MGA SAGISAG-PANULAT NG MGA PILIPINONG MANUNULAT

 Emilio Aguinaldo – Rosalia Magdalo, Magdalo

 Virgilio Almario – Rio Alma
 Cecilio Apostol – Catulo, Calipso and Calypso
 Francisco Baltazar – Balagtas
 Andres Bonifacio – Agapito Bagumbayan, Maypagasa,
Magdiwang
 Felipe Calderon – Simoun, Elias
 Florentino Collantes – Kuntil-butil
 Jose Corazon de Jesus – Huseng Batute, Pusong Hapis,
Luksang Paruparo
 Jose dela Cruz – Huseng Sisiw
 Epifanio delos Santos – G. Solon
 Nestor Vicente Madali Gonzalez – N.V.M. Gonzalez
 Marcelo H. del Pilar – Plaridel, Dolores Manapat, Piping
Dilat, Siling Labuyo
 Severino Reyes – Lola Basyang
 Fernando Ma. Guerrero – Fluvio Gil, Florisel
 Amado Hernandez – Amante Ernani, Herninia de la Riva,
Julio Abril
 Emilio Jacinto – Dimas-ilaw, Pingkian
 Nick Joaquin – Quijano de Manila
 Graciano Lopez Jaena – Bolivar, Diego Laura
 Antonio Luna – Taga-ilog
 Juan Luna – J.B., Buan
 Apolinario Mabini – Bini, Paralitiko, Katabay
 Jose Palma – Anahaw, Esteban Estebanes, Gan Hantik
 Jose Maria Panganiban – Jomapa, J.M.P.
 Pascual H. Poblete – Anak-bayan
  Mariano Ponce – Nanding, Tikbalang, Kalipulako
 Jose Rizal – Dimas-alang, Laong-laan, Agno
 Lope K. Santos – Anak-bayan, Doktor Lukas, Lakandalita
 Pio Valenzuela – Madlang-awa
 Jose Garcia Villa – Doveglion

ANG PINAGMULAN NG WIKA

CARL PATRICK S .TADEO, LPT
Dalubguro
Emmert at Donaghy (1981)
Ang wika, kung ito ay pasalita, ay isang Sistema ng mga sagisag na
binubuo ng mga tunog; kung ito naman ay pasulat, ito ay inuugnay
natin sa mga kahulugan na nais nating iparating sa ibang tao”.

Sinasabing ang mga wika sa Pilipinas ay kabilang sa malaking pamilya

ng mga Austronesean. Kabilang sa pamilyang ito ang sumusunod:
1. mga wika mula sa Formosa sa hilagang
New Zealand sa timog
2. mula sa isla ng Madagascar sa may baybayin ng Africa hanggang
Easter Islands sa gitnang Pasipiko
PANINIWALA SA BANAL NA PAGKILOS NG PANGINOON
GENESIS 2: 20
“At ipinangalanan ng lalaki ang lahat ng mga hayop, at ang mga
ibon sa himpapawid, at ang bawat ganid sa parang.”
- Makikita sa bersong ito na kasabay ng pagkalalang
sa tao ang pagsilang din ng wika na pakikipagtalastas.
GENESIS 11:1-9
- Ipinapakita rito ang pinagmulan ng pagkakaiba-iba ng wika.
Pang impormatibo
- katangian: nagbibigay ng impormasyon o mga datos
- halimbawa pasalita pag-uulat pagtuturo pagsulat pamanahong
papel tesis.
Pang-Heuristiko
- katangian: naghahanap ng mga impormasyon o datos
- halimbawa: pasalita- pagtatanong, pananaliksik, pakikipanayam
o interbyu pasulat,sarbe
Pang-Imahinasyon
- katangian: nakakapagpahayag ng sariling imahinasyon sa
malikhaing paraan
- halimbawa: pasalita, pagsasalaysay,
paglalarawan,pagsulat,akdang pampanitikan
Pam-Personal
- katangian: nakakapagpahayag ng sariling damdamin o
opinion
- halimbawa: pasalita- pormal o di pormal na talakayan
pasulat editorial liham patnugot talaarawan/dyornal
pang regulatori
- katagian: kumokontrol gumagabay sa kilos at asal ng iba
- halimbawa: pasalita,pagbibigay ng panuto direksyon
paalala pasulat recipe
Pang Instrumental
- katangian: tumutugon sa pangangalaingan
- halimbawa: pasalita-pakitungo pangangalakal pag uutos
pasulat-liham pangangalakal
 Pang-Interaksyunal
- katangian: nakapagpapanatili o nakakapagpatatag ng
relasyong sosyal
- halimbawa: pasalita-pormulasyong panlipunan
pangungumusta pagpapalitan ng biro pasulat- liham
pangkaibigan

