Portfolio Joel Wagenaar

PORTFOLIO
SENIORENSPORT
2018 - 2019
Hanzehogeschool Groningen
Cursus: Seniorensportleider
Docente: Lysbet Heeres – Faber
Student: Joel Wagenaar
Studentnummer: 297028
Voorwoord
Voor u ligt het portfolio van Joel Wagenaar. In dit protfolio worden verschillende
onderdelen beschreven. Zo vertelt de cursist meer over zichzelf en zijn ambitie. Daarnaast
zijn er meerdere opdrachten uitgewerkt die tijdens cursuslessen en/of stagelessen zijn
uitgevoerd. Tot slot reflecteert de cursist in een persoonlijke reflectie op zijn competenties
en ontwikkeling.
Veel leesplezier.
2
Joel Wagenaar 297028
Inhoudsopgave
1. Introductie .......................................................................................................................................... 4
2. Wat wil ik leren? ................................................................................................................................. 5
3. Redenen voor deelname aan seniorensport voor deelnemers .......................................................... 7
4. Artikelen .............................................................................................................................................. 7
5. Observeeropdracht ............................................................................................................................. 8
6. Omgaan met groepen: 3 voorkomende praktijkproblemen............................................................... 9
7. Didactische zaken................................................................................................................................ 9
8. Conditie deelnemers op stage .......................................................................................................... 10
9. Calamiteitenplan ............................................................................................................................... 10
10. Ziekten/ contra-indicaties ............................................................................................................... 12
11. Psychologische aspecten van het ouder worden............................................................................ 13
12. Gezondheidskundige aspecten ....................................................................................................... 14
13. Trainingsschema ............................................................................................................................. 16
14. PR .................................................................................................................................................... 19
15. Fittestdag ........................................................................................................................................ 19
16. Evenement ...................................................................................................................................... 20
17. Presentatie ...................................................................................................................................... 20
18. Reflectie .......................................................................................................................................... 21
19. Verantwoording lessen ................................................................................................................... 22
20. BPV-lessen ....................................................................................................................................... 23
21. Bijlagen ............................................................................................................................................ 25
21.1 Artikel 1: Zo zorg je ervoor dat je honderd kunt worden ............................................................. 25
21.1 Artikel 2: Sjaak Swart (80) in Zwolle; de fitste van allemaal ......................................................... 30
21.1 Artikel 3: ........................................................................................................................................ 32
21.2 Presentatie en beoordeling .......................................................................................................... 34
21.3 Beoordelingen gegeven lessen ..................................................................................................... 36
3
1. Introductie
Mijn naam is Joel Wagenaar. Ik ben 26 jaar oud en kom oorspronkelijk uit het Friese dorpje
Ureterp. Op dit moment ben ik woonachtig in Drachten, de afgelopen vier jaren heb ik
tijdens mijn studie in Groningen gewoond. Ik ben momenteel vierdejaars Sportkunde
student aan de Hanzehogeschool. Tijdens mijn studie ben ik op verschillende manieren in
aanraking gekomen met ouderen en dit heb ik als zeer positief mogen ervaren. Met
medestudenten heb ik meerdere keren een vitaliteitsproject voor ouderen mogen runnen
waarin aspecten als beweging, ontspanning en voeding en centraal stonden. Daarnaast
sprak het sociale aspect mij heel erg aan. Tijdens de studie ben ik erachter gekomen dat ik
graag aan slag ga/werk met ouderen omdat ik daar enthousiast van word. Daarnaast vind ik
de interactie met en de waardering vanuit de doelgroep heel fijn. Uiteindelijk hebben de
opgedane ervaringen ervoor gezorgd dat ik in de toekomst graag les wil geven aan senioren
als zelfstandig lesgever of binnen een bedrijf. Dit heeft mij ertoe doen besluiten om mij op
te geven voor de cursus seniorensportleider.
4
2. Wat wil ik leren?
Ik wil graag leren om een professionele verantwoorde les te kunnen geven aan een seniorengroep.
Een les die aansluit op de verwachtingen en die past bij de intensiteit van de groep. Ik wil graag meer
inzicht krijgen in de mogelijkheden/beweegaanbod voor ouderen. Waarin met name leuke
spelvormen de basis gaan vormen voor een gepaste les. Daarnaast wil natuurlijk een gedegen
warming-up, kern 1 en 2 en cooling down kunnen aanbieden aan de groep. Persoonlijk wil ik nog
zekerder voor een groep staan en een manier van lesgeven (door) ontwikkelen die past bij ouderen.
Erkenning van Verworven Competenties (EVC)

Tijdens mijn studie in stages en projecten heb ik meerdere keren voor de groep gestaan/les gegeven.
Niet alleen ouderen, maar ook kinderen en studenten heb ik sportles gegeven. In de onderstaande
tabel heb ik een overzicht gemaakt met de relevante ervaringen en competenties die ik opgedaan
heb in de voorgaande jaren.
Wanneer? Wat? Welke competenties?

2015-2019 Voetbal, basketbal, ontspanning - Lesgeven, voor de
les, bewegen op muziek groep staan
- Instructie geven
- Studenten motiveren
en enthousiasmeren
2016 Beweegworkshop gegeven aan - Voor de groep staan
bejaarden: stoelgymnastiek, - Instructie geven
voorlichting over gezondheid, - Voorlichting
spelletjes geven/informeren
- Mensen
enthousiasmeren en
motiveren
September 2016 Beweegworkshop gegeven aan - Voor de groep staan
mensen met - Instructie geven
Korsakoff/Gerontopsychiatrie: - Mensen
stoelgymnastiek en denkspelletjes enthousiasmeren en
motiveren
2017-2018 Voetbaltraining - Voor de groep staan
- Training geven
- Enthousiasmeren
- Instrueren
2018-2019 Stage gemeente Achtkarspelen: - Voor de groep staan
Groepslessen, activiteiten en - Lesgeven
workshops - Instrueren
- Begeleiden
2018/2019 Afstudeerstage beweeg & - Lesgeven senioren
leefstijladviseur Caparis In - Groepslessen
Beweging werknemers
5
Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)
Doelen Vereiste acties Tijd benodigdheden
Een goede les - veel oefenen in 2019 - feedback van mijn

ontwikkelen met praktijklessen stagebegeleider
duidelijke opbouw - feedback vragen - tijd om te oefenen in de
(warming-up, kern, - oefenen tijdens lessen
cooling-down) sportpraktijk en
ook hier feedback
vragen
Op alle 3 gebieden - in praktijklessen 2019 - informatie op internet
(fitte senioren, alle drie de (artikelen, websites, boeken,
minder fitte senioren doelgroepen aan etc).
en stoelgymnastiek) bod laten komen - input vanuit de cursus
een professionele les - op zoek naar alle - een flinke dosis zelfstudie
kunnen geven, drie categorieën - feedback van mijn
rekening houdend om te observeren stagebegeleider
met de capaciteiten, - inlezen in alle 3 de
wensen en doelgroepen
behoeften van de - veel feedback
diverse groepen vragen
6
3. Redenen voor deelname aan seniorensport voor deelnemers
Deelnemers hebben verschillende redenen om deel te nemen aan seniorensport. Sport en bewegen
helpt je om fit te blijven, ook op oudere leeftijd. Het helpt je een goede conditie te behouden en je
lichamelijk en mentaal fitter te voelen. Ook verlaagt het de kans op (chronische) ziektes. Vitaal ouder
worden heeft bovendien als voordeel dat je langer de activiteiten kunt blijven doen die je graag
doet. Hieronder een aantal opsommingen om deel te nemen:
- Bewegen geeft een goed gevoel

- Bewegen brengt ouderen onder de mensen
- Ziektes voorkomen en te lijf gaan
- Goed voor de hersenen
- Langer zelfredzaam en zelfstandig
Er wordt onderscheid gemaakt tussen vier motieven van deelname aan een seniorensportgroep.
Namelijk vrijwillig, niet vrijwillig en taakgericht of persoonsgericht. Binnen deze motieven spelen
verschillende factoren een rol om deel te namen aan de groep. De vier motieven + voorbeeld:
- Vrijwillig taakgericht: deelname vanwege de goede oefeningen

