HBEC2303 Perkembangan Kurikulum Perspektif Malaysia - Vapr17 (Bookmark)

HBEC2303
Perkembangan Kurikulum:
Perspektif Malaysia
Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

HBEC2303
PERKEMBANGAN
KURIKULUM:
PERSPEKTIF
MALAYSIA
Dr Mohamad Ibrani Shahrimin Adam Assim
Alina Faiz

Pengarah Projek: Prof Dato Dr Mansor Fadzil
Open University Malaysia
Penulis Modul: Dr Mohamad Ibrani Shahrimin Adam Assim

Universiti Putra Malaysia
Alina Faiz
Penyederhana: Dr Caroline Kamini Thangiah

Penterjemah: Siti Nur Nadirah Ibrahim

Kolej Perkembangan Awal Kanak-kanak
Dibangunkan oleh: Pusat Reka Bentuk Pengajaran dan Teknologi

Edisi Pertama, April 2017

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM), April 2017, HBEC2303
Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada bahan ini boleh disalin semula dalam mana-mana
cara tanpa kebenaran secara bertulis daripada Presiden Open University Malaysia (OUM).

Isi Kandungan
Panduan Kursus ixxiii
Topik 1 Sejarah Pendidikan di Malaysia 1

1.1 Sistem Pendidikan Malaysia sebelum Kemerdekaan 1
(dari 1400 hingga 1956)
1.1.1 Sebelum Tempoh Penjajahan British (dari 1400 2
hingga 1786)
1.1.2 Tempoh Penjajahan British (dari 1786 hingga 1956) 2
di Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak
1.1.3 Perkembangan Pendidikan Semasa Perang Dunia 12
Kedua: Penjajahan Jepun (dari 1941 hingga 1945)
1.2 Sistem Pendidikan Malaysia selepas Kemerdekaan 13
Rumusan 24
Kata Kunci 26
Rujukan 26
Topik 2 Sistem Pendidikan Awal Kanak-kanak 28

2.1 Sistem ECCE di Malaysia 29
2.1.1 Kumpulan Umur 29
2.1.2 Jenis Institusi ECCE 30
2.2 Dasar dan Undang-Undang ECCE di Malaysia 39
2.2.1 Akta Taman Asuhan Kanak-kanak 1984 (Akta 308) 40
2.2.2 Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) 41
2.2.3 Akta Pendidikan 1996 (Peraturan Pendidikan 44
Khas 1997)
Rumusan 45
Kata Kunci 46
Rujukan 47
Topik 3 Perkembangan Kurikulum 48

3.1 Mentakrifkan Kurikulum 49
3.2 Falsafah Kurikulum Malaysia 50
3.3 Perkembangan Kurikulum ECCE di Malaysia 51
3.3.1 Dasar Kebangsaan bagi Pendidikan Awal 51
Kanak-kanak
3.3.2 Garis Panduan Kurikulum 1986 53
3.3.3 Garis Panduan Kurikulum 1993 54
3.3.4 Kurikulum Prasekolah Kebangsaan 54

iv ISI KANDUNGAN
3.4 Agensi Kerajaan yang Terlibat dalam Perkembangan 55

Kurikulum ECCE
3.5 Organisasi Bukan Kerajaan yang Terlibat dalam 56
Pembangunan Kurikulum ECCE
Rumusan 56
Kata Kunci 57
Rujukan 57
Topik 4 Amalan Pendidikan 59

4.1 Garis Panduan dan Amalan 60
4.1.1 Garis Panduan Kurikulum Prasekolah Malaysia 60
4.1.2 Perkembangan Kanak-kanak dan Pembelajaran 63
4.1.3 Keupayaan, Minat dan Keperluan 66
4.1.4 Konteks Sosiobudaya 68
4.2 Amalan Kreatif 69
4.2.1 Proses 70
4.2.2 Bermain 70
Rumusan 73
Kata Kunci 74
Rujukan 74
Topik 5 Model Kurikulum 76

5.1 Kementerian Pendidikan Malaysia 77
5.1.1 Falsafah Pendidikan Negara (FPN) 77
5.1.2 Dasar Pendidikan Negara 79
5.2 Model Luar 80
5.2.1 Model Barat 80
5.2.2 Model Timur 83
Rumusan 84
Kata Kunci 85
Rujukan 85
Topik 6 Kurikulum Prasekolah Kebangsaan 87

6.1 Model Pengajaran 89
6.1.1 Pembelajaran melalui Bermain 90
6.1.2 Pendekatan Bersepadu 92
6.1.3 Pendekatan Bertema 93
6.2 Pelaksanaan Program 94
6.2.1 Penjadualan 95
6.2.2 Aktiviti Harian 96
Rumusan 98
Kata Kunci 99
Rujukan 100

ISI KANDUNGAN v
Topik 7 Komponen Kurikulum (1) 101

7.1 Konsep dan Objektif 101
7.1.1 Koheren Komponen 103
7.1.2 Nilai Kurikulum yang Baik 109
Rumusan 112
Kata Kunci 113
Rujukan 114

8.1 Kepelbagaian Sosiobudaya dalam Pendidikan 116
8.1.1 Perpaduan Negara 118
8.1.2 Integrasi Negara 122
Rumusan 126
Kata Kunci 128
Rujukan 128

9.1 Nilai Teras 132
9.2 Isu dalam Pelaksanaan Kurikulum 137
Rumusan 139
Kata Kunci 142
Rujukan 142

10.1 Perkembangan Semasa, Pembaharuan dan Isu 145
10.1.1 Kajian Semula Sistem Pendidikan di Malaysia 145
10.1.2 Usaha Pembaharuan dalam Sistem Pendidikan 147
10.1.3 Kajian Semula Kurikulum 152
10.1.4 Isu Utama dalam Pembaharuan Kurikulum 153
10.2 Trend dan Isu Masa Depan 155
10.2.1 Trend Utama dalam Perkembangan Kurikulum 155
10.2.2 Trend Utama dalam Pengasuhan dan Pendidikan 157
Awal Kanak-kanak (ECCE Early Childhood Care
and Education)
Rumusan 159
Kata Kunci 162
Rujukan 162

xxvi X COURSE ASSIGNMENT GUIDE

PANDUAN KURSUS

PANDUAN KURSUS ix
DESKRIPSI PANDUAN KURSUS

Anda perlu membaca Panduan Kursus dengan teliti dari awal hingga akhir. Ia
menyatakan kandungan kursus dengan ringkas dan bertujuan membantu anda
memahami kandungan kursus. Ia juga mencadangkan jumlah tempoh masa untuk
anda habiskan bagi melengkapkan kursus ini dengan sepenuhnya. Sentiasalah
rujuk Panduan Kursus secara berterusan semasa anda membaca kandungan
kursus kerana ia dapat membantu dalam menjelaskan komponen pembelajaran
penting yang mungkin anda terlepas pandang.
PENGENALAN
HBEC2303 Perkembangan Kurikulum: Perspektif Malaysia ialah salah satu kursus
yang ditawarkan di Open University Malaysia (OUM). Kursus ini melibatkan 3
jam kredit dan harus dijalankan dalam tempoh masa 8 hingga 15 minggu.
KEPADA SIAPA KURSUS INI DITAWARKAN

Kursus ini ditawarkan kepada semua pelajar yang mengambil program Sarjana
Muda Pendidikan Awal Kanak-kanak. Modul ini bertujuan memberikan
pengetahuan mengenai sistem pendidikan dan perkembangan kurikulum dalam
negara ini. Dalam proses itu, anda akan belajar mengenai pelajaran yang berharga
seperti kemahiran yang akan membolehkan anda menguruskan kurikulum secara
kritikal dan berfikir secara berkesan.
Sebagai pelajar jarak jauh, anda seharusnya mahir dengan keperluan

pembelajaran kendiri dan mampu mengoptimumkan kaedah pembelajaran dan
persekitaran yang sedia ada. Sebelum anda memulakan kursus ini, sila pastikan
anda maklum dengan bahan kursus, kelayakan kursus dan bagaimana kursus
tersebut dikendalikan.
PERUNTUKAN MASA PEMBELAJARAN

Berdasarkan piawaian OUM, pelajar perlu memperuntukkan 40 jam pembelajaran
bagi setiap jam kredit. Selaras dengan piawaian ini, kursus yang bernilai 3 jam
kredit memerlukan masa selama 120 jam pembelajaran. Anggaran masa
pembelajaran adalah seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 1.

x PANDUAN KURSUS
Jadual 1: Anggaran Masa Pembelajaran
Jam
Aktiviti Pembelajaran
Pembelajaran
Mengambil bahagian dalam perbincangan awal dan memahami secara 3
ringkas kandungan kursus
Memahami modul 60
Menghadiri 3 hingga 5 sesi tutorial 10
Penyertaan dalam talian 12
Ulang kaji 15
Menyiapkan tugasan, Ujian dan Peperiksaan 20
JUMLAH MASA PEMBELAJARAN 120
OBJEKTIF KURSUS
Setelah mengikuti kursus ini, anda seharusnya dapat:
1. Membincangkan sejarah perkembangan kurikulum di Malaysia;
2. Membezakan dan menerangkan konsep dan model kurikulum yang

memandu perkembangan kurikulum terutamanya di Malaysia;
3. Menerangkan konsep pembangunan kurikulum mengikut Kurikulum

Prasekolah Kebangsaan Malaysia;
4. Merancang dan menjalankan program pengajaran dan pembelajaran yang

dicadangkan oleh Kurikulum Prasekolah Kebangsaan; dan
5. Menerangkan amalan dan maksud kurikulum dan dasar yang memandu

pendidikan dan perkembangan kurikulum khususnya di Malaysia dan di
tempat lain secara amnya.

PANDUAN KURSUS xi
SINOPSIS KURSUS
Kursus ini terbahagi kepada 10 topik. Sinopsis untuk setiap topik dinyatakan
seperti yang berikut:
Topik 1 menghuraikan sejarah pendidikan di Malaysia; sebelum dan selepas

kemerdekaan, dan laporan dan polisi yang dilaksanakan untuk
memperkembangkan sistem pendidikan yang berdaya maju.
Topik 2 menghuraikan perkembangan pengasuhan dan pendidikan awal kanak-

kanak (ECCE early childhood care and education) di Malaysia dan pelbagai akta
pendidikan dan dasar yang terlibat.
Topik 3 membincangkan perkembangan kurikulum ECCE di Malaysia.
Topik 4 menerangkan garis panduan dan amalan kurikulum prasekolah di

Malaysia.
Topik 5 membincangkan Dasar Pendidikan Negara di Malaysia, Falsafah

Pendidikan Negara dan pelbagai model kurikulum yang wujud.
Topik 6 membincangkan prinsip utama dan kaedah pengajaran dan pembelajaran

yang ditetapkan oleh Kurikulum Prasekolah Kebangsaan dan pelbagai model
pengajaran.
Topik 7 melihat konsep dan komponen yang menjadikan sesuatu kurikulum itu
berkualiti.
Topik 8 membincangkan kepentingan aspek sosiobudaya dalam perkembangan

kurikulum.
Topik 9 menerangkan nilai teras dalam perkembangan kurikulum dan isu dalam
melaksanakan nilai itu.
Topik 10 melihat perkembangan semasa, pembaharuan dan isu dalam

perkembangan kurikulum dan menerangkan trend masa depan dalam bidang ini.

xii PANDUAN KURSUS
PANDUAN SUSUN ATUR TEKS

Sebelum anda membaca modul ini, adalah penting sekiranya anda mengambil
tahu susun atur teks modul. Memahami susun atur teks akan membantu anda
untuk merencana pembelajaran kursus supaya lebih objektif dan berkesan.
Umumnya, susun atur teks bagi setiap topik adalah seperti yang berikut:
Hasil Pembelajaran: Ia merupakan apa yang anda harus dapat lakukan atau capai
setelah selesai membaca sesuatu topik. Setelah selesai membaca setiap topik, anda
digalakkan merujuk kepada senarai hasil pembelajaran berkenaan untuk
memastikan sama ada anda dapat atau tidak mencapainya. Amalan seperti ini
akan dapat mengukur dan mempertingkatkan penguasaan kandungan sesuatu
topik.
Semak Kendiri: Soalan diselitkan pada bahagian tertentu dalam topik. Soalan ini
menguji kefahaman tentang maklumat yang anda telah baca. Jawapan untuk
soalan ini biasanya terdapat dalam perenggan yang sebelumnya. Anda digalakkan
menjawab soalan Semak Kendiri ini untuk menguji dan memastikan sama ada
anda telah memahami kandungan sesuatu topik dan seterusnya menyediakan
anda untuk menghadapi ujian dan peperiksaan kelak. Kebanyakan jawapan
kepada soalan yang ditanya terdapat dalam modul itu sendiri.
Aktiviti: Aktiviti juga diselitkan pada bahagian tertentu dalam topik untuk
menggalakkan anda mengaplikasikan konsep dan prinsip yang anda telah pelajari
kepada situasi sebenar. Aktiviti ini juga memperluaskan kefahaman kandungan
yang dipelajari dengan menggalakkan anda melakukan sesuatu seperti berfikir
secara mendalam, memberi pendapat, berbincang bersama rakan dalam kelas,
merujuk kepada laman web, membaca artikel jurnal dan seumpamanya.
Rumusan: Pada akhir topik, isi penting topik tersebut disenaraikan. Komponen ini
membantu anda untuk mengingat dan mengimbas semula keseluruhan topik.
Anda haruslah memastikan bahawa anda memahami setiap pernyataan yang
disenaraikan. Jika tidak, sila kembali membaca topik berkenaan.
Kata Kunci: Pada akhir topik, disenaraikan beberapa perkataan dan frasa penting
yang digunakan dalam topik berkenaan. Anda mesti dapat menjelaskan setiap
perkataan dan frasa ini. Jika tidak, sila kembali membaca topik berkenaan.
Rujukan: Rujukan merupakan bahagian yang senarai buku teks, jurnal, artikel,
kandungan elektronik atau sumber yang boleh ditemui yang berkaitan dan
berguna dalam melalui modul atau kursus. Senarai ini boleh dilihat dalam
beberapa bahagian seperti dalam Panduan Kursus (pada bahagian Rujukan), pada
akhir setiap topik atau akhir modul. Anda digalakkan membaca bahagian yang

PANDUAN KURSUS xiii
berkaitan dalam senarai rujukan tersebut untuk mendapatkan maklumat lanjut

dan memperkukuhkan kefahaman anda.
PENGETAHUAN ASAS
Tiada pengetahuan asas diperlukan.
KAEDAH PENILAIAN
Sila rujuk myINSPIRE.
RUJUKAN
Arce, E. M. (2000). Curriculum for young children. New York, NY: Thomson
Delmar Learning.
Jackman, H. L.(2005). Early education curriculum (Ed. ke-3). New York, NY:
Thomson Delmar Learning.
Kasnani Abdul Karim, Norbe Md Nor, & Naziman Abdullah. (2008).

Perkembangan pendidikan prasekolah untuk kursus persediaan dan KPLI.
Subang Jaya, Malaysia: Kumpulan Budiman.
Rohani Abdullah, Menon, N. & Mohd Sharani Ahmad. (2003). Panduan

kurikulum prasekolah. Shah Alam, Malaysia: Malindo Printers.
PERPUSTAKAAN DIGITAL TAN SRI DR ABDULLAH

SANUSI (TSDAS)
Perpustakaan Digital TSDAS mempunyai pelbagai sumber bercetak dan dalam
talian untuk kegunaan pelajar. Perpustakaan digital komprehensif ini, yang boleh
dicapai melalui portal OUM, menyediakan akses kepada lebih daripada 30
pangkalan data yang meliputi jurnal, tesis dan buku dalam format elektronik serta
banyak lagi. Contoh pangkalan data yang ada ialah EBSCOhost, ProQuest,
SpringerLink, Books247, InfoSci Books, Emerald Management Plus dan Ebrary
Electronic Books. Sebagai pelajar OUM, anda digalakkan untuk menggunakan
sepenuhnya sumber yang terdapat di perpustakaan ini.

xxvi X COURSE ASSIGNMENT GUIDE

Topik Sejarah
Pendidikan di
1 Malaysia
HASIL PEMBELAJARAN
Pada akhir topik ini, anda seharusnya dapat:
1. Mengkaji semula sejarah perkembangan kurikulum;
2. Menghuraikan konsep dan model pembangunan kurikulum; dan
3. Menghuraikan pelbagai kurikulum dan dasar pendidikan di Malaysia.
PENGENALAN
Sejarah pendidikan di Malaysia menjangkau dua tempoh, iaitu sebelum dan
semasa zaman penjajahan British. Dalam topik ini, kita akan melihat bagaimana
sistem pendidikan Malaysia wujud serta pelbagai konsep dan model
pembangunan kurikulum di negara ini, dan akhir sekali, kita turut meneliti
Laporan Pendidikan, Akta-akta dan Dasar-dasar yang telah digubal semasa
tempoh itu.
1.1 SISTEM PENDIDIKAN MALAYSIA

SEBELUM KEMERDEKAAN (DARI 1400
HINGGA 1956)
Dalam subtopik ini, kita akan melihat kepada sistem pendidikan di Malaysia
sebelum penjajahan British di Malaysia dan pada zaman penjajah. Kita juga akan
melihat sistem pendidikan semasa pendudukan Jepun di Tanah Melayu semasa
Perang Dunia Kedua (dari 1941 hingga 1945).

2 TOPIK 1 SEJARAH PENDIDIKAN DI MALAYSIA
1.1.1 Sebelum Tempoh Penjajahan British (dari 1400

hingga 1786)
Bentuk persekolahan terawal di Malaysia adalah tertumpu kepada pendidikan
Islam dan berpusat di sekitar:
(a) Rumah guru melibatkan bacaan al-Quran dan pengajaran Fardu Ain di
rumah guru agama (Ulama).
(b) Masjid, surau dan madrasah tempat ini telah digunakan untuk
menampung jumlah pelajar yang semakin meningkat. Para ulama yang
sangat dihormati oleh masyarakat setempat, sering dijemput ke istana untuk
mengajar ahli keluarga diraja.
(c) Sekolah pondok mata pelajaran yang diajar ialah Tauhid, al-Quran, Fiqh,
Hadis, Nahu, Sufi, Tasawuf dan Akhlaq, Bahasa Arab dan Jawi.
Semua ini telah berubah apabila Portugis menakluki Melaka pada abad ke-15 dan
menubuhkan mubaligh Roman Katolik. Ini diikuti oleh Belanda yang
menubuhkan mubaligh Protestan dan akhirnya British yang menyediakan sistem
pendidikan mereka sendiri dari tahun 1786.
1.1.2 Tempoh Penjajahan British (dari 1786 hingga

1956) di Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak
Peringkat Pertama: Sebelum Perang Dunia Kedua (dari 1786 hingga 1941)
Dasar British, iaitu pecah dan perintah (divide and rule) menjadi asas kepada
pelaksanaan sistem pendidikan di Tanah Melayu, dengan niat untuk mewujudkan
jurang dalam kalangan penduduk di negara ini. Lima tahap sistem pendidikan
dan empat jenis sekolah telah diperkenalkan di Tanah Melayu dalam tempoh ini
(lihat Jadual 1.1).

TOPIK 1 SEJARAH PENDIDIKAN DI MALAYSIA 3
Jadual 1.1: Tahap Pendidikan dan Jenis Sekolah yang

Dilaksanakan Mengikut Peraturan British
Tahap Pendidikan Jenis Sekolah

Pendidikan di sekolah rendah Aliran Inggeris
Pendidikan di sekolah menengah Aliran Melayu
Latihan guru Aliran Cina
Pendidikan di teknik dan vokasional Aliran Tamil
Pengajian tinggi
Jenis sekolah termasuk:
(a) Sekolah Vernakular Melayu

Orang Melayu telah diberi enam tahun latihan asas dalam:
(i) Kemahiran aritmetik asas bagi lelaki untuk memulakan perniagaan

kecil apabila selesai pendidikan mereka;
(ii) Kepentingan nilai moral, contohnya, kebersihan diri dan kebersihan

persekitaran; dan
(iii) Penguasaan bahasa Inggeris bagi kanak-kanak golongan diraja dan

bangsawan.
Berikut ialah beberapa contoh sekolah Melayu yang ditubuhkan pada tahun
1800 (Juraidah Mohd Noor, 2014):
(i) Sekolah Melayu Gelugur, Pulau Pinang (1826);
(ii) Sekolah Melayu Bayan Lepas;
(iii) Sekolah Melayu Air Hitam;
(iv) Sekolah Melayu Teluk Belanga (Singapura);
(v) Sekolah Kampung Gelam (Singapura);
(vi) Sekolah Melayu yang pertama di Daerah Klang (1875);
(vii) Sekolah Melayu Sayong, Perak (1878); dan
(viii) Sekolah Melayu Perempuan yang pertama di Teluk Belangan dan

Pulau Pinang (1889).

Sekolah ini menyediakan pelajar dengan pendidikan sehingga Tahun Lima

menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar. Pada tahun 1892,
terdapat 190 buah sekolah Melayu di negara ini. Untuk memerangi
kemalasan dan sikap berpuas hati dalam kalangan orang Melayu, Kerajaan
Kolonial British memperkenalkan lagi Akta Pendidikan Wajib untuk
menggalakkan ibu bapa menghantar anak mereka ke sekolah. Kerajaan
British tidak membina sekolah menengah walaupun terdapat peningkatan
dalam bilangan murid yang berdaftar di sekolah kerana mereka mahu orang
Melayu kekal sebagai petani dan mereka risau orang Melayu yang
berpelajaran akan memulakan sentimen anti-British.
(b) Sekolah Vernakular Cina

Masyarakat Cina telah diberi autonomi untuk menubuhkan sekolah dan
kurikulum mereka sendiri menggunakan bahasa pengantar, buku dan guru
sendiri. Pada masa yang sama, semua kos membina dan menguruskan
sekolah ini ditanggung oleh pemimpin dan ahli perniagaan Cina pada masa
itu.
Guru Cina dan buku teks dibawa masuk dari China dan dialek Cina seperti
Hakka, Kantonis dan Hokkien telah digunakan secara meluas untuk
mengajar di sekolah ini menyebabkan ketidakseragaman dalam sistem
pendidikan Cina. Jadual 1.2 menunjukkan jenis sekolah sistem pendidikan
Cina yang dilaksanakan dan tempoh persekolahan.
Jadual 1.2: Sistem Pendidikan Cina
Jenis Sekolah Tempoh Persekolahan (Tahun)

Sekolah rendah 6
Sekolah menengah rendah 3
(Tiga Pertengahan Junior)
Sekolah menengah atas 3
(Tiga Pertengahan Senior)
Sumber: Choong (2008)

Sistem pendidikan Cina mengalami pelbagai perubahan dan pembangunan

antara tahun 1913 dan 1945:
(i) Pada tahun 1913, sekolah menengah Cina yang pertama telah dibina di
Singapura yang pada ketika itu sebahagian daripada Tanah Melayu;
(ii) Pada tahun 1920-an, sekolah, guru dan Lembaga Sekolah Cina
berdaftar dengan Kerajaan Kolonial British berikutan sokongan
Enakmen Pendaftaran Sekolah. Kerajaan Kolonial British juga
menghapuskan penggunaan dialek yang berbeza dan memihak
kepada Mandarin yang dianggap lebih menyeluruh;
(iii) Pada tahun 1924, sekolah Cina menerima separuh bantuan kerajaan.
Ini berlaku kerana kesedaran kerajaan bahawa puak nasionalis telah
mula menyebarkan kempen anti-British di sekolah Cina; dan
(iv) Pada tahun 1945, sukatan pelajaran di semua sekolah Cina telah dikaji
semula dan Bahasa Inggeris dan Bahasa Melayu telah diperkenalkan
ke dalam kurikulum.
(c) Sekolah Vernakular Tamil

Penghijrahan besar-besaran dari India Selatan ke pelbagai ladang (getah,
gula, kelapa dan kopi) di Tanah Melayu menyumbang kepada penubuhan
sekolah Tamil untuk kanak-kanak pekerja semasa tempoh ini. Antara
sekolah Tamil yang ditubuhkan pada tahun 1800-an termasuk (Choong,
2008):
(i) Sekolah Tamil di Pulau Pinang (1816);
(ii) Sekolah Anglo-Tamil di Melaka (1850) Wujud hanya 10 tahun; dan
(iii) Sekolah St Xavier Malabar di Singapura (1859).
Sekolah ini tidak diselenggarakan dengan lengkap dan terurus dan guru-
guru pula kebanyakannya tidak terlatih untuk mengajar pelajar mereka.
Akibatnya, kebanyakan kanak-kanak telah diserap ke dalam sektor kerja
ladang selepas menamatkan sekolah rendah dan tidak meneruskan
pendidikan menengah mereka. Seperti sekolah Cina, buku teks dan bahan
pembelajaran diimport dari India dan bahasa pengantar ialah bahasa Tamil.

Pembangunan yang berlaku di sekolah Tamil adalah seperti yang berikut:
(i) Pada tahun 1912, Kerajaan Kolonial British meluluskan Ordinan Buruh
yang memerlukan semua pemilik ladang untuk menubuhkan sekolah
di kawasan di mana terdapat lebih daripada 10 kanak-kanak, semua
atas perbelanjaan mereka sendiri; dan
(ii) Kerajaan Kolonial British memutuskan untuk melantik Pemeriksa

Sekolah Tamil yang rasmi pada tahun 1937. Kursus latihan guru telah
dijalankan dan dilaksanakan di sekolah rendah untuk mengatasi
masalah kekurangan guru terlatih di sekolah Tamil.
(d) Sekolah Inggeris

Sekolah aliran Inggeris dikenali sebagai sekolah mubaligh yang diasaskan
dan diuruskan oleh mubaligh Kristian. Pelajar menerima pendidikan
rendah dan menengah di bawah peruntukan Kerajaan Kolonial British.
Sekolah Inggeris yang ditubuhkan pada tahun 1800 termasuk (Choong,
2008; Juraidah Mohd Noor, 2014):
(i) Penang Free School (1816);
(ii) Malacca High School (1826);
(iii) Singapore Free School (1834);
(iv) Institut Victoria (1893);
(v) Sekolah Perempuan Bukit Bintang dan Sekolah St Mary (oleh

Mubaligh Anglican);
(vi) Sekolah Anglo-Tamil di Kuala Lumpur (pada tahun 1897) yang

kemudiannya ditukar kepada Sekolah Lelaki Methodist;
(vii) Sekolah Anglo-Chinese (diasaskan oleh mubaligh Methodist) di Ipoh

(kini dikenali sebagai SMK Methodist Ipoh), Kampar, Teluk Intan,
Sitiawan, Klang dan Seremban, yang telah ditukar kepada SMK
Methodist; dan
(viii) Sekolah Convent untuk kanak-kanak perempuan dan sekolah

Katolik untuk kanak-kanak lelaki seperti Sekolah St John di Kuala
Lumpur dan Sekolah St Joseph di Kuching.

Kebanyakan sekolah Inggeris ini terletak di kawasan bandar, jauh dari

kawasan luar bandar dan penduduk kampung. Bahasa Inggeris digunakan
sebagai bahasa pengantar dan kebanyakan orang Melayu takut bahawa
anak mereka akan dipengaruhi oleh mubaligh Kristian yang mengajar di
sekolah ini. Walau bagaimanapun, sekolah Inggeris telah menarik ramai
raja-raja Melayu dan anak lelaki bangsawan yang kemudian bekerja
sebagai kerani kerajaan dan pegawai di Kerajaan Kolonial British.
AKTIVITI 1.1
Bagaimanakah dasar "pecah dan perintah mempengaruhi pendidikan

pelbagai kaum di Tanah Melayu?
Selain daripada pendidikan peringkat rendah dan menengah, Kerajaan Kolonial

British juga telah memperkenalkan pendidikan peringkat lain, iaitu:
(a) Latihan Perguruan

Sebelum Perang Dunia Kedua, Kerajaan Kolonial British terpaksa membawa
guru dari England untuk mengajar di Tanah Melayu kerana:
(i) Ramai guru meletak jawatan kerana gaji yang rendah;
(ii) Wanita tempatan tidak berminat untuk mengajar; dan
(iii) Guru terlatih di sekolah Melayu tidak mencukupi.
Untuk mengatasi masalah ini, kerajaan menubuhkan Maktab Perguruan dan

menubuhkan Biro Terjemahan di Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC
Sultan Idris Training College) pada tahun 1942 untuk menghasilkan bahan
penulisan dan pembacaan yang diperlukan. Maktab perguruan yang
ditubuhkan di Tanah Melayu termasuk (Juraidah Mohd Noor, 2014):
(i) Singapore Teluk Belanga Teacher Training College (1878);
(ii) Maktab Perguruan Taiping Perak (1878);
(iii) Melaka TTC (1900);
(iv) Perak Matang TTC (1913);
(v) Perak SITC (1922);

(vi) Singapura Raffles College (1928); dan
(vii) Melaka Malay Girls TTC (1935).
(b) Pendidikan Teknik dan Vokasional

Kerajaan Kolonial British juga terlibat dalam pembangunan Pendidikan
Teknik dan Vokasional di Tanah Melayu:
(i) Pada tahun 1900, kraf tangan Melayu seperti tenunan, sulaman dan
ukiran telah diperkenalkan ke dalam sistem pendidikan;
(ii) Kolej Teknikal Guru telah ditubuhkan di Kuala Lumpur pada tahun
1905 untuk melatih pembantu teknik di Jabatan Kerja Raya, Jabatan
Ukur dan Keretapi Tanah Melayu;
(iii) Suruhanjaya Pendidikan Teknik dan Industri telah ditubuhkan pada

tahun 1918 untuk mengkaji keperluan pendidikan teknik dan
vokasional di negeri-negeri di Tanah Melayu;
(iv) Pusat Latihan Pertanian telah ditubuhkan pada tahun 1923;
(v) Kerajaan telah menubuhkan Sekolah Teknikal pada tahun 1926 yang
kemudiannya ditukar kepada Maktab Perguruan Teknikal pada
tahun 1941 dan Universiti Teknologi Malaysia pada tahun 1972;
(vi) Sekolah Pertanian telah ditubuhkan di Serdang, Selangor pada tahun

1931 untuk melatih pegawai pertanian; dan
(vii) Status Sekolah Pertanian telah dinaikkan pada tahun 1946 kepada
Kolej Pertanian, yang kemudiannya menjadi Universiti Pertanian
Malaysia (1972) dan pada tahun 1997 dikenali sebagai Universiti Putra
Malaysia.
(c) Pendidikan Tinggi

Kerajaan Kolonial British turut menyumbang ke arah pembangunan
pendidikan tinggi di Malaysia:
(i) Penubuhan Sekolah Perubatan King Edward VII pada tahun 1905 di
Singapura yang kemudiannya menjadi Sekolah Perubatan King
Edward VII;
(ii) Penubuhan Kolej Raffles di Singapura pada tahun 1929;

(iii) Pembentukan suruhanjaya pada tahun 1938 untuk mengkaji status

Pusat Pengajian Tinggi di Tanah Melayu yang diketuai oleh Sir
William Maclean. Salah satu cadangan yang dibuat oleh suruhanjaya
itu menyebabkan penggabungan Kolej Perubatan King Edward VII
dan Kolej Raffles untuk menjadi sebuah universiti; dan
(iv) Penubuhan Universiti Malaya pada tahun 1941 di Singapura.
(d) Sistem Pendidikan di Sabah dan Sarawak

Sama seperti apa yang berlaku di Tanah Melayu, mubaligh Kristian
memainkan peranan utama dalam pembangunan pendidikan di Sabah.
Sekolah telah dibina di Papar (1881) dan Sandakan (St Mary Rendah 1883);
termasuk Sekolah Lelaki St Michael (1888) dan Sekolah Perempuan Convent
(1891). Bahasa Inggeris, Cina dan Dusun telah digunakan sebagai bahasa
pengantar di sekolah ini. Pada tahun 1941, 52 buah sekolah mubaligh dan 28
buah sekolah bantuan kerajaan telah ditubuhkan di Sabah.
Keluarga Brooke yang memerintah, Gereja Roman Katolik, mubaligh

Anglican dan masyarakat Cina telah menyelia pembangunan pendidikan di
Sarawak. Sistem pendidikan tidak seragam dan diasingkan berdasarkan
kumpulan etnik dan bangsa. Apabila Sarawak menjadi tanah jajahan British
pada tahun 1946, rakyat Sarawak menuntut pendidikan formal kerana lebih
ramai ibu bapa telah menyedari kepentingan pendidikan kepada anak
mereka.
Kerajaan British menubuhkan pihak berkuasa tempatan yang

bertanggungjawab untuk mewujudkan dan mengekalkan sekolah baharu
serta membiayai operasi harian sekolah. Walaupun begitu, terdapat jurang
yang besar dalam pencapaian akademik di antara kawasan bandar dan luar
bandar kerana sistem yang berbeza dan jenis sekolah yang berbeza. Kerajaan
menjalankan kajian untuk meneliti isu ini dan membuat cadangan, yang
menghasilkan Laporan Biru (Blue Report) pada tahun 1935 dan Laporan
David McLellon pada tahun 1960.
Antara lain, Laporan tersebut mencadangkan pelaksanaan berikut:
(i) Bahasa Inggeris digunakan sebagai bahasa pengantar kecuali di

sekolah Cina;
(ii) Penambahbaikan dibuat pada kualiti latihan guru; dan

(iii) Memasukkan dan menggalakkan perpaduan dalam kalangan

penduduk pelbagai kaum dan kesetiaan kepada Sarawak dalam
sistem pendidikan.
Sistem sekolah yang sedia ada akhirnya dihentikan memihak kepada

sistem pendidikan negara.
Peringkat Kedua: Selepas Perang Dunia Kedua (dari 1946 hingga 1956)
Kerajaan Kolonial British melabur banyak wang untuk memulihkan pendidikan
di Tanah Melayu selepas perang. Pendaftaran untuk persekolahan telah
berkurangan dan kualiti pengajaran telah menurun secara drastik. Rancangan dan
laporan telah dihasilkan dan dilaksanakan untuk membangunkan sistem
pendidikan yang lebih tersusun dan berdaya maju di Tanah Melayu. Jadual 1.3
meringkaskan rancangan dan laporan yang telah dilaksanakan oleh Kerajaan
Kolonial British dalam usaha untuk memulihkan dan menyusun semula sistem
pendidikan selepas pendudukan Jepun.
Jadual 1.3: Rancangan dan Laporan yang Dihasilkan dan Dilaksanakan oleh Kerajaan
Kolonial British untuk Meningkatkan Sistem Pendidikan Malaysia
Pelaksanaan Cadangan Maklumat Lanjut

Rancangan Pendidikan rendah yang asas Rancangan Cheeseman gagal
Cheeseman adalah percuma untuk semua. menangani isu integrasi dan
(1946) Penggunaan semua bahasa dihentikan pada tahun 1949
pengantar di sekolah selepas kejatuhan Malayan
menengah. Union.
Bahasa Inggeris menjadi

mata pelajaran wajib di semua
sekolah vernakular.
Laporan Barnes Pemansuhan semua sekolah Dipengerusikan oleh L. J.
(1951) vernakular menggunakan Barnes, pengarah sosial,
bahasa ibunda. Bahagian Latihan,
Penubuhan sekolah dwibahasa Universiti Oxford.
di mana bahasa Inggeris dan Laporan Barnes gagal
Melayu digunakan sebagai kerana cadangan
bahasa pengantar. radikalnya.
Penukaran sekolah vernakular
kepada sekolah kebangsaan.
Penggantian skrip Jawi
dengan Pengajian Islam.

Laporan Fenn- Penggunaan bahasa Melayu, Jawatankuasa Fenn-Wu

Wu Mandarin dan Bahasa Inggeris telah ditubuhkan oleh Dr
(1952) sebagai bahasa pengantar di Fenn, Setiausaha Kerja
semua sekolah vernakular. Lembaga Pemegang
Amanah untuk beberapa
Universiti di China dan
Dr Wu dari Pertubuhan
Kebangsaan.
Laporan ini memberi
tumpuan kepada Sekolah
Cina.
Pendidikan Penguatkuasaan sistem Kerajaan Kolonial British
Ordinan (1952) pendidikan sekolah telah menubuhkan
kebangsaan melalui Jawatankuasa Penasihat
pengenalan progresif bahasa Pusat untuk mengkaji
Inggeris di semua sekolah cadangan yang
Melayu. terkandung dalam
Penguatkuasaan bahasa Laporan Barnes dan Fen-
Melayu dan Inggeris di semua Wu, seterusnya
sekolah Cina dan Tamil. mencadangkan
Pendidikan Ordinan.
Pengekalan sekolah jenis
kebangsaan Inggeris.
Pengajaran Pendidikan Islam
semasa masa persekolahan
untuk kanak-kanak Islam.
Pembangunan sekolah
vokasional.
Laporan Razak Bahasa Melayu dijadikan Dibentuk oleh
(1956) sebagai Bahasa Kebangsaan Jawatankuasa Kabinet
dan digunakan sebagai bahasa untuk Mengkaji Semula
pengantar utama untuk semua Polisi Pendidikan yang
tahap persekolahan. diketuai oleh
Pelaksanaan kurikulum yang Allahyarham Tun Abdul
berorientasikan persekitaran Razak Hussein, Menteri
dengan keperluan tempatan. Pendidikan ketika itu.
Kurikulum biasa dan
peperiksaan berpusat untuk
semua sekolah.
Bahasa Melayu dan Inggeris
diwajibkan untuk semua
sekolah rendah dan menengah.

Dua jenis sekolah disediakan

untuk semua kaum: diberi
bantuan sepenuhnya atau
sekolah rendah swasta dan
diberi bantuan sepenuhnya
atau sekolah menengah swasta.
Pendidikan sekolah menengah
terdiri dari Sekolah Menengah
Rendah (SMR), Sekolah
Menengah Atas (SMA) dan
Prauniversiti.
Guru sekolah rendah dan
menengah yang berkelayakan.
Penempatan semua guru di
bawah perkhidmatan
profesional yang umum.
Penubuhan Jemaah Nazir
Sekolah Persekutuan.
Sumber: Juraidah Mohd Noor (2014)
Melalui Pelaksanaan Sistem Pendidikan Kebangsaan pada tahun 1956, tiga buah
sekolah elit, iaitu Sekolah Tuanku Abdul Rahman (STAR) di Ipoh, Sekolah Dato
Abdul Razak (SDAR) di Seremban dan Sekolah Tun Fatimah di Johor Bahru telah
ditubuhkan.
Untuk menangani kekurangan guru terlatih dan berkelayakan, Maktab Perguruan

telah ditubuhkan di Pulau Pinang, Kuala Lumpur dan Johor Bahru sebagai
tambahan kepada Maktab Perguruan Kirby dan Brinsford Lodge di England.
1.1.3 Perkembangan Pendidikan Semasa Perang

Dunia Kedua: Penjajahan Jepun (dari 1941
hingga 1945)
Pada tarikh 8 Disember 1941, tentera Jepun telah menyerang Tanah Melayu.
Semasa pendudukan Jepun, pelbagai dasar telah dilaksanakan dalam usaha untuk
mengukuhkan kedudukan mereka di negara ini. Semua dasar ini mempunyai
kesan yang besar kepada kehidupan sosial, politik dan ekonomi penduduk
tempatan, termasuk bidang pendidikan. Ringkasan ringkas mengenai sistem
pendidikan di Tanah Melayu semasa pendudukan Jepun ditunjukkan dalam
Rajah 1.1.

Rajah 1.1: Pendidikan di Tanah Melayu semasa pendudukan

Jepun pada Perang Dunia Kedua
Sumber: Aileen Asim (2012)
AKTIVITI 1.2
Jejaki pembangunan pendidikan untuk latihan guru dari tahun 1786

hingga 1956.
1.2 SISTEM PENDIDIKAN MALAYSIA SELEPAS

KEMERDEKAAN
Sistem pendidikan Malaysia telah dimajukan dan diperhalusi lagi selepas
kemerdekaan, berikutan Dasar Pendidikan Kebangsaan yang terkandung dalam
Laporan Razak. Maklumat lanjut yang membawa kepada laporan diringkaskan
dalam Jadual 1.4.

