ng c Stirling

ng c Stirling
Chu trnh nhit ng lc hc Chu trnh Atkinson Chu trnh Brayton Chu trnh Carnot Chu trnh Diesel Chu trnh Ericsson Chu trnh Hirn Chu trnh Kalina Chu trnh Linde-Hampson Chu trnh Miller Chu trnh Otto Chu trnh Rankine Chu trnh Stirling Chu trnh kt hp [1]

ng c Stirling l mt ng c nhit t ngoi s dng piston. N c sng ch v pht trin bi Reverend Dr Robert Stirling nm 1816. y l loi ng c nhit c hiu sut cao, c th t ti 50% n 80% hiu sut l tng ca chu trnh nhit ng lc hc thun nghch (nh chu trnh Carnot) trong vic chuyn ha nhit nng thnh cng nng, ch b mt mt do ma st v gii hn ca vt liu. ng c ny cng hot ng c trn nhiu ngun nhit, t nng lng Mt Tri, phn ng ha hc n phn ng ht nhn. ng c Stirling c th c gi thnh cao hn cc ng c t trong cng cng sut, nhng c nhng c tnh thch nghi cho nhiu ng dng. N c hiu sut cao hn, khng gy nhiu ting n, hot ng n nh v bn, khng cn bo dng nhiu, v c th hot ng vi chnh lch nhit gia ngun nng v ngun lnh trong di rng t c chc C n hng nghn C. Vi gi thnh nng lng ang tng nhng nm u th k 21, cng vi lo lng v s nng ln ca Tri t, cc ng c Stirling ang dn c quan tm a vo cc nh my pht in vi nng lng ti to v lnh vc hng khng v tr.

ng c Stirling

Cu to
Cc thit k khc nhau ca ng c Stirling thng c mt khi kh bao bc trong bung kn, trong cht kh c th l khng kh, hydro hay heli. Bung cha cht kh c hai phn, mt phn tip xc vi ngun nhit c nhit cao, phn kia tip xc vi ni c nhit thp. Trong qu trnh hot ng, khi kh trong bung s c y qua y li t phn nng sang phn lnh hoc ngc li, nh vo s di chuyn ca cc piston hoc cc con chy c chc nng hon i th tch cha kh gia hai phn. Khi kh khi dao ng qua li gia phn nng v phn lnh s thc hin cng ln mt piston chu lc. Piston chu lc s vn hnh bnh v my mc bn ngoi, ng thi c th iu khin s di chuyn ca cc piston hoc con chy di chuyn khi kh qua li gia hai phn nng v lnh. Trong hu ht cc thit k, khng cn thit c van ng m dng lu thng ca kh, do h thng c hc kh n gin v c tin cy cao.

Mt b phn quan trng trong ng c Stirling l phn gi nhit, nm trn ng di chuyn ca khi kh t phn nng sang phn lnh, thng lm bng khi dy kim loi. N c tc dng hp th nhit ca khi kh t phn nng i qua, lu gi nhit nng ny, v hm nng khi kh i t phn lnh ti. Phn ny c tc dng lm tng ng k hiu sut ca ng c, v l mt chi tit quan trng trong sng ch ca Robert Stirling nm 1816. Trong mt s thit k, con chy va ng vai tr y kh qua li gia phn nng v phn lnh, va c vai tr gi nhit.

Thit k ng c Stirling kiu beta, vi con chy (mu xanh l cy) v piston chu lc (mu xanh lam) cng kt ni vi bnh (mu xanh l) qua cc trc khuu hnh thoi. Kh trong bung c di chuyn qua li gia phn nng (c mu hng) v phn lnh (c mu xm) nh vo s qua li ca con chy. Con chy c ng knh nh hn ng knh xy lanh, do kh c th lt qua khe gia n v xy lanh i qua li gia phn nng v phn lnh. Piston c ng knh kht vi ng knh xy lanh v chu lc nhn cng thc hin bi khi kh hoc thc hin cng ln khi kh.

