FARMAKOLOGIA

2009/2010

LEKI PRZECIWPASOYTNICZE

Prof. Boena Obmiska-Mrukowicz

By M.

LEKI PRZECIWPASOYTNICZE
WPYW PASOYTW NA ORGANIZM ZWIERZCIA
- Obnienie przyrostw wagowych i produkcyjnoci zwierzt (mleczno, nieno)
- Obnienie i zaburzenia w reprodukcji j
- Zwikszenie zapadalnoci na inne schorzenia
- Indukcja reakcji alergicznych u gospodarza
Spektrum dziaania lekw przeciwpasoytniczych
Leki przeciwpierwotniakowe (antiprotozoan drugs)
Leki przywrobjcze (antitrematoda drugs)
Leki tasiemczobjcze (antitestodal drugs)
Leki nicieniobjcze (antinematodal drugs)
Leki przeciw pasoytom zewntrznym (ectoparasiticides)
Czynniki warunkujce skuteczno i bezpieczestwo dziaania lekw przeciwpasoytniczych
- Selektywna aktywno w stosunku do pasoyta
- Posiadanie szerokiego spektrum dziaania w stosunku do wszystkich form rozwojowych pasoyta (postaci dojrzaych,
niedojrzaych i larwalnych)
- Dugotrwale zabezpieczenie gospodarza przed reinfekcj
- Odpowiednia, atwa droga podania dla duej grupy zwierzt
- Szeroki margines bezpieczestwa dla gospodarza, ograniczony wpyw na produkcyjno gospodarza
- Efekt indyferencji
- Krtki czas pozostawania w tkankach
- Odpowiedni koszt terapii
DROGI PODANIA LEKW PRZECIWPASOYTNICZYCH
Naskrne podawanie
- pour-on (polewanie) np. pyretryny i pyretroidy, zw. fosforoorganiczne, lewamizol
- spot-on (nakrapianie) np. chloronikotynyle, fenylopirazol
- spryskiwanie
- rozpylanie
- kpiele
- kolczyki do ucha
Iniekcje
- podskrne
- dominiowe
Doustne podawanie
- tabletki
- pasty
- proszki
- roztwory
- bolusy - cige uwalnianie leku
- bolusy elektroniczne - pulsacyjne uwalnianie leku
- pompy osmotyczne - pulsacyjne uwalnianie leku
REZERWUAROWE POSTACIE LEKW
BOLUS
BOLUS ELEKTRONICZNY POMPY OSMOTYCZNE
Bolusy:
maj ksztat cylindra
zbudowane z tlenku kobaltu, ktrego zamknicie stanowi polimerowa bona pprzepuszczalna
bona umoliwia permanentne uwalnianie substancji aktywnej.
Bolusy elektroniczne - umoliwiaj pulsacyjne uwalnianie leku.
- rdo energii stanowi dwie baterie manganowe.
- Mikroprocesor steruje uwalnianiem leku.
- Powstay impuls elektroniczny jest wysyany do generatora CO2, ktry uwalnia porcj leku pod wpywem wzrostu
cinienia gazu.
- Po uwolnieniu odpowiedniej porcji leku ukad elektroniczny automatycznie resetuje si i wcza ponownie po
zaprogramowanym czasie.
Pompy osmotyczne
- zewntrzn warstw pompy osmotycznej stanowi polimerowa bona pprzepuszczalna,
- wewntrz bony zawarta jest rozpuszczalna w wodzie substancja aktywna

- substancja aktywna otoczona paszczem zbudowanym ze zwizku cigajcego wod np. NaCl.
- w momencie kontaktu pompy osmotycznej z pynami ustrojowymi/ woda w nich zawarta na drodze dyfuzji zostaje
wcignita do ukadu
- w trakcie osmotycznego nasikania lek jest sukcesywnie rozpuszczalny
- lek ze sta prdkoci uwalniany do krwi przez specjalny mikroskopijny otwr.
Pa ratce i
Formy do przeduonego podawania kontrolowanego uwalniania lekw przeciwpasoytniczych stosowanych w medycynie
weterynaryjnej
Nazwa preparatu
Paratect
Autoworm/ Redidose

Subst aktywna
Morantel 22,7g
Oksyfendazol 750mg

producent
Pfizer
Coopers (Pitman Moore)

Synanthic Multidose 130

Ivomec SR

Oksyfendazol 750mg
Iwermektyna

Syntex
Merck Sharp & Dohme

Czas dziaania
90 dni uwalnianie cige (bolus)
130 dni uwalniane puls 21 dni
(bolus elektr)
j.w.
135 dni uwalnianie puls. Przez 30
dni (pompa osmot)

LEKI PRZECIWPIERWOTNIAKOWE
- kokcidiostatyki
- leki babeszjobjcze
- leki rzsistkobjcze
KOKCYDIOSTATYKI
- Kokcydiostatyki stosowane profilaktycznie
- Kokcydiostatyki lecznicze
Kokcydiostatyki stosowane profilaktycznie
Antybiotyki jonoforowe
1. Lasalocid
2. Maduramycyna
3. Monenzyna
4. Narazyna
5. Salinomycyna s. Semduramycyna
Arprinocyd
Diklazuril
Dinitolmid
Halofuginon
Klopidol
Klopidol + Metylbenzoquat
Robenidyna
Nikarbazyna
Kokcydiostatyki lecznicze
- Sulfonamidy
- Sulfonamidy + trimetoprim
- Sulfonamidy + diawerydyna
- Amprolium
- Amprolium + etopabat
- Amprolium + sulfachinoksalina
- Toltrazuril
ANTYBIOTYKI JONOFOROWE
Zwizki naturalne wyizolowane z Streptomyces sp. i Acinomadura sp.
Bardzo szerokie spektrum dziaania w stosunku do patogennych dla ptakw domowych kokcydiw
Hamuj rozwj wczesnych bezpciowych fo rozwojowych zewntrz i wewntrzkomrkowych kokcydiw.
Mechanizm dziaania polega na zaburzeniu transportu kationw Na+, K+ i/lub Ca2+, Mg2+ przez bony
sporozoitw i merozoitw.
Ponadto nasilaj aktywno Na+K+ - ATPazy sporozoitw co prowadzi do wzrostu stenia jonw sodu przy
rwnoczesnym wzrocie stenia jonw chloru => nastpstwem czego jest pkanie ciany sporozoitu i mier pasoyta.
Antybiotyki jonoforowe ograniczajc liczb sporozoitw, zmniejszaj tym samym liczb powstajcych z nich schizontw.
Oporno Eimeria na antybiotyki jonoforowe rozwija si bardzo wolno i nie stanowi istotnego problemu.
Istnieje moliwo wystpienia czciowej opornoci krzyowej w obrbie tej grupy.
Antybiotyki jonoforowe nie wpywaj negatywnie na rozwj naturalnej odpornoci na kokcydia
Leki maj niski wspczynnik terapeutyczny, dlatego musi by przestrzegane bardzo dokadne dawkowanie dla danego
gatunku,

Monenzyna, salinomycyna i narazyna nie moe by stosowana z tiamulin -> efekt toksyczny i mier ptakw!!!!!!!
Salinomycyny i narazyny nie naley stosowa u indykw.
Antybiotyki jonoforowe, szczeglnie monenzyna jest bardzo toksyczna dla koni i koniowatych LD50 = 2-3 mg/kg
Antybiotyki jonoforowe s najczciej wykorzystywan grup kokcydiostatykw w profilaktyce kokcydiozy ptakw (kur i
indykw)
- Monenzyna (sl sodowa podawana jest z pasz kurcztom rzenym (100ppm), odchowywanym na nioski do 16 tyg. ycia
(90 ppm) oraz indykom rzenym do 12 tygodnia ycia (80-100 ppm)
- Salinomycyna (sl sodowa) podawana jest z paszom jedynie kurcztom rzenym (60 ppm)
- Narazyna podawana jest z pasz jedynie kurcztom rzenym (70 ppm). NARAZYNA MOE BY CZONA Z
NIKARBAZYN (naley do karbanilidw -> stosowana profilaktycznie i leczniczo)
- Lasalocid (sl sodowa) podawany z pass kurcztom rzenym i odchowywanym na nioski (75-125 ppm) oraz indykom
rzenym do 12 tyg. ycia (90-125 ppm)
- Maduramycyna podawana z pasz kurzcztom rzenym (5 ppm). Przekroczenie dawki dziennej maduramycyny moe
prowadzi do upoledzenia wzrostu i przyrostw wagowych ptakw.
- Semduramycyna podawana z pasz kurcztom rzenym (20-30 ppm) i indykom do 12 tygodnia ycia (25 ppm)
ARPRINOCID => poch. benzylopuryn
Wykazuje szerokie spektrum dziaania wobec patogennych kokcydiw.
Dziaa kokcydiostatycznie wobec sporozoitw i merozoitw I i II
Zwizek jest w organizmie ptakw jest bardzo szybko metabolizowany do arprinocyd-l-N-oksy, ktry wykazuje wysok
aktywno kokcydiostatyczn
Bardzo szybko rozwija si oporno (nawet po 1 roku stosowania profilaktycznego arprinocidu).
Stosowany z pasz jedynie u kurczt rzenych (60 ppm)
DIKLAZURIL - pochodna benzenoacetonitrylu
Bardzo szerokie spektrum dziaania przeciw Eimeria patogennym dla kur, indykw i krlikw.
Bardzo wysoka aktywno w niskich steniach => (1 ppm)
Bardzo bezpieczny w stosowaniu - wysoki wspczynnik terapeutyczny.
Dziaa na Eimeria oporne na inne dotychczas stosowane kokcydiostatyki: arprinocid, robenidyna, halofunginon,
nikarbazyna, amprolium + etopabat, dinitolmid, metylbezoquat
Mechanizm dziaania nie jest wyjaniony.
Diklazuril jest aktywny wobec schizontw drugiej generacji i gametocytw
Nie osabia rozwoju naturalnej odpornoci na zakaenia kokcydiami
Bardzo sabo wchania si z przewodu pokarmowego, nie jest metabolizowany i gromadzony w tkankach,
Stosowany u kurczt, kur i indykw zwaszcza w programach wymiennych
Krtki okres karencji 1-2 dni
W hodowli stada podstawowego zaleca si podawanie dikiazurilu przez okres 6 miesicy, po tym czasie naley przesta
podawania leku - moliwo wyksztacenia opornoci
DINITOLMID - pochodna dinitrobenzamidu
Wskie spektrum dziaania, lek jest aktywny wobec E. tenella i E. necatrix.
Dziaa na schizonty I generacji, hamuje sporulacj oocyst.
Dziaa kokcydiostatycznie, jeeli jest podawany krtko
Dziaa kokcydiobjczo, jeeli jest podawa przez duszy czas. Bardzo wolno wyksztaca si oporno (po 20 latach
stosowania)
Stosowany profilaktycznie u kurczt, ale dopuszcza si podawanie w klinicznej postaci kokcydiozy
HALOFUGINON - pochodna chinazoliny
Nie powinien by stosowany w skojarzeniu z innymi kokcydiostatykami
Stosowany w profilaktyce kokcydiozy u kurzt i indykw (do 12 tyg. ycia) podawany w paszy w steniu 3 ppm. Jest
dranicy dla skry, moe zaburza syntez kolagenu.
Zwizek ekotoksyczny - toksyczny dla ryb i innych organizmw yjcych w wodzie.
Niebezpieczny dla perliczek i ptactwa wodnego
ROBENIDYNA - pochodna guanidyny
Wykazuje szerokie spektrum dziaania, aktywna w stosunku do wikszoci patogennych dla drobiu kokcydiw.
Dziaa kokcydiosta tycznie wobec schizontw I - nie dopuszcza do powstania merozoitw
Czciowo wchania si z przewodu pokarmowego - moe zmienia zapach i smak misa - okres karencji 5 dni.
Oporno kokcydiw rozwija si szybko- lek nadaje si tylko do okresowego stosowania
Nie stosowa u kur niosek - przechodzi do jaj, ktre maj bardzo nieprzyjemny smak i zapach.
Stosowana w paszy dla brojlerw i indykw rzenych w steniu 30-36 ppm.
Dugo pozostaje w glebie.
KLOPIDOL - pochodna pirydyny
Wykazuje szerokie dziaanie wobec patogennym dla drobiu kokcydiom.

