Pasyun Ning Talapagobra Lino Dizon

PASION D IN G TALAPAGOBRA
PASYO N N G M C A M A N G G A G A W A
ni Lino Gopez Dizon
/.
"I Cristo Socialista Ya" "Si K risto a y S o s ia lis ta "
1. I Cristo tutunguen taya Si Kristo ating tinatawag

Anac ning Dios a talaga Anak ng Diyos na tunay
Keti sulip anga banua, Dito sa lupa hanggang kalangitan,
Buri cung ipakilala Nais kong ipakilala
N ung baket Socialista ya. Kung bakit siya’y Sosialista.
2. Iniang pungul ya king atian Noong sanggol pa siya sa tiyan

N inung cayang penilasan ----- Ng kanyang pinakituluyan
BABA Y yang pun ning calam , Babaeng sakdal sa kahinhinan,
Anac ne ning cacaluluan Anak ng kahirapan
Ya i Mariang m atim tim an Siya si Mariang matimtiman.
3. Mibait ya iting Mesias Isinilang itong Mesiyas

E king bale ra ding pantas Hindi sa bahay ng pantas
Pariseos at Escribas, Pariseyos at Eskribas,
Pablasang tutu yang jamac Palibhasa tunay siyang hamak
Lalabangan depenganac. Sa sabsaban ipinanganak.
4. Peca mal nang diling dase Pinakamahal niyang banig

Ing dicut ampon ing are Ang damo at dayami
îti yang guewa nang saley Ito ang ginawang pugad,
I Maria ilangjose Nina Maria at Hose
Ila ring sacsing matibe. Sila ang matapat na saksi.
5. A t iniang dagul neng baguia At nang lumaki na

Iting anac ning Dios ibpa Itong anak ng Diyos Ama
Nuya mekisalamuja? Kanino siya nakisalamuha?
Caring lupa nang Maluca Sa kaparis niyang dukha
A t ca uri kingganaca. At kauri sa kabaitan.
424 / MGA TINIG MULA SA IBABA
6. I tata na aluagui ya Anluagi ang kanyang ama

Mamabal neman indu na Tagahabi ang kanyang ina
Tune yang talapagobra, Tunay siyang manggagawa,
hangJesus mekiabe yang Itong si Hesus nakisama
Linagari cang ibpa na. Sa panlalagari ng ama niya.
7. E mekialung capilan-man Di nakipaglaro kailan man
Caring anac ding may aman Sa mga anak mayaman
YJesus a sidsad calam, Si Hesus na sakdal sa kahinahunan,
Kea yang pepacamalan Kanya pang minahal
Ing uri ning cacaluluan. Ang uri ng mahihirap.
8. Melingap ya at mesese Inalagaan at pinalaki

King pacamal a dalise Sa dalisay na pag-ibig
Cang Maria ampon cang Jose Nina Maria at Hose,
Anga na iniang dagul ne Hanggang sa lumaki
Iting Jesus a metungue. Itong Hesus na nabanggit.
9. Mig mision ya caring tau Nagkaroon ng pakay sa tao
Keti mabilug a yatu Dito sa buong mundo
Iting anac na ning guinu, Itong anak ng Panginoon,
Pigcamalian deng masolu Siya’y napagkamalang lubos
Inaus deng mamangulu. At tinawag na manggugulo.
10. Mem Hi yang alagad na Namili siya ng mga alagad
Purus lang talapagrobra Lahat panay manggagawa
Eya kinanuang macualta , Hindi kumuha ng mayaman,
Lubus nang pepakilala Lubos niyang ipinakilala
Ding maluca mal la caya. Ang mahihirap ay mahal niya.
11. E tinacut menulicsa Di natakot tumuligsa
Caring mapagsamantala Sa mga mapagsamantala
King cabiayan ding maluca, Sa kabuhayan ng dukha,
Simbung de ring magpusapusa Sinumbong siya ng mga nagpupusa
King gobiemo ding masiba. Sa gobyerno ng masisiba.
12. Meracap ya iting guinu Nadakip itong Panginoon
King upaya ning gobiemu Sa kapangyarihan ng gobyerno
Sinentencia neng Pilatu , Hinatulan ni Pilato,
Ere dininan indultu Di binigyan ng indulto
Mipacu ya king calvario. Napako sa krus sa Kalbaryo.
13. Ico ngening makiramdam Kayo ngayong nakakaramdam
Caniting casaleseyan Dito sa kasaysayan
Samasan yengpigunarnany Mabuti n ’yong pag-isipan,
Ing Dios ning banuat sicluban Ang Diyos ng mundo’t kalangitan
Mete ya king cacaluluan. Namatay sa gitna ng kahirapan.
1 <
APENDIKS II / 425
14. Manibat king pungul ya pa Mula nang sanggol pa

M ibait at meragul ya Pinanganak at lumaki siya
Anga iniang camate nay Hanggang sa mamatay na,
Iting guinu mekilala Panginoo’y nakilala
Talaga yang socialists. Tunay siyang Sosialista.
a. -
"Mumuna Neng Diling "Pangunahing Kalaban
Casalang ning Dios ing ng Diyos ang Iglesiya
Iglesia Catolica Katolika Apostolika
Apostolica Romana" Romana"
15. Sucat tamung salicsican Saliksikin natin dapat

King banal a casulatan Sa banal na Kasulatan
Ing rnatudtud a catutuan , Ang nahihimlay na katotohanan,
/
Ba-tamung a malinawan Upang ating maunawaan
Ing maling cararaptanan Ang mga maling naganap.
16. Kingpisamban na ning templo Sa binanggit na templo

Jerusalem nganing libro Herusalem sa libro
Dinalo ya y Jcsucristo, Dumalaw si HesuKristo,
Detang carin mangumercio Mga mangangalakal doon
Tinabi no at pemulio. Sinigawan niya’t tinaboy.
17. Nganay t(eco mangumerciu Kanyang sinabi, “Huwag
mangumersyo
King pisamban nang ibpa cu Sa simbahan ng Ama Ko
Sulung mamaglaco cayuy” Hala, magsialis kayo,”
Deting dimdam yung amanu Mga salitang narinig ninyo
Menibatan la king guinu. Nanggaling sa Panginoon.
18. Baket ngening salucuyan Bakit sa kasalukuyan
Ing comercio laganap ngan Laganap ang pangangalakal
Pati kilub ning pisamban, Pati sa loob ng simbahan,
Ing Dios guewa rengpujunan Diyos ginawang puhunan
/ King pamanipun pibandian Sa pagpapalago ng yaman.
19. Ing biniag pitas-atas da Bayad sa binyag tinataasan
Cumpil patina ing misa Pati sa kumpil at misa
D akit mete at colecta, Abuloy at sundo sa patay,
Ding Santo ampon ding Santa Ang mga Santo at Santa
Deti man pakiupa ra la. Kanila rin pinaaarkila.
\
)
/ MCA TINIG MULA SA IBABA
20. A ting mura atinang mal Mayroong mura at mahal

Keting guewa rang calacal Sa kanilang kinakalakal
Kilub da reting pisamban, Sa loob ng mga simbahan,
Ing e canu tupad canian Sinumang di tutupad
Alayu king caligtasan. Malayo sa kaligtasan.
21. Patalacad lang visitas Mga kapilya’y tinitindig

Ding memariung anac-pawas Ng mga taga-baryong anak-pawis
Cuanan dia ring balasubas, Mga balasubas lang ang aangkin,
Macanian lang mag butactac Ganyan kung magmalabis
/ Ding calili na ning Mesias. Ang sa Mesiyas humahalili.
22. Bucud pa careting cualta Bukod pa sa kwarta
Pati gabun titipun la Pati lupa’y iniipon nila
Sasacsac dangan king Mitra Isiniksik din sa Mitra,
Ing gabun binie ra caya Ang lupang bigay lamang
Dapot iti pakiupa na. Kanila pang pinauupa.
23. Caring cualtang matitipun Sa salaping naipon
Patalacad langpusiciun Nakapagtayo sila ng pwesto
King indunacion a gabun, Sa lupang “donasyon,”
Dapot caba ningpanaun Nguni’t habang panahon
Pakiupa ro ding simarun. Pinauupa ito ng mga simaron.
24. Ing ordin da reting Pari Ang orden ng mga pari
Aguiang ditac e migmali Di nag-iba kahit kaunti
Calupa yaping salapi, Talagang mukha silang salapi,
/ Intasang eno mangimi Sukat bang hindi na nangimi
Pasakit caring malati. Na pahirapan ang maliliit.
25. Bucud caniting comercio Bukod pa sa negosyo
Mitatag nomang congreso Nagdaos ng Kongreso
Deting Paring mangataco, Ang mga paring matatakaw,
King Ciudad , balen at bario Sa siyudad, bayan at baryo
Iti guewa reng negosio. Ito’y ginawa nilang negosyo.
26. Dapat ta canung pugayan Dapat pa raw magpugay
Itang sablang bininiagan Tayong mga bininyagan
Ing carelang catatagan, Sa kanilang mga tinatag,
Uling iti cabanalan Dahil ito raw ay kabanalan
King guinung Dios a miglalang. Sa Panginoong Diyos na lumikha.
27. Cabanalan naman wari Kabanalan kaya naman
Pakiupa mu ingpangadi Ang pagpaupa ng dasal
Ban panipun mung salapi, At pag-ipon ng kwarta,
/ Ing Papa bayang cumabsi Upang busugin ang Papa
Patina ring cayang Pari. At mga paring kasama niya.
APENDIKS II / 427
28. D ing casamac lubas nala Mga kasama’y hikahos na

Deti aduananan mopa Hihingan pa ninyo sila
Tutu cong alang consencia, Tunay kayong walang konsensya,
Keti yu pepa kilala Dito ninyo pinakilala
Ing taco yu caring cualta. N a gahaman kayo sa pera.
29. Inia taung bininiagan Kaya taong bininyagan
Iti kecang pibulayan Ito’y iyong pag-isipan
Em u sucatpagcama!iany Huwag mong sukat pagkamalan,
Ing carelang casakiman Ang kanilang kasakiman
Iti epu cabanalan. Di po ito kabanalan.
30. Iting Iglesia Romana Itong Iglesiya Romana
Apostolico ning Papa Apostoliko ng Papa
Cumerciu ngan ing pake nay Kalakal lahat ang pakay,
Dingpisamban tindajan la Mga simbahan ginawang tindahan
Ing Dios ya ing calacal da. Diyos ang kanilang kinakalakal.
31. Ing baguiu dacal ya digsa Sa malakas na bagyong dumagsa
Caring bale ring maluca Sa mga bahay ng mahihirap
Deti m im in lang mepucsa, Dito nawasak ang lahat,
Enoman mig-limus cusa Di man lang tumulong nang kusa
Deting Paring mangasiba. Ang mga paring masisiba.
32. Bagcus ila pang maniawad Sila pa nga ang tumatawad
Paglarin king mengatuclap Sa pagpaayos ng mga nasira
Ning pisamban ding limatac, Sa simbahan ng mga linta,
Macanian lang balasubas Ganyan na sila kabalasubas
Deting calili ning Mesias. Itong mga kahalili ng Mesiyas.
33. Macanian no pung casaman Ganyan na ang pagkasuklam
Ning guinung Dios a miglalang Ng Panginoong Diyos na lumikha
King carelang capamiasnany Sa pagmalabis nila,
Inia taung bininiagan Kaya taong bininyagan
Deti keca lang inlagan. Umilag ka sa kanila.
34. Nung ding casaman ning guinu Kung ang kinamumuhian ng

Panginoon
Ila cabud ding tukian mu Ang basta sinusunod mo
Mipajamac cang masoluy Mapapahamak kang husto,
Keti pa pagdusan tamu Dito pa lang sa mundo
Ing infiemus na ningyatu. Pagdurusahan mo na ang impyerno,
428 / MCA TINIG MULA SA IBABA
III.
"Mayan pa king Camelio ing "M as Madali pang Dumaan
Dumalan Ya king Busbus ang Kamelyo sa Butas ng
ning Carayum, kesa king Karayom kaysa Pumasok
Mabandi Ing Milub Ya king ang Mayaman sa Kaharian
Ca-arian Banua" ng Langit"
35. Sasabian nang Jesucristo Sinasabi ni HesuKristo

King Kecatang Evangelio Sa ating Ebanghelyo
Ing catutuan a malino , Ang katotohanang malinaw,
Mabandi ela mitigco Mayaman hindi matighaw
Milub king cayarian babo. Na pumasok sa kahariang ibabaw.
36. Sucat tamung pakibaluan Alamin natin dapat
Bat deti eno tanggapan Bakit di matatanggap
Calupa lang bininiagan , Mga katulad nating bininyagan,
Samasan tang ulingiran Pagbutihin nating pakinggan
Nung nanu ing casangcanan. Ang tunay na dahilan.
37. Ing guinung Dios lelang naya Panginoong Diyos ang lumikha
Iting yatu kecataya Nitong ating lupa
Para caring lelangan na , Para sa kanyang mga nilalang,
Penabilin nang talaga Pagbutihin nating pakinggan
Micalugud tangan sana. Lahat sana’y magmahalan.
\
3 8. Dapot ing mengapaliari Ngunit ang naganap
Sakim carin , sakim keni D oo’t dito’y kasakiman
Ing gulu yang menatiliy Naghari ang kaguluhan,
Mecabulad bandang tauli Bandang huli bigla na lang
Mengalto la ring mabandi. Nagsilitaw na ang mayayaman.
39. Ing cualta guewa reng tangnan Ang kwarta ginawang sangkalan
Deting taung mayacayan Nitong mga taong mayayaman
Balang maca-panalipany Sa pang-aalipin nila,
Ing gabun secupan dangan Kinamkam lahat ang lupa
Panibatan ning cabiayan. Na bukal ng ating kabuhayan.
40. Ustung yang mike carela Nang mapasakamay na ng
mayayaman
Ing gabun caring macualta Ang lahat ng lupa
D ing calulu Unto nala , Lumitaw na ang mahihirap,
Canita na meguimpisa Dito na nagsimula
Ing cabiguan ding makiupa. Ang kabiguan ng mga umuupa.
) )
APENDIKS II / 429
41. D ing calulung anacpawas Ang mga kawawang anakpawis

Careting papaqisamac Dahil nagpapasaka’y malupit
Meguimpisa nong memangiac, Nagsimula nang tumangis,
Ulining milalung dapat Sukdulan ang masamang gawain
D ing masakim at limatac. Nitong masasakim at limatik.
42. King talindua at pagare Sa talindwa at usura

Tacpanan a maca jale Takipan na mahalay
Carin do lalung pematey Doon lalong pinatay,
Inia deting alang male Kaya itong walang malay
King utang la macarate. Sa utang na nakaratay.
43. Nung capilan la danupan Kung kailan gutom na

Carin do lalung igpitan Lalo nilang hinihigpitan
Dingpapalto king cabiayan, Ang nagpapalitaw sa kabuhayan,
Enoman macasalangsang Hindi naman makaangal
A gad dong pamatacutan. Tinatakot agad nila.
44. Ding casamac ketang aldo Ang mga kasama noong araw
Ngeni guewa rong inero Ginawang por piraso
Aldawan ding ortelano, Arawan ang mga ortelano,
Mamayad lang Haciendero Nagbabayad ang asyendero
A tlung salapi ing pico. Tatlong salapi ang piko.
45. Inia ngening salucuyan Kaya sa kasalukuyan
Dacal ing lalto caguluan Lumilitaw ang maraming kaguluhan
Ulina ning calipitan, Dahil sa kagipitan,
Gabun cualta at cabiayan Ang lupa, pera at kabuhayan
Metipun caring mayaman. Naipon lahat sa mayayaman.
46. Inianganangfesucristu Kaya sabi ni HesuKristo
King kekatang evangeliu Sa ating Ebanghelyo
f<Macualta calulu cayu, “Mayaman, kawawa kayo,
A k it yungan bandang sepu Sa bandang huli makikita ninyo
Tangisan yu ing bandi yu. ” Yaman tatangisan ninyo.”
47. Nung macananung ing cualta Kung papaano ang kwarta -I
Eya lulub king ligaya Di nagkakaloob ng ligaya ;
Ning guinung Dios a maula, Ng Panginoong Diyos na maalam,
Macanian la ring macualta Ganyan din ang mayayaman
E milub kingpasbtd banua. Di makapasok sa pinto ng
kalangitan.
■&
■ •'&
48. Nung ding cualta atpibandian Kung pera at kayamanan

Deti Hang maguing sangcan Ang tanging hahadlang
Misip nacayu mayaman , Mag-isip-isip na kayong
mayayaman,
Balicdan yo ring danupan Mga gutom bigyang lingap
Bacong e matampalasan. Nang di kayo matampalasan.
49. Nung camuan no ring macualta Kung kinamumuhian ang
mayayaman
Ning guinung Dios carin banua Ng Panginoong Diyos ng kalangitan
Mumunang dili ing Papa, Unang-una na sa Papa,
Bucud kingpamibandi na Bukod sa kanyang pagpayaman
Iti manalipan ya pa. Nangaalipin pa siya.
50. Cacadua no reting Pari Ang mga pari pangalawa

King Papa maca-supapi Sumisipsip sa Papa
Cacampi ring masalapiy Kakampi nila ang mayayaman,
King infiemus langan muli Sa impyerno lahat babagsak
Lungad-lungad la king api. Sa ilog ng apoy sisinghap-singhap.
51. Nuan la retang memagcalag Pinagpala ang mga umalis

King iglesia ring limatac Sa iglesiya ng mga limatik
Meca sisi nang matactac, Lubusan na silang nagsisi,
Maliari lang m irin tawad Kaya kapatawara’y makakamit
Pamanucum keting labuad. Sa paghukom nitong daigdig.
i
IV.
"Salang Ya cang Jesucristo "Laban kay Hesukristo
ing Gobierno Capitalista" ang Pamahalaang KapitaliSta"
52. King gobierno ding mayaman Sa gobyerno ng mayayaman

King mabilug a ketawan Sa buong sangkatauhan
E mamaco ing caguluan, Laging may kaguluhan,
Ing danup at casakitan Gutom at kahirapan
Pamanaco atpatayan. Nakawan at patayan.
53. King gobierno ding macualta Sa gobyerno ng makwarta

Ding tau mipapate la Mga tao’y nagpapatayan
LJling maroc ya Sistema, Dahil masama ang sistema,
•Caring Leyeng patupad da Sa pinatutupad na batas
Ding calulu grabiadu la. Agrabyado ang mahihirap.
APENDIKS II / 431
54. D ing macualtang politico Mga makwartang pulitiko

A m um uguit king gobiemo Ang nagpapalakad ng gobyerno
Ila cabud ding verdugo, Sila ang tanging berdugo,
N ung mangacu la masaclo Sa marami nilang pangako
Dapot caibat alang lunto. Wala namang nagkatotoo.
55. D ing cacuanan dang sundalus Ang mga nakuha nilang kawal
Ilang tutung macalunus Ang totoong kawawa
A n ti la mo rugung ipus, Dahil para silang utusan,
Sueldu ra cincu centimus Singko sentimos ang sahod nila
Patingapun deng guiguisut. Sa maghapong paggawa.
56. D itm an ero babalacan Hindi na isinaalang-alang
Detang atinang pacanan Na ang inaasahan
Ila cabud manintunan , Silang may pananagutan,
Saca ro pa rugu cuanan Saka pa sila kinukuha
Keting Defensa Nacional. Nitong Defensa Nacional.
57. Ding matua ra at asawa Ang mga magulang at asawa

Tangis keniy tangis keta D ito’t doo’y lumuluha
Keting pamag-sundalus d^> Sa pagsundalo nila,
A n ti lamong mengulila Para silang naulila
Uling ilang asajan da. Sa kanilang tanging pag-asa.
58. Keting dapatan nang Quezon Itong ginawa ni Quezon
A t ding abe nang pecapun At mga kasamang mamumuno
Aguiang ditac alang tuntuny Kahit kaunti walang layon,
Calulu ene mibangun Dukha’y di na makabangon
Titim id do pa king gabun. Sa lupa pa nilulugmok.
59. Inia pin ing maliliari Kaya ang nagaganap

Tacas carin, tacas keni Takas dito, takas doon
Paracap da noman deti} Ang mga ito’y pinadadakip naman,
Pipilitan dong magsilbi Pinipilit manilbihan
King pibandian ding mabandi. Sa pag-aari ng mayayaman.
60. Ing danup yang panibatan Ang kagutuman siyang

pinagbuhatan
Ning gulu ampon patayan Ng gulo at patayan
Salang king guinung miglalang, Na labag sa Panginoong lumikha,
Dapot deting manungcuban Ngunit itong nanunungkulan
Lalu ra pang daragdagan. Lalo pa nilangdinadagdagan.
I '
61. Penabilin na ning guinu Pinagbilin ng Panginoon

Ing micacalugud tamu Na magmahalan tayo
Keti babo na ningyatu, Dito sa ibabaw ng mundo,
Ing cailangan ngan atiyu Lahat ng ating kailangan
Binie nangan kecatamu. Sa atin pinagkaloob.
62. Dapot deting mamajala Ngunit ang mga namamahala
Gobiemu ring dambujala Sa gobyerno ng dambuhala
Ila ring magsamantala , Sila ang nagsasamantala,
Telan dangan ing upaya Ang tangan nilang kapangyarihan
Sinupil do ring maluca. Pinagsusupil sa mahihirap.
63. Calulung mapipirait Mga dukha ang dinadaya
Ero balung pagmasakit Di marunong magpakahirap
Nune ila pang pasagmity Kundi sila pang nasusunggaban,
Malulupig ing m atulid Nalulupig ang katwiran
Caring calupa rang lasip. Sa ganid nilang kabalat.
64. Inia rugu ring calulu Kaya naman ang nagdarahop
Manalig nala king guinu Nanalig na lang sa Panginoon
Dinan no sanang panulu} Lunas sana’y ipagkaloob,
King pangadi rang masolu Sa taimtim nilang dasal
Lual lungub keti king yatu. Labas-pasok dito sa mundo.
65. King ulining pangadi ra Dahil sa kanilang dasal
Ing Dios pekiramdaman na Ang Diyos pinakinggan
Ing dalung da ring magobrat Daing ng mga manggagawa,
Ing atbu pepasanting na Ang tubo pinayabong Niya
King milabasan a banua. Noong taong nakaraan.
66. Kulang namu ela lundag Halos tumalon sa tuwa
Ding calulung maki-samac Ang mga kawawang magsasaka
A tbu king santing na bulas} Dahil sa yabong na maganda,
Dapot bigla lang mipakiac Ngunit bigla silang napaiyak
Cabud da na pepa-silab. Nang ito’y pinasilaban.
67. Nganing gobiemung macualta Ayon sa gobyerno ng makwarta
Sinobra canu ing cuota Ani sumobra daw sa kota
Inia iti silaban da} Kaya ito’y pinasilaban,
Ding casamac manangis la Nanangis ang mga kasama
A n ti lamong mengulila. Para silang naulila.
68. Alben yu ngeni calulu Tingnan n ’yo ngayon mga dukha
Ing depatan ning gobiemu Ang nagawa ng pamahalaan
Sucat sanang abalu yuy Dito ninyo malalaman,
Ing lugud ning Dios a tutu Ang pag-ibig ng Diyos na tunay
Pcpasilab ning gobiemu. Pinasilaban ng pamahalaan.
I APENDIKS II / 433
69. A ntim o ring Prosesing Tax Tulad din ng prosesing tax

Ditac la ring meca—sapat Na di maabot ng ilan
Caring bigung makisamac , Sa mga bigong magsasaka,
Hang diling migbutactac Ang mga pusong matitigas
Deting maki pusung masias. Sila lang ang nangabundat.
70. Catuliran yung m irinan Katwiran na kayo’y mabigyan

Careting cualtang dinatang Sa dumating na pera
King atbu yung mipalamang, Na sa bayad ng tubo’y karagdagan,
Dapot mate cung isipan Ngunit di ko maunawaan
Nung baket ating ca-cang-cang. Kung bakit may tao pang umaangal.
71. Ding calulung memanabas Ang mga kawawang nanagbas

King atbu bayu mesilab Sa tubo bago pinasilaban
Sinipit ding maki-samac, Naipon ng mga magsasaka,
Dapot ing maca-pangablad Nakapagtatakang sila’y
Cabud da nala paracap. Biglang pinadakip ng maylupa.
72. B un ra pang masilab ngan Mas gusto pa nilang masunog lahat

Erasa pakinabang nan Upang di pakinabangan
Ding calulung mipasayang, Ng mga dukhang nanghihinayang,
Mecad eyu aintindian Marahil di ninyo mauunawaan
Ing carelang capagnasan. Ang kanilang nais maganap.
73. Inia sa*t pepasilab da Kaya nga pinasunog nila
Ing sinobra keting cuota Ang labis na tubo sa kota
A n ti keni ing sangcan na, Ito ang dahilan nila,
JBan canita e mimura Upang di bababa
Ing mayumung itinda ra. Ang tinda nilang asukal.
74. Nung asaguip yupin naman Kung inyong naligtas

Iting atbung macatagan Tubong sa sunog naiwan
Dacal la ring makinabang, Marami ang makikinabang,
Picacunuan dang i carnal Presyo’y di maitataas
Ing mayumu eyu saluan. Di mabibili kanilang asukal.
75. AIbem yung ing sistema na Tingnan ninyo ang sistema
Ning gubiemu ding macualta Ng gobyerno ng makwarta
Purus mung favor carelay Panay ang pabor sa kanila,
Inia sa’t mipacde naca Kaya mamulat ka na
I Calulung mapa-parusa. Dukhang pinarurusahan.
76. A ngang emo panalilan Hanggang di mo mapapalitan
Ding macualtang manungculan Ang mayayamang nanunungkulan
Calulu eca mipaldan, Di ka gagaling, dukha,
Nung deti alilan moman Ang pagpaalis sa kanila
King Dios man e casalanan. Kahit sa Diyos di kasalanan.
77. Capilan-man emu akit Mula sa gobyerno ng pasakit

King gobiemu ding pasakit Kailan man di mo dadamhin
Ing lugud a sidsad Unis, Ang pagsintang sakdal linis,
Lalto ingpam am irait Lilitaw ang paglait
King sistema rang balacuit. Sa sistema nilang tumbalik.
78. Macanian yang mua ing guinu Ganyan kagalit ang Panginoon
King macanian a gobiemu Sa ganitong gobyerno
Penuala ra ding calulu , N a sinasaligan ng mga kapos,
Inia sa ing pangadi yu Kaya nga ang dasal ninyo
Maguing parusa kecayu. Naging parusa sa inyo.
79. Milucluc la ring macualta Nanungkulan ang mayaman
Ding maluca caburian da Sa “kagustuhan” ng mahirap
Uling ilang pinili ray Dahil kanilang pinili sila,
Ngening ing Dios camuan nala Ngayon ang Diyos galit na
Sucat ing alilan ta-la. Dapat palitan na natin sila.
80. A ngang ela miculdas den Hanggang di sila natatanggal
Alang salese king balen Walang kaayusan sa Bayan
Ing lugud eta a sesen, Ang pag-ibig di maaaruga,
E tana m upurus A m en Huwag pulos amen na lamang
Itang malucang memalen. Tayong dukhang mamamayan.
V.
"Nanu Na ing Binunga Na "Ano ang Naging Bunga
ning Iglesia Catolica, ng Iglesiya Katolika,
Apostolica Romana Apostolika Romana sa
Keti Mabilug A YatuV' Buong Mundo?"
Nanu na mong binunga na Ano ang naging bunga

N iting Iglesia Romana Nitong Iglesiya Romana
Pamuntucan na ning Papa, Na pinamumunuan ng Papa,
King pangadi ampon Misa Sa dasal at misa
Ketingyatu linacu ra? Dito sa mundo binibenta?
Purus ngan ping cabanalan Panay nga kabanalan
Ing kecatang daramdaman Ang ating nadiringgan
Panaral da king pisamban, Sa pangaral nila sa simbahan,
Dapot sucat salicsican Ngunit saliksikin natin dapat
Ing carelang paliwasan. Ang kanilang kamalian.
f I
APENDIKS II / 435
83. Keti mabilug a yatu Dito sa buong mundo

Laganap noring Konum u Laganap ang mga Romano
A t ding calili nang Cristu , At mga kahalili ni Kristo,
Dapot ngeni alben tam u Dapat nating tingnan ngayon
y Mesanac nongan a puru. Watakwatak silang pulos.
84. Pari carin A lemania Pari sa Alemanya
Francia ampon king Espana Pransiya at Espanya
Caring bansang aliwa pa, At mga bansang iba pa,
Deti panabi ra nala Tinaboy na sila
A t apamaten king sandata. At pinagpapatay sa sandata.
85. Nanu cayang pun at sangcan Ario kaya ang puno at dahilan
Macanian la kerarasan Kung bakit ganyan ang kapalaran
D ing calili ning Miglalang, Ng mga kahalili ng Lumikha,
Ero sa dapat canianan Di sila dapat pinahirapan
Nung ala lang casalanan. Kung wala silang kasalanan.
86. Ing catutuan yang meyakit Lumabas na ang katotohanan
Tutu lang mapanalipit Sila ang nanggigipit na tunay
Keti babo na ning sulip, Dito sa mundong ibabaw,
Panaral da ing matulid Katwiran ang pinangangaral
Dapot Hang mamirait. Ngunit sila ang mandaraya.
87. Ela ditac a babay Di iilang babae
Calulu ampon mabandi Na mahirap at masalapi
D ing pemanintang da puri, Ang mga winasakan ng puri,
! Acakit meng binabai Akala mo binabae
Dapot salbaji la red. Ngunit sila ang salbahe.
88. Ila na ring ambaganan Sila na ang inaabuluyan
Gabun, cualta at cabiayan Ng lupa, salapi at kabuhayan
Ila pang manampalasan, Sila pa ang nagsasamantala,
X Manaral lang cabanalan
Darapat nomang cababian.
Nangangaral ng kabanalan
Ngunit gumagawa ng kababuyan.
89. Caring babo ring Conventu Sa itaas ng kumbento
Macapalto lang milagru Nakagagawa sila ng milagro
Pagmumulalan masolu, Nakagugulat totoo,
King karelang encantadu Sa bisa ng kanilang engkanto
Macapaliari lang tau. Nakagagawa sila ng tao.
90. Ing lalung macapangablad Ang lalong nakasisindak
lniang keti la sinadsad Nang dumaong sila
King labuad ning Filipinas, Dito sa bayan ng Pilipinas,
Manalipan no ring Judas Nangalipin na ang mga Hudas
Darapat la pang paliwas. Taliwas pa ang gawa.
91. Ing babaing Filipina Ang babaeng Pilipina

Nung aburi ne ning Cura Kapag nagustuhan ng Kura
Agad-agadpacua naya, Agad siyang pinakukuha,
Ing e tupad king utus na Ang di tumupad sa utos niya
Pabarug neng alang sala. Ipabubugbog nang walang sala.
92. Eman bisa ing babai Kahit ayaw ng babae

Pilitan ne ning salbaji Pipilitin ng salbahe
Baniang sintangan a pun, Na wasakin ang kanyang puri,
King dapat dang anti iti Ganito ang kanilang gawi
Ngeni oyan ing miliari. Ito ngayon ang nangyayari.
93. Tabi carin ugse keta Dito’y layas, doo’y layas

Caring Madre ampon Cura Sa mga madre at kura
O iti ngeni ing ablas na , Ito ngayon ang kagantihan,
Keting lalacu rang misa Sa pinagbibiling misa
Oyan m u ing meguing bunga. Iyan ang naging bunga.
94. Icong magbanal-banalan Kayong nagbabanal-banalan

Paring pun ning calaramany Paring puno ng kasinungalingan
Sumisi cong casalanan, Pagsisihan inyong kasalanan,
Ing lilijim yung dewakan Ang inilihim ninyong kasamaan
Ngeni yu pa pupu-pulan. Aanihin n’yo ngayon pa lang.
95. Iti eyuman a lingad Kahit inyong pagtakpan
Ing bunga ning kecong depat Ang bunga ng inyong gawa
I ■
Alang meyakit a mayap, Wala namang makitang kabutihan,
Maguing keti Filipinas Maging dito sa Pilipinas
A t num an sa carin labuad. At saan mang dako ng lupa.
96. Nauan yumang isalicut Itago man ninyo kahit saan
Ingpacalijim yung maroc Ang inililihim ninyong sama
Singo m urin ustung mulucy Kapag babaho sisingaw,
Detang angang macasangut Ang makaamoy na sinuman
/ M umuna ra cong pamarius. Uunahin kayong parurusahan.
97. Makibat co ngeni A m ung Sumagot kayo ngayon, Among

King lalacu yu religion Sa binibenta ninyong relihyon
Nung atin na keng peniglon, Makaaasa ba kaming mayroon,
/
Subali caring posicion Maliban sa mga posisyon
A tgabun a indonacion. At lupang naging donasyon.
98. Ding linicum yung salapi Ang perang inyong inipon
Ngeni ilang maguing api Ngayo’y magiging apoy
Manampus kecayung Pariy Na sa inyong mga pari tutupok,
/ Oyan ing kecong a sucli Iyan ang napala ninyo
King palsipicadung pangadi. Sa dasal n ’yong palso.
k
APENDIKS II / 437
99. Ding pulilia lalto nala Lumilitaw na ang amag

