การดาเนินการทางคณิตศาสตร์

การบวก
การบวกเป็ นการรวมปริมาณต่าง ๆ เข ้าด ้วยกัน
่
เชน 2 + 3 = 5 หรือ 12 + 18 = 30
้
การบวกมีหลายวิธ ี หากเป็ นจานวนไม่มากก็สามารถใชการบวกแบบธรรมดา คือ การนั บเพิม
่ ได ้
แต่ในกรณีทเี่ ป็ นจานวนทีม ้
่ าก ยากต่อการคานวณ ต ้องใชการบวกในแนวตั ง้ โดยเขียนจานวนทีจ
่ ะบวก
ให ้หลักเดียวกันตรงกัน เริม
่ บวกจากหลักหน่วย บวกเฉพาะจานวนในหลักเดียวกันแล ้วเขียนไว ้ ถ ้าเกิน
ิ ให ้เขียนหลักหน่วยไว ้แล ้วทดตัวเลขหลักสบ
สบ ิ ไปทีห
่ ลักถัดไปเพือ
่ นาไปรวมกับตัวเลขหลักนัน
้ ๆ
่
เชน 324 + 256 เขียนได ้ดังนี้
324
+ 256
580
ดังนัน
้ ผลบวกของ 324 กับ 256 คือ 580

การบวกมีสมบัตส
ิ ลับที่ นั่นคือ การสลับตาแหน่งของตัวบวก จะได ้ผลลัพธ์ทเี่ ท่าเดิม
่
เชน 12 + 15 = 15 + 12 = 27
และยังมีสมบัตก
ิ ารเปลีย
่ นหมู่ คือ เมือ
่ บวกจานวนหลาย ๆ จานวน จะสามารถนาจานวนใดบวก
กันก่อนก็ได ้โดยผลลัพธ์ไม่เปลีย
่ นแปลง
่
เชน 20 + (8 + 14) = 20 + 22 = 42
(20 + 8) + 14 = 28 + 14 = 42
(20 + 14) + 8 = 34 + 8 = 42

การลบ
การลบเป็ นการลดหรือหักปริมาณต่าง ๆ ออกจากกัน
่
เชน 12 - 7 = 5 หรือ 21 - 18 = 3
้
การลบมีหลายวิธ ี หากเป็ นจานวนไม่มากก็สามารถใชการลบแบบธรรมดา คือ การหักออกได ้
แต่ในกรณีทเี่ ป็ นปริมาณทีม ้
่ าก ยากต่อการคานวณ ต ้องใชการลบในแนวตั ง้ โดยเขียนตัวตัง้ และตัวลบ
ให ้หลักเดียวกันตรงกัน เริม
่ ลบจากหลักหน่วย ลบเฉพาะจานวนในหลักเดียวกันแล ้วเขียนไว ้ ถ ้าตัวเลข
้ ๆ ของตัวลบมีคา่ มากกว่าตัวตัง้ ให ้ใชวิ้ ธก
ในหลักนั น ี ารยืมค่าจากหลักถัดไป จะได ้ค่าเพิม
่ ขึน ิ
้ มาอีกสบ
แล ้วจึงสามารถลบตัวเลขต่อไปได ้
 ่
เชน 324 - 256 เขียนได ้ดังนี้
324
- 256
68
ดังนัน
้ ผลลบของ 324 กับ 256 คือ 68

การลบไม่มส
ี มบัตส
ิ ลับที่ นั่นคือ การสลับตาแหน่งของตัวตัง้ และตัวลบ จะได ้ผลลัพธ์ทต
ี่ า่ งจากเดิม
่
เชน 12 - 15 ≠ 15 - 12
และการลบไม่มส
ี มบัตก
ิ ารเปลีย
่ นหมู่ คือ เมือ
่ ลบจานวนหลาย ๆ จานวน จะต ้องทาการลบ
้
เรียงลาดับจากซายไปขวา หรือถ ้ามีวงเล็บต ้องทาในวงเล็บก่อน
่
เชน 20 - (14 - 8) = 20 - 6 = 14

การคูณ
การคูณ คือ การเพิม
่ หรือลดจานวนจานวนหนึง่ เป็ นอัตรา
่
เชน 2 × 3 หมายถึง การเพิม
่ 2 ขึน
้ ไปเป็ น 3 ชุด คือ 2 + 2 +2 = 6 ดังนัน
้ 2×3=6
สาหรับการคูณจานวนทีม
่ ห
ี ลายหลัก ให ้คูณทีละหลักแล ้วนาผลคูณมาบวกกัน
่
เชน 256 × 25 ให ้เขียนการคูณใบแบบแนวตัง้ จะได ้
256 ×
25
1280
+ 5120
6400

