HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

---------------------------------------

Trần Việt Hằng

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ MIMO CẢI THIỆN HIỆU NĂNG

HỆ THỐNG TRUYỀN THÔNG QUANG KHÔNG DÂY VLC

Chuyên ngành: Kỹ thuật Viễn thông

Mã số: 60.52.02.08

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

HÀ NỘI – 2016
 Luận văn được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Đặng Thế Ngọc

Phản biện 1: ....................................................................................

Phản biện 2: ....................................................................................

Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ tại
Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông
Vào lúc: … giờ … ngày … tháng … năm 2016

Có thể tìm hiểu luận văn tại:

- Thư viện của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông
 LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay, truyền thông quang không dây sử dụng ánh sáng nhìn thấy (VLC
- Visible Light Communication) đang ngày càng chiếm ưu thế so với công nghệ
thông tin vô tuyến do hiệu quả sử dụng băng thông lớn cũng như không bị ảnh
hưởng bởi xuyên nhiễu điện từ.
Tuy nhiên, việc lựa chọn thiết bị và kỹ thuật phù hợp để có thể phát huy
được những tính năng ưu việt của hệ thống lại là một thách thức không nhỏ. Sử
dụng các thiết bị cầm tay như điện thoại thông minh trong truyền thông VLC
chưa thể đạt được hiệu quả tối ưu vì giới hạn trong tốc độ xử lý của camera trên
các thiết bị này. Do đó, sử dụng kỹ thuật ghép kênh phân chia theo không gian
với các camera này, ứng dụng công nghệ MIMO có thể giúp tăng dung lượng
kênh, cải thiện hiệu năng hệ thống.
Để đánh giá hiệu năng của một hệ thống truyền thông, người ta thường dựa
trên các tham số: dung lượng kênh, tỉ số tín hiệu trên nhiễu, tỉ số lỗi bit. So với
các hệ thống vô tuyến hiện nay, VLC đang được xem như một công nghệ hứa
hẹn cho truyền thông không dây trong nhà bởi những ưu điểm nổi bật như tốc
độ dữ liệu cao, tỉ số tín hiệu trên nhiễu lớn, khả năng bảo mật tốt...
Tuy nhiên, để đạt được tốc độ cao mà vẫn đảm bảo yêu cầu chiếu sáng là
một khó khăn mà các hệ thống VLC hiện nay đang gặp phải do sự giới hạn
băng thông điều chế của nguồn (cỡ vài MHz) [3]. Mặt khác, kỹ thuật MIMO
hứa hẹn khả năng đạt được một số lượng lớn các kênh có tỉ số tín hiệu trên
nhiễu cao với băng thông phù hợp nhờ tận dụng được cả sự phân tập và ghép
kênh không gian [3], [8].
Do đó, luận văn tập trung nghiên cứu ứng dụng công nghệ MIMO để cải
thiện hiệu năng hệ thống VLC.
Để tiện theo dõi, luận văn được chia thành ba phần chính với nội dung như
sau:
Chương 1: Tổng quan về hệ thống truyền thông quang không dây sử dụng
ánh sáng nhìn thấy, bao gồm khái niệm truyền thông quang không dây; lịch sử
phát triển, tính chất của hệ thống truyền thông quang không dây sử dụng LED;
các ứng dụng cũng như các vấn đề khó khăn gặp phải của công nghệ này. Đồng
thời, nội dung chương 1 cũng đưa ra so sánh giữa công nghệ VLC với công
nghệ truyền thông vô tuyến hiện nay trên các phương diện dung lượng, hiệu
năng, tính an toàn và tính bảo mật hệ thống.
Chương 2: Trình bày mô hình hệ thống VLC trong nhà và phân tích các
tham số hiệu năng kênh như tỉ số tín hiệu trên nhiễu, dung lượng kênh C, tỉ số
tín hiệu trên nhiễu. Một số giải pháp cải thiện hiệu năng được đưa ra. Trong đó,
giải pháp ứng dụng MIMO để cải thiện hiệu năng hệ thống VLC được trình bày
chi tiết về mô hình hệ thống, mô hình kênh truyền, MIMO ghép kênh theo
không gian.
Chương 3: Phần đầu chương trình bày mô hình giải tích của hệ thống VLC
ứng dụng kỹ thuật MIMO. Phần cuối chương tập trung khảo sát và phân tích để
chứng minh hiệu năng của hệ thống VLC đã được cải thiện đáng kể khi ứng
dụng kỹ thuật này.
Kết luận và khuyến nghị: Trong phần này đưa ra những kết luận vấn đề
làm được trong luận văn và đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo.
Học viên hy vọng luận văn có thể là một tài liệu tham khảo tiếng Việt có
giá trị cho những người bắt đầu tìm hiểu và nghiên cứu về truyền thông quang
không dây sử dụng ánh sang nhìn thấy VLC.
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG VLC

