სულხან-საბა ორბელიანის სასწავლო უნივერსიტეტი

სილაბუსი
სასწავლო კურსის დასახელება: ეთიკა
სასწავლო კურსის კოდი: NSBE0004
სასწავლო კურსის სტატუსი: ბაკალავრიატი, არასპეციალობის არჩევითი
კურსის განმახორციელებელი: ნინო ფიფია / ninopipia@gmail.com / 598-11-50-79, გიორგი ხეოშვილი / g.kheoshvili@gmail.com /
5 95 48 07 84
სასწავლო კურსის მიზანია
 ეთიკის საბაზისო კონცეფციების გაცნობა და მიღებული ცოდნის პრაქტიკაში დანერგვა, რაც გამოიხატება ადამიანის
უფლებების, თავისუფლების, მისი ღირებულებებისა და ღირსების პატივისცემაში, სოციალური და დემოკრატიული
ღირებულებების დაცვაში;
 ეთიკის საჭირბოროტო საკითხებთან დაკავშირებულ დისკუსიებში სხვადასხვა შეხედულებების ანალიზის და საკუთარი
პოზიციის დასაბუთების უნარის გამომუშავება;
 სასწავლო კურსის მიზანია ასწავლოს სტუდენტს, თუ როგორ მოიძიოს და დაამუშაოს ინფორმაცია სხვადასხვა წყაროდან;
 გამოუმუშაოს სტუდენტს უცხო გარემოში თავისუფლად ადაპტირებისა და მოქმედების, ასევე, არასპეციალისტებთან
კომუნიკაციის უნარი.
3 ECTS – 75 საათი. ლექცია - 16. სტუდენტის ცოდნის შეფასება (წერითი/ზეპირი გამოკითხვა)- 6. სულ: 14 კვირა (სალექციო–სააუდიტორიო) = 22
საათი; შუალედური და დასკვნითი გამოცდა - 5 საათი. მე-18 და მე-19 კვირა დამატებითი დასკვნითი გამოცდა (3 საათი). საკონტაქტო საათების
რაოდენობა – 27 საათი, დამოუკიდებელი მუშაობის – 48 საათი.
სასწავლო კურსის წინაპირობები: არ გააჩნია
კურსის შესწავლის შედეგად სტუდენტი შეიძენს შემდეგ უნარებს:
ცოდნა-გაცნობიერება
 გარკვეული იქნება ეთიკის არსში, ძირითად კატეგორიებსა და პრობლემებში;
 გაეცნობა ეთიკის მეცნიერების ძირითად პრინციპებსა და მეთოდიკას;
 გაეცნობა გამოჩენილ ფილოსოფოსთა და მორალისტთა ნააზრევებს ეთიკისა და ზნეობრიობის საკითხებთან დაკავშირებით;
 მოწოდებული იქნება დაიცვას პროფესიული ”ეთიკის ქცევის კოდექსით” გათვალისწინებული ღირებულებები.
 გააცნობიერებს ეთიკის მეცნიერების სპეციფიკასა და მნიშვნელობას სოციუმისა და პიროვნებისათვის.
დასკვნის გაკეთების უნარი
 მიღებული ცოდნის საფუძველზე, სტუდენტი კრიტიკულად მოეკიდება თეორიული და გამოყენებითი ეთიკის სხვადასხვა
ინტერპრეტაციებს, შეიმუშავებს საკუთარ, არგუმენტირებულ პოზიციას ეთიკის უმნიშვნელოვანეს პრობლემებზე;
 ექნება უნარი არგუმენტებით გაამყაროს საზოგადოებაში არსებული ზნეობრივი პრობლემების ინსტიტუციონალური
გადაწყვეტის აუცილებლობა;
 ექნება ეთიკის პრობლემატიკის ზოგადი და გლობალური ხედვის, პრობლემის მართებული ხედვის უნარი;
 შეძლებს პრობლემური სიტუაციის მართებულ შეფასებას და რაციონალურ ქმედებას, უცხო სიტუაციაში დასახული
ამოცანისათვის თავის გართმევას;
კომუნიკაციის უნარი:
 ადამიანებთან ურთიერთობისას შეძლებს ეთიკის ნორმების, შემუშავებული ზნეობრივი პოზიციის (სოციალური,
დემოკრატიული ღირებულებების) დაცვას.
 შეძლებს განსხვავებულ სოციალურ/კულტურულ გარემოში სწრაფ ადაპტირებას.
 მზად იქნება ზნეობრიონოს პრობლემებთან დაკავშირებული განსხვავებული აზრის მოსასმენად, განსხვავებული მორალური
ფასეულობების გასათვალისწინებლად.
სწავლის უნარი:
 შეიძენს საჭირო ლიტერატურის დამოუკიდებლად მოძიების უნარს; სასწავლო პროცესში დაეუფლება სამეცნიერო
ლიტერატურაზე მუშაობის ჩვევებს, მოიძიებს ალტერნატიულ ლიტერატურას, დაეყრდნობა სხვადასხვა სახის წყაროს;
 შეიძენს მიღებული ინფორმაციის კრიტიკული ანალიზის, სინთეზისა და რეზიუმირების უნარს;
 სემინარებსა და დისკუსიებში მონაწილეობის, ასევე წერილობითი ნაშრომის მეშვეობით, განუვითარდება საკუთარი აზრის
აუდიტორიისათვის მიწოდებისა და მისი წერილობითი გადმოცემის უნარი;
 გამოუმუშავდება ჯგუფში მუშაობის უნარი.

