k¡fsit¤ nj®jš - 2019

Â.K.f nj®jš m¿¡if

Áw¥ò m«r§fŸ:

1. jäœeh£oYŸs k¤Âa muR mYtyf§fŸ mid¤J«

jäênyna brašgl¤j¡f tifæš Ïiz M£Á
bkhêahf (co-official language) jäiH m§Ñfç¡f¤
njitahd r£l ÂU¤j§fŸ brŒa¥gL«.

2. ntsh©ik¤ Jiw¡F jåahf ãÂãiy m¿¡if

ehlhSk‹w¤Âš jh¡fš brŒa¥gL«.

3. k¤Âa muÁ‹ tç tUthæš 60 rjé»j«

khãy§fS¡F g»®ªJ më¡f¥gl nt©L«. ts®ªj
khãy§fŸ nkY« ts®¢Á mila¤ njitahd C¡f«
»il¤Âl khãy§fë‹ brašÂw‹ mo¥gilæY«,
ghug£r« ÏšyhkY« ã g§ÑL brŒa¥gl nt©L«.

4. k¤Âa ã¡FGé‹ (Finance Commission) mik¥ò«

mj‹ gâfS« khãy§fŸ k‹w¤jhš (Inter-State Council)
tiuaW¡f¥gl nt©L«
1
5. k¤Âa k‰W« khãy muR mYty®fS¡F giHa
XŒñÂa¤ £l« Û©L« bfh©L tu¥gL«.

6. bjhêyhs® XŒñÂa« (Employees Pension Scheme, 1995)

Fiwªjg£r« %.8000 Mf ã®zæ¡f¥gL«.

7. gh.#.f. muÁ‹ jtwhd KoÎfshš Ï‹iw¡F

ÁijªJnghd ϪÂa¥ bghUshjhu¤ij Û£blL¡f Áw¥ò
mªj°¤Jl‹ Toa bghUshjhu tšYe®fŸ ml§»a
ca®ãiy¡ FG x‹W mik¡f¥gL«.

8. jå eg® tUkhd« M©L¡F %.86,689èUªJ

%.1,50,000 Mf ca®ªÂl elto¡if vL¡f¥gL«.

9. ehŸnjhW« ã®zæ¡f¥gL« bg£nuhš, Orš, rikaš

vçthÍ cŸë£l bg£nuhèa¥ bghU£fë‹ éiyfis¡
f£L¡FŸ it¤Âl ã®t»¡f¥g£l éiy Kiw
(Administered Pricing Mechanism) Û©L« bfh©Ltu¥gL«.

10. rikaš vçthÍ (LPG) Áè©lU¡fhd khåa¤bjhif

t§»¡ fz¡»š ÂU«g¢ brY¤j¥gL« Kiw kh‰w¥g£L
K‹ÃUªjJnghš Áè©l® éiy Fiw¡f¥gL«.

2
11. tho¡ifahs®fŸ t§»fëš Fiwªjg£r¤ bjhif
it¡fhj fhuz¤Â‰fhf tNè¡f¥g£l j©l¡ f£lz¤
bjhiffŸ KGtJkhf t£oÍl‹ tho¡ifahs®fS¡F¤
ÂU«g më¡f¥gL«.

12. j‰nghJŸs tUkhd tç¡fhd tu«ò %.5

y£r¤ÂèUªJ %.8 y£rkhf ca®¤j¥gL«. _¤j Fok¡fŸ,
kh‰W¤ ÂwdhëfŸ, bg©fS¡F Ϫj tu«ò %.10 y£rkhf
ca®¤j¥gL«. XŒñÂajhu®fŸ bg‰¿L« XŒñÂa«
K‰¿Ykhf tUkhd tçæèUªJ éy¡fë¡f¥gL«.

13. ru¡F k‰W« nrit tç (í.v°.o) mÂfg£r« 28

rjé»j« tiu ÏU¥gjhš mid¤J¤ ju¥ÃdU¡F«
V‰g£LŸs fL« ghÂ¥ig¥ ngh¡»l í.v°.o. tç é»j«
cça tifæš kh‰¿ mik¡f¥gL«.

14. ÁW, FW étrhæfë‹ mid¤J tif gæ® fl‹fS«

K‰¿Ykhf jŸSgo brŒa¥gL«.

15. Kšiy¥ bgçahW k‰W« fhéç M‰¿š nkfjhJéY«

òÂa mizfŸ f£L« Ka‰ÁfŸ jL¤J ãW¤j¥gL«.

3
16. bj‹åªÂa eÂfis Ïiz¡f elto¡if
vL¡f¥gL«.

17. 1976š k¤Âa muR g£oaY¡F¡ bfh©L bršy¥g£l

fšé, Û©L« khãy¥ g£oay¡F¡ bfh©L tu¥gL«.

18. kU¤Jt¡ fšÿçfëš g£l« k‰W« g£l

nk‰go¥òfëš khzt® nr®¡if¡F el¤j¥gL« ‘Ú£’ nj®Î
u¤J brŒa¥gL«.

19. khzt®fŸ bg‰WŸs fšé¡ fl‹fŸ mid¤ijÍ«

KGtJkhf jŸSgo brŒa cça elto¡iffŸ
vL¡f¥gL«.

20. njÁa beLŠrhiyfis¥ guhkç¡f 10M« tF¥òtiu

go¤JŸs 1 nfho ÏisP®fŸ rhiy¥ gâahs®fshf
ãaä¡f¥gLt®.

21. jåah® ãWtd§fëY« ntiy thŒ¥òfëš

ÏlxJ¡ÑL Kiwia mkšgL¤j cça elto¡iffŸ
vL¡f¥gL«.

