DENİZ HUKUKU II BURAK KAPLAN

01.03.2018 130130021

ÜÇÜNCÜ KISIM
Kaptan

A) özen yükümlülüğü
MADDE 1088- (1) Kaptan, bütün işlerinde, özellikle ifası kendisine düşen sözleşmelerin yerine getirilmesinde tedbirli bir kaptan gibi hareket etmek zorundadır.
B) Sorumluluğu
MADDE 1089- (1) Kaptan, kusuruyla yol açtığı zararlardan, özellikle bu Kısım ile diğer Kısımlarda belirtilen görevlerini yapmamasından doğacak zararlardan
dolayı, yolcular da dâhil, gemi ve eşyayla ilgili herkese karşı sorumludur. (2) Donatanın emrine uyması kaptanı sorumluluktan kurtarmaz. (3) Durumu bilerek kaptana
emir vermiş olan donatan da sorumludur. (4) Kaptanın, Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu sorumluluğun sınırlandırılmasına ilişkin milletlerarası sözleşmelerden
doğan sorumluluğunu sınırlandırma hakkı saklıdır. C) Görevleri I- Geminin elverişliliği ile ilgili olarak 1. Geminin denize ve yola elverişli olup olmadığına dikkat
etme
MADDE 1090- (1) Kaptan, yola çıkmadan önce geminin denize ve yola elverişli olmasına ve gemiye, gemi adamlarına ve yüke ait belgelerin gemide bulunmasına
dikkat etmek zorundadır. 2. Geminin yüklemeye ve boşaltmaya elverişli olup olmadığına dikkat etme
MADDE 1091- (1) Kaptan, yükleme ve boşaltma araçlarının kullanılma amaçlarına uygun durumda olmasına ve istifin, özel istifçiler tarafından yapılsa bile,
denizcilikte geçerli olan kurallara uygun bir şekilde gerçekleştirilmesine dikkat etmek zorundadır. (2) Kaptan, denizcilikte geçerli olan kurallar uyarınca; geminin
aşırı derecede yüklenmemesine, gerekli safranın gemide bulunmasına ve geminin ambarlarının taşınacak olan eşyayı kabule ve korumaya elverişli bir şekilde
donatılmış olmasına dikkat etmek zorundadır. II- Yabancı mevzuata uyma
MADDE 1092- (1) Kaptan, yabancı bir ülkede bulunduğu sırada o ülke devletinin mevzuatına, özellikle kolluk, vergi ve gümrük kurallarına uymamasından doğan
zararları tazmin ile yükümlüdür. (2) Kaptan, gemisine harp kaçağı niteliğine sahip olduğunu bildiği veya bilmesi gereken eşyayı yüklemesi sebebiyle ortaya çıkan
zararı da tazmin ile yükümlüdür. III- Yola çıkma
MADDE 1093- (1) Kaptan, gemi kalkmaya hazır olunca, elverişli ilk fırsatta yola çıkmak zorundadır. (2) Kaptan, hastalık veya diğer bir sebepten dolayı gemiyi
yönetemeyecek durumda olsa bile, geminin kalkmasını veya yolculuğun devamını, uygun görülemeyecek bir şekilde geciktiremez. Böyle bir durumda kaptan,
durumun gereklerine göre donatandan talimat alması mümkünse, vakit geçirmeden ona engelleri bildirip talimat gelinceye kadar gereken önlemleri almak; aksi
takdirde yerine başka bir kişiyi kaptan olarak bırakmak zorundadır. Kaptan, seçiminde kusurlu olmadıkça, kendisine vekâlet eden kaptanın fiillerinden dolayı sorumlu
tutulamaz. IV- Gemide hazır bulunma
MADDE 1094- (1) Yükleme başladıktan boşaltma bitinceye kadar zorunlu bir sebep bulunmadıkça kaptan, ikinci kaptanla birlikte aynı zamanda gemiden ayrılamaz.
Kaptan ayrılmak zorunda kalırsa, ayrılmadan önce zabitler veya tayfalar arasından uygun birisini yerine vekil bırakmakla yükümlüdür. (2) Bu hüküm, geminin
güvenli olmayan bir limanda veya demirleme yerinde bulunduğu zamanda, yükleme başlamadan önce ve boşaltma bittikten sonra da uygulanır.
