Professional Documents
Culture Documents
YUNIT I
O
PAGGUHIT
C
E D
EP
D
143
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
SINING
Yunit 1 – Pagguhit
Aralin 1: Mga Disenyo sa Kultural na
Pamayanan sa Luzon................................................ 145
Aralin 2: Mga Disenyong Kultural ng mga Pamayanan
sa Visayas.......................................................... 150
Aralin 3 : Mga Disenyo ng Kultural na Pamayanan sa
Mindanao........................................................... 154
PY
Aralin 4: Mga Katutubong Disenyo.................................. 158
O
Aralin 6: Kagawian ng Iba’t ibang
Pamayanang Kultural......................................... 166
C
Aralin 7: Masining na Disenyo ng Pamayanang
Kultural ............................................................. 169
Aralin 8: Crayon Resist ng Disenyong-Etniko.................. 173
E D
EP
D
vi
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
YUNIT 1 : Pagguhit
Aralin Bilang 1 : Mga Disenyo sa Kultural na
Pamayanan sa Luzon
PY
ng iba’t ibang linya, kulay, at hugis. Ang mga linya ay maaaring tuwid,
pakurba, pahalang, at patayo. Kadalasang ang kulay na ginagamit
ay pula, dilaw, berde, at itim. Iba’t ibang hugis ang makikita sa
mga disenyo tulad ng triyanggulo, kwadrado, parisukat, bilog, at
O
bilohaba. Ito ay hango sa kalikasan o sa kanilang kapaligiran.
C
Suriin ang sumusunod na mga larawan:
E D
EP
Disenyong Gaddang Disenyong Kalinga
D
Disenyong Ifugao
145
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
May nakikita ba kayong pagkakaiba sa kanilang paggamit ng
linya, hugis, at kulay?
Nakikita rin ba ang paulit-ulit na disenyo sa kanilang mga
gawa?
PY
O
C
E D
146
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Mga Hakbang Sa Paggawa:
PY
Maaari ring gumamit o umisip ng sariling disenyo gamit ang
mga hugis, kulay, linya, at ang prinsipyong paulit-ulit.
O
inyong iginuhit, at sundan ito ng krayola o oil pastel para lalong
maging kaakit-akit ang iyong likhang-sining.
C
5. Kung wala nang idadagdag, puwede nang itanghal ang
ginawang likhang-sining at humanda sa pagpapahalaga.
E D
EP
147
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong
naisagawa sa buong aralin.
PY
pamantayan pamantayan sa
Mga Pamantayan nang higit sa subalit pamantayan
inaasahan may ilang
pagkukulang
O
(3) (2) (1)
1. Natukoy ko ang
C
iba’t ibang disenyo
na nagtataglay ng
D
mga elemento at
prinsipyo ng sining
E
sa mga gawa ng
mga taga Luzon.
EP
2. Nalaman ko ang
mga disenyong
kultural na
D
pamayanan na
nagmula sa
Luzon.
148
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
3. Nakagawa ako
ng isang likhang-
sining na tulad ng
mga disenyong
mula sa Luzon.
4. Napahalagahan at
naipagmamalaki
ko ang mga
PY
katutubong sining
na gawa ng
mga kultural na
pamayanan sa
O
Luzon.
5. Naipamalas
C
ko nang may
kawilihan ang
D
aking ginawang
likhang sining.
E
EP
D
149
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
YUNIT 1 : Pagguhit
Aralin Bilang 2 : Mga Disenyong Kultural ng
mga Pamayanan sa Visayas
PY
katutubong sining o motif na nagtataglay ng iba’t ibang linya, hugis
at kulay na ginagamitan ng paulit-ulit na disenyo na higit nilang
napaunlad at napagyaman sa ngayon.
O
Narito ang ilang halimbawa ng kanilang mga disenyo ng tela
na nagtataglay ng iba’t ibang hugis at linya, at maaaring makabuo
ng isang pattern.
C
E D
EP
D
Itanong :
Ang kanilang mga disenyo ba ay nagpapakita ng iba’t ibang
linya, hugis, at kulay?
