FMEA Talimatı

Revizyon Tarih Açıklamalar

AIAG FMEA v.4.0 (June 2008) ve AIAG APQP v.2.0 (

1 20 Agu 2008 June 2008) revizyonlarına göre değişiklik yapıldı. İtalik ve
altı çizili kısımlara bakınız.
Malzeme Giriş operasyonlarının değerlendirilmesi&ele
2 5 Ağu 2010 alınması kriterleri açıklandı. (Bkz Sh 6 , italik ve altı çizili ilk
paragraf)

Hazırlayan: Onay:

Tarih: Tarih:

FMEA Talimatı Yayım tarihi

Revizyon :

(Sayfa: 1 / 7)
 AMAÇ

Firmamızda ve önemli tedarikçilerinde (parça üreten veya fason işlem yapan

SIGNIFICANT tedarikçiler) yapılacak FMEA çalışmalarının AIAG FMEA v.4.0
kılavuzuna ve FORD FMEA Handbook V.4.1‘e göre yapılmasını sağlamaktır.

Çevre Yönetim Sistemi kapsamında yapılan Çevresel Etki ve Risk Analizi’nin

yönetimini belirlemektir.

KAPSAM

Yeni Ürün Devreye Alma Süreci kapsamındaki tüm yeni ürün veya revizyon
projelerini ve seri üretim süreci kapsamındaki geliştirmeye açık tüm mevcut ürün
projelerini kapsar.

Çevre ile ilgili satınalma faaliyetlerinden, sattığımız ürünün müşteriye teslimine

kadar rutin veya rutin olmayan tüm aşamaları; ürünleri, prosesleri ve ilgili faaliyetleri
kapsamaktadır.

TANIMLAR

SC: Önemli Karakteristik (Significant)

HI: Yüksek Etki Karakteristiği

RPN / RÖG: Risk Öncelik Göstergesi

OS: Operatör Emniyet Karakteristiği

FMEA: Hata Türü ve Etkisi Analizi

FMECA: Çevresel Etki ve Risk Analizi

REFERANSLAR

FMEA v.4.0 ( 1 July 2008)

APQP v.2.0 (21 Jul 2008)

FMEA Talimatı Yayım tarihi

Revizyon :

(Sayfa: 2 / 7)
 SORUMLULUKLAR

Bu Prosedürünün hazırlanmasından Kalite Mühendisi, onaylanmasından

Yönetim Kalite Temsilcisi, uygulanmasından tüm proje ekibi (Yeni Ürün Devreye Alma
Süreci katılımcıları ve müşteri temsilcileri), uygulamanın denetlenmesinden ise Yeni
Ürün Devreye Alma Süreci sahibi sorumludur. Çevre ile ilgili çalışmalarda İş Sağlığı, İş
Güvenliği ve Çevre Ekibi koordinesinde tüm birim yöneticileri, uygulamanın
denetiminden ise Genel Müdür sorumludur.

YÖNTEM

Yeni Ürün Devreye Alma Süreci kapsamında yapılmakta olan eAPQP / veya
APQP uygulamalarının, proje planlamaya göre yapılan ilk çalışmalarından birisi FMEA
(DFMEA ve PFMEA ) uygulamasıdır. FMEA ekibi proje ekibidir, FMEA lideri ise
Yönetim Kalite Tesilcisi veya Müşteri Temsilcisidir. Ekibin FMEA eğitimi almış olması
şarttır.

D/PFMEA çalışmasına başlanmadan önce ürünün kullanım yeri /potansiyel

kullanım yeri ve montaj bilgileri ilgili Müşteri temsilcisi kanalı ile müşteriden temin edilir.
PFMEA çalışması için ekip lideri trafından ekibe gerekli hazırlıklar yaptırılır; teknik
resimler, benzer ürün ppm grafikleri / değerleri, benzer ürün hata modları, SC ve CC
ölçüler, müşteri özel istekleri tabloları,özel karakteristilerin yönetimi tabloları, numune
parçalar (var ise), benzer ürün proses akış şemaları, benzer ürün kontrol planları,
yerleşim planı vs. Ek 1 de sunulan Proses akış diyagramı formatında, her operasyon
aşaması için , prosesten beklentiler ve proses değişkenlikleri PFMEA çalışmasına
hazırlık için kaydedilir.

Hazırlıklar tamamlandıktan sonra tercihan eğitim salonunda ve projeksiyon

kullanımı ile DFMEA / PFMEA çalışması AIAG FMEAv.4.0 kılavuzunda belirtilen
Olasılık, Şiddet ve Keşfedilebilirlik kriter tabloları ve elektronik ortamdaki FMEA
şablonları kullanılarak gerçekleştirilir. OEM müşterimiz için PFMEA çalışması
yapılırken ayrıca FORD FMEA Handbook v.4.1 farkları /ilave istekleri de uygulanır.

FMEA Talimatı Yayım tarihi

Revizyon :

(Sayfa: 3 / 7)
 Bunlar özellikle; FMEA çalışması yapılırken hata modlarının müşterilere etkisine göre
belirlenen Şiddet kriterleri ile, Hata modlarının olası hata sebeplerine göre belirlenen
Olasılık kriterleri açısından önemlidir.

FORD FMEA Handbook v.4.1 sh. 4-36 da belirtilen FMEA Özel Karakteristik
tablosu FMEA çalışma sonuçlarına göre elde edilebilecek yeni özel karakteristiklerin
belirlenmesi için kullanılır. (FMEA Driven Special characteristics).

Aşağıda belirtilen tablo orijinal olarak FORD FMEA Handbook v.4.1 ten alınmıştır.

Firmamızda özellikle OEM tarafından sesifikasyonları tanımlanmış tüm ürünler

için dizayn yapılmadığında, yapılacak PFMEA öncesinde müşteriden (Örneğin FORD
Ürün Geliştirme Bölümünden) parçanın DFMEA’sı alınarak, yapılacak PFMEA
çalışmasında parçanın dizaynı ile ilgili noktalar da göz önüne alınır.

PFMEA çalışmaları sonucunda elde oluşabilecek ilave özel karakteristikler ilgili

müşteri sembolleri kullanılarak Kontrol planlarında, Akış diyagramında, ilgili
operasyon kartlarında da bağlantılı olarak kullanılır, bu karakteristiklerin ilgili olduğu
tedarikçilere ait PPAP çalışmaları yaptırıldığında bu tedarikçilere özel karakteristikler
aktarılarak bu ürün / proses değerleriyle ilgili Cpk / Ppk ölçümleri ve imalatta uygun
istatistiksel teknik uygulamaları (Firmamız da olduğu gibi) yaptırılır.
FMEA Talimatı Yayım tarihi
Revizyon :

(Sayfa: 4 / 7)
 FMEA çalışmaları sonucunda elde edilen RÖG lerin iyileştirilmesi esasları;

Öncelikle elde edilen RÖG lerin PARETO analizi yapılır veya excell de süzme
yapılarak büyükten küçüğe sıralanır, yapılan analizlerde;

 Müşteri tarafından aksi belirtilmedikçe, müşterinin bir özel isteği mevcut değil
ise; öncelikle ilk en yüksek %20 RÖG iyileştirme kapsamına alınır.

 *RÖG leri ne olursa olsun olasılıkları 4 ve üzerinde olupta müşteriye etkisinin

şiddeti 7-8 arası olanlar ve RÖG’leri ve olasılıkları ne olursa olsun şiddeti 9-
10 olanlar da iyileştirilecek RÖG lere ilave edilirler,

FMEA lar sırasında oluşabilecek ek özel karakteristikler özel karakteristiklerin

yönetimi tablolarına işlenir, özel karakteristikler Özel karakteristiklerin yönetimi
talimatına göre ilgili tüm dokümanlarda; FMEA dokümanları,Kontrol planları, İş akış
diyagramları, Teknik resimler, Operasyon Kartlarında uygun semboller kullanılarak
işlenir, ilgili operatörler bu konuda bilinçlendirilir, kontrol planlarında yüksek RÖG lerle
ilgili iyileştirici / kontrol altında tutucu önlemler alınır, proseslerde özel karakteristiklerle
ilgili Cp, Cpk iyileştirmeleri Seri Üretim sürecinin iş planlarına yansıtılır.

FMEA larda RÖG lerin iyileştirilmeleri sürekli olarak yapılır açıklanacak olursa:

RÖG güncellemeleri asgari yılda bir defa; tercihen PPAP güncelleme

çalışmaları sırasında tekrar edilerek RÖG lerde yukarıda belirtilen yönteme göre
yeniden bir sıralama ve belirleme yapılır ve belirlenen RÖG leri düşürmek için yeni
iyileştirme planları yapılır, iyilştirme planları genelde 4-12 hafta arasında
tamamlanmaktadır. Tüm iyileştirmeler tamamlandıktan sonra RÖG lerin yeni durumu,
bir sonraki güncellemede tekrar ele alınmaktadır.

FMEA Talimatı Yayım tarihi

Revizyon :

(Sayfa: 5 / 7)
 Yıllık PPAP güncelleme çalışmaları zamanı gelmeden oluşabilecek önemli
müşteri şikayetleri, yüksek iç uygunsuzluklar / ıskarta oranları , revizyonlar (PPAP
değişiklikleri) durumunda FMEA çalışmaları güncelenir ve müteakip çalışma,
emercensi bir durum olmadıkça yine 1 yıl sonraya (tercihan PPAP günceleme
planında belirtilen hafta içersine ) planlanır.

FMEA iyileştirmeleri bu şekilde sürekli olarak yapılmaktadır.

FMEA çalışmları sırasında olasılık, şiddet ve keşfedilebilirlik tablolarını

uygularken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar aşağıdadır; (FMEA v.4.0
tabloları kullanımı sırasında)

Malzeme giriş operasyonları incelenirken hammadde veya parçaların lojistik

olarak imalara ve/veya sevkiyata etkileri ana hatlarıyla değerlendirilir, üründe
oluşabilecek hatalar ise imalat operasyonları sırasında ele alınır ve hammadde (sertlik
vb uygunsuzluğu) uygunsuzlukları potansiyel hataların sebeplerinden birisi olarak
incelenir.Gelen malzemeler gruplar halinde incelenir, örneğin Metal Parça girişi,
Plastik Parça girişi, Kimyasal Girişi gibi. (Örnek PFMEA ya bakınız)

Olasılık hesaplarken; detaylı olarak tanımlanmış hata türlerinin (mesela iç çap

ölçüsünün toleransın üzerinde olması hatası gibi) İç ve Dış iade oranlarının
toplanması ile belirlenir. Hata türünün potansiyel sebepleri arasında bu olasılık oranı
dağıtılır, şayet detay bilgi yok ise potansiyel hata sebepleri adedine bölünerek
bulunur.(Olasılık oranları her üç müşteri (İç (en çok etkilenebilecek proses aşaması),
Dış (Müşteri) ve Uç (tüketici) için aynıdır)

Müşteriye etkisinin şiddeti belirlenirken öncelikle uç kullanıcı esas alınır, buna ek

olarak iç ve dış müşterinin üretim hatlarında en çok etkilenebilecek proses aşaması
ve olası etkiler dikkate alınır, hangi müşteriler etkileniyor ise ele alınır ve her müşteri
için birbirinden bağımsız değerlendirilir( Örneğin, bizim imalatımızı aksatmayabilecek
bir hata türü müşterinin hattını aksatabilir ve aynı hata türü dış müşteriye giderse belki
dış müşteriyi hiç etkilemeyebilir, )

FMEA Talimatı Yayım tarihi

Revizyon :

(Sayfa: 6 / 7)
 İyileştirmeler yapılırken; yakalamaya yönelik mevcut önlemlerin yanı sıra hata
türünün sebebine göre önlemeye yönelik mevcut önlemlerde yapılabilecek
iyileştirmeler keşfedilebilirlik kriterini değil, olasılığı iyileştirebilecektir ancak bunun
etkisi iç ve dış iade oranlarında gözlemlenerek objektif olarak belirlenmelidir.

Çevre FMEA (FMCEA) çalışmaları;

ARGE, Üretim, Satınalma ve Kalite Güvence Birim Sorumlularından oluşan İşçi

Sağlığı, İş Güvenliği ve Çevre Ekibi (kısaca: RİSK Ekibi), öncelikle İşçi Sağlığı, İş
Güvenliği ve Çevresel boyutların ve tesis ve yakın çevresinde ortam ve çalışanlar,
ziyaretçiler dahil tüm canlılara yönelik olarak bu faktörlerin mevcut ve potansiyel
etkilerini, bu etkilerin olası sonuçlarını, etkilere yönelik risklerin belirlenmesi, reaksiyon
planlarının oluşturulması için bir çalışma yapar. Bu çalışma çevre, işçi sağlığı ve iş
güvenliği yönetim sisteminin ilk safhasıdır. Bu aşamadan sonra tesiste RİSK Ekibi
koordinesinde bir FMECA çalışması gerçekleştirilerek risk öncelikleri tespit edilir ve
önemli (significant) etkiler belirlenir. FMECA çalışmaları ile detaylı anlatım KYSP.10
Tehlike, Risk ve Çevresel Etkilerin Tanımlanması Prosedürü’ndedir.

Çalışmanın esası FMEA uygulaması türündedir, öncelikle malzeme girişinden

başlayarak sevkıyata kadar tüm aşamalarda çevre boyutları ve potansiyel çevre
etkileri ele alınır, FMEA çalışmalarındaki yöntem uygulanır. Bu çalışma yeni ürünlerin
devreye alınması, proseste yapılacak değişiklikler neticesinde veya diğer
değişikliklerde gözden geçirilir, gerekli görülüyorsa güncellemesi yapılır. Ayrıca
herhangi bir değişiklik olmasa bile yılda 1 defa tekrar edilerek gözden geçirilir gerekli
işlemler tekrar başlatılır. Ayrıca Yeni Ürün Devreye Alma Süreci kapsamında
olabilecek çevresel etkiler bu süreç içinde değerlendirilir.

FMEA Talimatı Yayım tarihi

Revizyon :

(Sayfa: 7 / 7)