Jadual 1.4: Laporan dan Akta Pendidikan yang Dilaksanakan Selepas Kemerdekaan
Pelaksanaan Cadangan/Maklumat Lanjut

Laporan Rahman Taib Jawatankuasa diketuai oleh Abdul Rahman Taib, Menteri
(1960) Pelajaran pada ketika itu. Persekutuan Tanah Melayu mengkaji
semula dan cuba untuk meningkatkan sistem pendidikan di
negara ini. Cadangan mereka termasuk:
Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama
Pendidikan sekolah menengah yang percuma untuk semua
Kenaikan automatik sehingga Tingkatan 3
Pengenalan kepada peperiksaan penilaian Tahun Lima
Penubuhan sekolah teknik dan vokasional
Penekanan kepada pendidikan moral dan agama
Pemantauan sekolah rendah oleh Jemaah Nazir Sekolah
untuk memastikan kualiti pengajaran
Penekanan kepada program latihan guru
Akta Pendidikan Laporan Rahman Taib kemudiannya diwartakan sebagai Akta

(1961) Pendidikan pada tahun 1961. Akta ini kemudiannya
dikuatkuasakan di Sabah dan Sarawak pada tahun 1976. Akta
tersebut terdiri dari aspek berikut:
Tahap pendidikan yang terdiri daripada:
Pendidikan sekolah rendah
Pendidikan sekolah menengah rendah
Pendidikan sekolah menengah atas
Pendidikan di institusi pendidikan yang lain
Pendidikan rendah:
Wajib untuk semua kanak-kanak umur persekolahan
Percuma untuk semua
Ditawarkan di sekolah kebangsaan dan sekolah jenis
kebangsaan
Pendidikan menengah yang ditawarkan:
Menengah rendah biasa
Menengah atas
Perdagangan
Teknikal
Vokasional

Menengah (dengan kelulusan Kementerian Pelajaran

Malaysia)
Pendidikan Islam:
Ditawarkan jika terdapat lebih daripada 15 orang pelajar
Islam
Diajar oleh guru agama terlatih
Diajar dua kelas seminggu pada waktu persekolahan
Akta Bahasa Bahasa Malaysia telah diiktiraf sebagai bahasa rasmi dan
Kebangsaan (1963) bahasa pengantar bagi semua peringkat persekolahan
Rukun Negara dan Peluang pendidikan yang sama untuk kedua-dua kawasan di
Dasar Ekonomi Baru bandar dan luar bandar
(DEB) (dari 1963
hingga 1974)
Laporan Hussein Onn Jawatankuasa yang diketuai oleh Tun Hussein Onn untuk
(1971) menyediakan pendidikan asas kepada semua kanak-kanak umur
persekolahan. Laporan itu:
Mengiktiraf bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama
Mengekalkan status bahasa Inggeris sebagai bahasa kedua
kerana kepentingannya dalam pengajian tinggi dan dalam hal
ehwal antarabangsa
Mencadangkan masa yang diperuntukkan untuk pengajaran
bahasa Inggeris ditingkatkan dan guru diberi latihan yang
diperlukan
Laporan Jawatankuasa yang dipengerusikan oleh Dr Mahathir Mohamad

Jawatankuasa Kabinet yang juga Timbalan Perdana Menteri pada ketika itu, telah
mengenai Kajian ditubuhkan pada tahun 1974 untuk mengkaji semula polisi
Semula Pelaksanaan pendidikan yang sedia ada pada masa itu untuk:
Polisi Pendidikan Menggalakkan perpaduan kebangsaan
(Laporan Mahathir)
Memenuhi keperluan sumber manusia mahir bagi kemajuan
(1979) dan pembangunan negara
Pendemokrasian pendidikan
Pembentukan moral dan disiplin masyarakat Malaysia
Cadangan termasuk:
Memberi tumpuan kepada tiga kemahiran asas, iaitu
membaca, menulis dan mengira
Pengajaran bahasa Inggeris sebagai bahasa kedua
Membahagikan pendidikan menengah kepada dua aliran,
iaitu akademik dan vokasional
Peluasan peluang pendidikan dari 9 hingga 11 tahun

Memberi penekanan kepada kurikulum "ala Malaysia

Kajian semula mengenai bahasa Malaysia dalam kursus
perkhidmatan
Sumber: Zela Zulfikar & Norhidayu Rosman (2012)
Dekad terakhir abad ke-20 menyaksikan perubahan yang meluas kepada sistem
pendidikan tempatan. Perubahan ini diringkaskan dengan lebih lanjut seperti
yang berikut (Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan, 2008;
Kementerian Pendidikan Malaysia, 2013; 2015):
(a) Pembangunan Pendidikan semasa Era Dasar Pembangunan Negara

(dari 1991 hingga 2000)
Pada tahun 1991, Dato Seri Mahathir Mohamad melancarkan Wawasan
2020. Matlamatnya? Untuk mencapai status negara maju menjelang tahun
2020. Akta Pendidikan (1961) telah digantikan dengan Akta Pendidikan
(1996) dalam usaha untuk menjadi relevan dengan keperluan semasa. Jadual
1.5 meringkaskan pindaan yang dibuat kepada Akta Pendidikan 1961.
Jadual 1.5: Pindaan kepada Akta Pendidikan 1961
Pindaan yang Dibuat kepada Akta Pendidikan 1961

Menggabungkan prasekolah ke dalam sistem pendidikan negara
Mengkaji semula Akta Pendidikan Tinggi Swasta 1996 untuk membolehkan
penubuhan lebih banyak institusi pengajian tinggi swasta
Memperkenalkan empat akta baharu untuk pendidikan tinggi dengan
pembangunan yang lebih sistematik:
Akta Majlis Pendidikan Tinggi Negara 1996 bagi penubuhan sebuah majlis
untuk menentukan dasar dan pengurusan pendidikan tinggi
Akta Lembaga Akreditasi Negara 1996 untuk menilai jaminan kualiti
terutamanya program pendidikan tinggi swasta
Akta Universiti dan Kolej Universiti 1996 (Pindaan) yang memberikan lebih
autonomi kewangan dan pengurusan kepada universiti awam; dan
Akta Tabung Kerjasama Pendidikan Tinggi Negara 1996 yang menyediakan
pinjaman pelajar dan dana untuk meningkatkan akses kepada pendidikan
tinggi
Penubuhan lebih banyak universiti awam (Universiti Malaysia Sarawak
[UNIMAS] pada tahun 1992 dan Universiti Malaysia Sabah [UMS] pada tahun
1997), universiti kolej, kolej matrikulasi, kolej komuniti, kolej swasta dan universiti
serta kampus cawangan universiti luar negara
Pengenalan Program Diploma Perguruan Malaysia untuk menggantikan program
Sijil Perguruan bagi guru praperkhidmatan di Kolej Guru. Hasilnya, Maktab

Perguruan Sultan Idris telah dinaikkan taraf kepada Universiti Pendidikan Sultan
Idris (UPSI) pada tahun 1997
Meningkatkan kualiti kepimpinan dalam kalangan pengetua sekolah
Pengenalan konsep terbuka untuk peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) dan
Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM) pada tahun 2000
(b) Pembangunan Pendidikan semasa Era Dasar Wawasan Negara (dari 2001
hingga 2010)
Berhadapan dengan globalisasi pesat, liberalisasi dan pembangunan dalam
teknologi maklumat dan komunikasi (ICT information and communication
technology), negara memerlukan tenaga kerja yang berpengetahuan, cekap
dan berdaya saing di peringkat global. Dasar Pendidikan Kebangsaan telah
digubal dengan matlamat:
(i) Menghasilkan satu bangsa Malaysia yang bersatu;
(ii) Melahirkan warga Malaysia yang berilmu pengetahuan, takutkan

Tuhan, berkelakuan baik, cekap dan harmoni;
(iii) Menyediakan tenaga kerja yang kompeten untuk memenuhi keperluan

negara yang membangun; dan
(iv) Menawarkan peluang pendidikan yang sama untuk semua rakyat

Malaysia.
Falsafah Pendidikan Kebangsaan (FPK) menjadi tulang belakang bagi

pelaksanaan Dasar Pendidikan Kebangsaan dalam semua program dan aktiviti
pendidikan di semua peringkat persekolahan. Jadual 1.6 meringkaskan langkah-
langkah yang dilaksanakan hasil daripada Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
Jadual 1.6: Falsafah Pendidikan Kebangsaan
Langkah-langkah yang diambil:

Memanjangkan sistem pendidikan kepada 11 tahun persekolahan
Menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar
Mewujudkan kurikulum kebangsaan standard dan penilaian kebangsaan yang
standard
Menyediakan infrastruktur berkualiti dan meningkatkan bilangan kemudahan
pendidikan di semua institusi pendidikan untuk meningkatkan pendaftaran
Menggalakkan pembangunan sumber manusia secara berterusan dengan
membangunkan kompetensi dan kecekapan pemimpin, guru dan pegawai
pendidikan

(c) Pelan Pembangunan Pendidikan 2001 2010 (Pelan Tindakan)

Pelan tindakan ini memberi tumpuan kepada pembangunan prasekolah,
sekolah rendah, pendidikan menengah dan pendidikan tinggi yang
diperkukuhkan melalui pembesaran program sokongan, pembiayaan,
pengurusan dan pengintegrasian ICT. Matlamat lain termasuk:
(i) Menjamin peluang rakyat Malaysia untuk 12 tahun pendidikan dari

segi akses, ekuiti dan kualiti;
(ii) Membangunkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan

bersepadu; dan
(iii) Melahirkan individu yang seimbang dari segi intelek, rohani dan
jasmani.
Strategi yang dilaksanakan oleh pelan pembangunan ini terdiri daripada

perkara berikut:
(i) Memperkemas sistem pendidikan negara dari 11 tahun kepada 12

tahun;
(ii) Melaksanakan rancangan dan program untuk memupuk kreativiti dan

inovasi dalam kalangan pelajar;
(iii) Meningkatkan budaya pembelajaran;
(iv) Membangunkan budaya sains dan teknologi;
(v) Menggalakkan pembelajaran sepanjang hayat; dan
(vi) Menyediakan sistem pendidikan yang cekap, berkesan dan berkualiti.
Pelan tindakan ini juga digunakan untuk menyusun pelan tindakan

pembangunan pendidikan termasuk memperluas dan mengukuhkan
program sedia ada serta menggantikan program yang tidak berkaitan.

Rajah 1.2: Program pembangunan ini dibangunkan berdasarkan empat teras
(d) Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP) 20062010

Pelan Induk Pembangunan Pendidikan 20062010 telah dilancarkan pada
tarikh 16 Januari 2007 untuk menyokong agenda pendidikan di bawah
Rancangan Malaysia Kesembilan (RMK-9).
PIPP telah dibangunkan sebagai dokumen pembangunan pendidikan yang

menyeluruh dan bersepadu berdasarkan tiga aspek utama, iaitu
infrastruktur, kandungan dan sumber manusia.
Matlamatnya? Untuk menyediakan pendidikan yang berkualiti kepada

semua dan ia tertumpu kepada dua pendekatan utama seperti yang berikut:
(i) Untuk melengkapkan tugas yang dikenal pasti di bawah pelan

pendidikan lima tahun sebelum ini, memastikan akses kepada
pendidikan untuk semua dan memberi peluang sama rata kepada
semua pelajar; dan
(ii) Membangunkan lagi potensi sekolah dalam kelompok masing-masing

sebagai institusi pendidikan, membolehkan guru dan pelajar
meningkatkan sekolah dan sistem pendidikan negara pada peringkat
antarabangsa.

PIPP menggariskan enam teras strategik dan ini ditunjukkan dalam Jadual
1.7
Jadual 1.7: Enam Teras yang Dilaksanakan oleh PIPP
Kepercayaan Strategi
Teras 1: Pembinaan Memperkukuhkan Bahasa Kebangsaan
Negara Bangsa Meningkatkan perpaduan dan integriti nasional
Memupuk rasa cinta terhadap seni, warisan
dan budaya
Memupuk pemahaman kesederhanaan
(wassatiyah) atau (sebelum ini mengamalkan
konsep Islam hadhari)
Teras 2: Membangunkan Menyediakan lebih banyak pilihan pendidikan

Modal Insan kepada ibu bapa dan pelajar
Meningkatkan penguasaan ilmu pengetahuan
Memupuk kemahiran dan tingkah laku pelajar
Meningkatkan sistem penilaian dan penaksiran
secara holistik
Menguatkuasakan disiplin
Menaik taraf perkhidmatan berkaitan aduan
mengenai masalah disiplin
Meningkatkan kerjasama antara Kementerian
Pelajaran Malaysia dan agensi lain
Teras 3: Mengukuhkan Memperluas program prasekolah

Sekolah Kebangsaan Meningkatkan kepimpinan pengetua dan
kualiti guru
Memperkukuhkan budaya sekolah
Menambah baik kurikulum, ko-kurikulum dan
sukan
Meningkatkan prestasi akademik
Menyediakan infrastruktur, dan kemudahan
asas yang mencukupi dan berkualiti

Teras 4: Merapatkan Meningkatkan infrastruktur dan kemudahan

Jurang Pendidikan pendidikan luar bandar
Meningkatkan kehadiran persekolahan dan
mengurangkan risiko keciciran
Meningkatkan bilangan guru opsyen di
pedalaman
Peningkatan berterusan peruntukan subsidi
kepada pelajar miskin, pelajar keperluan khas
dan kumpulan minoriti
Teras 5: Meningkatkan Menambah baik pemilihan calon guru;

Profesion Perguruan meningkatkan latihan guru
Menambah baik persekitaran kerja dan
kebajikan guru
Menambah baik perancangan dan pengurusan
sumber manusia
Teras 6: Mempercepatkan Memastikan kepimpinan yang kukuh dan

Kecemerlangan Institusi berkesan
Pendidikan Memilih guru dan jurulatih yang cekap dan
berkemahiran tinggi
Memberi lebih autonomi kepada sekolah dalam
pemilihan pengetua, pentadbir, guru, staf
sokongan dan pelajar
Mewujudkan sistem akauntabiliti
Mewujudkan piawaian dan penanda aras
sebagai lambang sebuah negara maju dan
progresif
Menjadikan Malaysia sebagai pusat
kecemerlangan pendidikan
Memulakan perubahan dan inovasi
(e) Pelan Tindakan Pendidikan Malaysia 20132025 (Pendidikan Prasekolah

hingga Lepasan Menengah)
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah melancarkan kajian semula
yang menyeluruh terhadap sistem pendidikan di Malaysia dalam bentuk
Pelan Tindakan Pendidikan Malaysia 20132025. Tujuannya adalah
mempersiapkan kanak-kanak Malaysia dengan lebih baik terhadap
keperluan abad ke-21, dan meningkatkan harapan orang ramai dan ibu bapa
terhadap dasar pendidikan. KPM telah mengeluarkan banyak sumber input
termasuk pakar pendidikan di Pertubuhan Pelajaran, Sains dan Kebudayaan
Bangsa-bangsa Bersatu (UNESCO United Nations Educational, Scientific

and Cultural Organizations), Bank Dunia, Organisasi Kerjasama dan

Pembangunan Ekonomi (OECD Organisation for Economic Cooperation
and Development) serta enam universiti tempatan, pengetua, guru, ibu bapa
dan pelajar seluruh negara.
Tiga objektif utama Pelan Tindakan Pendidikan ini adalah:
(i) Memahami prestasi dan cabaran semasa sistem pendidikan Malaysia

dengan memberi tumpuan terhadap akses kepada pendidikan,
meningkatkan kualiti, merapatkan jurang pencapaian (ekuiti),
menggalakkan perpaduan dalam kalangan murid (perpaduan) serta
mengoptimumkan kecekapan sistem;
(ii) Mewujudkan visi dan aspirasi yang jelas untuk setiap murid dan
sistem pendidikan secara keseluruhan bagi tempoh 13 tahun akan
datang; dan
(iii) Menggariskan transformasi sistem pendidikan yang komprehensif

merangkumi perubahan penting dalam Kementerian bagi memenuhi
permintaan baharu dan harapan tinggi masyarakat serta mencetus
transformasi keseluruhan perkhidmatan awam.
KPM telah mengenal pasti 11 anjakan untuk menyampaikan transformasi

dalam sistem pendidikan, iaitu:
(i) Anjakan 1: Menyediakan kesamarataan akses kepada pendidikan

berkualiti bertaraf antarabangsa;
(ii) Anjakan 2: Memastikan setiap murid menguasai kemahiran dalam

bahasa Malaysia dan bahasa Inggeris, dan digalakkan mempelajari
bahasa tempatan;
(iii) Anjakan 3: Melahirkan rakyat Malaysia yang menghayati nilai;
(iv) Anjakan 4: Mentransformasikan profesion perguruan menjadi pilihan;
(v) Anjakan 5: Memastikan kepimpinan berprestasi tinggi ditempatkan di

setiap sekolah;
(vi) Anjakan 6: Memberi kuasa Jabatan Pelajaran Negeri (JPN), Pejabat

Pelajaran Daerah (PPD) dan sekolah untuk menyediakan penyelesaian
khusus berasaskan keperluan;

(vii) Anjakan 7: Memanfaatkan ICT untuk meningkatkan kualiti

pembelajaran di seluruh Malaysia;
(viii) Anjakan 8: Mentransformasikan kebolehan dan keupayaan

penyampaian Kementerian;
(ix) Anjakan 9: Bekerjasama dengan ibu bapa, komuniti dan sektor swasta
secara meluas;
(x) Anjakan 10: Memaksimumkan keberhasilan murid bagi setiap Ringgit;

dan
(xi) Anjakan 11: Meningkatkan ketelusan untuk kebertanggungjawaban

awam secara langsung.
(f) Pelan Tindakan Pendidikan Tinggi Malaysia (PTPTM) 20152025 Prasekolah

Tinggi Pendidikan Pasca Menengah
PTPM 2015-2015 mengikut Pelan Tindakan Pendidikan Malaysia 20132025,
dengan hala tuju sama untuk prasekolah hingga pendidikan pasca
menengah. Pada dasarnya pelan tindakan ini menggariskan lima aspirasi
utama dan lapan sasaran utama bagi sektor ini. Ini diringkaskan dalam
Jadual 1.8 seperti yang berikut:
Jadual 1.8: Aspirasi dan Sasaran PPPM (PT) (20152025)
Lima Aspirasi Utama Lapan Sasaran Utama

Memupuk pelajar dengan minda Meningkatkan bilangan semasa
keusahawanan dalam seluruh pelajar antarabangsa dari 108,000
sistem pendidikan tinggi dan kepada 250,000 menjelang tahun
mewujudkan sistem yang 2025.
menggalakkan graduan untuk Meningkatkan enrolmen keseluruhan
mewujudkan peluang pekerjaan dari 36 peratus pada tahun 2012
dan perniagaan. kepada 53 peratus pada tahun 2025.
Mewujudkan sistem yang Meningkatkan kebolehpasaran
meletakkan nilai sama terhadap graduan kepada lebih daripada 80
latihan teknikal dan vokasional peratus pada tahun 2025.
berbanding laluan yang bersifat
lebih tradisional dan akademik. Meningkatkan prestasi liga dengan
meletakkan satu universiti dalam 25
Memberi tumpuan lebih kepada Terbaik Asia, dua dalam Global Top
teknologi dan inovasi yang 100 dan empat dalam Global Top 200
menangani keperluan pelajar dan menjelang tahun 2025.
pengalaman pembelajaran yang
lebih bersifat peribadi.

Penyeragaman institusi awam dan Meningkatkan hasil penyelidikan

swasta, beralih daripada sistem U21 yang dari tempat ke-26 dari 50
tadbir urus institusi pengajian tinggi negara kepada 25 yang terbaik.
semasa kepada perolehan autonomi Meningkatkan enrolmen dan kadar
dalam pelan kerja pengawalseliaan. pencapaian pelajar daripada latar
Mengurangkan kebergantungan belakang sosioekonomi yang kurang
institusi pengajian tinggi kepada bernasib baik.
sumber kerajaan sambil Meningkatkan kepelbagaian etnik
menggalakkan sumbangan dan menyediakan pelajar dengan
pemegang berkepentingan yang nilai yang dikongsi.
terlibat dengan institusi ini.
Memaksimumkan pulangan
pelaburan dalam institusi pendidikan
dan mengekalkan tahap perbelanjaan
kerajaan bagi setiap pelajar.
Sumber: Kementerian Pendidikan Malaysia (2013; 2015)
Dalam topik ini, kita telah mempelajari perkara berikut:
Perkembangan sistem pendidikan Malaysia sebelum kemerdekaan 1400

hingga 1956 yang termasuk:
Sebelum Tempoh Penjajahan British (dari 1400 hingga 1786);
Semasa Tempoh Penjajahan British (dari 1786 hingga 1956) di Tanah

Melayu, Sabah dan Sarawak;
Sebelum Perang Dunia Kedua (dari 1786 hingga 1941) dan selepas Perang
Dunia Kedua (dari 1946 hingga 1956); dan
Semasa Penjajahan Jepun (dari 1941 hingga 1945).
Kajian mengenai Pelan dan Laporan yang telah dihasilkan dan dilaksanakan
untuk membangunkan sistem pendidikan yang lebih tersusun dan berdaya
maju termasuk:
Rancangan Cheeseman (1946);
Laporan Barnes (1951);
Laporan Fenn-Wu (1952);

Ordinan Pendidikan (1952); dan
Laporan Razak (1956).
Pembangunan sistem pendidikan di Malaysia selepas kemerdekaan memberi

tumpuan kepada:
Laporan Rahman Taib (1960);
Akta Pendidikan (1961);
Akta Bahasa Kebangsaan (1963);
Rukun Negara dan Dasar Ekonomi Baru (DEB) (1963 hingga 1974);
Laporan Hussein Onn (1971); dan
Laporan Jawatankuasa Kabinet mengenai Kajian Semula Pelaksanaan

Dasar Pendidikan 1979 (Laporan Mahathir)
Transformasi meluas kepada sistem pendidikan dalam dekad terakhir abad

ke-20 mengambil kira perkara berikut:
Pembangunan Pendidikan semasa Era Dasar Pembangunan Negara (dari

1991 hingga 2000) dengan pelancaran Wawasan 2020 oleh Dato Seri
Mahathir Mohamad pada tahun 1991;
Akta Pendidikan (1961) telah digantikan dengan Akta Pendidikan (1996)

untuk memenuhi keperluan semasa yang berkaitan;
Pembangunan Pendidikan semasa Era Dasar Wawasan Negara (dari 2001

hingga 2010) yang menyaksikan pembentukan Dasar Pendidikan
Kebangsaan. Falsafah Pendidikan Kebangsaan (FPK) menjadi tulang
belakang bagi pelaksanaan Dasar Pendidikan Kebangsaan dalam semua
program dan aktiviti pendidikan di semua peringkat persekolahan;
Pelan Pembangunan Pendidikan (20012010) yang memberi tumpuan

kepada pembangunan prasekolah, sekolah rendah, pendidikan menengah
dan tinggi, yang diperkukuh melalui pengembangan program sokongan,
pembiayaan, pengurusan dan integrasi ICT;

Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPU) (2006-2010) telah

dilancarkan pada 16 Januari 2007 untuk menyokong agenda pendidikan di
bawah Rancangan Malaysia Kesembilan (RMK-9).
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013-2025) yang dilancarkan

oleh Timbalan Perdana Menteri, Tan Sri Muhyiddin Yassin, mengenal
pasti lima aspirasi utama dan 11 anjakan utama untuk menyampaikan
hasil seperti yang dibayangkan oleh KPM.
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2015-2025) (Pengajian Tinggi)

ialah pelan pembangunan dan pertumbuhan bagi sektor pendidikan tinggi
yang menyeluruh.
Akses, ekuiti dan kualiti pendidikan Meningkatkan profesion

perguruan
Kebertanggungjawaban awam
Merapatkan jurang pendidikan
Kecemerlangan institusi pendidikan
Modal insan
Ketelusan
Pembinaan negarabangsa
Ahmad, R. H. (1998). Educational development and reformation in Malaysia: Past,

present and future. Journal of Educational Administration, 36(5), 462475.
Aileen Asim. (2012). Development of the education system in Malaysia. Dicapai

dari http://slideshare.net
Bahagian Pembangunan Kurikulum. (2007). Kajian pelaksanaan kurikulum

prasekolah kebangsaan. Putrajaya, Malaysia: Kementerian Pelajaran
Malaysia.
Chee, T. S. (1979). Issues in Malaysian education: past, present, and future. Journal
of Southeast Asian Studies, 10(2), 321350.

Choong, K, L. (2008). Philosophy and education in Malaysia. Subang Jaya,

Malaysia: Kumpulan Budiman.
Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan. (2008). Education in

Malaysia: A journey to excellence. Putrajaya, Malaysia: Kementerian
Pendidikan Malaysia.
Gibson, D. & Ryan, P. (2002). Addressing the shortage in the education profession.
Dicapai dari http://tiger.towson.edu/users/dgibso3/researchpaper .htm
Juraidah Mohd Noor. (2014). Education system before independence (14001856).

Dicapai dari http://slideshare.net.
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). (2013). Malaysia education blueprint

20132025 (preschool to post-secondary education). Dicapai dari http://
planipolis.iiep.unesco.org/upload/Malaysia/Malaysia_Blueprint.pdf
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). (2015). Malaysian education blueprint

20152025 (higher education). Dicapai dari https://www.mohe.gov.my
/muat-turun/awam/penerbitan-dan-jurnal/pppm-2015-2025-pt/6-
executive -summary-pppm-2015-2025/file
Zela Zulfikar, & Norhidayu Rosman. (2012). Development of education system in

Malaysia: Pre-Independence. Dicapai dari http://slideshare.net

Topik Sistem
Pendidikan
2 Awal
Kanak-kanak
HASIL PEMBELAJARAN
1. Menghuraikan sistem pendidikan awal kanak-kanak di Malaysia;
2. Membezakan peringkat pembangunan pendidikan awal kanak-kanak
di Malaysia; dan
3. Menghuraikan pelbagai akta dan dasar pendidikan yang terlibat
dalam pembangunan pendidikan awal kanak-kanak di negara ini.
PENGENALAN
Pengasuhan dan pendidikan awal kanak-kanak (ECCE early childhood care and
education) adalah penting untuk perkembangan mental, emosi, intelek dan sosial
kanak-kanak. Fakta ini berdasarkan kajian dan penyelidikan beberapa dekad
mengenai kesan positif terhadap kualiti pengalaman pembelajaran awal mengenai
kehidupan kanak-kanak.
Menyedari kepentingan pembelajaran awal kanak-kanak, Kerajaan telah

menggubal Dasar Kebangsaan untuk Pendidikan Awal Kanak-kanak, di mana
pelbagai program telah diperkenalkan untuk memenuhi berbagai-bagai keperluan
penting tahun-tahun awal penulis bayi yang baru lahir sehingga berumur enam
tahun.

TOPIK 2 SISTEM PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK 29
Program ini:
(a) Menyediakan asas yang kukuh untuk pertumbuhan dan perkembangan

yang sihat yang mendedahkan kanak-kanak kepada aktiviti dalam
pembangunan negarabangsa;
(b) Meningkatkan kesediaan mereka untuk pendidikan sekolah rendah; dan
(c) Memperkenalkan pelbagai inisiatif untuk membolehkan program awal

kanak-kanak lebih mudah diakses terutamanya bagi kanak-kanak yang
kurang bernasib baik dan mereka yang berada di luar bandar.
AKTIVITI 2.1
Apakah jenis-jenis pengasuhan dan pendidikan awal kanak-kanak yang

terdapat di Malaysia? Bolehkah anda namakan sebahagiannya?
2.1 SISTEM ECCE DI MALAYSIA

Apakah yang dirujuk oleh pengasuhan dan pendidikan awal kanak-kanak atau
ECCE? Kerajaan Malaysia menggunakan istilah "pendidikan awal untuk
merujuk kepada pendidikan kanak-kanak dari lahir hingga berumur enam tahun
yang dibiayai dan disampaikan oleh beberapa agensi kerajaan dan pertubuhan
bukan kerajaan (NGO non-governmental organisation) tetapi ia bukan
sebahagian daripada sistem pendidikan formal dan tidak diwajibkan
(Kementerian Pendidikan, seperti yang dipetik dalam Shamah Md-Yunus, 2013).
2.1.1 Kumpulan Umur

Pengasuhan dan pendidikan awal kanak-kanak di Malaysia terbahagi kepada dua
kumpulan umur, iaitu:
(a) Sejak lahir hingga empat tahun, berada di bawah bidang kuasa Kementerian
Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat (KPWKM). Kementerian
ini menyelaras program kebangsaan mengenai pertumbuhan dan
pembangunan kanak-kanak, dan pendaftaran semua pusat jagaan kanak-
kanak (taska) dalam negara melalui jabatannya, iaitu Jabatan Kebajikan
Masyarakat.

30 TOPIK 2 SISTEM PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK
(b) Pendidikan prasekolah untuk kanak-kanak berumur antara empat dan enam
tahun. Ia berada di bawah tiga Kementerian, iaitu Kementerian Pendidikan
Malaysia, Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah, dan Jabatan
Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional di bawah Jabatan Perdana
Menteri.
2.1.2 Jenis Institusi ECCE

Terdapat dua jenis institusi ECCE di Malaysia, iaitu pusat asuhan kanak-kanak
atau taman asuhan kanak-kanak (juga dikenali sebagai TASKA); dan prasekolah
atau tadika (turut dikenali sebagai Taman Didikan Kanak-kanak atau TADIKA).
Ini dibincangkan dengan lebih lanjut seperti berikut:
(a) Pusat Asuhan Kanak-kanak atau Nurseri (Taman Asuhan Kanak-kanak atau
TASKA)
Kajian bersama oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat dan Tabung Darurat
Kanak-kanak Antarabangsa Bangsa-bangsa Bersatu (UNICEF United
Nations International Children's Emergency Fund) yang dijalankan pada
tahun 1982 menentukan keperluan untuk meningkatkan kualiti pusat jagaan
kanak-kanak atau pengasuh kanak-kanak di Malaysia, terutamanya di
bahagian makanan, persekitaran, perkembangan mental dan latihan untuk
penjaga kanak-kanak.
Pada tahun 1984, unit khas telah ditubuhkan di bawah pembiayaan dana
Bernard Van Leer untuk melihat kepada sokongan, penyebaran maklumat,
isu pendaftaran, penguatkuasaan, mengawal dan menyelia pusat jagaan
kanak-kanak. Oleh itu, Akta Taman Asuhan Kanak-kanak 1984 (Akta 308)
telah diluluskan untuk menyediakan asuhan dan pendidikan bagi kanak-
kanak dalam tahun prasekolah dan mengekalkan standard minimum pusat
jagaan kanak-kanak di dalam negara.
Di bawah Akta 308, pusat jagaan kanak-kanak ditakrifkan sebagai premis di

mana empat orang kanak-kanak atau lebih di bawah umur empat tahun
lebih daripada satu isi rumah diterima untuk dijaga dengan bayaran.
Tambahan lagi, setiap pusat jagaan kanak-kanak mesti didaftarkan dengan
Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) di bawah Kementerian Pembangunan
Wanita, Keluarga dan Masyarakat (KPWKM). KPWKM bertanggungjawab
untuk kelulusan dan penubuhan pusat jagaan kanak-kanak serta membantu
melindungi kepentingan dan keselamatan kanak-kanak terhadap segala
bentuk penderaan atau pengabaian. JKM pula ditugaskan sebagai
penyelaras dan pengawal utama kepada program ECCE (Bahagian
Pembangunan Kurikulum, 2007).

Selama beberapa tahun, Akta 308 telah melalui beberapa kajian semula dan
telah diluluskan oleh Parlimen, seterusnya menghasilkan Akta Taman
Asuhan Kanak-kanak (Pindaan) 2007. Antara perubahannya ialah
penubuhan pusat jagaan kanak-kanak komuniti dengan bantuan kerajaan,
pusat jagaan kanak-kanak bersubsidi di tempat kerja dan pelaksanaan
Peningkatan Kualiti dan Sistem Akreditasi (QIAS Quality Improvement
and Accreditation System).
Jadual 2.1 membincangkan dengan lebih lanjut jenis pusat asuhan kanak-
kanak yang terdapat di Malaysia.
Jadual 2.1: Jenis Pusat Jagaan Kanak-kanak di Malaysia

Pusat Jagaan
Tujuan Insentif
Kanak-kanak
Pusat asuhan Menubuhkan pusat asuhan Kerajaan menyediakan
kanak-kanak di kanak-kanak di tempat kerja insentif dalam bentuk
tempat kerja kerana semakin ramai wanita geran yang bernilai
terlibat dalam pekerjaan RM80,000 untuk
secara aktif pengubahsuaian dan
pemberian bagi
penubuhan pusat asuhan
kanak-kanak dalam
lingkungan pejabat
kerajaan
Subsidi sebanyak RM180

sebulan diberi kepada
pekerja kerajaan dengan
gaji bulanan di bawah
RM2,000 yang menghantar
anak mereka ke pusat ini
Insentif kepada sektor

swasta untuk
menyediakan asuhan
kemudahan pusat jagaan
kanak-kanak termasuk 10
peratus pengecualian cukai
ke atas kos membina pusat
asuhan kanak-kanak bagi
tempoh 10 tahun

Pusat asuhan Untuk menyediakan Keluarga yang

kanak-kanak penjagaan kanak-kanak menghantar anak mereka
komuniti yang berkualiti kepada ke pusat asuhan kanak-
keluarga daripada kanak komuniti akan
golongan berpendapatan menerima subsidi
rendah, kedua-dua di sebanyak RM180 bagi
kawasan bandar dan luar setiap kanak-kanak jika
bandar pendapatan keluarga di
bawah RM2,000 di bandar
Ditakrifkan sebagai " pusat dan di bawah RM1,200
asuhan kanak-kanak yang untuk mereka di kawasan
diuruskan oleh organisasi luar bandar
yang dilantik atau
diluluskan oleh kerajaan, Geran sebanyak RM55,000
menerima bantuan diberi kepada pihak yang
daripada kerajaan berminat untuk
persekutuan atau negeri, menubuhkan pusat asuhan
dengan 10 atau lebih kanak-kanak komuniti
kanak-kanak
Menggunakan kurikulum
sama yang ditetapkan oleh
KPWKM dan
dikonsepsikan
berdasarkan penyertaan
aktif masyarakat setempat,
ibu bapa, kanak-kanak,
agensi kerajaan dan
organisasi swasta
KPWKM bermatlamat
menubuhkan 10 pusat
baharu di seluruh negara
setiap tahun
KPWKM mencadangkan
setiap kawasan Parlimen
menubuhkan sebuah
komuniti pusat asuhan
kanak-kanak

Pusat pendidikan Prinsip asas Pusat ECEC Program "Setiap Anak

dan asuhan awal PERMATA berkisar pada: PERMATA Negara
kanak-kanak Setiap kanak-kanak diluluskan oleh Kabinet
(ECEC early adalah permata negara pada tarikh 21 Jun 2006
childhood Setiap kanak-kanak dengan geran sebanyak
education and care adalah berharga RM20 juta di bawah
centres) PERMATA Setiap kanak-kanak RMK-9. Ia diletakkan di
adalah sebahagian bawah bidang kuasa
daripada modal insan Pejabat Timbalan Perdana
negara Menteri
Setiap kanak-kanak
memerlukan Empat pusat dengan
pendidikan yang jumlah 94 orang kanak-
terbaik kanak mula beroperasi
pada bulan Mac 2007, dan
Pendidikan mesti
pusat baharu telah dibina
bermula dari kecil/
pada bulan Mei pada
sejak lahir.
tahun yang sama
Objektif Pusat ECEC
Ia telah dipersetujui oleh
PERMATA adalah
Menteri Besar setiap
menyediakan pengasuhan
negeri bahawa satu pusat
berkualiti yang bersepadu
PERMATA ECEC dibina
dan perkhidmatan
di setiap negeri sebelum
pendidikan awal
akhir tahun 2007
berdasarkan keperluan
komuniti tempatan untuk
kanak-kanak di bawah Laporan penilaian akan
umur lima tahun dan dikemukakan kepada
keluarga mereka Kabinet pada akhir dua
tahun projek perintis
untuk membuat
Pusat ini mengamalkan
keputusan mengenai
pendekatan bersepadu
kemungkinan
berasaskan masyarakat
pengembangan kepada
yang diamalkan oleh Pen
seluruh negara
Green Corby, United
Kingdom di bawah
Program SureStart yang Sejak itu, kerajaan telah
menawarkan memperuntukkan
perkhidmatan asuhan tambahan sebanyak
kanak-kanak, program RM150 juta bagi
khidmat masyarakat melaksanakan projek
(outreach programme), PERMATA untuk pusat
kursus keibubapaan, asuhan kanak-kanak
kaunseling dan kerajaan dan badan
perkhidmatan penjagaan berkanun termasuk:
kesihatan untuk
membantu masyarakat

tempatan membangunkan Pusat asuhan kanak-

gaya hidup sihat kanak dari Jabatan
Pembangunan
Kemudahan termasuk Masyarakat,
pusat sumber komuniti Kementerian
dan perpustakaan, dan Kemajuan Luar Bandar
kadangkala memberikan dan Wilayah di
perkhidmatan ceramah seluruh negara
oleh ahli terapi dan pakar Pusat asuhan kanak-
pemakanan kanak dari Jabatan
Perpaduan Negara
Di pusat ini, kanak-kanak dan Integrasi Nasional
digalakkan untuk belajar dan institusi pusat
melalui penerokaan, asuhan kanak-kanak
penemuan dan bermain yang berasaskan
manakala guru dilatih masyarakat;
menggunakan modul
ECEC yang diambil dari Kerajaan berhasrat untuk
United Kingdom. menaik taraf lebih
daripada 300 kemudahan
pendidikan di pusat
asuhan kanak-kanak
PERMATA.
Sumber: Pusat Perkembangan Kurikulum (2007)
(b) Prasekolah atau Taman Didikan Kanak-kanak (TADIKA)

Pengasuhan dan pendidikan awal kanak-kanak di Malaysia sebelum tahun
1960-an kebanyakannya disediakan oleh badan agama atau organisasi bukan
kerajaan. Pada tahun 1971, Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan
Wilayah merumuskan Akta Pendidikan sendiri dan memulakan prasekolah
pertama yang dikenali sebagai Taman Bimbingan Kanak-kanak atau Tabika
KEMAS (prasekolah KEMAS) (lihat Jadual 2.2). Tabika KEMAS, seperti
kebanyakan Tadika atau Taman Didikan Kanak-kanak memenuhi keperluan
kanak-kanak umur prasekolah (berusia empat hingga enam tahun) dan tidak
dikelirukan dengan Taman Asuhan Kanak-kanak (TASKA) yang khusus
untuk kanak-kanak berusia di bawah empat tahun.