150
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Ito ang halimbawa ng disenyong radial na maaaring gamitin
bilang panggitnang disenyo. Ang mga disenyong ito ay maaaring
gamitin sa iba’t ibang bagay tulad ng ginupit na hugis bilog na karton.
PY
O
C
Disenyo sa Platong Karton
D
Kagamitan : platong karton o cardboard na maaaring gupitin na
hugis bilog, lapis, krayola, o oil pastel
E
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Ang ating bansa ay punong-puno ng magagandang likha. Ang
mga ito ay nagtataglay ng mga elemento ng sining tulad ng linya,
hugis, kulay, at may prinsipyong paulit-ulit.
PY
inspirasyon ng mga kultural na pamayanan na naninirahan sa
Visayas.
O
C
Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong
naisagawa sa buong aralin.
D
Nakasunod Nakasunod Hindi
E
sa sa nakasunod
pamantayan pamantayan sa
EP
1. Natukoy ko ang
iba’t ibang disenyo
na nagtataglay ng
mga elemento at
prinsipyo ng sining
na gawa ng mga
taga Visayas.
152
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
2. Nalaman ko ang
mga disenyo ng
pamayanang
kultural sa Visayas.
3. Nakagawa
ako ng isang
PY
likhang-sining na
ginagamitan ng
mga disenyo ng
Visayas.
O
4. Napahalagahan
C
at naipagmalaki
ko ang mga
D
katutubong sining
na gawa ng
E
mga kultural na
pamayanan sa
EP
Visayas.
5. Naipamalas ko ng
D
153
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
YUNIT 1 : Pagguhit
Aralin Bilang 3 : Mga Disenyo ng Kultural na
Pamayanan sa Mindanao
PY
dalubhasa sa paggawa nito.
O
at marami pang iba. Lahat ng mga ito ay ginamitan ng iba’t ibang
hugis, kulay at linya. C
Narito ang ilan sa kanilang mga ipinagmamalaking gawa at
kasuotan.
E D
EP
D
154
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
PY
Ito ang halimbawa ng likhang-sining sa araling ito. Makakaguhit
ba kayo ng inyong sariling disenyo sa construction paper gamit ang
mga disenyo ng Maranao, T’boli, at Yakan maliban sa ipinakitang
O
halimbawa?
C
D
t
E
155
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
4. Maingat na ipahid ang chlorine sa construction paper upa-
ng hindi ito mapunit.
PY
Ang mga disenyo sa kultural na pamayanan sa
Mindanao ay makikita sa kanilang mga kagamitan at
O
kasuotan na ginagamitan ng iba’t ibang linya, kulay, at hugis.
Ang mga ito ay hango sa kalikasan at sa kapaligiran tulad ng
hayop, dahon, bundok, araw, at bituin.
C
E D
pamantayan pamantayan sa
Pamantayan nang higit sa subalit pamantayan
inaasahan may ilang
pagkukulang
(3) (2) (1)
156
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
2. Nalaman ko ang
mga kultural na
pamayanan na
nagmula sa
Mindanao.
3. Nakagawa ako ng
isang likhang-sining
na ginagamitan
PY
ng mga disenyo
ng taga Mindanao
na nagtataglay ng
mga elemento at
O
prinsipyo ng sining.
4. Napahalagahan at
C
naipagmalaki ko ang
mga katutubong
D
sining na gawa ng
mga kultural na
E
pamayanan sa
Mindanao sa
EP
pamamagitan ng
pagtangkilik nito.
5. Naipamalas ko nang
D
157
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
YUNIT 1 : Pagguhit
Aralin Bilang 4 : Mga Katutubong Disenyo
PY
kagamitang pantahanan gaya ng palayok, mangkok, at banga. Ito
rin ay naipakita sa mga hinabing tela, kumot, at banig.
O
Mga Dibuhong Bituin (Star Motif)
C
E D
EP
158
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Mga Dibuhong Tao
PY
Halimbawa ng Kultural na Likhang-Sining
O
C
E D
EP
D
159
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Mga Hakbang Sa Paggawa:
PY
pangguhit.
