t doanh chng khon 2.1. Mc ch ca hot ng t doanh

a. Khi nim hot ng t doanh T doanh l vic cng ty chng khon t tin hnh cc giao dch mua bn cc chng khon cho chnh mnh. Hot ng t doanh ca cng ty chng khon c th c thc hin trn cc th trng giao dch tp trung (trung tm giao dch chng khon, s giao dch chng khon), hoc trn th trng OTC, .v.v.. Trn th trng giao dch tp trung, lnh giao dch ca cc cng ty chng khon c a vo h thng v thc hin tng t nh lnh giao dch ca cc khch hng. Trn th trng OTC, cc hot ng ny c th c thc hin trc tip gia cng ty vi cc i tc hoc thng qua mt h thng mng thng tin. Ti mt s nc, hot ng t doanh ca cc cng ty chng khon cn c thc hin thng qua hot ng to lp th trng (V d nh M). Trong hot ng ny, cng ty chng khon ng vai nh to lp th trng, nm gi mt s lng nht nh ca mt s loi chng khon v thc hin mua bn vi cc khch hng nhm hng ph giao dch v chnh lch gi. b. Mc ch ca hot ng t doanh Mc ch ca hot ng t doanh ca cc cng ty chng khon nhm thu li cho chnh mnh. Tuy nhin, m bo s n nh v tnh minh bch ca th trng, pht lut cc nc u yu cu cc cng ty chng khon khi thc hin nghip v t doanh phi p ng mt s yu cu nht nh sau: iu kin thc hin hot ng t doanh: vn v con ngi Vn v con ngi l hai iu kin c bn thc hin cc hot ng nghip v trong kinh doanh chng khon. thc hin hot ng t doanh, cc cng ty chng khon phi c mt s vn nht nh theo quy nh ca php lut. Vic quy nh mc vn trn nhm mc ch m bo rng cc cng ty chng khon thc s c vn v dng vn ca h kinh doanh. Tng t nh vy, con ngi cng l yu t quyt nh n s thnh cng ca hot ng t doanh. Kinh doanh chng khon l mt lnh vc c th c s chi phi rt ln ca nhn t con ngi v thng tin. Nhn vin thc hin nghip v t doanh ca cng ty phi c mt trnh chuyn mn nht nh, c kh nng t quyt cao v c bit l tnh nhy cm trong cng vic. Ti mt s nc (nh Thi Lan, M), nhn vin t doanh ca cng ty chng khon phi p ng c mt s tiu chun nht nh nh kinh nhim lm vic lu nm trong ngnh, phi c bng thc s tr ln v phi c mt s chng ch chuyn mn nht nh. 2.2. Nhng yu cu i vi cng ty chng khon trong hot ng t doanh a. Tch bit qun l Cc cng ty chng khon phi c s tch bit gia nghip v t doanh v nghip v mi gii m bo tnh minh bch, r rng trong hot ng. S tch bch ny bao gm c yu t con ngi v cc quy trnh nghip v. Cc cng ty chng khon phi c i ng nhn vin ring bit thc hin nghip v t doanh. Cc nhn vin ny phi hon ton tch bit vi b phn mi gii. Ti mt s nc (nh Thi Lan), cc cng ' ty chng khon thc hin hot ng t doanh cn phi tun th nguyn tc phn chia ranh gii mt cch r rng (Chinese wall). Cc nhn vin ca b phn ny khng c php trao i hay sang khu vc lm vic ca b phn khc. Bn cnh , cc cng ty chng khon cn phi m bo s tch bch v ti sn ca khch hng vi cc ti sn ca chnh cng ty. b. u tin khch hang Php lut ca hu ht cc nc u yu cu cng ty chng khon phi tun th nguyn tc u tin cho khch hng khi thc hin nghip v t doanh. iu c ngha l lnh giao dch ca khch hng phi c x l trc lnh t doanh ca cng ty. Nguyn tc ny m bo s cng bng cho cc khch hng trong qu trnh giao dch chng khon. Do c tnh c th v kh nng tip cn thng

tin v ch ng trn th trng nn cc cng ty chng khon c th s d on trc c din bin ca th trng v s mua hoc bn tranh ca khch hng nu khng c nguyn tc trn. c Bnh n th trng Do tnh c th ca th trng chng khon, c bit l cc th trng chng khon mi ni, bao gm ch yu l cc nh u t c nhn, nh l th tnh chuyn nghip trong hot ng u t khng cao. iu ny rt d dn n nhng bin ng bt thng trn th trng. V vy, cc nh u t ln, chuyn nghip rt cn thit lm tn hiu hng dn cho ton b th trng. Bn cnh hot ng ca cc qu u t chng khon, cc cng ty chng khon vi kh nng chuyn mn v ngun vn ln ca mnh c th thng qua hot ng t doanh gp.phn rt ln trong vic iu tit cung cu, bnh n gi c ca cc loi chng khon trn th trng. Thng thng, chc nng bnh n gi c khng phi l mt quy nh bt buc trong h thng php lut ca cc nc, tuy nhin y thng l nguyn tc ngh nghip do cc hip hi chng khon t ra trn th trng v cc cng ty chng khon phi tun th theo trong qu trnh hot ng. Bn cnh , cc cng ty chng khon cn phi tun th mt s quy nh khc nh cc gii hn v u t, lnh vc u t .v v Mc ch ca cc quy nh ny l nhm m bo mt an ton nht nh cho cc cng ty chng khon trong qu trnh hot ng, trnh nhng s v gy thit hi chung cho c th trng. Quy trnh nghip v trong hot ng t doanh: Cng nh cc hot ng nghip v khc, hot ng t doanh khng c mt quy trnh chun hay bt buc no. Cc cng ty chng khon, tu vo c cu t chc ca mnh s c cc quy trnh nghip v ring, ph hp. Tuy nhin, trn gic chung nht, quy trnh hot ng t doanh c th c chia thnh mt s giai on sau: Giai on 1: Xy ng chin lc u t Trong giai on ny, cng ty chng khon phi xc nh c chin lc trong hot ng t doanh ca mnh. c th l chin lc u t ch ng, th ng hoc u t vo mt s ngnh ngh, lnh vc c th no . Giai on 2: Khai thc, tm kim cc c hi u t Sau khi xy dng c chin lc u t ca cng ty, b phn t doanh s trin khai tm kim cc ngun hang ho, c hi u t trn th trng theo mc tiu a. Giai on 3: Phn tch, nh gi cht lng c hi u t Trong giai on ny, b phn t doanh c th kt hp vi b phn phn tch trong cng ty tin hnh thm nh, nh gi cht lng ca cc khon u t. Kt qu ca giai on ny s l nhng kt lun c th v vic cng ty c nn u t hay khng v u t vi s lng, gi c bao nhiu l hp l. Giai on 4: Thc hin u t Sau khi nh gi, phn tch cc c hi u t, b phn t doanh s trin khai thc hin cc hot ng giao dch mua, bn chng khon. C ch giao dch s tun theo cc quy nh ca php lut v cc chun mc chung trong ngnh. Giai on 5: Qun l u t v thu hi vn Trong giai on ny, b phn t doanh c trch nhim thao di cc khon u t, nh gi tnh hnh v thc hin nhng hon i cn thit, hp l. Sau khi thu hi vn, b phn t doanh s tng kt, nh gi li tnh hnh thc hin v li tip tc chu k mi. 3. Nghip v bo lnh pht hnh chng khon

3.1. Ti liu. bo lnh pht hnh chng khon Ti liu c bn quy nh quyn v ngha v ca cc bn tham gia t pht hnh chng khon ra cng chng bao gm: - Hp ng gia cc t chc bo lnh - Hp ng bo lnh pht hnh (cam kt bo lnh pht hnh). Hp ng vi cc i l c la chn. Cc hp ng ny quy nh cc iu khon nhm m bo h s ng k pht hnh v bn co bch cha ng cc thng tin y v Linh hnh ti chnh v kinh doanh ca t chc pht hnh v bo v cc t chc bo lnh trong mt s trng hp c th nu h khng p ng c cc ngha v bo lnh. iu quan trng nht trong cc ti liu ny l vic quy nh phm vi cho bn cng nh quy nh v cc quyn v trch nhim ca t chc bo lnh v i l tham gia qu trnh cho bn. a. Hp ng gia cc t chc bo lnh Mi t chc bo lnh tham gia t cho bn ra cng chng phi l mt bn trong hp ng gia cc t chc bo lnh .(Agreement A mong Underwriters - Vit tt l AAU), y l hp ng quy nh cc quyn v ngha v gia cc t chc bo lnh. AAU quy nh t chc bo lnh chnh thay mt t hp bo lnh trong vic phn phi chng khon. AAU cho php t chc bo lnh chnh la chn hnh thc bo lnh v tho thun cc iu khon trong hp ng bo lnh v thay mt cc t chc bo lnh thc hin hp ng. T chc bo lnh chnh c quyn tho thun gi chit khu m cc t chc bo lnh s mua ca t chc pht hnh, hoa hng cho t chc bo lnh v i l trong vic bn chng khon, gi cho bn ra cng chng (POP) v tt c cc iu khon khc lin quan gia t chc pht hnh v t chc bo lnh. T chc bo lnh chnh c quyn t b bt k iu kin no trong hp ng bo lnh pht hnh nu khng c p ng vo thi im kt thc. AAU cng cho php t chc bo lnh chnh thc hin cc hot ng cn thit khc trong qu trnh phn phi chng khon, chng hn nh vic phn phi b sung hay p dng cc bin php duy tr hay hot ng n nh v li ch ca t hp, vay mn cho t hp cc vn tng t khc. T chc bo lnh chnh cng c quyn thay i gi POP hoc thay i tr gi hoa hng chit khu sau khi h s ng k pht hnh c hiu lc. AAU quy nh t chc bo lnh chnh phn chia chng khon gia cc t chc bo lnh, xc nh tr gi chng khon dnh ring phn phi cho i l c la chn v bn trc tip cho cc nh u t c t chc. T chc bo lnh chnh c th bn li chng khon khng bn c cho mt t chc bo lnh trong t hp hoc chia li s chng khon cho mt t chc bo lnh khc. AAU cng bao gm c(. iu khon lin quan dn hoa hng ca t chc bo lnh chnh, ca cc t chc bo lnh thnh vin v i l. Cc quy nh ny bao gm diu khon ch ti m bo cc chng khon dc phn phi cho cc nh u t thc s. iu khon ch ti quy nh nu chng khon do mt t chc bo lnh bn li cho chnh t hp trong thi hn phn phi th t chc bo lnh ny phi mua li cc chng khon theo gi quy nh trong t hp hoc s phi tr li mt khon tin khng vt qu hoa hng tr cho cc i l c la chn. Thc t iu khon ch ti ny c vn dng nhm trit iu li nhun ca t chc bo lnh nu chng khon c bn cho thnh vin ca t hp thay v bn cho nh u t thc s. b. Hp ng bo lnh pht hnh (hay cam kt bo lnh pht hnh) Hp ng bo lnh (cam kt chc chn) l tho thun m cc t chc bo lnh ng mua chng khon ca t chc pht hnh theo gi c nh

bn li ra cng chng. Ni dung ca hp ng bo lnh trc ht bao gm cc iu khon thc thi, cam kt v xc nhn m t chc pht hnh phi thc hin trc khi cc t chc bo lnh c trch nhim mua chng khon. Hu ht cc iu khon 1v cam kt ny lin quan n tnh chnh xc ca cc thng tin v t chc pht hnh c ghi trong h s ng k pht hnh v bn co bch. Tuy nhin, hp ng bo lnh cng c mt s iu khon iu chnh hot ng ca t hp bo lnh. chc bo lnh chnh thay mt t chc bo lnh thnh vin thc hin hp ng bo lnh, v mt khi hp ng bo lnh thc hin, n c th c cam kt ca mi t chc bo lnh. Cam kt ca mi t chc bo lnh l n v do vy ngha v mua chng khon ca mi t chc bo lnh ch gii hn trong cam kt ca mnh. Thng thng hp ng bo lnh c iu khon "stand ofr' quy nh cm t chc pht hnh v mt s c ng ln c bn chng khon ca t cho bn trong mt khong thi gian nht nh sau khi hp ng bo lnh c hiu lc. Cc iu khon quy nh v vic' mt kh nng thanh ton cng l mt ni dung ca hp ng bo lnh. Cc iu khon ny quy nh rng nu mt t chc bo lnh khng mua cc chng khon m h nhn bo lnh th t chc bo lnh chnh c th thu xp phn phi cc chng khon . Hp ng bo lnh cng c cc diu khon lin quan n vic bi thng v ng gp. T chc pht hnh s bi thng cho cc t chc bo lnh do vic thng tin sai lch v thiu cc thng tin quan trng trong h s ng k ht hnh v bn co bch. V phn mnh, mi t chc bo lnh s bi thng cho t chc pht hnh khi lm sai lch hoc thiu st cc thng tin quan trng trong h s ng k pht hnh v bn co bch, nhng ch trong phm vi cc thng tin sai lch hoc thiu st do cc nh bo lnh cung cp bng vn bn cho t chc pht hnh a vo h s ng k v bn co bch. Trch nhim bi thng ca c8c t chc bo lnh l tch bit. c Hp ng i l c la chn Hp ng i l xc nh mi quan h gia cc t chc bo lnh v i l c la chn tham gia t cho bn. Hp ng i l c k kt gia cc t chc bo lnh vi tng i l. Do vy, cc i l c la chn khng c mi quan h hp ng vi t chc pht hnh. Ni chung, hp ng i l yu cu cc i l bn chng khon ra cng chng theo gi POP. Vic bn chng khon cho cc i l c thc hin theo gi POP tr i ph phn phi. 3.2. Hoa hng Vic phn chia hoa hng ca t chc pht hnh lien quan n vic kho s bn chng khon v gii th t hp bo lnh. Cch thc nhn hoa hng l ng lc chi phi c gng bn chng khon ca t chc bo lnh. Do vy, hiu r v c cu ca hoa hng s lm sng t nguyn do hot ng ca t hp bo lnh pht hnh. Trong trng hp bo lnh chc chn, cc t chc bo lnh mua chng khon ca t chc pht hnh vi gi chit khu so vi gi POP v bn li cc chng khon theo gi POP. T chc bo lnh c hng phn chnh lch gia gi thanh ton chng khon v gi POP. Tuy nhin, cc t chc bo lnh khng hng khon chnh lch ny ng u nh nhau. AAU chia hoa hng bo lnh thnh 3 phn: ph qun l, ph nhng bn v ph bo lnh. Phn u tin l ph qun l (management fee) c tr cho t chc bo lnh chnh trong vic hnh thnh v qun l t hp. Ph qun l thng chim khong 20% tng ph hoa hng. AAU khng quy nh vic phn chia ph gia cc t chc ng bo lnh chnh, do vic phn chia ph thng gy tranh ci. Phn th hai l ph nhng bn

(se/11ng concession) c tr cho cc t chc bo lnh thc s bn chng khon, ph ny thng chim khong 60% tng ph hoa hng. Mi t chc bo lnh gi li mt phn ph ny theo t l chng khon do h phn phi. Phn cn li 20% ca hoa hng bo lnh l ph bo lnh (underwritting compensation) c thanh ton cho cc t chc bo lnh do vic chp nhn ri ro bo lnh. Ph bo lnh thc khng ng k v n phi dng trang tri cho cc chi ph ca t hp bo lnh thc hin t cho bn. Cc chi ph ca t bo lnh bao gm cc ph t vn, chi ph roadshow, li tin vay ca t hp, chi ph n nh th trng v cc chi ph khc. 3.3. Thnh lp t hp bo lnh pht hnh a. La chn thnh vin t hp T chc bo lnh chnh thnh lp t hp bo lnh trong khong thi gian ngay sau khi np h s ng k pht hnh ln u ban chng khon. T chc bo lnh chnh phi quyt nh quy m t hp v xc nh cc ngn hng u t tham gia. Mt s t chc bo lnh chnh mi nhiu ngn hang u t tham gia t hp v h cho rng B dng t hp bo lnh ln s phn chia ti a ri ro, ng thi c th xc nh c cc i tng tham gia u t vo t chc pht hnh. Ngoi ra, cc ngn hng ny cn lp lun rng nhng ngn hng thch s dng t hp bo lnh nh l v mun thu c nhiu ph hn l quan tm n quyn li tt nht ca khch hng. C nhng t chc bo lnh k tnh hn trong vic la chn thnh vin t hp v chi mt cc cng ty khc tham gia t hp nu c s nghin cu v t chc pht hnh hoc c v t chin lc hay c th ng vai tr n nh th trng. T hp Trao lnh ch thc s hu h cho t pht hnh ny nu cc t chc tha gia phn phi cam kt thc hin thnh cng t pht hnh cng nh thnh cng trong tng lai ca t chc pht hnh sau t cho bn. Mc d vic s dng mt trong nhiu bn tham gia bo lnh rt ph bin vi cc t chc pht hnh c ting tm, nhng vic pht hnh ln u ra cng chng IPO v pht hnh ca cc cng ty i chng nh vn thng c thc hin thng qua t hp bo lnh. Vic phn phi chng khon rng ri v nm gi chng khon ca cc ngn hng u t lm tng sc ' mnh ca t chc pht hnh. T chc bo lnh tham gia t hp bo lnh pht hnh c th do t chc bo lnh chnh la chn hoc do cc ngn hng du t tip xc vi cc t chc bo lnh chnh tm kim c hi tham gia. D trong trng hp no, t chc bo lnh chnh s xem xt c th tng ng c vin trong t hp xc nh ngn hng u t c nh phn tch theo di v t chc pht hnh hay cha. T chc bo lnh cng c coi l c ch trong t pht hnh nu cng ty c tr s hoc chi nhnh gn t chc pht hnh. Trong mt s t pht hnh, chng khon ch c giao dch trn th trng OTC th mt t chc trc dy tham gia bo lnh s khng c mi tham gia t hp nu t chc c th phn quan trng i vi chng khon ca t chc pht hnh. T chc bo lnh chnh c th quyt nh giao vic phn phi cho cc cng ty to lp th trng no tip tc m bo th trng t do trnh khi cc hn ch giao dch theo quy nh 10b-6 ti Lut giao dch chng khon 1934, quy nh ny c p dng i vi cc nh to lp th trng nu tham gia vi t cch mt t chc bo lnh hoc i l phn phi c la chn. Thng thng, t chc bo lnh chnh s yu cu nh to lp th trng khng tham gia t hp v n b cho h bng cch s cho t chc ny th li" nhiu chng khon hn trong cc t pht hnh tng lai

hoc cung cp dch v tng t cho mt t Pht hnh do t chc lm bo lnh Ngoi vic thit lp t hp bo lnh, t chc bo lnh chnh c th thnh lp nhm bn, bao gm cc i l phn phi. Thng thng cc i l phn phi c xc nh sau khi t hp c thit lp, bao gm cc cng ty thc s quan tm tham gia t pht hnh. Mt t chc bo lnh c th c coi l thnh vin nhm bn cc chng khon c Phn chia cho cc t chc bo lnh khc. b. Tham gia t hp Mi t chc bo lnh tham gia t pht hnh ra cng chng phi k kt mt hp ng AU. Trong nhng nm gn y, hu ht cc ngn hng u t bo lnh nhiu t pht hnh ra cng chng pht trin vic s dng hp ng pht hnh tng th gia cc nh pht hnh (hp ng tng th AAU). Mi ngn hng u t c mu hp ng tng th AAU ring trong quy nh mi qu8n h gia cc t chc bo lnh tham gia t pht hnh. Hp ng tng th AAU ca cc ngn hng u t ln thng t c s khc nhau. im khc bit duy nht gia hp ng tng th AAU v cc hp ng AAU khc l hp ng tng th AAU quy nh cc th tc cho php cc ngn hng u t tham gia bo lnh mt t pht hnh c th m khng cn thc hin hp ng AAU. Mi ngn hng u t c hp ng tng th AAU tiu chun phi phn pht cc hp ng ny cho cc t chc bo lnh tham gia. Cc t chc bo lnh ny thc hin theo mu hp ng tng th AAU ca tng nh bo lnh v mi t chc bo lnh gi cc hp ng tng th AAU d thc hin trong h s ca mnh. Khi mt t chc bo lnh chnh s dng hp ng tng th AAU th t chc ny mi cc t chc bo lnh khc tham gia t pht hnh bng cch gi th cho cc t chc bo lnh, trong th nu r cc iu khon chung ca t pht hnh. ng thi a ra cc yu cu thay i (nu c) trong hp ng tng th AAU s dng trong t pht hnh ny. Mi ngn hng u t c mi tham gia t hp c th tr thnh t chc bo lnh bng cch gi th chp nhn cho t chc bo lnh chnh. Khi tng thnh vin t hp nu r s lng chng khon c phn chia, hoa hng bo lnh, ph nhng bn, ph phn phi v cc iu khon quan trng khc trong t pht hnh m trc dy thnh vin t hp cha tho thun. Ngoi cc hp ng tng th AAU, mi ngn hng u t cng c mt bn tho thun tng th v cc i l phn phi c la chn. V cch thc, hp 'ng ny cng ging nh hp ng tng th AU nhng ch lin quan n cc i l phn phi tham gia t pht hnh. 3.4. Phn phi chng khon a. Trc khi np h s ng k pht hnh Lut chng khon 1933 cm bt k ngi no cho bn v cm i l phn phi c mi mua mt loi chng khon s c phn phi ra cng chng trc khi h s ng k pht hnh c np cho SEC. V hnh thc, quy nh ny cm t chc pht hnh cho bn chng khon cho t chc bo lnh cho bn ra cng chng. Tuy nhin, Lut chng khon quy nh trng hp min tr cho php c cc tho thun s b gia t chc pht hnh v t chc bo lnh hoc gia cc t chc bo lnh trong mi quan h hp ng vi t chc pht hnh. Vic min tr ny cho php t chc bo lnh chnh thnh lp nhm bo lnh (khng phi nhm bn), trc khi h s c np ln SEC. Tuy nhin, hot ng tip th chnh thc cha dc bt u v th mi tham gia t hp cha c gi i cho ti khi no h s ng k d dc np. Vi mt s iu kin c th, Lut chng khon cho php cc ngn hng u t chun b bo co v t chc pht hnh theo thng l ca ngn hng u t v phn pht cc bo co vi cc cng ty khc trong cng ngnh. T

chc pht hnh c php tip tc cng b cc bo co nh k v tham d cc hi tho ngnh nhng khng c tho lun vn lin quan dn t pht hnh. b. Mi cho chng khon (roadshow) Ngay sau khi h s u ; k pht hnh dc np ln SEC, t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh thc hin roadshow. Roadshow l vic mi cho chng khon bng cch t chc bo lnh chnh v cc lnh o ca t chc pht hnh i ti cc th trng quan trng, ni d kin bn chng khon gii thiu v t pht hnh cho cc nh u t c t chc v cc nh mi gii a phng. Roadshow thng c thc hin trong cc t pht hnh ln u ra cng chng IPO nhng t c s dng trong cc t cho bn ca cc t chc pht hnh d quen thuc. Khi tin hnh roadshow, t chc bo lnh chnh thu thp mi quan tm v chng khon pht hnh, cng vic ny gi l "lp s'. Vic tin hnh roadshow c kt thc vo thi im h s ng k pht hnh c SEC cng b c hiu lc v khi t chc bo lnh c th xc nhn hp php vic bn chng khon. c Vic lp s Trong qu trnh lp s, t chc bo lnh chnh c gng cn bng gia cc nh u t c t chc v cc nh u t ring l. Mi quan tm ca cc t chc ln c th h tr gi chng khon trong v sau thi gian phn phi, song vic phn phi rng ri thng c li cho t chc pht hnh. Vic bn chng khon cho cc nh ch du t do t chc bo lnh chnh bn trc tip. Ban u c ch ny c s dng trnh vic cc t chc bo lnh phi gi nhiu xc nhn v vic bn chng khon cho cc nh ch u t cha c mua s chng khon theo yu cu ti mt t chc bo lnh n l. Vic gi nhiu xc nhn c loi tr bng cch cho php cc t chc bo lnh chnh ng ra bn chng khon cho cc nh ch u t v cho php cc inh ch du t mua chng khon ch nh t chc bo lnh dc hng hoa hng nhng bn trn Hin nay c ch bn chng khon cho cc inh ch u t (Pot) c s dng nhm mc dch tip th nhiu hn l gip thun tin cho vic qun l. T chc bo lnh chnh s dng Pot gi mi quan tm ca cc nh ch u t bng cch kim sot s lng chng khon bn cho cc nh ch u t. Mc d cc nh ch u t mua chng khon ngoi Pot c th ch nh t chc bo lnh nhn ph nhng bn, nhng thc t t chc bo lnh chnh duy nht s nhn c khong 70% ph nhng bn t vic bn theo c ch Pot. Trong t pht hnh c hai hoc nhiu t chc bo lnh chnh, cc t chc bo lnh chnh ny s nhn c khong 80% ph nhng bn t Pot. L do cc t chc bo lnh chnh nhn c nhiu ph nhng bn t vic bn Pot l v nhn vin tip th ca t chc bo lnh chnh thuyt phc cc nh ch u t ny rng nu h ch nh cho t chc bo lnh nhn ph nhng bn, h s c phn chia nhiu chng khon hn mc bnh thng. Vic bn chng khon cho cc nh u t c th do cc cng ty mi gii phc v cho mi t chc bo lnh thc hin. Hu ht cc t chc bo lnh phn pht ti liu ni b cho b phn tip .th trong m t v t chc pht hnh, qu trnh kinh doanh, ng thi m t' v t pht hnh v nu nhng im hp dn khi du t vo t chc pht hnh. Ti liu ny ch dc s dng ni b v khng c cung cp cho cc nh u t tim tng v cc ti liu c th khng theo yu cu trong b8n co bch do Lut chng khon quy nh, v thng c cc thng tin quan trng khng c trong bn co bch. Mc d t vn c lp khng xem xt ti liu ni b, nhng nh t vn cn khuyn co cc t chc bo lnh trng hp s dng hng hp l.

d. Cam kt bo lnh v phn chia chng khon AAU quy nh cho cc t chc bo lnh chnh thm quyn rng ri trong vic phi hp n lc bn chng khon bng vic xc nh cam kt ca tng t chc bo lnh, cc chng khon dnh bn cho nh ch u t, s chng khon c i l phn phi bn v s chng khon mi t chc bo lnh gi li bn trc tip cho khch hng ca mnh. Cam kt ca mi t chc bo lnh l s chng khon m t chc bo lnh cam kt mua trong t cho bn. Cam kt bo lnh ca ngn hng u t l phn trm tng s c phiu cho bn, khc vi s chng khon m t chc bo lnh c nhn bn trong t pht hnh. Do mt s chng khon c dnh cho nh ch u t v cc i l phn phi, cam kt ca mi t chc bo lnh (khng phi t chc bo lnh chnh) thng ln hn s chng khon thc t m t chc s bn. Do vy, cam kt bo lnh khng c mi lin quan c th vi s chng khon m t chc bo lnh chnh phn chia cho mt t chc bo lnh phn phi. Chng khon bn cho nh ch u t bao gm s chng khon trong t pht hnh m t chc bo lnh chnh dnh bn tc tip cho cc nh ch u t, thng chim t 40 dn 60% tng s chng khon cho bn. Tuy nhin, quy m ca Pot khc nhau, tu thuc tnh cht e8 t pht hnh. "Phn gi li" l s chng khon m mi t chc bo lnh gi li bn cho khch hng ca mnh. Khi t chc bo lnh chnh quyt nh s chng khon s c mi t chc bo lnh gi li bn trc tip v s chng khon dnh bn cho nh ch u t, i l phn phi v cc t chc khc th "phn gi li" ca mi t Chc bo lnh lc u c th b8ng khng. Sau , mi t chc bo lnh s c phn chia chng khon theo ch s quan tm ca cc nh u t. Thng thng, t chc bo lnh chnh s thng bo cho cc t chc bo lnh s chng khon gi li ca h trong giai on u ca t phn phi. Mc d t chc bo lnh chnh c th i s chng khon gi li ca mt t chc bo lnh vo bt c thi im no cho n khi chng khon c phn phi ti ngi mua, nhng thc t t chc bo lnh chnh khng thay i t l nm gi ny sau khi quyt nh. e. nh gi cho bn nh gi t cho bn c tin hnh ti cuc hp gia t chc pht hnh v t chc bo lnh chnh. Thng th t chc pht hnh s ch inh mt ban nh gi chuyn trch c php tho thun vi t chc bo lnh chnh v gi cho bn ra cng chng, chit khu hoa hng bo lnh v cc vn tng t khc. nh gi trong t pht hnh IPO khc vi t cho bn chng khon c th trng giao dch. Trong mt t IPO, bn co bch s b a ra khung gi d tnh. Gi a ra da trn gi tr.ca t chc pht hnh do t chc bo lnh chnh tnh ton. Khi gi tr ca t chc pht hnh c xc nh, gi ca chng khon cho bn c tnh ton bng cch ly gi tr ca cng ty chia cho s c phiu cho bn ra cng chng. Gi cho bn ra cng chng thc t c th khc vi khung gi nh ra trong bn co bch s b. Nu c s quan tm ln i vi chng khon ca t chc pht hnh trong giai on tip th, gi cho bn ra cng chng s tng ln. Nu th trng khng c tn hiu tch cc, gi POP s gim xung hoc s chng khon cho bn s gim xung kch cu. xc nh tr gi thc ca t chc pht hnh l mt cng vic nhy cm nht m t chc bo lnh chnh phi tin hnh trong t cho bn.ra cng chng. Ni chung, t chc bo lnh chnh mun nh gi thp hn l nh gi cao gi tr thc ca t chc pht hnh v cc nh u t t quan tm ti t cho bn nu t chc pht hnh b nh gi cao hn gi tr thc. Trong khong thi gian tip th, nu t chc bo lnh chnh thy rng gi tr ca t chc pht hnh b

nh gi thp, t chc bo lnh chnh c th tng gi cho bn trc khi h s ng k pht hnh c hiu lc. i vi chng khon c th trng cng khai, gi POP thng c tnh da trn c s gi bn ng ca trc ngy nh gi. Tu nhin, mc tiu ca t chc bo lnh chnh l vic nh gi t cho bn phi phn nh gi tr thc t ca chng khon. Do vy, t chc bo lnh chnh c th gi gi rp thp hn gi bn ng ca. i khi t chc pht hnh v t chc bo lnh khng th tho thun v gi POP: Cc im bt ng ny thng pht sinh khi t chc bo lnh nhn c t n ng k mua theo gi m t chc pht hnh thy l hp l. i khi cc t chc bo lnh chnh s gi gim s lng c phiu h tr gi cho bn - kch cu bng s lng c phiu t hn. Ngoi ra, vic gim quy m pht hnh s lm gim ri ro bo lnh ph hp vi s chng khon ng k thc t. Cc t chc pht hnh tin rng t chc bo lnh c tr tin gnh chu ri ro ny. Ngoi ra, vic gim gi POP hoc rt khi lng pht hnh c th khng c t chc pht hnh chp nhn khi t chc pht hnh cn c mt s tin ti thiu thc hin mc ch ca mnh. Trong trng hp , t chc pht hnh c th quyt nh nh ch pht hnh cho ti thi im thch hp cho vic cho bn. Khi t chc pht hnh mun tin hnh t pht hnh nhng khng thng nht v gi POP vo thi im h s ng k pht hnh c hiu lc, gi POP c th c xc nh cn c theo Quy nh 430A. Quy nh ny to ra c ch cho php h s ng k pht hnh c cng b c hiu lc m khng cn c thng tin v gi. Nu t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh thng nht nh gi theo Quy nh 430A th h phi thc hin trong vng 5 ngy lm vic thng nht gi m cc t chc bo lnh s mua chng khon. Nu t chc bo lnh chnh v t chc pht hnh khng thng nht c gi POP trong thi hn th hp ng bo lnh pht hnh chm dt. f n nh th trng Cc t chc bo lnh c th gp phi kh khn trong vic phn phi chng khon nu gi chng khon trn th trng gim xung di gi POP trc khi hon thnh vic phn phi. gim thiu kh khn ny, t chc bo lnh chnh c th n nh gi POP bng cch mua chng khon vo ti khon ca t hp. Vic n nh th trng ch c thc hin theo Quy nh lob-7 ca Lut chng khon. Vic n nh c th c thc hin trn bt k th trng no m chng khon cho bn c giao dch. Nu vic mua n nh c thc hin trn s giao dch th s do cc chuyn gia lp gi thc hin. Nu mua trn th trng OTC th s do cc cng ty chng khon t doanh thc hin. Khi thc hin mua n nh, ngi mua phi thng bo cho ni nhn lnh rng vic mua ' ny nhm mc ch n nh, khng phi l cc giao dch th trng m. T hp bo lnh ch c t mua n nh trn mt th trng vi cng mc gi. Tuy nhin, nu c nhiu giao dch mua n nh th trng th cng ty chng khon s ng ra thc hin trn th trng OTC. T chc bo lnh c th khng thc hin cc giao dch n nh th trng trong cc t cho bn "theo th trng". Trong mt t cho bn theo th trng th gi cho bn khng c c nh m thay i trong qu trnh cho bn. Quy nh lob-7 ra nhng quy tc phc tp xc nh gi t mua nhm n nh tu theo c im th trng ca chng khon lin quan. g Phn b vt mc AAU cho php t chc bo lnh chnh phn b vt mc s chng khon cho t hp. Vic phn b vt mc c ngha l chp nhn cc n t mua nhiu chng khon hn s c cho bn. Nu t chc bo lnh chnh quyt nh phn b vt mc, t hp s phn phi khng chng khon. Mc ch ca vic phn b vt mc l m bo ton b t pht hnh s dc bn ht, thm ch c khi mt s ngi quan tm khng mua s chng khon t

