Harp Mecmuas

Say 2
Kanunevvel 1331

drehne: stanbul Caalolu

Kapalfurun Soka: 6

Fiyat: 20 para
On be gnde bir kar asker ve
muharebeden bahs eder risale-i musavvere

Yl 1
Safer 1334

Bir yllk itirak bedeli

anakkale istihkamnda 215 kyye arlndaki mermiyi srtnda tayan gl bir kahraman nefer:
Mehmed olu Seyid. Ordumuzda harp akndan bir rnek

15 kuru

Harp Mecmuas

Terinisani, 1331
(Aralk 1915)

Say 2

Harp Mecmuas

Almanya mparatoru ve Prusya Kral kinci Vilhelm hazretleri

Sahife 18

Avusturya mparatoru ve Macaristan Kral Fransuva Jozef hazretleri

Mterek dman topranda muzaffer ordularna kln sallatan tarih iki hkmdar

Almanya Veliahd Prens Frederik Vilhelm hazretleri

Avusturya ve Macaristan Veliahd Aridk Karl

Fransuva Jozef hazretleri

Sahife 19

Harp Mecmuas

Belliydi, ki pek taze krlmd bu kundak,

Geziyorduk; yoldam ayana taklan

paralanan yerinin solmamd rengi de.

bir tfengin sapn ald, atmak istedi...

zerinde bulunan saa, kana bakarak,

drl ac duygular uyanmd iimde.

Bir de bakdm, o krk sap stnde biraz kan

phtsyla kark bir tutam sa var idi.

Say 2
iir

Krk Kundak
-nc Ordu Kahramanlarna-

Bir kenara dayandm... Zulmetlere brndm,

Bir akamd; iki arkadala gezerken

o kan kokan siperde derin derin dndm!

o gn, kanl bir harbe sahne olan yerleri

arkadam gsterdi, bulunduu tepeden,
son hcumda alnan ilerideki siperi.
Bu tfengin sahibi, ihtimal ki, vurulmu,

Yorgunlua bakmadan, biraz daha yrdk

yahud baka bir tfek yakalam da yine,

arkamzda uzanan glgeleri srdk..

saatlerce, durmadan, yrmdr cengine

ihtimal ki, imdi o, adrna kurulmu,
yorgun argn bugnk gavgalar dnr,
Allahna kr eder, iin iin nr,

Ddkleri yerlerde kkreyerek topran

n ey Trk, hakkndr imdi senin nmek

kuduz gibi barn didikleyen glleler,

u tarafda bir elin orada bir ayan

u meydann bugnk anl eri sen idin,

parasndan yapmd kk kk trbeler!

bu krk sap, en byk krmanlk ahidin!

O trbeler, uzakdan, dmanlar korkutdu

Helal olsun vatann yedirdii tuz, ekmek,

hepimize yrekden Fatihalar okutdu.

Allah Allah diyerek, atlayup da sipere

byle zalim balar paralayan erlere!

O pek kanl gavgada, birok eyler... Tfenkler

Fakat bu sap, insann kolundan ok salamken
bir p gibi, bylece, paralayan kim idi?

Bulgaristan Kral Birinci Ferdinand hazretleri

Mterek dman hilesine boyun emeyen bir hkmdar

can havliyle kaarken, atlmd geriye:

Kaput, anta, matara, apka, sng... Fiekler

Sar sal bir Rusun, kafasn ezdiren

badan baa ovay benzetmidi sergiye.

o darbeyi acaba hangi yiit indirdi?

Her admda, bunlardan birisini inedik,

tarih bir harbi gzmzle dinledik!

Hangi arslan, uradan, bu sipere atlam..

lk grd dman bir uruda haklam!

Dman ate vermidi civardaki kor uya.

Bir darbede, bir ba bir tfei krdran

Koyu kzl bulutdan bir yorgana sarlan

byle ac bir kuvvet bulunamaz insanda,

gne yatmak zereydi bir gecelik uykuya.

dmanna, yaral arslan gibi, saldran

Sanki Allah o gnk ehidlerin kanndan

yiitlerin -yle pek ateli bir zamanda-

toplam da gnein yatana dkmd,

yreinde ok yank duygular olmal,

ortala pek kzl bir gariblik kmd!

kalblerine intikam ateleri dolmal!

arkada yrdk, nmze rast gelen

Drt taraf, amansz dmanlarla sarlan

ukurlar atladk... Handekleri doladk.

zavall Trk, yllarca, nice zulme katland?

