Siri e-Kuliah PPPJJ, USM

JKA 420
Teori Antropologi &
Sosiologi Lanjutan

Topik 4: Teori Konflik

We lead

Hasil Pembelajaran
• Topik ini membincang idea 3 tokoh utama TK:
§ Karl Marx (1818-1883)
§ Ralf Dahrendorf (1929-2009)
§ Randall Collins (1941-)
• Selepas e-kuliah ini anda seharusnya:
§ menguasai prinsip asas TK;
§ dapat membezakan idea-idea TK yang berlainan;
§ mengetahui aplikasi dan limitasi TK dalam kajian sosial.

Oleh Dr Chua Hang Kuen

3
1
 We lead

Teori Konflik – Karl Marx

• Teori ini berdasarkan fahaman Karl Marx atau Marxisme.
• Marx memahami perkembangan sosial secara materialis,
iaitu semua fenomena sosial termasuk institusi sosial
(politik, agama dsb), nilai dan ideologi ada asal-usulnya
dalam cara pengeluaran (means of production) dan
organisasi ekonomi, khasnya dlm msykt kapitalis.
• Dlm msykt kapitalis cara pengeluaran dimiliki oleh peribadi
(individu atau syarikat), keuntungan diperolehi melalui
pertukaran barangan dan perkhidmatan dlm pasaran dan
juga kelebihan (surplus) drpd keluaran buruh yg digaji.
• Dlm msykt kapitalis demikian wujud golongan kapitalis yg
memiliki cara pengeluaran dan golongan pekerja yg
menerima gaji. 4

Oleh Dr Chua Hang Kuen

5
2
 We lead

Teori Konflik – Karl Marx

• Sama dgn SF, Marx mengaji struktur dan institusi msykt, ttp
SF andai msykt sentiasa berijmak, Marx melihat msykt
sebagai sentiasa berkonflik dan berubah sebab
ketaksamaan sosial dari segi milikan cara pengeluran dan
agihan kekayaan.
• Iaitu golongan pekerja sentiasa berkonflik dgn golongan
kapitalis atau bourgeoisie.
• Msykt nampak “tidak kacau bilau” sebab wujudnya paksaan
dan kawalan ideologi drpd golongan kapitalis dan pihak
berkuasa melalui politik, agama dan institusi sosial yg lain.
• Marx menggalakkan bangkitan pekerja utk menggantikan
sistem kapitalis dgn sistem komunis agar cara pengeluaran
dan sumber ekonomi dpt diagihkan secara saksama. 6

Oleh Dr Chua Hang Kuen

7
3
 We lead

Teori Konflik - Ralf Dahrendorf

• Sumbangan Dahrendorf: “Kuasa” dan “Konflik kumpulan”.
• Fokus kpd “struktur” dan tahap “makro dan meso”.
1. Kuasa
§ Kedudukan sosial berlainan mempunyai kuasa yg berlainan.
§ Kuasa itu bukan kepunyaan individu ttp kedudukan yg
diduduki.
§ Kuasa menyiratkan keupayaan “menakluk” (superordination)
dan “tertakluk” (subordination) mengikut kedudukannya.
§ Sebab kuasa itu disahkan oleh norma/undang2 msykt, maka
denda boleh dikenakan kpd mereka yg tidak ikut kuasa.
§ Disebabkan perbezaan kedudukan dan kuasa, wujudnya

8
konflik kepentingan (conflict of interest).
Oleh Dr Chua Hang Kuen

We lead

Teori Konflik - Ralf Dahrendorf

2. Konflik antara Kumpulan
§ Dahrendorf membezakan 3 kumpulan:
i. Kelompok-kuasi yg terdiri drpd mereka yg berkedudukan dan
kepentingan yg sama. Contoh: pekerja.
ii. Kumpulan berkepentingan yg terdiri drpd sekumpulan yg
berlainan kedudukan ttp berkepentingan yg sama. Contoh:
majikan dan pekerja sebuah kilang.
iii. Kumpulan berkonflik yg mempunyai kepenting yg berlainan.
§ Perubahan struktur sosial dan ijmak boleh dicapai bergantung
kpd interaksi kumpulan-kumpulan berkonflik.
• Konsep kumpulan berkonflik boleh digunakan untuk
mengkaji konflik antara kumpulan yg berlainan kelas,
gender, agama, etniksiti, budaya dsb.
9
4
 We lead

Teori Konflik - Ralf Dahrendorf

• Konsep konflik antara kumpulan Dahrendorf boleh
digunakan untuk mengkaji konflik antara mana-mana
kumpulan sosial.
• Kritikan terhdp idea Dahrendorf:
§ Konsep kedudukannya telah dikaitkan dgn Fungsionalisme,
maka kritikan terhdp Fungsionalisme juga dikenakan – iaitu
Dahrendorf tidak menyoalkan asal-usul norma yg sahkan kuasa
dlm kedudukan.
§ Tahap analisis makroskopik juga tidak memberi keterangan kpd
pemikiran dan aksi individu.

Oleh Dr Chua Hang Kuen

10

We lead

Teori Konflik - Randall Collins

• 5 prinsip analisis konflik Collins:
1. Andaian manusia menuntut kepentingan diri dan elakkan
ketidakpuasan secara beremosi dan bukan rasional.
2. Interaksi dlm menuntut kepentingan diri tertakluk kpd sumber
material individu (kedudukan stratifikasi sosial).
3. Apabila wujud ketaksamaan, mereka yg mempunyai lebih
sumber dapat mengeksploitasi mereka yg kurang.
4. Mereka yg bersumber/kuasa juga dapat mengenakan
kepercayaan/idea mereka kpd yg kurang bersumber/kuasa.
5. Maka stratifikasi sosial perlu dikaji secara empirikal dan
bukan secara teoritik saja.
Oleh Dr Chua Hang Kuen
11
5
 We lead

Teori Konflik - Randall Collins

• Sumbangan Collins: Teori Konflik stratifikasi sosial.
• Fokus kpd agensi & analisis tahap mikro.
• Collins melihat konflik dari perspektif individu (dgn
merujuk kpd Fenomenologi dan Etnometodologi) – Collins
mengandaikan interasksi individu yg membentuk/
mengubah struktur.
• Collins juga merujuk kpd teori perbezaan kelas Marx (hak
milih cara pengeluaran) dan Weber (status dan pihak)
(rujuk Topik 5).
• Collins menganggap individu sentiasa menjaga
kepentingan diri dan ini akan membawa kpd konflik dgn

12
kepentingan orang lain – konflik sosial ialah konflik sesama
individu.

We lead

Teori Konflik - Randall Collins

• Teori Konflik Collins boleh digunakan utk mengkaji konflik
antara kumpulan yg berlainan kelas, gender, agama,
etniksiti, budaya dsb. tetapi analisisnya seharusnya
bertahap mikro dan meso.

Oleh Dr Chua Hang Kuen

13
6
 We lead

Kesimpulan
• TK: Fokus kpd konflik yg timbul kerana ketaksamaan sosial
akibat ketaksamaan ekonomi dan kuasa.
• TK: Struktur ekonomi menentukan kelakuan individu
(kecuali idea Randall Collins).
• TK: Fokus kpd proses sosial tahap makro (kecuali idea
Randall Collins).
• Idea utama TK ialah konflik sosial tetap wujud dlm myskt
kapitalis, persoalannya ialah bagaimana konflik dikawal.
Dlm e-Kuliah yang berikutan kita akan membincang teori-
teori yg meneliti kelas sosial sebelum kita meneliti cara
kawalan konflik menurut Teori Kritikal.
Dr Chua Hang Kuen
14