- Vrijwillig persoonsgericht: deelname omdat het gezellig kan zijn binnen zo’n groep
- Niet vrijwillig taakgericht: deelname omdat dit geadviseerd wordt door een fysio
- Niet vrijwillig persoonsgericht: op aandringen van iemand en deelnemen om anderen te
ontmoeten
4. Artikelen
Artikel 1: Zo zorg je ervoor dat je honderd kunt worden.
Artikel 2: Sjaak Swart (80) in Zwolle; de fitste van allemaal.
Artikel 3: Ook steeds meer hulpgrootouders tijdens scholensportdag in Made.
De artikelen zijn te vinden in bijlage 1.
7
5. Observeeropdracht
Opdracht observeren 1
Groep 1: fitte senioren
De sporters in groep 1 sporten al meerdere jaren samen, sommigen zelfs al 10 jaar. De sporters doen
mee met de lessen omdat het goed voor ze is. Ze voelen zich lichamelijk en geestelijk fitter.
Daarnaast sporten ze onder werktijd, ook niet verkeerd uiteraard. Een aantal van deze sporters sport
alleen tijdens dit uur en sommigen wandelen of lopen ook hard in hun eigen tijd. Ze hebben niet
perse behoefte aan meer activiteiten maar zouden wel graag meer afwisseling zien in het aanbod.
De meesten doen al jaren hetzelfde en halen nog weinig uitdaging uit het sporten terwijl ze die wel
graag ervaren.
Advies: mijn advies is om ook in eigen tijd lekker bezig te gaan. Probeer nieuwe dingen uit en stop
niet als iets even niet lukt of tegen zit. Zodra je een sport of activiteit gevonden hebt je bevalt dan
kun je daar veel voordelen uit behalen. Zoals uitdaging, sociaal, lichamelijk etc.
Groep 2: beginnende ouderdomsmotoriek en verschillende beperkingen

Ook deze deelnemers sporten al meerdere jaren binnen dezelfde groep. De groep wordt steeds
groter en steeds meer mensen weten de groep te vinden, zowel op eigen initiatief of die van een
ander. De sporters doen voornamelijk mee om lichamelijke beperkingen tegen te gaan, stabiel te
houden of te verbeteren. De deelnemers sporten alleen tijdens dit uur en niet op eigen initiatief
buiten werktijd. Sommigen lopen wel bij de fysio om beperkingen te verbeteren.
Advies: mijn advies voor de deelnemers is om vooral door te blijven sporten. Dit is op korte termijn
en lange termijn lonend en brengt verschillende voordelen met zich mee. Voordelen die net het
verschil kunnen beteken tussen wel of niet zelfstandig wonen.
Ik heb geprobeerd de leeftijden in te schatten van de deelnemers, maar dit bleek erg lastig te zijn.
Vaak kijk je veel te subjectief naar mensen. Zoals bijvoorbeeld wanneer iemand kromloopt, dat je
denkt dat diegene al heel oud is. Maar die persoon kan bijvoorbeeld reuma op jongere leeftijd
hebben. Ik had de volgorde niet helemaal goed.
Tijdens de extramurale les die ik heb geobserveerd, was de intensiteit van de les erg hoog. De groep
ouderen die kwam sporten was erg fit, en kwamen zelfstandig naar de locatie. Ik zag dat de
intensiteit hoog was, doordat de ouderen al snel rode hoofden kregen en dat ze aan het puffen
waren. Dit was vooral het geval bij het buikspierkwartier. Mijn observaties klopten, want na de les
vroeg ik aan ze hoe zwaar ze de les vonden. Ze gaven eigenlijk allemaal wel aan dat de les vrij pittig
was, ook met name het buikspierkwartier.
Tijdens de intramurale les die ik heb geobserveerd, was de intensiteit veel minder hoog. Deze groep
kreeg de sportles in het verzorgingstehuis aan tafel. De sfeer van de les was heel gemoedelijk,
gezellig en ontspannen. Gezellig in ‘spelvorm’ in beweging zijn met lichte materialen zoals ballonnen,
ringen en pittenzakjes. De les werd als ‘licht’ bevonden, dat was ook te zien aan de sfeer en de
inspanningen. Iedereen kon meedoen en dat was ook juist de bedoeling.
8
6. Omgaan met groepen: 3 voorkomende praktijkproblemen
Praktijkprobleem 1: Locatie Leeuwarden
Het lastige van de seniorensportgroep binnen Caparis In Beweging is de locatie in Leeuwarden. De
sportgroep in Leeuwarden sport elke week twee uren in een sporthal in Leeuwarden. De sporthal zit
vast aan een basisschool en is dus ook op deze doelgroep afgestemd. Hierdoor is het aanbod in
materiaal tijdens de lessen niet al te groot en doen de sporters ook heel vaak hetzelfde. Dit proberen
we soms op te lossen door materiaal vanuit andere locaties mee te nemen maar blijft een lastig
punt. We hebben er al over nagedacht om een eigen tas of makkelijk verplaatsbare kist aan te
schaffen waardoor alle materialen wekelijks meegenomen kunnen worden en de sporters meer
variatie kunnen krijgen in de les.
Praktijkprobleem 2: sociale werkvoorziening

De sporters werken allemaal bij sociale werkvoorziening Caparis en behoren tot de doelgroep lage
ses. Daarnaast hebben ze verschillende indicaties die ervoor zorgen dat de groep eigenlijk nooit
compleet is. Het is zelfs zo dat de lesgever bij aankomst pas weet hoeveel sporters er aanwezig
zullen zijn. De communicatie tussen sporters en lesgevers verloopt nog niet goed en is vaak ook
lastig te communiceren. Voor de lesgever zal er dus altijd aangepast moeten worden op de situatie,
de lesgever dient hier rekening mee te houden in de voorbereiding van de les. Dit maakt het soms
wel lastig en dus echt een praktijkprobleem.
Praktijkprobleem 3:
De sporters binnen een bepaalde groep hebben best wel vaak verschillende interesses. De een gaat
liever hardlopen, de ander alleen balsporten en weer een andere alleen cross fit. Dit maakt het soms
lastig om aan alle wensen te voldoen en de sporters dan ook te motiveren en te enthousiasmeren.
De sporters weten vaak heel goed wat ze wel en niet willen en maken dit ook kenbaar. Dit is in mijn
ogen helemaal niet erg, maar vergt wel enige vorm van organiserend vermogen en oplossingsgericht
denken.
7. Didactische zaken
- Wat me opviel in de lessen is dat niet iedereen hetzelfde niveau heeft in de groep. De één is
wat gevorderder in een sport dan de ander. Dit is op zich geen probleem. Er werd hier goed
op ingespeeld door zelf de groepjes van bijvoorbeeld volleybal in te delen. Hierdoor werden
er gelijkwaardige teams gevormd, waardoor het voor iedereen leuk is om het spel te spelen.
- Wat me ook opviel is dat één van de senioren, Heidi, eigenlijk alleen Cross Fit/fitness leuk
vind om te doen en soms weinig motivatie kan opbrengen voor andere sporten. Soms neemt
ze hier andere sporters in mee. De rest van de groep maakt er overigens geen problemen
van. De leiding communiceert van te voren duidelijk over de inhoud van de les zodat Heidi
hiervan af weet. Heidi heeft een ernstige vorm van autisme en kan maar moeilijk omgaan
met teleurstellingen. De leiding weet hoe er met haar moet worden omgegaan en dit gaat
dan eigenlijk ook altijd goed. Daarnaast is de motoriek van Heidi ook minder gevorderd dan
de rest. Dit is geen probleem maar wel een punt om extra rekening mee te houden. Dit
wordt bijvoorbeeld gedaan door samen te werken in groepjes, de overige sporters helpen
Heidi goed.
9
8. Conditie deelnemers op stage
De conditie van de eerste groep fitte senioren is goed. De sporters kunnen de lessen goed uitvoeren
en zijn zeer fanatiek. De lessen voor deze groep zijn soms best pittig. Daarin zijn niet echt problemen
waargenomen. Iedereen sport op zijn eigen niveau en kan uitstappen als er een pauze nodig is. Elke
jaar doet deze groep 10 weken lang een conditietest, de welbekende coopertest. 12 minuten lang
(hard) lopen de sporters in de zaal en wordt de score genoteerd. Het is leuk om te zien hoe zij
wekelijks progressie (willen) boeken. Het gaat er dan fanatiek aan toe, alleen maar leuk.
De conditie van de tweede groep is aanzienlijk minder. Dit komt voornamelijk door de eerder
besproken beperkingen binnen de groep. Hier ligt ook niet de focus op. De focus ligt bij deze groep
op bewegen, plezier, functionele training en ontwikkeling. Daarin verbeteren zij wel hun conditie of
algemene fitheid maar niet zozeer door hardlopen of de coopertest.
9. Calamiteitenplan
Calamiteitenplan Seniorenlessen Caparis In Beweging te Leeuwarden
Dit calamiteitenplan is opgesteld om de veiligheid van de deelnemers tijdens de seniorensportlessen