(3) Kaptan, yakın bir tehlikenin var olması hâlinde veya gemi denizde bulunduğu sırada, gemiden ayrılmasını haklı gösteren bir zorunluluk olmadıkça, gemide
kalmakla yükümlüdür. V- Kaptanın gemi zabitlerine danışması
MADDE 1095- (1) Kaptan, bir tehlikenin varlığı hâlinde, gemi zabitlerine danışmaya gerek görse bile, onların verdikleri kararla bağlı olmayıp alacağı önlemlerden
daima kendisi sorumlu olur. VI- Gemi jurnali 1. Tutma yükümlülüğü
MADDE 1096- (1) Her gemide gemi jurnali denilen bir defter tutulur. Bu deftere her yolculukta eşya veya safranın yüklenmeye başlanması anından itibaren geçecek
belli başlı olaylar yazılır. (2) Gemi jurnali, kaptanın gözetimi altında, ikinci kaptan tarafından ve onun mazereti hâlinde bizzat kaptan veya kaptanın gözetimi altında
olmak şartıyla ehil bir gemi adamı tarafından tutulur. (3) Bir liman içinde yolculuk yapan küçük gemilerde jurnal tutmak yükümlülüğü yoktur. 2. İçeriği
MADDE 1097- (1) Gemi jurnaline, engel bulunmadıkça, aşağıdaki hususlar günü gününe yazılır: a) Meteorolojik veriler, özellikle hava ve rüzgâr durumu. b)
Geminin izlediği rota ve aldığı yol. c) Geminin bulunduğu enlem ve boylam dairesi. d) Sintinelerdeki su yüksekliği. e) İskandil edilen su derinliği. f) Kılavuz alınması
ve kılavuzun gemiye girdiği ve ayrıldığı saatler. g) Gemi adamları arasındaki değişiklikler. h) Gemi veya eşyanın uğradığı bütün kazalar ve bunların ayrıntılı
açıklaması. i) Gemide işlenen suçlar ve 25/4/2006 tarihli 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümleri saklı kalmak üzere, gemideki doğum ve ölüm olayları. (2)
Gemi jurnali kaptan ve ikinci kaptan tarafından imzalanır. VII- Deniz raporu 1. Düzenlenmesi istemine yetkili olanlar
MADDE 1098- (1) Kaptan, yolculuk sırasında gemiyi veya taşınan eşyayı ilgilendiren veya başkaca bir maddi zarar doğurması muhtemel olan bir kaza meydana
geldiğinde, gemi zayi olsa bile, bir deniz raporu düzenlenmesini istemeye yetkili ve kendisinden istendiği takdirde buna zorunludur. Deniz raporunun düzenlenmesini
donatan veya ilgisi olduğunu ispat eden herkes isteyebilir. Deniz raporunun, vakit kaybetmeksizin aşağıda belirtilen yerlerden birinde düzenlenmesi istenebilir: a)
Varma limanında ve eğer varma limanı birden çok ise, kazadan sonra varılan ilk limanda. b) Gemi tamir edildiği veya eşya boşaltıldığı takdirde barınma limanında.
c) Yolculuk geminin batması yüzünden veya diğer bir sebepten varma limanına ulaşmadan biter ise, kaptanın veya ona vekâlet eden kişinin uğradığı ilk elverişli
yerde.
(2) Kaptan ölür veya deniz raporu düzenlettiremeyecek bir hâlde bulunursa, gemide kaptandan sonra en yüksek rütbeli zabit tespit yaptırmak zorundadır. (3) Denizde
can ve mal koruma hakkındaki mevzuat hükümleri saklıdır. (4) Deniz raporu, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde mahkemelerce düzenlenir. Diğer yerlerde, Türk
Bayraklı gemiler için yerel mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere Türk konsoloslukları, deniz raporu düzenler. 2. Tespit edilecek konular
MADDE 1099- (1) Yolculuğun önemli olayları, özellikle kazalar ve zararın önüne geçilmesi veya azaltılması için alınan önlemler tam ve açık olarak mahkemece
veya konsoloslukça tespit edilir. 3. Usul
MADDE 1100- (1) Tespit için kaptan, bütün gemi adamlarının ad ve soyadlarını gösteren bir cetvel, gemi jurnali ve olayla ilgili mevcut diğer belgelerle birlikte
1098 inci maddede belirtilen mahkemeye veya konsolosluğa başvurur. (2) Başvuru üzerine mahkeme veya konsolosluk, tespit için mümkün olduğu kadar yakın bir
gün belirler ve bunu uygun olan bir şekilde ilan eder. Ancak, gecikmesinde sakınca görülen hâllerde ilandan vazgeçilebilir. (3) Gemi veya yükle ilgili olanlarla kaza
ile ilgili diğer kişiler, mahkemede veya konsoloslukta bizzat bulunabilecekleri gibi, bir vekil de bulundurabilirler. (4) Kaptan, gemi jurnaline dayalı olarak gerekli
açıklamalarda bulunur. Gemi jurnali, mahkemeye veya konsolosluğa getirilemiyorsa veya tutulması zorunlu değilse, bu hâllerin sebepleri bildirilmelidir. (5) Hâkim
veya konsolos, gerek gördüğünde gemi adamlarından mahkemeye gelmemiş olanları dinleyebileceği gibi, olayların yeterince anlaşılması için kaptan ve diğer gemi

1
DENİZ HUKUKU II BURAK KAPLAN
01.03.2018 130130021
adamlarına istediğini de sorabilir. (6) Kaptana, diğer gemi adamlarına ve olayla ilgisi bulunanlara doğru söylemeleri gerektiği ihtar olunur. 4. Tutanağın aslının
saklanması
MADDE 1101- (1) Tutanağın aslı mahkemece veya konsoloslukça saklanır. İlgililerden isteyenlere onaylanmış örnekleri verilir. VIII- Donatanın menfaatlerini
koruma
MADDE 1102- (1) Kaptan, gemi zayi olsa bile, gerektiği sürece donatanın menfaatlerini korumakla yükümlüdür. D) Kanundan doğan temsil yetkisi I- Donatanın
temsilcisi sıfatıyla 1. Kapsamı a) Gemi bağlama limanında bulunduğu sırada
MADDE 1103- (1) Gemi henüz bağlama limanında bulunduğu sırada kaptanın yapmış olduğu hukuki işlemler donatanı bağlamaz; meğerki, kaptan kendisine ayrıca
verilmiş özel bir yetkiye dayanarak hareket etmiş veya borç, diğer bir özel borçlandırıcı sebepten doğmuş olsun. (2) Kaptan bağlama limanında da gemi adamı
tutmaya yetkilidir.