A masasabi king Biblia Na binabanggit sa Bibliya
Ngat-ngat caring kecong bulsa, Ngangatngat sa inyong bulsa,
Ding capatad yu Espana Ang mga kapatid ninyo sa Espanya
Ngeni panangisan da na. Ngayon tinatangisan na nila.
VI.
"Ing Papa Casalang "Ang Papa Kalaban
N o ding Pacacalulu" ang Mahihirap"
100. Ing caguluan king Espana Ang kaguluhan sa Espanya

Anga ngeni saguiwa pa Hanggang ngayon sariwa pa
Calulu laban macualta, Mahirap laban sa mayaman,
Cailangan ing abalu ra Kailangang malaman nila
Nung nanung penibatan na. Kung ano ang pinagmulan.
101. Ding calulung magcasakit Ang mga dukhang naghihirap

A palasan da ring lasip Na mga ganid ang nagpaparusa
Icua rang mi-usig-usig, Nakuha nilang magkaisa,
Deti inaus dong Leftis Leptis ang tawag sa kanila
Laban caring manalipit. Laban sa mga nagpapahirap.
102. E king laguiu ningpatayan Di sa ngalan ng patayan

iti carin da dinalan \ Itong ginawa nilang paraan
Nune pin king capayajkn, Kundi sa kapayapaan,
Icua reng capamajalan Nakuha ng dukha
Ding calulu king alalan. Ang pamahalaan sa halalan.
/
103. Mesambut la r im macualta Natalo ang may ay aman
Caring-maldkng Socialista Ng madlang Sosialista
Ing gobiemo tetang da ya, Ang gobyernong kanilang tinatag,
E binang meluat canita Hindi pa ito nagtagal
Ding macualta mengulu la. Nanggulo na ang mayayaman.
104. Selake re ing gobiemu Sinalakay nila ang gobyerno

Mig Rebeldi lang masolu Nagrebelde sila nang husto
Careting pacacalulu, Sa mga nagdarahop,
Macanian Unto ing nulu Ganyan lumabas ang gulo
Caring aduang uring tau. Sa dalawang uri ng tao.
105. Balang balen balang bansa Bawat bayan, bawat bansa

Kinalugcug iting digma Umugong itong digma
Malalaguang m i balita, Madaling nabalita,
Mabandi ampon maluca Mayayaman laban sa mahihirap n
Ing labanan ngaring sabla. Ang gyerang naganap. r jffijm
J
106. DingPasista Alemania Ang mga pasista sa Alemanya

A ntim urin king Italia Pati na rin sa İtalya
Deti tinalamitam la, D ito’y nakisali sila,
Rebeldi la ring kimpian da Ang rebeldeng mayayaman
Deti ila ring macualta . Ang kinampihan nila.
107. Ing Russia kinampi neman Ang Rusya kumampi naman
Caring calulung guguluan Sa mga ginugulong dukha
A atiu king pamajalan, Na nasa pamahalaan,
Sanga-sanga ing lahanan Sanga-sanga ang labanan
Calulu laban mayaman. Dukha laban sa mayaman.
108. Ing Papa man macualta ya Ang Papa na mayaman
Inia sa3t meki campi ya Kaya kinampihan
Caring lupa nang Facista, Katulad niyang pasista,
/ ' A Ido 3t bengi pangadi na Araw at gabi’y nagdarasal
D ing calulu masambut la. Matalo sana ang mga dukha.
109. D ing Cura ampon ding Pari Ang mga Cura at Pari
King Papa maca-supapi N a sa Papa’y nagsîsipsip
Ela patugut mangadi, Sa pagdarasal di tumigil,
Campi ro ding masalapi Mayayaman ang kakampi
Pamarius do ding malati. Maliliit ang mga inaapi.
110. Pablasang deti balu ra Palibhasa alam nila
Nung ticdu lang Socialista Kung titindig ang mga Sosialista
Ing taco ra maputut na, Mapuputol ang kasakiman,
Ing gabun a sekiman ca Lupang kanilang kinamkam
Pilming milaco carela. Tiyak na maaalis sa kanila.
111. D ing macualtang makilaban Mga makwartang nakikilaban
Ero buring milalaman Magpailalim ayaw nila
Culdas king capamajalan, N i mapaalis sa katungkulan,
Pablasang campi ra noman Dahil kakampi rin sila
Aguiang king macananuman. Sa anumang paraan.
112. Maluca ngeni ca misip Mahirap, ngayon ka mag-isip
Caring tacsil ampon lasip Tungkol sa taksil at ganid
Keti babo na ning sulip, Dito sa ibabaw ng daigdig,
Ing Papa keca sisipsip Ang Papang sa iyo’y sumisipsip
Casalang na cang maigpit. Kalaban mong mahigpit.
113. D ing babie mung limus caya Ang limos mong binibigay
Caring pari ampon Cura Sa mga pari at kura
Hang guewa rang sandata, ’Yon ang ginagawang sandata,
Ila ring pacamate ra Kanilang pinampapatay
Caring calulu Espana. Sa mahihirap sa Espanya.
APENDIKS II / 439
VII.
"Pamigunam!" "Pagmumuni-muni!"
114. Capatad cung bininiagan Kapatid kong bininyagan

Cayabe king capalaran Kasama sa kapalaran
Carame king casakitan, Karamay sa kahirapan,
Sucat tamungpibulayan Dapat nating pagbulayan
Ingpanaun tanglebasan. Ang panahon nating lumipas.
115. Melalangya itingYatu Nilikha itong mundo

Para caring sablang tau Para sa lahat ng tao
Pigcalam nengan ning Guinu, Pinagpala ng Panginoon,
A lang m abandit calulu Walang mayama’t kapos
Payalipan atpaguinu. Nagpapaalipin at nagsasapanginoon.
116. Bucud mungpenabilin na Kabilin-bilinan

Ning Dios cang Adan at Eva Ng Diyos kay Eba at Adan
Pipumpunan tang talaga, Ninuno nating tunay,
Ing micalugud la sana Ang sana’y magmahalan
A t tupad caring utus na. At tupdin kanyang kautusan.
117. Dapot detingpipumpunan Sila ang pinagmulan
Eva ilang nunungA dan Eba at ninunong Adan
Migkamit lang casalanan, Ndkagawa sila ng kasalanan,
Ing mansanang macabawal Ang mansanas na pinagbawal
Iti pinilit dengpengan. Pilit nilang kinain.
118. Ing minunang micasala Ang naunang nagkasala
Ya itang nunu tang Eva Ang nuno nating si Eba
Mengan king bungang mansana , Kinain ang mansanas,
I A dan inabluc naya Si Adan inakit niya
Inia iti man mengan ya. Kaya kumain din siya.
119. Pibulayan tamung mayap Mabuti nating pag-isipan
Iting sala rang arapat Ang nagawa nilang kasalanan
Uli-ring bungang mansanas, Dahil sa mansanas,
Eta pai-biglang babalac Huwag natin agad husgahan
Keting depat dang e tumpac. Nagawa nilang kamalian.
120. Ing amanung micalugud Ang salitang magmahalan
A penabilin na Dios Na bilin ng Maykapal
Carela ya ing minutus, Sa kanila’y kautusan,
Inia biglang meyamuyut Kaya dagling nahikayat
A dan king casi nang bug. Si Adan ng kasintahan.
440 / MGA TINIG MU LA SA IBABA
121. Nanu pata mekilala Ngayon na nga natuklasan

Deti pin micalugud la Ang dalawang nagmahalan
A dan Hang aduang Evay Si Eba at si Adan,
Mipanusig lang talaga Nagkasundo sila
Mengan king bungang mansana. Na kainin ang mansanas.
122. Bigla lang mipamulala Bigla silang namangha

Iniang damdam lang siwala Narinig nila ang tawag
Iti aus ning Dios ibpa3 Ng tinig ng Diyos Ama,
Nung mipanusig la man sa Nagkasundo ang dalawa
Dapot caya la linisia. Ngunit Diyos sinuway nila.
123. Uling lubus dang kelinguan Pagkat lubos nilang nalimutan

Ing bilin nang camumulan Ang bilin Niya sa simula
Ya ing muna rang luguran , Na pakamahalin muna Siya,
Dapot era pin tiparan Di nila ito tinupad
Era na aganaca man. Di man lang naalala.
124. Nanupata mekilala Ano pa nga’t nakilala
King catutuan dang Historia Sa kasaysayang makatotohanan
Adan Hang aduang Eva , Sina Eba at Adan,
Aguiamang micalugud la Kahit nagmahalan
Dapot king Dios sinala la. Sa Diyos ay nagkasala.
125. Nung macanian capatad cu Kung gayon kapatid ko

Deting aduang nunu tamu Itong dalawa nating nuno
Mipanusig lang masoluy Mabuti mang nagkasundo,
Dapot ulina ning tucau Nang dahil sa tukso
King utus ela memintu. Sa utos di sila sumunod.
126. Ngeni surian tang banayad Ngayon suriin nating marahan
King ban etamu cacapcap Upang di tayo maligaw
Cailangan tang m im ulat , Dahil kailangan nating mamulat,
y Ing lugud emurin wagas Ang pag-ibig di rin wagas
Nung king Guinu eta tupad. Kung sa Panginoon di tatalima.
127. Ing camasalan na niti Ang kamalasan nito
Ing mangapaliari ngeni Sa nangyayari ngayon
Caring kecatamung Ley, Mga batas nating ito,
Aguiang ela ustu reti Kahit labis na baligho
Pamintuan ta-langparati. Lagi nating sinusunod.
128. D ing Pari antim unam an Mga pari’y gayundin naman
Ilangpilit tang usigan Pilit nating sinusunod sila
King carelang cacalacal, Sa kanilang pangangalakal,
Ing Dios guewa riang pujunan Diyos man ginagawang puhunan
/' A gad ta-nomong panualan. Agad nating pinapaniwalaan.
I
APENDIKS II / 441
129. N ung cutnan mo ringsisimba Kung tanungin mo ang nagsisimba

Ing Dios ya ing sasamban da Diyos ang kanilang sinasamba
A tpanualan a talaga, At pinaniniwalaang tunay,
Ing catutuan aliwa ya Ngunit di ang katotohanan
Nune ding Pari at Cura. Kundi mga pari at kura.
130. Catutuan ning sinabi cu Ang sinabi kong katotohanan
Alben yu ing daraptan yu Sa gawain ninyo matutunghayan
Pibulayan yu sa ngacu, Mabuti nating pag-isipan,
Potang akilala tamu Nang lubos na maunawaan
Ban etamu pasibayu. At di na maulit pa.
131. Ing carelangpamaminiag Ang kanilang pamiminyag

A ting mura't mal a bayad May mura at mahal na bayad
Iti etamu alingady Di natin maikakaila,
Ngeni surian yung banayad Ngayon suriin ninyong mahusay
N ungyan utus na ningMesias. Kung iyan ang utos ng Mesiyas.
132. D akit mete epareju Sundo sa patay di pareho
Ingpamam ayad intieru Sa pambayad sa burol
Iti mistulang comerciu, Ito’y mistulang komersyo,
Ngeni cucutnan dacayu Ngayon ko kayo tinatanong
Nung iti yutus ning Guinu. Kung utos ito ng Panginoon.
133. King campo Santo ra naman Sa kampo Santo naman nila
Pantiun pakiupa ra noman Nitso pinapaupahan naman
A ting mura atinang mal, May mura at may mahal,
Iti kecong pibulayan Inyo itong pag-isipan
Nung yan yutus ning Dios a nuan. Kung utos ng Diyos na Pinagpala.
134. Yan m unggabun na ning Mitra Yang lupa ng Mitra
Keraclan binie ra caya Karamiha’y bigay sa kanila
Dapot iti pakiupa na, Ngunit ito’y pinauupahan na,
Capatad cu mibalacca Kapatid ko mag-isip ka
Nung ing Dios iti yutus na. Kung ang Diyos nag-utos niyan.
135. King Misa anti-mu-naman Ganito rin naman sa misa
A ting mura atin nang mal May mura at may mahal
^ Pakiupa ra kingpisamban, Na pinauupahan sa simbahan,
Cucutang cu bininiagan Tinatanong ko bininyagan
Nung yan yutus ning miglalang. Kung utos ito ng Lumikha.
136. Pati çuldun da ring Santa Ang habito ng mga santo’t santa
Santu ampon ing baru ra Baro at kuldon nila
Anga iti pakiupa ra} Lahat ito pinauupa,
Iti mopenabilin na Ito rin habilin ba
Ning Guinu tamu carela. Ng Panginoon sa kanila?
I ) I I
137. Iting angang siglawe cu Bakit ngayon ginagawa ninyo

Ob at ngeni daraptan yu Lahat ng pinuna ko
N ung ena yutus ning G uinn , Na di naman utos ng Panginoon,
A ntim o ring nunu tamu Katulad rin ng ating ninuno
King utus ela memintu. Sa utos di sumunod.
138. Pari ala lang keliwan Pari wala silang pinag-iba ^
Ketang mig-aske ubingan Sa nag-anyong ahas
King pun ning mansanang bawal, Sa puno ng bawal na mansanas,
Ilangpilit yungpanualan Sila ang pilit n ’yong pinaniniwalaan
A liw a ya ing Dios a nuan. Hindi ang Diyos na Pinagpala.
139, Inia sa angaman ngeni Kaya hanggang sa kasalukuyan
A la tang a papaliari Wala tayong kasagutan
Kingpangadi aldo't bengi, Sa araw at gabing pagdarasal,
Uliningpanga aglaji Dahil tayo’y nagpapaalipusta
Caring Paring mamintaji. Sa mga paring nagsasamantala.
140. Eyu wari camalayan Di ba ninyo nalalaman
D ing titipun king pibandian Mga nag-iipon ng yaman
Ing Dios eno tatangapan, Ang Diyos di kayo tinatanggap,
Ob at pilit yong tutukian Bakit pilit ninyong tinutularan
D ing Paring mag-pacayaman. Ang mga pareng nagpapayaman.
141. Inia sa maldang Cristianos Kaya madlang Kristiyano
Talagang tatacut king Dios Na tunay na takot sa Diyos
y Lacuan ta-no ring demonios} Iwaksi na natin ang mga demonyo,
D ing Santa ra ampon Santos At kanilang mga Santa’t Santo
Batang e maca infiernos. Upang di tayo maimpiyerno.
V III .
"Ibat Ngeni, M ie Co "Buhat Ngayon, Mabubuhay
king Kecong Pipawasan" Kayo sa Inyong Pinagpawisan"
142. Keting pamicasala ra Dito sa pagkakasala

Adan ilang nunung Eva Ng ninunong Adan at Eba
Ing Dios pepalacuan nala , Ang Diyos pinaalis sila,
Ing Paraiso-ng lugal da Ang Paraisong tahanan nila
Iti kebat ne karela. Ito’y sinara sa kanila.
143. Ing penabilin ning Mesias Ang habilin ng Mesiyas
Caring nunu tang magsalbat Sa ninuno nating nalulumbay
Mie co king kecayung pawasy Sa kanilang pawis mabuhay,
Mengumpisa nong.mengubat Nagsimula silang mangahoy
Memalacul keting labuad. At magsibak dito sa lupa.
I I I ( ' { / ( i (
APENDIKS II / 443
144. Nanu-pata nung macanian Ano pa nga’t ganyan

Ing utus na ning guinung nuan Ang utos ng Panginoong Pinagpala
Cailangan tang tuparan, Kailangan nating matupad,
Sucat tangang magcabiayan Dapat tayong lahat mamuhay
King kecatang pipawasan. Sa ating pinagpawisan.
145. Dapot Unto bandang tauli Ngunit lumitaw sa bandang hull
E macanian ing miliari Hindi ganyan ang nangyari
Kecatamung sulit-suli Sa ating salinlahi,
Mabibie la ring mabandi Nabubuhay ang masalapi
E king pawas dang sarili. Di sa sariling pawis.
146. Ing gabun a bandi tangan Ang lupang yaman ng lahat
Ya ingguewa rangpujunan Ang ginawa nilang puhunan
A t ding cualta rang sinimpan, At nag-ipon sila ng kwarta,
Calulu mag-obra noman Mga dukhang nagtrabaho naman
Hang guewa rang alipan. Inalipin din nila.
147. Cabang deti magobra la Habang nagtatrabaho sila
D ing calulung alipnan da Ang mga inalipin nilang dukha
Tiaman-tiaman lang macualta, Nagpapasarap lang ang makwarta,
Caniti makikilala Dito natin nakikilala
Pasimba yat lang talaga. Na talagang pabigat sila.
148. Ingpujunan inutil ya Inutil ang puhunan
Nung alang talapagrobra Rung wala ang manggagawa
Capilan man e mamunga, Kailan man di magbubunga,
Ing pujunan ding macualta Ang puhunan ng maypera
A liw a ing cabiayan da. Di sila diyan nabubuhay.
149. Nung macanian ding may aman Rung ganyan ang mayayaman
Ing carelangpagcabiayan Ang kanilang ikinabubuhay
Iti era pipawasan, Ito’y di nila pinagpawisan,
Pakinabang ning pujunan Pakinabang ng puhunan
Iti era a lingad yan. Ito’y di nila maikakaila.
150. Linta langpaca-balate Nakapalupot silang linta
Caring papalto pagcabie Sa nagpapalitaw ng kabuhayan
Sisipsip caba ning bie, Sumisipsip habang buhay,
Ila namang macamate Sila rin ang pumapatay
King calulung alang male. Sa mga dukhang walang malay.
151. Nung alang talapagobra Rung walang manggagawa
Ela mie reting macualta Di mabubuhay ang mayayaman
Deti pilm ing malipit la, Maghihikahos sila,
Pablasang ela magobra Dahil sila’y di gumagawa
Cabud la mu manena ya. Naghihintay lang ng biyaya.
(
f
152. Nung culang co capanualan Rung kulang kayo sa paniniwala

Caniting casaleseyan Nitong ating kasaysayan
Dinan da cong camasalan Kayo’y aking paliliwanagan,
Ala nacung casalanan Kapag di pa ninyo mauunawaan
Nung eyupa aintindian. Wala na akong kasalanan.
153. Ding magobra laco mongan Alisin lahat ng manggagawa
Ala nang lunto cabiayan Walang lilitaw na kabuhayan
Ding tau dumanup langany Mga tao’y gugutuming lahat,
Aguiang ating mamujunan Kahit na may mga mamumuhunan
Deti mamanias la naman. Sila’y mamamatay din naman.
154. Dapot ilang ilaco mu Ngunit kung aalisin mo
Ding macualta keting yatu Ang mayayaman dito sa mundo
Itagan mo ring calulu, Mahihirap ang itira mo,
Aguiang ditac e numanu Kahit kaunti di maano
Ing cabiayan da ring tau. Ang kabuhayan ng mga tao.
155. Pablasang deting maluca Dahil ang mga dukha
Ilangan ding sabla-sabla Ang nagbibigay sa lahat
King sablang pangatimawa, Ng ginhawa sa buhay,
Nung alang magpasimbaba Kung walang nagpapabigat
Ela sana manga-ragsa. Di sana sila mangatutumba.
156. Keti tamu akilala Dito natin makikilala
Ing catutuan a talaga Ang tunay na katotohanan
Micasala lang macualta, Nagkasala ang mayayaman,
Uling deti mabibie la Dahil sila’y nabubuhay
Kingpawas da ring magobra. Sa pawis ng mga manggagawa.
157. Ngayu sigurung makibat Baka sinabi ninyo at inakala
Calulung epa m im ulat Dukhang di pa namulat
Enoparusan ning Mesias, Di paparusahan ng Mesiyas,
Magmali cayu capatad Mga kapatid, isang kamalian
Caniting kecongpamalac. Ang ganito ninyong paniniwala.
158. Eno wari paparusan Di nga ba pinarurusahan
Deting sakim kingpibandian Itong mga sakim sa kayamanan
Oneng eyu aintindian , Ngunit di ninyo maunawaan,
Inia ela misakitan Kaya di sila nahihirapan
Pilit yong pamatundunan. Pilit n’yong binibigyang layaw.
159. Metung king maroc dang dapat Isang gawi nilang masama
Ing condicion dang mabayat Ang pagpabigat sa kalagayan
Caring carelang casamac, Ng kanilang talapagobra,
Pajsip ning Dios a matas Diyos sa Taas ang nangaral
Welgajan do reting Judas. Welgahan ang mga Hudas.
J
(
APENDIKS II / 445
160. Dapot ing mangapaliari Ngunit ang nangyayari

A ting agad sasalisi Mayroon agad humahalili
Maki-pagobra cared, Manggagawang pumapalit,
Balu rang welga na id Kahit may welga nang batid
Cam piandepa ingmabandi. Sa mayayaman pa kumakampi.
161. Inia pin ing Dios a tutu Kaya ang Diyos na totoo
Pepaburian naca-tamu Pinapabayaan na tayo
Ked babo na ningyatu , Dito sa ibabaw ng mundo, .
Ulining pamangampi yu Dahil kumakampi tayo
Caring casaman nang tau. Sa kinamumuhian Niyang tao.
162. A n d m o neng adng guerra Kapag may digmaan
A pasari ding macualta Na likha ng mayayaman
Calulu pasundalus la, Dukha ang nagiging kawal,
Ila mismung pipaten da Sila-sila ang pinag-aaway
D ed naman mabisa la. Lahat naman sila’y pumapayag.
163. Pibulayan yu calulu Mahihirap pag-isipan
Iting angang daraptan yu Lahat ng inyong gawa
Aguiang ditac alang ustu , Kahit isa walang tama,
Campi ne keco ing guinu Panig na sa inyo ang Maykapal
Yapa ing lalabanan yu. Siya pa ang inyong kinakalaban.
164. Ing cang Cezar, cang Cezarya Kay Sesar ang kay Sesar
Itang king Diosy king Dios ya Sa Diyos Ama ang sa Diyos Ama
Nganing amanu king Bibliay ' Mga salita sa Bibliya,
Ding macualta can Lusher la Kay Lusiper ang mayayaman
Itamu king Dios ta sana. Tayo’y sa Diyos sana.
165. Nung mibubu langpatayan Kung nagbubuyo ng patayan
Dedng sablang mayacayan Ang lahat ng mayayaman
E tamu pacasangcapan, Huwag tayong pakasangkapan,
Hang dili rang milaban Hayaan silang mag-away-away
Aber nung ela maguisan. Tingnan kung hindi sila maübusan.
166. Itamung angang maluca Lahat tayong mahihirap
Micalugud tanangan sa Sana’y magmahalan
Ked babo ning masala, Dito sa ibabaw ng lupa,
Batang m ukiat king upaya Upang makamit ang kapangyarihan
Muguit king pamamajala. Magpalak^d sa pamahalaan.
167. Nung itana ing mipanic Kung tayo na ang nasa taas
King gobiemu mamanuguit Sa gobyerno nagpapalakad
Salese na ked sulipy Papayapa na dito sa lupa,
Canita yapa mayakit Saka padang natin makikita
Ing lugud a sidsad Unis. Ang pag-ibig na wagas.
168. Nung ita nang gugubiemu Kung tayo na ang mamamahala

Keti mabilug a yatu Dito sa sandaigdigan
Mie tangan kingpawas tamu , Mabubuhay tayo sa pinagpawisan,
Mecatupad ta king Guinn Sa Diyos tayo’y tutupad na
Tumula ne keca tamu. Sa atin Siya’y matutuwa.
169. Ing Paraiso-ng misara Ang Paraisong isinara
Ibuclat nane canita Bubuksan na Niya
Mapaliaring milub tana, Tayong lahat makapapasok na;
Ing ubingan nung aliu pa Kung ang ahas naroon pa
E tana payabluc caya. Di na tayo magpapalulon.
170. Kayabe king capalaran Kapatid sa kapalaran
Sadiang m aki cabanalan Sadyang may kabanalan
Iti yang sucat tang daptan, Ito ang gawin nating dapat,
Labanan ing casakiman Labanan ang kasakiman
Batang mica-catimawan. Nang magkaroon ng katiwasayan.
IX.
"Ding Tau Sucat lang "Ang mga Tao Dapat na
Mie Antimong Tau" Mabuhay na Parang Tao"
171. Ing Dios ditm an e migculang Ang Diyos kahit kaunti di

nagkulang
Caniting cayang lelangan Sa Kaniyang mga nilalang
Keting yatung cacarinan, Sa mundong tinitirahari,
King sabla tang cailangan Sa lahat nating kailangan
A la tang sucat iliwan. Wala na tayong mahihiling pa.
172. Dapot ngeni surian tamu Ngunit suriin natin ngayon
Ing cabilian da ring tau Ang kalagayan ng mga tao
Keti babo na ning yatu , Dito sa ibabaw ng mundo,
A ting mabsiy ating man Bakit may uhaw at may busog
King cabiayan a mayubu. Sa kabuhayang sağana.
173. Dacal la ring alang bale Maraming walang tahanan
Maki-sulut la ringpobre Mga dukhang nakikipamahay
Ing bili ra macajaley Mahalay ang kalagayan,
Dacal la ring mangamate Marami nang namamatay
King danup alang pagcabie. Sa gutom walang pagkabuhay.
APENDIKS 11 / 447
174. D ing lubas dacal la naman Marami ang halos hubad

Tagpi-tagpi la imalan Gulagulanit ang kasuotan
Macalunus lang tangalan , Nakakaawa silang pagmasdan,
A n ti lamo rugung basan Para silang basahan
King carelangpamimalan . Sa kanilang bihisan.
175. Dacal tamu a-papansin Marami tayong napapansin

Caring taung sasaingsing Sa mga taong dumaraing
Mangan la tiltil lang asin.y Nagdidildil lang sila ng asin,
Ding anac da antim urin Mga anak gayon din
Caniti la miguiguising. Sa ganito sila nagigising.
176. Deting taung siglawe cu Marahil alam na ninyo

Mecad balu yo nung ninu Itong nabanggit kong mga tao
Ila ring pacacalulu, Sila ang mga nagdarahop,
Nung baket keti king yatu Rung bakit dito sa mundo
Ela mie antimong tau. Di nabubuhay na parang tao.
177. N inu m u ring matutungue Sino ang makapagsabi
Magcabiayan masalese N a kalagayan ay mabuti
King carelang pamibie-biey Sa kanilang pamumuhay,
King danup e mangamate Sa gutom di mamamatay
A t lubas king sablang bague? At di kapos sa lahat ng bagay?
178. Ila pin deting macualta Sila pa itong makwarta
Paguinu’t manalipanpa Pumapanginoo’t nang-aalila
Caring taung calupa ray Sa kanilang kapwa,
Enoman biasang magobra Di man lang marunong gumawa
Dapot deti manawa la. Ngunit sila ang maginhawa.
179. Tumbalic ing maliliari Baligtad ang nagaganap

Caring taung atiu keti Sa mga taong naririto
Ibat napun anga ngeniy Mula noon hanggang ngayon,
Ing e ustu yang par ati Umiiral ang di wasto
Ing catutuan malili-lL Katotohana’y naliligaw.
180. Ewari tutu maluca Mga dukha, di ba totoo
Icong mipapawas daya Kayo na pinagpapawisan ng dugo
King obra macapasasay Sa gawain nakayayamot,
Icong ebiasang sumawa Kayo ang di marunong magsawa
King obra mabayat man say Sa trabaho mabigat man.
181. Ewari icayu naman Di ba kayo rin naman

Dingpapalto king cabiayan Ang nagpapalitaw ng kabuhayan
King sabla tang cailangany Sa lahat nating pangangailangan,
Nung eyu buringpanualan Rung ayaw kayong maniwala
Ipakit cung camasalan. Ibibigay ko ang paliwanag.
182. D ing memangubat king labuad Ang mga naghawan ng gubat

D ing calulung anac-pawas Mga anak-pawis na kawawa
iti e tamu a lingad, Di natin ito maikakaila,
Ilang mengaspac a gamat Kamay nila’y magaspang
Keting obrang misnang bayat. Dahil sa gawaing mabigat.
183. Mitalacad la ring bale Naitayo ang mga bahay

Caring masipag a tacde Sa bisig na masisipag
Ding malucang matutungue, Ng naturang mahihirap,
Deti Unto lang tiwase Dito lumitaw silang matiwasay
Kingpawas dang sinaguese. Sa pawis nilang tumatagaktak.
184. King sabla tang gagamitan Sa lahat nating kagamitan

Zapatos ampon imalan Sapatos at bihisan
Ing egana-gana canian, Walang ibang lumikha,
Ding calulu ila naman Mga dukha sila lamang
Dingpepalto king kailangan. Nagpalitaw sa kailangan.
185. Nanupata mekilala Ano pa nga’t nakilala
Iting sabla pepalto ra Ang nagpalitaw nitong lahat
D ing sablang talapagobra, Ang lahat ng manggagawa,
Ingpujunan aliwa ya Ang ibang may puhunan
Uling iti e magobra. Hindi naman gumagawa.
186. Obat ngeni capatad cu Bakit ngayon kapatid ko
Maca lunus ing bili yu Nakalulunos kalagayan ninyo
Keti babo na ning yatu , Dito sa ibabaw ng mundo,
Icayu pang manigapu Kayo pa ang nagsusumamo
King pagcabie papalto yu. Sa kabuhayang inyong pinalitaw.
187. Icayu ing alang canan Pagkain kayo ay wala
King papalto yung cabiayan Sa pinalitaw n ’yong kabuhayan
Nung baket icong danupan , Bakit ang gutom kayo pa,
Icong lubas a catawan Wala halos saplot ang katawan
Guisi-guisi pamimalan. Gula-gulanit ang kasuotan?
188. Icong sira-sira bale Bahay ninyo ang sira-sira
King pacasautan a sale Sinisilungan n ’yong tirahan
Ing bili yu macajale, Kahabag-habag inyong kalagayan,
Macanian cung malulumbe Diyan ako nalulumbay
M anakit king kecong aske. Na masdan inyong katayuan.
189. Ding bitis yung memaglipac Mga paa ninyong lipakin
King obra yung mangabayat Sa bigat ng inyong gawain
Tutu lang maung sinelas, Uhaw na uhaw sa sapin,
Eco sasali capatad Di makatikim, kapatid
- Uling ala cong pamayad. Pagkat wala kayong pambili.
APENDIKS II / 449
190. Buri yo mang papagaral Gusto man ninyong pag-aralin

D ing anac yungpacamalan Pinakamamahal n’yong supling
Eyo a pa-pagaral man, Hindi ninyo kayang papasukin,
Uling ala cong gugulan Pagkat wala kayong gugugulin
King carelangpigastusan. Sa kanilang mga gastusin.
191. Ing bie ta keti king yatu Ang buhay dito sa lupa
Itamung pacacalulu Nating mga dukha
Macanian ing bili tamu, Ganito ang kalagayan,
Malambat tanang manginu Matagal na tayong utusan
E mabibie anting tau. Di nabubuhay na parang tao.
192. Mayap lapa ring animal Mabuti pa ang mga hayop
King kecatang cacaluluan Kaysa sa ating naghihikahos
Nung misan ustu la canan, Pagkat sa pagkain sila’y sapat,
Macanian cung tatangisan Ganyan ko tinatangisan
Ing kacatang capalaran. Itong ating kapalaran.
193. Nung matamad nala sana Kung sila’y tamad sana
A t ebisa mang magobra At ayaw gumawa
Ebala nung dumanup la, Di baleng magutom sila,
Dapot king egana-gana Ngunit sa tuwi-tuwina
Hang paipawas talaga. Sila ang nagpapawis talaga.
194. Capilan ta-pa a tacman Kailan pa natin matitikman
Ing bie maki catimawan Ang buhay na may kaginhawaan
Itang anac ning calucan, Tayong mga anak ng kahirapan,'
Capilan ta-pa nabangnan Kailan natin pakikinabangan
Ing kecatang pipawasan. Ang ating pinagpawisan?
195. Maluat tanang magkasakit Matagal na tayong nagpapakasakit
Parating mayayalipit Palaging namimilipit
Keti babo na ning sulip, Dito sa ibabaw ng daigdig,
Ing bie tamu maguiguitis Nauubos ang buhay natin
Tungal ditac caring ganid. Unti-unti ng mga ganid.
196. Capilan ta-pa mipasno Kailan pa tayo giginhawa
Itamu maldang obrero Tayong madlang manggagawa
Makikiupa't ortelano, Namamasukan at magsasaka,
Pilan la pa ring calvario Ilan pang kalbaryo
Pusanan ta caring pago. Papasanin sa balikat?
197. Malambat nong tutung mau Matagal nang uhaw
Ding calulu?ıg anac tamu Ang ating mga kawawang anak
King cabiayan a mayubu, Sa kabuhayang sağana,
Linto la wari kingyatu Sa mundo’y naisilang ba
Bail sagpangan da ring dapu. Para sakmalin ng mga buwaya?
198. A nte ing bunga yungpawas Bunga ng inyong pawis nasaan