te waarborgen. Er wordt beschreven wie verantwoordelijk is bij calamiteiten en hoe zal worden
gehandeld.
Belangrijke gegevens
Locatie: BV Sport
Sporthal Kalverdijkje
Kalverdijkje 78, 8924 JJ
Leeuwarden
Hoofdverantwoordelijk bij calamiteiten: Lowise Hazenberg
Begeleiding: Lowise:
Lars:
Joel: 0642027588
Telefoonnummers:
Alarmnummer: 112
Ambulance: 050-3123040
Brandweer: 050-3123040
Politie: 0900-8844
Huisartsenpost: 0900-9229
Brand
Bij brand zal gebruik gemaakt worden van de aanwezige brandblussers. Beide ingangen zullen
geopend blijven tijdens de lessen. Daarnaast is de nooduitgang altijd van binnen te openen.
Bij brand zal de hoofdverantwoordelijke iedere begeleider de taak geven in de toiletten,

kleedkamers, EHBO-ruimtes, gangen, zaal en materiaalruimte te kijken of er mensen aanwezig zijn.
De mensen dienen via de nooduitgang het pand te verlaten en te verzamelen op het schoolplein van
de aangrenzende basisschool. De hoofdverantwoordelijke zal het alarmnummer bellen en hen
begeleiden zodra deze zijn aangekomen.
10
Ongeval
Voor ongevallen van deelnemers zijn de lesgevers in staat om eerste hulp te verlenen. Lowise, Lars
en Joel hebben allen een geldig EHBO-diploma en zijn dus gediplomeerd om eerste hulp te verlenen
als er ongevallen zich voordoen.
Materiaalschade
Bij schade aan materiaal zal de hoofdverantwoordelijke de schade opmaken en na de les met de
contactpersoon van de seniorensportles contact opnemen.
In de bijlages hieronder staat in het kort beschreven wat men dient te doen in geval van
calamiteiten. Dit hulpmiddel en het calamiteitenplan zullen tijdens het evenement op een duidelijke
plaats worden neergelegd, zodat snel actie kan worden ondernomen.
11
10. Ziekten/ contra-indicaties
Lichamelijke vergroeiingen
Er is een man genaamd Doeije. Doeije is 62 jaar en sport wekelijks bij ons. Doeije is als kind onder de
tractor gekomen en daarna ernstig verwond geraakt. Doeije heeft moeite met lopen en heeft een
verkromming in de rug. Doeije kon een aantal jaren geleden heel slecht lopen en niet zonder
begeleiding. Door middel van training en sport heeft Doeije grote stappen gemaakt waardoor hij
weer zelfstandig kan lopen. Tijdens de lessen wordt altijd rekening met hem gehouden, dit is terug
te zien in de voorbereiding maar ook in de begeleiding tijdens de les.
Angst bukken, zitten en liggen

Baukje is een keer gevallen in de wc. Destijds was deze wc bril zwart en daarom durft Baukje alleen
nog maar op een witte wc te zitten. het ongelukje belemmerd haar ook tijdens het sporten. Baukje
durft nu minder goed te bukken, zitten en /of liggen. Tijdens verschillende oefeningen heeft ze het
moeilijk en is er begeleiding nodig. Bijvoorbeeld bij buikspieroefeningen op de mat, de squat en
bukken. Baukje geeft goed aan wat ze wel een niet wil/kan, ze wordt hierin goed begeleid.
Motorisch leren
Een andere deelnemer, Heidi, heeft soms moeite met de techniek van bepaalde oefeningen, omdat
haar motoriek slechter is. Gooien en vangen gaat nog redelijk, maar een volleybalpass geven is lastig
voor haar. De leiding besteed daarom ook veel aandacht aan de techniek, en geeft vaak individuele
aanwijzingen aan Heidi. Die geeft zelf niet aan wat ze wel en niet kan, maar vindt het vooral fijn dat
ze nog mee kan doen met de groep.
12
11. Psychologische aspecten van het ouder worden
Gedrag
Bij de ouderen in mijn stagegroep heerst heel erg het activiteitenperspectief. De ouderen vinden
actief zijn en bewegen erg belangrijk, en zijn er ook trots op dat ze nog zo veel kunnen. De eerste
groep wil ook wel graag uitdaging en is op zoek naar die prikkel. Dit is mooi om te zien.
Motorisch leren
Op het gebied van motorisch leren valt nog wel wat winst te behalen in mijn stagegroep. De lessen
zijn vooral ingericht op het bewegen en veel verschillende oefeningen willen doen. De lessen zijn
minder gericht op techniek, vaardigheden en motorisch leren. Natuurlijk wordt er bij teamsporten
zoals volleybal en korfbal wel kort op de techniek getraind, maar dit is niet het belangrijkste van de
les. Ook zie je dat de ouderen denken en doen vaak niet meer kunnen koppelen. Aanwijzingen
onthouden is voor veel mensen toch erg moeilijk. Hierdoor gaat motorisch leren vaak lastiger.
Motivatie van de deelnemers

De motivatie van de deelnemers in mijn stagegroep is erg hoog. Ze komen elke week met veel
plezier en enthousiasme naar de les toe. Ik denk dat dit vooral komt doordat de groep echt een
eenheid is en gezelligheid uitstraalt. Iedereen hoort erbij, wat het makkelijker maakt voor de
deelnemers om vrij te kunnen sporten.
Identiteit van de deelnemers

