อัตราส่วนและร้อยละ

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
 ร้อยละ
• การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ
• การเขียนร้อยละให้อยู่ในรูปของอัตราส่วน
• การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ
• การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละและการนาไปใช้
 ร้อยละ
ในชีวิตประจาวัน เราจะเห็นว่าเราเกี่ยวข้องเกี่ยวกับร้อยละอยู่เสมอ
เช่น การซื้อขาย กาไร ขาดทุน การลดหรือการเพิ่มที่คิดเป็นร้อยละ การคิด
ภาษีมูลค่าเพิ่ม ฯลฯ
 ร้อยละ
ตัวอย่าง : ต้นขายนาฬิกาเรือนหนึ่งได้กาไร 20%
ความหมาย คือ “ต้นซื้อนาฬิกามา 100 บาท ขายไปในราคา 120 บาท”
20
ดังนั้น อัตราส่วนของกาไรต่อราคาซื้อเป็น 20 : 100 หือ
100
จะเห็นว่า เขียนร้อยละ 20 หรือ 20% ในรูปของอัตราส่วนได้ เป็น 20:100
20
หรือ
100
 ร้อยละ
ร้อยละ หรือ เปอร์เซ็นต์ เป็นอัตราส่วนแสดงการเปรียบเทียบ
ปริมาณใดปริมาณหนึ่งต่อ 100 เช่น ร้อยละ 50 หรือ 50% หมายถึง
50 : 100
𝟓𝟎
เช่น ร้อยละ 50 หรือ 50% เขียนแทนด้วย 50:100 หรือ
𝟏𝟎𝟎
𝟕
ร้อยละ 7 หรือ 7% เขียนแทนด้วย 7 : 100 หรือ
𝟏𝟎𝟎
 การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ
“ การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ จะต้องเขียนอัตราส่วน
นั้นให้อยู่ในรูปที่มี จานวนหลังของอัตราส่วนเป็น 100 แล้วจะได้จานวน
แรกของอัตราส่วนเป็นค่าของร้อยละที่ต้องการ ”
 การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ
ตัวอย่าง
9
9 : 10 = 10 = 90%
80
4 : 5 = 100 = 80%
0.25 25
0.25 = 1 = 100 = 25%
0.075 7.5
0.075 = 1 = 100 = 7.5%
 การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ
ตัวอย่างที่ 1 จงเขียนอัตราส่วนแต่ละข้อต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปร้อยละ
วิธีที่ 1
1) 4  25 = 4  4  25  4
= 16  100
= 16 %
 การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ
วิธีที่ 2
1) 4  25 = m  100
4(100) = m(25)
4(100)
25
= m
16 = m
4  25 = 16  100
= 16 %
 การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ
ข้อ 1. 18 : 5 ข้อ 2. 7 : 8
 การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ
ข้อ 3. 9 : 20 ข้อ 4. 15 : 200
 การเขียนร้อยละให้อยู่ในรูปของอัตราส่วน
การเขียนร้อยละให้อยู่ในรูปอัตราส่วน ทาได้โดย เขียนเป็น
อัตราส่วนที่มีจานวนเป็นค่าของร้อยละ และจานวนหลังเป็น 100 ดังต่อไปนี้
33
33% =
100
6 3
6% = =
100 50
25.75 2,575 103
25.75% = = =
100 10,000 400
210 21
210% = =
100 10
 การเขียนร้อยละให้อยู่ในรูปของอัตราส่วน
𝑎
ร้อยละ a หรือ a % เขียนในรูปอัตราส่วนได้ a  100 หรือ
100
ตัวอย่าง
12.5 12.5×10 125
1) 12.5 % = = =
100 100×10 1000

65
2 65 65
2) 7 %= = 9
=
9 9 100 900
 การเขียนร้อยละให้อยู่ในรูปของอัตราส่วน
ข้อ 1. 0.05 ข้อ 2. 18.5
 การเขียนร้อยละให้อยู่ในรูปของอัตราส่วน
9
ข้อ 3. 150% ข้อ 4. %
20
 การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ
การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ เป็นการนาความรู้ในเรื่องของ “สัดส่วน” มา
ใช้ในการคานวณ ซึ่งพบใน 3 ลักษณะของแต่ละตัวอย่าง ดังนี้

 เทคนิคง่ายๆ คาว่า ของ แปลว่า (คูณ)

