Professional Documents
Culture Documents
TS en Iso 12100 1 PDF
TS en Iso 12100 1 PDF
TURKISH STANDARD
TS EN ISO 12100-1
Mart 2007
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Ön söz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN ISO 12100-1 (2003) standardı esas alınarak TSE
Mühendislik Hizmetleri İhtisas Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 13 Mart 2007 tarihli
toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
− Bu standardın kabulüyle, TS EN 292-1: 1996 ve TS ENV 1070: 1995 standardları iptal edilmiştir.
− Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
İçindekiler
Giriş................................................................................................................................................................. 1
1 Kapsam.................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar .......................................................................................... 1
3 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................. 2
4 Makinalar tasarımlanırken göz önüne alınması gereken tehlikeler................................................... 7
4.1 Genel ..................................................................................................................................................... 7
4.2 Mekanik tehlikeler.................................................................................................................................. 7
4.3 Elektrik tehlikeleri .................................................................................................................................. 8
4.4 Isıl tehlikeler........................................................................................................................................... 8
4.5 Gürültüden kaynaklanan tehlikeler ........................................................................................................ 8
4.6 Titreşimden kaynaklanan tehlikeler ....................................................................................................... 8
4.7 Işımadan kaynaklanan tehlikeler ........................................................................................................... 8
4.8 Malzeme ve maddelerden kaynaklanan tehlikeler ................................................................................ 9
4.9 Makina tasarımında ergonomik prensiplerin ihmal edilmesinden kaynaklanan tehlikeler .................... 9
4.10 Kayma, tökezleme ve düşme tehlikeleri ............................................................................................. 9
4.11 Tehlike birleşimi .................................................................................................................................. 9
4.12 Makinanın kullanıldığı ortamdan kaynaklanan tehlikeler .................................................................... 9
5 Riskin azaltılması için strateji ............................................................................................................... 9
5.1 Genel önlemler ...................................................................................................................................... 9
5.2 Makinanın sınırlarına ilişkin teknik özellikler ....................................................................................... 10
5.3 Tehlikenin tanımlanması, risk tahmini ve riskin değerlendirmesi ........................................................ 10
5.4 Tehlikelerin ortadan kaldırılması veya koruyucu tedbirlerle riskin azaltılması .................................... 11
5.5 Risk azaltma hedeflerinin sağlanması................................................................................................. 12
Ek A (Bilgi için) Bir makinanın şematik gösterilişi................................................................................. 15
Ek ZA (Bilgi için) Atıf yapılan uluslar arası standardlar ile bu standardlara karşılık gelen
Avrupa standardları........................................................................................................................ 31
Ek ZB (Bilgi için) Bu standardın AB Direktiflerinin temel gerekleri veya diğer hükümleriyle
ilgili olan maddeleri ........................................................................................................................ 32
Kaynaklar...................................................................................................................................................... 33
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Giriş
Bu standardın temel amacı, tasarımcılara, amaçlanan kullanımları için güvenli makinalar tasarlamalarını
sağlamak üzere, kapsamlı bir çerçeve ve rehber oluşturmaktır. Bu standard, standard hazırlayanlar için bir
strateji de sağlamaktadır.
Makinalarda güvenlik kavramı, makinaların kullanım ömrü boyunca risk yeterince azaltılmış olarak,
amaçlanan fonksiyonlarını yerine getirme özelliğini kapsar.
- A tipi standardlar (temel güvenlik standardları) tasarım için temel kavram ve prensipler ile bütün
makinalara uygulanabilecek genel hususları verir.
- B tipi standardlar (özel güvenlik standardları) geniş çapta makinalar da kullanılan bir güvenlik unsurunu
veya bir tip korunmayı ele alır:
- B1 tipi standardlar belirli bir güvenlik unsuru (örneğin, güvenlik mesafeleri, yüzey sıcaklığı, gürültü),
- B2 tipi standardlar teknik koruma tedbirleri (örneğin, iki elle kumanda, ara kilitleme cihazları, basınca
hassas cihazlar, mahfazalar)
üzerinedir.
- C tipi standardlar (makina güvenlik standardları) belirli bir makina veya makina grubunun ayrıntılı güvenlik
şartlarını ele alır.
C tipi bir standard, EN 12100 standard serisinin ikinci bölümünde yer alan bir ya da daha fazla hükümden
veya B tipi standarddan sapmalar gösterdiği takdirde, bu C tipi standardaki hükümler önce gelir.
Temel terminolojinin ve genel tasarım metotlarının tasarımcılara iletilmesi için bu standard, eğitim amaçlı
kurs programlarına ve el kitaplarına dâhildâhil edilebilir.
Bu standard hazırlanırken ISO/IEC Kılavuz 51 mümkün olduğu ölçüde göz önüne alınmıştır.
1 Kapsam
Bu standard makinalarda güvenliği elde etmek üzere kullanılan temel terminoloji ve metodolojiyi kapsar.
1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. * işaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayınlanmış olan Türk Standardlarıdır.
1
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
3 Terimler ve tarifler
EN ISO 12100 serisi standardların amacı bakımından, aşağıda verilen terimler ve tarifler uygulanır.
“Makinalar” ve “makina” terimleri, aynı sonucu elde etmek için birlikte bütün hâlinde bir fonksiyonu yerine
getirmek üzere düzenlenmiş ve kumanda edilen makina sistemini de kapsar.
3.5 Hasar
Fiziksel yaralama veya sağlığa verdiği zarar.
3.6 Tehlike
Muhtemel zarar kaynağı.
Not 1- “Tehlike” terimi, kaynağının (örneğin, mekanik tehlikeler, elektrik tehlikeleri) veya oluşturabileceği
muhtemel zararın (örneğin, elektrik çarpması tehlikesi, zehirleme tehlikesi, yangın tehlikesi) tanımlanması
için sınırlandırılabilir.
- beklenmeyen bir şekilde meydana gelebilir (örneğin, patlama, istem dışı çalıştırma /beklenmeyen
çalışma sonucunda ezme, kırılma sonucunda fırlatma, hızlanma veya yavaşlama sonucunda
düşme).
2
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
3.11 Risk
Zararın meydana gelme olasılığı ile zararın büyüklüğünün birleşimi.
Not - Bu standard;
- tasarımcı tarafından koruyucu tedbirler alındıktan sonraki bakiye risk ile
- bütün koruyucu tedbirler yerine getirildikten sonraki bakiye riski
birbirinden ayırmaktadır.
Not - Riskin yeterli düzeyde azaltılıp azaltılmadığına ilişkin kriterler, Madde 5.5’te verilmektedir.
Not - EN ISO 12100-2 Madde 4’te güvenli tasarımdan kaynaklanan tedbirler ile riskin azaltılması ele
alınmaktadır.
Not - EN ISO 12100-2 Madde 5’te teknik koruma tedbirleri ele alınmaktadır.
3
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
3.25 Mahfaza
Makinanın parçası olarak tasarımlanan koruma amaçlı fiziksel engel.
Not 1 - Mahfaza;
- tek başına (bu durumda, hareketli mahfaza ise “kapalı” konumda veya sabit mahfaza ise “yerine
sıkıca sabitlendiği” takdirde etkilidir) veya
- mahfazayı kilitleme düzeneği bulunan/bulunmayan bir ara kilitleme cihazı ile birlikte (bu durumda
mahfazanın konumu ne olursa olsun koruma sağlanır)
kullanılabilir.
Not 2 - Tasarıma bağlı olarak mahfaza, örneğin, muhafaza, kapak, perde, kapı, mahfaza olarak
adlandırılabilir.
