KAHULUGAN NG TEKSTO

TEKSTO - Ito ay isang babasahin na naglalaman ng mga ideya tungkol sa iba't ibang tao o impormasyon tungkol sa mga
bagay bagay.

URI NG TEKSTO
TEKSTONG NARATIBO
 Ang tawag sa teksto kung ito ay nasa anyo ng nagsasalaysay ay tekstong naratibo. Ang tekstong ito ay tila
nagkuwekuwento patungkol sa tiyak at pagkakasunod-sunod ng pangyayari. Nilalayon din ng tekstong ito na
magbigay-kabatiran, o magbigay ng kawilihan sa mambabasa. Ang tekstong naratibo ay nagpapakita o nagbibigay ng
mga impormasyon tungkol sa isang tiyak na tagpo, panahon, sitwasyon at mga tauhan. Ito ay maaaring pasulat o
pasalita at nag-iiwan ng isang matibay na kongklusyon. Ang mga tekstong naratibo ay madalas na maga nobela o iba
pang mga akdang pampanitikan.
Di-Piksyon – Ito ay nakabatay sa personal na karanasan ng manunulat o maaaring isang kuwento ng isang tao.
Piksyon – Bunga ng malikhain at mayamang pag-iisip ng may akda.
Halimbawa: Ang Alamat ng Makopa

TEKSTONG IMPORMATIBO
 Nagtataglay ng tiyak na impormasyon patungkol sa
bagay, lugar, o pangyayari. Hindi ito naglalaman ng
opinyon kung kaya ang tono ito ay kadalasang
obhetibo.
 Ito rin ay kadalasang sumasagot sa mga tanong na ano,
sino at paano tungkol sa isang paksa. Masasabi ring ang
tekstong impormatibo ay hindi nagbibigay ng opinyong
pabor o sumasalungat sa posisyon o paksang pinag-
uusapan. Ang mga tekstong impormatibo ay ang mga
balita at iba pang talang pangkasaysayan.
Halimbawa: Balita
 TEKSTONG DESKRIPTIBO
 Ito ay isang tekstong naglalarawan, na naglalaman ng mga impormasyong may kaugnayan sa mga katangian ng tao,
bagay, lugar at pangyayaring mdalas nasasaksihan ng tao sa paligid. Ang mga tekstong deskriptibo ay madalas na mga
akdang pampanitikan o mga lathalain.
Uri ng Tekstong Deskriptibo
1. Deskripsiyong Teknikal – Naglalayon itong maglarawan sa detalyadong pamamaraan
Halimbawa:
Ang ngiting matipid ay bahagya lamang ang ginagawang pagkibot ng bibig.
Ang ngiting mapagbigay ay laging nakangiti
2. Deskripsiyong Impresyonistiko – Naglalayon itong maglarawan ayon sa pansariling pananaw personal na
saloobin.
Halimbawa:
Ang matamis na ngiti ay maaaring maghatid ng kasiyahan at maging simula ng magandang
pagkakaibigan.
Ang pagngiti ay nakatutulong upang magmukha kang bata.

Dalawang Anyo ng Tekstong Deskriptibo

1. Karaniwan (Obhetibo) - Ang paraan ng paglalarawang dahil wala itong sangkot na damdamin
Halimbawa:
Ang Pilipinas ay isa lamang sa bansang napaliligiran ng mga karagatan.
2. Masining (Suhetibo) – Isang paglalarawang naglalaman ng damdamin at pananaw ng taong naglalarawan.
Naglalayon itong pukawin ang guniguni ng mambabasa.
Halimbawa:
Patuloy siya sa paglalakad nang pasagsag habang pasan ang kaniyang anak na maputla pa ang
kulay sa isang papel
Halimbawa: Ang Ginto sa Ating Kapaligiran

PROSIDYURAL
 May iba’t ibang teksto ang nagpapakita ng pagkakasunod-sunod ng mga pahayag, pangyayari o hakbang. Ito ay may
layunin na sumagot sa tanong na “paano”- paano binuo, paano gawin at paano nangyari. Ito ay tumutukoy sa mga
pamamaraan o hakbang ng pagsasagawa ng isang gawain o pagiisa-isa ng mga pangyayari. Ang mga tekstong
prosidyural ay madalas mga paggawa ng resipe o mga tekstong nagbibigay ng mga panuto guide.
Iba’t ibang Teksto na Nagpapakita ng Pagkakasunod-sunod
1. Sekwensyal – Tumutukoy sa serye o pagkakasunod-sunod ng mga bagay o gawaing magkakaugnay sa isa’t isa.
Karaniwan itong ginagamitan ng mga salitang una, pangalawa, pangatlo, kasunod at iba pang kagaya.
2. Kronolohikal – Tumutukoy sa pagkakasunod-sunod ng pahayag. Ang paksa ng tektsong ito ay mga tao o bagay na
inilalahad sa isang paraan batay sa isang tiyak na baryabol na tumutukoy sa edad, distansya, halada, lokasyon, bilang,
dami at iba pa.
Halimbawa: Resipe