Jadual 2.2: Garis Panduan Ringkas Prasekolah KEMAS
Prasekolah yang Ditubuhkan oleh Kementerian Kemajuan

Luar Bandar dan Wilayah (Tabika KEMAS)
Tabika KEMAS ditubuhkan oleh Jabatan Kemajuan Masyarakat untuk kanak-kanak
berumur antara empat hingga enam tahun.
Tujuannya adalah memberi peluang kepada kanak-kanak yang datang dari pinggir
bandar, luar bandar dan kawasan terpencil dengan keluarga berpendapatan sangat
rendah.
Kelas dijalankan di dewan masyarakat (disewa atau disediakan secara percuma),
perumahan ladang, harta persendirian, (disewa) rumah kedai atau bangunan yang
dibina oleh Kementerian.
Keperluan minimum untuk pendaftaran ialah 10 orang kanak-kanak bagi setiap
kelas dan keperluan maksimum ialah 30 orang kanak-kanak.
Bajet operasi untuk prasekolah KEMAS diberi oleh Kementerian Kemajuan Luar
Bandar dan Wilayah. Setiap kanak-kanak diperuntukkan RM1.50 sehari untuk
makanan dan RM100 setahun untuk bahan pembelajaran. Tambahan sebanyak
RM150.00 setahun diberi untuk makanan tambahan kepada keluarga yang sangat
miskin.
Tabika KEMAS telah menggunakan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan sejak tahun
2003 dengan penekanan kepada membaca, menulis dan mengira,
memperkembangkan potensi individu, memupuk nilai moral, membina watak dan
kesedaran diri, memperkembangkan kemahiran fizikal, kesihatan, kebersihan dan
keselamatan.
Tabika KEMAS juga menyediakan suasana pengajaran dan pembelajaran yang
kondusif dan ceria berdasarkan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan.
Pada masa kini terdapat lebih daripada 8,000 Tabika KEMAS yang terletak di
kawasan luar bandar dan penubuhannya berdasarkan permintaan oleh pihak
berkuasa tempatan. Ianya adalah penyedia pendidikan prasekolah yang terbesar
di Malaysia.
Pada tahun 1976, Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional menubuhkan
prasekolah mereka sendiri, iaitu Tabika Perpaduan (prasekolah Perpaduan),
bermula dengan 25 kelas. Tidak seperti prasekolah lain, Tabika Perpaduan tidak
perlu didaftarkan di bawah Akta 1961 kerana nya dikecualikan di bawah Warta
Kerajaan P.U. (A) 276 bertarikh September 1977. Jadual 2.3 memberikan garis
panduan ringkas mengenai Tabika Perpaduan.

Jadual 2.3: Garis Panduan Ringkas Tabika Perpaduan

Prasekolah Ditubuhkan oleh Jabatan Perpaduan dan Integrasi Negara
(PERPADUAN Prasekolah)
Tabika Perpaduan ditubuhkan di kedua-dua kawasan bandar dan pinggir bandar
untuk kanak-kanak berusia lima tahun dan ke atas, khususnya di kawasan yang
diliputi oleh Skim Rukun Tetangga.
Setiap kelas prasekolah diketuai oleh Jawatankuasa Penyelarasan Prasekolah
yang terdiri daripada anggota masyarakat tempatan. Ia memberikan nasihat
tentang pengurusan prasekolah dan menganjurkan aktiviti untuk ibu bapa.
Objektif Tabika Perpaduan adalah memupuk semangat hidup dalam
keharmonian, semangat kejiranan, perpaduan dan kewarganegaraan dalam
masyarakat berbilang kaum. Ia juga bertujuan mengukuhkan hubungan dan
perpaduan dalam kalangan ibu bapa dan masyarakat secara keseluruhannya
melalui Jawatankuasa Penyelarasan Tabika Perpaduan dan aktivitinya.
Kelas dijalankan di dewan masyarakat (disewa atau disediakan secara percuma),
perumahan ladang, harta persendirian, rumah kedai (disewa) atau bangunan
yang dibina oleh Kementerian.
Keperluan minimum untuk pendaftaran ialah 20 orang kanak-kanak setiap kelas
dan maksimum keperluan ialah 35 orang kanak-kanak.
Bajet operasi untuk Tabika Perpaduan datang dari Jabatan Perpaduan Negara dan
Integrasi Nasional. Setiap kanak-kanak diperuntukkan sebanyak RM1.50 setiap
hari persekolahan untuk makanan dan RM100 setahun bagi bahan pembelajaran.
Tabika Perpaduan menggalakkan pembangunan yang menyeluruh, bersepadu
dan seimbang melalui proses pembelajaran, iaitu belajar melalui bermain.
Prasekolah tersebut menggunakan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan sejak
tahun 2003.
Tabika Perpaduan perlu menerima kanak-kanak daripada pelbagai kaum. Pada

masa kini terdapat lebih daripada 1,400 buah Tabika Perpaduan ditubuhkan di
seluruh negara.
Prasekolah di Malaysia pada 1980-an telah dibina dan diuruskan oleh beberapa
agensi kerajaan seperti KEMAS, FELDA, RISDA, badan agama, badan sukarela
dan sektor swasta. Pada masa yang sama, pelbagai prasekolah menawarkan
program yang berbeza, pelbagai bahan pengajaran dan kaedah, dan pelbagai
kelayakan latihan perguruan.
Sejumlah 1,131 buah kelas prasekolah di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia

(KPM) telah ditubuhkan sebagai tambahan kepada sekolah rendah yang sedia ada
yang kemudiannya berkembang ke seluruh negara. Pada masa kini terdapat lebih
daripada 5,000 buah prasekolah di seluruh negara. Kementerian Pendidikan
menjadi penyedia prasekolah kedua terbesar selepas Kementerian Kemajuan Luar
Bandar dan Wilayah (prasekolah KEMAS). Penyedia pendidikan prasekolah lain
di Malaysia termasuk Jabatan Agama Negeri dan Angkatan Belia Islam Malaysia
(ABIM). Jadual 2.4 memberikan ringkasan prasekolah yang ditubuhkan oleh KPM.
Jadual 2.4: Garis Panduan Ringkas Prasekolah yang ditubuhkan

oleh Kementerian Pendidikan Malaysia
Prasekolah yang ditubuhkan oleh KPM

Prasekolah KPM telah ditubuhkan untuk menyediakan peluang bagi kanak-kanak
berusia lima tahun dan ke atas daripada keluarga berpendapatan rendah di
kawasan pinggir bandar, luar bandar dan pedalaman. Ia telah diputuskan bahawa
80 peratus daripada kelas akan dibina di kawasan luar bandar.
Kelas dibina sebagai tambahan kepada bangunan sekolah rendah awam dengan
perbelanjaan ditanggung oleh Kementerian Pendidikan Malaysia.
Setiap kelas prasekolah boleh menerima sehingga 25 orang kanak-kanak.
Bajet operasi untuk prasekolah KPM datang daripada Kementerian Pendidikan
Malaysia. Setiap kanak-kanak diperuntukkan sebanyak RM1.50 setiap hari
persekolahan untuk makanan yang disediakan oleh pihak sekolah dan sebanyak
RM100 setahun setiap kanak-kanak untuk bahan pembelajaran. Ini bermakna
sekolah boleh menerima sehingga RM2,500 setahun bagi pembelian bahan
pengajaran dan pembelajaran.
Geran pelancaran juga disediakan oleh Kementerian Pelajaran untuk memulakan
kelas KPM.
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan adalah berdasarkan prinsip Rukun Negara

dan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Objektif utama kurikulum ini adalah
memperkembangkan kemahiran berikut terhadap kanak-kanak:
(a) Kemahiran sosial;
(b) Kemahiran intelek;
(c) Kemahiran fizikal;
(d) Kemahiran rohani; dan
(e) Nilai estetika (kreativiti dan penghargaan).

Mana-mana tadika swasta yang ingin melaksanakan mana-mana kurikulum atau

program lain mesti mendapatkan kebenaran daripada Ketua Pendaftar, iaitu
Kementerian Pendidikan. Tiada sekatan kepada bahasa pengantar yang
digunakan dalam mana-mana tadika berdaftar tetapi Bahasa Kebangsaan mesti
diajar sebagai satu mata pelajaran. Prasekolah awam memerlukan minimum
daripada 10 orang kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun untuk
memulakan kelas prasekolah. Kementerian Pelajaran bermatlamat untuk akhirnya
menubuhkan kelas prasekolah di setiap sekolah rendah kebangsaan dalam masa
terdekat.
Kedua-dua kategori lain penyedia prasekolah adalah seperti yang berikut:
(a) Pendidikan prasekolah untuk kanak-kanak berkeperluan khas; dan
(b) Prasekolah dikendalikan oleh sektor swasta dan pertubuhan bukan kerajaan.
Pendidikan prasekolah untuk kanak-kanak berkeperluan khas berada di bawah

bidang kuasa Kementerian Pelajaran yang bertanggungjawab bagi program yang
dijalankan di sekolah khas dan di sekolah rendah bersepadu untuk kanak-kanak;
dan Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat yang
bertanggungjawab untuk melaksanakan program khas lain.
Pada tahun 2003, sekolah khas yang sedia ada memulakan program intervensi
awal dengan inisiatif sendiri untuk kanak-kanak berumur empat tahun hingga
enam tahun. Program ini telah dilaksanakan tanpa sebarang peruntukan daripada
kerajaan atau latihan untuk guru. Pada tahun 2003, Kementerian Pelajaran
meluluskan penukaran program intervensi awal ini di 28 buah sekolah khas
kepada program prasekolah untuk kanak-kanak berkeperluan khas. Program ini
terdiri daripada 22 program kerosakan pendengaran (hearing impaired), 5 untuk
cacat penglihatan dan 1 untuk mereka yang mempunyai masalah pembelajaran.
Jabatan Kebajikan Masyarakat di Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga

dan Masyarakat mengendalikan program untuk kanak-kanak yang kehilangan
upaya teruk, dengan objektif untuk meningkatkan kualiti kehidupan mereka
selaras dengan Dasar Kebajikan Kebangsaan dan Dasar Sosial Kebangsaan.
Terdapat juga geran khas diberi kepada NGO untuk membantu tadbir program
khas ini untuk kanak-kanak di bawah umur empat tahun.
Selain itu, Majlis Penasihat dan Perundingan Kebangsaan bagi OKU telah
ditubuhkan untuk mengkaji, membangun dan menyelaras pelbagai isu dan
tindakan yang berkaitan dengan orang kurang upaya. Majlis tersebut
dipengerusikan oleh Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat.

Prasekolah yang dikendalikan oleh sektor swasta telah lama dilihat sebagai
alternatif untuk pendidikan berkualiti untuk kanak-kanak daripada empat hingga
enam tahun, terutamanya oleh ibu bapa yang mampu membayar kos pendidikan
swasta untuk anak mereka. Jadual 2.5 memberikan rumusan ringkas mengenai
prasekolah yang diuruskan oleh sektor swasta dan NGO.
Jadual 2.5: Garis Panduan Ringkas Sektor Swasta dan NGO

yang Menguruskan Prasekolah
Prasekolah yang Dikendalikan oleh Sektor Swasta dan NGO

Prasekolah ini dikehendaki menggunakan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan
seperti yang dinyatakan dalam Akta Pendidikan Kebangsaan 1996.
Bahasa pengantar yang digunakan termasuk Bahasa Kebangsaan, iaitu bahasa
Malaysia, kepada bahasa Cina, Tamil atau Inggeris.
Setiap kelas prasekolah boleh menerima sehingga 25 orang kanak-kanak.
Kurikulum ini menekankan kemahiran komunikasi, kemahiran sosial dan
kemahiran lain untuk mempersiapkan mereka untuk pendidikan rendah (formal).
Program tambahan yang ditawarkan oleh Prasekolah Swasta mesti diluluskan oleh
Kementerian Pelajaran
Bayaran mungkin berbeza dari serendah RM10 atau RM20 sebulan kepada setinggi
RM100 sebulan
AKTIVITI 2.2
Bolehkah anda huraikan peranan pelbagai kementerian, agensi dan

badan-badan yang terlibat dalam penubuhan pusat-pusat prasekolah di
Malaysia?
2.2 DASAR DAN UNDANG-UNDANG ECCE

DI MALAYSIA
Berikut ialah undang-undang yang merujuk terus kepada Pusat Jagaan Awal
Kanak-kanak dan Pendidikan di Malaysia:
(a) Akta Taman Asuhan Kanak-kanak 1984 (Akta 308);
(b) Akta Pendidikan 1996 (Akta 550); dan
(c) Akta Pendidikan 1996 (Peraturan Pendidikan Khas 1997).

2.2.1 Akta Taman Asuhan Kanak-kanak 1984

(Akta 308)
Akta Taman Asuhan Kanak-kanak 1984 (Akta 308) bertujuan memastikan kualiti
pengasuhan kanak-kanak untuk kanak-kanak di bawah umur empat tahun di
pusat asuhan kanak-kanak yang ditakrifkan sebagai premis di mana empat orang
atau lebih kanak-kanak di bawah umur yang dikehendaki daripada lebih satu isi
rumah diterima untuk asuhan dengan dikenakan bayaran.
Akta ini selanjutnya telah menetapkan setiap pusat asuhan kanak-kanak mesti
berdaftar dengan Jabatan Kebajikan Masyarakat yang Sijil Pendaftaran akan
dikeluarkan dan diperbaharui setiap tahun. Jabatan Kebajikan Masyarakat
bertanggungjawab menyelia operasi pusat jagaan kanak-kanak untuk memastikan
pematuhan Akta 308 dan peraturan lain yang datang bersama-sama dengannya.
Jadual 2.6 meringkaskan faktor utama garis panduan yang disediakan oleh
Jabatan Kebajikan Masyarakat dalam penubuhan pusat jagaan kanak-kanak.
Jadual 2.6: Garis Panduan Penubuhan Pusat Asuhan Kanak-kanak
Garis Panduan oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat dalam

Penubuhan Pusat Asuhan Kanak-kanak
Bilangan kanak-kanak di pusat mesti tidak melebihi ruang yang ada yang telah
dinyatakan, iaitu ruang lantai yang diperlukan setiap kanak-kanak ialah 3.5 meter
persegi. Ini tidak termasuk dapur, bilik stor, tandas, pejabat dan ruang koridor
Nisbah antara pengasuh kanak-kanak dan kanak-kanak mestilah seorang
pengasuh kanak-kanak bagi setiap lima orang kanak-kanak di bawah umur tiga
tahun; dan seorang pengasuh kanak-kanak bagi setiap 10 orang kanak-kanak
yang berumur antara tiga hingga empat tahun
Menurut Peraturan Taman Asuhan Kanak-kanak (di Institusi) 1985 (Pindaan
1993), semua pengasuh anak mesti berkelayakan, mesti sekurang-kurangnya 18
tahun dan mesti telah menghadiri kursus asas penjagaan kanak-kanak yang
diluluskan oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat dalam tempoh satu tahun diambil
bekerja di pusat jagaan kanak-kanak untuk memastikan kualiti pengasuh kanak-
kanak
Aktiviti dan program yang sesuai perlu disediakan mengikut kumpulan umur
yang berbeza dan dipaparkan pada semua papan kenyataan pusat jagaan kanak-
kanak. Mesti juga terdapat aktiviti yang memerlukan penglibatan ibu bapa yang
dirancang oleh pusat jagaan kanak-kanak
Kemudahan dan peralatan yang sesuai dan teratur perlu disediakan untuk kanak-
kanak dan keselamatan kehidupan mereka
Premis pusat asuhan kanak-kanak mesti memenuhi kehendak Jabatan Kesihatan
dan Bomba dan Penyelamat tempatan

Akta Taman Asuhan Kanak-kanak 1984 telah dikaji semula dan pindaan kepada
akta ini diluluskan oleh Parlimen, menghasilkan Akta Pusat asuhan (Pindaan)
2007. Objektif pindaan akta tersebut adalah membantu mengawal dan
merangsang pertumbuhan industri pengasuhan kanak-kanak yang termasuk:
(a) Melanjutkan tempoh sah untuk sebuah pusat asuhan kanak-kanak yang
berdaftar dari 12 bulan hingga 60 bulan untuk menggalakkan lebih banyak
pusat asuhan kanak-kanak yang tidak berdaftar untuk mendaftar;
(b) Menegaskan keperluan undang-undang bagi semua pengasuh kanak-kanak

dan penjaga untuk menjalani kursus latihan asas pengasuhan kanak-kanak
sebelum atau semasa mereka bekerja. Kegagalan untuk mematuhi boleh
menyebabkan penutupan pusat;
(c) Denda bagi kegagalan untuk mendaftar sebuah pusat asuhan kanak-kanak
telah meningkat daripada RM1,000 kepada RM10,000 atau dipenjarakan
untuk satu tempoh tidak melebihi dua tahun atau kedua-duanya. Untuk
kesalahan kedua, denda telah bertambah daripada RM2,000 hingga
RM20,000 atau dipenjarakan untuk satu tempoh tidak melebihi lima tahun
atau kedua-duanya;
(d) Ketua Pengarah diberi kuasa untuk menutup mana-mana premis yang tidak
berdaftar dengan Jabatan Kebajikan Masyarakat; dan
(e) Pegawai dari Jabatan Kebajikan Masyarakat juga diberi kuasa untuk
mendenda premis yang melakukan apa-apa kesalahan yang ditetapkan di
bawah Akta ini.
2.2.2 Akta Pendidikan 1996 (Akta 550)

Di bawah adalah hanya satu rumusan ringkas mengenai beberapa perkara
penting dalam Akta 550 daripada Akta Pendidikan 1996:
(a) Bab 1 Akta 550 (Sistem Pendidikan Kebangsaan, Bahagian IV) menyatakan
sistem pendidikan negara terdiri daripada yang berikut:
(i) Pendidikan prasekolah;
(ii) Pendidikan rendah;
(iii) Pendidikan menengah;

(iv) Pascapendidikan menengah; dan
(v) Pendidikan tinggi.
(b) Bab 2 Akta 550 (Pendidikan Prasekolah) menegaskan bahawa:
(i) Tiada prasekolah atau tadika boleh ditubuhkan dan diuruskan tanpa
didaftarkan dahulu di bawah akta ini. Sesiapa didapati melanggar
undang-undang boleh dihukum;
(ii) Kuasa untuk membolehkan penubuhan prasekolah atau tadika terletak

pada Menteri Pendidikan yang boleh mewakilkan kuasa ini kepada
Ketua Pengarah Pendidikan sebagai pendaftar sekolah;
(iii) Semua prasekolah atau tadika dalam sistem pendidikan negara mesti
mengikuti Kurikulum Prasekolah Kebangsaan yang menentukan
pengetahuan, kemahiran dan nilai yang dijangka yang akan diperoleh
murid pada akhir pendidikan prasekolah mereka masing-masing;
(iv) Secara rasmi membenarkan penubuhan prasekolah di sekolah

kerajaan; dan
(v) Prasekolah swasta atau tadika yang bercadang untuk melaksanakan

program tambahan sebagai penambahan kepada Kurikulum
Prasekolah Kebangsaan mesti memaklumkan Ketua Pendaftar
sebelum berbuat demikian. Sesiapa yang melanggar akta ini adalah
bersalah dan jika sabit kesalahan boleh dikenakan denda tidak
melebihi RM10,000 atau dipenjarakan untuk satu tempoh tidak
melebihi satu tahun atau kedua-duanya sekali.
(c) Bab 8 Akta 550 (Pendidikan Khas) menyatakan bahawa:
(i) Menteri hendaklah menyediakan pendidikan khas di sekolah khas dan

boleh melalui peraturan menetapkan:
Tempoh pendidikan rendah dan menengah yang sesuai dengan

keperluan murid yang menerima pendidikan khas;
Kurikulum yang akan digunakan adalah berkenaan dengan

pendidikan khas; dan

Kategori murid yang memerlukan pendidikan khas dan kaedah

yang sesuai bagi pendidikan murid tersebut dalam setiap kategori
sekolah khas.
(ii) Kurikulum tersebut perlu mematuhi kehendak Kurikulum

Kebangsaan sejauh mana ia boleh dipraktikkan secara munasabah.
(d) Peruntukan lain yang dinyatakan di bawah Akta Pendidikan 1996 (Akta 550)
adalah seperti yang berikut:
(i) Semua prasekolah perlu menyediakan sekurang-kurangnya tiga jam

pengajaran dan pembelajaran setiap hari;
(ii) Guru dikehendaki menyimpan rekod pengajaran, menjalankan

penilaian berterusan dan mengekalkan rekod kemajuan pelajar
mereka; dan
(iii) Jemaah nazir sekolah diberi kuasa untuk menjalankan pemeriksaan

bagi memastikan standard pengajaran yang bertepatan.
Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) kemudiannya dipinda pada tahun 2002 untuk
menyediakan pendidikan rendah yang wajib dengan penetapan bahawa setiap ibu
bapa adalah bertanggungjawab untuk mendaftarkan anak mereka apabila
mencapai umur enam tahun di sekolah rendah dan kanak-kanak hendaklah kekal
sebagai murid di sekolah rendah untuk jangka masa pendidikan wajib selama
enam tahun. Walaupun pendidikan diwajibkan oleh undang-undang, dasar
semasa di Malaysia masih memerlukan murid untuk membayar yuran minimum
semasa pendaftaran di sekolah rendah. Kanak-kanak daripada keluarga miskin
diberi bantuan kewangan daripada pelbagai agensi kerajaan untuk memastikan
hak mereka dalam pendidikan. Walau bagaimanapun, memandangkan
pendidikan prasekolah tidak termasuk dalam bahagian akta ini, maka ia tidak
wajib.

2.2.3 Akta Pendidikan 1996 (Peraturan Pendidikan

Khas 1997)
Peraturan Pendidikan Khas 1997 telah dikuatkuasakan pada tarikh 1 Januari 1998.
Di dalamnya, "murid berkeperluan khas dijelaskan sebagai kanak-kanak kurang
upaya penglihatan atau pendengaran, atau bermasalah pembelajaran. Manakala "
program pendidikan khas merujuk kepada:
(a) Program yang disediakan di sekolah khas bagi murid kurang upaya
penglihatan atau pendengaran;
(b) Program bersepadu di sekolah biasa untuk murid kurang upaya penglihatan
atau pendengaran atau bermasalah pembelajaran; dan
(c) Program pendidikan terangkum untuk murid berkeperluan khas dan

mereka yang dapat menghadiri kelas biasa bersama-sama dengan murid
normal.
Berdasarkan peraturan ini, program prasekolah untuk kanak-kanak berkeperluan

khas boleh ditubuhkan sama ada di sekolah khas, sekolah biasa atau dalam kelas
biasa bersama-sama dengan murid normal. Berdasarkan keperluan pembelajaran
berbeza dalam kalangan kanak-kanak berkeperluan khas, guru diberi elaun untuk
mengubah suai kaedah atau teknik pengajaran, masa dan struktur aktiviti yang
dijalankan serta mata pelajaran dan bahan bantu mengajar bagi mencapai objektif
dan matlamat pendidikan khas.
Walau bagaimanapun, tidak semua kanak-kanak layak mengikuti program

pendidikan khas di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia ini. Kanak-kanak
yang kurang upaya secara fizikal dengan keupayaan mental untuk belajar seperti
kanak-kanak normal diletakkan di dalam kelas arus perdana. Manakala mereka
yang mempunyai pelbagai kurang upaya atau kurang upaya fizikal yang besar
atau terencat mental yang teruk diletakkan di bawah bidang kuasa Jabatan
Kebajikan Masyarakat.

Dalam topik ini kita telah mempelajari perkara berikut:
Perkembangan dalam sistem pengasuhan dan pendidikan awal kanak-kanak

(ECCE) di Malaysia dan kedua-dua jenis institusi ECCE di Malaysia, iaitu:
Pusat asuhan kanak-kanak atau taska (TASKA); dan
Prasekolah atau tadika (TADIKA dan TABIKA)
Dasar dan perundangan yang mengawal ECCE awal di Malaysia adalah

seperti yang berikut:
Akta Taman Asuhan Kanak-kanak 1984 (Akta 308);
Akta Pendidikan 1996 (Akta 550); dan
Akta Pendidikan 1996 (Peraturan Pendidikan Khas 1997).
Sejak merdeka, pelbagai dasar pendidikan telah disediakan dan terus digubal,
dikaji semula dan ditapis sebagai tindak balas kepada perubahan dan
keperluan yang sedang berlaku di peringkat kebangsaan dan peringkat global.
Semasa tahun 2007, dasar pendidikan yang berkaitan dengan pendidikan
prasekolah boleh dirumuskan seperti yang berikut:
Penubuhan pendidikan prasekolah dalam usaha untuk menyediakan

pendidikan kepada kanak-kanak berusia lima tahun dan ke atas;
Pendidikan prasekolah menyediakan asas yang kuat untuk pendidikan

formal, membolehkan kanak-kanak berusia lima tahun dan ke atas untuk
memiliki asas yang kuat dalam kemahiran komunikasi, sosial dan
kemahiran lain sebagai persediaan untuk pendidikan sekolah rendah;
Penguatkuasaan penggunaan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan di

semua institusi pendidikan kecuali di prasekolah ekspatriat;
Peningkatan mekanisme pemantauan dan penguatkuasaan program

prasekolah yang dijalankan oleh semua agensi kerajaan, bukan kerajaan
dan agensi swasta;
Perluasan kelas prasekolah oleh Kementerian Pendidikan Malaysia;

Menjana guru terlatih dan kemudahan latihan yang mencukupi untuk

memenuhi keperluan pendidikan prasekolah.
Menjamin pelaksanaan dan pembekalan kemudahan prasekolah selaras

dengan dasar dan objektif Kurikulum Kebangsaan Prasekolah; dan
Menyediakan kurikulum prasekolah alternatif untuk pendidikan khas.
Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) Prasekolah KEMAS
Akta Pendidikan 1996 (Peraturan Prasekolah KPM

Pendidikan Khas 1997)
Prasekolah PERPADUAN
Akta Taman Asuhan Kanak-kanak
1984 (Akta 308) Prasekolah swasta
Kanak-kanak berkeperluan khas Pusat asuhan kanak-kanak di tempat

Kualiti pusat asuhan kanak-kanak dan kerja
pengasuh
Pusat jagaan kanak-kanak komuniti
Pengasuhan dan pendidikan awal
kanak-kanak (ECCE early childhood Pusat PERMATA ECEC
care and education)

Bahagian Pembangunan Kurikulum. (2007). Early childhood care and education

policy implementation review. Putrajaya, Malaysia: Kementerian Pelajaran
Malaysia.

Malaysia.
Bahagian Pembangunan Kurikulum. (2007). Mid decade assessment of education

for all Goal 1: Expand early childhood care and education. Putrajaya,
Malaysia: Kementerian Pelajaran Malaysia.
Lily Muliana Mustafa, & Mohamed Nor Azhari Azman. (2013). Preschool
education in Malaysia: Emerging trends and implications for the future.
American Journal of Economics, 3(6), 347351.
Sham'ah Md-Yunus. (2013). [Malaysia] early education and development in

Malaysia: Issues and challenges in providing a framework for a multiethnic
society. Dicapai dari http://www.childresearch.net/projects/ecec/
2013_04.html

Topik Perkembangan
Kurikulum
3
HASIL PEMBELAJARAN
1. Mentakrifkan kurikulum secara umum dan Kurikulum Kebangsaan
secara khusus;
2. Menghuraikan proses perkembangan kurikulum di Malaysia; dan
3. Menghuraikan pelbagai konsep perkembangan kurikulum di
Malaysia.
PENGENALAN
Ibu bapa masa kini lebih menyedari kepentingan pendidikan untuk anak mereka.
Seawal umur empat tahun, kanak-kanak sudah dihantar ke prasekolah atau tadika
untuk mempersiapkan mereka dengan pendidikan formal mereka. Mereka diajar
untuk berfikir, membangunkan dan meningkatkan kemahiran komunikasi
mereka, membina keyakinan diri mereka, belajar untuk menjadi kreatif dan
membangunkan kemahiran yang akan membantu mereka dengan membaca,
menulis dan matematik.
AKTIVITI 3.1
Sebelum anda teruskan, bolehkah anda jelaskan apa yang anda faham
tentang istilah kurikulum?

TOPIK 3 PERKEMBANGAN KURIKULUM 49
3.1 MENTAKRIFKAN KURIKULUM

Untuk memahami topik ini dengan lebih baik, mari kita lihat dahulu beberapa
takrif kurikulum:
Pengalaman pembelajaran yang dirancang dan dibimbing dan hasil yang

sepatutnya dirumuskan melalui pembinaan pengetahuan yang sistematik
dan pengalaman di bawah naungan sekolah untuk pertumbuhan murid
yang berterusan terancang dalam kecekapan sosial peribadi.
(Tanner & Tanner, 1980)
Grundy (1987) mentakrifkan kurikulum sebagai program berisi aktiviti (oleh

guru dan murid) yang direka bentuk supaya kanak-kanak akan mencapai
pendidikan tertentu dan pengakhiran atau objektif persekolahan sebaik
yang mungkin.
Kandungan subjek, konsep dan tugas yang akan diperoleh, aktiviti yang
dirancang, pengalaman dan hasil pembelajaran yang dikehendaki, budaya
produk dan agenda untuk mengubah masyarakat.
(Schubert, 1987)
Semua pengalaman yang murid perseorangan ada dalam program

pendidikan yang tujuannya adalah mencapai matlamat yang luas dan
berkaitan dengan objektif tertentu yang dirancang dalam bentuk rangka
kerja teori dan kajian atau amalan profesional dahulu dan sekarang.
(Hass, 1987)
Terdapat banyak definisi kurikulum, bagaimanapun kita boleh membuat

kesimpulan bahawa kurikulum perlu merangkumi:
(a) Objektif pembelajaran;
(b) Hasil pembelajaran;
(c) Aktiviti pembelajaran;

50 TOPIK 3 PERKEMBANGAN KURIKULUM
(d) Penilaian; dan
(e) Pengalaman pembelajaran.
3.2 FALSAFAH KURIKULUM MALAYSIA

Kurikulum sekolah di Malaysia adalah terarah kepada perkembangan holistik
individu (mental, emosi, fizikal, rohani) melalui pengajaran pengetahuan dan
kemahiran umum, peningkatan sikap yang sihat dan pengajaran nilai moral yang
diterima dengan tujuan melahirkan insan yang seimbang, terlatih, mahir dan
menghargai aspirasi negara demi perpaduan.
Pelaksanaan pembaharuan kurikulum di Malaysia dilakukan untuk

meningkatkan kualiti pendidikan secara berterusan dalam usaha untuk mencapai
matlamat Falsafah Pendidikan Negara (FPN) yang menyatakan:
Pendidikan di Malaysia ialah usaha berterusan ke arah memperkembangkan

lagi potensi individu dengan cara yang holistik dan bersepadu. Untuk
menghasilkan individu yang seimbang dari segi intelek, rohani, emosi dan
jasmani, dan harmoni, berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan yang kuat
kepada Tuhan. Usaha seperti ini direka bagi melahirkan rakyat Malaysia
yang berpengetahuan dan kompeten, yang mempunyai standard moral yang
tinggi, dan yang bertanggungjawab dan mampu mencapai tahap
kesejahteraan peribadi yang tinggi serta dapat menyumbang kepada
kebaikan keluarga, masyarakat dan negara secara amnya.
(Kementerian Pendidikan, t. t.)

3.3 PERKEMBANGAN KURIKULUM ECCE

DI MALAYSIA
Dalam subtopik ini kita akan melihat secara khusus Dasar Kebangsaan bagi
Pendidikan Awal Kanak-kanak, Garis Panduan Kurikulum 1986, Garis Panduan
Kurikulum 1993 dan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan.
3.3.1 Dasar Kebangsaan bagi Pendidikan Awal

Kanak-kanak
Dasar Kebangsaan bagi Pendidikan Awal Kanak-kanak telah dirumuskan oleh
kerajaan untuk memenuhi pelbagai keperluan tahun awal penting bayi baru lahir
hingga berumur enam tahun. Tujuannya adalah memastikan perkembangan dan
pertumbuhan sihat kanak-kanak, terutamanya bagi mereka di kawasan luar
bandar, sambil menyediakan mereka untuk pendidikan sekolah rendah.
Kumpulan umur normatif yang dirangkumi oleh program ini ialah kanak-kanak
di bawah umur empat tahun dan di bawah umur enam.
Program ECCE dibahagikan kepada pusat asuhan kanak-kanak atau taska yang
mengasuh kurang daripada 10 orang kanak-kanak di bawah umur empat tahun,
dan prasekolah atau tadika untuk kanak-kanak berumur 4 hingga 5 tahun.
Akta Taman Asuhan Kanak-kanak 1984 (Akta 308) telah diluluskan untuk
menyediakan pengasuhan dan pendidikan untuk kanak-kanak pada tahun
prasekolah dan mengekalkan standard minimum asuhan jagaan kanak-kanak
dalam negara. Ia juga merujuk kepada semua program ECCE untuk kanak-kanak
di bawah umur empat tahun.
Badan rasmi atau badan yang bertanggungjawab dalam penyeliaan dan

penyelarasan program ini ialah:
(a) Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat (KPWKM

Ministry of Women, Family and Community Development) untuk kanak-
kanak di bawah umur empat tahun. Kementerian ini menyelaras program
kebangsaan berkaitan pertumbuhan dan perkembangan kanak-kanak dan
pendaftaran untuk semua pusat asuhan kanak-kanak (taska) di negara ini
menerusi Jabatan Kebajikan Masyarakat; dan

(b) Kementerian Pendidikan Malaysia, Kementerian Kemajuan Luar Bandar

dan Wilayah dan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional di bawah
Jabatan Perdana Menteri untuk kanak-kanak yang berumur empat hingga
enam tahun.
Tujuan pendidikan prasekolah adalah memperkukuhkan pemerolehan kemahiran

asas, iaitu pemikiran, komunikasi, sosial dan tiga elemen, yakni membaca,
menulis dan aplikasi konsep matematik (3M).
Kurikulum untuk program prasekolah adalah berdasarkan apa yang sesuai dan
serasi dengan perkembangan, minat dan keperluan unik kanak-kanak yang
berumur empat hingga enam tahun. Kurikulum tersebut adalah dinamik dan
berpusatkan kanak-kanak serta responsif kepada kepelbagaian populasi yang
dibentangkan di dalam setiap bilik darjah. Pendek kata, kurikulum prasekolah
disasarkan untuk:
(a) Memahami ciri-ciri kanak-kanak;
(b) Mendedahkan kanak-kanak ini kepada persekitaran yang baik dan

merangsang; dan
(c) Menyediakan pelbagai sokongan bahan dalam bentuk konkrit, dicetak,

pelbagai deria, interaktif dan bahan yang mesra pengguna.
Rajah 3.1 menyenaraikan bidang pembelajaran dan kaedah pengajaran/

pembelajaran yang termasuk dalam kurikulum prasekolah.

Rajah 3.1: Bidang pembelajaran serta kaedah pengajaran/pembelajaran
Kanak-kanak dinilai melalui penilaian berterusan yang dijalankan oleh guru yang
dilakukan secara tidak formal melalui pemerhatian dan projek kerja kanak-kanak
serta portfolio. Kemajuan murid disimpan dalam rekod peribadi individu.
3.3.2 Garis Panduan Kurikulum 1986

Kementerian Pendidikan melihat keperluan untuk menyeragamkan dan
mengawal pendidikan prasekolah di Malaysia. Buku Panduan Prasekolah
Malaysia 1986 ialah dokumen kurikulum pertama yang diiktiraf pendidikan awal
kanak-kanak di Malaysia, telah diperkenalkan dengan tujuan menyediakan
bimbingan dan koordinasi dibantu oleh pembantu tadika serta meningkatkan
taraf pendidikan prasekolah Malaysia supaya selaras dengan perkembangan
global pada masa itu.

3.3.3 Garis Panduan Kurikulum 1993

Pada tarikh 13 Februari 1992, Jawatankuasa Tetap (Induk) Penyelarasan Hal-hal
Pendidikan Prasekolah memutuskan untuk menyemak semula Buku Panduan
Prasekolah 1986 untuk disesuaikan dengan keperluan dan perkembangan semasa
ECCE di Malaysia. Hasilnya, Garis Panduan Kurikulum Pendidikan Prasekolah
Malaysia 1993 telah dihasilkan. Set buku panduan kurikulum prasekolah telah
dijana yang terdiri daripada garis panduan umum, garis panduan khusus, aktiviti
terperinci yang merangkumi pelbagai bidang, buku aktiviti murid, bahan bacaan,
kad dan blok binaan.
3.3.4 Kurikulum Prasekolah Kebangsaan

Pendidikan prasekolah telah diisytiharkan secara rasmi sebagai sebahagian
daripada sistem persekolahan pada tahun 1996 melalui Akta Pendidikan
Kebangsaan 1996 (Akta 550, 2005). Semua prasekolah awam dan swasta atau
tadika dikehendaki untuk melaksanakan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan
yang digubal melalui Pusat Perkembangan Kurikulum, Kementerian Pendidikan
bermula bulan Januari 2003.
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan menyatakan "kurikulum prasekolah

menggalakkan perkembangan holistik kanak-kanak dalam intelektual, bahasa,
sosial, seni dan kreativiti, psikomotor, kognitif dan rohani kanak-kanak
(Kementerian Pendidikan, seperti yang dipetik oleh Abdul Halim Masnan, 2009).
Objektif kurikulum prasekolah adalah mengukuhkan pencapaian "kemahiran asas
seperti proses sosialisasi dan perkembangan personaliti. Kemahiran asas yang
diajar pada peringkat ini ialah komunikasi, sosial dan kemahiran lain (membaca,
menulis dan mengira) sebagai persediaan untuk belajar di sekolah rendah
(Kementerian Pendidikan, seperti yang dipetik oleh Abdul Halim Masnan, 2009).
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan telah dibangunkan berdasarkan empat

prinsip utama, iaitu:
(a) Perkembangan diri yang menyeluruh dan bersepadu;
(b) Pengalaman pembelajaran yang menyeronokkan;
(c) Pengalaman pembelajaran yang bermakna; dan
(d) Pembelajaran sepanjang hayat.

Pendekatan pengajaran dan pembelajaran di bawah Kurikulum Prasekolah

Kebangsaan adalah belajar melalui bermain, pendekatan tematik, pendekatan
bersepadu, dan teknologi maklumat dan komunikasi (Kementerian Pendidikan,
dipetik oleh Abdul Halim Masnan, 2009).
AKTIVITI 3.2
Berdasarkan apa yang telah anda pelajari, terangkan secara ringkas

proses perkembangan kurikulum ECCE di Malaysia.
3.4 AGENSI KERAJAAN YANG TERLIBAT

DALAM PERKEMBANGAN KURIKULUM
ECCE
Pendidikan prasekolah di Malaysia disediakan oleh kedua-dua agensi kerajaan
dan sektor swasta yang kesemuanya didaftarkan dengan Kementerian
Pendidikan. Sebelum tahun 1960-an, pendidikan prasekolah dalam negara
kebanyakannya disediakan oleh badan agama atau pertubuhan bukan kerajaan.
Terdapat tiga agensi kerajaan utama yang penting dalam perkembangan ECCE di
Malaysia, iaitu:
(a) Jabatan Kebajikan Masyarakat di bawah Kementerian Pembangunan

Wanita, Keluarga dan Masyarakat (KPWKM). Jabatan Kebajikan Masyarakat
bertanggungjawab melaksanakan program khas untuk kanak-kanak kurang
upaya dengan objektif meningkatkan kualiti hidup mereka selaras dengan
Dasar Kebajikan Negara dan Dasar Sosial Negara.
(b) Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah memainkan peranan

penting dalam memulakan Tabika KEMAS (prasekolah KEMAS), yang
menyediakan peluang pendidikan kepada kanak-kanak daripada keluarga
berpendapatan rendah di pinggir bandar, luar bandar dan kawasan
pedalaman di negara ini.
(c) Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional menubuhkan prasekolah

mereka sendiri, iaitu Tabika Perpaduan (Prasekolah Perpaduan) pada tahun
1976 untuk kanak-kanak berusia lima tahun ke atas di kedua-dua kawasan
bandar dan pinggir bandar di seluruh negara. Sekolah ini banyak tertumpu
di kawasan diliputi oleh Rukun Tetangga.