Not 3 - Mahfaza tipleri ve bunlara ilişkin kurallar için EN ISO 12100-2 Madde 5.3.2 ve ISO 14120’ye bakınız.
4
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Not - EN ISO 12100-2 Madde 5.3.2.5’te, kullanma şartlarına ilişkin ayrıntılı hususlar verilmektedir.
Not - Koruyucu cihaz örnekleri Madde 3.26.1 ilâ Madde 3.26.9’da verilmektedir.
Not - IEC 60204-1 Madde 9.2.5.8’de onaylama cihazlarına ilişkin hususlar verilmektedir.
5
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Not - Otomatik çevrimin normal sırası içerisinde makinanın çalışmaya başlaması, amaçlanmamış bir
çalışma olarak kabul edilemez, ancak kullanıcının bakış açısından beklenmedik olarak düşünülebilir.
Bu durumda tehlikelerden korunma, için teknik koruma tedbirleri içerir (ISO 12100-2 Madde 5).
3.31 Kusur
Koruyucu bakım, diğer plânlı faaliyetler sırasında çalışmama veya dış kaynak eksikliğinden kaynaklanalar
dışında bir öğenin gerekli fonksiyonunu yerine getirememesi durumu.
Not 1 - Kusur o öğedeki bir arızanın sonucunda oluşur, ancak arızadan önce de var olabilir.
Not 2 - Makinacılık alanında İngilizce “fault” terimi genelde IEV 191-05-01’de verilen tarife uygun şekilde
kullanılırken, IEV’de yer alan ve bu anlamda kullanılan “panne” ve “Fehlzustand” yerine Fransızca
“défaut” ve Almanca “Fehler” terimleri kullanılmaktadır.
Not 3 - Uygulamada kusur (fault) ve arıza (failure) terimleri aynı anlamda kullanılmaktadır.
3.32 Arıza
Bir öğenin gerekli fonksiyonunu yerine getirme kabiliyetinin sona ermesi.
Not 3 - Yalnızca yazılımdan oluşan öğeler için tarif edilen kavram geçerli değildir.
[IEV 191-04-01]
Not - Aynı nedene bağlı arızlar ile aynı hata türüne ait arızalar birbiri ile karıştırılmamalıdır.
[IEV 191-04-23]
Not - Aynı hata türüne ait arızalar aynı nedene bağlı arızalarla karıştırılmamalıdır. Aynı hata türüne ait
arızalar farklı nedenlere bağlı olabilir.
[IEV 191-04-24]
6
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
- Makinanın normal çalışması sırasında (örneğin, insan etkileşiminden kaynaklan veya dış etkilerin sonucu
olarak).
- Makinanın arızalanması veya görev yapmamasının sonucunda.
amaçlanan fonksiyon.
Not 1 - Emisyon değerleri makinanın özelliklerine ilişkin bilgilerin bir parçası olup risk değerlendirmesine
temel alınmaktadır.
Not 2 - Emisyon değeri, makina kullanılırken insanların maruz kaldığı kirlenmeyi niteleyen “maruz kalma
değeri” ile karıştırılmalıdır. Maruz kalma değerleri kirletici değerleri kullanılarak tahmin edilebilir.
Not 3 - Emisyon değerleri tercihen ölçülmeli ve ilgili belirsizlikler standard hale getirilmiş metotlar kullanılarak
tayin edilmelidir (örneğin, benzer makinalar arasında karşılaştırmaya imkân verilmesi için).
Not - Makinalarla ilgili muhtemel tehlike ve tehlikeli durumların daha ayrıntılı listesi için ISO 14121 Ek A’ya
bakınız.
4.2.1 Makina, makina parçaları, makina yüzeyi, aletler, iş parçaları, yükler veya dışarı sarkan katı veya
akışkan malzemeler ile ilgili mekanik tehlikeler aşağıda verilmektedir:
- Ezmek,
- Makaslamak,
- Kesmek veya doğramak,
- Dolaşmak, dolanmak,
- İçine çekmek veya yakalamak,
- Darbe,
- Batmak veya delmek,
- Sürtünmek veya aşındırmak,
- Yüksek basınçlı sıvı püskürtmek (sıçrama tehlikesi).
7
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
4.2.2 Makina, makina parçaları (iş parçası tutma mekanizmaları dâhil), iş parçaları, yükler tarafından
oluşturulan tehlikeler, diğer unsurlarla birlikte, aşağıdaki verilenlerle belirlenmektedir:
- Şekil (kesici elemanlar, keskin köşeler, açılı parçalar, hareketsiz olsalar bile),
- Elemanlar hareket hâlindeyken, ezme, kesme ve dolanmaya neden olabilecek göreceli yerler,
- Devrilmeye karşı denge (kinetik enerjiyi dikkate alarak),
- Kütle ve denge (yer çekimi etkisiyle hareket edebilecek elemanların potansiyel enerjileri),
- Kütle ve hız (kontrollü veya kontrolsüz hareket esnasında elemanların kinetik enerjileri),
- Hızlanma/yavaşlama,
- Tehlikeli kırılmaya veya parçalanmaya neden olabilecek, yetersiz mekanik mukavemet,
- Elâstik elemanların (yaylar) potansiyel enerjileri veya basınç altındaki gaz veya sıvılar veya hava boşluğu,
- Çalışma ortamı.
- İnsanların;
− enerjili parçalara teması ile (normal çalışma esansında iletkenlere veya iletken parçalara temas
edilmesi ile, doğrudan temas),
− arıza durumunda enerjili hâle gelmiş parçalara temas ile (Özellikle yalıtım hatası sonucunda, dolaylı
temas),
- Enerjili parçalara yaklaşma ile (özellikle yüksek gerilimin bulunduğu alanlarda),
- Muhtemel kullanım şartlarına uygun olmayan yalıtım nedeniyle,
- Elektrostatik olgular, insanların yüklü parçalara teması gibi,
- Isıl ışıma,
- Kısa devre veya aşırı yüklenme nedeniyle ergimiş parçaların veya kimyasal maddelerin sıçraması gibi
olgular.
Ayrıca elektrik çarpmasından kaynaklanan panik nedeniyle, bu tehlike insanların düşmelerine (veya
insanların nesneleri düşürmelerine) neden olabilir.
Çok şiddetli titreşimler (veya uzun vadeli az şiddetli titreşimler) ciddî rahatsızlıklara (bel rahatsızlıkları,
belkemiği travmaları), bütün vücudun titreşiminden kaynaklanan huzursuzluğa ve damar rahatsızlıklarına
(örneğin, el kol titreşimi nedeniyle, beyaz parmak hastalığı, nörolojik hastalıklar, kemik ve eklemlere ait
hastalıklar gibi) neden olabilir.
8
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
- X ve γ ışımaları,
- α, β ışımaları, elektron veya iyon ışıması, nötronlar.
5.1.1 Hiçbir güvenlik tedbiri alınmadığı takdirde makinada bulunan bir kusurun er veya geç, zarara neden
olacağı kabul edilmelidir.
5.1.2 Koruyucu tedbirler tasarımcı ve kullanıcı tarafından alınan tedbirlerin birleşimidir (Şekil 1). Tasarım
aşamasında dâhil edilen tedbirler, kullanıcı tarafından uygulanacak tedbirlere göre tercih edilir ve genelde
daha etkilidirler.
5.1.3 Benzer makinalarda kullanıcıların elde ettiği tecrübeleri de dikkate alarak ve uygulanabildiği ölçüde,
muhtemel kullanıcılarla bilgi alış verişinde bulunarak, tasarımcı aşağıdaki faaliyetleri verilen sıraya göre,
gerçekleştirmelidir (Şekil 2):
- Makinanın sınırları ve amaçlanan kullanımını belirtilmelidir (Madde 5.2).