-Ylankavi, uzun, dar bir yara benzeyen-

Merhametsiz ellerle, arkasnda kazlan

o sipere, nihayet, gn batarken uladk.

ukurlar grmedi, tatl dile inand.

Bu siper pek ackl, pek kanl bir siperdi

O dillerin ucundan ok zehirler fkrd,

kenarndan baknca, tylerimiz rperdi

besledii ylanlar, hep kendini srd!

Bulgaristan veliahd Prens Boris hazretleri

Toprandan, basdkca, siyah kanlar fkran

Hele, Moskof adn iitdikce milletin

yreinde burkulur, szltl bir damar.

Aman atma; dur! dedim aldm onu elinden

Hergn artan, kaynayan yz yllk hiddetin

arkadam, hayretle, bana doru bakarken.

keskin dili, insann cierini yaralar.

Biz, o hain Ruslarn unutmadk zulmn,
yalvararak bekledik, Rabbimizden bugn.

bu dar siper, binlerce Rusa mezar olmudu.

Her taraf - insann gzlerini sranparalanm kafalar, cesedlerle dolmudu.
En kanl bir salhane elbet bundan temizdi,
siper deil oras, sanki kandan denizdi!

Say 2

Sahife 20

Harp Mecmuas

Bahriye Nzr Vekili Enver Paa Franszlardan itinam olunan Turkuvaz tahtelbahrine isim konma merasiminde:
Refakatlerinde Amiral Suon ve Bahriye Erkan- Harbiye Reisi Vasf Bey ve dier bahriye erkanyla geit resmi icra olunan
Klaalt Meydanndan geerken

Bir dakika gelir ki o yllarca biriken

man gibi gsnde tadn bu silah,

Sen, ey o can alc yldrm savuran,

senin demir penende hakkn tam demi.

anlamdn, deil mi, karndaki dman?

btn kinler kabarr, yrekleri iirir.

O, yerleri gkleri yaradc bir Allah,

Sen, ey ismi, sfat bilinmeyen kahraman,

nsan, yle zehirli bir atele yanarken

cezasn zalimin byle vermek istemi.

tanmdn kafas ezilecek ylan?

ldrc darbeyi ite byle indirir.

Sen, ey yiit! Allahn en sevgili kulusun,

Bugn ite sen aldn ecddnn cn,

Ancak bizi yaatr, yaatrsa kinimiz,

nk Onun dnyada bir adalet kolusun!

evladlarn her sene kutlulasn bu gn!

olmaldr kinimiz, dnyalk bir dinimiz!

Mstecib Onba Tahtelbahri Bahriye Nzr Vekili Enver Paann nnden geer iken

Sahife 21

Say 2

Harp Mecmuas

Enver Paann hitam- merasimde Bahriye Nezareti nnde iskeleye avdetleri

Yalnz bizim o byk kinimizin ahidi

Usulcack diyordu: Artk yeter. Hadi kalk!

Byle, kendi kendine dnrken, apansz:

Olan kundak elimde duruyordu... Gtrdm,

kyorken siperden gnl grmek istedi

Uyudun mu be yahu? Neredesin, efendi?

adrmda sakladm; akam sabah yz srdm!

Bir kerecik etraf, fakat siyah bir perde

Gidiyoruz... diyerek arkadalar seslendi.

25 Eyll 331

Grlecek hibir ey brakmam yerlerde!

Kararmd her taraf; ta uzakda bir yldz

Nedim

Titrek, snk bir gzle sanki bana bakarak,

Turkuvaz bize nianlayp mal eden nianc Mstecib Onba topunun banda. Nian sandalyesinde oturuyor