3.5 ORGANISASI BUKAN KERAJAAN YANG

TERLIBAT DALAM PEMBANGUNAN
KURIKULUM ECCE
Prasekolah yang dikendalikan oleh sektor swasta biasanya ditemui di kawasan
bandar dan cenderung untuk memberi lebih tumpuan kepada pencapaian
akademik. Ibu bapa yang menghantar anak mereka ke ECCE swasta juga harus
membayar yuran. Prasekolah swasta yang menggunakan bahasa Inggeris sebagai
bahasa pengantar pengajaran dan pembelajaran mesti mengajar bahasa Melayu
untuk sekurang-kurangnya dua jam seminggu. Selain itu, walaupun guru
dikehendaki menggunakan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan, fleksibiliti
dibenarkan kepada mereka dalam kaedah pengajaran. Mana-mana program
tambahan yang dijalankan oleh prasekolah swasta mesti diluluskan oleh
Kementerian Pendidikan Malaysia. Contoh prasekolah yang dikendalikan oleh
Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO Non-Governmental Organisation), adialah
Angkatan Belia Islam Malaysia (ABIM), Yayasan Budi Penyayang (Penyayang)
dan Pertubuhan Kebajikan Islam Malaysia (PERKIM).
Pelbagai definisi kurikulum dan falsafah kurikulum Malaysia.
Perkembangan kurikulum ECCE di Malaysia dengan penekanan kepada:
Dasar Kebangsaan bagi Pendidikan Awal Kanak-kanak dan Akta Taman

Asuhan Kanak-kanak 1984 (Akta 308):
Garis Panduan Kurikulum 1986;
Garis Panduan Kurikulum 1993; dan
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan.

Agensi kerajaan yang terlibat dalam perkembangan kurikulum ECCE dalam

negara:
Jabatan Kebajikan Masyarakat, dan Kementerian Pembangunan Wanita,

Keluarga dan Masyarakat;
Kementerian Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah; dan
Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional.
Sektor bukan kerajaan terlibat dalam perkembangan kurikulum ECCE di

Malaysia.
Falsafah kurikulum Malaysia Pengalaman pembelajaran yang

menyeronokkan
Kurikulum
Perkembangan holistik
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan
Perkembangan diri yang menyeluruh
Pembelajaran sepanjang hayat dan bersepadu
Pengalaman pembelajaran yang

bermakna
Abdul Halim Masnan. (2009). Malaysian preschool education. Dicapai dari

https://www.scribd.com/doc/22301974/Malaysian-Preschool-Education

policy implementation review. Putrajaya, Malaysia: Kementerian Pelajaran
Malaysia.

Malaysia.

Bahagian Pembangunan Kurikulum. (2007). Mid decade assessment of education

for all Goal 1: Expand early childhood care and education. Putrajaya,
Malaysia: Kementerian Pelajaran Malaysia.
Compiled by UNESCO International Bureau of Education (IBE). (2006). Malaysia

Early Childhood Care and Education (ECCE) Programmes. Education for
all global monitoring report. United Nations Educational, Scientific and
Cultural Organization. Dicapai dari http://unesdoc.unesco.org/images/
0014/ 001471/147196e.pdf
Hass, G. (1987). Curriculum planning: A new approach. Boston, MA: Allyn &
Bacon.
Kementerian Pelajaran Malaysia. (t. t.). National education philosophy. Dicapai

dari http://www.moe.gov.my/en/falsafah-pendidikan-kebangsaan
Ng, S. B. (2010). Governance of education related ECCE policies in Malaysia.

International Journal of Child Care and Education Policy, 4(1), 4557.
Schubert, W. H. (1987). Curriculum history and the dilemma of social control.

Review of Education, 13(2), 131136.
Tanner, D., & Tanner, L. N. (1980). Curriculum development: Theory into practice
(Ed. ke-2). New York, NY: Macmillan.
Zamrus A. Rahman, & Mokelas Ahmad. (1998). Malaysia: Curriculum planning

and reform. Dlm. UNESCO statistical yearbook. Paris. Dicapai dari
http://www.ibe.unesco.org/curriculum/Asia%20Networkpdf/ndrepmy.
pdf

Topik Amalan
Pendidikan
4
HASIL PEMBELAJARAN
1. Mengenal pasti konsep amalan pendidikan kanak-kanak di Malaysia;
2. Membincangkan elemen optimum yang diperlukan untuk
pendidikan kanak-kanak; dan
3. Menghuraikan amalan kreatif yang diamalkan dalam persekitaran
pendidikan kanak-kanak di Malaysia.
PENGENALAN
Secara umumnya dipersetujui bahawa apa yang kanak-kanak belajar pada
peringkat awal kehidupan mereka adalah penting untuk perkembangan fizikal,
intelek, emosi dan sosial. Malah, saintis dan ahli psikologi mendapati kanak-kanak
membesar, belajar dan berkembang dengan lebih cepat dalam tempoh enam tahun
pertama kelahiran mereka berbanding masa lain dalam kehidupan mereka. Oleh
itu, pendidikan awal yang berkualiti adalah penting bagi perkembangan masa
hadapan kanak-kanak. Menurut Ball (seperti yang dipetik dalam Mastura Badzis,
2002), kanak-kanak yang mendapat manfaat daripada pendidikan awal kanak-
kanak yang berkualiti adalah lebih cenderung untuk menunjukkan kemajuan
yang baik di sekolah, menyambung pelajaran ke peringkat yang lebih tinggi, lebih
kelayakan dan berjaya dalam kehidupan kerja mereka.

60 TOPIK 4 AMALAN PENDIDIKAN
4.1 GARIS PANDUAN DAN AMALAN

Subtopik berikut melihat kepada pelbagai garis panduan dan amalan yang
menyediakan rangka kerja bagi pendidikan awal kanak-kanak yang pelbagai dan
berkualiti. Garis panduan dan amalan ini adalah berdasarkan pengetahuan
tentang perkembangan kanak-kanak dan menawarkan pemahaman kepada
pengajaran dan pembelajaran awal kanak-kanak yang dinamik.
4.1.1 Garis Panduan Kurikulum Prasekolah Malaysia

Garis Panduan Kurikulum Prasekolah Malaysia telah menjalani beberapa
transformasi dan semakan sebagai usaha oleh kerajaan untuk menghasilkan
pendidikan prasekolah yang berkualiti tinggi dan bertaraf dunia. Setiap Garis
Panduan Kurikulum menyediakan rangka kerja yang menyeluruh kepada
perkembangan amalan pendidikan awal di Malaysia selaras dengan Falsafah
Pendidikan Negara (FPN) yang dinyatakan sebagai usaha yang berterusan ke arah
perkembangan holistik individu (mental, emosi, fizikal dan rohani) melalui
pengajaran pengetahuan umum dan kemahiran, peningkatan sikap yang sihat dan
pengajaran nilai moral yang diterima, dengan tujuan melahirkan insan yang
seimbang, terlatih, mahir dan menghargai aspirasi kebangsaan untuk perpaduan.
Jadual 4.1 berikut memberikan gambaran keseluruhan garis panduan Kurikulum
Prasekolah Malaysia dari beberapa tahun sebelumnya sehingga kini.
Jadual 4.1: Garis Panduan Kurikulum Prasekolah Malaysia
Tahun Nama
Garis Panduan
Penerbitan Penerbitan
1984 Garis Panduan Memberi tumpuan kepada program tidak
Kurikulum Prasekolah rasmi untuk kanak-kanak yang berumur
Malaysia empat hingga enam tahun
Menggunakan konsep "belajar sambil
bermain
Fleksibiliti dalam pengajaran dan
pembelajaran
Objektif
Memperkembangkan personaliti dan ciri-ciri
yang baik
Mengamalkan nilai moral yang positif
Menghormati dan menggunakan bahasa
Malaysia
Mengamalkan nilai Islam

TOPIK 4 AMALAN PENDIDIKAN 61
Memperkembangkan keyakinan diri

Memperkembangkan konsep kendiri positif
Memperkembangkan rasa ingin tahu
Memperkembangkan kemahiran
Memperkembangkan potensi, kemahiran,
bakat dan kreativiti
1993 Garis Panduan Matlamat
Kurikulum Prasekolah Memberi tumpuan kepada program yang
Malaysia fleksibel dan pendidikan tidak formal
Tempoh masa operasi seharusnya dalam
tempoh satu tahun atau lebih
Kepentingan perkembangan kanak-kanak
Memupuk kanak-kanak dengan
pengetahuan, kemahiran dan nilai
Pendidikan mestilah sesuai dengan umur
kanak-kanak
Objektif
Memupuk semangat cinta pada negara
Mengamalkan nilai Islam
Mengamalkan nilai murni
Menghormati dan menggunakan bahasa
Malaysia
Mengembangkan kemahiran
Mengembangkan kebolehan fizikal
Memperkembangkan konsep kendiri
Memperkembangkan rasa ingin tahu
Memperkembangkan estetika dan kreativiti
Pendekatan Pengajaran
Bersepadu
Belajar melalui bermain
Bertema
2003 Kurikulum Prasekolah Matlamat
Kebangsaan (KPK)
Memperkayakan potensi kanak-kanak
dalam semua aspek perkembangan
Memastikan kanak-kanak menguasai
kemahiran asas dan dipupuk dengan sikap
yang positif

Menyediakan peralihan yang lancar kepada

pendidikan sekolah rendah
Komponen
Bahasa dan komunikasi
Perkembangan kognitif
Rohani dan moral
Perkembangan sosioemosi
Perkembangan fizikal
Estetika dan kreativiti
Reka bentuk kurikulum: Model tingkah laku.
Teori pembelajaran yang diterima pakai ialah
konstruktivisme dan pertanyaan penemuan di
mana pelajar berinteraksi dengan persekitaran,
rakan dan guru. Seterusnya membina
pemahaman mereka sendiri dan membuat
andaian tentang sesuatu perkara.
Perkembangan kanak-kanak berbeza mengikut

umur, kesejahteraan fizikal dan kesediaan
emosi mereka. Oleh itu, setiap kanak-kanak
perlu dilayan secara berbeza.
2010 Kurikulum Standard Matlamat
Prasekolah Memperkembangkan potensi kanak-kanak
Kebangsaan (KSPK) berumur empat hingga enam tahun melalui
pendekatan menyeluruh dan bersepadu
kepada perkembangan fizikal, emosi,
rohani, intelek dan sosial melalui
persekitaran pembelajaran dan makanan
yang selamat melalui aktiviti yang
menyeronokkan, kreatif dan bermakna.
Empat Kata Kunci
Memperkayakan
Terlibat
Selamat
Menyeronokkan
Objektif:
Fizikal
Emosi
Intelek
Rohani

Standard kandungan dan standard

pembelajaran adalah tertumpu kepada
pengetahuan, kemahiran asas dan nilai dalam
enam bidang Pembelajaran Stem yang berikut:
Komunikasi
Kerohanian
Sikap dan nilai
Kemanusiaan, sains dan teknologi
Perkembangan fizikal, perkembangan
estetik dan dandanan
Sumber: Cute (2013)
4.1.2 Perkembangan Kanak-kanak dan Pembelajaran

Pembelajaran ialah bahagian penting dalam perkembangan kanak-kanak. Berikut
ialah beberapa perkara penting dalam perkembangan kanak-kanak:
(a) Kepentingan Tahun-tahun Awal

Penyelidikan ke atas perkembangan otak dan kajian neuro sains bersetuju
bahawa tahun-tahun awal dalam kehidupan kanak-kanak adalah apabila
otak berkembang dan banyak perkara asas bagi masa depan mereka
disediakan. Katz (2003) juga telah menarik perhatian tentang penyelidikan
baharu mengenai perkembangan neurologi yang menunjukkan bahawa
kira-kira 80 hingga 85 peratus daripada saraf laluan neurologi seseorang
akhirnya tercapai apabila berkembang dalam tempoh enam tahun pertama
kehidupan, dan kadar pertumbuhan adalah tertinggi pada tahun yang
paling awal.
Apa yang kanak-kanak alami di sekeliling mereka dan hubungan yang

kanak-kanak bentuk semasa tahun-tahun perkembangan ini, sebagai
tambahan kepada pemakanan dan kesihatan yang sangat baik memberi
kesan kepada bagaimana otak berkembang. Cukup untuk ditegaskan
bahawa pengalaman positif membantu otak untuk berkembang dengan cara
sihat, manakala pengalaman negatif secara seriusnya seperti pengabaian dan
penderaan, mempunyai kesan yang bertentangan yang boleh menyebabkan
masalah emosi dan tingkah laku ketika membesar.

(b) Bidang Pembelajaran yang Penting

Kanak-kanak kecil cenderung untuk menjadi aktif dan cepat belajar. Mereka
menyumbang kepada perkembangan dan pembelajaran mereka sendiri
apabila mereka berusaha untuk memahami tentang diri mereka sendiri
(konsep kendiri) dan dunia sosial dan budaya di sekeliling mereka. Adakah
boleh untuk bertanya soalan, bersifat ingin tahu, membuat pilihan, membuat
eksperimen, mencuba sesuatu dan kadangkala gagal? Kanak-kanak belajar
daripada pilihan yang mereka buat, minat yang dibangunkan oleh mereka,
soalan yang ditanya oleh mereka dan motivasi mereka untuk bertindak
dengan lebih cekap. Sememangnya ia adalah penting, oleh itu, ibu bapa dan
pengasuh perlu ingat bidang pembelajaran yang pelbagai yang penting
dalam tahun-tahun awal seperti:
(i) Penggunaan badan termasuk tangan;
(ii) Menghormati orang lain;
(iii) Bagaimana untuk berhubung dengan orang lain, kedua-dua orang

dewasa dan kanak-kanak lain;
(iv) Bagaimana untuk menyelesaikan konflik;
(v) Kemahiran penyelesaian masalah;
(vi) Komunikasi;
(vii) Membiasakan diri untuk membezakan seseorang dari orang lain;
(viii) Pengetahuan kendiri Memahami perasaan mereka sendiri, kekuatan,

bakat dan keunikan sendiri;
(ix) Membina keyakinan diri;
(x) Semangat kekitaan untuk keluarga, masyarakat dan budaya;
(xi) Bagaimana untuk menjaga diri sendiri; dan
(xii) Berkelakuan dengan akhlak yang boleh diterima dan mengawal

tingkah laku sendiri.

(c) Apakah yang memberi kesan kepada pembelajaran?

Setiap kanak-kanak ialah individu yang unik dengan perkembangan dan
peringkat pertumbuhan mereka sendiri dalam personaliti, perangai, gaya
pembelajaran, pengalaman serta dari segi latar belakang keluarga. Setiap
kanak-kanak membawa bersama mereka kekuatan, keperluan dan minat
mereka sendiri. Pemahaman tentang apa yang memberi kesan kepada
perkembangan dan pembelajaran boleh membantu menangani
perkembangan fizikal, sosial, dan keperluan emosi serta perkembangan
intelek mereka:
(i) Perangai dalaman kanak-kanak, iaitu warisan genetik mereka,

perangai, jantina dan kesihatan;
(ii) Pengaruh keluarga termasuk hubungan kekeluargaan, gaya dan nilai

keibubapaan, keadaan kewangan keluarga, tahap pendidikan ibu
bapa, pekerjaan ibu bapa serta kesihatan fizikal dan mental ibu bapa;
(iii) Pengaruh dalam masyarakat seperti perkhidmatan kanak-kanak

yang tersedia dan berkualiti, sokongan keibubapaan, kualiti
perumahan dan keselamatan pemilikan, keselamatan dan
pencegahan jenayah dalam kawasan kejiranan, kadar pengangguran
dan hubungan di kalangan jiran;
(iv) Pengaruh budaya, iaitu budaya yang berbeza dilihat daripada

dengan perbezaan gaya keibubapaan, kepercayaan dan nilai serta
pandangan berbeza mengenai bagaimana kanak-kanak perlu
dididik.
Jadi, apakah yang kanak-kanak kecil perlukan daripada ibu bapa dan pengasuh
mereka? Jadual 4.2 membincangkan beberapa aspek sokongan untuk
pembelajaran kanak-kanak kecil:
Jadual 4.2: Menyediakan Sokongan Pembelajaran kepada Kanak-kanak Kecil
Sokongan Pembelajaran
Orang dewasa yang membantu memastikan mereka selamat dan sihat
Hubungan yang positif dan prihatin dengan orang yang percaya kepada mereka,
menjaga mereka dan menyokong mereka sebagai pelajar. Kanak-kanak
memerlukan dorongan dan bukannya didesak untuk belajar perkara sebelum
mereka bersedia

Orang dewasa yang memahami dan menghargai keperibadian dan keunikan

mereka, dan yang bertindak balas terhadap perasaan, keperluan dan kepentingan
mereka
Orang yang akan sabar membantu mereka untuk belajar mengawal tingkah laku
mereka dan mengajar mereka tentang tingkah laku apa yang diterima
Peluang untuk terlibat secara aktif dalam dunia di sekeliling mereka Belajar
pengalaman yang bermakna seperti mencuci pinggan mangkuk, mengemas katil
mereka, memasak dengan orang dewasa, menjalankan kerja di taman dan pergi
ke pantai dan sebagainya
Bahan bacaan untuk dilihat, baca dan dengar serta perbualan untuk mencetuskan
rasa cinta terhadap bahasa dan membangunkan perbendaharaan kata dan
kemahiran literasi
Masa untuk melibatkan diri dan membina hubungan dengan kanak-kanak lain
dan orang dewasa
Mengambil bahagian dalam pengalaman kumpulan berkualiti tinggi seperti
kumpulan bermain, hari keluarga dan sebagainya
SEMAK KENDIRI 4.1
1. Huraikan bagaimana anda boleh mengoptimumkan

pendidikan kanak-kanak.
2. Apakah usaha yang boleh ibu bapa dan pengasuh berikan

untuk menyokong pembelajaran kanak-kanak kecil?
4.1.3 Keupayaan, Minat dan Keperluan

Sebagai pengasuh dan guru, kita mesti terlebih dahulu memahami proses dinamik
yang wujud antara perkembangan dan pembelajaran, memantau kanak-kanak
secara dekat untuk memenuhi kurikulum dan pengajaran kepada keupayaan,
keperluan dan minat kanak-kanak dan kemudian membantu mereka maju ke
hadapan dengan menunjukkan kepada mereka pengalaman pendidikan yang
akan mencabar tetapi tidak melemahkan mereka. Berikut ialah beberapa faktor
yang pengasuh dan guru perlu berikan perhatian apabila merancang pengalaman
pendidikan untuk kanak-kanak:

(a) Keupayaan
Kanak-kanak membesar dan berkembang pada kadar yang berbeza dan
memperoleh kebolehan dan kemahiran baharu pada peringkat umur yang
berbeza. Pada peringkat ini dalam pertumbuhan mereka, kanak-kanak
cenderung untuk melihat, meniru dan mencontohi tingkah laku mereka
daripada orang lain. Perkembangan mereka dalam semua bidang
dipengaruhi oleh keupayaan mereka untuk membentuk dan mengekalkan
bilangan positif yang terhad, hubungan utama dengan orang dewasa dan
kanak-kanak lain secara konsisten, bermula dalam keluarga dan
berkembang dari semasa ke semasa termasuklah pengasuh atau guru
mereka dan ahli masyarakat.
(b) Minat
Kanak-kanak adalah lebih bersedia untuk menyertai, merasai dan belajar
perkara yang menarik minat mereka. Sesetengah kanak-kanak mungkin
mempunyai banyak minat dan bersedia untuk belajar perkara baharu,
manakala yang lain suka untuk kekal dengan apa yang mereka tahu dan
berasa selesa dengannya.
Sebagai pengasuh, kita harus ingat untuk:
(i) Sentiasa memberikan pengalaman biasa terlebih dahulu sebelum

secara perlahan-lahan memperkenalkan perkara baharu untuk
keselamatan emosi kanak-kanak; dan
(ii) Menunjukkan pengalaman mudah yang kanak-kanak mampu untuk

berjaya sebelum memberikan pengalaman yang lebih kompleks untuk
mencabar mereka dalam usaha untuk meningkatkan perasaan
kejayaan.
Semakin banyak pengalaman yang menarik minat mereka, semakin besar

kemungkinan mereka mahu menyertainya dan menikmati aktiviti tersebut.
(c) Keperluan
Kanak-kanak bawa bersama mereka pengalaman, minat, kemahiran dan
pengetahuan yang berbeza yang memberi kesan kepada keupayaan mereka
untuk belajar. Oleh itu, pengasuh perlu menyediakan pembelajaran yang
relevan dan peluang pembangunan dan menetapkan harapan yang realistik
dan mencabar bagi memenuhi pelbagai keperluan kanak-kanak, dengan itu,
mereka boleh berjaya dalam matlamat pembelajaran mereka. Untuk berbuat
demikian, pengasuh perlu:

(i) Mencipta aktiviti-aktiviti yang membina dan mengembangkan

pengetahuan, pengalaman, minat dan kemahiran kanak-kanak serta
membangunkan harga diri dan keyakinan terhadap keupayaan mereka
untuk belajar;
(ii) Menggunakan pelbagai jenis rancangan pengajaran dan strategi

berdasarkan keperluan pembelajaran kanak-kanak;
(iii) Mewujudkan aktiviti dan peluang untuk memberi motivasi, sokongan

dan membangunkan kanak-kanak dan membantu mereka untuk
terlibat dan belajar dengan berkesan;
(iv) Menyediakan persekitaran pembelajaran yang menyokong dan

selamat;
(v) Menggunakan bahan yang mencerminkan kepelbagaian secara positif;
(vi) Merancang aktiviti yang mencabar untuk keupayaan dan pemahaman

kanak-kanak yang telah berkembang lebih daripada bahasa dan
kemahiran komunikasi mereka; dan
(vii) Memantau kemajuan kanak-kanak, mengenal pasti mana-mana

bahagian yang perlu perhatian dan menyediakan sokongan yang
diperlukan bagi mengatasi masalah ini.
Ini juga adalah baik untuk di ingat bahawa kanak-kanak berkembang dan
belajar dengan lebih baik dalam persekitaran di mana mereka berasa selamat
dan dihargai yang keperluan fizikal mereka dipenuhi dan mereka
merasakan selamat secara psikologi.
4.1.4 Konteks Sosiobudaya

Budaya memainkan peranan penting dalam mempengaruhi perkembangan
kanak-kanak. Menurut Bronfenbrenner dalam model ekologi beliau untuk
memahami perkembangan manusia, menjelaskan bahawa perkembangan kanak-
kanak adalah lebih difahami dalam konteks sosiobudaya keluarga, suasana
pendidikan, komuniti dan masyarakat yang lebih luas; dan pelbagai konteks ini
adalah saling berkait dan semuanya mempunyai kesan terhadap perkembangan
kanak-kanak. Maka guru awal kanak-kanak perlu memahami pengaruh konteks
sosiobudaya terhadap pembelajaran kanak-kanak dan memastikan pengalaman
pembelajaran adalah bermakna, relevan dan dihormati kepada kanak-kanak dan
keluarga mereka.

Malaysia mempunyai masyarakat yang pelbagai etnik, berbagai-bagai budaya dan

berbilang bahasa. Kanak-kanak di sini membesar dengan pembelajaran tingkah
laku, bahasa dan nilai daripada keluarga mereka yang terdiri daripada pelbagai
budaya, puak dan masyarakat. Selain itu, disebabkan budaya memainkan peranan
penting dalam perkembangan kanak-kanak, amalan pendidikan awal zaman
kanak-kanak di Malaysia harus mencerminkan program dan aktiviti yang
menunjukkan pemahaman dan responsif kepada budaya dan kepelbagaian
bahasa kanak-kanak ini.
Vygotsky (UNESCO, 2003) telah membuat teori bahawa interaksi sosial

memainkan peranan asas dalam perkembangan kognisi. Beliau percaya bahawa
semuanya dipelajari pada dua tahap, iaitu melalui interaksi dengan orang lain
(tahap sosial) dan kemudian bersepadu dalam struktur mental kanak-kanak.
"Setiap fungsi dalam perkembangan budaya kanak-kanak berlaku dua kali:

pertama, pada tahap sosial dan kemudian, pada tahap individu; pertama, antara
orang (psikologi luaran) dan kemudian dalam kanak-kanak (psikologi dalaman).
Ini diguna pakai sama rata kepada tumpuan secara sukarela (voluntary attention),
kepada memori logik, dan kepada pembentukan konsep. Semua fungsi yang lebih
tinggi bermula sebagai hubungan sebenar antara individu (Vygotsky, 1978,
seperti yang dipetik dalam UNESCO, 2003).
Aspek kedua teori Vygotsky mencadangkan potensi kanak-kanak untuk

perkembangan kognitif adalah terhad kepada bidang penerokaan yang kanak-
kanak itu bersedia secara intelek tetapi memerlukan bantuan dan interaksi sosial
untuk berkembang sepenuhnya. Dengan kata lain, Vygotsky cuba menjelaskan
bahawa pembelajaran ialah kejadian sosial, dan interaksi sosial itu antara kanak-
kanak dan orang dewasa atau/dan kanak-kanak lain di sekeliling mereka dalam
menggalakkan pembelajaran.
4.2 AMALAN KREATIF

Setiap pengalaman pembelajaran awal yang menggalakkan kanak-kanak untuk
menjadi ingin tahu, imaginatif dan kreatif mempunyai manfaat jangka panjang
yang penting. Sebagai pengasuh, kita berada dalam kedudukan untuk membantu
memperkembangkan pemikiran dan tingkah laku kreatif kanak-kanak melalui
hubungan, sumber dan persekitaran yang kita rancang dan cipta untuk mereka.
Oleh itu, pengasuh perlu menggunakan pendekatan imaginatif untuk
membuatkan pengajaran dan pembelajaran lebih menarik dan berkesan.

4.2.1 Proses
Kreativiti dalam kanak-kanak kecil ialah proses membentuk idea asal melalui
penerokaan dan penemuan. Ia berkembang daripada pengalaman kanak-kanak
dengan proses, berbanding dengan memberi perhatian kepada hasil produk. Ia
bukan untuk dikelirukan dengan bakat, kemahiran atau kecerdasan. Sebagai
pengasuh, kita boleh membantu kanak-kanak kecil memperkembangkan
kreativiti mereka dengan:
(a) Menekankan proses berbanding produk;
(b) Menyediakan persekitaran kreatif yang membolehkan kanak-kanak

meneroka dan bermain dengan bebas;
(c) Membenarkan kanak-kanak untuk meluahkan idea mereka daripada cuba

untuk menstrukturkan idea kanak-kanak untuk sesuai dengan anda;
(d) Menerima idea yang luar biasa daripada kanak-kanak dengan tidak
membuat penghakiman tentang penyelesaian masalah yang pelbagai oleh
kanak-kanak;
(e) Menggunakan penyelesaian masalah kreatif dalam semua bahagian

program. Menggunakan masalah yang berlaku secara semula jadi dalam
kehidupan sehari-hari;
(f) Memberikan masa kepada kanak-kanak untuk meneroka semua

kemungkinan, bermula daripada yang popular kepada idea yang lebih asli;
(g) Kita sendiri menjadi kreatif; dan
(h) Puji kanak-kanak atas usaha kreatif mereka.
4.2.2 Bermain
Kanak-kanak bermain kerana ia adalah menarik dan menyeronokkan. Namun
bermain juga penting untuk perkembangan sosial, emosi dan kognitif kanak-
kanak. Bermain membantu:
(a) Kanak-kanak memahami dunia di sekeliling mereka, berinteraksi dengan

orang lain secara sosial, meluahkan perasaan mereka dan mengawal emosi
mereka serta memperkembangkan kemampuan simbolik mereka;

(b) Memperkembangkan pengetahuan, pengalaman, rasa ingin tahu dan

keyakinan kanak-kanak;
(c) Kanak-kanak belajar dengan mencuba perkara, membandingkan keputusan,

bertanya soalan dan menghadapi cabaran;
(d) Memperkembangkan kemahiran bahasa, pemikiran, perancangan,

pengurusan dan membuat keputusan mereka; dan
(e) Memperkembangkan imaginasi dan kreativiti mereka.
Pada masa yang sama, permainan kanak-kanak memberikan orang dewasa, ibu
bapa dan juga pengasuh, gambaran mengenai perkembangan mereka. Fox (2008)
mencadangkan bahawa memerhatikan kanak-kanak semasa bermain menjadi
tanggungjawab harian bagi profesional awal kanak-kanak. Pemerhatian yang
tetap boleh membantu orang dewasa mengenal pasti kanak-kanak berkeperluan
khas, merancang pengalaman bermain masa akan datang, menilai bahan bermain,
menilai bahagian kekuatan dan kelemahan kanak-kanak, merancang kurikulum,
laporan kepada ibu bapa dan memeriksa kemajuan kanak-kanak.
Terdapat pelbagai jenis bermain yang boleh digunakan oleh pengasuh:
(a) Bermain Fungsian

(i) Membantu kanak-kanak untuk memperkembangkan kemahiran motor
dan latihan.
(ii) Biasanya dilakukan dengan mainan atau objek yang boleh disusun,
dipenuhi dengan air atau pasir, atau bermain di luar; dan
(iii) Kegemaran dalam kalangan kanak-kanak prasekolah.
(b) Bermain Konstruktif

(i) Digambarkan dengan membina atau mencipta sesuatu;
(ii) Mainan termasuk teka-teki mudah, blok bangunan, aktiviti kraf

yang mudah dan boneka;
(iii) Seni dengan tangan dan jari, berus cat tebal, span baji krayon lilin,
kapur tulis tebal dan bermain plastisin menjadi alat seni pertama yang
hebat. Pengasuh perlu elakkan daripada mendesak kanak-kanak
membuat sesuatu secara khusus; sebaliknya mereka perlu
menggalakkan keperibadian dan membuat keputusan;

(iv) Biasanya menyeronokkan untuk kanak-kanak berumur empat hingga

lima tahun; dan
(v) Membangunkan kemahiran pemikiran dan penaakulan kanak-kanak,

penyelesaian masalah dan kreativiti.
(c) Bermain Olok-olok/Main Peranan/Bermain Sosiodramatik

(i) Jenis permainan ini membolehkan kanak-kanak untuk meluahkan
perasaan dan peristiwa dalam kehidupan mereka, mengamalkan
kemahiran sosial, belajar nilai dan etika, memperkembangkan
kemahiran bahasa dan imaginasi yang pelbagai;
(ii) Kanak-kanak mengubah diri mereka atau objek ke dalam seseorang

atau sesuatu yang lain; dan
(iii) Popular di kalangan kanak-kanak di prasekolah dan tadika.
(d) Permainan Berstruktur

(i) Permainan dengan struktur yang jelas dan peraturan seperti
permainan papan, permainan kad mudah, permainan bola atau
permainan skipping mengajar kanak-kanak tentang kerjasama, saling
memahami dan pemikiran logik; dan
(ii) Popular dalam kalangan kanak-kanak di sekolah rendah.
(e) Bermain di Luar

(i) Taman permainan boleh memberikan pengalaman pembelajaran; dan
(ii) Persekitaran taman permainan yang selamat membolehkan aktiviti

motor kasar yang penting untuk kanak-kanak.

SEMAK KENDIRI 4.2
1. Apakah dua amalan kreatif yang digunakan dalam persekitaran

pendidikan kanak-kanak? Jelaskan kelebihannya dalam
memperkembangkan pertumbuhan kanak-kanak.
2. Apakah jenis-jenis "amalan bermain yang boleh digunakan oleh

pengasuh dan bagaimana "bermain boleh membantu dalam
menentukan keperluan kanak-kanak?
AKTIVITI 4.1
Berdasarkan apa yang anda telah belajar, sebagai pengasuh,

bagaimanakah anda menyediakan program pembelajaran yang
komprehensif untuk kanak-kanak kecil dalam suasana bilik darjah di
Malaysia?
Garis Panduan Prasekolah dan Amalan di Malaysia berbeza mengikut

peruntukan dan peraturan yang digariskan dalam Akta dan Undang-undang
pendidikan;
Apa yang kanak-kanak alami di sekeliling mereka dan hubungan yang mereka
bentuk semasa tahun perkembangan ini serta pemakanan dan kesihatan
mempunyai kesan ke atas bagaimana otak berkembang.
Setiap kanak-kanak ialah individu yang unik dengan perkembangan dan

peringkat pertumbuhan sendiri dari segi personaliti, tingkah laku, gaya
pembelajaran, pengalamannya dan dalam segi latar belakang keluarga.
Perkembangan kanak-kanak dipengaruhi oleh keupayaan mereka untuk

membentuk dan mengekalkan bilangan positif yang terhad, hubungan utama
dengan orang dewasa dan kanak-kanak lain secara konsisten, bermula dalam
keluarga dan berkembang dari semasa ke semasa untuk memasukkan
pengasuh atau guru mereka dan ahli masyarakat.

Kanak-kanak lebih bersedia untuk mengambil bahagian, mengalami dan

belajar perkara yang menarik minat mereka.
Kanak-kanak berkembang dan belajar dengan lebih baik dalam persekitaran

di mana mereka berasa selamat dan dihargai yang keperluan fizikal mereka
dipenuhi dan mereka merasa selamat secara psikologi.
Budaya memainkan peranan penting dalam mempengaruhi perkembangan

kanak-kanak. Guru awal kanak-kanak perlu memahami pengaruh konteks
sosiobudaya mengenai pembelajaran kanak-kanak dan memastikan
pengalaman pembelajaran adalah bermakna, relevan dan dihormati untuk
kanak-kanak dan keluarga mereka.
Permainan kanak-kanak adalah penting untuk perkembangan sosial, emosi

dan kognitif kanak-kanak. Permainan kanak-kanak juga memberi orang
dewasa kefahaman mengenai perkembangan mereka.
Konsep kendiri Perkembangan neurologi
Konteks sosiobudaya Psikologi dalaman
Pendidikan awal yang berkualiti Psikologi luaran
Perkembangan kognitif Vygotsky
Cute, A. (2013). Curriculum development in Malaysia. Dicapai dari

https://prezi.com/pdzmyc3l7f44/curriculum-development-in-malaysia/
Department of Education and Early Childhood Development. (2010). Making the

most of childhood: the importance of the early years. Dicapai dari
http://www.education.vic.gov.au/Documents/childhood/parents/mch/
makingmostofchildhood.pdf

Fox, J. E. (2008). Back to basics: Play in early childhood. Dicapai dari

http://www.earlychildhoodnews.com/earlychildhood/article_view.a spx?
ArticleID=240
Gillard, D. (1995). Children's needs and interests and the national curriculum.
Dicapai dari http://www.educationengland.org.uk/articles/15needs.html
Katz, L. G. (2003). The right of the child to develop and learn in quality
environments. International Journal of Early Childhood, 35(1 & 2), 1322.
Kohl, M. A. (2008). Fostering creativity. Dicapai dari http://www.

earlychildhoodnews.com/earlychildhood/article_view.aspx?ArticleID=349
Mastura Badzis. (2002). Child education: What should be optimal. Jurnal
Pendidikan Islam, 12(1). Dicapai dari http://i-epistemology.net/v1/

attachments/1127_jp-v12n1-%20Child%20Education%20-%20What%20
Should%20Be%20Optimal%20-20Mastura%20Badzis.pdf
National Association for the Education of Young Children (NAEYC). (2009).

Developmentally appropriate practice in early childhood programs serving
children from birth through age eight. Dicapai dari
https://www.naeyc.org/files/naeyc/file/positions/PSDAP.pdf

Principles of child development and learning that inform developmentally
appropriate practice. Dicapai dari https://oldweb.naeyc.org/about/
positions/dap3.asp
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO).

(2003). Vygotsky sociocultural theory. Dicapai dari
http://portal.unesco.org/education/en/ev.php-URL_ID=26925&URL_
DO= DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html

Topik Model
Kurikulum
5
HASIL PEMBELAJARAN
1. Mengenal pasti tujuan Bahagian Pembangunan Kurikulum dalam
membentuk kurikulum pendidikan kebangsaan Malaysia;
2. Membezakan antara Falsafah Pendidikan Negara dengan Dasar
Pendidikan Negara; dan
3. Membezakan antara model kurikulum barat dengan timur.
PENGENALAN
Apakah yang dimaksudkan dengan model kurikulum? Untuk memahami model
kurikulum, kita mesti terlebih dahulu memahami maksud "kurikulum. Pendek
kata, kurikulum merujuk kepada apa yang anda mahu kanak-kanak belajar
(kandungan) dan perancangan yang bertepatan dengan apa yang anda mahu ajar
seperti matlamat, objektif dan penilaian.
Panduan kurikulum kemudiannya diwujudkan untuk memberi pendidik pelan

tindakan standard mengenai apa, bagaimana dan bila pengajaran berlaku supaya
semua pelajar mempunyai peluang yang sama untuk belajar. Panduan kurikulum
ialah alat yang direka untuk membantu guru menguruskan pelajaran mereka dan
boleh dihasilkan berdasarkan beberapa model yang berbeza.
Sebelum membuat keputusan apa yang ada dalam panduan ini, kita mesti
menentukan jenis panduan kurikulum untuk digunakan. Model kurikulum
menentukan jenis kurikulum yang digunakan, falsafah pendidikan, pendekatan
pengajaran dan metodologi. Pendek kata, model kurikulum ialah pelan yang
digunakan dalam pendidikan yang mengarahkan pengajaran guru.

TOPIK 5 MODEL KURIKULUM 77
Terdapat banyak jenis model kurikulum. Apabila membangunkan kurikulum,

pereka kurikulum akan melihat kepada model yang sedia ada sebelum
menetapkan model yang sesuai dengan keperluan pendidikan mereka.
AKTIVITI 5.1
Berdasarkan maklumat, huraikan hubungan antara kurikulum,

panduan kurikulum dan model kurikulum.
5.1 KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) bertanggungjawab untuk mengubah
Dasar Pendidikan Negara kepada rancangan pendidikan, program dan projek
yang selaras dengan aspirasi dan objektif negara. Ia juga bertanggungjawab untuk
menetapkan garis panduan bagi pelaksanaan dan pengurusan program
pendidikan.
Entiti yang bertanggungjawab dalam membangunkan dan melaksanakan

kurikulum pendidikan negara ialah Bahagian Pembangunan Kurikulum (BPK), di
bawah Dasar dan Sektor Pembangunan Pendidikan dalam KP. Bahagian ini
bertanggungjawab untuk merangka dan membangunkan kurikulum pendidikan
negara ke arah pengantarabangsaan kurikulum; perancangan dan penyeliaan
pelaksanaan kurikulum; penyediaan modul pengajaran dan pembelajaran serta
buku panduan guru berdasarkan kurikulum pendidikan negara pada tahap yang
telah ditentukan; merancang dan melaksanakan penyelidikan dan pembangunan
berkaitan dengan kurikulum; memberikan nasihat dan kepakaran berkaitan
dengan pelaksanaan kurikulum dan pengeluaran bahan pengajaran dan
pembelajaran oleh pelbagai bahagian di Kementerian Pendidikan Malaysia;
menyelaras dan melaksanakan mesyuarat peringkat tinggi serta meluluskan dasar
dan melaksanakan kurikulum di peringkat kementerian, negeri dan daerah.
5.1.1 Falsafah Pendidikan Negara (FPN)

Falsafah pendidikan ini merupakan kepercayaan yang mempengaruhi apa dan
bagaimana kanak-kanak diajar. Oleh itu, sebagai pendidik, adalah sangat penting
bagi kita untuk mengetahui dan memahami Falsafah Pendidikan Kebangsaan
(FPN) kita sendiri kerana:
(a) Sebagai pendidik, kita mempunyai matlamat dan objektif dalam setiap
tindakan yang diambil;
78 TOPIK 5 MODEL KURIKULUM
(b) Ia memberikan keyakinan kepada pendidik dalam memilih program yang

sesuai untuk kanak-kanak di bawah jagaan mereka;
(c) Ia boleh membantu pendidik memahami bagaimana untuk melaksanakan

strategi pengajaran;
(d) Dengan meneroka, menganalisis dan menyedari FPN, pendidik boleh

menilai semula pandangan mereka sendiri dan mendorong mereka untuk
melakukan sesuatu dengan lebih baik; dan
(e) Ia membantu pendidik berinteraksi dengan kanak-kanak dan memahami

dengan lebih mendalam tentang amalan pengajaran.
FPN telah digubal pada tahun 1988. Ia dinyatakan sebagai "usaha berterusan ke
arah membangunkan potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu, supaya
melahirkan insan yang seimbang dan harmoni dari segi intelek, rohani, emosi dan
fizikal, berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan yang kuat kepada Tuhan. Usaha
sebegitu direka bertujuan melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu
pengetahuan dan cekap, yang mempunyai standard moral yang tinggi, dan yang
bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan peribadi yang
tinggi serta dapat menyumbang terhadap keharmonian dan kebaikan keluarga,
masyarakat dan negara keseluruhannya (Kementerian Pendidikan Malaysia, t.
t.).
Prinsip asas dan matlamat FPN diterjemahkan kepada aktiviti dan program
pendidikan dengan tujuan mencapai objektif berikut:
(a) Untuk melahirkan bangsa Malaysia yang taat setia dan bersatu padu;
(b) Untuk melahirkan individu yang setia, bersopan santun, berilmu, cekap dan
makmur;
(c) Untuk menghasilkan sumber manusia negara bagi keperluan

perkembangan; dan
(d) Untuk menyediakan peluang pendidikan kepada semua rakyat Malaysia.

