Adnan GRR

Smith Diyagram

SMITH DYAGRAMI
Smith diyagram, yksek frekans devre uygulamalar iin, en kullanl grafik aralarndan
birisidir. Kompleks fonksiyonlar canlandrmak iin gzel bir yntem salar ve ortaya
konmasndan bugne kadar gncelliini devam ettirmektedir. Matematiksel adan, Smith
diyagram, yansma katsays ile tanmlanan koordinatlara gre, btn mmkn kompleks
empedanslarn basit bir gsterimidir. Yansma katsaysnn tanm blgesi, kompleks
dzlemde 1 yarapl bir dairedir. Bu ayn zamanda, Smith Diyagramnn tanm blgesidir.

1 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

Smith diyagramnn amac, yansma katsaysnn tanm blgesindeki btn mmkn

empedanslar karakterize etmektir. Bunun iin,

Z (d ) =

V (d )
1 + (d )
= Z0
I (d )
1 (d )

eklinde verilen hat empedansnn genel tanmyla balamak gerekir. Bu eitlik,

Z (d ) = f {Re (), Im ()}

eklinde bir kompleks fonksiyon salar. Bunlar sadece, karakteristik empedans Z0 olan
hatlara uygulanabilir. Genel eriler elde etmek iin,

z (d ) =

Z (d ) 1 + (d )
=
Z0
1 (d )

eklinde tanmlanan normalize empedans kavramn iin iine sokacaz. Normalize

empedans, normalize diren

r (normalize empedansn reel bileeni) ve normalize

reaktans xi (normalize empedansn imajiner bileenini) tanmlayan eri aileleri kullanlarak

Smith Diyagram zerinde gsterilir. Bu nedenle,

z (d ) = Re ( z ) + j Im ( z ) = r + jx
2 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

yazlmaldr. nce, yansma katsaysn koordinatlar yardmyla,

(d ) = Re () + j Im () = r + ji
eklinde ifade edersek,

1 + r + ji 1 r2 i2 + j 2i
z (d ) = r + jx =
=
1 r ji )
(1 r )2 + i2
elde edilir. Bu eitliin reel ksmlarnn eitliinden,

r=

1 r2 i2

(1 r )2 + i2

r (r 1)2 + r2 1 + ri2 + i2 +

1
1

=0
1+ r 1+ r

1
1

2
2
2
(
)
r
+
+
r

1
+

1
+
(
1
)
r
i
r
1 + r
1+ r
2
r
r2
1
2
+
+
r

=
(1 + r ) r 2r
+
(
1
)
i
2
r
1
+
1+ r
(1 + r )

3 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

2 1

i =
r 1 + r
1 + r

DARE DENKLEM
Sabit Diren Daireleri

elde edilir. majiner ksmlarn eitliinden ise,

x=

2i

x ile arplp 1
eklenip karlyor

(1 r )2 + i2

}0
x 2 (1 r )2 + i2 2 xi + 1 1 = 0

[(1 )
r

+ i2

2
1
1
i + 2 = 2
x
x
x

(1 r )2 + i2 2 i + 12 = 12

(r 1) + i 1 = 12
x

x
2

DARE DENKLEM
Sabit Reaktans Daireleri

4 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

elde edilir. Reel ksmn sonucu olarak elde edilen normalize dirence ait daire denklemi,
koordinatlar [r, i] olan kompleks dzlemde, r normalize direnci verilen btn
empedanslar, merkezi ve yarap

r
M
,0
1 + r

R=

1
1+ r

olan bir daire zerinde bir daire zerindedir. Normalize diren r, 0 dan a kadar
deitiinden, tamamen

|| 1 ile snrl olan yansma katsays blgesi iinde yer alan bir

daire ailesi elde edilir. Bu dairelere SABT DREN DARELER denir.

5 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

majiner ksmn sonucu olarak elde edilen normalize reaktansa ait daire denklemi,
koordinatlar [r, i] olan kompleks dzlemde, x normalize reaktans verilen btn
empedanslar, merkezi ve yarap

1
M 1,
x

R=

1
x

olan bir daire zerinde bir daire zerindedir. Normalize diren r, - dan a kadar
deitiinden,

|| 1 ile snrl olan yansma katsays blgesi iinde kalan bir eri ailesi

elde edilir. Bu erilere SABT REAKTANS DARELER denir.

6 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

Kaypsz iletim hatlar iin Smith Diyagram ile aadaki hesaplar yaplabilir.
Z(d) verilmi ise (d) bulunabilir.

(d) verilmi ise Z(d) bulunabilir.