1.1. Khái niệm truyền thông quang không dây

Truyền thông quang không dây OWC là công nghệ viễn thông sử dụng sự
lan truyền của ánh sáng trong không gian để truyền tín hiệu [1]. Đây là công
nghệ truyền thông băng rộng, trong đó tín hiệu được phát đi trong một búp sóng
quang qua không gian với bước sóng từ vùng hồng ngoại đến vùng cực tím bao
gồm phổ ánh sáng nhìn thấy.
Công nghệ OWC có thể được sử dụng làm đường truyền kết nối số liệu
trong các tòa nhà (kết nối giữa các mạng LAN) hay làm đường truyền dẫn tốc
độ cao cho người dùng Internet với nhà cung cấp hoặc các mạng khác. Ngoài
ra, OWC cũng được sử dụng trong hệ thống mạng vòng đô thị để cung cấp các
kết nối tốc độ cao cho các doanh nghiệp, cũng như mang lưu lượng của mạng di
động từ ăngten tới các thiết bị khác của mạng (Hình 1.1). Hơn nữa, OWC còn
được sử dụng để truyền số liệu giữa một tàu vũ trụ ở xa và một trạm ở gần trái
đất. Với các ưu điểm nổi bật như: không yêu cầu cấp phép dải tần vô tuyến,
không bị ảnh hưởng của nhiễu điện từ, dễ dàng triển khai lắp đặt, cung cấp
tuyến truyền thông tốc độ cao với khả năng an toàn bảo mật lớn, công nghệ
OWC hứa hẹn sẽ được sử dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực của đời sống.
 Hình 1.1: Các ứng dụng phổ biến của truyền thông quang không dây [3]

1.2. Truyền thông quang không dây sử dụng ánh sáng nhìn thấy
Truyền thông quang không dây sử dụng ánh sáng nhìn thấy (Visible Light
Communication – VLC) là công nghệ truyền thông sử dụng ánh sáng trong dải
nhìn thấy có tần số từ 384THz đến 780THz . Việc sử dụng ánh sáng ở tần số
nhìn thấy giúp VLC vừa có thể chiếu sáng đồng thời với việc truyền dữ liệu.
Bên cạnh đó, ánh sáng trắng vô hại với con người nên VLC sẽ thích hợp hơn
cho các ứng dụng trong nhà. VLC sử dụng các LEDs để phục vụ cho việc chiếu
sáng và trao đổi dữ liệu giữa các đầu cuối.

1.2.1. Lịch sử phát triển của VLC

Quá trình phát triển của công nghệ VLC được thống kê trong Bảng 1.2.
Bảng 1.1: Quá trình phát triển của công nghệ VLC

Thời gian Sự kiện

Công bố hệ thống LED truyền dẫn dữ liệu tốc độ cao đến

2004
thiết bị di động cầm tay tại Nhật Bản.
 Thử nghiệm thực tế hệ thống truyền dẫn VLC tới điện
2005 thoại di động với tốc độ 10kb/s và ~Mb/s sử dụng đèn
huỳnh quang và LED tại Nhật Bản.

Thực hiện truyền dẫn VLC từ màn hình LCD sử dụng đèn
2007
nền LED tới thiết bị cầm tay, hãng tivi Fuji, Nhật Bản.

Hiệp hội VLC (VLCC) tại Nhật Bản đưa ra hai chuẩn:
Tiêu chuẩn cho hệ thống định danh sử dụng ánh sáng và
tiêu chuẩn cho hệ thống VLC. Hiệp hội công nghệ thông
2007
tin và điện tử Nhật Bản – JEITA đã chấp nhận các tiêu
chuẩn này thông qua hai văn bản JEITA CP-1221 và ITA
CP-1222.

Phát triển các tiêu chuẩn toàn cầu cho mạng gia đình sử
dụng ánh sáng và hồng ngoại để truyền dẫn thông qua dự
2008 án OMEGA của EU.
Thực hiện truyền dẫn sử dụng 5 đèn LED với tốc độ
~100Mb/s.

VLCC đã ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật đầu tiên của họ

2009
trong đó xác định phổ tần sử dụng trong VLC.

