Professional Documents
Culture Documents
Edoc - Pub Kabanata II
Edoc - Pub Kabanata II
Ayon sa aklat na Quality Food Production, Planning, and Management (Knight &
Kotschevar, 2000), ang serbisyong pang pagkain ay isa sapinakamalaking industriya sa
buong mundo. Ang nakukuha dito ay mahigit P16,284bilyon sa taong 1999 lamang dahil
sa bawat P117 na nakukuha sa pagkain, P50 rito aynapupunta sa serbisyong pang
pagkain. Bago pa ang World War II, nagsimula na ngpaglago ng industriyang ito at
tumataas ng 5% sa bawat taon kaya naman masasabinating ito ang may pinakamabilis
na paglaki sa lahat ng mga tingian sa buong mundo. Ayon kay VanEgmond-Pannell
(1990), sa aklat na pinamagatang FoodserviceManagement, nag-umpisa ang pagunlad
ngsc hool foodserviceo ang serbisyong pangpagkain, sa pamamagitan ngNational
Sc hool Lunc hAct na itinatag noong 1946. Ang school foodservice ay lumawak at
naisama ang agahan, merienda, a la carte, at saibang kaso, hapunan sa mga
nakakatanda at sa mga kabataan.Sa industriyang ito, makikita na walang bagay sa
mundo ang hindi nagbabagodahil pagdating sa pagkain ang sinusunod ay ang mga
mamimili dahil may mga taong mahilig sa karne, mayroon din namang may ayaw dito,
mayroong masustansyang pagkain lamang at marami pang iba. Ito ang nagdudulot ng
kompetisyon sa industriyakaya minabuti na ng marami ang pagkakaroon ng tama at
masusing pag-aaral ngpagkain. Dito nagsimula ang mga kursong nakapokus sa
serbisyong pang pagkain at mga pagsasanay na dinadaluhan ng mga manggagawa.
Ayon sa isang pananaliksik ng Unibersidad ng Santo Tomas (2009), madami rin
ang mga maaaring matutunan. Katulad ng mga patok na pagkain sa labas ng UST katulad
ng mga nasa kalye Dapitan, P.Noval, Lacson, at Espana na pwede pa makainan ng mga
estudyante at masasabing malinis batay sa paniniwala ng iba pang mga estudyante, ang
iba’t-ibang klase ng street foods na matatagpuan sa bansa at kung paano lutuin ang mga
ito, ang mga kalamangan ng pagbili at pagkain ng street foods at ng mga pagkain na
nasa fast food restaurants, at ang mga maaaring kagipitan sa pagkain ng parehong street
foods at mga pagkain na nasa fast food restaurants. Ang mga mananaliksik ay sang-ayon
sa aming naging panukalang pahayag na ang mga estudyante ng UST ay mas
tumatangkilik sa mga street foods na mga nasa kalye Dapitan, P.Noval, Espana, at
Lacson kaysa sa mga pagkain sa fast food restaurants at commercial places sa multi-
deck carpark sa loob ng UST. Una, dahil ang mga mananaliksik bilang mga estudyante
ng UST, ay naniniwala at mapapatunayan nila na ang laking mura ng mga street foods
na ibinebenta sa mga nasabing kalye kaysa sa mga pagkaing ibinebenta sa mga fast
food restaurants at commercial places sa multi-deck carpark sa loob ng UST. Pangalawa,
mas sulit sa badyet ng mga estudyante ang pagbili ng mga street foods at ang huli, ang
mga street foods na ito ay madadaling kainin at madaling dalahin kahit saan. Hindi naman
tumututol ang mga mananaliksik sa pagkain sa mga fast food restaurants at commercial
places sa multi-deck carpark sa loob ng UST dahil una sa lahat, alam naman ng mga
mananaliksik na siguradong malinis ang mga pagkaing ibinebenta sa kanila. Ngunit, kung
ilalaan ng mga mananaliksik sa kanilang badyet ang araw-araw na pagkain ng mga
binebenta sa mga fast food restaurants, magigipit sila sa kanilang badyet. Samantalang
kung sa mga street foods nila ilalaan ang kanilang pera, mas makamumura sila at
masisiyahan pa sa kanilang mabibiling street food. Kaya ang mga mananaliksik, bilang
estudyante, ang boto nila talaga ay nasa pagkaing inilalako sa kalsada tulad ng mga nasa
kalye Dapitan, P.Noval, Espana, Lacson palibot ng UST.
Ayon kay Taryn W. Morrisse, isa sa author ng artikulong “Local food prices: Effects
on child eating patterns, food insecurity, and overweight” (2012), na ang pagkain sa fast
food ay nakaka bigay ng enerhiya para sa mga mag-aaral. Pero ito ay may masamang
epekto sa pangangatawan ng mag-aaral isang dahilan nito ay sa mga mga chemical na
ginagamit ng fast food para ma preserba nila ang pagkain. At ayon naman kay Alison
Jacknowitz, isa ring sa author ng articulong “Local food prices: Effects on child eating
patterns, food insecurity, and overweight” (2012), na ang mga pagkain sa fast foods ay
hindi dapat palage ang pagkain kasi maraming paring mga lingid na mga epekto sa mga
tao. Kagaya sa french fries sa McDonalds na marami teoryang tungkol sa masasamang
sakit na makuha ng isang tao, kagaya ng canser.