სასწავლო კურსის შინაარსი

სასწავლო დატვირთვა თემის დასახელება ლიტერატურა

კვირა
I 2 საათი ლექცია ეთიკის საგანი და ცნებები. მორალის გენეზისი 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
და ევოლუცია. მორალის დაფუძნება, როგორც თავი 1.
ეთიკის უმთავრესი ამოცანა. ეთიკური 2. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის
აზროვნების ძირითადი ტიპები. ეთიკის საფუძვლები, თბ., 2004. გვ. 5–12; 12–59
სტრუქტურა: თეორიული ეთიკა, ნორმატიული
და გამოყენებითი ეთიკა.
II 1 საათი ცოდნის ეთიკის საგანი და ცნებები. 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
შემოწმება მოვალეობის ეთიკა. თავი 1.
(ზეპირი კანტის კატეგორიული იმპერატივი. 2. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის
გამოკითხვა) საფუძვლები, თბ. 2004. გვ. 29–51.
III 2 საათი ლექცია ეთიკის ისტორიის ძირითადი ეტაპები: 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
ანტიკური ეპოქა; შუა საუკუნეები; ახალი დროის თავი 2.
ეთიკა – რენესანსიდან განმანათლებლობამდე; 2. * ლაროშფუკო, მაქსიმები. თბ., 1991 წ.
ახალი დროის კლასიკური პერიოდი; XIX-XX 3. * დეკარტი რენე, მსჯელობა მეთოდის
სს.–ის დასავლური ეთიკა. თანამედროვე შესახებ. მეტაფიზიკური განაზრებანი.
1
 ტენდენციები. თბ., 2008. გვ. 57–66.
IV 1 საათი ცოდნის ეთიკური მოძღვრებები ანტიკურ ეპოქასა და შუა 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
შემოწმება საუკუნეებში. თავი 2. (1,2).
(წერითი
გამოკითხვა)
V 2 საათი ლექცია ძირითადი რელიგიურ–ეთიკური მოძღვრებები 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
(აღმოსავლური რელიგიები და ეთიკა; იუდეური თავი 3.
ეთიკა; ქრისტიანული ეთიკა; ისლამური ეთიკა). 2. * ლაროშფუკო, მაქსიმები. თბ., 1991 წ.
VI 1 საათი ცოდნის რელიგიურ–ეთიკური წარმოდგენები 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
შემოწმება თავი 3
(ზეპირი
გამოკითხვა)
VII 2 საათი ლექცია ეთიკის კატეგორიები, როგორც უმაღლესი 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
მორალური ღირებულებები (სიკეთე და თავი 4.
ბოროტება; ზნეობრივი თავისუფლება და 2. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის
პასუხისმგებლობა; სამართლიანობის საფუძვლები, თბ., 2004. გვ. 85-90.
ზნეობრივი შინაარსი; ადამიანის 3. * თ. ბუაჩიძე, გონი და სინდისი //
ღირსება ;სინდისი ; სიცოცხლის საზრისი, ფილოსოფიური ნარკვევები, ტ. I, თბ.,
ბედნიერება; შემწყნარებლობა; სიყვარული, 2005, გვ. 267–288
როგორც უმაღლესი ღირებულება). 4. * ჯ. მური, ეთიკის საფუძვლები, თბ.,
2003.
VIII შუალედური შედგება 3 კომპონენტისაგან: ტესტი, ღია კითხვები და ესეი. ტესტი – 5 ქულა; ღია კითხვები – 10
გამოცდა ქულა; ესეი – 15 ქულა. შესაბამისად, შუალედურის მაქსიმალური შეფასება შეადგენს 30 ქულას.
2 საათი ტესტის სწორი პასუხი შეფასდება 0,5 ქულით. სულ გათვალისწინებულია 10 ტესტი.
ღია კითხვაზე სწორი პასუხი შეფასდება 1 ქულით. სულ გათვალისწინებულია 10 კითხვა.