Dziaa hamujco na wewntrzkomrkowy rozwj sporozoitw, wpywa rwnie hamujco na schizogoni, gametogonie i
sporulacj kokcydiw.
Upoledza rozwj naturalnej odpornoci na zaraenie kokcydiami ptakw.!!!!!
Oporno kokcydiw rozwija si wolno.
Stosowa u ptakw odchowywanych na nioski - przechodzi do jaj.
Klopidol stosuje si w paszy (125-250 ppm) u kurczt i indykw rzenych.
Jeeli przez cay czas odchowu ptakw stosowany jest w steniu 250 ppm to obowizuje 5 dniowy okres karencji na
miso.
Jeeli w ostatnim tygodniu odchowu podawany jest w steniu 125 ppm to okres karencji nie jest wymagany.
Klopidol jest czony z metylbenzoquatem (100 + 8,35 ppm) - nie czy z innymi kokcydiostatykami
METYLBEZOQUAT - 4-hydroksychinolon
Szerokie spektrum dziaania.
Dziaa kokcydiostatycznie na stadium sporozoitw przez hamowanie transportu elektronw w ukadzie mitochondrialnym
pasoyta - efekt kokcydiostatyczny.
Upoledza rozwj naturalnej odpornoci na kokcydioz.
Szybko wystpuje oporno.
Stosowany w profilaktyce kokcydiozy kurczt i indykw rzenych - w poczeniu z klopidolem
NIKARBAZYNA -> karbanilid
Szerokie spektrum dziaania
Efekt kokcydiobjczy, dziaa na drug generacj schizontw -mechanizm niewyjaniony.
Moe by stosowana leczniczo (250 ppm)
Oporno rozwija si bardzo wolno (po 27 latach stosowania wykryto oporne gatunki kokcydiw)
Stosowana u brojlerw do 16 tyg. w paszy 125 ppm.
Okres karencji na miso 7 dni
Nie stosowa u niosek - zmienia nieno i wylgowo oraz jako jaj
Nikarbazyna (50 ppm) + narazyna (50 ppm) - karencja 5 dni
LEKI PRZECIW KOKCYDIOM STOSOWANE TERAPEUTYCZNIE
Sulfonamidy
Sulfonamidy + trimetoprim
Sulfonamidy + diawerydyna
Amprolium
Amprolium + etopabat Amprolium + sulfachinoksalina
Toltrazuril
TOLTRAZURIL - symetryczny triazinon
Bardzo szerokie spektrum dziaania.
Aktywny wobec patogennym kokcydiom dla kur, indykw, gsi i krlikw oraz Toxoplasma i Sarcocystis.
Dziaa kokcydiobjczo na wszystkie wewntrzkomrkowe formy rozwojowe Eimeria.
Dziaanie bjcze jest natychmiastowe najprawdopodobnie w wyniku zaburzenia acucha oddechowego pasoyta i
zahamowania syntezy pirymidyn.
Hamuje rwnie tworzenie ciany komrkowej makrogamet.
Aktywny wobec Eimeria oporne na inne dotychczas stosowane kokcydiostatyki.
Nie osabia rozwoju naturalnej odpornoci ptakw na kokcydia.
Posiada wysoki wspczynnik terapeutyczny - 10 - lek bezpieczny.
Po wchoniciu jest cakowicie metabolizowany do sulfonu, dugo pozostaje w tkankach - wymagana jest kilkunastodniowa
karencja poubojowa.
Terapia klinicznych i pod klinicznych postaci kokcydiozy kur i indykw.
Stosowany w wodzie do picia (25 ppm) przez 2 dni.
SULFONAMIDY
Sulfachinoksalina
Sulfachloropirazyna
Sulfadimidyna
Sulfadiazyna
Sulfadimetoksyna
Sulfanilamid ( nie dziaa na E tenella i E. necatrix)
Sulfonamidy s skuteczniejsze przeciw gatunkom Eimeria yjcym w jelicie cienkim ni bytujcym w jelicie lepym.
Wywieraj efekt kokcydiostatyczny wobec form bezpciowych kokcydiw - sabsze dziaanie wobec stadiw pciowych.
SULFONAMIDY POTENCJONOWANE
- Sulfadimidyna + trimetoprim
- Sulfadimidyna + diawerydyna

- Sulfachloropirazyna + diawerydyna
- Sulfadimetoksyna + dimetylopirymidyna
Takie poczenia stosowane s w terapii kokcydiozy, toksoplazmowy i neosporozy ptakw i ssakw
Sulfachinoksalina + amprolium (antagonista tiaminy)
AMPROLIUM
Wykazuje wskie spektrum dziaania
Aktywne wobec E. tenella i E. acenrvulina.
Poczenie z etopabatem zwiksza zakres dziaania (E. brunettii E. maxima)
Poczenie z sulfachinoksalina zwiksza zakres, si i skuteczno dziaania.
Amprolium jest antagonist tiaminy - witaminy B1 - moe wywoywa niedobr tej witaminy u leczonych ptakw.
Amprolium dziaa kokcydiostatycznie poprzez hamowanie procesw yciowych pierwszej generacji schizontw bytujcych
w komrkach nabonkowych jelit, hamujc ich rnicowanie do merozoitw.
Obecnie przyjmuje si, e amprolium poprzez blokowanie aktywnego transportu darniny do komrek pasoyta hamuje
rwnie powstawanie form pciowych wraliwych kokcydiw oraz proces sporulacji oocyst.
Nie zaburza rozwoju naturalnej odpornoci na Eimeria.
Moe by stosowany u kur niosek, kurczt rzenych i indykw.
Podawany w wodzie do picia (0,012%) lub w paszy 125-150 ppm.
Czas trwania terapii 5-7 dni
Amprolium mona stosowa rwnie profilaktycznie.
Nie obowizuje okres karencji na miso i jaja (Aneks II)
LEKI BABESZJOBJCZE ( babeszjoza = piroplazmoza)
Imidokarb
Diminazen
Chinuronium
IMIDOKARB (w postaci dipronianu prep. IMIZOL)
Dziaa bjczo na Babesia canis et gibsoni (pasoyty psw) oraz w wyszych dawkach na Ehrlichia canis.
U byda dziaa bjczo wobec Babesia bovis, bigemina, divergens.
W Polsce lek jest okresowo dopuszczony do obrotu.
Lek stosuje si jednorazowo - nie wolno doylnie
U psa podskrnie lub dominiowo w dawce 3-6 mg/kg
U byda podskrnie lub dominiowo w dawce 1,2 mg/kg
U koni podskrnie lub dominiowo w dawce 2,4 mg/kg
U psa mona poda profilaktycznie - jednorazowo podskrnie w dawce 6 mg/kg zabezpiecza przed inwazj B. canis przez
2-4 tyg
U byda po jednorazowej iniekcji okres karencji na miso 90 dni, na mleko 21 dni!!
W miejscu iniekcji obrzk i bolesno, u 40% psw wystpuj wymioty.
Moe wystpi silna hemoliza, mikrozakrzepy, wstrzs anafilaktyczny i objawy pobudzenia ukadu parasympatycznego
DIMINAZEN (w postaci aceturanu prep. Fatrybanil)
Dziaa bardzo skutecznie wobec B. bovis i B. canis, nie dziaa na B. felis.
W Polsce przeznaczony do leczenia babeszjozy psw
Podaje si w jednorazowej iniekcji dominiowej w dawce 3,5 mg/kg
Efekt dziaania wystpuje po 24 godzinach
Pies toleruje dawk diminazenu do 8 mg/kg, dawki wysze prowadz do zaburze nerwowych - drenie mini, zez,
niezborno ruchw
CHINURONIUM (prep. Acaprin)
Lek bardzo skuteczny ale bardzo toksyczny.
Hamuje procesy tlenowej fosforylacji w komrce pasoyta.
Po podaniu podskrnym (jedyna dopuszczalna droga podania) powoduje histaminemi i pobudzenie ukadu
parasympatycznego.
Podawany jednorazowo pies 0,25 mg/kg. bydo i owce 1 mg/kg, ko 0,6-1 mg/kg.
LEKI BABESZJOBJCZE
(babeszjoza=piroplazmoza)
Imidokarb
Diminazen
Chinuronium
TETRACYKLINY
Postacie dugodziaajce LA oksytetracykliny i chlortetracykliny lub doksycyklina mog by stosowane w profilaktyce
inwazji wywoanych przez Babesia sp,
Leki naley podawa w dawkach leczniczych przez okres 3 tygodni.
Oksytetracyklina i.m 20 mg/kg