Ngoi ra, vic phn b vt mc cn to ra sc mua su khi kt thc t cho bn nhm h tr gi chng khon. S chng khon phn b vt mc do cc t chc bo lnh thc hin theo t l cam kt ca mnh. Nu t chc bo lnh chnh phn b vt mc, t hp thng b p dc mt phn hoc ton b s chng khon phn phi khng bng cch thc hin quyn la chn phn b vt mc, i khi c gi l "giy xanh" ("Green Shoe"). Quyn la chn phn b vt mc c quy nh trong hp ng bo lnh, cho php cc t chc bo lnh mua thm mt s chng khon nht nh ca t chc pht hnh theo gi chit khu ca t hp b vo s chng khon phn b vt mc. Cc t hp bo lnh thng phn b vt mc nhiu hn c s lng chng khon h s c quyn la chn c mua thm, nhm to ra mt v th on v chng khon v s dng n mua li chng khon cho t hp t nhng ngi mua trc ch nhm quay vng nhanh kim li ch khng phi u t Kha s Vic kho s bn chng khon ca cc t chc bo lnh thng c thc hin trong 5 ngy lm vic sau khi u ban chng khon cng b h s ng k pht hnh c hiu lc. Vo thi im kho s, cc t chc bo lnh c ngha v thanh ton cho t chc pht hnh tr gi chng khon theo gi POP tr i hoa hng bo lnh. T chc bo lnh c ngha v thanh ton cho t chc pht hnh vo ngy kho s ngay c khi cha hon thnh vic phn phi. Trc khi kho s, mi t chc bo lnh s thng bo cho t chc bo lnh chnh nhng thng tin cn thit chun b chng ch cho s chng khon bn. Thng tin bao gm tn ngi ng k chng khon v cc c im ca chng ch i din chng khon. Chng khon thng c ng k di tn ca ngi c u nhim, chng hn Cede (l cng ty lu k tn thc). Sau khi tp hp cc thng tin nh vy, t chc bo lnh chnh chuyn cc thng tin ti cng ty in tin ngn hng chun b in cc chng ch. Sau khi chun b xong, cc chng ch c gi ti i l chuyn nhng ca t chc pht hnh. i l chuyn nhng ca t chc pht hnh in cc thng tin cn thit hon thin chng ch, sau k v gi cc chng ch ti cng ty ng k. Cng ty ng k, thng ng thi l i l chuyn nhng, k chng ch ng thi lu s ng k v s lng chng khon c ghi trong mi chng ch. Vic thanh ton c thc hin vo thi im kho s ng thi vi vic chuyn giao cc chng ch. Tuy nhin, cc chng ch khng phi c mang n vo thi im kho s thc t. Hai ngy trc khi kho s, cc i din ca t chc bo lnh chnh c mt ti vn phng ca i l chuyn nhng m bo cc chng khon c chun b hp l. Khi t chc bo lnh thanh ton cho t chc pht hnh, cc chng ch s c trao cho t chc bo lnh chnh ti vn phng ca i l chuyn nhng. 4. Nghip v t vn du t 4.1. Khi nim v phn loi hot ng t vn T trc ti nay, ta tng nghe ni ti nhiu loi trnh hot ng t vn khc nhau nh t vn php lut. t vn u t nc ngoi, t vn y t..., v by gi li c mt khi nim mi l t vn chng khon. Cng nh cc ot ng t vn khc, ni dung ca hot ng t vn chng khon l a ra nhng li khuyn, phn tch cc tnh hung hay thc hin mt s cng vic c tnh cht dch v cho khch hng. i vi cc loi hnh t vn khc, v d nh t vn php lut th tnh chnh xc ca li khuyn l cn thit v c kh nng din ra ng trn thc t. Tuy nhin, i vi hot ng t vn chng khon, do c im ring trong ngnh l gi c thng lun bin ng nn vic t vn v gi tr chng khon rt kh khn, ng thi c th xy ra nhiu mu thun v li ch. c bit l vi hot ng

ny, cc nh t vn c th gy ra nhng hiu lm ng tic v n tr v xu hng gi c ca cc loi chng khon - vic ny c th do kh nng ca h hoc do h c tnh gy hiu lm kim li. Do vy, y l mt hot ng nghip v cn c qun l cht ch v i hi phi c nhng gii hn nht nh trong khi thc hin cng vic. phn ln cc nc, ngi ta nh ngha t vn chng khon l nhng hot ng t vn v gi tr ca chng khon nhm mc ch thu ph. Nh vy, h quan nim rng ch c nhng hot ng t vn c thu mi l i tng qun l, cn nhng li khuyn a ra khng c mc ch y s khng phi l i tng qun l, tr phi l nhng li khuyn tht thit nhm lng on th trng v kim li cho bn thn. i vi Vit Nam, vic qun l cc hot ng t vn l cn thit nhng li v cng kh khn trong diu kin ban u, khi cc hot ng kinh doanh chng khon cha i vo quy c, h thng php lut cha cht ch. hiu r v hot ng t vn chng khon, chng ta c th phn loi hot ng ny theo mt s tiu ch nha) Theo hnh thc ca hot ng t vn: c th gm: - T vn trc tip: Tc l khch hng c th gp g trc tip vi nh t vn hoc s dng cc phng tin truyn thng nh din thoi, fax... hi kin. - T vn gin tip: L cch ngi t vn xut bn cc n phm hay a thng tin ln nhng phng tin truyn thng nh Internet bt k khch hng no cng c th tip cn c nu mun. b Theo mc u quyn ca hot ng t vn: - T vn gi : mc ny, ngi t vn ch c quyn nu kin ca mnh v nhng din bin trn th trng, gi cho khch hng v nhng phng php, cch thc x l nhng quyn quyt nh l ca khch hng. T vn u quyn: Vi nghip v ny, nh t vn t vn v quyt nh h khch hng theo mc u quyn ca khch hng. c) Theo 4 tng ca hot ng t vn: T vn cho ngi pht hnh: Hot ng t vn cho ngi pht hnh tng i a dng, t vic phn tch tnh hnh ti chnh n nh gi gi tr ca doanh nghip, t vn v loi chng khon pht hnh hay gip cng ty pht hnh c cu li ngun vn, thu tm hay sp nhp vi cng ty khc. - T vn u t: L hot ng t vn cho ngi u t v thi gian mua bn, nm gi, gi tr ca cc loi chng khon, cc din bin ca th trng. Cc cch phn loi hot ng t vn nh vy an xen vo nhau v lm nn tnh phong ph ca hot ng ny. Mun i su hn vo tng hot ng mt ta c th i theo cch phn loi th ba, t c ci nhn tng quan i vi ton b nghip v. 4.2. iu hin v nguyn tc ca hot ng t - iu kin v vn v nhn s V hot ng t vn l hot ng kinh doanh hiu bit nn cc yu cu v vn ti thiu i vi hot ng ny khng ln, lng vn vi nghip v ny ch cn duy t cc hot ng bnh thng ca cng ty nh thu vn phng, tr lng nhn vin, chi ph hnh chnh khc... Vi Vit Nam, theo Ngh nh 48, vn php nh vi hot ng ny l 3 t ng. Vi nhiu nc pht trin nh M, do tnh cht ca nghip v ny, cc cng ty chuyn hot ng t vn phi l cc cng ty trch nhim v hn, tc l c t chc theo hnh thc doanh nghip t nhn hay ph bin hn l cng ty hp danh. Tuy nhin, nhiu nc ang pht trin, cc cng ty ny vn c th l cc cng ty trch nhim hu hn. Tuy cc iu kin v vn i vi mt cng ty t vn khng ln nhng nhng yu cu v nhn s li rt cht ch.

Nhng ngi lm cng tc t vn phi c kin thc chuyn mn rt su trong lnh vc ca mnh. Ring i vi ngnh chng khon, h phi c giy php hnh ngh t vn chng khon vi cc yu cu cao hn nhng ngi ch lm mi gii thng thng. Nhng yu cu ny c th bao gm cc loi bng cp nh ti thiu phi tt nghip i hc v phi vt qua mt s k thi do ngnh chng khon t chc. Thng l k kim tra ca hip hi cc nh kinh doanh chng khon. Ring vi Vit Nam, trong thi gian u, do cha th c hip hi cc nh kinh doanh chng khon nn xy dng th trng, U ban Chng khon Nh nc s l c quan chu trch nhim o to nhn lc cho ngnh chng khon thng qua Trung tm o to ca mnh. Nguyn tc: Hot ng t vn l vic ngi t vn s dng kin thc, chnh l vn h b ra kinh doanh, nhng nhng bo co phn tch ca h li c tc ng tm l rt ln n ngi c t vn v c th lm cho ngi c t vn hng li hay b thit hi. Nh t vn phi lun l nhng ngi thn trng khi a ra nhng li bnh lun v gi tr ca cc loi chng khon; nu ngi u t c li, kim c tin t nhng li t vn ny th h s vui mng nhng nu h b thit hi th h s tm kim cc nh t vn phn nn, thm ch bt bi thng. Do vy, kh hnh ng, nh t vn cn t ra v tun theo mt s nguyn tc nht nh, ti thiu nh sau: 1 Khng bo m chc chn v gi tr ca chng khon: gi tr chng khon khng phi l mt s c nh, n lun thay i theo cc yu t kinh t v tm l. Gi in ca chng khon. l tng hp quan mm ca cc nh u t v loi chng khon , do vy n c th thay i lien tc cng vi nhng thay i trong nhn nh ca cc nh du t. 2. Lun nhc nh khch hng rng nhng li t vn ca mnh c th l khng hon ton chnh xc v khch hng cn bit rng nh t vn s khng chu trch nhim v nhng li khuyn . 3. Khng c d d mi gi khch hng mua hay bn mt loi chng khon no , nhng li t vn phi c xut pht t nhng c s khch quan l s phn tch tng hp mt cch l gch, khoa hc. Nhng nguyn tc ny xem ra c v n gin nhng li rt kh thc hin. Khi mt nh mi gii thc hin hot ng ca mnh, h c th s phm phi mt s sai lm k rn v s l nguyn nhn dn n nhng mu thun gia khch hng vi nh mi gii . 4.3. Hot ng nghip v - T vn cho ngi pht hnh: y lun lun l mt mng hot ng quan trng, song song vi mng hot ng t vn u tu. Hot ng ny c thc hin tt s gp phn h tr pht trin cc doanh nghip v to ra nhng loi hng ho c cht lng cho th trng. T vn cho ngi pht hnh c th gm: - Phn tch tnh hnh ti chnh ca doanh nghip: Nh t vn chng khon l chuyn gia nh gi v tnh hnh ti chnh doanh nghip, h phn tch cc loi chng khon ch yu bng phng php nh gi tnh hnh ti chnh ca ngi pht hnh chng khon . Do vy, vic hn tch ti chnh ca cc nh t vn s gip doanh nghip nhn thc dng c chnh mnh, t c cc bin php ci thin tnh hnh. - Gip ngi pht hnh xc nh chnh xc gi tr ca doanh nghip: L vic xc nh cc ti sn hu hnh nh my mc, nh xng... v cc ti sn v hnh nh uy tn, nhn hiu thng mi, bng pht minh sng ch... y l mt cng vic y kh khn, phc tp. Vic xc nh gi tr cc 'ti Bn hu hnh nh my mc, thit b c th khng kh khn lm trong iu kin cc th trng my mc v thit b c hot ng mnh, mc d nu cc loi my mc l nhng thit b c chng th vic xc nh cng s c nhng

nguyn tc nht nh. Vn tr nn phc tp hn khi ta xc nh gi tr cc ti sn v hnh. Cc bng pht minh sng ch, cc nhn hiu thng mi lun c nh gi khc nhau tu theo tng ngi mua. Xc nh gi tr doanh nghip l khu quan trng trc khi pht hnh chng khon v n dng nh gi chng khon pht hnh, c bit l khi doanh nghip mi ht hnh chng khon ra cng chng ln u. Thng thng, trc khi cng doanh nghip thng nht nh gi, cc cng ty chng khon s thm d tnh hnh th trng, tm hiu s a thch v quan im gi c ca nhng ngi mua tim nng i vi loi chng khon . - T vn v loi chng khon pht hnh: Tu theo iu kin c th m xc nh doanh nghip nn pht hnh c phiu hay tri phiu. Nu pht hnh c phiu th cn phi theo di thi ca cc c ng hin thi v t l s hu ca h c th b gim i trong doanh nghip. Tuy nhin, t l s hu ch c nh hng vi nhng c ng ang nm quyn kim sot, cn vi nhng ngi coi c phiu ch n gin l mt khon du t th li vui mng v diu ny. Nu c phiu ca mt doanh nghip pht hnh rng ri cho cng chng th cng ty s thu c nhiu iu li v bn thn cc c ng cng c li khng t. Khi c phiu c pht hnh rng ri th thng thng gi c ca chng tng ln, ng thi li c mt th trng cho c phiu , gip nhng ngi u t c th thu hi vn d dng bng cch bn li c phiu ca mnh. Trong trng hp doanh nghip quyt nh pht hnh tri phiu th vic xc nh mc tn nhim l cng vic bt buc. Cc nh t vn c th gip doanh nghip xc nh mc tn nhim trn c s kh nng tr n. Cc cng ty c mc tn nhim cng cao cng c kh nng pht hnh tri phiu vi li sut thp v d dng thu ht nhng ngi u t Qu trnh xc nh mc tn nhim l mt qu trnh phc tp. Nh t vn phi xem xt mi kha cnh lien quan n hot ng sn xut kinh doanh ca cng ty, nht l cc dng tin thu nhp, tnh n nh ca cc dng thu nhp ny. Vic xem xt cn phi da vo qu kh v trin vng tng lai ca doanh nghip. V vic xc nh mc tn nhim c lin quan rt ln n chi ph vay vn ca cc doanh nghip nn uy tn ca nh t vn l v cng quan trng. Ngi ta s ch tin theo nhng nh t vn c uy tn, c kinh nghim v lun lun nhn nhn s vic mt cch khch quan. Mt s nh gi sai lch ca nh t vn s lm cho th trng c cch nhn khng ng v mt nh pht hnh, v mt l081 chng khon no , v c th dn n nhng din bin khng tt trong tm l ca cc nh u t. - T vn ti c cu ngun vn: Khi mt doanh nghip nhn thy, hay thng qua qu trnh t vn m nhn thy c cu vn ca mnh khng ph hp vi cc iu kin kinh doanh hin ti, khng ph hp vi ngnh ngh ca mnh th h s tm cch ti c cu ngun vn nng cao hiu qu v m bo kinh doanh an ton. Trong trng hp ny, cng ty chng khon l i tc thch hp v n l nh chuyn mn trong inh vc ti chnh. T vn hp nht doanh nghip: Khi mt doanh nghip mun thu tm doanh nghip khc hay hp nht vi mt doanh nghip khc, n s tm n mt cng ty chng khon nh tr gip cc vn k thut, phng php tin hnh th no l ph hp v tn km chi ph, cch thc c cu ngun vn sau khi sp nhp. cc nc, hot ng t vn ny rt pht trin v n xut pht t nhu cu thc t ca hot ng kinh doanh. T vn u t. y l hot ng rt ph bin trn th trng th cp, n din ra hng ngy, hng gi, di nhiu hnh thc khc nhau. c th l nhng li khuyn hay nhng bn tin, nhng bi phn tch hoc nhng hp ng dch v. Mi hnh thc u c nhng c im ring, v vic thc hin

v gim st mi hnh thc ny li c nhng tnh cht khc nhau. r hn v vn ny, ta c th i vo tng hot ng c th: T vn trc tip: Hot ng ny thng din ra cng vi hot ng mi gii. Khi khch hng gi in thoi ti cho nh mi gii, thng ngi ta s hi rng: "Gi c hm nay nh th no" v sau khi c nghe tr li, h c th mun bit quan im ca nh mi gii v xu hng gi c. Trong trng hp ny, nh mi gii khng c php nh gi v xu hng gi c ca chng khon m ch c nu nhng s kin thc t din ra mt cch trung thc v h tr cho nh u t mun mua bn bng cch khuyn ngi du t v mc gi t hp l c th mua bn dc. vic qun l hot ng ny v cng kh khn v rt kh tm dc bng chng v cc hnh v t vn ca nh mi gii, ng thi c th hot ng t vn m khng cn c giy php. iu c th dn n nhng lng lo v cht lng ca hot ng t vn, gy nn nhng mu thun gia vic qun l v thc t hot ng ca cng ty mi gii. Hn na, nghip v t vn loi ny c nhng mu thun vi hot ng t doanh. Nu khng tch bit cc hot ng ny trong cng mt cng ty th c th nh mi gii nu cn bn mt loi chng khon no th s khuyn khch hng mua vo N nu h cn mua th li kbuybn khch hng bn rao . Cung cp thng tin va nh gi tnh hnh: Trc y vic cung cp thng tin dc hiu l vic pht hnh cc bn tin di hnh thc giy t Ngy nay vi nhng tin b ca cng ngh thng tin hin i, vic cung cp thng tin c th di hnh thc giy t c th l qua cc phng tin truyn thng, c bit l Internet. Cc bn tin ny c lc ch n gin l a ra nhng con sbi~n ng gi c: cc bo co ti chnh, bo co Linh hnh kinh doanh ca cc cng ty nim yt. Tuy nhin, cc bn tin hp dn hn, ngi ta thng c km nhng li phn tch v nh gi tnh hnh th trng, tnh hnh gi c ca cc loi chng khon Ngi ta c th dng li vn hay nhng biu phn tch, nhng biu ny thng c xy dng theo nhng l thuyt th trng nht dnh hoc theo nhng nh gi ring ca tng nh t vn. Vic phn tch cc tnh hung thc t cng c th rt khc nhau. C ngi quan nim rng tnh hung din bin nh vy l tt, l hp l, li c ngi cho rng cng tnh hung ny, din bin nh vy l rt xu. Vic phn bit ranh gii gia t vn kiu ny vi lng on th trng cng khng hon ton r rng. Nu mt nh t vn c php pht ngn thoi mi, h rt c th s lm nh hng n tm l ca cc nh u t. Ai cng bit rng cc nh t vn l nhng chuyn gia trong lnh vc ca h, h c nhiu thng tin v kin thc hn nhng ngi khc, do vy h c th nh gi tnh hnh chnh xc hn v nhng li pht ngn ca h c th tr thnh nhng li tin on, nh hng cho ton b th trng. Nh t vn thng nh gi tnh hung theo kin thc, kinh nghim v t duy ch quan, do vy vic nh gi tnh hung ca mi nh t vn l khc nhau. Theo t duy thng thng, khng ai t coi mnh l sai c, mt nh t vn cng vy, h lun khng nh nhng phn tch, d on ca mnh l chnh xc, c cn c khoa hc. Mt khc, h li 'khng phi chu trch nhim v nhng d on ca mnh, h ch phn tch cn quyn quyt nh li l ca cc nh u t. Khi mt nh t vn mun lng on th trng, anh ta c th lo li nhng phn tch, nh gi v d on xu hng th trng theo hng m mnh mun, to ra tm l lm theo ca cc nh u t v thu li bt chnh. Nh t vn cng c th p dng hay t pht minh ra nhng cng thc phc tp, kh hiu v nh gi tnh hnh da trn nhng cng thc . Nhng ngi bnh thng, khng c kin thc v lnh vc ti chnh s khng th hiu ni nhng cng thc

nh vy m ch cn bit ht theo s dn dt ca ngi vit. Tuy nhin, vic qun l hot ng ny d sao cng kh khn hn so vi qun l hot ng t vn trc tip v cc bn tin, bn bo co nh gi l nhng bng chng v hnh vi ca nh t vn. C quan qun l nh nc yu cu nh t vn phi c kin thc, kinh nghim cng nh hi khch quan khi nhn nhn s vic. Thi khch quan ca nh t vn chnh l thc o o c cng vic ca anh ta. C quan qun l c th bt nh t vn khi lm cc bo co phi nhn nhn s vic mt cch ton din, nh gi trn c s tng hp cc s liu, khng c php thin lch v mt hay mt vi s kin no m b qua nhng s kin khc. Nh t vn cng khng c php a ra nhng li khng nh nh: "Ngy mai gi c phiu A ln" v n tuy l mt li nh gi nhng li mang tnh li ko, kch ng cc nh u t hm sau x vo th trng ny. Nh vy, vic d on tnh ' hnh th trng khng c php mang tnh ngn hn. nh gi v mt loi chng khon no phi c tnh di hn, tc l trn c s cc phn tch v m v vi m, nh gi trin vng lu di ca mt loi chng khon no . Tnh khch quan v chnh xc ca nhng bn tin phn tch chnh l uy tn, cht lng ca nh t vn v anh ta ch c th tn ti nu lm c iu . Mt im quan trng khc l, nu nh t vn ng thi kim thm nhiu hot ng dch v khc th hot ng t vn cng lm nh hng n uy tn chung. Mt nh mi gii t vn khng tt s b khch hng ty chay, cn nu anh ta khng hot ng t vn s c t khch hng n vi hot ng mi gii ca anh ta hn. T vn u quyn: y thc cht l hot ng qun l danh mc u t. T trc ti nay, ta nghe ni v hot ng ny trong cc ti liu, k c trong Ngh nh 48, chng ti ch xin cp r hn mt cht v hot ng ny. Trong Ngh nh 48, qun l danh mc u t c nh ngha l hot ng qun l vn ca khch hang thng qua vic mua, bn v nm gi cc chng khon v quyn li ca khch hng. Hiu mt cch nm na, hot ng c ngha l mt hay mt s khch hng c vn nhn ri mun u t, h tm kim mt hnh thc u t c mc' sinh li cao hn so vi ch gi tit kim n thun v cng chp nhn mc ri ro ln hn. Tuy nhin, nhng khch hng ny khng c thi gian v kin thc chuyn mn u t, do vy h chn phng n l thu ngi khc u t gip mnh v tr mt khon ph nht nh. H c th chn phng n mua chng ch u t ca cc qu u t nu nh h ch c t tin v khng quan tm nhiu n cc hot ng u t ca mnh. Nhng nuh c mt s vn ln v mun c quyn quyt nh trong u t th h s thu mt nh qun l danh mc u t, thng l cc cng ty chng khon, gip mnh. Trn thc t, mt s nh u t c s vn nhn ri thng xuyn ln s t mnh t chc i ng qun l danh mc u t ring v h c th tin tng vo i ng ny, ng thi mc chi ph tnh trn tng ti sn dng u t l chp nhn c. Nhng ngi c s vn t hn nhn thy vic thu i ng ring l khng hp l v chi ph cao, h s tm n cc cng ty chng khon, nhng nh chuyn .mn trong lnh vc u t nh gip . Cc cng ty chng khon khi thc hin nghip v ny s c hng ph qun l v c nh u t tr cc chi ph pht sinh khi thc hin du t. H cng c th nhn c nhng khon tin thng nht nh khi hon thnh tt nhim v. Trong khi qun l ti sn cho khch hng, cng ty chng khon phi tun th cc iu kin trong hp ng k kt. Hp ng ny c tho ra trn cc nguyn tc ca lut dn s v tun th cc quy nh ca ngnh chng khon. Trong , cng ty chng khon phi xc nh r vi khch hng l h khng m bo v li nhun u t v mi ri ro ca hot ng u t s do khch hng gnh chu. Hp

ng cng phi xc nh r mc u quyn ca khch hng cho cng ty chng khon. Khch hng . c th u quyn ton b cho cng ty chng khon, tc l cng ty chng khon c th c quyn quyt nh v i tng u t, l nhng loi chng khon hay ti sn no, thi im no mua vo, thi im no bn ra. Tuy nhin. d l u quyn ton b nhng m bo quyn li ca khch hng, cng ty chng khon vn phi thng xuyn gi cc thng ho trc v sau kh tin hnh giao dch v kt qu thc hin giao dch. ng thi, hng thng h cng phn gi cho khch hng cc bng k ti sn tnh theo gi t th trng vo thi im bo co. Sau khi nhn c thng bo ca cng ty chng khon v vic chun b giao dch, khch hng c th c kin ng hoc phn i. Nu khch hng khng c kin g cng ty chng khon c quyn hnh ng theo nhng giao kt trong hp ong. Trong trng hp cng ty chng khon thc hin ng cc iu kin hp dng giao dch c thc hin m lc mi c kin phn i ca khch hng th kin v hiu. Hp ng qun l danh mc u t cng c th l hp ng uy quyn mt phn, trong khch hng quy nh r cng ty chng khon ch c php thay mt mnh thc h~n mt s hot ng no . Cc hot ng ny s phi c ht k y trong hp ng qun l danh mc u t v cng (y chng khon phi tuyt i tun th cc diu kin ny. ~ ~ Nghip v ny cng c mt s mu thun vi nghip v mi gii v nghip v t doanh Cng ty chng khon c th tin hnh nhiu giao dch cho khch hng trn mc cn thit thu ph hoa hng, do vy n cn c qun l cht ch v tch bit trong cng mt cng ty. Nu khch hng chng minh c rng cng ty chng khon thc hin s giao dch nhiu hn mc cn thit th cng ty s phi bi thng thit hi cho khch hng. Mt khc cng ty chng khon khi tin hnh hot ng t doanh c th li dng ti sn ca khch hng kim li cho ring mnh. Do vy, ngoi vic kim tra ca c quan qun l, khch hng cn phi c c ch t bo v nm trnh s trc li ca cng ty chng khon. C ch ny phi do chnh cng ty chng khon t ra v gii thiu khch hng chp thun v bn thn khch hng khng phi l mt nh chuyn mn nn h kh c th ngh ra nhng c ch nh vy. 5. Nghip v qun l danh mc u t y l mt dng nghip v t vn ca cng ty chng khon nhng mc cao hn v trong hot ng ny, khch hng y thc cho cng ty chng khon thay mt mnh quyt nh u t theo mt chin lc hay nhng nguyn tc c khch hng chp thun. C th nu mt s bc m cng ty chng khon phi lm khi thc hin nghip v ny nh sau: Bc 1: Cng ty chng khon v khch hng tip xc tm hiu kh nng ca nhau. Cng ty chng khon phi tm hiu r v khch hng: l t chc hay c nhn, s tin v ngun gc tin nh u t, mc ch u t, thi hn u t ng thi, cng ty phi chng minh cho khch hng thy c kh nng ca mnh, c bit l kh nng chuyn mn v kh nng kim sot ni b, y l hai tiu chun quan trng nht ca cng ty. Kh nng chuyn mn chnh l kh nng u t vn em li li nhun cho khch hng cn kh nng kim sot ni b l vic cng ty c th m bo an ton ti sn cho khch hng, chng li nhng tht thot do s v hay c tnh ca nhn vin cng ty.

But. 2: Cng ty v khch hng tin hnh k hp ng qun l. Ni dung hp ng phi quy nh r nhiu yu t s tin v thi hn y thc, mc tiu u t, gii hn quyn v gii hn trch nhim ca cng ty, ph qun l m cng ty c hng. Bc 3: Thc hin hp ng qun l. Trong khi thc hin hp ng, cng ty phi vn dng ht nhng k nng v kinh nghim ca mnh u t vn ca khch hng, ng thi phi tun th trit nhng iu khon quy nh trong hp ng. Nu c nhng pht sinh ngoi hp ng th cng ty phi xin kin ca khch hng bng vn bn v phi thc hin theo ng quyt nh ca khch hng. Ngoi ra, cng ty phi nghim ngt tch ri hot ng t doanh v hot ng mi gii m bo trnh mu thun v li ch. Bc 4: Khi n hn kt thc hp ng hay trong mt s trng hp cng ty gii th, ph sn, ngng hot ng. . . cng ty phi cng vi khch hng bn bc v quyt nh xem c tip tc gia hn hay thanh l hp ng khng. Trong trng hp cng ty chng khon ph sn, ti sn y thc ca khch hng. phi c tch ring v khng c dng tr cc ngha v n ca cng ty chng khon Thc hin nghip v ny cho khch hng, cng ty chng khon va bo qun h chng khon, va u t h chng khon. Thng thng cng ty chng khon nhn c ph qun l bng mt t l phn trm nht nh trn mt s li nhun thu v cho khch hng. 6. Cc nghip v khc 6.1. Nghip v tn dng y l mt hot ng thng dng ti cc th trng chng khon pht trin. Cn cc th trng mi ni, hot ng ny b hn ch, ch cc nh ch ti chnh c bit mi c php cp vn vay. Thm ch mt s nc cn khng cho php thc hin cho vay k qu. Cho vay k qu l hnh thc cp tn dng ca cng ty chng khon cho khch hng ca mnh h mua chng khon v s dng cc chng khon lm vt th chp cho khon vay . Khch hng ch cn k qu mt phn, s cn li s do cng ty chng khon ng trc tin thanh ton. n k hn d tha thun, khch hng phi hon tr. s chnh lch cng vi li cho cng ty chng khon. rng hp khch hng khng tr c n, th cng ty c quyn s hu s chng khon mua. Ri ro xy ra i vi cng ty chng khon l chng khon th chp c th b gim gi ti mc gi tr ca chng thp hn gi tr khon vay k qu. V th khi cp khon vay k qu, cng ty chng khon phi c nhng nguyn tc ring v m bo thu hi vn v trnh tp trung qu mc vo mt khch hng hay mt loi chng khon nht nh. Nghip v ny thng i km vi nghip v mi gii trong mt cng ty chng khon, v vy quy trnh giao dch v cn bn l ging nhau. C im khc l: nu giao dch mi gii thng s ng ti khon tin mt th giao dch cho vay k qu li s dng ti khon k qu. 6.2. T vn u t v t vn ti chnh cng ty Dch v t vn u t v t vn ti chnh c th do bt k cng ty chng khon hay c nhn no tham gia thng qua Khuyn co. Lp bo co. - T vn trc tip. Thng qua n phm v chng khon thu ph. Hot ng t vn u t l vic cung cp cc thong tin, cch thc, i tng chng khon, thi hn, khu vc. .. v cc vn c tnh quy lut v hot ng u t chng khon. Nghip v ny i hi nhiu kin thc v k nng chuyn mn m khng yu cu nhiu vn. Tnh trung thc ca c nhn hay cng ty t vn c tm quan trng ln. Ngoi dch v t

vn u t, cc cng ty chng khon c th s dng k nng t vn cho cc cng ty v vic sp nhp, thu tm, ti c cu vn ca cng ty t hiu qu hot ng ti u. 6.3. Nghip v qun l thu nhp chng khon (qun l c tc) Nghip v ny ca cng ty chng khon xut pht t nghip v qun l h chng khon cho khch hng. Khi thc hin qun l h, cng ty phi t chc theo di tnh hnh thu li chng khon khi n hn thu h ri gi bo co cho khch hng. Tuy nhin, trn thc t cc cng ty thng khng trc tip qun l m s lu k ti trung tm lu gi chng khon. Ngoi cc nghip v k trn, cng ty' chng khon cn c th thc hin mt s hot ng khc nh cho vay chng khon, qun l qu u t, kinh doanh bo him... HOT NG TI CHNH Ging nh cc loi cng ty khc, hot ng ti chnh ca cng ty chng khon cng bao gm vic xc nh kinh doanh ci g thu nhiu li nhun; s dng cc loi ti sn c nh g; ly ngun ti chnh di hn no ch ph cho khon u t ca mnh (i vay hay gi thm c ng); qun l cc loi hot ng thu chi, thanh ton cho khch hng nh th no... Hot ng ti chnh c quan h mt thit vi hot ng nghip v. S lng nghip v v quy m kinh doanh ln th no th ng vi n l mng ti chnh cng ty nh vy. Phn di y s i su tm hiu cc hot ng ti chnh y ca mt cng ty chng khon. 1. Vn ca cng ty chng khon Vn ca mt cng ty chng khon nhiu hay t ph thuc vo loi ti sn cn ti tr, m loi ti sn ny li dc quyt nh bi loi hnh nghip v m n thc hin. Bo lnh pht hnh v giao dch chng khon (t doanh) l hnh thc kinh doanh cn nhiu vn, bi cng ty chng khon thng phi duy tr s lng ln cc chng khon v bn thn gi ca cc cng c th trng vn (v d c phiu v tri phiu di hn) lun bin ng mnh. Cn hot ng mi gii, thc hin dch v qun l tin, t vn th khng cn vn ln . Ti M, cc ti sn c lin quan dn khch hng ca cc cng ty chng khon thng c ti tr bng ti sn n lin quan n khch hng. Vic ti tr cc khon thm ht ca cng ty chng khon li ph thuc rt nhiu vo chnh loi chng khon c nm gi trong danh mc v quy m, s a dng trong hot ng kinh doanh ca cc cng ty. V d, cc giao dch i vi cc chng khon chnh ph thng c ti tr bng cc hp ng mua li, nhng i vi ti tr cc c phiu li yu cu mt s lng ln thu nhp gi li hoc cc loi vn di hn khc. Ni chung, s' vn cn c thc hin nghip v chng khon c xc nh bng vic cn i gia yu cu v vn php nh v cc nhu cu vn kinh doanh ca cng ty. Theo quy nh ca Hn Quc, c ba loi nghip v chnh c cp php l kinh doanh bun bn, bo lnh v mi gii chng khon. Vn ti thiu ca mt cng ty chng khon kinh doanh mt loi nghip v l 500 triu won, hai loi nghip v l 2 t won v ba loi nghip v l 3 t won. Ngoi ra, mt cng ty chng khon c s vn t 20 t won tr ln c th kinh doanh chng khon quc t, kinh doanh m bo thanh ton cho tri phiu cng ty v kinh doanh bun bn chng ch tin gi c th chuyn nhng. Yu cu vn ti thiu i vi mt cng ty chng khon c t cch tr thnh 'ng ty qun l trong vic bo lnh c phiu v tr81 phiu cng ty khng bao gm tri phiu bo m v tri phiu cm c l 7 t won k c vn gp v vn c phn, vi cc tri phiu khc l 3 t won. Nht Bn, cc yu cu v vn c quy nh nh (Biu )