คาว่า เป็น แปล่า (=)
 การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ
ข้อ 1) 25% ของ 60 เท่ากับเท่าไร
ความหมาย ถ้ามี 25 ส่วน ใน 100 ส่วน แล้วจะมีกี่ส่วนใน 60 ส่วน
วิธีทา
 การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ
ข้อ 2) 9 เป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของ 45
ความหมาย ถ้ามี 9 ส่วน ใน 45 ส่วน แล้วจะมีกี่ส่วนใน 100 ส่วน
วิธีทา
 การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ
ข้อ 3) 8 เป็น 25% ของจานวนใด
ความหมาย ถ้ามี 25 ส่วน ใน 100 ส่วน แล้วจะมี 8 ส่วน ในกี่ส่วน
 การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ
 แบบฝึกทักษะ
1. 8% ของ 150 เท่ากับเท่าไร 2. 30% ของ 70 เท่ากับเท่าไร
 การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ
 แบบฝึกทักษะ
3. 16 เป็น 20% ของจานวนใด 4. 35 เป็น 25% ของจานวนใด
 การคานวณเกี่ยวกับร้อยละ
 แบบฝึกทักษะ
7
5. 2.4 เป็นร้อยละ เท่าใดของ 8 6. เป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของ 25
10
 แบบฝึกทักษะ
1. อัตราส่วนของจานวนมะนาวผลเล็กต่อมะนาวผลใหญ่ เป็น 5:8 จงหาว่า
จานวนมะนาวผลเล็กคิดเป็นร้อยละเท่าไรของจานวนมะนาวผลใหญ่
 แบบฝึกทักษะ
2. นิดได้รับเงินเป็น 1.2 เท่าของจานวนเงินที่อ้อได้รับ จงหาว่านิดได้รับ
เงินเดือนคิดเป็นร้อยละเท่าใดของจานวนเงินที่อ้อได้รับ
 โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละและการนาไปใช้
• การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละมีขั้นตอน ดังนี้
1. กาหนดตัวแปรแทนสิ่งที่โจทย์ต้องการ
2. เขียนร้อยละให้อยู่ในรูปของสัดส่วนแสดงอัตราส่วนที่เท่ากัน
จากโจทย์ที่กาหนดให้และสิ่งที่โจทย์ต้องการหา
3. หาจานวนแทนตัวแปรในสัดส่วน โดยใช้สมบัติของสัดส่วน
และการแก้สมการในการหาค่าตัวแปรที่อยู่ในสัดส่วน
 โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละและการนาไปใช้
ตัวอย่างที่ 1 ในหมู่บ้านมีคนอาศัยอยู่ 1,200 คน 6% ของจานวนคนทั้งหมด
ที่อยู่ในหมู่บ้านนี้ทางานในโรงงาน จงหาจานวนคนที่ทางานในโรงงาน
วิธีทา ในจานวนคนทางานในโรงงานเป็น x คน
𝑥
อัตราส่วนของจานวนคนในโรงงาน ต่อ คนทั้งหมด เป็น
1,200
6
อัตราส่วนส่วนดังกล่าว คิดเป็น 6% =
100
𝑥 6
เขียนสัดส่วนได้ =
1,200 100
 𝑥 6
เขียนสัดส่วนได้ =
1,200 100
 โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละและการนาไปใช้
ตัวอย่างที่ 2 มิวซื้อที่ดิน จ่ายเงินมัดจาไป 36,00 บาท คิดเป็น 36% ของที่ดิน
แปลงนี้ จงหาว่าที่ดินแปลงนี้ราคาเท่าไร
วิธีทา ให้มิวซื้อที่ดิน ราคา m บาท
จ่ายค่ามัดจาไป 36,00 บาท
30
เงินมัดจาคิดเป็น 30 % =
100
36,000 30
เขียนสัดส่วนได้ ดังนี้ =
𝑚 100
 36,000 30
เขียนสัดส่วนได้ ดังนี้ =
𝑚 100
 โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละและการนาไปใช้
ตัวอย่างที่ 3 ร้านขายมอเตอร์ไซด์ติดราคาขายไว้ 35,000 บาท ถ้าซื้อเงินสดลดให้
15% แต่ถ้าซื้อเงินผ่อนเป็นรายเดือน จ่ายเดือนละ 3,500 บาท เป็นเวลา 12 เดือน
จงหาว่าซื้อเงินสดในราคากี่บาท และถ้าซื้อเงินผ่อนคิดราคาเพิ่มกี่เปอร์เซ็นต์จาก
ราคาที่ติดไว้
วิธีทา ร้านขายมอเตอร์ไซด์ ติดราคาขายไว้ 35,000 บาท
ถ้าซื้อเงินสด ลดให้ 15% คือ ขายเป็นเงินสดให้ 85%
ให้ร้านขายมอเตอร์ไซด์ไปเป็นเงินสด x บาท
 𝑥 85
จะได้สัดส่วน =
35,000 100

ดังนั้น ซื้อเงินสดในราคา บาท

ถ้าซื้อเงินผ่อน จ่ายเดือนละ 3,500 บาท เวลา 12 เดือน
เงินที่ต้องจ่ายทั้งหมด 3,500 × 12 = 42,000 บาท
นั่นคือ ต้องจ่ายเพิ่ม
ให้ ถ้าซื้อเงินผ่อนคิดราคาเพิ่มกี่เปอร์เซ็นต์จากราคาที่ติดไว้ y%
𝑦 7,000
จะได้สัดส่วน 100 = 35,000