Chlortetracyklina i.m 10-15 mg/kg

Doksycyklina 10 mg/kg (przez 11 dni)
LEKI RZSISTKOBOJCZE
NITROIMIDAZOLE:
- Metronidazol (psy, koty, konie, gobie)
- Dimetronidazol (gobie, baanty, przepirki)
- Karnidazol (gobie)
HISTOMONADOZA INDYKW
NIFURSOL (naley do nitrofuranw)
jest dopuszczony do stosowania juko dodatek paszowy w krajach UE
uszkadza bony lipidowe i DNA pasoyta
profilaktyka (50 ppm) i terapia (75 ppm)
okres karencji 5 dni
nie wykazuje dziaania mutagennego i karcinogennego (badania na szczurach i psach)
LEKI STOSOWANE W INWAZJI Toxoplasma sp. i Neospora caninum
Inwazje wywoane przez Toxoplasma sp. i Neospora caninum leczy si u psw (toksoplazmoza i neosporoza) i kotw
(toksoplazmoza).
Klindamycyna
Linkomycyna
Sulfadiazyna
Potencjonowane sulfonamidy
Czas trwania terapii 4 tygodnie
LEKI PRZYWROBJCZE (ANTITREMATODA)
LEKI PRZECIW MOTYLICY WTROBOWEJ
- LEKI DZIAAJCE NA FORMY DOJRZALE.
- LEKI DZIAAJCE NA FORMY MODOCIANE I DOJRZAE.
LEKI DZIAAJCE NA FORMY DOJRZAE.
KLORSULON (sulfonamid) - 7 mg/kg
TRIBROMOSALICYLANILID 5-10 mg/kg
OKSYKLOZANID (sanicyianilid) - 7.5-10 mg/kg
ALBENDAZOL (benzoimidazol)-10 mg/kg (bydo) i 7,5 mg/kg (owce)
LEKI DZIAAJCE NA FORMY MODOCIANE I DOJRZALE.
RAFOKSANID (salicylanilid) - 7,5 mg/kg
KLOZANTEL (salicylanilid) - 10 mg/kg
TRIKLABENDAZOL (benzoimidazol) -10-15mg/kg
BROMOFENOFOS (zwizek fosforoorganiczny) 12 mg/kg
NITROKSYNIL (nitrobenzonitryl) -10 mg/kg
SANICYLANILIDY
OKSYKLOZANID - Fasciola hepatica => formy dojrzae
KLOZANTEL - Fasciola hepatica => formy
modociane i dojrzae
RAFOKSANID - Fasciola hepatica => formy modociane i dojrzae
NIKLOZAMID - lek przeciw tasiemcom, nie wchan si z przewodu pokarmowego
Charakterystyka sanicylanilidw
Zwizki te s jonoforami protonowymi
Mechanizm dziaania polega na rozkojarzaniu tlenowej fosforylacji i syntezy ATP u pasoyta
Podawane enteralnie i parenteralnie
Po podaniu doustnym dobrze wchaniaj si z przewodu pokarmowego, rwnie dobrze wchaniaj si z miejsca iniekcji
Bardzo silnie (99%) i dugotrwale wi si z albuminami krwi
Dugo pozostaj w organizmie
Okres ptrwania u owcy wynosi 5-15 dni
Wydalaj si z ci i mlekiem
Sanicylanilidy wymagaj dugich okresw karencji
Nie stosuje si tych zwizkw u krw i owiec bdcych w okresie laktacji z wyj oksyklozanidu
Sanicylanilidy podawane w maksymalnych dawkach terapeutycznych mog prowadzi do rozkojarzania tlenowych
fosforylacji komrek ywiciela.
Prowadzi to do wystpienia dziaa ubocznych: hipertermii, hiperwentylacji, tachykardii i konwulsji

Leki z tej grupy maj ograniczone bezpieczestwo stosowania

LEKI DZIAAJCE NA FORMY DOJRZALE F. hepatica
KLORSULON
Zwizek z grupy sulfonamidw
Dziaa na formy dojrzae w 100% zabija 14-16 tyg podany w dawce 3.75 mg/kg, w 82% zabija formy 6-8 tyg. jeeli
zostanie podany w dawce 30 mg/kg
Stosowany doustnie lub podskrnie
Po podaniu podskrnym dziaa skuteczniej
Mechanizm dziaania polega na zaburzeniu metabolizmu glukozy u pasoyta - hamuje fosfogliceromutaz
Klorsulon po wchoniciu w 75% w surowicy i w 25% wie si z erytrocytami
Jest lekiem bezpiecznym - wspczynnik terapeutyczny wynosi 25.
Jest lekiem bezpiecznym dla samic ciarnych.
Okres karencji na mleko 72 godziny, na miso 8 dni
Moe by stosowany jako pojedynczy lek -zwalczanie infestacji wywoanej przez F. hepatica u byda i owiec
w Polsce stosowany w poczeniu z iwermektyn (IVOMEC plus) - terapia zaraenia motylic, nicieniami i stawonogami
ALBENDAZOL
Zwizek z grupy benzoimidazoli
Wywiera dziaanie przywrobjcze i nicieniobjcze
Dziaa jedynie na formy dojrzae F hepattca
Skuteczno przywrobjczego dziaania wynosi ponad 95%
Wywiera dziaanie bjcze w stosunku do nicieni odkowo-jelitowych i pucnych - szerokie spektrum dziaania
OKSYKLOZANID
Zwizek nalecy do sanicylanilidw
Dziaa jedynie na formy dojrzae F hepatica
Stosowany doustnie u owiec i byda
Moe by czony z lewamizolem lub tetramizolem -zwikszone spektrum przeciwpasoytniczego dziaania - efekt bjczy
wobec motylicy i nicieni
Lek niebezpieczny - niski wspczynnik terapeutyczny = 4
Skuteczno zmienna po dugim okresie stosowania
Karencja: na miso 28 dni. na mleko 3 dni
LEKI DZIAAJCE NA FOR] MODOCIANE i DOJRZALE F.hepatica
KLOZANTEL
Zwizek nalecy do salicynilamidw
Wykazuje szerokie spektrum przeciwpasoytniczego dziaania
Dziaa na modociane i dojrzae formy motylicy wtrobowej (efekt przywrobjczy)
Dziaa na oblece odywiajce si krwi Haemonchus, Ancylostoma, Uncinaria (efekt nicieniobjczy) - przez 60 dni
zapobiega infestacji
Dziaa na formy larwalne: gza owczego i koskiego
Dziaa rwnie na niektre kleszcze, a po podaniu per os rwnie na dojrzae tasiemce
W celu likwidacji infestacji wywoanej prze F. hepatica klozantel podawany jest dominiowo lub podskrnie
Skuteczno dziaania wobec migrujcych modych form motylicy wtrobowej wynosi ok.. 80%, skuteczno wobec form
dojrzaych wynosi 95-100%
Lek wykazuje dugi okres ptrwania - 14,5 dni
Jest lekiem w miar bezpiecznym - wspczynnik terapeutyczny wynosi 6.
TRIKLABENDAZOL
Naley do benzimidazoli - grupa lekw wywierajcych dziaanie nicieniobjcze i w mniejszym stopniu tasiemczobjcze
Triklabendazol nie dziaa jak pozostae benzoimidazole na oblece i tasiemce !!!!!
Wykazuje bardzo silnie dziaanie wobec modocianych i dojrzaych form Fasciola hepatica.
Wykazuje aktywno w stosunku do 1 -dniowych przywr - skuteczno 98-100%
Efekt bjczego dziaania wobec modocianych i dorosych form motylicy wtrobowej jest zaleny od wielkoci dawki bjcze dziaanie wobec form najmodszych wykazuje lek w najwyszej terapeutyczne dawce (15 mg/kg), natomiast wobec
form dorosych jest aktywny w niszych dawkach (2.5 mg/kg)
Lek stosowany jest per os u byda, owiec i kz oraz u koni
U przeuwaczy moe by stosowany dowaczowo w postaci bolusa do kontrolowanego uwalniania substancji czynnej.
Jest lekiem bardzo bezpiecznym - wspczynnik terapeutyczny wynosi 20.
RAFOKSANID
Naley do salicylanilidw
Stosowany jest u byda i owiec zaraonych motylic wtrobow