ng c Stirling

Hot ng
ng c Stirling hot ng theo chu trnh Stirling gm bn giai on: lm lnh, nn, hm nng v gin n. Chu trnh Stirling l tng l mt chu trnh nhit ng lc hc thun nghch v do c cng hiu sut vi chu trnh Carnot (khi hot ng gia cc ngun nhit ging nhau). Hiu sut thc t thp hn, nhng cao hn ng c t ngoi khc nh ng c hi nc v cao hn hu ht cc ng c t trong hin i (ng c Diesel hay ng c xng). Bn qu trnh ca chu trnh Stirling l tng l: 1. lm lnh ng tch 2. nn ng nhit 3. hm nng ng tch 4. gin n ng nhit Chu trnh l tng ny c s bin i th tch v p sut t ngt gia cc giai on. Chu trnh Stirling thc t c s chuyn tip t t hn. Trn thc t, qu trnh lm lnh hay hm nng c th c hiu sut nm gia 100% (ng nhit), ti 0% (on nhit). Qu trnh nn hoc gin n thc t c th m t bng qu trnh polytropic [2] : P Vn = k vi P l p sut, V l th tch, k l hng s, v n nm trong gii hn:
Chu trnh Stirling cho mt ng c Stirling theo thit k beta. 1->2: hm nng ng tch - piston chu lc i ln & con chy bt u i xung (khi kh ang b dn v phn nng); 2->3: gin n ng nhit - piston chu lc bt u i xung & con chy i xung, 3->4: lm lnh ng tch - piston chu lc i xung & con chy bt u i ln (khi kh ang b dn v phn lnh), 4->1: nn ng nhit - piston chu lc bt u i ln & con chy i ln.

y cV l nhit dung ring ti th tch khng i (tnh theo J/kgK), cP l nhit dung ring p sut khng i (J/kgK). Ma st v tht thot nhit (do truyn trc tip t phn nng sang phn lnh) l nguyn nhn chnh khin cho hiu sut ca chu trnh Stirling thc t ch bng khong mt na hiu sut ca chu trnh Carnot hot ng gia cng cc ngun nhit.[3] .

ng c Stirling

Phn loi
C nhiu thit k cho ng c Stirling.

Loi alpha
ng c Stirling loi alpha c hai piston chu lc nm ti xy lanh nng (tip xc vi ngun nhit cao) v xy lanh lnh (tip xc vi ni lm mt)[4] . Loi thit k ny cho ra cng sut cao vi mt kch thc ng c nh gn. Tuy nhin, xy lanh v piston lm vic ti nhit cao s chu cc hn ch k thut, nh tui th ca chng.

Loi beta
ng c Stirling loi beta c duy nht mt piston chu lc nm ng trc vi con chy[5] . Ch c piston chu lc khp kht vi xy lanh, cn con chy khng kht vi xy lanh v khng thc hin cng c hc ln khi kh m ch c tc dng di chuyn khi kh t bn nng sang bn lnh v ngc li. Khi khi kh b y sang bn phn nng, n s gin n v thc hin cng ln piston chu lc. Trong thit k ny, piston chu lc lun nm bn phn lnh v do khng chu hn ch k thut do nhit cao gy ra.

Loi gamma
ng c Stirling loi gamma thc cht l ng c loi beta nhng piston chu lc nm trong xy lanh ring cnh xy lanh cha con chy [6] . Khi kh c th di chuyn gia hai xy lanh nhng vn nm trong mt th tch kn chung. Thit k ny c t s nn thp nhng n gin.

Piston t do
C nhiu thit k trong piston (v con chy) c t do di chuyn khng cn lin kt vi nhau hay vi cc h thng c hc bn ngoi. S dao ng qua li ca piston chu lc c th vn hnh my pht in tnh tin; ng thi cc my pht in tnh tin c th hot ng ch ngc, trong dng in c cung cp iu ha s di chuyn ca piston v con chy. Cc piston c th lm bng cht lng hay bng mng ngn l cht do n hi n gin ha vn bi trn.

Cc loi khc

ng c Stirling piston t do, lin kt vi my pht in tnh tin, thit k bi NASA.

