Tình thế tiến thoái lưỡng nan khi đối mặt

với thế giới

Thiếu nước, nóng lên toàn cầu và ô nhiễm nitơ đe dọa tương lai của hành
tinh trừ khi các chính trị gia hành động ngay bây giờ, báo cáo môi trường
của Liên Hợp Quốc

Trong một đánh giá tàn khốc về tương lai của loài người vào đầu thế kỷ tới, Klaus
Töpfer, giám đốc điều hành chương trình môi trường của Liên Hợp Quốc, cho biết hôm
qua rằng các mối đe dọa chính đối với sự sống còn của con người là do thiếu nước, nóng
lên toàn cầu và một mối nguy hiểm mới - ô nhiễm nitơ trên toàn thế giới.

"Một loạt các cuộc khủng hoảng hiện ra và thảm họa cuối cùng chỉ có thể được ngăn
chặn bởi sự gia tăng lớn về ý chí chính trị. Chúng tôi có công nghệ nhưng chúng tôi
không áp dụng nó", ông nói.

Ra mắt một báo cáo có tên Global Môi trường Outlook 2000 tại Luân Đôn hôm qua,
Tiến sĩ Töpfer cho biết có thể đảo ngược quá trình nhưng sự tiêu thụ quá mức dễ thấy
của các nước giàu trên thế giới đã phải cắt giảm 90% để làm như vậy. Ông nói nó không
có nghĩa là hạ thấp mức sống mà là một ứng dụng của khoa học hiện có, thông qua tái
chế, chẳng hạn.

"Thế giới phát triển có công nghệ mang lại những thay đổi cơ bản cần thiết để cứu hàng
triệu người khỏi đói, khát và bệnh tật. Nhưng không có động cơ nào để áp dụng nó vì các
chính trị gia không buộc các nhà sản xuất phải làm như vậy", ông nói.

Tiến sĩ Töpfer tuyên bố, có những dấu hiệu cho thấy mục tiêu cắt giảm khí nhà kính từ
các nước công nghiệp giảm 5% vào năm 2010 theo nghị định thư Kyoto sẽ không đạt
được.

Ông mô tả các nỗ lực để hạn chế cảnh báo toàn cầu là không thỏa đáng so với mức cắt
giảm 60% cần thiết và nói thêm rằng thế giới đã phải chịu đựng do hậu quả của biến đổi
khí hậu mà giờ đây không thể ngăn chặn được.

Các sự kiện thời tiết cực đoan đã khiến 3 triệu người thiệt mạng trong năm năm qua,
Tiến sĩ Töpfer nói - cơn bão hiện tại của Mỹ là một ví dụ về sự tàn phá đang trở nên phổ
biến hơn do biến đổi khí hậu.

Tiến sĩ Töpfer, cựu bộ trưởng môi trường Đức, nói: "Có thể rất tức giận và mất tinh thần
về những gì chúng ta đang làm với thế giới nhưng nó không giúp ích gì. Vấn đề là mang
tính xây dựng và nhận ra rằng nơi nào có ý chí chính trị, nhiều có thể đạt được.

"Ví dụ ở châu Âu, chúng tôi đã đánh bại mối đe dọa của mưa axit bằng cách giảm 75%
lượng lưu huỳnh điôxit được thải ra từ các nhà máy kể từ năm 1980. Việc giảm sản xuất
và sử dụng CFC trên toàn thế giới đã giúp chúng tôi khắc phục lỗ hổng trong tầng ozone.
Bây giờ lại có cá hồi ở sông Thames và sông Rhine. Chúng ta có thể làm điều đó nếu
chúng ta thử.

"Chúng tôi đang cải thiện mọi thứ hơn nữa với chỉ thị nước thải đô thị sẽ cung cấp cho
chúng tôi những dòng sông và bãi biển sạch hơn nhưng ở những nơi khác trên thế giới,
15 triệu trẻ em dưới 5 tuổi chết mỗi năm do các bệnh do uống nước ô uế.

"Điều này có thể được ngăn chặn nhưng lợi nhuận đạt được nhờ quản lý tốt hơn và công
nghệ vẫn đang bị vượt qua bởi sự xuống cấp.