Ti M, mc vn ti thiu c quy nh l 250.000 USD (tng ng vi 3 t VN). Cc cng ty chng khon chu u chu s diu chnh ca "ch th v mc vn an ton' (CAD), theo , mc vn ti thiu . ban u i vi cc cng ty chng khon giao dch mi gii vlhoc qun l danh mc u t m khng thc hin bo lnh pht hnh chc chn, l 125.000 ECU. Nu mt cng ty chng khon khng c quyn nm gi tin hoc chng khon ca khch hng th mc vn ti thiu ban u c th c gim xung cn 50.000 ECU. Cn nu cng ty c php mua bn cho chnh mnh hay bo lnh pht hnh, th mc vn phi l 730.000 ECU. 2- C cu vn C cu vn l s pha trn ca cc khon n v vn c ng hoc vn gp ca cc thnh vin m cng ty s dng ti tr cho cc hot ng ca mnh. Cng ging nh cc loi cng ty khc, vic huy ng vn ca cng ty chng khon c tin hnh trong ni b thng qua vic gp vn ca c ng, hoc tin hnh ngoi cng ty, thng qua h thng ngn hng hoc th trng vn, tu theo quy m v tnh cht ca n. Cc cng ty chng khon l cng ty trch nhim hu hn ni chung cng phi da vo cc thnh vin, vo cc khon vay ngn hng hoc tho thun cho vay khc. Cc cng ty c phn th vn c th huy ng t c ng, t vic pht hnh cc c phiu, tri phiu hoc cc loi chng ch khc ra cng chng, thm ch trong mt s trng hp c th huy ng vn t th trng nc ngoi. Vic huy ng vn v c cu vn ca cc cng ty chng khon c cc c im chung nh sau: Cc cng ty chng khon thng huy ng phn ln ti sn vo vic pht hnh c phiu. Cc cng ty ph thuc tng i nhiu vo cc khon vay ngn hn. Nh Hn Quc, trn 90% cc khon n ca cc cng ty chng khon l ngn hn, cn M, t l ny l 50-60% thng qua cam kt bn chng khon ri mua li. Cc chng khon c th em ra mua bn trao i trn th trng thng chim phn ln, khong 40-60% tng gi tr ti sn v 90% tng gi tr c phiu. cc nc cng nghip mi hay cc nc ang pht trin, thng thng cng ty chng khon khng c vay vn nc ngoi (do qu trnh quc ni ho phn vn), trong khi a s cc nc pht trin li cho php iu ny. T l n l tu tng cng ty chng khon nhng phi tun theo cc quy nh ca cc cp qun l. Nh Hn Quc, Singapore, tng cc khon n khng c php qu 5 ln vn t c ca cng ty, cn M th cho php ti 15 ln. S- Qun l vn v hn mc kinh doanh Trong qun l vn ca cng ty chng khon, ngoi vic xc nh t l n nh d ni trn, cc cng ty chng khon thng phi duy tr mt mc vn kh dng m bo kh nng thanh ton cho ngi u t (v d Hng Kng l 3 tu m Hng Kng). Vn thanh khon dc nh ngha l phn vt tri ca ti sn kh dng so vi cc ngha v n cng cp ' bao gm c cc iu chnh v ti chnh. Khi qun l cc khon tin gi ca khch hng, chng hn Hn Quc, cng ty chng khon phi 10% s tin gi y KSFC (Cng ty ti chnh chng khon Hn Quc) nhm phc v nhu cu rt tin ca khch hng. Cc cng ty bun bn chng khon cho chnh mnh thng phi mt t l d tr trn mc li tc giao dch rng git trading gang cn cc cng ty mi gii duy tr t l d tr tnh trn tng doanh thu, vi mc ch b p cc khon l trong kinh doanh chng khon nm ( Hn Quc, t l ny tng ng l 70% vi cng ty t doanh chng khon v 0,02% doanh thu vi cng ty mi gii). Ngoi ra, cc cng ty chng khon cn phi trch phn trm li rng hng nm lp qu b sung vn iu l cho n khi bng mt mc phn trm no

ca mc vn iu l Qu ny c dng b p cc thm ht trong tng lai. V hn mc kinh doanh, ty theo tng nc m c cc quy nh khc nhau. y ch n c Hn Quc v Singapore: - Cng ty chng khon Hn Quc khng c: . S dng qu 60% gi tr ti sn rng mua c phiu nim yt. u t qu 5% tng s c phiu ca mt cng ty c nim yt. - Cng ty chng khon Singapore khng c: u t qu 30% vn vo mt loi chng khon c nim yt ti mt s giao dch. u t qu 10% vn vo mt loi chng khon khng c nim yt. 4. K ton cng ty K ton l mt h thng chc nng cung . cp cc thng tin ti chnh hu dng che vic ra cc quyt nh kinh doanh v kinh t, thng qua vic ghi chp, sp xp c h thng, chuyn giao cc hot ng ti chnh ca mt cng ty. Cng vic ca mt h. thng k ton bao gm: Ghi chp thng tin ti chnh. Bo co thng tin ti chnh. Hai khi cng vic ny s. c cp c th trong phn ch k ton ca cng ty chng khon. CHNG V/II C V HOT NG CA QU U T I KHI NIM V QU T u u t l g? qu u t ti M c nh ngha l cc t chc hnh phi ngn hng thu nhn tin t mt s lng ln nh u t v tin hnh u t s vn vo cc ti ti chnh c tnh thanh khon di dng tin t v cc c ca th trng ti chnh. qu tn thc theo m hnh ca Nht Bn c coi t s8n phm c hnh thnh nhm u t s tin p c t mt s ln cc nh u t vo chng n (c phiu v tri phiu) ch yu di s qun l nhng ngi khng phi l ngi du t v phn phi hun thu c cho cc nh u t theo t l vn m ng gp vo qu. c nh ngha trn, ta 'c th rt ra nh ngha g cho qu u t. Qu du t c coi l mt phng u t tp th, l mt tp hp tin ca cc nh u c u thc cho cc nh qun l du t chuyn n tin hnh u t mang li li nhun cao nht cho nhng ngi gp vn. Qu u t c phn thnh nhiu loi khc nhau da vo cc tiu ch khc nhau. 1.1. Cc li ch c bn ca ngi u t khi thc hin u t qua qu a. a dng ho danh mc u t, gim thiu ri ro y l mt tng m rng r chng khon ca bn. Mt danh mc u t a dng ho tt ca t nht 12 loi c phiu. Cc qu c bt k ni no t mt t hoc nhiu hn cho n vi trm loi c phiu trong cc danh mc u t ln hn. Mt danh mc u t a dng ni chung duy tr c s tng trng tt ngay c khi c mt vi loi c phiu trong danh mc b gim gi, cn cc c phiu khc th li tng gi hn mc mong i,. to ra s cn bng cho danh mc. b. Qun t u t chuyn nghip Cc qu u t c qun l bi cc chuyn gia c k nng v giu kinh nghim ngi m c la chn nh k cn c vo tng li nhun h lm ra. Nhng chuyn gia khng to ra li nhun s b thay th. Mt s ln cc nh qun l v cc i qun l c c bng thnh tch tuyt ho. Mt trong nhng nhn t quan trng trong vic chn la qu u t tt l qu phi c qun l tt nht. c Chi ph hot ng thp Do cc qu u t l cc anh mc u t c qun l chuyn nghip cho nn chng ch gnh mt mc hoa hng giao . dch thp hn so vi cc c nhan, d cc c nhn ny k

hp ng vi cc nh mi gii chit khu tht, nht. Mt qu tng h c th ch thanh ton mt vi xu trn mt c' phiu cho mt giao dch c phiu _l ln, trong khi mt ' c nhn c( th phi thanh ton so xu trn mt c phiu hoc nhiu hn th cho mt giao dch tng t. Chi ph giao dch thp c th. c .hiu nh l hot ng:u. t ~t~hn~ Vai tr' c~'q~ ut~ trn th trng' chng khon - Gp phn huy ng vn cho vic pht trin nn kinh t ni chung v gp phn vo s pht trin ca th trng s cp Cc qu u t tham gia _ bn lnh phu hnh tri phiu chnh ph v tri phiu doanh nghip, cung cp vn cho pht trin cc ngnh. Vi chc nng ny, cc qu u t gi vai tr' quan trng.hin th trng s cp. Gp phn vo vic n nh th trng th cp. Vi vai tr l cc t chc u t chuyn nghip trn th trng chng khon, cc qu u .t gp phn bnh n gi c giao dch trn th trng th cp.. .gp phn Vo s pht trin ca th trng ny thng qua cc hot ng u t chuyn nghip vi cc phng php phn .tch u t khoa hc. - To cc phng thc huy ng vn a dng qua th trng chng khon. Khi nn kinh t nh~ trin v cc ti sn ti chnh ngy cng to kh nng sinh li hn, ngi u t c khuynh hng mun c nhiu dng cng c ti chnh u t p ng nhu cu ca ngi u t, cc qu du t hnh thnh di nhiu dng sn phm ti chnh khc nhau nh thi gian o hn, kh nng sinh li, an x hi. ho hot ng au t chng khon. Qu u t to mt phng thc u t c cc nh u t nh, t c s hiu bit v chng khon a thch. N gp Phn tng tit kim ca cng chng u t bng vic thu ht tin u t vo qu. II. CC LOI HNH QU U T 1. Da vo ngun vn huy ng 1 1. Qu u t tp th Qu u t tp th l qu huy ng vn bng cch pht hnh rng ri ra cng chng. Nhng ngi du t vo qu c th l cc th nhn hoc cc t chc kinh t, nhng da phn l cc nh u t ring l, t am hiu v th trng chng khon. Qu u t tn th cung cp cho cc nh u t nh phng tin u t m bo a dng ho u t, gim thiu ri ro, chi ph u t thp vi hiu qu u t cao do tnh chuyn nghip ca u t mang li. 1.2. Qu u t t nhn Khc vi qu u t tp th, qu u t t nhn huy ngy cng to kh nng sinh li hn, ngi u t c khuynh hng mun c nhiu dng cng c ti chnh u t p ng nhu cu ca ngi u t, cc qu du t hnh thnh di nhiu dng sn phm ti chnh khc nhau nh thi gian o hn, kh nng sinh li, an ton x hi. ho hot ng au t chng khon. Qu u t to mt phng thc u t c cc nh u t nh, t c s hiu bit v chng khon a thch. N gp Phn tng tit kim ca cng chng u t bng vic thu ht tin u t vo qu. II. CC LOI HNH QU U T 1. Da vo ngun vn huy ng 1 1. Qu u t tp th Qu u t tp th l qu huy ng vn bng cch pht hnh rng ri ra cng chng. Nhng ngi du t vo qu c th l cc th nhn hoc cc t chc kinh t, nhng da phn l cc nh u t ring l, t am hiu v th trng chng khon. Qu u t tn th cung cp cho cc nh u t nh phng tin u t

m bo a dng ho u t, gim thiu ri ro, chi ph u t thp vi hiu qu u t cao do tnh chuyn nghip ca u t mang li. 1.2. Qu u t t nhn Khc vi qu u t tp th, qu u t t nhn huy thng qua cc nh mi gii. 2.2. Qu u t dng m Qu lin tc pht hnh c phiu/chng ch u t ra cng chng v thc hin vic mua li c phiulchng ch u t khi ngi u t c nhu cu thu hi vn. c im quan trng i vi qu u t dng m l gi ca c phiulchng ch u t ca qu m lun gn trc tip vi gi tr ti sn thun ca qu. C phiu}chng ch u t ca qu dng m khng giao dch trn th trng th cp m giao dch thng vi qu hoc cc i l c u quyn cua qu. 3. Da vo c cu t chc v hot ng ca qu 3.1. Qu u t dng cng ty Trong m hnh ny, qu u t l mt php nhn y , tc l mt cng ty c hnh thnh theo quy nh ca php lut tng nc v c quan iu hnh cao nht ca qu l hi ng qun tr qu. Cc nh du t gp vn vo qu l cc c ng v h c quyn bu ra cc thnh vin hi ng qun tr. Cc t chc tham gia vo c cu hot ng ca qu u t dng cng ty l cng ty qun l qu, ngn hng bo qun. Ngoi ra, tu tng nc, cn c s tham gia ca cc i l chuyn nhng v nh bo lnh pht hnh chnh. Hi ng qun tr qu u t do cc c ng bu ra, c nhim v chnh l qun l ton b hot ng ca qu, la chn cng ty qun l qu v gim st hot ng u t ca cng ty qun l qu, hng nm xem xt li hoc t chi cc hp ng vi cc cng ty qun l qu nu cng ty qun l qu hot ng khng c hiu qu. Trong m hnh ny, cng ty qun l qu hot ng nh mt nh t vn u t do hi ng qun t qu thu qun ly u t v h c hng ph t vic qun l u t Thng thng, cc cng ty qun l qu c i ng cc nh iu hnh qu rt chuyn nghip. H c trnh nghin cu v phn tch u t rt cao. Nh t vn u t c trch nhim tin hnh phn tch u t, qun l danh mc u t v thc hin cc cng vic qun tr kinh doanh khc. C mt vi qu, vic qun l u t v qun tr kinh doanh ni chung tch ri nhau do cc t chc khc nhau m nhn. Ngn hng bo qun l ni gi v bo qun cc ti sn ca qu, ng thi tin hnh giao hoc nhn cc chng khon cho qu trong cc giao dch Ngoi cc t chc tham gia chnh nu, tu tng nc cn c th c cc di l chuyn nhng hoc nh bo lnh pht hnh chnh tham gia vo h08t ng ca qu du t. i l chuyn nhng thng c u nhim tin hnh vic bn hoc mua li c phn ca qu (nu quy l qu dng m). Nh bo lnh pht hnh chnh gip quy cho bn v phn phi c phn ca qu cho cc nh u t 3.2. qu u t dng hp ng Quy u t dng hp ng cn c gi l m hnh qu tn thc u t. Mt c im khc bit c bn vi m hnh qu u t dng cng ty l trong m hnh ny qu u t khng phi l mt php nhn. Qu hon ton ch l mt lng tin nht nh do cc nh u t ng gp hnh thnh nn qu. M hnh ny th hin r vai tr ca ba bn tham gia vo hot ng ca qu: cng ty qun l qu, ngn hng gim st v bo qun, v cc nh u t. Cng ty qun l qu ng ra thnh lp qu, tin hnh vic huy ng vn, thc hin vic u t theo nhng mc tiu ra trong iu l qu. Ngn hng gim st v bo qun m hnh ny c vai tr quan trng hn nhiu so vi ngn hng bo qun trong m

hnh cng ty. Ngoi vai tr bo qun 'vn v cc ti sn ca qu, ngn hng gim st, bo qun cn lm nhim v gim st hot ng ca cng ty qun l qu m bo vic tun th cc mc tiu v chnh sch u t ra. Quan h gia cng ty qun l qu v ngn hng gim st, bo qun c th hin bng hp ng qun l gim st trong quy nh quyn li v ngha v ca hai bn trong vic thc hin v gim st vic u t bo v quyn li ca cc nh u t. Ngi u t l nhng ngi gp vn vo qu v u thc vic u t cho cng ty qun l qu m bo kh nng sinh li cao nht t khon vn ng gp ca h. Vic gp vn ca cc nh u t c th hin bng vic h mua cc chng ch u t do cng ty qun l qu thay mt qu pht hnh. Cc nh u t trong m hnh ny khng phi l cc c ng nh m hnh qu u t dng cng ty m ch n thun l nhng ngi th hng kt qu kinh doanh t hot ng u t ca qu. III- HNH THI Q U T TI MT S TH TRNG CHNG KHON TRN TH GII 1. M Cc loi hnh qu u t chnh ti M theo Lut cng ty u t 1940: + Cng ty pht hnh chng ch lm mnh gi (Face- Amount Certicate Company): loi hnh cng ty ny hu nh khng cn tn ti na. Cc nh u t vo cng ty pht hnh chng ch ghi mnh gi tr mt khon c nh hng thng cho cng ty u t u t s tin vo cc cng c n c cht lng cao nht nh cc cng c n ca chnh ph M v cc tri phiu cng ty v a phng xp hng AAA. Chng ch cam kt vi ngi u t mt t l sinh li m bo ti mt ngy c nh, v d l 10 nm, chng ch o hn v ngi u t s nhn c khon tin bng mnh gi d quy nh. Tng s tin ngi u t phi tr t hn s tin mnh gi vi khon chnh lch l li sut tch lu trn khon u t. + Cng ty qun l (Management~ Company): l mt qu u t c t chc di dng mt cng ty, pht hnh c phn. Cng ty u t s dng nh t vn u t, hay ngi qun l u t quyt nh loi chng khon no s a vo danh mc du t ca qu. Ngi qun l c ton quyn qun l danh mc u t, mua bn chng khon ph hp vi cc mc tiu u t ca qu. Cng ty qun l c cu trc di hai dng: cng ty u t dng m v cng ty u t dng ng. Cng ty qun l dng m l cc cng ty u t c bit di tn cc qu tng h (mutual fund) v c dng cng ty u t rt ph bin M. Cng ty ch pht hnh c phiu ph thng v thc hin vic mua li bt k lc no. Cu trc vn ng vn ca cc qu tng h tng t nh mi qu u t dng m. . Cng ty qun l dng ng l cng ty ch pht hnh mt ln. Cu trc vn ng tng t nh cc loi qu du t dng ng. . + n v tn thc u t (Ung Investment Trust): l mt dng cng ty u t c t chc theo kiu "hp ng tn thc" (trust indenture) thay v lp cng ty. Qu nht hnh "n v chng ch hng li" biu hin cho phn li ch i vi cc loi chng khon trong qu. C hai dng "n v tn thc u t" l: tn thc c nh (fixed trust) v tn thc tham gia (participating trust) Tn thc c nh: qu tn thc la chn danh mc cc chng khon (ch yu l tri phiu) u t. Mt khi danh mc u t thit lp s khng c bt k s thay i no ' lin quan ti cc chng khon cu thnh danh mc, khng c bt k s giao dch thm no, k c mua v bn. Qu khng cn s qun l u t. Quy s bn cc

"n v" ca danh mc u t c nh cho cc nh u t. Tn thc tham gia: thay v qu la chn cc loi chng khon du t, qu du t vo c phn ca mt cng ty qun l, thng thng l c phn ca cc qu tng h. Bng cch ny, nhng ngi mua chng ch hng li ca cc ' tn thc tham gia" tham gia gin tip vo vic mua cc c phn ca cc quy tng h. 2. Anh Cc qu u t ti Anh tn ti di hai loi hnh: qu tn thc u t (investment trust) v qu tn thc n v (ung trust): + Qu tn thc u t (ITCS) l loi hnh cng ty trch nhim hu hn v khng phi l hnh thc tn thc di kha cnh php l. ITCS c bit n nh l qu u t dng ng. Nhng nh u t trong ITCS mua cc c phiu ph thng ca ITCS v sau cc khon thu nhp ca h c tr theo dng c tc v l hoc li vn t cc c phiu ca h. ITCS s dng tin ca cc c ng u t vo cc danh mc chng khon chuyn dng hoc c a dng ho. Mt v d v danh mc du t c a dng ho l Qu u t Foreign Colomal vi 39% ti sn c u t vo c phiu ca Anh, 26% vo c phiu ca khu vc Bc M, 12% vo c phiu ca Nht Bn v Trung cn ng, 16% vo c phiu ca chu u v cc quc gia khc, v 7% cn li vo tin mt v chng khon c li sut c nh vo 31-7-1992. ITCS khng c php xc tin vic bn c phiu ca chnh nhng qu ny. Nh u t mua bn c phiu ca ltcs cng ging nh khi h mua bn c phiu IEI, thong qua nhng t chc mi gii hay nhng nh to lp th trng trn s giao dch. Mt khc qu tn thc u t c th s dng mt s tin thc hin hot ng tip th cc chng ch qu ca mnh v thng cc ph hoa hng cho i l. y l l do chnh i vi nhng thnh cng ca ITCS trong nhng nm gn y, cho d nhng chi ph hot ng ca chng thng kh cao v nhng hot ng u t thng khng tt. Vn ca mt ITC th c nh (tr phi n vay tin hoc pht hnh chng quyn), vi s tng hoc gim gi c phiu i vi gi tr ti sn rng thu c t nhu cu hin i i vi cc c phiu. Hi ng qun tr s quyt nh chnh sch du t v vic du t c tin hnh thong qua mt cng ty qun l qu. + Qu tn thc n v. Mt nh du t u t vo qu tn thc n v bng vic mua cc n v chng ch t nh qun l qu tn thc u t. Qu tn thc du t c bit nh l qu m (tri vi ITCS c bit nh l qu ng) bi v quy m ca mt qu khc nhau theo s chng ch c pht hnh. Nu mt nh u t mun u t vo qu, th 'nhng chng ch mi s dc pht hnh p ng nh cu v ngi qun l qu u t tin (tr i ph "tr trc" l ph qun l) vo chng khon tng quy m ca danh mc u t. Nu nh u t khng mun u t na, h s bn li chng ch qu u t ca mnh cho nhng nh qun l qu v qu s rt bt quy m ca mnh v tin c tr li, nh qun l theo nguyn tc phi bn mt phn danh mc u t ca mnh mua li chng ch t nh.u t. Nhng nh qun l qu mua v bn chng ch ca qu ti mc gi tr c s ca danh mc u t, vi danh mc u t c nh gi trn c s hng ngy. Chng ch ca qu tn thc n vi dc mua v bn ti mc gi ngang vi gi tr ti sn rng c s, nh vy s khng c vic tng hoc gim gi. Nhu cu i vi qu tn thc n v thu dc t nhng chng ch pht hnh, dy c xem nh l quy m ca qu Ban gim st s kim tra xem vic chnh

sch u t c dang c thc hin mt cch chnh xc hay khng, nhng chnh sch u t s c nhng nh qun l qu la chn. 3. Nht Bn Hai loi hnh qu u t ti Nht Bn l qu tn thc kiu hp ng v qu tn thc kiu cng ty. Qu tn thc kiu hp ng l qu m vic qun l ti sn ca qu theo hp ng c k gia mt cng ty qun l v nhng ngi u t tham gia qu v khng thnh lp php nhn. Qu tn thc kiu cng ty l mt 'cng ty c thnh lp v mc ch u t ca qu. V mt k thut, qu tn thc kiu hp ng c gi l "qu tn thc u t chng khon" v qu tn thc kiu cng ty gi l "cng ty tn thc u t chng khon". + Qu tn thc u t kiu hp ng c kt hp bi ngi tn thc, ngi c tn thc v ngi hng li v c vn hnh theo hp ng tn thc dc k gia h. Ngi tn thc l cng ty qun l u t chng khon c U ban Ti c cu Ti chnh cho php, v cng ty qun l ny xy dng v thit lp cc sn phm m qu u t phi u t ti sn ca qu, xy dng hp ng tn thc, v gi cc thng bo ca qu cho nhng ch th c u quyn theo php lut v a ra nhng ch dn cho ngi c tn thc c lin quan n vic u t cc qu ca cng ty. Ngi c tn thc l cng ty tn thc hoc mt ngn hng thc hin vic tn thc. N k kt mt hp ng tn thc u t vi ngi tn thc, gi ti sn tn thc ni lu gi, u t theo ch dn ca ngi tn thc, phn quyn hng li, pht hnh chng ch hng li i din cho quyn . V ngi u t (ngi hng li) mua chng ch hng li v nhn khon phn b li nhun c c t vic u t nhng ti sn tn thc. + Qu tn thc u t kiu cng ty c lp bi mt hoc mt s ngi sng lp theo Lut thng mi bng vic xy dng cc iu l cng .ty v bng vic ng k chng vi U ban Ti c cu Ti chnh. Cc nh u t tr thnh c ng bng vic mua cc chng ch u t do cng ty tn thc pht hnh. Gim c qu c cc c ng bu trong cuc hp di hi ng c ng, v vic u t ti sn ca qu v lu k ti sn c giao cho mt cng ty khc. Thu nhp c c t vic u t chng khon c phn phi di dng c tc cho cc c ng. Qu tn thc u t theo c hai kiu ni trn c chia ra thnh kiu qu m v kiu qu ng ph thuc vo vic nh u t c hay khng c quyn yu cu mua li chng ch hng li hoc chng ch u t. Hu ht cc qu tn thc u t kiu hp ng hin c Nht Bn l kiu qu m. Tuy nhin, theo ngha m cc chng ch hng li c nim yt v giao dch trn s -giao dch chng khon trn khp nc Nht, qu tn thc u t c nim yt c mi lin kt vi ch s Nikkei 300 m c thit lp vo nm 1995 c th c gi l kiu quy ng. Qu quc gia (mt qu tn thc u t nc ngoi kiu cng ty) c nim yt trn S Giao dch Chng khon Osaka l mt kiu qu ng. 4. Hn Quc I~in nay, Hn Quc cho php tn ti c hai loi hnh qu u t: tn thc u t chng khon dng hp ng v qu u t dng cng ty. + Qu tn thc u t chng khon~ (Securities Investment Trust) l loi .hnh qu pht trin t nhng nm u hot ng ca th trng chng khon Hn Quc. Cc qu ny hot ng tng t nh cc qu tn thc dng hp ng kiu Anh. Mc d cc qu dng m c php hot ng, nhng cc qu Un thc u t chng khon ch yu vn l cc qu ng c thi hn kt thc nht nh. Cc cng ty qun l qu lp qu v cho bn chng ch hng li cho ngi du t, tin hnh cc hot ng u t cho qu. C hai loi hnh cng ty qun l qu qun l cc qu tn ' thc u t chng khon l cng ty tn thc du t

(Investment Trust Company - ITC) v cng ty qun l tn thc u t (Investment Trust Mangement Company - ITMC). Hai loi hnh cng ty qun l qu ny ch khc bit nhau v phm vi hot ng. ITC c php cho bn chng ch u t trc tip cho cc nh u t thng qua mng li ca chnh mnh, cn ITMC khng c trc tip bn chng ch u t cho ngi u t m phi cho bn thng qua cc i l l cc cng ty chng khon hoc cc ngn hng. + Cng ty u t chng khon (Securities Investment Company-sic) l loi hnh qu u t dng hp ng theo kiu qu du t ca M c php hot ng ti Hn Quc t nm l98. Cc cng ty u t chng khon c hnh thc php l tng t nh cc cng ty u t ca M. Ngi du t vo qu s mua c phn v tr thnh c ng ca qu. Cng ty u t chng khon u thc vic du t cho cng ty qun l qu (Fund Management Company-fmc), l loi hnh cng ty c thnh lp qun l cc qu u t dng cng ty. IV HOT NG CA QU U T 1 Huy ng vn 1.1. Phng thc hnh thnh vn a. Phng thc pht hnh i vi cc qu u t dng cng ty, qu pht hnh c phn huy ng vn hnh thnh nn qu. Tng t nh cc cng ty c phn, c ng ca qu cng nhn c cc c phiu xc nhn s c phn mnh s hu ti cng ty. i vi cc qu u t dng hp ng, thng thng lng vn d kin hnh thnh nn qu c chia thnh cc n v (tng t nh cc c phn ca qu dng cng ty) Qu s pht hnh chng ch du t, xc nhn s n v tng ng vi s vn ngi u t gp vo qu. Cng nh c phiu ph thng khc, chng ch u t c th pht hnh di hnh thc ghi danh hoc v danh v c th c giao dch v chuyn nhng nh c phiu, tuy quyn v ngha v ca ngi hng li (ngi nm gi chng ch u t) c mt s khc bit so vi cc c dng trong m hnh qu dng cng ty. b. nh gi ban u Vic nh gi c phiu/chng ch u t ln du lp nn qu do cc t chc ng ra thnh lp qu xc nh. i vi cc qu theo m hnh cng ty, vic nh gi c phiu qu l do cc t chc bo m (fund sponsor) hoc cc t chc bo lnh pht hnh xc nh gi. i vi cc qu u t dng hp ng, cng ty qun l qu s xc nh gi cho bn ban u cc chng ch u t ca qu. Chi ph cho bn ln u (bao gm chi ph cho cc i l' chi ph in n ti liu...) c khu tr t tng gi tr ca qu huy ng c. c Phng thc cho bn V c bn, c hai phng thc cho bn: cho bn qua cc t chc bo lnh v do qu trc tip cho bn. - Cho bn qua cc t chc bo lnh pht hnh: Phng thc ph bin nht bn c phn ca cc qu u t theo m hnh cng ty l qua cc t chc bo lnh pht hnh. Theo phng thc ny, ngi bo lnh ca qu ng vai tr nh l ngi bn bun v ngi phn phi i vi cc hng kinh doanh v mi gii chng khon. Cc cng ty ny n lt mnh li bn cc c phiu cho cng chng qua cc vn phng chi nhnh ca h. Ngoi ra, cc qu u t c th thng qua cc i l cho bn l cc ngn hng thng mi, cc cng ty chng khon hoc cc cng ty ti chnh thc hin vic cho bn.

- Cho bn trc tip t qu hoc cng ty qun l qu: Cc qu c trc tip bn c phiu ca n cho nh du t khng thng qua mt trung gian no. Cc qu du t dng hp ng do cng ty qun l qu ng ra thnh lp thng hay cho bn chng ch u t bng hnh thc ny thng qua h thng mng li ca cng ty qun l qu hoc mng li ca ngn hng gim st. Ngoi ra, h giao dch vi cc c ng hin thi v tim nng thng qua th, in thoi, mng li ngn hng, hoc cc vn phng a phng ca h. Cc qu ny hp dn nh u t trc ht thng qua qung co, th trc tip cng nh bng nhng bi din vn, cc phng tin qung co hu hiu. Cc chi ph lin quan ti pht hnh Chi nh cho bn - Chi ph in n bn co bch - Chi ph tr cho cc i l bn c phiulchng ch du t 1.2. Ni dung c bn ca bn co bch Mt s ni dung chnh ca bn co bch: (l) Gii thch chi tit v cc mc tiu u t ca qu. (2) M t chnh sch u t, v d nh cc loi chng khon qu c th c mua, vic phn b tin v ti sn ca qu vo cc khon u t... , (3) Gii hn u t hay nhng hot ng u t m qu khng c tin hnh. Thng thng phn ny s xc nh mc a dng ho danh mc u t ca qu. (4) Cc chi ph lin quan ti hot ng giao dch ca nh u t vo qu (ngi th hng trong m hnh qu dng hp ng hoc c ng ca qu trong m hnh cng ty). (5) Lch s cc hot ng kinh doanh ca qu da trn cc s liu a ra nh thu nhp trn c phn/chng ch 'u t, vic thay i vn v cc t l ti chnh minh chng. (6) Phn tch chi tit cc ri ro i vi ngi u t khi u t vo qu bao gm cc ri ro v mi trng kinh doanh ni chung v ri ro ca danh mc u t ni ring. (7) Cc thng tin lin quan v ngi qun l qu: cng ty qun l qu hoc nh t vn u t v cc chi ph lien quan phi tr cho cng ty qun l qulnh t vn. (8) Cc thng tin lin quan ti t 'chc bo qun ti sn ca qu, i l chuyn nhng hoc i l phn phi thu nhp (nu c). (9) Cch thc phn phi c tc v li vn v thng bo v cc khon thu lin quan ti ngi u t (nu c). (10) Cc dch v cung ng cho ngi u t nh vic giao dch bng in thoi, vic ti du t cc khon li nhun chi tr cho ngi u t. (1l) li Cc qu do cng mt cng ty qun l qu thnh lp v qun l (i vi m hnh qu u t dng hp n g . 1.3. Giao dch chng ch u t/cphiu khi qu hnh thnh - nh gi v chi ph pht hnh . Khi nim gi tr ti sn rng ca qu Gi tr ti sn rng ca qu (NAY) bng tng gi tr ti sn v cc khon u t ca qu tr i cc ngha v phi tr ca qu. i vi cc qu u t gi tr ti sn rng ca qu l mt trong . cc ch tiu quan trng nh gi hiu qu hot ng ca cc qu ni chung v l c s nh gi cho bn cng nh xc nh gi mua li i vi cc qu u t dng m. Giao dch chng ch u

t/cphiu ca qu sau khi pht hnh S khc bit v cu trc vn nk~ca vn cp trn dn n hai cch thc giao dch cc chng ch u t/c phn ca qu. i vi cc qu u t dng ng bt k m hnh no, sau khi pht hnh, .chng ch u tlc phn ca qu dc nim yt trn th trng tp trung v giao dch nh bt k loi c phiu nim yt no. Chnh v vy, gi ca chng ch u tlc phn do cung cu trn th trng iu tit v c khuynh hng xa ri gi tr ti sn rng. Gi ca chng ch u t ca qu ng c th giao dch trn mc gi tr ti sn rng v c th giao dch ti mc gi chit khu, tc l ti mc thp hn gi tri ti sn rng. i vi cc qu u t dng m, sau khi pht hnh, chng ch u tlc phn ca qu c pht hnh them v mua li ti chnh cng ty qun l qu hoc thng qua cc i l ca cng ty Gi chng ch u t/c phiu ca qu m lun gn vi gi tr ti sn rng ca qu. nh gi Nav(qu)/ Nav(chng ch/c phm = tng s chng chlc phn ang lu hnh Gi cho bn (Po) = Navlghng ch + Ghi ph bn AV - Po T l ph cho bn (%) = Po Nu t l ph cho bn c xc nh trc trong cc bn co bch ca qu, c th tnh c c gi cho bn theo cng thc sau: NAV Po = 100% = t l ph cho bn Gi mua vo = Nav/chng .ch - chi ph mua li. 1 4. C ch vay v cho vay vn ca qu Rt t cc qu c cc khon vay ln v lut php cc nc thng khng cho php. Thc t cho thy mt s qu, v d nh qu c phiu tng trng linh hot, i lc li s dng cc khon tin vay mn c gng thi phng cc khon li vn khi th trng i xung. ng thi vi chi ph vay, c phn nh bng 'li sut ngn hn duy tr hp l lm cho danh mc u t hot ng vn ti. Tuy nhin, y l mt con dao hai li m c th thi phng cc khon l. Cc qu c h s n by cao thng c xp vo hng cc qu hot ng km nht trong cc th trng ang i xung. Vic bn li chng ch u t hay c phn ca c(. qu m c th lm trm trng thm cc vn thng thng khi gi ri xung. Mt qu hy s dng n by thng mang theo cc ri ro ln hn. Khi bin php n by c s dng, NAY thng c chiu hng ln xung rt nhanh. V vy, lut php cc nc thng ch cho php qu vay tin t cc ngn hng. Do vy, cc danh mc u t n by ch c th p ng nhu cu v vn ngn hn. Cc qu ny cng b gii hn v s lng vay n tc l phi khng ch h s n by. Nu gi tr ca danh mc u t tng th mi iu u ng v t l ti sn trn khon vay tng ln. Nhng nu gi tr ti sn gim, qu cng phi ngay lp tc gim cc khon vay ngn hng xung. iu ny c th buc nh qun l phi bn c phiu p gi. Tuy nhin, qu ny. cng phi thanh ton li sut trn khon vay bng tin rt t khon li nhun ca qu. Chi ph li sut dc tch ra ring bit t chi ph hot ng trn dng b sung trong bng phn tch tng loi c phiu. n by c bit kh khn khi t l li sut tng ln hoc khi gi chng khon gim xung, m thng th hai vn ny xy ra cng nhau. Tuy nhin, s l iu bt bnh thng i vi bt k qu no vay n tn mc gii hn. Nhiu qu thng ch vay cc khon vay nh gip nh qun l thc hin vic mua li m khng cn phi bn cc c phiu ang s hu. 2. Mc tiu u t - vic xc lp danh mc u t ca qu 2.1. La chn mc tiu u t ca qu Bt k qu no cng nhm t c mc tiu ban u nh sau: + Thu nhp: nhanh chng c ngun chi tr c tc.