A bli ra ding kecong lipac Kinita ng inyong lipak
A t king melangnis yung balat, At nasunog ninyong balat,
Purus pangisnawang saldac Wala kundi pawang buntong-
hininga
Caring salu yung masaspac. Sa dibdib ninyong nawawasak.
199. Maluat tanang pibabatan Matagal na nating pinagtiisan
Ing bie king pangayalipan Ang buhay sa kaalipnan
A t busabus king cabiayan, At busabos na kalagayan,
Capilan ta-pa lahanan Kailan pa natin lalabanan
Ing milalung casakiman. Ang lumalalang kasakiman?
200. Capilan ta-pa sumawa Kailan pa tayo magsasawa
Pasakitan ding masiba Sa pagpahirap ng masisiba
Keti babo ning masala, Sa ibabaw ng sangmaliwanag,
Capilan ta-pa tumula Kailan pa liligaya
Itam ung uring maluca? Tayong uring aba?
201. Eta wari balung canan Hindi ba natin alam kainin
Ingpapalto tang maniaman Masasarap na pin'alitaw natin
Obat eta a tatacmany Bakit di tayo makatikim,
Ken tana m u waring tagan Tayo lang ba’y sa tirang pagkain
D ing paguinung manalipan. Ng ating panginoong nang-aalipin.
202. Eta wari biasang miblas Di ba tayo sanay sa kasuotan
King imalan a maticas Sa damit na magagara
Batang santing a talacad, Nang tindig nati’y maging matikas,
Cabud tana wari lubas Mananatili na lang ba tayong hubad
Pati ring kecatang anac. Pati na ang ating mga anak?
203. Eta wari biasang tuclu Hindi ba tayo marunong tumapak
Caring bale sidsad luju Sa maluluhong bahay
A guewa ring tacde tamuy Na ating mga bisig ang gumawa,
Cabang caba na ning yatu Habang lupa ay lupa
Caren tana waring cubu. Tayo ba’y sa kubo na lamang.
204. Samasan yungpibulayan Pag-isipan ninyong mahusay
Capatad king capalaran Kapatid ko sa kapalaran
Nung atin tang catulirany Kung nasa atin ang katwiran,
Keting Pasion akit tangan Dito sa Pasyon ating makikita
Ing kecatang sucat daptan. Ang dapat nating isagawa.
{ i i
APENDIKS II / 451
X.
"Ing Capitalismo Yang "Ang Kapitalismo ang
Panibatan ning Danup/ Pinagbuhatan ng Gutom,
Gulu at Patayan" Gulo at Patayan"
205. Melalangya itingyatu Nilikha itong mundo

Para caring angang tau Para sa lahat ng tao
îti sabla kecatamu , Para sa atin lahat ito,
Penabilin na ningguinu Pinagbilin ng Panginoon
Micalugud tang masolu. Magmahalan tayo ng lubos.
206. Icong angang mamujunan Kayong lahat na namumuhunan
King sariling pakinabang Para sa sariling pakinabang
Mecad eyu camalayan, Baka di ninyo namamalayan,
Darapat cong casalanan Gumagawa kayo ng kasalanan
King G uinungDios a miglalang. Sa Panginoong Diyos na Lumikha.
207. Masalan cung tungal ditac Unti-unti kong ipaliliwanag
Pibulayan yung banayad Pagbulayan n’yong marahan
Eco tambing micacamas, Huwag padalus-dalos agad,
Detang bugasuc a dapat Sa bugso na gawa
Ilang parating magsalbat. Sila palaging nalulumbay.
208. Ing matas diling cabiasnan Ang may mataas na karunungan
Caring tau king sicluban Sa mga tao sa sansinukuban
Caniting angang lelangan, At sa lahat ng nilalang,
D ing magobra king catawan Ay ang mga manggagawa sa
katawan
A t magobra king caisipan. At nagtatrabaho sa kaisipan.
209. Ring aduang misasangcap Itong dalawang magkasangkap
King sabla yangang darapat Gumagawa sa lahat
King nanuman-keting labuad, Ng alin mang bagay sa lupa,
D eti ilang aduang landas Dalawa silang landas
King cabiayan a sisicat. Sa kabuhayang umuunlad.
210. Deting adua cung siglawe Itong nabanggit kong dalawa
Deti ila m u ring babie Sila rin ang nagbibigay
King egana-ganang bague, Sa lahat ng mga bagay,
Careti tangan mabibie Dito tayo nabubuhay
Magcabiayan masalese. Ng mabuting kabuhayan.
211. Deti ing sucat dang biayan Ang dapat nilang buhayin
Sambitlan cong tungal-tungal Isa-isa kong babanggitin
Samasan yo sang tingiran, Pakinggan ninyong mabuti,
Deting canacung sambitlan Itong aking mga binanggit
Deti Hang cailangan. Sila ang kakailanganin.
212. Deting anaç m um una la Nangunguna ang mga anak

Bayung bait cang indu ra Bagong silang ng ina
Cailangan ing sesen la, Kailangan silang alagaan,
Biayan at paragulan pa Buhayin at palakihin pa
Papagaral ban mabiasa. Paaralin upang mabihasa.
213. Cadua reting gugubiemo Pangalawa ang mga nasa gobyerno

Patina reting empleado Pati na ang mga empleyado
Anga caring caminero, At itong mga kaminero,
Deti biayan lang masaclo Kabuhayan nila bigyang tulong
A t enoman sucat laco. Di kanino man dapat ilaco.
214. Ing catlu detang matua na Ikatlo ’yong matatanda
A ena macapagobra Na di na makagawa
Uling mig serviciu nalay Pagkat nakapaglingkod na,
D eti man pin sesen tala Sila man ating alagaan
Angang atin lang inawa. Hanggang mayroon silang hininga.
215. Deting clasing simbitla cu Itong mga uring aking nabanggit
Keti babo na ning yatu Dito sa ibabaw ng daigdig
I la ring cailangan tamu , Sila ang kailangan natin,
Aguiang tune langpabatu Kahit tunay silang pasanin
Pasimbayat caring tau. Sa mga tao’y mabigat na dalahin.
216. Dapot subali careti Ngunit bukod dito
Simbitla cung atlung clasi Tatlong uring aking pinaliwanag
Mig apat la bandang tauliy Bandang huli’y naging apat,
D ing capat maroc lang dili Ang ikaapat ang pinakamasama
Uling ilang mamintaji. Pagkat sila ang mapagsamantala.
217. Deti ila ring may aman Ito ang mayayaman
D ing macualtang mamujunan Ang mayperang namumuhunan
King sariling pakinabang, Para sa sariling pakinabang,
Ing balu ra mung Haraptan Ang alam lang nilang gawa
Tumipon at manalipan. Mangalipin at mag-imbak.
218. Cailangan yung amalas Kailangan ninyong makita
Nung baket maroc la dapat Kung bakit masama ang gawa
Ding sablang capitalistasy Ng lahat ng kapitalista,
Pibulayan yung banayad. Dahan-dahang pag-isipan
Iti bayung atalastas. Itong bagong talastas.
APENDIKS II / 453
219. N inum an ing mamujunan Sinuman ang namumuhunan

Manaya yangpakinabang Naghihintay ng pakinabang
Iti alang capilisiany Wala itong kabagalan,
hang ditac nangpujunan Kaunti nilang puhunan
Buri na mi-dobli ya yan. Nais doblehin agad.
220. Ingpujunan ding mabandi Ang puhunan ng mayaman
Era buring manga-lugui Malugi di sila papayag
Aguiang nanu pang maliari, Kahit ano pa ang maganap,
Makinabang la sa red Dito sila nakikinabang
Dapat lang pamamintaji Sa gawaing mapagsamantala.
221. Ing sabla-sablang paralan Ang iba’t ibang paraan
Isipan ding mamujunan Iisipin ng namumuhunan
Balang lalung makinabang^ Upang lalong makinabang,
Metung la m u capagnasan lisa lang ang hangad
Ing mie la king cadmawan. Ang mabuhay sa kaginhawaan.
222. King macanian dang sistema Sa ganitong sistema
D ing sablang capitalista Ng lahat ng kapitalista
Nanu ngening binunga ra? Ano ang naging bunga?
M addpun ngang carela Naipon sa kanila
Inggabun ampon ding cualta. Ang lupa’t pera.
223. Gabuny cualta at pagcabie Lupa, salapi at kabuhayan
Carela ngan macasale Sa kanila lahat nakaimbak
M addpun a dwasey Natipon nang tiwasay,
D ing magobrang alang male Ang manggagawang walang malay
Maguiguids noman a bie. Nagigipit naman ang buhay.
224. Ring gabun a icua ra Itong lupang kanilang nakuha
Ya ngening panalipit da Ngayo’y pinanggigipit nila
Caring calulung makiupay Sa mga dukhang nakikiupa,
Ing sabla pitas-atas da Lahat pinatataas nila
Nung manupa noman mura. Kung magpasahod nama’y mura.
225. Ngeni tamu pacasurian Ngayon natin suriin
Cayabe king capalaran Karamay sa kapalaran
Ing kecatang panga-biliany Ang ating kalagayan,
Magcacasakit tanangan Lahat tayo naghihirap
Subali m u ring mayaman. Maliban sa mayayaman.
226. Kedng dapat ding mabandi Sa gawa ng masalapi
Nanu ngeni ing miliari Ano ngayon ang nangyari
Gulu ketay gulu keti, Gulo doon, gulo dito,
Ing danup yang menadli Ang kagutuman nanatili
Caring bigung memulubi. Sa mga bigong namumulubi.
227. Mapanaco’t manulisan Magnanakaw at tulisan

Lalto ngening salucuyan Lumilitaw sa kasalukuyan
Ulina mu ning cabiayan, Sa hirap ng kabuhayan,
Bisa la mang m anintunan Gusto man nilang maghanapbuhay
A la nomang sucat luban. Wala silang mapasukan.
228. Welga carin, welga keta Doo’y welga, dito’y welga

Caring bigung makikiupa Ng mga bigong namamasukan
Patina caring Fabrica, Pati na sa mga pabrika,
Ulining eno mibata Pagkat di na nila mabata
King panakitan dang mura. Kita nilang mababa.
229. Ding malating comerciante Ang mga negosyanteng malilik
Mamagtinda kingpalengki Na nagtitinda sa palengke
Magwelga napati red , Nagwewelga na rin,
Sasaingsing langparad Lagi silang dumaraing
Ulina ning panga-lugui. Dahil sa pagkalugi.
230. M itaspa ing lisencia ra Tumaas pa ang lisensiya

Puesto patina ing cobra Pwesto, pati na ang kubra
D ing calulung mamagtinda , Mga kawawang nagtitinda,
Mitas ing egana-gana Tumaas lahat ng bagay
Masakit noman ding cualta. Mahirap naman ang pera.
231. Calulung Profesionales Kawawang mga propesyonal

Pad red migcasakit Kahit na sila nahihirapan
Ulining mesabing Crisis, . Dahil sa krisis na nabanggit na,
Mibuculan no pamisip Nabukulan na ang utak
A tparadng maca ngis-ngis. At laging nakangiwi na lamang.
232. I bat caring ortelano Buhat sa ortelano

Empleados at caminero Kawani at kaminero
Patina caring obrero, Pati na mga obrero,
Baguia nala middgco Bahagya nang nakakaraos
King cabiayan da aldo'aldo. Sa kabuhayan sa pang-araw-araw.
233. Pagcabie, gabun at cualta Kabuhayan, lupa at pera

Baket wari nura dela Bakit saan dinadala
Inta-sanang macanian na, Sukat na bang magkaganyan,
Canid makikilala Dito makikilala
Medpun caring macualta. Naipon sa mayayaman.
234. Ngening tnacadpun nangan Ngayong nakaimbak
Iting sablang pagcabiayan Lahat ng pinagkakabuhayan
Caring dapung m amujunan , Sa mga buwayang namumuhunan,
Potang ala nong ngat-ngatan Kapag sila’y wala nang mangatngat
Ila naman ding milaban. Sila-sila maglalabanan.
APENDIKS II / 455
235. Caniting pamilaban da Sa mangyayaring labanan

Matas diling compotencia Hihigpit ang kumpetensiya
D ing sablang capitalista, Ng lahat ng kapitalista,
D eti mitangca lang guerra Mag-uumpisa sila ng digmaan
Ban m am ın ing calacal da. Nang maubos kanilang kalakal.
236. Keting guerra rang tatangca Dito sa tinangkang gyera

D ing lasip a dambujala Ng mga ganid at dambuhala
Carin cu bubucal a lua, Bumukal ang aking luha,
Maluca laban maluca Dukha laban sa dukha
Pisasaluacan dong daya. Pinaaagos dugo nila.
237. Busal ningpamipatayan Sa gitna ng pakipagpatayan
D ing calulung milalaban Ng mga dukhang naglalabanan
Maili noman ding may aman, Tuwang-tuwa ang mayayaman,
Ulingpilming/misali ngan Dahil mabibili nang tiyak
Ing metipun dang pibandian. Lahat ng naipon nilang kalakal.
238. Potang caibat na ning guerra Pagkatapos ng digmaan
D ing bangke lingusan mula Lingunin mo ang mga bangkay
D ing akit m u calulu la, Makikitang mahihirap lahat,
D ing m ebalut mengulila Ang mga nabalo at naulila
Purus lang talapagobra. Pulos manggagawa.
239. King labanan ding mabandi Sa labanan ng mayayaman
Dingparejung mamintaji Na pare-parehong nagsasamantala
Calulu lang manga-pisti, Ang nangapeste’y mga dukha,
Kingpamipate ra reti Sa kanilang pagpatayan
A la langpiglualung bandi. Walang ipinagtanggol na yaman.
240. Ingpipate rang pibandian Ang pinag-awayang yaman
D ing calulung mipatayan Mahihirap ang nagpatayan
Iti bandi ring may aman, Itong pag-aari ng mayayaman,
Potang caibat ning labanan Pagkatapos ng labanan .
Caring mabandi mu naman. Ari pa rin ng mayayaman.
241. Oyan ngeni isipan yu Ngayon, inyong pag-isipan
Cayabepacacalulu Kasamang mahihirap
Nung tutu ingpigsulit cu, Kung totoo ang aking pinahayag,
A tiu ngeni keca tamu Ngayon nasa atin nang kamay
Ing sabla-sablang panulu. Ang lahat ng lunas.
242. D ing macualta ela sucat Ang mayayaman hindi dapat
Panusigan keting dapat Pagbigyan sa kanilang gawa
Batang emi-papajamac, Upang hindi tayo mapahamak,
Ganacan tala king bucas j\lalahanin natin ang kinabukasan
Dingpaintungul tang anac. Ng lumalaki nating anak.
456 / MGA TIIMIG MULA SA IBABA
243. Ngening Hangpanibatan Kung sila ang pinagbuhatan

Ning danup ampon caguluan Ng kagutuman at kaguluhan
Calulu mipacde tangan , Gumising tayo mahihirap,
Isaldac la ring mayaman Ibagsak ang mayayaman
Itang talan cayupapan. Hawakan natin ang kapangyarihan.
XL
"Ing Gobierno E Sucat "A ng G o b y e r n o D i D a p a t
Makiasawa king Religion" P u m a n ig sa R e lih iy o n "
244. Icayung angang menakit Lahat kayong nakakita

King gulu ning neventa’seis Sa gulo noong syamnapu’t anim
Icong sacsi cung matalic, Kayo ang aking saksing matibay,
Caniting cacung pagsulit Dito sa aking pagpaliwanag
Caretang ala pang malit. Kayong wala pang malay.
245. Canitangpanaun a ita Sa panahong nakaraan
D ing Fraile ampon ding Cura Ang mga prayle at kura
Maroc langalang çapara, Walang kaparis sa sama,
Keting Pasion dimdam yu na Dito sa Pasyon inyong napakinggan
Ing carocan dang talaga. Ang tunay nilang kasamaan.
246. Ing matuling dang carocan Ang maitim nilang kaugalian
Kimpian ning capamajalan Pinanigan ng pamahalaan
A t layun pematundunan, At lalo pang sinang-ayunan,
Keti no mipanusigan Dito sila pinayagan
Memarusa't menalipan. Mang-alipin at magparusa.
247. Iniang eno mibata pa Kaya nang di na mapagtiisan
D ing calulung parusan da Ng mga dukhang kanilang
pinarusahan
Ing gulu meguimpisa na, Nagsimula na ang kaguluhan,
Dacal no ring memagalsa Marami na ring nag-alsa
Maki malutung bandera. Sumama sa pulang bandila.
248. Ing Religion at gobierno Ang Relihyon at gobyerno
Lebanan da no ring tau Kinalaban na ng tao
D ing micasundung masolu, Ang dalawa maiging nagkasundo,
Macanian mitdas ing gulu Ganyan sumabog ang gulo
Iti yangpaganaca cu. Ganito ang ipinaaalala ko.
APENDIKS II / 457
249. Inia ngening salucuyan Kaya sa kasalukuyan

Religion atpamajalan Ang relihyon at pamahalaan
Maroc la pamiyaptasan, Nagkakaisa sa kasamaan,
Aguiang nanan cung balacan Suriin sa anumang paraan
Panibatan ning caguluan. Sila ang puno ng kaguluhan.
250. DingM adre ampon ding Cura Ang mga madre at kura
Tutung macapal a lupa Tunay na makakapal ang mukha
Panabi ro king labuad da, Tinaboy sa kanilang bayan,
Keti no naman migbanda Dito sila napadpad
A t ngeni ampunan yu la. At ngayon, inampon n ’yo sila.
251. Santa Mision balang barriu Santa Misyon sa bawat baryo
Ing lalacu ra ding brutu Ang inilalako ng mga bruto
Palarin dong visitas yu. Ipinaaayos ang mga kapilya ninyo,
A t patina ingcongresu At pati na ang kongreso
Usigan no ninggobiemu. Na pinayagan ng gobyerno.
252. Deting Cura ampon Madre Itong mga madre’t kura
A keti gagawang sale Na dito nagtatayo ng pugad
Surian tala pang manene, Suriin nga nating mahusay,
Nung tutu mayap la pake Kung mabuti ang kanilang pakay
Obat keti la m i ugse. Bakit dito sila napadpad.
253. Nung deti mayap la sana Kung sila’y mabuti sana
Ketang balen dang talaga Doon sa sarili nilang bayan
Obatpemanabi ra la, Bakit sila pinalayas,
Caniti makikilala Sa ganito nakikilala
Manga tulingla caladua. Maitim ang kanilang kaluluwa.
254. Mapupucsa la Espana Pinupuksa sila sa Espanya
Paniucol do Alemania Pinabibilanggo sa Alemanya
^ Sasacuil da noman Francia, Tinatakwil sa Pransiya,
Nung deti mayap la sana Kung mabubuting talaga
Obat cacanianan da la. Bakit ginaganito sila.
255. Nung culangpang camasalan Kung kulang pa ang paliwanag
Iting carelang carocan Nitong kanilang kasamaan
Dirinan cung catibayan, Bibigyan ko ng katibayan,
I Kati ela pa migluat man Di pa sila dito nagtatagal
Darapat nong casakiman. Gumagawa na sila ng kasakiman.
256. Icong angang mining-resu Sa inyong lahat na nag-abuloy

King tinatag dang congresu Sa itinatag nilang kongreso
Sanacan yo ring cualta yu, Tiyakin ang pera ninyo
Manibat king vinting-walu Magbuhat sa beinte singko
Anga na king libu-libu. Hanggang sa libo-libo.
257. Icong minuma king gamat Kayong humalik sa kamay

Ning Cardinal a limatac Ng limatik na Kardinal
Magcanong kecong binayad , Magkano ang inyong binayad,
Tiglusan yo sang dinilat Tinuloy n’yo sanang dilaan
Itang lipacan nang tumpiac. Ang puwit niyang lipakan.
258. Neng panaun na ning Pascu Sa panahon ng Pasko

Obat nengpasiclod cayu Kapag kayo’y nagpamano
Icong babie Aguinaldu , Nagbibigay ng aginaldo,
Obat ngeni ico mismu Bakit ngayon kayo mismo
Ing panaun timbalicyu. Ang panahon tinumbalik ninyo.
259. DingM adre ampon ding Cura Ang mga madre’t kura
Keti nanu mong daptanda D ito’y anong gagawin nila
Enoman biasang magobra, Sa trabaho di naman bihasa,
Ngening keti tingap da la Ngayon dito’y tinanggap na sila
Ninung manese carela Sino ang nag-aalaga sa kanila?
260. Den mung Paring sadia keti Mga Paring dito nasadya
Sobra nong tumipun bandi Labis kung mag-ipon ng yaman
M aniakim at mamintaji Magpakasakim at magsamantala,
Neng miragdag la pa red Ngayong sila’y nadagdagan
Nanu pa ing mapaliari. Ano pa ang magaganap.
261. Eno culang diag mag Misa Di na kulang ang nagmimisa
King pisamban mamagtinda Sa simbahan nagtitinda
Ngeni daragdagan do pay Ngayon pinararami pa sila,
Ing gobiernu makibat ya Mananagot ang pamahalaan
Nung baket inampon nala. Kung bakit inampon pa nila.
262. Den mung cayang sasacupan Ang kanyang mga nasasakupan
Ena no aguiung sustentuan Di na niya kayang sustentuhan
A t dinan capanintunany At bigyan ng hanapbuhay,
Obat atin yang gagastan Bakit may pinaggagastusan
King carelang catatagan. Sa kanilang katatagan.
263. Potan itamung calulu Kapag tayong nagdarahop

Lum apit keting gobiernu Ang lumapit sa gobyerno
A la ya canung panuelduy Wala raw silang pangsweldo,
Obat caniting congresu Bakit dito sa kongreso
Guinugul yang libu-libu. Gumugol sila ng libo-libo.
264. Mekilala ing katutuan Nakilala ang katotohanan
Religion at pamajalan Relihyon at pamahalaan
D ed miasawa no nomany Mga ito’y mag-asawang tunay,
/f Id yanang pan ibatan Ito ang pinagbuhatan
Ning gulu ampon patayan. Ng gulo at patayan.
APENDIKS II / 459
265. Inampun no reting tagac Inampon nila ang mga tagak

Inabe no caring awac Sinama sa mga uwak
Piyabe no ring limatacy Tinipon sa mga linta,
Caniti no magbutactac Ngayon nagmamalabis na sila
A ntim o ketang milabas. Gaya noong panahong nakaraan.
266. Saca nopa ngeni campian Ngayon sila pa ang kinampihan
N ing kecatang pamajalan Ng ating pamahalaan
Nanu caya ing carasan, Ano na kaya ang kahihinatnan,
Icayu nang bala canian Kayo na ang bahala
Caibat cung a malinawan. Pagkatapos kong magpaliwanag.
X II .
"Ipg Iglesia Catolica Apostolica " N a g h ih in g a lo na D ito sa M u n d o
Romano Maguingjalu ne Keti a n g Ig le siy a K atolik a A p o s t o lik a
king Yatu" R om ano"
267. I Cristo man canitangya Si Kristo man noong siya

Caring tau menaral ya Sa mga tao’y nangaral
Dapot iti e mekiupa, Di siya nagpabayad,
Eya tinipon bandi na Di nag-ipon ng yaman
Gabun at dacal a cualta. Lupa at maraming pera.
268. Obat ngeni ding mengalto B-akit ngayon ang mga nagsilitaw
Calili nangjesucristo Na kahalili ni HesuKristo
f Pari at Curang Romano , Pari at kurang Romano,
Tutu lang sidsad a taco Tunay na sagad sa takaw
Daig do pa ring libango. Daig pa ang naglalakihang bangaw.
269. Balang inagpan dang lugal Sa bawat lugar na dinadapuan
Lalto langpicacasaman Di maiwasang sila’y kainisan
King carelangcasakiman} Dahil sa kanilang kasakiman,
Deti pala ela banal Di pala sila banal
Demonius lang purus saguan. Kundi mga demonyong may
sungay.
270. Mamangan nong alang gastus Kumakain na silang walang gastos
Magcabiayan caring limus Nabubuhay sa mga limos
Ila pan bisang manipus, Sila pa ang nais mambusabos,
A t ila pa ing maniacup At sila pa ang nananakop
Deting mangasias a dungus. Itong matatapang ang apog.
460 / mgatinigmulasaibaba
271. Salamat nam u metucal Salamat na lang at nahukay

Ing lilijim dang dewacan Ang inililihim na kasamaan
D ing Paring macasalanan, Ng mga paring makasalanan,
Ing mate cung pagmulalan Ang lubos kong pinagtatakhan
Dacal lapa a bubolang. Marami pa silang nalilinlang.
272. Dapot eno binang lambat Ngunit di magtatagal nang gaano

Gumapang nong anting ulad Gagapang silang parang uod
Deting Paring mangarinat, Mga maruruming Paring ito,
Ing sablang maroc dang dapat Lahat ng masama nilang trabaho
Misulsulan waring ubat. Parang asupreng sasagutsot.
273. Ing taguimpan dang masolu Ang natatanging pangarap
Mibandi ampon paguinu Ng mga nagpapapoon at
yumayaman
yj Keti babo na ning yatu , Dito sa ibabaw ng sandaigdigan,
f Ena misundu siguru Marahil hindi na matutupad
Agpang king acakit tamu. Ayon sa ating matutunghayan.
274. Keti nam u Pilipinas Dito na lang sa Pilipinas
Carin nala lalto Pantas Sila lumilitaw na pantas
A t makikilalag mayap, At mabubuting taong tanyag,
/ Dapot keti man e lambat Ngunit dito man di na magtatagal
Mamawas nong maralicat. Malapot silang pagpapawisan.
275. Onung king bansang Espana Kahit na sa bansang Espanya
Ila nangpeca Guinu ra Ang nagpapanginoon ay sila
Deting Pari ampon Cura, Itong mga Pari at Kura,
Dapot ngeni minuna la-ng Ngunit ngayon sila ang inuuna
Pepalolo ra bituca. Nilaslasan ng bituka.
276. Espana purus lang cosiang Maraming manang sa Espanya
King siclaud mi-lipacan Kalyuhin ang tuhod sa kadadasal
Sadiang lulub king pisamban. Panay pasok sa Simbahan,
A t carin naman ibatyan Dito na rin nagmula
Yang Religion tang seguipan. Relihyon nating sinalba.
277. Dapot ngeni deting Pari Ngunit ngayon ang mga Paring ito
M ituturu kingpangadi Na sa dasal nagtuturo
Itang tidtad dang malati, Tinadtad nang pinung-pino,
/ Uling ilang pepasari Dahil sila ang nagpasimuno
King danup ding mangalati. Sa gutom ng malilik na tao.
I i
APENDIKS II / 461
t
278. Keti pamo Filipinas Dito pa naman sa Pilipinas
Ibat nong memamaninat Buhat nang dumi’y ikalat
^ Deting Paring mangarawac, Nitong mga Paring masasama,
/ Inia keti man e lambat Kaya dito man di magtatagal
Mirinan la namang wacas. Mabibigyan din sila ng wakas.
279. Era naman a sağca yan Di naman maikakaila
Deting Paring tampalasan Nitong mga Paring tampalasan
iti baramosang uluan , Kasamaang kunwari’y nilulunasan,
Uling era a gulutan Dahil di nila matalikuran
Ingpam anipun pibandian. Ang pag-ipon nila ng yaman.
280. Aguiang nanan dang cumampi Kahit pumanig pa sila
Caring sablang masalapi Sa lahat ng mayayaman
Taguibang la rin a biliy Tagilid din ang kanilang kalagayan,
Pagsupapian at supapi Ang sipsip at nakikisipsip
Miagnan-agnan lang miwacsi. Sabay-sabay silang maiwawaksi.
281. Aguiang nanan yung salient Kahit papaano ninyong itago
Ingpacalijim yung maroc Pinakalihim na kasamaan ninyo
.fi Singo murin ustung mulucy Sisingaw rin kapag bumaho,
Detang angang maca-sangut Lahat nang makasisinghot
ila pang keco mamarius. Sila pang tatakwil sa inyo.
282. Inia icongPari ngeni Kaya ngayon kayong mga Pari
Dapat nacong mamanisi Dapat na kayong magsisi
King sala yung alananti, Sa sala n’yong walang kaparis,
Bayu co mama-magbitki Bago kayo mangagbigti
D asan ning masiring pisti. Darating ang pesteng masidhi.
283. Sumisi naco king Guinu Magsisi na kayo sa Panginoon

A maluat yung pangumercio Na matagal na n’yong nilalako
Keti babo na ningyatu , Dito sa ibabaw ng mundo,
■ Lucas yuno ring abitu-ng Hubarin na ninyo ang habito
Pepasulud ning Demoniu. Na pinasuot ng Demonyo.
X III .
"Ding Cura at Pari " A n g m g a K ura a t Pari
Hang Pepapate caring a n g N a g p a p a t a y sa
Bayani ning Filipinas" m g a B a y a n i n g P ilip in a s "
284. Iting Iglesia Romana Itong Iglesiya Romana

A pamuntucan ning Papa Na pinamumunuan ng Papa
A t ding Paring supapi na , At mga Paring sipsip sa kanya,
Bucud king casakiman da Bukod sa kanilang kasakiman
Deti pin criminal lapa. Sila’y mga kriminal.
285. Jose R izal megaral ya Nag-aral si Jose Rizal
Caring colegio ding Cura Sa kolehyo ng mga Kura
Careti neman mebiasa, Dito naman natuto siya,
Dapot king panga-mulat na Ngunit sa pagkamulat niya
ila namang salang caya. Sila naman sa kanya’y nagkasala.
286. A tucal nangJose R izal Natuklasan ni Jose Rizal
Ing maroc dang capagnasan Ang masama nilang hangad
M iniakim at manalipan, Nang-aalipin at nangangamkam,
Macanian nung selangsangan Gayon niya kinontra
A tp il itpeki lahanan. At pilit na kinalaban.
287. Ing angang maroc dang nasa Lahat nilang masasamang nasa
Deting mamarung macaba Nitong nagdadamit ng mahaba
Matutucal baguia-baguia, Unti-unting nabunyag,
Macanian lang lalung m im ua Ganyan lalong nagalit sila
Keting R izal a dakila. Dito kay Rizal na dakila.
288. Caniti no miralacdac Dito na nasuklam
Deting Paring mangarawac Ang mga Paring masama
Caring kecatang capatad, Sa kapatid nating naghayag,
Era buring mibulalag Ayaw nilang mabunyag
Ing carelang pamag Judas. Ang kanilang paghudas.
289. I R izal pepa baril de Pinabaril si Rizal
D ing Paring alang marine Ng mga Paring walanghiya
Bagumbayan ya mipasey Sa Bagumbayan nabulagta,
Sinagacgac la ring Fraile Mga Prayle’y humalakhak
Iniang akit da neng bangke. Nang makita siyang bangkay.
APENDIKS II / 463
290. D i Burgos at i Zamora Sina Burgos at Zamora

A t i Gomez yang catlu ra Si Gomez ang pangatlo pa
D eti m an berilan da la, Sila man pinapatay nila,
Uling den sinalang sa la Pagkat sila’y kumontra
King dewacan da ring Cura. Sa kasamaan ng mga Kura.
291. A tin la pang pepa-pate Kanila pang pinapatay
Labi nomang atlung tune Ang labintatlong tunay
DingMartires ning Cavite, Na Martires ng Kabite,
D ing Paring ca-pusung tigre Ang mga Paring may pusong tigre
Cura at ding lilung Fraile. Kura at mga lilong Prayle.
292. Iti era apayalian Ito’y di mapasinungalingan
Deting Paring tampalasan Nitong mga Paring tampalasan
M aki pusung camandagan, May pusong puno ng kamandag,
Deti tune lang criminal Totoo silang kriminal
A t pun no ningcasakiman. At puno ng kasakiman.
XIV. i
"Manibat king Papa Anga na " M u la sa P a p a H a n g g a n g s a
caring Pari\ Panacawanan De m g a P ari, N in a n a k a w a n N ila
ing Dios Anga Ngeni" a n g D iy o s H a n g g a n g N g a y o n "
293. Ing Dios lelang ne ing yatu Nilikha ng Diyos ang mundo
Iti para kecatamu Para sa ating lahat ito
Nganing cayang Evangeliu , Ayon sa Ebanghelyo,
Ing sabla nang elementu Lahat ng elemento
Iti para kecatamu. Para sa atin ang mga ito.
294. D ingm unangpatutucanian Ang unang magpapatunay

D ing Pari caring Pisamban Mga Pari sa Simbahan
Manaral king cabanalan> Nagtuturo ng Kabanalan,
/ D ing calili ning miglalang Silang kahalili ng Lumikha
Keting yatung cacarinan. Dito sa mundong tinitirhan.
295. N inu pin mong e manuala Walang taong di maniniwala
Caring mamarung macaba Sa mga nakadamit ng mahaba
\ /j Tutu lang mayap a dila3 Napakatamis ng kanilang dila,
Damdaman mong magsalita Kapag narinig mong magsalita
Maibug cang mabalag a lua. Halos nais mong lumuha.
I
i
6. Lalu potang mag Misa la Lalo na kapag nagmimisa
/ Ela cucurap a mata

A t mong catulida samba,
Banal lang alang çapara
Nung lalon mu ing kim ut da.
Di kumukurap ang mata
Tuwid ang tayo nila,
Sa kabanalan walang katulad
Kung pagkilos inyong makita.
297. Ing manaco casalanan Ang magnakaw ay kasalanan