ესეი შეფასდება შემდეგი კრიტერიუმებით:
13-15 ქულა: პასუხი სრულია; საკითხი ზუსტად და ამომწურავად არის გადმოცემული;
ტერმინოლოგია დაცულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, ღრმად და საფუძვლიანად აქვს ათვისებული როგორც
ძირითადი ისე დამხმარე ლიტერატურა.
10-12 ქულა: პასუხი სწორია, მაგარამ შეკვეცილი; ტერმინოლოგიურად გამართულია; საკითხი
ამომწურავად არ არის გადმოცემული; არსებითი შეცდომა არ არის; სტუდენტი კარგად ფლობს
პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას; ათვისებული აქვს ძირითადი
ლიტერატურა.
7-9 ქულა: პასუხი არასრულია; საკითხი არადამაკმაყოფილებლად არის გადმოცემული;
ტერმინოლოგია ნაკლოვანია; სტუდენტი ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ მასალას,
მაგარამ აღინიშნება მცირეოდენი შეცდომები.
4-6 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია მცდარია; საკითხის შესაბამისი მასალა
გადმოცემულია ნაწილობრივ; სტუდენტს არასაკმარისად აქვს ათვისებული ძირითადი
ლიტერატურა; აღინიშნება რამდენიმე არსებითი შეცდომა.
1-3 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია, ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული, ან არ არის შესაბამისი;
პასუხი არსებითად მცდარია. გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმნეტები.
0 ქულა: პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
IX 2 საათი ლექცია პიროვნება, როგორც ზნეობრივი ღირებულების 1. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის
მატარებელი. ნორმალურობა, როგორც საწყისი საფუძვლები, თბ. 2004. გვ. 72–79; გვ. 80–
ღირებულება. ღირებულებათა დისციპლინა. 85; გვ. 90–100; გვ. 101–128; გვ. 132-145.
სოციალური ეთიკა სიკეთისა და ბოროტების
შესახებ.
ეთიკა და პოლიტიკა. არისტოტელე
პოლიტიკისა და ეთიკის ურთიერთობის
შესახებ. მაქს ვებერი პოლიტიკისა და ეთიკის
ურთიერთობის შესახებ. სახელმწიფო და ეთიკა.
X 1 საათი ცოდნის პიროვნება, როგორც ზნეობრივი ღირებულების 1. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის
შემოწმება მატარებელი. ნორმალურობის პრინციპი. საფუძვლები, თბ. 2004. გვ. 72– 85; გვ. 90–
(წერითი ღირებულებათა დისციპლინა. 100.
გამოკითხვა)
XI 1 საათი ლექცია გამოყენებითი ეთიკის ადგილი ეთიკური 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
და 1 საათი ცოდნის სტრუქრურაში. თავი 5. (1)
ჯგუფური გამოყენების ცნება და მისი მნიშვნელობა. 2. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის
მუშაობა გამოყენებითი ეთიკის რაობა. საფუძვლები, თბ. 2004. გვ. 60–68; გვ. 68–
ეკოლოგიური ეთიკის რაობა. შვაიცერი, როგორც 72; გვ. 148–170.
ბუნების ეთიკის წარმომადგენელი. 3. *კაკაბაძე ზ., ბუნების დაცვის ერთი
სიცოცხლისადმი მოწიწების პრინციპი და უცნობი ასპექტის შესახებ //
ღირებულება (ა. შვაიცერი და ვაჟა-ფშაველა) ფილოსოფიური საუბრები, თბ., 1988. გვ.,
214–218.