Zoals in het voorgaande ook al genoemd is, voelen alle deelnemers zich vrij en veilig in de groep.
Hierdoor durven zij zichzelf te zijn, en komt hun eigen identiteit naar voren. Die is van elke
deelnemer uiteraard weer anders. De verschillende beperkingen hebben uiteraard invloed op een
les. De leiding houdt hier duidelijk rekening mee, en weet precies op welke manier de verschillende
deelnemers benaderd moeten worden. De identiteiten komen ook vaak naar voren bij verschillende
spelletjes. De één is dan wat meer gesloten, terwijl een ander het spel vroeger vaak speelde en dus
erg enthousiast is over het spel.
13
12. Gezondheidskundige aspecten
Lichaamsdeel Volwassene Senior met BOM Fragiele senior
1 Botten Genoeg kraakbeen Minder stabiel Sneller artrose etc.
Blijven op de been Lastiger door de knieën Botten breken sneller
Beschermende .
functie.
2 Gewricht/ Gewrichten zijn Slijtage aan de gewrichten Reumatoïde artritis komt
bewegingsapparaat belangrijk voor veel voor
bewegingen, Gaat in een neerwaartse
gewrichtsbanden zijn spiraal Bewegen is lastiger en
sterk en zorgen voor pijnlijk
stevigheid.
3 Longen- Bij een gezonde Ademen wordt wat Moeite met ademhalen.
/ademhaling volwassene gaat zwaarder, dit komt
ademen vanzelf, misschien ook omdat de Grote kans op
nauwelijks problemen conditie wat achteruit gaat. longziekten
4 Hart- en vaatstelsel Meestal een gezonde Hart is wat minder gewend, Grote kans op embolie
spier, belangrijkste slechtere conditie.
spier van het lichaam. Bloedverdunners
Mogelijk beginnende hart-
Goede en vaatziekten. Hart en vaatziekten
bloeddoorstroming. grootste doodsoorzaak
mannen.
5 Oren/ gehoor Niet veel aan de hand, Gehoor kan achteruit gaan Gehoorproblemen zoals
kan alles goed horen. tinnitus, hypoacousis etc..
Geen slijtage aan de
trommelvliezen. Slechthorendheid is een
veelvoorkomende
aandoening.
6 Ogen/ Vaak geen verminderd Gezichtsvermogen is nog Gezichtsvermogen
gezichtsvermogen zicht, wel veel mensen steeds niet heel slecht, achteruit.
met brillen, dit is geen mensen willen wel vaak een
probleem. leesbril o.i.d. (oogziekes, sd) Overgevoeligheid voor de
zon.
7 Spieren Spieren leveren Spierkracht gaat wat Weinig spierkracht

genoeg kracht. achteruit, alle oefeningen
Dit zorgt ervoor dat kunnen wat moeilijker
de techniek, uitgevoerd worden.
lenigheid,
uithoudingsvermogen,
snelheid en
coördinatie goed kan
worden uitgevoerd.
8 Stofwisseling Goede stofwisseling, Stofwisseling gaat niet echt Stofwisseling vertraagt
regelmatig eten en achteruit.
drinken is in principe Verminderde eetlust
altijd belangrijk, maar
14
niet noodzakelijk om Goed ritme in voeding is
er extra aandacht aan belangrijk
te besteden.
9 Geheugen/ Geheugen is nog Geheugen is nog steeds Geheugen gaat achteruit
hersenfuncties goed, alle functies in goed, geen aandoeningen.
de hersenen werken Dementie
nog goed, zonder
medicijnen. Alzheimer
10 Motoriek Motoriek is iets Motoriek gaat met de jaren Motoriek neemt af.
minder als dat het wat achteruit. Bewegingen worden
was in de jongere moeilijker.
jaren. Als mensen blijven bewegen
wordt dit proces aanzienlijk Vaak worden
verlangzaamd. hulpmiddelen als een
wandelstok gebruikt.
15
13. Trainingsschema
Trainingsweek 1
Week 1 Krachttraining Spinning Hardlopen Overig
Maandag
Dinsdag 50’
Woensdag
Donderdag
Vrijdag 20’
Zaterdag
Zondag
Naam van de oefening Aantal sets* Seconden arbeid per oefening Rust na oefening
Crunch 3 30sec 10sec
Plank 3 30sec 10sec
Pelvis crunch 3 30sec 10sec
Side plank
3 30sec 10sec
(BEIDE KANTEN)
Russian twist 3 30sec 10sec
Superman 3 30sec 10sec
Krachttraining: 20’rompstabiliteit trainen. Deze oefeningen zijn vooral gericht op de buik, zijkant
buikspieren en de rugspieren. Dit zorgt voor een goede stabiliteit op de fiets.
Spinning: Het verbeteren van het aerobe uithoudingsvermogen met accent op “ zoek je grenzen op”.
Er wordt tijdens deze les 50 minuten op extensief duurniveau gefietst.
Week 1
De huidige trainingen zullen elke week weer terugkeren. Door te kijken wat de fysieke gesteldheid is,
kan er gekeken worden of de trainingen zwaarder gemaakt kunnen worden. Het zou ook kunnen dat
er extra trainingselementen aan het huidige trainingsschema worden toegevoegd.
16
Trainingsweek 6
Maandag
Dinsdag 40’
Woensdag
Donderdag
Vrijdag 20’
Zaterdag
Zondag 90’
Crunch 4 30sec 10sec
Plank 4 30sec 10sec
Side plank
4 30sec 10sec
(BEIDE KANTEN)
Krachttraining: 20’ de rompstabiliteit trainen. Als wordt gekeken naar de eerdere trainingen is er
duidelijk progressie geboekt. Dit betekend dat er wat veranderd wordt aan de training. Er zal 1 set
per oefening bij komen. Dit zorgt voor een stijging van volume.
Spinning: Voor de spinning training staat er 20’ intensieve duur en 20’ intensieve interval. Deze
trainingen zijn vooral gericht op het verhogen van intensiteit en trapvermogen. Voor deze training
staat ongeveer 48 uur rust. Op zondag zal er nog op eigen initiatief 90 minuten worden gefietst. Dit
niet per se op een bepaald tempo. Zorg wel dat er minimaal 20 kilometer in 90 minuten wordt
afgelegd.
Week 6: In deze week zijn er veel zware trainingen geweest. Het verschil is goed zichtbaar als je kijkt
naar week 1.
17
Trainingsweek 13

Maandag 20’
Dinsdag 60’
Woensdag
Donderdag 30’
Vrijdag
Zaterdag
Zondag 105’
Crunch 4 30sec 5sec
Plank 4 30sec 5sec
Side plank
4 30sec 5sec
(BEIDE KANTEN)
Krachttraining: 20’rompstabiliteit trainen.
Spinning: Er zal deze weken twee keer in de week een fietstraining worden aangeboden. De eerste
training is een intensieve duurtraining en de tweede op donderdag is een intensieve intervaltraining.
Fietsen: Op zondag wordt dezelfde training gehouden als de vorige periode. Deze duurt alleen
langer.
18
14. PR
Voor deze opdracht ben ik naar het verzorgingstehuis gegaan bij mij in het dorpje Ureterp. Mijn
tante is daar werkzaam en zij kon mij meer vertellen over de activiteiten.
In Ureterp wordt elke maandagochtend een MBVO les gegeven door Ali van der Meer in MFC de
Wier. Ali is gecertificeerd MBVO-docent. De gemeente Opsterland biedt verschillende sporten aan
voor elke doelgroep, waaronder dus de Meer Bewegen Voor Ouderen lessen in Ureterp. Er doen
ongeveer 25 mannen/vrouwen mee per les.
15. Fittestdag
A
Om het half jaar staat bij Caparis In Beweging de testweek op de agenda. Caparis In Beweging is een
beweegprogramma die binnen de organisatie van Caparis gedraaid wordt. Elke dag komen er
werknemers van Caparis sporten bij Caparis In Beweging. De fittesten hebben plaatsgevonden op
drie verschillende locaties, namelijk in Heerenveen, Leeuwarden en Drachten. Ik ben aanwezig
geweest bij alle fittesten en heb ook een aantal testen kunnen uitvoeren.
De onderdelen die getest werden waren: bloeddruk, cholesterol, astrandtest (fietstest),