5.1.2 Dasar Pendidikan Negara

"Dasar pendidikan negara menetapkan objektif dan orientasi utama serta
menentukan keutamaan dan strategi kerajaan untuk mencapai matlamatnya,
dengan kata lain, dasar negara (UNESCO, 2005).
Banyak yang telah berlaku dalam bidang pengasuhan dan pendidikan awal
kanak-kanak (ECCE early childhood care and education) di Malaysia dalam
tempoh beberapa dekad yang lalu. Pelbagai Akta dan Dasar telah digubal,
disemak dan ditambah baik sebagai tindak balas kepada perubahan yang sedang
berlaku di peringkat nasional dan global. Kerajaan Malaysia sentiasa memberi
penekanan yang kuat kepada ECCE yang terbukti dengan penggubalan Dasar
Asuhan dan Pendidikan Awal Kanak-kanak Kebangsaan.
Di bawah polisi ini, program telah diperkenalkan untuk memenuhi pelbagai

keperluan tahun awal penting bayi yang baru lahir sehingga umur enam tahun.
Program ini menyediakan kanak-kanak kecil dengan asas yang kukuh untuk
pertumbuhan dan perkembangan yang sihat, sementara mendedahkan mereka
kepada aktiviti dalam pembangunan negara, komunikasi, kemahiran sosial dan
menyediakan mereka untuk pendidikan sekolah rendah. Inisiatif juga diambil
untuk menyediakan kurikulum prasekolah alternatif untuk kanak-kanak kurang
bernasib baik dan menjadikan pendidikan lebih mudah dicapai bagi mereka yang
di luar bandar.
Dasar pendidikan lain yang diperkenalkan oleh kerajaan berhubung dengan

ECCE boleh dirumuskan seperti yang berikut:
(a) Penubuhan pendidikan prasekolah dalam usaha untuk menyediakan

pendidikan bagi kanak-kanak berusia lima tahun dan ke atas;
(b) Pendidikan prasekolah menyediakan asas yang kukuh untuk pendidikan

formal, membolehkan kanak-kanak berusia lima tahun dan ke atas
mempunyai asas yang kukuh dalam kemahiran komunikasi, sosial dan
kemahiran lain sebagai persediaan untuk pendidikan sekolah rendah;
(c) Menguatkuasakan penggunaan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan dalam

semua institusi pendidikan kecuali di prasekolah ekspatriat;
(d) Peningkatan dalam mekanisme pemantauan dan penguatkuasaan program

prasekolah yang dijalankan oleh semua agensi kerajaan, bukan kerajaan dan
swasta;
(e) Pertambahan kelas prasekolah oleh Kementerian Pelajaran Malaysia;

(f) Melahirkan guru terlatih dan kemudahan latihan yang mencukupi untuk
memenuhi keperluan pendidikan prasekolah;
(g) Menjamin pelaksanaan dan pembekalan kemudahan prasekolah selaras

dengan dasar dan objektif Kurikulum Prasekolah Kebangsaan; dan
(h) Menyediakan kurikulum prasekolah alternatif untuk pendidikan khas.
AKTIVITI 5.2
Terangkan perbezaan antara Falsafah Pendidikan Negara dan Dasar

Pendidikan Negara. Sebagai pendidik, mengapakah ia penting untuk
kita memahami Falsafah Pendidikan Negara?
5.2 MODEL LUAR

Subtopik berikut melihat kepada pelbagai program kurikulum dan model dari
seluruh dunia. Program ECCE dan model yang berbeza menggambarkan
bagaimana dasar dan program pendidikan sering diterima pakai, dibangunkan
dan diguna pakai untuk disesuaikan dengan keperluan dan objektif negara
masing-masing.
5.2.1 Model Barat

Banyak negara di Barat mengikuti rangka kerja kurikulum yang tertentu tetapi
diberi kelonggaran untuk mereka bentuk pengalaman yang mencerminkan
kanak-kanak dan masyarakat. Berikut ialah beberapa contoh model kurikulum
Barat yang sedang digunakan dalam ECCE:
Amerika Syarikat
Di Amerika Syarikat, Biro Head Start Negara, yang membantu menggalakkan
kesediaan untuk bersekolah bagi kanak-kanak di bawah umur lima tahun
daripada keluarga berpendapatan rendah, menyediakan kriteria untuk memilih
model yang komprehensif tetapi setiap program memberikan kebebasan untuk
memilih yang paling sesuai untuk masyarakatnya. Walaupun program prasekolah
swasta dan pengasuhan kanak-kanak tidak diwajibkan untuk menggunakan
sesuatu kurikulum, ramai yang memilih untuk berbuat demikian bagi
membimbing perancangan mereka. Lebih-lebih lagi jika mereka sedang
mendapatkan akreditasi kerana itu syaratnya.

Semua negeri di Amerika Syarikat kini dikehendaki untuk membangunkan

standard untuk pratadika (program pra-K), menggariskan apa yang kanak-kanak
perlu tahu dan dapat lakukan sebelum mereka memasuki tadika. Standard ini
digunakan untuk membimbing pemilihan dan perancangan kurikulum.
New Zealand
Pusat awal kanak-kanak di New Zealand menggunakan satu rangka kerja
kurikulum yang dipanggil Te Whariki yang bermaksud "tikar tenunan.
Dibangunkan oleh Kementerian Pelajaran pada tahun 1996, Te Whariki ialah
rangka kerja untuk menyediakan pembelajaran dan pembangunan awal kanak-
kanak dalam konteks sosiobudaya. Ia memberi penekanan kepada perkongsian
pembelajaran antara kaiako (guru), ibu bapa dan whanau/keluarga. Kaiako
menenun satu kurikulum yang menyeluruh sebagai tindak balas kepada
pembelajaran dan perkembangan tamariki (kanak-kanak) dalam suasana zaman
awal kanak-kanak dan konteks yang lebih luas mengenai dunia kanak-kanak.
Setiap pusat kanak-kanak kemudiannya mencipta kurikulum mereka sendiri
berdasarkan prinsip asas dan garis panduan rangka kerja tersebut.
Australia
Di Australia Selatan, set model kurikulum yang dikenali sebagai "Kurikulum
Australia Selatan, Rangka Kerja Standard dan Akauntabiliti (SACSA South
Australian Curriculum, Standards and Accountability Framework) digunakan
sebagai rangka kerja bagi semua program. Ia adalah fleksibel dan membolehkan
pendidik untuk merancang pembelajaran penting seperti masa depan, identiti,
saling bergantung, komunikasi dan berfikir berdasarkan apa yang mereka belajar
tentang kanak-kanak.
Kenya
Semua program di Kenya mesti mengikut "Garis Panduan untuk Pembangunan
Awal Kanak-kanak negara yang menggariskan objektif, kandungan dan kaedah
serta mencadangkan pendekatan bersepadu yang bertema. Guru digalakkan
untuk menggunakan kurikulum setempat yang dibangunkan bagi setiap daerah
oleh pusat daerah bagi pendidikan awal kanak-kanak.
Eropah
Tiga pendekatan terbaik pendidikan awal kanak-kanak yang berasal dari Eropah
ialah Waldorf, Montessori dan Regio Emilia seperti yang dibincangkan berikut:
(a) Waldorf
Pendidikan Waldorf atau pendidikan Steiner adalah berdasarkan falsafah
pendidikan artis dan saintis terkenal dunia, Rudolf Steiner (Association of
Waldorf Schools of North America, AWSNA, 2015). Pendidikan Waldorf
menawarkan pendekatan pembelajaran yang ketat dan bersesuaian dengan

perkembangan, berpengalaman secara akademik. Pengajarannya memberi

penekanan kepada peranan seni dan imaginasi dalam semua bidang
akademik untuk kanak-kanak daripada prasekolah sehingga kepada
pendidikan menengah untuk meningkatkan dan memperkayakan
pembelajaran (AWSNA, 2015).
(b) Montessori
Kaedah Montessori telah dibangunkan oleh doktor dan pakar Itali mengenai
perkembangan kanak-kanak, Maria Montessori. Idea beliau adalah
berdasarkan kepercayaan bahawa setiap kanak-kanak melalui proses
perkembangan yang unik dan belajar selaras dengan kemampuan mereka.
Kurikulum Montessori menekankan kepada pembelajaran sebagai proses
yang tidak boleh ditentukan oleh umur kanak-kanak. Sebaliknya ia proses
yang ditadbir oleh keupayaan perkembangan seperti kadar dan kelajuan di
mana kanak-kanak boleh memperoleh kemahiran sebelum beralih kepada
kemahiran lain.
(c) Reggio Emilia

Pendekatan Reggio Emilia berasal dari bandar Reggio Emilia di Itali.
Pendekatan Reggio memberi tumpuan kepada setiap kanak-kanak dan
dijalankan berkaitan dengan keluarga, kanak-kanak lain, guru, persekitaran
sekolah, komuniti dan masyarakat yang lebih luas.
(d) Kurikulum High Scope

Satu lagi model kurikulum Barat yang digunakan secara meluas ialah
Kurikulum High Scope yang dibangunkan pada tahun 1960-an oleh
kakitangan Yayasan Penyelidikan Pendidikan High Scope. Kurikulum
tersebut menggalakkan penyertaan aktif kanak-kanak dengan menyediakan
kanak-kanak dengan bahan, peralatan dan masa untuk menjalankan aktiviti
yang dipilih oleh mereka dalam persekitaran pembelajaran yang dilengkapi
dengan pelbagai bahan di pelbagai pusat pembelajaran kelas. Pendidik
merancang pengajaran mereka setiap hari daripada model kurikulum
berdasarkan perkembangan dan pemerhatian yang teliti terhadap kanak-
kanak.

5.2.2 Model Timur

Kebanyakan negara di rantau Asia Pasifik menyedari kepentingan standard
negara dan rangka kerja kerajaan yang berpandu dan model dalam memajukan
kualiti ECCE. Walau bagaimanapun, definisi, skop, pembangunan, pemantauan
dan penilaian standard ini berbeza dengan ketara antara negara.
Dengan sokongan teknikal dan kewangan daripada UNICEF, beberapa negara

seperti Kemboja, China, Demokratik Republik Korea, Fiji, Lao PDR, Mongolia,
Filipina, Thailand, Vanuatu dan Vietnam telah terlibat dalam proses peluasan
standard pembelajaran dan perkembangan awal (ELDS early learning and
development standards). Bangladesh, Nepal, Pakistan dan Myanmar juga telah
menggunakan inisiatif ELDS di negara masing-masing. Dalam proses ini, kerajaan
mentakrifkan, memperkembangkan dan mengesahkan standard negara khusus
untuk pelbagai aspek ECCE, seperti penambahbaikan kurikulum, kualiti guru dan
latihan, perancangan program, penilaian, pemantauan dan sokongan (UNESCO &
UNICEF, 2012).
Kualiti ECCE ditandai aras secara tradisi berdasarkan konteks dan rangka kerja
Barat tanpa mengambil kira budaya dan amalan tempatan. Kanak-kanak kecil
dilihat sebagai ejen individu kepada perkembangan mereka sendiri. Walau
bagaimanapun, baru-baru ini pakar berhujah bahawa standard tradisional Barat
dan definisi kualiti tidak mewakili penyelesaian yang terbaik untuk setiap negara
dan rantau di dunia.
Kanak-kanak di kebanyakan negara di rantau Asia Pasifik telah memperoleh

perkembangan pembelajaran tingkah laku, aktiviti kebudayaan, bahasa dan nilai
daripada keluarga mereka, puak dan masyarakat. Memandangkan budaya
memainkan peranan penting dalam perkembangan kanak-kanak, amalan
pendidikan awal zaman kanak-kanak di negara ini boleh mencerminkan dengan
baik program dan aktiviti yang menunjukkan pemahaman dan responsif kepada
kepelbagaian budaya dan bahasa kanak-kanak ini. Ia adalah amat penting untuk
negara memperkembangkan pembentukan konsep mereka sendiri dan
menyelaraskan prosedur operasi yang berkualiti melalui perundingan
kebangsaan dan tempatan dengan semua pihak yang mencerminkan
kepelbagaian dalam negara dan berusaha untuk melaksanakannya secara
berkesan (UNESCO & UNICEF, 2012).

AKTIVITI 5.3
Apakah yang anda fikirkan merupakan perbezaan utama antara model

Barat dengan Timur dalam pendidikan awal kanak-kanak?
Model kurikulum menentukan jenis kurikulum yang digunakan, falsafah

pendidikan, pendekatan pengajaran dan metodologi. Pendek kata, ia pelan
yang digunakan dalam pendidikan yang mengarahkan pengajaran guru.
Peranan:
Kementerian Pendidikan Malaysia bertanggungjawab untuk mengubah
Dasar Pendidikan Negara kepada rancangan pendidikan, program dan
projek selaras dengan aspirasi dan objektif negara. Ia juga
bertanggungjawab untuk menetapkan garis panduan bagi pelaksanaan
dan pengurusan program pendidikan.
Bahagian Pembangunan Kurikulum di bawah Dasar dan Sektor

Pembangunan Pendidikan KPM bertanggungjawab memperkembangkan
dan melaksanakan kurikulum pendidikan negara.
Falsafah pendidikan merupakan kepercayaan yang mempengaruhi apa dan

bagaimana kanak-kanak diajar.
Model kurikulum Barat digunakan di Amerika Syarikat, New Zealand,

Australia, Kenya dan Eropah. Kita juga telah mempelajari empat model
kurikulum yang berbeza yang berasal dari Barat, iaitu Waldorf, Montessori,
Regio Emilia dan High Scope.
Jenis model kurikulum di Timur khususnya di rantau Asia Pasifik dan

bagaimana definisi, skop, pembangunan, pemantauan dan penilaian standard
kurikulum dan rangka kerja berbeza dengan ketara antara negara.

High Scope Reggio Emilia
Model kurikulum Standard pembelajaran dan

perkembangan awal (ELDS early
Montessori learning and development standards)
Pendekatan bersepadu yang bertema Te Whariki atau tikar tenunan
Program pra-K Waldorf
Association of Waldorf Schools of North America (AWSNA). (2015). Waldorf

Education. Dicapai dari https://waldorfeducation.org/default.aspx?
RelID= 622345&issearch=waldorf%20education#item630819

policy implementation review. Malaysia: Kementerian Pelajaran Malaysia.
Dodge, D. T. (2004). Early childhood curriculum models: Why what and how
programs use them. Dicapai dari https://www.childcareexchange. com
/library/5015571.pdf
Kementerian Pendidikan Malaysia. (t. t.). National education philosophy. Dicapai

dari http://www.moe.gov.my/en/falsafah-pendidikan-kebangsaan
Klein, A. S. (2008). Different approaches to teaching: Comparing three preschool

programs. Dicapai dari http://www.earlychildhoodnews.com/
earlychildhood/ article_view.aspx?ArticleID=367

Developmentally appropriate practice in early childhood programs serving
children from birth through age 8. Dicapai dari
UNESCO Bureau of Public Information. (2005). National education policies.

Dicapai dari http://www.unesco.org/bpi/pdf/memobpi10_education
policy_en.pdf

UNESCO International Bureau of Education. (2011). World data on education:

Malaysia, VII Ed. 2010/11. Dicapai dari http://www.ibe.unesco.org/
fileadmin/user_upload/Publications/WDE/2010/pdfversions/Malaysia.p
df
UNESCO, & UNICEF. (2012). EFA goal 1: Early childhood care and education.
Asia-Pacific End of Decade Notes on Education for All. Dicapai dari
http://www.uis.unesco.org/Library/Documents/asia-pacific-end-decade-
notes-efa-goal-1-early-childhood-care-education-2012-en.pdf

Topik Kurikulum
Prasekolah
6 Kebangsaan
HASIL PEMBELAJARAN
1. Membincangkan prinsip dan kaedah utama pengajaran dan
pembelajaran yang ditetapkan oleh Kurikulum Prasekolah
Kebangsaan;
2. Membincangkan pelbagai model pengajaran yang digariskan oleh
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan; dan
3. Menghuraikan pelaksanaan program yang terlibat dalam Kurikulum
Prasekolah Kebangsaan.
PENGENALAN
Ia adalah satu fakta yang didokumenkan bahawa pendidikan awal kanak-kanak
memainkan peranan penting dalam perkembangan fizikal dan mental kanak-
kanak, iaitu menyediakan mereka dengan permulaan yang baik apabila
bersekolah. Di Malaysia, pendidikan prasekolah telah dikenal pasti sebagai salah
satu daripada empat segmen yang diberi keutamaan dalam Bidang Ekonomi
Utama Negara (NKEA National Key Economic Areas).
Pada tahun 2001, kerajaan telah membuat beberapa perubahan besar kepada
pendidikan prasekolah di Malaysia, memberi kelulusan untuk pengembangan
Kementerian Pendidikan Program Prasekolah dan menegaskan bahawa
pembelajaran dan pengajaran akan dijalankan dengan cara yang lebih holistik,

88 TOPIK 6 KURIKULUM PRASEKOLAH KEBANGSAAN
menarik dan dengan cara yang lebih teratur seperti yang dinyatakan dalam
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan (KPK):
"Kurikulum prasekolah menggalakkan perkembangan intelek, bahasa, sosial, seni

dan kreativiti, psikomotor, kognitif dan rohani kanak-kanak secara holistik
(Kementerian Pendidikan Malaysia, seperti yang dipetik dalam Abdul Halim
Masnan, 2009). Kemahiran asas yang diajar di peringkat ini ialah kemahiran
komunikasi, sosial dan kemahiran lain (membaca, menulis dan mengira) dalam
persediaan untuk persekolahan rendah (Kementerian Pendidikan, seperti yang
dipetik dalam Abdul Halim Masnan, 2009). Objektif kurikulum prasekolah adalah
mengukuhkan dan memupuk proses sosialisasi asas dan perkembangan
personaliti kanak-kanak. KPK adalah berdasarkan empat prinsip utama seperti
yang ditunjukkan dalam Rajah 6.1.
Rajah 6.1: Empat prinsip utama KPK

TOPIK 6 KURIKULUM PRASEKOLAH KEBANGSAAN 89
KPK juga menerangkan beberapa amalan pengajaran dan pembelajaran melalui

pendekatan yang berbeza seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 6.2 seperti
berikut:
Rajah 6.2: Pendekatan pengajaran dan pembelajaran yang digunakan oleh KPK
AKTIVITI 6.1
Berdasarkan pemahaman anda tentang perkara di atas, berikan contoh

aktiviti-aktiviti yang mencerminkan empat prinsip utama Kurikulum
Prasekolah Kebangsaan.
6.1 MODEL PENGAJARAN

Model pengajaran ialah cara di mana persekitaran pembelajaran dan pengalaman
boleh dibina, disusun atau disampaikan. Terdapat beratus-ratus model
pengajaran yang boleh dirujuk oleh pendidik tentang cara berkesan untuk
mengajar. Subtopik yang berikut melihat tiga daripada model ini, iaitu Belajar
melalui Bermain, Pendekatan Bersepadu dan Pendekatan Bertema.

6.1.1 Pembelajaran melalui Bermain

Bermain ialah bahagian penting dalam kehidupan kanak-kanak. Ia membantu
kanak-kanak memperkembangkan dan membina kemahiran emosi, fizikal dan
intelek mereka. Ia memberikan mereka peluang untuk berinteraksi dengan orang
lain dan menemui dunia di sekeliling mereka, meluahkan dan mengawal emosi,
menggalakkan penerokaan, penemuan, pengambilan risiko dan belajar
bagaimana untuk menjadi imaginatif dan berfikir secara kreatif. Namun akhirnya,
bermain hanya menyeronokkan. Dengan itu, menjadikan pembelajaran
menyeronokkan. Kanak-kanak yang tidak sabar-sabar untuk belajar, ingin tahu
dan yakin juga lebih cenderung untuk menjadi cemerlang dan menyelesaikan
persekolahan. Seterusnya meneruskan pembelajaran sepanjang hidup mereka.
Jadual 6.1 menerangkan dengan lebih terperinci kepentingan belajar melalui
bermain dalam memperkembangkan kemahiran penting untuk kanak-kanak.
Jadual 6.1: Pembelajaran melalui Bermain
Perkembangan Kemahiran
Memperkembangkan Meningkatkan kemahiran motor kasar kanak-kanak yang
kemahiran fizikal melibatkan pergerakan dan penyelarasan tangan, kaki dan
bahagian badan besar yang lain. Pergerakan seperti berlari,
memanjat dan kemahiran motor halus yang menggunakan otot
kecil iaitu jari tangan, jari kaki, pergelangan tangan, bibir dan
lidah seperti mengendalikan mainan atau memegang sudu
juga akan meningkatkan kemahiran motor kasar kanak-kanak.
Memperkembangkan Kanak-kanak belajar untuk menyelesaikan masalah, mengenal
konsep kognitif warna, nombor, saiz dan bentuk. Mereka juga memperoleh
keupayaan untuk meningkatkan kemahiran memori dan
serapan perhatian. Teori Vygotsky menyatakan bahawa
bermain membantu memudahkan perkembangan kognitif,
dalam kanak-kanak tersebut bukan sahaja amalan yang mereka
sudah tahu tetapi mereka juga boleh belajar benda-benda baru.
Memperkembangkan Kanak-kanak memperkembangkan kemahiran bahasa mereka
kemahiran bahasa semasa mereka bermain dan berinteraksi dengan satu sama
lain.
Memperkembangkan Kanak-kanak belajar untuk bekerjasama, berunding,
kemahiran sosial mengambil giliran dan bermain mengikut peraturan.
Kemahiran ini berubah dan berkembang semasa kanak-kanak
bermain.
Sumber: UC Davis Cancer Center (2006)

Peranan Pendidik dalam Pembelajaran melalui Bermain

Pendidik awal kanak-kanak mempunyai pelbagai peranan penting dalam
menyediakan pengalaman bermain yang berkualiti. Peranan ini termasuk
menyediakan bahan-bahan yang menyokong main yang berkualiti tinggi,
persekitaran yang berstruktur, menjadi peserta dalam satu aktiviti sosiodramatik
dan memperkenalkan kanak-kanak kepada peluang permainan baru.
Frost (1992) mencadangkan bahawa pendidik awal kanak-kanak perlu

memerhatikan kanak-kanak semasa bermain setiap hari. Pemerhatian tetap ini
boleh membantu pendidik mengenal pasti kanak-kanak berkeperluan khas,
merancang pengalaman bermain masa akan datang, menilai bahan bermain,
menilai kekuatan dan kelemahan kanak-kanak, merancang kurikulum,
melaporkan kepada ibu bapa dan memeriksa kemajuan kanak-kanak.
Pendidik awal kanak-kanak perlu merancang persekitaran pembelajaran yang

sesuai dalam usaha untuk menyediakan pengalaman bermain yang berkualiti
untuk kanak-kanak. Jadual 6.2 menerangkan dengan lebih terperinci persekitaran
pembelajaran berdasarkan pembelajaran melalui bermain.
Jadual 6.2 Persekitaran Pembelajaran melalui Bermain
Jenis Persekitaran Deskripsi tentang Jenis Persekitaran

Fizikal Ini adalah berkenaan dengan susun atur ruang, perabot dan
sumber. Idea ini adalah untuk membuat dan membentangkan
aktiviti dan bahan-bahan masa kini dengan cara yang seronok dan
menarik untuk menggalakkan penerokaan, pembelajaran dan
penyelidikan.
Sosial dan emosi Kanak-kanak perlu berasa selamat dalam hubungan mereka
dengan orang dewasa supaya mereka berasa disokong dalam
penerokaan dan pengambilan risiko mereka. Kanak-kanak
cenderung untuk menjadi yang paling menyeronokkan apabila
mereka tahu bahawa orang dewasa di sekeliling mereka ada dan
berminat, sekali gus membolehkan mereka untuk mengajak orang
dewasa terlibat sama atau berasa selamat untuk memulakan
perbualan dengan mereka.
Intelek Pendidik awal kanak-kanak perlu belajar untuk tahu bila untuk
campur tangan, berinteraksi atau menggunakan masa bermain
untuk membuat pemerhatian bermakna. Ada masanya untuk
membiarkan kanak-kanak bermain secara bebas dan ada masanya
pertanyaan atau penyelidikan yang bertempat akan
memanjangkan pembelajaran kanak-kanak.

Sementara Pendidik awal zaman kanak-kanak harus memastikan kanak-

kanak mempunyai masa, ruang dan kebebasan untuk memulakan,
merancang, memimpin dan membuat kesimpulan mengenai
permainan mereka sendiri.
Sumber: Barblett (2010)
AKTIVITI 6.2
Rancang satu pelajaran tentang bagaimana untuk memperkembangkan

konsep kognitif dan kemahiran bahasa kanak-kanak melalui bermain.
6.1.2 Pendekatan Bersepadu

Pendekatan bersepadu menggalakkan kanak-kanak untuk membuat perkaitan
tentang seluruh kandungan atau bidang pengajian seterusnya memudahkan
penerokaan dan penemuan; memperkembangkan kemahiran dalam
menyelesaikan masalah, dan meningkatkan pemikiran kritis kanak-kanak dan
proses kajian. Ideanya adalah apabila kandungan, mata pelajaran atau projek
digabungkan, kanak-kanak akan mula melihat perkaitan yang bermakna antara
perkara yang sedang mereka belajar. Ia juga membantu kanak-kanak mengaitkan
kemahiran asas akademik dengan pengalaman dunia sebenar.
Peranan Pendidik dalam Pendekatan Bersepadu

Peranan pendidik awal zaman kanak-kanak dalam pengajaran dan pembelajaran
yang bersepadu termasuk:
(a) Membantu kanak-kanak dengan membuat perkaitan dan mencari makna

melalui proses pendidikan. Pendidik mesti mempunyai pelbagai kemahiran,
kepakaran dan pengalaman untuk mengekalkan program yang sedang
disampaikan;
(b) Program perancangan bersepadu yang boleh dilaksanakan secara berkesan

melalui tempoh masa yang lama. Ia adalah baik untuk program bersepadu
dipecahkan kepada bahagian atau modul yang lebih pendek dan mudah
dicapai; dan
(c) Kerjasama antara guru dan mereka yang terlibat dalam program bersepadu
seperti penubuhan program bersepadu memerlukan masa untuk merancang
dan menyediakan.

6.1.3 Pendekatan Bertema

Pendekatan bertema melibatkan penggabungan semua bidang pengajian di
bawah satu tema seperti haiwan atau makanan. Tema ini kemudiannya dikaji
secara mendalam dari perspektif membaca, matematik, sains, seni dan bidang
subjek lain.
Terdapat banyak faedah pendekatan bertema, termasuk:
(a) Membantu kanak-kanak memahami dan mengekalkan apa yang diajar

kerana kandungan bersepadu bukan fakta yang berdiri sendiri;
(b) Menggalakkan penglibatan semua kanak-kanak melalui topik yang

berkaitan dengan mereka. Membolehkan kanak-kanak terlibat dalam
peringkat perancangan akan memberikan mereka rasa pemilikan terhadap
apa yang mereka sedang pelajari; dan
(c) Kanak-kanak boleh dikaitkan dengan pengalaman dunia sebenar dan

membina ilmu pengetahuan yang terdahulu daripada tema. Tema
prasekolah lebih cenderung kepada berasaskan budaya, persekitaran dan
pengalaman yang dikongsi kanak-kanak.
Peranan Pendidik dalam Pendekatan Bertema

Peranan pendidik awal kanak-kanak dalam persekitaran pembelajaran bersepadu
adalah seperti penyelia dengan menyediakan bimbingan dan membantu kanak-
kanak membuat perkaitan dan mencari makna kepada apa yang telah dipelajari.
Jadual 6.3 menunjukkan langkah-langkah untuk mewujudkan unit bertema yang
berkesan.
Jadual 6.3: Langkah untuk Mewujudkan Unit Bertema yang Berkesan
Mewujudkan Unit Bertema yang Berkesan

Mengenal pasti Mengenal pasti tema dan subtopik yang berkaitan. Soalan untuk
tema dipertimbangkan adalah:
Apakah yang saya harap kanak-kanak akan belajar setelah
mengambil bahagian dalam unit ini?
Adakah tema atau topik ini sesuatu yang kanak-kanak ingin tahu
secara semula jadi?
Adakah kanak-kanak mempunyai beberapa pemahaman dan
pengetahuan mengenai latar belakang mengenai tema ini?

Mewujudkan Sumbang saran idea dengan seorang atau dua orang pendidik lagi
aktiviti khusus untuk aktiviti tertentu mengenai tema ini. Soalan untuk
dipertimbangkan adalah:
Apakah aktiviti-aktiviti yang berkaitan dalam unit ini?
Adakah semua aktiviti bersesuaian dengan perkembangan?
Adakah semua aktiviti berfaedah dan bermanfaat?
Melaksanakan Melaksanakan unit. Soalan untuk ditanya adalah:
tema Apakah cara yang menarik untuk memulakan unit ini?
Adakah bilik perlu disusun semula?
Apakah sumber yang diperlukan?
Bagaimanakah untuk mengakhirinya?
Bagaimanakah untuk menilai kejayaan unit?
Bagaimanakah untuk menilai perkembangan kanak-kanak?
Sumber: Hurley & Blake (1997)
AKTIVITI 6.3
Berikan contoh pelajaran yang boleh dibina menggunakan Pendekatan

Bersepadu dan Pendekatan Bertema dalam suasana prasekolah. Apakah
faedah-faedah dan kelemahan-kelemahan pengajaran/pembelajaran
menggunakan kaedah-kaedah ini?
6.2 PELAKSANAAN PROGRAM

Jadual atau lebih dikenali sebagai jadual waktu di sekolah, biasanya terdiri
daripada senarai masa di mana aktiviti yang berbeza, peristiwa atau tindakan
yang bertujuan dan akan berlaku. Mengikuti jadual waktu tetap membolehkan
kanak-kanak berasa selamat tentang membuat pilihan dan mengambil risiko,
seterusnya berpeluang menjadikan pembelajaran menarik.

6.2.1 Penjadualan
Jadual adalah sangat penting untuk kanak-kanak sama ada di rumah atau di
sekolah kerana:
(a) Jadual boleh mempengaruhi perkembangan emosi, kognitif dan sosial;
(b) Ia adalah berulang dan boleh diramal bagi membantu kanak-kanak berasa
aman dan bersedia;
(c) Jadual memudahkan peralihan dan membantu kanak-kanak memahami apa

yang diharapkan daripada mereka;
(d) Ia membantu mengurangkan masalah tingkah laku; dan
(e) Kanak-kanak cenderung untuk lebih melibatkan diri, memberi perhatian

dan bersedia untuk belajar pengetahuan baharu apabila mereka sudah biasa
dengan jadual kelas.
Cabaran yang dihadapi adalah untuk tampil dengan aktiviti dan rutin harian yang
sesuai untuk kanak-kanak yang menawarkan mereka rasa kestabilan dan
keselamatan, sementara kekal fleksibel dan terbuka kepada keperluan individu
setiap kanak-kanak. Rajah 6.3 ialah contoh jadual prasekolah.
Masa Aktiviti
Sarapan
07.00-08.00 pagi Makanan berkhasiat untuk kanak-kanak yang sampai pada awal
pagi.
Tempat Permainan Bebas
08.00-09.20 pagi Kanak-kanak boleh memilih daripada permainan dramatik, kereta
mainan, orang, binatang, dan sebagainya
Masa Berkumpulan
09.20-09.40 pagi Menyanyikan lagu, sajak, permainan jari dan permainan
pembelajaran lain untuk diselaraskan dengan tema mingguan.
09.40-10.00 pagi Kraf
Kraf atau projek seni untuk diselaraskan dengan tema mingguan.
Snek Pagi
10.00-10.20 pagi Snek yang berkhasiat yang kadangkala boleh diselaraskan dengan
tema mingguan.

Masa Bercerita secara Aktif (berdasarkan tema mingguan)

10.20-10.40 pagi Cerita yang kanak-kanak boleh mengambil bahagian melalui aksi,
pergerakan dan melakonkan bahagian daripada cerita tersebut.
Pergerakan Kreatif/Permainan di Luar
10.40-11.40 pagi Berguling, mengimbangi, berlari, dan permainan pergerakan lain di
taman permainan.
Kemahiran Motor Halus
11.40-12.00 tgh Teka-teki, aktiviti pramenulis, rajah deria dan aktiviti lain yang
memberi tumpuan kepada koordinasi dan otot halus (kecil),
termasuk kerja literasi, matematik dan sains.
12.00-12.30 tgh Makan Tengah Hari
Makan tengah hari yang sihat.
12.30-2.00 ptg Masa Tidur
Permainan Senyap
2.00-3.00 ptg Apabila kanak-kanak mula bangun, mereka boleh menonton kartun
secara senyap, membelek buku atau bermain senyap-senyap
sehingga semua orang bangun.
Snek Makan Tengah Hari
3.00-3.15 ptg Snek yang berkhasiat yang kadangkala boleh diselaraskan dengan
tema mingguan.
Tempat Permainan Bebas
3.15-6.00 ptg Permainan dramatik, kereta mainan, orang dan binatang atau
bermain di luar di taman permainan.
Rajah 6.3: Contoh jadual harian prasekolah

Sumber: http://gglearningzone.blogspot.com.au
6.2.2 Aktiviti Harian

Permainan dan aktiviti adalah menyeronokkan tetapi lebih daripada itu, ia juga
membantu perkembangan fizikal dan pembelajaran awal. Pendidik kanak-kanak
perlu merancang aktiviti yang kreatif dan menyeronokkan dalam pelbagai bidang
seperti seni dan kraf, masakan, muzik dan tarian dan kemahiran asas akademik.
Terdapat pelbagai perkara yang perlu dipertimbangkan apabila merancang jadual

harian. Jadual 6.4 membincangkan dengan lebih lanjut faktor penting yang
pendidik perlu ambil kira apabila merancang jadual harian.

Jadual 6.4: Perancangan Jadual Harian
Perancangan Jadual Deskripsi

Keseimbangan aktiviti Sediakan aktiviti yang berbeza dari segi tahap bunyi,
kadar, orang yang mengetuai (kanak-kanak lawan orang
dewasa), dan lokasi (di dalam lawan di luar bilik darjah).
Bilangan aktiviti Sediakan pelbagai aktiviti supaya kanak-kanak boleh
mencari sesuatu yang menarik minat mereka tetapi tidak
begitu banyak yang kanak-kanak bermain secara
berasingan untuk jangka masa yang lama.
Bilangan orang dewasa Mempunyai bilangan orang dewasa yang mencukupi
yang ada untuk pengawasan dan memudahkan perkembangan
kemahiran.
Serapan perhatian kanak- Sediakan bahan dan aktiviti untuk menarik perhatian
kanak kanak-kanak dan memastikan mereka berminat.
Tahap kewaspadaan kanak- Sedar bahawa sesetengah kanak-kanak lebih cergas dan
kanak berwaspada pada masa tertentu dalam sehari.
Latar belakang kebudayaan Mewujudkan aktiviti dan bahan yang mewakili kanak-
dan bahasa kanak-kanak kanak dalam jagaan anda.
Tempoh bermain yang lebih Pertimbangkan berapa lama kanak-kanak perlu terlibat
lama hasil daripada dalam sesuatu aktiviti.
peningkatan tingkah laku
bermain
Sumber: Centre on the Social and Emotional Foundations for Early Learning (2007)
Jadual harian untuk kanak-kanak prasekolah harus mencerminkan keseimbangan

antara unsur berikut:
(a) Aktiviti pembelajaran aktif dan senyap di mana keperluan kanak-kanak

untuk pergerakan fizikal yang lebih aktif adalah seimbang dengan masa bagi
aktiviti senyap seperti mendengar cerita.
(b) Kumpulan besar, kumpulan kecil dan masa pembelajaran individu

membolehkan kanak-kanak bekerja secara individu atau dalam kumpulan
yang dipilih sendiri. Ini juga membolehkan pendidik untuk berinteraksi
dalam perjumpaan kanak-kanak kumpulan besar, aktiviti kumpulan kecil
atau perseorangan.

(c) Aktiviti diarahkan oleh guru dan aktiviti dimulakan oleh kanak-kanak
Guru perlu menyediakan peluang untuk kanak-kanak memulakan aktiviti
berdasarkan minat, kebolehan dan pilihan mereka. Ini membolehkan kanak-
kanak berasa bebas, bertanggungjawab dan dalam kawalan apabila mereka
dibenarkan untuk membuat keputusan mengenai apa yang sesuai dengan
mereka.
(d) Aktiviti di dalam dan di luar bilik darjah merujuk kepada aktiviti yang
dijalankan di dalam atau di luar jika cuaca mengizinkan.
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan adalah berdasarkan empat prinsip utama

berikut:
Perkembangan diri yang menyeluruh dan bersepadu;
Pengalaman pembelajaran yang menyeronokkan;
Pengalaman pembelajaran yang bermakna; dan
Pembelajaran sepanjang hayat.
KPK juga telah menyenaraikan beberapa amalan atau pendekatan pengajaran

dan pembelajaran, iaitu:
Belajar melalui bermain;
Pendekatan bersepadu; dan
Pendekatan bertema.
Bermain membantu kanak-kanak memperkembangkan dan membina

kemahiran emosi, kognitif, fizikal dan intelek mereka. Dalam usaha untuk
menyediakan permainan yang berkualiti, pendidik kanak-kanak perlu
merancang persekitaran pembelajaran yang sesuai, iaitu persekitaran fizikal,
persekitaran sosial dan emosi, persekitaran intelek, dan persekitaran dunia.

