8=SKŁADNIKI NIEORGANICZNE ORGANIZMÓW

1.ZWIĄZKI CHEMICZNE
↓ ↓
ORGANICZNE NIEORGANICZNE
nie zawierają atomów węgla oprócz substancje, których głównym składnikiem dwutlenku węgla i kwasów
węglowych węgiel. Są złożone i należą do nich, np.
oraz jego soli. Najważniejsze występujące cukier i białka.
w organizmie to woda i sole mineralne.

↓
2. PIERWIASTKI
↓ ↓
MAKROELEMEMTY MIKROELEMENTY
⬆ 0,01% ⬇ 0,01%

| PIERWIASTKI BIOGENNE |Fe, Cu, Zn, Mn, F, I

wchodzą w skład związków organicznych
budujących wszystkie organizmy

C, H, O, N, S, P

|POZOSTAŁE
Ca, Mg, K, Na

Węgiel ma kluczowe znaczenie dla istnienia życia na Ziemi, ponieważ jego atomy mogą tworzyć ze sobą stabilne wiązania,
dzięki czemu powstają proste lub rozgałęzione łańcuchy.
Atomy węgla mogą również tworzyć stabilnie wiązania z atomami wodoru, tlenu i azotu. Stanowią wtedy podstawę
budowy związków będących w każdej komórce.
Łączenie ze sobą tych pierwiastków powoduje powstawanie grup funkcyjnych:
- hydroksylowa ( -OH )
- karboksylowa ( -COOH )
- aminowa ( -NH2 )
- aldehydowa ( -CHO )
- ketonowa ( -CO )

Niedobór w.w. pierwiastków występuje w sytuacjach głodu i odwodnienia.

Siarka jest składnikiem cysteiny i metioniny- aminokwasów budujących białka. Umożliwia ona tworzenie dodatkowych
wiązań odpowiedzialnych za utrzymywanie struktury białka.

Fosfor występuje w kwasach nukleinowych i niektórych lipidach ( tłuszcze ), stanowiących budulec błon komórkowych.
Buduje też kości i zęby.

ZNACZENIE WYBRANYCH MAKRO- I MIKROELEMENTÓW

⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇
MAKROELEMENTY

WAPŃ - składnik szkieletów kręgowców i bezkręgowców

- wpływa na skurcze mięśni
- bierze udział w procesie krzepnięcia krwi

NIEDOBÓR MAGNEZU
człowiek i zwierzęta:

 krzywica u dzieci
 osteoporoza u dorosłych
 próchnica zębów
 drgawki
 krzepnięcie krwi

rośliny:

 nieprawidłowy wzrost
 zakłócenia gospodarki wodnej

MAGNEZ - składnik kości

- aktywator enzymów
- składnik chlorofilu
- niezbędny do uzyskiwania energii z ATP

NIEDOBÓR MAGNEZU
człowiek i zwierzęta:

 kurcze i drżenie mięśni

 zaburzenie pracy serca

rośliny:

 zahamowanie fotosyntezy
 chloroza, czyli żółknięcie
 więdnienie

POTAS- bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych

- jest ważnym składnikiem ustrojowym u zwierząt
- wpływa na skurcze mięśni
- aktywator wielu enzymów

NIEDOBÓR POTASU
człowiek i zwierzęta:

 osłabienie pracy mięśni

 zaburzenie rytmu pracy serca

rośliny:

 zółknięcie liści
 więdnięcie
 brak wzrostu

SÓD- bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych

- u zwierząt jest ważnym składnikiem płynów ustrojowych

NIEDOBÓR SODU
człowiek i zwierzęta:

 utrata pobudliwości nerwowych

⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇⬇
MIKROELEMENTY

ŻELAZO- jest składnikiem białek złożonych transportujących lub magazynujących tlen