Lek podaje si doustnie lub podskrnie w dawce jednorazowej (7,5 mg/kg) - po 3 tygodniach naley powtrzy podanie
leku
Skuteczno wobec form dorosych motylicy (12-14 tyg) wynosi 100%. wobec form 6 tyg. 86-99%, 4 tyg. 50-99%
Jest rwnie aktywny wobec oblecom odywiajcym si krwi Haemonchus i Bunostomum (skuteczno 98%)
Wykazuje rwnie bardzo wysok aktywno (98%) wobec form larwalnych gza owczego
Lek jest jonoforem protonowym, co prowadzi do zablokowania tlenowej fosforylacji w mitochondriach komrek pasoyta
W organizmie gospodarza nie ulega biotransformacji, posiada dugi okres ptrwania -16,5 doby
Jest lekiem o wspczynniku terapeutycznym 6
Moe by czony z tiabendazolem - zwikszone spektrum dziaania o infestacje robakami obymi.
BROMOFENOFOS
Jest zwizkiem fosforoorganicznym
Dziaa skutecznie na formy dorose (85-100%) oraz modociane (70-90%) motylicy wtrobowej
Podawany jest doustnie u byda i owiec
Jest szybko eliminowany z organizmu
Okres karencji jest krtki 3 dni
Jest lekiem o umiarkowanym bezpieczestwie stosowania - przedawkowany powoduje objawy zwikszonego napicia
ukadu parasympatycznego.
NITROKSYNIL
Jest nitrobenzonitrylem
Jest jonoforem protonowym
Dziaa silnie na formy dojrzae motylicy wtrobowej, sabiej na formy modociane
Wysza skuteczno leku wobec form modocianych po podaniu parenteralnym lub doustnym w wyszych dawkach (
wyszych ni 10 mg/kg) - moliwo wystpienia objaww ubocznych.
Nie zaleca si podawania w dawkach wyszych ni 10 mg/kg poniewa wspczynnik terapeutyczny jest niski i wynosi 4
Lek jest aktywny wobec niektrych oblecw (Haemonchus contortus i Bunostomum)
Stosowany u byda i owiec w inwazjach wywoanych przez Haemonchus contortus opornych na dziaanie iwermektyny i
benzoimidazoli.
Dziaa te na larwy gza owczego
Moe by stosowany u baantw do zwalczania syngamozy - 133-144 ppm w wodzie do picia
Podawany doustnie lub podskrnie ( moe wywoywa odczyn miejscowy) - owce
U byda tylko podskrnie
LEKI STOSOWANE W ZWALCZANIU INWAZJI WYWOANEJ PRZEZ PARUGONIMUS
Paragonimus sp. - przywra patogenna dla psw i kotw - bytuje w tkance pucnej zwierzt misoernych.
Terapia:
- Prazikwantel - dawka 25 mg/kg przez 3 kolejne dni
- Albendazol - dawka 25 mg/kg podawana 2 razy dziennie przez 14 dni
- Fenbendazol - dawka 50 mg/kg podawana 2 razy dziennie przez 10 dni lub 25 mg/kg 2 razy dziennie przez 14 dni
- Bithionol (zwizek fenolowy) - dawka 10 mg/kg podawana 1 raz dziennie przez 10-15 dni - skuteczno 15-85%
LEKI STOSOWANE W ZWALCZANIU INWAZJI WYWOANEJ PRZEZ PARAMPHISTOMUM
Paraphilstomum sp - przywra bytujca w cianie wacza u byda i owiec - szczeglnie niebezpieczna dla modych
przeuwaczy
Terapia:
- Niklozamid - dawka 125 mg/kg podawana przez 3 kolejne dni
- Resorantel - dawka 65 mg/kg podana jednorazowo
- Bithionol - dawka 50 mg/kg podawana przez 10 dni
LEKI TASIEMCZOBJCZE
BENZAPINY
PRAZIKWANTEL
Spektrum dziaania obejmuje formy dojrzae i larwalne tasiemcw oraz niektre przywry
Nie wykazuje dziaania przeciwko robakom obym - ze wzgldu na inna budow powoki ciaa
Lek stosuje si jednorazowo doustnie lub w iniekcji dominiowej lub podskrnej
Mechanizm dziaania uszkadza tegumentum (oskrek) pasoyta prowadzc do jego wakuolizacji oraz uatwia wnikanie
Ca2+ lub jego uwalnianie z magazynw wewntrz komrek miniowych. Wpywa te na przemiany biochemiczne
pasoyta => hamowanie wychwytu glukozy, utrata aminokwasw i rezerw glikogenu.
Spektrum dziaania
Psy i koty:
Formy modociane i dojrzae
- Taenia hydatigena,
- Taenia pisiformis
- Dlphylidium caninum

- Echinococcus multilocularis
- Echlnococus granulosus
- Hydatigera taeniaeformis
Zalecane dawkowanie:
pies => 5 mg/kg - kot => 3,5-7,5 mg/kg
Przeuwacze:
Formy modociane i dojrzae
- Moniesia
- Stilesia
- Avitelina
- Eurytrema pancreaticum (bytuje u owiec)
Zalecane dawkowanie, jednorazowo 10-15 mg/kg
Konie:
- Anoplocephala magna
- Anoplocephala perfoliata
- Paranoccphala mamillana
Zalecana dawkowanie: jednorazowo 0.75-1 mg/kg
Prazikwantel dziaa rwnie na niektre przywr bytujce w pucach jelitach i krwi np Paragonimus i Schistosoma
Lek ma wysoki wspczynnik terapeutyczny = 40
Moe by stosowany u suk i kotek ciarnych oraz szczenit >4 tyg ycia i kocit >6 tyg ycia
Po podaniu podskrnym moe wystpi miejscowa bolesno
Po podaniu leku w kale nie s widoczne czony tasiemcw, tylko nadtrawione ich fragmenty przez enzymy gospodarza (
pasoyt ma uszkodzony oskrek)
Prazikwnte czsto czy sic z embonianem pyrantelu i febantelem = prep DRONTAL Plus
Preparat zabija nicienie i tasiemce misoernych
EPSIPRANTEL
Nowy, skuteczny zwizek podobny do prazikwantelu
Dziaa bardzo skutecznie na tasiemce u psw, kotw, owiec i koni
Dziaa mniej skutecznie wobec przywr
U psw epsiprantel stosowany jest do zwalczania Taenia pisiformis i Dipylidium caninum u kotw do zwalczania
Dipylidium canlnum i Taenia taeniaeformis - skutecno 100%
Mniejsza skuteczno (95%) w zwalczaniu inwazji wywoanej przez Echinococcus granulosus
Zalecana dawka: jednorazowe podanie 7,5 mg/kg
Bardzo bezpieczny - wspczynnik terapeutyczny = 90
NIKLOZAMID
Podawany cznie z piperazyn - poszerzone spektrum dziaania o nicienie pasoytujce w przewodzie pokarmowym
Dziaa skutecznie po jednorazowym podaniu wobec Dipyltdium, Taenia - tasiemce psw i kotw (150 mg/kg)
Sabo wobec Echinococcus - konieczno dwukrotnego podania
Dziaa na Moniezia - tasiemiec bytujcy u owiec byda i kz oraz Paramphistomum - przywra bytujca u przeuwaczy
Dziaa na tasiemce bytujce u koni - Anoptocephata
Dziaa na tasiemce bytujce u karpi - Bofhnocephalus
Jest jonoforem protonowym - poraa tasiemca w wyniku rozkojarzenia tlenowej fosforylacji i syntezy ATP u pasoyta
(naley do sanicylanilidw)
Wspczynnik terapeutyczny = 5-7
BENZIMIDAZOLE
MEBENDAZOL
Aktywny wobec Taenia bytujcych u psw i kotw (22 mg/kg/dob przez 5 dni)
Aktywny wobec Echinococcus granulosus bytujcy u psw ( dwukrotne podanie w odstpie 48 godzin w dawce 20 mg/kg
lub jednorazowo w dawce 160 mg/kg)
Nie dziaa wobec Dipylidium !!!!
Aktywny wobec Taenia ovis i Taenia hydatigena -tasiemcw bytujcych u owiec
Dawkowanie: 50 mg/kg co 24 godziny przez 14 dni lub 50 mg/kg przez 5 dni i 25 mg/kg przez kolejne 5 dni
Albendazol i oksfendazol (10-15 mg/kg) bardzo skuteczne w zwalczaniu inwazji wywoanej przez Moniezia u przeuwaczy
Fenbendazol (10 mg/kg) skuteczny w zwalczaniu inwazji wywoanej przez Thysanosoma actinoides u owiec. Oksfendazol
(7,5 - 10 mg/kg) jest wysoce skuteczna wobec dojrzaych i larwalnych form Raillietina tetragona u drobiu