Phát triển công nghệ VLC cho các thiết bị điện tử như TV,
2010
PC, điện thoại di động ở đại học California, USA.

Công bố hệ thống định vị toàn cầu GPS với môi trường

2010
trong nhà tại Nhật Bản.
 Truyền dẫn với hệ thống VLC đạt tốc độ 500 Mb/s với
2010 khoảng cách 5m, thực hiện bởi Siemen và Viện Heinrich
Hertz, Đức.

Phát triển tiêu chuẩn cho các công nghệ sử dụng VLC bởi
2010
IEEE.

Trình diễn hệ thống truyền dẫn VLC-OFDM với tốc độ

2011 124Mb/s, sử dụng LED trắng phủ phosphor, đại học
Edinburgh, Anh.

1.2.2. Tính chất của công nghệ VLC

Các tính chất đặc trưng của công nghệ VLC gồm có: Về mặt băng thông,
ta thấy băng thông của công nghệ này không bị hạn chế, băng tần có thể đạt tới
xấp xỉ 400Thz. Với sự phát triển của công nghệ chiếu sáng, VLC cho phép
truyền tải dữ liệu với tốc độ cao lên tới hàng trăm Mbps. Do đó, VLC thích hợp
cho các hệ thống thông tin không dây tốc độ cao.
Cùng với ưu điểm về tốc độ, VLC còn không bị ảnh hương bởi nhiễu điện
từ EMI. Vì thế, VLC là một công nghệ hấp dẫn ở những môi trường hạn chế
sóng điện từ như máy bay hoặc bệnh viện.
Cuối cùng, do sử dụng ánh sáng nhìn thấy làm phương tiện truyền dữ liệu
nên VLC có chi phí thấp hơn so với các công nghệ truyền thông phổ biến hiện
nay.

1.2.3. Ứng dụng của công nghệ VLC

Với những ưu điểm nổi bật, công nghệ VLC được sử dụng rộng rãi trong
rất nhiều lĩnh vực:
- Ứng dụng trong giao thông thông minh (Intelligent Transportation
Systems – ITS)
- Giảm tải cho mạng WIFI
 - Nhà thông minh
- Bệnh viện và chăm sóc sức khỏe
- Hàng không

- Truyền thông dưới nước

- Ngoài ra, các hệ thống VLC sử dụng LED còn được sử dụng để xác định
vị trí trong khu vực tòa nhà, văn phòng.

1.3. So sánh VLC với công nghệ truyền thông vô tuyến hiện nay
Ta có thể so sánh VLC với RF trên một số phương diện sau:

1.3.1. Dung lượng

- Băng thông lớn: Phổ tần của sóng ánh sáng nhìn thấy ước tính lớn gấp
10,000 lần so với phổ sóng vô tuyến và hoàn toàn miễn phí khi sử dụng.
- Mật độ dữ liệu: Công nghệ VLC có thể đạt được mật độ dữ liệu gấp 1000
lần so với Wi-Fi bởi vì ánh sáng nhìn thấy không xuyên qua vật cản nên
chỉ tập trung trong một không gian trong khi sóng vô tuyến có xu hướng
thoát ra và gây xuyên nhiễu.
- Tốc độ cao: Công nghệ VLC có thể đạt được tốc độ cao nhờ vào nhiễu
thấp, băng thông lớn và cường độ chiếu sáng lớn ở đầu ra.
- Quản lý: Việc quản lý trở nên khá dễ dàng do không gian chiếu sáng chọn
lựa để truyền thông và tín hiệu ánh sáng có thể quan sát được trong khi
sóng vô tuyến không thể quan sát khiến cho việc quản lý trở nên phức tạp
hơn nhiều.

1.3.2. Hiệu năng

- Chi phí thấp: Công nghệ VLC yêu cầu ít thành phần hơn so với công
nghệ sử dụng sóng điện từ.
 - Sử dụng đèn LED để chiếu sáng thực sự rất hiệu quả (bóng đèn LED hiện
nay tiết kiệm hơn 50% điện năng so với bóng thông thường) và năng
lượng dùng cho truyền dẫn dữ liệu là không đáng kể.
- Truyền thông dưới nước: Việc truyền thông dưới nước với sóng vô tuyến
rất khó khăn nhưng VLC có thể hoạt động tốt ở môi trường này.

1.3.3. An toàn
- An toàn: Không cần phải xem xét bất cứ vấn đề nào về an toàn hay sức
khỏe khi sử dụng công nghệ này.
- Không gây ảnh hưởng nguy hiểm: Việc truyền dẫn bằng sóng ánh sáng
nhìn thấy sẽ tránh được các nguy cơ gây nguy hiểm đến một số môi
trường khác (bệnh viện, máy bay …) hay tia lửa điện bắt nguồn từ hệ
thống antenna thu phát sóng điện từ.