- wchodzi w skład enzymów uczestniczących w oddychaniu i fotosyntezie

NIEDOBÓR ŻELAZA
człowiek i zwierzęta:

 anemia
 zaburzenia rytmu pracy serca
 zakłocenie oddychania

rośliny:

 zakłócenie fotosyntezy
 żółknięcie liści

JOD- składnik hormonów tarczycy regulujących, np. pracę serca, przemianę materii
NIEDOBÓR JODU:
człowiek i zwierzęta:

 powiększenie tarczycy
 obrzęki skóry
 niedorozwój umysłowy

3. RODZAJE WIĄZAŃ I ODDZIAŁYWAŃ

CHEMICZNYCH
Atomy jednego lub kilku pierwiastków mogą łączyć się ze sobą za pomocą różnych wiązań chemicznych. Tworzą się one
głównie dzięki elektronom walencyjnym. Elektrony te są najsłabiej przyciągane przez jądro, ponieważ znajdują się na
najbardziej zewnętrznej powłoce elektronowej atomu.
 Każde wiązanie chemiczne ma pewną energię, której miarą jest ilość energii potrzebna do jego rozerwania.
Wiązania silne odznaczają się energią wynoszącą od kilkudziesięciu do kilkuset kJ/mol.
W zależności od stopnia oddziaływania wyróżnia się wiązania:
· kowalencyjne
· jonowe
· wodorowe
· siły van der Waalsa
· oddziaływania hydrofobowe

Wiązania kowalencyjne
(atomowe) to wiązanie silne, które powstaje przez uwspólnienie jednej lub kilku par elektronów należących do różnych
atomów. Taki typ wiązania spotyka się np. w cząsteczkach wodoru, tlenu, chloru , azotu, a także między atomami węgla w
związkach organicznych. Atomy tych pierwiastków mają wspólną parę lub pary elektronów, które tworzą wiązanie.

Powstawanie wiązania kowalencyjnego

wiązanie kowalencyjne utworzone przez jedną wspólną parę elektronów

(np. w cząsteczce wodoru) to wiązanie pojedyncze, natomiast zbudowane
z dwóch wspólnych par elektronów (np. w cząsteczce tlenu)- podwójne.

Wiązanie kowalencyjne niepolarne

to wiązanie kowalencyjne, w którym- ze względu na podobną siłę przyciąganie elektronów przez atomy budujące cząsteczkę-
rozmieszczenie wspólnej pary elektronów jest równomierne.

Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane

to wiązanie , w którym wspólna para elektronów jest przesunięta w kierunku jednego z atomów tworzących wiązanie.
Cząsteczka związku chemicznego zyskuje w nim charakter dwubiegunowy (polarny) lub, inaczej mówiąc, staje się dipolem.
Tego typu wiązanie znajduje się np. w cząsteczce wody. Atom, który silniej przyciąga wspólną parę elektronów, stanowi
biegun ujemny cząsteczki ( w cząsteczce wody jest to tlen), a atom przyciągający słabiej- biegun dodatni ( atomy wodoru).
Polarność lub brak polarności cząsteczki wpływa na jej właściwości biologiczne.

Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane występuje w cząsteczce wody. Duża siła przyciągania

atomu tlenu powoduje, że wspołne pary elektronów są wyraźnie przesunięte w jego kierunku.

Wiązanie jonowe
powstaje w wyniku przyciągania się różnoimiennych jonów ( jest zatem rodzajem oddziaływania elektrostatycznego).
Podobnie jak wiązanie atomowe należy do silnych wiązań chemicznych. Jonem staje się atom, który, dążąc do wypełnienia
zewnętrznych powłok elektronowych przyjął lub oddał elektrony. Atomy o ładunku dodatnim (kationy) powstają w wyniku
utraty elektronów, natomiast atomy o ładunku ujemnym (aniony) tworzą się przez przyłączenie dodatkowych elektronów
pochodzących z innych atomów. W komórce wiązania jonowe nie występują ze względu na panujące w niej środowisko
wodne. Cząsteczki wody otaczają bowiem jony tworzące związek i osłabiają ich wzajemne przyciąganie. Środowisko wodne
nie eliminuje jednak całkowicie innych oddziaływań elektrostatycznych
W wiązaniu jonowym różnoimienne jony sodu (Na+) i chloru (Cl-) przyciągają się, tworząc cząsteczkę związku
chemicznego- chlorku sodu (NaCl)