Pendekatan bersepadu menggalakkan kanak-kanak untuk membuat

perkaitan di seluruh kandungan atau bidang. Ideanya adalah apabila isi
kandungan, mata pelajaran atau projek digabungkan, kanak-kanak akan
mula melihat perkaitan yang bermakna antara perkara yang sedang mereka
belajar. Tugas pendidik adalah:
Membantu kanak-kanak dengan membuat perkaitan dan mencari makna

melalui satu proses pendidikan;
Merancang program bersepadu yang boleh disampaikan secara berkesan

melalui tempoh masa yang dilanjutkan;
Bekerjasama dengan pendidik lain untuk merancang dan menyediakan

program bersepadu.
Pendekatan bertema melibatkan penggabungan semua bidang pengajian di

bawah satu tema seperti haiwan atau makanan. Tema ini kemudiannya dikaji
secara mendalam dari perspektif membaca, matematik, sains, seni dan bidang
lain.
Jadual adalah penting kerana ia boleh mempengaruhi perkembangan emosi,

kognitif dan sosial kanak-kanak. Sementara permainan dan aktiviti adalah
menyeronokkan, ia juga membantu dalam perkembangan fizikal dan
pembelajaran awal.
Aktiviti diarahkan guru Kemahiran motor halus
Aktiviti dimulakan oleh kanak-kanak Kemahiran motor kasar
Belajar melalui bermain Pendekatan bersepadu
Jadual dan rutin Pendekatan bertema

Abdul Halim Masnan. (2009). Malaysian preschool education. Dicapai dari

https://www.scribd.com/doc/22301974/Malaysian-Preschool-
Education
Barblett, L. (2010). Why play-based learning? Every Child, 16(3), 45.
Centre on the Social and Emotional Foundations for Early Learning. (2007).
Helping children understand routines and classroom schedules. Dicapai
dari http://csefel.vanderbilt.edu/kits/wwbtk3.pdf
Frost, J. L. (1992). Play and playscapes. Dicapai dari

http://www.playgroundprofessionals.com/encyclopedia/p/play-and-
playscapes
Kementerian Pelajaran Malaysia. (2004). Development of education: National

report of Malaysia. Dicapai dari http://www.ibe.unesco.org/
National_Reports/ICE_2004/malaysia.pdf
Hurley, S. R. & Blake, S. (1997). Animals and occupations: Why theme-based

curricula work. Dicapai dari http://www.earlychildhoodnews.com/
earlychildhood/article_view.aspx? ArticleID=112
NAEYC. (2009). Developmentally appropriate practice in early childhood

programs serving children from birth through age eight. Dicapai dari
UC Davis Cancer Center. (2006). Children learn through play. Dicapai dari
http://www.ucdmc.ucdavis.edu/CANCER/pedresource/pedres_docs/C
hildrenLearnThruPlay.pdf

Topik Komponen
Kurikulum (1)
7
HASIL PEMBELAJARAN
1. Membincangkan empat unsur utama yang penting dalam
perkembangan kurikulum;
2. Menghuraikan kepentingan objektif tingkah laku dalam
perkembangan kurikulum; dan
3. Menghuraikan nilai kurikulum yang baik.
PENGENALAN
Kurikulum memainkan peranan yang amat penting dalam sistem pendidikan. Ia
bertindak sebagai pelan tindakan untuk guru dan pelajar mencapai objektif yang
dikehendaki. Dalam topik ini, kita akan melihat kepada komponen yang
menjadikan kurikulum itu baik iaitu berkualiti. Tanpa komponen ini, kurikulum
itu akan menjadi sama ada terlalu tersirat secara alam semula jadi atau terlalu
kaku.
7.1 KONSEP DAN OBJEKTIF

Kurikulum boleh dikategorikan kepada empat elemen utama, iaitu objektif (di
mana), kandungan (apa), pengalaman pembelajaran (bagaimana) dan
penilaian (lihat Rajah 7.1). Tanpa mengira pendekatan kurikulum atau model yang
digunakan, pemaju kurikulum perlu sentiasa memulakan proses pembangunan
dan pelaksanaan kurikulum dengan merangka objektif tingkah laku sebelum

102 TOPIK 7 KOMPONEN KURIKULUM (1)
berurusan dengan apa yang hendak dimasukkan ke dalam kurikulum, bagaimana

untuk membentangkan dan mengatur apa yang dipilih dan apa kaedah dan
instrumen untuk digunakan dalam menilai hasil daripada kurikulum. Objektif
tingkah laku memberi tumpuan kepada apa yang dijangka akan dilakukan pelajar
dan bukannya apa yang guru akan lakukan.
Rajah 7.1: Unsur utama kurikulum

TOPIK 7 KOMPONEN KURIKULUM (1) 103
7.1.1 Koheren Komponen

Kurikulum yang koheren atau kurikulum sejajar boleh ditakrifkan sebagai
program akademik yang:
(a) Teratur dan direka dengan tujuan memudahkan pembelajaran;
(b) Bebas daripada jurang akademik dan pengulangan yang sia-sia; dan
(c) Disusun merentasi pelajaran, kursus, bidang pengajian dan tahap gred.
Terdapat dua jenis koheren kurikulum yang utama, iaitu koheren menegak dan
koheren mendatar seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 7.2:
Rajah 7.2: Koheren menegak dan mendatar
Teori kurikulum koheren berasal daripada pengiktirafan bahawa apa yang diajar
dan dipelajari di sekolah mungkin tidak teratur, rawak, bercelaru dan berpotensi
merosakkan pelajar. Contohnya, guru mungkin mengambil keputusan sendiri
untuk menentukan apa yang diajar dalam mata pelajaran tertentu berdasarkan
keutamaan peribadi, kemudahan, tabiat yang lalu, bahan pengajaran yang
ketinggalan zaman dan faktor lain yang tidak sesuai untuk pelajar atau demi
kepentingan pelajar. Selain itu, sesetengah guru mungkin menerangkan pelbagai
perkara dalam mata pelajaran tertentu dan mengajarnya dengan cara yang
menarik. Manakala rakan mereka menerangkan hanya sedikit perkara dan
mengajarnya dengan cara yang teruk. Ini boleh menyebabkan berlakunya jurang
pendidikan dan ketidakkonsistenan yang akan merugikan sesetengah pelajar.

Oleh itu, adalah sangat penting untuk pendidik bekerja dan mengajar bersama
dengan menggunakan harapan pembelajaran yang bersesuaian dengan
perkembangan dan ditakrifkan dengan jelas untuk memastikan pelajar belajar
lebih banyak dan meninggalkan sekolah dengan lebih bersedia.
Hubungan Objektif dan Kandungan

Objektif tingkah laku adalah penting untuk proses perancangan semua aktiviti
pendidikan. Mempunyai objektif yang ditakrifkan dengan jelas menyediakan asas
yang kukuh bagi pemilihan atau reka bentuk bahan pengajaran, kandungan
dan/atau kaedah pengajaran. Menyatakan objektif juga membantu menentukan
sama ada objektif telah dicapai dan sama ada sesuatu kesan telah berlaku.
Objektif biasanya merujuk kepada keberhasilan yang dijangkakan. Contohnya,

guru boleh memperkembangkan senarai kronologi topik yang akan dibincangkan
dalam subjek tertentu tetapi jenis senarai ini hanya menunjukkan apa yang
pendidik bercadang untuk mengajar, bukannya hasil yang diharapkan daripada
pengajaran. Garis kandungan mungkin berguna dalam membantu rancangan
guru dan membimbing pelajaran mereka tetapi tidak mencukupi untuk penyataan
objektif tingkah laku yang mesti dikaitkan dengan kandungan.
Rajah 7.3: Komponen objektif tingkah laku
Terdapat empat komponen penting (lihat Rajah 7.3) bagi objektif tingkah laku
yang ditulis dengan baik yang digariskan seperti yang berikut (Hurley, 2006):
(a) Objektif tingkah laku yang baik adalah berorientasikan pelajar Penekanan
diberi kepada apa yang pelajar dijangka melakukannya (prestasi pelajar),
iaitu apa mereka akan belajar, mengapa ia adalah penting, bagaimana ia
berkaitan dengan apa yang mereka sudah tahu dan bagaimana ia akan
berlaku; dan bukannya apa yang guru akan lakukan (prestasi pengajar).
Kesilapan biasa yang dilakukan pendidik ialah mereka menghuraikan apa
akan diajar, bukannya apa dijangka boleh dilakukan oleh pelajar pada akhir
unit pengajaran. Objektif pembelajaran hendaklah ditulis dari perspektif
pelajar. Contohnya, "Pelajar seharusnya dapat menjelaskan mengapa lilin

putih terbakar lebih cepat daripada yang berwarna; berbanding dengan

"Membantu pelajar memahami mengapa lilin putih terbakar lebih cepat
daripada yang berwarna.
(b) Objektif tingkah laku baik menggambarkan hasil pembelajaran Hasil

pembelajaran mengenal pasti apa yang pelajar akan tahu dan dapat lakukan
pada akhir pelajaran atau program. Hasil pembelajaran adalah lebih penting,
bukan aktiviti pembelajaran yang membawa kepada hasil. Setelah hasil
pembelajaran dikenal pasti, maka aktiviti untuk mencapai hasil tersebut
boleh ditentukan;
(c) Objektif tingkah laku yang baik adalah jelas dan mudah difahami Ia
sepatutnya mengandungi strategi dan kaedah pengajaran yang jelas yang
dijadikan objektif dan menggunakan kandungan dalam usaha untuk
mencapai hasil yang diingini; dan
(d) Objektif tingkah laku yang baik adalah dapat diperhatikan Penilaian hasil
pembelajaran berkisarkan keupayaan guru untuk menilai sama ada objektif
dan matlamat pelajaran atau program telah dipenuhi atau jika tidak, sama
ada strategi lain harus digunakan untuk pelajaran atau program untuk
benar-benar berkesan.
Hubungan Objektif terhadap Pengalaman Pembelajaran

"Istilah pengalaman pembelajaran merujuk kepada interaksi antara pelajar dan
keadaan luaran dalam persekitaran di mana mereka boleh bertindak balas.
Pembelajaran berlaku melalui tingkah laku aktif pelajar (Tyler, seperti yang
dipetik dalam Lunenburg, 2001).
Guru perlu memilih pengalaman pembelajaran yang akan menggalakkan

penglibatan aktif pelajar dalam proses pembelajaran, dalam usaha untuk
mencapai hasil pembelajaran yang diharapkan. Tyler (1949) menyenaraikan lima
prinsip umum dalam memilih pengalaman pembelajaran yang diingini seperti
yang ditunjukkan dalam Rajah 7.4:

Rajah 7.4: Prinsip dalam memilih pengalaman pembelajaran

Akhir sekali, penilaian kurikulum membantu mengenal pasti kualiti,

keberkesanan program, proses dan produk kurikulum. Namun, bagaimanakah
kita mengukur keberkesanan kurikulum? Berikut ialah indikator keberkesanan
sesuatu kurikulum dalam memperkembangkan kanak-kanak kecil dan memenuhi
pertumbuhan mereka:
(a) Kanak-kanak adalah aktif dan terlibat secara kognitif, fizikal, sosial dan
artistik. Kanak-kanak belajar dengan lebih baik dengan meneroka dan
memikirkan suasana persekitaran dan perkara di sekeliling mereka. Mereka
perlu aktif dalam pembelajaran mereka, secara kognitif, fizikal, sosial dan
artistik. Kurikulum yang berkesan memastikan konsep yang penting diajar
melalui pelajaran harian, projek dan pengalaman, aktiviti bekerjasama dan
kurikulum yang aktif.
(b) Matlamat ditakrifkan dengan jelas, dikongsi dan difahami oleh semua orang
dewasa yang mempunyai kepentingan dalam pembelajaran kanak-kanak.
Misalnya, pentadbir program, guru dan keluarga. Kurikulum dan strategi
serta kaedah pengajaran yang berkaitan perlu direka untuk membantu
mencapai matlamat ini dengan cara kesatuan dan logik.
(c) Kurikulum adalah berdasarkan bukti yang berkaitan secara perkembangan,

budaya dan linguistik dengan kanak-kanak yang akan mengalami
kurikulum; dan disusun di sekitar prinsip perkembangan dan pembelajaran
kanak-kanak.
(d) Kandungan bernilai dipelajari melalui pengajaran yang disengajakan, iaitu

penyiasatan, bermain dan memberi tumpuan. Pedagogi atau strategi
pengajaran perlu disesuaikan dengan peringkat umur, keupayaan
perkembangan, bahasa dan budaya dan keupayaan dan ketidakupayaan
kanak-kanak. Dalam hal ini, pelaksanaan kurikulum bergantung pada guru
dan jenis interaksi guru/kanak-kanak. Guru perlu mempunyai interaksi
yang kerap dan bermakna dengan kanak-kanak yang juga akan
membolehkan mereka untuk sentiasa menilai kemajuan setiap kanak-kanak
dan membuat pengubahsuaian dalam bilik darjah jika perlu. Bagi
menyokong pengajaran yang berkesan, guru perlu mempunyai tahap
pengalaman dan latar belakang pendidikan yang betul.
(e) Kandungan dan pelaksanaan kurikulum yang dibina atas keperibadian

kanak-kanak sebelum ini yang berkaitan dengan usia dan pembelajaran
budaya; dan adalah sokongan pengetahuan latar belakang yang diperoleh di
rumah dan dalam masyarakat. Kurikulum tersebut perlu menyokong kanak-
kanak yang bahasa rumah mereka bukan bahasa kebangsaan, dalam
membina asas yang kukuh untuk pembelajaran yang seterusnya. Kurikulum

yang berkesan menawarkan panduan, kepelbagaian dan strategi khusus

untuk membezakan pengajaran dan aktiviti bilik darjah mengikut ciri-ciri
dan latar belakang kanak-kanak.
(f) Kurikulum adalah komprehensif dan melibatkan bidang perkembangan

yang kritikal termasuk kesejahteraan fizikal dan perkembangan motor
kanak-kanak; perkembangan sosial dan emosi; pendekatan pembelajaran;
perkembangan bahasa; pengetahuan kognisi dan umum; dan bidang
perkara seperti sains, matematik, bahasa, literasi, kajian sosial dan seni.
Biasanya, pendekatan berasaskan sekolah di mana setiap mata pelajaran
diajar secara individu dan pada masa yang berasingan, kurikulum dalam
pengasuhan dan pendidikan awal perlu mengintegrasikan pembelajaran
merentasi pelbagai bidang.
(g) Kurikulum ini selaras dengan standard pembelajaran dan penilaian yang
sesuai untuk memberi manfaat kepada kanak-kanak. Kurikulum yang
berkesan menetapkan hasil pembelajaran tertentu, bimbingan kepada
kandungan apa yang hendak disampaikan kepada kanak-kanak kecil dan
prosedur penilaian yang merekodkan kemajuan kanak-kanak.
Rancangan Pengajaran Lima Langkah

Prinsip yang sama yang dinyatakan sebelum ini boleh digunakan untuk
rancangan pengajaran anda. Setiap rancangan pengajaran yang berkesan perlu
selaras dengan objektif, penilaian yang digunakan untuk mengukur pengetahuan
pelajar dan pemahaman tentang objektif dan matlamat pengajaran jangka
panjang.
Pelajar paling sering memperoleh pengetahuan dan kemahiran melalui

pendekatan "saya lakukan, kita lakukan, anda lakukan. Melalui pendekatan ini
guru terlebih dahulu menunjukkan kepada pelajar apa yang mereka perlu tahu
atau dapat lakukan ("Saya lakukan), pelajar diberi masa untuk berlatih bersama-
sama dengan bantuan guru dan rakan ("Kami lakukan); diikuti dengan waktu
pelajar menunjukkan penguasaan pengetahuan dan kemahiran mereka dengan
sendiri ("Anda lakukan). Rangka kerja ini berfungsi sebagai asas bagi Rancangan
Pelajaran Lima Langkah (lihat Jadual 7.1).

Jadual 7.1: Rancangan Pengajaran Lima Langkah
Permulaan 1. Pembukaan Pengajaran Pelajar perlu tahu apa yang mereka

akan belajar dan bagaimana ia berkaitan dengan apa yang
mereka tahu dan ke mana tujuan mereka.
Pertengahan 2. Pengenalan kepada Bahan Baharu Melatih pelajar melalui
(Jantung kepada bahan dengan melukis apa yang mereka sudah tahu dan
pelajaran) bentangkan perkara utama yang ringkas dan padat.
3. Latihan Berpandu Melibatkan pelajar dalam aktiviti dengan
pelbagai tahap sokongan untuk menyediakan kejelasan
mengenai konsep atau kemahiran utama.
4. Latihan bebas Menyediakan pelajar dengan peluang untuk
mengamalkan dan mengukur pemahaman pelajar melalui
penilaian pelajaran yang formatif.
Penamat 5. Penutup Pengajaran Pada akhir pelajaran, rumuskan apa
yang telah dipelajari, dengan itu pelajar bersurai dengan
kefahaman yang jelas tentang konsep utama pelajaran dan
bagaimana mereka boleh gunakan konsep tersebut untuk
situasi masa akan datang.
Sumber: Teach for America (2011)
AKTIVITI 7.1
Fikirkan satu rancangan pengajaran pelajaran untuk subjek yang

dipilih berdasarkan Rancangan Pengajaran Lima Langkah, dalam
parameter empat komponen penting tentang objektif tingkah laku
yang ditulis dengan baik.
7.1.2 Nilai Kurikulum yang Baik

Pada asas setiap kurikulum ialah falsafah pendidikan tentang perkara yang
terlibat secara langsung dalam proses. Idea dan nilai pelbagai kumpulan orang
mungkin boleh merangkumi matlamat sosial, idea tentang keseragaman dan
kepelbagaian budaya, tekanan sosial, idea tentang perubahan sosial, rancangan
masa depan dan konsep kebudayaan (Coutts, seperti yang dipetik dalam Yates,
2000).
Apa yang pelajar belajar di sekolah juga merupakan perkara mengenai

kepentingan sosial dan awam yang besar dan agensi yang banyak, organisasi dan
kumpulan yang mempunyai kepentingan yang dibenarkan dalam kandungan

kurikulum dan objektifnya. Biasanya, ini boleh memberi pengaruh yang besar
terhadap hala tuju negara, sekolah atau daerah sekolah boleh menjalankan dengan
kurikulum dan pengajaran tersebut. Jadual 7.2 membincangkan kepentingan
kurikulum yang baik.
Jadual 7.2: Kepentingan Kurikulum yang Baik
Kepentingan Kurikulum Kenapa...?

untuk...
Pelajar dan keluarga mereka Mereka mahu melihat bahawa kurikulum akan
menyediakan mereka dengan peluang kehidupan
Guru Guru perlu tahu apa yang diharapkan daripada
mereka dan pelajar mereka. Mereka juga mendapat
manfaat kerana sanggup menjadi penyumbang
kepada proses perkembangan kurikulum.
Majikan Mereka boleh yakin bahawa pelajar sedang
disediakan untuk memasuki pasaran tenaga kerja.
Institusi pengajian tinggi Institusi Pendidikan perlu tahu bahawa pelajar
cukup bersedia untuk pengajian lepas sekolah.
Komuniti Orang ramai perlukan keyakinan bahawa pelajar
akan tahu tanggungjawab sosial dan masyarakat
mereka dan boleh membantu menentukan
perkembangan prospek dan keperluan.
Kerajaan Kerajaan perlu tahu bahawa sekolah sedang
menyumbang kepada identiti negara, kestabilan
sosial dan kemakmuran ekonomi.
Sumber: Stabback, Male & Georgescu (2011)
Kurikulum berkualiti juga merupakan hasil daripada proses pembangunan

kurikulum yang berkualiti. Ciri-ciri penting dalam proses pembangunan
kurikulum yang baik termasuk:
(a) Diketuai dan diuruskan oleh profesional kurikulum yang berkelayakan dan
berpengalaman;
(b) Pembangunan kurikulum perlu dirancang, sistematik dan mampan;
(c) Kitaran dalam alam semula jadi Pembangunan kurikulum berkualiti ialah
proses yang berjalan dan berterusan. Proses pembangunan kurikulum
terancang dan sistematik dianggap sebagai kitaran pembangunan yang
berterusan melalui pelaksanaan, penilaian, seterusnya membawa kepada
memaklumkan kitaran baharu; dan

(d) Menghargai input daripada pihak berkepentingan Proses perkembangan

kurikulum yang berkualiti mengiktiraf sumbangan berharga dan pendapat
setiap kumpulan pihak berkepentingan. Ini akan meningkatkan peluang
bahawa kurikulum akan menjadi terangkum, praktikal dan akan memenuhi
keperluan pelbagai pelajar.
Di Malaysia, pemaju kurikulum di Bahagian Pembangunan Kurikulum (BPK)

akan membuat keputusan mengenai jenis pengetahuan, kemahiran dan sikap
untuk dihantar kepada pelajar berdasarkan keperluan peribadi, keperluan seluruh
masyarakat, keperluan sosial, motivasi ekonomi, keperluan masa depan dan
kesinambungan pengetahuan.
Falsafah Pendidikan Negara (FPN) kita adalah bertujuan melahirkan warganegara

yang berpengetahuan, cekap dan yang mempunyai standard moral yang tinggi
supaya mereka boleh berfungsi dengan berkesan pada masa kini dan masa akan
datang. Pendek kata, fungsi sistem pendidikan di Malaysia termasuk
perkembangan holistik kanak-kanak kecil kita yang berikut, seperti yang
dinyatakan dalam FPN (Salleh, 2012; Ministry of Women and Child Development,
Government of India, GOI, 2012):
(a) Perkembangan Kognitif dan Produktif: Perkembangan pelbagai konsep

termasuk pranombor dan konsep nombor dan operasi (pengetahuan dan
kemahiran yang berkaitan dengan perbandingan, klasifikasi, penderetan,
pemuliharaan ruang dan kuantiti, kesamaan satu sama satu; mengira);
kesedaran ruang; corak dan anggaran dalam pengukuran; pengendalian
data; kemahiran yang berkaitan dengan pemikiran berurutan, pemikiran
kritis, pemerhatian, penaakulan dan penyelesaian masalah; dan
pengetahuan mengenai konsep dan fizikal, sosial dan persekitaran biologi.
(b) Perkembangan Fizikal dan Motor: Kemahiran motor kasar; penyelarasan

otot halus dengan ketangkasan; koordinasi mata tangan; rasa keseimbangan,
penyelarasan fizikal; kesedaran ruang dan arah; pemakanan, status dan
amalan kesihatan.
(c) Perkembangan Penghargaan Kreatif dan Estetik: Meneroka pelbagai bentuk

seni, perkembangan tingkah laku, ungkapan dan penghargaan artistik,
tarian/drama dan aktiviti muzik.

(d) Perkembangan Peribadi, Sosial, Moral dan Rohani: Perkembangan konsep

kendiri; kawalan diri; kemahiran hidup/kemahiran bantu diri;
pembentukan tabiat; inisiatif dan rasa ingin tahu; penglibatan dan
ketekunan; kerjasama; belas kasihan; hubungan sosial; interaksi kumpulan;
tingkah laku prososial; menyatakan perasaan,menerima perasaan orang lain;
dan pengenalan dan kepercayaan kepada tuhan.
(e) Perkembangan Bahasa: Pendengaran dan pemahaman; kemahiran

lisan/percakapan dan berkomunikasi; perkembangan perbendaharaan kata;
pra literasi/kemahiran kemunculan literasi seperti kesedaran fonologi;
kesedaran cetak dan konsep; kesamaan bunyi huruf; pengenalan huruf;
pembinaan perkataan dan ayat dan penulisan awal. Pengenalan kepada
bahasa transaksi sekolah; dan
(f) Perkembangan Sensori: Perkembangan lima deria melalui penglihatan,

pendengaran dan pengalaman kinestetik.
Kurikulum boleh disusun kepada empat elemen utama yang penting dalam
pembangunan kurikulum, iaitu objektif (di mana), kandungan (apa),
pengalaman pembelajaran (bagaimana) dan penilaian.
Pemaju Kurikulum perlu sentiasa memulakan proses pembangunanw dan

pelaksanaan kurikulum dengan merangka objektif tingkah laku sebelum
berurusan dengan apa yang hendak dimasukkan ke dalam kurikulum,
bagaimana untuk membentangkan dan menguruskan apa yang telah dipilih
dan kaedah dan instrumen apa untuk digunakan untuk menilai hasil daripada
kurikulum.
Objektif tingkah laku memberi penekanan kepada apa yang pelajar dijangka
akan lakukan dan bukannya kepada apa yang guru akan lakukan.
Terdapat empat komponen penting dalam objektif tingkah laku yang ditulis
dengan baik digariskan seperti yang berikut:
Objektif tingkah laku yang baik adalah berorientasikan pelajar

Penekanan diberi kepada apa yang pelajar dijangka akan lakukan, bukan
apa yang guru akan lakukan;

Objektif tingkah laku yang baik menggambarkan hasil pembelajaran

adalah lebih penting, bukan aktiviti pembelajaran yang membawa kepada
hasil. Setelah hasil pembelajaran telah dikenal pasti, maka aktiviti yang
ingin dicapai boleh ditentukan;
Objektif tingkah laku yang baik adalah jelas dan mudah difahami; dan
Objektif tingkah laku yang baik adalah boleh diperhatikan Penilaian

terhadap hasil pembelajaran berkisarkan keupayaan guru untuk
memerhati hasil ini.
Guru perlu memilih pengalaman pembelajaran yang akan menggalakkan

penglibatan aktif pelajar dalam proses pembelajaran, dalam usaha untuk
mencapai hasil pembelajaran yang diharapkan.
Pada asas semua kurikulum ialah falsafah pendidikan tentang mereka terlibat
secara langsung dalam proses tersebut. Setidak-tidaknya, ini boleh
mempengaruhi arah tuju sesebuah negara, sekolah atau daerah sekolah yang
boleh diambil bersama kurikulum dan pengajaran mereka.
Falsafah Pendidikan Negara (FPN) kita adalah bertujuan melahirkan

warganegara yang berpengetahuan, cekap dan yang mempunyai standard
moral yang tinggi supaya mereka dapat berfungsi dengan berkesan pada masa
kini dan masa akan datang.
Keseragaman dan kepelbagaian budaya Objektif tingkah laku
Koheren mendatar Pengajaran lima langkah
Koheren menegak Pengalaman pembelajaran
Kurikulum yang baik Perkembangan bahasa
Kurikulum yang koheren Perkembangan sensori

Lunenburg, F. C. (2011). Key components of a curriculum plan: Objectives,

content, and learning experiences. Dicapai dari
http://www.nationalforum.com/Electronic%20Journal%20Volumes/Lune
nburg,%20Fred%20C.%20Components%20of%20a%20Curriculum%20Plan
%20Schooling%20V2%20N1%202011.pdf
Hurley, A. (2006). Good behavioral objectives. Dicapai dari

http://www.oswego.edu/~hurley/BehavioralObjectives.htm
National Association for the Education of Young Children (NAEYC) & National
Association of Early Childhood Specialists in State Departments of
Education (NAECS/SDE). (2003). Building an effective, accountable system
in programs for children birth age eight. Dlm. Early childhood curriculum,
assessment, and program evaluation. Dicapai dari
https://www.naeyc.org/files/naeyc/file/positions/pscape.pdf
Ministry of Women and Child Development, Government of India (GOI). (2012).

Early childhood education curriculum framework (draft). Dicapai dari
http://eca-india.org/downloads/ecasuggestministry.pdf
Salleh, Z. (2012). Malaysian educational philosophy. Dicapai dari

http://zambrisalleh.blogspot.my/p/e-portfolio_23.html
Stabback, P., Male, B. & Georgescu, D. (2011). What makes a good quality school
curriculum. International Bureau of Education, UNESCO. Dicapai dari
http://www.academia.edu/3008064/What_makes_a_good_quality_school
_curriculum
Teach for America. (2011). Instructional planning and delivery. Dicapai dari
http://teachingasleadership.org/sites/default/files/Related-
Readings/IPD_2011.pdf
Tyler, R. W. (1949). Basic principles of curriculum and instruction. Chicago, IL:

University of Chicago Press.
Yates, R. (2000). Curriculum overview. Dicapai dari http://www.multiage-

education.com/russportfolio/curriculumtopics/curoverview.html

Topik Komponen
Kurikulum (2)
8
HASIL PEMBELAJARAN
1. Membincangkan kepentingan aspek sosiobudaya dalam
perkembangan kurikulum;
2. Menghuraikan bagaimana aspek perpaduan negara diterapkan ke
dalam Kurikulum Kebangsaan; dan
3. Menerangkan konsep integrasi negara dalam sistem pendidikan di
Malaysia.
PENGENALAN
Reka bentuk kurikulum ialah proses yang kompleks dan bergantung pada konteks
sosiobudaya tertentu di mana kurikulum akan dilaksanakan. Terdapat beberapa
faktor sosiobudaya yang perlu diambil kira apabila mereka bentuk kurikulum,
termasuk:
(a) Dasar nasional, tempatan dan institusi yang terdiri daripada isu besar seperti
falsafah pendidikan dan dasar untuk perkara yang lebih terperinci seperti
saiz kelas, masa mengajar dan jadual;
(b) Tradisi pendidikan dari segi amalan pendidikan yang diterima umum;
(c) Sumber dan peluang pembelajaran bahasa;
(d) Kewujudan bahan pengajaran; dan
(e) Ciri-ciri pelajar.

8.1 KEPELBAGAIAN SOSIOBUDAYA DALAM

PENDIDIKAN
Ciri unik sekolah di Malaysia ialah pelajar adalah daripada kumpulan etnik yang
berbeza. Setiap kumpulan etnik ini mempunyai kepercayaan, budaya, nilai dan
norma mereka sendiri yang akan memberi kesan kepada tingkah laku dan
tindakan pelajar. Matlamat sistem pendidikan kita adalah meningkatkan integrasi
sosial dan perpaduan nasional dalam kalangan pelbagai kumpulan etnik ini dan
menghapuskan prasangka dan diskriminasi sosial. Dalam tempoh 40 tahun yang
lalu, Kerajaan Malaysia telah melabur dalam perkembangan negara dan
meningkatkan perpaduan negara melalui perkembangan sistem pendidikan yang
bersepadu, kurikulum kebangsaan dan penggunaan bahasa Malaysia sebagai
bahasa pengantar.
Kepelbagaian Sosiobudaya
Apakah yang dimaksudkan dengan kepelbagaian sosiobudaya? Kepelbagaian
sosiobudaya dalam pendidikan merangkumi bangsa, golongan, kebolehan,
keadaan dan gaya pembelajaran yang berbeza, etnik, umur, jantina, orientasi
seksual, agama, bangsa dan dimensi lain yang membentuk identiti pelajar
perseorangan dan memberi kesan kepada pengalaman pembelajaran mereka
(International Bureau of Education, 2011). Kepelbagaian mesti diambil serius oleh
pendidik untuk memastikan pelajar daripada latar belakang yang berbeza tidak
dikecualikan atau dipulaukan kerana keperluan dan gaya pembelajaran mereka
yang unik. Mereka perlu disokong oleh sistem pendidikan dan menerima
pendidikan yang membantu mereka mencapai potensi mereka sepenuhnya.
Sekolah menyediakan peluang kepada pelajar daripada kumpulan etnik yang

berbeza untuk berinteraksi dan bergaul antara satu sama lain. Pendidik di dalam
kelas atau tetapan pelbagai budaya mesti dibuka kepada perbezaan budaya untuk
mengendalikan pertelingkahan budaya dalam cara pelajar berkelakuan dan
belajar. Cara terbaik untuk melakukan ini adalah untuk guru bersikap terbuka,
berpengetahuan, dan tidak takut untuk bercakap tentang perbezaan di dalam
kelas. Ini akan mewujudkan kelas dengan komunikasi terbuka yang akan
mewujudkan persekitaran pembelajaran yang positif dan memberi manfaat
kepada semua orang.
Perbezaan bahasa mungkin boleh menjadi satu isu yang pendidik perlu tangani
dalam bilik darjah atau tetapan pelbagai budaya. Dengan memperkenalkan
bahasa atau budaya semua pelajar di dalam kelas ke dalam kurikulum, pendidik
menunjukkan kepada pelajar bahawa mereka semua sama-sama dihargai.
Contohnya, pendidik boleh melakukan ini dengan membina kelas perpustakaan
mengenai kesusasteraan pelbagai budaya.

Pendidik boleh mengajar kanak-kanak untuk menjadi selesa dengan latar

belakang budaya mereka dan pada dasarnya, diri mereka sendiri dengan
menggalakkan mereka untuk bekerja dalam kumpulan kecil. Untuk melakukan
ini, pendidik boleh menguruskan kelas dan membangunkan rancangan pelajaran
yang meletakkan pelajar daripada pelbagai latar belakang dan etnik bersama-
sama. Akhirnya,pendidik perlu sentiasa ingat bahawa setiap kanak-kanak adalah
unik dan berbeza. Oleh itu, tidak ada seorang pelajar pun perlu berasa
dikecualikan dari kelas terutamanya atas alasan bangsa, etnik atau warna.
Jadi apakah beberapa faedah yang akan diperoleh daripada kepelbagaian kelas?
Mari kita lihat faedah berikut dengan mempunyai kepelbagaian di dalam kelas
seperti yang berikut (Wells, Fox & Cordova-Cobo (2016) :
(a) Terdapat bukti yang semakin meningkat bahawa kepelbagaian adalah untuk
pelajar yang lebih bijak; pelajar yang didedahkan kepada pelajar lain yang
berbeza daripada mereka, idea dan cabaran yang terhasil daripada
pendedahan itu, boleh membawa kepada peningkatan kemahiran kognitif,
termasuklah pemikiran kritikal dan kemahiran menyelesaikan masalah;
(b) Meningkatkan keupayaan pelajar untuk mempamerkan pemahaman antara

kaum, mengurangkan prasangka, menunjukkan empati dan keupayaan
untuk hidup dan belajar daripada orang yang ada pelbagai latar belakang;
dan
(c) Pelajar lebih bersedia untuk memasuki alam pekerjaan mereka dalam
ekonomi global, setelah mempelajari bagaimana untuk mengemudi
kedewasaan dalam masyarakat yang pelbagai. Kelas yang pelbagai
menyediakan pelajar untuk kehidupan, pekerjaan dan kepimpinan dengan
memupuk pemimpin yang kreatif, bekerjasama dan mampu mengemudi
dengan baik dalam persekitaran pelbagai budaya yang dinamik. Pada masa
kini, majikan lebih suka mengupah orang yang selesa bekerja dengan rakan
sekerja, pelanggan, dan/atau pelanggan daripada pelbagai latar belakang
budaya.

AKTIVITI 8.1
Wujudkan pelajaran atau projek untuk satu kumpulan pelajar daripada

pelbagai kumpulan latar belakang dan etnik yang akan memerlukan
pelajar untuk bekerja bersama, membolehkan setiap pelajar menjadi
bahagian penting kepada kumpulan dan belajar maklumat melalui
interaksi kumpulan tersebut.
8.1.1 Perpaduan Negara

Pendidikan harus menggalakkan dan memperkembangkan perpaduan dan kualiti
toleransi, kasih sayang, perpaduan dan kesaksamaan dalam minda pelajar pada
usia yang muda. Ini kerana hari ini generasi muda masih lagi tidak berprasangka
terhadap orang yang berbeza kaum, bahasa dan agama. Semasa tahun
persekolahan mereka, kanak-kanak belajar untuk membina sistem nilai mereka
sendiri dan menemui kepentingan keamanan dan keharmonian, empati, belas
kasihan, persahabatan dan permaafan.
Kerajaan Malaysia telah lama mengiktiraf kepentingan pendidikan sebagai cara

untuk menggalakkan perpaduan negara dan identiti Malaysia. Sebelum tahun
1969, diandaikan bahawa pelaksanaan bahasa Malaysia sebagai bahasa pengantar
dalam pendidikan akan memberikan asas bagi seorang rakyat biasa bercirikan
Malaysia dan mobiliti sosial perlu untuk kumpulan kurang upaya untuk
meningkatkan kedudukan mereka dalam masyarakat. Walau bagaimanapun,
rusuhan etnik 1969 memaksa Kerajaan untuk menilai semula dasarnya terhadap
hubungan etnik, dan kandungan pendidikan menjadi perhatian segera.
Salah satu tindak balas awal kepada rusuhan tahun 1969 ialah pembentukan
ideologi nasional atau Rukun Negara pada tahun 1970. Pengajaran Rukun Negara
telah diwajibkan dalam sistem pendidikan negara dan kursus Sivik telah
diperkenalkan untuk menyemai nilai dengan objektif seperti yang ditunjukkan
dalam Rajah 8.1 berikut (Fatimah Hamid Don, seperti yang dipetik dalam Brown,
2005):

Rajah 8.1: Objektif dan kursus Sivik
Kursus Sivik telah digantikan dengan Pendidikan Moral, yang meliputi bidang
pendidikan kewarganegaraan. Kurikulum Pendidikan Moral telah disusun di
sekitar lima bidang nilai yang ditunjukkan dalam Rajah 8.2.

Rajah 8.2: Nilai yang berkaitan dengan kurikulum Pendidikan Moral
Sukatan pelajaran bagi Pendidikan Moral bermula dengan pelajar diajar

menghormati dan menunjukkan kesetiaan kepada pemimpin, raja dan negara
pada tahun pertama sekolah rendah. Pelajar diserapkan secara progresif dalam
pelajaran moral yang berkaitan dengan nilai yang disenaraikan sehingga Tahun
Enam; di mana bidang perkembangan diri mengandungi elemen khusus untuk
berterima kasih, di mana pelajar diajar untuk menghargai pemimpin negara kita.
Aktiviti yang ditetapkan termasuk menulis surat terima kasih kepada pemimpin
negara dan menulis puisi tentang tema sokongan rakyat kepada pemimpin
mereka.
Dalam Tingkatan Empat, di bawah bahagian mengenai kejujuran dan amanah,

pelajar diberi aktiviti bertemakan slogan "bersih, cekap dan amanah. Kurikulum
Pendidikan Moral juga mengandungi keseluruhan bidang ditujukan kepada
semangat patriotik. Aktiviti yang dijalankan di sini termasuk membincangkan
cara untuk menunjukkan terima kasih kepada Kerajaan atas usaha untuk
membangunkan negara dan rakyatnya dan kebebasan bersuara.

Kerajaan juga telah memperkenalkan kurikulum Sejarah dan Kajian Tempatan

untuk memupuk semangat kesetiaan terhadap negara dan menyemai rasa bangga
menjadi rakyat Malaysia. Kurikulum sejarah mempunyai dua objektif yang luas
iaitu:
(a) Pengajaran dan pembelajaran sejarah; dan
(b) Penerapan nilai kewarganegaraan.
Kandungan kurikulum ini memberi tumpuan kepada sejarah Malaysia yang

meliputi tempoh 500 tahun dan disusun secara kronologi. Peristiwa bersejarah
negara lain yang berkaitan dengan sejarah negara kita ditambah sebagai rangka
rujukan untuk pelajar dalam memahami hubungan dengan sejarah Malaysia.
Bagi penerapan nilai kewarganegaraan, penekanan diberi kepada lima nilai yang
akan memupuk semangat kewarganegaraan dan ini adalah seperti berikut
(Khader, 2012):
(a) Bangga menjadi rakyat Malaysia;
(b) Semangat kesetiaan kepada negara;
(c) Semangat kekitaan;
(d) Disiplin; dan
(e) Kerajinan dan produktiviti.
Kajian Tempatan diperkenalkan di Tahun Empat sekolah rendah. Kandungan

kurikulum untuk Kajian Tempatan diajar secara berperingkat dengan tahun
pertama memberi tumpuan kepada kajian subnasional seperti rumah dan
keluarga, kejiranan, sekolah dan hal ehwal tempatan; manakala dua tahun
kemudiannya memberi tumpuan lebih kepada negara dengan topik seperti
Mengenali Negara, Keindahan Negara Kita, Sejarah Negara Kita, Masyarakat
Malaysia, Sumber Negara, Ekonomi Negara, Pembinaan Negara dan Kejayaan
dan juga Pencapaian Negara.
Seperti Pendidikan Moral, kurikulum Kajian Tempatan memberi tumpuan

sepenuhnya kepada sifat dan tuntutan masyarakat yang berbilang kaum dan
mengandungi enam nilai berikut (Khader, 2012):

(a) Menghargai diri sendiri;
(b) Kehidupan di rumah;
(c) Kehidupan di sekolah dan kehidupan sosial;
(d) Persatuan dan budaya Malaysia;
(e) Tanah air kita Malaysia; dan
(f) Pandangan terhadap masa depan negara.
AKTIVITI 8.2
Namakan beberapa aktiviti atau tindakan yang dijalankan di sekolah-

sekolah yang mencerminkan perpaduan negara dan integrasi negara.
8.1.2 Integrasi Negara

Pendidikan ialah medium yang sangat penting untuk memupuk perpaduan
negara dan integrasi negara. Laporan UNESCO Suruhanjaya Antarabangsa
mengenai Pendidikan untuk abad ke-21, mengenal pasti empat rukun
pembelajaran yang penting dalam abad ke-21 (Biro Antarabangsa Pendidikan,
2014). Rajah 8.3 membincangkan tonggak pembelajaran dengan lebih lanjut.