1.3.4. Bảo mật

- Ngăn chặn: Đối với môi trường trong nhà (indoor), sẽ rất khó để có thể
thu thập hay do thám các tín hiệu VLC do sóng ánh sáng không xuyên
qua vật cản và chỉ tập trung trong khu vực cần thiết.
- Điều khiển: Dữ liệu sẽ được chuyển trực tiếp từ một thiết bị sang thiết bị
khác và người sử dụng hoàn toàn có thể nhìn thấy và biết được dữ liệu
của mình đang được chuyển đi đâu, do vậy không cần thiết phải có các
phương án bảo mật liên kết nào khác như khi truyền thông với sóng điện
từ.

1.4. Các vấn đề gặp phải của công nghệ VLC

1.4.1.Vấn đề tầm nhìn thẳng (Line of Sight - LoS)

Như trong Bảng 1.2, sóng ánh sáng không đi xuyên qua các vật cản
không trong suốt là một ưu điểm của VLC về mặt bảo mật. Tuy nhiên, tính chất
này cũng đồng thời là hạn chế với VLC khi không cho phép tín hiệu được
truyền đến tất cả mọi khu vực, ví dụ như tất cả các phòng trong một tòa nhà.
Thêm vào đó, việc tín hiệu VLC bị phản xạ dẫn đến việc tốc độ truyền tín hiệu
trong môi trường không có tầm nhìn thẳng (None Light-of-sight) bị suy giảm
nghiêm trọng.

1.4.2. Vấn đề về chất lượng tín hiệu

Nhìn chung, chất lượng của tín hiệu VLC phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.
Sau đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến việc tín hiệu VLC bị suy giảm
trong quá trình truyền đi trong môi trường:
- Tín hiệu bị nhiễu: Các loại nhiễu trong VLC gồm hai loại: nhiễu nhiệt
(Thermal Noise) và nhiễu nổ (Shot Noise).
- Méo tín hiệu do hiệu ứng truyền đa đường: Khi tín hiệu VLC được
truyền đi và gặp phải vật cản, nó sẽ bị phản xạ, khúc xạ,.. Điều này dẫn
đến tín hiệu sẽ đến phía thu theo những đường khác nhau với trễ và pha
khác nhau. Như vậy phía thu sẽ nhận được tín hiệu bị “méo” so với tín
hiệu ban đầu.

1.4.3.Vấn đề về thiết bị đầu cuối

Một vấn đề khác của VLC là làm thế nào để hoạt động khi các thiết bị
phát sáng ở trạng thái “tắt”. Nếu các thiết bị phát sáng đều “bật”, VLC có thể
hoạt động truyền tín hiệu đồng thời với chiếu sáng. Tuy nhiên, không phải lúc
nào con người cũng có nhu cầu để các thiết bị chiếu sáng hoạt động. Để khắc
phục vấn đề này, các nhà nghiên cứu đưa ra ý tưởng về một công nghệ điều
chỉnh các thiết bị hoạt động sao cho đảm bảo 2 điều kiện: (1) đủ để truyền
thông tin và (2) đủ để con người cảm nhận thiết bị này đang “tắt”.

1.4.4. Vấn đề chuẩn hóa

Hiện nay, vấn đề chuẩn hóa của VLC vẫn chưa được hoàn thiện do việc
cần đưa ra các tiêu chí chuẩn cho VLC ở cả phương diện truyền tin lẫn phương
diện chiếu sáng. Một số tiêu chí có thể kể đến như an toàn, mức độ sáng phù
hợp hay khả năng di động của hệ thống. Các tiêu chí này khác so với phần lớn
các tiêu chí đưa ra các chuẩn hiện nay, dẫn đến khó khăn cho công cuộc xây
dựng chuẩn cho công nghệ VLC.

1.4.5. Một số vấn đề khác

Một số yếu tố khác ảnh hưởng đến hệ thống VLC trong thực tế như điều
kiện thời tiết. Chúng có thể gây hạn chế về phạm vi hoặc độ sẵn sàng của kết
nối. Các tín hiệu ánh sáng có thể bị hấp thụ bởi hơi nước và CO 2 có trong bầu
khí quyển gây ra suy hao. Ngoài ra, tín hiệu còn có thể bị phân tán khi gặp
sương mù, mây mù, mưa, tuyết hay các điều kiện thời tiết xấu khác. Các hiện
tượng này có thể được giảm thiểu bằng cách tăng FOV và sử dụng bộ tập trung
quang.