Wiązanie wodorowe
powstaje między dodatnio naładowanym atomem wodoru jednej cząsteczki a innym atomem naładowanym ujemnie
(najczęściej tlenem lub azotem) pochodzącym z innej cząsteczki. Pojedyncze wiązania wodorowe należą do słanych (są
ok.10-20 razy słabsze od typowych wiązań kowalencyjnych). Zwykle jednak występują w dużej liczbie, co sprawia, że
decydują o właściwościach wielu związków ( np. o wartości temp. topnienia) oraz odgrywają ważną rolę w utrzymywaniu
odpowiedniej struktury substancji wielkocząsteczkowych ( np. białek i kwasów nukleinowych). Wiązania wodorowe
powstają również między atomami wodoru i tlenu należącymi do różnych cząsteczek wody. Są one odpowiedzialne za
szczególne właściwości wody tj. wysoka temperatura topnienia i wrzenia, duże ciepło właściwe, duże napięcie
powierzchniowe. W kryształach lodu każda cząsteczka wody jest połączona za pomocą wiązań wodorowych z czterema
sąsiadującymi cząsteczkami, tworząc przestrzenną sieć. Podczas topnienia lodu część tych wiązań zostaje rozerwana.

Wiązanie wodorowe między cząsteczkami wody powstaje wskutek przyciągania się atomu tlenu, który
ma ładunek ujemny, z atomem wodoru, który ma ładunek dodatni.

Siły van der Waalsa

to oddziaływania międzycząsteczkowe kilkadziesiąt razy słabsze od wiązań wodorowych. Dlatego dopiero duża ich liczba
ma istotny wpływ na kształtowanie się struktury dużych cząsteczek, np. białek. Występowanie sił van der Waalsa jest
uwarunkowane dwubiegunową budową cząsteczek oraz przyciąganiem się dipoli położonych blisko siebie.

Oddziaływania hydrofobowe
należą do oddziaływań międzycząsteczkowych. Powstają wtedy, gdy w środowisku wodnym znajdują się cząsteczki,
które nie są dipolami. Należą do nich m.in. cząsteczki tłuszczów, układające się w środowisku wodnym tak, aby ich kontakt
z wodą był jak najmniejszy (tworząc krople lub warstwę). Oddziaływania hydrofobowe mają zasadnicze znaczenie podczas
tworzenia się błon biologicznych.

4. WODA
BUDOWA CZĄSTECZKI WODY

Cząsteczka wody ma budowę polarną, co znaczy, że cząsteczka tlenu ma ładunek ujemny, natomiast cząsteczki wodoru -
dodatni.

WŁAŚCIWOŚCI

Uniwersalny rozpuszczalnik
Nie jest ona rozpuszczalnikiem uniwersalnym, który rozpuszcza wszystko. Słabo rozpuszcza substancje pochodzenia
organicznego, natomiast bardzo dobrze substancje w których występuje wiązanie jonowe.

Duże napięcie powierzchniowe

zjawisko powstania "cienkiej błony" na powierzchni wody. Woda ma zdolność do kohezji (spójności), czyli przyciągania
międzycząsteczkowego; oraz do adhezji, czyli przylegania do substancji zawierających grupy naładowanych atomów lub
cząsteczek i zwilżania ich.

Gęstość mniejsza w stanie stałym niż w stanie ciekłym

woda największą gęstość uzyskuje w temp. 4C (1g/cm3) wraz se spadkiem temperatury jej hęstosc maleje, a objetość wzrasta,
dlatego lód jest lżejszy od wody i się na niej utrzymuje.
Wysokie ciepło parowania
dzięki tej właściwości woda pełni funkcję termoregulacji (pot). Jednocześnie woda jest dobrym przewodnikiem ciepła łatwo
je rozprowadza, dzikęi czemu szybko wyrównuje temperaturę organizmu.

Duże ciepło właściwe

oznacza to, że aby podnieść temperaturę wody, należy jej dostarczyć dużą ilość energii cieplnej, natomiast, żeby obniżyć
temperaturę, należy to ciepło odebrać. Dzięki temu woda chroni organizm przed nagłymi zmianami temperatury otoczenia.

5. SOLE MINERALNE
Funkcje:
* są materiałem budulcowym ( zębów , skóry , kości oraz włosów)
* wchodzą w skład: hemoglobiny, mioglobiny, tyroksyny, witaminy B12, ATP, ADP,
enzymów
* stanowią podstawę w gospodarce wodno - elektrolitowej
* odgrywają podstawową rolę w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej
* są podwaliną pobudliwości nerwowo-mięśniowej
BUDOWA I ZNACZENIE WĘGLOWODANÓW

