ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 9000 Gent

Bachelor in het ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS

Naam student:

Stephanie Van Hoe

Naam mentor:

Klas

de

6 lj

Leergroep

OLO3A

Aantal lln.:

15

School:
WOENSDAG

20/04/2016 Handtekening mentor + datum:

Van 08u30

tot

09u20

Leergebied(onderdeel):

Wiskunde: Meten en metend rekenen.

Lesonderwerp:

Sprong 9 les 114: De oppervlakte van de cilinder.

Leerinhoud: Feiten, begrippen, relaties, methodes, attitudes.

oppervlakte
cilinder
formule
b xh
xrxr
cm2

Leerplandoelen:

Onderwijsnet: VVKBaO

Deelleerplan: Wiskunde net: VVKBaO

MR36: Weten dat het resultaat van een oppervlaktemeting uitgedrukt kan worden in vierkante
meter of daarvan afgeleide maateenheden, en de term oppervlakte gebruiken.
MR42b: De basisformule (basis x hoogte; b x h) voor de oppervlakteberekening van rechten en
vierkanten paraat kennen en gebruiken. (ET 2.1)
MR46: Ervaren en inzien dat de oppervlakte van een regelmatige veelhoek met een groot aantal
hoekpunten de oppervlakte van een cirkel benadert en dat de oppervlakte van de cirkel
berekend wordt met de formule r x r x . (ET 2.9)
MR47: Inzien dat de oppervlakte van een kubus, een balk en een cilinder gelijk is aan de som van
de oppervlakten van de grensvlakken.
DO2: Zoekstrategien ontwikkelen. Dat kan onder meer betekenen:
g) een probleem opsplitsen in deelproblemen. (ET 1.29)
DO7: Doeltreffende opvattingen over en houdingen ontwikkelen tegenover wiskunde-leren. Dat
kan onder meer betekenen:
d) beseffen dat de kennis, inzichten, vaardigheden en houdingen die tijdens de wiskundelessen
geleerd werden, ook in andere lessen en in buitenschoolse probleemsituaties hun toepassing
vinden (transfer van het leerresultaat).
Lesdoelen:
1. Toepassen van de basisformule b xh. (MR42b)
2. Toepassen van de basisformule r x r x . (MR46)
3. Verwoorden dat de oppervlakte van de cilinde gelijk is aan de som van oppervlakte van de
grensoppervlakken. (MR47)
4. Berekenen van de oppervlakte van de cilinder door de som te maken van de oppervlakten van
de grensvlakken. (MR47, MR42b, MRMR46, MR36, DO2, DO7)
5. Het resultaat van de oppervlaktemeting uitdrukken in m2 of een afgeleide maateenheid. (MR36)

Stephanie Van Hoe

Beginsituatie specifiek voor deze les:

Situering in het leerproces:

aanbreng

inoefening

herhaling

evaluatie

Voorkennis van de klasgroep:

De leerlingen kennen de basisformule om de oppervlakte van de rechthoek te berekenen (b x h).
De leerlingen kennen de basisformule om de oppervlakte van een cirkel te berekenen (r x r x ).
In les 107 (vormleer: ontwikkeling van kubus en balk) hebben ze met ontvouwingen van de kubus en
de balk gewerkt.
In les 112 (vormleer: ontwikkeling van allerlei lichamen) hebben ze met ontvouwingen van de
cilinder gewerkt.
Leerling-specifieke gegevens:
Leerling x en y hebben dyslexie: voorzien in ICT-ondersteuning + aangepast lettertype!
Bronnen: volgens de APA-normen

De Cock R. e.a., Rekensprong 6 Werkschrift C, Uitgeverij Van In, Wommelgem, 2011, pg. 67-68.
De Cock R. e.a., Rekensprong 6 Handleiding C, Uitgeverij Van In, Wommelgem, 2011, pg. 458-461.
Bijlagen: bordschema, ingevulde werkbladen, teksten,

werkbundel Oppervlakte cilinder

werkbundel met aangepast lettertype
bordplan met aangepast lettertype
rolkaarten met aangepast lettertype

Materiaal/locatiewijziging:

werkbundel Oppervlakte cilinder

werkbundel met aangepast lettertype voor leerlingen met dyslexie
bordplan
rolkaarten
Uitlegfilmpje Berekenen oppervlakte cilinder

LESOPBOUW
1. Inleiding: herhaling formules oppervlakte rechthoek en cirkel.
orintatie

instructie

5
1

1-2

verwerking

afronding

Cilinders, ontvouwing cilinder, rechthoek, cirkel.

Verwoording!