Say 2

Gelibolu harp cebhesinde, dman

siperlerine 300 metre mesafede

koyuldular. Filhakika ngiltere

u maksad takip ederken tarih
riyakarlna tab'an, zhiren
yine sulh-perver grnmee
alyordu. Gya evvelce
Avusturya ile Rusya ve sonra
Almanya ile Fransa arasnda
sulh- ummyi temin iin muta
vasstlk roln icra ediyordu.
Hakikatte ise her iki tarafn
ihtiraslarn,
hidd etlerini
krklyordu. Bir taraftan Rus
ya'nn Balkanlarda, Srbistan'
muh afaza
etm es indeki
menfaatini okuyor, dier
taraftan da Fransa'nn kk
lere merhamet hususundaki
hissiyatn tahrik ediyordu.
Maksad u iki hkmeti
Almanya ile muharebeye
srklemekti. Kendisi bilahire
onlara iltihak etmeyi oktan
kararlatrmt. Fakat Rusya ve
Fransa muharebeye girimeden
evvel kendisinin harp taraftar
olduunu ilan etmek hem
ihtiyatszlk hem de sulh-perver
grnerek cihan aldatmayla
efkr- mmeyi kazanmak gibi
bir menfaatten mahrumiyeti
mucip olurdu. Binaenaleyh
muharebe balad ve ngiltere
btaraf gibi grnd. O imdi
msait bir frsat bekliyordu. O
frsat da zuhur etti. Almanlar
sevk'l-cey ilctyla Belika
arazisinden
gem ilerdi.
Bunun zerine ngiltere gya
Belika gibi kk bir devletin
istiklaline
kar
yaplan
tecavze tahamml ede
meyerek onu himayeye kalkt.
Hakikat-i halde ise kendisi
Deungrek ile Kalenin Almanla
rn eline gemesinden korku-

Harp Mecmuas

Bakumandan Vekili Enver Paa:

Sahife 22

Refakatlerinde yndan zzet Paa

nglz OYUNLARI

erafeddin Efendi Hazretleri

anakkale harp cephesinde dmana on be adm siperden
muvaffakiyetli kurun atan ilk kk ehzde

Anafartalar Grubu Kumandan Miralay Mustafa Kemal Bey

ngilizlerin ta teden beri takip

ettiklerinin siyasi meslek,
milletleri yekdierine kar
koyarak kendi menfaatlerini
temin etmekten ibarettir.
Eskiden hayret-engiz bir maha
retle idare olunan u siyaset
sayesindedir ki ngilizler asgar
fedakarlk ve zahmetle azam
neticelere vsl olmular ve
bugn cihann altda birine
teshub ederek, dnyann
mstemlekta en muazzam
.bir devleti halini almlardr
inde bulunduumuz ve Avru
pa'nn heman kffesini igal
eden u mthi umm harpte
de ngilizler ayn siyaseti takip
etmektedirler. smini der-htr
edemediim mtefekkirlerden
birisi bu muharebeye ngilizler
tarafndan tertip olunmu
"kimyev mahsulat muhare
besi" lakabn takmtr ve
hakikat-i halde ngilizler Alman
sanay ve ticaretine kar d ve
umm vastalarla rekbet
edemediklerinden ve Alman
mahsulleri ngiltere pazarlarnda
bile ngiliz mahsullerine mde
in Germany (Almanya'da
yaplmtr) damgasna ramen
rekabet etmekte olduklarndan
ngilizler Almanya'y demir
ember iine alarak son Franszla
son Rus kalncaya kadar ezdirmek
.siyasetini tuttular
Muharebenin mebdisi ma-lum
dur. Srp cinayetini tecziyeye
karar veren Avusturya'nn hatt-
hareketi ngiltere'nin ekmeine
ya srd. ngilizler frsat bu
frsattr diyerek btn devletleri
Almanya'ya kar tahrike

Sahife 23

Harp Mecmuas

iin ngiliz siyasiyyunu ve ajanslar gerek Fransa'y ve gerek

Rusya'y pek gzel bir surette ifale almlardr. ngiltere bu
ifal politikasna daha fiil bir ss vermek iin Fransz kuvvetinden
istifade lzumunu da unutmad.
ngiltere'nin anakkale taarruzlarnda bir mddet md-i muvaffakiyet grd ve Bulgar efkrnn Ruslara mtemyil olduunu
hissettii vakit Bulgarlar harbe Makedonya'ya ve Yunanistan'a
saldrmak iin ne suretle alt ve muvaffakiyetten midini kes
mi iken tekrar Bulgaristan'a ve Yunanistan'a ne suretle
yaltakland malumdur. Srbistan bugn Balkan haritasndan
siliniyor. Edvard Gray, Srplar'a her suretle yardm edileceini
daha evvel temin etmi iken ve bugn Balkanlarda Fransa'dan
daha ok alakadar grnmek isterken Selanik'e Fransa'nn
kard kuvvetin ancak drtte birini sevk etti ve bu kuvveti de
bir mddet Selanik'ten imale gnderemedi ve ilk Bulgar ateine
Fransz kuvvetlerini srd. ngiltere istese idi Srbistan'a daha