+ Li vn: lm tng gi tr ca cc ngun vn ban u thng qua vic nh gi cc c phiu trong danh mc u t ca qu. + Thu nhp v li vn: s kt hp ca c hai yu t trn Nhiu qu cng t ra mc tiu duy tr v bo ton vn nh l mt mc tiu ph. V c bn, mi mc tiu u c li thot ca n v cc nh u t cng vy. iu ny thc s rt kh c th tm ra c mt qu c phiu m cng mt lc t c c hai mc tiu thu nhp cao v li vn chp nhn dc. Nu bn mun tim nng tng trng ti a th bn s phi t b mc ch thu nhp. V d khc, mt danh mc du t n nh nht s ch u t vo cc tri phiu chnh ph, nhng n khng c tim nng tng trng v km V mt c tc so vi Cc qu u t cc khon thu nhp ri ro hn thng tp trung vo cc chng khon nh tri phiu cht lng thp (junk bonds). t c cc mc tiu ban u, mi qu u hnh thnh cc chnh sch u t ring ca mnh, trn c s c th thit lp danh mc u t, t mc tiu ra. Ngi u t s la chn v quyt nh u t vo cc qu theo kh nng v mc chu ri ro ca mnh da vo cc thng tin v chnh sch v mc tiu u t ca qu Tn gi ca cc qu th hin mc tiu v chnh sch u t ca qu. Cc loi qu thng gp l: Qu tng trng Cc qu trong lnh vc ny nhn chung km n nh hn cc qu ni trn. Nh tn gi ca n hm , cc danh mc u t tng trng nm gi c phiu ca cc cng ty m kh nng sinh li ca n c mong i l s tng cao hn t l trung bnh. Cc nh qun l danh mc u t thng quan tm nhiu n vic tng trng vn hn l thu nhp c tc. Qu thu nhp v tng trng Tng trng vn, thu nhp c tc v thm ch tng trng c tc tng lai l cc c im hp dn cc nh qun l qu thu nhp v tng trng. Tuy nhin, h thng tp trung ch yu vo tim nng tng trng vn. Vic u t ny thng to ra s hng th cho nhng ngi mun mt ci g hn thu nhp v c l t gim gi hn nhng ci c a ra bi qu tng trng. _ Danh mc u t ny bao gm c cc cng ty tng trng v cc c phiu thu nhp vi bn bo co thanh ton c tc tt. Qu thu nhp ' c phiu Chin lc thu nhp c phiu l mt loi u t gi tr c bit. Cc nh qun l ny ban u thng tp trung vo t l li nhun hng nm. H tm m cc c phiu c t l li nhun hng nm cao hn mc chun_ ca th trng chng hn nh t l li nhun ca S&P sao. Khi gi mt c phiu gim th li tc hng nm ca n s tng. Cc qu thu nhp - c phiu bao gm cc cng ty ngun lc t nhin, ti chnh, nng lng v8 cng ngh bc cao. Mt s qu cn nm gi mt s lng ln chng khon chuyn i, ' tri phiu v cc c phiu u i. Mt B cng ty trong s cc cng ty ny c th nht thi nm ngoi s qun 'tm ca cc nh qun l qu. Cc cng ty ny c th b nh gi thp khi khng t c mc li tc cao hn mc li tc trung bnh. Qu cn bng Danh mc u t cn bng c gng t c 3 mc tiu: thu nhp, tng ~runng'vn tiu n v bo ton vn. Chng thc hin iu ny bng cch u t vo cc tri phiu, cc chng khon chuyn i v c l thm mt vi loi c phiu u tin cng nh c phiu thng. Nhn chung cc danh mc du ~tl ny u t t 40o/o dn 60% gi tr qu vo tri phiu. Chng thng tp trung ch vo cc chng khon c pht hnh bi cc cng ty cht lng cao. qu c kh nng chuyn i

Cc chng khon c kh nng chuyn i l tri phiu hoc c phiu u i m c th c thnh mt s lng c phiu thng d c tnh trc ca mt cng ty, theo s la ' chn ca ngi nm gi. Chng khon c kh nng chuyn i c ngun gc tch ngay t khi pht hnh. C lc chng c coi nh l cc c phiu thng nhng lc khc chng li c coi l'tr phiu. Cc chng khon ny thng a ra 's bo m mt di i vi cc chng khon c thu nhp c nh 'v tim :nng mt trn ca cc c phiu. Do tnh cht hn hp ca tri phiu chuyn i, mt qu c kh nng chuyn i l mt ci g tng t nh danh. mc u t cn bng. N thng tp trung nhiu hn vo thu nhp v bo ton vn so vi cc khon du t c phiu in hnh. Qu thu nhp ' quyn hya chn Cc qu thu nhp - quyn la chn n nh mt cch tng i thng u t vo cc cng ty ln, dang thanh ton c tc trong cc quyn la chn lun sn c. Sau chng bn cc quyn la chn i ly cc v th-c phiu ca chng, thu gm cc khon thu nhp tin thng trong qu trnh ~n~y. Nhng khon tin thng ny, gn lin vi c tc ca c phiu, l kt qu ca ngun thu nhp tt. ' ' ' Hp ng quyn la chn thng c chiu hng lm gim bt s thua l trong mt th trng ang i xung, nhng cng hn ch s tng trng qu nhanh trn mt th trng ang ln. Trong sut thi k th trng suy gim, c phiu c th c cc qu bn ra vi mc gi thp hn nhiu so vi gi tr hin ti ca n. Qu ngnh Cc danh mc u t loi ny thng tp trung vo cc ngnh c th hoc tinh vc th trng chng khon. S tp trung ch yu vo cc qu ngnh - c bit l nhng khon u t vo cc ngnh cng nghip n l hoc c phiu ca cc ngnh kim loi qu him - c chiu hng ngy cng linh hot hn cc danh mc u t a dng tng qut. Li nhun ca cc qu ny thng khng ng nht vi mc li nhun trung bnh ca th trng. Tuy nhin cc danh mc u t ngnh thng to ra nhiu s hp dn hn l vic ch u t vo c phiu ca mt ngnh m bn ang quan tm. Cc qu ny lun c s thay i bn trong cc nhm la chn u t ca chng v do vy m chng khng mang theo ri ro c th ca bt k cng ty no. ~ Qu tri phiu i vi nhiu ngi, lnh vc v qu l cch thc u t Nhng nh u t nh, c th, s hng th vi mt vi u im vi danh mc u t trn gi so vi cc ti sn c nhn. Nhng thun li bao gm: + D tip cn: Thng kh khn v tn km i vi nhng nh u t nh giao dch trc tip ti th trng tri phiu, loi th trng lun i hi cc nh u t chuyn nghip. Chi ph giao dch cao hn v tnh thanh khon thp hn i vi nhng ngi mua v bn khi lng tng i va phi. thnh cng trong vic u t tri phiu, bn nn kho st k cng nhng nh kinh doanh khc nhau c c mc gi hp l. + Tnh thanh khon: Bn d dng rt tin ra khi qu m khng b thit v gi c so vi vic bn bn cc tri phiu giao dch trc ngy o hn. Trng hp ny c bit p dng i vi khon n ca cng ty c li sut cao, tnh thanh khon thp' v nhiu t pht hnh chng khon th. S chnh lch kinh doanh c th cng ln khi n thi im bn. + Thu nhp hng thng: Cc qu tri phiu nhn chung cng b c tc hng thng. Tri li, cc tri phiu c nhn thng thanh ton li theo na nm. Nhng ngi ngh hu c th c bit nh gi cao s phn phi theo thng i ' vi cc khon u t ca h khi c thu nhp b sung.

+ D ti u t. Cc qu tri phiu a ra vic ti u t thun tin i vi cc c tc v cc khon phn phi v vn, thm ch i vi mt lng .tin t i. iu ny cho php s phi hp hiu qu hn c th to ra thu nhp lu di. + S qun l chuyn nghip: Li sut dao ng v cc nhn t khc to nn chin lc mua v nm gi tri phiu mo him. Thu nhp cao thng do s qun l danh mc u t nng ng. Nhng nh qun l gii c th ng ph vi cc c hi mt th trng thu nhp c nh v bt u trin khai thc hin. H cng c th bn tho cc chng khon pht hnh c cht lng thp khi m mc ri ro ca chng tng ti mc khng th chp nhn. V l , cc qu tri phiu thng c ngha hn cc ti sn c nhn. + S a dng ha: Nu mt qu tng h nm gi nhiu hn hng trm tri phiu, n s gip cc c ng phng nga ri ro tn dng nhiu hn so vi vic nm gi trng thi ca mt hay mt vi tri phiu . Nhng kha cnh ny c th c bit quan trng i vi cc nh u t trong mt phm vi nht nh. 2.2. Phn b ti sn v hnh thnh danh mc u t ca qu Phn b ti sn c ngha l phn chia tin ca qu vo "cc r" u t, mi r nhm t c mc tiu c th ring bit hoc ton b cc yu cu sinh li t danh mc u t Khi chia s tin ca qu vo tng loi ti sn khc nhau, ngi qun l u t c th tnh ton cn i gia gi tr ca danh mc u t cng nh mc sinh li ca tng loi chng khon cu thnh. V vy, vic phn b ti sn ca qu, hnh thnh nn danh mc u t ca qu l mt khu quan trng sau khi qu hnh thnh v chun b tin hnh hot ng u t Vic phn b ti sn s gp phn quan trng vo ti u ho danh mc u t v ti u ho mc sinh li t cc khon u t. Cng ty qun l qu l ngi nm rt r k thut phn b ti sn. Vic nm bt c cc ri ro v quyt nh phn b ti sn c th lm tng hoc gim ri ro tng khon u t cng nh ton b danh mc u t ca qu. Cc khon u t u c mc ri ro nht nh. V d nh gi c phiu thng bin ng trong thi gian ngn hn, nhng nu tnh v thu nhp di hn th li tng di ph hp v tng di cao. Tn phiu kho bc c mc sinh li tng di n nh v ph hp nhng li c ri ro lin quan n sc mua ca ng tin sau mt thi gian do nh hng ca lm pht. Khi tin hnh phn b ti sn, nh qun l du t ca qu c th nh gi cc khon u t v kh nng sinh li ca chng. 3. Chi ph lin quan ti hot ng C ba loi chi ph c bn lin quan ti hot ng ca cc qu y ch cp ti cc khon chi ph cho hot ng ca qu sau khi qu hnh thnh v tin hnh hot ng u t. Cc chi ph lin quan ti vic pht hnh v mua li chng ch u t/c phn ca qu d cp trn l: 3.1. Ph lin quan ti hot ng u t - Ph mi gii c cc cng ty qun l qu tr cho ngi mi gii Ph t vn u t Ph lu gi v bo qun ti sn ca qu Li sut trong trng hp qu phi vay ngn hn, thu (nu c) Ph tr cc t chc nh gi cc khon u t ca qu 3.2. Chi ph qun l v iu hnh bao gm ph v thng cho ngi qun l cng nh cc chi ph khc nhau trong iu hnh qu, ph gim st Chi ph iu hnh v qun l hot ng thng xuyn xut hin nh l mt phn ca t l chi ph. Ph qun l, mt loi ph thng dng i vi tt c cc danh mc u t, c cc cng ty t vn thanh ton cho cc nh phn tch chng khon v cc chc nng qun l danh mc u

t m h thc hin. Khon ph ny nhn chung dao ng t khong 0,4% n 1% mt nm. Vi 1%, chi ph qun l danh mc u t khong 10 triu m cho mt danh mc u t c gi t 1 t m. Trong nhiu trng hp, cc nh t vn phi cng b rng qu ang c k hoch gim ph v ti sn tng ln. V d, Qu tng trng ABC c mt khon ph qun l hot ng l 0,7% i vi 100 triu ot ti sn u tin, 0,6% cho 400 triu ot ti sn tip theo v 0,5% cho s ti sn vt qu 500 triu dm. 3.3. Cc chi ph qun l hnh chnh khc - Ph lp cc bo co - Ph kim ton Ph cho cc dch v php l - Ph thay i cc quy nh ca hp ng tn thc theo yu cu ca c ng (nu c) Ph t chc i hi c ng hoc i hi cc nh u t ca qu. Nhiu cng ty gii hn t l chi ph ca h, thong thng v mc ch cnh tranh. V d, nh t vn c th hon tr' li qu cc khon ph vt tri duy tr t l ph ti a l 1%. iu ny c th c hon tt bng cch iu chnh ph t vn. Thng tin chi tit s c bo co trong bn co bch v trong bn bo co hot ng na nm v mt nm. Vic gii hn t l ch ph thng xy ra cc qu nh, mi v c th l mang tnh cht tm thi. 4. Tiu ch nh gi hiu qu hot ng ca mt qu u t 4.1. Tng thu nhp C ba b phn cu thnh nn tng li nhun ca mt qu c phiu l: C tc t khon thu nhp u t rng: Khon thu nhp u t bao gm c tc v li sut thu c t danh mc u t ca qu khu tr i chi ph. Phn phi cc khon thu nhp rng c tha nhn: Cc khon thu nhp rng c tha nhn c hiu l cc khon du t quyt ton xong c li (hoc b l). S tng (hoc gim) rng trong gi tr ti sn rng. S thay i ca NAY phn nh s tng hoc gim trong gi tr cc khon u t vo c phiu m qu ang nm gi Ngoi ra, n cng bao gm cc khon thu nhp rng c tha nhn hoc thu nhp rng t cc khon u t cha chia cho cc nh u t. Tnh ton tng thu nhp Tng thu nhp ca qu l mt trong cc ch tiu quan trng nh gi hot ng ca mt qu tt hay khng. S tin phn chia + S thay i trong NAV TR= / NAV ti thi im u k V d: Mi mt c phn ca qu XYZ khng tnh ph, c mua vo ngy 01 thng 0/ nm 1992 ti mc NAV bng 8,20 ot, c mt khon phn phi li vn bng 0,70 ot v tng phn phi thu nhp l 0,1 ot. NAV vo thi im cui nm l 8,50 ot. Tng li nhun nm 1992 l 13,4/% c tnh nh sau: 0 70 + 0.10 + 8.50 - 8.20 TR : 13,4/% Bn thn tng li nhun 13,41% khng ni ln iu g. Con B ny cn phi c phn tch da trn c s so snh vi cc d liu khc, v vy vn ny s dc phn tch c th ti phn sau ca chng ny. 4.2. T l chi ph T l ny c xc nh bng tng chi ph chia cho gi tr ti sn rng trung bnh. Ph mi gii t cc giao dch ca qu khng tnh trong t l chi ph ny. Bi v t l chi ph c th thay i nn tt hn ht l tnh gi tr bnh qun cho khong thi gian t 3 n 5 nm v trc. Tu theo danh mc u t, t l chi ph c th khc nhau t 0,5% n trn 5%. Nhng t l chi ph thp nht thng thy cc qu ch s l cc qu

thc hin chin lc mua v nm gi th ng cc loi chng khon ging nh nhng chng khon c trong ch s bnh qun ph bin no , v d ch s S&P 500. Cc qu nh v tng trng nhanh c s dng hiu ng n by v chu chi ph li sut cao l cc qu phi hot ng vi t l chi ph cao nht. Ni chung, tt c cc t l chi ph thp hn lon u c coi l thp. Cc qu nh c xu hng chu t l chi ph cao hn so vi cc quy ln hn - l nhng qu thu c li ch t tnh kinh t theo quy m bi v chi ph qun l v cc chi ph khc ca chng c tri rng cho mt c s ti sn ln hn. Cc qu u t trn th trng quc t c xu hng chu t l chi ph ln hn mt cch ng k so vi cc danh mc u t trong th trng ni a do chi ph nghin cu v cc chi ph khc lin quan n hot ng u t quc t Cc qu c phiu c t l chi ph cao hn so vi cc qu u t chng khon thu nhp c nh. Khi nh gi t l chi ph, cn so snh t l chi ph vi s liu ca cc danh mc khc c cng quy m. 4.3. T l thu nhp T l thu nhp c tnh bng gi tr thu nhp du t rng chia cho gi tr ti sn rng trung bnh. Con s ny khng c tm quan trng nh tng li nhun bi v tng li nhun l mt thc o trn vn v hot ng trong khi t l ny ch tp trung vo thu nhp. T l ny cng tng t nh li sut c tc khi nh gi hiu qu u t ca c phiu ph thng. 4.4. T l doanh thu T l ny tng gi tr giao dch (mua v bn) do cng ty qun l qu tin hnh i vi qu. T l ny c xc nh bng s lng ti sn c bn hoc mua chia cho gi tr ti sn rng ca qu trong nm. Nu t l ny l 100% doanh thu c ngha l cng ty qun l nm gi mt loi c phiu hoc tri phiu trung bnh trong mt nm. 50% doanh thu cho bit qu ny thng nm gi cc chng khon trung bnh trong hai nm, 200% doanh thu cho bit qu ny nm gi cc loi chng khon trung bnh trong 6 thng v c nh vy. Doanh thu i vi cc qu c phiu trung bnh vo khong t 75% n 85%. Doanh thu lun bin i theo tng loi qu v trit l u t ca cc nh qun l qu. Nhiu nh qun l tm kim li nhun nhanh chng v c xu hng mua v bn linh hot. Nhiu nh qun l khc li theo xu hng mua v nm gi trong di hn. Cc qu m tin tng vo chin lc hp ng tng lai, hp ng la chn v bn khngc th mong i c mt doanh thu v chi ph giao dch cao hn 4.5.' Cht lng ca hot ng qun l qu Nh qun l qu u t tt c th iu hnh hot ng n nh v chng' chi li vi th trng i xung tt hn cc i th ca h c th lm. Hay ni cch khc, h lm mt cng vic tuyt vi trong vic iu khin ri ro ca danh mc du t. Ti thiu ho thua l c ngha cc k quan trng n s tng trng di hn so vi tr thnh mt qu ni ting trn th trng ang ln. Cc nh qun l tt khng bao gi cho chi ph giao dch vt ra ngoi tm kim sot ca mnh thng qua vic thc hin rt nhiu giao dch. Hn na, h c mt chin lc di hn. Cng bng m ni, mt qu hot ng tt, c qun l tt thu ht nhiu nh u t hn v ti sn ca n theo cng tng ln hng nm. Cng vi hot ng v chi ph, cc nhn t khc cng c th gip ta xc nh c hiu qu hot ng ca cng ty qun l. Kinh nghim u t v qu trnh hot ng ca cng ty qun l qu lc no cng c quan tm - nhng khng nhi l iu chnh yu - c mt ngi lnh o qu trong nm nm hoc lu hn na. Cc qu t dc kt qu hot ng di hn xut sc thng c iu hnh bi mt nhm cc

nh qun l ch khng phi c iu hnh bi ch mt hay hai c nhn. i vi cc qu u t dng hp ng, c cu t chc hot ng kinh doanh ti cng ty qun l qu c nh hng nhiu ti tnh n nh ca qu. - i vi cc qu u t dng hp ng, cc ti liu cng b nh k bao gm bo co ca cng ty qun l qu, bo co ca ngi th u, bo co ti chnh bao gm bo co v ti sn v cng n ca qu, thu nhp v chi ph, thay i gi tr ti sn rng v cc bn thuyt minh km theo. Bo co ca cng ty qun l qu M t qu v cc mc tiu v chnh sch u t ca qu, gii thch v cc chin lc u t m cng ty qun l qu s dng trong nm ti chnh nhm t c cc mc tiu nh. Vic phn b ti sn ca qu ti thi im bo co v c bit l cc thay i dng k v vic phn b ti sn so vi ln bo co trc . Gii thch hot ng ca qu da trn c s gi chng ch u t ca qu trong thi k , phn tch theo phn tng trng vn ln vic phn phi li nhun ca qu. nh gi th trng m qu u t trong giai on bo co bao gm c mc sinh li trn cc khon u t ca th trng. D on xu hng pht trin ca th trng m qu ang u t v cc chin lc m qu d kin s dng thch ng vi mi trng phn tch. Nhng thay i c bit v phn phi thu nhp hoc vic phn phi thm thu nhp trong thi k bo co. nh hng ca phn phi thu nhp v cc khon phn phi thm ti gi tr ti sn rng ca qu trc v sau khi nhn phi thu nhn. Phn loi ngi u t theo t l nm gi chng ch. Bo co ca ngi th u (t chc gim st bo qun) Ngi th u phi chun b bo co nu r kin nh gi ca mnh i vi hot ng ca cng ty qun l qu: nh gi vic tun th cc gii hn u t trong quyn hn ca cng ty qun l qu ph hp vi hp ng tn thc, cc quy nh trong iu l qu v cc quy nh khc ca php lut. Ngi th u phi m bo: - Th tc v quy trnh do cng ty qun l qu p dng nh gi v nh gi cc chng ch ca qu l chnh xc v vic nh gi, nh gi c tin hnh ph hp vi hp ng tn thc v cc quy nh ca php lut. Vic cho bn, mua li, pht hnh thm v hu b chng ch c tin hnh ph hp vi hp ng tn thc v cc quy nh ca php lut. Ngi th u c quyn ch ra cc thiu st ca cng ty qun l qu, nhng thiu st c th nh hng ti quyt nh ca nhng ngi u t tim nng hay nhng ngi u t hin ti ca qu. Bo co ti chnh: Ti sn v n ca qu: + Cc khon u t ca qu, tng gi tr ti sn + Tng gi tr cc khon n ca qu + Gi tr ti sn rng ca qu + S chng ch ang lu hnh + Gi tr ti sn. rng ca tng chng ch (k c trng hp chng ch khng c tc) + Tin ca ngi u t: vn, cc khon thu nhp cha phn phi, d phng ri ro bin ng gi cc khon u t. Thu nhp v chi ph ca qu: + Thu nhp: thu nhp t li sut, thu nhp t c tc, cc khon li hoc l khi bn cc khon u t + Chi ph: ph v cc khon phi tr cho cng ty qun l qu chi ph v cc khon thng cho ngi th u cc khon chi ph ng k khc + Thu nhp rng trc v sau thu

+ Cc khon thu 'nhp cha phn phi + Tng thu nhp d phn phi v tr gi phn phi cho tng loi chng ch. Ngy tin hnh cc t phn phi. - Bo co thay i gi tr ti sn rng ca qu: Bin ng ca gi tr ti sn rng ca qu phn loi theo cc bin ng pht sinh t cc khon u t v cc bin ng pht sinh t ngi u t. + Gi tr ti sn rng u k v cui k + Thu nhp rng trong k + Thay i l li ca cc khon u t cha c thc hin + Tr gi thu c t cc chng ch c pht hnh + Tr gi tr cho cc chng ch b hu b + Phn phi cho ngi u t. - Mt s thuyt minh lin quan: Bin ng ca s lng chng ch bao gm s lng chng ch ti a c pht hnh theo quy nh ca hp ng tn thc, s chng ch c pht hnh hoc hu b. . . + Cc giao dch vi cc nh mi gii: gi tr giao dch vi tng nh mi gii, tng chi ph mi gii m qu phi tr, tr gi ph mi gii tr cho tng cng ty mi gii + S lng chng ch du t ca qu do cng ty qun l qu v cc bn lin quan nm gi + Danh mc du t ca qu: cu trc ca danh mc u t (cc chng khon cu thnh danh mc du t), s lng nm gi ca tng loi, tr gi khon u t gi tr th trng ca khon u t, t trng trong gi tr ti sn rng ca tng khon u t tnh theo biu gi quy nh. Bo co lin quan ti tnh hnh hot ng ca qu: Bng so snh s liu v tnh hnh hot ng trong vng 03 hoc 05 nm gn dy Cc s liu bao gm: + Kt cu danh mc u t cua qu: vic phn b cc khon u t theo ngnh cng nghip, th trng v loi u t + Tng gi tr ti sn rng ca qu + Gi tr ti nn rng ca qu ca tng chng ch v s lng cc chng ch ca quy lu hnh ti thi im cui k ca tng nm ti chnh + Gi cho bn chng ch + Gi mua li chng ch + Gi cho bn v mua li cao nht hoc thp nht + Tng thu nhp ca qu chia theo s tng trng ca vn v phn phi thu nhp + Phn phi thu nhp theo chng ch + T l ph qun l ca qu + Tng doanh thu ca danh mc u t - Thu nhp trng bnh hng nm ca qu tnh trong vng 03 nm hoc 05 nm hoc bt u t khi thnh lp qu Cc thuyt minh khc nh bin ng ca cc ch s chun lin quan. Khi cng b thng tin, cng ty qun l qu phi m bo cc c s tnh ton v d ton phi c cng b y v p dng mt cch ph hp, cc s liu s dng cng b phi c thu thp t cc ngun thng tin c lp Ngoi ra cng ty

qun l qu cng phi tuyn b r rng l hiu qu hot ng ca _ qu trong qu kh khng phi l du hiu cn thit nht nh gi cc hot ng rong tng lai v gi chng ch u t v cc khon thu nhp t u t c th bin ng. 5.3. Phng tin cng b thng tin i vi cc nc c th trng ti chnh pht trin, cc thng tin v hot ng ca cc qu u t cng nh cc thng tin lin quan ti cc chng khon giao dch trn th trng chng khon u dc cng b trn cc tp ch ti chnh. Ngoi ra, cc thng tin cn c cng b ti tr s cc cng ty qun l qu hoc ti cc i l nhn lnh ca cng ty. V d nh M, tp ch ph Wall m rng nhiu bng qu tng h nm 1993 ca n. S xp hng v cc con s hot ng ca chng trong tng giai on lun sn c, da trn c s d liu ca cc t chc phn tch c uy tn nh Lipper Analytical. Hot ng ca qu c xp hng hng ngy da trn k hn di nht c lit k. Cc thng tin chi tit ca bn gii thiu ny dc a ra trong phn ch gii trong bng qu. Cc khon mc khc ca li sut bao gm cc mc tiu v t l chi ph ca qu cng xut hin trong bng ny. Thi bo kinh doanh ca cc nh u t a ra mt bn bo co phn nh v tnh hnh hot ng ba nm ca hn hai nghn qu. Bn bo co ny cng cung cp cc kt qu v tnh hnh hot ng trong 4 tun gn nht ca tng qu c pht hnh t th hai n th nm. Trong bn bo co ny cng bao gm c s in thoi v tng ti sn c qun l bi cng ty qun l qu ln hn. Bo co phn tch v hot ng ca qu tng h tng hp cng c pht hnh hng nm hoc thng xuyn hn trong Business Week, Forbes, Tp ch ti chnh c nhn ca Kiphnger v Tp ch tin t. Mt vi t bo trn khp dt nc, chng hn nh The Aziona Republic, cng cung cp cc thng tin v hot ng ca cc qu theo tng thi k v mang tnh cht thng xuyn hn cc tp ch. Nhiu nh du t cng rt quan tm n Hng dn. c phiu ca Ngi s hu Chng khon hng thng ca standard & ~poor, lun sn c ti cc vn phng mi gii v cc th vin. Gn cui ca quyn sch hng dn, bn s c.c nhng thng tin c gi tr v cc qu, bao gm c cc ti liu v hot ng ca qu. CHNG IX O C NGH NGHIP TRONG HOT NG KINH DOANH CHNG KHON I KHI NIM, NGHA, TM QUAN TRNG CA O C NGH NGHIP TRONG KINH DOANH CHNG KHON CHNG IX O C NGH NGHIP TRONG HOT NG KINH DOANH CHNG KHON I KHI NIM, NGHA, TM QUAN TRNG CA O C NGH NGHIP TRONG KINH DOANH CHNG KHON

1 Khi nim 1.1. Bn cht do c ngh nghip Bn cht o c ca tt c mi ngh nghip l tnh tin cy, bt c mt c nhn no, bt k mt ngnh ngh no khi c thc hin u phi da trn nguyn tc c nghip v chuyn mn cao v c mt quyn hn nht nh xut pht t tnh cht ngh nghip mang li. V vy, khi c nhn hnh ngh th x hi quanh h cn khng nh l nhng ngi hnh ngh c tin cy v tin tng rng vic s dng quyn hn s em li hiu qu tt nht cho x hi, ng thi quyn hn s khng s dng vo vic gy ra thit hi cho x hi. Bn cht o c ngh nghip c th hin qua 4 nhn t sau: a. C trnh v nng lc tc l c kh nng thc thi cng vic mt cch hiu qu v cht lng cao hay cn gi l gii. b. Lm vic c tiu chun hnh ngh: thc thi cng vic ng theo tu chun v quy trnh dc quy nh sn cho tng cng vic. c o c tc l thc hin cng vic mt cch thng thn, trung thc, trong sch v cng bng hay cn gi l ti. d. C nim t ho' tc l c qu trnh thc thi cng vic v c cuc sng trong sch, khng c nhng hnh vi lm cho ngi khc coi thng ngh nghip ca mnh. V vy, phm cht ban u ca mi c nhn khi lm bt c ngh g cng phi "gii mt cch c chun mc v tt mt cch c nim t ho". 1.2. Khi nim o c ngh nghip trong hot ng kinh doanh chng khon Da vo bn cht ca o c ngh nghip v c th ca nghip v kinh doanh chng khon, ta c th khi qut mt s nt chnh ca o c ngh nghip trong lnh vc kinh doanh chng khon nh sau: o c ngh nghip trong hot ng kinh doanh chng khon l tp hp cc chun mc hnh vi, cch c x v ng x c quy nh cho ngh nghip kinh doanh chng khon nhm bo v v tng cng vai tr, tnh tin cy, nim t ho ca ngh nghip kinh doanh chng khon trong x hi. 1.3. ngha, tm quan trng ca c c ngh nghip lm cho ngh kinh doanh chng khon dt cng nhn v to c s tin cy ca khch hng cng nh trong x hi. Qun l dc tiu chun hnh ngh v cht lng v t h v trung cp cho khch hng v gii ch. h tr cho vic xy dng hnh nh tt p ca ngi kinh doanh chng khon. t) lp mn quai h ng nghip tt p gia nhng ngi kinh doanh chng khon. 1 4. Nhng li ch do o c ngh nghip mang li a. ti nhng ngi hnh ngh bo c ngh nghip em li nim t ho cho c nhn ngi hnh ngh v cho ngh knh doanh chng khon. bo c ngh nghip gip cho nhng ngi hnh ngh khng phi thi hnh nhng mnh lnh khng ng. b. vi nhng ngi s ng ch v nn cht ca o c ngh nghip l to ra c s tin cy i vi khch hng, nn khi s dng dch v khch hng c th tin tng rng nhng ngi ny lm vic(. mng tnh ( huyn nghip. c tiu chun hnh ngh, c t nh nng lc v do dc m mnh c th cng khai ti ( hnh. xin kin t vn u t v c th u quyn cho h lm di din trong vic mua bn chng khon

v c bn l h l nhng ngi tin cy ta tham kho kin trong vic u t mang li hiu qu cao nht II O C NGH NGHIP I VI CNG TY THNH VIN 1. Nguyn tc c bn ca do c ngh nghip 1 1. Tnh trung thc trong hnh ngh Cng ty thnh vin phi hot ng trung thc v trong gch da trn nguyn tc bnh ng trong vic cung cp dch v. 12. Phi ch tm n cng vic v cn trng trong khi hnh ngh Cng ty thnh vin phi xy dng quy trnh hot ng theo tiu chun thng nht, xy dng i ng cn b c trnh , tn tuy v tinh thn trch nhim trong cng vic. 1.3. Tnh chp hnh cc ch' ti trong hot ng kinh doanh Cng ty thnh vin phi hot ng ng php lut, chp hnh nghim chnh cc quy ch, tiu chun hnh ngh lin quan n hot ng kinh doanh chng khon. 1.4. i vi nhng s' liu lin quan n khch hng Cng ty thnh vin phi c d liu thng tin lin quan n khch hng lm c s xem xt a v v mc ch u t ca khch hng. 1 5. i vi s liu cung cp cho khch hng Trong vic cung cp thng tin u t cho khch hng, cng ty thnh vin phi c s liu chnh xc, cho khch hng c c s quyt nh u t. Cc thng tin cung cp cho khch hng phi c cung cp cng bng cho tt c mi khch hng. 1.6. Xung t v li ch Cng ty thnh vin phi trnh nhng xung t v li ch c th xy ra vi khch hng. Nu c xung t xy ra, cng ty thnh vin phi gii quyt vi khch hng mt cch cng bng v thu tnh t l theo cc bin php nh: Cng b thng tin. Quy nh nhng quy ch v bo mt ni b. T chi cung cp dch v hoc nhng bin php ph hp khc. Cng ty thnh vin tuyt i khng c trc li t khch hng. 1.7. Vic bo qun ti sn cho khch hng Cng ty thnh vin phi qun l ti sn ca khch hng ring r vi ti sn ca cng ty v phi c bin php bo qun ph hp ring r cho tng khch hng. 1 8. Tnh bn vng v ti chnh Cng ty thnh vin phi khng nh chc chn l cng ty c a v ti chnh tt, c ngun vn p ng c mi cam kt trong hot ng kinh doanh cng nh mi ri ro c th Pht sinh trong qu trnh hot ng kinh doanh. 1.9. C cu b my v kim sot ni b cng ty Cng ty thnh vin phi: C c cu t chc b my m bo cung cp dch v cho khch hng mt cch c hiu qu. C h thng kim sot, gim st ni b cht ch v h thng lu gi s liu ph hp. C quy hoch tuyn chn cn b (.. cht lng. v s lng, m bo thc thi nhim v c hiu qu. C quy nh tc nghip v cc quy ch hot ng ca (ng ty ph hp vi quy a;lui Ca php lut v cc quy nh ca c quan qun l. 1.10. i vi li ch chung ca ton ngnh Cng ty thnh vin phi c s phi hp cht ch trong ton ngnh v li ch chung v phi coi li ch chung trn li ch c nhn ca cng ty. 1.11. Quan h vi cc cng ty ng nghip Cc cng ty thnh vin phi trnh nhng hnh vi mang tnh cht vu khng ln nhau hoc c nhng hnh vi gy mt on kt ni b cc cng ty thnh vin. 1.12. Mi quan. h i vi cc t chc qun l