Mt s nh sng ch cng theo ui vic thit k ng c Stirling quay, trong khi kh trc tip to ra mmen lc quay my mc [7] . Cng c thit k ng c Stirling hot ng nh my bm nc, trong nc ng vai tr tn nhit lun cho phn lnh.

ng c Stirling

u im v nhc im
u im
Bung t t ngoi, vic t din ra lin tc, c th kim sot khng d tha nhin liu, nn hn ch pht thi c hi so vi vic t theo chu trnh trong bung bn trong. Tn dng bt c ngun nhit no. Nhiu thit k c piston nm bn phn lnh nn gim vn bi trn, tng tui th, tin cy. Khng cn van, h thng c hc n gin, h thng cung cp cht t n gin v ty chn cng l nhng yu t tng tin cy cho ng c. Hot ng p sut thp, do an ton v nh gn hn ng c hi nc. Khng cn ngun cung cp khng kh (nu ngun nhit khng ly t vic t nhin liu) nn c th hot ng di tu ngm hay trong v tr. C th hot ng d dng hn trong thi tit gi lnh so vi cc ng c t trong.

Nhc im
Cn c b phn trao i nhit phn nng v phn lnh c hiu sut cao. B phn lm mt (tn nhit) bung lnh c th phc tp v chon nhiu khng gian. Cng sut v tc kh thay i nhanh. ng c Stirling cha khng kh khng cho hiu sut cao bng cc ng c Stirling cha hydro hay heli. Tuy nhin, hydro gy ra nhiu kh khn k thut nh tht thot cao.

ng dng
H thng cung cp in nng v nhit nng
WhisperGen, mt cng ty New Zealand c tr s Christchurch, ch to cc my pht in v cung cp nhit dng ng c Stirling mang tn microCHP. Chng dng kh thin nhin va sn xut in bn cho li in cng cng, va un nng nc. Nm 2004, h cng b bn 80.000 my nh ny cho cc h gia nh Anh. 20 my khc c th nghim c nm 2006.

Tn dng nng lng Mt Tri

ng c Stirling

Cc my pht in hi t nh sng mt Tri vo ng c Stirling cho hiu sut cao hn pin Mt Tri. Ngy 11 thng 8 nm 2005, Southern California Edison cng b [8] vic mua cc my pht in nng lng Mt Tri dng ng c Stirling t Stirling Energy Systems[9] trong vng 20 nm vi s lng (20.000 chic) to ra 500 megawatt in nng. Cc h thng ny c lp t trn mt vng rng 19 km hng nh nng Mt Tri. Cc ng c Stirling c th tn dng nng lng Mt Tri bm nc, thay v pht in, cho nhng cng trnh thy li. Lung nc vo ra c chc nng tn nhit lun cho phn lnh ca ng c.

My lnh Stirling
My pht in dng gng lm tp trung nh nng vo u nng Khi thc hin cng vo piston chu lc, chnh lch nhit ca ng c Stirling nm tiu im ca gng. s xut hin ti u nng v u lnh ca ng c Stirling. C ch ny c th c ng dng to ra nhit thp ti u lnh, l ngn lnh ca t lnh hay bung lnh ca iu ha nhit . u nng s c tn nhit vo mi trng.

Cng nh vi ng c Stirling, hiu sut ca my lnh Stirling cng tng ln khi c b phn lu nhit nm gia u nng v u lnh. Philips[10] sn xut nhng my lnh to ra nit lng vo nhng nm 1950, v n v ny vn ang hot ng trong lnh vc ch to my lnh Stirling. My lnh nhit m hc cng hot ng vi chu trnh Stirling trn sng m c bin ln. Cng cung cp cho my lnh Stirling c th ly t ng c Stirling khc. H thng nh vy c th thu nh nng Mt Tri lm mt nh ca bn trong (nh nng cp nhit cho mt ng c Stirling, ng c ny lm vn hnh mt my lnh Stirling, v my lnh Stirling lm mt cn nh), v c u im l tri cng nng nng th nh cng c lm mt.