Ayon kay Peter Fellow at Martin Hilmi sa aklat na “Selling Street and Snack Foods”
(2012), na hindi lahat ng street foods ay nakakasira sa katawan ng mga tao, ito ay nag
dedepende sa; unang-una kung anung klaseng pagkain, ang lokasyon kung saan nag
luluto, at kung paano niluto. Kung hindi maayos itong tatlong kailangan may malaking
porsiyento na nag dala ito ng sakit, kagaya ng diarrhea, hepatitis, typhoid fever, etc.
Sa pananaliksik naman ng “ Street foods in ACCRA, Ghana: How Safe are They?”
pinunto nina Patience Mensah, Dorothy Yeboah-Manu, Kwaku Owusu-Darko,at Anthony
Ablordey (2002) na, Maraming sakit ang maaring makuha sa madalas na pagtangkilik sa
pagkaing kalye. Ang mga sakit ayon sa mga pananaliksik, ay Diarrhea, Hepatitis,
Hepatitis A at Hepatitis B at Typhoid Fever. Ang mga ito ay nakukuha sa pamamagitan
ng pagtangkilik ng mga pagkain na kung saan dinapuan na ng bakterya. Ang diarrhea ay
nakukuha naman sa hindi malinis na inumin. Ang hepatitis ay isang sakit na kung saaan
tinatamaan ang atay, at nakukuha sa paghahalo-halo ng mga nakakalasong bakterya at
bayrus.
Ang Diarrhea naman, ayon sa World Health Organization ay isang sakit na kung
saan nauubos ang tubig na nasa ating katawan, ito ay dahil sa bakterya na nakuha sa
mga maruruming pagkain. Ang Hepatitis ay isang sakit sa atay kung saan inaatake ng
mga bakterya ang mga mahahalagang parte sa katawan ng tao tulad ng atay, lapay at
bato. Ang Hepatitis A ay isang sakit sa atay na hindi naman ganoon kalala, ngunit maari
parin itong ikamatay, nakukuha ito sa maruming tubig at maruming pagkain. Ang Hepatitis
B naman ay sakit mataas ang tsansa na mamatay, dahil inaatake ng Hepatitis B bayrus
ang atay na nagreresulta sa “Chronic Liver Disease at Chronic Infection”. Ang Chronic
Liver Disease ay sakit sa atay kung saan unti-unting nawawalan ng sustansya ang atay
na nagreresulta sa pagliit nito at pag tumagal pagkamatay nito. Ang Typhoid Fever ay
sakit kung saan nagsimula sa Salmonella ang salmonella ay nakukuha rin sa mga
maruruming pagkain at
tubig. Nakuha mula sa (www.who.int.en)
Ayon sa Urban Food and Employment in Developing Countries (1997) ang mga
nagtitinda ay kadalasang hindi nakapagtapos ng pag-aaral at hindi nasanay sa
paghahanda ng pagkain. Madalas nagtratrabaho din sila na hindi man lang iniisip ang
kalinisan at kaligtasan ng mga mamimili. Kaya, ayon sa mga pananaliksik, nagpapakita
ang karamihan ng mga tinitindang pagkain ng mga bakterya at bayrus. Na siyang
nagiging dahilan ng pagkakasakit ng mga kumakain nito, at sa kasamaan palad marami
na ring namatay rito. Dahil paminsan hindi nila tinitingan ang kanilang sanitasyon sa
kanilang kapaligiran kung ito ba ay marumi, alikabok, maraming ipis or daga, at iba pa.
Isa rin ang kanilang ugali na binebenta parin nila kahit bulok na. hindi nila iniisip kung
anong maging epekto nito.
Ayon sa Natural News, ang mga bagay na kumain ka ay may direktang epekto sa
iyong estado ng isip, at kahit ang kapangyarihan sa labis na baguhin ang iyong mga asal
na pattern. Ito ang mga resulta ng isang bagong pag-aaral sa labas ng Oxford University
sa UK, na ipinahayag na pagkonsumo ng naproseso junk pagkain ay maaaring
humantong sa pagsalakay, pagkamagagalitin, at kahit marahas tendencies.
I-back up ang mga claim na ito, Dr. Ramsey nagpasya upang pag-aralan kung paano
nakakaapekto ang diyeta kalooban at pag-uugali sa isang pangkat ng mga inmates sa
bilangguan. Ayon saCBS Boston, Dr. Ramsey nagbigay ng ilang mga supplement
bitamina sa ilan sa mga inmates bilangguan, at kumpara sa kanilang mga pag-uugali at
mga pattern ng pag-iisip sa mga inmates bilangguan pagkain ng mga tipikal na pagkain
ng junk.