ดังนั้น ถ้าซื้อเงินผ่อนคิดราคาเพิ่มจากราคาที่ติดไว้
 แบบฝึกทักษะ
1. วิวได้รับเงินเดือน เดือนละ 20,000 บาท เขาผ่อนชาระค่าบ้านร้อยละ 40
ของเงินเดือน วิวผ่อนชาระค่าบ้านเดือนละเท่าไร
วิธีทา ให้วิวผ่อนชาระค่าบ้านเดือนละ m บาท
2. ในการสอบไล่ครั้งหนึ่งมีผู้สอบได้ 62% ซึ่งมากกว่าผู้สอบตก 240
คน มีผู้เข้าสอบทั้งหมดกี่คน
วิธีทา ในการสอบไล่ครั้งหนึ่งมีผู้สอบได้ 62% แสดงว่า
มีผู้สอบตก (100-62)% = 38%
ดังนั้นมีผู้สอบตกมากกว่าผู้สอบตก 240 คน
โดยให้ผู้เข้าสอบทั้งหมด n คน
จะได้ 240 = 24% ของ n
จะได้ 240 = 24% ของ n
3. น้าเชื่อมชนิดหนึ่งบรรจุในขวด 750 ลบ.ซม. น้าเชื่อมชนิดนี้ทุกขวดมีน้าอยู่
227.5 ลบ.ซม. จงหาว่าน้าเชื่อมชนิดนี้มีน้าอยู่กี่เปอร์เซ็นต์
วิธีทา ให้มีน้าเชื่อมอยู่ a %
น้าเชื่อมชนิดหนึ่งบรรจุในขวด 750 ลบ.ซม.
น้าเชื่อมชนิดนี้ทุกขวดมีน้าอยู่ 227.5 ลบ.ซม.

𝑎 227.5
เขียนสัดส่วนได้ =
100 750
 𝑎 227.5
เขียนสัดส่วนได้ =
100 750

ดังนั้น น้าเชื่อมชนิดนี้มีน้าอยู่
4. พ่อค้าขายรถจักรยานไปในราคา 1,050 บาท จะได้กาไร 25% จงหาต้นทุน
ของรถจักรยานที่พ่อค้าซื้อมา
วิธีทา ให้พ่อค้าขายจักรยานไปได้กาไร b บาท
เขียนสัดส่วน

ดังนั้น ต้นทุนของรถจักรยานที่พ่อค้าซื้อมา
5. แววตาซื้อนาฬิกาปลุกมาราคา 300 บาท ขายไป 250 บาท เขาขาดทุนกี่
เปอร์เซ็นต์
วิธีทา เขาขาดทุดเป็นเงิน 300-250 = 50 บาท
ให้แววตาขายนาฬิกาขาดทุนไป b%
เขียนสัดส่วน

ดังนั้น ขาดทุน
6. เจ้าของบ้านขายบ้านในราคา 1,200,000 บาท โดยเสียค่านายหน้า 5% ของราคา
ที่ขาย ดังนั้นเจ้าของบ้านต้องเสียค่านายหน้าเท่าไร
วิธีทา ให้เจ้าของบ้านเสียค่านายหน้า m บาท
เขียนสัดส่วน

ดังนั้น เจ้าของบ้านต้องเสียค่านายหน้า
7. ชาวนาคนหนึ่งเมื่อปีที่แล้วทานาได้ข้าว 3,500 ถัง ปีนี้ได้ข้าว 112% ของปีที่
แล้ว ข้าวมากกว่าปีที่แล้วกี่ถัง
วิธีทา ให้ปีนี้ชาวนาทาข้าวได้ x ถัง
เขียนสัดส่วน

ดังนั้น ข้าวมากกว่าปีที่แล้ว
8. ร้านค้าแห่งหนึ่งปิดราคาสินค้าไว้ 4,000 บาท แต่ขายเพียง 3,800 บาท อยาก
ทราบว่าร้านค้าลดให้กี่เปอร์เซ็นต์
วิธีทา ให้ร้านค้าลดราคาสินค้าไป n %
เขียนสัดส่วน

ดังนั้น ร้านค้าลดให้
9. หนังสือเล่มหนึ่งถ้าขาย 125 บาท จะได้กาไร 8% ถ้าต้องการขายกาไร
15% จะต้องขายไปกี่บาท
วิธีทา หนังสือเล่มหนึ่งถ้าขาย 125 บาท จะได้กาไร 8%
ให้หนังสือเล่มนี้ได้กาไร x บาท
เขียนสัดส่วน

ดังนั้นหนังสือเล่มนี้ขายได้กาไร บาท
ถ้าต้องการขายกาไร 15%
ให้ขายหนังสือเล่มนี้ไป y บาท
เขียนสัดส่วน

ดังนั้น ขายหนังสือเล่มนี้ไปราคา บาท