reactievermogen test, meten en wegen en de visustest. Dit zijn testen die elk jaar twee keer getest
worden en dus kan er ook gemonitord worden of een persoon verbetert of verslechtert.
De adviesgesprekken vond ik heel erg leerzaam. Samen met de deelnemer werden de verschillende
resultaten besproken. Punten die negatief scoorden werd dieper op ingegaan. Zo kreeg de
deelnemer zowel mondelinge als schriftelijke adviezen mee. Tijdens zo’n gesprek was de deelnemer
niet verbaasd over de resultaten. Wel had ik het idee dat het niet altijd begrepen werd of dat de
deelnemer niet de capaciteiten heet om bepaalde punten te kunnen verbeteren. Dit heeft natuurlijk
te maken met de beperkingen, ik vind dat Caparis In Beweging nog nadrukkelijker aan de slag zou
moeten gaan met zo’n testdeelnemer. Alleen op deze manier valt er verbetering te bereiken.
Wanneer je het loslaat dan gebeurt er in mijn ogen niet zoveel bij deze doelgroep.
19
16. Evenement
Op 25 februari heb ik samen met medestudenten de sportdag van Caparis georganiseerd. De
sportdag werd georganiseerd voor alle medewerkers binnen Caparis vanuit Drachten, Heerenveen
en Leeuwarden. De gemiddelde leeftijd tijdens deze sportdag was rond de 50 jaar. Voor elke
deelnemer waren dan ook verschillende sportmogelijkheden. De sporters konden zich van te voren
opgeven voor drie verschillende onderdelen op verschillende tijden. De sporters konden kiezen uit
de volgende sporten: Glow in the dark badminton, boswandeling, darten, klaverjassen, sjoelen en
paardrijden. Daarnaast werden er verschillende clinics gegeven waar de sporters zich ook voor
konden opgeven. De clinics waar de sporters aan konden deelnemen waren: spinning, zwemmen,
rondleiding Abe Lenstra Stadion, kickbox, gezonde voeding en playgrond: basketbal en voetbal voor
vrije inloop.
Van te voren is er veel georganiseerd omtrent de begeleiding van sporten, werving van clinics,
regelen van vervoer, werven van vrijwilligers en het samenstellen van het hele programma. Er is een
compleet draaiboek opgesteld waarin alle gegevens omtrent de sportdag staan. Zoals algemene
contact gegevens, contactgegevens clinics, informatie over de verschillende sporten/activiteiten,
planning, kleedkamerindeling, EHBO, materiaallijst en plattegrond. De dag is afgesloten met het
jaarlijks terugkerende bingo activiteit en de verdeling van sportprijzen.
Het was een hele geslaagde dag waarin sportliefhebbers konden sporten en werknemers die minder
met sport hebben ook een mooie ervaring van sport hebben kunnen beleven. Omrop Fryslân was
aanwezig en maakte een kleine sfeerimpressie in het programma HEA!:
https://www.youtube.com/watch?v=P4UhkIZOL6g .
17. Presentatie
Op dinsdag 3 juni 2019 hield ik mijn presentatie tijdens de cursus Seniorensportleider. Mijn
presentatie ging over mijn eigen afstudeerplek binnen Caparis In Beweging. Caparis is een sociale
werkvoorziening die kansen biedt voor mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt. De
werknemers hebben een lichamelijke, geestelijke en/of psychische beperking. De doelgroep wordt
gekenmerkt door meerdere indicaties en vaak ook meerdere indicaties per persoon. Dit maakt de
doelgroep zeer interessant en leerzaam, vooral in de omgang. Caparis In Beweging is een
beweegprogramma binnen het bedrijf Caparis die werknemers die mogelijkheden geeft om onder
werktijd te werken aan competenties en gezondheid door sport. Tijdens deze afstudeerstage heb ik
een jaar lang elke week sportles mogen geven aan een enthousiaste groep ouderen. Tijdens de
presentatie heb ik meer verteld over mijn lessen en mijn keuze voor deze cursus. Tijdens mijn
stageperiode kwam ik erachter dat mijn beweegaanbod best wel beperkt was. Tijdens de cursus wou
ik meer leren over de omgang met de doelgroep tijdens de les en wou ik meer inzichten opdoen in
beweegaanbod voor ouderen.
Mijn presentatie werd goed ontvangen door de overige cursisten. Als feedback kreeg ik te horen
dat het een duidelijke presentatie was waarin ik persoonlijk ook duidelijk sprak, rustig aan het woord
was en oogcontact maakte. Het toegevoegde filmpje werd iets later afgespeeld dan de bedoeling
was, maar was een welkome verduidelijking en leuke toevoeging. Verder kreeg ik veel positieve
reacties over mijn afstudeerstage en mijn werkzaamheden tijdens het afgelopen jaar. Tot slot werd
de koppeling van stage en persoonlijke keuze voor de cursus zeer positief bevonden. De presentatie
en beoordeling zijn te vinden in bijlage 2.
20
18. Reflectie
Tijdens deze cursus heb ik veel ervaring opgedaan in de praktijk, en veel theorie en kennis opgedaan
in de bijeenkomsten van de cursus. Door middel van mijn stagebegeleider en mijn stagegroep heb ik
veel geleerd op het gebied van lesgeven, creatieve lessen geven en omgaan met diverse mensen en
materialen. In het eerste hoofdstuk heb ik aangegeven wat mijn twee doelen waren voor deze
cursus, en hoe ik deze doelen zou kunnen behalen. In dit hoofdstuk kom ik hierop terug en kijk ik in
hoeverre deze doelen behaald zijn.
Doelen Vereiste acties Is dit gelukt? Waarom wel/waarom niet?
Een goede les *veel oefenen in