b) Gemi bağlama limanı dışında bulunduğu sırada
MADDE 1104- (1) Gemi bağlama limanı dışında bulunduğu sırada kaptan, bu sıfatla, geminin donatılmasına, yakıt ve kumanyasına, gemi adamlarına, geminin
denize, yola ve yüke elverişli bir hâlde tutulmasına ve genel olarak yolculuğun güvenli bir şekilde sürdürülmesine ilişkin her türlü işlem ve tasarrufları üçüncü
kişilerle donatan adına yapmaya yetkilidir. (2) Taşıma sözleşmeleri yapmak ve görevlerine giren hususlarda dava açmak da kaptanın yetkisi kapsamındadır. (3)
Yabancı bayraklı gemilerde, geminin malikine veya kiracısına açılacak her türlü dava veya takip, onlar hakkında geçerli olmak üzere kaptana da yöneltilebilir. c)
Kredi işlemleri
MADDE 1105- (1) Kaptan, ancak gemiyi korumak veya yolculuğu yapmak için zorunluluk bulunması hâlinde ve bu ihtiyaçların karşılanabilmesi için gerekli olan
miktarda ödünç para veya veresiye mal almaya ve benzeri kredi işlemlerini yapmaya yetkilidir. (2) Birinci fıkrada kaptanın yapmaya yetkili olduğu belirtilen
işlemlerin geçerliği, onun seçtiği işlemin amaca uygun veya bu işlemle sağlanan para veya diğer şeylerin fiilen geminin korunması veya yolculuk yapmak için
kullanılmış olup olmamasına bağlı değildir. Üçüncü kişi, kaptanın yetkisiz olduğunu veya sağlanan krediyi başka bir amaçla kullanma niyetinin bulunduğunu
biliyorsa yahut bunları bilmemesi ağır bir ihmal oluşturuyorsa, kaptanın yaptığı işlem donatanı bağlamaz. (3) Kaptanın kambiyo taahhütlerinden dolayı donatanın
şahsen sorumlu tutulması, ona donatan tarafından açık bir temsil yetkisi verilmiş bulunmasına bağlıdır. 2. Temsil yetkisinin sınırlandırılması
MADDE 1106- (1) Kaptanın kanundan doğan temsil yetkisini sınırlandırmış olan donatan, bu sınırlandırmalara kaptanın uymadığını, sadece bunları bilen kişilere
karşı ileri sürebilir. 3. Fesihten sonra kaptanın yetkilerinin kaldırılması
MADDE 1107- (1) Kaptanla yaptığı sözleşmenin feshini bildiren donatan, kaptanın, feshi bildirim süresi içinde, yetkilerini kullanmasını yasaklayabilir. 4. Kaptanın
vekâletsiz iş görmesi
MADDE 1108- (1) Vekâleti olmadan donatan hesabına kendi parasından avans veren veya kendi adına borçlanan kaptan, donatandan olan tazminat alacağı
bakımından üçüncü kişiler durumundadır. 5. Donatanın kaptanın yaptığı işlemlerden doğan sorumluluğu
MADDE 1109- (1) Donatan, kaptanın onun adına hareket ettiğini bildirerek veya bildirmeyerek, gemiyi sevk ve idare eden kişi sıfatıyla kanuni yetkileri dâhilinde
yaptığı hukuki işlemlerden dolayı üçüncü kişilere karşı hak iktisap eder ve borç altına girer. (2) Kaptan, ifasını ayrıca üstlenmedikçe veya kanuni yetkilerini
aşmadıkça, yapmış olduğu işlemlerden dolayı şahsen borç altına girmez. Kaptanın 1088 ve 1089 uncu maddelerden kaynaklanan sorumluluğu saklıdır. 6. Kaptanın
donatana karşı hak ve yükümlülükleri
MADDE 1110- (1) Donatan tarafından sınırlandırılmış olmadıkça, kaptan ile donatan arasındaki ilişkilerde de kaptanın yetkilerinin kapsamı, 1103 ilâ 1105 inci
maddelerde yer alan hükümlere tabidir. (2) Kaptan; donatana geminin durumu, yolculuk sırasında meydana gelen olaylar, yaptığı sözleşmeler ve açılan davalar
hakkında düzenli şekilde bilgi vermekle yükümlü olduğu gibi, şartlar elverdikçe bütün önemli işlerde, özellikle 1105 inci maddede yazılı durumlarda, yolculuğun
değiştirilmesi veya kesilmesi gerektiğinde ve olağanüstü tamirler ile alımlarda donatandan talimat istemek zorundadır. (3) Kaptan, elinde donatana ait yeterli
miktarda para bulunsa bile, olağanüstü tamirleri ve alımları, ancak zorunluluk hâlinde yapabilir. (4) Kaptan, geminin bağlama limanına dönüşünde veya her
isteyişinde donatana hesap vermek zorundadır. (5) Kaptan; taşıtandan, yükletenden ve gönderilenden ödül veya tazminat gibi her ne ad altında olursa olsun navlun
dışında aldığı bütün paraları da donatanın hesabına alacak yazmak zorundadır. II- Kendi hesabına gemiye eşya yükleme yasağı
MADDE 1111- (1) Kaptan, donatanın muvafakati olmaksızın kendi hesabına gemiye eşya yükleyemez. Bu yasağa uymadığı takdirde, kaptan bu gibi yolculuklarda
benzer eşya için, yükleme yerinde ve zamanında istenebilecek en yüksek navlunu donatana ödemeye zorunludur. Donatanın kaptanın ödediği navlunun karşılamadığı
zararı için tazminat isteme hakkı saklıdır. III- Yükle ilgili olanların menfaatlerini koruma yükümlülüğü 1. Genel olarak
MADDE 1112- (1) Kaptan, yolculuk esnasında yükle ilgili olanların menfaati gereği eşyanın en iyi şekilde korunması için mümkün olan özeni göstermekle
yükümlüdür. (2) Kaptan, bir zararın önüne geçilmesi veya azaltılması için özel önlemlerin alınması gerektiğinde, yükle ilgililerin menfaatlerini göz önünde
bulundurmaya ve mümkünse talimatlarını almaya ve durumun gereğine göre bu talimatları yerine getirmeye zorunludur. Talimat alınması mümkün olmadığı takdirde,
kaptan kendi takdirine göre hareket eder; ancak yükle ilgili olanları, bu gibi durumlardan ve alınan önlemlerden gecikmeksizin bilgilendirmek için üzerine düşeni
yapar. (3) Kaptan, bu gibi durumlarda eşyayı tamamen veya kısmen boşaltmaya ve eşyanın bozulması yüzünden veya diğer sebeplerden ileri gelebilecek büyük bir
zararın başka surette önüne geçilemeyeceği anlaşılıyorsa, eşyayı satmaya; korunması yahut daha ileri götürülmesi için gereken parayı sağlamak için rehnetmeye
yetkilidir. (4) Kaptan, yükle ilgili olanların zamanında bizzat yapabilecek durumda olmamaları koşuluyla, eşyanın zıyaından ve hasara uğramasından doğan istem
haklarını, mahkemelerde veya mahkeme dışında kendi adına kullanmaya yetkilidir. 2. Rotadan sapma
MADDE 1113- (1) Yolculuğun izlenen rota üzerinde sürdürülmesini umulmayan bir hâl engellerse, kaptan durumun gereklerine ve imkânlar çerçevesinde
uygulamaya zorunlu olduğu talimata göre, yolculuğa, başka bir rota üzerinde devam edebileceği gibi kısa veya uzun bir süre için ara verebilir veya kalkma limanına
geri dönebilir. (2) Navlun sözleşmesinin sona ermesi hâlinde kaptan, 1211 inci madde hükümlerine göre hareket eder.
3. Eşya üzerinde tasarruf yetkisi a) Genel olarak
MADDE 1114- (1) 1112 nci maddede yazılı hâller dışında kaptan, ancak yolculuğun devamı için zorunluluk bulunduğu takdirde, eşya üzerinde onu satmak,
rehnetmek veya kullanmak suretiyle tasarrufta bulunabilir. b) Müşterek avarya hâlinde
MADDE 1115- (1) Kaptan, para ihtiyacı müşterek avaryadan kaynaklanmış olup da bunu karşılamak için değişik önlemlerden birine başvurabilecek durumda
bulunuyor ise, bunlardan ilgililere en az zarar verecek olanını seçmek zorundadır. c) Diğer hâllerde
MADDE 1116- (1) Müşterek avarya hâli bulunmadığı takdirde, kaptan, sadece, para ihtiyacı başka yolla karşılanamıyorsa veya diğer önlemlerin alınması donatan
yönünden katlanılamayacak bir zararın doğmasına sebebiyet verecekse, eşyayı satabilir, rehnedebilir veya diğer bir şekilde eşya üzerinde tasarrufta bulunabilir. d)
Kaptanın işlemlerinin donatanı bağlaması
MADDE 1117- (1) Kaptan eşya üzerinde 1116 ncı maddede yazılı olduğu şekilde tasarruf ettiği takdirde, donatan, bundan zarar gören yükle ilgili kişilerin uğradıkları
zararı tazmin ile yükümlüdür. (2) Donatanın ödeyeceği tazminat hakkında 1186 ncı madde hükmü uygulanır. Eşyanın satışı sonucunda elde edilen net satış bedeli
1186 ncı maddede yazılı değeri aşarsa, onun yerine net satış bedeli geçer. 4. Dış ilişkide işlemlerin geçerliği
MADDE 1118- (1) Kaptanın, 1112, 1114, 1115 ve 1117 nci maddelere göre yaptığı hukuki işlemlerin geçerli olup olmadığı, 1105 inci maddenin ikinci fıkrasına
göre belirlenir.

2
DENİZ HUKUKU II BURAK KAPLAN
01.03.2018 130130021

ÜÇÜNCÜ KISIM
Topluma Karşı Suçlar
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Tehlike Yaratan Suçlar
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma
Madde 179- (1) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek,
konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek,
başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Kara, deniz, hava veya
demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası
ile cezalandırılır (24/11/2016 tarihli ve 6763 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu fıkraya “idare eden kişi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “üç aydan” ibaresi
eklenmiştir.). (3) Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç
kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma
Madde 180- (1) Deniz, hava veya demiryolu ulaşımında, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye taksirle neden olan kimseye üç aydan üç
yıla kadar hapis cezası verilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ceza hükümleri
Madde 20 – (Değişik: 16/7/2008-5790/10 md.) Bu Kanunda yazılı sebeplerle; a) Yolculuğuna izin verilmemiş, b) Denize elverişlilik belgesi almamış, c) Denize
elverişlilik belgesi İdare tarafından iptal edilmiş d) Belgesinin süresi geçmiş ve İdarece uzatılmamış, olmasına rağmen sefere çıkan ticaret gemisi derhal seferden
alıkonularak muhafaza edilmek üzere en yakın elverişli limana çekilir. Gemideki yükün gideceği yere götürülmesi için gerekli bütün masraflar donatan tarafından
karşılanır. Ayrıca, gemi donatanına; 150 GT’ye kadar olan gemi için ikiyüzelli Türk Lirasından beşyüz Türk Lirasına, 150 GT’den 500 GT’ye kadar olan gemi için
beşyüz Türk Lirasından bin Türk Lirasına, 500 GT’den 1000 GT’ye kadar olan gemi için bin Türk Lirasından ikibin Türk Lirasına, 1000 GT’den 3000 GT’ye kadar
olan gemi için ikibin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına, 3000 GT’den 10000 GT’ye kadar olan gemi için beşbin Türk Lirasından onbin Türk Lirasına, 10000
GT’den büyük gemi için onbin Türk Lirasından yirmibeşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Gemiyi sevk ve idare eden kaptana bu cezaların üçte biri
ayrıca verilir. Geminin muhafaza edilmek üzere limana çekilmesi ve limanda tutulması, yük ve yolcuların gidecekleri yere götürülmesi dolayısıyla oluşan bütün
masraflar ile idarî para cezaları eksiksiz olarak ödendiği veya idari para cezası tutarı kadar teminat gösterildiği takdirde 4 üncü madde hükümleri çerçevesinde gemi
serbest bırakılır. Geminin alıkonulduğu tarihten itibaren otuz gün geçmesine rağmen kaptan veya donatanın bu madde hükümlerine göre yükümlülüklerini yerine
getirmemesi hâlinde gemi, limanın bulunduğu yerin mülkî amiri başkanlığında, ilgili liman başkanı ve deniz ticaret odasının temsilcisinin bulunduğu bir komisyon
tarafından ihale mevzuatı hükümlerine bağlı olmaksızın satılır. Satıştan elde edilen gelirden geminin limana çekilmesi ve muhafaza edilmesi için gerekli olan bütün
masraflar karşılandıktan ve para cezası tahsil edildikten sonra bakiye miktarın kalması hâlinde bu miktar donatanın veya yasal temsilcisinin başvurusu üzerine
kendisine ödenir. Geminin satışının gerçekleştirilememesi veya gerçekleştirilmekle beraber satış bedelinin masrafları ve para cezasını karşılamaması hâlinde bu
miktar 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre donatandan tahsil edilir. Donatanın yabancı gerçek
veya tüzel kişi olması veya kaptanın Türk vatandaşı olmaması hâlinde bu masraflar aylık yüzde beş gecikme zammıyla birlikte genel hükümlere göre tahsil olunur.