RESORANTEL
Hydroksybanzanilid
jest zwizkiem bardzo aktywnym w stosunku do Moniezia spp. (tasiemiec wystpujcy u przeuwaczy) oraz Avitelina i
Thyzaniezia giardi (tasiemce bytujce u owiec)
wywiera dziaanie bjcze w stosunku co przywry pasoytujcej w waczu - Paramphistomum

jest bardzo szybko wydalany, po 3 dniach mona wykaza w tkankach 0,1% podanej dawki leczniczej (65 mg/kg),
nie wywiera dziaania mutagennego, teratogennego i karcinogennego
moe by stosowany u owiec ciarnych
KLASYFIKACJA LEKW NICIENIOBJCZYCH
TETRAHYDROPIRYMIDYNY
- Pyrantel
- Morantel
IMIDAZOTIAZOLE
- Lewamizol
- Tetramizol
ZW. HETEROCYKLICZNE
- Piperazyna
ZW. FOSFOROORGANICZNE
- Dichlorfos
PROBENZIMIDAZOLE
- Febantel
- Netobimin
BENZIMIDAZOLE
- Fenbendazol
- Albendazol
- Oksfendazol
- Oksybendazol
- Mebendazol
- Kambendazol
ENDEKTOCYDY
AWERMEKTYNY
- Abemektyna
- Iwermektyna
- Doramektyna
- Eprfnomektyna
- Selamektyna
ENDEKTOCYDY
MILBEMYCYNY
- Moksydektyna
- Milbemycyna B
- Milbecyny oksym
TETRAHYDROPIRYMIDYNY (PYRANTEL i MORANTEL)
PYRANTEL
Spektrum dziaania obejmuje wiele gatunkw nicieni i niektre tasiemce.
Jest przeznaczony do stosowania doustnego jako embonian lub winian
Mechanizm dziaania: powoduje silny skurcz misni robaka poczony z utrat ich spontanicznej aktywnoci (parali).
Dziaanie jest podobne do dziaania acetylocholiny w wysokich steniach. Pyrantel rozwija swoje dziaanie wolniej ni
acetylocholina lecz jego aktywno jest 100% wiksza.
Dziaanie pyrantelu jest antagonizowane przez piperazyn (zw. hetrocykliczny), ktra wywouje zwiotczenie mini robaka.
Ze wzgldu na mechanizm dziaania nie wolno stosowa pyrantelu do odrobaczania zwierzt wyniszczonych - efekt
nikotynopodobny.!!!!!
Spektrum przeciwpasoytniczego dziaania pyrantelu.
NIEPARZYSTOKOPYTNE konie, pony, osy
- Paraascaris equorum (formy dojrzae 86-100%, formy niedojrzae 100%)
- Strongylus vulgaris - 92-100%
- Strongylus equinus - 100%
- Strongylus edentatus - 42-100%
- Oxyuris equi (formy dojrzae 7-100%. formy niedojrzale 30-100%)
- Mae slupkowce - 69-99%
- Probstmayria vivipara - 93-99%
- Anoplocephalia perfoliata (tasiemiec jelitowy)
- Niewraliwe: Habronema muscae Draschia megastroma, Trichostrongylus axei, Strongylotdes westeri - nicienie
odkowe
TRZODA CHLEWNA;
- Ascaris suum - 95-100%
- Oesophagostomum sp. - 95-100%
- Hyostrongylus rubidis (formy dojrzale 96%. formy niedojrzae 60-73%)
- Niewraliwe inne gatunki oblecw jelitowych, wosogwki. pasoyty pucne

PRZEUWACZE:
- Haemonchus contortus - 95%
- Ostertagia sp. - 85-100%
- Trichostrongylus - 100%
- Nematodirus sp 100%
- Cooperia sp - 94 98%
- Bunostomum - 96-98%
- Oesophagostomum - 30-80%
- Chabertia- 30-80%
- Trichuris 30-80%
MISOERNE: psy i koty
- Toxocara canis - 100%
- Toxocara cati - 100%
- Toxascaris leonina - 100%
- Ancylostoma caninum - 100%
- Uncinaria stenocephala - 100%
- Pyrantel nie dziaa na bytujce u misoernych wosogwki i tasiemce.
Waciwoci farmakokinetyczne:
Embonian w mniejszym stopniu ni winian wchania si z przewodu pokarmowego
Niezalenie od soli pyrantel krtko pozostaje w organizmie
Podlega metabolizmowi - wydalany z moczem i czciowo z mlekiem
Interakcje:
Z piperazyn - antagonizm dziaania
Z lewamizolem i tetramizolem - identyczny mechanizm dziaania - moliwo zatrucia
ZASTOSOWANIE
KONIE:
Winian pyrantelu 12,5 mg/kg - jednorazowo w odstpach 5-6 tygodniowych
Embonian pyrantelu 19 mg/kg - jednorazowo w odstpach 5-6 tygodniowych
Embonian pyrantelu 1-5 mg/kg wielokrotnie ( przez 5-6 dni) jako dodatek do paszy
Przeuwacze:
Czciej stosowany u owiec ni u byda.
Winian pyrantelu w postaci roztworu w dawce 25 mg/kg
Embonian pyrantelu nie jest stosowany u przeuwaczy.
Misoerne:
Stosowany jest embonian pyrantelu w postaci tabletek, past, ksw, granulatu zawiesiny
Psy dorose 14,4 mg/kg jednorazowo
Szczenita 15 mg/kg w 2.4,6 i 8 tygodniu ycia
Koty dorose 57,7 mg/kg jednorazowo
Kocita w wieku 4-6 tyg. 100 mg/kg przez 3 kolejne dni
MORANTEL
Jest estrem metylowym pyrantelu
Jest lekiem bezpieczniejszym i skuteczniejszym w terapii robaczyc jelitowych przeuwaczy.
Stosowany jest u byda i owiec
Stosowany dowaczowo w postaci bolusa. z ktrego wolno uwalnia si substancja czynna - uwalnianie leku trwa 60-90 dni
Nie jest wymagany okres karencji
Mechanizm dziaania jest identyczny jak pyrantelu -parali spastyczny mini robaka
Spektrum dziaania Haemonchus, Ostertagia, Trichostrongylus, Cooperia i Nematodirus oraz Thelazia (nicie bytujcy w
oku)
Bydo - 8.8 mg/kg. owce - 10 mg/kg oraz 4% krople soli winianowej morantelu do oczu w inwazji Thelazia
IMIDAZOTIAZOLE Tetramizol < Lewamizol
Tetramizol jest racematem
Lewamizol jest lewoskrtn form tetramizolu
- mecheniazm: dziaaj jako agonici receptora muskarynowego i powoduj poraenie miniwki pasoyta, ktry ulega
wydaleniu
- podawanie: doustne (bolus, proszek, pyn, tabl.) iniekcje podskrne, pour-on
- szerokie spektrum: robaki odkowo-jelitowe i pucne u przeuwaczy, wi, drobiu i misoernych
- dziaaj na dojrzae i larwalne postacie robakw obych
- oporno na lewamizol stwierdzono u pasoytw bytujcych u owiec
SPEKTRUM DZIAANIA
- przeuwacze: Haemonchus, Ostertagia, Cooperia, Trichostrongylus, Bunostomum, Oesophagostomum, Diclocaulus
(robaki bytujce w pucach) - 98%
- trzoda: Ascaris, Strongyloides, Metastrongylus - 99%
- drb: Ascaridia galli, Heterakis gallinarum, Capilaria obsignata - 95%

- misoerne: Toxocara. Toxascaris, Ancylostoma, Uncinaria- 95%, Angiostrongylus - 100%, Dilofilaria immitis -95% nie
jest aktywny wobec Trichuris vulpis
Nie stosuje si lewamizolu i tetramizolu u koni
Lewamizol suy do zwalczania robakw odkowo-jelitowa cli u przeuwaczy i trzody chlewnej oraz psw
Robakw pucnych u przeuwaczy, trzody chlewnej i psw
Robakw pasoytujcych w naczyniach krwiononych i sercu u psw
Wspczynnik leczniczy jest niski - 6, dlatego lewamizol musi by dokadnie dawkowany
Dawkowanie: lewamizol - krowy, winie, owce doustnie lub podskrnie 8mg/kg, pour-on - 10 mg/kg (bydo), psy 5 mg/kg,
przy inwazji wywoanej pasoytami sercowo-naczvniowvmi 7,5-22 mg/kg przez 3-30 dni
Dawkowanie: tetramizol - krowy, owce, winie, kozy doustnie lub podskrnie 15 mg/kg
Lewamizol w dawkach niszych ni przeciwrobacze tj. 0,5-2 mg/kg, wykazuje dziaanie immunomodulujce
(tyrmomimetyk klasy I) - naladuje dziaanie hormonw grasicy - przywraca upoledzon aktywno komrek
immunologicznych.
nic stosowa u mlecznych krw
u czowieka: agranulocytoza, niedokrwisto hemolityczna co jest uwarunkowane genetycznie (H27)
Toksyczny dla psw: zaburzenia hematologiczne - leukopenia, trombocytopenia, niedokrwisto hemolityczna
ZWIKI HETEROCYKLICZNE
PIPERAZYNA
Stosowana doustnie u wszystkich gatunkw zwierzt z wyj. byda (spektrum nie obejmuje nicieni patogennych dla
przeuwaczy z wyjtkiem Oesophagostomum)
Wywiera dziaanie nicieniobjcze, wykazuje wysok aktywno wobec inwazyjnych glist, sabsza aktywno wobec
owsikw
Mechanizm: wywouje poraenie wiotkie pasoyta na skutek silnej polaryzacji jego komrek miniowych
Nic wolno czy z pyrantelem, morantelem, lewamizolem, tetramizolem !!!!!!
Stadia dojrzale pasoytw s hardziej wraliwe ni larwalne - dlatego dawka leku powinna by powtrzona u misoernych
po 2 tygodniach a u koni i wi po 4 ty tygodniach
Spektrum
- trzoda: Ascaris (spektrum nie obejmuje larw wdrujcych - po 4 tyg powtrzy podanie) - 110 mg/kg co 12 godzin
- drb: Ascaridia galli 2x w odstpie 24 godzin w dawce 32 mg/kg po rozpuszczeniu w wodzie - nie jest wraliwy Heterakis
gallinarum
- konie: Paraascaris equorum -100%. Oxyuris oqui (formy dojrzae - 80% nie s wraliwe nicienie odkowe Habronema
oraz miernie wraliwe Strongylus vulgaris (60%)
U koni piperazyn czy si z benzoimidazolami - poszerzenie spektrum dziaania
Dawkowanie u koni 110 mg/kg 2x co 24 godziny
Misoerne Toxocara canis, Toxocara cati, Toxascaris leonina - skuteczno 52-100%
Nie s wraliwe wosogwki (Trichuris) i tasiemce
U szczenit i kocit mona piperazyn podawa w 2, 4, 6, i 8 tyg ycia - skuteczno 90% w zwalczaniu rdmacicznej
inwazji Toxocara
Dawkowanie u misoernych 45-65 mg/kg przez 3 doby
Dziaanie uboczne:
U psw i kotw mog wystpi wymioty, biegunka, zaburzenia w koordynacji, zwikszone cinienie rdczaszkowe.
Nie naley podawa piperazyny u zwierzt z wystpujc niewydolnoci nerek i wtroby.
Przy duej inwazji wraliwych nicieni moe wystpi zaczopowanie wiata przewodu pokarmowego przez pasoyty konieczna interwencja chirurgiczna.
ZWIZKI FOSFOROORGANICZNE.
DICHLORFOS
Mechanizm: zahamowanie aktywnoci acetylocholiny w komrkach miniowych pasoyta poraenie wiotkie
Stosowany u trzody: Ascaris suum, Trichuris suis, Hyostrongylus rubidus (nie jest aktywny wobec postaci larwalnych
migrujcych w tkankach)
Podawany doustnie w postaci paletek, z ktrych uwalnia si przez 2-3 doby zwizek czynny
okres karencji 7 dni
moe by stosowany u koni i psw - bardzo rzadko!
Nie jest stosowany u przeuwaczy - saba aktywno w stosunku do nicieni patogennych dla tego gatunku
Dziaanie uboczne - zwikszone napicie ukadu przywspczulnego, - przy zatruciu poda reaktywatory
acetylocholinoesterazy lub atropin
Nie czy z innymi inhibitorami acetylochnlinoesterazy fizostygmin, neostygmin, pyretroidami czy sukcynylocholin
nic stosowa u zwierzt kachektycznych, u samic ciarnych i karmicych
PRO-BENZIMIDAZOLE (febantel i netobimin)
Pro-benzimidazole ulegaj w przewodzie pokarmowym gospodarza przeksztaceniu do zwizkw czynnych nalecych do
benzimidazoli.
Febantel => fenbendazolu i oksfendazolu
Netobimin => albendazolu
FEBANTEL