ontwikkelen met praktijklessen Ik vind dat dit al aardig gelukt is.. Tijdens de
duidelijke opbouw cursuslessen kregen we veel oefenstof voor onze
*feedback vragen van lessen, waar ik veel oefeningen en ideeën uit kon
(warming-up, kern,
docent en halen. Aan de feedback van mijn stagebegeleiders,
cooling-down)
stagebegeleider Lowise en Lars, heb ik heel veel gehad. Doordat zij
vanaf het begin mijn lessen heeft beoordeeld,
*oefenen tijdens heeft zij kunnen zien hoe ik vooruit ben gegaan in
sportpraktijk en ook hier het lesgeven. Ze geven aan dat ik steeds beter in
feedback vragen staat ben om volledige lessen te geven die
aansluiten bij de doelgroep. In de laatste lessen die
ik tijdens de stage gaf, gaf Lars aan dat ik duidelijk
naar de kern en het eindspel toewerkte in mijn les,
en dat er dus een duidelijke structuur in zat. Dat
was voor mij erg belangrijke en fijne feedback.
Op alle 3 gebieden * op zoek naar In de praktijklessen van de cursus zijn deze drie
(fitte senioren, minder meerdere spelvormen doelgroepen uitgebreid aan bod geweest. Ik heb
fitte senioren en die past bij de doelgroep goed inzicht gekregen in de wensen en behoeften
stoelgymnastiek) een van de diverse doelgroepen, en hoe je hierop in
*in praktijklessen alle moet spelen tijdens de les. Tijdens mijn
professionele les
drie de doelgroepen aan stageperiode ben ik veel in aanraking gekomen
kunnen geven,
bod laten komen met fitten senioren en senioren met lichamelijke
rekening houdend
en geestelijke beperkingen. Hierdoor heb ik veel
met de capaciteiten, *op zoek naar alle drie ervaring opgedaan met deze doelgroep. Voor mij
wensen en behoeften categorieën om te was het tijdens de stagelessen vooral belangrijk dat
van de diverse observeren ik een leuke en interactieve les kon geven aan de
groepen hele groep, zodat iedereen het leuk vond en mee
*inlezen in alle 3 de
kon doen. Ik denk dus dat ik deze vaardigheid al
doelgroepen
aardig ontwikkeld heb tijdens mijn lessen.
*veel feedback vragen Ik heb met name veel gehad aan de nieuwe
inzichten tijdens de cursus. Hierdoor heb ik leukere
lessen kunnen bieden aan de groep. Lessen die
gericht zijn op de doelgroep en het accent spel en
plezier extra naar bovenhalen. De feedback van
mijn begeleiders heeft mij geholpen om een
gedegen les te kunnen geven die aansluit op de
groep.
21
19. Verantwoording lessen
Les Datum Lesdeel en thema Reflectie + accent
1 7 maart Kennismaking Kennismaking met de groep. Deze dag vooral
2019 geobserveerd en met de sporters gesproken. Ik
Observeren en kwam goed in contact met de sporters, dit kwam
2,5 uur deelnemen aan de les ook wel omdat de sporters heel nieuwsgierig
waren.
2 14 maart Warming up De eerste keer voor de groep. Ik vond het heel
2019 goed gaan. Ik was goed verstaanbaar en stond er
Tikkertje zelfverzekerd. De sporters deden goed mee en
2,5 uur werden goed warm. Dit zou ik zeker vaker willen
doen. Het accent lag op mijn houding voor de
groep, hier was ik zeer tevreden over.
3 28 maart Warming up op muziek De warming up ging naar mijn mening wel goed.
2019 In het begin was het even zoeken en kijken hoe
het ging. De sporters moesten hier zelf ook wel
2,5 uur Cooling down: even aan wennen. Na een tijdje ging dit steeds
rustig strechten beter. Het accent op houding en stemgebruik was
met name tijdens het afspelen wel even lastig. Dit
heb ik opgelost door de muziek op pauze te
zetten. Accent: plezier, warm worden.
4 4 april 2019 Testweek De testweek verliep heel erg goed. Het was leuk
om de verschillende testen te mogen uitvoeren.
10 uren Daarnaast heb ik veel geleerd over de omgang
met de sporters tijdens de testen.
5 11 april kern 1 en kern 2 De circuit vorm verliep heel goed. De sporters
2019 vonden het leuk om op deze manier aan de sla te
circuitvorm gaan. Het nadeel van een circuitvorm op tijd is dat
2,5 uur krachtoefeningen je minder tijd hebt voor de sporters in de
begeleiding tijdens de oefeningen. De pauzes
waren daardoor iets langer dan gepland, het gaf
mij nog wel de tijd om het een en ander te
bespreken. Accent: krachttraining, coördinatie.
6 18 april Tafeltennis kern 1 en Dit was voor de sporters een hele nieuwe
2019 kern 2 ervaring. Er werd vooral kennis gemaakt met de
sport en lekker vrij spel. Met een aantal sporters
2,5 uur Stretchen hebben we de ‘opslag’ geoefend, dit vonden ze
heel erg leuk. Accent: plezier, beweeglijkheid.
7 25 april Warming up + kern 1 en Trefbal ging heel erg goed. Het spe ging iets te
2019 kern 2 + afsluiting lang door omdat de mat iet omgegooid werd. Hier
Trefbal moet ik nog meer op letten. Verder was er veel
2,5 uur plezier (accent).
8 9 mei 2019 Warming up + kern 1 en De sport volleybal vonden ze heel leuk maar wel
kern 2 + afsluiting moeilijk, het is ook best een moeilijke sport. Voor
2 uren volleybal een volgende keer zou ik de groep groter maken
zodat de bal makkelijker in de oefening blijft.
9 16 mei Warming up + kern 1 en Basketbal wordt altijd gewaardeerd. Iedereen kan
2019 kern 2 + afsluiting deelnemen aan de oefeningen. Dat was een grote
22
Basketbal +. De oefeningen duurde iets te lang, sneller door
2,5 uur naar de partij.
10 23 mei kern 1 en kern 2 ADL oefeningen werden goed ontvangen, dit was
2019 weer iets nieuws voor ze. De eerste groep kon de
circuitvorm ADL oefeningen heel goed zelfstandig. De tweede
2,5 uur groep had daar meer moeite mee. Gelukkig
waren we met drie stagiaires en kon iedereen
begeleid worden. Accent: Coördinatie,
beweeglijkheid
11 6 juni 2019 Warming up + kern 1 en Ook deze les hadden ze nog niet eerder gedaan,
kern 2 + afsluiting dit was dus weer een goede keuze. De training
2,5 uur was voor zowel de eerste als de tweede groep
heel geschikt. Voor mij was het wel even wennen
Dynabands op stoel om zo’n type les te geven. Accent:
Beweeglijkheid, kracht.
12 10 uren Caparis Sportdag De Caparis sportdag was zeer geslaagd. Het was
een mooie dag waar alle werknemers die graag
willen sporten bij elkaar kwamen. Daarnaast was
er veel aandacht voor gezonde voeding. Mooie en
belangrijke punten die van waarde zijn voor de
deelnemers. Voor herhaling vatbaar.
20. BPV-lessen
Les Datum Lesdeel en thema Reflectie

1 7 maart Kennismaking Kennismaking met de groep. Deze dag vooral
2019 geobserveerd en met de sporters gesproken.
Observeren en
2 uren deelnemen aan de les
2 14 maart Warming up *Iets langere warming-up (meer oefeningen)

2019 *Meer aanwijzingen geven over de techniek en
Tikkertje houding
2 uren
3 28 maart Warming up op muziek *Iets meer oefeningen bij de warming-up
2019 *Leuke interactieve les
* goed dat je stretchten benadrukt, zeer
2 uren Cooling down: belangrijk voor deze doelgroep
rustig strechten
4 4 april 2019 Testweek
10 uren
5 11 april kern 1 en kern 2 *Duidelijke uitleg en techniek goed verwoord
2019 *Iets te lang in tweetallen laten spelen. De
circuitvorm Warming up was dit keer goed!
2 uren krachtoefeningen
23
6 18 april Tafeltennis kern 1 en  Leuke les!
2019 kern 2
2 uren Stretchen
7 25 april Warming up + kern 1 en Zeer goede les! Warming-up in het begin iets te
2019 kern 2 + afsluiting gehaast. Dat is helemaal niet nodig want je hebt
trefbal genoeg tijd! Verder keurige uitleg, goed de
2 uren deelnemers gestimuleerd en goede lesopbouw.
8 9 mei 2019 Warming up + kern 1 en
kern 2 + afsluiting
2 uren volleybal
9 16 mei Warming up + kern 1 en  Iets te lang in tweetallen laten spelen,
2019 kern 2 + afsluiting sneller door naar partijtje, dat vinden ze
Basketbal het leukst.
2 uren  Warming up was goed!
10 23 mei Warming up + kern 1 en  Duidelijke uitleg
2019 kern 2 + afsluiting  Gezellige en informatieve les
 Probeer meer aanwijzingen te geven over
2 uren ADL oefeningen houding etc
11 6 juni 2019 Warming up + kern 1 en  Zeer leuke les
kern 2 + afsluiting  Gekozen voor geschikte oefeningen
2 uren  Formulieren met stretchoefeningen
samengesteld en uitgedeeld, super!
Dynabands op stoel
12 10 uren Caparis Sportdag
24
21. Bijlagen
21.1 Artikel 1: Zo zorg je ervoor dat je honderd kunt worden
Zo zorg je ervoor dat je honderd kunt worden