Rajah 8.3: Tonggak penting pembelajaran dalam abad ke-21

Sumber: Biro Pendidikan Antarabangsa (2014)
Di Malaysia, pelajar diajar untuk berinteraksi, belajar dan memahami, menerima,

menghormati dan menghargai kepelbagaian yang wujud di negara ini.
Kementerian Pendidikan Malaysia telah memulakan satu program khas yang
dinamakan Integrasi Murid untuk Pelan Perpaduan (IMPP) untuk menggalakkan
perpaduan dalam kalangan pelajar di mana kanak-kanak pelbagai kaum
mengambil bahagian dalam aktiviti yang direka untuk perpaduan secara khusus
di bawah program ini.
Objektif utama IMPP (Ariffin, Basri & Che Hassan, 2014) adalah seperti yang
berikut:
(a) Waktu menggalakkan guru dan pelajar dari peringkat prasekolah hingga ke
prauniversiti untuk mengambil bahagian dalam aktiviti yang direka khusus
ini;
(b) Waktu menerapkan semangat kerjasama, persefahaman dan kesedaran

dalam kalangan pelajar; dan
(c) Waktu membantu mewujudkan toleransi antara pelbagai kaum dan belajar
bagaimana untuk berkongsi.

Integrasi Murid untuk Pelan Perpaduan (Ariffin, Basri & Che Hassan, 2014)
menggalakkan interaksi dalam kalangan pelajar daripada pelbagai jenis sekolah,
etnik dan kepercayaan agama melalui aktiviti bersama. Ia mula diperkenalkan
dalam Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP) 20062010 di bawah Teras
Pembangunan Negara. Aspirasi dan pelaksanaan IMPP telah dipertingkatkan lagi
melalui Rangka Pembangunan Pendidikan Malaysia dengan memberi tumpuan
kepada kategori berikut:
(a) Akademik IMPP membolehkan pelajar daripada latar belakang etnik yang
berbeza untuk belajar bersama-sama dalam persekitaran yang berbilang
kaum yang integrasi boleh digalakkan melalui aktiviti akademik dan
kecemerlangan akademik boleh dicapai bersama-sama. Aktiviti IMPP
dikategorikan di bawah kecemerlangan akademik termasuk seminar
akademik, bengkel mengenai teknik menjawab soalan peperiksaan, kuiz
mengenai pembinaan negara bangsa, pertandingan seni dan sastera serta
pertandingan menulis cerita pendek.
(b) Aktiviti Ko-kurikulum Pengetahuan asas dan pengalaman dalam

mengenali budaya dan latar belakang pelbagai etnik boleh membantu
mewujudkan kesedaran dalam kalangan pelajar tentang persamaan dan
perbezaan dalam semua kaum. Aktiviti ko-kurikulum di bawah IMPP
dibahagikan kepada tiga kategori, iaitu:
(i) Aktiviti Kebudayaan Pelbagai aktiviti termasuk karnival

kebudayaan, minggu budi bahasa, persembahan kebudayaan, karnival
makanan etnik, karnival muzik etnik dan pertunjukan fesyen etnik;
(ii) Perayaan Negara dan Kebudayaan Aktiviti termasuk sambutan

Aidilfitri, Deepavali, Krismas, Hari Gawai, Pesta Keamatan dan Tahun
Baharu Cina; dan
(iii) Perkhemahan dan Lawatan Aktiviti seperti perkhemahan perpaduan

dan lawatan pembelajaran dianjurkan untuk menggalakkan rasa
integrasi melalui penghargaan pelbagai budaya dan amalan.
(c) Khidmat Masyarakat Di bawah program IMPP, aktiviti khidmat

masyarakat juga melibatkan kerajaan tempatan dan Pertubuhan bukan
Kerajaan (NGO Non-Governmental Organisation). Aktiviti ini adalah penting
dalam menyemai semangat sukarelawan antara orang lain, perasaan empati
dan simpati terhadap mereka yang kurang bernasib baik dan penjagaan
alam sekitar. Aktiviti ini termasuk pelbagai jenis kerja sukarela, lawatan ke
rumah warga tua dan rumah anak yatim, membersihkan tempat kemudahan
awam dan rekreasi, kempen menghijaukan bumi, projek kitar semula,

meningkatkan kesedaran masyarakat mengenai demam denggi dan

pengusahaan projek seperti mengumpul dana untuk kanak-kanak
berkeperluan khas dan sebagainya.
(d) Sukan dan Permainan Melalui sukan dan permainan, pelajar daripada
pelbagai latar belakang etnik akan belajar untuk bekerja bersama-sama,
membangunkan semangat pasukan, pengertian, toleransi dan pengendalian
cabaran bersama-sama. Pelajar mengambil bahagian dalam tiga kategori
aktiviti yang dirancang seperti yang berikut:
(i) Permainan tradisional Permainan Melayu seperti congkak, batu

seremban, pukul berapa datuk harimau, catur Melayu dan kompang;
permainan tradisional Cina seperti tarian singa, dram 24 musim dan
catur Cina; dan permainan India yang merangkumi adupulliattami,
gunduvilayattu, kiribari dan thayam;
(ii) Karnival sukan; dan
(iii) Pencarian harta karun.
(e) Semangat Patriotik dan Identiti Negara Pelajar daripada pelbagai kaum
dan sekolah dibawa bersama-sama untuk mengambil bahagian dalam
aktiviti pembinaan patriotik dan negara yang bertujuan memupuk kecintaan
kepada negara dan penghargaan terhadap warisan negara. Aktiviti yang
dijalankan termasuk sambutan dan perarakan hari kebangsaan,
pertandingan lagu patriotik, kelab ideologi kebangsaan, kempen bendera,
kempen warisan, jejak bersejarah negara dan kuiz sejarah.
Dalam melaksanakan IMPP, sekolah kebangsaan, sekolah jenis kebangsaan Cina

dan sekolah jenis kebangsaan Tamil telah berkelompok untuk menggalakkan
interaksi dalam kalangan pelajar pelbagai kaum, memberi tumpuan kepada
aktiviti di luar bilik darjah. Penglibatan ibu bapa dan masyarakat dalam program
ini juga telah diperkenalkan untuk memastikan perpaduan dan semangat
patriotik terus dibangunkan dalam kalangan pelajar, semasa dan selepas waktu
sekolah.

Maksud kepelbagaian sosiobudaya dalam konteks pendidikan termasuk

bangsa, golongan, keupayaan, keadaan dan gaya pembelajaran yang berbeza,
etnik, umur, jantina, orientasi seksual, agama, bangsa dan dimensi lain yang
membentuk identiti pelajar perseorangan dan kesan pengalaman
pembelajaran mereka.
Kepelbagaian mesti diambil serius oleh pendidik untuk memastikan pelajar

dengan latar belakang yang berbeza tidak dikecualikan atau dipulaukan
disebabkan oleh keperluan dan gaya pembelajaran unik mereka.
Pendidikan harus menggalakkan dan membangunkan perpaduan dan kualiti

toleransi, kasih sayang, perpaduan dan kesaksamaan dalam minda pelajar
pada usia yang muda, sebagaimana generasi muda hari ini masih lagi tidak
prejudis terhadap rakyat berbeza kaum, bahasa dan agama.
Semasa tahun persekolahan mereka, kanak-kanak belajar untuk membina

sistem nilai mereka sendiri dan menemui kepentingan keamanan dan
keharmonian, empati, belas kasihan, persahabatan dan permaafan.
Pendidikan ialah medium yang sangat penting untuk memupuk perpaduan

dan integrasi negara. Terdapat empat tonggak pembelajaran yang penting
dalam abad ke-21, iaitu:
Belajar untuk mengetahui: Menyediakan alat kognitif yang diperlukan

bagi lebih memahami dunia dan kerumitannya, dan menyediakan asas
yang bersesuaian dan mencukupi untuk pembelajaran masa depan.
Belajar untuk melakukan: Menyediakan kemahiran yang akan

membolehkan individu melibatkan diri secara berkesan dalam ekonomi
dan masyarakat global.
Belajar untuk menjadi: Menyediakan kemahiran analitis diri dan sosial

untuk membolehkan individu memperkembangkan potensi diri
sepenuhnya secara psikososial, berkesan dan fizikal, agar menjadi insan
yang serba lengkap.

Belajar untuk hidup bersama: Mendedahkan individu kepada nilai tersirat

dalam hak asasi manusia, prinsip demokrasi, pemahaman dan
penghormatan antara budaya dan keamanan dalam setiap peringkat
masyarakat dan hubungan manusia untuk membolehkan individu dan
masyarakat untuk hidup dengan aman dan harmoni.
Kementerian Pendidikan telah memulakan program khas yang dinamakan

Integrasi Murid untuk Pelan Perpaduan (IMPP) untuk menggalakkan
perpaduan di kalangan pelajar kanak-kanak pelbagai kaum melibatkan diri
dalam aktiviti yang direka untuk perpaduan secara khusus di bawah program
ini.
Objektif utama IMPP adalah seperti yang berikut:
Untuk menggalakkan guru dan pelajar dari peringkat prasekolah hingga

ke prauniversiti untuk mengambil bahagian dalam aktiviti yang direka
khusus ini;
Untuk memupuk semangat kerjasama, persefahaman dan kesedaran

dalam kalangan pelajar; dan
Membantu mewujudkan toleransi antara pelbagai kaum dan belajar

bagaimana untuk berkongsi.
Aspirasi dan pelaksanaan IMPP memberi tumpuan kepada kategori berikut:
Akademik;
Aktiviti ko-kurikulum;
Khidmat masyarakat;
Sukan dan permainan; dan
Semangat patriotik dan identiti negara.

Empat tonggak pembelajaran Integrasi negara
Identiti negara Kepelbagaian sosiobudaya
Integrasi Murid untuk Pelan Perpaduan negara

Perpaduan (IMPP)
Ariffin, R., Basri, R.& Che Hassan, N. (2014). Putting social integration theories
into practice: Pupils Integration for Unity Plan (PIUP) in Malaysian schools.
Middle-East Journal of Scientific Research 19 (Innovation Challenges in
Multidiciplinary Research and Practice). Dicapai dari
http://www.idosi.org/mejsr/mejsr19(icmrp)14/21.pdf
Brown, G. (2005). Making ethnic citizens: The politics and practice of education in
Malaysia. Dicapai dari https://www.scribd.com/doc/40306/Making-Ethnic-
Citizens-The-Politics-and-Practice-of-Education-in-Malaysia
International Bureau of Education. (2011). E-forum 2011 discussion paper:

Addressing socio-cultural diversity through the curriculum. UNESCO.
Dicapai dari
http://www.ibe.unesco.org/fileadmin/user_upload/COPs/News_docum
ents/2011/E-Forum/ENG_E-Forum_2011_Discussion_Paper_Socio-
Cultural_Diversity_and_Curriculum.pdf
International Bureau of Education. (2014). IBE working papers on curriculum

issues, 11. UNESCO. Dicapai dari http://www.icet4u.org/docs/
nationalcohesion_kenya_ibewpci_11_eng.pdf
Khader, F. R. (2012). The Malaysian experience in developing national identity,

multicultural tolerance and understanding through teaching curricula:
Lessons learned and possible applications in the Jordanian context.
International Journal of Humanities and Social Science, 2(1), 270288.

Perumal, R., & Nair, V. J. (2014). Principles of learning and teaching. Dicapai dari
https://sites.google.com/site/mastervinodnair/edu70203/reflection-3
Wells, A. S., Fox, L. & Cordova-Cobo, D. (2016). How racially diverse schools and
classrooms can benefit all students. The Century Foundation. Dicapai dari
https://tcf.org/content/report/how-racially-diverse-schools-and-
classrooms-can-benefit-all-students/
Yusof, N. M. (2015). Multicultural education: Managing diversity in Malaysian

schools. Malaysian Education Deans Council (MEDC) Journal Vol. 2. Dicapai
dari http://education.usm.my/index.php/malaysian-education-deans-
council-medc/23-malaysian-education-deans-council-medc-journal-vol-2

Topik Komponen
Kurikulum (3)
9
HASIL PEMBELAJARAN
1. Membincangkan nilai teras dalam pembangunan kurikulum; dan
2. Mengkaji isu dalam melaksanakan nilai teras dalam pembangunan
kurikulum.
PENGENALAN
Pembangunan kurikulum dalam pendidikan di Malaysia telah melalui banyak
perubahan selaras dengan pembangunan negara dan keperluan serta permintaan
globalisasi dengan mengambil kira nilai teras yang perlu dipelihara, iaitu nilai
Malaysia kita. Dalam istilah umum, nilai teras merujuk kepada kepercayaan asas
seseorang atau organisasi. Ia prinsip panduan yang merencanakan tingkah laku
dan tindakan, membantu seseorang untuk mengenal pasti apa yang betul dan
salah, membantu organisasi menentukan sama ada mereka berada di jalan yang
betul dalam merealisasikan matlamat mereka, dan mewujudkan panduan yang
tidak berbelah bahagi dan tidak berubah.
Dalam konteks pendidikan Malaysia, semua perkembangan pendidikan di

peringkat kebangsaan adalah diharapkan dan direka berdasarkan Falsafah
Pendidikan Negara (FPN). Seperti yang telah disebut dalam topik sebelum ini,
FPN telah ditubuhkan pada tahun 1988 selaras dengan Rukun Negara, dengan
tujuan utama membina masyarakat yang bersatu padu dan progresif
(Kementerian Pendidikan Malaysia, 2001). FPN membantu membentuk prinsip
pendidikan, garis panduan, andaian dan keputusan berkenaan pengajaran dan
pembelajaran, perkembangan intelek dan moral serta matlamat pendidikan.

Kementerian Pendidikan Malaysia (2001) telah mengkategorikan unsur FPN

kepada 15 kumpulan kecil seperti yang dinyatakan dalam "Falsafah Pendidikan
Negara, Matlamat dan Misi yang ditunjukkan dalam Rajah 9.1.
Rajah 9.1: Unsur Falsafah Pendidikan Negara

Sumber: Kementerian Pendidikan Malaysia (2001)

Pelbagai perubahan yang dibuat dalam kurikulum sekolah adalah sejajar dengan
objektif FPN. Contohnya, Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR),
Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KBSR) dan Kurikulum Bersepadu
Sekolah Menengah (KBSM). Nilai yang berakar dalam gaya pengajaran dan
pembelajaran serta penggunaan bahasa Melayu dalam KBSM juga dikaitkan
dengan FPN.
9.1 NILAI TERAS

Era pascakemerdekaan menyaksikan penubuhan sistem sekolah kebangsaan yang
Agama sebagai subjek yang dipanggil pada ketika itu telah diperkenalkan untuk
pelajar Muslim. Ia subjek peperiksaan, banyak berasaskan kandungan dan tegar
dalam pendekatan. Walau bagaimanapun, ia mempunyai seksyen penting yang
menumpukan kepada etika Islam atau akhlak. Pada awal tahun 1970-an, Sivik
diperkenalkan sebagai mata pelajaran wajib bagi semua pelajar bukan Islam tetapi
kemudiannya didapati tidak berkesan kerana ia bukan mata pelajaran
peperiksaan. Sekolah meletakkan kepentingan kecil untuk pelaksanaannya kerana
sistem sekolah adalah dan masih lagi sangat berorientasikan peperiksaan.
Pada akhir tahun 1970-an, keperluan untuk mengajar nilai telah diakui secara
rasmi dan Laporan Jawatankuasa Kabinet mengesyorkan Kementerian Pelajaran
Malaysia:
(a) Memperkembangkan kurikulum bagi pengajaran nilai dalam bentuk

pendidikan moral (sebagai mata pelajaran) untuk pelajar bukan Islam;
(b) Mata pelajaran yang akan diwajibkan dan boleh diuji; dan
(c) Untuk diajar pada masa yang sama semasa pelajar Islam diajar Pendidikan
Islam.
Dalam melaksanakan cadangan tersebut, Bahagian Pembangunan Kurikulum

menubuhkan jawatankuasa untuk membangunkan sukatan pelajaran untuk
pendidikan moral yang merangkumi nilai yang mencerminkan masyarakat
Malaysia, diterima oleh semua dan tidak menyinggung mana-mana kumpulan
agama. Ahli jawatankuasa adalah terdiri daripada pegawai kurikulum, wakil
daripada semua kumpulan agama dan perunding dari universiti.
Sebanyak 16 nilai teras telah diluluskan sebagai kandungan utama pendidikan

moral (rujuk Jadual 9.1). Nilai ini telah diambil kira dan diterima pakai bagi
pelaksanaan dalam KBSR dan KBSM daripada siri bengkel Asia yang ditaja oleh
Institut Pendidikan Negara (IPN) Tokyo dan UNESCO yang telah dijalankan

untuk membincangkan dan mengenal pasti nilai teras yang diterima secara
universal.
Jadual 9.1: Enam Belas Nilai Teras Digabungkan ke dalam Kurikulum Pendidikan Moral
Nilai Teras Deskripsi

Kebersihan badan dan Kebersihan ialah faktor penting yang digunakan untuk
minda menilai perkembangan tamadun atau masyarakat. Ia penting
bagi kesihatan dan perkembangan rohani manusia serta
perkembangan persekitaran. Kehidupan yang bersih dan sihat
membantu dalam meningkatkan budaya masyarakat dan
terpancar dalam setiap aspek kehidupan seperti seni, seni
bina, makanan dan muzik. Kebersihan berkaitan dengan
kebersihan diri dan kebersihan alam sekitar.
Belas kasihan dan Kasih sayang dan toleransi boleh membantu mengeratkan
toleransi kaum, budaya dan agama. Apabila pelajar diajar nilai yang
menunjukkan kasih sayang dan toleransi terhadap satu sama
lain, kita sedang menerapkan dalam diri mereka keinginan
untuk berbuat baik, membantu, menyokong dan perasaan
kasih sayang untuk satu sama lain. Bukti nilai ini merangkumi:
Belas kasihan
Murah hati
Dermawan
Bertolak ansur
Bertimbang rasa
Ramah
Penyabar
Kerjasama Bekerjasama untuk mencapai matlamat yang sama,
memberikan sokongan kepada orang lain, dan tanggungjawab
bersama terhadap satu sama lain. Bukti nilai ini merangkumi:
Tanggungjawab bersama
Persaudaraan
Keberanian Keberanian ialah kualiti watak yang yakin, tidak takut atau
tidak mudah diugut tanpa bersikap rasional, cuai atau tidak
bertimbang rasa. Keberanian berlawanan dengan sikap tidak
berani.

Kesederhanaan Kamus Bahasa Inggeris Oxford ("Kesederhanaan, t. t.)

mentakrifkan kesederhanaan sebagai "mengelakkan daripada
berlebihan atau keterlaluan, terutamanya terhadap tingkah
laku atau pendapat seseorang. Bukti nilai ini merangkumi:
Kesederhanaan dalam pemikiran
Kesederhanaan dalam ucapan
Kesederhanaan dalam tindakan
Ketekunan Ketekunan boleh ditakrifkan sebagai usaha berterusan dan
bersungguh-sungguh untuk menyelesaikan sesuatu tugas. Ia
salah satu daripada bahan utama untuk berjaya dalam sekolah
dan dalam kehidupan. Ia adalah penting untuk memahami
bahawa orang yang tidak membuat susulan dan
menyelesaikan tugas kecil ialah mereka yang tidak
menyelesaikan perkara besar dan berterusan kekal untuk
tempoh masa yang panjang. Bukti nilai ini merangkumi:
Kerajinan
Bekerja keras
Ketabahan
Dedikasi
Kebebasan Kebebasan ialah satu keadaan di mana orang mempunyai
peluang untuk bercakap, bertindak dan mengejar kebahagiaan
tanpa sekatan. Kebebasan adalah penting kerana ia membawa
kepada ungkapan yang meningkatkan kreativiti, pemikiran
asal, peningkatan produktiviti dan kualiti hidup yang tinggi
keseluruhannya. Bukti nilai ini merangkumi:
Kebebasan mengikut undang-undang
Kebebasan dalam memilih
Kebebasan daripada perhambaan
Syukur Syukur adalah suatu kebaikan yang meluahkan penghargaan
untuk apa yang seseorang itu ada sebagai bertentangan
dengan apa yang seseorang itu mahu. Bukti nilai ini
merangkumi:
Kesyukuran
Rasa berterima kasih
Penghargaan

Kejujuran Bersikap jujur bermakna memilih untuk tidak berbohong,

mencuri atau menipu melalui apa-apa cara. Bersikap jujur
membantu membina watak dan penghormatan diri seseorang.
Bukti nilai ini merangkumi:
Kebenaran
Amanah
Kesetiaan
Keikhlasan
Rendah diri dan Bersikap sopan merujuk kepada tingkah laku seseorang yang
bersopan tidak menunjuk-nunjuk, bersikap angkuh atau menjadikan
diri sendiri kelihatan hebat, manakala rendah diri merujuk
kepada keadaan dalaman dan perasaan seseorang. Seorang
yang rendah diri sanggup menerima atau menghormati kuasa,
kebijaksanaan atau kekananan orang lain tanpa cuba untuk
mencabar atau menonjolkan dirinya sendiri. Bukti nilai ini
merangkumi:
Berlawanan dengan menunjuk-nunjuk
Berlawanan dengan keangkuhan
Mengaku kesalahan sendiri
Keadilan Keadilan bermakna menghormati hak orang lain, melayan
orang lain seperti yang kita ingin dilayan. Keadilan juga
termasuk nilai kesopanan, kejujuran, hormat, tanggungjawab
dan toleransi. Mengambil berat mengenai keadilan juga
memberi inspirasi kepada orang ramai untuk bertindak
sebagai rakyat untuk membina masyarakat yang lebih asli.
Bukti nilai ini merangkumi:
Perasaan untuk bertindak adil
Konsep ganjaran dan hukuman
Kewarasan Kewarasan ialah amalan tindakan bersebab, berdasarkan fakta
atau kebenaran. Bukti nilai ini merangkumi:
Fleksibiliti dalam pemikiran
Pertimbangan terhadap alternatif
Berdikari Untuk berdikari bermaksud bertanggungjawab sepenuhnya
dan mengawal kehidupan sendiri, iaitu membuat keputusan
dan pilihan yang berkesan terhadap diri sendiri,
mempertimbangkan alternatif, menilai dilema etika dan
menyelesaikan masalah. Bukti nilai ini merangkumi:
Bertanggungjawab
Kebebasan
Autonomi

Cinta Cinta ialah pelbagai perasaan yang berbeza daripada kasih

sayang, tarikan dan ikatan untuk keseronokan;atau dalam kes
ini, suatu kebaikan mewakili kebaikan manusia, belas kasihan
dan keprihatinan terhadap kebaikan dan kebahagiaan
manusia lain, haiwan, alam sekitar dan cinta kepada negara,
keamanan dan keharmonian. Bukti nilai ini merangkumi:
Cinta pada alam sekitar
Cinta pada kehidupan dan kemanusiaan
Cinta pada negara dan semangat patriotik
Cinta pada keamanan dan keharmonian
Hormat Mengambil perhatian untuk diri sendiri dan orang lain,
undang-undang dan kuasa, kepelbagaian dalam masyarakat
kita dan menerima hak orang lain untuk mempunyai
pandangan yang berbeza atau bertentangan. Bukti nilai ini
merangkumi:
Menghormati peraturan, undang-undang dan pihak
berkuasa
Menghormati dan menepati masa
Menghormati institusi
Menghormati tingkah laku yang menjadi teladan
Menghormati ibu bapa
Menghormati orang tua, guru dan pemimpin
Menghormati kepercayaan dan adat resam orang lain
Menghormati ilmu dan kebijaksanaan
Semangat awam Kamus Bahasa Inggeris Oxford (semangat awam, t. t.)
mentakrifkan semangat awam sebagai "kesediaan untuk
membantu masyarakat yang lebih luas. Ia melibatkan
semangat sukarelawan, dan bekerjasama untuk manfaat
penduduk yang tinggal dalam komuniti yang sama. Ia
menggalakkan pendekatan yang tidak mementingkan diri
sendiri yang memberi manfaat kepada perkembangan identiti
budaya dalam kalangan rakyat. Bukti nilai ini merangkumi:
Semangat gotong-royong (bekerjasama)
Kepekaan terhadap keperluan masyarakat
Sumber: Ahmad (1998)

Nilai ini, yang diambil dari agama, tradisi dan adat resam manusia juga berkaitan
dengan hubungan manusia dalam kehidupan seharian, terutamanya hubungan
dengan keluarga, rakan sebaya, masyarakat dan organisasi.
Kandungan untuk sukatan pelajaran pendidikan moral, menggabungkan 16 nilai

telah dibangunkan dan dilaksanakan di seluruh peringkat persekolahan supaya
dapat memupuk pelajar dengan nilai tersebut secara berterusan dan konsisten.
Walau bagaimanapun, skop pendekatan dan isu yang dibentangkan telah dibuat
semakin sukar dan kompleks setiap tahun selaras dengan kematangan dan
keupayaan berfikir pelajar. Strategi pengajaran yang digunakan juga telah
memberi tumpuan kepada kehidupan seharian dan kejadian setiap hari dalam
kehidupan pelajar, dan dibentangkan berdasarkan kepentingan yang sama dan
hubungan antara satu sama lain.
Dengan pelaksanaan sukatan pelajaran pendidikan moral, kerajaan berharap

untuk melahirkan insan berakhlak mulia memiliki nilai moral yang baik yang
boleh membuat keputusan, adalah ahli yang bertanggungjawab dalam
masyarakat dan dapat menangani isu moral dalam dunia moden.
AKTIVITI 9.1
Pilih dua nilai teras dari senarai tadi dan gabungkannya ke dalam
rancangan pengajaran mata pelajaran selain daripada pendidikan
moral untuk menyerlahkan bagaimana nilai-nilai ini boleh diajar
merentasi kurikulum.
9.2 ISU DALAM PELAKSANAAN KURIKULUM

Pengajaran nilai sebagai cara untuk menyediakan pendidikan berkualiti kepada
perkembangan generasi Malaysia masa depan dianggap sebagai strategi yang
paling penting dalam kurikulum pendidikan Malaysia. Teras utama ialah
pematuhan kepada prinsip pembangunan individu secara holistik melalui
pendidikan dan nilai tersebut hendaklah dilandasi oleh nilai agama. Walaupun
pengiktirafan dibuat pada kewujudan kepercayaan dan agama yang berbeza,
falsafah asas ialah semua agama bersetuju mengenai perkara yang sama seperti
yang baik dan jahat; dan kepentingan yang lebih diberi kepada persamaan antara
manusia daripada perbezaan mereka. Bagi individu untuk menjadi benar-benar
maju mesti ada keseimbangan dari segi intelek, rohani, badan serta emosi yang
berdasarkan nilai.

Pengajaran nilai bukan sahaja ditekankan dalam kurikulum melalui pengajaran

pendidikan Islam dan mata pelajaran Pendidikan Moral tetapi juga diintegrasikan
ke dalam pengajaran mata pelajaran lain merentasi kurikulum serta melalui guru
sebagai contoh ikutan. Walaupun mulia hasrat dan niat, terdapat juga isu
mengenai sama ada pengajaran nilai dalam pendidikan moral dan pendidikan
Islam serta penerapan nilai merentasi kurikulum tercapai objektifnya.
Pengajaran Nilai ialah Proses yang Kompleks

Pengajaran nilai moral ialah proses yang sangat kompleks. Panduan moral tidak
perlu dan tidak harus menjadi desakan pada apa-apa nilai seseorang ke atas
semua kanak-kanak terutamanya dalam masyarakat yang berbilang kaum dan
berbilang agama seperti Malaysia. Ia harus diajar dengan cara yang membolehkan
pelajar untuk berfikir untuk diri mereka sendiri, mencapai kesimpulan mereka
sendiri mengenai isu tanpa bertentangan dengan kepercayaan agama mereka
sendiri. Adakah kita mempunyai guru yang benar-benar berpengetahuan, mahir,
terlatih dan bersedia untuk menangani jenis pendidikan ini? Kita tahu bahawa
guru ialah individu, masing-masing dengan kepercayaan, sikap dan nilai mereka
sendiri yang berbeza antara satu sama lain. Dalam mengintegrasikan nilai dalam
pengajaran mereka, guru boleh secara tidak sengaja terpengaruh dengan
kepercayaan mereka sendiri dan tidak memberi penekanan yang sama kepada
nilai yang mereka cuba sampaikan.
Satu lagi perkara yang membimbangkan adalah pendekatan integrasi nilai

merentasi kurikulum. Walaupun ia adalah benar bahawa setiap mata pelajaran
mengandungi isu yang berkaitan dengan nilai, tahap pendidikan nilai dalam mata
pelajaran ini telah didapati agak minimum. Sesetengah guru tidak tahu aktiviti
atau strategi apa untuk digunakan bagi mengintegrasikan nilai dalam pengajaran
mereka, manakala yang lain tidak memahami sifat kompleks "nilai. Malah, guru
ini tidak dilatih secara khusus untuk menjalankan peranan sebagai pendidik nilai
dan tidak boleh berurusan dengan mana-mana isu yang berkaitan dengan nilai
yang boleh tiba-tiba timbul dalam mata pelajaran pengajaran mereka. Pada masa
yang sama, pengajaran mata pelajaran mereka sendiri mungkin terganggu atau
mengalami akibat sekiranya guru perlu mengambil masa untuk menyampaikan
atau mendidik mengenai sesuatu nilai.
Satu lagi pertimbangan penting kepada pengajaran nilai ialah kurikulum

tersembunyi. Nilai dihantar oleh tingkah laku dan mesej bukan lisan. Dalam kes
ini, adalah daripada guru. Guru dianggap sebagai contoh ikutan di sekolah tetapi
guru ialah individu yang mempunyai kepercayaan dan nilai yang berbeza. Malah
apabila guru yang secara sedar cuba menjadi neutral, dia masih boleh menghantar
nilai yang tidak dirancang melalui kurikulum tersembunyi. Ini boleh menjadi
dilema kerana guru mungkin secara tidak sedar akan menghantar nilai yang pada
satu masa melencong daripada yang disenaraikan dalam sukatan pelajaran.

Pada masa kini, sekolah di seluruh negara dilengkapi dengan kemudahan ICT
yang menghayati pengetahuan, kefahaman dan kemahiran teknologi maklumat.
Dengan adanya teknologi moden dan Internet ini, muncul risiko bahawa pelajar
akan terdedah kepada kandungan yang tidak sesuai atau bahkan berbahaya. Oleh
itu sekolah dan guru perlu memastikan pelajar mempunyai asas yang kuat dalam
konteks Malaysia dan diterapkan dengan nilai Malaysia.
AKTIVITI 9.2
Selain isu-isu yang dibincangkan dalam topik ini, bolehkah anda fikirkan
hal-hal lain yang timbul daripada pelaksanaan pendidikan nilai di
sekolah-sekolah?
Semua pembangunan pendidikan di peringkat kebangsaan dibayangkan dan

direka berdasarkan Falsafah Pendidikan Negara (FPN). FPN membantu
membentuk prinsip pendidikan, garis panduan, andaian dan keputusan yang
berkenaan dengan pengajaran dan pembelajaran, perkembangan intelek dan
moral serta matlamat pendidikan.
Kementerian Pendidikan Malaysia telah mengkategorikan unsur FPN kepada

15 kumpulan kecil seperti yang dinyatakan dalam "Falsafah Pendidikan
Kebangsaan, Matlamat dan Misi yang merangkumi:
Pendidikan ialah usaha yang berterusan;
Memperkembangkan potensi individu;
Memperkembangkan potensi dengan cara yang menyeluruh dan

bersepadu;
Melahirkan individu yang seimbang dan harmoni;
Unsur intelek;
Unsur rohani;

Unsur emosi;
Unsur fizikal;
Kepercayaan yang kuat dan kepatuhan kepada Tuhan;
Rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan;
Rakyat Malaysia yang berwibawa;
Rakyat Malaysia yang mempunyai standard moral yang tinggi;
Rakyat Malaysia yang bertanggungjawab;
Rakyat Malaysia yang berkeupayaan mencapai tahap kesejahteraan yang

tinggi; dan
Rakyat Malaysia yang mampu menyumbang kepada kebaikan keluarga,

masyarakat dan negara.
Pada akhir tahun 1970-an, Laporan Jawatankuasa Kabinet mengesyorkan

Kementerian Pelajaran Malaysia membangunkan kurikulum wajib dan boleh
diuji untuk pengajaran nilai dalam bentuk pendidikan moral (sebagai satu
mata pelajaran) untuk pelajar bukan Islam; dan untuk diajar pada masa yang
sama apabila pelajar Muslim diajar Pendidikan Islam.
Sebanyak 16 nilai teras telah diluluskan sebagai kandungan utama pendidikan

moral, dipertimbangkan dan diterima pakai untuk pelaksanaan ke dalam
KBSR dan KBSM daripada siri bengkel Asia yang ditaja oleh Institut
Pendidikan Nasional (IPN) Tokyo dan UNESCO yang dijalankan untuk
membincangkan dan mengenal pasti nilai teras yang diterima secara universal.
Enam belas nilai tersebut ialah kebersihan badan dan minda; belas kasihan dan
toleransi; kerjasama; keberanian; kesederhanaan; ketekunan; kebebasan;
syukur; kejujuran; rendah diri dan bersopan; keadilan; kewarasan; berdikari;
kasih sayang; hormat; dan semangat awam.
Nilai yang diambil daripada pelbagai agama, tradisi dan adat resam rakyat
dan juga berkaitan dengan hubungan manusia dalam kehidupan seharian,
terutamanya hubungan dengan keluarga, rakan sebaya, masyarakat dan
organisasi.

Kandungan untuk sukatan pelajaran Pendidikan Moral telah dibangunkan

dan dilaksanakan di seluruh peringkat persekolahan. Strategi pengajaran yang
digunakan memberi tumpuan kepada kehidupan seharian dan perkara yang
berlaku setiap hari dalam kehidupan pelajar, dan dibentangkan dalam
kepentingan yang sama dan berkaitan antara satu sama lain.
Pengajaran nilai sebagai kaedah untuk menyediakan pendidikan berkualiti

kepada perkembangan generasi Malaysia masa depan dianggap sebagai
strategi yang paling penting dalam kurikulum pendidikan Malaysia.
Falsafah dasar yang diperhatikan ialah semua agama bersetuju mengenai

perkara sama yang baik dan jahat; dan kepentingan yang lebih diberi kepada
persamaan antara manusia berbanding perbezaan mereka. Bagi individu yang
benar-benar maju perlu ada keseimbangan dari segi intelek, rohani, badan
serta emosi yang berdasarkan nilai.
Pengajaran nilai disepadukan dalam pengajaran mata pelajaran lain di seluruh

kurikulum serta melalui guru sebagai contoh ikutan.
Isu dalam pelaksanaan pendidikan nilai ialah:
Guru ialah individu, masing-masing dengan kepercayaan mereka sendiri,

sikap dan nilai yang berbeza daripada satu sama lain. Dalam
mengintegrasikan nilai ke dalam pengajaran mereka, guru boleh
melakukan sesuatu yang akan dipengaruhi oleh kepercayaan mereka
sendiri dan tidak memberi penekanan yang sama kepada nilai yang
mereka sedang cuba sampaikan.
Integrasi nilai merentasi pendekatan kurikulum. Ia adalah benar bahawa

setiap mata pelajaran mengandungi isu yang berkaitan dengan nilai,
sejauh mana nilai pendidikan dalam mata pelajaran ini telah didapati
minimum.
Melalui kurikulum tersembunyi, nilai yang dihantar oleh tingkah laku dan
mesej bukan lisan yang dalam kes ini adalah daripada guru. Walaupun
apabila guru yang secara sedar cuba menjadi neutral, dia masih lagi boleh
menghantar nilai yang dia tidak bercadang untuk lakukan melalui
kurikulum tersembunyi. Ini boleh menjadi dilema kerana guru mungkin
secara tidak sedar akan menyalurkan nilai yang pada satu masa adalah
melencong daripada yang disenaraikan dalam sukatan pelajaran.

Dengan adanya teknologi moden dan Internet ini, muncul risiko bahawa
pelajar akan terdedah kepada kandungan yang tidak sesuai atau
berbahaya. Oleh itu sekolah dan guru perlu memastikan pelajar bertapak
kukuh dalam konteks Malaysia dan diterapkan dengan nilai Malaysia.
Berbilang agama
Nilai teras yang diterima secara
Berbilang kaum universal
Kemudahan ICT Pendidikan Islam
Kepercayaan asas Pendidikan moral
Kurikulum tersembunyi Tingkah laku dan mesej bukan lisan
Nilai Malaysia
Ahmad, R. (1998). Educational development and reformation in Malaysia: Past,

present and future. Journal of Educational Administration, 36(5), 462475.
Kementerian Pendidikan Malaysia. (2001). Falsafah pendidikan kebangsaan:

Matlamat dan misi. Putrajaya, Malaysia: Bahagian Pembangunan
Kurikulum.
Md Aroff, A. R. (2014). Values education and the Malaysian education blueprint.

Journal of Interdisciplinary Research in Education, 4(1), 5973.
Moderation. (t. t.). Oxford English dictionary online. Dicapai dari

http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/moderation
Public-spirited (t. t.). Oxford English dictionary online. Dicapai dari

http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/public-spirited?q
=public+spiritedness#public-spirited_7

Vazhathodi al-Hudawi, S. H., Su Fong, R. L., Musah, M. B., & Mohd Tahir L.
(2014).
The actualization of the Malaysian national education philosophy in secondary

schools: Student and teacher perspectives. International Education Studies,
7(4), 5768.

Topik Komponen
Kurikulum (4)
10
HASIL PEMBELAJARAN
1. Mengkaji semula perkembangan semasa, pembaharuan dan isu
dalam sistem pendidikan Malaysia dan perkembangan kurikulum;
dan
2. Membincangkan trend masa depan dan isu dalam perkembangan
kurikulum.
PENGENALAN
Sistem pendidikan di Malaysia telah melalui beberapa reformasi dan perubahan
sejak kemerdekaan akibat daripada beberapa faktor termasuk perubahan dalam
falsafah pendidikan negara, dan perubahan dalam matlamat dan objektif sistem
itu sendiri. Sementara itu, perkembangan dalam kurikulum berlaku terutamanya
sebagai hasil daripada perubahan trend dan keperluan masyarakat global.
Contohnya, untuk membangunkan negara dalam bidang sains dan teknologi.
Namun, perpaduan nasional kekal sebagai matlamat utama dalam segala perkara
ini.

10.1 PERKEMBANGAN SEMASA,

PEMBAHARUAN DAN ISU
Pada tahun 2009, Malaysia berada di kedudukan 55 daripada 74 buah negara oleh
Program Penilaian Pelajar Antarabangsa (PISA Programme for International
Students Assessment) dengan pencapaian pelajar yang baik di bawah purata
antarabangsa dan OECD bagi ketiga-tiga bidang Matematik, Membaca dan Sains.
Hampir 60 peratus daripada kanak-kanak Malaysia yang berusia 15 tahun yang
mengambil bahagian dalam PISA pada tahun itu gagal mencapai tahap kemahiran
minimum dalam Matematik, manakala 44 peratus dan 43 peratus tidak lulus tahap
minimum masing-masing bagi kategori Membaca dan Sains. Percanggahan 38
mata pada skala PISA adalah bersamaan dengan satu tahun persekolahan.
Perbandingan skor menunjukkan bahawa kanak-kanak berusia 15 tahun di
Singapura, Korea Selatan, Hong Kong dan Shanghai telah menunjukkan prestasi
seolah-olah mereka telah menjalani tiga tahun atau lebih persekolahan berbanding
pelajar Malaysia yang berusia 15 tahun (KPM, seperti yang dipetik dalam Preece
& Juperi, 2014).
10.1.1 Kajian Semula Sistem Pendidikan di Malaysia

Prestasi yang tidak memuaskan pelajar Malaysia dalam ranking PISA ialah
perkara yang membimbangkan memandangkan jumlah wang yang dibelanjakan
oleh kerajaan terhadap pendidikan dalam bajet tahunan. Berdasarkan data yang
dikeluarkan oleh Bank Dunia pada tahun 2010, prestasi Malaysia ketinggalan di
belakang negara lain dengan perbelanjaan yang serupa atau lebih rendah bagi
setiap pelajar setahun seperti Thailand, Armenia dan Chile (KPM, 2012). Penilaian
dalam PISA juga memberi tumpuan kepada soalan yang menguji kemahiran
berfikir aras tinggi seperti menganalisis, menilai dan membuat sintesis; yang
pelajar Malaysia tidak bersedia dengan baik untuk mengendalikannya. Oleh itu,
terdapat keperluan penting untuk reformasi pendidikan dalam menyediakan
pelajar dengan kemahiran sebegitu.
Prestasi rendah dalam ranking PISA, peningkatan piawaian pendidikan

antarabangsa, aspirasi kerajaan untuk menyediakan kanak-kanak Malaysia yang
lebih baik untuk keperluan abad ke-21, dan peningkatan harapan orang ramai dan
ibu bapa terhadap dasar pendidikan telah mendorong kerajaan untuk memulakan
kajian semula terhadap sistem pendidikan di Malaysia (KPM, 2012). Pada tahun
2011, kerajaan telah menubuhkan Panel Penilaian Sistem Pendidikan Kebangsaan
dengan mandat untuk melaksanakan penilaian keseluruhan pertama terhadap
sistem pendidikan negara sejak Laporan Razak pada tahun 1956.