O
6. Maaaring gumamit o umisip ng sariling disenyo gamit ang
iba’t ibang linya at hugis para sa gagawing likhang-sining.
C
7. Gamitin ang imahinasyon upang makabuo ng kakaiba at
orihinal na disenyo.
D
160
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong
naisagawa sa buong aralin.
PY
nang higit sa subalit pamantayan
inaasahan may ilang
pagkukulang
(3) (2) (1)
O
1. Nalaman ko ang
kahalagahan ng mga
katutubong disenyo
mula sa mga kultural
C
na pamayanan.
2. Nailarawan ko ang
D
mga katutubong
disenyo na gawa ng
E
mga pangkat-etniko
mula sa mga kultural
EP
na pamayanan.
3. Nakalikha ako ng
isang disenyo mula sa
mga katutubong motif
sa pamamagitan ng
D
crayon etching.
4. Nailigpit ko ang mga
kagamitang ginamit
sa tamang pagbuo ng
likhang-sining.
5. Naisagawa ko ang
aking likhang-sining
nang may kawilihan.
161
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
YUNIT 1 : Pagguhit
Aralin Bilang 5 : Mga Katutubong Disenyo sa
Kasuotan at Kagamitan
PY
nakikita ang mga masining na likha ng mga katutubo.
O
paggawa ng mga kagamitang pantahanan, palamuti sa katawan,
kasuotan at iba pa. C
E D
162
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
3. Kulayan nang maayos ang ginuhit upang ito ay maging
PY
maganda at kaakit-akit.
O
5. Itupi nang maliit at tahiin ang pinakabunganga ng supot.
163
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Panuto: Suriin ang inyong likhang-sining at lapatan ng kaakibat na
puntos gamit ang rubrics.
PY
pamantayan pamantayan ang
sa sa pagbuo pamantayan
SUKATAN
pagbuo ng ng likhang- sa
likhang- sining pagbuo ng
O
sining likhang-
sining
C
(3) (2) (1)
D
1. Nakilala ko ang
iba’t ibang disenyo
sa mga kagamitan
E
at kasuotan na
mayroon sa
EP
Luzon, Visayas, at
Mindanao.
2. Nakaguhit ako ng
D
3. Nakasusunod ako
nang tama sa mga
hakbang sa pag-
gawa ng likhang-
sining.
164
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
4. Napahalagahan ko
ang mga
katutubong sining
sa pamamagitan
ng pagguhit ng
disenyo sa lagayan
ng barya (coin
purse) o lagayan
ng palamuti
(jewelry pouch)
PY
O
C
E D
EP
D
165
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
YUNIT 1 : Pagguhit
Aralin Bilang 6 : Kagawian ng Iba’t ibang
Pamayanang Kultural
PY
pamayanang kultural. Ang kanilang paniniwala ay makikita sa mga
masining na dibuho ng kanilang kasuotan, palamuti sa katawan, at
mga kagamitan. Ito ay yaman ng ating bansa.
O
Pansinin ang halimbawa ng larawan ng gawi ng pamayanang
kultural sa ibaba. Makikita dito na ang kanilang kasuotan ay
kakikitaan ng mga disenyong etniko na nagtataglay ng mga
C
maninipis at makakapal na linya, mga mapupusyaw na kulay, at
mga dibuhong kanilang pinagyaman.
D
E
EP
D
166
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Pinoy Bookmark
PY
Hakbang Sa Paggawa
O
2. Gupitin ang lumang karton o cardboard sa sukat na 1 ½
pulgada ang lapad at 5 pulgada ang haba.
C
3. Pumili ng isang disenyong etniko na nais iguhit sa bookmark.
D
4. Iguhit ito sa inihandang cardboard na gagawing bookmark.
E
167
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Panuto: Lagyan ng tsek () ang angkop na kahon. Gawin ito sa
sagutang papel.