การคูณมีสมบัตก
ิ ารสลับที่ นั่นคือ สามารถสลับตาแหน่งของตัวตัง้ และตัวคูณ จะได ้ผลลัพธ์ทเี่ ท่าเดิม
่
เชน 2 × 5 = 5 × 2 = 10
และยังมีสมบัตก
ิ ารเปลีย
่ นหมู่ คือ เมือ
่ คูณจานวนหลาย ๆ จานวน จะสามารถนาจานวนใดมาคูณ
กันก่อนก็ได ้โดยผลลัพธ์ไม่เปลีย
่ นแปลง
่
เชน 2 × (3 × 5) = 2 × 15 = 30
(2 × 3) × 5 = 6 × 5 = 30
3 × (2 × 5) = 3 × 10 = 30
การหาร
การหาร คือ การแบ่งจานวนต่าง ๆ ออกเท่า ๆ กัน
่ 12 ÷ 3 หมายถึง การแบ่ง 12 ออกเป็ น 3 สว่ นเท่า ๆ กัน ซงึ่ ตรงข ้ามกับการคูณ คือ 12 เกิดจาก
เชน
4 + 4 + 4 = 12 ดังนัน
้ 12 ÷ 3 = 4

การหารไม่มส
ี มบัตก
ิ ารสลับที่ นั่นคือ ไม่สามารถสลับตาแหน่งของตัวตัง้ และตัวคูณ เพราะจะได ้
ผลลัพธ์ทต
ี่ า่ งจากเดิม
่
เชน 12 ÷ 6 = 2
6 ÷ 12 = 0.5
และไม่มส
ี มบัตก
ิ ารเปลีย
่ นหมู่ คือ เมือ
่ หารจานวนหลาย ๆ จานวน จะไม่สามารถสลับตาแหน่ง
ตัวตัง้ และตัวหารได ้ เพราะจะทาให ้ผลลัพธ์เปลีย ้
่ นแปลง โดยต ้องคานวณการหารจากซายไปขวา แต่
ถ ้ามีวงเล็บก็ต ้องคานวณการหารเพือ
่ หาผลลัพธ์ในวงเล็บก่อน
่
เชน (24 ÷ 12) ÷ 2 = 2 ÷ 2 = 1
24 ÷ (12 ÷ 2) = 24 ÷ 6 = 4

การบวกลบคูณหารระคน
มีหลักการคือ
1. ถ ้ามีวงเล็บให ้ทาการคานวณในวงเล็บก่อน
้
2. ถ ้าไม่มวี งเล็บให ้ทาการคูณ การหาร การบวก และการลบ จากซายไปขวา ตามลาดับ
่ 72 + 18 × 3 ÷ 6 – 15 = 72 + 54 ÷ 6 – 15
เชน
= 72 + 9 – 15
= 81 – 15
= 66
แบบทดสอบ เรือ
่ ง การดาเนินการทางคณิตศาสตร์
1. จากรูปแบบของจานวนทีก
่ าหนดให ้ต่อไปนี้ 4, 7, 10, 13, 16, 19,…
จงหาจานวนที่ 81 ว่ามีคา่ เท่าไร

ื ทีต
2. ปอปลามีสอบในอีก 12 วัน มีหนั งสอ ่ ้องอ่านให ้จบ 96 หน ้า แต่ปอปลาอ่านไปแล ้ว 36 หน ้า
ดังนัน ื ทีเ่ หลืออย่างน ้อยวันละกีห
้ ปอปลาต ้องอ่านหนั งสอ ่ น ้าจึงจะจบทัง้ เล่มพอดี
1. 4 หน ้า
2. 5 หน ้า
3. 6 หน ้า
4. 7 หน ้า

ื้ ผ ้าแห่งหนึง่ ขายเสอ
3. ร ้านขายเสอ ื้ ตามอัตราต่อไปนี้
ขายราคาปลีก เมือ ื้ ถึง 6 ตัว ราคาตัวละ 300 บาท
่ ลูกค ้าซอ
ขายราคาสง่ เมือ ื้ ตัง้ แต่ 6 ตัวขึน
่ ลูกค ้าซอ ้ ไป ราคาตัวละ 200 บาท
ถ ้ามีลก ื้ ของในร ้าน คนแรกซอ
ู ค ้ามาซอ ื้ เสอ
ื้ 7 ตัว คนทีส ื้ กางเกง 4 ตัว ร ้านค ้าจะได ้รับเงินเท่าไร
่ องซอ
1. 2,000 บาท
2. 2,400 บาท
3. 2,600 บาท
4. 2,800 บาท
4. ต ้องการวางเสาเข็มห ้องประชุมแห่งหนึง่ เป็ นรูปสเี่ หลีย
่ มจัตรุ ัส ยาวด ้านละ 12 เมตร ให ้ระยะ
ระหว่างเสาเข็มเป็ น 30 เซนติเมตร ทุกต ้นเท่ากัน โดยเริม
่ จากขอบของพืน
้ ทีต ้
่ ามรูป จะต ้องใชเสาเข็ มกี่
ต ้น

ิ้ จัดใสถ
5. แม่ค ้าทาขนมทองหยอดได ้ 1,280 ชน ่ งุ ถุงละ 16 ชน
ิ้ แล ้วนาไปขายถุงละ 20 บาท แม่ค ้า
จะได ้เงินทัง้ หมดกีบ
่ าท

6. ชาวสวนเลีย
้ งไก่ 40 ตัว เลีย
้ งหมูเป็ นครึง่ หนึง่ ของไก่ เขาเลีย
้ งหมูและไก่รวมกันเป็ นกีต
่ ัว