- Makinanın tehlikeleri ve ilişkili tehlikeli durumları belirtilmelidir ( Madde 4 ve Madde 5.3).
- Her bir belirlenen tehlike ve tehlikeli durum için risk tahmini yapılmalıdır ( Madde 5.3).
- Riski değerlendirmeli ve risk azaltılmasının gerekli olup olmadığının kararını verilmelidir (Madde 5.3).
- Tehlike ortadan kaldırılmalı veya tehlikeye ilişkin riskler koruyucu tedbirlerle azaltılmalıdır (Madde 5.4 ve
Madde 5.5).
Yukarıda verilen ilk dört husus risk değerlendirmesi ile ilgili olup, bu konuda ayrıntılı bilgi ISO 14121’de
bulunabilir.
9
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
5.1.4 Aşağıdaki dört faktör dikkate alındığında en yüksek risk azaltılması sağlanmış olacaktır. Yukarıda
tarif edilen strateji Şekil 2’deki akış diyagramında gösterilmiştir. İşlem tekrarlamalı olup, riskin azaltılması için
birbirini takip eden uygulamalar, mevcut teknolojinin en iyi şekilde kullanılmasıyla, sağlanabilir.
Bu işlem yürütülürken, aşağıdaki sıra takip edilir:
- Makinanın kullanım ömrü boyunca bütün aşamalarda makinanın güvenliği,
- Makinanın fonksiyonunu yerine getirme özelliği,
- Makinanın kullanılabilirliği,
- Makinanın imal, işletim ve söküm maliyetleri.
Not 1 - Bu prensiplerin ideal şekilde uygulanması, makinanın kullanımına, kaza ve sağlık kayıtlarına,
mümkün olan risk azaltma tekniklerine, makinanın kullanımına ilişkin yasal çerçeveye ilişkin
bilgilerin bilinmesini gerektirir.
Not 2 - Belirli bir zamanda kabul edilebilir bir makina tasarımı, teknolojik gelişmeler daha az riskli eş değer
makina tasarımlanmasına imkân verdiğinde, geçerliliğini kaybeder.
5.1.5 Makinanın güvenli işletimine devam edilmesi için, koruyucu tedbirlerin makinanın kolay kullanımına
imkân vermesi ve makinanın amaçlanan kullanımını engellememesi önemlidir. Bu hususa uyulmaması
makinadan en fazla şekilde yararlanılması için koruyucu tedbirlerin devre dışı bırakılmasına neden olabilir.
5.1.6 Standard hâle getirilmiş (veya diğer uygun) kirlilik ölçme metotları mevcutsa, bu metotlar, mevcut
makinalar veya prototipleri ile birlikte, kirlilik değerlerinin ve mukayese edilebilir kirlilik verilerinin elde
edilmesinde kullanılmalıdır. Bu husus tasarımcının aşağıdakileri yapmasını mümkün kılar:
- Kirliklere ilişkin risklerin tahmin edilmesi,
- Tasarım aşamasında uygulanan koruyucu tedbirlerin etkinliğinin değerlendirilmesi,
- Potansiyel kullanıcılara teknik dokümanlarda kirlilik hakkında nicel bilgilerin sağlanması,
- Kullanıcılara kullanım bilgilerinde kirlikler hakkında nicel bilgilerin sağlanması,
Ölçülebilir parametrelerle ifade edilebilir kirlikler dışındaki diğer tehlikeler de benzer şekilde ele alınabilir.
a) Makinanın kullanım ömrü boyunca, aşağıda tarif edildiği şekilde, insan makina etkileşimi:
1) Yapı,
2) Nakliye, montaj ve tesis,
3) İşletmeye almak,
4) Kullanım;
− ayarlama, veri girişi/programlama veya işlem değiştirme,
− çalıştırma,
− temizleme,
− kusur tesbiti,
− bakım,
5) İşletimden kaldırmak, sökmek ve güvenlik söz konusu olduğu sürece bertaraf etmek
10
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
c) Kullanıcının bilinçsiz davranışları veya makinanın tahmin edilebilir kabul edilebilir hatalı kullanımı.
Örneğin;
− kullanıcının makinanın kontrolünü kaybetmesi (özellikle elle tutulan veya taşınabilir
makinalarda),
− makinanın kullanımı sırasında çalışmama, kaza veya arıza durumda kullanıcın anî tepkileri,
− konsantrasyon eksikliğinden veya dikkatsizlikten kaynaklanan davranışlar,
− görevi yürütürken “en kolayı” tercih etmekten kaynaklanan davranışlar,
− bütün şartlar altında makinayı çalışır halde tutmaktan kaynaklanan baskı nedeniyle davranışlar,
− belirli insan davranışları (örneğin, çocuklar, engelliler).
Madde 5.4’te tarif edilen ve Şekil 2’de gösterilen risk azalmasının her üç aşamasından sonra, risk tahmini ve
derecelendirmesi yapılmalıdır.
Risk değerlendirmesi yapılırken, her belirlenen tehlikeden kaynaklanabilecek olması en muhtemel önemli
zarar hesaba katılmalı, ancak meydana gelme olasılığı yüksek olmasa bile öngörülebilecek en büyük zarar
da dikkate alınmalıdır.
Bu hedefe ulaşmak için bütün koruyucu tedbirler aşağıda verilen sıraya (“3 basamaklı metot” olarak anılır)
uygun olarak uygulanmalıdır (Şekil 1 ve Şekil 2):
- Güvenli tasarımdan kaynaklanan tedbirler (ISO 12100-1, Madde 4),
Not - Riskin ortadan kaldırılabileceği, böylece teknik koruma tedbirlerine veya tamamlayıcı koruyucu
tedbirlerine ihtiyaç duyulmayacak, tek aşama bu aşamadır.
- Teknik koruma tedbirleri ve mümkün olan tamamlayıcı koruyucu tedbirler (ISO 12100-2, Madde 5),
- Bakiye riskler hakkında kullanım bilgileri (ISO 12100-2, Madde 6).
Kullanım bilgileri, güvenli tasarımdan kaynaklanan tedbirlerin veya koruyucu vasıtaların ya da tamamlayıcı
koruma tedbirlerinin doğru uygulanmasının yerine geçmemelidir.
Her işletim modu ve müdahale işlemiyle ( Madde 5.3) ilgili yeterli seviyedeki koruyucu tedbir, kullanıcıların,
teknik problemler olması durumunda, tehlikeli müdahalelerine engel olur.
11
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Yeterli seviyede risk azaltılması, aşağıda verilen bütün sorulara olumlu cevap verilebildiğinde, başarılmış
sayılabilir:
- Bütün işletme şartları ve bütün müdahale işlemleri hesaba katıldı mı?
- Madde 5.4’te verilen metot uygulandı mı?
- Tehlikeler ortadan kaldırıldı veya tehlikelerden kaynaklanan risk uygulanabilir en alt seviyeye indirildi mi?
- Alınan tedbirlerin yeni tehlikeler oluşturmadığı belli mi?
- Kullanıcılar bakiye riskler hakkında yeterli şekilde bilgilendirilip uyarıldı mı?
- Alınan koruyucu tedbirlerin kullanıcının çalışma şartları için bir tehlike oluşturmadığı belli mi?
- Alınan koruyucu tedbirler kendi aralarında uyumlu mu?
- Profesyonel/endüstriyel kullanım için tasarımlanan bir makinanın profesyonel/endüstriyel olmayan
şartlarda kullanılmasından kaynaklanabilecek sonuçlara yeterli düzeyde önem verildi mi?