Tujuannya adalah meningkatkan kualiti sistem pendidikan di negara ini untuk

berada setanding dengan negara maju lain bagi mencerminkan keperluan
pendidikan semasa generasi baharu. Laporan dikumpulkan dari Bank Dunia,
UNESCO dan OECD mengenai prestasi sistem pendidikan negara. Selain itu,
kerajaan juga menjalankan Dialog Pendidikan Negara yang menyeluruh di
seluruh negara dan kaji selidik untuk mendapat maklum balas daripada orang
awam mengenai kekuatan dan kelemahan sistem pendidikan negara.
Beberapa isu dan kebimbangan utama telah dikenal pasti seperti yang
dibincangkan berikut (ASLI-CPPS, PROHAM & KITA-UKM, 2012):
(a) Standard Penguasaan Bahasa Inggeris yang Semakin Teruk dalam Kalangan
Pelajar dan Graduan
Penguasaan dalam bahasa Inggeris adalah penting kerana selain menjadi
bahasa komunikasi global, ia diperlukan untuk penyelidikan, pembelajaran
dan perdagangan. Oleh itu, pembaharuan diperlukan bagi membolehkan
pelajar menjadi mahir dalam bahasa itu.
(b) Pembelajaran Hafalan dan Sistem Pendidikan Berorientasikan Peperiksaan

Menghalang Kreativiti dan Pemikiran Kritis Pelajar
Sistem pendidikan di Malaysia terlalu berorientasikan peperiksaan.
Terdapat penekanan yang lebih kepada pembelajaran hafalan berbanding
perkembangan kemahiran berfikir aras tinggi. Misalnya, pemikiran kritis
dan kreatif, kemahiran menyelesaikan masalah dan membuat keputusan
serta kemahiran belajar. Kemahiran ini penting untuk pembelajaran
berterusan dan sepanjang hayat dalam menghadapi globalisasi, pemodenan
dan perubahan permintaan sosial. Oleh itu, kurikulum di sekolah dan
universiti perlu memberi tumpuan lebih kepada belajar untuk berfikir dan
bukan hadir untuk mengetahui sesuatu.
(c) Peranan Guru di Sekolah

Guru kini dibebani dengan kerja-kerja di luar skop utama pengajaran
mereka yang merangkumi kerja pentadbiran, aktiviti kokurikulum
tambahan dan mesyuarat. Hasilnya, guru mempunyai masa yang kurang
untuk pengajaran sebenar dan peningkatan kemahiran dan kaedah
mengajar. Pada masa yang sama, ia juga penting guru diberi latihan
berterusan untuk meningkatkan kemahiran mengajar dan memastikan
negara ini mempunyai standard pengajaran bertaraf dunia.

(d) Keperluan untuk Meritokrasi dan Autonomi dalam Pemilihan Pengetua

Sekolah dan Pengurusan Sekolah
Kementerian Pendidikan perlu telus dan adil dalam pemilihan guru.
Manakala pemilihan pengetua sekolah perlu dibuat oleh sekolah secara
persendirian berdasarkan merit dan bukan gred atau pangkat. Meritokrasi
adalah penting jika kita mahu sistem pendidikan kita setanding dengan
negara maju lain.
Pada masa yang sama, terdapat juga keperluan untuk merombak

pengurusan sekolah. Sekolah harus mempunyai autonomi yang lebih besar
dalam memulakan perubahan dasar sekolah serta menyediakan mata
pelajaran mengikut keperluan pelajar, mempunyai kelas yang lebih kecil dan
dana yang mencukupi untuk menambah baik kemudahan sekolah seperti
padang permainan dan makmal komputer untuk memastikan pendidikan
yang sempurna untuk pelajar.
(e) Keperluan untuk Sistem Penunjuk Prestasi utama (KPI Key Performance
Indicator) yang Lebih Baik dalam Pendidikan untuk Melanjutkan Penilaian
di Luar Bilik Darjah
Lebih banyak fokus dan pembiayaan perlu disalurkan kepada 12 tahun
pertama pendidikan, disesuaikan untuk memenuhi keperluan segmen
penduduk yang berbeza. Contohnya, keperluan berbeza kanak-kanak luar
bandar dan Orang Asli berbanding kanak-kanak dari kawasan bandar.
10.1.2 Usaha Pembaharuan dalam Sistem Pendidikan

Hasil daripada imitasi kerajaan Malaysia adalah Pelan Pembangunan Pendidikan
Malaysia 20132025, yang dilancarkan oleh Perdana Menteri Malaysia, YAB Dato'
Sri Najib Tun Abdul Razak pada tarikh 11 September 2012. Pelan pembangunan
tersebut menetapkan beberapa matlamat yang sebahagiannya ditunjukkan dalam
Rajah 10.1.

Rajah 10.1: Beberapa matlamat yang sasarkan oleh Pelan

Tindakan Pendidikan Malaysia 20132015
Sumber: KPM (2013)
Untuk membantu mencapai matlamat ini, pelan tindakan ini menggariskan

pembaharuan dalam sistem pendidikan untuk dicadangkan dalam 11 anjakan
seperti berikut:
(a) Anjakan 1: Menyediakan Kesamarataan Akses kepada Kualiti Pendidikan

Berkualiti Bertaraf Antarabangsa
Penyemakan kurikulum sekolah dengan penekanan diberi kepada
pembelajaran bahasa, Matematik dan Sains mengikut piawaian
antarabangsa. Soalan pemikiran aras tinggi akan menjadikan 80 peratus
daripada soalan untuk UPSR, 80 peratus daripada penilaian pusat Tingkatan
3, 75 peratus daripada soalan untuk mata pelajaran teras SPM dan 50 peratus
daripada soalan untuk mata pelajaran elektif SPM. Pada masa yang sama
setiap kanak-kanak yang berumur 5 tahun dan ke atas perlu mendaftar di
sekolah yang dengan keluarga berpendapatan rendah yang disediakan
dengan bantuan kewangan untuk mencapai objektif yang sama.
(b) Anjakan 2: Memastikan Setiap Murid Menguasai Kemahiran dalam Bahasa

Malaysia dan Bahasa Inggeris, dan Digalakkan Mempelajari Bahasa
Tempatan
Literasi bahasa Inggeris akan diwajibkan kepada semua pelajar. Untuk
mendukung visi tersebut, 70,000 orang guru bahasa Inggeris akan
menduduki Ujian Penempatan Cambridge dan diberi latihan untuk
meningkatkan penguasaan bahasa. Kurikulum Bahasa Malaysia standard
untuk semua sekolah kerajaan dan sekolah rendah vernakular akan
diperkenalkan dengan tujuan menghapuskan "penyingkiran kelas di
sekolah menengah pada tahun 2017.

(c) Anjakan 3: Melahirkan Rakyat Malaysia yang Menghayati Nilai

Pengembangan Rancangan Integrasi Murid untuk Program Perpaduan
(RIMUP) kepada pelajar bagi memperkembangkan tradisi dan nilai yang
kuat dalam kehidupan mereka.
(d) Anjakan 4: Mentransformasikan Profesion Perguruan Menjadi Pilihan

Hanya 30 peratus teratas daripada graduan akan diambil untuk mengajar.
Pada masa yang sama, guru juga akan menerima pakej kerjaya baharu dan
mempunyai tugas pentadbiran yang dikurangkan untuk memastikan masa
untuk pengajaran yang sebenar.
(e) Anjakan 5: Memastikan Kepemimpinan Berprestasi Tinggi Ditempatkan di

Setiap Sekolah
Setiap pengetua mesti melengkapkan Kelayakan Profesional Pemimpin
Pendidikan Kebangsaan (NPQEL National Professional Qualification for
Educational Leaders) di Institut Aminuddin Baki (IAB) sebelum mereka
boleh dilantik. Mereka juga akan dinilai dan bertanggungjawab ke atas
kejayaan dan kegagalan pelajar di sekolah masing-masing.
(f) Anjakan 6: Mengupayakan Jabatan Pelajaran Negeri (JPN) dan Pejabat

Pelajaran Daerah (PPD) dan Sekolah untuk Menyesuaikan Penyelesaian
Khusus Berasaskan Keperluan
Sekolah boleh menyesuaikan pendekatan operasi dan pelaksanaan
kurikulum mereka sendiri untuk disesuaikan dengan sekolah yang berbeza.
(g) Anjakan 7: Memanfaatkan ICT untuk Meningkatkan Kualiti Pembelajaran di

Seluruh Malaysia
Kementerian mengembangkan 1Bestari (Wi-Fi) kepada semua sekolah dan
peruntukan untuk pembelajaran maya supaya guru, ibu bapa dan pelajar
boleh berkongsi sumber pembelajaran dan berkomunikasi secara maya.
Guru juga akan disediakan dengan latihan ICT dan diberi akses kepada
sumber dalam talian dalam video perpustakaan.
(h) Anjakan 8: Mentransformasikan Kebolehan dan Keupayaan Penyampaian

Kementerian
Sekolah menerima lebih banyak sokongan daripada Kementerian dengan
penempatan 2,500 orang guru. Peranan kepimpinan yang dikenal pasti oleh
Kementerian untuk diisi oleh kakitangan yang berkemahiran tinggi untuk
membantu mengukuhkan sistem pendidikan.

(i) Anjakan 9: Bekerjasama dengan Ibu Bapa, Komuniti dan Sektor Swasta
secara Meluas
Ibu bapa akan mempunyai akses untuk memantau kemajuan pelajar dalam
talian melalui Sistem Analisis Peperiksaan Sekolah (SAPS). Pertubuhan
bukan Kerajaan (NGO Non-Governmental Organisation) dan kumpulan
alumni akan digalakkan untuk mengambil bahagian dalam menyumbang
kepada proses pembelajaran setiap kanak-kanak belajar.
(j) Anjakan 10: Memaksimumkan Keberhasilan Murid bagi Setiap Ringgit

Memastikan setiap program mempunyai pencapaian pelajar yang pasti dan
keputusan dinilai untuk menilai kejayaan program tersebut.
(k) Anjakan 11: Meningkatkan Ketelusan untuk Kebertanggungjawaban Awam

secara Langsung
Menerbitkan laporan tahunan mengenai kemajuan setiap inisiatif yang
digariskan dalam pelan pembangunan; dan melaksanakan pengiraan stok
pelan pembangunan pada tahun 2015, 2020 dan 2025.
Selain itu, pelan tindakan ini memastikan setiap satu daripada anjakan yang
dinyatakan tadi mewakili sekurang-kurangnya salah satu daripada lima aspirasi
sistem pendidikan yang ditunjukkan dalam Rajah 10.2.

Rajah 10.2: Lima sistem aspirasi untuk sistem pendidikan Malaysia
AKTIVITI 10.1
Jenis kurikulum yang terbaik merangkumi kedua-dua hafalan

pembelajaran dan pemikiran kritis. Apakah pendapat anda? Berikan
hujah untuk menyokong atau menentang kenyataan ini.

10.1.3 Kajian Semula Kurikulum

Keputusan untuk mengkaji semula kurikulum sekolah di Malaysia telah dibuat
pada tahun 1999 memandangkan kepada keperluan abad ke-21, kemajuan pesat
dalam teknologi dan teori baharu pembelajaran dan kemajuan dalam negara itu
sendiri. Keutamaan diberi kepada kurikulum sekolah menengah kerana tidak ada
pertimbangan yang sistematik telah diberi kepadanya sejak pelaksanaannya pada
tahun 1989. Asas kepada kurikulum yang telah dikaji semula mengambil kira
aspek berikut:
(a) Pembangunan negara;
(b) Perkembangan individu;
(c) Teori pembelajaran;
(d) Falsafah Pendidikan Kebangsaan; dan
(e) Empat tonggak pembelajaran yang merupakan prinsip asas bagi membentuk
semula pendidikan, iaitu belajar untuk mengetahui, belajar untuk
melakukan, belajar untuk hidup bersama dan belajar untuk menjadi.
Ini kemudiannya diterjemahkan ke dalam mata pelajaran dalam pelbagai bidang

seperti bahasa, kemanusiaan, sains, teknologi, vokasional, seni dan pendidikan
agama; dan program khas. Misalnya, semangat patriotik, pendidikan dadah dan
pendidikan alam sekitar. Unsur baharu seperti konsep kecerdasan pelbagai,
kecerdasan emosi dan perkembangan dalam ICT juga diambil kira dalam
merangka semula kurikulum; yang dapat dilihat dalam kedua-dua kandungan
kurikulum serta pendekatan pengajaran dan pembelajaran.
Pada masa yang sama, kemahiran berfikir secara kritis dan kreatif, kemahiran
saintifik, pembelajaran secara konteks, penguasaan pembelajaran khususnya
dalam mata pelajaran Matematik dan Sains, belajar bagaimana untuk belajar,
kemahiran generik, pembelajaran akses kendiri, penulisan genre dalam
pengajaran bahasa, kemahiran dalam kajian masa depan, pembelajaran pintar dan
penggunaan ICT (termasuk pembelajaran berasaskan laman web) diberi
penekanan dalam semua mata pelajaran.

10.1.4 Isu Utama dalam Pembaharuan Kurikulum

Penggubalan apa-apa kurikulum bukan tanpa isu dan masalah. Yang berikut ialah
beberapa isu dalam pengalaman pembaharuan kurikulum Malaysia (UNESCO,
2004):
(a) Peringkat Reka Bentuk

Pendidikan adalah penting kepada semua orang. Oleh sebab ini, sentiasa ada
tekanan ke atas apa yang sesuai untuk dimasukkan ke dalam kurikulum.
Pihak yang berkepentingan menilai perkara yang penting kepada mereka
dan ini mungkin tidak selaras dengan keutamaan negara atau realiti di
dalam kelas.
Memperkembangkan kurikulum juga menuntut kemahiran dan minat

khusus terhadap mata pelajaran. Oleh itu, pegawai kurikulum perlu
mempunyai pengetahuan yang kukuh dalam teori kurikulum, teori
pembelajaran dan sentiasa bermaklumat mengenai perkembangan di
bahagian lain dunia dan orang yang mungkin mempunyai implikasi
terhadap kurikulum sekolah.
(b) Peringkat Pelaksanaan

Terdapat beberapa kekangan yang boleh menghalang pelaksanaan
kurikulum termasuk faktor guru (kelayakan, motivasi, kemahiran,
kandungan, kejelasan, dan sebagainya), faktor murid (motivasi untuk
belajar, kesediaan persekolahan dan pembelajaran, minat terhadap sekolah
dan pembelajaran, dan sebagainya), faktor sekolah (saiz kelas, pengurusan,
kemudahan, kompleks sekolah dan sebagainya), dan lain-lain seperti bahasa
pengajaran, bahan pembelajaran yang tidak mencukupi, alat bantu
mengajar, sikap guru dan pelajar. Yang berikut membincangkan dengan
lebih lanjut isu lain yang timbul daripada peringkat pelaksanaan.
Kurikulum yang digubal secara berpusat mempunyai kekuatan, dasar dan

keutamaan tetapi kadangkala ia tidak dapat memenuhi keperluan semua
sekolah secara sama rata dengan baik kerana ia berbeza dari segi
persekitaran dan kawasan. Perbezaan dalam kemudahan, kualiti guru dan
komunikasi sering boleh menghalang objektif kurikulum.
Kelemahan dalam penyebaran strategi juga adalah salah satu daripada

kekangan. Sistem melata yang menggunakan kakitangan utama telah
menyebabkan pencairan mesej, yang kemudiannya menyebabkan salah
tanggapan, salah faham dan kekeliruan. Ini boleh menjejaskan pelaksanaan
kurikulum yang dicadangkan tetapi dengan adanya teknologi dan ICT,
penyebaran pembaharuan kurikulum boleh dibuat dengan lebih berkesan.

Peperiksaan kebangsaan sering digunakan oleh sekolah untuk mengukur

kecemerlangan akademik dan bagi ibu bapa untuk menilai markah gred dan
ujian anak mereka. Hasilnya, pengajaran dan pembelajaran terarah kepada
menyediakan pelajar untuk peperiksaan.
Garis panduan untuk pelaksanaan kurikulum amat mengesyorkan kerja

kumpulan sebagai strategi pengajaran-pembelajaran tetapi saiz besar kelas
di Malaysia cenderung untuk menghalang guru daripada benar-benar
mengamalkannya. Pelajar biasanya diajar sebagai satu kelas walaupun
mereka dibahagikan kepada kumpulan. Oleh itu, kerja kumpulan yang
bertujuan menjadi perubahan pedagogi, hanya dianggap sebagai
pengurusan semula susunan tempat duduk pelajar.
Kebanyakan semakan kurikulum adalah bertujuan untuk menyalurkan

perubahan, iaitu dalam peranan dan tingkah laku guru, hubungan guru-
murid dan amalan bilik darjah. Sementara itu sesetengah guru boleh melihat
perubahan ini sebagai langkah positif, kebanyakannya lebih suka kepada
pendekatan tradisional kerana bagi mereka, perubahan bermakna kerja
tambahan, pengenalan kepada konsep kurikulum baharu dan pendekatan
pengajaran berpusatkan pelajar.
Guru yang berkelayakan sering diperlukan untuk mengajar mata pelajaran

selain daripada mata pelajaran mereka sendiri kerana kekangan di peringkat
sekolah. Ini boleh menjadi halangan kepada pelaksanaan kurikulum
berkesan kerana guru ini tidak boleh mengajar dengan berkesan tanpa
pengetahuan dan kemahiran tentang mata pelajaran tersebut.
AKTIVITI 10.2
Kurikulum di sekolah dan universiti mesti memberi lebih tumpuan

kepada belajar untuk berfikir berbanding dengan datang untuk tahu.
Berikan contoh-contoh rancangan pengajaran atau aktiviti-aktiviti yang
guru boleh membantu pelajar belajar untuk berfikir.

10.2 TREND DAN ISU MASA DEPAN

Pendidikan adalah sentiasa berubah, berkembang dan inovatif, terutamanya
dalam bidang perkembangan kurikulum. Oleh itu, mereka yang terlibat dalam
bidang ini sama ada pendidik, pentadbir atau pakar kurikulum mestilah
berpengetahuan tentang trend semasa dan masa depan yang membentuk
pendidikan hari ini.
10.2.1 Trend Utama dalam Perkembangan Kurikulum

Yang berikut ialah trend utama, implikasinya dan perubahan yang perlu
diperhatikan dalam pengkhususan perkembangan kurikulum (Barseghian, 2011):
(a) Penyampaian Digital

Pendidik dan pelajar tidak lagi dikekang oleh buku teks sebagai satu-
satunya sumber kandungan mereka. Pada masa kini, terdapat banyak
program dalam talian, bahan-bahan, tugasan, pedagogi dan sumber
maklumat yang percuma dan boleh dipercayai, berharga dan boleh diakses
yang boleh digunakan sebagai alat pengajaran dan pembelajaran.
Contohnya, laman web seperti aplikasi dan sumber pendidikan Google,
koleksi kandungan Saluran Guru, buku yang telah bertukar menjadi video
YouTube serta tapak dari muzium, institusi seni dan beribu-ribu sumber
pendidikan lain. Selain meningkatkan pendidikan tradisional, trend tertentu
ini membantu untuk memajukan lagi pendidikan alternatif, pendidikan
jarak jauh dan pendidikan di rumah.
Sumber Pendidikan Terbuka (SPT) boleh diakses secara bebas, dokumen

yang dilesenkan secara terbuka dan media yang berguna untuk tujuan
pengajaran, pembelajaran dan penyelidikan, contohnya, Wikipedia.
Kemunculan SPT dan pergerakan sumber terbuka telah membawa lebih jauh
lagi kandungan dalam talian untuk memasukkan pelajar dan pendidik
dalam proses mewujudkan kandungan yang sebenar. Laman seperti Web
2.0, Sumber Pendidikan Terbuka, Curriki, Scitable dan Hippocampus bukan
sahaja menawarkan kandungan ditulis oleh pakar mereka sendiri sahaja,
disemak mereka sendiri tetapi yang lebih penting, membenarkan pendidik
dan pelajar untuk menambah, mengedit dan menukar susunan kandungan
dan maklumat di laman mereka mengikut keperluan pengguna itu sendiri.

Bentuk lain penyampaian digital termasuk:
(i) Pembelajaran gamification yang merupakan pendekatan pendidikan

untuk menggalakkan pelajar untuk belajar menggunakan reka bentuk
permainan video dan unsur permainan dalam persekitaran
pembelajaran; dan
(ii) Media sosial seperti Instagram, Facebook dan Twitter yang apabila
digunakan dengan berhati-hati boleh digunakan untuk merapatkan
jurang digital. Pendidikan berasaskan laman media sosial seperti
Edmodo, Edublog dan Kidblog menyediakan laman media sosial
alternatif untuk guru dan pelajar untuk blog, menghantar
pengemaskinian status dan pengumuman.
(b) Pendidikan Berdasarkan Minat

Kurikulum konvensional lebih daripada sering menekankan kesaksamaan
dan persamaan antara pelajar dan pengetahuan mereka, gaya pembelajaran
dan kadar pembelajaran. Walau bagaimanapun, idea pendidikan telah
disesuaikan dengan kepentingan pelajar itu sendiri untuk menjadi semakin
biasa. Idea ini adalah untuk membina kurikulum di sekitar kepentingan
pelajar, gaya pembelajaran, kadar pembelajaran dan keperluan di dalam dan
di luar bilik darjah. Ini adalah trend yang merangkumi pedagogi alternatif
dan kaedah bukan perbankan pendidikan dan penilaian lain. Dalam
program sebegitu, pelajar bekerja dengan penasihat yang dilantik untuk
mereka bentuk kursus pengajian mereka, dan guru menyampaikan
kurikulum yang lebih sesuai dan khusus.
(c) Kurikulum Berpandukan Kemahiran Abad ke-21

Kemahiran seperti kerjasama, inovasi, pemikiran kritis dan komunikasi telah
menjadi penting dalam era digital ini yang kebolehan pelajar untuk menilai
kualiti maklumat, berfikir secara kritis mengenai isu, dan menyesuaikan diri
dengan cepat kepada perubahan teknologi dan persekitaran kerja adalah
paling utama. Kemahiran dalam pemikiran kolaboratif dan pelaksanaan
inovatif adalah penting kerana lebih banyak syarikat yang menekankan
kreativiti secara kolektif dan kebijaksanaan secara kolektif. Lebih daripada
hanya kemahiran praktikal, ia juga penting bagi pelajar untuk dapat
mengemudi dunia digital tanpa rasa takut, untuk memahami jumlah
maklumat yang boleh didapati dalam talian; dan belajar apa yang perlu
dipercayai dan apa yang perlu ditolak.

Jadi apakah implikasi trend ini untuk masa depan pendidikan? Bagaimanakah ia
akan memberi kesan kepada pelajar, guru dan komuniti pendidikan pada
keseluruhannya? Jadual 10.1 berikut membincangkan implikasi utama teknologi
dalam pendidikan.
Jadual 10.1: Implikasi Teknologi dalam Pendidikan
Implikasi Deskripsi
Bekerjasama dan Pendidik belajar untuk bekerja bersama-sama, dengan pelajar
menyesuaikan mereka dan dengan pakar lain dalam mewujudkan
kandungan, dan mengubahnya kepada apa yang mereka perlu.
Pemikiran kritis Pelajar belajar untuk mencari kandungan secara berkesan dan
untuk membezakan sumber yang dipercayai.
Merakyatkan Dengan akses Internet menjadi lebih universal, kanak-kanak
pendidikan daripada keluarga miskin boleh mendapatkan akses kepada
pendidikan berkualiti yang sama seperti rakan mereka yang
kaya.
Menukar Penerbit buku teks sedang mencari jalan untuk menjadikan diri
industri buku teks mereka relevan kepada penonton digital mereka.
Memberi penekanan Kurikulum memperbadankan pembinaan kemahiran.

kepada kemahiran
berbanding fakta
Sumber: Barseghian (2011)
10.2.2 Trend Utama dalam Pengasuhan dan

Pendidikan Awal Kanak-kanak (ECCE Early
Childhood Care and Education)
Keperluan masyarakat dan keluarga yang pesat berubah serta penyelidikan
inovatif, menyediakan arahan baharu dalam pengasuhan dan pendidikan awal
kanak-kanak (ECCE) yang akan mempengaruhi cara kita mengajar murid
prasekolah. Pendidik prasekolah mesti memberi tumpuan dalam menyediakan
kanak-kanak dengan aktiviti pembelajaran yang merangsang, konsep asas dan
kemahiran sosial. Yang berikut ialah beberapa trend yang perlu diperhatikan
dalam ECCE (Campbell, 2014):

(a) Peningkatan Penilaian Pelajar Kecil

Penggunaan ujian untuk menilai prestasi kanak-kanak prasekolah untuk
menilai kesediaan untuk persekitaran akademik, mengenal pasti mata
pelajaran yang kanak-kanak mungkin memerlukan bantuan tambahan
untuk cemerlang, dalam mengatasi sebarang bidang yang berkaitan dan juga
membolehkan pelajar pintar untuk menerima perhatian khusus yang
mereka perlukan untuk mencapai potensi penuh mereka.
(b) Pilihan Prasekolah Harian (Full-day) dan Tahunan (Full-year)

Dengan lebih ramai ibu bapa yang bekerja, terdapat pertambahan dalam
permintaan untuk pilihan prasekolah harian dan tahunan untuk kanak-
kanak. Ibu bapa tidak mempunyai masa atau sumber untuk mencari tempat
lain untuk sebahagian dari hari atau apabila sekolah ditutup untuk
percutian. Tambahan pula, prasekolah harian dan tahunan akan membantu
meningkatkan asas pendidikan kanak-kanak dan memberi mereka satu
permulaan awal apabila mereka memulakan persekolahan formal.
(c) Integrasi Teknologi dalam Persekitaran Pendidikan

Dengan penggunaan teknologi yang pesat, guru prasekolah dan pelajar yang
lain diharapkan untuk belajar sekurang-kurangnya satu ilmu tentang
kaedah akses Internet dan strategi untuk bekerja dalam talian. Banyak
program pendidikan awal kanak-kanak hari ini juga dipacu oleh teknologi
untuk membantu kanak-kanak meningkatkan kemahiran bertulis dan
kemahiran kognitif mereka.
(d) Peningkatan Kesediaan untuk Persekolahan Formal

Terdapat trend yang semakin meningkat dalam menyediakan keluarga
dengan alat tentang bagaimana untuk membantu anak mereka secara
akademik dan kognitif. Ini tidak bermakna bahawa ibu bapa akan menjadi
sebahagian daripada rutin prasekolah tetapi ibu bapa ini akan disediakan
dengan alat dan cara-cara untuk memainkan peranan yang lebih berkesan
dalam menyokong usaha guru-guru.
(e) Tumpuan yang Lebih kepada Perkembangan Rohani dan Perkembangan

Fizikal
Terdapat perasaan yang semakin meningkat bahawa perkembangan rohani
perlu ditambah untuk meningkatkan kualiti pendidikan moral dan
perkembangan akhlak kanak-kanak kecil. Pada masa yang sama, guru juga
mendapat galakan yang banyak untuk merancang aktiviti luar dan
memberikan lebih banyak masa untuk bermain secara aktif dalam
memerangi obesiti dalam kalangan kanak-kanak. Pendidik awal kanak-
kanak juga boleh membantu kanak-kanak mendapat permulaan yang sihat

untuk hidup dengan memberi tumpuan kepada aktiviti sukan yang tidak
kompetitif dan aktiviti sukan bebas seperti berlari dan menari.
(f) Pendidik Terlatih Mendapat Permintaan yang Tinggi

Pendidik yang berpendidikan tinggi dan terlatih membantu melindungi
kecemerlangan dalam ECCE. Pemegang Ijazah Sarjana mungkin tidak lama
lagi menjadi keperluan dan akan memberi perbezaan antara menerima
tawaran pekerjaan atau menolak dalam bidang ini.
Sistem pendidikan di Malaysia telah melalui beberapa pembaharuan dan

perubahan sejak kemerdekaan akibat daripada beberapa faktor termasuk
perubahan dalam falsafah pendidikan negara atau perubahan dalam matlamat
dan objektif sistem itu sendiri.
Perkembangan dalam kurikulum berlaku terutamanya akibat daripada trend

yang berubah-ubah dan keperluan masyarakat global. Contohnya, untuk
membangunkan negara ini dalam bidang sains dan teknologi. Perpaduan
negara kekal sebagai pertimbangan dalam segala urusan ini.
Malaysia berada di kedudukan 55 dari 74 buah negara pada tahun 2009 oleh
PISA; dengan pencapaian pelajar yang jauh di bawah purata antarabangsa dan
OECD untuk semua tiga bidang Matematik, Membaca dan Sains. Ini
mendorong kerajaan untuk memulakan kajian semula sistem pendidikan di
Malaysia.
Pada tahun 2011, kerajaan telah menubuhkan Panel Penilaian Sistem

Pendidikan Kebangsaan dengan mandat untuk menjalankan penilaian
keseluruhan pertama sistem pendidikan negara sejak Laporan Razak pada
tahun 1956. Tujuannya adalah meningkatkan kualiti sistem pendidikan
setanding dengan negara maju lain dan mencerminkan keperluan pendidikan
semasa generasi baharu.
Kerajaan menjalankan Dialog Pendidikan Kebangsaan yang menyeluruh ke

seluruh negara dan kaji selidik untuk mendapat maklum balas daripada orang
awam mengenai kekuatan dan kelemahan sistem pendidikan negara.

Beberapa isu dan kebimbangan utama telah dikenal pasti termasuk:
Standard penguasaan bahasa Inggeris yang semakin teruk dalam kalangan

pelajar dan graduan;
Pembelajaran hafalan dan sistem pendidikan berorientasikan peperiksaan

menghalang kreativiti dan pemikiran kritis pelajar;
Peranan guru di sekolah;
Keperluan untuk meritokrasi dan autonomi dalam pemilihan pemimpin

sekolah dan pengurusan sekolah; dan
Keperluan untuk penunjuk prestasi utama (KPI) yang lebih baik dalam
bidang pendidikan untuk melanjutkan penilaian luar bilik darjah.
Hasil daripada imitatif kerajaan Malaysia adalah Pelan Tindakan Pendidikan

Kebangsaan 2013-2025. Pelan Tindakan ini menetapkan beberapa matlamat
termasuk:
Akses Universal dan pendaftaran penuh semua kanak-kanak dari

peringkat prasekolah sehingga sekolah menengah atas menjelang tahun
2020;
Peningkatan markah pelajar dalam penaksiran antarabangsa seperti PISA

untuk ketiga tertinggi daripada negara-negara yang mengambil bahagian
dalam tempoh 15 tahun; dan
Mengurangkan separuh dari jurang bandar dan luar bandar, sosioekonomi

dan pencapaian jantina semasa menjelang tahun 2020.
Untuk membantu mencapai matlamat ini, pelan tindakan ini menggariskan

pembaharuan sistem pendidikan untuk dicadangkan dalam 11 anjakan,
dengan setiap anjakan untuk menangani sekurang-kurangnya satu daripada
lima keberhasilan sistem, iaitu akses, kualiti, ekuiti, perpaduan dan kecekapan.
Kurikulum sekolah di Malaysia telah disemak semula dengan mengambil kira

keperluan abad ke-21, kemajuan pesat dalam teknologi dan teori baru
pembelajaran dan kemajuan dalam negara itu sendiri. Kurikulum yang telah
disemak semula mengambil pertimbangan aspek berikut: pembangunan
negara; perkembangan individu; teori pembelajaran; Falsafah Pendidikan
Kebangsaan; dan empat tonggak pembelajaran.

Isu dalam pengalaman pembaharuan kurikulum Malaysia berkisar di

peringkat mereka bentuk dan peringkat pelaksanaan.
Berikut ialah trend dan perubahan utama yang perlu diperhatikan dalam
keistimewaan pembangunan kurikulum.
Penyampaian digital;
Pendidikan berdasarkan minat; dan
Kurikulum berpandukan kemahiran abad ke-21.
Implikasi trend ini termasuk:
Bekerjasama dan menyesuaikan;
Pemikiran kritis;
Merakyatkan pendidikan;
Menukar industri buku teks; dan
Memberi penekanan kepada kemahiran berbanding fakta.
Pendidik prasekolah mesti memberi tumpuan kepada menyediakan kanak-

kanak dengan merangsang aktiviti pembelajaran, konsep asas dan kemahiran
sosial. Berikut ialah trend yang perlu diperhatikan dalam pendidikan awal
kanak-kanak:
Peningkatan penilaian pelajar kecil;
Pilihan prasekolah harian dan tahunan;
Integrasi teknologi dalam persekitaran pendidikan;
Peningkatan kesediaan untuk persekolahan formal;
Tumpuan yang lebih kepada perkembangan rohani dan perkembangan

fizikal; dan
Pendidik terlatih mendapat permintaan yang tinggi.

Empat tonggak pembelajaran Penunjuk prestasi utama (KPI key

performance indicator)
Kemahiran berfikir aras tinggi
Penyampaian digital
Kebijaksanaan secara kolektif
Pergerakan sumber terbuka
Kreativiti secara kolektif
Program Penilaian Pelajar
Kurikulum berpandukan Antarabangsa (PISA Programme
kemahiran abad ke-21 for International Students
Assessment)
Merakyatkan pendidikan
Sistem Analisis Peperiksaan Sekolah
Meritokrasi (SAPS)
Pembelajaran gamification Sumber Pendidikan Terbuka (SPT)
Pembelajaran hafalan
ASLI-CPPS, PROHAM, & KITA-UKM. (2012). Report on education reform and

process of consultation. Dicapai dari http://www.cpps.org.my/upload/
EDUCATION%20REFORM%20IN%20MALAYSIA%20REPORT%202012.p
df
Barseghian, T. (2011). Three trends that will shape the future of curriculum.
Dicapai dari https://ww2.kqed.org/mindshift/2011/02/04/three-trends-
that-will-shape-the-future-of-curriculum/
Campbell, B. L. (2014). New trends in early childhood education. Dicapai dari

http://patch.com/california/sanmateo/new-trends-in-early-childhood-
education

Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). (2012). Preliminary report: Executive

summary Malaysia education blueprint 2013 2025 (preschool to post-
secondary education. Dicapai dari http://www.moe.gov.my/
userfiles/file/PPP/Preliminary-Blueprint-ExecSummary-Eng.pdf
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). (2013). Malaysia education blueprint

20132025 (preschool to post-secondary education). Dicapai dari
http://www.moe.gov.my/cms/upload_files/articlefile/2013/articlefile_fi
le_003108.pdf
Preece, A. S. & Juperi, A. (2014). Philosophical inquiry in the Malaysian

educational system: Reality or fantasy? Analytical Teaching and
Philosophical Praxis, 35(1), 2538.
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation (UNESCO).

(2004). Development of education: National report Malaysia. Dicapai dari
http://www.ibe.unesco.org/International/ICE/natrap/Malaysia.pdf

MODULE FEEDBACK
MAKLUM BALAS MODUL
If you have any comment or feedback, you are welcome to:
1. E-mail your comment or feedback to modulefeedback@oum.edu.my
OR
2. Fill in the Print Module online evaluation form available on myINSPIRE.
Thank you.
Centre for Instructional Design and Technology

(Pusat Reka Bentuk Pengajaran dan Teknologi )
Tel No.: 03-27732578
Fax No.: 03-26978702


HBEC2303 Perkembangan Kurikulum Perspektif Malaysia - Vapr17 (Bookmark)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

HBEC2303 Perkembangan Kurikulum Perspektif Malaysia - Vapr17 (Bookmark)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HBEC2303

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Penulis Modul: Dr Mohamad Ibrani Shahrimin Adam Assim

Penyederhana: Dr Caroline Kamini Thangiah

Penterjemah: Siti Nur Nadirah Ibrahim

Dibangunkan oleh: Pusat Reka Bentuk Pengajaran dan Teknologi

Edisi Pertama, April 2017

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Topik 1 Sejarah Pendidikan di Malaysia 1

Topik 2 Sistem Pendidikan Awal Kanak-kanak 28

Topik 3 Perkembangan Kurikulum 48

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

3.4 Agensi Kerajaan yang Terlibat dalam Perkembangan 55

Topik 4 Amalan Pendidikan 59

Topik 5 Model Kurikulum 76

Topik 6 Kurikulum Prasekolah Kebangsaan 87

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Topik 7 Komponen Kurikulum (1) 101

Topik 8 Komponen Kurikulum (2) 115

Topik 9 Komponen Kurikulum (3) 130

Topik 10 Komponen Kurikulum (4) 144

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

DESKRIPSI PANDUAN KURSUS

KEPADA SIAPA KURSUS INI DITAWARKAN

Sebagai pelajar jarak jauh, anda seharusnya mahir dengan keperluan

PERUNTUKAN MASA PEMBELAJARAN

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Jadual 1: Anggaran Masa Pembelajaran

1. Membincangkan sejarah perkembangan kurikulum di Malaysia;

2. Membezakan dan menerangkan konsep dan model kurikulum yang

3. Menerangkan konsep pembangunan kurikulum mengikut Kurikulum

4. Merancang dan menjalankan program pengajaran dan pembelajaran yang

5. Menerangkan amalan dan maksud kurikulum dan dasar yang memandu

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Topik 1 menghuraikan sejarah pendidikan di Malaysia; sebelum dan selepas

Topik 2 menghuraikan perkembangan pengasuhan dan pendidikan awal kanak-

Topik 3 membincangkan perkembangan kurikulum ECCE di Malaysia.

Topik 4 menerangkan garis panduan dan amalan kurikulum prasekolah di

Topik 5 membincangkan Dasar Pendidikan Negara di Malaysia, Falsafah

Topik 6 membincangkan prinsip utama dan kaedah pengajaran dan pembelajaran

Topik 8 membincangkan kepentingan aspek sosiobudaya dalam perkembangan

Topik 10 melihat perkembangan semasa, pembaharuan dan isu dalam

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

PANDUAN SUSUN ATUR TEKS

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

berkaitan dalam senarai rujukan tersebut untuk mendapatkan maklumat lanjut

Kasnani Abdul Karim, Norbe Md Nor, & Naziman Abdullah. (2008).

Rohani Abdullah, Menon, N. & Mohd Sharani Ahmad. (2003). Panduan

PERPUSTAKAAN DIGITAL TAN SRI DR ABDULLAH

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

3. Menghuraikan pelbagai kurikulum dan dasar pendidikan di Malaysia.

1.1 SISTEM PENDIDIKAN MALAYSIA

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

1.1.1 Sebelum Tempoh Penjajahan British (dari 1400

1.1.2 Tempoh Penjajahan British (dari 1786 hingga

Hak Cipta Open University Malaysia (OUM)

Jadual 1.1: Tahap Pendidikan dan Jenis Sekolah yang

Tahap Pendidikan Jenis Sekolah

Jenis sekolah termasuk: