NATIONAL CAPITAL REGION

 Mula sa atas ng Pangulo, itinatag ang NCR noong Nobyembre 7, 1975

 Pinakamaliit sa mga rehiyon ng Pilipinas ang Kalakhang Maynila, subalit pinakamatao at
pinakamakapa ang populasyon nito.
 Ang lawak nito ay binubuo ng 636 kilometro parisukat.
 Apat na Distrito ng NCR:
 Unang Distrito ( Lungsod Maynila)
 Pangalawang Distrito ( Hilagang-Silangang Kalakhang Maynila)
 Ikatlong Distrito ( Hilagang-Kanlurang Kalahakhang Maynila )
 Ikaapat na Distrito ( Katimugang Kalakhang Maynila )

MGA LUNGSOD AT MUNISIPALIDAD

Mga Lungsod: 10. Las Piñas
11. Parañaque
1. Maynila 12. Valenzuela
2. Quezon 13. Malabon
3. Caloocan 14. Taguig
4. Pasay 15. Navotas
5. Pasig 16. San Juan
6. Mandaluyong
7. Makati Munsipalidad:
8. Muntinlupa
9. Marikina 1. Pateros

MGA SIKAT NA MANUNULAT

1. Liwayway Arceo
 Isang manunulat na Pilipino.
 Lumabas noong panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig noong 1944 sa pelikulang mga
malalaking bida tulad nina Carmen Rosales, Norma Blancaflor, LeopoldoSalcedo at Jose Padilla
Jr ang Liwayway ng Kalayaan na may Ingles na pamagat Dawn of Freedom ng X'Otic
Pictures at EigaHeikusa Productions.

2. Jesus Balmori

 Ipinangnak sa Maynila noong Enero 10, 1887.

 Sa kanyang kabataan, humakot siya ng iba’t ibang mga karangaln sa kanyang mga akda gaya na
lamang ng kanyang mga tulang ipinasa sa Rizal Day Contest na may iba’t ibang sagisag panulat
ay nagkamit ng una, pangalawa at pangatlong gantimpala.
 Siya’y makata at mamamahayag. ‘Batikuling’ ang nagsilbing sagisag-panulat niya.
 Tinipon niya sa isang aklat na pinamagatang “Mi Case de Nipa” (Ang Bahay Kong Pawid) noong
1938 ang kanyang mga tula na nagtamo ng unang gantimpala sa Timpalak Komonwelt noong
1938.
 Naging kalaban niya si Manuel Bernabe sa balagtasan sa Kastila sa paksang “El Recuerdo y el
Olvido”.
 Isinulat niya ang tulang “A Cristo” (Kay Kristo).

3. Rosauro C. Almario

 Ay pinanganak noong 30 August 1886

 Tanyag na Pilipinong manunulat sa Wikang Tagalog.
 Siya ay isang mamamahayag, editor, nasyonalista, politiko at tagapamahala ng pahayagan.
 Ang kanyang mga akda ay umiikot sa pagiging makabayan, tradisyon at kaugalian ng mga
Pilipino.
 Ang mga ginamit niyang mga sagisag panulat ay ang mga sumusunod R.O.
Noel, BatangSimoun, Matanglawin, Ric A. Clarin, RaxaSoliman, Petronio, and El Satirin.

4. Amado V. Hernandez

 Siya ay tinaguriang Makata ng Manggagawa

 Bukod sa pagiging makata, kwentista at nobelista, siya ay isa ring mamamahayag.
 Ilan sa pinakatanyag niyang tula ay ang “Bayani”.

5. Faustino Aguilar

 Ipinanganak noong 15 Pebrero 1882.

 Isang katipunero, mamamahayag, nobelista, editor, atbp.
 Siya ay sumapi sa katipunan noong siya ay 14 na taong gulang.
 Ilan sa kanyang nobela ay ang mga sumusunod Busabos ng Palad (Pauper of Fate) in 1909, Sa
Ngalan ng Diyos (In the Name of God) in 1911, Ang Lihim ng Isang Pulo(The Secret of an
Island) in 1926, Ang Patawad ng Patay (The Pardon of the Dead) noong 1951, Ang
Kaligtasan (The Salvation) noong 1951, at Pinaglahuan (Place of Disappearance) noong 1906
(nailathala noong 1907).

6. Iñigo Ed. Regalado

 Ipinanganak noong 16 March 1888.

 Isang Pilipinng makata, mamamahayag, nobelista.
 Ilan sa mga nagkamit ng gantimpalang akda niya ay ang tulang Tilamsik noong 1964, ang 1941
kalipunan ng kanyang tula na may pamagat na Damdamin. Ito ay nagwagi ng unang gantimpala
ng Patimpalak Komonwelt noong 1941.
 Nakapagsulat siya ng higit sa 26 Nobela.

7. Andres Bonifacio

 Siya ipinanganak noong Nobyembre 30, 1863

 Isang Pilipinong rebulusyonaryo at ang una at hiling Pangulo ng Republika ng mga Tagalog
 Siya ang Pangatlo at huling Supremo ng Katipunan o Kataas-taasan, Kagalanggalangang
Katipunan ng mga Anak ng Bayan (KKK)
LITERATURA NG REHIYON
 Awiting Bayan

Bahay Kubo

Bahay kubo, kahit munti

Ang halaman doon ay sari-sari
Singkamas at talong
Sigarilyas at mani
Sitaw, bataw, patani
Kundol, patola, upo't kalabasa
Labanos, mustasa
Sibuyas, kamatis
Bawang at luya
Sa paligid nito puno ng linga.

 Maikling Kwento

Banyaga ni Liwayway A. Arceo

 Kwentong Bayan

Ang Unang Lalaki at ang Unang Babae

Noong unang panahon ay walang kalupaan. Ang mundo ay pawang karagatan at kalangitan lamang.
Ang langit ay nasa itaas at sa ibaba naman ang dagat. Sila ay matalik na magkaibigan. Sa pagitan nila
naninirahan ang ibon. Isang araw matapos lumipad patungo sa langit at bumalik sa dagat, hapung-hapo na
sa kalilipad ang ibon. Dahil dito, umisip siya ng paraan upang magkaroon ng kalupaan, sa gayon siya'y
makapamamahinga. Nagtungo siya sa langit at sinabi niya rito na ito'y pinipintasan at sinisiraan ng dagat.
Pagkatapos ay sinabi naman niya sa dagat na ito'y pinipintasan at sinisiraan ng langit. Naghatid ng maling
balita ang ibon sa langit at sa dagat hanggang sa magkagalit ang dalawa.
Nagpahatiran ng masasakit na salita ang dalawa sa pamamagitan ng ibon. Tuwing magbabalita ang ibon
ng pasabi sa isa't isa ay dinaragdagan niya kaya't sa pagdaraan ng mga araw ay galit na galit na ang langit
sa dagat. Gayon din naman ang dagat sa langit.

Isang araw ay hindi na nakatiis ang dagat kaya't sinabuyan niya nang sinabuyan ng tubig ang langit.
Tumaas nang tumaas ang langit upang umiwas sa isinasabog na tubig ng dagat. Bilang ganti sa ginawa sa
kanya ng dagat ay binagsakan ito ng maraming bato ng langit. Ang mga batong ibinagsak ng langit ay
natipon at naging pulo ng bato. Pagod na pagod na ang dalawa kaya't tumigil na sila sa pag-aaway.

Tuwang-tuwa naman ang ibon sapagkat may mapagpapahingahan na siya. Buong kasiyahan siyang
namahinga at nang dumating ang gabi ay natulog nang mahimbing. Sa pagdaraan ng mga araw ay may
tumubong mga halaman sa batuhan. Lalong natuwa ang ibon sapagkat higit niyang ibig dumapo sa mga
halaman.
Isang hapon na siya'y nakadapo sa punong kawayan ay nakarinig siya ng mahihinang katok sa loob niro.
Tinuka nang tinuka ng ibon ang kawayan at lumabas ang unang lalaki na tinawag na si Silalak. Pamaya-
maya ay nakarinig siyang muli ng mararahang katok sa katapat na punong kawayan kaya't tinuka nang
tinuka din ng ibon ang naturang kawayan. Mula rito y lumabas naman ang unang babae na tinawag na si
Sibabay. Sina Silalak at Sibabay ang mga unang tao sa mundo.

 Tula

" Pag-ibig sa Tinubuang Lupa” ni Andres Bonifacio

Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya Sa kanya’y utang ang unang pagtanggap
sa pagkadalisay at pagkadakila ng simoy ng hanging nagbigay lunas,
gaya ng pag-ibig sa tinubuang lupa? sa inis na puso na sisinghap-singhap,
Alin pag-ibig pa? Wala na nga, wala. sa balong malalim ng siphayo’t hirap.

Ulit-ulitin mang basahin ng isip Kalakip din nito’y pag-ibig sa Bayan

at isa-isahing talastasing pilit ang lahat ng lalong sa gunita’y mahal
ang salita’t buhay na limbag at titik mula sa masaya’t gasong kasanggulan.
ng isang katauhan ito’y namamasid. hanggang sa katawan ay mapasa-libingan.

Banal na pag-ibig pag ikaw ang nukal Ang nangakaraang panahon ng aliw,
sa tapat na puso ng sino’t alinman, ang inaasahang araw na darating
imbit taong gubat, maralita’t mangmang ng pagka-timawa ng mga alipin,
nagiging dakila at iginagalang. liban pa ba sa bayan tatanghalin?

Pagpupuring lubos ang nagiging hangad At ang balang kahoy at ang balang sanga
sa bayan ng taong may dangal na ingat, na parang niya’t gubat na kaaya-aya
umawit, tumula, kumatha’t sumulat, sukat ang makita’t sa ala-ala
kalakhan din nila’y isinisiwalat. ang ina’t ang giliw lampas sa saya.

Walang mahalagang hindi inihandog Tubig niyang malinaw sa anaki’y bulog

ng pusong mahal sa Bayang nagkupkop, bukal sa batisang nagkalat sa bundok
dugo, yaman, dunong, katiisa’t pagod, malambot na huni ng matuling agos
buhay ma’y abuting magkalagot-lagot. na nakaka aliw sa pusong may lungkot.

Bakit? Ano itong sakdal nang laki Sa aba ng abang mawalay sa Bayan!
na hinahandugan ng buong pag kasi gunita ma’y laging sakbibi ng lumbay
na sa lalong mahal kapangyayari walang ala-ala’t inaasam-asam
at ginugugulan ng buhay na iwi. kundi ang makita’ng lupang tinubuan.

Ay! Ito’y ang Inang Bayang tinubuan, Pati na’ng magdusa’t sampung kamatayan
siya’y ina’t tangi na kinamulatan wari ay masarap kung dahil sa Bayan
ng kawili-wiling liwanag ng araw at lalong maghirap. O! himalang bagay,
na nagbibigay init sa lunong katawan. lalong pag-irog pa ang sa kanya’y alay.
Kung ang bayang ito’y nasa panganib
at siya ay dapat na ipagtangkilik
ang anak, asawa, magulang, kapatid
isang tawag niya’y tatalikdang pilit.
Datapwa kung bayan ano ang bayan ng ka-
Tagalogan
ay nilalapastangan at niyuyurakan
katwiran, puri niya’t kamahalan
ng sama ng lilong ibang bayan.
Di gaano kaya ang paghinagpis
ng pusong Tagalog sa puring nalait
at aling kaluoban na lalong tahimik
ang di pupukawin sa paghihimagsik?
Saan magbubuhat ang paghihinay
sa paghihiganti’t gumugol ng buhay
kung wala ring ibang kasasadlakan
kundi ang lugami sa kaalipinan?
Kung ang pagka-baon niya’t pagka-busabos
sa lusak ng daya’t tunay na pag-ayop
supil ng pang-hampas tanikalang gapos
at luha na lamang ang pinaa-agos
Sa kanyang anyo’y sino ang tutunghay
na di-aakayin sa gawang magdamdam
pusong naglilipak sa pagka-sukaban
na hindi gumugol ng dugo at buhay.
Mangyari kayang ito’y masulyap
ng mga Tagalog at hindi lumingap
 Nobela
“Sampaguitang Walang Bango”
ni Iñigo Ed. Regalado
sa naghihingalong Inang nasa yapak
ng kasuklam-suklam na Castilang hamak.
Nasaan ang dangal ng mga Tagalog,
nasaan ang dugong dapat na ibuhos?
bayan ay inaapi, bakit di kumikilos?
at natitilihang ito’y mapanuod.
Hayo na nga kayo, kayong nanga buhay
sa pag-asang lubos na kaginhawahan
at walang tinamo kundi kapaitan,
kaya nga’t ibigin ang naaabang bayan.
Kayong antayan na sa kapapasakit
ng dakilang hangad sa batis ng dibdib
muling pabalungit tunay na pag-ibig
kusang ibulalas sa bayang piniit.
Kayong nalagasan ng bunga’t bulaklak
kahoy niyari ng buhay na nilanta't sukat
ng bala-balakit makapal na hirap
muling manariwa’t sa baya’y lumiyag.
Kayong mga pusong kusang inuusal
ng daya at bagsik ng ganid na asal,
ngayon magbangon’t baya’y itanghal
agawin sa kuko ng mga sukaban.
Kayong mga dukhang walang tanging sikap
kundi ang mabuhay sa dalita’t hirap,
ampunin ang bayan kung nasa ay lunas
sapagkat ang ginhawa niya ay sa lahat.
Ipahandog-handog ang buong pag-ibig
hanggang sa mga dugo’y ubusang itangis
kung sa pagtatanggol, buhay ay mapatid
ito’y kapalaran at tunay na langit.
Mga Tauhan

Paquito Don Diego

- Dating kasintahan ni Nenita - kapit-bahay nina Nenita at Bandino

- Kasintahan ni Liling - Kaibigan ni Bandino

Nenita Pilar Amado

- Asawa ni Don Bernadino Deala - Isang Doktora na kung tawagi ay Liling

- Ina ni Neli Salud

Don Bernadino “ Bandino” Deala - Utusan ni Nenita

- Asawa ni Nenita Lijukom

- Ama ni Neli - Matalik na kaibigan ni Bandino

Neli

- Anak Nina Nenita at Bandino

 Balagtasan

“Ang Gunita at ang Limot”

Ni Jesus Balmori

 Sanaysay

“Ang Nining at ang Liwanag”