16 februari 2018 17:5316-02-18 17:53 Laatste update: 16 februari 2018 21:43Update: 16-02-
18 21:43
Niet iedereen wordt het, maar velen willen het. Honderd jaar worden. En het liefst zo gezond
mogelijk. Maar hoe bereik je dat magische getal? NU.nl zocht het aan de hand van een aantal
experts uit.
Voormalig huisarts Dr. Ted van Essen, te zien als tv-dokter bij Tijd voor MAX, weet dat een
goede basis leggen ook met geluk te maken heeft. "Een belangrijk deel ligt in je genen. Die
krijg je van je ouders mee en daar kun je (nu nog) weinig aan veranderen. Dat is ongeveer de
helft van de kans om oud te worden. Daarnaast speelt leefstijl een belangrijke rol. Bij het
laatste stukje kan de medische wetenschap nog een handje helpen. Statistisch gezien is er
absoluut een verband tussen genen en oud worden, maar dat geldt niet voor het individu."
20 – 30 jaar
In de start van het volwassen leven komt er van alles op de mens af. Verleidingen en prikkels
zijn aan de orde van de dag. "Veel twintigers en dertigers worstelen met het bewaren van de
balans en het maken van keuzes. Tegenwoordig is alles mogelijk. Ze willen alles eruit halen
wat erin zit voordat ze dertig zijn. Het lijkt bijvoorbeeld wel dat je er niet meer bij hoort als je
geen wereldreis hebt gemaakt. Dat brengt onnodig druk met zich mee en mentaal kan dat best
zwaar zijn", zegt levenscoach Jacqueline van Zeist tegen NU.nl.
Arbeidspsycholoog Saskia de Bel heeft tips om lichamelijk een goede start te maken. "Uit
onderzoek blijkt dat sport en beweging op jonge leeftijd positief is voor de mens op latere
leeftijd. Daarnaast is voeding ook een belangrijke factor. Wees duurzaam bezig en matig met
alcohol en dergelijke. Maar een wijntje op zijn tijd kan geen kwaad, hoor."
25
"Uitrusten is ook een belangrijke factor, die nog wel eens onderschat wordt. Een goed slaap-
waakritme is essentieel om te kunnen functioneren. De slaapkwaliteit gaat achteruit naarmate
er meer stress in het leven is. Doordat men slechter slaapt, rust het brein ook niet meer uit. Op
de lange termijn is dat niet goed voor een mens."
Van Essen voegt er op lichamelijk vlak nog een tip aan toe: "De spierkracht neemt in de loop
van je leven af. Dat geldt ook voor de sterkte van je botten. De eerste aanmaak zit tussen de
20 en 30 jaar en daarna takelt het steeds verder af. Het is dus belangrijk om in die fase een
goede basis te leggen voor later. Doe je dat niet, dan kun je er later problemen mee krijgen."
30 – 50 jaar
Voor de meesten geldt dat ze tussen de dertig en vijftig jaar alle ballen in hun gezin hoog
willen en moeten houden. Dat geeft vreugde, maar zeker ook stress. Volgens Bel is een goede
balans bewaren de sleutel voor succes. "Het is een hele kunst. De spanningsboog is continu
aanwezig, omdat je alles in goede banen moet leiden. Een goede manier om dat te doen is dat
je het vooral samen doet. Om de beurten de zorg op je nemen zodat de ander kan uitrusten. In
de schaarse vrije tijd die je als stel in die periode hebt, is het belangrijk om naast te sporten
zeker ook leuke dingen met elkaar te blijven ondernemen. Ga daarvoor buiten je eigen
vertrouwde omgeving en zorg voor nieuwe prikkels. Daarmee blijft de geest scherp."
26
Tv-dokter Van Essen geeft daarnaast aan dat er nog niet zoveel lichamelijke problemen zijn
in die periode. Toch schuilen er wel degelijk een aantal gevaren. "Burn-outs komen steeds
vaker voor. Mensen hebben gewoon een druk leven. Werk wat heel veel van ze vergt, een
gezin met opgroeiende kinderen dat heel veel spanning geeft, een relatie die ze een beetje fris
willen houden en soms ook voor spanning zorgt en financiële problemen steken de kop op.
Alles moet, want je wilt mooi wonen, een paar keer op vakantie en sociale media bijhouden.
De periode dertig tot vijftig is geweldig druk, omdat je meestal nog heel veel wil bereiken.
Dat lukt dus ook bij heel veel mensen en sommigen lopen dan tegen een grens op. Op dat
terrein krijg je dan de problemen. Psychische problemen zijn in die fase het grootst."
“Werk doen wat je leuk vindt, geeft energie en kan bijdragen aan prettig oud worden.”
Mariska van der Zee
Toch is drukte niet alleen een oorzaak voor mentale problemen. "Er zijn ook mensen die door
onderbelasting een burn-out krijgen. Een baan die te weinig uitdagend is, kan ook voor stress
zorgen. Je moet proberen optimaal bezig te zijn in je werk, je relatie en het sporten. Je moet
overal het evenwicht bewaren en dat valt niet mee. Je moet jezelf dus wel blijven uitdagen,
maar geen overdreven eisen aan jezelf stellen."
50 – 65 jaar
De periode dat de mens uit de kinderen is en zich voorbereid op de laatste jaren werken
voordat ze met pensioen gaan, is volgens Van Essen verleden tijd. "Vroeger zat je na de
overgang de laatste jaren van het werkleven uit. Dat is tegenwoordig niet meer aan de orde,
want zo kan je jezelf niet op de been houden. Je moet blijven leren en als je na je vijftigste
niks meer bijleert, ben je op je zestigste afgeschreven. De cognitieve mogelijkheden
verminderen naarmate je ouder wordt. Als je honderd wil worden, is het wel handig dat je dat
in gelukkige omstandigheden doet en niet vanuit een depressie omdat je niet mee kan in de
maatschappij."
27
Ouderenwerker Mariska van der Zee, werkzaam bij Welwonen in Enkhuizen, merkt ook dat
ouderen steeds langer actief zijn en doorwerken. "Werk zorgt voor structuur en daarmee voor
een stuk veiligheid. Werk doen wat je leuk vindt, geeft energie en kan bijdragen aan prettig
oud worden. Wanneer iemand met pensioen gaat, kan vrijwilligerswerk een mooie nieuwe
invulling bieden aan het leven."
65 – 100 jaar
In de laatste fase van het leven wil men vooral genieten van het leven. Hoe kun je leuk oud
worden? "Het belangrijkste is om te blijven doen wat je leuk vindt. Dat waar je energie van
krijgt. Het verschilt per persoon en kan ook per levensfase verschillen. Als er veranderingen
in het leven plaatsvinden, worden er vaste patronen verstoord. Het is dan belangrijk om een
nieuw passend patroon te vinden", zegt Van der Zee.
Bel: "Blijf jezelf nuttig maken. Of dat in je eigen omgeving is of voor anderen. Onderdeel
van een groep zijn. Eenzaamheid is namelijk de beste voorspeller van ongezondheid en
narigheid. Als het enigszins mogelijk is, moet je proberen dat te voorkomen."
28
Van Essen gaat nog een stapje verder. "Uit statistieken blijkt dat mensen in die
leeftijdscategorie het gelukkigst zijn. Dan hebben ze geen kinderen in huis meer waar ze de
zorg voor hebben, ze hoeven niet meer te werken en daarnaast zijn ze vrij om te gaan reizen.
Ze kunnen genieten van de vrijheid die ze al die jaren ervoor hebben moeten missen."
"Aan de andere kant komen in die levensfase ook de kwalen tevoorschijn waar je niks tegen
kunt doen. Kanker steekt op die leeftijd sneller de kop op en hart- en vaatziekten zijn aan de
orde van de dag. Deels heeft dat met levensstijl te maken, maar deels is dat ook domme
pech. Als je gezond bent, kan dat een gelukkige periode zijn, maar als de ziekte toeslaat kan
dat het begin van het einde zijn."
29
21.1 Artikel 2: Sjaak Swart (80) in Zwolle; de fitste van allemaal
Sjaak Swart (80) in Zwolle; de fitste van allemaal

