AKSIDENTET RRUGORE

NE SHQIPERI
Sot sht dita e siguris rrugore. Nse n bot, do dit humbasin jetn si
viktima t shkaktuara prej makinave 270 mij njerz, bilanci n Shqipri, n
raport me numrin e popullsis dhe fluksin e qarkullimit sht tepr
trondits. Mjafton t shfletosh statistikat zyrtare dhe shikon q aksidentet
dhe viktimat e shkaktuara prej tyre jan n prmasa m t mdha, se
mesatarja e bots, madje edhe m t larta, se mesatarja e vendeve m
pak t zhvilluar se Shqipria n aspektin ligjor e infrastrukturor. do dit,
jav, muaj e vit npr rrugt dhe mjediset publike t Shqipris, madje dhe
n qendrat e qyteteve makinat dhe shrbimet e transportit t gjith llojeve,
prodhojn viktima t shumta n njerz. Aksidentet rrugore me rezultat
viktimat, jan aq t shumta n numr, sa ka ardhur momenti q
institucionet prkatse ligjbrse, ligj zbatuese e ligj kontrolluese, t
veprojn me ndrhyrje efikase dhe jo vetm me citate, me fletpalosje,
me tabela rrugore e konferenca sensibilizuese e raportuese, t bra n
zyra dhe salla hotelesh.

Siguria rrugore, situat e rnduar me viktima

Shqipria bn pjes n vendet me problematik t shumt n qarkullimin

dhe sigurin rrugore. Situata e rnduar n kt shrbim publik, tashm
sht pranuar edhe prej institucionit t Policis s Shtetit, q mbulon me
shrbim e menaxhim kontrolli rrugor, krejt sistemin e qarkullimit. Por fakti
sht, se rrugt e vendit, bulevardet, rrugicat e lagjeve dhe asket nacionale
e ato rurale, gjakosen prdit dhe madje n numr t madh aksidentesh,
me viktima, me t plagosur e me mjete t shkatrruara. Jo vetm sot n
ditn e siguris rrugore, por prdit duhet t shtrohet pyetja shqetsuese:
Kush sht shkaku q nuk kemi siguri rrugore: Jan drejtuesit e mjeteve,
jan ligjvnsit, ligjzbatuesit dhe ligjkontrolluesit e qarkullimit rrugor, apo
jan rrugt ku kryhet qarkullimi? Nga vrojtimet e ekspertve vendas e t
huaj, rezulton se n Shqipri, shkak nuk sht ligji i qarkullimit, por jan
drejtuesit e mjeteve dhe s pari jan rrugt pa standarde, pa sinjalistik
funksionale orientimi, me polici rrugore indiferente, t paaft, t
paorganizuar me sistem t plot shrbimi, t pakualifikuar e t korruptuar.
Po si jan ndrtuar rrugt n Shqipri? Cila sht gjendja e rrugve
ekzistuese, t ndrtuara qysh prpara 20 e 30 vitesh? Cila sht siguria e
mjeteve n kto rrug? Cilat jan investimet infrastrukturore orientuese n
rrugt tona? N Shqipri, sipas ekspertve t qarkullimit rrugor, ka rrug pa
standarde, pra ka rrug sa pr t kaluar makinat, por jo pr t qen t
sigurta gjat lvizjes.

Shqipria pa evidenc teknike rrugsh, 70% e qyteteve pa

orientim qarkullimi

Nuk mund t flitet pr siguri rrugore as n akset nacionale, rurale e madje

as brenda dhe as n qendrat banuara, kur nuk ka nj skem orientimi pr
qarkullimin. N Shqipri n 70% t qendrave t qyteteve dhe brenda harts
s tyre urbane, mungojn tabelat orientuese t lvizjes s kmbsorve.
N Shqipri, akoma nuk ka nj inventar teknik e fizik t rrjetit rrugor pr t
gjith kategorit e rrugve, sipas prcaktimit n Kodin Rrugor. Akoma nuk
sht hartuar nj manual pr sigurin rrugore dhe pr standardet e
ndrtimit t rrugve, paka se deklarohet, se jan prgatitur afro 8000 faqe
pr standardet e rrugve, ndrkoh q vazhdojn t ndrtohen rrug pa
standarde, me qllimin e vetm pr ti lejuar vetes t drejtn e abuzimit.
Vetm 1 vit m par, me imponim prej institucioneve t siguris rrugore
ndrkombtare, u miratua nj VKM pr auditimin e rrjetit ton rrugor, por
akoma nuk po bhet fjal pr veprime konkrete auditimi t rrjetit rrugor,
sidomos pr elementt e siguris dhe sinjalitiks rrugore, n prputhje me
standardet pr do kategori rruge. Shqipria ende nuk ka asnj destinacion
rrugor t prfunduar plotsisht e me kushte teknike. Sipas t dhnave e
vzhgimeve t ekspertve, n 70% t qendrave t banuara t qyteteve dhe
40% t rrugve t vendit, nuk ka orientime pr qarkullimin, ndrkoh q n
zonat rurale sinjalistika orientuese e rrugve brenda e jasht qendrave t
banuara mungon totalisht. N shumicn e akseve rrugore nacionale n
vendin ton, gjendja e sinjalistiks rrugore sht ose krejtsisht e munguar,
ose n gjendje t mjer. E keqja sht se kjo situat po vijon t sundoj e
praktikohet dhe n akset rrugore t ndrtuara, apo rikonstruktuara koht e
fundit. Nuk bhet fjal pr sinjalistik t standardeve evropiane, por thjesht
pr sinjalistik horizontale, me vijzime t rrugve, pr ti br t dukshme
pr prdoruesit e rrugs korsit pr do sens lvizjeje, Po kshtu, duhet t
ket vijzime t pandrprera, ku ndalohet parakalimi dhe vijzime t
ndrprera, ku lejohet parakalimi, apo dhe vijzime t kontureve ndars t
karexhats me bankinat etj, element kto q faktikisht mungojn n rrugt
shqiptare. Sinjalistika vertikale sht gjithashtu, n gjendje t mjer, ose
m mir duhet thn, q sht krejt e braktisur dhe inekzistente, ndrkoh
q pr sinjalistik t ndritshme as q bhet fjal fare. N shumicn e
akseve nacionale, mungojn tabelat, ose jan vendosur tabela jo sipas
standardeve, jo fosforeshente, nuk respektohen prmasat e prcaktuara n
aktet ligjore dhe m shqetsues sht ky fakt: kjo sinjalistik edhe kur
vendoset nuk mirmbahet. Shembulli m i dhimbshm jan dmtimet e
trases dhe shkatrrimet barbare t elementve mbrojts e t sinjalistiks
n Rruga e kombit. Sinjalistika, shpesh vendoset e pa kombinuar dhe n
mnyr te gabuar, lejohet parakalimi me sinjalistik horizontale dhe
kufizohet shpejtsia me tabel.