- Alınan tedbirlerin makinanın performasını önemli ölçüde azaltmadığı belli mi?
12
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
1
Uygun kullanım bilgilerinin sağlanması riskin azaltılmasında tasarımcının katkısının bir parçasıdır, fakat söz
konusu koruyucu tedbirler kullanıcı tarafından uygulandıkları takdirde etkilidir.
2
Kullanıcı girdisi ya genel olarak tasarımcının makinanın amaçlanan kullanımı için ilgili kullanıcılardan ya da
belirli bir kullanıcıdan elde ettiği bilgilerdir.
3
Kullanıcı tarafından alınan farklı koruyucu tedbirler arasında bir önem sıralaması yoktur. Bu koruyucu
tedbirler bu standardın kapsamı dışındadır.
4
Makinanın amaçlanan kullanımında öngörülmemiş özel işlem/işlemler için veya tasarımcı tarafından kontrol
edilemeyen özel tesis şartları için gerekli koruyucu tedbirler.
13
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
değerlendirmesi
1
İlk defa soru sorulduğunda, bu soru başlangıç risk değerlendirmesinin sonucu ile cevaplandırılır.
14
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Ek A
(Bilgi için)
15
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Madde
A
Stillsetzen im Notfall (Funktion zum) Arrêt d'urgence (fonction) Madde 3.37 1
Acil durdurma (fonksiyon) Emergency stop (function)
Emergency stop (function) Stillsetzen im Notfall (Funktion zum) Arrêt d'urgence (fonction) Madde 4.11.1; Madde 4.11.8; Madde 5.1;
Acil durdurma (fonksiyon) 2
Madde 5.5.2; Madde 5.5.3; Madde 6.5.1.d
Acil durdurma cihazı Emergency stop device Einrichtung zum Stillsetzen im Notfall Arrêt d'urgence (Dispositif d' -) Madde 4.11.1; Madde 4.11.8.c); Madde 5.5.2 2
Acil durdurma kumandası Emergency stop control Stellteil zum Stillsetzen im Notfall Commande d'arrêt d'urgence Madde 4.11.8.c; Madde 4.11.9; Madde 5.5.2 2
Acil durum Emergency situation Notfall Situation d'urgence Madde 3.35; Madde 3.36 1
Acil durum Emergency situation Notfall Situation d'urgence Madde 5.5.2; Madde 6.5.1.g 2
Acil müdahale Emergency operation Handlung im Notfall Opération d'urgence Madde 3.36 1
Açılı parça Angular part Spitzes Teil Pièce de forme aiguë Madde 4.2.2 1
Ağırlık merkezi Centre of qravity Masseschwerpunkt Centre de gravité Madde4.6 2
Aktif optoelektronik koruyucu cihaz Active opto-electronic protective device Aktive optoelektronische Schutzeinrichtung Dispositif de protection opto-électronique actif Madde 3.26.6 1
Aktif optoelektronik koruyucu cihaz Active opto-electronic protective device Aktive optoelektronische Schutzeinrichtung Dispositif de protection opto-électronique actif Madde 5.2.5.3; Madde 5.3.3 2
Algılayıcı Sensor Sensor/ Meßfühler Capteur Madde 3.29; Ek A 1
Algılayıcı Sensor Sensor / Meßfühler Capteur Madde 4.11.7.2; Madde 4.13 2
Algılayıcı koruyucu donanım Sensitive protective equipment Sensitive Schutzeinrichtung Équipement de protection sensible Madde 3.26.5 1
Sensitive Schutzeinrichtung Équipement de protection sensible Madde 5.2.1; Madde 5.2.2.d; Madde 5.2.3.b;
Algılayıcı koruyucu donanım Sensitive protective equipment 2
Madde 5.2.5
Ambalâjlama Packaging Verpackung Emballage Madde 6.2; Madde 6.5.1; Madde 6.5.3.d 2
Ara kilitleme cihazı (ara kilit) Interlocking device (interlock) Verriegelungseinrichtung (Verriegelung) Verrouillage (Dispositif de -) Giriş; Madde 5.3.2.5 2
Ara kilitlemeli başlatma fonksiyonlu mahfaza Interlocking guard with a start function (control Trennende Schutzeinrichtung mit
Protecteur commandant la mise en marche Madde 3.25.6 1
(kumandalı mahfaza) guard) Startfunktion
Ara kilitlemeli başlatma fonksiyonlu mahfaza Interlocking guard with a start function (control
Trennende Schutzeinrichtung mit Startfunktion Protecteur commandant la mise en marche Madde 5.2.3.f; Madde 5.3.2.5 2
(kumandalı mahfaza) guard)
Ara kilitlemeli mahfaza Interlocking guard Verriegelte trennende Schutzeinrichtung Protecteur avec dispositif de verrouillage Madde 3.25.4 1
Madde 5.2.1/.2/.3; Madde 5.2.5.3; Madde
Ara kilitlemeli mahfaza Interlocking guard Verriegelte trennende Schutzeinrichtung Protecteur avec dispositif de verrouillage 2
5.3.2.3; Madde 5.5.6
16
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Aşırı yük (mekanik) Overloading (Mechanical -) Überlastung (Mechanische -) Surcharge mécanique Madde 5.2.7 2
B
Madde 3.3; Madde 3.31; Madde 4.9; Madde
Bakım Maintenance Instandhaltung Maintenance 1
5.2; Madde 5.3.a
Madde 4.8.6; Madde 4.11.9/.10; Madde
Bakım Maintenance Instandhaltung Maintenance 5.2.4; Madde 5.3.1; Madde 5.5.4; Madde 2
5.5.6; Madde 6.1.2; Madde 6.5.1.b/.e/.h
Bakım noktası Maintenance point Wartungsstelle Maintenance (Point de -) Madde 4.15 2
Bakım personeli Maintenance staff Instandhaltungspersonal Maintenance (Personnel de -) Madde 4.11.12; Madde 6.5.1.e 2
Steuereinrichtung mit selbsttätiger Commande nécessitant une
Basıldığı sürece çalışan kumanda cihazı Hold-to-run control device Madde 3.26.3 1
Rückstellung (Tippschalter) action maintenue
Steuereinrichtung mit selbsttätiger Commande nécessitant une
Basıldığı sürece çalışan kumanda cihazı Hold-to-run control device Madde 4.11.8.b; Madde 4.11.9 2
Rückstellung (Tippschalter) action maintenue
Tapis sensible cès
Basınca duyarlı tabla Pressure sensitive mat Schaltmatte Madde 5.2.2; Madde 5.2.5.1 2
(Prévention de 1' -)
Basıncın düşürülmesi Depressurizing Druckentlastung Mise à la pression atmosphérique Madde 4.10 2
17
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Beklenmeyen çalışma/istem dışı çalıştırma Unexpected / unintended start-up Unerwarteter / unbeabsichtigter Anlauf Mise en marche inattendue / intempestive Madde 3.6: Madde 3.29 1
Beklenmeyen çalışma/istem dışı çalıştırma Unexpected / unintended start-up Unerwarteter / unbeabsichtigter Anlauf Mise en marche inattendue / intempestive Madde 4.11.1; Madde 5.3.2.5 2
Bertaraf etmek (makinanın) Disposal (of a machine) Entsorgung (einer Maschine) Mise au rebut (d'une machine) Madde 5.3.a 1
Bertaraf etmek (makinanın) Disposal (of a machine) Entsorgung (einer Maschine) Mise au rebut (d'une machine) Madde 6.1.2; Madde 6.5.1.b/.f 2