1.5. Kết luận

Chương 1 đã trình bày cái nhìn tổng quan về công nghệ OWC, khả năng
phát triển của công nghệ này đối với các ứng dụng trong nhà, nền tảng của việc
áp dụng công nghệ VLC vào thực tế.
OWC-LED cung cấp tuyến truyền thông không dây tốc độ cao, an toàn
cho người sử dụng, bảo mật thông tin với giá thành rẻ, đáp ứng yêu cầu ngày
càng lớn của các doanh nghiêp, tổ chức và cá nhân. Các hệ thống VLC đã và
đang được ứng dụng cho chiếu sáng kết hợp với truyền thông tốc độ cao trong
nhà cho thấy nhiều ưu điểm vượt trội, có thể dần thay thế cho các công nghệ vô
tuyến hiện nay.
Tuy nhiên, một số vấn đề như tầm nhìn thẳng (LoS), chất lượng tín hiệu,
thiết bị đầu cuối, vấn đề chuẩn hóa... đang là những thách thức không nhỏ trong
việc ứng dụng công nghệ VLC vào đời sống. Khắc phục được các hạn chế này
có thể đẩy mạnh sự phát triển các hệ thống VLC trong tương lai, hứa hẹn có
nhiều ứng dụng hơn nữa đối với cả truyền thông quang không dây tốc độ cao,
giá rẻ trong nhà và ngoài trời cự ly ngắn.
CHƯƠNG 2: MÔ HÌNH HỆ THỐNG VLC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ
MIMO

2.1. Các tham số hiệu năng kênh

2.1.1. Tỉ số tín hiệu trên nhiễu SNR

Hàm mật độ công suất nhiễu có thể được xác định như sau:
�A2 �
N 0 @ N shot = 2qg Pn ~ 10-22 � �
�Hz � (2.1)
Trong đó: γ là hệ số đáp ứng.
Pn là năng lượng ánh sáng trung bình.
Từ đó, với một tốc độ bit Rb nào đó, ta có tỉ số bit lỗi SNR được xác định như
sau:
g 2 Pr2
SNR =
Rb N 0 (2.2)

2.1.2. Dung lượng kênh

Theo định lý Shannon, dung lượng kênh C (tốc độ truyền dữ liệu tối đa
ứng với một giá trị SNR cho trước) được xác định bởi:
C = Blog2(1 + SNR) (2.3)

2.1.3. Tỉ lệ lỗi bit

Giá trị BER phụ thuộc vào kỹ thuật mã hóa và điều chế. Trong mô hình
này, để đơn giản và tiết kiệm năng lượng, ta sử dụng kỹ thuật điều chế OOK
[12]. BER có thể được xác định bởi:
� P �
Pe = Q �
�RN
�= Q
� ( Rb N 0 )
� b 0 � (2.4)
2.2. Các giải pháp cải thiện hiệu năng

2.2.1. Giải pháp kết nối đường lên

Một vài phương pháp đã được nghiên cứu, trong đó một đường lên bằng
ánh sáng hồng ngoại được sử dụng cùng với nguồn VLC. Ngoài ra, một bộ thu
phát phản xạ có thể được sử dụng để phản xạ một phần ánh sáng tới quay ngược
lại phía nguồn phát, và ánh sáng phản xạ này được điều chế để cung cấp một
tuyến dữ liệu từ thiết bị đầu cuối quay về phía phát, tạo ra một kết nối dữ liệu
đường lên.

2.2.2. Giải pháp đa truy nhập đa chặng

Mô hình đa truy nhập đa chặng cung cấp một giải pháp cho các ứng dụng
VLC trong nhà với tốc độ dữ liệu lên đến 10 Mb/s, kết hợp khả năng cho phép
nhiều người dùng truy nhập cùng lúc mà không yêu cầu các thiết bị phải nằm
trong tầm nhìn thẳng.

2.2.3. Giải pháp đa đầu vào đa đầu ra (MIMO)

Anten phát Anten thu

Hij
*
* dữ liệu ra
Bộ chuyển đổi MIMO *
dữ liệu vào Bộ giải chuyển đổi MIMO

Hình 2. 1: Mô hình một hệ thống MIMO tiêu biểu

 Kỹ thuật MIMO là kỹ thuật sử dụng nhiều anten phát và nhiều anten thu.
Hình 2.2 là một mô hình hệ thống MIMO tiêu biểu trong đó H ij là hệ số đặc tính
kênh truyền, truyền từ anten j đến anten i.

