Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

P1. Jeni dakord ose jo? Shpegoni shkurtimisht n fletore: (cdo pyetje 3 pik gjithsej 6 pik)
1. Shpenzimet e prgjithshme t prodhimit mund t ndahen leht sipas produkteve apo sipas porosive t
ndryshme q prodhon shoqria pasi ato jan kosto direkte.
2. A duhet t jet i barabart fitimi i llogaritur me metodn e kostos s plot me fitimin e llogaritur me
metodn e kostos variable? Prse?
Zgjidhje:
1. Shpenzimet e prgjithshme t prodhimit nuk jan kosto direkte. Shprndarja e drejt e shpp-ve sht
problemi kryesor i kontabilitetit t kostos. Asnjra nga mnyrt e shprndarjes s shpp-ve nuk sigruon nj
shprndarje ekzakte t tyre, megjithse disa prej metodave t shprndarjes mundohen ti prafrohen sa m
shum shprndarjes s sakt t shpp-ve (psh metoda ABC).
2. Fitimi sipas dy metodave sht i barabart vetm kur e gjith sasia e prodhuar sht shitur. Nse do kemi
rritje apo rnje t niveleve t inventarit dy metodat japin fitime t ndryshme. Arsyeja sht se keto
medova vlersojn ndryshe inventart dhe si rrjedhin vlersojn ndryshe edhe fitimin.
P2. Prgjigjuni pyetjeve t mposhtme do pyetje 3 pik, gjithsej 9 pik).
1. Cilat jan ndryshimet mes metods ABC dhe metods tradicionale t llogaritjes s kostos?
2. Prse disa firma prdorin koefiientin e paracaktuar t rndimit t n vend t shpenizmeve faktike t
prgjithshme t prodhimit pr llogaritjen e kosots s porosive t ndryshme?
3. far kuptoni me njsi ekujvalente? Pse sht e domosdoshme llogaritja e tyre?
Zgjidhje:
1. Metoda ABC shprndan shpenzimet e prgjithshme tek produktet bazuar n aktivitetet (prpjekjet) e
krkuara pr prodhimin e tyre. Metoda tradicionale nga ana tjetr prdor nj baz arbitrare pr
shprndarjen e shpp-ve q mund t jet ort e makineris, ort e puns direkte, kosto e puns direkte etj.
2. Koeficientt e paracaktuar pr rndimin e shpp-ve prdoren pr dy arsye.
a. Kur llogarisin koston e porosive jo t gjitha shpp-t njihen, ne nuk mund t llogarisim
koeficientin faktik pr rndimin e shpp-ve pr porosine.
b. Aktiviteti i njsis luhatet nga peridha n periudh. N periudhat me pak aktivitet porosit
ngarkohen me shum shpp dhe anasjelltas. N fakt pjesa m e madhe e shpp-ve lidhen me
aktivitetin q kryen njsia gjat nj viti dhe kan pak lidhje me aktivitetin gjat periudhs pr kt
arsye prdorim koefiient t paracaktuar pr rndimin e shpp-ve bazuar n shpp-t e planifikuara
pr gjith vitin dhe jo n ato aktuale.
c. Me njsi ekujvalente kuptohet materiali (nj njsi ekujvalente materiali) ose prpunimi (nj njsi
ekujvalente prpunimi) q prmban nj njsi produkti. Pr shak se prodhimi i periudhs prfshin
edhe prodhimin n proces, i cili sht pjesrisht i prfunduar n lidhje me materialin dhe
prpunimin, ne duhet ta prkthejme outputin e periudhs (prodhimin dhe prodhimin n proces) n
njsi materiali dhe prpunimi.
P3. (30 pik)
Shoqria Andi sht nj shoqri prodhimi q prdor sistemin individual pr llogaritjen e kostos s produkteve.
Shoqria shprndan shpenzimet e prgjithshme t prodhimit n baz t orve t makinerive. Pr vitin aktual
shoqria ka parashikuar q do t kryhen 75,000 or makinerie dhe 45,000 lek shpenzime t prgjithshme
prodhimi. Gjat vitit jan regjistruar veprimet e mposhtme (n lek).
1. 38,000 lek material u prdorn n prodhim (36,000 lek material direkt dhe 2,000 lek material indirekt).
2. U regjistruan kostot e puns n vijim: pun direkte 7,500 lek, pun indirekte 11,000 lek; paga
administrative 2,000 lek.
3. U regjistruan shpenzime t ndryshme n fabrike 4,300 lek.
4. Kosto e reklams 18,000 lek.
1

Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

5. Amortizimi i regjistruar ishte 20,000 lek (80% n lidhje me fabrikn dhe 20% n lidhje me aktivitetet
administrative)
6. Shpenzime sigurimi 10,000 lek (70% n lidhje me aktivitetin e fabriks dhe 30% n lidhje me aktivitetin
e administrimit dhe t shitjes)
7. U rnduan shpenzimet e prgjithshme t prodhimit pr shkak t nj krkese m t madhe pr prodhimin
dhe u prdoren 80,000 or makinerie gjat vitit.
8. T ardhurat nga shitjet u regjistruan 150,000 lek.
9. Gjendja inventariale e shoqris ishte si m posht (n lek)
Prodhim n proces
Produkte t gatshme
Gjendja m 1 janar
1,500
3,000
Gjendja n 31 dhjetor
1,800
3,500
Krkohet:
1. Regjistroni veprimet e msiprme n llogari (ditar dhe librin e madh), sistemimin e diferencave t
shpenzimeve t prgjithshme t prodhimit bjeni vetm n llogarin KPSH. (17 pik)
2. Ndrtoni pasqyrn e kostos s produkteve t prodhuara. (5 pik)
3. Prgatisni nj pasqyr t ardhurash dhe shpenzimesh. (5 pik)
4. A jan shpenizmet e prgjithshme t prodhimit t mbivlersuara apo t nnvlersuara? Si do t ndikoj
sistemimi i ksaj diference n fitimin e periudhs? (3 pik)
Data/verpimi Prshkrimi
R Debi
Kredi
1
Prdorimi i materialeve n prodhim
Prodhimi n proces
36,000
Shpenzime t prgjithshme prodhimi
2,000
te
Materiale
38,000

Materiali direkt i hedhur n prodhim sht kosto direkte dhe debitojm

llogarin Prodhimi n proces
Materaili indirekt i hedhur n prodhim sht shpenzim i prgjithshm
prodhimi dhe debitojm llogarin SHPP
Regjistrimi i kostove t puns
Prodhimi n proces
Shpenzime t prgjithshme prodhimi
Shpenzime Administrative
te
Paga t pagueshme
Paga direkte sht kosto direkte prodhimi, debitohet llogaria
Prodhimi n proces
Paga indirekte sht shpenzim i prgjithshm prodhimi, debitohet
llogaria SHPP
Paga administrative sht pjes e kostos s administrimit, debitohet
llogaria Shpenzime administrative
Regjistrimi i shpenzimeve t ndryshme
Shpenzime t prgjithshme prodhimi
te
Shpenizme

7,500
11,000
2,000
20,500

4,300
4,300

Shpenzimet e ndryshme n fabriken e prodhimit nuk thuhet se jan

jan pag direkte ose material direkt. T gjtha shpenzimet e tjera t
fabriks prve puns dhe materialit direkt jan shpenizme t
2

Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

prgjithshme prodhimi.
Regjistrimi i shpenzimit t reklams
Shpenzim reklame
te
Llogari t pagueshme
Shprndarja e kostos s amortizimit n qndrat e kostos
Shpenzim i prgjithshm prodhimi 20,000*80%
Shpenzim administrimi 200*20%
te
Shpenzim amortizimi
Shprdarja e kostos s sigurimit n qndrat e kostos
Shpenzim i prgjithshm prodhimi 10,000*70%
Shpenzim administrim shitje 10,000*30%
te
Shpenzim sigurimi /Detyrime
Llogaritja e shpenzimeve t prgjthshme t prodhimit
Prodhimi n proces
te
Shpenzime t prgjithshme prodhimi t llogaritura
80,000om*0.6l/om = 48,000
Koeficienti i rndimit t shppve: (45,000lek/75,000om)= 0.6 lek/om
Shitja e mallrave
Llogari t arktueshme
te
Shitje mallrash
Regjistrimi i kostos s produkteve t shitura
KPSH
te
Produkte t gatshme

18,000
18,000
16,000
4,000
20,000
7,000
3,000
10,000
48,000
48,000

150,000
150,000
90,700
90,700

Llogaritja e kostos s produkteve t shitura

Gjendja n fillim e PG
3,000
Prodhuar gjat periudhs
91,2001
Gjendja n fund
(3,500)
Kosto e produkteve t shitura
90,700
1

Kosto e produkteve t prodhuara gjat periudhs:

Prodhimi n proces n fillim
1,500
Kosto t shtuara gjat peridhs:
Materiali direkt
36,000
Puna direkte
7,500
Shpp
48,000
91,500
Prodhimi n proces n fund
(1,800)
Kosto e produkteve t prfunduara
91,200

Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

Rregullimi i mbilversimit/nnvlersimit t shpp-ve

Shpenizme t prgjithshme prodhimi
te
Kosto e produkteve t shitura
Shpp-t e llogaritura
Shpp-t Aktuale:
Materiali indirekte
Puna indirekte
Shpenzime fabrike
Amortizimi
Sigurimi
Mbivleresimi i shp-ve

7,700
7,700
48,000

2,000
11,000
4,300
16,000
7,000

40,300
7,700

Shpp-t jan t mbivlersuara, rregullimi i ksaj diference do t ul

shpenzimet e prgjithshme t prodhimit me 7,700 lek.