Bir kişinin kurtulması veya kurtarılması Rescue and escape (of a person) Rettung und Befreiung (einer Person) Sauvetage et dégagement (d'une personne) Madde 5.5.3 2
Unloading (removal) / loading (feeding) EnWBeladearbeit (Entnahme- und Opérations de déchargement (évacuation)/
Boşaltma (alma) / yükleme (besleme) işlemleri Madde 4.14 2
operations Beschickungsarbeiten) chargement (alimentation)
Bozucu etki/etkiler Disturbance(s) Störung(en) Perturbation(s) Madde 5.3.b 1
Bozucu etki/etkiler Disturbance(s) Störung(en) Perturbation(s) Madde 4.12.1/.3 2
Buhar, gaz Vapour, gas Dampf, Gas Vapeur, gaz Madde 4.8 1
Buhar, gaz Vapour, gas Dampf, Gas Vapeur, gaz Madde 5.3.2.1; Madde 6.5.1.c 2
Ç
Madde 4.11.1; Madde 4.13; Madde 5.3.1;
Çalışamaz hale gelme (koruyucu cihazının) Defeating (of a protective device) Umgehen (einer Schutzeinrichtung) Neutralisation (d'un dispositif de protection) 2
Madde 5.3.3
Çalışamaz hâle gelme (uyarı cihazının) Defeating (of a warning device) Umgehen (einer Warneinrichtung) Neutralisation (d'undispositif d'avertissement) Madde 6.3 2
Çalışma ortamı Work environment Arbeitsumgebung Environnement de travail Madde 4.4 1
Çalışmama Malfunction (malfunctioning) Fehlfunktion Dysfonctionnement Madde 3.30; Madde 3.35; Madde 5.3.b/.c 1
Çalışmama Malfunction (malfunctioning) Fehlfunktion Dysfonctionnement Madde 4.12.1; Madde 5.2.1 2
Çıkıntı yapan parça Protruding part Vorstehendes Teil Pièce saillante Madde 4.2.1 2
D 1
Depolama (bir makinanın) Storage (of a machine) Lagerung (einer Maschine) Stockage (d'une machine) Madde 6.5.1.a 2
18
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Dolaylı temas Indirect contact Indirekte Berührung Contact indirect Madde 4.3 1
E
Eğitim Training Ausbildung Formation Giriş; Madde 3.18; Şekil 1 1
Eğitim Training Ausbildung Formation Giriş; Madde 6.1.1; Madde 6.5.1.d 2
Elektrik aşırı yükü Electrical overloading Überlastung (Elektrische) Surcharge (électrique) Madde 6.5.1.b 2
Elektrik çarpması Electric shock Elektrischer Schlag Choc électrique Madde 3.6; Madde 4.3 1
Elektrik çarpması Electric shock Elektrischer Schlag Choc électrique Madde 4.9 2
Madde 4.4; Madde 4.9; Madde 6.4; Madde
Elektrik donanımı Electrical equipment Elektrische Ausrüstung Équipement électrique 2
6.5.1.c
Elektrik tehlikeleri Electrical hazard Elektrische Gefährdung Risque électrique Madde 3.6; Madde 4.3 1
Elektrik tehlikeleri (önleme) Electrical hazard (Preventing -) Verhütung elektrischer Gefährdung Risque électrique (Prévention du -) Madde 4.9 2
Elektromanyetik uyumluluk Electromagnetic compatibility Elektromagnetische Verträglichkeit Compatibilité électromagnétique Madde 4.11.11 2
Elle kumanda (fonksiyon) Manual control (function) Handsteuerung Commande manuelle (fonction) Madde 4.11.8 2
Spannungsführendes Teil (der elektrischen
Enerjili parça (elektrik donanımı) Live part (of electrical equipment ) Partie active (de l'équipement électrique) Madde 4.3 1
Ausrüstung)
Engel Barrier Sperre Barrière Madde 3.25; Madde 3.27 1
Engelleme cihazı Impeding device Abweisende Schutzeinrichtung (Barriere) Dispositif dissuasif / déflecteur Madde 3.27 1
Engelleme fazı Muting phase Sperrphase Inhibition (Phase d') Madde 5.2.5.2 2
Engelleme fazı Muting phase Sperrphase Phase d'inhibition Madde 5.2.5.2 2
Ergonomik prensip Ergonomic principle Ergonomischer Grundsatz Ergonomique (Principe -) Madde 4.9 1
Ergonomik prensip Ergonomic principle Ergonomischer Grundsatz Ergonomique (Principe -) Madde 4.8; Madde 4.11.8; Madde 5.2.1 2
Ergonomik prensiplerin ihmal edilmesinden Hazards generated by neglecting ergonomic Gefährdung durch Phénomènes dangereux engendrés par
Madde 4.9 1
oluşan tehlikeler principles Vernachlässigung ergonomischer le non-respect des principes
Erişilebilirlik Accessibility Zugänglichkeit Accessibilité Madde 4.2.1: Madde 4.7 2
Erişim kodu Access code Zugangscode Code d'accès Madde 4.11.10 2
Erişim vasıtaları Access means Zugänge Moyens d'accès Madde 4.10 1
Erişim vasıtaları Access means Zugänge Moyens d'accès Madde 5.5.6 2
Erişimin engellenmesi Prevention of access Verhindern des Zugangs Accès (Prévention de 1' -) Madde 5.3.2.1 2
Erişimin kısıtlanması Restriction of access Zugangsbeschränkung Accès (Restriction de 1' -) Madde 4.11.9 2
Ezilme tehlikesi Crushing hazard Gefährdung durch Quetschen Risque d'écrasement Madde 4.2.1 1
19
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
F
G
Gerginlik (insan) Stress (human -) Stress Stress Madde 4.5; Madde 4.9 1
Gerginlik (insan) Stress (human -) Stress Stress Madde 4.8.1 2
Gerilme (mekanik) Stress (Mechanical -) Mechanische Beanspruchung Contrainte mécanique Madde 4.3.a; Madde 5.2.7 2
Gösterim Display Anzeige Affichage Ek A 1
Gösterim Display Anzeige Affichage Madde 4.8.1; Madde 4.8.8; Madde 4.11.1 2
Güç aktarma elemanı Power transmission element Energieübertragungselement Élément de transmission Ek A 1
Madde 3.29; Madde 3.30; Madde 5.2; Madde
Güç beslemesi Power supply Energieversorgung/Energiequelle Alimentation en énergie (Source d'-) 1
5.3.b
Power supply Energieversorgung/Energiequelle Alimentation en énergie (Source d'-) Madde 4.10; Madde 4.11.1/.2/.5; Madde
Güç beslemesi 2
5.2.4; Madde 5.5.4;Madde 6.5.1.b
Güç kontrol elemanı Power control element Leistungssteuerelement Préactionneur Madde 3.29; Ek A 1
Güvenli tasarımdan kaynaklanan tedbirler Inherently safe design measure Inhärent sichere Konstruktion Mesure de prévention intrinsèque Madde 3.18; Madde 3.19; Madde 5.4 1
Güvenli tasarımdan kaynaklanan tedbirler Inherently safe design measure Inhärent sichere Konstruktion Mesure de prévention intrinsèque Madde 4; Madde 5.5.1 2
H
Hareketli elemanlar/parçalar Movable elements / parts Bewegliche Elemente / Teile Éléments mobiles Madde 4.2.2 2
Hareketli mahfaza Movable guard Bewegliche trennende Schutzeinrichtung Protecteur mobile Madde 3.25; Madde 3.25.2; Madde 3.25.3 1
20
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Hata (insan) Error (Human) Fehlverhalten (menschliches) Erreur (humaine) Madde 4.9 1
I
Isı Heat Hitze Chaleur Madde 4.4 1
Isı Heat Hitze Chaleur Madde 4.12.1;Madde 5.2.1 2