Nganing Pari caring cosiang Sabi ng Pari sa mga manang
Salang king Dios a miglalang, Laban sa Diyos na Lumikha,
f/ A t bacong mipatawaran Upang mabigyan ng kapatawaran
Canacu co magcumpisal Sa akin kayo mangumpisal.
298. Balang aldoy caring tau Araw-araw ang mga tao
Laluna caring Rom anu Lalo na sa mga Romano
zb Magcumpisal lang masoluy Nagkukumpisal nang husto,
:/ Ngana , Padre menaco cu Sabi nila, Padre nagnakaw ako
Ngeni sa pu ligtas yucu. Ngayon din p o y iligtas ako.
299. Caibat yung memangumpisal Pagkatapos n ’yong mangumpisal
Calupa cung bininiagan Kapatid kong bininyagan
/ Buri cu acu sa namany Ito naman ang aking hangad,
( Deting Pari ila naman Ang mga Pari sila naman
Ding canacung cumpisalan. Sa akin mangumpisal.
300. Isipan cung ela bisa Alam kong di papayag
Deting mamarung macaba Itong nagdadamit ng mahaba
Cacu namung pasiwala, Ngayon ako ang magsasalita,
/ Ing cutang cung magsimula Ang tanong ko sa simula
Padre pakibatan yusa. Padre sagutin ninyo sana.
301. Ing bandi yung macatipun Ang yaman ninyong naipon
King gabun a susun-susun Lupang dugtong-dugtong
Iti nuyu ibatAmung:? Saan galing ito, Among?
/ Ninung biasang gawang gabun Lumikha ng lupa, sinong marunong
Careting kecong pecapun. Sa inyong mga pinuno.
302. Ing kecayung Santo Papa Ang inyo bang Santo Papa
A tin ya waring Fabrica Mayroon ba siyang pabrika
Gagawang gabun kingMitra, Ng mga lupa sa Mitra,
Pakibatan yucu sana Ako’y sagutin sana
Alang-alang king Iglesia. Alang-alang sa Iglesiya.
303. Balacung ing gabun a yan Akala ko ang lupang iyan
Lelang ning Dios kecatangan Nilikha ng Diyos para sa lahat
Obat ngeni mipacanian? Bakit ngayon nagkaganyan?
Dacal cong dili secupan Malawak ang inyong nasasakupan
King gabun a bandi tangan. Sa lupang ari nating lahat.
APENDIKS II / 465
304. Mecad galang naman Padre Padre, baka galing naman

Seli yu king Dios a tune Ang binili n ’yo sa Diyos na tunay
. ;f/ Sabianyu eco marine, Huwag kayong mahiyang magsalita,
j Canita enacu mainge Nang di na ako mag-iingay
t Batang mipagcasalese. Tayo’y magkakasunduan na.
305. A t nung seli yu king Guinu At kung binili ninyo sa Panginoon
/7 Padre eco micacunu Padre, huwag mag-alangan
Ipakit yo ring recibu, Ipakita ang mga resibo,
Canita ring angang tau Nang lahat ng mga tao
Eno tulicsa kecayu. Di kayo mabatikos.
306. D apot ing catutiym A m ung Ngunit sa totoo lang Among

A guiangninupa ing mucul Kahit ang mag-isip ay sino
If Ing Dios e misaling gabun, Di nagpabili ng lupa ang Diyos,
Macanian cumung tututul Dito ako tumututol
Keting gabun yung tinipun. Sa lupang inyong inipon.
307. A ntining alang caustan Dahil walang katibayan
Seli yu yang gabun a yan Na binili ang inyong lupa
King Guinung Dios a miglalang, Sa Panginoong Diyos na lumikha,
A' Ngeni maliari cung sabian Ngayon maari ko nang ipahayag
Ing kecayung casalanan. Ang inyong kasalanan.
308. Icong calili nang Cristo Kayong kahalili ni Kristo
Tutu ra nacong piniaclo Tunay kong binibilang kayo
Caring angang mapanaco, * Sa hanay ng mga magnanakaw,
Penaco yu king Maestro Ninakaw ninyo sa Maestro
f Ing gabun a kecong siclo. Lupang kinamkam ninyo.
309. Ing kecongpenacawanan Inyong pinagnakawan
Ya cabud ing Dios a nuan Ang tanging Diyos na Pinagpala
/ Intasang eye guinalang> Bakit di n’yo iginalang,
f Calili naco pa naman Kayo’y kahalili pa naman
Ico pang darapat canian . Kayo pang gumagawa nang ganyan.
310. Inia ngeni ingyusuc cu Kaya ngayon ang payo ko
Kecong calili ning Guinu Sa inyong kahalili ng Panginoon
Isubli yung penaco yu , Isauli ang ninakaw ninyo,
Ing Dios bayang e micasbu Nang di magalit ang Diyos
Potang m ikit-ikit cayu. Kapag nagkita-kita kayo.
311. Sucat nacong mamaglinis Dapat na ninyong iwasto

King kecong pamamira.it Ang pandaraya ninyo
Caring tau keti sulip, Sa mga mababang tao,
- Can ita eco malangnis Nang di kayo maging tutong
V King infiemus yung pagsulit. Sa ipinangaral n’yong impyerno.
XV.
"Ing Caligtasan ding " A n g K a lig ta sa n n g
Talapagobra Manibatan M a n g g a g a w a G a lin g
Ya Carela" D in s a K a n ila"
312. Ing laguiungpacacalulu Ang bansag na hikahos

A miputung kecatamu Na sa atin ipinutong
iti e ibat king guinu, Hindi galing sa Panginoon,
Macaguiung melalang tamu Masaya Niyang nilikha tayo
King laguiung parejung tau. Na pare-parehong tao.
313. Mibansagan tang maluca Nabansagan tayong dukha
Keti babo ning masala Dito sa ibabaw ng sangmaliwanag
Uli ring migsamantala, # Dahil sa mga nagsasamantala,
King lelangan nang Bathala Sa nilikha ni Bathala
Ning Guinu tang mayupaya. Ating Panginoong Maka-
pangyarihan.
314. Kingpamagsamantala ra Dahil sa pagsamantala nila
Ing uri mepirake ya U ri ng tao’y nagkahiwalay
Calulu ampon macualta, May mahirap at may aman,
D ing calulu menginu la Nagkaroon ng panginoon ang
dukha
Ila pang talapagobra. Gayong sila pa ang manggagawa.
315. D ing paguinung tampalasan Mga nagsasapanginoong tampalasan
Meguimpisang menalipan Sa pang-alipi’y nagsimula
Bininiag de ing laguiung yan, Ibinigay ang gayong pangalan,
Kinintal de caring canuan Sa mga noo ikinintal
Ingpalayo cacaluluan. Ang palayaw na mahirap.
316. Nung macanian iting laguiu Makikita na ang palayaw
Binie ria ding masicampu Mapagsamantala ang nagkaloob
Caring taung pepaibigu, Sa mga taong nabigo,
Tanda nettingpamaniucu Tanda ng kanilang pagsuko
King sablang dapat ding lilu. Sa mga kagagawan ng lilo.
317. Inia Ibat pin canica Kaya noon nga nagsimula
Ding calulu iatacut la Mahihirap natakot na
Keting pangayalipan da, Sa kanilang kaalipnan,
Balang buri ning guinu ra Lahat ng nais ng panginoon
Pamintuan dang alang sala. Walang sala nilang sinusunod.
APENDIKS II / 467
318. Lacuas dang pisubi-subi Lalo nang pinairal

Deting taung masalapi Nitong mga taong mayaman
Ing masangil dang ugali, Mabagsik nilang kaugalian,
Uling lalu lang m angimi Pagkat lalong nangimi
D ing alipan dang malati. Mga hamak na alipin.
319. Deting anaç ding may aman Mga anak ng mayayaman
D eti tiru rala naman Tinuruan din naman
King era pamamie galang, Na huwag magbigay-galang,
Careting macayalipan Sa mga inaalila
Parating bubusabusan. Binubusabos nang palagihan.
320. Nung i Julian yang ipus da Kung si Julian ang utusan
Deting anaç ding macualta Nitong mga anak ng mayayaman
Ausan de micasbu ca, Magagalit ka sa pagtawag nila,
Matua yapa cang ingcung da Matanda pa sa ingkong nila
Pakisabian de papu ya. Namumupo sa kanila.
321. King macanian dang paralan Sa ganitong paraan

Deting sablang mayacayan Itong lahat na mayayaman
Lalu rang pekinabangnan, Lalong pinakinabangan,
D ing uri ning cacaluluan Ang uring mahirap
Tutu rong leco dangalan. Totoong inalisan ng dangal.
322. King alumon dang ugali Sa nakasanayang ugali

D ing mesupil a malati Mga nasupil na malilik
Lalu nomang mengdkimi, Lalo namang nangimi,
D ungut caring masalapi Humarap sa masalapi
D eti ban maki-tungali. Dito makipagtunggali.
323. Sucat na yan capatad cu Tama na yan, kapatid ko
Cayabe pecacalulu Mga kasama sa pagdarahop
Ngeni sa mipacde cayu, Ngayon gumising na kayo,
E cabang-caba ningyatu Di habang panahon sa mundo
Busabus ta at maguinu. Busabos tayo’t makapanginoon.
324. Ing muna yungpibulayan Ang una n ’yong pag-isipan
Calulu dacal ta bilang Marami tayong mahihirap
N ung careting manalipan , Kayşa mga nandudusta,
Aguiang nuta miparalan Kahit sa anong paraan
Eta sucat mitacutan. Di tayo dapat mangamba.
325. Ganacan yu naman sana Inyo naman sanang isaalaala
Ico ing sabla king obra Kayo ang gumagawa ng lahat
A t tune mapibabatay At nagtitiis na tunay,
Ico ingpanibatan na Kayo ang pinagbuhatan
N ing cabiayan a manla. Nitong kabuhayang masagana. |v p
326. Mitalacad la ring bale Ang nagtayo ng mga bahay

Caring mangasias yung tacde Bisig ninyong matitigas
King sipagan a dalisey Sa kasipagang dalisay,
Icong ari na ningA rte Hari ng sining kayong lahat
King egana-ganang bague. Sa iba’t ibang bagay.
327. King imalan a susulud Ang damit na sinusuot
Cupia patina zapatus Sombrero at sapatos
Icayu namang mibecut, Ang nagpasan rin kayo,
Icong megobrang tibubus Kayo ang gumawang lubos
King sipagan yung malusuc. Sa matinding sipag ninyo.
328. King gabun icong mengubat Kayo ang naghawan ng lupa
A t sinarul caring dayat At nag-araro sa parang
Memalacul at mematag, Nagpalakol at nagpatag,
Sacsi la ring kecong lipac Saksi ang inyong mga lipak
A t ing meduluc yung balat. At nasunog na balat.
329. Icong guinawang palaisdan Ginawa ninyo ang palaisdaan
A t daracap bining asan At nanghuhuli ng binhing isda
Ulining kecong sipagan, Dahil sa inyong kasipagan,
Lilinis icayu naman Naglilinis, kayo rin naman
King sablang capibabatan. Mapagtiisin sa lahat.
330. Yang minangpacasalicut Ang minang nakabaon
Caring mangatas a bunduc Sa matataas na bundok
Calulu icong maniulmuc , Mahihirap, ang naghukay kayo,
Ing bie yu yang macatalbug Nakahain ang buhay n’yo
Maca-tibi caring saug. Nanganganib sa mga saug.
331. King sabla ustung obra na Sa lahat basta trabaho na
Icayu na ing mumuna Kayo ang nangunguna
A ntim ong talapagobra, Bilang manggagawa,
Kingpawas yung maulaga Sa pawis ninyo kitang-kita
Carin ngan lalto ing bunga. Doon lahat lilitaw ang bunga.
332. Oh!pala nung e icayu O, ganyan pala ito
Nanu ingpiniglon tamu Ano pa ang pinagtatakhan n’yo
Keti babo na ningyatu, Dito sa ibabaw ng mundo,
Baket ngeni capatad cu Bakit ngayon, kapatid ko,
Danupan copa canacu. Sa akin mas gutom pa kayo?
333. Catutuan pin pala ngeni Ngayon, totoo nga pala
Inia ating mibabandi Kaya mayroong mga makwarta
, Ulining mayap yung silbiy Dahil sa mabuti kayong magsilbi,
Balacung obra yu iti Akala ko kayo ang gumagawa
Qbat icong mamulubi. Bakit kayo ang naghihirap.
APENDIKS II / 469
334. Nung capilan co meracal Kung kailan kayo ang karamihan

Papalto kingpagcabiayan Nagpapalitaw ng kabuhayan
A t dacal a pupu-pulan, At maraming anihan,
Carin co misasakitan Ngayon pa kayo naghihirap
Manga-lubas at danupan. Nagugutom at nangahubad.
335. Nung capilan la mesanting Kung kailan pa gumanda
Deting bale mini-ningning Ang magagarang mga bahay
Carin co sayasaing-sing, Kayo’y dumaraing naman,
A t carin co macapimpin At kayo rin ang napasadlak
Caring bale e melarin. Sa mga sira-sirang bahay.
336. Nung capilan ma-imalan Kung kailan maraming kasuotan
Carin co alang piblasan Kayo’y walang bihisan
A t mamarung lupang basan, At nagsusuot ng mukhang basahan,
Keting masalang catutuan Dito maliwanag ang katotohanan
Icong tinun eco mengan. Sariling saing di n ’yo matikman.
337. Ding mapalad yung visita Ang mapapalad n ’yong bisita
Ila ring capitalista Sila ang mga kapitalista
King tutun yu manenaya, Sa sinaing n ’yo naghihintay,
Ulining panga lumora Dahil nahirati na sila
A IdoyIdo visita yula. Araw-araw n’yo silang bisita.
338. Ila ren ding memalayo Sila rin ang nagbansag
King laguiung pacacalu Sa pangalang mahihirap
Caring calupa rang tauy Sa taong kanilang tulad,
Deti Hang mamerwiciu Ang namemerwisyo sila
Mabibie mu kingpawas yu. Sa pawis n ’yo nabubuhay.
339. Sibucan yung e magobra Subukan ninyong huwag gumawa
Kilub ning apulung banua Sa loob ng sampung taon
Ding macualta manangis la, Mananangis ang mayayaman,
Tatacut miras carela Matatakot silang masapitan
Ing samsaman nung datang na. Maagawan kung darating na.
340. Obat ngeni ding mayaman Bakit ngayon ang mayayaman
Pilit da congpasakitan Pilit kayong pinahihirapan
King papalto yung cabianan, Sa pinalitaw ninyong kabuhayan,
Sucat yunang aintindian Dapat ninyong maunawaan
Ilang maki casalanan. Sila ang may kasalanan.
341. Inia ngeni capatad cu Kaya ngayon, kapatid ko

Cayabe pacacalulu Kasamang nagdarahop
Misasang-metung nacayu, Magkaisa na kayo,
Iti yamu ingpanulu Yan lang ang solüsyon
Ban acua ye ing gobiemu. Upang makuha ang gobyerno.
342. Eman sana king alalan Di man sana sa halalan

Carin taya buring cuanan Gusto nating makuha
Ing kecatang pamajalan, Ang ating pamahalaan,
King alang sakit ditac man Upang walang kaunti mang hirap
King upaya itang talan. Hahawakan natin ang
kapangyarihan.
343. Aguiang eta mag sandata Kahit di tayo magsandata
Ban dumalan pa king guerra At dumaan pa sa digma
Ban paten la ring macualta, At patayin ang mayayaman,
Itangan nung buri tana Kung naisin nating lahat
Ing gobiemu acua taya. Makukuha natin ang pamahalaan.
344. Ing par alan anti keni Ganito ang gawin
Capatad cung medujagui Kapatid kong naduhagi,
Alipan m u anga ngeni, Na hanggang ngayo’y alipin,
Nung yanang daptan ta iti Kung ito ang ating gagawin
Alang salang e maliari. Tiyak itong mangyayari.
345. D ing sundalus ning gobiemu Mga sundalo ng pamahalaan
Pilm i langpacacalulu Kadalasa’y mahihirap
Menibat la kecatamuy Sa atin sila nagmula,
Sabian yung panamdaman yu Sahihin ang inyong nadarama
Eta sucat mica-cunu. Huwag tayong mag-alinlangan.
346. Ing bili yu at bili ra Ang lagay n’yo at lagay nila

Caibat yung pepakilala Pagkatapos n’yong magpakilala
King malambut a armonia , Sa mabuting armonya,
Uling tune ra cong matua Dahil tunay kayong magulang
Manusig lang alang sala. Susunod silang walang sala.
347. Caibat yong a pamasalan Pagkatapos ninyong ipaliwanag

King kecayung panamdaman Ang inyong nadarama
O ini ing cadua yung daptan, Inyong gawin itong pangalawa,
Icong magobrang catawan Kayong nagtatrabaho ng mabigat
Misasan-metung nacongan. Magkaisa na kayong lahat.
348. D ing sablang talapagobra Lahat ng manggagawa

King gabun ampon Fabrica Sa lupa at pabrika
Patina ring aliwapa , Kasama ang iba pa,
Mi agum-agum co sana Kayo’y magbuklod-buklod sana
Metung man alang magobra. Isa man walang gagawa.
APEND1KS II / 471
349. Ulining pamagwelga yu Dahil sa pagwelga ninyo

Malisuas yang pijung piju Mababalisa sigurado
Ing kecatamung gobiemu , Ang ating gobyerno,
Hacienderu’t Propietariu Hasendero at propetaryo
Paburen yong micacasbu. Hayaan lang na mapoot.
350. A t saca yuno lapitan At saka ninyo lapitan

D ing kecatang manungculan Ang sa atin nanunungkulan
A atin kingpamajalan, Na nasa pamahalaan,
Eco mag armas nanuman Huwag magsandata ng anuman
Samasan yong pakiarapan. Mabuti kayong makipagharap.
351. D ing gugubiemo canita Ang mga namamahala

O ini ing pilm ing daptan da Ito ang laging ginagawa
D ing sundalus ausan da la, Tatawagin ang mga kawal,
Uling deti balu ra na Pagkat ito’y alam na nila
Deti man lumapit nala . Sila man lalapit na.
352. Saca yuna pamasala Saka na ninyo ipaliwanag

Careting m aki upaya Dito sa, maykapangyarihan
Ing kecong banal a nasa, Ang inyong banal na nasa,
Sabian yu icong maluca Sabihing kayong mga dukha
Carela enaco bisa. Ayaw na sa kanila.
353. Eke bisang mipatayan Ayaw n’yong magpatayan
Ngayu caring manungculan Sabihin n ’yo sa nanunungkulan
Maca-mate anti naman , Makapatay ng sinuman,
Buri m i king capayapan Nais ninyo ng kapayapaan
Ibie yeng capamajalan. Ibigay na nila ang pamahalaan.
354. Nung ela bisa caniti Kung ayaw sa ganitong paraan

Ila ampon ding mabandi Sila at ang mga mayayaman
Ing sabian yu anti keni , Ganito ang inyong ipahayag,
Ala pung gulung maliari Walang gulong magaganap
Dapotpacanan yucami. Kung pakakainin n ’yo kami.
355. Icoug sarul at mahgubat Kayo ang aasarol at mangangahoy

A t mamagpastul damulag At magpapastol ng kalabaw
Painawa ke pa pung ditac, Magpapahinga pa kaming sandali,
Baytı naman pung asanac Upang kanila namang maranas
Ing bie ra ding anac-pawas. Ang buhay ng anak-pawis.
356. Caibat tuki yunong m uli Pagkatapos, isama na ninyong

umuwi
D ing sundalus yung cacampi Mga kawal n ’yong kakampi
A nac yung meki-sanguni, At anak na sumangguni,
A lang gulung mipasari Walang gulong mangy ayari
Bangke at dayang miwacsi. Walang bangkay at dugong
mawawaksi.
357. D ing gugubiemu canita Ang noo’y namamahala
A campi caring macualta Na kampi sa may ayaman
Metung m u ingpisabian da, Isa lang ang pasya nila,
Ganacan da cong magalsa Mababahalang kayo’y aalsa
Deti magpacumbaba la. Magpapakumbaba na sila.
358. Dapot sucat tang tandanan Dapat nating tandaan
Cayabe king capalaran Karamay sa kapalaran
Etana payaru canian, Huwag patangay sa pakiusap,
Uling metung mung paralan lisa lang ang paraan
Batang m ium an mayalipan. Nang wala na tayo sa kaalipnan.
359. D ing panaru rang salapi Sa pang-akit na pera
Caren eco sa tutuki Huwag sanang padadala
Uling ken ta macatibi, Dahil dito tayo nakaumang,
Deting gagawan dang sati Ginagawa nila itong pain
Kecata la murin muli. Tayo’y babalikan muli.
360. Manajimic ta keng bale Manahimik tayo sa bahay
Angang atin tanpagcabie Hanggang mayroon tayong
kabuhayan
Nung ala na saca lague, Kapag wala na saka lalalabas,
Maniad tamung masalese Hihingi nang mahusay
King pacabangan dang pale. Ng palay sa kamalig nila.
361. Ustung yan arapat tamu Kung magagawa natin iyan
Cayabe pacacalulu Kasamang mahihirap
Sumucu lang pijung-piju, Siguradong susuko sila,
Alang lunto basagulu Basag-ulo’y mawawala na
Acua taya inggobiemu. Gobyerno’y ating makukuha.
362. Nung deti lumaban laman Kung sila man ay lalaban
Bara-catamung suguiran Isa lang ang kahulugan
Alang diling cabaldugan, T ayoy hinahamon nila,
Lub tala caring suculan Ipasok natin sila sa bilangguan
Mecad a sese tano man. Upang ating maalagaan.
APENDIKS II / 473
363. Macanian tamung mituclu Diyan tayo makakatungtong

King upaya ning gobiemu Sa kapangyarihan ng gobyerno
Dapot alang Unto gulu ., Wala nang lilitaw na gulo,
Inia ing caligtasan yu Kaya ang ating kaligtasan
A tiu naman kecatamu. Nasa ating sarili lamang.
364. Dapot ngayu manibat ya Kung isiping ito’y magmumula
Careting capitalista Sa mga kapitalista
Maninap tamu canita, Tayo’y nananaginip lang,
Ere ibie ring macualta Di ito ibibigay ng mayayaman
Angang ing yatu-yatu ya. Habang ang lupa ay lupa.
365. Iting cacung minasala Itong aking ipinaliwanag
Cayabe sablang maluca Lahat ng kasamang mahihirap
Pibule-bulayan yu say Pag-isipan ninyo sana,
Nung canian ecopa bisa Kung ito’y di n ’yo hihindian
Bajala tana king digma. Bahala na tayo sa digmaan.
XVI t
"Ing Caligtasan ning " A n g K a lig ta sa n n g
Caladua, Alayu king K a lu lu w a , W a la sa
Pamagcumpisal caring Part P a g k u m p isa l sa m g a P ari"
366. Icong tatacut mabdldug Kayong natatakot mahulog

Mangatampus king infiernus Masunog sa impiyerno
A nung nu ating demonius, Kung saan mayroong demonyo,
y/ Dapot lalu yeng lulumud Lalo ninyong linulunod
Ing caladua yung tatacut. Ang kaluluwa n’yong natatakot.
367. Balu yu nung nanung sangcan Alam n’yo ang dahilan
Capatad cung bininiagan Kapatid kong bininyagan
d
Samasan yung ulingirany Pagbutihin n ’yong pakinggan,
Batamung a malinawan Upang tayo’y malinawan
Nung tutu o calaraman. Kung totoo o kasinungalingan.
368. Iniangketi maniacup la Noong dito nanakop
Ding Fraile ampon ding Cura Mga Prayle at Kura
Niting Iglesia Romana , Nitong Iglesiya Romana,
/ Manibat pa pin canita Buhat pa noong una
Den papangumpisal nala. Mga iyan nagpapakumpisal na.
I (
369. Ing cumpisal guinamit de Ginamit ang kumpisal

Deting Cura ampon Fraile Nitong mga Prayle at Kura
Ketang matuling dangpake, Sa maitim nilang balak,
Ya ing lijim dang mag bante Lihim na tagabantay
Deting mangaroc a Padre. Nitong Padreng masama.
370. Ketang panaun a ita Noong panahong lumipas
D ing cosiangpanaticu la Panatiko na ang mga manang
Manuala la caring Cura , Naniniwala sila sa Kura,
N anu mu cucumpisal da Kahit ano kinukumpisal nila
Aguiang epamicasala. Kahit di nagkasala.
371. Laluna retang babai Lalo na ang kababaihan
Tutu lang ma-cosiang deti Na tunay na nagmamanang
Kingpisamban laparati, Lagi sila sa simbahan,
Mangadi king aldoyt bengi Sa araw at gabi nagdarasal
Caring Cura makisabi. Sa mga Kura nakikipag-usap.
372. Panaun naman canita Nito namang huling panahon
Ing gulu tatatag da na Nagsimula na ang gulo
D ing mebigu tang mangatua , Ang bigo nating matatanda,
Laban caring Fraile't Cura Lumaban sa mga prayle’t kura
A t king gobiemo Espana. At gobyernong Espanya.
373. Dapot icua nang mebangso Ngunit nakuhang malaman
N ing lilijim dangpangalo Itong lihim na kilusan
D ing abe tang Filipino, Ng mga Pilipino nating kasama,
Abalu na ning gobiemo Nabatid ng pamahalaan
Aguiang iti e magaslo. Kahit di ito lantad.
374. O maliari ding keraclan O, nangyari ang karamihan
Asawa ring katipunan Asawa ng Katipunan
Uling tutu lang ma-cosiang,, Dahil sa labis nilang pagmamanang,
Ila mismung mi-cumpisal Sila mismong nagkumpisal
Caring Paring casangcapan. Sa mga Paring kasangkapan.
375. Kimpisal da caring Cura Ikinumpisal nila sa mga Kura

Ing lijim dang pamagalsa Ang lihim na pagalsa
Deting carelang asawa, Ng kanilang mga asawa,
D ing Pari casapacat la Ang mga Paring kasapakat nila
King gobiemo sinumbung la. Nagsumbong sa pamahalaan.
376. Macanian lang mengaracap Ganyan nadakip
Detang kecatang capatad Ang ating mga kapatid
Dacal la ring mipajamac, Napahamak ang marami,
/ Iti etamu a tawad Ito’y di natin maitanggi
King cumpisal mu menibat. Na ang kumpisal ang sanhi.
I
APENDIKS II / 475
377. Nung culang co capanualan Kung kulang kayo sa paniniwala

Caniting casaleseyan Dito sa kasaysayan
Uling e tamu ikit yan , Dahil di natin nakita iyan,
Ban lalung mipatunayan Para lalong mapatunayan
D inan cung camalinawan. Bibigyan ko kayo ng kalinawan.
378. Icong sablang ortelanu Kayong lahat na ortelano
Deting keraclan kecayu Ang karamihan sa inyo
Yutus da ringpanginuan yu, Inuutusan ng inyong among,
Simba co balang Domingu Magsimba tuwing Linggo
Kingpisamban dingRom anu. Sa simbahan ng Romano.
379. Yutus dacong mag cumpisal Inuutusan kayong mangumpisal
Ding casamac yung panginuan Mga kasama at panginoon
A t saca co makinabang, At saka kayo makikinabang,
Iti eyu apayalian Ito’y di niya matatanggihan
Balucu balu yu naman. Alam ko, alam n’yo rin naman.
380. Caring aliwang casamac Sa mga ilang kasama
Iti epin macalingad Ito’y di maikakaila
A tin lang lijim a dapat, May lihim silang gawa,
Maca panaco lang ditac Makapagnakaw kahit kaunti lang
Careting pa-pakisamac. Sa mga nagpapakasama.
381. Cucutang ya sanang cualta Mangungutang lang sana ng pera
Ing casamac king guinu na Ang kasama sa amo niya
Ene dininan mua ya pa> Hindi bibigyan, galit pa,
Ing casamac ing daptan na Ang gagawin ng magsasaka
King pale na manaco ya. Magnanakaw sa palay niya.
382. Metung man alang m anakit Walang isa mang nakakita
Keting depat ng matulid Dito sa gawaing makatwiran
Ning calulung meyalipit, Ng nagigipit na dukha,
Lalu nang alang maglabit Lalong walang magdadaldal
Uling yamung maki malit. Siya lang ang may alam.
383. Dapot e binang lambat yan Ngunit di pa gaanong matagal
Iting lijim nang depatan Itong lihim na ginawa
Payaus ne ning panginuan , Amo’y ipatatawag siya,
Ngana emu palaraman Sabi, huwag ipagkakaila
Ing depat mu balu cungan. Alam ko lahat ng iyong ginawa.
384. Nung metung ya sang salicap Kung salop na isa
Ing kinua ning maki-samac Ang kinuha ng kasama
King bunga ning cayangpawas, Sa bunga ng kanyang pinagpawisan,
Balu ningpapakisamac Alam ng amo niya
Tulduan napati ing boras. Sasabihin pati oras.
385. Cabud nia mipamulala Bigla na lang mapapatanga

Iting calulung kinanua Itong kawawang kumuha
Nganapa m am la yata, Manghuhula yata siya,
/ Ob at balu nang tilicsa Bakit alam niyang turan
Alang culang alang lisia. Walang kulang, walang lisya.
386. Macananung e mabalu Paanong di matanto
Iting depatan mu rugu Itong ginawa mo
lea mismung pepaisiluy Ikaw ang nagpasilo,
/y Caring mangacaba barn Sa mahahaba ang baro
Kimpisal mungan ing tutu. Kinumpisal mo ang totoo.
387. A t caibat mung mengumpisal Pagkatapos mong ikumpisal
King depat mung casalanan Ang ginawa mong kasalanan
Iting Pari sumbung nemany Itong pari nagsumbong naman,
Caniting kecang panginuan Dito sa panginoon niya
Ing depat mu banang sabian. Bakit sinabi ang iyong ginawa.
388. King panginuan mung manula Sa amo mong manghuhula

Macanian cang matulicsa Ganyan ka tumuligsa
Inia eca magmulala, Kaya huwag kang magtaka,
A Deting mamarung macaba Ang nagdadamit ng mahaba
Casangcapan la mu dila. Kinakasangkapan ang dila.
389. Bucud keting mesaglawe Bukod dito sa nabanggit

Dacalpang mialiwang bague Marami pang bagay sinasabi
King cumpisal da ring Padrey Sa kumpisalan ng Padre,
/ ^ Aguiang iti macarine Kahit nakakahiya aking sasabihin
Sabian cu bayung a male. Upang inyong mabatid.
390. Magcumpisal yang dalağa Pagkumpisal ng dalağa

King Padre ingpagnasan na Sa Padre, ang nais niya
Palinis yamu caladuay Ipalinis ang kanyang kaluluwa,
Dapot iti meyakit na Ngunit ito’y nakita na
Ing Pari mamungcasi ya. Pari ang nanghihikayat.
391. Babaing alang tetagan Ang babaeng walang katatagan

Caniting pamangumpisal Dito sa kumpisalan
Lalu yamung miniratan, Lalo pang nadudungisan,
Uling masican ing laman Dahil malakas ang laman
Masintangya catataulian. Bandang huli siya ang mawawasak.
392. Iting sabla cungpigsulit Lahat ng aking sinuri

Pibulayan yung matalic Pagbulayang maigi
Nung iti e may ay akit , Kung ito’y di lilitaw,
Nuta munta ing matulid Dito rin ang matuwid
Nung samasan tamung misip. Kung pag-isipang mabuti.
APENDIKS II / 477
393. Inia sasabian eung matni Kaya malakas kong sinasabi

King eumpisal caring Pari Sa kumpisalan ng mga Pari
Ing sala emu a pawi, Ang kasalanan di mapapawi,
Caladua lalung titibi Ang kaluluwa lalong nanganganib
King sablang panga pusali. Malublob sa pusali.
394. Jesus iniangyangsum isi Noong si Hesus ay nagsisi

King mula ning Getzamani Sa halamanan ng Getsemani
E king Paring mamintai, Hindi humiling ng Pari,
Mengadi yang dili-dili Nag-iisang nanalangin
Minaus king Dios a sugui. Sa Diyos nang matuwid.
XVII.
"Ing Tau E Melalang Para " D i N ilik h a a n g T a o U p a n g
Manalipan at Payalipan" M a n g -a lip in a t M a g p a -a lip in "
395. King masampat a pamiutus Sa ulirang pagsama

Garin ya lalto ing lugud Doon lumilitaw ang pagsinta
Caring taung lelang ning Diosy Sa mga taong Diyos ang lumikha,
Ing lugud lalung milusuc Lalong sisidhi ang pagmahalan
Nung alang mipamusabus. Kung pambusabos ay wala na.
396. Ding tau menga lalang la Ang mga tao nilikha
King lugud a m itm ung sinta Sa malugod na pagsinta
A t dangalan a maula , At dangal na mahalaga,
Ing lugud ya ing ligaya Pag-ibig ay kaligayahan
King Dios ampon carin Banua. Sa Diyos at sa Kalangitan.
397. Sucat sa yang lugud a yan Dapat ang pagsintang iyan
Nung capilan ta daracal Nang tayo’y nagdamihan
Lugal ing lumabung neman , Angkop na yamabong man,
Carin lalung salingalngal Nang lalong hahalimuyak
Ing lugud keting sicluban. Pag-ibig dito sa sansinukuban.
398. Baket ngeni caring tau Bakit ngayon ang mga tao
Keti babo na ning yatu Dito sa ibabaw ng mundo
Nung capilan dacal tamuy Kung kailan marami na tayo,
Ing lugud mengaring abu Ang pag-ibig naging abo
Silapo na ning lipatu. Nilipad ng alipato.
399. A tin cangakit manangis May nananangis kang makikita