2
 XII 1 საათი ცოდნის ბუნება, როგორც ზნეობრივი პასუხისმგებლობის 1. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის
შემოწმება საგანი. საფუძვლები, თბ. 2004. გვ. 158–166.
(ზეპირი შვაიცერისა და ვაჟა–ფშაველას კონცეფციები. 2. *კაკაბაძე ზ., ბუნების დაცვის ერთი
გამოკითხვა) უცნობი ასპექტის შესახებ //
ფილოსოფიური საუბრები, თბ., 1988. გვ.,
214–218.
XIII 1 საათი ლექცია ბიოსამედიცინო ეთიკა (ხელოვნური აბორტსა 1. რიდერი – “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
და 1 საათი და ევთანაზიის პრობლემის ზნეობრივი მხარე); თავი 5. (2,3,4)
ქმედებაზე სიკვდილით დასჯის პრობლემა; ძალადობა; 2. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის
ორიენტირებულ ეთიკა და ადამიანის უფლებები. საფუძვლები, თბ. 2004. გვ. 128–131.
ი სწავლება 3. *ბეჟანიშვილი მ., საუბარი ადამიანის
(დისკუსია) უფლებებზე. თბ., 1997 წ.
XIV 1 საათი ცოდნის ხელოვნური აბორტის, ევთანაზიისა და 1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
შემოწმება სიკვდილით დასჯის პრობლემათა ზნეობრივი თავი 5. (2,4)
(წერითი მხარე.
გამოკითხვა)
XV 2 საათი ლექცია პროფესიონალიზმი, როგორც პიროვნების 1. რიდერი – “ეთიკა: ზოგადი კურსი” –
ზნეობრივი მახასიათებელი. პროფესიული თავი 5. (5).
ეთიკა.
XVI– XVII დასკვნითი დასკვნით გამოცდაზე დაშვების წინაპირობა განისაზღვრება სასწავლო პროცესის
გამოცდა მარეგულირებელი წესით. დასკვნითი გამოცდა შეფასდება 40 ქულით. დასკვნითი გამოცდა
3 საათი შედგება 3 კომპონენტისაგან: ტესტი, ღია კითხვა და ესეი. თითოეული კომპონენტი შეფასდება:
ტესტი – 10 ქულით; ღია კითხვა – 15 ქულით, ესეი – 15 ქულით.
გამოცდის ხანგრძლიობაა 3 საათი.
ტესტის სწორი პასუხი შეფასდება 0,5 ქულით. სულ გათვალისწინებულია 10 ტესტი.
ღია კითხვაზე სწორი პასუხი შეფასდება 1 ქულით. სულ გათვალისწინებულია 15 კითხვა.
ესეი შეფასდება შემდეგი კრიტერიუმებით:
13-15 ქულა: პასუხი სრულია; საკითხი ზუსტად და ამომწურავად არის გადმოცემული;
ტერმინოლოგია დაცულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, ღრმად და საფუძვლიანად აქვს ათვისებული როგორც
ძირითადი ისე დამხმარე ლიტერატურა.
10-12 ქულა: პასუხი სწორია, მაგარამ შეკვეცილი; ტერმინოლოგიურად გამართულია; საკითხი
ამომწურავად არ არის გადმოცემული; არსებითი შეცდომა არ არის; სტუდენტი კარგად ფლობს
პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას; ათვისებული აქვს ძირითადი
ლიტერატურა.
7-9 ქულა: პასუხი არასრულია; საკითხი არადამაკმაყოფილებლად არის გადმოცემული;
ტერმინოლოგია ნაკლოვანია; სტუდენტი ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ მასალას,
მაგარამ აღინიშნება მცირეოდენი შეცდომები.
4-6 ქულა: პასუხი არასრულია; ტერმინოლოგია მცდარია; საკითხის შესაბამისი მასალა
გადმოცემულია ნაწილობრივ; სტუდენტს არასაკმარისად აქვს ათვისებული ძირითადი
ლიტერატურა; აღინიშნება რამდენიმე არსებითი შეცდომა.
1-3 ქულა: პასუხი ნაკლოვანია, ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული, ან არ არის შესაბამისი;
პასუხი არსებითად მცდარია. გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმნეტები.
0 ქულა: პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
XVIII– XIX დამატებითი დასკვნითი გამოცდა