Say 2

yordu. Eer Almanya Fransa'ya daha arktan tecavz etmi

olsayd, ngiltere bu kadar sratle Fransa ile Prusya'nn
imdadna koacakt. nk kendisi iin Fransa ve Rusya da
Almanya kadar rakiptir. ngilizlerin asl maksatlar u milleti yekdierine ezdirterek n de btab grmekten ve bilahire btn cihan zerinde yegane hakim kalmaktan ibaretti.
Fakat Almanlarn Belika'nn imaline doru yrmeleri ngil
tere'yi ister istemez muharebeye itirake sevk etti. Lakin
harbe giritikten sonra bile o, yalnz kendi menfiini dnd.
Mttefiklerine yardm etmek ve onlar kurtarmak iin en
kk bir harekette bile bulunmad. Dima kendi kuvvetlerini
muhafazaya alt. Mttefikleri tarafndan talep olunan mua
venetleri red eyledi ve muvenet perdesi altnda uzatt pen
elerinde tideki menfiini temin edecek kancalar gizledi.
ngiltere'nin dostlarna oynad bu oyun bilahire dostlarnca da

Arburnunda igal edilen dman siperinde ganmet ynts

evvel ve daha ok kuvvetle yardm eder, onun bu vaziyyet-i

fecaya dmesine belki az ok mmanaat edebilir idi. Fakat
ngiliz siyaseti bu hatt- hareketi tervic etmez. O, Balkanlar'da
Islav nfzu dolaysyla Rus yetitirmesi ve Rusya elinde
oyuncak bir Srbistan'n ezilmesinde hi beis grmez. imdiye
kadar merkezi hkmetlerin Balkanlara aknn byk
fedakarlkla men'e alan Srbistan'a yardm etmek ve bu
suretle Balkanlar zerinde mhim bir tesir gstermek
dolaysyla anakkale ve stanbul'un zapt eer ngilterece
matlub ise zaten mdafaada kald anakkale'den ve
Msr'dan bir ok kuvvet ekmesi iktiza ederdi. Bu vazifeyi
Fransa'ya ykletti, o Fransa'ya ki bugn Alman istilas altnda
bulunan eyaletlerini kurtarmak iin kendi cephesinden hibir
kuvvetin ikinci derecede bir cepheye ifrazna hli msait

hissedildi. Gerek Fransa ve gerek Rusya'da ngilizlere kar

ikayetler ykselmeye balad. ngiltere'nin hyanetine delil
olarak u pek basit hadisenin zikri kafidir. ngiltere bugn
Fransa cephesinde bir miktar kuvvet bulunduruyorsa bu
yalnz Almanlarn Deungrek'i elde ederek Kale boazna
hakim olmalarna mni olmak iindir. Yoksa katiyen Alman
istilasnda bulunan Fransa eyaletlerinden Almanlar karmak
maksadna matuf deildir. Keza ngilizlerin en ok kuvvet ve
gemileriyle anakkale'ye saldrmalar katiyen Rusya'ya
cephane yetitirmeyi teshil ve tesri gayretkeliinden tevelld
etmemitir. Bu yalnz Trkiye'nin byk kuvvetleriyle Svey'e
ve Msr'a taarruzunu men etmek ve ayn zamanda Akdeniz'in
nc ve en kymetli mahrecine sahip olmak dessaslndan
ileri gelmitir. Bu maksad setr

Say 2

Harp Mecmuas

ktasn, slm tehcmnden ve Habe hrsndan muhafaza

iin talyan kuvvetlerinden istifade etmek istiyor. Son gnlerde talya'dan daha baka yardm da bekliyor. Trklerde
Svey'i tehdit ve Msr' istil hevesleri henz snmedi. Eritre,
dolaysyla Svey kanalnda Msr tarkiyle Trablusgarb'n
tehlikeye dmesinde; talya'nn da menfaat ve mazarrat
mterektir. ngiltere arzu ederse Svey'in muhafazas iin
talya mutlak kuvvet vermelidir. Bu talep is'f edilmezse
talya'y tehdit hazrdr: Maden kmr verilmez, para ikrz
edilmez...