Tanımlar
MADDE 3

öö) Sınırlı kaptan: 500 GT’den küçük ve yakın kıyısal sefer bölgesinde çalışan gemiyi sevk ve idaresi altında bulunduran, ayrıca Sözleşmenin II/3 Kuralının 5 inci
ve 6 ncı paragraflarında tanımlanan gemiadamını,
ğğ) Kaptan: 500-3000 GT arasındaki gemileri sevk ve idaresi altında bulunduran, ayrıca Sözleşmenin II/2 Kuralının 3, 4.2 ve 4.3 paragraflarında tanımlanan
gemiadamını,
bbb) Uzakyol kaptanı: Tonilato ve sefer bölgesi sınırlaması olmaksızın her türlü gemiyi sevk ve idaresi altında bulunduran, ayrıca Sözleşmenin II/2 Kuralının 1, 2.1,
2.1.2 ve 2.2 paragraflarında tanımlanan gemiadamını,
s) Gemiadamı: Geminin kaptanını, zabitlerini, yardımcı zabitlerini, stajyerlerini, tayfalarını ve yardımcı hizmet personelini,
Gemiadamlarına ilişkin idari tedbirler
MADDE 65 – (1) Gemiadamlarının mevzuata, denizcilik örf ve adetlerine, teamüllerine, denizcilik terbiyesine ve çalışma disiplinine uygun olmayan davranışları
ile görevi ihmalleri veya kasıtlı kötü davranışları ve gemilerin yola elverişlilik bakımından donatılmaları ile ilgili gerekleri yerine getirmeyen gemiadamları
hakkındaki idari tedbirler aşağıdaki hususlar doğrultusunda Gemiadamları Disiplin Komisyonu tarafından belirlenmiş usul ve esaslar çerçevesinde uygulanır:
a) Gemiadamları Disiplin Komisyonu; gemiadamlarının denizcilik örf ve adetlerine, teamüllere, denizcilik terbiyesine, çalışma disiplinine uygun olmayan
davranışları ile görevi ihmalleri veya kasıtlı kötü davranışları halinde kusurun ağırlık derecesi ile ihmal veya kasıt unsurlarının varlığına göre ihtar veya yeterlik
belgesini altı aya kadar askıya alma müeyyidelerinden birine karar verir.
3
DENİZ HUKUKU II BURAK KAPLAN
01.03.2018 130130021
b) Gemiadamları Disiplin Komisyonu; gemiadamının sadakat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışları ile mesleki yetersizliğine ilişkin durumlarda kusurun ağırlık
derecesi ile ihmal veya kasıt unsurlarının varlığına göre ihtar, yeterlik belgelerinin altı aya kadar askıya alınması, bir alt yeterliğe indirilmesi, belirli konularda
yeniden eğitime tabi tutulması müeyyidelerinden bir veya birkaçına karar verir.
c) Gemiadamları Disiplin Komisyonu; denizde can ve mal emniyetinin sağlanmasına yönelik geminin sevkine ve teknik idaresine ilişkin kusurlar halinde kusurun
ağırlık derecesi ile ihmal veya kasıt unsurlarının varlığına göre ihtar, yeterlik belgelerinin altı aya kadar askıya alınması, yeterlik belgelerinin bir alt yeterliğe
indirilmesi, belirli konularda yeniden eğitime tabi tutulması, yeterlik belgesinin iptali veya ilgilinin denizde çalışmaktan men edilmesi gibi müeyyidelerinden bir
veya birkaçına karar verir.
ç) Bu Yönetmelikte geçen her türlü gemiadamı yeterlik belgesi, uzmanlık belgesi, belge kanıtı, gemiadamı cüzdanı, uygunluk onay belgesi ve eğitim belgelerini
sahtecilik yoluyla elde ettiği anlaşılan Türk veya yabancı uyruklu gemiadamlarının bu belgeleri iptal edilir. Bu belgelerin yurt dışından temin edilmesi halinde
belgelere el konulur ve ilgili idaresine bildirimde bulunulur. Sahte belge taşıyan gemiadamı, İdare tarafından ilgili adli ve idari makamlara bildirilir. Sahtecilik ile
ilgili suçtan aklanıncaya kadar İdare tarafından yapılması gereken gemiadamı işlemleri yapılmaz.
d) Liman devleti kontrollerinde başka bir denizcilik idaresince belgelendirilmiş gemiadamının mesleki yetersizliğinin Türk limanlarında tespit edilmesi halinde,
böyle bir gemiadamının sefere devam etmesine izin verilmez ve ilgili denizcilik idaresine ihbarda bulunulur.
e) Belgesi askıya alınmış olmasına rağmen gemide görev aldığı tespit edilen gemiadamının belgesi iptal edilir ve yirmi dört ay boyunca bu Yönetmelik kapsamında
hiçbir belge düzenlenmez. Ayrıca, hakkında cezai işlem yapılması için adli makamlara suç duyurusunda bulunulur.