Isı kaynağı Heat source Wärmequelle Chaleur (Source de -) Madde 4.4 1
Isıl tehlikeler Thermal hazard Thermische Gefährdung Risque thermique Madde 4.4 1
Işıma Radiation Strahlung Rayonnement(s) Madde 3.38; Madde 4.3/.4; Madde 4.7 1
Madde 4.2.2; Madde 4.3. c; Madde 5.2.1;
Radiation Strahlung Rayonnement(s)
Işıma Madde 5.2.5.1; Madde 5.3.2.1; Madde 2
5.4.5; Madde 6.5.1.b/.c
Phénomènes dangereux engendrés par les
Işımadan kaynaklanan tehlikeler Hazards generated by radiation Gefährdung durch Strahlung Madde 4.7 1
rayonnements
İçine çekme veya yakalama tehlikesi Drawing-in / trapping hazard Gefährdung durch Einziehen / Fangen Risque d'entraînement / d'emprisonnement Madde 5.2.1 2
İçine çekme veya yakalama tehlikesi Drawing-in / trapping hazard Gefährdung durch Einziehen / Fangen Risque d'entraînement / d'emprisonnement Madde 4.2.1 1
İki el kumanda cihazı Two-hand control device Zweihandschaltung Zweihandschaltung Commande bimanuelle (Dispositif de -) Madde 3.26.4 1
İki el kumanda cihazı Two-hand control device Zweihandschaltung Commande bimanuelle (Dispositif de -) Madde 4.11.9; Madde 5.2.3.e 2
İlgili tehlike Relevant hazard Relevante Gefährdung Phénomène dangereux pertinent Madde 3.7 1
İnsan davranışı Human behaviour Menschliches Verhalten Comportement humain Madde 3.23; Madde 5.3.c 1
İşaret Signal Signal Signal Madde 3.21; Madde 4.5 1
Signal Signal Signal Madde 4.8.1; Madde 5.2.7; Madde
İşaret 2
6.1/.2/.3; Madde 6.5.1.b
İşaretleme Marking Zeichen Marquage Madde 6.4 2
İşaretlemeler Markings Kennzeichnungen Inscriptions Madde 6.4 2
İşlem değiştirme Process changeover Umrüsten Processus de fabrication (Changement de -) Madde 5.3.a 1
İşlem değiştirme Process changeover Umrüsten Processus de fabrication (Changement de -) Madde 4.11.9; Madde 5.2.4; Madde 6.1.2 2
İşletim Operation Betrieb Fonctionnement Madde 5.3 1
İşletim modları Operating modes Betriebsarten Modes de fonctionnement Madde 5.2; Madde 5.3.c 1
Operating modes Betriebsarten Modes de fonctionnement Madde 4.11.1; Madde 4.11.10; Madde 4.14;
İşletim modları 2
Madde 6.1.1; Madde 6.5.1.c)
21
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
İşletimden kaldırmak De-commissioning Außerbetriebnahme Mise hors service Madde 4.6; Madde 6.1.2; Madde 6.5.1.f 2
İşletmeye almak Commissioning , Inbetriebnahme Mise en service Madde 5.3.a 1
İşletmeye almak Commissioning Inbetriebnahme Mise en service Madde 6.1.2: Madde 6.5.1.b 2
J
K
Kaçma ve kurtulma (kişi) Escape and rescue (of a person) Befreiung und Rettung (einer Person) Dégagement et sauvetage (d'une personne) Madde 5.5.3 2
Kaldırma donanımı Lifting equipment Hebevorrichtung Levage (Équipement de -) Madde 6.5.1.a 2
Kaldırma düzeni Lifting gear Hebezeug Levage (Appareil de -) Madde 5.5.5 2
1
Kapı Door Tür Porte Madde 3.25 1
Kaplama (malzemeler, vb.) Containment (of materials, etc.) Kapselung / Fernhaltung (von Stoffen, usw.) Rétention (de matériaux, etc.) Madde 5.3.2.1 2
Kaplayarak uzak tutmak (depolanmış enerjiden) Containment (of stored energy) Rückhaltung (von gespeicherter Energie) Rétention (de l'énergie accumulée) Madde 5.5.4c 2
Karşılaştırılabilir kirlilik verileri Comparative emission data Vergleichende Emissionsdaten Données comparatives d'émission Madde 3.39; Madde 5.1.6 1
Kayma tehlikesi Slipping hazard Gefährdung durch Ausrutschen Risque de glissade Madde 4.10 1
Kayma tehlikesi Slipping hazard Gefährdung durch Ausrutschen Risque de glissade Madde 5.5.6 2
Kenar (keskin) Edge (sharp -) Scharfe Kante Arête vive Madde 4.2.2 1
Kenar (keskin) Edge (sharp -) Scharfe Kante Arête vive Madde 4.2.1; Madde 5.3.2.6 2
Kesici eleman Cutting element Schneidelement Élément coupant Madde 4.2.2 1
Kesme / bölme tehlikesi; Cutting / severing hazard Gefährdung durch Schneiden Risque de coupure Madde 4.2.1 1
Kirlilik (emisyon) değeri Emission value Emissionswert Valeur d'émission Madde 3.38; Madde 3.39; Madde 5.1.6 1
Emission value Emissionswert Valeur d'émission
Kirlilik (emisyon) değeri Madde 4.3c 2
22
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
M
Madde 3.19; Madde 3.24; Madde 3.25;
Mahfaza Guard Trennende Schutzeinrichtung Protecteur 1
Madde 3.26.1; Ek A
Madde 4.8.6; Madde 4.11.9; Madde 4.13;
Mahfaza Guard Trennende Schutzeinrichtung Protecteur Madde 5.1/.2/.3; Madde 5.5.6; Madde 6.1.1; 2
Madde 6.4.c; Madde 6.5.1.c
Mahfaza kilitleme tertibatı Guard locking device Zuhalteeinrichtung Dispositif de blocage du protecteur Madde 3.25.5 1
23
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Mekanik tehlike Mechanical hazard Mechanische Gefährdung Risque mécanique Madde 4.2 1
Mekanik tehlike Mechanical hazard Mechanische Gefährdung Risque mécanique Madde 4.2.2; Madde 5.1 2
Merdiven Stairs Treppen Escaliers Madde 5.5.6 2
Mod seçici Mode selector Betriebsartenschalter Sélecteur de mode Madde 4.11.10 2
Muayene Inspection Inhärent sichere Konstruktion Inspektion Mesure de prévention intrinsèque Inspection Madde 4.11.10; Madde 4.12.3; Madde 6.5.1.e 2
Muayene (sıklığı) Inspection (Frequency of -) Inspektion (Häufigkeit der -) Inspections (Périodicité des -) Madde 6.4.c 2
N
Nakliye Transport Transport Transport Madde 5.3 1
Nakliye Transport Transport Transport Madde 5.5.5; Madde 6.1.2; Madde 6.5.1.a 2
Nem Moisture Feuchte Humidité Madde 4.12.1; Madde 6.5.1.b 2
24
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Normal çalışma Normal operation Normaler Betrieb Fonctionnement normal Madde 3.35; Madde 4.3 1
Normal çalışma Normal operation Normaler Betrieb Fonctionnement normal Madde 5.2.1/.2/.3 2
Ortam şartları Environmental conditions Umgebungseinflusse Conditions liées à l'environnement Madde 4.12.1; Madde 5.2.5.2.a; Madde6.5.1.b
2
Ortamdan kaynaklanan gerginlik Stress (Environmental -) Umweltbeanspruchung Contrainte d'environnement Madde 4.12.1 2
Selbstüberwachung /
Otomatik izleme Automatic monitoring Auto-surveillance Madde 4.11.6; Madde 4.12.3; Madde 5.3.2.3/.5 2
automatische Überwachung
Ö
Ölçme metotları Measurement methods Messmethoden Méthodes de mesurage Madde 5.1.6 1