Sahife 24

deildir. Esasen bu keyfiyeti akll Franszlar pek evvelden

idrak ederek bunun aleyhinde epey feryat ettiler.

ngiltere phesiz Balkanlar'da Alman kuvvetiyle arptrmak

iin talya'y Arnavutluk'un Avlunya ve Dirac'n muhafazasndaki
ehemmiyetten bahsederek Balkan Harbine srklemek isteyecek ve buna muvaffak olursa tiyen Arnavutluk'ta talya ve
Yunan menfiini karlkl krkleyerek her ikisini de dier cephelerde kendi emelinde istihdam edecek.

ngiltere bugn Yunanistan'n btaraflna pek aka taarruz

etti. Bunda hakk vard; nk alt milyon Yunanl iinde bir
tek Venizelos Selanik'e kuvvet ihracna msaade vermiti.
Yine hakk vard; nk, bugn Yunanistan'a abluka vaz etti.
Yunan halkn alktan ldrmekle tehdit ediliyor. Maksad
Yunanistan' Srbistan'n imdadna tevik deildir; ne olursa
olsun onu harbe kartrmaktan ibarettir. Zaten Srbistan artk
muavenet edilmez bir haldedir. Yukardan akan Alman ve
Avusturya kuvvetleriyle arpacak fazla kuvvet bulsun ve
kendisi de Selanik'e baka kuvvet celp etmek mecburiyetinden kurtulsun, o kadar... nk ngiltere'nin celp edecei bu
kuvvetler imdi Msr'da, Sudan- Msr'de, Irak'ta, cenb
ran'dadr. ngiltere bu kuvvetleri baka lzumsuz cepheye
ayramaz.

Franszlar acaba ngiltere'ye sormuyorlar m ve sormayacaklar m ki, harp ateini yakan ve ilk defa Franszlar Alman
azna atan ngiltere kendi memleketinden, mstemlekelerinden bir ey kaybetmedii halde bugn birok kuvvetlerini
yeniden mstemleke edinmek hrsn sarf ediyor, neden

Balkanlarda bu zehirli frldaklar evirirken ngilizler Irak

istilasna hdim kuvvet yetitirmekle meguldr. O hi dzenini bozmaz. Rusya ve Fransa, lkeler gaib ederler, Belika ve
Srbistan harita-i lemden silinir, talya ordular zyi eder.
Trablus tehlikeye der, btn

Siper hayat: Arkadalar dman gzlerken beride cenk musahebesi

baka cephelerde alan bu ngiliz kuvvetleri Fransa cephesinde toplanarak Almanlar Fransa toprandan karmaya
altrlmyor!..
Hayr, bu Harb-i Umm, ngiltere menfaati tatmin olununcaya kadar veyahut ngiltere, yeni mstemlekeler tedarikinde
azm mkilta maruz kalncaya kadar devam edecek...
Franszlar, Ruslar, talyanlar bu acy daha bidyette tarafeynin muvfakat olmakszn sulh- mnferid akdedilmeyecei
ahitnamesini imza ederken idrak etmelilerdi. Bugn ngiltere
iyi bilir ki, kendisi ne zaman sulh arzu etse dier bre tilaf
kuvvetleri hemen bu arzuya parmak basacaklard.
Aaolu Ahmet

bunlara kar ngiltere ubuunu atelemek iin muvafk bir

rzgar aramaktan baka bir ey dnmez.
talya'y da ngiltere deirmeni tt ve harbe soktu. O
istedi ki talya ile Avusturya'nn harbe balamas Almanyatalya harbini de inta etsin ve Alman kuvvetleri cenupta da
da ypransn. Ayn zamanda yine istedi ki Msr'a tevecch
eden mchidn sngleri Trablus'a evrilsin. Bu suretle
hem Msr Sns tesirinden zde kalsn hem de talya'nn
nfuzu krld Trablus gelecek bir tde ngiltere'ye lokma
olsun.. talya'dan yalnz bu menfaatleri beklemiyor. Afrika'da
ngiliz Somali