4
22. 10M« tF¥ò tiuæš go¤j 50 y£r« »uhk¥òw
bg©fŸ k¡fŸ ey¥ gâahs®fshf ãaä¡f¥gLt®.

23. »uhk¥gFÂæš tWik¡ nfh£L¡F¡ ÑnH cŸs

FL«g¤Âš xU bg©Q¡F ÁW bjhêš bjhl§f %.50,000
- t£oæšyh¡ fldhf tH§f¥gL«.

24. 1964M« M©L ϪÂah-Ïy§if x¥gªj¥go

ϪÂahΡF ÂU«Ã mfÂfŸ Kfh«fëš cŸs Ïy§if¤
jäH®fŸ midtU¡F« nkY« jhkjäšyhkš ϪÂa¡
FoÍçik më¡f¥gL«.

25. beLŠrhiyfëš jåahhç‹ R§f tç tNš cçk«

Koªj ËdU«, tNè¡f¥gL« R§f¡ f£lz tNš u¤J
brŒa¥gL«.

26. gŸë k‰W« fšÿçfS¡F br‹W tU« khzt®fŸ

midtU¡F« Ïytr uæš gaz¢ rYif tH§f¥gL«.

27. br‹id¡F mL¤jgoahf jäHf¤Âš cŸs bgça

efu§fshd kJiu, ÂU¢Á, nfha«g¤ö®, nry« M»a
khefu§fëš bk£nuh uæš Â£l« brašgL¤j¥gL«.

5
28. ÑHoæš bjhšèaš MŒÎfŸ bjhlu¥gL«. m§F¡
»il¤JŸs gšntW mU§fiy¥ bghU£fŸ (Artefacts)
fh£Á¥gL¤j¥gl m§nf mU§fh£Áaf« x‹W
mik¡f¥gL«.

29. f#h ngh‹w fL« òaš ãthuz cjéfS¡fhf ãÂ

ãiy m¿¡ifæš 0.5 (miu) rjé»j« ã xJ¡ÑL
brŒa¥gL«. nkY«, òaš ghÂ¥ò¡FŸshF« mid¤J¥
gFÂfëY« ãuªju ghJfh¥ò Ïšy§fŸ mik¡f¥gL«.

30. Ïa‰if¢ Ó‰w¤ÂèUªJ flnyhu rKjha k¡fis¥

ghJfh¤Âl òÂa r£l«

31. fh®¥gnu£ ãWtd§fŸ mid¤J« rKjha¥ bghW¥ò

£l¤Â‹Ñœ Fiwªjg£r« %.10 Mæu« r«gs¤Âš ntiy
tH§F« £l¤Âš 50 y£r« ngU¡F thŒ¥ò më¡f¥gL«.

32. r_f Clf§fŸ bghW¥g‰w Kiwæš btëæL«

Mghr brŒÂfŸ k‰W« gl§fshš bgU»tU« ghèaš
F‰w§fis¤ jL¡f cça r£l« Ïa‰w¥gL«.

6
33. jäHf¤Â‹ be‰fsŠÁakhd fhéç blšlh gFÂfŸ
ghJfh¡f¥g£l Áw¥ò ntsh© k©lykhf m¿é¡f¥gL«.

34. Ú®ts¤ijÍ«, ãyts¤ijÍ« gh¡F« tifæš

bfh©Ltu¥gL« Û¤nj‹, iA£nuh fh®g‹, ãô£çndh
Kjèa R‰W¢NHiy¡ fLikahf¥ gh¡f¡Toa
£l§fis ifél tèÍW¤j¥gL«.

35. njÁa Cuf ntiy cW £l¤Â‹Ñœ étrha¤

bjhêyhs®fS¡F njitahd fUéfŸ Ïytrkhf
tH§f¥gL«. nkY«, Fiwªjg£r ntiy eh£fë‹
v©â¡if 150 Mf ca®¤j¥gL«.

36. ntiyæšyh¤ ©lh£l¤ij¥ ngh¡»l k¤Âa, khãy

muR, ãWtd§fŸ mid¤ÂY« br‹w 5 M©Lfshf
ãu¥g¥glhkš fhèahf cŸs gâæl§fŸ mid¤J«
ãu¥g¥gL«.

37. flªj 11 M©Lfshf Kl¡» it¡f¥g£LŸs nrJ

rK¤Âu¤ £l¥ gâfŸ Û©L« Jt¡f¥g£L éiuªJ
ãiwnt‰w¥gl cça elto¡iffŸ vL¡f¥gL«.

7
38. ϪÂahéš cŸs mid¤J kj§fë‹ kh©òfis¥
ghJfh¡fΫ, kj§fS¡»ilna ešYwit ts®¤ÂlΫ,
j¡f elto¡iffŸ vL¡f¥gL«.

39. 27 M©LfS¡F« nkyhf Áiwæš thL« ngu¿ths‹

cŸë£l 7 ngiuÍ« kåjhÃkhd mo¥gilæš éLjiy
brŒa tèÍW¤j¥gL«.

40. m©ikæš ca®¤j¥g£l nfß o.é. f£lz«

Kªija msΡF Fiw¡f¥gL«.

41. ghèaš J‹òW¤jš, FHªijfis âirbaL¡f

it¤jš, kåj cW¥ò¡fŸ é‰gid ngh‹w gšntW
fhuz§fS¡fhf brŒa¥gL« kåj¡ fl¤jiy¤ (Human
Trafficking) jL¡f r£l« bfh©Ltu¥gL«.

42. jäHf¤Âš g£lhR bjhêiy¥ ghJfh¡f¤ njitahd

elto¡iffŸ mid¤J« nk‰bfhŸs¥gL«.

43. ViH berths®fë‹ thœthjhu¤ij cWÂ brŒa

Ïytr ä‹rhu« tH§f¥gL«.