A tin namang maguinakit May naghihirap naman
Caring tau keti sulipy Sa mga tao dito sa ibaba,
Acakit mong magkasakit Makikita mong naghihirap
King bie sidsad king capait. Sa buhay na ubod ng kapaitan.
(
400. A tin namang sidsad tula May lubos namang maligaya

Sasagacgac at magsaya Humahalakhak at nagsasaya
Keti babo ning masala, Dito sa ibabaw ng maliwanag,
Ing bie ra macapasasa Nagpapasasa sila sa buhay
King canawan a e maglua. Sa ginhawang walang luha.
401. Metung m u ing maguing sangkan Isa lang ang dahilan
Caring taung mipacanian Kung bakit mga tao’y nagkaganyan
Mabsi ampon ding danupan, May busog at may gutom,
Ing lugud guinamit de yan Ginamit ang pag-ibig
Para king casarilinan. Para sa sariling kapakanan.
402. Sucat gamitan ing lugud Dapat gamitin ang pag-ibig
Iti king ban eya matbud Upang di maging marupok
Sucat tang misaup-saup, Dapat magtutulungan tayo,
Alang matungue busabus Walang tatawaging busabos
King mayap tamung pamiutus. Sa mabuti nating pagbuklod.
403. Ing lulugud sarili na Ang umibig sa sarili niya
Ning tau magcamali ya Sa tao’y kamalian
Ing caya yamung balu na, Ang kanya lang ang alam,
Ketingpam i guliutan da Sa kanilang pagkamkam
Iti ya ing meguing bunga. Ito na ang naging bunga.
404. Deting mapagsamantala Itong mga mapagsamantala
Biasa king pamamiraya Bihasa sa pandaraya
Deti Hang mibabagua, Sila ang umuunlad,
D ing supapi ampon pusa Ang mga sipsip at pusa
Miti-timawa lang baguia. Giginhawa lang bahagya.
405. D ing dacal a alang malit Karamihan na walang malay
Keting dacal a pirait Sa maraming panlilinlang
lla rugung magcasakit, Sila ang naghihirap,
Ila nangpaipawas tikis Sila na ang nagpapawis
lla pa ring malilipit. Sila pa rin ang nagigipit.
406. Ulining pam i guliutan Dahil sa hidwaan
D ing tau keting sicluban Ng mga tao dito sa sansinukuban
Ing lunto king catataulian, Bandang huli lumabas,
D ing mabsi ampon danupan Ang mga busog at gutom
D ing paguinu \ payalipan. Ang mga alipin at panginoon.
407. Caniting acakit mung bie Matutunghayan sa iyong buhay

Ing lugud lubus ning mete Pag-ibig ganap nang patay
Caring tau mi-ugse ne, Sa mga tao nasayang na,
Ngeni ing meguing calibe Ngayon, ang naging kapalitan
Ing mecatang pami-pate. Ang ating pakipagpatayan.
(
APENDIKS }l / 479
408. O nung milaban la sana Kung sana’y maglalabanan

D ing calulu at macualta Ang mahihirap at mayâyaman
Ing lahanan sanga-sanga, Sa labanang pantay,
D ing mabandi calulu la Kawawa ang mayayaman
Aguiang mipa canacu pa. Kahit ano pa ang maganap.
409. Dapot itamung alipan Ngunit tayong mga busabos

Tutu tang misna king calam Totoong puno ng hinahon
Mababa lub anti naman , Mababa rin ang loob,
Ita nang misasakitan Tayo na ang pinahihirapan
Dapot ita pang gagalang. Tayo pa ang gumagalang.
410. Cacuanan da kingpangadi Dinadaan nila sa dasal
Ing casakitan da bili Ang mahirap nilang kalagayan
King gamat ding masalapi, Sa kamay ng mayayaman,
Macanian la ding malati Ang mga malilik ay ganyan
' King cababan la minuli. Nauuwi sa kababaan.
411. Deti namang mayacayan Ito namang maykaya

Nung capilan mo gagalang Kung kailan mo ginagalang
Carin daca patacutan, Doon ka nila sinisindak,
Nung capilan mo usigan Kung kailan mo sinusundan
Carin daca pasakitan. Doon ka nila pahihirapan.
412. Ing bie na danup-danup na Nabubuhay na sa kagutuman
D ing calulung alipan da Ang mga alipin nilang kawawa
Dapot de deti cailian do pa, Ngunit kanila pang pinagtatawanan,
Macanian la ring macualta-ng Ganyan ang mga mayayaman
Masias a p u su t caladua. Matitigas mga puso’t kaluluwa.
413. Nung macanian capatad cu Kung ganoon, aking kapatid,
Mabie yam u ing lugud yu Nabubuhay pa ang pag-ibig
Epa mete kecatamUy Hindi pa patay sa atin,
Dapot caring masicampu Ngunit sa inyong malulupit
Ing lugud da e kecayu. Di para sa inyo ang pag-ibig.
414. Nung ing lugud macacayap Kung pag-ibig nakagiginhawa
Obat eta mima-masmas Bakit di tayo matiwasay
Nung ing lugud babie lunas, Kung pag-ibig nagbibigay lunas,
Ngayu sigurung babalac Inyo sigurong akala
King lugud tang ararapat. Sa pag-ibig nati’y karapat-dapat.
415. Saupanyucungmibule Tulungan ninyo akong pag-isipan

Capatad cung alang male Kapatid kong walang malay
King lugud tamang sinese. Sa pag-ibig nating inalagaan,
King batamung a salese Upang ating mapahusay
Ing egana-ganang bague. Ang lahat ng bagay.
(
416. Itamungpacacalulu Tayong mahihirap

Balucung malugud tamu Batid kong tayo’y mapagmahal
LugucL a sidsad king yum u , Napakatamis ng ating pagsinta,
Ing maroc mu ita mismu Ang masama tayo mismo
Mipapagpasulut tamu. Sa kapwa’y nagsusulot.
417. Ing maroc tang diling dapat Gawa nating pinakamasama

Pacamalan cung capatad Kapatid kong pinakamahal
Ya ingpamagjudas-judasy Itong paghudas-hudas,
A t detang makisapacat At ang pakipagsabwatan
Caring macualtang e mayap. Sa masasamang mayayaman.
418. Nung lupa ta niang maluca Kung katulad nating dukha

Ing kecata magsalita Ang sa atin magsalita
Caya e tana manuala, Di tayo naniniwala,
Macanian tang masisira Ganyan tayo nasisira
A t lalto lalung mababa. Lumilitaw na lalong mababa.
419. Itamu mismung danupan Tayo mismong mga gutom
Eta bisang midamayan Ayaw nating magdamayan
Misan-metung a sicanan, At magkaisa ng lakas,
Macanian tamung tatacman Diyan natin natitikman
Ing mapait a cabiguan. Ang mapait na kabiguan.
420. Maralas mayayakit pa Madalas pang nakikita

Ing calulu manaco ya Nagnanakaw ang dukha
King calulung calupa na, Sa katulad niyang dukha,
Ila mismu mipangua la Sila mismo nagkakagalitan
Inia p in mipagcamua la. Kaya sila nagnanakawan.
421. Dapot Ion yong masalapi Dapat masdan ang masalapi

A n ti lang metung a tungi Para silang isang bigkis
Micasundu la ugali Magkasundo sa ugali,
Mipagcamua la saguli Magkagalit lang sandali
Caibat agad dang micampi. Agad silang magkakampi.
422. Maguing ding carelang anac Maging ang kanilang anak
Ingpam iutus da masampat Mabuti ang samahan
A n ti lamong micapatad, Parang magkakapatid sila,
Masan ting la pamiyaptas Mabuti ang pagkakaisa
A t ela mipapagJudas. At walang naghuhudas.
423. Nung macanian ding may aman Kung ganyan ang mayayaman
Biasa lang midadamayan Marunong magdamayan
Ing lugud atiyu naman , Ang pag-ibig nasa kanila,
Uling balu reng gamitan Dahil paggamit alam nila
Inia pin manawa noman. Kaya sila maginhawa.
APENDIKS II / 481
424. Ohlpalamaldangcayabe O! Ganyan pala mga kaibigan

King sakit carame-rame Karamay sa hirap
Keti tamu apibule, Dito natin mauunawaan,
Eta pala magtagumpe Di pala tayo magtatagumpay
Angang itang mipapate. Habang tayo nagpapatayan.
425. N ung macanian ingpanulu Kung ganyan ang lunas
Kecatang pacacalulu Sa ating kahirapan
Micacaintindi tamu , Tayo’y magkaintindihan,
Misan-metung tang masolu Magkaisa nang lubusan
Micalugud a mayubu. Maligayang magmahalan.
426. N ung etana pilabanan Kung di na natin pinag-aawayan
Ing kecatang cacaluluan Itong ating kahirapan
Ing lugud tacman taya ngan, Pag-ibig ating matitikman,
Mayan ta-lang a labanan Madali nating malalabanan
D ing macualtang tampalasan. Ang mayayamang tampalasan.
427. A la nong gawan sandata Wala nang gagawing sandata
Kasangcapan ding macualta At kasangkapan ang makwarta
N ung itam u miagum tana, Kung tayo’y magkaisa,
Mibabo tanan canita Tayo rin ang mangingibabaw
King upaya itang sampa. At aakyat sa kapangyarihan.
428. Nung ita nangan ing talan Kung tayong lahat ang hahawak
Caniting capamajalan Nitong pamahalaan
Itang sawa nang alipan, Tayong sawa na sa kaalipnan,
Ing sistema yang alilan Sistema’y ating papaktan
Ibayu lang cautusan. Babaguhin ang kautusan.
429. Nung nu ala nang manginu Dito wala nang panginoon
A t matulapangpaguinu At natutuwang magpanginoon
Arapan na ninggobiem u , Sa harap nitong gobyerno,
Nung nu alang masicampu Wala nang mambubusabos
Kecatang sacup nang tau. Dito sa mga taong sakop.
430. Ing cawe ning maki cawe Ang kanya-kanyahan
A panibatan ning pate Na pinagbubuhatan ng away
A laco tang masalese, Maaalis nang lubusan,
Bandi tangan ingpagcabie Pag-aari ng lahat ang kabuhayan
Itangan sucat tamung mie. Tayong lahat ay mabubuhay.
431. Oh! casampat nang tangalan O! Kay ğandang tingnan
Nung midamayan tanangan Kung tayong lahat magdadamayan
King sakit at catimawan> Sa hirap at kaginhawaan,
Balamu m ibait tangan Parang lahat tayo’y ipinanganak
Ihat king metung a atian. Galing sa iisang sinapupunan.
432. Ing lugud ala neng samut Pag-ibig di na hahaluan

Nanum an king pag-imbut Ng anumang kaimbutan
Busal ningpamica lugud, Sa gitna ng pag-iibigan,
Masampat tanan pamiutus Mabuti na ang pagsama
Itang lelangan na ning Dios. Nating Diyos ang lumikha.
433. Ingpasbul ning Paraisu Ang pinto ng paraiso

Budat na nengjesucristo Bubuksan na ni HesuKristo
Ing malugud a Maestro, Na malugod na Maestro,
Capilan-man ene lunto Kailan man di na paparito
Ing mapanucsung Demonio. Ang mapanuksong demonyo.
XVIII.
"Alang iltang " W a la n g U t a n g n a
A E Mabayad" Di M ababayaran"
434. Mecad isipan yu ngeni Ngayon maari ninyong isipin

Icong m iniakim king bandi Kayong sa yaman ay sakim
King tula co manatili, Sa tuwa kayo mananatili,
Ganacan yu bandang tauli Alalahanin sa bandang huli
Icayu namang sumisi. Kayo naman ang magsisisi.
435. Icong memagsamantala Kayong mga nagsasamantala
Kingpawas na ningaliwa Sa pawis ng iba
Ngeni pin timawa copa, Ngayon kayo’y malaya pa,
Dapot gaganacan yusa Inyong alalahanin sana
A ting aldo magus co lua. May araw dadaloy inyong luha.
436. Icong Paring memaglocu Kayong Paring manloloko

Caring calupa yung tau Sa kapwa ninyong tao
Ngeni pin matula cayu> Masaya kayo ngayon,
Dapot iti tandanan yu Tandaan ninyo ito
Mirinan cayu ring sepu. May katapusan din kayo.
437. Ing damulag animal ne Ang kalabaw hayup lang

Matupad neng diling sese Na mabagal sa lahat
Caring cawal ning marangle, Sa mga kawal ng kagubatan,
Nung ene mibata abe Kung di na makatiis kaibigan
Iti maliaring sagu ne. Ito maaring susuwag.
438. Yan pamong taung melalang Iyan pa kayang taong nilikha

A ganap king caisipan Na buo ang kaisipan
Panlasa ampon panamdam} Panlasa at pandama,
Ing emo caya lumaban Ang di lalaban
Nungsawa nengpasakitan. Kung sawa nang pahirapan?
APENDIKS II / 483
439. Ingpanaun mibabayu Nagbabago ang panahon

King upaya ra ding tau Sa kapangyarihan ng mga tao
Keti babo na ningyatu. Dito sa ibabaw ng mundo,
îti sana gamacan yu Alalahanin n’yo sana ito
Icong salut ding calutu. Kayong sa mahihirap ay salot.
440. Ustung deti tical nala Kung ang mga ito’y ngawit na
Kingpapagpa yungparusa Sa pinapapasan ninyong parusa
Pigaganacan yo sanay Alalahanin n’yo sana,
Ustung Hang memagalsa Kapag maghimagsik sila
Calulu cong itacal da. Kawawa kayong masusukol nila.
441. Buri cumungpaganaca Nais kong ipaalala
Maluat nacong mamaluca Sa laon nang nagpapahirap
Careting taung malucay Sa mga taong dukha,
Ustung m im in la ganaca Kapag naubos kanilang pasensya
Guisanan da-cong isila. Uubusin kayong parurusahan.
442. Manutang nacong manutang Utang kayo nang utang
. Enacoman mamayaran Di naman kayo nagbabayad
Eco bisang sisingilan, Ayaw pa ninyong masingilan,
Ustung a pali yo canian Kapag nagalit na sila
Manungcus nacong balutan. Kayo’y mag-alsa-balutan na.
443. Nung m alulut ne ing tigsa Kung hinog na ang pigsa
Aguiang ipusit miang baguia Pisain mo lang nang bahagya
Iti matdas neng bitasa, Lubusan nang mapipisa,
Mangalulut nake baya Hinog nang aming baga
Pacacalale naco sa. Kayo’y mag-ingat na.
444. Ing tapayan nung lamat ne Kapag may lamat na ang tapayan
Pacacalalen me abe Dahan-dahanin mo kaibigan
Pota rugu a balbal mey Baka mabasag mo naman,
Pota nung emupa male Baka hindi mo pa alam
Yang laman na manga ugse. Matatapon ang laman.
445. Yangpapanicanm ungeran Ang inaakyat mong hagdanan
Emune pasimbayatnan Huwag mong pabigatan
Uling matbud ne balitang, Dahil marupok na ang baitang,
Pota eca mipanic man Baka di pa man nakaakyat
Mangapile ca catawan. May pilay na sa katawan.
446. Iting angang siglawe cu Lahat nang sinuri ko
Macacayap ngan kecayu Makabubuti sa inyo
Icong angang masicampuy Lahat na mambubusabos,
Dapot iti susubi yu Baka masanay na kayo
Melumu naco siguru. Sa pinaiiral ninyo.
447. Inia icong capanalig Kaya kayong kapanalig

Calupa cung magcasakit Katulad na naduhagi
Mibayu tanapamisip, Magbago tayo ng isip,
Sawa tana kingpirait Sawa na tayo sa pang-aapi
Sucal tanang magmasakit. Dapat tayong magmalasakit.
448. Canita barang panualan Noon kanilang paniniwala
Deting taung mapanutang Nitong taong mahilig umutang
Nung ela pin mamayardn , Di sila kailangan magbayad,
Ing utang capilan-paman Ang utang kailan man
Bayaran yang sapilitan. Babayaran nang sapilitan.
449. Isipan da tutu tang duag Isip nilang totoo tayo’y duwag
Tatacut maki balangas Natatakot tumuligsa
Careting maroc a dapat, Sa masasama nilang gawa,
Cabud tana e bubulad Dahil di tayo nagsasalita
Ngara sigurung babalac. Ito siguro ang kanilang akala.
450. Sucat ta sanang ganacan Alalahanin natin sana
Ala tanang ipautang Wala na tayong ipauutang
Careting manampalasan, Sa mga nananampalasan,
Pota isubi rapa yan Baka ipagpatuloy pa nila iyan
Ipango ra cata batal. Sa liig tayo’y masasakal.
451. Sucat tanang singil ngeni Ngayon, dapat na tayong maningil
Keting inutang da reti Sa mga inutang sa atin
A t etana pabintaji, At huwag nang magpabentahe,
Ala tanang a paliari Wala na tayong mayayari
Potang etana magsilbi. Kapag wala na tayong silbi.
452. King Dios man e casalanan Sa Diyos man di rin kasalanan

Nung maningil cangpautang Kung maningil ng pautang
Maguing king caninu pa man, Maging kanino pa man,
Ila nang pepautangan Sila na ang pinautang
Ila pa ing mangatapang. Sila pa ang matatapang.
453. Iting angang siglawe cu Itong aking sinuri

Tandanan yu masicampu Tandaan n ’yo mang-aapi
Nung maglaram cu kecayu, Kung ako’y nagsisinungaling,
Iting angang inutang yu Itong lahat na inyong sagutin'
Mabayad ngan bandang sepu. Babayaran sa bandang huli.
\
APENDIKS II / 485
XIX.
"Macajale-jale" " M a k a h a la y -h a la y "
454. Arap ning balen a tibuan Sa harap nitong Bayang Tinubuan

King kecatangpamajalan Nitong ating pamahalaan
Ing sistema tumbalic ngan, Sistema nito’y baliktad,
îti mate cung isipan Di ko lubos maisipan
Nung baket eta alilan. Kung bakit di natin mapalitan.
455. Nung ninu ring manalipit Kung sino ang mga nagpapahirap
Caring tau mamirait Sa mga tao’y nanlilinlang
Ilangpantas mayayakity Sila ang lumilitaw na pantas,
Ilang lalto talataid Sila ang taga-akay
A tpanualan angang binit. At lubos na pinaniniwalaan.
456. Nung ninu ring manabuso Kung sino ang mga nang-aabuso
King cabiayan da ring tau Sa kabuhayan ng mga tao
s Ila pang parangalan yuy S ik pang pinararangalan ninyo,
Ilang lalto gugubiernu Silang nahahalal sa gobyerno
Marangal ampon paguinu. Marangal at nagsasapanginoon.
457. Nung ninung alang consencia Kung sinong walang konsensya

A t matuling a caladua At maitim ang kaluluwa
Ilang macayatna lupay Noo nila’y nakataas,
Ilang pilit panualan da Silang pilit pinaniniwalaan
A t tutukian a sistema. At sinusunod sa sistema.
458. Nunğ ninu ringpasimbayat Kung sinong mga nagpapabigat

Careting patulung pawas Sa mga pinagpapawisan
Ila ring payaus pantasy Silang nagpapatawag na pantas,
Ilang masanting a piblas Silang may bihis na magagara
Am pon masias a talacad. At tindig na matitikas.
459. Nung ninu ring mangalacal Kung sinong mga nangangalakal

Misasali king Dios a nuan Nagbebenta sa Diyos na Pinagpala
Ilang panualan dang banaly Silang pinaniniwalaang banal,
/ Ilang pilit dang tutukian Silang pilit na sinusundan
A t ugsianan king dangalan. At hinahagisan ng karangalan.
460. D ing manaral king matulid Ang mga nangangaral ng katwiran

A t darapat namang tikis At gumagawa nang sadya
Ilang cailian dang masipit. Silang tinatawanan tuwina,
Ilang ausan dang murit Baliw ang tawag sa kanila
Ila pang manga balibid. Nangapulupot pa sila.
461. Ding maguimbut king cayapart Ang mga naghahangad ng kabutihan

Ning mabilug a ketawan Nitong sangkatauhan
Ilang pilit dang partisan, Silang pilit na pinarurusahan,
Ilang pilit dang umisan Silang pilit na hinahamak
Atpaniacsac king suculan. At sinisiksik sa bilangguan.
462. Ding lalaban king sistema Ang mga lumalaban sa sistema

Ding matuling a consencia Sa maiitim na konsensya
Ila namang pabaril da, Pinababaril naman sila,
Ilang dirinan dang marca Sila ang tinatatakan ng marka
King sablang pamicasala. Ng lahat ng pagkasala.
463. Nung ninu ring mituturu Kung sinong mga tinuturo
Caring matuling a cucu Ng maiitim ang kuko
Ilang aspacan da salu, Silang nabibiyakan ng dibdib,
Ilang buri rang mabigu Nais na sila’y mabigo
A tp a ra ti rang susucu. At parating sumuko.
464. Nung ninu ring danupan na Kung sinong mga gutom na
Ila pang paranupnan da Sila pang ginugutom nila
A tpasakitan king obra, At sa trabaho pinahihirapan,
Deting m ainapainan dopa Pinahihina ang mahihina
Ding mau pacawan dala. Pinauuhaw ang mga uhaw.
465. Ding mabsi na kingpamangan Ang mga busog na sa pagkain
Ilang pilit dang pacabsian Silang nagpapabusog pang pilit
Atparagulan a atian, At tiyan pinalalaki,
Ilang pilit dang dirinan Silang binibigyang pilit
A t parating pamatulan. At inaaliw parati.
466. Nung ninu retang masakit Kung sinong mga may karamdaman
Tau nang magcacasakit Taong naghihirap na
Ila pang buri rang sakit, Silang hinahangarang magkasakit,
Ilang palasan dang pilit Silang pilit na pinahihirapan
Atparusan angang binit. At walang paknit na pinarurusahan.
467. N ung ninu retang lubas na Kung sinong mga hubo na
Ila pang lulubasan da Sila pang hinuhubaran
Paca-igpitan talaga, Talagang hinihigpitan,
Ala na par ayan dopa Wala na, pinadurugo pa
Patictican a bituca. Pinatutuyo ang bituka.
468. Nung ninu retangpaimate Kung sinong mga nagpapakamatay
King obra caring marangle Sa pagtrabaho sa kagubatan
Ilang culang a pagcabie, Sila ang kapos sa kabuhayan,
Ilang sira-sira bale Silang sira-sira ang bahay
Ing bili ra macajale. Lagay nila’y nakahahalay.
APENDIKS II / 487
469. Oyan ing hie rading tao Buhay ng tao’y masdan

Arapan na ninggobiemo Sa harap ng pamahalaan
Eco buring a babatio, Ni di ko nais makita,
King dewacan cu paniaclo Itong sistemang umiiral
Iting sistemang macalto. Na nasasakupan ng kasamaan.
470. Obat etamu alilan Bakit di natin palitan

Ing palacad a macanian Ang ganyang pamamalakad
Batang emi-laban-laban, Nang di tayo maglaban-laban,
Canita erana tacman Upang di matikman
Ding anac tamung daratang. Ng darating nating mga anak.
471. Eyu wari ababalac Di ba ninyo naiisip

Iting e mayap a dapat Ito’y di mabuting gawain
Obat etamu bubulad, Bakit di tayo umiimik,
Cabud nacayu tutupad Basta tinutupad lang natin
A t m am intu cong macapiac. At sinusunod nang nakapikit.
472. Metung king guingcas nang R izal Si Rizal ang nagsabi
Ngana alang manalipan Na walang mang-aalipin
Nung alang bisang alipan , Kung walang paaalipin,
Iting amanu yung dimdam Mga salitang inyong narinig
Balacan ye nung catutuan. Kung katotohanan inyong isipin.
473. Inia icong capatad cu Kaya aking mga kapatid
Cayabe pacacalulu Karamay na mahihirap
Misasan-metung nacayu, Kayo’y magkaisa na,
Iting sistemang e ustu Itong maling sistema
Canita alilan tamu. Atin nang palitan.
XX.
"Gobierno" "G obyerno"
474. Buri ning capamajalan Nais ng pamahalaan

Caring cayang sasacupan Para sa kanyang nasasakupan
M itm u la sang capayapan, Puno sana ng kapayapaan,
Alang nanumang caguluan Walang anumang kaguluhan
Caring tau ninu yaman. Sa mga tao ninuman.
475. Icong atiu king upaya Kayong nasa kapangyarihan
Bisa cayu't eco bisa Sa ayaw n’yo’t kagustuhan
Deti eyo apayapa, Di na ninyo mapapayapa,
Idling icayung gagawa Kayo ang may pakana
King kaguluan na ning Malda. Sa kaguluhan ng madia.
476. Balu yu nung nanung sangcan Alam ninyo ang dahilan

Icong m aki casalanan Kayo ang may kasalanan
Iti sucat yung tangapany Ito’y tanggapin ninyo dapat,
D inan dacong camasalan Bibigyan ko kayo ng kaliwanagan
King kecong capamajalan. Kayong nasa pamahalaan.
477. D ing tau maniad lang obra Mga taong humihingi ng trabaho
Ngayu ala congpanupa Dahilan n ’yo walang ipasasahod
D ing magobra ustu nata, Sapat na ang inyong trabahador,
A t deti macananu la Paano na itong mga tao
Nula cumang cabiayan da, Saan kukuha ng ikabubuhay?
478. A t den namang magobra yu At ang inyong obrero
Sasacupan king gobiemu Na sakop sa Gobyerno
Tutu lang mababa sueldu, Totoong mababa ang sweldo,
Ico naman ing sueldu yu Sahod naman ninyo
Pacacatas yung masolu. Pinatataas nang lubos.
479. A t den namang mangabandi Ito namang mayayaman
lla na ing mamintaji Sila na ang nanlilinlang
Patundunan yopa reti, Inyo pang pinagbibigyan,
Pasakitan dana cami Kami na ang pinahihirapan
Dapot ico pa ing maili. . Kayo pa ang nagtatawanan.
480. Babawal yu ing sugalan Pinagbabawal n’yo ang sugal
Caring kecong sasacupan Sa inyong mga nasasakupan
Dapot pasugal naco man, Ngunit kayo-kayo ang
nagpapasugal,
Tutu yung picacasaman Totoong inyong kinasusuklaman
Ing ugali yu mu naman. Ugali rin ninyo naman.
481. D ing calulung mamatinda Ang mga kawawang tindera
Deti manga-lugui nala Mga ito’y nalulugi na
Pacatas yopa lisencia Tinaasan pa ninyo ang lisensiya,
Obat pilit yung pa-carga Bakit pilit ninyong pinakakarga
Itang erana a dala. Ang di na nila madala.
482. Cuma nacomang sundalus Kukuha naman kayo ng sundalo
Şueldu ra cincu centimus Sweldo nila’y singko sentimos
Ditac man eco melunus, Kaunti man di naawa kayo,
B at eco mibalic a lub Bakit di kayo magbalik loob
Gugubiemung alang tarus. Namamahalang walang-taros.
APENDIKS II / 489
483. Pilit yongpamatundunan Inyo pang pinagbibigyan

D ing Pari king casakiman Ang mga Pari sa kasakiman
A t eyo papamayaran , Wala silang buwis na bay ad,
Eyu noman nanabangrian Wala na ngiang pakinabang
King kecong capamajalan. Sa inyong pamahalaan.
484. Saca potang ding maluca Kapag ang mga dukha
Deti baguia la milisia Ang bahagya lang malisya
Agad yunong paca-sila, Sa sulok agad pinarurusahan,
Pasucul ampon paticma Pinahuhuli’t pinabibilanggo
Caring cawal yung dakila. Sa inyong mga dakilang kawal.
485. Saca ngeni ing buri yu Saka ngayon ang nais n ’yo
Mipayapa la ring tau Mapayapa ang mga tao
Arapan na ninggbbiemu, Sa harap ng gobyerno,
Ing daptan da macananu Ang kanilang magagawa’y ano
Ngening ico ing gugulu. Kung sa inyo galing ang gulo?
486. D ing tau sasaingsing da Mga taong nagdaraingan.
King deti daranup nala Dumaranas ng kagutuman
Icayu paburen yopay Inyo pang pinababayaan,
Nanumong daptan da sana Ano sanang nararapat
Canita magpayapa la. Upang sila’y pumayapa?
487. Caustan ning sinabi cu Tama ang sinasabi ko
Kecong atiu king gobiemu Sa mga nasa gobyerno
A t nung ali sibucan yu, Maaring subukan ninyo,
E mabawas iting gulu Hindi mababawasan itong gulo
Angang atico kingpuestu. Habang nakaupo kayo sa pwesto.
488. Sibucan yopang dağdağan Subukan n’yo pang dağdağan
D ing telacad yung suculan Mga pinatayong bilangguan
A t ding sundalus ning Tibuan, Mga sundalo ng lupang tinubuan,
BalaSy baril at masingan Punlo, baril at masinggan
Ding caniun antimu naman. At kanyon din naman.
489. Dağdağan yopa ding Pari Mga Pari dağdağan pa ninyo
Ban m ituru kingpangadi Para sa dasal may magturo
Caring tau ban manapsi, Sa mga nasasakupang tao,
Ing caguluan e miwacsi Di maiwawaksi ang gulo
Nune lalu pang misubi. Kundi lalala pang lalo.
490. Balu yu ing maguing sangcan Batid n ’yo ang naging dahilan
Alagad ning pamajalan Alagad ng pamahalaan
Sucat yung pakiramdaman , Dapat ninyong pakinggan,
Nung eyu aguing tuparan Kung di ninyo kayang lunasan
Culdas co king catungculan. Bumaba kayo sa kapangyarihan.
490 / MGA TINIG MUIA SA IBABA
491. N ung ding tau danupan la Kung mga tao’y nasa kagutuman
Nanu ing cailangan da Ano ang kanilang kailangan
Sucat ingpacanan yulay Dapat lang pakainin sila,
Obat dinan yang sandata Bakit bibigyan ng sandata
Nula wari maki guerra? Saan ba sila makikidigma?
492. Sasaingsing lang danupan Dumaraing sa kagutuman
D ing kecacayung sasacupan Ang inyong mga nasasakupan
Lain yopang pasakitan, Lalo pa ninyong pinahihirapan,
Macananu yung tangalan Paano ninyo maitatanghal
Ing carelang capayapan. Ang kanilang kapayapaan?
493. Inia icong gugubiemo Kaya kayong nasa gobyerno
Mamanuyab mu ken babo Naghihikab lang sa pwesto
Obat eco mamaglacoy Bakit di magsilayas,
D ing calulu ilang ticdo Mga dukha’y itindig ninyo
Canita tapa mipasno. At giginhawa na tayo.
XXL
"Ninu ing Mibabait " S in o a n g N a g p a p a s ila n g
king RevolutionV ' n g R e b o lu s y o n ? "
494. Mibule tamung banayad Magmuni-muni tayong marahan

Pacamalan cung capatad Kapatid kong pinakamamahal
Ing catutuan ban e kikiac , Nang di umiyak ang katotohanan,
Misip tamung miamasamas Mag-isip tayong mahusay
Eta pailili king landas. Huwag palilihis ng landas.
495. Parati tang daramdaman Naririnig nating madalas
Ababasa emu minsan Nababasa di lang minsan
Ibat caring pajayagan, Galing sa mga pahayagan,
Ing sabla canung caguluan Ang lahat daw ng kaguluhan
Ipasari ding Radical Pasimuno ng mga radikal.
496. Ing maralas sasabian da Ang sinasabing madalas
D ing aliwang maki cualta Ng may ay aman
A m pon deting supapiy ray At mga sipsip sa kanila,
D ing gagawa canung guerra Ang gumagawa raw ng gyera
Ilapin ding Socialista. Ay ang mga Sosialista.
497. D ing aliwa ngara naman Sabi naman ng iba
D ing sakdal ilang cacanian Mga sakdal ang gumagawa
A pasari king caguluany Nagpasimuno sa kaguluhan,
Ila canung panibatan Sila ang pinagbuhatan
N ing matuling a labanan. Ng maitim na labanan.
APENDIKS II / 491
498. A n tim u rin canu ngara Ganito rin ang sabi nila
Pasari ding Comunista Pasaring sa mga Komunista
Anac-pawas, magsasaka, Anakpawis, magsasaka,
Hang gagawa king guerra Silang gumagawa ng gyera
Macanian ing bibintang da. Ganyan ang binibintang nila.
499. Manaliguat lamo earn Sila raw gumugulo
King caratunan ding tau Sa kapayapaan ng mga tao
Yageat do king basaguluy Nagyayaya sa basag-ulo,
Yutus do canung mangulu Nag-uutos na manggulo
A t salangsang king gobiemu. At lumaban sa gobyerno.
500. Yutus do canung mag-welga Inuutusan daw magwelga
D ing casamac at makiupa Ang magbubukid at namamasukan
Caring mayap a guinu ray Sa mababait na panginoon nila,
Pota canung mag welga la Kapag sila’y nagwelga
Era noman dinan obra. Walang trabahong maibigay.
501. Yutus do canung lumaban Inuutusan daw lumaban
D ing calulu king camalian Mga dukha sa kamalian
Balang lalung mipalamang , Upang lalong makalamang,
Macanian dong bibintangan Ganyan nila binintangan
D ing Radical a Aguman. Ang Radikal na Samahan.
502. Dapot sucat tang abalu Dapat nating malaman
Iting bintang da nung tutu Kung totoo ang mga bintang
Deting taung mapag liluy Nitong mga taong manlilinlang,
Uling iti ena biru Dahil ito’y di na katatawanart
A t emu a sabing sunu. At di masasabing panunuya.
503. Sucat tamung salicsican Dapat ating saliksikin
Ing gagalgal a catutuan Katotohanang nanginginig
Batamungy a malinawan , Upang ating linawin,
Nung ninu ingpanibatan Ang tunay na pinagbuhatan
Ning casabian dang caguluan. Ng sinasabi nilang kaguluhan.
504. Sucat pin ing surian tamu Dapat magsuri tayo