Sahife 25

Harp Mecmuas

Kafkas harp cephesinde: Ruslardan zabt ettiimiz mitralyzlerden birka

Irak harp cephesinde: ngilizlerden zabt ettiimiz toplardan birka

Say 2

Say 2

Harp Mecmuas

Drdnc ordu kumandan Cemal Paa Birs-sebada Erkan- harbiye reisiyle birlikte askerlerini tefti ederken

Mill Ajansdan

)nc ordu kumandan Mahmut Kamil Paann maiyyetiyle teftie hareketi: (Hasankalada
)Sadan birinci Mahmut Kamil Paadr(

Sahife 26

Sahife 27

Harp Mecmuas

Drdnc ordu ktalarndan biri yrye hazrlanrken

Mill Ajansdan
Kafkas harp cephesinde sa cenahda alnan Rus esirlerinden bir ksm

Say 2

Say 2

Harp Mecmuas

AN LL
Y
A
ER

YA

)zahat karki sahifededir(

Sahife 28

Sahife 29

Say 2

Harp Mecmuas

331. Drdnc blkten Mlazm Siirtli Ali Rza Efendi ile

beraber maiyyetlerindeki yaya svarilerle muahharan
gelen piyade taburundan ibaret ktaya icra ettirdikleri
hcum esnasnda sebk eden dilrane hamasetleri neticesinde dmann zabt etmi olduu bir tepe istirdad
edilmi ve mezkur tepe elyevm kendi namlaryla yad edilmekte bulunmutur.

1- Yirminci Alay kumandan skdarl Bekir olu

11- Y36 T3 K9 htiyat Mlazm- snsi Manisal Arif olu

Ali Rza Efendi. ehadet tarihi: 22 Mays 331

tarihi: 5 Mart 331. Takm zabiti Mevsuf Efendi ile birlikte

Kaimmakam Mehmet Halid Bey [1289]. ehadet tarihi:

27 Temmuz 331.
2- Ar obs taburu kumandan Kale-i Sultaniyeli smail
olu Mlazm- evvel Hasan Hulusi Efendi [301] ehadet
fevkalade fedakarlk ve ecaat gstermi olduundan

12- Y11 T1 K3 Mlazm- snsi Mnir Paa olu Ali

Haldun Efendi. ehadet tarihi: 22 Haziran 331

kumanda ettii bataryaya "Hasan Mevsuf Bataryas" nm

13- Y12 T1 K4 Mlazm- snsi Muslihiddin olu Hasan

Kemalettin Efendi. ehadet tarihi: 30 Haziran 331

idi. Vuku- ehadetine mebni mezkur madalya berat-

14- Numune istihkam Mlzm- snsi Eypl Recai

Efendi. 5/6 Mays 331 tarihinde dman siperleri nnde
ehit olmutur.
15- Kolordu 5 Y75 T2 K2
Mlzm- snsi Mustafa Nuh
olu Mahmud kr Efendi.
ehadet tarihi: 5 Knn- sn
330

Byk Kurbanlar
Trkistann Semerkand ehrinden
ve muteber tacirlerinden olup
bir mddetden beri stanbulda
bulunan Mehmed Giray
Taceddin Efendi geen Terin-i
saninin dokuzuncu pazar ertesi akam, muharebeye gidememekden mtevellid bir teessrle
intihar
etmitir.
Belikadan birinci derecede
doktor diplomasyla neet
eden kk kardei Sabr
Taceddin Efendi gnll olarak
Kafkas darl-harbine gitmi ve
geen k orada tifodan vefat
etmiti.