2.3. Ứng dụng MIMO trong công nghệ VLC

2.3.1. Mô hình hệ thống

Mô hình VLC được mô tả ở hình 2.4 với các thành phần chính là nguồn
phát, kênh truyền và thiết bị thu.

Hình 2. 2: Mô hình hệ thống VLC

2.3.2. Mô hình kênh truyền

Trong truyền thông VLC, nguồn bức xạ quang từ các Laser, LED được
điều chế trực tiếp với tín hiệu thông tin dạng điện, nghĩa là cường độ bức xạ
quang sẽ phụ thuộc trực tiếp vào tín hiệu điện đưa vào. Tại đầu thu, tín hiệu
quang được biến đổi trực tiếp thành tín hiệu ban đầu thông qua các bộ thu
quang PIN, APD. Tín hiệu điện thu được tỷ lệ với cường độ ánh sáng thu được
tại đầu cuối của sợi quang. Mô hình truyền này có ưu điểm là tương thích với
nhiều loại sợi quang, có thể truyền các loại tín hiệu tương tự/số, nguyên tắc hoạt
động đơn giản và hạn chế nhiễu giữa các kênh quang do chỉ sử dụng một bước
sóng quang.

2.3.3. MIMO ghép kênh theo không gian

Hình 2. 3: Mô hình MIMO VLC

Cấu trúc VLC-MIMO điển hình được mô tả ở Hình 2.16 với 4 LED được
sử dụng cho chiếu sáng đồng thời với phát các luồng dữ liệu độc lập. Phía thu
cũng sử dụng 4 máy thu tương ứng để thu tín hiệu. Các luồng dữ liệu đến máy
thu có độ lớn thay đổi tùy thuộc vào kết cấu của phòng. Hình 2.16b mô tả mô
hình truyền dữ liệu của MIMO với luồng dữ liệu nối tiếp đầu vào chuyển thành
4 luồng dữ liệu song song được điều chế tại 4 LED và phát lên kênh truyền. Ở
phía thu sẽ thu tín hiệu từ 4 LED và thực hiện giải điều chế, phục hồi lại luồng
dữ liệu.

2.4. Kết luận

Chương 2 đã trình bày về mô hình hệ thống VLC với các tham số hiệu
năng kênh. Một số giải pháp cải thiện hiệu năng được đưa ra như giải pháp kết
nối đường lên, giải pháp đa truy nhập đa chặng, giải pháp đa đầu vào đa đầu ra
(MIMO).
Giải pháp ứng dụng MIMO trong công nghệ VLC cũng đã được trình bày
thông qua phân tích một mô hình hệ thống điển hình.
CHƯƠNG 3: KHẢO SÁT VÀ ĐÁNH GIÁ HIỆU NĂNG HỆ THỐNG
VLC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ MIMO

3.1. Mô hình giải tích

Xét một mô hình MIMO VLC trong phòng như sau:

Hình 3.1: Mô hình MIMO VLC trong phòng

Nguồn phát là bốn thiết bị chiếu sáng đồng thời xuống mặt phẳng thu.
Nếu xét một cặp thu phát Tx-Rx ta có các thông số hình học như dưới đây. Có
thể có hướng truyền trực tiếp từ Tx sang Rx hoặc phản xạ ở tường phòng.
 Hình 3.2: Mặt cắt đường đi tia sáng

Hình 3.1 mô tả một môi trường VLC trong nhà điển hình. Giả sử rằng các
đèn LED tuân theo mô hình bức xạ Lambertian, cường độ bức xạ tại một mặt
bàn được tính bởi:
I (f ) = I (0)cos ml (f ) (3.4)
Với f là góc tạo bởi phương bức xạ so với trục thằng đứng, I (0) là mật độ sáng
trung tâm và ml là hệ số Lambertian được xác định bằng:
ln(2)
ml =
ln(cosF1/ 2 ) (3.5)

Với F1/2 là góc một nửa độ sáng của LED.

