Bakod – Bukod – Buklod

Isa sa kaugalian ng mga Pilipino ang mamasyal. Makapaglibang at magpalipas oras sa mga pasyalan.
Halos ito na rin ang nagsisilbing tahanan dahil mula umaga hanggang gabi’y dito na namamalagi. Isa sa
paboritong pasyalan ng mga Pinoy ay ang mall. Karamihan sa mga kabataan ngayon dinarayo ito para lang
makapagpalamig sa loob. Samantalang ang iba nama’y pumupunta lang dito kapag nabalitang nagsale o
ibinaba sa murang presyo ang mga bilihin. Ang iba nama’y nagshashopping at umiikot lang dito para
masabing nakapagmall. Mga kaugaliang nakatatak na sa mga Pilipino. Kapag tayo ay namamasyal sa mall,
kapansin-pansin ang pagkakaiba-iba ng mga tao sa lipunan na kung saan ito ay isang konseptong tumutukoy
sa paghahati sa mga pangkat ng mga tao na naiiba sa kanilang katayuan sa lipunan. Maaaring tumutukoy ito
sa pagkaka-iba sa lahi, edad, kasarian, nasyonalidad, estado sa buhay, at ang bawat isa sa kanila ay may
sariling mga pribilehiyo at tungkulin.

Ang mga pagkaka-iba natin ay isa sa dahilan kung bakit nagkakaroon ng diskriminasyon at di
pagkapantay-pantay ang mga tao. Isa ito sa mga suliraning kinakaharap hindi lang ng ating bansa kundi ng
buong mundo, dahil madalas nararanasan ng mga tao ang diskriminasyon lalo na sa mga pampublikong
lugar katulad nalang ng mall. At ito ang naging inspirasyon ni Morales-Nuncio (2012) sa pagdadalumat ng
konseptong Bakod/Bukod/Buklod sa aklat na Ang Siyudad ng Mall: Ang Bakod, Bukod at Buklod bilang
Espasyo at Biswal mula sa Tabuan hanggang SM City North EDSA. Batay sa aklat na ito, ang mga mall ay
pisikal na nakahiwalay (may bakod) sa iba pang lugar at nagpapahiwatig na ito ng isang saradong lugar.
Ngunit pati sa loob nito ay isang malaking lugar ng mga bakod. Maraming iba-ibang maaring mapuntahan
kung saan kaunti lamang ang nakakapasok sa bakod na ito. Ang mga high class na tao lamang ang may
kakayahang magtagal sa kahariang bukas sa lahat ngunit hindi para sa marami. At bakod sa usaping malling
ay hindi lamang pisikal na sagabal ngunit isa rin itong sagabal sa pagbubuklod-buklod ng mga tao kung
kaya’t nagkakaroon ng pagbubukod sa mahihirap at sa mga mayayaman.

Bakit kaya ito nangyayari? Sabi ng iba dahil ito sa hindi pantay-pantay na pagtingin sa mga tao ng
ating mga pinuno sa pamahalaan at sabi naman ng iba ay dahil ito sa sistema ng ating bansa. Sa kabuoan,
tama naman iyong dalawang ibinahagi sa itaas kung bakit nanatiling bukas ang dalawang estadong iyon sa
mga mata ng mga mamamayan. Ang hindi pantay-pantay na pagtingin sa mga tao mula sa pamahalaan ay
nagsasabi lamang na mas pinapahalagahan nila ang mga mayayaman na tao dahil meron silang mapapala o
makukuha nito kaysa sa mga mahihirap na tao na hinahayaan nalang manatiling magdusa sa kanilang
kinakaharap na malubhang sitwasyon kung kaya’t tugon nila na wala na silang magagawa at mabubuong
solusyon upang matulungan sila sa kahirapan. Ang sistema ng ating bansa ay nakakaapekto rin sa dalawang
estadong ito dahil mas binibigyan pa nila ng pansin o opportunidad iyong mga magagara at mayayamang tao
dahil sa kasabihan na mas magaling o mas malaki pa ang kanilang kakayahan kaysa sa mga mahihirap na tao
kung kaya’t ipinawalang bahala nalang nila iyong mga mahihirap dahil hindi naman daw taglay nila ang
potensyal na maging isang matagumpay na tao balang araw. Dapat nang maibsan at mapawala na iyong
dalawang dahilang nabanggit sa itaas upang maalis na natin sa ating mga isipan iyong ugaling pagkumpara
ng isang tao laban sa isang tao.

Ating tanggalin sa ating mentalidad ang panghuhusga ng iba dahil lahat tayo ay pantay-pantay. Ang
bawat indibiduwal ay mayroong parehong sukat ng opurtunidad upang maabot ang pinakamabuti sa
pamumuhay at kakayahan ng tao sa lipunan. Dapat tayo ay nagkakaisa lalo na ngayon sa panahon ng
pandemya kung saan maraming tao ang nahihirapan sa sitwasyon. Mula sa mga taong namumuno hangga’t
sa bawat isang tao at pamilyang pinamumunuan, may iba’t ibang pananaw sa mga ginagawang desisyon
upang mapaunlad ang sarili. Katulad nalang sa malling tayo ay napagbubuklod nito sa iisang okasyon lalo
na kapag may sales event, mall show, lalo na kapag ito ay patungkol sa mga gawaing makabayan o hindi
kaya nakaka-aliw tulad na lamang ng panonood ng basketball o hindi kaya ay ang pag atenda ng samba sa
loob ng mall. Ang pagkakaisa ay isang paraan kung saan ang magkasalungat na pananaw ay
napagkakasundo. Mahalaga ang pagkakaisa at pagkakaunawaan upang maiwasan ang pag-aaway at
pagkakaroon ng pagkakabaha-bahagi sa ating lipunan. Kapag walang panghuhusga at diskriminasyon,
walang mabubuong bakod na siyang nagiging dahilan upang ang isang tao ay bumukod.