verilmitir. Gm liyakat madalyasyla da taltif edilmi

lsiyle beraber ailesine ihda olunmutur.
3- Ar obs T1 K1 Mlzm-
snsi Trablusgarbl Mehmed
Mevsuf Efendi [309]. ehadet
tarihi: 5 Mart 331. Mezkur
tarihte fedkrne fa-y vazife
etmekte
iken
batarya
kumandan Hasan Hulusi Efen
di ile birlikte ihraz- rtbe-i
ehadet eylemitir.
4- Ordu 2 Frka 4 Y 124 T 1
kumandan
Dersaadetli
Mustafa Fehmi Paa olu
Mehmed Ziya Efendi. ehade
ti: 5/6 Temmuz 331
5- Edirne kala istihkam taburu
yzbas Yusuf Kenan Efendi.
ehadet tarihi: 9/10 Haziran 331
6- Y1 K12 Yzbas Lofal
evki olu Yusuf Ziya Efendi.
ehadet tarihi: 5/6 Mays 331

Mehmed Giray Efendi, mnev7- Y44 T1 K3 Mlzm- evveli

ver ve hamiyyetli bir zatd:
Ticaretinden hasl olan senev
Hasan Paa olu Hseyin
be alt bin ruble (650-750
Naim Efendi. ehadet tarihi:
Osmanl liras) kazancnn
16/18 Nisan 331
hemen ksm- azamn mekteb
lere, medreselere, cemiyet-i
8- Kolordu Y12 Y105 T2 K5
hayriyelere, gerek Rusyada ve
Trk birliinin byk kurbanlar: Biri Kafkas harp cephesinde len
Yzbas
Sleymaniyeli
gerek Trkiye ve Avrupada
biri muharebeye gidememek yesiyle intihar eden iki karde.
tahsilde bulunan fakir Trk
Osman Bey. ehadet tarihi: 1
Mehmed Sabr Taceddin

Mehmed Giray Taceddin
talebelerine sarf etmekde idi.
Temmuz 331 [Mill Ajansdan].
stanbulda bulunduu zaman
zeki ve alkan grd hemehr talebelere pek ok
yardmda bulundu.
9- Nizamiye Alay 36 K11 Mlzm- evveli Hseyin
Merhumun Semerkandda Rahim Taceddin Efendi isminEfendi. ehadet tarihi: 22 Mays 331
de bir biraderi daha vardr ki Rusya Trk matbuatnda
iirleri ve alimane makaleleriyle ayan- hrmet bir mevki
kazanmtr. Rahim Efendinin Duraan Turan yani
Mhr-i perian olmu Turan namnda mhim bir eseri
de vardr. Memleketini, rahatn, servet ve saadetini terk
ile Trk birlii iin hayatlarn feda eden bu iki kurban kardee Fatihalar ithaf ederiz.

10- Kolordu Y3 Svari Y15 K2 Mlzm- evveli Amasyal

Abdullah olu Halid Efendi. ehadet tarihi: 17 Mays

Say 2

Sahife 28

Harp Mecmuas

Hakk Paann vefat zerine bakumandanlk vekalet-i celilesinden ordu kumandanlklarna yazlan tamimin sureti
nc ordu kumandan Hafz Hakk Paa mevki-i harbde, vazifesi banda hastalanarak vefat etti. Fart- zeka ve dirayetini,
ecaat ve fedakrsini, vatanna muhabbetini her vesile ile isbat etmi, nezaket ve tevazuuyla, mezaya-y ahlakiyesiyle kendisini herkese sevdirmi olan Hafz Hakk Paann vefatyla Osmanl ordusu cidden mhim bir ziya karsnda bulunuyor.
Marn ileyh vatanna daha pek l hizmetler ifa edecek bir ada, hayatnn en cevval bir devresinde uful-i na-gihan ve
ebedsiyle pek mteessir bulunuyorum. Kendisinin ftrat- mmtazesini, iktidar ve ecaatini grp iitmi, ne mstesna bir
cevher-i fetanet ve deha olduunu idrak eylemi olan her Osmanl zabitinin de bu gzide kumandann irtihalinden mtevellid teessratma pek samimi bir suretde itirak edeceinden eminim.
Tarih-i askermiz menakb- askeriye ve vatanperveranesini ihlafa nakl edecei eazm- ashab- seyf arasnda hi bhesiz
Hafz Hakk Paaya da bir mevki-i tazim ve ihtiram tahsis edecek ve bu ehid-i muhteremin hatra-i mbeccelesi Osmanl
ordusunda ebediyen takdir ve sitayilerle yad olunacakdr. Vatan urunda feda-y can ederek silah arkadalarna messir
bir numune-i imtisal izhar eden marn ileyhin ruh- muazzezine kar medyun bulunduumuz hrmet ve tazimi gstermek
iin bil-cmle ktat ve mevaki-i askeriyede sure-i (Yasin) erif tilavet olunarak mesubatnn ruh- marn ileyhe ihda ve
ithaf ve rahmet ve gufran- ilahinin isticlab olunmasn tavsiye ederim.
Bakumandan Vekili
Enver