Zwalczanie dojrzaych i larwalnych postaci nicieni odkowo-jelitowych i pucnych u koni, przeuwaczy, wi, psw,
kotw i zwierzt dzikich yjcych w ZOO
Zwalczanie infestacji wywoanych przez Moniezia (tasiemiec) u byda i owiec
NETOBIMIN:
Zwalczanie nicieni odkowo-jelitowych u koni i przeuwaczy
Zwalczanie infestacji wywoanych przez Moniezia u przeuwaczy
Zwalczanie infestacji wywoanych przez przywry Fasciola hepatica i Paramphistomus u byda i owiec.
BENZIMIDAZOLE
Spektrum: nicienie (odkowo-jelitowe) i pucne, niektre tasiemce (albendazol, fenbendazol, mebendazol, oksyfendazol)
uraz dojrzae przywry (albendazol, febendazol, oksfendazol)
Mechanizm: wizanie do -tubuliny (strukturalnej proteiny), ktra tworzy cylindryczne mikrotubule.
Powoduje to dezorganizacj funkcji mikrotubuli co prowadzi do zahamowania trawienia i adsorpcji czynnikw
ywieniowych i nastpczego uszkodzenia bony komrkowej.
Jest to dziaanie zabjcze dla robakw, ale rozwija si powoli.
Wizanie tych lekw z -tubulin jest odwracalne.
Powinowactwo benzimidazoli do -tubuliny wraliwych pasoytw jest bardzo due natomiast minimalne do tej proteiny
wystpujcej w komrkach gospodarza.
Larwy hypobiotyczne (upione) s mao wraliwe na benoimidazole bo leki nie maj moliwoci dziaania na -tubulin.
Oporno
Jest to istotny problem terapeutyczny dotyczcy moliwoci wykorzystania lekw z tej grupy
Oporno na benzimidazole wynika ze zmian zapisu kodu genetycznego -tubuliny, ktra jest miejscem wizania si
czsteczki benzoimidazolu z mikrotubulami
U pasoytw wykazujcych oporno na dziaanie benzimidazoli nastpuje stopniowe zmniejszenie si liczby alleli dla tubuliny
Oporno pasoytw na benzimidazole wystpuje najczciej u Ostertagia i Haemonchus (bydo i owce) oraz u Strongylus
sp. (konie).
Oporno moe by czciowo krzyowa
Oporno wystpuje bardzo czsto, jeeli owce trzymane s razem z kozami => koza hoduje oporne na benzimidazole
oblece
Grupa stosowana doustnie u wszystkich gatunkw zwierzt w postaci: zawiesiny, pasty, proszku, granulatu i ksw (bolus)
Dziaanie przeciwrobacze zwizane jest z czasem utrzymywania si zwizku aktywnego w przewodzie pokamowym i we
krwi,
u byda i koni wystarczy pojedyncza dawka => rezerwuar leku w waczu i jelicie grubym
u wi i misoernych naley poda nastpna dawk,
u przeuwaczy benzimidazole dziaaj lepiej jeeli trafia, do wacza, a nie rynienk przeykow do ksig,
u owiec leki dziaaj skuteczniej ni u byda gdy s wolniej metabolizowane i wydalane.
Waciwoci farmakokinetyczne
zdolno wchaniania zaley od substancji czynnej i rozpuszczalnoci w wodzie - tiabendazol i albendazol
wchaniaj si w 47%, pozostae w 1%,
maksymalne stenie we krwi: 2-7 godz. flubendazol i mebendazol, 6-30 godz. albendazol, fenbendazol,
oksfendazol,
metabolizm jest zrnicowany np. mebendazol jest sabo metabolizowany, febantel -> febendazolu i oksfendazolu,
febendazol -> oksfendazolu, tiabendazol i kambendazol jest metabolizowany w 95%,
wydalanie z moczem i kaem, zaley od zwizku i gatunku zwierzcia np. oksfendazol u zwierzt monogastrycznych
wydalany jest z moczem a u przeuwaczy z kaem.
BENZIMIDAZOLE
Substancje czynne nale do Aneksu 1
po 48 godz, od momentu podania stwierdza si zwizki czynne bd ich metabolity w tkankach
po 14 dniach obecno lekw z tej grupy stwierdza si w tkankach w steniu 0,3g/g
zwizki czynne s obecne w moczu przez 10 dni od podania
nie stosuje si tej grupy lekw u krw mlecznych okres karencji co najmniej 10 dni
dla gospodarza jest to bardzo bezpieczna grupa lekw z wyjtkiem samic ciarnych
FENBENDAZOL jest stosowany u ciarnych i karmicych suk, aby zmniejszy zarobaczenie szczenit
Benzimidazole wykazuj dziaanie embriotoksyczne i teratogenne
Ze wzgldu na dzianie teratogenne benzimidazole dziel si na nastpujce klasy:
dziabnie teratogenne wykazuje zwizek macierzysty natomiast metabolity nie (oksfendazol)
dziaanie teratogenne wykazuje zwizek macierzysty i metabolity (kambendazol, mebendazol)
zwizek macierzysty nie dziaa teratogennie natomiast metabolity tak (fenbendazol)
zwizek macierzysty i metabolity nie wykazuj dziaania teratogennego (oksybendazol)
ALBENDAZOL
- Nicienie odkowo-jelitowe
- Nicienie pucne
- Dojrzae przywry wtrobowe i Paraphistomus

- Tasiemce Moniezia u byda i owiec

FENBEN0AZOL
- Nicienie odkowo-jelitowe u koni, byda, owiec, wi, psw. kotw, gobi i innych ptakw
- Nicienie pucne u byda; owiec. wi. psw i kotw
- Tasiemce (Moniezia) u przeuwaczy
- Tasiemce (Taenia) u psw i kotw
- Giardia u psw
FLUBENDAZOL
- Nicienie odkowo-jelitowe u wi
- Nicienie pucne u wi
- Nicienie i tasiemce u drobiu i ptakw ozdobnych
MEBENDAZOL
- Nicienie odkowo-jelitowe u koni, osw, owiec, psw i kotw
- Nicienie pucne u owiec i osw
- Tasiemce u owiec
- Tasiemce (Taenia i Echinococcus) u psw kotw
OKSFENDAZOL
- Nicienie odkowo-jelitowe u byda i owiec
- Nicienie pucne u byda i owiec
OKSYBENDAZOL
- Nicienie odkowo-jelitowe u koni i wi
- Nicienie odkowo-jelitowe i tasiemce (po poczeniu z niklozamidem) u psw
ENDEKTOCYDY
AWERMEKTYNY
- Abemektyna
- Iwermektyna
- Doramektyna
- Eprinomektyna
- Selamektyna
MILBEMYCYNY
- Moksydektyna
- Milbemycyna B
- Milbecyny oksym
ENDEKTOCYDY = MAKROCYKLICZNE LAKTONY Awermektyny i Milbemycyny
Spektrum dziaaniu
- robaki obe - nicienie; postacie dorose, formy larwalne w tym larwy hipobiotyczne,
- stawonogi (Arthropoda) gwnie owady i roztocza, szczeglnie wraliwe s pasoytujce larwy much,
- wszy - wraliwo zaley od gatunku: gatunki ssce (Anoplura) s bardziej wraliwe ni gatunki gryzce
- nie s wraliwe pierwotniaki, przywry i tasiemce!!! -> co zwizane jest z mechanizmem dziaania
ENDEKTOCYDY
Mechanizm dziaania:
dziaanie leku wizano dotychczas z wpywem na receptor GABA-ergiczny
obecnie uwaa si, e jest ono zwizane z kanaami chlorkowymi zalenymi od kwasu glutaminowego,
po zwizaniu leku z jedn z podjednostek kanau chlorkowego dochodzi do potencjalizacji efektu glutaminergicznego co
wywouje wzrost przepuszczalnoci chlorkw przez kana,
endektocydy uatwiajc wnikanie jonw chlorkowych do komrek efektorowych doprowadzaj do zmiany
postsynaptycznego potencjau bonowego
u nicieni komrkami efektorowymi s nerwy ruchowe, u stawonogw - komrki miniowe.
komrki te nie mog zareagowa na docierajcy do nich impuls nerwowy.
dziaanie lekw z grupy endektocydw jest dugotrwale i nieodwracalne, std konsekwencj paraliujcego dziaaniu jest
mier,
przyczyn braku dziaania endektocydw na pierwotniaki, przywry i tasiemce jest brak podobnego mechanizmu wneurotransmisji u tych pasoytw.
Drogi podania:
doustna: pasta, tabletki, premiksy, bolus wolno uwalniajcy substancj czynn przez 35 dni (bydo)
pour-on (bydo)
iniekcja podskrna Waciwoci farma ko kinetyczne
po podaniu podskrnym i doustnym leki szybko ulegaj wchlaniulniu - stopie wchaniania zalety od formuy
farmaceutycznej
okres ptrwania zaley od gatunku i drogi podania
iwermektyna.
s.c. bydo - 4 dni, winie - 1,5 doby
i.v. bydo - 2,7 doby, pies -1,8 doby