Cng ty thnh vin phi cung cp v hp tc cht ch vi cc c quan chc nng qun l mnh v phi nhanh (:hng cung cp tt c mi thng tin, s liu m cc c quan qun l yu cu. 2. Nhng ni dung c bn v o c ngh nghip i vi cng ty thnh vin 2.1. Trung thc, cng bng v cng khai Cc cng ty thnh vin khng c: a. Thu nhp tri php thng qua dic thc hin nhim Cng ty thnh vin phi c nhng bin php thch hp ngn chn vic cng ty thnh vin, nhn vin ca cng ty hoc i din ca cng ty thnh vin ha s cho hoc cho hay yu cu hoc nhn bt c khon thu nhp (hoc tin thu) no m tri vi thu nhp theo chc nng nhim v mnh m nhim trong hot ng kinh doanh. b. Nhng li ch hoc bt li quan trng thng qua vic thc hin nhim v Cng ty thnh vin khng c gi hoc thc hin vic mua bn chng khon vi khch hng trong trng hp cng ty thnh vin c li ch trc tip hoc vic lm c th dn n xung t li ch vi khch hng tr trng hp cng ty thnh vin cng b cng khai nhng thng tin v thc hin nhng bin php cn thit m bo cho khch hng c i x mt cch cng bng. c. Nhng thu nhp ngoi thu nhp bnh thng Cng ty thnh vin khng c lm nhng cng vic m c cam kt nhn hay tr nhng khon li ngoi nhng thu nhp thng thng. 2.2. Vic cung cp thng tin hng dn u t v cng b thng tin a. Vic lin h hoc truyn t thng tin phi r rng v cng bng Trong vic lin h vi bt c khch hng no cho bn sn phm dch v ca mnh, cng ty thnh vin phi thc hin trn c s chuyn mn r rng v cng bng. V hnh thc lin h vi khch hng: c th di dng cc tho thun, c th thng bo bng li hoc bng vn bn.... tt c cc thng tin hoc ti liu lin h trn phi r rng v cng bng. b. i vi s hiu bit ca khch hng Cng ty thnh vin phi c s hng dn v thng vi khch hng khch hng hiu nhng ri ro c th xy ra khi khch hng quyt nh u t vo chng khon. c Thng tin s/11u lin quan n cng ty thnh vin Cng ty thnh vin phi c nhng bin php cn thit khch hng c nhng t liu c bn v cng ty nh: hot ng kinh doanh ca cng ty, a im lm vic, nhn vin hoc n v no m khch hng phi lin h giao dch v c nhng b phn no chu trch nhim theo di: gim st hot ng ca cng ty. d. Thng tin lin quan n chng khon, chng ch u t ( ng ty thnh vin phi cung cp y nhng kin thc, s liu cng nh cc hng dn u t cn thit i vi cc loi chng khon ang c hoc s pht hnh khch hng c th s dng nhng thng tin lm c s nh gi trc khi quyt nh u t. e. Vic hng dn v cung cp thng tin Vic hng dn, cung cp v ph cp thng tin trong vic u t vo bt k loi chng khon no cng phi dc thc hin trn c s s hiu bit, c chuyn su v c bi bn, ng thi phi phn nh r u l thng tin tht2 u l thng tin nhn nh. Vic cung cp trn phi c thc hin mt cch cng bng v khng gy ra s hiu lm. Trng hp cng ty thnh vin cung cp thng tin hoc quyt nh ph cp thng tin v mt loi chng khon no th phi ni r tn cng ty mnh l ngi cung cp thng tin , ng thi nu r ngun v ngi bin son cc thng tin . Trong vic thc hin ngha v phc v khch hng, cng ty thnh vin phi cung cp cc dch v cho khch hng mt cch cng bng nh:

- Hng dn v cung cp cho khch hng nhng kin thc c bn trong quyt nh u t nh: nguyn tc xem xt quyt nh u t chng khon, nhng hiu bit v cc loi chng khon v.v.. Thng bo kp thi nhng thay i c bn trong cc ni dung thng tin lin quan n u t chng khon m cng ty cung cp. - Khng da ra nhng li ha c bng li ni ln vn bn mang tnh cht m bo v li ch s thu dc t vic u t vo chng khon ca khch hng. 2.3. Mi lin h vi khch hng a. Tho thun vi khch hng Vic lm cc vn bn nh hp ung. giy u quyn trong vic cung cp dch v u t vi khch hng nng t~7 Phi ghi dy cc nguyn tc cung cp dch v cho khch hng. b. Trch nhim i vi khch hng Cng ty thnh vin khng dc lm bt c loi vn bn no hu b hoc hn ch trch nhim ca mnh di vi khch hng dc quy nh trong lut v cc quy ch. quy nh ca c quan qun l. 2.4. Vic mua bn cho khch hng a. t th t u tin ca lnh mua bn Vic x l lnh mua bn ca khch hng v ca cng ty phi c thc hin theo th t u tin mt cch cng bng v bnh ng. b. Vic mua bn theo lnh Khi cng ty thnh vin ng nhn lnh giao dch ca khch hng th phi thc hin ngay cc yu cu trong lnh . ~ c Vic mua bn trc khi cng b thng tin Trng hp cng ty thnh vin ho(. nhng ngi lin quan chun b cng b nhng kin hng dn du t hoc kt qu nghin cu, phn tch cho khch hng th cng t thnh vin hoc nhng ngi c lin quan khng c mua bn chng khon cho ring mnh cho n khi bit dt khch hng nhn dc hoc d dc nghnh cu tng di ~ nhng li t vn trn. d. Vic thc gic khch hng mua bn khng ph hp Cng ty thnh vin khng dc thc gic cho khch hng mua bn qu nhiu hoc hng cho khch hng lin tc mua bn cho cc loi chng khon tr trng hp c l do tin ~h(. rng vic mua bn trn s em li li ch ho khch hng. 2.5. Tnh trung thc trong qu trnh hot ng kinh doanh a. Mua bn thng qua vic s dng thng tin ni b Cng ty thnh vin khng c s dng thng tin ni b mua bn chng khon cho chnh mnh v khng dng nhng thng tin trn hng dn u t cho khch hng. b. Thc hin cng vic mt cch trong sch v cng bng Cng ty thnh vin phi cm nhn vin ca mnh c nhng hnh ng sau: S dng ti khon giao dch ca khch hng mua bn chng khon cho bn thn hoc cho ngi khc. T quyt nh mua bn chng khon cho khch hng tr trng hp dc s chp thun ca khch hng theo ng cc bc th tc d c quy nh. Trc tip hoc cu kt vi khch hng c nhng hnh ng che y hoc to gi gi lm cho gi chng khon thay i khng theo quy lut ca gi c th trng. Cng ty thnh vin khng c trc tip hoc gin tip to gi cho chng khon ca cng ty mnh hoc cu kt vi ngi khc to gi cho mt loi chng khon no khc. Vic s dng quyn mua chng

khon mi pht hnh phi c thc hin mt cch cng bng. Cng ty thnh vin khng c thc hin nhng th thut che y hoc gian ln to gi chng khon nh: Li ko nhm to ra tro lu mua bn mt loi chng khon no hoc lm cho cng chng hiu nhm v gi c ca mt loi chng khon bng cch cung cp hoc tung tin tht thit. Mua bn mt loi chng khon no vi mc ch gi gi hoc tr gi hoc y hay dm gi nhm ghm khng cho gi ca chng khon c vn ng theo ng c ch ca th trng. Vic mua chng khon vi gi qu cao hoc bn vi gi qu thp nhm mc ch tc ng n gi ca chng khon. Cu kt vi khch hng lm gi mc d bit lnh mua bn ca khch hng l lnh thao tng gi hoc lnh mua bn khng bnh thng nhng vn thc hin cc lnh mua bn . 2.6. iu hnh cng vic a. Tun th php lut, cc quy ch, quy nh - Cng ty thnh vin phi tun th lut php, cc quy ch, quy nh lin quan ng thi phi ban hnh quy trnh lm vic ca cng ty quy nh r nhim v, trch nhim cho tng thnh vin. - Phi xy dng h thng ghi chp v lu gi h s, ti liu, thng tin d liu y , an ton m bo p ng kp thi yu cu kim tra, gim st ca cc t chc qun l Cng ty thnh vin phi c quy trnh gii quyt cc khiu ni ca khch hng, cc bin php gii quyt ph hp v kp thi, ng thi phi thng bo cho khch hng bit cc bin php khiu ni khc trong khun kh lut php quy nh. Cng ty thnh vin phi phi hp v hp tc vi cc c quan qun l .trong vic thanh tra xc minh n th khiu ni ca khch hng. b. Bo o ti sn cho khch hng Cng ty thnh vin phi t chc bo qun ti sn cho khch hng an ton bng cch: - T chc lu gi bo qun, m bo an ton cc ti liu chng nhn quyn s hu chng khon ca khch hng. Nu lu gi cc ti liu, s liu lin quan n s hu chng khon ca khch hng trong h thng my tnh th phi tch ring s liu ca khch hng ra ngoi s liu ca cng ty. c Bo v b mt cho khch hng Phi gi b mt cc thng tin s liu ca khch hng. Trong mi loi nghip v kinh doanh ca cng ty, cc s liu ca tng loi hnh nghip v phi dc tch ring v gi b mt, nhn vin tc nghip trong tng loi hnh n~tlip v khng c tit l cc s liu lin quan n cng vic ca mnh cho cc nhn vin lm b phn khc. d. Vic chm dt phc v Trng hp cng ty thnh vin mun kt thc hp ng vi khch hng th phi gii quyt dt im nhng vng mt gia kn ban. 2.7. Vic duy tr a v ti chnh ca cng ty a. Tnh y ca ngun vn Cng ty thnh vin phi duy tr ngun vn cho hot ng, ng thi phi m bo kh nng gii quyt c nhng ri ro c th pht sinh trong qu trnh hot ng kinh doanh. b. Tnh thanh khon v cht lng ca ti sn Ngun ti sn pht sinh t hot ng kinh doanh phi l ti sn c tnh thanh khon cao v c cht lng tt.

c Tnh chnh xc ca cc bo co ti chnh Cc bo co ti chnh ca cng ty thnh vin phi dy , ng vi s tht. 2.8. Mi quan h vi cc t chc qun l a. Vic hp tc Cng ty thnh vin phi hp tc v cung cp cc ti liu, s liu cho cc c quan qun l trong qu trnh cc c quan thanh tra hot ng v vic mua bn chng khon ca cng ty, k c trong trng hp iu tra xc minh n th khiu ni ca khch hng hay nh du t. b. Vic cung cp thng tin Nu c nhng thng tin d liu no m cm thy cn phi cung cp cho c quan qun l th phi nhanh thng thng bo ngay. III CC CHUN MC V DO C NGH NGHIP NH CHO NHNG Ngi I~m N~llm v HN TCH CHNG KHON 1 Thng bo cho th trng bit v nguyn tc o c ngh nghip m bn thn phi tun th h phn tch chng khon phi thng bo cho th rng trc tip ca mnh bit l bn thn c nhim v hi chp hnh nghim chnh cc quy nh v do du gh .nghip v s b x pht nu bn thn khng tun th. 2. Vic tun th php lut,'cc quy ch, quy nh v o c ngh nghip 2.1. Hiu bit, tun th php lut v o c ngh nghip Nh phn tch chng khon phi lun theo di nghin cu v tun th php lut, cc quy ch, quy nh c li( n quan dn nghip v kinh doanh chng khon k m do c ngh nghip ca mnh. 2.2. Khng to iu hin gip cho ngi khc vi phm php lut Khng cu kt hoc gip ngi khc vi phm php lut cc quy ch, quy nh c lin quan n nghip v kinh doanh chng khon, k c o c ngh nghip ca mnh 2.3. Khng trc li t thng tin ni b Phi tun th php lut, cc quy ch, quy nh c lin quan n vic nghim cm trc li t thng tin ni b, k c cho bn thn hay cho ngi khc. 2.4. C tinh thn trch nhim trn cng v ph trch Nu m nhim cng v ph trch phi chu trch nhim gim st v ngn nga khng cho nhn vin thuc quyn vi phm php lut v o c ngh nghip, ting thi cng c s dng quyn hn ca mnh trong vic ngn nga nhng hnh vi trn. 3. Vic phn tch, cng b nhng thng tin ch dn v mua bn chng khon 3.1. Sn phm phn tch phi c th, t m v cn trng - Nh phn tch chng khon phi em ht kh nng thc hin nhim v c phn cng mt cch cn trng v t m - Phi thc hin nhim v trn c s c l lun, bi bn v s liu h tr mt cch y . Kt qu phn tch phi c cng b r rng, khng dn n vic d hiu nhm. Phi bo qun cc thng tin s liu c th chng minh c ngun thng tin lm c s phn tch v c s l lun ca mnh. - Phi biu hin tinh thn trch nhim bng vic thng xuyn theo di kt qu phn tch ca mnh. 3.2. Vic bo co ht qu phn tch Phi c gng nu bt nhng thng tin quan trng v cc thng tin lin quan trong vic cng b bo co phn tch ca mnh.

- Phi phn tch mt cch r rng u l nhng thng tin s liu tht, u l nhng kin d on ca mnh. - Trong vic chun b bo co phn tch dnh cho nhng nh u t ph thng, nh phn tch chng khon phi c gng nu c nhng c im c bn ca loi chng khon . 3.3. Thng xuyn quan tm n tnh hnh c th ca cc i tng nhn sn phm dch v v cht lng u t ca h Trong vic hng dn u t hoc quyt nh u t, phi ch tm dn mc ph hp i vi khch hng ca mnh, trong cn quan tm n: - Mc cn thit v mi trng xung quanh ca khch hng. - Tnh cht v cht lng ca vic du t vo tng chng khon . Tnh cht v cht lng du t ton b ca khch hng. 3.4. Khng sao chp sn phm ca ngi khc Vic bo co kt qu phn tch ca mnh (.ho cc di tng nh lnh do. khch hng hoc cng b l'n~ ri ra cng chng, nh phn tch khng dc sao chp hoc s trong sn phm phn tch ca ngi khc m khng ghi (:h ngun trch dn r rng. Ngupn tt ny o(: min rong trng hp ngun thng tin trn dc cng b cng khai v d c cng chng chp nhn. 3.5. Cng b nhng thng tin lin quan n sn phm. phn tch ca mnh phi chnh xc, y d v Khng c cung cp thng tin vi bt k hnh thc no m c th dn dn vic cng chng hiu lm lin quan (ln: Nhng g m nh phn tch hoc cng ty m ngi phn tch ang lm vic c th em li cho khch hng. - Trnh v nng lc ca nh phn tch hoc cng ty m mnh ang lm vic. - Kt qu trong qu kh v d kin s dt dc trong tng lai. Li nhun d kin thu dc t du t. Ngoi ra, nh phn tch chng khon khng dc php m bo li ch m khch hng s thu c t vic u t ngoi vic cung cp nhng thng tin thc t lin quan n vic u t 3.6. Cng bng v trong sng trong ng x vi khch hng v nhng ngi s dng sn phm phn tch ca mnh Phi di x cng bng i vi mi khch hng trong cc trng hp sau: Thng bo kt qu phn tch. - Thng bo nhng thay i c bn ca bo co phn tch. Cung cp kin t vn u t cho khch hng. - Quyt nh u t cho khch hng 4. To c hi cho khch hng v ch mua chng khon trc mnh phng nga vic mua bn chng khon ca nh phn tch chng khon dn n xung t v li ch vi khch hng, nn to iu kin khch hng v ch mua trc mnh. 5. Vic cng b nhng xung t v li ch Trong trng hp nh phn tch chng khon c u t vo chng khon hoc c nhng li ch c th dn n vic xung t v li ch vi ngi mnh cung cp dch v hoc i vi ch phng vic a ra nhng li t vn du t hoc thc hin cc cng vic khng v t v trung lp, phi thng bo nhng xung t cho ngi nhn dch vu v ch bit. 6. Nguyn tc ng x trong lnh vc thu nhp

6.1. Thng bo cho khch hng v ch bit v nhng thu nhp c bit m bn thn s c nhn thng qua cng vic Nh phn tch chng khon phi thng bo cho khch hng v ch bit nhng khon thu v nhng thu nhp c bit khc m mnh s c nhn t vic cung cp dch v cho nhng m tng trn. 6.2. Cng khai nhng thu nhp s dnh cho ngi gii thiu khch hng n s dng dch v ca mnh Phi thng bo cho khch hng bit ph hoa hng m ngi gii thiu s c hng khi gii thiu khch hng n s dng dch v ca mnh. 6.3. Khng nhn nhng cng vic mang tnh cht cnh tranh vi ch khi cha c s chp thun bng vn bn Khng c nhn cc cng vic mang tnh cnh tranh vi ch k c vic lm khng mang li thu nhp, tr trng hp c s chp thun bng vn bn ca ch ca mnh v ngi mnh lm gip. 7. Nguyn tc ng x trong quan h vi ngi khc 7.1. Gi b mt cho khch hng Phi bo v b mt ca khch hng trong phm vi mnh ang m nhim tr trng hp nhng thng tin phm php ca khch hng. 7.2. Duy tr tnh c lp v trung lp trong qu trnh thc hin cng vic Trong qu trnh thc thi nhim v, phi c gng duy tr tnh c lp v trung thc trong qu trnh thc hin cng vic. 7.3. Bo v quyn li cho khch hng l trn ht Trong phm vi trch nhim ca mnh, phi bo v ti a quyn li ca khch hng. 8. Khng c nhng hnh vi biu hin khng xng ng vi ngh nghip Nh phn tch chng khon khng c c nhng hnh vi phn li ngh nghip ca mnh nh: - Vi phm php lut, c biu hin l ngi gian i khng trung thc, khng c tin cy hay khng ph hp vi ngh phn tch chng khon. C nhng hnh vi biu hin l ngi lt lng, khng trung thc. IV NHNG CHUN MC V O C NGH NGHIP I VI NHNG NGI LM MARKETING (BROKER) Khi cung cp nhng li hng dn hoc t vn cho khch hng trong vic u t vo chng khon nim yt hoc trn quan n vic mua bn chng khon nim yt, nhn vin marketing nn thc hin nhim v ca mnh theo hng sau: 1. Vic tip xc v tm hiu khch hng Trc khi cung cp dch v cho khch hng, nhn vin marketing phi tm hiu khch hng theo th t sau: Thu thp . v_ .tng hp thng tin lin quan n khch h lia Vic thu thp v tng hp thng tin c th thng qua vic khch hng khai ti cc mu biu, n xin ng k lm khch hng, qua hi trc tip hoc qua cc hnh thc khc tng hp mi s liu lin quan n khch hng c ch cho vic nh gi a v ti chnh ca khch hng v xc nh vic cung cp nhng li hng dn v t vn u t vo chng khon. S liu ban u thng l: - Tiu s tm tt (tn, a ch, ngh nghip, tui, trnh hc vn) - a v ti chnh (mc thu nhp, ti sn) Tn, a ch ca ch hoc ni khch hng lm vic Mc ch v nhng hn ch trong vic u t C s hiu bit trong vic u t vo chng khon T cch php nhn (cng ty c phn, th nhn) Thc trng chu thu Phm vi quyn hn ca ngi nhn u quyn trong

vic mua hoc bn chng khon (trng hp u quyn cho ngi khc thc hin thay cho khch hng) Sau khi nhn c nhng thng tin lin quan n khch hng, nhn vin marketing phi ghi li thnh bin bn v k xc nhn nhng thng tin . Phi thng xuyn thu thp v cp nht thng tin lin quan n khch hng. Nhn vin marketing phi s dng s mn cm v ngh nghip trong vic xem xt phn loi thng tin cho ph hp vi tng loi khch hng. - Khch hng l nh u t c t chc. Khch hng mua chng khon theo tun t cc bc quy nh trong bn cho hng. Khch hng ch mua-bn chng khon. Nu khch hng t chi vic cung cp thng tin, nhn vin marketing phi c gng bng cch khc thu thp cho c thng tin ca khch hng. Trng hp thng tin thu thp c t khch hng khng nh gi c mc ri ro ca khch hng hoc khng th a ra c nhng li hng dn ph hp vi khch hng th phi t chi vic nhn ng k lm khch hng. Phi quan st nhng biu hin ca khch hng. Nhn vin marketing phi quan st hnh vi ca khch hng bng cch hi a v ti chnh v mc tin cy ca khch hng thng qua cc cng ty chng khon khc hoc nhng t chc ti chnh m khch hng tng s dng dch v ng thi nn quan st tnh cch ca khch hng. 2. C nhng ch dn ph hp Nhn vin marketing phi cung cp nhng li ch dn ph hp vi khch hng trn nguyn tc: 2.1. Li ch dn phi ph hp vi mc tiu u t ca khch hng, phi lun hiu rng mi khch hng u c tnh cch v mc chu ri ro khc nhau v vy trong khi cung cp dch v cho khch hng, nhn vin marketing phi lm cho khch hng hiu quy lut ca vic u t, ri ro c th gnh chu v phi c gng nm cho c tng khch hng c th chu c mc ri ro no k c s hy vng thnh qu ca vic u t s thu dc ra sao? 2.2. Li hng dn phi tnh n vic phn b ri ro trong u t cho khch hng, nht l nhng ri ro c th dn n lm cho khch hng khng t c li nhun nh mong mun. 2.3. Li hng dn phi l nhng s liu thng tin cng khai trc cng chng, khng nn ng nhng s liu thng tin l tin n hoc khng c c s thc t. 2.4. Li hng dn phi trn c s thng tin d liu y Trng hp thng tin l kin nhn xt ca bn thn phi ni r cho khch hng bit l kin nhn xt ca mnh khng phi l cc s liu thng tin phn tch thc t, ng thi phi cho khch hng t quyt nh u t 2.5. Li hng dn trn quan n quy m u t v tn s mua bn phi ph hp vi tng khch hng v phi tnh n a v ti chnh v mc ch u t ca khch hng l chnh. Khng dc a ra nhng li hng dn mua bn ch v mc ch thu ph hoa hng. 2.6. Khng c m bo hoc ha v li ch m khch hng s thu c t vic mua bn chng khon k c bng li ni hay vn bn. 2.7. Khng c thc gic khch hng mua bn m phi to iu kin cho khch hng tham kho thm thng tin cho y trc khi quyt nh u t. 2.8. Khng c s dng thng tin ni b hng dn cho khch hng trc khi thng tin dc cng b ra cng chng. Khng c n chn ca khch hng bng hnh thc s dng thng tn ni b trc li cho mnh. cho cng ty hoc cho nhng ngi lin quan khc.

3. Vic thc hin lnh theo yu cu ca khch hng Nhn vin marketing phi thc hin lnh mua bn theo yu cu ca khch hng theo th t cc bc sau: 3.1. Vic chuyn lnh phi ng theo lnh dt ca khch hng v phi c gng thc hin lnh vi gi tt nht trong thi im 3.2. Khng c chuyn lnh giao dch khi bit khch hng quyt nh mua bn thng qua vic s dng thng tin ni gin 3.3. Trng hp bit khch hng s mua hoc bn chng khon no hay hng dn cho khch hng mua bn loi chng khon no, nhn vin marketing khng c mua hoc b8n loi chng khon cho bn thn hoc cho cng ty trc kh mua bn cho khch hng dn d~n vic lm cho khch hng b thua thit. 3.4. Cm nhn vin marketing quyt nh mua bn chng khon thay cho khch hng. 4. C x cng bng vi khch hng Nhn vin marketing phi c x vi khch hng mt cch cng bng, th hin nh: 4.1. Phi hng dn v thc hin lnh cho khch hng mt cch bnh ng, khng phn bit di x. 4.2. Vic cng b bo co phn tch hoc bt k thng tin s liu no c th tc ng n gi ca chng khon, nhn vin marketing phi c gng thc hin sao cho khch hng bit mt cch ng u khch hng c th s dng li ch t cc bo co, thng tin s liu trn mt cch ng u. 5. Khng li dng hoc dng ti sn hay ti khon giao dch ca khch hng Nhn vin marketing khng c li dng ti sn hay ti khon giao dch ca khch hng v phi nghim chnh chp hnh cc nguyn tc sau: 5.1. Khng c li dng ti sn hay ti khon giao dch ca khch hng mua bn chng khon trong ti khon ca khch hng hoc mua bn chng khon . khc thng qua ti khon ca khch hng, khng c s dng ti sn, ti khon ca khch hng chi tiu c nhn, khng c nhn bo qun chng khon vt cht hoc sc ca khch hng hoc c cc hnh vi khc khng phi l thc hin nhim v thay cho cng ty cho d hnh ng c em li li ch cho mnh hay khng. 5.2. Nhn vin marketing khng c c li ch g lin quan n l li ca khch hng mc d c nhng trng hp lm v mc ch gip khch hng. 6. Vic cng b nhng xung t v li ch Trong vic hng dn cho khch hng, nu c s xung t v li ch gia cng ty vi khch hng hoc gia nhn vin markettng vi khch hng m c th tc ng n kt qu du t ca khch hng, nhn vin marketing phi cng b r nhng thng tin lin quan n xung dt trn cho khch hng bit khch hng nh gi xem xt u t Cc trng hp sau c th coi l s xung t v li ch: Trng hp cng ty nm gi, t chc phn phi hoc bo lnh pht hnh mt loi chng khon no hoc cng ty hay lnh o cng ty c mi quan h hoc c li ch vi mt loi chng khon no , nhn vin marketing phi thng bo r cho khch hng bit trong qu trnh mnh c nhng kin hng dn khch hng v loi chng khon . Trng hp cng ty hoc nhn vin marketing s mua loi chng khon m khch hng t lnh bn cho chnh mnh, nhn vin marketing phi thng bo thng tin trn cho khch hng bit khch hng xem xt li xem gi m khch hng ngh bn d l gi tt nht trong thi im cha.

7. Gi b mt cho khch hng Nhn vin marketing khng c cng b nhng thng tin c nhn, thng tin v mua bn chng khon hoc thng tin lin quan n ti chnh ca khch hng cho ngi khc bit. Hnh ng trn c th tc ng n li ch hoc hnh nh ca khch hng, tr trng hp c s chp thun ca khch hng hoc vic cng b theo quy nh ca lut php hoc cc quy ch hen quan. CHNG X H THNG LU K, NG K, THANH TON B TR CHNG KHON I KHI QUT V H THNG NG K, LU K THANH TON B TR CHNG KHON 1. Khi nim H thng thanh ton b tr, lu k v ng k chng khon l tn gi thng thng ca mt h thng c th cc trang thit b, con ngi, cc quy nh v hot ng v thanh ton, b tr, lu k v ng k chng khon. H thng ny thc hin mt s hot ng chnh nh - Hot ng lu k chng khon: l hot ng lu gi, bo qun chng khon ca khch hng v gip khch hng thc hin cc quyn ca mnh i vi chng khon lu k. - Hot ng b tr: l vic x l thng tin v cc giao dch chng khon nhm a ra mt con s rng cui cng m cc i tc tham gia phi thanh ton sau khi giao dch. Kt qu b tr s ch ra bn no phi tr tin, bn no phi giao chng khon. Hot ng thanh ton: l hot ng hon tt cc giao dch chng khon, trong cc bn s thc hin ngha v ca mnh: bn phi tr chng khon thc hin vic giao chng khon, bn phi tr tin thc hin vic chuyn tin. - Hot ng ng k: l vic ng k cc thng tin v chng khon v quyn s hu chng khon ca ngi nm gi chng khon. 2. Vai tr, chc nng ca h thng ng k, lu k, thanh ton b tr chng khon H thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c vai tr ht sc quan trng i vi hot ng ca th trng chng khon. Nh c h thng ny, hot ng hon tt cc giao dch chng khon mi c thc hin. H thng ny thc hin cc chc nng c bn sau: Qun l cc chng khon lu k ca khch hng. Ghi nhn quyn s hu v cc thng tin v tnh hnh thay i ca chng khon lu k cho khch hng. - Cung cp cc thng tin v chng khon gi mo, b mt cp,... Thc hin cc nghip v thanh ton tin v chuyn giao chng khon sau khi cc giao dch c thc hin. X l cc thng tin v vic thc hin quyn ca ngi s hu chng khon i vi t chc pht hnh nh thng bo hp i hi c ng, i din u quyn, v.v. v gip khch hng thc hin quyn thng qua mng li ca h thng. Phn phi li, tr vn gc v c tc bng tin cho ngi s hu chng khon. Gip qun l t l nm gi ca ngi s hu chng khon. - Cung cp cc dch v khc lin quan n chng khon lu k nh cm c chng khon, thu h thu. Vi cc chc nng c bn nh trn, h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c cc vai tr b tr cho hot ng ca th trng chng khon, th hin nh sau: - Thanh ton cc giao dch chng khon, m bo cc giao dch c hon tt. Khi cc giao dch c thc hin, cn nhi c s thanh ton th mi thc s chuyn giao c cc chng khon v thanh ton c tin

gia cc bn tham gia giao dch, m bo bn mua chng khon c nhn chng khon v bn bn nhn c tin. Vic thc hin giao dch mi ch l khu u tin ca mt chui cc hot ng. Kt qu giao dch xc nh cc bn tham gia mua v bn chng khon, cc bn trn quan n giao dch. Sau khi cc giao dch c thc hin th nhim v ca h thng lu k, thanh ton b tr v ng k chng khon l thc hin b tr xc nh c bn i tc no s phi giao chng khon v bn i tc no dc nhn tin. Vic thanh ton cc giao dch trc c thc hin s to diu kin thc hin cc giao dch tip theo. Tht vy, sau khi c cc kt qu giao dch, chng khon v tin ca cc lnh khng c thc hin c chuyn tr ngi t lnh h c iu kin t cc lnh tip theo. Cc giao dch c thanh ton th s chng khon hoc tin nhn c c th dng tham gia cc giao dch tip theo. Vic x l cc cng vic sau giao dch c thc hin cng nhanh th cng to iu kin cho cc giao dch tip sau dc thc hin. Do , nu thi gian thanh ton ca h thng c rt ngn th cc i tng tham gia th trng cng c c hi kim li, chp c thi c kinh doanh. - Gip qun l th trng chng khon Nh vic qun l thng tin v ngi s hu chng khon, h thng gip cho cc nh qun l bit c t l nm gi ca ngi s hu chng khon, kp thi a ra cc quyt nh x l khi cc t l s hu ca mt s i tng vt qu quy nh. Mt khc, h thng cn nhn c thng tin v cc chng khon b thng bo mt trm, mt cp, cc chng khon khng cn gi tr lu hnh v thng bo cho cc i tng tham gia trn th trng nn gip cho ton b cc nh u t khng b thit hi khi mua phi chng khon gi, hoc chng khon b mt cp. H thng thng c cc quy nh nht nh i vi cc i tng tham gia nn m bo c s thng nht ca cc thnh vin tham gia h thng, gp phn n nh hot ng ca th trng. ng thi, cc quy nh ca h thng cng m bo rng cc hot ng ca h thng c thc hin em li hiu qu cao nht cho tt c cc i tng c s dng cc dch v ca h thng nh dch v v lu k, cc dch v i km vi chng khon lu k, dch v thanh ton giao dch chng khon, dch v ng k chng khon. - Gim chi ph cho cc i tng tham gia th trng. H thng lu k, thanh ton b tr v ng k chng khon hin i c p dng s gim chi ph cho cc i tng tham gia th trng. Khi h thng c pht trin hin i th vic qun l chng khon c thc hin qua h thng c s d liu. Nh , c th thc hin vic lu k chng khon tp trung, hoc thc hin phi vt cht ho chng khon. Nh vy s tit kim c chi ph cho cc i tng tham gia, c bit trong vic in n chng ch chng khon, bo qun chng ch chng khon, gim chi ph, trnh c s trng lp trong khu nhn, kim m chng khon khi thanh ton cho cc i tng tham gia khi cha c h thng. Hn na, khi h thng pht trin n mc nht nh th cc hot ng ng k chng khon, thc hin quyn ca ngi s hu chng khon u c thc hin thng qua h thng qun l c s d liu nn vic ng k chng khon c thc hin nhanh chng, hiu qu, gim c chi ph cho c quan thc hin vic ng k chng khon. - Oi m ri ro cho hot ng ca th trng. Kinh nghim cc nc cho thy, thi gian thanh ton cng di th ri ro ca cc i tng tham gia cng ln. Cc ri ro c th k n bao gm cc ri ro do li my tnh, ri ro do li ca con ngi gy ra, ri ro trong trng hp c bn i tc mt kh nng thanh ton, lm

nh hng n di tc khc, ri ro trong trng hp xc nh c bn thanh ton nhng n thi im phi thanh ton th bn thanh ton khng c chng khon hoc tin giao. Cc ri ro ny s cng c gim nu nh thi gian thanh ton c rt ngn. Trc khi c h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon, cc hot ng thanh ton c thc hin trc tip gia cc di tc giao dch. Do khng thc hin b tr nn thanh ton phi thc hin theo hnh thc thanh ton tng giao dch. Vic thanh ton nh vy s gy ra s trng lp, khi lng cng vic qu nhiu, gy lng ph cc ngun lc x hi. Hn na, vic thanh ton trc tip s rt ri ro i vi cc i tc khi phi thc hin vic chuyn giao vt cht cc chng khon. Trong h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon, hu ht cc thanh ton c thc hin qua cc bt ton ghi s, s gp phn ng k vo vic gim bt s chuyn giao chng khon vt cht, lm gim ri ro cho cc giao dch chng khon do gim kh nng mt trm, mt cp c th xy ra khi thc hin chuyn giao chng khon vt cht. Bn cnh , h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon cng c nhng quy nh thng nht i vi cc i tng tham gia h thng nh cc quy nh v thi gian thanh ton, trch nhim thanh ton, cc bin php h tr khi c di tng tm thi mt kh nng thanh ton, cc hnh thc x pht khi c i tng vi phm thanh ton,... Nhng quy nh ny m bo thc hin vic thanh ton cc giao dch chng khon. Mt khc, nu h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c pht trin ph hp th s gim ng k thi gian thanh ton, l khong thi gian tnh t khi giao dch c thc hin n khi vic thanh ton hon tt Kinh nghim cc nc cho thy thi gian thanh ton cng c rt ngn bao nhiu s cng gim c ri ro cho cc bn i tc tham gia th trng by nhiu. Thc hin vic thanh ton nhanh gp phn gip cc i tng ca h thng tng vng quay vn. H thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c kh nng thc hin phn ln cc cng vic thanh ton, chuyn quyn s hu mt cch nhanh chng nu cc cng vic ny c thc hin qua cc bt ton ghi s. Nu thc hin qua cch ny, h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon s c tc dng ng k vo gim bt vic chuyn giao vt cht. Thc t cho thy khi cha c h thng ny, vic chuyn giao cc chng ch vt cht tn rt nhiu chi ph, thi gian kim m, kim tra tnh tht gi ca cc chng ch vt cht. S tit kim chi ph, thi gian khi h thng ny thc hin c th hin c bit r nt khi khi lng giao dch ln. Chi ph m cc i tng tham gia th trng tit kim c s c s dng vo cc mc ch khc, nh , ngun vn ca cc i tng tham gia th trng s c s dng hiu qu hn. Mt khc, khi cha c h thng ny vic chuyn giao chng ch vt cht s to ra cc cng vic trng lp gia cc i tng giao v nhn. V d, khi bn phi tr chng khon thc hin giao chng khon phi thc hin vic kim m, kim tra tnh tht gi v bn nhn chng khon cng phi thc hin thao tc tng t. Tt c s trng lp ny c th loi b c nu thc hin phi vt cht ho v chuyn giao qua hnh thc ghi s. ng thi, vic phi vt cht ho v chuyn giao qua bt ton ghi s cng s loi b vic lm gi cc chng ch chng khon, m bo vic chuyn giao khng b nh hng bi cc chng ch chng khon gi. Hn na, h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c pht trin ph hp s rt ngn c thi gian thanh ton. Vic tit kim ch ph, thi gian thc hin vic thanh ton so vi vic chuyn giao vt cht s c tc dng gip cc i tng ca h thng tng c vng quay s dng vn, khng b ng vn, nng cao hiu qu s dng vn.