Węglowodany=cukry=sacharydy

Monosacharydy

mają kilka grup hydroksylowych (-OH) i jedną grupę karbonylową: aldehydową (-CHO) lub ketonową (-CO).
Monosacharydy mające grupę aldehydową to aldozy, natomiast grupę ketonową to ketozy. Pomiędzy grupami
tworzy się mostek tlenowy, który zamyka cząsteczkę.
WŁAŚCIWOŚCI:
- chemicznie obojętne
- słodki smak
- dobrze rozpuszczalne w wodzie
- wykazują aktywność osmotyczną
forma pierścieniowa

PATRZ: tylko 2 wzory po prawej , a nie na reakcje

deoksyryboza ryboza
różnią się obecnośćią tlenu w 2 atomie węgla

Powstawanie wiązania o-glikozydowego

Oligosacharydy

Oligoasacharydy są połączone wiązanie O-glikozydowym. Oznacza to, że są one połączone mostkiem

tlenowym. Najważniejsze w nich są DISACHARYDY, które powstają poprzez kondensacje 2 cukrów prostych.

Polisacharydy

Wielocukry to związki zbudowane z dużej liczby monosacharydów połączonych wiązaniami O-glikozydowymi.

Mogą tworzyć łańcuchy zarówno proste jak i rozgałęzione, jednak w odróżnieniu do innych cukrów nie są
rozpuszczalne w wodzie, dzięki czemu pełnią funkcje głównie zapasowe (skrobia – u roślin, glikogen – u
zwierząt) lub budulcowe (celuloza – ściany komórkowe roślin, chityna – pancerzyki stawonogów).

BUDOWA WYBRANYCH POLISACHARYDÓW

Skrobia – powstaje przez kondensację cząsteczek glukozy, tworzących dwa łańcuchy: nierozgałęzionej amylozy
i rozgałęzionej amylopektyny; u roślin materiał zapasowy.

Glikogen – przypomina skrobię, ale jego łańcuch utworzony z cząstek glukozy jest jeszcze bardziej
rozgałęziony; materiał zapasowy u zwierząt i grzybów.

Celuloza – materiał budulcowy roślin, utworzony przez połączenie cząsteczek glukozy w nierozgałęziony
łańcuch; gotowe łańcuchy łączą się wiązaniami wodorowymi i układają się w wiązki, z których powstają
większe struktury ściany komórkowej roślin.

Chityna – materiał budulcowy pancerzy stawonogów oraz ścian komórkowych grzybów; polimer pochodnej
glukozy– acetyloglukozaminy.

Najbardziej znanymi i posiadającymi największe znaczenie w organizmie są heksozy glukoza i fruktoza:

Oprócz formy łańcuchowej przedstawienia sacharydów można używać wzorów Hawortha (postać
pierścieniowa).

Przykłady wzorów tego typu dla pentoz i heksoz:

Podsumowując cukry mogą posiadać dwa rodzaje struktury:

Jeśli w cząsteczce jest n atomów węgla asymetrycznych, wówczas związek ten ma 2n/2 par enancjomerów, czyli
2n stereoizomerów.

Wszystkie cukry występujące w organizmie posiadają konfigurację D.

Własności fizyczne glukozy i fruktozy(Tabela 2)

Glukoza Fruktoza

cukier gronowy cukier owocowy

Postać Stała, krystaliczna
Smak Słodki Bardziej słodka niż glukoza
Rozpuszczalność w wodzie Bardzo dobra

Tabela 2. Własności fizyczne glukozy i fruktozy

Właściwości chemiczne

 Mają właściwość przechodzenia formy łańcuchowej w pierścieniową. Dla D-glukozy proces

ten przebiega następująco:
Postać pierścieniowa może zostać utworzona prze monocukry zawierające więcej niż 3 atomy węgla

w cząsteczce. Zamknięcie formy łańcuchowej łączy się z utworzeniem wiązania półacetalowego

(hemiacetalowego) pomiędzy grupą wodorotlenkową przedostatniego atomu węgla a grupą aldehydową

lub ketonową. Cząsteczki pierścieniowe również tworzą izomery. W przypadku heksoz wyróżniamy
dwa anomery (rodzaje cząsteczek różniące się położeniem grupy OH przy atomie węgla C1 glukozy lub C2
fruktozy) dla rodziny D: α, w którym grupa hydroksylowa leży pod płaszczyzną pierścienia i β, w którym grupa
hydroksylowa leży ponad płaszczyzną pierścienia.

