REPUBLIKA E SHQIPERISE

SHKOLLA ELMAZ ADEMI

BARDHOC

Tema: Iliada: Grafiki i trimerise morale dhe fuqise se mendjes

Lenda: Gjuh Shqipe

Klasa: 9-t

Punoi: Selim Dema Pranoi: Erjon Lai

Qellimi: 1- Te aktivizohen nxenesit per te bere nje projekt.
2- Te mesojne te menaxhojne nje veprimtari.
3- Te menaxhojne buxhetin e nje veprimtarie.
Objektivat e projektit: Cdo nxenes te arrije:
Te njihet me jeten dhe vepren e Homerit.
Te studioje historikun mbi krijimin dhe permbledhjen e kengeve homerike; tezat dhe arsyetimet.
Te studioje mbi zbulimet arkeologjike te bera ne shek.e XIX rreth ceshtjes se Trojes.
Te studioje jeten greke te Iliada.
Te shkruaje ese argumentuese mbi vepren Iliada.
Te dramatizoje duke interpretuar pjese te perzgjedhura nga Iliada.
Pershkrimi i punes: Ndaj nxenesit ne grupe ku cdo grup do te kete nje detyre te caktuar.
Grupi i historianeve: Lufterat greko-trojane.
Grupi i gjeografise: Zbulimi i Trojes shek.XIX ( Shliman).
Grupi i sociologjise: Jeta greke te Iliada.
Cili ishte regjimi shoqeror i Greqise ne periudhen e Homerit?
1. organizimi i jetes,
2. zhvillimi i eknomise,
3. zhvillimi i artizanaleve,
4. deshira per luksin.
Grupi i letersise: Jeta dhe vepra e Homerit.
1. te dalloje llojin e tekstit letra te Iliada,
2. te pershkruaje ku qendron heroikja, duke u mbeshtetur ne pershkrimin e figures se Akilit dhe
Hektorit,
3. te shkruaj ese argumentuese me titull: Homeri dhe qendrimi i tij ne pershkrimin e personazheve
dhe situatave
Prezantimi i projektit
Materialet qe do te perdoren:
Per prezantimin punimeve duhet te sigurohet baza materiale,si:video-projektor,DVD me filmin
TROJA , CD me muzike.
Hapi I. Fillon prezantimin me leximin e thenies se Leonardo da Vincit,shoqeruar ne sfond me nje
muzike te lehte:O ti qe fle,thuame ceshte gjumi?Gjumi i perngjane vdekjes.Ateher,perse nuk ben
vepra,ne menyre qe edhe kur te vdesesh tu perngjash te gjalleve,ndersa ti je i gjalle dhe u perngjan
te vdekurve te trishtuar?.Me video-projektor ne mur shfaqet fotoja e HOMERIT.
Hapi II. Nje nxenes lexon materialin qe lidh Homerin me Trojen te cilen e shoqeron me pamje filmike
si dhe tregojne pozicionin gjeografik te Trojes.Nxenesit lexojne materiale te pergatitura edhe per
historine e zbulimit te Trojes,gjithmone te shoqeruara me foto.
Hapi III. Duke paraqitur pamje nga filmi Troja ata lexojne dhe historine e krijimit si dhe te
permbledhjes se kengeve te Homerit ku shtjellojne shkaqet e verteta te luftes se Trojes si dhe
ngjarje qe perbejne dhe konfliktin letrar ne veper.
Hapi IV. Nxenesit komentojne figurat kryesore te poemes ILIADA duke i shoqeruar ato me fotot
perkatese.
Hapi V. Recitojne disa pjese te zgjedhura nga dialogu i Akilit me Hektorin si dhe vajtimi dhe momenti
i varrimit te Hektorit.
Hapi VI. Bej vleresimin e nxenesve pjesemarres si dhe te ores se punes me projekt.
Homeri
Homeri (greqisht: - 'meros) ishte poet epik legjendar i Greqis s lasht. Pr qnien
dhe veprimtarin e tij letrare, kritikt modern kan mendime t ndryshme qe kan t bjn me
dy poema te mrekullueshme t nivelit botror: Iliada dhe Odisea.
Homeri mendohet se ka jetuar rreth shek. IX pr. K. Pr datn dhe vendlindjen ka mendime t
ndryshme; shkenca ka pranuar si m t mundshme Smirnn, qytet kolonial grek n Azin e
Vogl (Izmiri i sotm n Turqi). Homeri ka jetuar shum koh m von nga koha kur ka ndodhur
Lufta e Trojs dhe nga kthimi i grekve n atdhe. Kjo do t thot se poeti ka ditur ta shfrytezoj
mrekullisht burimin e pasur t letersis gojore me kng e himne t ndryshme kushtuar hyjnive,
heronjve dhe bmave t tyre, t cilat kndoheshin n at koh nga rapsod t ndryshm.
sht vrtetuar arkeologjikisht se poemat e tij prkundr fantazis poetike, pasqyrojn ngjarje t
vrteta historike q kan ndodhur shum m par se t krijoheshin poemat. Kto ngjarje kan
ndodhur n shekujt XIII - XII p.e.s. T dhnat q rrjedhin nga poemat e Homerit kan shrbyer
dhe shrbejn si burime historike pr njohjen e historis s Greqis antike. Gjithashtu vlen per t'u
theksuar se mbi figurn e Homerit jan hedhur shum hije dyshimi te cilat vn n dyshim vet
ekzistencn e tij. Por ajo qe bie m shum n sy sht diferenca artistike ndrmjet dy veprave.
Prderisa Iliada sht shkruar n nj stil epik, Odisea paraqitet me stil lirik. Madje nga studiues
t shumt sht hedhur ideja se ndoshta kto dy vepra nuk jan shkruar nga i njjti autor. Homeri
ka qene i verber. Tek Iliada, Homeri mban qendrim asnjanes, ai nuk mban anen e asnjerit prej
heronjve, vecse shpreh hapur simpatine ndaj virtyteve te personazheve te veta. Ne kete poeme,
Homeri eshte autori dhe njekohesisht rrefyesi i kesaj kryevepre klasike.