VIDEOZestig senioren die ballen overgooien, balansoefeningen doen en
lopend voetballen op een kunstgrasveld in Zwolle. Met daar tussenin Mister
Ajax, Sjaak Swart.
Arnoud de Vries 25 apr. 2019 Laatste update: 20:49
,,Maak je borst dan maar nat Sjaak.” Lachend staat een tiental ouderen in een
kring op het hoofdveld van Be Quick’28. Na een voorstelrondje is het bij deze
oefening, één van de vijf deze ochtend, de bedoeling de naam te noemen van
degene waar je de bal naartoe gooit. Lastig, met vooral onbekenden om je heen.
De oplossing is dan ook snel gevonden. ,,Alle ballen op Sjaak!
Sjaak Swart schiet de bal in één keer door de emmer tijdens de Oldstars Bootcamp in Zwolle © Frans
Paalman
30
Moeiteloos
De drievoudig Europacup 1-winnaar is, samen met andere ex-internationals Kees
Kist, Henk Warnas, Berry van Aerle, Harry Lubse en Ben Wijnstekers, naar Zwolle
getogen om deel te nemen aan een zogenaamd Oldstars Bootcamp. Een initiatief
van het Ouderenfonds, PEC Zwolle United en zorgconcern Espria, met als doel
ouderen kennis te laten maken met verschillende vormen van bewegen, fit te
houden en contacten op te laten doen. De oefeningen beslaan, naast het
overgooien, onder andere balans houden op één been, wandelend voetballen en
mikken in een emmer. Een ongemakkelijk lachje vormt zich soms op het gezicht van
de man met 603 wedstrijden voor Ajax op zijn naam, die het laatste onderdeel met
z’n handen in de zakken moeiteloos voordoet.
Ik doe graag mee met die mensen. Die vinden dat

leuk, ik zeg wat voor met die balletjes enzo, dat is
mooi
Sjaak Swart
,,Dit is perfect voor mensen die heel weinig doen”, legt Swart (80 jaar, maar
ogenschijnlijk de fitste op het veld) uit. ,,Ik doe elke dag mijn oefeningen, elke dag.
Vanaf mijn zeventiende jaar, altijd gedaan. Deze mensen hebben heel veel jaren
niks gedaan, dan moet je rustig aan beginnen, zoals hier. Prima. Al had ik zelf liever
een wedstrijdje gespeeld.” Dus dit is voor hem een soort warming-up? ,,Nog niet
eens, heb het niet eens warm. Maar het is goed, ik doe graag mee met die mensen.
Die vinden dat leuk, ik zeg wat voor met die balletjes enzo, dat is mooi. Echt.”
Bredere doelgroep
De deelnemers komen vandaag onder andere via PEC, SVI en WVF, waar al
wekelijks walking football wordt gespeeld, en via de Icare Ledenvereniging. Dat er
nu zo wordt uitgepakt met oud-internationals, trainers en een kort college van René
Wormhoudt (conditietrainer Nederlands Elftal) geldt als soort aftrap van de
uitbreiding die het Ouderenfonds uitrolt. Om naast het walking football ook een
andere doelgroep te bereiken. En dus volgen ook andere sporten, zoals deze
bootcamp, hockey, tennis en basketbal.
‘Normale jongen’
Iets wat deelneemster Marja (61) eigenlijk al wekelijks doet bij de Pelikaan. Via WijZ
Welzijn beoefent ze met zo’n veertien anderen elke week een andere sport, en via
die weg komt ze deze donderdagochtend ook hier terecht, in de groep bij Swart. Ze
geniet. ,,Lekker bewegen, de zon schijnt, heel leuk!” Extra leuk met zo’n
beroemdheid in het team. ,,Ja, die ken ik nog van de tv, ‘Sjakie Swart aan de bal’,
hoorde je toen vaak. Samen met Cruijff. Het blijkt een hele normale jongen. Of man
eigenlijk, haha! Hij leerde mij nog hoe ik moest schieten, maar ik raakte de emmer
helaas niet.”
31
21.1 Artikel 3:
Ook steeds meer hulpgrootouders tijdens scholensportdag Made

VIDEOMADE - Het weer, ouders maar ook grootouders die vrijwillig hun
handen uit de mouwen willen steken: de scholensportdag in Made staat of valt
ermee. Gelukkig zit alles dit jaar mee.
Caroline van Schubert 14 mei. 2019 Laatste update: 18:20 Bron: BN DeStem
Spandoeken hangen aan de hekken en gejoel klinkt er op de speelvelden van de
Madese Boys. Zo'n zeshonderd kinderen van de drie basisscholen uit Made en de
Elsenhof uit Wagenberg leven zich vandaag uit op de volleybal en handbalvelden en
op de verschillende atletiekonderdelen.
Maar er zijn ook 150 vrijwilligers nodig om de dag in goed banen te leiden. Dus met
het scorebord in de hand staat Linda Bakx, hulpmoeder, langs het handbalveld de
meisjes van groep 8 van de Elsenhof aan te moedigen. "Normaal werk ik vandaag,
maar ik heb er vrij voor genomen. Ik help al jaren mee, vooral de gezelligheid maakt
het zo leuk."
En die gezelligheid duurt al 49 edities, weet Cees Ligtvoet die de sportdag al vanaf
het eerste uur mee organiseert. Eerst voor de scholen in Made, sinds ongeveer tien
jaar doet ook Wagenberg mee. Een bikkelharde strijd tussen de scholen is het, in
tegenstelling tot vroeger, allang niet meer. "De gezelligheid staat bovenaan, het
winnen komt ver op de tweede plaats.”
Schot in de roos
Het vinden van hulpouders is door drukke schema's de laatste jaren wél een stuk
moeilijker geworden. Ligtvoet: "Beide ouders werken tegenwoordig; hebben minder
tijd." Daarom riep hij een aantal jaar geleden ook senioren op om mee te helpen. Dat
bleek een schot in de roos: als extra ondersteuning zijn er bij de spelonderdelen of
rondgaand met koffie en thee steeds meer hulpopa's en oma's te vinden.
Zoals Marianne Meeuwissen. "Soms knijp ik bij het touwtjespringen wel een oogje
dicht hoor", verklapt ze. Het gaat vandaag niet om het winnen. "Dit is meer een
feestdag voor de kinderen. Ik sta hier ook echt voor hen. Het zou jammer zijn als het
door te weinig helpende handen niet door kan gaan. “
32
MADE, Pix4Profs/Joyce van Belkom. Linda Bakx coached de kinderen uit groep 8 van de Elsenhof in
Wagenberg. © Pix4Profs/Joyce van Belkom
Maar toch, records van 49 sportdagen zijn er ook om gebroken te worden. Jay uit
groep 8 breekt die van vandaag, voorlopig, alvast door 39 meter ver met de kleine
bal te gooien. Voor een algemeen record moet hij nog even oefenen, want die staat
al sinds 1979 op 49 meter ver. Maar hij is tevreden: "Het is leuk om mee te doen;
leuker dan op school zitten.”
33
21.2 Presentatie en beoordeling
34
35
21.3 Beoordelingen gegeven lessen
36
37

Portfolio Joel Wagenaar

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Portfolio Joel Wagenaar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PORTFOLIO

Erkenning van Verworven Competenties (EVC)

Wanneer? Wat? Welke competenties?

Doelen Vereiste acties Tijd benodigdheden

Een goede les - veel oefenen in 2019 - feedback van mijn

- Bewegen geeft een goed gevoel

- Vrijwillig taakgericht: deelname vanwege de goede oefeningen

De artikelen zijn te vinden in bijlage 1.

Groep 2: beginnende ouderdomsmotoriek en verschillende beperkingen

Praktijkprobleem 2: sociale werkvoorziening

Dit calamiteitenplan is opgesteld om de veiligheid van de deelnemers tijdens de seniorensportlessen

Hoofdverantwoordelijk bij calamiteiten: Lowise Hazenberg

Bij brand zal de hoofdverantwoordelijke iedere begeleider de taak geven in de toiletten,

Angst bukken, zitten en liggen

Motivatie van de deelnemers

Identiteit van de deelnemers

Blijven op de been Lastiger door de knieën Botten breken sneller

7 Spieren Spieren leveren Spierkracht gaat wat Weinig spierkracht

Week 1 Krachttraining Spinning Hardlopen Overig

Week 13 Krachttraining Spinning Hardlopen Overig

Krachttraining: 20’rompstabiliteit trainen.

De onderdelen die getest werden waren: bloeddruk, cholesterol, astrandtest (fietstest),

Een goede les *veel oefenen in

Les Datum Lesdeel en thema Reflectie

2 14 maart Warming up *Iets langere warming-up (meer oefeningen)

Zo zorg je ervoor dat je honderd kunt worden

Sjaak Swart (80) in Zwolle; de fitste van allemaal

Arnoud de Vries 25 apr. 2019 Laatste update: 20:49

Ik doe graag mee met die mensen. Die vinden dat

Ook steeds meer hulpgrootouders tijdens scholensportdag Made

You might also like