Ing bili ra ding calulu Sa kalagayan ng mga dahop
Lalu retang discontents Lalo na sa di kontento,
Bibintangan dang mangulu Na pinagbibintangang manggugulo
A t lalaban king gobiemu. At lumalaban sa gobyerno.
505. Pilan la ring alang obra Ang walang trabaho ilan sila
King gobiemu ring macualta Sa gobyerno ng makwarta
Gobiemuy capitalistay Gobyernong kapitalista,
A mamawad obra caya Sa humihiling ng hanapbuhay
Pakibat da alang cualta. Sagot nila’y walang pera.
506. Caring batas o tuntunan Sa mga batas o kautusan

Ning kecatangpamajalan Ng ating pamahalaan
Pilan lang misasakitan, Ilan ang nahihirapan,
Anac nongan ning calucan Anak lahat ng karukhaan
D ing cusa rangpabayatnan. Lalo nilang pinabibigatan.
507. D ing calulung makikiupa Sa mga dukhang namamasukan

Careting capitalista Dito sa mga kapitalista
Macananu ing sueldu ra? Paano ang sweldo nila?
D ing keraclan balu tana Alam na natin na karamihan
Culangpa king cabiayan da. Kulang pa sa kanilang kabuhayan.
508. D ing calulung ortelano Ang kawawang ortelano
Casamac ding Haciendero Kasama ng mga hasendero
Keting cabiayan papalto, Sa kabuhayan nagpapalitaw,
Nung capilan la papiglo Kung humingi ng saklolo
Carin do pema-merdugo. Sila ang biniberdügo.
509. D ing magobra king Fabrica Mga nagtatrabaho sa pabrika
Tabacaro’t tabacara Tabakalero’t tabakalera
Ing sueldu ra tutung muray Sweldo nila totoong mababa,
Deting calulung makiupa Ang mga kawawang namamasukan
Magculang ing cabiayan da. Nagkukulang ang kabuhayan.
510. D ing sundalus anti naman Gayon din ang mga kawal
Tutu lang misasakitan Tunay na nahihirapan
Manalese king caguluan, Sa pagpahinahon sa kaguluhan,
Ding sueldu rang tatangapan Sahod nilang tinatanggap
E sapat king capagalan. Di sapat sa pinagpaguran.
511. Ding malating comercianti Mga malilik na komersyante
Mamagtinda kingpalangki Nagtitinda sa palengke
Bitasa nong mangaluguiI, Lubos na nalulugi,
Patingapun angang bengi Sa maghapon hanggang gabi
Nung misan ala lang abli. Kung min şan walang mapagbili.
512. D ing calulung mengabiasa Mga marurunong din kawawa

Menga-yari king escuela Nagtapos sa paaralan
A la lang luban a obra, Walang trabahong mapasukan,
D ing calulung pengari pa Mga kawawa nilang magulang
Sayang m u ing guigulan da. Gugol nila’y nasayang.
513. A ntim u rin ding maestro Gayon din ang mga guro
Patina reting empleado Pati na ang mga empleyado
Migbaba langan a sueldo, Bumaba lahat ang sweldo,
Patina ring caminero Pati na ang kaminero
A makiupa king gobiemo. Na namamasukan sa gobyerno.
I
f
APENDIKS II / 493
514. Sasabian ding Socialista Sinasabi ng mga Sosialista

Ing angang bunga ning obra Lahat ng bunga ng paggawa
King capital metipun na, Naipon na sa kapital,
Gabun , cabiayan, at cualta Lupa, kabuhayan at pera
Kimcam ding capitalista. Kinamkam ng mga kapitalista.
515. Iting sabla rang sasabian Lahat itong sinasabi nila

Etamu apalaraman Di na natin mapabulaanan
Uling iti yang catutuan, Dahil ito ang katotohanan,
Iting crisis nung tutu man Itong krisis kung totoo man
Alayu caring may aman. Malayo sa mayayaman.
516. Nanung ngeni ingyaduan na Ano ngayon ang kahilingan
Ning Partido Socialista Ng Partido Sosialista
A m pon ding ca-Radical na? At kasama nilang radikal?
D ing sablang talapogobra Lahat ng manggagawa
Sucat ing misan-metung la. Dapat nang magkaisa.
517. Dacal no guewang “Peticion” Maraming ginawang “petisyon”
A inarap da cang Quezon Na iniharap kay Quezon
D ing sasyo banong a bation , Nang daing mapakinggan,
Dapot ala tangpeniglon Ngunit wala tayong aasahan
King binie na batasang Ion. Sa binigay para ating tingnan.
518. D ing sundalus Hang Unto Ang lumitaw na mga sundalo
Digdagan no ning gobiemo Dinagdagan ng gobyerno
Tia walung cualta ing aldoy Tig-sisingkuwenta ang araw,
Asasabi cung masaclo Masasabi kong totoo
Deti ela meca-pasno. Di guminhawa ang mga ito.
519. D ing aliwang manungculan Ang mga ibang nanunungkulan
Papatucup la bumbunan Nagpatakip ng bumbunan
King carelang mamuntucan, Sa mga pinuno nila,
Kimpian dopa ring mayaman Kinampihan pa ang mayayaman
Laban caring malipanao. Laban sa karamihan.
520. Palcaran do reng Partidu Sinisiraan ang mga Partido
Pekiabayan ding calulu Kinasapian ng mga dahop
Laluna king Socialisms Laluna ang Sosialismo,
Ing tutu lasun ya canu Ang totoo daw ito’y lason
Eya mayap a gobiemu. Di mabuti sa gobyerno.
521. Mialiwang calaraman Iba’t ibang kasinungalingan
Ing carelang pamaniabian Ang pinagsasabi nila
D ingatiu king pamajalan , Ang mga hasa pamahalaan,
L iliro king catutuan Upang ilayo sa katotohanan
Ding carelang bubutangan. Mga dukha dinadaya.
i
522. Metung m u ing sasabian cu Ito lang ang masasabi ko

Kecong utac ning gobiemu Sa inyong utak ng gobyerno
A tutukian da ring tau , Na sinusunod ng mga tao,
N ung ico sang mayap ngacu Kung mabuti sana kayo
Obat nanung daraptan yu? Bakit anong nagawa ninyo?
523. N ung mayap cong Kung mabuti kayong

manungculan nanunungkulan
Obat eyu buring uluan Bakit di ninyo nais lunasan
İng crisis ding sasacupan? Ang krisis ng nasasakupan?
Papaten yo catimawan Pinapatay ninyo ang kalayaan
King carelang catuliran. Ng mga nangangatwiran.
524. Macanian man ding calulu Ganyan man ang mga dahop
D ing umisan yung Partidu Ng mga inaapi ninyong Partido
Manalig lapa kecayu, Nananalig pa sila sa inyo,
Pilit la pang manigapu Pilit silang nagpapaamo
Bayong lingapan ding tau. Bago lingapin ang tao.
525. Ingparalan sasabian na Ang paraang inihayag

N ing Partido Socialista Ng Partido Sosialista
E king laguiu ning Sandata, Di sa ngalan ng sandata,
A lilan ya ing sistema Palitan na ang sistema
Gobiemu capitalista. Gobyernong kapitalista.
526. Icong atiu king upaya Kayong nasa kapangyarihan

Eyu buri iting nasa Ayaw ninyo itong pagnasa
Nanu ing kecong tatangca, Ano ang inyong balak,
D ili yum ung mag-pasasa Mag-isa kayong nagpapasasa
Danupan neman ing malda. Gutom naman ang madia.
527 . Buri mipu ing cabiayan Gusto namin ang kabuhayan

Dian yukeng capanintunan Bigyan karni ng mapapasukan
Ngaring kecong sasacupan, Sabi ng inyong nasasakupan,
Dapot ngeni nanung sangcan Ngunit ngayon anong dahilan
D ing binieyu baril noman. Ibinigay n ’yo mga baril naman.
528. Ing condicion mabayat pu Ang mabigat po naming kalagayan
Emina pu aguiung tutu Totoong di na po namin kaya
Ngaring casamac a bigu, Sabi ng bigong magsasaka,
Kecayu la manigapu Sa inyo sumasamo sila
Ico naman cailian yumu. Inyo lang pinagtawanan.
;
APENDIKS II / 495
529. Iniang ngeni surian tamu Kaya ating suriin ngayon

Iting angang siglawe cu Lahat ng nabanggit ko
King mangalto basagulu, Sa lumilitaw na basag-ulo,
Icong ibpa ning gobiemu Kayong mga puno ng gobyerno
Buri cu king abalu yu. Gusto kong malaman ninyo.
530. Inia pala magalsa la Kaya pala nag-aalsa
D ing bigong talapagobra Ang mga bigong manggagawa
Uling agraviadu nala3 Dahil agrabyado sila,
Ulining pamanigpit da Dahil sa panghihigpit sa kanila
D ing saldang capitalista. Ng lahat ng kapitalista.
531. Ico namang manungculan Kayo namang nanunungkulan
Deti eyo buring saupan Bakit ayaw ninyong tulungan
D ing bigung misasakitan , Ang mga bigong nahihirapan,
Aguiang nanan cung balacan Kahit paano ko pag-isipan
Campi co caring mayaman. Kampi kayo sa mayayaman.
532. Nanu ngeni ing daptan da Ano ngayon ang gagawin nila
D ing bigung talapagobra Ng mga bigong manggagawa
Potang den danupan nala? Kapag gutom na sila?
N ung sacali magalsa la Kung sakaling mag-alsa sila
Nanung daptan yu carela? Anong inyong gagawin sa kanila?
533. Bisa cayut eco bisa Sa ayaw ninyo’t kagustuhan
Icong inalal ming ibpa Kayo na piniling ama
Bitasa cong migpabusta, Ang tanging nagpapabaya,
Icong lalalang king digma Kayo ang lumilikha sa digma
A t king caguluan ning malda. At kaguluhan ng madia.
534. Uling ing kecong sistema Dahil ang inyong sistema
Sistema capitalista Sistemang kapitalista
Peteyu ing Democracia, Pinatay n ’yo ang demokrasya,
Ing malda mecalinguan ya Nakalimutan ang madia
Mi-favor la ring macualta. Pumabor sa makwarta.
535. D ing tuntunan a megawa Ang mga kautusang nagawa
Tutu lang e macayacma Totoong di akma
King cabiayan ding maluca , Sa pamumuhay ng mga dukha,
Inia pin ding migpasasa Kaya nga ang nagpapasasa
Purus lamung dambujala. Panay na dambuhala.
536. Inia sucat yung tangapan Kaya inyong tanggapin dapat
Ibpa ning capamajalan Ama nitong pamahalaan
Eyu sana pagcamalian, Huwag sanang pagkamalan,
E ibat caring Radical Di galing sa Radikal
Iting mangalto caguluan. - Ang lumilitaw na kaguluhan.
I
537. Ing catutuan a talaga Ang katotohanan talaga

Ing gulu mibabait ya Ang kaguluhan sumisilang
Ulining mating sistema, Dahil sa maling sistema,
Angang iti macanian ya Hanggang ito’y ganyan
D ing tau magugulo la. Mga tao’y maguguluhan.
538. Inia emi patugutan Kaya di namin titigilan
learning Frente Popular Kaming Frente Popular
Ing magdulap king catutuany Ang paghangad sa katotohanan,
Angang e ya miyalilan Hanggang di mapapalitan
Yang sistemay yung lelangan. Ang nilikha ninyong sistema.
XXII.
"Nanung Panibatan " A n o n g P in a g b u h a ta n
Na ning Huelga?" n g W e lg a ? "
539. Ing cabaldugan ning huelga Ang ibig sabihin ng welga

Cacu yang ipakilala Aking ipaliliwanag
Nung nanung cabaldugan nay Kung anong kahulugan,
Canita abalu taya Nang ating mauunawaan
Nung baket magagamit ya. Kung bakit nagagamit iyan.
540. Ninumangpapakisamac Sino mang nagpapasaka
Ustung Unto yang limatac Kapag lumabas iyang linta
Gatasa, ne ing casamac, Magbubukid ay gagatasan,
Angang atin yang a ngat-ngat Habang mayroong mangatngat
Iti e tuenang babatac. Di ito titigil ng batak.
541. Ing calulung makikiupa Ang mga kawawang nakikiupa
Casamac o ing magobra Magsasaka o manggagawa
Ustung iti meguliut yay Kapag naghihikahos na,
Nung ene macapibata Di na mababata
Maca-isip yang mag-huelga. Nakakaisip nang magwelga.
542. Dapot bayu re huelgajan Ngunit bago nila welgahan
Ingpaobra ninu yaman Ang sinumang nagpapagawa
Dinan de pang capagsadiany Pagkakataon ibibigay pa,
Tangap ya king cayaduanan Tanggapin niya ang kahilingan
O ing obra yang mituenang:? O ang trabaho’y titigilan.
543. Deti naman mong paobra-ng Ito namang nagpapatrabaho
Mangatuling a consencia Kung maitim ang loob
A t masakim a talagay At masakim na totoo,
Lalu rang igpit king sadia Manghihigpit pang lalo
O caya mamuangit lapa. At magdidilim ang mukha.
f J I
APENDIKS II / 497
544. Ding calulung gugulisac Ang mga dukhang humihiyaw

Makikiupa at casamac Namamasukan at magsasaka
A mebigu pamaniawad, Nang mabigo ang kahilingan,
A la lang balung arapat Wala nang alam na nararapat
Nune huelgang macatalpac. Kundi panindigan ang welga.
545. Iting huelga nung macanian Itong welga kung magkaganyan

Nung dian tayang capabaldugan Kung bibigyan nating kahulugan
A t yanaman ing catutuan , At ito naman ang katotohanan,
Tabugyamu o tam pm nan Maghihinanakit o magtatampuhan
D ing taung manayang aman. Mga taong naghihintay ng lingap.
546. Dapot ding capitalista Ngunit ang mga kapitalista

Paobrang alang caladua Nagpapagawang walang kaluluwa
Pamarocan de ing huelga. Minamasama ang welga,
Era buring ibie talaga Ayaw lang talagang ibigay
Ing aduan da ding huelgista. Ang hiling ng mga welgista.
547. Iti namang cayaduanan Ito namang kahilingan
D ing magobrang mibayatnan Ng manggagawang nabibigatan
Ditac m u enaman dacal, Di naman marami,
Itang ela sa danupan Wala nang kagutuman
M akustu la sa cabiayan. Sapat sa kabuhayan.
548. Nung apat ya sanang tarat Kung otsenta isang araw
Ing aldo ing anac-pawas Ang sahod ng anak-pawis
Iti paragdag yang tarat, Bente’y idagdag lamang,
Canita ring cayang anac Upang makaginhawa nang kaunti
Mipangisnawa lang ditac. Mga anak nilang maliliit.
549. Ing calulung makikiupa Ang dukhang namamasukan
Nung iti manialapi ya Kung singkuwenta ang kita
Aguiang dinan diang otcbenta, Mabigyan lang ng otsenta,
Matula nemo canita Tuwang-tuwa na
Bagcus ita man culangpa. Kahit ito’y kulang pa.
550. Dapot deting alang tarns Ngunit itong mga walang lingap
A paobrang masias a lub Nagpapagawang matitigas ang loob
Deti ela malulunus, Di marunong maawa,
Lalu rapangpaca-igut Lalo pa silang nanggigipit
Cambe ningpamamatacut. Lalo silang nananakot.
551. Isumbung do ding huelguista Isusumbong ang mga welgista
Ngara deti mangulu la Sasabihing nanggugulo sila
Bistaman deti ali la, Sa mga namamahala,
Ding gugubiemung campi ra Mga namamahalang kampi nila
Deti naman panualanda. Ito naman kanilang pinaniniwalaan,
üm üMi
I
552. Ding sundalus at Policias Mga pulis at kawal

Hang agad dang isabac Agad na sasabak
Caring calulung helguistasy Sa mga kawawang welgista,
Nung ninung micacapatad Pinag-aaway pa nila
Ilangpipaten dangagad. Ang magkakapatid sa hirap.
553. Nung mayap co pilubluban Kung mabubuti ang kalooban
Icong angang wi-huelgajan Ng lahat ng winiwelgahan
King huelga eco mirasan, Di hahantong sa welga,
Ing ditac a cayaduanan Ang kaunting kahilingan
Iti a ibie yu naman. Maari nang ibigay.
554. Nung kikila co king Dios Kung kumikilala kayo sa Diyos
Icong angang propietarios Kayong lahat na propetaryo
Sucat eco masias a luby Di magmamatigas ang loob,
Eyo sucat paca-igut Di sukat hihigpitan
D ing keco paragul dungus. Ang nagpapalaki ng inyong tiyan.
555. Eyu wari ababalac Di n’yo ba maisipan
Deting calulung casamac Mga kawawang magsasaka
Calulung patulung pawas Kawawang pinagjpapawisan,
Deti daracal la anac Dumarami kanilang mga anak
Saca la m anakit ditac? Bakit maliit ang kanilang kita?
556. Macananu lang magcabie Paano nabubuhay
King capirasung tinape Sa kapirasong tinapay
D ing walung caladuang nabie? Ang walong kaluluwa? _
Ing consencia nume ike Anong itutugon ng konsensya
Nung surian yung masalese. Kung suriin ninyong mahusay?
557. Macananu yang sumugud Paano siya sumusugod
King obrang kecang yuyutus Sa trabahong inyong iniuutos
Ing calulung danup-danup? Ang kawawang gutom na gutom?
Itipilm ing mangalambut Palagi itong nanlalambot
Ocaya cacalo ya tud. O kaya’y nanginginig ang tuhod.
558. Alang-alang kingpagal na Alang-alang sa kapaguran
Ning bigung talapagrobra Nitong bigong talapagobra
A maniawad dagdag keca. Na humihingi sa iyo ng dagdag,
~ Nung mayap casang pa-obra Kung mabuti kang nagpapagawa
Sucat ing dağdağan muya. Dapat mo siyang dağdağan.
559. Balacung icong pa-obra Akala n ’yo ba kayong nagpapagawa
King bili yu icong tata Sa palagay n ’yo ay ama
D ing casamac anac yula? Ng magsasakang inyong anak?
Dapot caring angang matua Ngunit sa kasama n’yong matanda
-* Tutu cong alang consencia. Totoo kayong walang konsensya.
APENDIKS II / 499
560. Balicdan yong ortelanu Tanawin n y o ang ortelano

A makisamac kecayo Na nakikisama sa inyo
Tutu lang a pacacalulu, Naghihirap na totoo,
Keraclan kian nalang cubu Karamihan ay nasa kubo
Danup-danup nong masolu. Kagutuman nila’y lubos.
561. Balicdan yo ding anac da Tanawin ang mga anak

Ding calulung makikiupa Ng mga dukhang namamasukan
Deti rugu lubas nala , Hubad dahil walang kasuotan,
Bulag lang masala mata Bulag silang dilat ang mata
Idling eno mabibiasa. Dahil sa kamangmangan.
562. Uling eno milulub man Pagkat di man lang makapasok

Careting pipagaralan Dito sa mga paaralan
Uling ala nong gugulan, Pagkat magulang walang panggugol,
Iniapin lalto lang butang Kaya sila naging mangmang
Anga yu nalangpaglocuan. Kung lokohin kayang kaya ninyo.
563. Ing angang casakitan da Ang lahat ng kahirapan

Ding bigung talapagobra Ng mga bigong manggagawa
Casamac at makikiupa , Kasama at namamasukan,
Manibat caring pa-obra Buhat sa mga nagpapagawa
Masakim at mapamiasa. Masakim at oportunista.
564. Nung eyo sa penabusu Kung di sana ninyo inaabuso

Deting pacabsi kecayu Ang mga bumubusog sa inyo
Ela saingsing ding tauy Di daraing ang mga tao,
Inia cacu tangapan yu Kaya aminin na ninyo
Iconggagawa king gulu, Kayo ang gumagawa ng gulo.
565. Ela sa ngeni mag-huelga Di sana ngayon magwewelga

Ding kecong talapagobra Ang inyong manggagawa
Casamac at mikikiupa , Magsasaka at namamasukan,
Oneng peca-igut yula Kundi n’yo sila hinigpitan
Iniapin memaniagu la. Di matututong mag-alsa.
566. Uling sucat yung tandanan Dapat ninyong tandaan
Ing magobra ninu yaman Ang sino mang manggagawa
Nung masanting ya gaganan, Kung mabuti ang kita,
Yutus memang mag-huelga yan Utusan mo mang magwelga
D itman enaca pansingan. Di ka papansinin.
567. Inia iting angang huelga Lahat ng mga welga
Manibat kecongpaobra Galing sa inyong nagpapagawa
Maki maroc a consencia, May masamang konsensya,
Ditac man ala lang sala Kaunti man walang sala
Deting calulung huelgista. Ang mga dukhang welgista.
I
l
I
500 / MGA TINIG MUIA SA IBABA
568. Inia pibatanyu ngeni Kaya ngayon inyong tiisin

Icong tacsil a mabandi Kayong mayayaman na taksil
Ing keco mangapaliarij Ang sa inyo mangyayari,
A k it yupa bandang tauli Makikita sa bandang hull
Ico ing lunto pulubi. Kayo ang lalabas na pulubi.
XXIII.
" ! . .. Iskirol. . . ! " " ! . . . Iskirol. . . ! "
569. Icong angang ca-uricu Kayong lahat na kauri ko

Calupang pacacalulu Katulad na nagdarahop
Panigapu cung masolu, Nakikiisa akong lubos,
N inum an sana kecayu Sinuman sana sa inyo
Micacaintindi tamu. Magkaunawaan tayo.
570. Ing Iskirol yang laguiung yan Ang Iskirol ay pangalang

Tutu yang picacasaman Totoong kinamumuhian
E mayap a cabaldugan, Di mabuti ang kahulugan,
Balu yu nung nanung sangcan? Alam n’yo ba ang dahilan?
D inan cung camalinawan. Aking ipaliliwanag.
571. Capilan man ding mag-huelga Kailan man ang mga nagwewelga
Tandanan yu calulu la Tandaan n’yo mahihirap sila
Lupa yong talapagobray Kapwa n’yo manggagawa,
Inia deti mag huelga la Kaya sila nagwewelga
E mayap ing condicion da. Di mabuti ang kalagayan nila.
572. Dapot ena buring sabian Ngunit di naman nais pakahulugan
Ning huelguista nin u yam an N g sinumang welgista
King cabud mighuelga ya yan , N a kapag nagwelga siya,
Lubus na nang babatingan Lubos na niyang iniiwanan
Iting cayang pipag obran . Ang kanyang pinapasukan.
573. N u n e iti mag-huelga ya Kung nagwewelga ito
Keting cayang capagobra Dito sa kanyang amo
Paragdagyamung talaga , Nagpapadagdag lang totoo,
Canita nung sum ucu ya Nang sa gayon kung ito’y sumuko
Pasibayu yang magobra. Babalik siya sa trabaho.
574. Ninum an ing mi-huelgajan Sinumang pinagwewelgahan
Iti misip yang paralan Ito’y iisip ng paraan
Canita ere sam butan, Di siya patatalo,
L um aw eyang Iskirol yan Hahanap iyan ng Iskirol
D eti banong papagobran. N a sa kanya magtatrabaho.
APENDIKS II / 501
575. Macanian lang mipajamac Ganyan napapahamak

Ding huelguistang maniad lunas Mga welgistang humihingi ng lunas
King condicion a mabayat, Sa kalagayan nilang mabigat,
Macanian nemang sagacgac Diyan naman hahalakhak
Itingpaobrang limatac. Ang nagpapatrabahong linta.
576. Oyan ingpamag-Iskirol Ang gawaing pag-iskirol

Capatad cu sucat yung Ion Dapat mong tingnan, kapatid ko
Ing dapat yu tutung manong, Gawaing masagwang totoo,
Ing mabayat a condicion Ang mabigat na kondisyon
Inia pin lalung sinulung. Lalo pang nagpapatuloy.
577. Nungeco samagpasulut Kündi ninyo sinusulot

King condicion a mabuluc Ang kalagayang bulok
Iti maco nang tibubus, Matatapos itong lubos,
Ela sana sasias a lub Di sana titigas ang loob
Dingpaobrang alang tarns. Ng nagpapagawang walang-taros.
578. Nnng eco sana tatangap Kundi sana kayo tatanggap
King am nynt dang masampat Sa paghimok at pag-anyaya
Deting matalas a gamat, . Nitong matatalim ang kamay,
Mirinana sanang wacas Magwawakas na sana
Yang condicion a mabayat. Ang kondisyong mabigat.
579. Nann ngeni capatad cn Ano ngayon kapatid ko
Ca-nring pacacalnln Kauring nagdarahop
Bnri cn pibnlayan yn} Nais kong pag-isipan ninyo,
D ing mag-Iskirol kecayn Ang mga mag-iskirol sa inyo
Idayn ra nasa ngacn. Ilayo sa nasa ninyo.
580. Pablasang ing dapat a yan Palibhasa ang gawaing iyan
Ugating picacasaman Ay ugaling kinapopootan
Iti e dapat lambayan, Ito’y di dapat sundan,
Nnng napnn Iskirol coman Kung iskirol man kayo kahapon
Ngeni ilaco tana yan. Alisin na natin iyan ngayon.
581. Uling ala langpangangas Dahil walang ipinangangahas
Dingpaobrang balasnbas Mga nagpapagawang balasubas
Nnne mnpin iting dapat, Kundi itong gawa,
Uling ngarang mibabalac Sapagkat kanilang inaakala
A tin m nring agad sacsac. Sa pwesto agad nagsisiksikan.
582. Agniang mag-hnelga co ngeni Magwelga man kayo ngayon
Nganing tacsil a mabandi Sabi ng mayayamang taksil
Dacal larin ding salisi, Marami ang hahalili,
Macanian m ung manatili Ganyan mananatili
Ing cayang pamamintai. Ang kanilang pang-aapi.
(
583. Dapot nung ala metung man Ngunit kung wala ni isa man
Mag-Iskirol king obrang yan Mag-iskirol sa paggawa
Sumucu ya capilitan, Susuko nang sapilitan,
Ingpaobrang tampalasan Ang nagpapatrabahong tampalasan
Mi lalu king catacawan. Na labis sa katakawan.
584. Canita la pa mag-viva Saka pa lang magbibiba
D ing maldang talapagobra Ang madlang manggagawa
Casamac at makikiupa , Namamasukan at magsasaka,
Ing condicion a yaduan da Ang kondisyong hiling nila
Acua ra nang-alang sala. Makukuhang walang sala.
585. Canita no magcumpuni Dito na magbabago
Deting pagobrang salbaji Ang salbaheng nagpapatrabaho
Mangatacutan no reti, Sila’y matatakot,
Macanian lamung maguagui Diyan na mananalo
D ing capatad tang dujagui. Mga kapatid nating naduhagi.
586. Mag-Iskirol nung ala na Pag-iskirol kung wala na
Salese nangan ing obra Maaayos lahat ang gawa
Careting capitalista, Nitong mga kapitalista,
Num awa lang alang sala Giginhawang walang sala
D ing maldang talapagobra. Ang madlang manggagawa.
587. lnia icong mag-Iskirol Kaya kayong nag-iiskirol
Makiabe co caring Union Sumapi kayo sa unyon
Tanda ningpamisan metung, Tanda ng pagbuklod,
Canita banong malipul Nang sa gayon malilipol
Ding pagobrang maglalasun. Mga nagpapatrabahong naglalason.
588. Macanian yang mangapatlud Diyan na mapuputol
Caring bitis yu ing gapus Gapos sa mga paa ninyo
King kecong pangabusabus, Sa inyong pagkabusabos,
Macanian nomang milugmuc Diyan na malulugmok
D ing paobrang alang tarus. Nagpapaobrang walang-taros.
XXIV.
"Pulis at Sundalus" " P u lis a t S u n d a lo "
589. Icong cawal ning Gobiernu Kayong kawal ng Pamahalaan

Calupang pacacalulu Katulad kong mahihirap
Tingiran yu ing sasabian cu, Sasabihin ko’y inyong pakinggan,
Pibulayan yung masolu Inyong pag-isipang mahusay
Ing cataya^ung amanu. Ang ilan kong salita.
APENDIKS II / 503
590. Ding uring capitalista Mga uring kapitalista

Manibat pa king minuna Magbuhat pa noong una
Icayu nang calasag da , Kayo na ang kalasag nila,
Icong mamingua carela Pinagtatanggol ninyo sila
Am pon king cayatinan da. At ang kanilang kayamanan.
591. King guerra icayu naman Sa digmaan kayo rin naman
Ing agad dang pakilaban Ang agad nilang pinapalaban
Busal ning pamipatayany Sa gitna ng patayan,
Emu nanung casakitan Sa bigat ng kahirapan
Ing bie yu yapang pujunan. Buhay pa ang inyong puhunan.
592. Ngeni sucat cong mibule Ngayon dapat ninyong pag-isipan
Capatad cung alang male Mga kapatid kong walang malay
King bili yung macajale, Ang kalagayan ninyong mahalay,
Panaun tanang mipacde Panahon na tayong mamulat
King sablang mayap a pake. Sa lahat na mabuting pakay.
593. Ding minuna pa kecayu Ang mga nauna pa sa inyo
Mig sundalus a calulu Mahihirap din na sundalo
Nanung carelang piglualu? Ano ang pinagtanggol?
Iti ya ing isipan cu Iniisip ko’y ito
A t cucutang cu kecayu. At sa inyo’y aking tanong.
594. Mecad ing kecong isipan Marahil ang inyong balak
Capatad king capalaran Kapatid sa kapalaran
lpaglualu ye ing tibuan , Ipagtanggol ang tinubuan,
Ing palmate king balayan Ang mamatay para sa bayan
A usan dang cabayanian. Tinatawag na kabayanihan.
595. Dapot ing Tibuan a iti Ngunit sa Lupang Tinubuan

Ditac man ala cong bandi Wala kang pag-aari kaunti man
Bandi riamu ding mabandi, Lahat ari ng mayayaman,
Nung ninu ring alang silbi Kung sino ang walang halaga
Ila ring tinamang dili. Sila pa ang nakalalamang.
596. Inggabun king Tibuan tamu Sa ating Lupang Tinubuan

Fabrica ampon ding Bancu Mga bangko at pabrika
Tatalnan dangan ding dapu, Hawak lahat ng mga buwaya,
Nanu ngening paglualu yu Ano ngayon ang inyong
ipagtatanggol
Icong cawal a calulu? Kayong kawawang mga sundalo?
I
597. Cabayanian naman wari Kabayanihan naman wari

Iting pama-kitungali Itong pakipagtunggali
Caring calupang malati? Sa katulad n ’yong maliliit?
Caniii co magcamali Dito kayo nagkakamali
Icong capatad king uri. Mga kapatid kong kauri.
598. Ing sucat deting may aman Ang dapat dito sa makwarta
Titipun keting pibandian Nag-iipon nitong yaman
A t matulang manalipan , At natutuwang mang-alila,
Hang sucat makilaban Sila ang dapat lumaban
Busal ning pamipatayan. Sa gitna ng pagpatayan.
599. Hang sucat maki-guerra Silang dapat makidigma
Ding uring capitalista Ang mga uring kapitalista
Caring mismung ca-uri ray Sa mismong kauri nila,
Uling mipapatlalu la Dahil nagpapataasan sila
King pibandian magtamasa. Sa kayamanang tinatamasa.
600. Uling itanung maluca Dahil tayong maralita
Icong cawal a dakila Kayong kawal na dakila
Eta sucat maki-digma , Di tayo dapat makidigma,
Eyo sucat ipamingua Di dapat ipagsanggalang
Deting mapagsamantala. Ang mga mapagsamantala.
601. Ecu naman sasalangsang Di ako salungat
Caring sundalus ning tibuan Sa mga sundalo ng Tinubuan
Cailangan cayu namany Kayo din ay kailangan,
Ibili m u sa king lugcd Ilagay lamang sa tama
Ing kecayung catungculan. Ang inyong katungkulan.
602. Ing munang catungculan yu Ang una ninyong katungkulan
Mamayapa mu king gulu Magpapayapa sa kaguluhan
Ingpayapa babanten yu> At bantayan ang kapayapaan,
Arapan na ninggobiem u Harapin na ang pamahalaan
Milaco ing basagulu. Ang basag-ulo’y iwaksi na.
603. Dapot eyu catungculan Di ninyo katungkulan