Mật độ sáng và công suất thu được tại một điểm tại mặt phẳng thu được tính
bởi:
I (0)cos ml (f )
I hor = 2
d cos(y ) (3.6)

(ml + 1)
Pr = Pt �H = Pt cos ml (f )Ts (y ) g (y )cos(y ), 0 �y �y con
2p d 2

Trong hệ thống MIMO, tổng công suất phát bị hạn chế bởi số lượng các
máy phát NT. Phía thu, NR máy thu sẽ chịu ảnh hưởng của nhiễu từ môi trường
và tạp âm của hệ thống. Ta có ma trận H với kích thước N txNR mô tả kênh
truyền. Nếu có k thiết bị LED ở i máy phát và truyền thông với j máy thu, ta có
độ lợi kênh giữa anten phát thứ i và anten thu thứ j, h ij sẽ được tính bằng công
thức:
�K Arxj
�� 2 R0 (j ).cos(bijk ) 0 �bijk �b C
hij = �k =1 dij
�0 bC �b ijk
� (3.7)

Trong đó,
j
 Arx là diện tích thu của máy thu thứ j được tính bằng:
n2
Arxj = APD
sin 2 ( bC ) với n là hệ số tập trung quang và A PD là diện tích của
photondiode
dij2
 là khoảng cách từ máy phát I đến máy thu j
 bijk là góc tới của máy thu , bC là vùng nhìn thấy của máy thu
 LED có cường độ bức xạ Lambertian R 0 được tính bằng:

( m + 1) / 2P �
R0 = �
� �cos (j ) với
m
m là hệ số Lambertian và j là góc lệch của
đường truyền so với phương thằng đứng.
Từ đó, ta có ma trận kênh H sẽ là:
h11 h12 L
� h1NT �
� �
h21 h22 L
� h2 NT �
H =�
M M O M �
� �
hN R 1 h NR 2 L
�
� h N R NT �
� (3.8)

Với x = [x1......xNT ] là vector tín hiệu phát và n là vector tạp âm, vector tín hiệu thu
T

được sẽ có dạng:
y = Hx + n

Tín hiệu mà máy thu thứ j thu được là:

 NT
rj = R.PT �hijti + inj2
i =1 (3.9)
inj2
Trong đó: R là hệ số đáp ứng của bộ tách quang và là RMS của các tạp âm.
Ta có thể tính được giá trị RMS trên như sau:
Với mỗi một máy thu độc lập, ta có:
inj2 = 2eR( Psignalj + Pambient ) B + iamp
2
B
(3.10)
Trong đó,

 Psignalj là năng lượng truyền thông trung bình được tính bằng:
NT
Psignalj = PT �hijti
i =1

Pambient
 là công suất thu được từ các nguồn sáng môi trường khác được tính
bằng:
Pambient = c amb Arxj 2P (1 - cos( b C ))

 B là băng thông hệ thống

 iamp là mật độ tạp âm máy thu
Luồng dữ liệu đến máy thu được tính bởi:
dest = y.H T
(3.11)
Ta có dung lượng kênh MIMO của hệ thống có thể được tính bởi:
� j �
1 + �g j ,k �
C = w s log 2 �
� r =1 � (3.12)

g j ,k =
�(h x )
ji i
2

Với ws là tần số lấy mẫu của tín hiệu và i

là SNR của kênh truyền.�n 2

Trong đó H là ma trận kênh và x và n là các hàm vector tín hiệu:

T
x=�
x1 x2 ...xNT �
� �
T
n=�
n1n2 ...nN R �
� �
Giá trị BER của hệ thống được tính bởi:
 �Q ( )
Nt
1
Pb = g j ,k .h 2
Nt i =1
(3.13)

3.2. Khảo sát và đánh giá hiệu năng

Các tham số mô phỏng được trình bày trong Bảng 3.1 như sau:
Bảng 3.1: Các tham số mô phỏng

Tham số Giá trị

Khoảng cách phát- thu 2.15 m
Công suất phát của mỗi LED 20mW
Số lượng LED ở mỗi điểm phát 4
FOV phía thu 70 độ
Chiều dài hội tụ 2.3 mm
Điều chế FSOOK
3.2.1. Công suất ánh sáng

Hình 3.3: Công suất ánh sáng

Hình 3.3 cho thấy với 4 đèn LED phát có thể đạt được độ sáng trong
phòng dao động từ 400 đến 800 lux. Giá trị trung bình khoảng 650 lux, so với
giá trị sáng cần thiết của một căn phòng khoảng 600 lux thì giá trị này là đáp
ứng được.
3.2.2. Công suất phát

Hình 3.4: Công suất phát

Hình 3.4 cho thấy công suất phát của hệ thống MIMO-VLC phân bố tại
mặt phẳng thu đạt khoảng -20 đến 10 dBm với giá trị trung bình từ -10 đến -5
dBm. Ta nhìn rõ những điểm tập trung công suất nhất tại các vị trí hình chiếu
của nguồn phát xuống mặt phẳng thu. Do đó, để đạt được thu tốt nhất ta có thể
để máy thu tại 4 vị trí hình chiếu này.
3.2.3. Dung lượng kênh theo SNR của hệ thống MIMO-VLC