L ve ZL verilmi ise (d) ve Z(d) bulunabilir.
(d) ve Z(d) verilmi ise L ve ZL bulunabilir.
dmax ve dmin (voltaj duran dalgasnn maksimum ve minimumlarnn konumlar)
bulunur.
Voltaj Duran Dalga Oran (VSWR) bulunur.
Z(d) verilmi ise Y (d) bulunabilir.
Y (d) verilmi ise Z(d) bulunabilir.

Z(d) verilmi ise (d)nin Hesab

1. lk olarak,

z(d) =

Z (d ) R
X
=
+j
= r + jx
Z0
Z0
Z0
7 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

eitliiyle normalize empedans hesaplanr.

2. Normalize sabit diren dairesi r bulunur (veya izilir)
3. Normalize sabit reaktans erisi x bulunur (veya izilir)
4. ki erinin kesime yeri kompleks dzlemdeki yansma katsaysn gsterir. Smith
Aba direkt olarak

(d) yansma katsaysnn genliini ve faz asn verir.

RNEK : Karakteristik empedans

empedans

Z 0 = 50 ohm ve ykten d-uzaklktan grnen giri

Z (d ) = 25 + j100 ohm olan iletim hattnda d-noktasndaki yansma

katsaysn bulunuz.
ZM : zm aadaki diyagram zerinde verilmitir.

8 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

1. Normalizasyon

z (d ) = (25 + j100) 50
= 0.5 + j 2

3. Normalize
Reaktans Erisi

x=2

2. Normalize
Diren Dairesi

r = 0.5

4. Bu vektr yansma
katsaysn gsterir

(d ) = 0.52 + j0.64

(d ) = 0.8246510

9 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

(d) verilmi ise Z(d)nin Hesab

1. lk olarak, abak zerinde, verilmi olan yansma katsays

(d) yi gsteren kompleks

noktay iaretlenir.
2. Bu noktaya karlk gelen normalize sabit diren dairesi

r ve normalize sabit reaktans

erisi x deeri okunur.

3. Normalize empedans,

z(d) = r + jx
ve gerek empedans,

Z(d) = z (d ) Z 0 = Z 0 (r + jx )
eklinde bulunur.

L ve ZL verilmi ise (d) ve Z(d)nin hesab

(d ) = L e j 2 d = L

10 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

olduundan, bilinen bir yk empedans ile sonlandrlm bir kaypsz iletim hatt boyunca
yansma katsaysnn genlii sabittir. Bu nedenle, kompleks dzlemde, merkezi koordinat
sisteminin orijininde ve yarap |L| olan bir daire, iletim hatt boyunca yansma
katsaysnn btn mmkn deerlerini gsterir. Yansma katsaysnn sabit genlik dairesi
Smith diyagramnda izildiinde, herhangi bir yerdeki hat empedans belirlenebilir. Yntemi
adm-adm aadaki ekilde aklamak mmkndr:
1. lk olarak, abak zerinde, yk yansma katsays

ve normalize yk empedans zL

iaretlenir.
2. Sabit genlik |(d)|= |L| yansma katsays dairesi izilir.
3. Ykn bulunduu konumdan balayarak, abak zerinde saat ynnde

= 2 d = 2

2
d

as kadar gidilir. letim hatt zerindeki d-konumuna karlk gelen abak zerindeki bu
yeni noktadaki (d) ve Z(d) deerleri daha nceki gibi abaktan okunabilir.

11 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

RNEK : Karakteristik empedans

empedans

Z L = 25 + 100 ohm

Z 0 = 50 ohm ve ykten d-uzaklktan grnen giri

olan iletim hattnda ykten d=0.18 uzaklktan grnen

empedans ve yansma katsaysn bulunuz.

ZM : zm aadaki diyagram zerinde verilmitir.

12 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

13 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

L ve ZL verilmi ise dmax ve dminnin hesab

1. lk olarak, abak zerinde, yk yansma katsays

ve normalize yk empedans zL

iaretlenir.
2. Sabit yansma katsays (d)|= |L| dairesi izilir. Bu daire yansma katsaysnn reel
eksenini iki noktada keser. Bu noktalardan, (d)nin pozitif reel olduu yani, aban
reel ekseninin sa yars zerinde olan dmax noktasn, (d)nin negatif reel olduu
yani, aban reel ekseninin sol yars zerinde olan da dmin noktasn gsterir.
3. Uzaklk lmleri iin, aban d tarafna yerletirilmi olan ve dalga boyuna gre
normalize edilmi uzaklklar gsteren mesafe skalas kullanlr. L vektr ile reel
eksen arasndaki alar da d skala zerinde verilmitir. Bu skalalar, dmax ve dmin
uzaklklarn lmek iin imkan salar.
RNEK

Karakteristik

Z L = 25 + 100 ohm

ve

empedans

Z 0 = 50 ohm

Z L = 25 100 ohm

ve

yk

empedans

iletim hatlar zerindeki maksimum ve

minimum voltaj noktalarnn yke olan uzaklklarn bulunuz.

