WIKA

Mga suliranin sa intelekwalisasyon ng Filipino

ni Pamela C. Constantino, Ph.D.

Intelektwalisado na nga ba ang Filipino?

Palagay ko ay alam na ng maraming Pilipino o kaya'y mga tagapagtaguyod ng Filipino
ang ibig sabihin ng intelektwalisasyon at ang mga problema ukol dito.

Ano ang Intelektwalisasyon?

Pinuproblema ng ilang akademiko ang pagkakaiba raw ng konsepto ng
intelektwalisasyon ng Prague school of linguistics na unang gumamit ng salitang ito
kaugnay ng pagpaplanong pangwika at ng ilang sosyolinggwist na Pilipino. Ang
pagkakaiba raw ng konsepto ng dalawang paaralan ng kaisipan (school of thought) ay
makakaapekto sa pagkaunawa at atityud ng mga Pilipino kaugnay ng kakayahan ng
Filipino na magamit sa mataas na karunungan.

Ganito ang depinisyon ni Paul Garvin ng Prague School of Linguistics (1974:72)

Intellectualization is - a tendency towards increasing more definite and accurate
expression... In the lexicon, intellectualization manifests itself by increased
terminological precision achieved by the development of more clearly differential
terms, as well as an increase in abstract and generic terms."

Isa ring kasama sa Prague School si Fergusson (nasa Fishman 1974:114) at

�modernisasyon� naman ang tawag niya sa konseptong ito. Ito ang "pagpapalawak ng
bokabularyo at pagdedebelop ng mga anyo ng disksors." Manipestasyon nito ang
"intertranslatability with the languages of already industrialized, secularized and
differentiated societies" (p.81). Narito naman ang depinisyon ni Bonifacio Sibayan,
isang Pilipinong sosyolinggwist (1999:449) "A language may be modern or modernized
but not intellectualized. The Filipino used in entertainment, for example, in most
programs on TV is modern but not intellectualized.

The Filipino of the home and everyday life is modernized but is obviuosly not
adequate for education, especially for higher education purposes. The Filipino used
in Filipino tabloid newspapers and other publications intended for popular
consumption is modern but not intellectualized"

Nagkakaiba ang dalawa sa puntong tila mga "intelektwal" lang ang magiging sangkot
sa proseso ng intelektwalisasyon para kay Sibayan samantalang wala namang ganitong
pagtitiyak ang Prague school. Dahil dito, ang mga pahayag ng marami na ginagamit na
ang Filipino nang lampas na sa pang-araw-araw na gawain ng mga Pilipino ay hindi
pala matatanggap kung depinisyon ni Sibayan ang susundin.

Bakit Intelektwalisasyon?
Hindi pinag-uusapan ang Ingles sa usapang intelektwalisayon. Filipino lang.
Ginagamit ito ng mga hindi nagtataguyod sa Filipino o iyong mga nagdududa sa
kakayahan ng Filipino na magamit na midyum ng pagtuturo. Nagiging problema ito
dahil pumipigil ito para tanggapin at lalong umunlad ang Filipino sa lipunang
Pilipino. Nag-iisip tuloy ang marami na baka ginagawang isyu ito para mapanatili
ang dominasyon ng Ingles sa edukasyon para sa malaunan ay hindi na talaga gamitin o
ipagamit at tanggapin ang Filipino.

Saang Domain Ba Talaga?

Isang isyu ito na ipinaggigiitan ng magkakaibang kampo. Ang intelektwalisasyon sa
ilang sosyolinggwist halimbawa ay sa larangan lang ng pag-aaral at pagtuturo. Sa
madaling salita, sa mga paaralan. Hindi intelektwalisasyon, ayon kay Sibayan
(1999:449) at mga kasama ang paggamit ng Filipino sa mga diyaryo at magasin.
Popularized modernized language daw ang wikang ginagamit dito. Intellectually
modernized language ang ginagamit daw sa mga eskuwelahan.
Talaga nga bang pang-intelektwal lang ang intelektwalisasyon.

Para Kanino Ito?

Gusto kong tingnan dito ang intelektwalisasyon bilang isang kondisyon o kalagayan
na naipapakita na o nabibigyang pagkakataon ang wika na umunlad at magamit sa iba�t
ibang domain o mapaggagamitan nito, hindi lang sa pang-araw-araw na komunikasyon.
Kung gayon, hindi lang dapat na makinabang dito ang mga nasa mga unibersidad kundi
pati ang karaniwang mamamayan.

Gayundin, ang pagbubuo ng mga salita o leksikal na elaborasyon ng wika na isang

mahalagang elemento ng intelektwalisasyon ay dapat na batay sa kung sino ang
gagamit at makikinabang dito. Para kanino na ang intelekwalisasyon? Para sa masa o
sa elit? Para sa kabataan noong nakaraan o sa kabataan sa kasalukuyan at hinaharap?
Nagiging problema ito dahil tendensya ng mga tagaplano ng wika o kaya'y mga guro na
bumubuo ng mga glosari ng mga salita na pagbatayan ng pamimili ang mga kinaugalian
sa wika at hindi, ang pangangailangan at praktikalidad sa kabataang gagamit nito.