Hình 3.5: Dung lượng kênh theo tỉ số tín hiệu trên nhiễu [16]

Hình 3.5 cho thấy khi giá trị SNR tăng lên, càng sử dụng nhiều thiết bị
thu phát dung lượng kênh đạt được càng lớn hơn. Với SNR = 2dB, dùng 2 cặp
thu phát sẽ cho dung lượng kênh dưới 5 bits/s/Hz nhưng với 16 cặp sẽ cho dung
lượng kênh lên tới 15 bits/s/Hz, gấp 3 lần so với khi dùng 2 cặp thu phát. Sự
chênh lệch này càng rõ khi SNR lên đến 18dB. 2 cặp thu phát cho dung lượng
kênh vào cỡ 10 bits/s/Hz và với 16 dung lượng kênh đạt xấp xỉ 80 bits/s/Hz,
gấp gần 8 lần. Như vậy, dùng MIMO-VLC có thể giúp tăng dung lượng kênh
đáng kể trong điều kiện môi trường SNR tăng.
3.2.4. Giá trị BER và mối quan hệ với SNR của hệ thống MIMO-VLC

Hình 3.6: Giá trị BER trong trường hợp MIMO sử dụng 4 đèn LED phát
[11]

Hình 3.6 mô tả giá trị BER trong trường hợp MIMO sử dụng 4 đèn LED
phát. Ta thấy giá trị BER thấp nhất tại các điểm mà thu – phát thẳng hàng do
lượng quang năng chứa thông tin truyền thẳng từ máy phát tới máy thu. Giá trị
BER lớn dần về phía rìa phòng nơi vùng phủ của ánh sáng giảm dần.
 Hình 3.7: Giá trị BER theo SNR [16]

Hình 3.7 mô tả mối quan hệ giá trị BER theo SNR trong trường hợp sử
dụng thay đổi số lượng các cặp thu phát. BER tăng tỉ lệ với SNR khi tăng số
lượng máy phát- thu của hệ thống. Cụ thể, với giá trị BER là 10-4, SNR của hệ
thống 1 cặp thu phát là 14 dB nhỏ hơn khi so sánh với hệ thống MIMO 2x2 có
giá trị SNR khoảng 16dB. Ta thấy rằng trong cùng điều kiện SNR như nhau, với
số lượng bộ thu-phát lớn hơn sẽ đạt được giá trị BER tốt hơn.

3.4. Kết luận

Chương 3 đã trình bày một giải pháp MIMO-VLC cho các hệ thống VLC
để giải quyết hai vấn đề: truyền tải dữ liệu và chiếu sáng.
Phần đầu chương đưa ra mô hình toán học cho hệ thống MIMO-VLC và
tính toán mối liên hệ giữa các tham số. Nội dung còn lại trình bày các kết quả
mô phỏng mô tả hoạt động hệ thống. Các kết quả này đã chứng minh rằng ứng
dụng MIMO vào công nghệ VLC giúp hiệu năng hệ thống được cải thiện đáng
kể so với hệ thống SISO.
KẾT LUẬN CHUNG
Luận văn đã trình bày những nghiên cứu về mô hình hệ thống VLC, đánh
giá các kỹ thuật trong hệ thống VLC cũng như đưa ra phân tích việc ứng dụng
MIMO giúp cải thiện hiệu năng hệ thống truyền thông VLC.
Luận văn trình bày tổng quát về hệ thống truyền thông quang không dây sử
dụng ánh sáng nhìn thấy, mô hình một hệ thống ứng dụng công nghệ MIMO
ghép kênh phân chia theo không gian và khảo sát, phân tích khả năng cải thiện
dung lượng kênh, nâng cao hiệu năng của hệ thống khi ứng dụng công nghệ
này.

Đề tài này có thể được phát triển sâu hơn theo các hướng sau:
- Nghiên cứu thêm về kỹ thuật điều chế DMT để giảm thiểu độ phức tạp
khi ứng dụng cho các hệ thống VLC.
- Mở rộng các đặc tính của kỹ thuật MIMO tại các thiết bị người dùng để
giảm ảnh hưởng của nhiễu đa đường và suy hao tín hiệu.
- Xây dựng mô hình thực nghiệm để đánh giá hiệu năng thực tế của mô
hình MIMO-VLC đã đề xuất trong đồ án.