Önemli tehlike Significant hazard Signifikante Gefährdung Phénomène dangereux significatif Madde 3.7; Madde 3.8; Madde 4.1; Madde 4.11 1
P
Patlayıcı ortam Explosive atmosphere Explosionsgefährdete Atmosphäre Atmosphère explosible Madde 4.4; Madde 6.4.b 2
Piktogram Pictogram Piktogramm Pictogramme Madde 6.4 2
Plâtform Platform Bühne / Arbeitsbühne Plate-forme Madde 5.5.6 2
Pnömatik donanım Pneumatic equipment Pneumatische Ausrüstung Equipement pneumatique Madde 4.4; Madde 4.10 2
Pozitif mekanik etki Positive mechanical action Mechanisch zwangsläufige Wirkung Action mécanique positive Madde 4.5 2
Pozitif mod (bağlı) Positive mode (Connected in the -) Zwangsläufig (verbunden) Mode positif (Liés suivant le -) Madde 4.5 2
Programlama Teaching (programming) Teachen / Programmieren Apprentissage (programmation) Madde 5.3.a 1
Programlama Teaching (programming) Teachen / Programmieren Apprentissage (programmation) Madde 4.11.9; Madde 5.2.4; Madde 6.1.2 2
Programmierbares Système de commande électronique
Programlanabilir elektronik kumanda sistemi Programmable electronic control system Madde 4.11.7 2
elektronisches Steuersystem programmable
R
Renk Colour Farbe Couleur Madde 6.4.c; Madde 6.5.2.a/.e 2
25
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Risk analizi Risk analysis Risikoanalyse Analyse du risque Madde 3.13; Madde 3.14 1
Madde 3.7; Madde 3.15; Madde 3.17; Madde
Risk azaltma Risk reduction Risikominderung Réduction du risque 1
3.18; Madde 5
Risk azaltma Risk reduction Risikominderung Réduction du risque Madde 4.1; Madde 4.11.1 2
Madde 3.8; Madde 3.13; Madde 3.38; Madde
Risk değerlendirmesi Risk assessment Risikobeurteilung Appréciation du risque Appréciation du risque 1
5.1.3
Risk değerlendirmesi Risk assessment Risikobeurteilung Madde 5.2.1; Madde 5.2.4; Madde 5.5.2 2
Risk derecelendirmesi Risk evaluation Risikobewertung Évaluation du risque Madde 3.13; Madde 3.16; Madde 5.3 1
Risk karşılaştırması Risk comparison Risikoverqleich Comparaison des risques Madde 5.3.c; Madde 5.5 1
Risk tahmini Risk estimation Risikoeinschätzung Estimation du risque Madde 3.15; Madde 5.3 1
S
Sabit mahfaza Fixed guard Feststehende trennende Schutzeinrichtung Protecteur fixe Madde 3.25.1 1
Sağlığa verilen zarar Damage to health Gesundheitsschädigung Atteinte à la santé Madde 3.5
Sembol Symbol Symbol Symbole Madde 3.21; Madde 5.1; Madde 5.4 1
Sembol (talimat el kitabında) Symbol (in the instruction handbook) Symbol (in der Betriebsanleitung) Symbole (dans la notice d'instructions) Madde 6.5.2.a 2
Madde 3.14; Madde 4.9; Madde 5.1.3; Madde
Sınır Limit Grenze Limite 1
5.2
Sınırlama cihazı Limiting device Begrenzungseinrichtung Limiteur (Dispositif-) Madde 3.26.8 1
Madde 4.3.a; Madde 4.10; Madde 5.2.6; Madde
Sınırlama cihazı Limiting device Begrenzungseinrichtung Limiteur (Dispositif-) 2
5.2.7
Commande de marche par à-coups (Dispositif
Sınırlı hareket kumanda cihazı Limited movement control device Schrittschaltung Madde 3.26.9 1
de -)
Commande de marche par à-coups (Dispositif
Sınırlı hareket kumanda cihazı Limited movement control device Schrittschaltung Madde 4.11.9 2
de -)
2
Siren Siren Sirene Sirène Madde 6.3
Söküm (makinanın) Dismantling (of a machine) Demontage / Abbau (einer Maschine) Démontage (d'une machine) Madde 5.1.4; Madde 5.3 1
Söküm (makinanın) Dismantling (of a machine) Demontage / Abbau (einer Maschine) Démontage (d'une machine) Madde 4.6; Madde 6.1.2; Madde 6.5.1.f 2
Statik elektrik Static electricity Statische Elektrizität Électricité statique Madde 4.12.1 2
Sürekli kullanım (makina) Maintainability (of a machine) Instandhaltbarkeit (einer Maschine) Maintenabilité (d'une machine) Madde 3.3 1
Sürekli kullanım (makina) Maintainability (of a machine) Instandhaltbarkeit (einer Maschine) Maintenabilité (d'une machine) Madde 4.7; Madde 4.11.12; 2
Sürtünme/aşınma tehlikesi Friction / abrasion hazard Gefährdung durch Reibung / Abrieb Risque de frottement / d'abrasion Madde 4.2.1 1
T
Vernünftigerweise vorhersehbare
Tahmin edilebilir kabul edilebilir yanlış kullanım Reasonably foreseeable misuse Mauvais usage raisonnablement prévisible Madde 3.23; Madde 5.2; Madde 5.3.c 1
Fehlanwendung
Vernünftigerweise vorhersehbare Mauvais usage raisonnablement prévisible
Tahmin edilebilir kabul edilebilir yanlış kullanım Reasonably foreseeable misuse Fehlanwendung Madde 5.5.1; Madde 6.1.1; Madde 6.5.1.d 2
26
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Tahrik edici/ elle kumanda Actuator / manual control Stellteil Organe de service Madde 3.26.3; Ek A 1
Tamamlayıcı koruyucu tedbirler Complementary protective measures Ergänzende Schutzmaßnahmen Mesures de prévention complémentaires Madde 3.18 ;Madde 5.4 ;Şekil 1 ;Şekil 2 1
Tamamlayıcı koruyucu tedbirler Complementary protective measures Ergänzende Schutzmaßnahmen Mesures de prévention complémentaires Madde 5.1; Madde 5.5 2
Tasarım (makinanın) Design (of a machine) Konstruktion (einer Maschine) Conception (d'une machine) Madde 5.1; Madde 5.4 1
Tasarım hatası Design error Konstruktionsfehler Erreur de conception Madde 5.3.b 1
27
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Exposition à un phénomène
Tehlikelere maruz kalma (sınırlandırma) Exposure to hazards (Limiting -) Gefährdungsexposition (Begrenzen der -) Madde 4.13; Madde 4.14; Madde 4.15 2
dangereux (Limitation de l'exposition
Tehlikeli bozukluk Hazardous malfunctioning Gefährdung durch Fehlfunktion(en) Dysfonctionnement dangereux Madde 4.12.1 2
Madde 3.9; Madde 3.35; Madde 4.1; Madde
Tehlikeli durum Hazardous situation Gefährdungssituation / gefährdende Situation Situation dangereuse 1
5.1.3
Tehlikeli durum Hazardous situation Gefährdungssituation / gefährdende Situation Situation danqereuse Madde 4.11.5; Madde 5.2.7 2
Tehlikeli maddeler Hazardous substances Gefahrstoffe / Gefährliche Stoffe Substances dangereuses Madde 3.38 1
Madde 4.2.2; Madde 4.3.c; Madde 5.3.2.1;
Tehlikeli maddeler Hazardous substances Gefahrstoffe / Gefährliche Stoffe Substances danqereuses 2
Madde 5.4.4
Tehlikenin tanımlanması Hazard identification Identifizierung der Gefährdungen Identification des phénomènes dangereux Madde 3.14; Madde 5.3 1