Cc ng dng khc
ng c Stirling c lp t trn tu ngm bi Kockums[11], mt c s ng tu ca Thy in. ng c Stirling c tim nng ng dng trong nh my pht in dng nng lng ht nhn hoc a nhit. ng c Stirling cng c nghin cu ng dng trn my bay. Nhng m hnh ng c Stirling loi gamma nh gn v ch cn hi m bn tay vn hnh c th c dng ging dy.

ng c Stirling

Tham kho
[1] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Tiu [2] Qu trnh nn v gin ca ng c Stirling (http:/ / www. mech. canterbury. ac. nz/ documents/ sc_intro. pdf) [3] Hiu sut ng c Stirling (http:/ / www. ent. ohiou. edu/ ~urieli/ stirling/ me422. html) [4] Hot ha ng c Stirling loi alpha (http:/ / www. keveney. com/ Vstirling. html) [5] Hot ha ng c Stirling loi beta (http:/ / www. keveney. com/ Stirling. html) [6] Hot ha ng c Stirling loi gamma (http:/ / travel. howstuffworks. com/ stirling-engine2. htm) [7] ng c Stirling quay (http:/ / www. rotarystirlingengines. com/ index. htm) [8] http:/ / pesn. com/ 2005/ 08/ 11/ 9600147_Edison_Stirling_largest_solar/ [9] http:/ / stirlingenergy. com/ [10] http:/ / www. stirling. nl [11] http:/ / www. kockums. se/

Van Wylan, Gordon J. and Sontag, Richard F. (1976). Fundamentals of Classical Thermodynamics SI Version 2nd Ed.. New York: John Wiley and Sons. ISBN 0-471-04188-2. Walker, G. (1985). Free Piston Stirling Cycle Engines. Springer-Verlag. ISBN 0-387-15495-7. Hargreaves, C. M. (1991). The Philips Stirling Engine. Elsevier Publishers. ISBN 0-444-88463-7.

Lin kt ngoi
Chung
(Ting Anh) Trang ng c Stirling (http://www.grc.nasa.gov/WWW/tmsb/stirling.html) ca NASA

Bng sng ch
(Ting Anh) Bng sng ch Hoa K s 20050242232 cho my bay chy bng nng lng Mt Tri dng ng c Stirling. (http://appft1.uspto.gov/netacgi/nph-Parser?Sect1=PTO1&Sect2=HITOFF&d=PG01&p=1&u=/netahtml/ PTO/srchnum.html&r=1&f=G&l=50&s1="20050242232".PGNR.&OS=DN/20050242232&RS=DN/ 20050242232)

Hi on
(Ting Anh) Hip hi ng c Stirling (http://stirlingengines.org.uk/files/soci2.html)

Nghip d
(Ting Anh) T lm mt ng c Stirling bng lon nc ung bng nhm (http://www.physics.sfasu.edu/astro/courses/ egr112/StirlingEngine/stirling.html) T lm ng c Stirling (http://www.emachineshop.com/engine/index.htm) ng c Stirling quay (http://www.rotarystirlingengines.com) (Ting Nht) ng c Stirling (http://www.bekkoame.ne.jp/~khirata/) (Ting c) Cc ming ba lp mt ng c Stirling chy bng nhit ca chn tr nng (http://www.astromedia.de/shop/ csc_fullview.php?Artikelnummer=228.STM) (Ting Ba Lan)

ng c Stirling Thng tin v ng c Stirling (http://www.stirling.fc.pl/)

Ngun v ngi ng gp vo bi

Ngun v ngi ng gp vo bi
ng c Stirling Ngun: http://vi.wikipedia.org/w/index.php?oldid=4852784 Ngi ng gp: 53 sa i v danh

Ngun, giy php, v ngi ng gp vo hnh

Tp tin:BetaStirlingTG4web.jpg Ngun: http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tp_tin:BetaStirlingTG4web.jpg Giy php: GNU Free Documentation License Ngi ng gp: made by Togo Tp tin:Stirling Beta-Typ.png Ngun: http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tp_tin:Stirling_Beta-Typ.png Giy php: GNU Free Documentation License Ngi ng gp: AtonX, Flappiefh, Schieber Tp tin:Animation TDC 01 jeff.gif Ngun: http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tp_tin:Animation_TDC_01_jeff.gif Giy php: Public Domain Ngi ng gp: NASA Tp tin:Dish-stirling-at-odeillo-03.jpg Ngun: http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tp_tin:Dish-stirling-at-odeillo-03.jpg Giy php: Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported Ngi ng gp: User:Warden, User:Warden

Giy php
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/