"Dân số tiếp tục là một vấn đề. Năm 1950, dân số châu Phi chỉ bằng một nửa so với châu
Âu, bây giờ là bằng nhau. Năm 2050 sẽ gấp ba lần châu Âu. Chúng ta phải thay đổi
những xu hướng này."

Một vấn đề mới được xác định bởi báo cáo là ô nhiễm nitơ. Điều này một phần là do
nước thải chưa được xử lý từ các thành phố mới, gây ô nhiễm dòng nước, nhưng chủ
yếu là do sự gia tăng lớn trong việc sử dụng phân bón nhân tạo để thúc đẩy tăng trưởng
cây trồng.

Sự nở hoa của tảo ngoài khơi bờ biển Ý và việc đánh bắt thủy sản ở Biển Đen là do chất
dinh dưỡng quá mức.

Báo cáo nói rằng trong quá khứ người ta tin rằng đã có thời gian để giải quyết các vấn đề
môi trường nhưng trong một số trường hợp thời gian đã hết.

Báo cáo khẩn cấp đầy đủ đã tồn tại, báo cáo cho biết: tình trạng thiếu nước đang cản trở
các nước đang phát triển; suy thoái đất đã làm giảm khả năng sinh sản và tiềm năng
nông nghiệp và sự tàn phá của rừng mưa nhiệt đới đã đi quá xa để có thể đảo ngược.

Tiến sĩ Töpfer nói thêm: "Nhiều loài trong hành tinh đã bị mất hoặc bị kết án tuyệt
chủng. Một phần tư các loài động vật có vú trên thế giới hiện đang có nguy cơ tuyệt
chủng hoàn toàn."

Trên biển, nghề cá đã bị khai thác quá mức và một nửa các rạn san hô trên thế giới đang
bị đe dọa hủy diệt, báo cáo cho biết. Ô nhiễm không khí đã đạt đến tỷ lệ khủng hoảng ở
nhiều thành phố và đã quá muộn để ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu. Thiếu sự kiểm soát
của chính phủ đã làm suy yếu khả năng giải quyết vấn đề, báo cáo tuyên bố. Tiến sĩ
Töpfer nói rằng điều cần thiết là buộc các công ty đa quốc gia phải chịu trách nhiệm về
hành động của họ và những gì họ sản xuất.

Theo một chỉ thị mới của châu Âu, các nhà sản xuất ô tô phải chịu trách nhiệm đối phó
với các sản phẩm của họ vào cuối đời.
"Đột nhiên tái chế xe hơi đã trở nên dễ dàng," Tiến sĩ Töpfer nói. Chúng tôi có thể làm
điều này trên một loạt các hàng hóa. Trong một cơn đột quỵ, chúng ta có thể sử dụng lại
các vật liệu nhiều lần, khiến cho tài nguyên đi xa gấp 10 lần so với hiện tại. "

Những cuộc chiến mới luôn đe dọa môi trường của những người liên quan trực tiếp
nhưng những ảnh hưởng đang được cảm nhận rộng hơn bao giờ hết. Ví dụ, trong cuộc
khủng hoảng Kosovo, sông Danube đã bị đóng cửa và những người ở hạ lưu bị ô nhiễm.

Tầm quan trọng của những người tị nạn buộc phải hủy hoại môi trường tự nhiên để sinh
tồn là một yếu tố mới khác. Cuộc xâm lược của các loài ngoài hành tinh như sứa Great
Lakes ở Biển Đen và cỏ dại làm nghẹt sông và giết chết thực vật bản địa và cá là một mối
đe dọa ngày càng tăng.

"Khóa học hiện tại là không bền vững và hành động hoãn không còn là một lựa chọn.
Lãnh đạo chính trị truyền cảm hứng và hợp tác mạnh mẽ giữa tất cả các khu vực và lĩnh
vực sẽ cần thiết để đưa cả các công cụ chính sách hiện tại và mới vào hoạt động", báo cáo
kết luận.