AGRUMENTATIBO
 Ito ay naglalahad ng paniniwala, pagkukuro, o pagbibigay ng pananaw patungkol sa isang mahalaga o maselang isyu.
Layunin nitong mahikayat ang mga mambabasang tanggapin ang mga argumentong inilahad sa pamamagitan ng mga
pangangatuwiran. Ang ganitong uri ng teksto ay kadalasang sumasagot sa tanong na bakit. Layunin din ng ganitong uri
ng teksto na mapatunayan ang katotohanang ipinahahayag nito. Ang mga tekstong argumentatibo ay ang mga editoryal.
Mga Bahagi ng Tekstong Argumentatibo
1. Panimula – Ang panimula ay kailangang maging mapanghikayat sa paraang mahusay na mailahad ang
pangkalahatang paksang tatalakayin at ang proposisyon (ang proposisyon ay isang pahayag na naglalaman ng isang
opinyon na maaaring pagtalunan).
2. Katawan – Lahat ng argumento tungkol sa inihaing proposisyon ay kailangang organisadong maihanay sa katawan
ng tekstong argumentatibo. Mahalagang may malawak na kaalaman ang manunulat ukol sa isyung tinatalakay, nang sa
gayon ay magtaglay ng bigat ang mga pangangatuwiran.
3. Konklusyon - Sa bahaging ito, nilatag ng sumulat ang kabuuan niyang pananaw ukol sa kaniyang proposisyon.
Kinakailangang matibay ang konklusyong binuo batay sa mga patunay na nabanggit sa katawan ng teksto.
Mga Paraan ng Pangangatuwiran
1. Pagsusuri – Ang paraang ito ay iniisa-isa ang mga
bahagi ng paksa upang ang mga ito ay masuri ng husto.
2. Pagtukoy sa mga Sanhi – Inuugat ang mga naging sanhi
ng mga pangyayari.
3. Pabuod – Sinisimulan sa maliliit na patunay patungo sa
paglahat, maaaring gawin sa pamamagitan ng pagtutulad,
pagtukoy sa mga sanhi ng pangyayari, at mga patunay.
4. Pasaklaw – Sinisimulan sa pangkalahatang katuwiran o
kaalaman at iisa-isahin ang mga mahahalang punto.
Halimbawa: Editoryal
TEKSTONG PERSUWEYSIB
 Naglalayon itong manghikayat ng mga mambabasa o tagapakinig na karaniwang ginagamit sa mga radyo at telebisyon,
kung kaya’t nararapat na maging maganda ang nilalaman nito upang makuha ang interes ng mga mambabasa,
manonood o tagapakinig. Naglalaman ang tekstong ito ng mga nakagaganyak na salita, tulad na lamang ng mga dahilan
kung bakit dapat iboto ang isang kandidato o kaya kung bakit dapat bilhin ang isang produkto. Ang mga tekstong
persuweysib ay madalas nga mga propaganda at patalastas.

Tatlong Paraan ng Persuweysib

1. Apelang Etikal – Ipinaalam ng may akda na dapat siyang pagkatiwalaan ng mga mambabasa dahil sapat ang
kaniyang kaalaman sa isyu. Ginagamit siya ng mga sangguniang awtoritativ o ng mga ideya ng eksperto.
2. Apelang Emosyonal – Kinakatok ng may akda ang damdamin ng mambabasa. Gumagamit siya ng mga salita,
parirala, at pangungusap na nakakaantig ng damdamin.
3. Apelang Lohikal – Gumagamit ang may akda ng argumento. Ang argumento ay binubuo ng batayan (premise) at ng
kongklusyon. Ang batayan ay resulta ng obserbasyon. Ang kongklusyon naman ay nagmumula sa obserbasyon.

Tatlong paraan ng Panghihikayat ayon kay Aristotle

1. Ethos – Naiimpluwensiyahan ng karakter at kredibilidad ng tagapagsalita ang paniniwala ng mga tagapakinig. Sa
ganitong paraan, kailangang nagtataglay ng sapat na kasanayan sa pamamahayag ang isang manunulat o tagapagsalita.
2. Pathos – Pag-apila sa damdamin ng mga tagapakinig Ito marahil ang pinakamahalagang paraan upang makahikayat.
Madaling naaakit ang isang tao kapag naantig ang kaniyang damdamin kaugnay ng paksang tinatalakay.
3. Logo – Paraan ng paghihikayat na umaapila sa isip. Ang paglalahad ng sapat na katibayan kaugnay ng paksa ay labis
na nakaapekto sa panghihikayat.
Halimbawa: Propaganda
Kahulugan ng Tekstong Impormatibo
 Ang tekstong impormatibo ay uri ng teksto na ang pangunahing layunin ay magbigay ng mga datos at impormasyon sa
mga mambabasa para sa karagdagang kaalaman. Makikita ito sa mga teksto gaya ng pananaliksik,teksbuk,diskyunaryo,
encyclopedia, balita, anunsyo o maging sa lecture notes.

Layunin ng Tekstong Impormatibo

 Ang layunin ng tekstong impormatibo ay maglahad ng mga impormasyong makadadagdag-kaalaman ukol sa isang
paksa. Naglalaman ito ng detalyadong paglalarawan ng isang bagay, mga halimbawa nito at maging mga argumento
tungkol dito.
 Ang mga datos na ito ay naglalayong magbigay ng lohikal na paliwanag sa mga mambabasa. Ang mga halimbawa nito
ay ulat tungkol sa mga sakit, teknolohiya, siyensiya o maging kasaysayan.
 Ito ay nagbibigay ng mga impormasyong nakapagpapalawak ng kaalaman ay nagbibigay liwanag sa mga paksang
inilalahad upang mapawi nang lubos ang pag-aalinlangan.

Mga Bahagi ng Tekstong Impormatibo