Prodhimi n proces
T1
1,500
MD
36,000
91,200
PD
7,500
SHPP 48,000
T2
1,800

Trafe

Produkt i gatshm
T1 3,000
91,200 90,700

T2 3,500

Shpenzime t prgjithshme
Mat. ind 2,000
Pun. ind
11,000 48,000 llogaritur
Shp fabri 4,300
Amort
16,000
Sigurimi 3.000
7,700 7,700
Mbivler

Pasqyra e kostos s produkteve t prodhuara:

Materiali direkt
Puna direkte
Shpenzimet e prgjithshme t prodhimit
Kosto t hyra n prodhim
Prodhimi n proces n fillim
Prodhimi n proces n fund
Kosto e produkteve t prodhuara
Produkti i gatshm n fillim
Produkti i gatshm n fund
Kosto e produkteve t shitura
Mbivlersimi i shpp-ve
Kosto e produkteve t shitura e rregulluar

KPSH
90,700

7,700

83,000

lek
36,000
7,500
48,000
91,500
1,500
(1,800)
91,200
3,000
(3,500)
90,700
(7,700)
83,000

Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

PASH, shoqria Andi pr vitin q mbyllet m 31.12.0X

T ardhura nga shitjet
150,000
Kosto e produkteve t shitura
(83,000)
Marzhi Bruto
67,000
Shpenzime admin shitje
(27,000)2
Fitimi neto
58,000
2

Shpenzimet e administrimit dhe shitjes

lek
Paga
2,000
Reklama
18,000
Amortizimi
4,000
Siguracioni
3,000
Totali i Shsha
27,000
P4. (20 pik)
T dhnat e mposhtme i prkasin repartit t montimit t shoqris Alba e cila merret me prodhimin e paisjeve
elektrike. Shoqria prbhet nga 2 reparte, t montimit dhe testimit. Shoqria prdor metodn mesatare t
ponderuar pr koston e materialeve direkte. (t cilat shtohen kur sht 10% i transformuar) dhe kosto e
transformimit shtohet n mnyr uniforme.
Shoqria Alba-Reparti i montimit
Njsi fizike Kosto e materialeve Kosto e transformimit
Prodhimi n proces 1 Janar 2014*
95
1,665
988
Filluar gjat janarit
490
Prfunduar gjat janarit
455
Prodhimi n proces 31 Janar 2014** 130 njsi
Kosto totale t shtuara gjat janarit
17,640
11,856
*shkalla e kompletimit t materialeve direkte sht 100%, kosto e transformimit 40%
**shkalla e kompletimit t materialeve direkte sht 100%, kosto e transformimit 30%.
Krkohet:
1. Llogarisni numrin e njsive ekujvalente pr seciln kategori t kostove n repartin e montimit.
2. Llogarisni kostot pr njsi ekujvalente gjat muajit janar 2014 pr seciln kategori kostoje dhe n total.
3. Sa sht kostoja e njsive t prfunduara gjat muajit janar? Po kostoja e njsive t prodhimit n proces
n 31 janar?
4. Si do t ndryshonte prgjigjja juaj nse verifikoni skarco gjat prodhimit? Shpegoni (pa llogaritje)
Zgjidhje:
Hapi 1 Rrjedha Fizike
Njsi
PPCT1
95
Filluar gjat janarit
490
Totali i njsive
585
Prfunduar
455
Prodhimi n proces n fund
130
Totali i njsive
585
Hapi 2 llogaritja e njsive ekujvalente (Metoda Mesatare)
Njsi
Materiali
Prpunimi
Prfunduar
455
455
455
PPCT2
130
130(130*100%)
39(130*30%)
5

Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

Totali

585

585 njsi

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

494 njsi

Hapi 3 dhe 4 Llogaritja e kostos pr njsi ekujvalente

Materaili
Prpunimi
Kosto e PPCT1
1,665 lek
988 lek
Kosto periudhe
17,640
11,856
Kosto totale (a)
19,305
12,844
Njsit ekujvalente (b)
585 njsi
494 njsi
Kosto/nj ek (a)/(b)
33 l/njsi
26 l/njsi
Hapi 5
Kosto e njsive t prfunduara
Materaili: 455 nj *33 l/nj =
Prpunimi: 455 nj * 26 l/nj =
Kosto totale

lek
15,015
11,830
26,845

Kosto e PPCT2
Materaili: 130 nj *33 l/nj =
Prpunimi: 39 nj * 26 l/nj =
Kosto totale e PPCT2

lek
4,290
1,014
5,304

Skarcot i ndajm n dy lloje:

Skarco normale kosto e tyre i shtohet kostos s produkteve t prodhuara.
Skarco jo normale kosto e tyre nuk i shtohet kostos s produkteve tprodhuara por njihet si humbje n
periudhn kur ka ndodhur
P5. (15 pik)
Kompani prodhon 3 produkte A, B, C mbi baz t t njjtit material. Kompania sht duke marr n konsiderat
kostot e bazuar n aktivitet pr t vlersuar tre produktet e saj. Ajo ka mbledhur kt info:
A
B
C
Prodhimi dhe volumi i shitjeve n njsi
15,000 12,000 18,000
mimi i shitjes (lek)
250
120
130
Materiale kryesore (kg/njsi)
0.2
0.3
0.4
Or pune direkt pr njsi
0.9
0.4
0.5
Or pune makinerie pr njsi
2
0.5
1
Numri i blerjeve t porositura gjat vitit
24
14
42
Numri i nisjeve t prodhimit
96
20
124
Numri i porosive t klientve gjat vitit
48
18
62
mimi i materialeve mbetet konstant 120 lek/kg, gjithashtu kosto e ors s puns mbetet 148 lek/or.
Shpenizmet e prgjithshme vjetore jan si m posht: Aktualisht shpp-t shprndahen n baz t orve t
makineris.
Kosto e nisjes s procesit
260,000
Kosto e makinerive
664,000
Kosto e prokurimit
480,000
Kosto e paketimit t porosis
540,000
Krkohet:
1. Llogarisni koston e plot dhe fitimin pr porosit sipas metods tradicionale dhe ABC.
2. Tregoni implikimet q do t kishte pr drejtuesit implementimi i metods ABC.
6

Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

Kosto pr njsi, metoda tradicionale n lek

A
B
Materiali direkt
A: 0.2*120
24
B: 0.3*120
36
C: 0.4*120
Puna direkte
A: 0.9*148
133.2
B: 0.4*148
59.2
C: 0.5*148
Shpp:
A: 2*36
72
B: 0.5*36
18
C: 1*36
Kosto totale
229.2
113.2

mimi i shitjes
Kosto pr njsi
F/(H) njsi

A
250
(229.2)
20.8

48

74

36
158

B
120
(113.2)
6.8

C
130
(158)
(28)

Llogaritje koeficienti i rndimit t shppve:

(260,000+664,000+480,000+540,000)/(15,000*2+12,000*0.5+18,000*1) = 1,944,000/54,000 = 36 l/om
Kosto pr njsi, metoda ABC n lek
A
Materiali direkt
24
Puna direkte
133.2
Shpenzimet e prgjithshme:
Nisja e procesit
A: (96*1,083.3)/15,000 6.93
B: (20*1,083.0)/12,000
C: (124*1,083.3)18,000
Kosto e makinerive
A: 2*12.3
24.6
B: 0.5*12.3
C: 1*12.3
Prokurimi
A: (24*6,000)/15,000
9.6
B: (14*6,000)/12,000
C: (42*6,000)/18,000
Paketimi
A: (48*4,218.75)/15,000 13.5
B: (18*4,218.75)/12,000
C: (62*4,218.75)/18,000
Kosto pr njsi
211.83

B
36
59.2

C
48
74

1.81
7.46

6.15
12.3

7
14

6.33
116.49

14.53
170.29

Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

mimi i shitjes
Kosto pr njsi
F/(H) njsi

A
250
(211.83)
38.17

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

B
120
(116.49)
3.51

C
130
(170.29)
(40.29)

Llogaritja e koeficientve t rndimit:

1. Pr aktivitetin e nissjes s procesit si shkaktues kostoje sht nisja e procesit t prodhimit. Kosto e ktij
aktiviteti sht 260,000 dhe gjat periudhs ka nisur 96 +20 +124 = 240 nisje prodhimi
Kr =260,000/240 = 1,083.3 lek pr nisje
2. Pr aktivitetin e makinerive si shaktues kostoje jan ort e makinerive. Kosto e ktij aktiviteti sht
664,000 dhe ort e makinerive n total jan 54,000 or (15,000*2 + 12,000*0.5 + 18,000*1)
Kr = 664,000/54,000 = 12.3 l/om
3. Pr aktivitetin e prokurimit shkaktuesi i kostos sht numri i porosive t bra gjat vitit
Kr = 480,000/(24+14+42) = 6,000 l/prokurim
4. Pr aktivitetin e paketimit shaktuesi i kosts sht numri i porosive t klientve
Kr = 540,000/(48+18+62) = 4,218.75 l/prokurim
Implikimet e metods ABC
Metoda ABC jep nj llogartije m t sakt t kostos pr njsi t produktit pasi shpp-t rndohen tek produktet
bazuar n prpjekjet q krkohen (aktivitetet) pr prodhimin e tyre dhe jo n nj baz arbitrare si n rastin e
metods tradicionale.
Metoda ABC krkon grumbullimin e m shum t dhnave n lidhje me porosit. Grumbullimi i tyre krkon nj
sistem t informatizuar IT dhe nj databaz m t zgjeruar (ndryshim n databaza) ku krkohet t mbahet
informacion, prvec t tjerave, edhe pr aktivitet e krkuara pr prodhimin e cdo porosie.
P6. (5 pik)
Koeficienti i rndimit t shpenzimeve t prgjithshme t prodhimit pr kompanin Steel sht 50 lek/or.
Shpenzimet e buxhetuara t prodhimit pr nivelin e 5,000 orve t puns jan 300,000 lek dhe pr nivelin e
7,000 or pune jan 370,000 lek. Shpenzimet faktike t prodhimit jan 290,000 lek pr nivelin e 7,000 or
pune t realizuara.
Krkohet:
1. T llogaritet koeficienti i rndimit pr shpenzimet e prgjithshme t prodhimit fikse dhe variabl.
2. Sa sht mbivlersimi apo nnvlersimi i shpenizmeve t prgjithshme t prodhimit?
Zgjidhje;
Shpp variabl: (370,000-300,000)/(7000-5000) = 35 lek pr njsi
Shpp Fikse: 300,000 5,000*35 = 125,000 lek.
1. Mbivlersimi nnvlersimi
Shpp t llogaritura 7,000 or*50
350,000
Shpp faktike
290,000
Mbivlersimi
60,000
P7. (15 pik)
Kompania Divella sh.a merret me prodhimin e miellit. Furnizimi i grurit bhet nga importi dhe t dhnat pr
muajin e fundit t vitit jan si m posht:
Gjendja n magazin
Sasia (ton)
mimi
Fillim
22,000
55,000
05-02
80,000
54,000
27-02
100,000
52,000
Daljet e materialit pr prodhim bhen do 3 dit kalendarik n sasin 5,000 ton.
8

Kontabiliteti I Kostos, Teza 1, Shurt 2014

Zgjidhi tezn: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

Krkohet:
1. Si mendoni cila do t ishte metoda m e prshtatshme pr vlersimin e inventarit n kushtet e
kontabilitetit t kostos dhe pse?
2. Tregoni hap pas hapi daljen e miellit nga magazina sipas metods s mesatares s ponderuar.
3. Nse mimi i grurit n fund t vitit sht 45,000 lek. A do kishte ky informacion ndonj implikim n
vlersimin e inventarit n fund t periudhs? Po cmimi n fund sht m i vogl se kosto pr ton, kjo do
t thot se ka rn vlera e inventarit. Do ulim vlern e inventarit deri n vlern e tij t realizueshme dhe
do njohim nj shpenzim n pash.
Zgjidhje: Metoda m e prshtatshme do t ishte metoda FIFO sepse mielli q blihet n fillim duhet t
konsumohet i pari pasi prishet.
Data Hyrje
Dalje
Gjendje
Sasi
Cmim
Vler
Sasi
Cmim
Vler
Sasi
Cmim
Vler
0
22,000
55,000
3
5,000
55,000
17,000
55,000
5
80,000 54,000
97,000
54,175
6
5,000
54,175
92,000
54,175
9
5,000
54,175
87,000
54,175
12
5,000
54,175
82,000
54,175
15
5,000
54,175
77,000
54,175
18
5,000
54,175
72,000
54,175
21
5,000
54,175
67,000
54,175
24
5,000
54,175
62,000
54,175
27
100,000 52,000
162.000 52,832.4
27
5000
52,832.4
157,000 52,832.4
30
152,000 52,832.4