3. iu kin hnh thnh v pht trin h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon H thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon c vai tr rt quan trng i vi hot ng giao dch chng khon nhng cn phi c mt s iu kin nht nh hnh thnh v pht trin: iu kin v mi trng php l. bao gm cc quy nh i vi cc hot ng ca h thng, cc thnh vin tham gia h thng, cc ch ti x pht vi phm, ... l cc quy nh to iu kin cho cc hot ng ca h thng din ra sun s, ngn nga c ri ro. iu kin v s pht trin ca th trng chng khon: th trng chng khon cng pht trin th cng to iu kin h thng lu k, b tr, thanh ton v ng k chng khon pht trin, v h thng ny c tc ng h tr cc hot ng sau giao dch nn th trng cng pht trin th h thng cng pht huy tc dng, tit kim c chi ph. nng cao hiu qu. iu kin vt cht, k thut v con ngi: cc hot ng ca h thng rt phc tp, i hi phi c my mc, thit b k thut v nhng con ngi c tri thc v trnh k thut vn hnh cc my mc, thit b . Yt't( t'tllt l: nhim v ca h thng l phi thc hin tp trung ho cc chng ch chng khon tin ti phi vt cht ho, to iu kin tit kim c chi ph, nng cao hiu qu cc hot ng ca h thng, nhng thc hin dc nhim v ny i hi s chun b v mt tm l cho ng o cc nh u t, cng chng lm quen vi vic khng t mnh nm gi cc chng ch vt cht. II QUY TRNH NG K, Lu K, THANH TON B TR CHNG KHON TRONG H THNG CA - TRUNG TM GIAO DCH 1 Quy trnh ng k lm thnh vin lu k ca trung tm giao dch (xem s Xi v X.2) 2- Quy trnh ng k m s kinh doanh i vi nh du t nc ngoi (xem s X.3) 3. Quy trnh lu k, rt, chuyn khon, cm c, gii to cm c chng khon 3.1. M ti khon lu h chng khon Ti khon lu k chng khon l ti khon dng hch ton vic gi, rt hoc chuyn nhng chng khon' hch ton vic giao v nhn chng khon. Ti khon lu k chng khon gm c: Ti khon chng khon giao dch; Ti khon chng khon cm c, Ti khon chng khon ch nim yt; Ti khon chc khon ch rt; Ti khon thanh ton b tr chng khon d giao dch; Cc ti khon khc. Khch hng mun gi chng khon ti thnh vin lu k phi lm th tc m ti khon lu k chng khon. Theo quy nh hin nay, mi khch hng ch c php m ti khon lu k chng khon ti mt thnh vin lu k. Nh vy khch hng ch c php t lnh, giao dch thng qua chnh thnh vin lu k . Khch hng l cc c nhn, t chc u t trong nc ch c php m ti khon lu k chng khon ti cc thnh vin lu k trong nc. Cc c nhn, t chc l ngi nc ngoi phi m ti khon lu k ti cc thnh vin lu k nc ngoi. Thnh vin lu k., c ngha v m v qun l ti khon lu k chng khon cho mi khch hng gi chng khon. m bo quyn li cho khch hng v s dng ti khon chng khon ca khch hng ng mc ch, thnh vin phi m ti khon lu k chng khon cho khch hng tch bit vi ti khon lu k chng khon ca chnh cc thnh vin. Trung tm giao dch chng khon m ti khon lu k chng khon hch ton v qun l cc chng khon k gi cho thnh vin lu k. Phn chng khon thuc s hu ca khch hng ca thnh vin s c hch ton vo ti khon giao dch chng khon ca khch hng do trung tm giao dch chng khon

m ng tn cng ty chng khon v qun l tch bit vi phn chng khon thuc s hu ca chnh thnh vin . 3.2. K gi chng khon gi chng khon tp trung vo trung tm giao dch chng khon, khch hng l t chc, c nhn u t s hu chng .khon phi gi chng khon ti thnh vin lu k ni h m ti khon lu k chng khon. Thnh vin lu k sau s ti k gi chng khon ca khch hng vo trung tm giao dch chng khon. Quy trnh gi chng khon c thc hin theo trnh t nh sau: a. K gi chng khon ti thnh vin Khch hng np chng khon ti thnh vin lu k ni khch hng m ti khon lu k chng khon. xc nh chnh xc tn khch hng s hu chng khon, i vi cc chng ch c phiu, tri phiu ghi danh khi k gi phi c k hu ca khch hng trn t chng ch. Trong trng hp chng khon ca khch hng thuc loi chng khon c pht hnh v lu hnh khng theo quy nh ca cc c quan c thm quyn (cc t chc c c phu~ tri phiu pht hnh trc khi c nhng quy nh v pht hnh ca cc c quan c thm quyn), th phi c cn c xc minh quyn s hu chng khon ca ngi s hu chng khon do t chc pht hnh lp. b. Thnh vin lu k tip nhn v hch ton chng khon k gi Sau khi nhn dc y h s lu k chng khon do khch hng np, thnh vin lu k hch ton s c phiu, tri phiu do khch hng gi vo ti khon lu k chng khon ca khch hng v gi cho khch hng xc nhn gi chng khon. Thnh vin phi ti lu k chng khon vo trung tm giao dch chng khon. Sau khi thnh vin ti lu k s chng khon ca khch hng vo trung tm giao dch chng khon v nhn c giy bo c ca trung tm th thi im khch hng mi dc php t lnh giao dch hay tin hnh cc nghip v khc i vi s chng khon k gi. c Thnh vin ti lu k chng khon vo trung tm giao dch chng khon Chng khon k gi ca khch hng c thnh vin ti lu k vo trung tm giao dch chng khon trong thi gian sm nht. Quy trnh ti lu k chng khon ca khch hng do thnh vin thc hin ph thuc vo hnh thc chng khon k gi l cc chng ch chn~ khon hay chng khon ghi s. i vi cc chng ch chng khon, thnh vin trc tip mang s chng khon ny ti trung tm giao dch chng khon lm th tc lu k. Trong trng hp chng khon k gi l loi chng khon ghi s, c th hin di hnh thc giy chng nhn quyn s hu chng khon do t chc pht hnh cp th quy trnh lu k chng khon hin nay quy nh cc thnh vin lp v gi cho t chc pht hnh danh sch c ng s hu chng khon, c km giy chng nhn quyn s hu chng khon t chc pht hnh kim tra v xc nhn vi danh sch c ng s hu chng khon ca cng ty. Danh sch c ng s hu chng khon lu k sau c t chc pht hnh gi cho trung tm giao dch chng khon. d. Trung tm giao dch chng khon tip nhn v hch ton chng khon lu k Cn c vo s chng khon do thnh vin ti lu k, trung tm giao dch chng khon hch ton vo ti khon chng khon giao dch ca khch hng ca thnh vin hoc ca chnh thnh vin lu k. Sau , trung tm giao dch chng khon gi giy bo c xc nhn vic gi chng khon cho 'thnh vin lu k. Chng khon ca khch hng c bo qun v lu k tp trung ti kho lu k chng khon ca trung tm. (Biu )

ch thch: (1) T chc pht hnh lm th tc ng k lu k (2) Khch hng k gi chng ch chng khon (np giy chng nhn quyn s hu chng khon). (3) Thnh vin hch ton vo ti khon lu k khch hng v thng bo cho khch hng. (4) Thnh vin k gi chng ch chng khon. (4*) Thnh vin lp danh sch khch hng lu k chng khon ghi s; gi danh sch ny cho t chc pht hnh. (5*) T chc pht hnh i chiu danh sch khch hng vi danh sch c ng; gi cho thnh vin lu k kt qu xc nhn. (5) Trung tm giao dch hch ton vo ti khon lu k ca thnh vin v xc nhn vi thnh vin. (6*) T chc pht hnh np danh sch c ng kem thng bo v thnh vin lu k m khch hng k gi chng khon. (7*) Trung tm giao dch chng khon thc hin bt Lon tng ng trn cc ti khon lu k; chuyn giy xc nhn gi chng khon. 3.3. Lu h ghi s chng khon t mua trong t pht hnh mi, pht hnh thm d tng vn Lu k ghi s chng khon pht hnh mi, pht hnh thm tng vn l phng thc lu k m chng khon ca cc khch hng t mua trong t pht hnh mi nhn c bng cch thc hin bt ton ghi s ti khon trc tip vo h thng lu k, thanh ton b tr v ng k chng khon thng qua cc thnh vin lu k, t chc pht hnh (t chc bo lnh pht hnh). Vi phng thc lu k ny, ngi s hu chng khon s c lu k ngay s chng khon t mua vo trung tm giao dch chng khon m h khng yu cu c "s hu vt cht" cng nh t mnh nm gi cc chng khon ri sau mi em n lu k ti trung tm giao dch thng qua cc thnh vin lu k. T chc pht hnh khng phi t in cc chng ch chng khon vt cht chuyn tr cho khch hng t mua chng khon m h ch phi tp hp danh sch phn b chng khon khch hng t mua ri gi cho trung tm giao dch chng khon sau khi kt thc t pht hnh. Danh sch phn b phi bao gm cc thng tin v t pht hnh, danh sch khch hng dt mua chng khon, v yu cu dc lu k chng khon ti thnh vin lu k ca khch hng. Cn c vo bo co ny, trung tm giao dch chng khon hch ton s chng khon ca khch hng t mua vo ti khon lu k chng khon tng ng ca thnh vin lu k, ng thi gi xc nhn gi chng khon cho cc thnh vin lu k c lin quan. Lu k ghi s chng khon pht hnh mi l phng thc lu k tin li v hiu qu xt trn hai kha cnh qun l h thng v li ch kinh t ca cc bn tham gia. Hin nay, ti hu ht th trng chng khon cc nc, phng thc lu k ghi s c p dng mt cch rt rng ri. Trong nhiu trng hp, phng thc lu k ny tr thnh mt quy nh bt buc i vi cc t chc pht hnh khi pht hnh mi, pht hnh thm tng vn, trong bao gm c tri phiu chnh ph. Ti Vit Nam, do iu kin th trng v thi quen tm l ca ngi u t m hin nay vic lu k ghi s chng khon pht hnh mi, pht hnh thm tng vn cha thc s c p dng rng ri. nng cao hiu qu ca cng tc pht hnh v tng bc to dng mt mi trng

"phi chng ch trong ton h hng, phng thc lu k trn dang c khuyn khch i vi cc loi chng khon ca cc t chc pht hnh l cc cng ty c phn, doanh nghip c phn ho. Ring di vi tri phiu chnh ph pht hnh nim yt trn trung tm giao dch chng khon th phng thc lu k ghi s c p dng ngay t du. Cc trng hp p dng phng thc lu k ghi s chng khon ti Vit Nam hin nay gm c: - Pht hnh mi; Pht hnh thm tng vn; Pht hnh c phiu thng; Chuyn i tri phiu chuyn i; Thc hin quyn mua c phiu; Thc hin quyn tch gp c phiu; Pht hnh tri phiu chnh ph nim yt trn trung tm giao dch chng khon. Quy trnh lu k ghi s chng khon pht hnh mi, pht hnh thm tng vn thc hin theo s sau: S lu k ghi s chng khon t mua trong t pht hnh mi, pht hnh thm (S X.5.). (S ) Ch thch: (1) T chc pht hnh np h s ng k lu k. (2) Khch hng t mua chng khon pht hnh mi, pht hnh thm tng vn ti t chc bo lnh pht hnh. (3) T chc bo lnh pht hnh lp danh sch khch hng t mua chng khon; gi danh sch khch hng cho t chc pht hnh. (4) T chc pht hnh lp danh sch phn b chng khon cho khch hng v gi cho trung tm giao dch chng khon. (5) Trung tm giao dch chng khon phn b chng khon vo cc ti khon lu k chng khon v gi cho thnh vin lu k sao k kt qu phn b chi tit ti tng khch hng. (6) Thnh vin lu k phn b s chng khon khch hng k gi vo ti khon lu k chng khon ca tng khch hng; gi giy xc nhn gi chng khon cho khch hng. ' 3.4. K qu giao dch Trc khi t lnh mua, bn chng khon, ngi u t phi np tin v chng khon cho cng ty chng khon theo t l quy nh. K qu giao dch chng khon l vic cc nh u t phi np tin/chng khon theo mt t l nht nh cho cc cng ty chng khon trc khi h t lnh m bo kh nng thanh ton cho cc giao dch chng khon c thc hin. Theo quy nh hin nay, nh u t bn mua chng khon phi m bo k qu 100% s tin mua chng khon ti cng ty chng khon. Tin k qu s c nh u t np trc tip ti cng ty chng khon hay thng qua hnh thc chuyn khon vo ti khon tin gi giao dch chng khon ca cng ty chng khon m cho khch hng ti ngn hng ch nh thanh ton. Trong trng hp nh du t np tin trc tip ti cng ty chng khon cng ty chng khon c ngha v np ngay s tin k qu ca nh u t vo ti khon tin gi ca cng ty m cho khch hng ti ngn hng ch nh thanh ton. Trc khi t lnh bn chng khon, nh u t bn bn phi np loo~o/o s chng khon nh bn cho cng ty chng khon (thnh vin lu k). Cng ty chng khon c ngha v np ngay s chng khon vo ti khon chng khon giao dch ca khch hng m ti trung tm giao dch chng khon. Cng ty chng khon s quy nh thi gian m

nh u t c php t lnh bn chng khon cn c vo thi gian cng ty chng khon lm th tc gi chng khon vo trung tm giao dch chng khon. Khi np tin/chng khon cho cng ty chng khon, nh u t s t lnh mua/bn chng khon thng qua cc cng ty chng khon thnh vin. Cc cng ty chng khon thnh vin sau s chuyn lnh mualbn ca nh u t vo trung tm giao dch chng khon. Trn h thng giao dch ca trung tm, cc lnh mua v lnh bn s c khp vi nhau. 3.5. Thnh ton giao dch chng khon Sau khi lnh mualbn d khp, cc cng ty chng khon phi tin hnh ra lnh chuyn tinlchng khon tr cho cc i tc thng qua h thng ti khon m ti ngn hng ch nh thanh ton v trung tm giao dch chng khon. Sau khi nhn c chng khonltin ca cc giao dch trong cng ngy (nhn c bo c ca trung tm giao dch chng khon/ngn hng ch nh thanh ton), cng ty chng khon s chuyn tr chng khonltin cho khch hng vo ti khon ca khch hng m ti cng ty chng khon/ngn hng thng mi (do khch hng thng bo). Trong trng hp khch hng mun nhn tin mchng ch chng khon phi thng bo cho cng ty chng khon lm th tc rt tin/chng khon ti ngn hng ch nh thanh ton/trung tm giao dch chng khon. 3.6. Thc hin quyn ca ngi s hu chng khon Khch hng c chng khon lu k trong h thng lu k, thanh ton b tr v ng k chng khon c m bo v mi quyn li pht sinh i vi s chng khon lu k. H thng lu k, thanh ton b tr v ng k vi chc nng theo di v kim sot cc hot ng cng ty nh hp i hi c ng, b phiu, thanh ton c tc, li v vn gc tri phiu em li nhiu tin ch cho ngi s hu chng khon khi tham gia h thng ny. v d, khi nhn c tc, li tri phiu v vn gc: trung tm giao dch chng khon v thnh vin lu k s thay mt cho khch hng c chng khon gi ti trung tm giao dch chng khon thc hin cc quyn nhn c tc, li tri phiu v vn gc khi nhng quyn ny pht sinh. Tin thanh ton c tc, li tri phiu v vn gc s c t chc pht hnh chuyn tr cho tng khch hng thng qua trung tm giao dch chng khon v thnh vin lu k m khch hng khng cn phi trc tip ti t chc pht hnh nhn. Trng hp thc hin quyn b phiu, trung tm giao dch chng khon tp hp danh sch ngi s hu chng khon chun b cho i hi c ng hng nm. Trong nhiu trng hp, v khong cch v a l, ngi s hu chng khon khng c kh nng tham d i hi c ng, h c th u quyn cho trung tm giao dch chng khon b phiu thay mt mnh km theo kin c th v tng vn nu trong chng trnh .ngh s ca i hi c ng. n ngy din ra i hi c ng, trung tm giao dch chng khon s tham d v b phiu thay mt cho khch hng theo ng ni dung u quyn ca khch hng. Nh vy, khch hng vn c th biu quyt v cc vn ca t chc pht hnh m h khng phi trc tip tham gia i hi c ng. 3. 7. Quy trnh cm c v gii to cm c chng khon (xem s X.6.) Theo quy nh ti Cng vn s 50120001UBCK3 ngy 15 thng 6 nm 2000 ca U ban Chng khon Nh nc v vic hng dn hot ng ng k, lu k, thanh ton b tr chng khon v thc hin quyn ca ngi s hu chng khon:

- Trung tm Giao dch Chng khon thc hin vic cm c chng khon theo yu cu ca thnh vin lu k v ch i vi nhng chng khon thuc eo hu ca thnh vin lu k. Yu cu cm c chng khon lu k ca khch hng thuc thnh vin lu k c thc hin ti thnh vin lu k. - Cc chng khon cm c c theo di trn ti khon cm c chng khon ca bn cm c chng khon. Khi gii to chng khon cm c, cc chng khon dc chuyn t ti khon chng khon cm c ca thnh vin lu k bn cm c sang ti khon chng khon giao dch ca thnh vin lu k lin quan. a. Ti khon cm c chng khon Khch hng c chng khon lu k ti thnh vin lu k v chng khon dc lu k tp trung ti trung tm giao dch, khi mun thc hin cm c chng khon phi thng qua thnh vin lu k ni h c chng khon lu k. Theo yu cu ca cc bn cm c, trung tm giao dch s m ti khon cm c hch ton i vi cc chng khon em cm c. Trong thi gian cm c, trung tm giao dch dnh ch vic rt, chuyn khon hoc chuyn nhng cc chng khon trn ti khon cm c. b. X l i vi chng khon cm c Theo yu cu ca bn nhn cm c chng khon, trung tm giao dch s thc hin gii to s chng khon ang c cm c. Ngi gii to cm c chng khon phi l bn nhn cm c chng khon. Chng khon cm c c gii to c th l mt phn hay ton b bng hnh thc rt chng ch hay chuyn khon. Khi n hn thc hin ngha v m bn cm c ti sn khng thc hin hoc thc hin ngha v khng ng tho thun th ti sn cm c c x l theo phng thc do cc bn d tho thun thc hin ngha v theo quy nh ca php lut. Trong trng hp bn u gi chng khon cm c, vic bn u gi c thc hin theo hai cch sau: Th nht, bn u gi di vi chng khon cm c c chng ch chng khon gc. Th hai. bn u gi i vi chng khon cm c khng c chng ch chng khon gc. i vi nhng chng khon cm c khng c chng ch chng khon gc, vic bn u gi chng khon phi c thc hin trn trung tm giao dch chng khon thng qua h thng ti khon chng khon thnh vin lu k m ti trung tm giao dch chng khon. i vi nhng chng khon cm c c chng ch chng khon gc, thnh vin lu k bn nhn cm c phi rt chng ch chng khon bn u gi. Nu cc bn c lin quan yu cu trung tm giao dch chng khon ng ra t chc vic bn u gi nhng chng ch chng khon ny th quy trnh v vic bn u gi phi tun th theo nhng quy nh ca trung tm giao dch chng khon. III. QU H TR THANH TON V PH TRONG HOT NG NG K, Lu K, THANH TON B TR CHNG KHON 1 Qu h tr thanh ton Trn th trng chng khon cc nc u c thnh lp qu h tr thanh ton hay qu bo v nh u t,... l cc hnh thc m bo hot ng an ton ca th trng cng nh bo v nh u t khi nhng ri ro. Hin nay, Vit Nam cng c mt s bin php bo v cc nh du t nh qu h tr thanh ton, bo him trong lnh vc chng khon. Nguyn tc qun l v s dng qu h tr thanh Khi nim: Qu h tr thanh ton l qu dc hnh thnh t cc khon ng gp ca cc thnh vin lu k (cng ty chng

khon v cc ngn hng thng mi c u ban chng khon nh nc cp giy php hot ng lu k chng khon) v c s dng thanh ton thay cho cc thnh vin lu k trong trng hp thnh vin lu k tm thi thiu kh nng thanh ton giao dch. Ngun hnh thnh: Quy h tr thanh ton c hnh thnh t cc khon ng gp ca cc thnh vin lu k, bao gm cc khon ng gp c nh ban u ( Vit Nam i vi cc cng ty chng khon l 120 triu ng v i vi ngn hng thng mi l 80 triu ng) v khon ng gp hng nm bng 0,008% doanh s giao dch i vi thnh vin lu k. . Qun l qu h tr thanh ton: Qu h tr thanh ton c gi vo ti khon tin gi ng tn ca trung tm giao dch chng khon ti ngn hng ch nh thanh ton. Trung tm giao dch chng khon phi m ti khon ring qun l ti sn qu h tr thanh ton tch bit vi ti sn ca trung tm giao dch chng khon. Mi l, li v cc khon pht sinh lin quan n qu h tr thanh ton u c hch ton trn ti khon ny. S dng qu h tr thanh ton: Trung tm giao dch chng khon c quyn s dng qu h tr thanh ton thanh ton tm thi thay cho thnh vin lu k trong trng hp thiu kh nng thanh ton. Khi c thnh vin lu k tm thi khng thanh ton c cc giao dch, trung tm giao dch chng khon trch tin t qu h tr thanh ton th8nh ton thay cho cc thnh vin lu k theo trnh t nh sau: Trch t phn ng gp ca thnh vin lu k vi phm thanh ton; Nu vn cha th trch t phn ng gp ca cc thnh vin lu k khc t l vi phn ng gp ca cc thnh vin lu k. Thu hi s tin s dng ca qu h tr thanh ton: - Trong vng 05 ngy lm vic k t ngy s dng tin ca qu h tr thanh ton, thnh vin lu k vi phm c ngha v hon tr cho qu h tr thanh ton s tin s dng, mi tn tht pht sinh do vi phm thanh ton km theo li pht tnh t ngy s dng tin ca qu h tr thanh ton. ng thi vi vic trch qu h tr thanh ton, trung tm giao dch tm thu mi khon tin v chng khon m thnh vin lu k vi phm c nhn vo ngy s dng tin ca qu v cc ngy lm vic sau thu hi cho qu s tin s dng km theo cc chi ph v li pht ra vic s dng qu. Nu sau 05 ng~7 lm vic, gi tr ca cc khon tin v chng khon tm thu nu trn khng b p cc khon phi thu hi nu trn: thnh vin lu k vi phm thanh ton phi th chp hoc cm c ti sn hoc chng t c gi tr tng ng vi phn thiu ht ti trung tm giao dch chng khon. Nu thnh vin lu k khng np tin, trung tm giao dch chng khon s s dng s tin tm thu, bn s chng khon tm thu, bn ti sn hoc chng t c gi thu hi s tin cho qu h tr thanh ton. Nu cc khon ny vn cha b p thiu ht th thnh vin lu k phi thanh ton ngay lp tc s tin thiu ht, nu khng trung tm giao dch s tm thi nh ch hot ng thanh ton b tr chng khon ca thnh vin lu k . Tc dng bo v ngi u t ca qu h tr thanh ton: Qu h tr thanh ton c lp h tr thanh ton trong trng hp thnh vin lu k tm thi mt kh nng thanh ton. Nh vy, quy trnh thanh ton khng b ph v, m bo nhng thnh vin lu k khc v cc nh u t khc khng b nh hng. 2. Ph Cc t chc kinh doanh v dch v chng khon c (Bng) php thu ph i vi khch hng bao gm: - Cng ty chng khon - Cng ty qun l qu u t

- T chc lu k v ngn hng gim st bo qun. i tng v mc ph thu c th do cc t chc kinh doanh, dch v quy nh hoc do cc t chc kinh doanh, dch v chng khon tho thun vi khch hng trn c s mc thu ph ti a do u ban chng khon nh nc quy nh. Ph dch v lu k chng khon i vi khch hng ca t chc lu k: Mc thu c tnh ton da trn c s mc thu ph do trung tm giao dch quy nh i vi thnh vin lu k v cng thm mt t l tho thun gia khch hng v t chc lu k. CHNG XI H THNG THNG TIN CA TH TRNG CHNG KHON 1- GII THIU TNG QUAN V H THNG THNG TIN CA TH TRNG CHNG KHON Thng tin th trng c v nh mch mu, ngun nng lng nui sng th trng. Do , to iu kin cho th trng hot ng tt v pht trin, chng ta khng th khng ch n vic xy dng, pht trin mt h thng thng tin chng khon y v nhanh nhy, nhm phc v tt nht cho cng tc iu hnh, qun l th trng, phc v nhu cu thng tin cho cng chng u t, cho vic nghin cu, hc tp v o to pht trin ngun nhn lc cho th trng chng khon Vit Nam. Mt trong nhng nguyn tc hot ng ta th trng chng khon l nguyn tc cng khai, trong cng khai thng tin l vn ht sc quan trng. Mi ngi u t u c quyn bnh ng trong vic c cung cp thng tin v th trng. H thng thng tin ca th trng chng khon l nhng ch tiu, t liu phn nh bc tranh ca th trng chng khon v tnh hnh kinh t, chnh tr, x hi trn quan ti nhng thi im hoc thi k khc nhau. H thng thng tin th trng rt cn cho mi i tng tham gia th trng: + i vi ngi u t: l iu kin cn thnh cng trong u t chng khon; l mn n tinh thn khng th thiu c. + i vi ngi kinh doanh, nh cng ty chng khon, th h thng thng tin s l c s xy dng k hoch kinh doanh, k hoch pht trin ca cng ty. + i vi c quan qun l, nh u ban chng khon nh nc, th trng giao dch chng khon: h thng thng tin l c s iu hnh v qun l m bo th trng cng bng, cng khai v hiu qu v l c s hon thin quy trnh, quy ch. H thng thng tin th trng chng khon rt a dng v phong ph. Chng ta c th phn t cc thng tin th trng theo cc tiu thc khc nhau: Phn t theo loi chng khon: Thng tin v c phiu Thng tin v tri phiu Thng tin v chng khon khc (Right, Option, Future, Warrant) Phn t theo phm vi bao qut: Thng tin n l tng chng khon Thng tin ngnh Thng tin nhm ngnh Thng tin nhm c phiu i din v c th trng Thng tin ca s giao dch v c quc gia hay quc t Phn t theo thi gian: Thng tin qu kh, thng tin hin ti v thng tin d o cho tng lai Thng tin theo thi gian: pht. ngy. . . Thng tin tng hp theo thi gian: tun, thng, qu Phn t theo ngun thng tin: hng tin trong nc v ngoi nc (quc t) Thng tin ca cc n v tham gia th trng: u ban chng khon nh nc, n v nim yt. cng ty chng khon, trung tm giao dch chng khon, ngi u t Thng tin t vn ca cc n v t vn u t, cng ty chng khon v cc cng ty nh mc tn nhim... Thng tin bo ch. . . Cng c th c mt s quan im khc na v phn t thng tin chng khon, nhng nhn chung thng tin ( hng khon xut pht t 4 ngun chnh, l:

+ T t chc nim yt + T t chc kinh doanh + T thc tin giao dch th trng + T c quan qun l. Sau y chng ta s xem xt k hn cc loi thng tin 1 Thng tin v t chc nim yt T chc nim yt l t chc c chng khon ng k giao dch ti trung tm giao dch chng khon hoc s giao dch chng khon. T chc nim yt phi thc hin cng b thng tin theo quy ch giao dch v cng b thng tin do u ban chng khon nh nc ban hnh. Trong quy nh t chc nim yt phi c mt i din cng b thng tin v mi thng tin cng b chnh thc phi qua u mi ny pht ra ngoi, c th l: - Bn co bch: y l ti liu cng ty nim yt chun b xin php pht hnh chng khon trong dp pht hnh; i vi cng ty pht hnh v xin ng k nim yt sau th cng phi chun b ti liu gii thiu tm tt v cng ty, nh bo co kt qu sn xut kinh doanh trong 2 nm gn nht; bo co tng kt ti sn; bo co thu nhp v thu chi tin mt; ban gim c, hi ng qun tr v c chi tit tng ngi; cc c ng ln ca cng ty... - Thng tin nh k: Cng ty nim yt buc phi cng b cng khai cc thng tin nh k theo qu, na nm v nm bao gm: + Bng tng kt ti sn + Bo co thu nhp + Bo co lu chuyn tin t + Thuyt minh bo co ti chnh Hin nay bo co thu nhp thng ca cng ty nim yt cng phi cng b cng khai. - Thng tin t xut: Mi khi xut hin thng tin t xut v nu cng b ra s nh hng n gi chng khon ca cng ty th cng ty nim yt phi cng b ngay lp tc trong vng 24 ting ng h. Hnh thc cng b thng tin ny yu cu cng ty nim yt ngay khi iu kin cho php, nhng khng mun qu 24 ting ng h k t khi s kin xy ra, v d: k c hp ng ln, ti sn ca cng ty b phong to, ... Thng tin theo yu cu: y l cc thng tin m cc n v qun l chc nng c thm quyn yu cu cung cp nh: u ban chng khon nh nc; s giao dch chng khon; c quan thng k; c quan cng an, php l.v.v. Thng thng cc thng tin ny khng cng b cng khai. 2. Thng tin v t chc kinh doanh Ngoi cc loi thng tin trong bng quyt ton qu, na nm, nm, n v kinh doanh chng khon nh cng ty chng khon, qu u t chng khon cn c bo co v: s ti khon c m; s d chng khon v tin mt; tnh hnh giao dch ca cc ti khon; cc giao dch l ln, tnh hnh mua bn k qu chng khon... Nu do nhu cu qun l th c quan qun l nh trung tm giao dch chng khon, u ban chng khon nh nc c th yu cu cc n v ny c bo co chi tit hn mt s ngy giao dch, hoc tnh hnh giao dch, s d ti khon chng khon ca mt s khch hng. 3. Thng tin th trng