f) İdare, sağlık durumlarından kuşku duyulan ya da hasta oldukları bildirilen gemiadamlarına, sağlık durumlarının denizde çalışmalarına engel olup olmadığının
belirlenmesi amacıyla sağlık yoklaması yaptırabilir.
g) Yönetmelikte geçen her türlü gemiadamı yeterlik belgesi, uzmanlık belgesi, belge kanıtı ve gemiadamı cüzdanına sahip olmak için gerekli deniz hizmet belgesi,
eğitim belgesi, sağlık belgesi, adli sicil raporu gibi bilgi ve belgeleri;
1) İdareyi aldatacak şekilde değiştiren, sahte olarak üreten,
2) Sahte bilgi ve belgeleri bu özelliğini bilerek ve kasıtlı olarak İdareye gönderen veya beyan eden,
kişilerin, bu yolla sahip olduğu tüm gemiadamı belgeleri iptal edilir. Bu şekilde iptal edilen gemiadamı belgelerinden önce sahip olduğu gemiadamı belgeleri ile
ilgili olarak, bu madde kapsamında işlem yapılması için Gemiadamları Disiplin Komisyonuna sevk edilir. Bu gemiadamları gerekli yasal işlemlerin yapılması için
adli makamlara bildirilir. Sahtecilik ile ilgili suçtan aklanıncaya kadar İdare tarafından, iptal edilen gemiadamı yeterliğine ilişkin yapılması gereken gemiadamı
işlemleri yapılmaz.
(2) Gemiadamı Disiplin Komisyonu, gemiadamına uygulanacak idari yaptırımlarla ilgili değerlendirmeyi yaparken aşağıdaki usul ve esasları gözönüne alır:
a) Gemiadamına ihtar cezası verilecek haller:
1) Atandığı gemiye kendisine verilen süreden sonra geç katılmak, 2) Seyir veya liman vardiyasına süreklilik arz edecek şekilde geç kalmak, 3) Diğer gemi personelini
rahatsız edecek şekilde tavır ve davranışlarda bulunmak, 4) Gemide görev yaparken limanlarda kendisine verilen izin sürelerini geçirerek gemiye geç katılmak,
5) Gemideki diğer personelin çalışmasına uygunsuz şekilde müdahale etmek, 6) Kaptan veya yetkili kişinin izni olmaksızın gemiye, gemi personeli harici bir kişiyi
getirmek, 7) Gemideki yolcu, müşteri veya tedarikçilerden herhangi bir komisyon veya maddi fayda sağlamak üzere talepte bulunmak, 8) Liman geçiş kartları veya
kimlik kartını kasıtlı olarak kötüye kullanmak, 9) Taşıdığı yük nedeniyle yangın veya patlama riski olan ve gemi kaptanı veya denizcilik işletmesi tarafından
gemiadamlarına özel olarak yasak konulmuş geminin tamamında veya belirli bölümlerinde; sigara içmek, açık ateş yakmak veya çakmak kullanmak, Gemi Kaptanı
tarafından onaylanmamış aydınlatma kaynağı kullanmak, 10) Amirleri tarafından verilen görevleri ihmal etmek, 11) Geminin diğer personeline ciddi zarar verecek
veya geminin seferini engelleyecek ölçüde olmayan benzeri ihlallerde bulunmak, 12) Gemiye bayrak devleti veya liman devleti kontrolü yapmak için gelen denetim
görevlilerine, uygun olmayan davranışlarda bulunmak, denetim sırasında bu görevlilere ve diğer gemi personeline gereken teknik desteği sağlamamak, 13) Seyir
veya liman vardiyasında yapmakla yükümlü olduğu periyodik kontrol ve işleri aksatmak, 14) Gemide yapılan talimlere ve acil durum tatbikatlarına katılmamak,
gereken önemi vermemek.
b) Gemiadamına yeterlik belgesinin askıya alınması cezası verilecek haller:
1) Başka bir personele kasten şiddet uygulamak, 2) Amirleri tarafından verilen emre kasten uymamak, 3) Amirleri tarafından verilen görevi kasıtlı olarak ihmal
etmek, 4) Geminin, gemi personelini, geminin yükünü veya deniz çevresini tehlikeye atan davranışlarda bulunmak, 5) Kabul edilebilir sebepler haricinde; amiri
tarafından göreve çağrıldığında göreve hazır bulunmamak, görevde olması gereken yerde bulunmamak, görev başında uyumak, 6) Alkol veya uyuşturucu etkisiyle
görevini uygun şekilde yapmamak veya göreve gelmemek, 7) Gemideki sosyal refahı etkileyecek şekilde diğer personele taciz, sindirme ve baskı uygulamak,
8) Gemi kaptanı veya yetkili başka bir kişinin izni ve rızası olmadan gemide bir saldırı amaçlı silah bulundurmak, 9) Gemiye kaçak olarak binilmesine yardım etmek,
10) Gemiye bayrak devleti veya liman devleti kontrolü yapmak için gelen denetim görevlilerine kasten yardımcı olmamak, gemide kontrol edilen cihaz veya ekipman
çalışır durumda olmasına rağmen denetim görevlisinin istediği şekilde çalıştıramamak veya kullanamamak, 11) Gemi Kaptanı tarafından, Sözleşmede uygun yeterlik
belgesine sahip gemiadamları tarafından yapılması özellikle belirtilen herhangi bir görev veya hizmetin, ilgili belgeye sahip olmayan bir gemiadamınca yapılmasına
izin verilmesi.