სასწავლო კურსის სწავლისა და სწავლების მეთოდი

კურსის შესწავლა განხორციელდება მონოლოგის, დიალოგის/დებატების ინტერაქტიული გამოკითხვის ფორმით, ასევე
გარკვეული დრო დაეთმობა განვლილი მასალის ათვისების დონის შემოწმებას. სტუდენტს შესაძლებლობა ეძლევა ლექციის
ნებისმიერ დროს დასვას შეკითხვა თემასთან დაკავშირებით. სწავლისას გამოყენებული იქნება შემდეგი მეთოდები: ჯგუფური
მუშაობის, სისტემური, ქმედებაზე ორიენტირებული სწავლების და სხვ. გარდა ძირითადი ლიტერატურისა, სტუდენტებს
საშუალება მიეცემათ, რიგ საკითხებთან დაკავშირებით, იხელმძღვანელონ პედაგოგის მიერ შედგენილი რიდერით. ფიზიკური
ნაკლის მქონე სტუდენტებმა წინასწარ უნდა გააფრთხილონ ლექტორი, რათა მოინახოს გამოსავალი სწავლებისა და შეფასების
განსახორციელებლად.

შეფასების სისტემა:

3
 1. პერიოდული გამოკითხვა ზეპირი/წერითი - 30 ქულა.
შეფასება ქულა
2. შუალედური გამოცდა ტარდება მერვე კვირაში.
შუალედური გამოცდა ფასდება 30 ქულით
A 91%-100%
3. დასკვნითი გამოცდა ტარდება მეთექვსმეტე და
B 81%-90%
მეჩვიდმეტე კვირეებში- 40 ქულა (მინიმალური ზღვარი 21
C 71%-80%
ქულა)
D 61%-70%
E 51%-60%
FX 41%-50%
F ≤ 40% მაქსიმალური შეფასება 100 ქულა, მინიმალური 51 ქულა
დადებითი:
A = ფრიადს;
B = ძალიან კარგი;
C = კარგი;
D = დამაკმაყოფილებელი;
E = საკმარისი;
უარყოფითი:
FX = ვერ ჩააბარა (სტუდენტს ეძლევა დამატებით
დასკვით გამოცდაზე ერთხელ გასვლის უფლება
დასკვნითი გამოცდისათვის დადგენილი ვადიდან 10
დღის შემდეგ);
F = ჩაიჭრა (სტუდენტს სასწავლო კურსი ახლიდან
აქვს შესასწავლი).

სასწავლო რესურსი
ძირითადი სახელმძღვანელოები
1. რიდერი - “ეთიკა: ზოგადი კურსი”
2. გ. შუშანაშვილი, გამოყენებითი ეთიკის საფუძვლები, თბ., 2004
დამატებითი ლიტერატურა *
1. დეკარტი რენე, მსჯელობა მეთოდის შესახებ. მეტაფიზიკური განაზრებანი. თბ., 2001.
2. ლაროშფუკო, მაქსიმები. თბ., 1991 წ.
3. ბეჟანიშვილი მ., საუბარი ადამიანის უფლებებზე. თბ., 1997 წ.
4. კაკაბაძე ზ., ბუნების დაცვის ერთი უცნობი ასპექტის შესახებ // კულტურა, ფილოსოფია, ღირებულებები, ბათუმი, 2009.
გვ.97–101.
5. ჯ. მური, ეთიკის საფუძვლები, თბ., 2003.
6. ბუაჩიძე თ., გონი და სინდისი // ფილოსოფიური ნარკვევები, ტ. I, თბ., 2005, გვ. 267–288.

დამატებითი ლიტერატურა სასწავლო კურსის შინაარსში აღნიშნულია * სიმბოლოთი.

ლიტერატურის მოძიება შესაძლებელია:

დამატებითი ლიტერატურა
საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, მისამართი: იაშვილის ქ. 7, 97 16 61, 97 16 14, http://www.nplg.gov.ge/
1. K 234.527/3 - საერთო ფონდი; K 239.783/3 - საერთო ფონდი; K 239.784/3 - საერთო ფონდი; F 78.023/3 -
ხელუხლებელი ფონდი
2. K 275.959/3 - საერთო ფონდი; F 91.971/3 - ხელუხლებელი ფონდი; P 2.589/3 - ხელუხლებელი ფონდი
3. 342.7/ბ-502 - სამოქალაქო განათლების განყოფილება; F 75.732/3 - ხელუხლებელი ფონდი
5. K 243.369/3 - საერთო ფონდი; K 256.132/3 - საერთო ფონდი; K 256.133/3 - საერთო ფონდი; F 81.272/3 -
ხელუხლებელი ფონდი
6. (22)1/ბ-951 - ქართველოლოგიის განყოფილება; F 85.060/3 - ხელუხლებელი ფონდი; P 484/2003 - ხელუხლებელი
ფონდი