Obydwa anomery wstępują równocześnie w różnych ilościach. Ich obecność wpływa na własność fizyczną jaką
wykazują cukry, a mianowicie: skręcalność właściwą. Przechodzenie jednej formy w drugą w celu ustalenia
stanu równowagi nosi nazwę mutarotacji.

 Fruktoza w organizmach żywych może przekształcić się w glukozę

 Glukoza pod wpływem enzymów ulega fermentacji alkoholowej:

 Aldozy łańcuchowe w obecności utleniaczy takich jak Br2aq utleniają się do kwasów aldonowych.
Poniżej przedstawiono taki proces dla glukozy:
  Silniejsze utleniacze takie jak HNO3 powodują utlenianie dwóch skrajnych grup funkcyjnych:
aldehydowej i wodorotlenowej aldoz i tworzą się kwasy alwarowe (posiadające dwie skrajne grupy -
COOH).

D-glukoza w takim środowisku tworzy w środowisku kwas glukarowy.

 Identyfikacja cukrów prostych:


o Węglowodany zawierające grupę aldehydową ulegają reakcji z odczynnikiem Tollensa według
poniższego równania reakcji:

 ulegają reakcji z odczynnikiem Fehlinga, w wyniku czego katon Cu2+ zostaje skompleksowany z jonem
winianowym

 ulegają reakcji z odczynnikiem Benedicta, w której jonem cytrynianowy komleksuje jony Cu2+

Otrzymywanie

Monosacharydy otrzymuje się przez hydrolizę związków bardziej złożonych.

Glukoza wytwarzana jest w organizmach roślinnych w procesie fotosyntezy (z udziałem chlorofilu, światła,
dwutlenku węgla i wody):

Cukier ten jest substratem do produkcji pozostałych substancji odżywczych.

Występowanie:
  Fruktoza - w miodzie, cukrze
 Glukoza - w owocach, miodzie, cukrze

Zastosowanie glukozy:

 W przemyśle spożywczym
 Do produkcji witaminy C (farmacja)
 Do otrzymywania alkoholu etylowego

Dwucukry (disacharydy)

Budowa

Zbudowane są one z dwóch cukrów prostych połączonych wiązaniem glikozydowym. Ich wzór ogólny
przedstawia się następująco:

C12H22O11

Przykłady disacharydów:

Otrzymywanie

Dwucukry powstają w wyniku kondensacji dwóch cukrów prostych. Poniżej przedstawiono otrzymywanie
sacharozy:

Charakterystyka poszczególnych disacharydów (Tabela 3)

 Sacharoza

Nazwa dwucukru β-D-fruktofuranozylo- Laktoza Maltoza Celobioza

α-D-glukopiranozyd
Nazwy monocukrów
β-D-fruktofuranoza β-D-galaktopiranoza α-D-glukopiranoza 2 cząsteczki
wchodzących
α-D-glukopiranoza α-D-glukopiranoza β -D-glukopiranoza β-D-glukopiranozy
w skład cząsteczki
Rodzaj wiązania α ,β-1,2-glikozydowe β-1,4-glikozydowe α-1,4-glikozydowe wiązanie β-1,4
Właściwości Nie redukujące Redukujące Redukujące
W burakach i trzcinie
Występowanie W mleku w ziarnach zbóż
cukrowej
Rozpada się na
Otrzymuje się
Ulega hydrolizie pod monocukry
Inne informacje ja z celulozy
wpływem inwertazy w wyniku
przez hydrolizę
hydrolizy kwasowej

Tabela 3. Charakterystyka wybranych bisacharydów

Polisacharydy

Budowa

Wielocukry składają się z przynajmniej 11 cukrów prostych pomiędzy którymi występują wiązania
glikozydowe. Ich wzór ogólny to:

(C6H10O5)n

Budowę poszczególnych polisacharydów zestawiono w Tabeli 4:

Wielocukier Skrobia Glikogen Celuloza

Amylaza, rozpuszczalna

w wodzie - 20%
Skład α-D-glukopiranoza β-D-glukoza
Amylopektyna, nierozpuszczalna

w wodzie - 80%
Wiązanie α-1,4 w amylazie

Rodzaj wiązania Wiązanie α-1,6 w amylopektynie Wiązania α-1,4 Wiązanie β-1,4

pomiędzy cząsteczkami glukozy

Celuloza występuje w postaci helisy Cząsteczki występują
Inne
pojedynczej lub podwójnej w postaci rozgałęzień
Tabela 4. Budowa wybranych wielocukrów