PY
SUKATAN pamantayan sa ang
sa pagbuo ng pamantayan
pagbuo ng likhang- sa
likhang- sining pagbuo ng
sining likhang-
O
sining
(3)C (2) (1)
1. Nakabuo ako ng
bookmark gamit ang
D
iba’t ibang disenyong
etniko.
E
2. Nakabuo ako ng
naiibang disenyo
EP
linya at kulay sa
disenyong nabuo.
4. Naipakita ko ang
pagpapahalaga
sa mga disenyong
etniko sa aking
nabuong bookmark.
168
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
YUNIT 1 : Pagguhit
Aralin Bilang 7 : Masining na Disenyo ng
Pamayanang Kultural
PY
Ang mga disenyo noong mga unang panahon ay ginawang
basehan ng mga disenyo sa kasalukuyang panahon. Ito ay isa
sa mga nagsilbing paraan para maisalin ang mga kaalaman ng
O
sinaunang Pilipino.
C
D
Pabalat sa Notbuk
E
169
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
4. Pagkaguhit, kulayan upang mas lalong tumingkad ang mga
disenyo.
PY
8. Ipakita sa harap ng klase ang natapos na likhang-sining.
O
C
E D
EP
170
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Panuto: Tiyakin ang ginawang pagganap sa pagbuo ng pabalat ng
notbuk. Lagyan ng () ang kahon na tumutugon sa bawat
tanong.
PY
nasusunod ang nasunod
ang pamatayan ang
KASANAYAN
pamatayan sa pamatayan
sa pagbuo pagbuo ng sa pagbuo
O
ng likhang- likhang- ng likhang-
C sining sining sining
(3) (2) (1)
1. Naiguhit ko ba nang
D
kakaiba ang sarili
kong disenyo?
E
2. Nakagamit ba ako
ng tamang kulay
EP
upang maging
kakaiba ang aking
likhang-sining?
D
3. Napahalagahan
ko ba ang mga
sinauna at
kasalukuyang
disenyong nagmula
sa pamayanang
kultural?
171
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
4. Nagawa ko ba ang
gawain nang hindi
humingi ng tulong
sa iba?
5. Nakadama ba ako
ng kasiyahan sa
aking sining?
PY
O
C
E D
EP
D
172
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
YUNIT 1 : Pagguhit
Aralin Bilang 8 : Crayon Resist ng
Disenyong-Etniko
PY
sa mga kagamitan at mga palamuti ang iba’t ibang disenyo na
kanilang pinagyaman.
O
C
E D
EP
D
173
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
PAGGAWA NG PLACEMAT
PY
Mga Hakbang Sa Paggawa:
O
2. Pumili ng disenyo na makikita sa mga kagamitan, kasuotan
at palamuti ng mga pangkat-etniko mula sa mga nakaraang
aralin o mga halimbawang nasa likod na pahina.
C
3. Iguhit ang mga napiling disenyong etniko o patterns sa
D
recycled paper.
E
crayon resist.
174
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Ang pagpapahalaga sa iniambag ng pangkat-etniko
sa mundo ng sining ay tunay na yaman ng ating bansa. Isa
sa mga paraan upang maipakita ang pagpapahalaga ay ang
paggamit ng kanilang disenyo sa iba’t ibang obra.
PY
Panuto: Lagyan ng masayang mukha (
O
) ang angkop na
kahon. Gawin ito sa sagutang papel.
C
D
Higit na Nasunod Hindi
E
sa sa pamantayan
pagbuo ng pagbuo ng sa
likhang- likhang- pagbuo ng
sining sining likhang-
D
sining
(3) (2) (1)
1. Nakabuo ako ng
placemat gamit
ang iba’t ibang
disenyong etniko o
pattern.
175
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
2. Naipamalas ko ang
wastong paraan ng
crayon resist.
3. Nagamit ko ang
sariling mga linya
at kulay ayon sa
disenyong nabuo.
PY
4. Naipakita ko ang
pagpapahalaga
sa mga disenyong
etniko sa
O
pamamagitan ng
pag-gamit ko ng
aking ginawang
likhang-sining.
C
E D
EP
D
176
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.