c) Gemiadamına yeterlik belgesinin bir alt yeterliğe indirilmesi cezası verilecek haller:
1) Geçerli bir nedeni olmaksızın gemiye katılmayı veya sefere çıkmayı reddetmesi ya da geminin sefere hazırlanması ve sefere çıkmadan önceki herhangi bir 24
saatlik bölümünde gemide bulunmaması veya yeterli bir sebebi olmaksızın gemide olmaması veya görevini terk etmesi, 2) Gemiadamı sözleşmesi tamamlanmadan
geminin limandan ayrılmasından sonra haksız olarak işi bırakması, 3) Gemide yapması gereken görevi veya amirleri tarafından verilen görevleri mesleki yetersizlik
nedeniyle yerine getirememesi.
ç) Gemiadamına yeterlik belgesinin iptali veya ilgilinin denizde çalışmaktan men edilmesi cezası verilecek haller:
1) Diğer gemiadamlarından biri veya birkaçını organize ederek emre itaatsizlik, görevi ihmal etmek veya geminin seyrüseferine engel olmak, 2) Kaçakçılık yaptığının
mahkeme kararı ile tespiti, 3) Gemide bulunan personele yönelik istenmeyen uygunsuz cinsel içerikli söylemler gibi sözel veya fiziksel davranışlarda bulunmak, 4)
Kasten ve makul sebep olmaksızın gemiye hasar vermek, gemideki herhangi bir mala zarar vermek veya gemideki herhangi bir malı denize atmak, 5) Geçerli bir
mazereti olmaksızın gemiyi terk etmek, 6) Gemiadamının herhangi bir kursa gitmeden, kendisini kursa gitmiş gibi göstererek ilgili gemiadamı belgelerini aldığının
tespit edilmesi.
(3) İkinci fıkrada belirtilen durumlarda gemiadamının hangi eğitimleri tekrar alması gerektiğine dosya bazında konusuna göre Gemiadamları Disiplin Komisyonunca
karar verilir.
(4) Bir alt yeterliğe indirilen gemiadamı, eski yeterliğine yükselmek için bu Yönetmelikte belirtilen ilgili yeterliğe yükselmek için gerek deniz hizmeti, eğitim ve
sınav gibi hususları tekrar yerine getirmek zorundadır.
(5) Gemiadamları Disiplin Komisyonu, sahtecilik nedeni ile yeterliği iptal edilen gemiadamı hakkında iptal tarihinden itibaren 4 yıl, bu maddede belirtilen diğer
sebeplerle yeterliği iptal edilen gemiadamı hakkında iptal tarihinden itibaren 2 yıl geçmesi koşuluyla gemiadamının sınava yeniden katılması yönünde karar verebilir.
Söz konusu sınavı başarı ile tamamlayan gemiadamına, o yeterliğin en alt kademesinde yer alan yeterlik belgesi verilir.
(6) Gemiadamları hakkında yeterlik belgesinin askıya alınması kararı verildiği durumlarda, bu karar tarihinden itibaren otuz altı ay içerisinde, bu kusurların her
birinin tekrarında askıya alınma süresi iki kat artırımlı olarak uygulanır. İhtar cezası gerektiren kusurlar hariç, ilk ihlale ilişkin idari tedbir karar tarihinden itibaren
otuz altı ay içerisinde hakkında üçüncü kez idari tedbir kararı alınanların İdare tarafından verilen bütün gemiadamı yeterlik belgeleri ve gemiadamı uzmanlık belgeleri
iptal edilir.
(7) İhtar cezası verilen gemiadamlarının, karar tarihinden itibaren on iki ay içerisinde ikinci kere ihtar cezası almaları durumunda yeterlik belgeleri altı ay süre ile
askıya alınır.
(8) Türk bayraklı gemilerin yabancı ülkelerde tabi olduğu liman devleti kontrollerinde eksikliklerinin bulunması veya bu eksiklikleri nedeniyle tutulması durumunda;
geminin kaptanı, başmühendis/başmakinisti veya ilgili diğer personeli hakkında ihlal veya kusurun ağırlık derecesine göre bu maddenin ilgili hükümleri uygulanır.
(9) Gemiadamları Disiplin Komisyonunun çalışması, işleyişi, şikâyet ve bildirimlere ilişkin usul ve esaslar, Bakanlık tarafından belirlenir.