Ndrtimi i veprs
Homeri eshte perqendruar vetem ne ngjarjet e 51 ditve nga viti i fundit t lufts s Trojs, duke
pasur si pretekst t veprimit zemrimin e Akilit, princit t fisit t Mirmidonve, kundr Agamemnonit,
kryekomandantit t ushtris greke.
Ngjarjet q tregohen, prshkruhen ose permenden n Iliad jan kto:
Fiset greke kan dhjete vjet q nn komandn e Agmemnonit, princit t Mikens, po luftojn rreth
mureve t Trojs pa asnj prfundim. Ushtria greke po shfaroset . Pasi falltari Kallkant zbulon para
s gjithve shkakun e s keqes, nga e cila po vuajn grekt, Akili, prijsi i Mirmidonve, krkon me
kmbngulje q t lirohet bija e Krizit pr t zbutur mrin e Apollonit. Agamemnoni sht i
shtrnguar t pranoj, por pr inat i rrmben me forc Akilit skllaven e tij, Brizeidn. Akili zemrohet
dhe trhiqet nga lufta bashk me njerzit e vet. E ma e tij, perndesha Tetis, merr nga i pari i
perndive, Zeusi, premtimin se do ta kthej rrjedhn e lufts n dm t grekve. Si hiqet menjan
Akili, Agamemnoni e prijsit e tjer nuk kan sukses n prpjekjet e tyre pr t siguruar fitoren.
Dshton edhe orvatja pr ti dhne fund lufts me an t nj dyluftimi n mes dy shkaktarve
kryesor t saj: grekut Menela, i shoqi i pare i s bukurs Helen, dhe trojanit Parid q erdhi e ia
rrmbeu. Zhvillohet nj luft e prgjakshme.N dyluftimin e zhvilluar midis heroit trojan Hektorit dhe
trimit grek Ajaksit nuk fiton as njri as tjetri. Pas nj dite armpushimi lufta ndizet prsri.
M kot Agamemnoni krkon t pajtohet me Akilin e ta trheq prsri n luft. Fitorja kalon n ann
e Trojanve q i ndjekin armiqt gjer n llogoren e tyre. Ushtria greke thyhet keq dhe z t trhiqet
npr anijet. N kt gjendje kritike Patrokli, shoku m i ngusht i Akilit, i lutet heroit q t'i jape armt
e veta dhe ta lejoj t marr pjes n luft. Kur Patrokli del n fush t lufts I veshur me armt e
shokut t vet, Trojant kujtojn se sht Akili dhe t tmerruar ikin prpara tij, po m pas ai vritet nga
Hektori. Akili, sapo merr lajmin e hidhur, n kulm t pikllimit vendos t marr hakun e shokut t tij.
Pajtohet me Agamemnonin dhe prgatitet t dale prsri n fush t lufts. E ma i sjell atij nj pale
arm t reja. Beteja rifillon e tmerrshme. Akili bn krdi tek Trojant. Ushtaret largohen, kurse para
Akilit qndron vetm trimi Hektor. Pas nj dyluftimi Hektori vritet dhe trupi i trhiqet zvarr pas qerrs
s ngadhnjimtarit. Pastaj prshkruhen varrimi i Patroklit dhe lodrat e ndryshme q bhen pr nder t
tij. Si fashitet zemrimi, Akili pranon q ta marr kufomn i ati i Hektorit, Priami. Poema mbyllet me
vajtimet e gruas, t nns dhe t kunats s Hektorit, (Andromaka, Hekuba dhe Helena) mbi
kufomn e heroit Trojan q ra n fush t lufts duke mbrojtur vendlindjen e tij.
Si shihet Iliada sht nj poem legjendare-historike, ku vendin e par e z lufta e paraqitur
kryesisht nga ana e saj heroike. Po aty kemi edhe prshkrime t fuqishme t ndjesive njerzore,
ndr personazhet shquhen figura madhshtore e Akilit, luftetar I patrmebur, i paprmbajtur, hero i
lavdis, shembull dhe figura m njerzore e Hektorit, mbrojts trim e plot vetmohim i atdheut t vet,
bashkshort e prind i dashur e i ndjeshm. Ndr figurat e grave spikat figura e Andromaks, tipi m i
bukur fisnik i bashkshortes q na ka ln letrsia e vjetr.
Poema ka prshkrime t shumta e t ndryshme plot gjallri e qartsi. Prshkrimin e gjallron
prdorimi i shpesht i krahasimeve t gjata (p.sh Ashtu si dy erra, Boreu e Eurosi, q fyejn nga
an e Traks, ngrejn prpjet detin plot peshq, duke pllakosur aty prnjhersh, e dallga e zez
pshtillet e ngrihet lart duke prplasur me hope leshterik pr gjat bregut t detit, ashtu ishte i
trazuar dhe ziente n kraharor zemra e akeasve) dhe ai i epiteteve ( Akili Kmbshpejti, Nestori I
shummenqurietj.)