p.o. pies - 0,5 doby

Po podaniu dowaczowym u owiec maksymalne stenie we krwi jest okoo 25 razy nisze ni po podaniu doylnym w
takiej samej dawce
Leki rozmieszczaj si nierwnomiernie, najwysze stenie notuje si w wtrobie i tkance tuszczowej
wydalane z moczem i kaem
Wszystkie substancje czynne nale do Aneksu I.
mona stosowa u samic ciarnych,
nie stosuje si tej grupy lekw u cielt do 3 m-ca,
nie stosuje si u zwierzt w okresie laktacji z wyjtkiem eprinomektyny,
w rnym stopniu zabezpieczaj przed reinwazj eprinomektyna i iwermektyna 3 -4 tyg, doramektyna 5-6 tyg,
moksydektyna 8 tyg.
rne okresy karencji np. eprinomektyna 9 dni tkanki jadalne, mleko - 0 dni, doramektyna - 21 dni, moksydektyna - 42 dni
Endektocydy wykazuj silne dziaanie ekotoksyczne, toksyczne dla ryb i zooplanktonu
w rnym stopniu s inaktywowa w glebie np. moksydektyna bardzo dugo ok. 63 dni, eprinomektyna Jest inakywowana
natychmiast przez promienie soneczne
inaktywacja w rodowisku zaley od pory roku np. w zimie iwermektyna pozostaje w glebie przez 13 tygodni, latem okoo
5 dni.
IWERMEKTYNA
Spektrum:
Bydo: 0,2-0,5 mg/kg - nie podawa do 3 m-ca ycia
- Wraliwe nicienie: Ostertagia, Trichostrongylus, Oesophagostomum, Haemonchus, Diclocaulus, Bunostomum, Cooperia,
Strongyloides.
- Wraliwe stawonogi; Hypoderma bovis, Hypoderma lineatum, Dermatomia Hominis, Haematopinus eurysternus
Owce: 0,2-0,5 mg/kg
- Wraliwe nicienie: Haemonchus contortus, Coopperia, Ostertagia, Trichostrongylus, Chabertia ovis, Nematodirus,
Trichuris ovis, Strongyloides.
- Wraliwe stawonogi: larwy Oestrus ovis
Trzoda chlewna: 0,3 mg/kg
- Wraliwe nicienie: Ascaris suum, Hyostrongylus rubidus, Metastrongylus, Oesophagostomum, Trichuris suis,
Stephanurus dentatus (bytuje w nerkach)
- Wraliwe stawonogi: Haematopinus suis, Sarcoptes, Psoroptes,
- Iwermektyna hamuje zdolno skadania jaj przez samice kleszczy - nie zabija kleszczy
Nieparzystokopytne: konie, pony, osy -0,2 mg/kg
- Wraliwe stawonogi: due supkowce - Strongylus sp . mae supkowce - Cyanostomum, Celicosthephanus, oraz
Paraascaris equorum, Oxyuris equi. Strongyloides, Diclocaulus, Habronema, Drascheia, Trichostrongylus, Orchocerca
(nicie bytujcy w wizadach)
Wraliwe stawonogi: Gasterophilus
Misoerne: psy i koty - 0,2- 0,3 mg/kg
- Wraliwe nicienie: Toxocara canis. Toxascaris leonina, Toxocara cati, Ancylostoma sp., Uncinaria, Dirophilaria immitis,
Trichuns vulpis.
- Wraliwe stawonogi: Sarcoptes scabiei, Otodectes cynotis, Demodex canis
Nie wolno stosowa iwermektyny u owczarkw coli -nadwraliwo typu idiosynkrazji!!!!!!
W Polsce nie ma zarejestrowanego preparatu dla misoernych zawierajcego iwermektyn
SELAMEKTYNA
Przeznaczona do stosowania u psw i kotw
Moe by stosowana u wszystkich ras psw
Moe by stosowana u karmicych i ciarnych samic, a take u szczenit i kocit powyej 6 tygodnia ycia
Stosowana w roztworze w postaci spot-on jednorazowo (6 mg/kg)
Dziaa skutecznie przez 30 dni od podania
W profilaktyce dirofilariozy lek podaje si jeden raz w miesicu
Leczenie inwazji nicieni jelitowych
Leczenie i profilaktyka wierzbu skrnego -Sarcoptes scabiei (poda dwukrotnie)
Leczenie i profilaktyka wierzbu usznego -Oodeces cynotis (poda dwukrotnie)
Zwalczanie pche u psw i kotw (Ctenocephalides) oraz leczenie przyczynowego pchlego zapalenia skry na tle
alergicznym (podawa w sezonie jeden raz w miesicu)
Profilaktyka dirofilariozy - dziaa bardzo skutecznie na mikrofilarie - nie dziaa na dorose nicienie: bytujce w sercu i
naczyniach - podawa jeden raz w miesicu w okresie przenoszenia mikrofilarii przez komary.
EPRINOMEKTYNA
Psyntetyczna pochodna abamektyny
Stosowana u byda opasowego i krw w okresie laktacji
Stosuje si na skr grzbietu pour-on Okoo 30 % podanej dawki (0,5 mg/kg) resorbuje ze skry w cigu 3 tygodni
Suy do zwalczania pasoytw wewntrznych (nicieni odkowo-jelitowych i pucnych) i zewntrznych
Dziaa przez 3-4 tygodni po jednorazowym podaniu

Karencja na miso - 9 dni

Nie obowizuje karencja na mleko
DORAMEKTYNA
Psyntetyczna, wysoko aktywna, dugo dziaajca awermektyna
Stosowana w iniekcji podskrnej lub dominiowej u byda, owiec i wi
Spektrum dziaania porwnywalne do iwermektyny - nicienie odkowo-jelitowe i pucne oraz stawonogi pasoytujce u
gatunkw docelowych
Skuteczno 100%
Bardzo dobrze tolerowana - wspczynnik terapeutyczny 30
MOKSYDEKTYNA
Endektocyd z grupy milbemycyn.
Rni si od awermektyn brakiem acucha dwucukrowego.
Spektrum dziaania podobne do awermektyn.
Mechanizm dziaania identyczny jak awermektyn.
Stosowana jednorazowo, podskrnie u byda i owiec (0,2 mg/kg) i wi (0,3 mg/kg).
Moe by stosowana u koni w postaci pasty (0,3 mg/kg).
Jest ekotoksyczna - wie si z gleb ale nie i dyfunduje do wd gruntowych, bardzo powoli jest inaktywowana, okres
ptrwania w rodowisku 63 dni
Jeeli dostanie si do wody jest bardzo toksyczna dla ryb i zoo planktonu.
Karencja dla tkanek jadalnych 42 dni

RODKI PRZECIWPASOYTNICZE DO ZWALCZANIA PASOYTW ZEWNTRZNYCH (ECTOPARASITICIDA)

rodki o dziaaniu systemowym
rodki o dziaaniu kontaktowym
Repellentia - odstraszajce owady
Atractantia - wabice owady
SYSTEMOWE:
- Iniekcje
- Per os
- pour-on-polewanie
- spot-on -nakrapianie
KONTAKTOWE:
- Kpiele (owce, psy, koty)
- Spray=spryskiwanie
- Emulsje (psy)
- Naskrne pour-on (bydo)
- Naskrne spot-on (psy, koty)
- Konierze, obroe (psy, koty)
- Kolczyki do ucha (bydo)
- Przylepce, opaski (Konk
- Szampony (psy)
LEKI O DZIAANIU SYSTEMOWYM
- endektocydy = awermektyny + milbemycyny
- zwizki fosforoorganiczne
- inhibitory rozwoju owadw (IDI = Insect Development Inhibitors)
- regulatory wzrostu owadw = juwenoidy (IGR = Insect Growth Regulators = Juvenoids)
INHIBITORY ROZWOJU OWADW (pochodne benzoilofenylo-mocznika)
lufenuron
diflubenzuron
fluazuron
LUFENURON (Program)
Tabletki i zawiesina do stosowania doustnego u psw i kotw oraz do iniekcji podskrnej dla kotw.
Lek stosowany do zwalczania i kontroli infestacji pchami psw i kotw.!!!
Po podaniu lek gromadzi si w tkance tuszczowej gospodarza
Z tkanki tuszczowej stopniowo uwalnia si do krwi z ktr jest pobierany przez pchy.
Pcha erujca na psie lub kocie przenosi lufenuron do skadanych jaj.
Efektem czego jest zaburzony proces wyksztacania si larw => blokowanie tworzenia si chityny u form larwalnych.
Lek nie zabija pche dorosych !!!
Lufenuron jest zwizkiem nietoksycznym
Stosowany per os co 1 miesic lub w iniekcji co 6 miesicy.