Layunin
- nagiisa-isa ang mga katangian ng wika
- natutukoy ang ibat-ibang tungkulin ng wika
- nasusuri ang mga teorya sa pinagmulan ng wika at
- nagpagkukumpara ang talong uri ng wika
1. Ang wika ay isang masistemang balangkas
- ito ay binubuo ng mga makabuluhang
tunog(fonemena)-sounds
- na kapag pinagsama-sama sa makabuluhang sikwens
ay makalilikha ng mga salita (morfema) -words
meaning
- ang pangungusap ay may istraktyur (sintaks) na
nagiging basehan sa pagpapakahulugan sa paggami
ng wika -sentence structure
Ponolohiya
- pag-aaral ng ponema o ponema; ang ponema ay atawg sa
makabuluhang yunit ng binibigkas na tunog sa isang wika
Morpolohiya
- pag-aaral ng morpema -ay tawag sa pinakamaliit na
makabuluhang yunit ng isang wika
Sintaks
- pag-aaral ng sintaks ay ang tawag sa pormasyon ng mga
pangungusap sa isang wika
Semantik
- pag-aaral ng relasyon ng salita sa bawat isa sa iisang
pangungusap; ang mga salita sa pagbuo ng pangungusap
ay bumbagay sa iba pang salita sa pangungusap upang
maging malinaw ang nais ipahayag
2. Ang wika ay binubuo ng mga tunog
- upang magamit nang Mabuti ang wika, kailangang
maipagsama-sama nag mga binibigkas na tunog upang
makalikha ng mga salita
3. Ang wika ay arbitrayo
- Lahat ng wika ay napagkakasunduan ng mga gumagamit
nito:
- Halimbawa –
- ILOCANO-BALAY
- CHAVACANO -CASA
- TAUSUG – BAY
- INGLIS -HOUSE
 4. Ang wika ay may kakanyahan
- Lahat ng wika ay may sariling palatunugan, leksikon
at istrakturang panggramatika
- May katangian ang isang wika na maaring kapareho
sa ibang wika samantalang may katangian naming
natangi sa bawat wika
SURIIN ANG MGA SUMUSUNOD
- Wikang Swahili -atanipena (magugustuhan niya ako)
- wikang Filipino – Opo, po
- wikang subanon – gmangga (mangga)
- wikang inglis -girl/girls (batang babae/mga batang
babae)
- wikang Tausug- tibua(hampasin mo), pugaa(pigain mo)
- winag French- Francois(pangalan/fransh-wa)

5. Ang wika ay buhay o dinamiko

- Patuloy na nagbabago at yumayaman ang wika
- Nagbabagu-bago ang kahulugan ng isang salita na
dumaragdag naman sa leksikon ng wika
6. Lahat ng wika ay nanghihiram
- Humihiram ang wika ng fonema at morfena mula sa
ibang wika kaya’t itoy patuloy na umuunlad
- Gaya sa Chavacano binibigkas na ang tu at bo.
- Ang filipino ay mdalas manghiram gaya ng
panghiram sa mga salitang*jip, jus at edukasyon+ na
mula sa Inglis na *juice+, *jip_ at kastilang
*educadion+
7. Ang wika at kultura ay may magkabuhol at hindi maaring
panghiwalayin
- Maraming salita na hindi maisalin sapagkat wala
silang katumbas sa ibang wika
- Halimbawa, walang katumbas ang malong sa
Tagalog sapagkat hindi bahagi ng kultura ng mga
Tagalog ang salitang ito
- Ang /lamaw/ naman ng Cebuano ay hindi rin
matutumbasan sapagkayt iba ang paraan ng
paghahanda ng buko ng mga Cebuano sa iba pang
komunidad sa bansa
8. Ang wika ay bahagi ng karamihang anyo/uri ng
komunikasyon
- Sa komunikasyon ng mga pipi, hindi wika ang
kanilang ginagamit kundi mga kilos
- Hindi wika ang kanilang midyum sapagkat hindi nito
taglay ang katangian ng isang ganap na wika
-
9. Nasusulat ang wika
- Bawat tunog ay sinasagisag ng mga titik o letra ng
alfabeto
- Ang tunog na “bi” ay sinasagisag ng titik ba ‘b’
- Ang simbolong ‘m’ ay sumasagisag sa tunog na “em”
10. May level o antas ang wika