Các vấn đề sinh thái trên toàn cầu

Châu phi

Châu Phi là lục địa duy nhất nơi nghèo đói dự kiến sẽ tăng trong thế kỷ tới. Hai mươi
lăm quốc gia sẽ thiếu đủ nước ngọt vào năm 2025. Một số 200m người châu Phi bị suy
dinh dưỡng. Phá rừng, sa mạc phát triển, suy thoái đất và mất loài đang xảy ra trên khắp
lục địa. Các thành phố đang phát triển nhanh hơn chính phủ có thể phát triển dịch vụ
cho họ. Khu ổ chuột đang gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Châu á và Thái Bình Dương

Khu vực này chiếm 60% dân số thế giới tùy thuộc vào 30% đất đai của thế giới. Tăng
trưởng kinh tế nhanh chóng và nhu cầu năng lượng có thể sẽ tiếp tục gây ra thiệt hại
môi trường. Ít nhất một phần ba người châu Á không có nước an toàn để uống. Xu
hướng phát triển các siêu đô thị của châu Á như Tokyo, Delhi và Jakarta tạo ra căng
thẳng môi trường. Cháy rừng là một vấn đề nghiêm trọng - 1 triệu ha (2,5 triệu mẫu
Anh) rừng của Indonesia đã bị mất vào năm 1997. Sinh vật biển đã bị suy thoái do đánh
bắt quá mức và ô nhiễm.

Châu Âu và Trung Á

Giao thông đường bộ là nguồn ô nhiễm không khí chính và tắc nghẽn là một vấn đề
nghiêm trọng. Châu Âu sản xuất một phần ba tất cả các loại khí nóng lên toàn cầu. Mỗi
người ở Tây Âu tạo ra chất thải nhiều hơn 35% so với năm 1980. Việc đánh bắt quá mức
đã khiến chứng khoán Biển Bắc cạn kiệt nghiêm trọng. Hơn một nửa số thành phố lớn ở
châu Âu đang sử dụng quá nhiều nguồn cung cấp nước ngầm.
Mỹ Latinh và Caribê

Gần ba phần tư dân số đã là người thành thị, nhiều người ở các siêu đô thị. Tại Sao
Paulo và Rio de Janeiro ô nhiễm không khí gây ra khoảng 4.000 ca tử vong sớm mỗi
năm. Xử lý chất thải là một vấn đề đô thị lớn. Rừng đang bị cạn kiệt, đặc biệt là ở
Amazon. Châu Mỹ Latinh có 40% các loại thực vật và động vật trên thế giới nhưng mất
môi trường sống đã khiến nhiều loài tuyệt chủng.

Bắc Mỹ

Dễ tiêu thụ quá mức gây ra vấn đề cấp tính. Ô nhiễm không khí đã được cắt giảm nhưng
Hoa Kỳ tạo ra 25% lượng khí nhà kính trên thế giới. Người Mỹ trung bình sử dụng 1.600
lít nhiên liệu mỗi năm so với 330 lít ở châu Âu. Sinh vật biển đã bị khai thác quá mức: cá
đánh bắt ngoài khơi bờ biển đã sụp đổ từ 2,5 triệu tấn năm 1971 xuống còn dưới
500.000 tấn. Tiếp xúc với thuốc trừ sâu và các hợp chất độc hại là mối đe dọa lâu dài đối
với sức khỏe.

Tây Á (Ả Rập) và Trung Đông)

Các khu vực rộng lớn là sa mạc, hoặc được phân loại là vùng đất khô và ngày càng khô
hơn. Nguồn nước ngầm rất thấp vì khối lượng sử dụng vượt xa bổ sung tự nhiên. Dân số
đang tăng nhanh hơn nhiều so với tài nguyên nước có thể được phát triển. Muối, cặn
kiềm và chất dinh dưỡng dư thừa đang phá hủy độ phì của đất. Ô nhiễm là một vấn đề
nghiêm trọng. Hơn 1,2 triệu gallon dầu mỗi năm được đổ ra Vịnh.

Vùng cực

Khu vực này chủ yếu bị ảnh hưởng bởi các sự kiện ở nơi khác, nhưng khí hậu của nó
thúc đẩy thời tiết và dòng hải lưu của thế giới. Sự suy giảm ôzôn trong khí quyển - cho
phép ánh sáng cực tím nhiều hơn - đã tạo ra sự nóng lên toàn cầu, nhìn thấy những tảng
băng và sông băng tan chảy. Các chất ô nhiễm và phóng xạ đang xây dựng và đe dọa
chuỗi thức ăn. Gấu Bắc cực đang biến mất khi băng tan và trữ lượng cá đang bị khai thác
quá mức.