ZM : zm aadaki abaklar zerinde verilmitir.
14 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

Z L = 25 + 100 Z 0 = 50

15 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

Z L = 25 100

Z 0 = 50

16 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

L ve ZL verilmi ise Voltaj Duran Dalga Oran (VSWR)nin hesab

Voltaj Duran Dalga Oran VSWR (veya ksaca S),

S=

Vmax 1 + L
=
Vmin 1 L

eklinde tanmlanr. Duran dalgann maksimum noktasnda normalize empedans,

z (d max ) =

1 + (d max ) 1 + L
=
= VSWR = S !!!!!!!
1 (d max ) 1 L

eklinde verilir. Bu byklk her zaman reel ve birden byk veya bire eittir, yani S 1 dir.
VSWR yansma katsaysnn pozitif ve reel olduu dmax noktasndaki reel normalize
empedansn deeri okunarak kolayca elde edilir. Yntemi adm-adm aadaki ekilde
aklamak mmkndr:
1. Abak zerinde, yk yansma katsays L ve normalize yk empedans zL iaretlenir.
2. Sabit yansma katsays, |(d)| = |L|, dairesi izilir.
3. Bu dairenin dmax noktasna karlk gelen -dzleminin pozitif reel ekseni ile kesime
yeri bulunur. Sabit diren dairesi de bu noktadan geer.
17 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

4. Bu noktadaki normalize diren deeri, VSWR deerini verir.

RNEK : Karakteristik empedans Z0=50 ohm ve yk empedans ZL1=25+j100 ohm ve

ZL2=25-j100 ohm olan iletim hatlarnda VSWRyi bulunuz.

ZM : zm aadaki abaklar zerinde verilmitir.

18 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

Z(d) verilmi ise Y(d)nin Hesab

Normalize empedans ve admitans,

1 + (d )
z (d ) =
1 (d )

1 (d )
y(d) =
1 + (d )

eklinde tanmlanr.

(d + ) = (d )
4
olduundan,

1 + d +

4 1 (d )

z d + =
=
= y(d)

1 + (d )

1 d +
4

yazlabilir. Bu eitlik, sadece normalize empedans ve admitans iin geerlidir. Gerek

deerler,

19 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

Z d + = Z 0 z d +
4
4

y (d )
Y(d) = Y0 y (d ) =
Z0
olur. Burada, Y0=1/Z0 iletim hattnn karakteristik admitansdr. Z(d) verilmi ise Y(d)yi
hesaplayabilmek iin, yntemi adm-adm aadaki ekilde aklamak mmkndr:
1. lk olarak, abak zerinde, yk yansma katsays

ve normalize yk empedans zL

iaretlenir.
2. Sabit yansma katsays, |(d)| = |L|, dairesi izilir.
3. Sabit || dairesi zerinde, normalize empedans noktasna ap olarak zt yani, 1800
ters tarafta normalize admitans deeri okunur.

20 / 23

Adnan GRR

RNEK :

Smith Diyagram

Z L = 25 + 100 ohm yk ile sonlandrlm Z 0 = 50 ohm luk bir iletim hattnn

yk admitansn bulunuz.
ZM : zm aadaki abaklar zerinde verilmitir.

21 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

Smith aba, uzayn koordinat referans kaydrlarak, hat admitanslar iin de kullanlabilir.
Sonra da, nmerik deerleri admitans temsil etmek zere okumak suretiyle, abak zerinde
hareket edilebilir. imdi, empedans admitans terminolojisini inceleyelim.

Empedans = Diren + j Re ak tan s

Z

jX

Admi tan s = Kondk tan s + jSusep tan s

Y

jB

Empedans abanda, doru yansma katsays, daima normalize empedansa karlk gelen
bir vektrle gsterilir. zellikle admitanslar iin hazrlanan abaklar, admitansa uygun olan
doru yansma katsays verecek ekilde deitirilir. Empedans ve admitans, ayn abak
zerinde zt taraflarda bulunduundan, imajiner ksmlar daima farkl olacaktr. Bundan
dolay,
pozitif (indktif) reaktans

negatif (indktif) suseptansa

negatif (kapasitif) reaktans pozitif (kapasitif) suseptansa

karlk gelir. Nmerik olarak,

22 / 23

Adnan GRR

Smith Diyagram

z = r + jx y = g + jb =

1
r jx
x
r
=
= 2

j
r + jx (r + jx )(r jx ) r + x 2
r 2 + x2

Admitans iin
Smith Aba

Negatif
(ndktif)
Suseptans

Pozitif
(Kapasitif)
Suseptans

23 / 23