DIFLUBENZURON
Lek stosowany jest u byda w celu ograniczenia populacji much skadajcych jaja w odchodach.
Lek po wchoniciu wydalany jest w 80% z kaem bydlcym
Wydalany z kaem hamuje rozwj chityny u larw much
Dziaa tylko na formy larwalne owadw, ktre rozwijaj si w kale.
Lek nie dziaa na postacie dojrzae.
FLUAZURON
Stosowany u byda naskrnie w celu zwalczania i ograniczania inwazji kleszczy.
Hamuje syntez chityny u form rozwojowych kleszcza.
REGULATORY WZROSTU OWADW JUWENOIDY
Juwenoidy zaburzaj metamorfoz owadw
Dziaaj jajo- i larwobjczo.
Nie zabijaj dorosych postaci owadw i roztoczy. !!!!
Juwenoidy dziaaj podobnie jak naturalny hormon juwenilny odpowiedzialny za wzrost i metamorfoz owadw i roztoczy
Obnienie stenia endogennego hormonu juwenilnego jest sygnaem do rozpoczcia procesu metamorfozy w poczwark i
dorosego osobnika.
Po zastosowaniu juwenoidw dochodzi do zatrzymania procesu przeobraania si form rozwojowych i nastpowego ich
obumierania
- FENOKSYKARB
- PIRYPROKSYFEN
Leki sa karbaminianami lecz nie hamuj aktywnoci ACHE
Stosowane do zwalczania inwazji pche u psw i kotw
Dziaaj bjczo na jaja i postacie larwalne.
- METOPREN
Jest to terpenoid dziaajcy jak hormon juwenilny
Stosowany jako spray lub obroa u psw i kotw do zwalczania inwazji pche.
Stosowany do zwalczania koprofilnych much u byda
LEKI PRZECIW EKTOPASOYTOM O DZIAANIU KONTAKTOWYM.
AMIDYNY
- Amitraz
KARBAMINIANY
- Karbaryl
- Propoksur
- Bentiokarb
ZWIZKI FOSFOROORGANICZNE
- Kumafos
- Dichlorfos
- Diazinon = Dimpylat
LEKI PRZECIW EKTOPASOYTOM O ZIAANIU KONTAKTOWYM
PYRETRYNY I SYNTETYCZNE PYRETROIDY
- Cypermetryna
- Cyflutryna
- Deltametryna
- Fenvalerat
- Flumetryna
- Permetryna
- Bioaletryna
- Cyhalotryna
- Lamdacyhalotryna
CHLORONIKOTYNYLE
- Imidakloprid (Advantage)
FENYLOPIRAZOLE
- Fipronil (FrontJine)
- Pyriprol (Prac-tic)
INNE ZWIZKI
- Benzoesan benzylowy
- Mesulfen (Biodylon)
AMIDY => AMITRAZ
Jest insektycydem i akarycydem o dziaaniu kontaktowym.
Stosowany jest w postaci tabletek, obroy, roztworu do sporzdzania emulsji

Pobudza receptory oktopaminowe w CUN pasoyta, ktry ulega aktywacji ruchowej odpada z ywiciela
AMITRAZ
Zastosowanie:
- Zwalczanie wierzbowcw, wszy, kleszczy, wpleszczy.
- Zwalczanie warrozy u pszcz (Varroa Jacobsoni)
- Jest lekiem z wyboru w zwalczaniu inwazji nueca (Demodex canis)
Stosuje si u:
- wi
- Owiec
- Kz
- Byda
- Psw
- Pszcz
W postaci wodnej emulsji (0,025 -0.05%) do opryskiwania zwierzt lub kpieli
Nie wolno stosowa:
- U kotw
- U koni (hamowanie perystaltyki jelit grubych - zatkanie)
- U psw ras Chihuahua - idiosynkrazja
- U stresie przegrzania u innych ras psw
Wykazuje silne dziaanie ekotoksyczne (ryby, pazy i gady wodne)
Wraliwe na przedawkowanie jest bydo
Wysoki wspczynnik terapeutyczny (14-40)
Moe by stosowany u zwierzt modych ii samic ciarnych.
U ssakw amitraz dziaa agonistycznie na receptor 2 adrenergiczny (w zatruciu stosuje si johimbin) oraz
antagonistycznie na receptor serotoninowy i H1
PYRETRYNY I PYRETROIDY
Pyretryny - naturalne zwizki ekstrahowane z kwiatw Pyrethrum i Chrysanthemum s wraliwe na wiato i szybko
inaktywowane.
Wycigi zawieraj ok. 25% pyretryn, dodatek butoksydu piperonylu dziaa synergicznie i wzmaga insektobjcze dziaanie
pyretryn.
Pyretroidy:
- Zwizki syntetyczne, trwalsze od naturalnych pyretryn
- Wykazuj wysok aktywno insektobjcz
- Bardzo mao toksyczne dla ssakw
- Toksyczne dla ryb (deltametryna)
- Dziaaj na kanary Na+ wkien nerwowych pasoyta, wywoujc pobudzenie a nastpnie poraenie pasoyta
- Dziaanie zaley od stosunku izomerw cis:trans
Cypermerryna (Flectron - kolczyk dla byda):
- Zwalcza muchy, wszy bki, larwy gzw, kleszcze, ptasznice
- Dziaa 3-5 miesicy
Cyflutryna (Biofly - pour on)
- Do zwalczania much, bkw i innych owadw erujcych na skrze byda
- Dziaa przez 4-6 tygodni
- Mona stosowa w okresie laktacji, nie przechodzi do mleka.
- Rozmieszcza si jedynie w tuszczu tkanki podskrnej
Cyhalotryna (Coopertex -pour on)
- Suy do zwalczania much, bkw i innych owadw erujcych na skrze byda.
Deltametryna (Butox pour on, Kiltix - obroa)
- Stosowana do zwalczania wierzbu, wszy, kleszczy wszow, wpleszczy i owadw latajcych.
- Stosowana u byda, owiec.
- Lek bezpieczny
- czy si deltametryn z karbaminianem (propoksurem)
Flumetryna (Bayvarol strips - paski do zawieszania w ulu pszczelim)
- Zwizek skuteczny w zwalczaniu warrozy (Varroa Jacobsoni - roztocz atakujcy czerw pszczeli)
- Zwizek bezpieczny dla pszcz
- Stosuje si po miodobraniu
Permetryna (Expot -"spot on" - psy, Insectin pyn, proszek, Tectonic pour on")
- Lek stosowany do zwalczania inwazji wszy, pche, kleszczy, komarw, pirojadw u wszystkich gatunkw zwierzt.
Tetrametryna (proszek, spray, szampon)
- Do zwalczania pche i kleszczy u psw i kotw.
Fenvalerat (pour on)
- Muchy, wszy - bydo
- Pchy i kleszcze - psy i koty
HLORONIKOTYNYLE

Imidakloprid (Advantage spot on")

- Do zwalczania pche u psw i kotw
- Moe by stosowany u samic ciarnych i karmicych
- Po nakropieniu na skr preparat rozprzestrzenia si po caej okrywie wosowej
- Dziaa kontaktowo po 24 godzinach I u Czas dziaania 4-6 tygodni
- Kpiel w szamponie skraca czas dziaania imidaklopridu.
Mechanizm: imidakloprid jest agonist cholinergicznych receptorw nikotynowych u owadw
Wywouje dugotrwa depolaryzacj bony zasynaptycznej neuronw centralnego ukadu nerwowego owada.
Wykazuje bardzo sabe powinowactwo do receptora N u ssakw, nie przenika do OUN
Zlizany przez psa lub kota z powierzchni skry nie wywouje zatrucia.
FENYLOPIRAZOLE
FIPRONIL (Fiontline- spray, spot on)
Suy do zwalczania i kontroli inwazji pche u psw i kotw
Mechanizm: blokuje dziaanie GABA jako neurotransmitera u owadw i roztoczy.
Dziaa szybko, resorbuje si do gruczow ojowych gospodarza i wykazuje dziaanie przeduone przez okres 2-3
miesicy.
Zapobiega reinfestacji pche przez 3 miesice (psy) lub 2 miesice (koty)
PYRIPROL (Prac-tic)
Stosowany miejscowo spot-on"
Suy do zwalczania i kontroli inwazji pche i kleszczy u psw.
Pomocny w terapii alergicznego zapalenia wywoanego inwazj pche Mechanizm: blokuje dziaanie GABA jako
neurotransmitera u owadw i roztoczy =>blokada transferu jonw chlorkowych przez bony komrkowe-> niekontrolowana
aktywno OUN pasoyta i nastpowa mier.
Efekt po 24 godz. pchy i po 48 godz. kleszcze.
Czas dziaania 4 tygodnie
Toksyczny dla organizmw wodnych
INNE ZWIZKI
Mesulfen (Biodylon)
- Zwalczanie wierzbowcw, wszy, pche
- Wykazuje dziaanie przeciwgrzybicze
- W postaci pynu do smarowania skry stosowanego przez 3 kolejne dni
- Stosowany u wszystkich gatunkw zwierzt z wyj. kotw
Benzoesan benzylowy
- Suy do zwalczania owadw z rodziny komarowatych
- Stosowany w postaci 25% roztworu do |f przemywania lub rozpryskiwania powierzchni ciaa koni
- Dziaa profilaktycznie przeciw swdzcym odczynom po ukszeniu owadw.
REPELLENTIA rodki odstraszajce
Naturalne: olejek cytronelowy, geraniol, cytronelol, geranium, olejek geraniowy
Syntetyczne: dietylotoluamid, ftalan etylowy
SCUDO : ftalan etylowy + olejek cytronelowy + geranium + terpentyna => pynny preparat dla koni