Ing gawan nang casangcapan Ang maging kasangkapan
Ningpaobra ninu yaman , Ng sinumang nagpapagawa,
King banoug pamatacutan Upang takutin nila
D ing magobra nang paglocuan. Mga manggagawang nililinlang.
604. Eco sucat gamitan da Di kayo dapat pagamit
Ninum ang capitalista Sa sinumang kapitalista
Lalung-laluna king huelga} Lalung-lalo na sa welga,
Baracong gawan sandata Upang gawin kayong sandata
Laban caretang huelguista. Laban sa mga welgista.
I {
APENDIKS II / 505
605. Eyu sucat pagcamalian Huwag n ’yong pagkamalan

D ing huelguista capilanman Ang mga welgista kailanman
Ela gagawang caguluan, Di gumawa ng kaguluhan,
Maniawad lang catuliran Humihingi lang ng katwiran
King carelang pipag-huelgan. Sa kanilang winewelgahan.
606. Dapot ding capitalista Ngunit ang mga kapitalista
D ing matuling a consencia Mga maiitim na konsensya
Icong agad pangangas da, Kayo agad pinangangahas nila,
Ban canita banten yula Nang sa gayon inyong babantayan
D ing Iskirol a cuanan da. Mga iskirol na kinuha nila.
607. Nung ibili yu king lugal Kurçg ilagay ninyo sa lugar

Icong capatad a cawal Mga kapatid kong kawal
D ing Iskirol ilangdacpan , Mga iskirol dadakpin sila,
Uling deti ila naman Dahil sila rin naman
D ing sisirang catuliran. Ang sumisira sa katwiran.
608. Nung deti Hang dacpan yu Kung mga ito’y huhulihin ninyo
D ing Iskirol a binguit cu Mga iskirol na binanggit ko
A langlunto basagulu, Walang mangyayaring basag-ulo,
D ing maroc a propietariu Ang masasamang propitaryo
Magcumpuni lapangpiju. Papayag nang pihado.
609. Inia icong angang cawal Kaya lahat kayong mga kawal
Capatad king capalaran Kapatid sa kapalaran
Caibat dacong minasalany Pagkatapos ng aking paliwanag,
Maniawad cung causucan Ako’y inyong pagpayuhan
Nung atin cung pigcamalian. Kung ako’y nasa kamalian.
610. Dapot nung ating matulid Ngunit kung ang katwiran

Iting canacungpigsulit Ang aking ipinaliwanag
Enaco sa paibalakid, Huwag kayong magpagamit,
Sucat talang pagmasakit Dapat nating ipagmalasakit
Dingparusan da ding lasip. Ang pinarurusahan ng mga ganid.
611. Ing sucat tang pigunaman Dapat nating pag-isipan

Ing kecatang cabucasan Ang kinabukasang iiwan
Caring anac tang malacuany Sa ating mga anak,
Ing uringpangay alipan Ang uring pagka-alila
Erane sucat pang manan. Di dapat nila mamana.
XXV;
"Calulung Talapagobra " M a h ira p n a M a n g g a g a w a
king Caisipan" sa K a isip a n "
612. Icong bibilug king ciencia Kayong bumubuo ng agham

O cabiasnan a mania O karunungang mahalaga
Tutungen ming mangabiasa, Tinuturing naming dalubhasa,
Mecad mayan yung a lasa Madali ninyong mauunawaan
Ing cacung ipakilala. Ang aking ipakikilala.
613. Eyu sucat pagcamalian Huwag kayong magkamali
Ca-uri ra cayu naman Kayo din naman ay kauri
Ding magobra king catawan, Ng nagpapatulo ng pawis,
Icang sucat midamayan Dapat kayong makiramay
King nanumang pisasabian. Sa anumang usapin.
614. Uling ding patulung pawas Ang mga nagpapatulo ng pawis
Elementu no ning dapat, Sangkap ng paggawa
K ingyatu ilang patindag, Nagpapainog ng mundo’y sila,
Icong magobra king utac Kayong nagtratrabaho sa utak
Ico namang mimu-mulat. Kayo ang nagmumulat.
615. Ding magobra king catawan Ang mga manggagawa sa katawan
Ilang sibul ning cabiayan Silang sibol ng kabuhayan
A t king sablanggagamitan, At lahat ng kagamitan,
Ding magobrang caisipan Ang gumagawa sa kaisipan
Icong sulu ning cabiasnan. Ang tanglaw ng karunungan.
616. Ding biasa mangabiayan la Ang marurunong naghahanapbuhay
A t mabibie maligaya At nabubuhay nang maligaya
Ibat king bunga ning obra, Buhat sa bunga ng paggawa,
D ing magobra papalto ra Pinalilitaw ng mga manggagawa
Ing kailangan ding biasa. Ang kailangan ng mga dalubhasa.
617. D ing magobra king catawan Ang mga manggagawa sa katawan
Nung ilang e manakitan Kung di sila kumikita
Ding biasa lipit la naman, Mga marurunong gipit din naman,
Diritac la panenayan Lumiliit ang hinihintay
King bunga ning pipawasan. Sa bunga ng pinagpawisan.
618. A ntim o ring Abogado Tulad ng mga abogado
Mabibie m u king asuntu Nabubuhay sa asunto
Mecad onaco maglualu, Di na makapagtanggol,
Nung deting pacacalulu Kung itong mahihirap
Alanong ibie kecayu. Wala sa kanilang maibigay.
APENDIKS II / 507
619. D ing Doctor anti mu naman Mga manggagamot ganyan din

naman
Deti eno manakitan Di na sila kikita
Nung lipit la ding keraclan, Kung gipit ang karamihan,
Eno manulu m u naman Di na sila gagamot
Nung emuno bayaranan. Kung di mabayaran.
620. Ding Mestru ampon ding Mestra Mga Maestro at Maestra
Talaturu king escuela Tagaturo sa paaralan
Deti man magcasakit la, Sila man ay naghihirap,
Ing sueldu ra tutung mura Ang sahod nila totoong mababa
E bague king tungculan da. Di angkop sa katungkulan nila.
621. Ding Dentista anti-murin Mga dentista’y ganyan din
Dacal no ring sasaingsing Marami ang dumaraing
Uling lipit lang memalen, Dahil mamamayan ay gipit,
Tungal ditac mababating Unti-unting mawawaglit
Ing taguimpe dang masanting. Ang tagumpay di makakamit.
622. Deting angang Cientificu Lahat ng Siyentipiko
A t mangayap king Inventu At marunong sa imbento
Mangamate lang calulu, Nangamatay silang dahop,
Iti yang sucat surian yu Ito’y dapat suriin ninyo
Mangabiasang siglawe cu. Mga dalubhasang binanggit ko.
623. Metung mu ing maguing sangcan Isa lang ang naging dahilan
Keting lalto calipitan Dito sa lumilitaw na kagipitan
Ibat caring manalipan, Sa mga nang-aalipin nagbuhat,
Ding mataco king pibandian Sa matatakaw sa kayamanan
Matula king pamangamcam. Tuwang-tuwang nangangamkam.
624. Ing angang bunga ning obra Ang lahat ng bunga ng paggawa
Buri ra titipunan da Nais ipunin nila
Ding uring capitalista, Ng uring kapitalista,
Gabun cabiayan at cualta Lupa, kabuhayan at pera
Mababaldug ngan carela. Mahuhulog lahat sa kanila.
625. Inia ding patulung pawas Kaya ang mga pinagpapawisan
Melipit lang miamasamas Naghihikahos na tunay
King anti caniting dapat, Sa ganitong paggawa,
Ulira ding balasubas Dahil ang mga balasubas
King mura rangpamamayad. Mababa silang magbayad.
I
626. A t ngening mengalipit la At ngayong nagigipit sila

D ing maldang talapagobra Ang madlang manggagawa
Nanu ngeni ingsucli n a . . . ? Ano ngayon ang magaganap . . . ?
Ngeni man magcasakit la Ngayon man naghihirap sila
Deting magobra king ciencia. Itong mga manggagawa sa syensya.
627. Ing sucat yungpagmulalan Dapat ninyong pagtakhan
Icong magcamit cabiasnan Kayong nagkamit ng karunungan
Alipan cayumu namany Alipin din kayo naman,
Caring tinipun pibandian Ng nag-iipon ng kayamanan
Payaus Don alang beluan. Nagpapatawag ng Don kahit
walang alam.
628. Ulira ding salapi ra Dahil sa salapi nila
Patalangan do ring biasa Pinatitingala ang dalubhasa
Ingpuri rapapu lapay Pinapapuri’t pinapamupo sila,
Nung ninu ring alang cuenta Kung sinong walang kwenta
Ilang lalto maulaga. Silang lumilitaw na mahalaga.
629. Inia icong memagcamit Kaya kayong mga nagkamit
King cabiasnan a mebanguit Ng karunungang nabanggit
Calupang mengayalipit, Katulad kong nagigipit,
Enaco sucat pagamit Huwag na dapat magpagamit
Casangcapan da ding lasip. Kasangkapan ng mga ganid.
630. Ing sucat yungpakiabayan Dapat ninyong pakisamahan
A t catungculan yung sopan At tungkulin n ’yong tulungan
D ing magobra king catawany Ang nagtatrabaho sa katawan,
Laban caring tampalasan Laban sa mga tampalasan
Mangataco mamujunan. Matatakaw na namumuhunan.
631. Uling nung ilang minawa Dahil kung ang giginhawa
Deting magobrang maluca Itong mga manggagawang dukha
Muna cong m ititim awa , Una kayong makalalaya,
A t enaco magpabusta Di na kayo magpapabaya
King cabiasnan a dakila. Sa karunungang dakila.
632. Nung deti ilang talacad Kung ang titindig sila
D ing uringpatulungpawas Uring pinagpapawisan
Ing cabiasnan lalung tindag, Ang karunungan lalong uunlad,
Canita copa mabayad Dito pa kayo mababayaran
Makinabang miamasamas. Kikita nang mahusay.
I I
APENDIKS II / 509
633. Angang ilang cacampian yu Habang inyong kinakampihan

D ing capitalistang dapu Mga kapitalistang buwaya
Ing cabiasnan yu e ustu, Di sapat ang inyong karunungan,
Nune lunto bandag sepu Sa bandang huli lalabas
Icayuman lubas cayu. Kayo man ay hubad na.
634. Dapot nung iting cabiasnan Ngunit kung itong karunungan
Nabangan da ding keraclan Ipaglilingkod sa madia
Biasa nabangnan yu naman , Pantas,kayo m ay makikinabang,
Nung deti mung mayacayan Kung dito sa maykaya
Gawan dacayung alipan. Gagawin kang alila.
X X V /.
"Keraclan caring Calulu Ela " K a ra m ih a n s a m g a D u k h a
Mangamate king Sakit— H in d i N a m a m a ta y s a S a k it—
Mangamate Sa king Cacaluluan" N a m a m a ta y sa K a h ira p a n "
635. Capatod cung alang male Kapatid kong walang malay

Ca-uring masakit a bie Kauring mahirap ang buhay
Panaun tanang maipacde, Panahon nang tayong mamulat,
Batang e managulele Upang di na tayo manambitan
King calucan mangamate. Sa kahirapan mangamatay.
636. Uling ngening salucayan Dahil sa kasalukuyan
Ing kecatangpangabilian Ang ating kalagayan
Tutung macapanamdamany Totoong nakahahabag,
Ing kecatang cacaluluan Ang ating kahirapan
Mibubungang camatayan. Nagbubunga ng kamatayan.
637. Itanguringanacpawas Ang uring anak-pawis
Magobra king mangabayat Gumagawa ng mabigat
Daranup at mapupuyat Nagugutom at napupuyat,
Maibug tang magsalibatbat Gusto na nating lumuha
Nung ing sakit yang dalamat. Kung sakit natin lulubha.
638. Itamungpacacalulu Tayong mga maralita
Nung baguia nang sakit tamu Kung sakit natin bahagya lang
Alang cuenta kecatamu, Sa atin ito’y walang kwenta,
Aguiang bisa cangpaulu Nais man nating humingi ng lunas
Nung lipit ca macananu. Paano kung naghihirap.
639. Bisa camang mag-consulta Nais mo mang kumunsulta

King Doctor nung masakit ca Sa D oktor kung may sakit ka
Ing sakit m u ban uluan na, Upang gamutin iyong karamdaman,
Dapot iti mayaguanta Ito’y tinitiis na lang
Lalu nung ala cang cualta. Lalo kung wala kang pera.
640. Inia rugu ding aliwa Kaya naman ang iba

D ing capatad a maluca Mga kapatid na dukha
Nung iti masakit yasa, Kung ito’y may sakit na,
Cabud nia mamagus lua Dadaloy na lang ang luha
Nung gastusan naman ala. Kung panggastos naman ay wala.
641. Nung ita sang masakit na Kung para sa sakit niya
Inatul nin Doctor caya Hatol ng Doktor sa kanya
Mangan ya king masustancia, Kumain ng masustansiya,
Oneng dugung nung lipit ya Kung hikahos siya
Nanu ning acarapat n a . . . ? Ano ang kanyang magagawa . . . ?
642. Iting calulung salunan Itong kawawang may karamdaman
Ken ya lalung manamdaman Doon siya lalong nagdaramdam
Maibugyang maspac a canuan, Nanaisin pang ulo’y mabiyak,
Ulina ning calipitan Dahil sa kagipitan
Mialaus neng mirate yan. Sa banig na lang nakaratay.
643. Oyan ing mangapaliare Ito na ang nagaganap
Capatad cung alang male Kapatid kong walang malay
Pibulayan yung manene, Pag-isipan n ’yong mahusay,.
Panaun tanang maipacde Panahon na upang mamulat
Keting biling macajale. Sa kalagayan nating mahalay4
644. Ing sakit maliaring uluan Sakit maaring gamutin
Nung atin cang gagastusan Kung may perang gagastusin
Miliari mungpacayapan, Maari mong pagalingin,
Lalu nung ing sakit yan Lalo na kung ang karamdaman
Maliari pang milunasan. Bago p a y ginamot na.
645. Dapot nung tutu cang lipit Ngunit kung totoong hikahos ka
Aguiang baguia mu ing sakit Kahit bahagya ang karamdaman
N ung e ma-ulu masakit, Kung bakit di malunasan,
Maliari nacang ipandig Ito’y lalala pa
A t yang keca macapulid. At lubos kang mapahamak.
646. Inia itamung maluca Kaya tayong mga dukha '
Capatad cung mebijira Kapatid kong naisahan
Caring mapagsamantala, Ng mga mapagsamantala,
Pagdulapan tanaugan sa Hangarin na nating lahat
Ing canawan king masala. Ang ginhawa sa liwanag.
( I
APENDIKS II / 511
647. Nung ulina ning calucan Kung dahil sa kahirapan

A t milalung casakitan At tinding kasakitan
Mangamate tang macanian , Mamamatay tayong ganyan,
Pansun tanangpaintunan Sa puntod natin makikita
Ing kecatang caligtasan. Ang ating kaligtasan.
648. Icong papalto pagcabie Kayong nagpapalitaw ng kabuhayan

Mipapawas king marangle Nagpapawis sa kagubatan
A t mangasipag a tacde, At mga bisig na masisipag,
Eco sucat mangamate Di kayo dapat mamatay
King danup ampon king lumbe. Sa gutom at lumbay.
649. Icong gagawang pibandian Kayong gumagawa ng yaman

King bunga yung pipawasan Sa bunga ng pinagpawisan
Eco sucat mipacanian , Di kayo dapat magkaganyan,
Cuanan na ning camatayan Kukunin na ng kamatayan
Ulinamu ning calucan. Dahil lang sa kahirapan.
650. Icong bague titlu Doctor Bagay sa inyo tatlong doktor
Aguiang baguia cayu sipun Kahit bahagya kayong sinipon
King bacong agad malingun , Upang agad kayong magamot,
Aliw a la ding simarun At hindi ang mga simaron
Manalipan m u t titipun. Nang-aalipin at mang-iipon.
651. Icayung talapagobra Kayong manggagawa
Icong bague mangan sana Bagay sa inyo’y kumain sana
Keting angang masustancia, Nitong pagkaing masustansiya
E deting capitalista Di itong mga kapitalista
Cabud namu manenaya. Basta na lang naghihintay.
652. Dapot ing mangapaliari Ngunit ang nangyayari

Capatad cung medujagui Kapatid kong naduhagi
Tumbalic ing lalto ngeniy Ngayon lumilitaw na tumbalik,
Nung minupa ding masilbi Kung sino pang nagsisilbi
Hang king danup paipisti. Sila ang sa gutom napepeste.
653. Nung ninung alang daraptan Kung sinong walang ginagawa
Nune m u paragul atian Kundi magpalaki ng tiyan
Ilang ustu gagamitan , Silang sapat ang kagamitan,
Baguia lamu misalunan Bahagya lamang ang karamdaman
D ing Doctor tatapal langan. Mga Doktor panay na ang tapal.
654. Inia icong capatad cu Kaya kayong mga kapatid ko
Ca-uring pacacalulu Kauring nagdarahop
Misasanmetung nacayu, Magkaisa na tayo,
Midamayan tang masolu Magdamayan na tayong lubos
Labanan tano ding dapu. Sa mga buwaya lumaban tayo.
655. Nung etapa miabe-abe Kung di pa tayo magsama-sama

Itang simsam da pagcabie Tayong sinamsam ang kabuhayan
Deting masias a marine, Ng mga makakapal ang mukha,
Mamin tanang mangarate Tayong lahat mararatay
King calucan mangamate. Sa kahirapan mamamatay.
656. Ninum ang maki masakit Sinumang may karamdaman
O ninum an ing sasakit O sinumang may kasakitan
Nung ala yang a gagamit, Kung panggamot ay wala,
Ing lua na yang mamalisbis Tutulo na lang ang luha
Inawa na maguiguitis. Kakapusin ang hininga.
657. Itang calulung pengari Itong mga dukhang magulang
D ing kecatang anac ngeni Sa ngayon kanilang mga anak
A la lamang tiki-tikiy Tiki-tiki wala man lamang,
Caritac nang bague niti Kay Hit nitong bagay
Etaya asali iti. Mabili di man magawa.
658. Inia nungpibalacan yu Kaya kung inyong pag-aralan
Itingpanga bili tamu Itong ating kalagayan
Itamung pacacalulu, Tayong mahihirap,
Maluat tanang malulocu Matagal nang nalinlang
Caring mapagmasicampu. Ng mga mapagsamantala.
659. Maluat tanang mapapasla Matagal na tayong pinipiga
Caring mapagsamantala Ng mga mapagsamantala
Keti babo ning masala, Dito sa sangmaliwanag,
Panaun munang mamingua Dapat nang ipagtagumpay
Ing matulid mu maluca. Ang katwiran ng mga dukha.
660. Icong magobrang masipit Ang gumagawang mabuti
Atpaipawas angang binit Walang hintong pagpawis
Obat icapa ing lipit, Bakit sila pa ang nagigipit,
Obat nung ica ing sakit At kung sila’y magkasakit
Banua carin naca cadis. Kakalampagin na lang ang langit.
661. Inia iting casakitan Kaya itong ating kahirapan
Capilanman e mi-uluan Kailanman di na malulunasan
Nung etapa midamayan, Kundi tayo magdadamayan,
Nung etala pa labanan At di pa lalabanan
Ding taung mapanalipan. Sa mga taong mapang-alila.
662. Nung etapa miabe landas Kundi pa magsasamang landas
Itang angang anac-pawas Lahat tayong anakpawis
Lalu lang calulu bucas, Lalong kawawa ang kinabukasan,
Deting kecatamung anac Nitong ating mga anak
Lalu lapang mipajamac. Lalo silang mapapahamak.
I 1 \ ' r ( i i •I
APENDIKS II / 513
663. Inia ngeni capatad cu Kaya ngayon mga kapatid ko

Keti babo na ning yatu, Dito sa ibabaw ng mundo,
Surian yu ingpigsulit cu Suriin ang ipinaliwanag ko
Pigunaman yung masolu. Mabuting pag-isipan ninyo.
664. Dapot caibat yung sinuri Pagkatapos ninyong suriin
Calupa cung mangapalati Katulad kong minamaliit
Laluna icong supapi, Lalo na ng mga sipsip,
Calagan tane ing tali Kalagin na natin ang tali
Pengapus ding masalapi. Pinanggapos ng masalapi.
665. Angang eta mibalucas Hanggang di tayo magbalikwas
King gamat ding balasubas Sa kamay ng mga balasubas
Lalu tang mipapajamac, Lalo tayong mapapahamak,
Cabud tana mangayapas Madadagit tayo diyan
Caring cucu rang matalas. Sa mga kuko nilang matalas.
666. King Dios man e casalanan Sa Diyos man di kasalanan
Ing m anintun catimawan Ang humanap ng kalayaan
A t maglualung catuliran , At magtanggol sa katwiran,
Nüne iti cabanalan Kundi ito kabanalan
A t gawan tamung dangalan. At gawin nating karangalan.
667. Inia ngeni capatad cu Kaya ngayon na kapatid ko
Panaun na ngeni ngacu Ang sinabi kong pariahon
Ing miyabe-yabe tamuy Magsama-sama na tayo,
Isaldac tala king tronu Ibagsak mula sa trono
Deting mapagmasicampu. Lahat ng mga nang-aabuso.
j, 668. Itamung sucat magbabo Tayo ang dapat mangibabaw
A t talan keting gobiemo At humawak sa gobyerno
A liw a ding mapanacoy Hindi ang mga magnanakaw,
Canita e tana sasyo Nang hindi na tayo sisigaw
King calucan manimusio. Sa kahirapan magpupuyos.
669. Canita ena matangal Di na matatanggal
Caring sibul ning cabiayan Itong mga sibol ng kabuhayan
Taungpapalto pibandiany Taong nagpapalitaw ng yaman,
Ulina ning calipitan Dahil sa kagipitan
i Mate la king cacaluluan. Namamatay sila sa kahirapan.
i
( i . I ‘ f
XXVII.
"Mabaldugan Yang Epalac " D i H a m a k n a M a h a la g a
ing Damulag king a n g K alab avv K ayşa
Capitalistang Mabibie K a p ita lista n g N a b u b u h a y
king Ena Pipawasan/f sa H in d i N iy a P in a g p a w is a n "
670. Caring angang mengayapsi Sa lahat ng mga lumitaw

Keting yatu macabili Dito sa mundo sa nakaraan
Ing tau matas ya uriy Uri ng tao’y mataas,
Mayupayang dili bili Makapangyarihan sa lahat
Caya ala nang milimpi. Sa kanya walang maipantay.
671. Dapot ing uri ning tau Ngunit ang uri ng tao
Keti babo na ning yatu Dito sa ibabaw ng mundo
Mig adua bandang sepu, Naging dalawa bandang huli,
Uri yang migmasicampu May uring nang-aapi
A t uri yang mecalulu. At may uring naduhagi.
672. Ing uri ning casicampuan Ang uring mapang-api
A tiu caring mayacayan Sila itong may salapi
A t matulang manalipan , At nagagalak mang-alipin,
Ing uri ning cacaluluan Ang uring naduhagi
A tiu caring meyalipan. Sila itong inalipin.
673. Nungsurian mu iting bili Kung iyong suriin ang kalagayan
A dua mu alang miwdcsi Dalawa lang walang mahiwalay
Calulu at masalapi, Mahihirap at mayayaman,
Macanian yamung mepisi Ganyan ang hanay
Ing tau king capang uri. Ng mga uri ng katauhan.
674. Dapot ninum an kecayu Ngunit sinuman sa inyo
Taung mapagmasicampu Taong mapang-api
Tangapan yungan canacu, Tanggapin ito sa akin,
iting pemanugalian yu Itong inyong ugali
E asal antimong tau. Asal-tao’y hindi.
675. Ing damulang mayap yapa Ang kalabaw mabuti pa
King taung alang consencia Kayşa taong walang konsensya
Mesabing ating caladua, Masasabing may kaluluwa,
Canacung ipakilala Aking patutunayan
Ing catutuan a talaga. Itong katotohanan.
APENDIKS II / 515
676. Taung mapagsamantala Taong mapagsamantala

Kingpawas na ning aliwa Sa pawis ng iba
Aguiang bisa c a t ebisa, Tanggapin mo ma’t hindi,
Tititian me ing maluca Piniprito mo ang dukha
Keting sarili nang taba. Sa sarili nilang taba.
677. Alacangbalungpaglocuan Ang alam mo lang lokohin
Parating pipiraitnan At dinadayang palagi
Kune ing keca papacan, Ang sa iyo nagpapakain,
Atpapalto kingpibandian Sila ang nagpapalitaw ng salapi
Ngeni kecang pagmayabang. Iyo ngayong pinagmamalaki.
678. Inia iting kecang dapat Kaya itong inyong gawin
Taung matuling a angad Taong hangad ay maitim
Nung surian m u sang banayad, Kung marahan mo sanang suriin,
Mayap yapa ing damulag Kalabaw mas mabuti
Keting asal mung e mayap. Kayşa masama mong ugali.
679. Pagumasdan meng banayad Pagmasdan nang marahan
Iting calulung damulag Itong kalabaw na kawawa
Ing obra na mangabayat, Sa trabaho niyang mabigat,
Baguia rugu magtamad Tamarin lang nang bahagya
Agad neng maglate balat. Agad malalatayan ang balat.
680. Aguiang mebangcac neng cau Lalamunay tuyo na sa uhaw
Paniarul ning ortelanu Pinag-aararo ng ortelano
Matula yapang m am intu , Natutuwa pang sumusunod,
Eneman manayang sueldu Hindi naman naghihintay ng sahod
Labis na ing bulung atbu. Labis na ang dahon ng tubo.
681. Pamaniarul nung miayari na Di pa rin nagpapahinga
Eyamurin mipainawa Kung pag-araro’y tapos na
Ing damulag king sipag na Kalabaw sa sipag niya,
Isabac de king cariada Isasabak sa lakaran
Yang guguliut king gareta. Habang kariton hinihila.
682. Ing damulag nung macanian Ang kalabaw ay ganyan
Ing suyu na tutung dacal Ang suyo’y mar ami talaga
Tutu yang macabaldugan, Tunay na makabuluhan,
Dapot aliwa yapa yan Ngunit may iba pa diyan
Ing caya mu pakinabang. Ang kaya mong pakinabangan.
683. Ing damulag bandang sepu Ang kalabaw bandang wakas

Nung matua nengpagobra mu Kung matanda’t di makagawa
King suyu nang emu nanu} Pagsuyo’y di na magawa,
Tacman nepa ingpulkeru Sa katayaq pa matitikman
Nabangnan de pa ring tau. Sa tao’y may pakinabang pa.
I 1 1 !
684. Macanian ya cabaldugan Ganyan ang kahulugan

Iting calulung animal Nitong hay op na kawawa
Ing suyu na tutung dacal, Pagsuyo maraming talaga,
Mesabing animal ya yan Hayop na naturingan
Dapot tutu yang marangai Ngunit tunay na marangai.
685. Dapot icang masicampu Ngunit ikaw na nandudusta
Caring calupa mung tau Sa tao mong katulad
Nanu ing cabaldugan m u . . . i Ano ang iyong kabuluhan . . . ?
Mabibie nacangpabatu Nabubuhay kang pabigat
Icapang lalto verdugu. Ikaw pang lumalabas na berdugo.
686. Alacang balung daraptan Wala kang alam na gawa

Nune titipun pibandian Kundi mag-ipon ng yaman
A t cabud mu manalipan , At basta mang-alila,
Buri mupa ing marangai Nais mong maging marangai
A t parating pupugayan. At laging ginagalang.
687. Icang macanian a tau Ikaw na ganyang tao

Ing bague atin cang sagu Sungay ang bagay sa iyo
Bacang maglupang demoniu , Nang magmukhang demonyo,
Bague na ning daraptan m u Akma sa gawain mo
Keti babo na ningyatu. Dito sa ibabaw ng mundo.
688. Potang umisan cu naman Ang akin namang puna
Iting kecang cayasalan Itong iyong kaugalian
Acung alang cabaldugan, Iyong winalang halaga,
Nung maki pusu cang banal Kung puso m o’y banal
lea sucat manuman. Dapat magbago ka.
689. Em u paibabo ing bandi Huwag ipangibabaw ang salapi
Ibat king pamamintai Na buhat sa pang-aapi
Miguit king kecang sariliy Higit sa iyong sarili,
Uling nung eca sumisi Kung hindi ka magsisi
Calulu ca bandang tauli. Kawawa ka bandang huli.
690. Uling cabud mibabo ya Kapag nangibabaw na

King lupa mu iting cualta Sa katulad mo itong pera
Asajan mu sumisi cay Asahan mo, magsisisi ka,
Bandi canan dangpulilia Kakainin ng uod ang yaman
Pati ica laclacan da. Pati ikaw ngangatngatin nila.
691. Inia icong capatad cu Kaya aking mga kapatid
Ca-uring pacacalulu Kauring naduhagi
Surian yu ing sinabi cuy Suriin ang aking sinabi,
Ela sucat pugayan yu Di n ’yo dapat ipagbunyi
Deting mapagmasicampu. Ang mga mapang-api.
1 1 ( 1 (
APENDIKS II / 517
692. Keting canacung inulat Itong aking inulat

Nung surian yum ung banayad Kung suriin ninyong banayad
Melalagua tang mimulat, Agad tayong mamumulat,
Panualan yung ing damulag Ang kalabaw inyong paniwalaan
Mayap ya king taung linsad. Mabuti kaysa taong lisya.
693. Inia cong mayacayan Kaya kayong maykaya
Matulang manampalasan Natutuwang manampalasan
E mayap a cayasalan, Di mabuti ang kaugalian,
A ting panaun a datang Sa panahong nalalapit na
Sumisi cong casalanan. Sisisihan ang inyong kasalanan.
XXVlll.
"Ela Matamad ding " H in d i T a m a d a n g
Talapagobra" m ga M anggagaw a"
694. Keting Unto casakitan Itong lumilitaw na kahirapan

Caring cualta at cabiayan Sa pera at kabuhayan
Kealan capanintunan, Kawalan ng hanapbuhay,
Era canu casalanan Di raw kasalanan
Deting mataco pibandian. Nitong matatakaw sa yaman.
695. lla pang parsalanan da Pinararatangan pang may sala
D ing bigung talapagobra Ang mga bigong manggagawa
Caniting calipitan da, Sa sariling paghikahos nila,
Uli canung matamad la Dahil sila raw ay tamad
Ela sucat mamarsala. Di dapat manumbat.
696. Dacal noman ding manuala Marami ang naniniwala
Caring calupang maluca Sa mga tulad nilang dukha
Laluna ding mapagpusa, Lalo na ang mga nagpupusa,
Buri cu surian yu pa sa Nais kong suriin n ’yo muna
Ining cacung tpawaga. Itong aking pinapahayag.
697. D ing cacampian yung macualta Mga kinakampihan n ’yong

makwarta
Cutangyuna mo carela Itanong n ’yo nga sa kamla
Nung nanu nang arapat da, Kung ano ang kanilang nagawa,
A ntina ning sasabian da Tulad ng sinasabi nila
D ing magobra matamad la. Tamad ang mga manggagawa.
698. Ibat king kecong bumbunan Mula sa inyong bumbunan

Anga na king talampacan Hanggang sa talampakan
King sabla yung gagamitan, Lahat ng inyong kagamitan,
Yang m una cung banguitan Ang una kong ipapahayag
Nung ninung ginawa canian. Kung sino ang gumawa niyan.
699. Sinelas a susulud yu Tsinelas ninyong suot

A t Zapatus a pagluju At sapatos na panluho
Den gawa langang calulu, Gawa lahat ng nagdarahop,
Metung man ala kecayu Walang isa man sa inyo
Magobra careng binguit cu. Ang gumawa sa nabanggit ko.
700. Ding medias antimunaman Ganyan din ang mga medyas
A t susulud yung imalan At inyong kasuotan
Ninungang guinawa canian-—? Sinong gumawa ng lahat n ’yan—?
Tangapan y u \ e tangapan Tanggapin n ’yo man o hindi
D ing magobra ila naman. Manggagawa ang yumarı.
701. Den mang susulud yung cupia Suot ninyong sombrero
Caren ninu inggagawa Sino ang obrero
Cacu pakibatan yusa, Sagutin n’yo sarla ako,
Bisa cayuyt eco bisa Payag man kayo o hindi
Calulu lang talagawa. Mahihirap silang yumarı.
702. Inia samasan yungsurian Kaya suriin ninyong mahusay
Taungpun ning calaraman Taong puno ng kasinungalingan
Ing mali yung capanualan, Ang mali ninyong paniniwala,
Lubas ka sana catawan Hubad sana ang inyong katawan
Nung e ring kecong palcaran. Kundi sa inyong sinisiraan.
703. Ngeni naman yang surian yu Suriin naman ninyo ngayon
Ing cacanan yu aldo'ldo Ang pagkain ninyo araw-araw
N inunam an ingpapalto— ? Sino ang nagpapalitaw—?
Metung man ala kecayu Isa man wala sa inyo
Purus la namang calulu. Panay na lamang ang nagdarahop.
704. Ing abias ampon mayumu Ang bigas at tubo
Tinape ampon ding putu Tinapay at mga puto
Pepalto ning ortelanu Pinalitaw ng ortelano,
Linutu ning cosineru Linuto ng kusinero
Metung ya namang calulu. Na isa rin namang nagdarahop.
705. A n tim urin deting asan Tulad din nitong isda
A manibat king danupan Na galing sa tubigan
Inia atin cang cacanan, Kaya ating nakakain,
Nung emu ing mamanasan Kung wala ang mangingisda
Caren eca sana tacman. Di n ’yo sana matitikman.
A 1 I \ I
APENDIKS II / 519
706. Ken m u lalung akilala Dito lalong nakikilala