Hakk Paa merhumun Bozgun namndaki kitabnda feryadlarndan birka numune

Harbde bozgunluk hastaln tedavi iin hereyden

Gzel Rumilinin ac, ateli hatralar bana Konya,

evvel milletin belini dorult-

Erzurum, Badad, Mekke iin

maldr.

yavrusu alnan bir kartal ef-

Ana

kucanda,

demir vcudlu, elik sinirli

evladlar yetidirmee almaldr. Bozuk kanl bozuk
sinirli atalar ordu bozgunluunun ilk tohumunu hazrlarlar.
Muzafferiyetin en birinci
art fedakarlkdr. Fedakarlk,
vatan muhabbetinden, Allah
korkusundan, iman kuvvetin-

HCM

kati ve hrnl veriyor.

Gn ufukta grnnce bir borunun tun sesi;

Donmu skt arasnda, uzun uzun nlad.
Btn tabur Allah deyip siperlerden frlad:
Alnlar bekliyordu zaferin bsesini...
Karlat gslerin kzgn, hars nefesi..
Snglerin sivri ucu gslerde parlad..

den doar. Allahn bilme-

Senelerin cn Trk, Rus barna saplad,

yen, vatanndan deil, ky-

Beyinleri paralad Trkn dipik darbesi...

nn hududundan gafil bulu-

Altun mehtablar, gm alayanlar,

zmrd

ormanlar,

gzel gller, iekler, akrdayan blbller, cvldayan kular

bana hep Osmanlln sevgili
Rumilisini ac ac dndryor. Artk benim iin afaklar
kan, ebnemler gzya, davul
sesi inilti, musiki feryaddr.
Artk benim iin hayatn yegane emeli, biricik gayesi ordu-

nan, dini, iman ancak baba-

Uultular dindi; elik akrtlar kesildi.

nun namusuna srlen kara

dan miras kalm bir glge-

Kan dalgal bayramz ykseklere dikildi.

lekeyi silmek ve inleyen esir

den ibaret kalan insanlar iin

Trkn ate savleti Rus gurrunu eritti.

kardelerimin bir gn imdad-

bugnki harblerde bozgun-

na yetimekdir.

luk mutlakdr.

Artk uzak ufuklara gmlyor bozgunlar...

Bu kadar elemlerden, bu kadar

Zabit milletin tapt l mef-

Buzlu, ezik kar stnde kandan gller var imdi.

kara gnlerden sonra beni

kureye herkesden ziyade

Didikliyor leleri berrak gzl kuzgunlar...

yaatan, bu kadar lekeli boz-

kuvvetli bir iman ile sarlm

Tern-i evvel 1331 26

gunluklardan sonra bu nifor-

olmaldr ki eline geecek

Vedad Nedim

ma ile milletin karsna kmak

rk kalplere azim ve metanet nefh edebilsin.

cretini veren iimi yakan bu

byk emelin intikam atei ve milletle ordunun
genliinde grdm mid-i istikbal nurudur.

Sahife 31

Harp Mecmuas

Say 2

Maydos civarnda Maltepede dmann tayyare bombasyla i banda ehid olan nc telgraf bl efrdndan drt nefer nmna yaplan bide

Irak harp cephesinde drlen ngiliz tayyaresiyle esir edilen binicileri: Kolaas Atken ve Mlazm Trolver.

Say 2

Harp Mecmuas

Sahife 32

Bahr- ahmerde ngilizlerin esir ettikten sonra yaralayp sahile attklar kotra(?) reisi bir ihtiyarn topramzda yaresi sarlrken

anakkale'de batrdmz Safir tahtelbahrinin mhendisi olup zbitlerimizden birinin denize atlad
halde kurtaramad mhendis Bonenin esir arkadalar ve papaz huzuruyla cenaze merasimi
Dmanlarmzla aramzda medeniyet mukayesesi