Thng tin th trng do trung tm giao dch chng khon cung cp bao gm thng tin v cc loi chng khon, thng tin v giao dch chng khon, thng tin v qun l giao dch v quy ch, nguyn tc giao dch chng khon. Thng tin ny thng xuyn thay i v thng xuyn c cp nht v thng c cng b trn t thng tin chng khon. 4. Thng tin v qun l Phn ny ch yu bao gm thng tin v c quan qun l, c cu t chc, chc nng, nhim v v phi hp cng tc. Vit Nam, ch yu gii thiu v U ban Chng khon Nh nc, Trung tm giao dch chng khon v cc vn bn php quy. Cc vn bn php quy c xut bn trong 3 tp vi tiu : "Cc Vn bn php quy v chng khon v th trng chng khon" do U ban Chng khon Nh nc ch tr bin son v Nh xut bn Chnh tr quc gia n hnh. tham kho ni dung v phn t cc thng tin ny chng ta hy tham kho d tho webside v c s d liu thng tin chng khon. Qua nghin cu cu trc thng tin ca hn 30 s giao dch chng khon trn th gii chng ta c rt c kinh nghim v t chc h thng thng tin chng khon v ra cu trc thng tin thuc c s d liu chng khon ( ti nghin cu khoa hc cp b nm 2000 c nghim thu) theo s cy v nhnh cp 1 v sau l phn chi tit hn. y ch l d kin ban u v cu trc thng tin ca c s d liu chng khon Vit Nam m thi. Chng ta hy vng s c d n v c th khai thc n khi d n ny hon thnh II HIU MT S THNG TIN TH TRNG QUAN TRNG NHT 1 ch s gi c phiu 1 1 Khi nim Ch s gi c phiu l thng tin th hin gi chng khon bnh qun hin ti so vi gi bnh qun thi k gc d chn. gi bnh qun thi k gc thng c ly l 100 hoc 1000 Khi thng bo v th trng chng khon nh ch s gi chng khon Hn Quc COSPI ngy 9- / - 1 998 l 440. 18 im cng ch ng ni v ch s gi c phiu ca ngy ny so vi gc chn l ngy 4-1-1980 vi gi g(. l 100 So snh gi tr ch s gia 2 thi im khc nhau ta dc mc bin i gi gia 2 thi im . Nu tr gi ch s COSPI ngy 10-/-1998 l 445,28 th c ngha l "Th trng Hn Quc c du hiu phc hi vi ch s ( OSI'I tng gn 4,5 im trong ngy 10-/-/998". Nu em s ny so vi gi ng ca hm trc v nhn vi 100 th ta c s bin i theo %: (4,51440,78)x 100 = l,02o/o). Ch s gi c phiu c coi l phong v biu th hin tnh hnh hot ng ca th trng chng khon. y l thng tin rt quan trng di vi hot ng ca th trng, i vi nh u t v nh gi kinh t. Tt c cc th trng chng khon u xy dng h thng ch s gi c phiu cho ring mnh. Ch s gi c phiu c tnh cho: Tng c phiu v c thng bo trn bo ch. - Tt c c phiu thuc th trng ca mt quc gia, nh ch s gi Hangseng ca Hng Kng; ch s gi c phiu tng hp ca Hn Quc (COSP... Tng ngnh, nhm ngnh, nh ch s gi c phiu ngnh cng nghip ca M (DJIA)... - Th trng quc t nh ch s Hangseng chu (HSAI), Ch sdow Jones quc T(DJWSI)...Mt s ch tiu sau cng thng c thng k, tng hp i vi ch s gi v thng bo rng ri: Ch s gi ngy ,

ngy so vi ngy trc , so vi u nm; ch s gi co nht, thp nht trong nm, s c phiu c ch s tng trong k v gim trong k v phn tch bin ng theo ngnh... 1.2. Mt an ch s gi 'chng khon thng c thng bo trn cc phng tin thng tin di chng Ch s Hangseng (HSI) Hng Kng. HSI l ch s gia quyn gi tr ca 33 loi c phiu quan trng nht giao dch ti S Giao dch Chng khon Hng Kng. Ch s tham chiu Hangseng London ca Hng Kng (HSLRI). Hin nay, 28 trong B 33 loi c phiu hp thnh HSI c giao dch ti S 'Giao dch Chng khon London (LSE). Ch s tham chiu Hangseng London l ch s s bin i gi c ca 28 loi chng khon thuc HIS nhng c nim yt v giao dch LSE k trn. Ch s Hangseng chu ca Hng Kng (HSAI): y l ch s khu vc u tin da trn 8 ch s c phiu ca c nc chu : Ch s Hangseng (Hng Kng) Ch s gi hn hp JSX (Indonesia) Ch s gi hn hp Korea Ch s hn hp KLSE (Malaysia) ch S hn hp PSE (Phi/11pines) Ch s tng hp SES (Singapore) Ch s SET (Thi Lan) Ch s quyn s.vn huy ng (i Loan) Ch s ny c cng b hng ngy vo 6 gi 15 pht chiu gi Hng Kng. N c tnh ton v cng b khi c t ra 5 ch s cu thnh c thng tin v cc ch s khng tnh (do ngy l, ngy ngh...) s c a vo theo gi ng ca ca ngy trc . Ch sdow Jones " (Dow Jones Average) Ch s Dow Jones l ch s gi chng khon, phn nh s bin ng bnh qun ca gi chng khon thuc th trng chng khon New York, mt th trng chng khon ln nht th gii. Ch s Dow Jones" ni chung hin nay l ch s gi chung ca 65 chng khon i din, thuc nhm hng u (Blue chp) trong cc chng khon c nim yt ti S Giao dch Chng khon New York. N bao hm 3 ch s thuc 3 nhm ngnh: Dow Jones cng nghip DJIA (Dow Jones Industrial Average), Dow Jones vn ti DTA (Dow Jones Transportation Average) v Dow Jones dch v DJUA (Dow Jones Utilities Average). Ch s DJTA dc cng b u tin vo ngy 26- 10- ' 1 896 v cho n 2 - / - 1970 vn mang tn ch s cng nghip ng st, v thi gian ny vn ti ng st l ch yu. Ch s DJTA bao gm 20 c phiu ca 20 cng ty vn ti i din cho ngnh ng st, ng thu v hng khng c nim yt ti S Giao dch Chng khon New York. Ch s ngnh phc v cng cng (DJUA): dc cng b trn t Wall Street t thng 1 nm 1929. Ch s ny dc tnh t gi ng ca chng khon ca 15 cng ty ln nht trong ngnh kh t v in. Tuy ch c 65 c phiu nhng khi lng giao dch ca chng chim n hn 314 khi lng giao ch ca th ~ruung chng khon New York, ' bi vy ch s Dow Jones thng phn nh ng xu th bin ng gi ca th trng chng khon M. Ch s gi chng khon ni chung, ch s Dow Jones ni ring c coi l phong v biu, hay l nhit k do tnh trng sc kho ca nn kinh t, x hi. Thng thng nn kinh t ln (tng trng) th ch s tng v ngc li. Tuy nhin gi chng khon ni ring, gi ca th trng ni chung u l tng hp ca hng lot yu t nh: cc yu t kinh t v m, cc yu t ca mi trng du t, nht l yu t tm l ca ngi u t. Nhiu khi mi ch c du hiu tng trng - du hiu tt lnh ca nn kinh t (m thc s cha c) l mc lc quan ca nh u t c th rt cao v h ua nhau i mua chng khon. y gi ln cao. Ngc li c khi tnh hnh cha n ni ti t, nhng mi ngi hong ht bn tng bn tho chng khon lm gi gim ti t. New York, S Gao dch s ng ca 30 pht nu ch s Dow Jones gim mc 250 im v ng ca 3 gi nu gim 500 im. Nu s tng, gim ny ta em so vi s ngy trc ta s c s bin ng theo

phn trm. Cc th trng cng thng thng bo 2 s, mt v im v mt v phn trm. V d gi s ngy 19-2 Dow jones Up so im v bng UP 1,6% c ngha l so vi gi ng ca ngy hm trc th gi ng ca ngy hm nay tng 150 im v bng 1,6% gi ng ca ngy hm trc. Thc cht ci gi l "Ch s Dow Jones" l khng ng, v nu dch t ting nh: Dow Jones Average s l s bnh qun Dow Jones, v n tnh theo phng php bnh qun gin n v khng so vi gc no c. Cn ni n l s bnh qun theo ng ngha dch t ting Anh nh trn cng khng phi v tng s gi c ca 65 chng khon hp thnh vo ngy 18-2-1998 ch l 21/4 USD, bnh qun gi ca mi c phiu ch l 32,52 USD. Trong khi s bnh qun Dow Jones ngy ny l 8456,06 im. L do chnh ca iu "mu thun" ny l do phng php tnh phi m bo tnh lin tc ca ch s so snh c gia 2 thi im v nhm ch gi li phn bin ng ca ring gi m thi. Rt nhiu yu nhm cho s so snh gi ca 2 ngy lin tip b khp khing, khng lin tc: tch c phiu; thng tin cho c ng; thng c phiu cho c ng tng vn; ngy giao dch khng c c tc ca c phiu. y l vn k thut v ngi ta d dng k thut iu chnh h s chia gii quyt. Theo v d trn, thay v chia cho 65, ngi ta tnh ra h s chia mi cho ngy ny ch vi gi tr rt b l 0,25. ' l l do y gi tr ca s bnh qun ln cao. Hin nay DJIA hn 11.000 im. Tm li, ch s/dow Jones l ch s gi chng khon tnh cho 65 chng khon tiu biu nht ca th trng chng khon New York, phn nh s bin ng bnh qun ca gi chng khon thuc th trng chng khoan New York. y cng l ch s rt c quan tm, v th trng chng khon hin nay cng c ton cu ho v nh hng ca New York i vi cc th trng khc l rt ng k. NASDAQ Composite Index (NASDAQCI): (NASDAQ: National Association of Securities Dealers Automated Quatation System). Chng ta bit NASDAQ l th trng OTC ca M. NASDAQCI l ch s chng khon tng hp ca 4700 cng ty, k c ca M v nc ngoi c yt gi trn th trng chng khon NASDAQ. Ngy c s l ngy 5-2-1971 vi tr gi l 100, c tnh thm cc ch s cho cc nhm ngnh: ngn hng, my tnh, cng nghip, bo him, vn ti, ti chnh khc v bu chnh vin thng. New York Stock Exchange Index (NYSEI): L ch s tnh theo phng php bnh qun gia quyn gi tr cho tt c cc chng khon NYSK. Ngy c s l ngy 3/-/2- 19f4. quyn s thay i theo gi tr th trng. Tr gn c s l 50 USD v bin i ca n c th hin theo im. Cc ch s ph bao gm ch s cho ngnh cng nghip, vn ti, phc v cng cng v ch s tng hp cho khu vc ti chnh. Ch s S&P 500 (Stanar & Ponrs) ca M: y l ch s gi bnh qun gi tr, tng hp ca 500 loi c phiu N bao gm cc c phiu c nim yt trn NYSE, mt s thuc nhm c phn ca AMEX & NASDA. Ch s ny bao gm 38/ c phiu thuc ngnh cng nghip, 47 c phiu thuc cc ngnh dch v cng cng, 56 c phiu thuc ngnh ti chnh, v 16 c phiu thuc ngnh vn ti v i din cho 74% tr gi th trng ca tt c cc c phiu c giao dch trn NYSE. Ngoi ra cn c ch s SP IOO, tnh trn c s SP 500 v cch tnh cng tng t nh SP 5OO. Ch s Nikkei 225 (Nht Bn): Ch s Nikkei l ch s tng hp c phiu vi quyn s gi c ca 225 c phiu thuc S Giao dch Chng khon Tokyo v 250 c phiu thuc S Giao dch Chng khon Osaka. Ch s ny do Thi bo kinh t Nht tnh v cng b (Thi bo Nikkei). Ch s ny cn c gi l ch s Nikkei Dow v phng php tnh ca n nh phng php tnh cc ch s Dow Jones. Ch s' TOPIX ca Nht Bn. Ch s ny tnh cho tt c

chng khon nim yt quan trng ca th trng chng khon Tokyo. Thi im gc l 4-1-1968 vi gi tr gc l 100. Ch sft-30 (Anh): Ft-30 l ch s gi ca 30 c phiu cng nghip hng u ca th trng chng khon London. Ch s ny c cng b tng gi mt k t 10 gi sng n 3 gi chiu v vo lc ng ca S Giao dch Chng khon London. Thi gian gc l nm 1935 vi gi tr 100. Ch s FT-SE 100 (Anh): L ch s gi ca 100 c phiu hng u ti S Giao dch Chng khon London. Ngy gc l 31-/984, vi tr gi gc l 1000. Ch s CC (Php): Tnh cho 240 c phiu hng u ti S Giao dch Chng khon Paris. Ngy gc l ngy 31- 12-/98/, vi tr gi gc l 100. Ch s.DAX (c): Tnh cho 30 c phiu hng du ca c Ngy gc l ngy 31//211987, vi gi tr gc l 1000. Ch s COS~I (Ch s gi c phiu tng hp Hn Quc) c n dng t u nm 1983. Ch s ny c tnh da trn tng gi tr th trng bao gm tt c cc loi c phiu thng, c phiu u i c nim 'yt. Ngy gc l ngy 4~l-1980 vi tr gi gc l 100. Ch s COSPI 20n: S Giao dch Chng khon Hn Quc cng b mt ch s mi c tn l COSPI 200 vo nm 1994. Ch s COSPI 200 bao gm 200 loi c phiu, chim 70% tng gi tr th trng. Cc c phiu dc chn trn c s thanh khon v v tr ca cng ty pht hnh c phiu trong nn kinh t. Ngy c s ca ch s ny l 3-1-/990 v ch s c s l 100. Ch s VN index: Ch s gi chng khon Vit Nam, tnh cho tt c cc c phiu nim yt. Phng php tnh l phng php gia quyn gi tr, vi quyn s l s chng khon nim yt (s chng khon pht hnh). Ngy gc l ngy 28'72000 v vi gi tr gc l 100. 1 S: Mi s thng bo thng c trn bo, ch Chng ta hy xem xt cc thng tin ny qua v d sau: (Bng) Ct l: 52 weeks => Trong vng 48 tun gn y, gi cao nht ca loi chng khon Micf l 12,875 (hnh) v thp nht (low) l 6. Ct 2: Stock => L loi c phiu, y l c phiu ca cng ty Microsoft, p dng i vi tt c thng tin khc trong dng. Ct 3: Div (vit tt ca dividend) => y l c tc theon m m cng ty va tr vo thi gian gn nht cho 1 c phiu. Tr gi ny l 1,36 $ cho 1 c phiu. Ct 4: Yld l ch vit tt ca Yie/d => T sut li tc ca nm gn nht tnh bng cch ly c tc chia cho gi c phiu. (Ct 31ct 9). Tr gi ny y l 0,20/, ngha l u t 1 ng s c li 0,20/ ng li tc. Ct 5: P-E Rang (Price - Earnng rang) => L t l gi8 gi C phn hin ti v thu nhp cho 1 c phn trong nm gn nht. Tri gi y l 15, c ngha l c u t 15 ng s c 1 ng thu nhp. Ct 6: Sales (loos): => Doanh s bn trong ngy tnh theo l chn, mi l l 100 c phiu. Tng c phiu loi ny bn trong ngy l 500. Ct 7: Hnh: Gi thc hin cao nht trong ngy l 6 718 : 6,875 $ Ct 8: Low: Gi thc hin thp nht trong ngy l 114 = 6,25$ Ct 9: (Close): Gi ng ca ca c phiu trong ngy l 6 3/4 = 6,75 $ Ct 9: Net cho (Net change): Thay i gi ng ca ca ngy thng bo so vi ngy trc l -114 = -0,25, tc l gi gim 0,25 $ i vi 1 c phiu (gi ng ca ngy hm trc l 7$1/ c phiu). 2. Mt s thng tin do Trung tm Giao dch chng khon thnh ph H Ch Minh thng bo M CK: M cc chng khon nim yt ti Trung tm Giao dch: REE; SAM; HAP; TMS; LAF. S lng chng khon nim yt: S chng khon pht hnh ca cng ty nim yt. C tc: C tc tr ln gn nht. EPS: Thu nhp thun nm gn nht cho mt c phiu thng. Tnh bng cch ly hiu s thu nhp thun ca cng ty v phn tr c tc c phiu u i chia cho s lng c phiu thng. P/E: H s gi c trn thu nhp. Tnh

bng cch ly gi hin ti gn nht ca c phiu chia cho EPS ca n. Ch tiu ny phn nh: c 1 ng thu nhp ca cng ty ta phi u t bao nhiu. Gi ng ca: Gi ng ca ca phin giao dch. Thay i (ca gi ng ca): Thay i gi ng ca ca hm thng bo so vi gi ng ca ca phin giao dch trc . Thng c thng bo theo s tuyt i v phn trm so vi gi ng ca trc Khi lng giao dch: S c phiu c mua, bn trong phin giao dch. Gi tr giao dch: Gi tr ca s c phiu c giao dch. Tnh bng cch nhn khi lng giao dch vi gi giao dch. Tng khi lng t mua: Tng s c phiu ngi mua t lnh mua trong phin giao dch. Khi lng t mua vi gi cao nht: S c phiu t mua vi gi t mua cao nht c th ca phn giao dch. Tng khi lng cho bn: Tng s c phiu ngi bn t lnh bn trong phin giao dch. Tng khi lng cho bn thp nht: Tng s c phiu ngi bn t lnh bn vi gi bn thp nht c th trong phin giao dch. i vi tri phiu cng c. thng bo tng t, nhng gi tri phiu ly 100 lm n v yt gi, nn gi s giao ng xung quanh gi tr 100. H thng thng tin th trng tri phiu: Th trng tri phiu c phn t theo n v pht hnh: tri phiu chnh ph; tri phiu th; tri phiu cng trnh; tri phiu cng ty; tri phiu c bit v cn c phn t theo thi gian o hn, v d o hn: t hn su thng; t 6 thng n 1 nm; t 1 n 3 nm; t 3 n 5 nm; hn 5 nm. H thng thng tin cng c tnh cho tng loi tri phiu, tnh chung cho c th trng tri phiu, v cng c tnh cho cc phn t nh k trn. Ch s gi tri phiu l ch s so snh mc gi tri phiu ti thi im so snh vi mc gi thi im gc chn. Thc cht ch s ny phn nh s bin ng ca mc li sut (nu l 1 loi tri phiu) v mc li sut bnh qun (nu l mt t hp cc loi tri phiu). V d tri phiu ca Hn Quc ly thi k gc l: 31-/2-1995 v tr gi gc l 100 v ch s gi tri phiu chnh ph loi m ti thi im 31-12-1997 cn 5 nm na mi o hn c tr gi l 128,65%, s ny c ngha l so vi ngy 31-12- 1995 th gi tri phiu loi ny tng 28,65%. Ch s gi tri phiu bao gm trong n c li sut, tng gi tri phiu v li sut do ti u t li sut. Mt s loi thng tin khc: T l s c phiu c giao dch (Turnover rang of hsted shares) ! t s gia khi lng c phiu c giao dch trong k v s lng c phiu nim yt bnh qun trong k, trong s lng c phiu nim' yt bnh qun trong k bng tng s lng c phiu nim yt u k v cui k chia i. T l gi tr giao dch so vi tr gi vn th trng (Market capita/1/ation turnover rang (%)) l t s gia gi tr giao dch v vn th trng bnh qun. Trong vn th trng bnh qun bng vn th trng u k cng vn th trng cui k chia i. su ca th trng (market .depth): L ch tiu phn nh khi lng giao dch (vo/ume of trades) l ra c th xy ra thm nu gi thay i 1 bc (ghe tch). V d nu th trng c su l 45% ti 2/-12-/997 th c ngha l nu gi c phiu tng hoc gim khng qu 1 bc (tu quy nh tng nc, nh 100 ng chng hn) so vi gi thc hin, th s c phiu giao dch s tng thm 45%. Th trng cng su th chi ph giao dch cng gim. rng ca th trng (market breadth): L ch tiu phn nh t l phn trm s lng giao dch (number of trades) l ra c thm nu gi c giao dch thay i trong vng 1 bc. V d rng ca th trng chng khon Hn Quc vo thng 101997 l 88,28% c ngha l nu gi c thay i trong vng 1 bc (tng hay gim) th s lng giao dch trong thng 10-/997 c th tng 88,28%. Th trng cng rng th cng n nh. T l lnh c khp (execution rates): Phn nh quan h gia s lnh c khp v s lnh ng k bnh qun, trong s lnh

ng k bnh qun l s trung bnh cng ca s lnh t bn v s lnh t mua trong k. Thng tin v cc n v nim yt: Theo quy ch cng b thng tin th cc n v nim yt phi cng h thng tin di cc dng sau: Bo co nh k: Kt qu sn xut kinh doanh ca tng qu; bo co quyt ton na nm, c nm. Ring bo ( n quyt ton nm ti phi c kim ton. Bo co bt thng: Mi khi c nhng s kin m nu cng b ra th s nh hng n gi tri phiu: v d: ti khon ca cng ty b phong to tch, gp c phiu; cng ty tuyn b tr c tc; cng ty thng thu cc d n ln; cng ty b vn lin doanh vi cng ty khc; mt khch hng ln. . . Bo co theo yu cu: Do yu cu qun l ca c quan c thm quyn nh u ban chng khon nh nc, trung tm giao dch chng khon, c quan ni v hoc do c tin n cn xc minh th cc c quan c thm quyn trn c th yu cu cc n v nim yt cung cp thng tin lin quan c nim yt trn trung tm giao dch chng khon, cng ty phi tho mn mt s tiu ch nh vn php nh t 10 t tr ln, c 2 nm gn nht lm n c li, c ban gim c nng lc v phm cht. . . , tt c thng tin ny c trong bn co bch ca cng ty. Ngoi bo co tng hp, bo co ti chnh, cng ty nim yt cn c trch nhim bo co v l lch tng ngi trong ban gim c, hi ng qun tr, ban kim tra v tnh hnh nm gi c phiu ca h cng nh nhng ngi thn thch lin quan. Cc c ng nm gi hn 5% s c phiu c quyn biu quyt ca cng ty cng c yu cu lit k trong bn co bch. Tt c t liu trong bn co bch ny c cng b cng khai cho mi ngi. chng XII H THNG THANH TRA, GIM ST THI TRNG CHNG KHON II NHNG VN CHUNG V H THNG THANH TRA, GIM ST TH TRNG CHNG KHON 1. s cn thit ca cng tc thanh tra, gim st hot ng chng khon v th trng chng khon 1.1. Khi qut v cng tc thanh tra, gim st hot ng chng khon v th trng chng khon - Cng tc thanh tra, gim st vic thc thi php lut chng khon c vai tr quan trng bc nht ca c quan qun l nh nc v chng khon v th trng chng khon. Mc tiu ca cng tc thanh tra, gim st khng phi ch trng pht nhng ngi vi phm php lut chng khon, m chnh l gp phn to ra mi trng kinh doanh cng bng, cng khai, c hiu qu v bo v nhng ngi u t. C 3 mc tiu chnh ca cng tc thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon, l: + Bo v quyn li ca nhng ngi du t; + Gp phn m bo cho th trng hot ng cng bng, hiu qu v minh bch; + Gim thiu ri ro v ngn chn nhng ri ro dn n ri ro h thng. Vai tr ca h thng thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon khng phi l xa b ht c cc ri ro trn th trng chng khon; m phi khng nh rng ri ro lun tn ti ngay c trong mt th trng hot ng cng bng v cng khai. Mi c quan thanh tra, gim st th trng chng khon ca cc nc trn th gii u quan tm n ri ro. Nhng ch yu l nhng ri ro m c th dn n ph v th trng trn tng th hay lm suy yu h thng ti chnh, do lm mt lng tin ca cng chng u t trn th trng. 1.2. Nhng ni dung ca khung kh php l v chng khon v th trng chng khon quy nh cng tc thanh tra, gim st thc thi lut chng khon tp trung trn cc lnh vc Th nht, chng khon v vic

pht hnh chng khon trn th trng s cp: Trong lnh vc ny, yu cu cng tc thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon tp trung trn cc vn sau: Ngi pht hnh chng khon, bao gm: cc iu kin, tiu chun c th c cp php pht hnh chng khon; - Cc th tc pht hnh chng khon; Quy nh v bn co bch; - Quy nh v tit l thng tin (ch bo co m ngi pht hnh phi tun th trc v sau khi pht hnh); Cc quy nh nhm bo v ngi u t (nhm ngn chn hnh vi la o, bo v quyn li c ng, chng hot ng thu tm, sp nhp...). Th hai, vn giao dch chng khon trn th trng th cp: Trong lnh vc ny, yu cu cng tc thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon tp trung vo cc vn - Trung tm giao dch chng khon: Yu cu thanh tra, gim st vic chp hnh cc quy nh v thnh lp, t chc v hot ng ca trung tm giao dch chng khon: Cc quy nh v tiu chun lin quan n vn xc nh gi, v h thng giao dch; V cc thnh vin v iu kin tr thnh thnh vin ca trung tm giao dch chng khon. - T chc kinh doanh chng khon: Yu cu thanh tra, gim st vic chp hnh cc quy nh v ch , iu kin cp php hot ng kinh doanh, cc quy nh an ton trong hot ng kinh doanh; Cc quy nh v ch bo co thng tin v v ban gim dc, chc nng, nhim v ca t chc kinh doanh chng khon. - Vic nim yt v giao dch chng khon ti trung tm giao dch chng khon: Yu cu thanh tra, gim st vic chp hnh cc quy nh v tiu chun, iu kin v cc loi chng khon c nim yt v giao dch trn trung tm giao dch chng khon. Quy nh v h thng ng k, thanh ton b tr, lu gi chng khon: Yu cu thanh tra, gim st vic chp hnh cc quy nh v ng k, lu k, thanh ton b tr chng khon nim yt, giao dch trn trung tm giao dch chng khon. Th ba, cc hot ng giao dch trn th trng tp trung: Trong lnh vc ny, yu cu cng tc thanh tra, gim st vic thc thi lut chng khon tp trung trn cc vn - Gim st theo di tng hot ng giao dch mua, bn tng loi chng khon, mc bin ng tng, gim gi c, khi lng giao dch pht hin cc hot ng giao dch khng bnh thng (bt thng, nghi ng). - T chc thanh tra nhm pht hin, x l cc trng hp giao dch ni gin hoc thao tng th trng, thao tng gi c. - Kim sot tnh trng s hu ca cc nh u t trong nc v ngoi nc. - Thanh tra, gim st cc tin n c th nh hng n gi c th trng 1.3. Nhng tiu cc trn th trng chng khon Th nht, u c. - u c l mt yu t c tnh ton ca nhng ngi u t chp nhn ri ro, h c th mua c phiu ngay vi hy vng l gi c s tng trong tng lai v s thu c li nhun trong tng phi v . Nhng yu t u c s gy nh hng dy chuyn, lm cho c phiu c th tng gi gi to N thng xy ra khi nhiu ngi cu kt vi nhau d mua hay bn ra mt s c phiu ca mt loi no . S cu kt ny to ra s tha nhiu hay khan him, lm cho gi c c phiu c th ln, xung dt ngt. Ni chung, lut chng khon cc nc u khng cm du c nhng cm "s lin kt" di mi hnh thc. Th hai, mua bn ni gin:

Mua bn ni gin l mt c nhn no m dng vic nm c thng tin ni b ca mt cng ty pht hnh no " mua hoc bn c phiu ca cng ty mt cch khng bnh thng, nhm thu li cho mnh, lm nh hng n gi c ca c phiu trn th trng. Mua bn ni gin c xem l ph o c v ngi c c thng tin bn trong s c li th khng hp l so vi nhng ngi u t khc thu li ring cho mnh hay trnh c l, l vi phm nguyn tc mi nh u t u c c bi nh nhau. Th ba, thao tng th trng: Thao tng th trng l li dng thng tin sai lch, c mua li c phiu lu tr, nhm y gi ln hoc xung, lm gi c c phiu tng, gim dt ngt, gi to, thu chnh lch gi hoc nhm thu tm doanh nghip. 2. T chc cng tc thanh tra, gim st 2.1. H thng t chc thanh tra chng khon (ba cp) - Thanh tra chng khon l t chc thanh tra nh nc chuyn ngnh v chng khon v th trng thuc t chc b my ca U ban Chng khon Nh nc Thanh tra chng khon nc ta ch thnh lp U ban Chng khon Nh nc. Quy ch lm vic ca thanh tra chng khon do ch tch U ban Chng khon Nh nc quyt nh, sau khi thng nht kin vi Tng thanh tra Nh nc v B trng, Trng ban T chc Cn b Chnh ph. - Trung tm Giao dch Chng khon c trch nhim t chc mt b phn kim tra, gim st cc hot ng giao dch trn Trung tm Giao dch Chng khon. Cc t chc kinh doanh, dch v chng khon c trch nhim t chc thnh lp b phn kim sot ni b; thng xuyn kim tra, kim sot vic chp hnh php lut trong hot ng kinh doanh ca mnh. 2.2. Mc ch ca hot ng thanh tra Nhm gp phn m bo cho hot ng ca thanh tra ( hng khon c an ton, cng bng, cng khai, c hiu qu; bo v li ch ca Nh nc, quyn v li ch hp php ca ngi u t. 2.3. Nguyn tc ca hot ng thanh tra Hot ng ca thanh tra chng khon ch tun th theo php lut, bo m chnh xc, khch quan, cng khai, dn ch, kp thi. Khng mt c quan, t chc hoc c nhn no c can thip tri php lut vo hot ng ca thanh tra chng khon. 2.4. Phng php hot ng ca thanh tra chng khon Thanh tra chng khon hot ng bng hai phng thc: - Phng thc gim st - Phng thc thanh tra. 3. i tng thanh tra chng khon Cc t chc pht hnh chng khon a vo giao dch ti th trng giao dch tp trung; - Trung tm giao dch chng khon, s giao dch chng khon; - Cc cng ty chng khon, t chc bo lnh pht hnh, cng ty qun l qu u t, t chc ng k chng khon, lu k chng khon, thanh ton b tr chng khon, ngn hng gim st; - Ngi hnh ngh kinh doanh chng khon; - Cc t chc v c nhn c lin quan n hot ng chng khon v th trng chng khon. 4. Phm vi hot ng thanh tra chng khon

Hot ng pht hnh chng khon; Cc giao dch chng khon; - Cc hot ng kinh doanh chng khon, ng k. thanh ton b tr, lu k chng khon; Vic cng b thng tin. II HOT NG GIM ST 1- Khi nim Hot ng gim st da trn cc hot ng c th, cc s liu, ti liu bo co phn tch, i chiu vi cc quy nh trong vn bn php lut v chng khon v th trng chng khon, sm pht hin cc du hiu thiu st hoc vi phm ca cc t chc pht hnh, kinh doanh v giao dch chng khon, c nhn hot ng chng khon. 2. Phm vi hot ng gim st 2.1. Gim st cc t chc nim yt vi cc ni dung, ch tiu a. Phn tch cc yu t trong h s pht hnh, h s nim yt chng khon. b. Phn tch vic tun th cc yu cu v cng b thng tin. c. Phn tch.tnh kh mi ca c phiu, tri phiu. d. Phn tch kh nng thanh ton gc v li tri phiu, c tc. e. Phn tch cc s vic xy ra gy thit hi nghim trng, lm nh hng n gi c c phiu, tri phiu ca cng ty. f nh gi cc xu hng ca chng khon pht hnh, nim yt. Phng php gim st hot ng pht hnh, nim yt chng khon v cng b thng tin c thc hin nh sau: Lp h s gim st t chc nim yt. Trong h s gim st bao gm cc ti liu v ch tiu: a. H sgc: - Qu trnh thnh lp ca t chc nim yt, cc s kin xy ra ng ch ; Quy m v uy tn ca t chc nim yt, t l v s lng c phiu, tri phiu do cng chng s hu; - Tm tt cc thng tin v nhng ngi ang iu hnh t chc nim yt; - Tnh hnh ti chnh v kh nng chi tr c tc, li tri phiu trong cc nm qua; - Gi tr ti sn thuc t chc nim yt, t trng gi tr ti sn thu, mn (nu c); Phn tch tnh hnh hot ng sn xut, kinh doanh; Chnh sch tip th v phn phi sn phm; Chin lc pht trin v cc phng n hot ng rong tng lai; - Cc thng tin v t chc, c nhn c lin quan n hot ng pht hnh (bo lnh pht hnh, kin ca kim ton...). b. Cc h s ti liu phn tch, theo di vic duy tr cc tiu chun nim yt: Hiu qu hot ng sn xut kinh doanh; Tnh trng ti chnh k t ngy chng khon c thm yt; - Vic duy tr v pht trin m bo ti thiu 20% vn c phn ca t chc nim yt do trn 100 ngi u t nm gi. Trng hp vn c phn ca t chc nim yt t 100 t ng Vit Nam tr ln, th ty l ny l 15% vn ca t chc nim yt (nu l c phiu

- Vic duy tr v pht trin m bo ti thiu 20% tng gi tr tri phiu phi do trn 100 ngi nm gi. Trng hp tng gi tr tri phiu trn 100 t ng Vit Nam tr ln, th t l ny l 15% tng gi tr tri phiu ang lu hnh (nu l tri phiu); - Thc hin vic chi tr c tc, li tri phiu theo ng ngha v cam kt; . Nhng tc ng bi cc tranh chp, kin tng (nu c); Vic cng b thng tin phi m bo theo quy nh; T trng giao dch ca tng loi chng khon trong tng giao dch trn trung tm giao dch chng khon v s giao dch chng khon. c Cc h s ti liu theo di ]lot ng cng b thng tin: T chc lp h s theo di, gim st hot ng cng b thng tin; Tnh php l ca thng tin, ni dung, thi gian v phng tin cng b thng tin; Cng tc bo qun, lu gi cc ti liu cng b thng tin ca t chc nim yt (phi tp trung v c h thng); Gim st vic cung cp thng tin ca t chc nim yt phi chnh xc, y trn cc phng tin thng tin theo quy nh; - Gim st vic cng b thng tin kp thi nhanh chng v khng to ra cc thng tin m ngi u t c th hiu nhm; - Gim st vic cng b thng tin m bo c s rng ri, cng bng, tt c cc nh u t u nhn c lng thng tin nh nhau, k c s lng v cht lng thng tin. 2.2 Phng' php gim st cc hot ng giao dch trn trung tm giao dch chng khon, s giao dch chng khon Cng vic gim st c thc hin bng vic s dng chng trnh my tnh h tr, tm kim nhng sai phm trong giao dch trn th trng: Phn tch tng hot ng giao dch mua, bn chng khon v mc tng, gim gi c, khi lng giao dch pht hin cc hot ng giao dch khng bnh thng. - T chc kim tra nhm pht hin cc giao dch ni gin, hoc giao dch thao tng th trng, thao tng gi c - Kim sot tnh trng s hu ca cc nh u t trong nc v ngoi nc. iu tra cc tin n c nh hng n gi c th trng. nh gi xu hng pht trin th trng. Trnh t gim st cc hot ng giao dch trn trung tm giao dch . chng khon, s giao dch chng khon c thc hin nh sau T chc gim st giao ch chng khon: - L t chc theo di ton b qu trnh cc giao dch din ra trn trung tm giao dch chng khon, s giao dch chng khon; Cn c cc bin ng "gi v khi lng giao dch" pht hin cc giao dch bt thng. - Vic kim sot ny c thc hin thng xuyn, lin tc, m bo cht ch, thc cht l cng tc canh gc lin tc bo v th trng chng li cc giao dch ni gin v thao tng th trng. Gim st, theo di cc giao dch chng khon: l khu u tin ca cng tc gim st th trng, trc ht l pht hin cc giao dch khng bnh thng, l nhng giao dch m gi c hoc khi lng giao dch c s bin ng khng ging nh xu hng c ghi nhn trc Khi pht hin c th phi theo di ring v ghi chp y cc tiu ch nh: gi c, khi lng giao dch ca mi loi chng khon, thi gian bt u c s bin ng .