Paguinung capitalista Ang nagsasapanginoong kapitalista
Maki maroc a consiencia, May masamang konsensya,
Nung e ding talapagobra Kung walang mga manggagawa
Malangi ca sa bituca. Tüyo sana ang iyong bituka.
707. Ngeni naman dingpinggan mu Ngayon naman inyong mga plato
Silio ampon palatitu Mangkok at platito
Tinidor ampon cutchiliuy Tinidor at kutsilyo,
Cutchara patina basu Kutsara at pati na baso
A ldoU o gagamitan yu. Pang-araw-araw gamit ninyo.
708. Careti ninung ginawa Sa mga ito sino ang gumawa
Cacu pakibatan yusa Sagutin ang aking katanungan
Icong angang dambujala , Kayong mga dambuhala,
Kecayu metung man ala Isa man sa inyo wala
Purus langan ping maluca. Mga dukha ang gumawa.
709. Lamesa at tabureti Mesa at upuan
Ding pincas a macawili Nakawiwiling mga pingkas
A gagamitan yu ngeni, Na inyo ngayong kagamitan,
Ninung guinawa careti Sino ang lumikha
Pakibatan yucu ngeni. Ngayon, bigyan akong kasagutan.
710. Purus lang talapagobra Pulos sila manggagawa
Ala metung mang macualta Wala ni isa mang mayaman
E pin ding capitalista Wala ring kapitalista,
Ringan linto talaga Lumitaw ang lahat
Ulining bunga ning obra. Dahil bunga ng paggawa.
711. Ding catri yung catudturan Mga kamang tinutulugan

Talapagrobra la naman Manggagawa rin naman
Ding guinawa yang catutuan , Sa totoo lang ang gumawa,
Yan sucatyungpibulayan Dapat n ’yong pag-isipan
Ring canacung sasabian. Itong aking pinapahayag.
1 12. Ding masanting yung autu Magagara ninyong awto

Pagmaragul at pagluju Pinagmamalaki at luho
A lang gagawa kecayu, Walang gumawa sa inyo,
Nune deti tangapan yu Tanggapin na ninyo
Guewa rongan ding calulu. Ang gumawa mga hikahos.
713. Ing mayumu ampon copras Asukal at kopra

Pepalto ring anacpawas Mga anak-pawis ang nagpalabas
King aliwang bansa miras} Nakarating sa ibang bansa,
Migtubu cong miamasamas Malaki ang ganansya
Icayung capitalistas. Ninyong mga kapitalista.
I
520 / MGA TINIG MULA SAIBABA
714. Inia macasali cayu Nakabili na kayo

Mangasanting a autu Ng magagarang awto
Ulining abling mayumu , Dahil sa asukal ninyo,
Pepalto ra ding calulu Ang nagpalitaw mga hikahos
Ding magobrang palcaran yu. Mga manggagawang sinisiraan
ninyo.
715. D ing bale yung macawili Nakawiwili ninyong mga bahay
A pagmaragul yu ngeni Na inyong pinagyayabang
Ninung guinawa c a r e t i ? Sinong gumawa sa mga ito—?
Tangapan yu cacu iti Sasabihin ko sa inyo
D ing capatad a jaluagui. Ang mga kapatid na karpintero.
7 16. A t neng magpasial nacoman At kapag kayo’y nagpasyal naman
Caring masanting a dalan Sa magagandang daan
Sucat yung pasalamatan, Dapat ninyong pasalamatan,
D ing caminerongpawasan Mga kaminerong pawisan
Ilang mamareglu canian. Sila ang nag-ayos diyan.
7 17. Neng namang sasakit cayu Kapag nagkasakit kayo
Icong mabanding paguinu Mayayamang nagsasapanginoon
D ing Doctor ilang siguru, Siguro mga Doktor,
Deti tangapan yu cacu Ang gumagamot sa inyo
Careti cayu pa-ulu. Itong sinasabi ko.
7 18. Deting Doctor a pigsulit Itong mga doktor na pinagsulit
Dacal lang e m akim alit Marami ang di nakababatid
Carela m ism ung mebanguit, Sa kanya ko rin babanggitin,
Talapagobra nong tikis Manggagawang siyang tikis
N ing cabiasnan kingpamisip. Ng karunungan sa isip.
7 19. Ngeni surian yung manene Suriin ninyong mahusay

Iting canacung siglawe Itong aking pinahayag
N ung sucat caping dumine, Kung dapat n ’yong ikahiya,
Cabud nacayu mabibie Basta kayo nabubuhay
K ing obra ala cong dake. Na walang bahagi sa paggawa.
720. M ecadpakibat yu nam an Marahil ang inyong kasagutan

Icong m aki cayamanan Kayong may kayamanan
Ngayu macualta nacom an , Kayo nama’y may kwarta,
Pakibatan cula nam an Aking susuriin naman
D ing cualta yu n g gagamitan. Ang ginagamit n ’yong pera.
■f ( . r ' (
APENDIKS II / 521
721. Deti mang cualta Unto la Lumilitaw din ang pera

D ing ginawa calulu la Sa paggawa ng mahihirap
Ila ding talapagobray Silang mga manggagawa,
Cualta ala lang ulaga Pera walang halaga
Nung alang obrang mamunga. Kung walang gawang mamumunga.
722. Pigunaman yung banayad Isipin ninyong marahan

Subuncan yu namang agad At inyo agad subukan
Canita bayung a balacy Upang inyong maunawaan,
Ding cualta eyo a laclac Di ninyo malalamon ang pera
U lingpilm i cong mangalbag. Dahil sigurado kayong kakabagan.
723. Mecad ngayu pang tum utul Dito ang inyong pangontra
Icong paguinung maragul Kayong nagsasapanginoong mataas
Ngayu bandi yu inggabun , Pag-aari ninyo ang lupa,
Yan man eyu pagmaragui Huwag n’yo ’yan ipagyabang
Uling ebinang manayun. Dahil iyan ay masagwa.
724. Gabun yu dacal man sana Marami man inyong lupa

Nung ala namang magobra Kung wala namang gagawa
Macananung mica bunga— ? Paano magkakabunga—?
Lacuan yum an masantingpa Mabuti pang inyong iwanan
Ding calulu pagobran da. Mga dukha ang bubungkal.
725. Caibat cung a malinawan Pagkatapos kong maipaliwanag

Iting mipawang catutuan Itong pawang katotohanan
Ngeni yucu pakibata Ngayon bigyan akong kasagutan,
Icong pun na ning temaran Kayong puno ng katamaran
Paguinung alang daraptan. Nagsasapanginoong walang
ginagawa.
726. Nung mangatamad la sana Kung tamad lang sana

Ding cacung talapagobra Ang inyong mga manggagawa
Mengalangi naco matay Matutuyo na inyong mga mata,
Icayung capitalista Kayong mga kapitalista
A cabud m u manenaya. N a naghihintay na lamang.
7TJ. Inia ngeni capatad cu Kaya ngayon kapatid ko

Am pon icong magpayasu, At kayong nagpapatuta,
Ibat ngeni tandanan yu Buhat ngayon inyong tandaan
Eyo panualan ding dapu. Huwag sa buwaya maniwala.
I 1 I : 1 i I
728. Ing catutuan a talaga Ang katotohanang talaga

Sabian yu caring macualta Sabihin n’yo sa mayayaman
Barang lalung akilala , Upang lalong maunawaan,
Labis na ing pepalto ra Labis na ang pinalitaw
D ing bigung talapagobra. Ng mga bigong manggagawa.
XXIX.
"Mabayat at Masakit Dili Keti " M a b ig a t a t M a h ira p sa Lahat
king Yatu ing Mag-lider caring D it o s a M u n d o a n g M a m u n o
Calulu at Talapagobra" sa m g a D u k h a a t M a n g g a g a w a "
729. Deting lider a talaga Ang mga lider na tunay

Careting talapagobra Nitong mga manggagawa
Calulung alipitan da, Nagigipit silang kaawaawa,
N ung surian yum u ing bie ra Kung suriin kanilang buhay
Malunus cayu carela. Mahahabag kayo sa kanila.
730. Deting lider a macanian Mga lider na ganyan
Elapaimburis capilan man Di nagpapabaya kailatiman
Dacal lang tutu casalang, Totoong marami silang kaaway,
Daralan lang casakitan Dumaan sila sa hirap
Danup ampon camatayan . Gutom at kamatayan.
731. N ung misan deting calulu Kung minsan itong mga kawawa
M amuntucan kecatamu Na para sa atin lumalaban
Ilapa ingpalcaran yut Sila pang inyong sinisiraan,
Ila nang keco maglualu Sila nang nagpapakahirap
Pintasan yopang masolu. Labis n ’yo pang pinipintasan.
732. Icayu nang m um ulat da Kayo na ang minumulat
Deting lider a talaga Nitong mga pinunong tunay
Icayo pang mua carela, Kayo pang galit sa kanila,
Sidsad la capibabata Sagad na ang kanilang pagbabata
Magtagumpe cayu sana. Magtagumpay lang kayo sana.
733. Itam ung pacacalulu Itong kahabag-habag
D ing tapat a lider tamu Mga lider nating tapat
Ing bie ra tutung calulu, Kanilang buhay abang tunay,
Bagcus eyo dirin sueldu Kahit sweldo di bigyan
Tapat lamurin kecayu. Sa inyo nananatiling tapat.
APENDIKS II / 523
734. Ding asawa ra at anaç Mga asawa at anak

Deting lider a matatag Nitong mga lider na matatag
Cabud nala malulubas, Basta na lang nahuhubdan,
King danup la gugulisac Dumaraing sila sa kagutuman
Elarin biasang magulat. Di pa rin marunong masindak.
735. Lacuan dong alang pagcabie Iiwanang walang ikabubuhay
King sira-sira rang bale Sa sira-sira nilang bahay
Ding anac dang alang male, Mga anak nilang walang malay,
Pibatan da iting lumbe Tinitiis itong lumbay
Deting lider a metungue. Ng mga lider na sinasalaysay.
736. Nung minsan masucul lapa Kung minsan nabibilanggo
Ulining pamaglualu ra Dahil sa pagtanggol
Deting lider a talaga, Itong mga lider na totoo,
Dapot iti pibatan da Ngunit tinitiis nila ito
Uliyu talapagobra. Dahil sa inyo talapagobra.
737. Ngara nang manga-distieru Kung minsan napapahamak
A ntim ong maroc a tan Na parang taong masama
Ding tapat a lider tamu , Mga lider nating tapat,
Dapot gawan dang mayumu Ngunit gagawin nilang katamisan
Mapait mang anting atdu. Ang parang apdo sa kapaitan.
738. Nung misan king entebladu Kung minsan sa entablado
Nung ilanang magdiscursu Kung silang nagdidiskurso
Pamasibasan dong batu, Hinahagisan ng bato,
Dapot ela micacunu Ngunit di sila umuurong
Am iam an da ding calulu. Natatanggap ng mga hikahos.
Panganib la king suculan Nanganganib sila sa bilangguan
Cacambal lang camatayan, Kakambal nila ang kamatayan,
Dapot ela mitacutan Ngunit wala silang katakutan
Ulina ning catapatan. Dahil sa kanilang katapatan.
740. Ing lalung masakit dili Ang mahirap pa lalo

Careting lider a sugui Para sa masisipag na pinuno
Lalto lapang mamulubi, Pulubi pa silang lumilitaw,
King catapatan dareti Sa katapatan ng mga ito
Ela sasawang magsilbi. Wala pa ring sawa sa paglingkod.
741. Ngara nang mangasalunan Kung may karamdaman

Ding anac dang pacamalan Mga anak nilang mahal
Ulina m u ning kealan, Dahil sa kawalan,
Dapot elarin tutucnang Pinuno di pa rin tumatahan
Magmasakit king kilusan. Nagmamalasakit sa kilusan.
742. Ilanang darapat mayap Silang gumagawang mahusay

Deting lider a matatag Itong mga pinunong matatag
Susala lapa king boras, Sumasala pa sa oras,
Poblasang tutu lang tapat Palibhasa tunay na tapat
Emo akit mang masindac. Di marunong masindak.

A k it dalang maki agnan Kapag nakitang nakikisabay
Caring taung mayacayan, Sa mga taong mayaman,
Agad da nong isipanan Agad silang pinag-iisipan
King maroc a pamamintang. Ng masamang bintang.
744. A t nung dinan domangpuestu Bigyan man sila ng pwesto
Deti balang mica sueldu Pagkakataong magkasweldo
Ela tangap pijung-piju, Di nila tatanggapin pihado,
Ulingpota isipan yu Dahil baka isipin ninyo
Meyacua no caring dapu. Sa buwaya sila na’y nasilo.
745. Deti nung tangap lang cualta Kung tatanggap ng pera
Careting capitalista Sa mga kapitalista
Sabian da naman tacsil la, Sasabihin namang taksil sila,
Surian yu ngening bili ra Suriin ninyo ang kalagayan
Deting lider a talaga. Ng mga pinunong tunay.
746. Inia icong anac-pawas Kaya kayong mga anakpawis
Sucat cong magpacatatag Dapat na kayong magpakatatag
Enaco bala-baligtad, Huwag kayong babali-baligtad,
Caring lider a mangayap Sa mga lider na mahuhusay
Carin co sa maki tulad. Doon kayo tumulad.
747. Ngeni sucat cong dumine Ngayon dapat kayong mahiya
Caring lider a matibe Sa mga lider na matitibay
Kecayu magpacamate, Sa inyo’y magpapakamatay,
Icayu sang magtagumpe Nang sana kayo’y magtagumpay
Aguiang akit yong mipase. Kahit sila mabuwal.
748. Oneng kecatang maluca Mayroon sa ating maralita

Nung misan ditac mung taba Minsan sa kaunting mantika
Magtacsil ne at mag-pusa Nagtataksil at nagpupusa,
Agad nang mag-sacabila Agad nagdadalawang-mukha
Campi caring dambujala. Kumakampi sa mga dambuhala.
749. Ing lider matatag yaman Ang lider matatag man siya
Nung macanian co gagawan Kung ganyan ang gawa
Icong cayang cacatigan, Sa inyong pakipagkatigan,
Nuyaman anti cayapan Gaano man sila kahusay
Cabud nanacayu lacuan. Bigla kayong iiwanan.
APENDIKS II / 525
750. Inia ngeni capatad cu Kaya ngayon kapatid ko

Ca-uring pacacalulu Kauring nagdarahöp
Ibat ngeni tandanan yu Mula ngayon tandaan ninyo,
D ing mayap a lider tamu Mga mahusay nating piriuno
Pacamalan yong masolu. Mahalin ninyong lubos.
751. Nung caren ating mangangas Kung sa atin may mangangahas
Ulining dapat dang mayap Dahil sa mabuting gawa
Deting lider tang matatagy Nitong pinuno nating matatag,
Deti agad talangyablas Ipagtaftggol agad natin sila
Aguiang nanupa ing miras. Kahit ano pang maganap.
752. Nung macanian ing may akit Kung ganyan ang nakikita
Balu talang pagmasakit Alam nating pagmalasakitan
Deting lider a matalic, Mga pinuno nating matapat,
Mitacutan la ring lasip Matatakot silang maninila
A t m aki caladuangganid. At maging ganid ang kaluluwa.
753. Ding lider ero gagawan Mga lider di ginagawa
Talagang kebait da yan Talagang pinapanganak iyan
Malugud lang catuliran , Mapagmahal sa katuwiran,
Mebie lang picacasaman Nabubuhay silang kinapopootan
Ding taung mapanalipan. Ng mga taong nang-aalila.
754. Ela aldo’ldo babait Di araw-araw pinanganganak
Deting lider a matalic Ang mga pinunong matapat
Am pon biasang magmasakit, At bihasang magpakahirap,
Deti ila ring taictic Tinik din sila
Careting mapanalipit. Sa mga mapagsamantâla.
755. Balang metung a melagac Sa bawat isang malagas
Careting lider a mayap Na pinunong mahusay
Metung yang balen ing kikiac} Isang bayan ang umiiyak,
Caring bigung anac-pawas Sa mga anakpawis na sawimpalad
Yang matibe rang calasang. Sa nawalang matibay na kalasag.
756. Libu-libu nomang maili Libo-libo ang tatawa
Caring tacsil a mabandi Sa taksil na mayayaman
King camatayan na nitiy Sa kanilang kamatayan,
Buri roping mangapisti Nais nilang mapeste
Ding lider a anti reti. Mga pinunong mahuhusay.
757. Talagang casaman da la Kinapopootan nilang talaga
Ding lider talapagobra Mga pinuno ng mga manggagawa
Deting tacsil a macualta, Itong mga taksil na mayaman,
Inia buri ra mate la Kaya nais nilang mamatay
Balang lalung magtamasa. Nang lalo silang magtamasa.
1 I (. I I I I »
758. N ung alanang manulicsa Kung walang tutuligsa

Caring mapagsamantala Sa mga mapagsamantala
Calulu la ding maluca, Kawawa ang mga dukha,
Cabud nala mapapasla Basta matitiris sila
Caring cucting mangacaba. Ng mga kukong mahahaba.
759. Inia itamu capatad Kaya tayo kapatid
Ca-uri cung anacpawas Kauri kong anakpawis
Sucat ta ping pasalamat, Dapat pasalamatan natin,
A ting lider a matatag Na may matatag na lider
Kecata darapat mayap. Sa atin gumagawa ng mabuti.
760. Aguiang casing casakitan Kahit anonghirap
Ing carelang daralanan I Ang kanilang dinaranas
Danup ampon camatayap, Gutom at kamatayan,
Eracata paimburisan Di nila pinababayaan
King carelang casaupan. » Ang kanilang tinutulungan.
761. Inia deting lider tamu Kaya ating mga pinunö
Pacamalan yong masolu Pakamahalin n ’yong lubos
Ilanang talapaglualu Sila ang tagapagtanggol
King kikiac a matulid yu. Sa katwirang iniiyakan ninyo.
762. Ing carelang casakitan Ang kanilang kahirapan
Kecayu antim u naman Inyo ding kahirapan
Para agad milunasan , Para agad malunasan,
A gad cong midadamayan Agad kayong magdamayan
Misanmetung king Aguman. Magkaisa sa Samahan.
763. Mag lider cong anti ila Mamuno kayong tulad nila
Calupang talapagobra Kasama kong manggagawa
Ing kilusan icalat ya, Palaganapin ang kilusan,
A tpotang masican tana At kapag tayo'y malakas na
Ita m um ung maligaya. Tayo’y liligaya.
764. Nung agad tang magtagumpe Kung agad tayong magtagumpay
Keting mayap tamungpake Sa mabuti nating pakay
D ing lider elapa metey Mga pinuno di pa patay,
Tacman tangang masalese Ating lubos na matitikman
Ing canawan ning pagcabie. Ang kaluwagan ng buhay.
APENDIKS II / 527
XXX.
"Pamigunam" " P a g m u n i-m u n i
765. Capatad cung beniniagan Kapatid kong bininyagan

A mibalut king calucan Na balot sa kahirapan
Ngeni dapat tang migunam , Dapat nating pag-isipan,
Nung cabud tana macanian Kung basta na lang tayo ganyan
O m anintun caligtasan. O hahanap ng kaligtasan.
766. Pilan nang dalan a banua Daan-daang taon na
M anibatpa king minuna Buhat pa noong una
Anga ngeni nung pilan na , Hanggang ngayon di mabilang,
Sapin-sapin ingparusa Patong-patong ang parusa
Kecatang talapagobra. Sa ating mga manggagawa.
767. Napun detang nunu tamu Ang mga ninuno natin kahapon
Alipan lang emu nanu Alipin silang di umano
Caring nunu dingpaguinu Ng mga ninunong nagsasa-
panginoon,
Migcasakit lang masolu Naghirap silang lubos
Caretang migmasicampu. Sa mga mambubusabos.
768. Danupan la pamibiebie Gutom sila sa pamumuhay
D ing nunu tang mengamate Mga ninuno ng nangamatay
Ing bie ra tutung malumbe , Malungkot kanilang buhay,
Macanian ing carelan bie Ganyan sila namuhay
D etingnunu tang metungue. Mga ninuno nating sinasalaysay.
769. Ita namang tata ngeni Ngayon tayo namang mga ama
Pacacalulung pengari Mahihirap na magulang
Supil ta caring mabandi} Nasupil ng mayayaman
Alipan at dujagui Alipin at duhagi pa
Careting mapamintai. Dito sa mapandusta.
770. Mabibie tang danup-danup Nabubuhay tayong gutom

Lalon dacatang busabus Tinitingnang busabos
Deting paguinung mumutus , Ng nag-uutos na nagsasapanginoon,
Inia maibug cung mapuput Kaya nagsisikip ang hininga ko
King bili tang macalunus. Sa lagay nating nakalulunos.
771. Nung sulit-suli macanian Kung puno’t dulo’y ganyan

Sucat tamungpanamdaman Sukat tayong magdamdam
Itamung mayayalipan, Tayong inaalila,
Ding anac ta cabucasan Mga anak natin bukas
Deti alipan la laman. Mga alipin din sila.
772. Bakit wari capatad cu Kapatid ko, bakit kaya

Ca-uring pacacalulu Kauring mahirap
Macanian in çalma tamu , Ganyan ang ating palad,
Pakibatan yu canacu Ako’y bigyang kasagutan
Ing matulid mo nung nanu. Kahit ano ang inyong katwiran.
773. Itam ung macayalipan Tayong inalipin

Lalon dang alang dangalan Walang dangal sa kanilang tingin
Itang dacal at masican, Tayo’y malakag^t marami,
Obat ngeni mipacanian Nagkaganyan tayo ay bakit
Linto tang daig-daigan. ^ Lumilitaw tayong daig na daig.
77A. Ita naman ing paimate^ Tayo ang nagpapakamatay

Papalto keting p a g c a b ie * ^ * ^ **'Nagpapalitaw ng kabuhayan
Caring masipag tang)tbde, Şa mga bisig nating masisipag,
Itang cawal a matibe .Tayo ang matibay na kawal
Inia ating mabibie. Kaya marami ang nabubuhay.
775. Itam ung patulungpawas Tayo ang pinagpjpawisan ^

Itam u ing mangabatac Tayo ang nagbabatak
Keting obrang mangabayat, Nitong gawaing mabibigat,
Itamungan ing sasangcap Tayo ang nagsasangkap
King cailangan da ding lat. Sa kailangan ng sangkatauhan.
776. Maluca itamu namang Tayo ring mahihirap

Gagawa king pamajalan Ang nagtatrabaho sa pamahalaan
A m pon caring manungculan At sa mga nanunungkulan,
Kecatamu manibat ngan Sa atin nagmumula
Iting angang cayap ayan. Itong lahat ng ginhawa.
777. Obat ngeni capatad cu Bakit ngayon kapatid ko

Calulu tang diling tau Kawawa tayo sa lahat ng tao
Mapait pang anting atdu Mapait na parang apdo
Ing bie daralanan tamu. Buhay nating dinaraos.
778. Mesabing ita ing dacal Nasabing tayo ang karamihan

A t masasabing masican Nasabi pang malakas
Panibatan ning canawan Bukal ng kaginhawaan,
Obat ngeni mipacanian Bakit ngayon tayo’y ganyan
Maina tapa king alamang. Mahina pa sa alamang?
779. Itamu ing magcasakit Tayo ang naghihirap

Obat itamu ing lipit Bakit tayo ang salat
Danup-danup angang binity Matindi ang kagutuman,
Pagmulalan cung masakit Lubha akong nagtataka
Iting sabla mitumbalic. Tumbalik itong lahat.
APENDIKS II / 529
780. Oneng itamung maluca Tayong mahihirap

Lalunglalu ding aliwa Lalo na ang iba
Maibug cang sulac a daya, Dugo ko’y halos sumulak,
Nung ninu ring dambujala Kung bakit mga dambuhala
Ilang carelang pamingua. Pinagtatanggol pa nila.
781. Guewa rong Dios ding macualta Ginawa ng Diyos ang mayayaman
Ila nang mayap carela Sila ang mabuti para sa kanila
Lalon dang m aki ulağa, Lalong binigyang halaga,
Nung ela papu carela Kung di sila namumupo sa kanila
A n ti nomong micasala. Pagkakasala na nila.
782. Mabandi yasang mesabi Mabanggit lang na mayaman
Agad dengpugayan iti Agad nilang pupugayan
Aguiang tune yang salbai, Kahit salbaheng tunay,
Mayap yang alang cayanti Mabuti silang walang katulad
Ulina ning cayang bandi. Dahil sa kanilang kayamanan.
783. Ing Coya tata at Ima Ang kuya, ate at Ina
Iti erana asira Di nila maikakaila
Deti nung ausan do sa, Kung dito sila tinatawag,
A tm ong casanting mag-pusa Kay husay magsapusa
Deting aliwang maluca. Ang ibang mga dukha.
784. Tutu rong capad dirinan Totoong laging binibigay
Nanuman king catungculan Ano mang katungkulan
Deting ditac a mayaman, Sa iilang mayayaman,
Iniapin ingpamajalan Kaya ang pamahalaan
A gawa reng casangcapan. Ginawa nilang kasangkapan.
785. Babie rangan ing upaya Binigay lahat ng kapangyarihan
Caring taung dambuala Sa mga taong dambuhala
Gagawan dong manibala, Ginawa silang mamamahala,
Iti e ustung ganaca Ito’y di na kabutihan
Ing ugali ra ding pusa. Ang ugali ng mga pusa.
786. Iniapin ing Unto ngeni Kaya ngayon ang lumalabas
Mibabo la ring mabandi Nangingibabaw silang mayaman
Bistaman ditac la reti, Kahit iilan lang sila,
Nung ninu ring dacal dili Kung sino ang karamihan
Ilang Unto memulubi. Pulubi silang lumalabas.
7 87. Ninumang capitalista Sinumang kapitalista

Ustung iti darapat ya Kapag ito’y nagpapagawa
Pilming-pilming favor caya, Siguradong pabor
E dapat maca-pindencia Hindi
King sarili nang bituca. Sa
I I \
530 / MGA TINIG MULA SAIBABA
788. Ustung mayap king may aman Kapag mabuti sa mayayaman

King maluca maroc naman Masama naman sa mga dukha
h i yang kecong asajan, Ito’y inyong asahan,
Em u naman panenayan Huwag mo nang abangan
Mi favor ca king calaban. May pabor sila sa kalaban.
789. Inia ngeni capatad cu Kaya ngayon, aking kapatid
Ca-uring pacacalulu Kauring na^uhaj^
Panigapu cu kecayu, Sa inyo aköüıunAiling,
Sucat tanang manibayu D apau
Caniting camalian tamu.
790. Ing kecatamung k e r a c l c y g ^ a y o ang karamihan

Sucat tamung pa ca m a la ^m, L)apat tayong magm^halan
— ' tangpatatag ^
Aa ty sucat At j apat>tay0 magpakatatag,
Sucat tang midadamay ^ uapat tayo mi%d$unayan **
Maguing bie at camatayan. Sa b u h a y ^ |Jfta ^ ^ a y a ^ ^ .
O ' *
791. Ibangan taya ing uri Ibangon natîn anguri * >
Sicmal da ding masalapi Na sinakmal ng mga masalapi
A ligmuc da kingpusaliy At inilugmok s i pusali, . v -*
Alang-alang caring bini Alang-alang sa mga binhi
Caring anac tang tutuki. Sa mga anak nating darating.
792. Ing gapus a micaticat Ang gapos na nakapilipit
Caring bitis ta at gamat Sa paa at kamay natin
Caring batal maca cuintaSy Nakakuwintas sa ating leeg,
Sucat taneng ibalucas Dapat nating putulin
Capatad cung anac-pawas. Kapatid kong anakpawis.
793. Metung m u ing cailangan Isa lang ang kailangan
Pasicnangan langAguman Palakasin ang Samahan
Isaldac ing casicampuan, Ibagsak ang mandudusta,
Itam u ing sucat talan Tayo ang dapat humawak
Caniting capamajalan. Sa ating pamahalaan.
794 . Nung itanang gugubiemu Kung tayo nang mamamahala
Ca-uring pacacalulu Kauring mahihirap
Misaldac no reting dapuy Babagsak ang mga buwaya,
Mie tana antimong tau Parang tao na tayong mabubuhay
Keti babo na ning yatu. Dito sa ibabaw ng Sanlibutan.

Pasyun Ning Talapagobra Lino Dizon

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pasyun Ning Talapagobra Lino Dizon

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PASION D IN G TALAPAGOBRA

ni Lino Gopez Dizon

1. I Cristo tutunguen taya Si Kristo ating tinatawag

2. Iniang pungul ya king atian Noong sanggol pa siya sa tiyan

3. Mibait ya iting Mesias Isinilang itong Mesiyas

4. Peca mal nang diling dase Pinakamahal niyang banig

5. A t iniang dagul neng baguia At nang lumaki na

6. I tata na aluagui ya Anluagi ang kanyang ama

8. Melingap ya at mesese Inalagaan at pinalaki

14. Manibat king pungul ya pa Mula nang sanggol pa

15. Sucat tamung salicsican Saliksikin natin dapat

16. Kingpisamban na ning templo Sa binanggit na templo

/ MCA TINIG MULA SA IBABA

20. A ting mura atinang mal Mayroong mura at mahal

21. Patalacad lang visitas Mga kapilya’y tinitindig

28. D ing casamac lubas nala Mga kasama’y hikahos na

34. Nung ding casaman ning guinu Kung ang kinamumuhian ng

35. Sasabian nang Jesucristo Sinasabi ni HesuKristo

41. D ing calulung anacpawas Ang mga kawawang anakpawis

42. King talindua at pagare Sa talindwa at usura

43. Nung capilan la danupan Kung kailan gutom na

48. Nung ding cualta atpibandian Kung pera at kayamanan

50. Cacadua no reting Pari Ang mga pari pangalawa

51. Nuan la retang memagcalag Pinagpala ang mga umalis

52. King gobierno ding mayaman Sa gobyerno ng mayayaman

53. King gobierno ding macualta Sa gobyerno ng makwarta

54. D ing macualtang politico Mga makwartang pulitiko

57. Ding matua ra at asawa Ang mga magulang at asawa

59. Inia pin ing maliliari Kaya ang nagaganap

60. Ing danup yang panibatan Ang kagutuman siyang

432 / MGA TINIG MULA SA IBABA

61. Penabilin na ning guinu Pinagbilin ng Panginoon

69. A ntim o ring Prosesing Tax Tulad din ng prosesing tax

70. Catuliran yung m irinan Katwiran na kayo’y mabigyan

71. Ding calulung memanabas Ang mga kawawang nanagbas

72. B un ra pang masilab ngan Mas gusto pa nilang masunog lahat

74. Nung asaguip yupin naman Kung inyong naligtas

77. Capilan-man emu akit Mula sa gobyerno ng pasakit

Nanu na mong binunga na Ano ang naging bunga

83. Keti mabilug a yatu Dito sa buong mundo

91. Ing babaing Filipina Ang babaeng Pilipina

92. Eman bisa ing babai Kahit ayaw ng babae

93. Tabi carin ugse keta Dito’y layas, doo’y layas

94. Icong magbanal-banalan Kayong nagbabanal-banalan

97. Makibat co ngeni A m ung Sumagot kayo ngayon, Among

99. Ding pulilia lalto nala Lumilitaw na ang amag

100. Ing caguluan king Espana Ang kaguluhan sa Espanya

101. Ding calulung magcasakit Ang mga dukhang naghihirap

102. E king laguiu ningpatayan Di sa ngalan ng patayan

104. Selake re ing gobiemu Sinalakay nila ang gobyerno

105. Balang balen balang bansa Bawat bayan, bawat bansa

106. DingPasista Alemania Ang mga pasista sa Alemanya

114. Capatad cung bininiagan Kapatid kong bininyagan

115. Melalangya itingYatu Nilikha itong mundo

116. Bucud mungpenabilin na Kabilin-bilinan

121. Nanu pata mekilala Ngayon na nga natuklasan

122. Bigla lang mipamulala Bigla silang namangha

123. Uling lubus dang kelinguan Pagkat lubos nilang nalimutan

125. Nung macanian capatad cu Kung gayon kapatid ko

129. N ung cutnan mo ringsisimba Kung tanungin mo ang nagsisimba

131. Ing carelangpamaminiag Ang kanilang pamiminyag

442 / MGA TINIG MULA SA IBABA

137. Iting angang siglawe cu Bakit ngayon ginagawa ninyo

142. Keting pamicasala ra Dito sa pagkakasala