Sa pagtatasa, ito ay tinutukoy na ang mga inmates sino ang kumuha ng supplement
bitamina ay higit na mas mababa agresibo at galit kaysa sa mga pagkain pangunahing
naproseso na pagkain ng junk. Ayon sa Dr. Ramsey, ang mga resulta ay nagpapahiwatig
na pagkaing nakapagpalusog kakulangan, na kung saan ay nagiging karaniwang
nagiging sa modernong mundo, ay direktang nauugnay sa pamali-mali at marahas na
pag-uugali.
Ayon kay Edward Leigh Gibson (2006), ang sensory, physiological at sikolohikal
na mga mekanismo ay sinusuri na maging batayan ng emosyonal na impluwensya sa
pagpili ng pagkain. Parehong isinasaalang-alang ang mood at emosyon. Ang pagkain ay
inaasahang nakapagbabago ng mood at emosyonal na predisposisyon ng isang tao,
karaniwang nakapagbaba ng arousal at pagkamayamutin at mas nakakakalma at
nagbibiga ng positibong epekto. Subalit, nakadepende ito sa dami at komposisyon ng
kinakain sa pagsasaalang-alang sa kinasanayan, ekspektasyon, at pangangailangan ng
kumakain. Ang mga hindi pangkaraniwang pagkain – e. g. masyadong maliit ang dami,
masama sa katawan – ay nakakadulot ng negatibong epekto sa mood ng isang tao.
Ayon naman kay Janice Polansky, MS, MBA (1997), ang pagkain ay maaaring
makaapekto sa utak sa pamamagitan ng pagbago sa kemikal na composition ng katawan
ng tao. Halimbawa dito ay ang Prozac, isang “feel good” na droga na patok sa America,
pinapadami nito ang serotonin sa utak ng tao. Ang whole grains are may parehong epekto
sa Prozac kung saan pinapadami nito ang serotonin na nagdudulot ng magandang
pakiramdam at pagiging mas mahusay sa pagdala ng stress. Ang ibang pagkain naman
ay maaaring makaapekto sa memorya at abilidad na maka pokus, makapag-isip ng
malinaw, ang makapag-relaks. Maraming paraan na kung saan ang pagkain iyong pinili
ay makaapekto sa iyong pag-iisip, emosyon at pangangatawan.
Ayon sa blog na KalusuganPH (2008), ang pagkain ng fast food at iba pang junk
food ay nakakasama sa resistensya ng katawan ng tao. Ang resistensya ng katawan ay
responsible sa pagtatag ng depensa ng katawan laban sa iba’t ibang organismo n
maaring magdulot ng sakit. Tungkol naman sa kalusugan ng utak, upang gumana ito ng
husto, kinakailangan ng buong katawan ang sustansya mula sa mga pagkaing kinakain.
Ngunit kung ang pagkain sa araw-araw puro sitsirya at mga pagkaing fast food na kulang
sa nutrisyon na kailangan ng katawan, tiyak na may masamang epekto ito hindi lamang
sa utak kundi pati na rin iba pang parte ng katawan.
Ayon sa DocSlide, ang pagkain ng street food ang nakatutulong sa mga tulad
naming estudyante na maraming ginagawang pang-eskwela na pamatid gutom. Mas
maliit ang nakokonsumong oras sa pagkain dahil sa mga ready-to-eat na ito. Sa pagkain
ng streetfood nakatutulong din ng malaki dahil sa murang presyo nito na kung minsan ay
mas pinababa pa para maluwang sa bulsa ng mga estudyante. Masarap at tipid ang
pagkain nito. Ang pagiging malikhain ng mga Pilipino ang nagbigay-buhay at ngalan sa
mga pagkaing kalye.
Ayon kay Jessa, Pondang (USEP – Department of English), Jesusa, ang layunin
ng alawans ng mga nagrerenta ay upang makatipid sa pamasahe kung magmumula sa
isang malayong lugar ang mag-aaral. Ang paaralan ay mas malapit na sa paaralan. Ang
pakinabang na ito ay lalo nainilaan upang pagsamahing muli ang isang full-time na post-
sekundaryong mag-aaral na pumapasok sa kolehiyo (kabilang ang mga post-
baccalaureate antas), teknikal o bokasyonal na paaralan sa mga empleyado/magulang
paghahatid sa US na pamahalaan sa ibang lugar.
Ayon sa DDS Safety Net, gamitin ang mga kasangkapan para sa malusog na pagkain na
makikitasa. Ang mga kasangkapang ito ay para tulungan ka at mga taong sinusuportahan
mo na kumain ng tama at maging aktibo. Panoorin ang mga video ng SafetyNet nang
magkakasama at pag-usapan ang mga natutunan ninyo. Kausapin ang mga tao tungkol
sa mga pagkain na mabuti sa kanila at bakit. Kung naghahanda ka ng pagkain para sa
iba, sundan ang mga payong ito para sa malusog na pagkain. Magbigay ng prutas, gulay,
at whole grains. Magbigay ng pagkain na mababa sa taba, asukal at asin. Pumili ng
walang tabang karne. Hikayatin na uminom sila ng maraming tubig.Gumawa ng mga
malusog na miryenda. Maghanap ng ibang paraan para gawing mas malusog ang mga
pagkain.