- Thi gian theo di: c th l mt tun, hai tun hay bn tun tu theo tng trng hp c th. pht hin cc giao dch khng bnh thng, c th theo di qua hai khu Khu theo di trc tuyn: l theo di din bin cc giao dch hin th trn h thng giao dch lin tc qua cc phin giao dch trong ngy. Khu theo di khng trc tuyn: l theo di sau khi ng ca, s dng kt qu giao dch ca ngy trc phn tch v theo di tip theo. ng tc gim st, theo di giao dch chng khon c chia thnh theo di chng khon trong ngy v theo di chng khon nhiu ngy: a. Theo di chng khon trong ngy Sau khi pht hin giao dch khng bnh thng hoc loi chng khon c tin n trong phin giao dch, thanh tra vin theo di chng khon s: Yu cu cng ty pht hnh cng b thng tin v thu thp thng tin phn tch. - Hoc, quyt nh theo di thm nhiu ngy. - Hoc, bo co ngay cho phng gim st th trng, thanh tra u ban chng khon nh nc thc hin thanh tra trc tip. Nhng trng hp thuc din phi yu cu tit l thng tin: Khi gi chng khon hoc khi lng giao dch ngoi mc chun nh. Khi gi giao dch ca mt loi chng khon t ti mc gii hn sn hoc mc trn ngay trong ngy giao - Khi c tin n v loi chng khon c giao dch kh nghi. - chng khon b nh ch giao dch, chng khon mi 'pht hnh, chng khon c tin n ph sn, thay i ban iu hnh, nh ch kinh doanh, sp nhp, mua li... - Trng hp khc nu xt thy cn thit. Cc trng hp phi theo di nhiu ngy: - Chng khon c pht hin c giao dch kh nghi, trong qu trnh theo di hng ngy. - Chng khon c tin n v ph sn, nh ch v s dng ti khon, bt u qu trnh t chc li cng ty. . . - Tit l thng tin v sp nhp hoc thu tm cng ty. b. Theo di giao dch chng khon trong nhiu ngy Nhng giao dch chng khon thuc din theo di trong nhiu ngy l nhng giao dch b h thng gim st trong ngy pht hin l giao dch khng bnh thng, thng qua so snh cc tiu thc v gi v khi lng giao dch, nhng giao dch c tin n... 2.3. Gim st cng ty chng khon Phng php gim st hot ng ca cc cng ty chng khon, cng ty qun l qu u t c thc hin nh sau: a. Lp h s gim st cng ty chng khon H s gim st cng ty chng khon bao gm cc ti liu ch tiu: - Ngy thnh lp, quyt nh thnh lp, giy php hot ng chng khon, ni t tr s, ngy khai trng, ngy hot ng chnh thc Vn t c (vn ban ulvn iu l ti thiu) - Nhng lnh vc kinh doanh c cp Php Ban gim c v cn b nhn vin (theo di chi tit tng c nhn, theo mu l lch trch ngang, ngy quyt nh b nhim hoc giao nhim v) Cc chi nhnh: im giao dch vi khch hng (ngy m chi nhnh, im giao dch: quyt nh thnh lp, a im m chi nhnh, im giao dch) i din ca cng ty ti sn giao dch (trung tm giao dch) gm: h v tn. s k hiu i din... qun l, theo di nhn'.~ thay i hot ng ca (.ng t chng khon: Nhng thay i v

mc ch kinh doanh (nu c) Nhng thay i v i din ti sn giao dch Nhng thay i b sung hoc sa i: + iu l cng ty + Ban gim c + Thay i, b sung quy ch hot ng kinh doanh ca cng ty + Thay i tr s + Thay i vn iu l + Thay i c ng a s ca cng ty Qun l theo di cc vi phm v hnh thc x pht: Cnh co 1 ht tin - Hn ch giao dch ti trung tm giao dch chng khon nh ch giao dch ti trung tm giao dch chng khon - nh ch t cch thnh vin (c thi hn) - Khai tr t cch thnh vin b. Phn tch tnh hnh ti chnh ca cng ty chng khon Phn tch tnh hnh ti chnh v kt qu kinh doanh (hng qu) - Phn tch kh nng thu nhp tng hot ng: t doanh, mi gii, bo lnh pht hnh, t vn u t Phn tch cht lng ti sn c - Vn thanh khon rng. III HOT NG THANH TRA 11 Thanh tra, kim tra t chc' nim yt Nhng trng hp phi t chc thnh lp on thanh tra, kim tra i vi t chc nim yt: - Khi c cc kin co, khiu ni t chc nim yt v cc t chc c lin quan khng thc hin ngha v cam kt. Khi c nhng tin n hoc nhng thng tin m t chc nim yt khng xc nhn hoc khng cng b thng Khi t chc nim yt khng tun th thc hin ch bo co v cng b thng tin theo quy nh. Khi t chc nim yt c nhng thit hi do cc s kin xy ra. Cc lnh vc thanh tra, kim tra: - Vic tun th ch cung cp thng tin cho cng chng u t theo quy nh. - Tnh php l, tnh chnh xc ca thng tin cng b ra cng chng. Kim tra, xc minh nhng thng tin sai s tht, tri ngc nhau, hoc ph nhn thng tin cng b trc , hoc cng b lm thay i ni dung thng tin quan trng. 2. Thanh tra cc giao dch ' bt thng Thanh tra trc tip cc giao dch bt thng, ch thc hin khi gim st th trng pht hin y cc du hiu vi phm trong giao dch. Trong qu trnh thanh tra, yu cu cc thnh vin cung cp cc ti liu, chng t, s sch k ton cha ng cc thng tin v cc giao dch ca cc nh u t c lin quan, phc v cho cng tc thanh tra cc giao dch c nghi vn trn, bao gm: - H s ng k pht hnh v h s nim yt. - Nhng thng tin b sung v t pht hnh mi (nu c) Cc thng tin, ti liu v giao dch bt thng trong thi gian c chn l c s iu tra xc minh. Biu gi c, khi lng giao dch bt thng.

Nhng thng tin v nhng hot ng giao dch c gi c khi lng giao dch, t l tham gia giao dch vt cc tiu ch gim st quy nh. - Nhng khon giao dch mua - bn v thanh ton c s ging nhau gia cc ti khon ca nh du t. - D liu tin n. - D liu v cng b thng tin c t xut v nh k. Cc ti liu khc c lin quan. T cc ti liu , t chc iu tra xc mnh: Kim tra s lng chng khon t chc pht hnh pht hnh. Phn tch din bin ca ch s gi c v khi lng giao dch ca chng khon cn iu tra. Kim tra, phn tch vic cng ty mi gii thnh vin v nh u t tham gia giao dch loi chng khon kh nghi; Tp trung phn tch nhng cng ty mi gii thnh vin v nh u t c tham gia giao ch vi khi lng ln i vi loi chng khon kh nghi. - Kim tra, phn tch xc nh nguyn nhn c s thay i v gi c v khi lng giao dch hng ngy trong sut thi gian c chn lm c s kim tra ni trn, i vi cc giao dch kh nghi. Trong trng hp, cc du hiu gim st, c kt lun ban du l giao dch ni gin, th tp trung phn tch cc mi quan h v cc thng tin sau: - Mi quan h gia nhng ngi nm c thng tin ni b ca t chc pht hnh. - Mi quan h qua li gia nhng nh u t ln, c s ging nhau gia cc ti khon. Nhng hnh ng mua bn tp trung khi lng ln. Nhng bin ~ ng gi v giao dch khi lng ln ng ch trc ngy cng b thng tin. - Nhng giao dch c du hiu vi phm khc. 3. Thanh tra, kim tra cng ty chng khon Vic thanh tra, kim tra cng ty chng khon l bo v quyn li ca cc nh u t, bng vic m bo lnh mnh v tnh hnh ti chnh v hot ng ca cng ty chng khon; ng thi, duy tr cng bng ca nhng hp ng gia khch hng vi cng ty chng khon, nn c thc hin theo k hoch thanh tra nh k, trong trng hp cn thit s thanh tra t xut. Nhng vn thuc ni dung thanh tra cn tp trung vo cc mt. 3.1. Thanh tra, him tra v tnh cht hot ng chng khon - Kim tra chp hnh ch m v qun l ti khon giao dch chng khon ca khch hng. Kim tra tnh chun mc ca hot ng mi gii v t doanh. - Kim tra ngha v nm, qun l thng tin v khch hng. Kim tra vic tun th quy tc v mi gii v t doanh. 3.2. Thanh tra, kim tr cc thnh vi khng cng bng Kim tra vic thu ph, l ph ca khch hng vt t l quy nh. - Kim tra vic gi y , kp thi giy bo xc nhn kt qu giao dch cho khch hng. - Kim tra cc hnh vi p buc khch hng giao dch chng khon. Kim tra vic to p lc, vn ng, xi gic khch hng u c. 3.3. Thanh tra, kim tra v tnh hnh ti chnh

- Kim tra, phn tch t l vn kh dng ti thi im thanh ton so snh i chiu vi cc k trc , theo quy nh. Kim tra, phn tch cc t l tham gia u t vn vi mc quy nh. Kim tra, phn tch cht lng u t chng khon t doanh. - Phn tch cc ngun thu nhp t hot ng kinh doanh, mi gii, t doanh, bo lnh pht hnh. - Vic thc hin ngha v i vi Nh nc, vi c ng. 3.4. Thanh tra, kim tra cng tc h ton - Kim tra vic m s sch hch ton, ghi chp, lu tr chng t v s sch k ton. Kim tra tnh hp l, hp php ca vic hch ton, chng t k ton. Kim tra tnh chnh xc, y , kp thi v cn i k ton. 3.1 Thanh tra, him tra cng tc him ton, him sot ni b - Kim tra vic chp hnh cng tc kim ton, kim sot ni b ca cng ty. - Kim tra cht lng, hiu qu ca cng tc kim sot ni b. Kim tra mi quan h, hp tc gia kim ton ni b v kim ton bn ngoi v cc c quan qun l nh nc ca U ban Chng khon Nh nc. IV- V X PHT VI PHM HNH CHNH TRONG LNH VC CHNG KHON V TH TRNG CHNG KHON VIF,'T NAM A- NHNG QUY NH CHUNG 1 i tng, nguyn tc x pht, p dng cc quy nh lin quan 1.1. Di tng b x pht i tng b x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon c quy nh ti khon 3, iu 1 ca Ngh nh 22 bao gm: a. T chc, c nhn trong nc khi: - Thc hin hnh vi vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon quy nh ti Chng II Ngh nh; - Hnh vi vi phm hnh chnh c thc hin trn lnh th Vit Nam; - Hnh vi vi phm hnh chnh vn cn trong thi hiu x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon, quy nh ti iu 3 ca Ngh nh. b. T chc, c nhn nc ngoi vi phm theo quy nh ti im 1.1 ni trn cng b x pht theo cc quy nh ca Ngh nh 22 v Thng t O//TT hng dn thi hnh Ngh nh 22, tr trng hp cc iu c quc t lin quan m Vit Nam k kt hoc tham gia c quy nh khc. 1 2. Nguyn tc x pht Vic x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon phi tun theo cc quy nh ti cc iu 2, 3, 15 v l Ngh nh 22 v nguyn tc x pht ti iu 3 Php lnh X l vi phm hnh chnh. Khi p dng cc nguyn tc cn lu nhng vn sau: a. Nguyn tc ng thm quyn Ch . c nhng ngi c thm quyn quy nh ti Chng III Ngh nh mi c ra quyt nh x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon, vi hnh thc v mc pht trong phm vi thm quyn quy nh. Khng c php tch mt vi phm thnh nhiu vi phm nh hoc gp nhiu vi phm nh thnh mt vi phm ln hn, nhm mc ch thay i thm quyn x pht. b. Nguyn tc ng i tng Mi di tng thc hin hnh vi vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon quy nh ti im 1 Thng t O/1TT, u b x pht theo Ngh nh. Mt i tng thc hin nhiu hnh vi vi phm th b x pht v tng hnh vi vi phm. Nhiu i tng cng

thc hin mt hnh vi vi phm th mi i tng u b x pht vi phm tng ng vi hnh vi vi phm do mnh gy ra. Mt hnh vi vi phm hnh chnh ch b pht mt ln. Khng x pht vi phm hnh chnh trong cc trng hp thuc tnh th cp thit, phng v chnh ng, s kin bt ng hoc vi phm hnh chnh trong khi ang lu bnh tm thn hoc cc bnh khc lm mt kh nng nhn thc hoc kh nngr iu khin hnh vi ca mnh. c Nguyn tc ng thc Hnh thc, mc x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon phi cn c vo tnh cht, mc v hu qu ca hnh vi vi phm. Tuy nhin, khi xc nh hnh thc v mc x pht, cn xt thm v nhn thn v nhng tnh tit tng nng. gim nh c quyt nh ph hp. Cc tnh tit gim nh khi x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon bao gm: Vi phm do thu hiu bit php lut v chng khon v th trng chng khon v khng gy thit hi ln: - Vi phm do hnh vi vi phm ca ngi khc: T ch(': c nhn vi phm hnh chnh ngn chn lm gim bt t.c hi ca vi phm v t nguyn sa ~lla. bi thng thit hi. Cc tnh tit tng nng, khi x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon bao gm: Ti phm hoc vi phm nhiu ln; Hnh vi vi phm c tnh cht cu kt, c t chc; Li dng chc v, quyn hn hoc ngh nghip dc giao xi gic, li ko, p buc ngi khc vi phm; Vi phm trong thi gian ang chp hnh quyt nh x pht; Sau khi vi phm c nhng hnh vi trn trnh, che giu vi phm. d. Nguyn tc kp thi, trit Mi t ehc~ c nhn u c quyn v ngha v pht hin kp thi cc hnh vi v phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon. Cc pht hin d phi c thng bo cho nhng ngi c thm quyn x pht hnh chnh. Khi nhn c thng bo hoc yu cu x l vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon, ngi c thm quyn phi xc tin ngay cc th tc cn thit m bo nh ch ngay vic v phm v khc phc hu qu. e. Nguyn tc ng th tc Vic x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon phi dc tin hnh theo ng th tc quy nh ti cc iu t 45 n 56 ca 1 hu lnh. 1.3. p dng cc quy nh php lut v ch~r'lg khon v th trng chng khon Khi thc hin x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon, ngi c thm quyn x pht khng nhng phi cn c vo cc quy nh ca Php lnh v Ngh nh, m cn phi cn c vo cc quy nh ti Ngh nh 481/9981N-CP ngy 1 1-7- 1998 ca Chnh ph v chng khon v th trng chng khon. B- NHNG HNH VI VI PHM V HNH THC X PHT 1- xc nh nhng hnh vi vi phm trong lnh vc chng khon v th trng chng khon 1.1. Hnh vi vi phm cc quy nh v pht hnh chng khon ra cng chng (iu 4 Ngh nh) a. Hnh vi che giu s tht khi lp cc h s, th tc xin php pht hnh chng khon ra cng chng ca t chc pht hnh, bng cc thng tin sai lch trong cc bo co tnh hnh ti chnh, hot ng kinh doanh, c cu v vn, ti sn, doanh thu, chi ph, l, li.

b. Hnh vi khng tun theo quy nh v trnh t cc bc trong vic t chc pht hnh chng khon ra cng chng: S dng cc thng tin ngoi bn co bch thm d th trng trc khi c php pht hnh chng khon; Phn phi chng khon .trc khi thc hin vic cng b pht hnh; Pht hnh chng khon khng theo ng ni dung ghi trong giy php pht hnh v s lng, chng loi chng khon, thi hn pht hnh; Thng co pht hnh chng khon trn cc phng tin thng tin i chng khng ng ni dung v thi gian quy nh hoc ng k pht hnh khng cng b r rng cc thng tin v quyn biu quyt, quyn ng k mua chng khon, quyn chuyn i chng khon v quyn khc cho (.(' t dng v ngi u t. c Hnh vi gi mo trong h s xin php pht hnh. d. Hnh vi pht hnh chng khon ra cng chng khi cha c giy php pht hnh. 1.2. Hnh vi vi phm cc quy nh v hot ng giao dch chng khon trn th trng chng khon tp trung (iu 5 Ngh nh) a. Hnh vi thao tng th trng ca t chc, c nhn tin hnh trong khi thc hin mua bn chng khon ti th trng chng khon tp trung: T mnh hoc thng ng vi ngi khc thc hin ng thi vic mua hoc bn mt loi chng khon nhm mc ch to ra cung cu hoc gi c gi to; Mua hoc bn mt loi chng khon m khng thc hin vic chuyn quyn s hu chng khon: Tuyn truyn thng tin sai s tht gy nhiu lon th trng chng khon; Lin tc mua chng khon gi cao hoc lin tc bn chng khon vi gi thp lm thay i gi chng khon trn th trng. b. Hnh vi mua bn ni gin ca t chc, c nhn quy nh ti iu 70 Ngh nh 48119981N-CP ngy ll~7- 1998 ca Chnh ph v chng khon v th trng chng khon l hnh vi s dng cc thng tin c lin quan n gi v khi lng giao dch chng khon ca mt t chc nim yt cha c cng b ra cng chng trc tip hoc gin tip mua, bn chng khon. c Hnh vi bn khng chng khon ca t chc, c nhn c thc hin di hnh thc bn chng khon khi khng s hu chng khon ti thi im giao dch. d. Hnh vi mua, bn li chng khon ca chnh mnh khi cha c php ca U ban Chng khon Nh nc. e. Mua bn chng khon nim yt ngoi Trung tm giao dch chng khon, S giao dch chng khon. 1 3. Hnh vi vi phm quy nh v bo v c ng hoc. thu tm doanh nghip (iu 6 Ngh nll~ a. Hnh vi thu tm v sp nhp doanh nghip: - T chc, c nhn mua, hn: chng khon trn th trng chng khon tp trung lm thay i vic nm gi t 5% c phiu tr.ln c quyn biu quyt hoc khng cn nm gi 5% c phiu c quyn biu quyt ca mt t chc pht hnh m khng bo co cho Trung tm giao dch chng khon, S giao dch chng khon, trong thi hn 24 gi k t ngy thanh ton giao dch. chc, c nhn v ngi c lin quan thc hin mua chng khon trn th trng chng khon tp trung nm gi trn 25% c phiu c quyn biu quyt ca mt t chc pht hnh m khng .thng qua phng thc t chc u gi cng khai theo quy nh ca U ban Chng khon Nh nc.

b. Hnh vi vi phm quy inh v bo v c ng: c ng sng lp tham gia mua, bn chng khon trn th trng chng khon .tp trung, vi phm nguyn tc phi nm gi t nht 20% vn c phn ca t chc pht hnh v phi nm gi mc ny ti thiu 3 nm k t ngy kt thc vic pht hnh. c Hnh vi vi phm v t l tham gia ca bn . nc n.gom: Cc t chc, c nhn nc ngoi thc hin mua chng khon trn th trng chng khon tn trung nm gi qu 2oo/o tng s c phiu ang lu hnh ca mt t chc pht hnh, chng ch qu u t ca mt qu du t chng khon hoc mt t chc nc ngoi nm gi qu 7% v mt c nhn nc ngoi nm gi qu 3% i vi c phiu, chng ch qu u t. - Cc t chc, c nhn nc ngoi thc hin mua chng khon trn th trng chng khon tp trung nm gi qu 40% tng s tri phiu ang lu hnh ca mt t ( ha pht hnh hoc mt t chc nc ngoi nm gi qu 10% v mt c nhn nc ngoi nm :gi qu 5% i vi tri phiu. 1.4. Hnh vi vi phm cc quy nh v giy php hot ng kinh doanh v dch v chng khon (iu 7 Ngh nh) a. Hnh vi s dng tn gi tri vi quy nh trong giy php hot ng; vi phm iu l; t chc khai trng hot ng khi cha iu kin, th hin nh sau: - S dng m s, k m hiu ch dn, gii thiu tn gi ca cng ty, chi nhnh, vn phng i din cng ty trn cc n phm, qung co, bin hiu v trong giao dch tri vi quy nh trong giy php hot ng dc cp. T chc thc hin hoc ch dn s dng, gii thiu phm vi hot ng khng ph hp vi giy php dc cp v iu l cng ty hoc sa i iu l cng ty lm sai lch vi quy nh trong giy php c cp. - T chc khai trng hot ng ca cng ty chi nhnh, vn phng i din cng ty hoc trin khai hot ng cc lnh vc nghip v c cp php m cha cc iu kin theo quy nh ca php lut. b. Hnh vi tin hnh hot ng kinh doanh, cung cp dch v chng khon khi cha c cp giy php; cho mn, cho thu hoc chuyn nhng giy php; hot ng kinh doanh cung cp dch v chng khon trong lnh vc m giy php khng quy nh hoc giy php ht hn: ty xo, sa cha giy php hot ng, giy php m khi nhnh, t vn phng di din; thay i, thuyn tr s. m thm chi nhnh; thay i tng gim c ph tng gim dc, tch ra hoc sp nhp vo cng ty ch/1~t khon khc k/11 cha c U ban Chng khon Nh nc chp thun. 1 5. Hnh vi vi phm cc quy nh v hot ng kinh doanh ca cc t chc kinh doanh chng khon (iu 8 Ngh nh) a. xc nh mt trong nhng hnh vi vi phm nguyn tc m bo an ton trong hot ng kinh doanh bng vic duy tr thng xuyn tnh trng ti chnh lnh mnh, lng vn kh dng, phn tn ri ro trong du t hoc tham gia bo lnh, hn ch c ri ro, thua l dn n nguy c mt kh nng thanh ton, cn phi xem xt cc cn c sau: - Khng duy tr lng vn kh dng (di vi cc cng ty chng khon), vn lu hot (i vi cng ty qun l qu du t) dc xc nh vi mt s ln vo cc thi im cui thng trc v vo thi im c thanh tra kt lun mc d cng ty chng khon, cng ty qun l qu du t c nhng bin php khc phc nhng hiu qu cha cao;

- Mua sm trang thit b v ti sn c nh vt qu t l quy nh; Tham gia u t hoc bo lnh vt cc hn mc quy nh, vi phm quy tc phn tn ri ro. b. Cch xc nh cc hnh vi li dng vic qun l vn v ti sn ca khch hng s dng, kinh doanh cho chnh mnh hoc cho khch hng nhng cha c khch hng u thc, khng thc hin tch bit gia nghip v t doanh v nghip v mi gii cho khch hng, phi cn c v cc quy nh sau: vi phm cc hp ng k kt vi khch hng; - Vi phm nguyn tc trong thc hin lnh mua, lnh bn chng khon cho khch hng; - Vi phm cc nguyn tc v trt t u tin trong giao dch chng khon; - Vi phm nguyn tc tch bit gia vic t lnh ca khch hng v vic dt lnh t doanh. c Vic xc nh hnh vi tham gia hot ng kinh doanh nhng lnh vc b cm theo quy nh ca php lut v chng khon v th trng chng khon, cn xem xt cc cn c sau: c Cn c Xc nh l cng ty chng khon, cng ty qun l qu u t d tham gia hot ng tn dng v cho vay chng khon, dng vn hay ti sn ca qu u t chng khon cho vay hoc bo lnh; Phn tn hoc iu ho ti sn u t gia cc qu u t chng khon do chnh mnh qun l, bng vic dng vn ca qu u t ny u t hoc mua ti sn ca qu khc trong cng mt cng ty qun l qu. 1.6. Hnh vi vi phm cc quy nh v ngi hnh ngh kinh doanh chng khon a. T chc kinh doanh chng khon (cng ty chng khon, cng ty qun l qu du t v qu u t chng khon) b tr, s dng nhng ngi cha c giy php hnh ngh vo nhng nghip v m quy nh ca php lut v chng khon v th trng chng khon l phi c giy php hnh ngh hoc khng thay i, thuyn chuyn cng tc i vi nhng ngi c giy php h8nh ngh nhng b c quan c thm quyn thu hi giy php hnh ngh hoc buc phi chuyn sang cng tc khc. b. Ngi hnh ngh kinh doanh chng khon b tc quyn s dng giy php trong cc trng hp: - Ngi hnh ngh kinh doanh chng khon ng thi lm vic hoc gp vn vo hai hoc nhiu cng ty chng khon; lm gim c, thnh vin hi ng qun tr, c ng s hu trn 5% c phiu c quyn biu quyt ca t chc pht hnh; Ngi hnh ngh kinh doanh chng khon trc tip hoc gin tip tham gia bn khng chng khon khng thuc quyn s hu chng khon ti thi im giao dch; mua bn chng khon trong khi t chc pht hnh cha cng b thng tin ra cng chng; cng b tuyn truyn sai s tht, tham gia hot ng tn dng v cho vay chng khon; tham gia hot ng thao tng th trng, lng on th trng. 1 7. Hnh vi vi phm quy nh v trch nhim ca ngn hng gim st (iu 10 Ngh .nh) a. Khng thc hin vic tch bit gia ti sn ca qu u t chng khon vi ti sn khc hoc gia ti sn ca cc qu u t chng khon khc nhau. b. Thiu trch nhim trong qun l hoc s dng khng ng mc ch theo quy nh ca iu l qu v ti sn ca cc qu u t chng khon. c V phm hp ng qun l, gim st d k vi cng ty qun l qu. 1 8. Hnh vi vi phm qui nh v ong k, thanh ton b tr, lu h chng khon (iu 11 Ngh nh)

a. Li dng chc nng lu k chng khon cho khch hng cho mn, cho vay chng khon trn ti khon lu k ca khch hng hoc dng s chng khon lu k ca khch hng cm c. b. Li dng thc hin nghip v lu k chng khon cho khch hng tham , lm tht thot chng khon a khch hng bng cch sa cha ty xo, gi mo chng t lu k, chng t thanh ton chuyn giao chng khon, chng t gi, rt chng khon. e. Vi phm ch bo qun, kim k, i chiu, sao k nh k hoc lm rch nt, tht lc, chng khon gi trong kho lu k, ch phng chng chy n. d. Vi phm ch hch ton k ton, thanh ton chuyn giao chng khon, doi chiu xc nhn s d ti khon lu k vi khch hng hoc thiu sao k i chiu gia k ton phn tch vi k ton tng hp, sai lch ko di, gy tn tht cho ngi u t. 1 9. Hnh vi vi phm cc quy -nh v ch bo co trong hot ng kinh doanh chng khon (iu 1~ Ngh -nh) a. C nhn, t chc c chc nng nhim v quy nh v vic lp v gi b8o CO thng k theo quy nh nhng do thiu tinh thn trch nhim trong vic tp v gi bo co thng k khng y , khng ng thi gian, khng ng mu biu quy nh ca U ban Chng khon Nh nc. ~ b. Cng ty chng khon, cng ty qun l qu u t, t chc lu k chng khon 'ngng hot ng kinh doanh, cung cp dch v m khng bo co U ban Chng khon Nh nc hoc bo co nhng cha c s chp thun. c. Cng ty chng khon, cng ty qun l qu u t, t chc lu k chng khon c khng bo co hoc bo co khng kp thi khi xy ra cc s kin bt thng c th gy nh hng nghim trng n kh nng ti chnh v hot ng kinh doanh ca chnh mnh. 1 10. Hnh vi vi phm quy nh v cng b thng tin (iu 13 Ngh nh) a. C nhn, t chc li dng chc nng, nhim v c giao trong vic lp h s ti liu; vic kim tra xc nhn tnh chnh xc, hp php, hp l cc ti liu, s liu che giu s thc trong cc ti liu cng b thng tin ra cng chng, bng cch lp, cung cp thng tin khng y , kp thi, ng nh k v ng quy nh ca php lut, cung cp thng tin v bo co sai s4ht. b. Li dng quyn hn, nhim v c giao s dng thng tin "ni b" thc hin cc hot ng tri php lut, nh lm l b mt cc s liu, ti liu nhng cha n mc truy cu trch nhim hnh s. c Li dng quyn hn, nhim v c giao l ngi cng b thng tin ra cng chng cng b thay i ni iu 2 Ngh nh, ch p dng i vi cc trng hp m quy nh c hnh thc pht cnh co theo iu, khon tng ng ca Ngh nh hoc c th c p dng i vi cc trng hp khc nu c mt trong cc tnh tit sau: V vi phm; Vi phm ln u v c quy m nh, khng gy thit hi ng k cho th trng chng khon v ngi u t v c tnh tit gim nh. 2.2. Pht tin K/11 xt y hnh vi vi phm khng buc trng hp p dng hnh thc pht cnh co hoc vt mc pht cnh co, th p dng hnh thc pht tin. Mc pht c p dng nh sau: a. Trng hp vi phm m khng c tnh tit tng nng hoc gim nh th p dng mc pht mc trung bnh khung pht tin.

b. Trng hp c mt trong cc tnh tit gim nh th p dng mc pht di mc trung bnh n mc ti thiu ( a khung pht tin. c Trng hp c mt trong nhng tnh tit tng nng th p dng mc pht tin trn mc trung bnh di mc m da ca khung pht tin. 2.3. Tc quyn s dng giy php a. Iinll thc tc quyn s dng giy php l hnh t~hc pht b sung, khng p dng c lp, ch a(. p dng km theo cc hnh thc pht chnh (cnh co hoc pht tin) khi ngi c thm quyn xc nh c cn x v iu kin p dng (nh c quy nh cho php p dng hnh thc tc quyn s dng giy php (-) vi hnh vi vi phm trong cc iu ca Ngh nh). b. iu kin xt p dng hnh thc tc quyn s dng giy php c thi hn hoc khng thi hn phi tun theo quy nh ti cc iu c quy nh' tc quyn s ng giy php trong Ngh nh. Thi hn tc quyn s dng giy php Phi tng ng vi tnh cht. mc ca hnh vi vi phm c th v nm trong khong thi hn cho php p dng i vi hnh vi , theo quy nh ti cc iu tng ng trong Ngh nh. c Ngi c thm quyn k/11 thc hin bin php x pht b sung tc quyn s dng giy php phi tun theo cc quy ' nh ca Ngh nh. i vi bin php x pht tc quyn s dng cc loi giy php do ch tch u ban Chng khon Nh nc cp, trc k/11 p dng n~lrt~I c thm quyn phi kin ngh bng vn bn (km theo h s v vic) xin kin chp thun ca ch tch U ban Chng khon Nh nc. 2.4. Tch thu ton b cc khon thu t vic thc hin cc hnh vi vi phm m c v s chng khon lin quan n hnh vi vi phm Hnh thc tch thu ton b cc khon thu t vic thc hin cc hnh vi vi phm m c v s chng khon linh quan hnh vi vi phm ch c p dng km theo cc hnh thc pht .chnh, khi ngi c thm quyn xc nh c cn c v iu kin p dng nh: C quy nh cho php p dng hnh thc tch thu i vi hnh vi vi phm lin quan ti iu, khon: im c th trong cc iu ca Ngh nh v cc .d kin thc t ca v vic vi phm, cc d kin phi c ghi y trong bin bn vi phm. - c thng bo yu cu nh ch vi phm hoc c quy nh hnh vi b cm nhng vn c tnh vi phm hoc ti phm, sau khi pht cnh co hoc pht tin v hnh vi vi phm trc . 2.5. Cc bin php khc a. p dng bin php x l khc, i vi hnh vi vi phm c xc nh trong trng hp xt thy cn thit, ngn chn vic tip tc vi phm v khc phc hu qu vi phm, tun theo cc quy nh tng ng ti cc iu trong Ngh nh, c th l: Loi b yu t vi phm bng cch buc khi phc li ng t l an ton theo quy nh hoc trng thi ban u, sao cho bo m ngn nga kh nng tip tc vi phm. Buc hu b, ci chnh thng tin sai lch, khng ng s tht gy ra vi phm bng vic ng li ci chnh trn c( phng tin thng tin i chng, bng vn bn ci chnh gi cho c quan c thm quyn v cc i tng trn - v bi thng thit hi, nu cc bn t tho thun c vi nhau v vic khng yu cu bi thng thit hi hoc v mc bi thng thit hi, th ngi c thm quyn x pht cng nhn tho thun v ghi vo

quyt nh x pht. Trng hp cc bn khng t tho thun c v khon tin bi thng, nu mc n 1.000.000 ng, th ngi c thm quyn cn c vo hu qu thit hi thc t quyt nh mc bi thng c th v ghi vo quyt nh x pht; nu mc trn 1.000.000 ng th ngi c thm quyn x pht yu cu cc bn tin hnh khi kin ra to n, theo th tc t tng dn s v ghi r iu ny trong quyt nh x pht. b. Trng hp qu thi hiu x pht vi phm hnh chnh th khng x pht nhng c th b p dng cc bin php c. Thm quyn s pht 1. Thm quyn x pht 1.1. Thanh tra vin chuyn ngnh U ban Chng khon Nh nc, chnh thanh tra U ban Chng khon Nh nc l ngi c thm quyn x pht c quy nh ti iu 15 Ngh nh. 1 2- Trng hp mt hnh vi vi phm ca mt t chc, c nhn xy ra trn nhiu a phng khc nhau, th ngi c thm quyn pht hin vi phm lp bin bn, nh ch vi phm v thng bo cho c quan c thm quyn ni ng tr s chnh ca t chc vi phm th l h s x l v c quan ny phi thng bo cho cc c quan c thm quyn cc a phng lin quan bit, cng phi hp x l vi phm. 1.3. Trng hp nhiu t chc, c nhn cng tham gia thc hin mt hnh vi vi phm, th ngi c thm quyn pht hin vi phm lp bin bn nh ch vi phm v thng bo cho cc c quan c thm quyn cc a phng bit, cng phi hp x l vi phm. i vi vi phm c t chc, quy m ln nhng cha n mc truy cu trch nhim hnh s, th U ban Chng khon Nh nc l c quan c thm quyn ch tr, phi hp vi cc a phng x l. 1.4. Khi xt thy vi phm hnh chnh cn p dng mc pht v cc bin php x l khc ngoi phm vi thm quyn ca mnh, chnh thanh tra U ban Chng khon Nh nc bo co ch tch U ban Chng khon Nh nc chuyn h s v vic ti chnh quyn a phng c thm quyn gii quyt. 2. Th tc x pht 2.l( Vic quyt nh nht cnh co c thc hin bng vn bn, khi xt thy cn thit, c quan c thm quyn gi .quyt nh x pht n chnh quyn a phng ni ngi vi phm c tr hoc c quan qun l ngi vi phm. 2.2. Trng hp quyt nh pht tin th c quan c thm quyn x pht phi lp. bin bn vi phm hnh chnh. Trong thi hn 15 ngy, k t ngy lp bin bn, c quan c thm quyn x pht phi ra quyt nh x pht. Quyt nh x pht phi c gi cho t chc, c nhn b x pht chm nht trong thi hn 03 ngy k t ngy ra quyt nh x pht. T chc, c nhn b x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc chng khon v th trng chng khon phi thi hnh quyt nh x pht trong thi hn 05 ngy k t ngy c giao quyt nh x pht. 3. Vic cng ch thi hnh quyt nh x pht Sau thi hn 05 ngy, k t ngy nhn c quyt nh x pht, nu t chc, c nhn b x pht khng t gic thi hnh, th th trng c quan c thm quyn ra quyt nh x pht c quyn:

- Yu cu ngn hng, kho bc nh nc hoc t chc tn dng khc trch tin t ti khon ca t chc, c nhn np pht. - C quan c thm quyn x pht gi cng vn km quyt nh x pht ngn hng, kho bc nh nc hoc cc t chc tn dng khc lm cn c trch tin t ti khon np pht. - Trng hp cn x l k bin ti sn, c quan c thm quyn ra quyt nh x pht phi bo co xin kin U ban nhn dn cp tnh. Sau khi c U ban nhn dn cp tnh k quyt nh, c quan c thm quyn phi hp vi lc lng cng an, vin kim st nhn dn tin hnh k bin ti sn c gi tr tng ng vi s tin pht bn u gi theo lut nh. 4. Vic x l tch thu s chng khon lin quan n hnh vi vi phm thc hin theo quy nh ti iu 51 Php lnh Quyt nh tch thu s chng khon lin quan n hnh v vi phm c gi tr t 5.000.000 ng tr ln, phi gi cho vin kim st nhn dn cng cp mt bn