Instructie
Ik heb enkele voorwerpen meegebracht. Hoe noemen we deze lichamen? Cilinders.
Richtvragen
- Stel nu dat ik wil weten hoe groot mijn cilinder is, wat moet ik dan precies berekenen? De oppervlakte van de
cilinder.
- Goed, om de oppervlakte van de cilinder te weten, moeten we eerst enkele anderen oppervlaktes berekenen.
Welke? De oppervlaktes van de zijvlakken, grensvlakken.
-

Wat is het grondvlak van een cilinder? Denk aan vorige les met de ontvouwing van de cilinder...
(Ik toon nog eens een ontvouwing van de cilnder op het bord) Een cirkel.
De formule voor het berekenen van de oppervlakte van een cirkel is...? r x r x .

Welk vlak herken ik nog in de ontvouwing van een cilinder? Een rechthoek.
Stephanie Van Hoe

Dit is de mantel van mijn cilinder. (Tonen aan de leerlingen.)

Wat is de formule om de oppervlakte van een rechthoek te berekenen? b x h.

2. Groepswerk: berekenen oppervlakte cilinder.

orintatie

instructie

30

1-2-3-4-5-6

verwerking

afronding

Rolkaarten, envelop met ontvouwing cilinder, werkbundel, timetimer.

Rekengroepjes duidelijke afspraken maken. Leerling y werkt apart in zijn bundel.

Instructie
Hoe moeten we nu de oppervlakte van de cilinder verder berekenen? Zoals daarjuist gezegd, moeten we beginnen met de
oppervlaktes van de grensvlakken te berekenen.
Wat nadien moet gebeuren, proberen jullie zelf te ontdekken aan de hand van een bundeltje.
Coperatieve werkvorm
Hiervoor werken jullie in dezelfde groepjes als vorige week.
Elk van jullie krijgt opnieuw een rolkaart.
(rolkaarten: materiaalbaas, verslaggever, tijdsbewaker)
Per groepje krijgen jullie ook een werkbundel en een envelop met ontvouwingen van de cilinder.
Schrijf jullie namen op het bundeltje!
Eerst leest de verslaggever de opdracht luidop voor, zodat jullie goed weten wat jullie moeten doen. Ook hier mogen jullie
terug met fluo aanduiden wat jullie belangrijk vinden voor het maken van de opdracht.
Nadien voeren jullie stap voor stap de opdracht uit. Jullie zullen zien dat er een stappenplan uitgeschreven staat.
De bedoeling is dus dat IEDEREEN van het groepje meedenkt en meedoet! Wie niet voldoende samenwerkt, krijgt van mij
een andere opdracht die hij of zij alleen moet maken!
(Tijdens het groepswerk ga ik langs bij de groepjes om de samenwerking te controleren, maar ook om hen te begeleiden bij
vragen of problemen.)
Afspraken
-

Jullie voeren de opdracht op een rustige manier uit, roepen doen we niet.
Als jullie iets niet weten, proberen jullie eerst samen met de groep het probleem aan te pakken en tot een
oplossing te komen. Denk dus eerst samen goed na, vooraleer iemand de juf erbij roept.

Jullie werken SAMEN in groep, dus iedereen komt eens aan het woord.
Ik zet de time-timer, zo heeft de tijdsbewaker een zicht op hoeveel werktijd er nog rest.

3. Klassikale bespreking werkbundel.

orintatie

instructie

10
2

1-2-3-4-5-6

verwerking

afronding

Ontvouwing cilinder, werkbundel.

Verwoording!

Instructie
We gaan de opdracht eens samen overlopen. De materiaalbaas verzamelt voor zijn rekengroepje de envelop met
ontvouwingen en rolkaarten en komt deze tot bij mij brengen.
Jullie gaan per rekengroepje samenzitten.
De werkbundel wordt klassikaal overlopen. Ik laat afwisselend de verschillende groepjes aan bod komen zodat ik zie hoe ze
de berekeningen hebben gemaakt.

Stephanie Van Hoe

4. Afronding: verzamelen werkbundels.

orintatie

instructie

verwerking

afronding

Werkbundels.

Instructie
De materiaalbaas uit elke rekengroep mag de werkbundel vooraan leggen.
In de loop van deze week voorzie ik nog een les voor het maken van de oefeningen in het werkboek (pg. 67-68) op het
berekenen van de oppervlakte van de cilinder . Tegen deze inoefenles bezorg ik alle leerlingen een correctiesleutel van het
werkbundeltje dat ze deze les hebben gemaakt en we klassikaal hebben overlopen.
Dit mogen ze bij het maken van de oefeningen gebruiken. Zo zal ik na deze inoefenles een zicht hebben op welke leerlingen
deze leerstof onder de knie hebben en welke leerlingen nog een extra instructie nodig hebben.
(Indien nodig trek ik bij veelgemaakte fouten een extra les uit om deze leerstof nogmaals te herhalen.)

Stephanie Van Hoe