Tehlikeye yol açacak arıza Failure to danger Gefahrbringender Ausfall Défaillance danqereuse Madde 3.30 1
Giriş; Madde 3.18; Madde 3.20; Madde 3.24;
Teknik koruma tedbiri Safeguard Schutzeinrichtung Moyen de protection 1
Madde 5.4
Safeguard Schutzeinrichtung Moyen de protection Giriş; Madde 4.14; Madde 5.1; Madde 5.2;
Teknik koruma tedbiri 2
Madde 5.3; 6.5.1.b/.d
Teknik koruma tedbirleri Safeguarding Technische Schutzmaßnahmen Protection Madde 3.18; Madde 3.20; Madde 3.24 1
Safeguarding Technische Schutzmaßnahmen Protection
Teknik koruma tedbirleri Madde 4.1; Madde 5 2
Tökezleme/ tökezleme tehlikesi Trip / tripping hazard Gefährdung durch Stolpern Risque de perte d'équilibre / de trebuchement Madde 4.10 1
V V
Y
Yağlama Lubrication Schmierung Graissage Madde 4.15 2
Yaklaşma tepkisi (fonksiyon) Tripping (function) Annäherungsreaktion Détection de franchissement d'une limite Madde 3.26.5 1
Yaklaşma tepkisi (fonksiyon) Tripping (function) Annäherungsreaktion Détection de franchissement d'une limite Madde 5.2.5.1/.3 2
Yaklaşmaya karşı koruma cihazı Trip / tripping device Schutzeinrichtung mit Annäherungsreaktion Dispositif sensible Madde 5.2.1 2
Yalıtım hatası Insulation failure Versagen der Isolierung Isolement (Défaut d' -) Madde 4.3 1
Yalıtım hatası Insulation failure Versagen der Isolierung Isolement (Défaut d' -]_ Madde 4.12.1 2
Yanma Burn Verbrennung Brûlure Madde 4.3; Madde 4.4; Madde 4.7 1
Yapılış Construction Herstellung Construction Madde 5.3.a 1
Yapılış Construction Herstellung Construction Madde 4.3.a 2
Yasaklanmış kullanım Prohibited usage Verbotene Anwendung Utilisation proscrite Madde 6.5.1.c/.d 2
Yazılı uyarı Written warning Schriftlicher Warnhinweis Avertissement écrit Madde 6.4 2
Yazılım Software Software Logiciel Madde 3.32; Madde 5.3 1
Yazılım Software Software Logiciel Madde 4.11.7.3/.4 2
Yazılıma erişim Software (Access to the -) Software (Zuqriff auf die -) Logiciel (Accès au -) Madde 4.11.7.4 2
Yedek Redundancy Redundanz Redondance Madde 4.12.2; Madde 4.12.3 2
Yer sınırlaması Space limit Räumliche Grenze Limite dans l'espace Madde 3.26.8; Madde 5.2 12
Yeterli risk azaltması Adequate risk reduction Entsprechende Risikominderung Réduction adéquate du risque Madde 3.17; Madde 5; Şekil 2 1
Yönlendirilmiş arıza mod bileşeni Oriented failure mode component Bauteil mit spezifiziertem Ausfallverhalten Composant à défaillance orientée Madde 4.12.2 2
Yük Load Last Charge Madde 3.26.8; Madde 4.2.1/.2 1
Madde 4.2.1; Madde 4.3; Madde 4.11.1/.5;
Yük Load Last Charge 2
Madde 5.2.6/.7
Loading (feeding) / unloading (removal) Be-/Entladearbeit (Beschickungs- und Opérations de chargement (alimentation) /
Yükleme (besleme)/boşaltma (ayırma) işlemleri Madde 4.14 2
operations Entnahmearbeiten) déchargement (évacuation)
Gefährdung durch Herausspritzen Risque d'éjection de fluide sous
Yüksek basınçlı sıvı sıçraması tehlikesi High pressure fluid ejection hazard Madde 4.2.1 1
von Flüssigkeiten unter hohem haute pression
Yürüme bölgesi Walking area Gangbereich Surface de circulation Madde 5.5.6 2
Yürüyüş yolu Walkways Fußgängerwege / Laufstege Voie de circulation Madde 5.5.6 2
29
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Z
Madde 3.5; Madde 3.6; Madde 3.11; Madde
Zarar Harm Schaden Dommage 1
3.15; Madde 5.1.1; Madde 5.3; Madde 5.4
Zarar bölgesi (tehlike bölgesi) Danger zone (see also: hazard zone) Gefährdungsbereich (Gefahrbereich) Zone dangereuse Madde 3.10; Madde 3.26.5; Madde 3.27 1
30
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Ek ZA
(Bilgi için)
Atıf yapılan uluslar arası standardlar ile bu standardlara karşılık gelen
Avrupa standardları
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standardlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin
içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen atıflarda daha sonra
yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda tadil veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır. Atıf
yapılan standardın tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardın en son baskısı kullanılır.
Not - Uluslar arası standardda (mod) ile gösterilen değişiklikler yapıldığında, ilgili EN/HD uygulanır.
31
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Ek ZB
(Bilgi için)
Bu standardın AB Direktiflerinin temel gerekleri veya diğer hükümleriyle
ilgili olan maddeleri
Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN’e verilen talimata göre
hazırlanmış olup, EU Directive 98/79/EC2)’nin temel gereklerini destekler.
Bu standardın maddelerine uygunluk, ilgili Direktif ve bunlarla ilgili EFTA mevzuatına uygunluğu temin eder.
2)
TSE Notu: Bu direktif, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından “Makina Emniyeti Yönetmeliği” adı
altında yayımlanmıştır.
32
ICS 01.040.13; 13.110 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 12100-1/Mart 2007
Kaynaklar
[1] ISO/IEC Guide 51:1999, Safety aspects - Guidelines for their inclusion in standards.
[2] ISO 11689, Acoustics - Procedure for the comparison of noise-emission data for machinery and
equipment.
[3] ISO 13850, Safety of machinery - Emergency stop - Principles for design.
[4] ISO 13851, Safety of machinery - Two-hand control devices - Functional aspects and design principles.
[6] ISO 14119, Safety of machinery - Interlocking devices associated with guards — Principles for design
and selection.
[7] ISO 14120, Safety of machinery - Guards - General requirements for the design and construction of
fixed and movable guards.
[8] ISO 14121: 1999, Safety of machinery - Principles for risk assessment.
[9] IEC 60204-1:1997, Safety of machinery - Electrical equipment of machines - Part 1: General
requirements.
[10] IEC 61496-2, Safety of machinery - Electro-sensitive protective equipment - Part 2: Particular
requirements for equipment using active opto-electronic protective devices (AOPDs).
[11] IEV 191 see IEC 60050-191, International Electrotechnical Vocabulary - Chapter 191: Dependability
and quality of service.
33