Porównanie właściwości chemicznych węglowodanów (Tabela 5):

Wielocukier Skrobia Glikogen Celuloza

W wyniku działania
Hydroliza Ulega Nie ulega
kwasu lub ptialiny
Pod wpływem temperatury

powstaje kleik skrobiowy Tworzy estry, np. z kwasem

Inne (roztwór koloidalny) azotowym (V) tworzy nitrocelulozę,

Jodyna powoduje powstanie a z bezwodnikiem kwasu octowego octan celulozy

zabarwienia niebieskiego

Tabela 5. Porównanie właściwości polisacharydów

Występowanie i zastosowanie (Tabela 6):

Polisacharyd Glikogen Celuloza (błonnik) Skrobia

Występuje u człowieka Wchodzi w skład w:

i zwierząt  Drewna
Występowanie Jest substancja zapasową roślin
 Włókien roślinnych
jako substancja  Tkanek roślinnych
zapasowa
Używana w produkcji:

 bawełny strzelniczej
Zastosowanie
 jedwabiu octowego
 papieru

Tabela 6. Występowanie i zastosowanie polisacharydów

Lipidy – budowa i właściwości

Lipidy to grupa naturalnych związków organicznych, które nie mają zdolności rozpuszczania się w wodzie. Zamiast tego
rozpuszczają się w substancjach organicznych, takich jak aceton, chloroform czy benzen. Lipidy to pochodne glicerolu, czyli
trójwartościowego alkoholu oraz kwasów tłuszczowych. Taka cząsteczka ma zdolność tworzenia wiązań z cząsteczkami
kwasów tłuszczowych – jedną, dwoma lub trzema, dając odpowiednio mono–, di– i trigliceryd. To m.in. lipidy nadają
substancjom określone cechy – smak, konsystencję, ciężkość. Z drugiej jednak strony, warunkują też kaloryczność danych
produktów. 1 gram tłuszczu to aż 9 kcal. Spożywanie pokarmów bogatych w tłuszcze powinno odbywać się pod kontrolą,
ponieważ lipidy odkładają się w organizmie, tworząc tkankę tłuszczową, której niekiedy trudno jest się pozbyć. Udział
tłuszczu w diecie powinien stanowić maksymalnie 30 proc. spożywanych kalorii.

Lipidy – podział

Należy wyróżnić 3 kryteria, ze względu na które można dzielić lipidy. Pierwsze z nich to budowa chemiczna, gdzie
wyróżniamy lipidy proste oraz złożone. Lipidy proste to zwyczajnie estry alkoholi i kwasów tłuszczowych, natomiast
złożone zawierają także cząsteczkę substancji innego pochodzenia, np. cząsteczkę białka lub cukru. Kolejne kryterium to
pochodzenie – to mogą być tłuszcze pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego. Lipidy roślinne wykorzystuje się jako
składnik pożywienia, ale też element ceniony w kosmetyce. Lipidy należące do tej grupy pozyskuje się m.in. z pestek
słonecznika, oliwek czy kukurydzy. Lipidy zwierzęce natomiast pozyskuje się z tkanek podskórnych zwierząt – przykładem
może być tran, smalec lub słonina. Ostatnie kryterium podziału to stan skupienia – lipidy mogą być stałe lub ciekłe.
Tłuszcze stałe to głównie te pochodzenia zwierzęcego, ciekłe – roślinnego.

Czy człowiek potrzebuje lipidów?

Rola lipidów w życiu człowieka jest niekwestionowana – są one niezbędnym składnikiem diety, ponieważ dostarczają
znaczną ilość energii. To źródło o wiele bardziej wydajne niż cukry i białka. Zapotrzebowanie na tę grupę substancji jest
największe u osób w okresie dojrzewania oraz pracujących dorosłych, sportowców i pracowników fizycznych. Zmniejsza się
wraz z wiekiem i u osób w wieku podeszłym jest bardzo niewielkie. Zbyt duża ilość przyjmowanych tłuszczów prowadzi
do powstawania chorób układu krążenia, a także odkładania warstwy tkanki tłuszczowej w organizmie, powodując nadwagę
lub otyłość, co może powodować szereg innych chorób. Dieta oparta na zbilansowanych ilościach poszczególnych
składników odżywczych oraz odpowiednie ich źródła to podstawa do utrzymania zdrowia oraz dobrego samopoczucia.