BANGHAY ARALIN SA FILIPINO

GRADO 10
IKATLONG MARKAHAN
ARALIN 3.1
Panitikan : Mitolohiya
Teksto : “Liongo” (Mitolohiya mula sa Kenya)
Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles
Wika : Mga Pamantayan sa Pagsasaling-wika
Bilang ng Araw : 5 na Sesyon

MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO SA BAWAT DOMAIN

PAG-UNAWA SA NAPAKINGGAN (PN) (F10PN-IIIa-76)

 Naipaliliwanag ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mitolohiya ng
Africa at Persia.

PAG-UNAWA SA BINASA (PB) (F10PB-IIIa-80)

 Nasusuri ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya batay sa:
suliranin ng akda, kilos at gawi ng tauhan, desisyon ng tauhan.

PAGLINANG NG TALASALITAAN (PT) (F10PT-IIIa-76)

 Naibibigay ang pinagmulan ng salita (etimolohiya).

PANONOOD (PD) (F10PD-IIIa-74)

 Nabibigyang puna ang napanood na videoclip.

PAGSASALITA (PS) (F10PS-IIIa-78)

 Napangangatwiranan ang sariling reaksiyon tungkol sa akdang
binasa sa pamamagitan ng debate/pagtatalo.

PAGSULAT (PU) (F10PU-IIIa-78)

 Naisusulat ang pagsusuri ng akdang binasa sa naging impluwensya
nito sa sarili at sa mga kamag-aaral na kinapanayam.

WIKA AT GRAMATIKA (WG) (F10WG-IIIa-71)

 Nagagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-
wika.

Ikatlong Markahan| 1
 TUKLASIN
I. LAYUNIN

PANONOOD (PD) (F10PD-IIIa-74)

 Nabibigyang puna ang napanood na videoclip.

II. PAKSA

Panitikan : “Masha at Mashayana: Mito ng Pagkakalikha

(Mito mula sa Africa)
Kagamitan : Videoclip mula sa youtube, pantulong na biswal
Sanggunian : Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral
Edisyon 2015
Konsultant: Magdalena O. Jocson et.al.
Bilang ng Araw : 1 Sesyon

III. PROSESO NG PAGKATUTO

Gawaing Rutinari
 Pagtatala ng Liban
 Pagtse-tsek ng Takdang Aralin
 Balik- Aral

AKTIBITI

1. Motibasyon

Pagpapanood ng isang maikling videoclip patungkol sa “Alamat nina

Tungkung Langit at Alunsina” https://youtu.be/DcST43jggFc

Gabay na Tanong:
Mungkahing Estratehiya: STOP THE MUSIC
a. Kilalanin ang mga pangunahing tauhan sa kuwento.
b. Paano nagsimula ang suliranin ng mag-asawang Tunkong Langit at
Alunsina?
c. Ibigay ang damdaming namayani sa iyo matapos mapanood ang
kuwento. Ipaliwanag

Ikatlong Markahan| 2
 2. Pokus na Tanong

a. Paano susuriin ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya na may

iba’t ibang batayan?
b. Paano magagamit nang angkop ang mga pamantayan sa
pagsasaling-wika?

3. Presentasyon

Mungkahing Estratehiya: MASINING NA PAGKUKUWENTO

Pagpapabasa ng isang halimbawa ng mitolohiya mula sa Africa.

Mashya at Mashayana
Mito ng Pagkalikha (Africa)
Sanggunian: Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Edisyon 2015
Konsultant: Magdalena O. Jocson et.al.
pahina 244

ANALISIS

1. Paano nagsimula ang suliranin sa akda?

2. Ilarawan ang ginawa ni Ahriman Mainyu at Ahura Ohrmuzd?
3. Bakit tumulong sina Mashya at Mashyana sa pakikipaglaban kay
Ahriman Mainyu?
4. Makatuwiran ba ang ginawang pagtulong nina Mashya at Mashayana?
Ipaliwanag.

 Pagbibigay ng Input ng Guro

D A G D A G K A A L A M A N - ( F O R Y O U R I N F O R M A T I O N)

MITO NG PAGKALIKHA
Ang alamat ng paglikha, mito ng paglikha, o kuwento ng paglikha
ay isang masagisag na pagsasalaysay ng kung paanong nagsimula ang
mundo at kung paanong ang tao ay unang dumating upang manirahan sa
daigdig. Umunlad sila sa mga tradisyong pasambit, kung kaya't
pangkaraniwang may maramihang mga bersiyon; at sila ang pinaka
pangkaraniwang anyo ng mito, na natatagpuan sa lahat ng kultura ng tao. Sa
isang lipunan kung saan nilalahad ito, ang isang alamat ng paglikha ay
pangkaraniwang itinuturing na nagpapabatid ng ganap na mga katotohanan,
patalinghaga o metaporikal, masagisag at kung minsan ay pati na sa diwang
makasaysayan o literal. Ang mga ito ay pangkaraniwang, bagaman hindi
palagi, isinaalang-alang bilang mga mitong kosmohonikal, iyong

Ikatlong Markahan| 3
 naglalarawan ng pagsasaayos o pag-aayos ng kosmos mula sa isang
kalagayan ng kaguluhan o walang tiyak na porma, hugis, kabuuan, tipo, uri,
katangian o karakter.
Kadalasang mayroong isang bilang ng mga tampok ang mga mito ng
paglikha. Kadalasan silang itinuturing na mga banal na paglalahad at maaaring
matagpuan sa halos lahat ng nalalaman o nakikilalang mga tradisyong
panrelihiyon (kaugaliang pampananampalataya). Lahat ng mga ito ay mga
kuwentong may isang banghay o balangkas ng kuwento na maaaring mga
diyus-diyusan, mga pigurang kawangis ng tao, o mga hayop, na kadalasang
madali o maginhawang nakapagsasalita at nakapagbabago ng anyo.
Kadalasan silang may tagpuan na nasa isang malamlam at hindi tiyakang
panahon sa nakaraan, isang bagay na tinawag ng manunulat ng kasaysayan
ng relihiyon na si Mircea Eliade bilang in illo tempore (pariralang Italyano na
may kahulugang "noong panahong yaon"). Gayundin, ang lahat ng mga mito
ng paglikha ay nagwiwika sa mga katanungang may malalalim na mga
kahulugan na pinanghahawakan ng lipunang kinababahagian ng mga ito,
paglalantad ng kanilang pangunahin o panggitnang pananaw sa mundo at ang
balangkas para sa katauhan ng sarili ng kalinangan at indibiduwal na nasa
diwang pandaigdigan.
https://tl.wikipedia.org/wiki/Mito_ng_paglikha

ABSTRAKSYON

Mungkahing Estratehiya: GRAPIKONG PRESENTASYON

Paano nagkatulad o nagkaiba ang mitolohiya ng Africa sa
mitolohiya ng Pilipinas?

Mitolohiya Pagkakaiba
ng Africa

Konklusyon
Pagkakatulad

Mitolohiya
ng Pilipinas
Pagkakaiba

APLIKASYON

Mungkahing Estratehiya: IKUWENTO NA YAN

Magsalaysay ng isang nabasa, nabatid o nalamang mitolohiya
mula sa isang tiyak na lugar sa Pilipinas. Ibigay ang sariling reaksyon ukol
dito.

Pamagat Pangyayari Reaksiyon

Ikatlong Markahan| 4
IV. KASUNDUAN

1. Magsaliksik ng iba pang mitolohiyang mula sa Pilipinas. Ibigay ang

mensaheng nais ipabatid ng nasabing akda.
2. Basahin at unawain ang akdang “Liongo” mitolohiya mula sa bansang
Kenya.
 Kilalanin ang pangunahing tauhan.
 Paano ipinakita sa akda ang kabayanihan ng pangunahing tauhan?

Ikatlong Markahan| 5
 LINANGIN
I. LAYUNIN

PAG-UNAWA SA NAPAKINGGAN (PN) (F10PN-IIIa-76)

 Naipaliliwanag ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mitolohiya ng
Africa at Persia.

PAG-UNAWA SA BINASA (PB) (F10PB-IIIa-80)

 Nasusuri ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya batay sa:
suliranin ng akda, kilos at gawi ng tauhan, desisyon ng tauhan.

PAGLINANG NG TALASALITAAN (PT) (F10PT-IIIa-76)

 Naibibigay ang pinagmulan ng salita (etimolohiya).

PAGSASALITA (PS) (F10PS-IIIa-78)

 Napangangatwiranan ang sariling reaksiyon tungkol sa akdang
binasa sa pamamagitan ng debate/pagtatalo.

II. PAKSA

Panitikan : “Liongo” (Mitolohiya mula sa Kenya)

Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles
Kagamitan : Isang halimbawa ng akdang mula sa Persia,
pantulong na biswal
Sanggunian : Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral
Edisyon 2015
Konsultant: Magdalena O. Jocson et.al.
Bilang ng Araw : 2 Sesyon

III. PROSESO NG PAGKATUTO

Gawaing Rutinari
 Pagtatala ng Liban
 Pagtse-tsek ng Takdang Aralin
 Balik- Aral

Ikatlong Markahan| 6
 AKTIBITI

1. Motibasyon

Mungkahing Estratehiya: DUGTUNGANG PAGBASA

Sa tulong ng dugtungang pagbasa basahin ng may pag-unawa ang
isang halimbawang akda mula Persia.

SHAHNAMEH
ni Ferdowsi Tusi (Hakim Abul-Qasim Mansur)
Sa bansang Persiya isinilang ang isang magiting na mandirigma. Nasa
sinapupunan pa lamang siya ay hinulaan nang magiging bayani siya sa
kanyang paglaki. Ang kanyang ina, si Rubadeh, ay dumanas ng matinding sakit
nang siya’y isinilang ngunit sa tulong ng mapaghimalang ibon na kaibigan ng
kanyang ama, si Zal, ay nailabas ng maayos ang sanggol. Siya ay si Rustam.
Bago nagpaalam ang mapaghimalang ibon, sinabi niya kay Zal na ang
batang isisilang ng kanyang asawa ay kasinlaki ng isang sanggol na leon. At
siya’y magiging bayani at magiging paksa ng isang alamat. Hindi nga nagkamali
ang ibon dahil sa loob ng ilang araw ay naging batang paslit si Rustam at
makalipas ang ilang linggo’y naging kasinlaki na siya ng isang binata. Nang
siya’y lumaki ay nagpakita ng kagilas-gilas na lakas si Rustam. Dahil sa
kanyang kakaibang lakas ay natulungan niyang isalba ang kanyang bayan sa
isang nagwawalang puting elepante sa palasyo. Nalaman ng mga mamamayan
ang ginawang kabutihan ni Rustam kaya simula sa araw na iyon siya’y pinuri.
Nang tumuntong si Rustam sa ensaktong edad na magsanay siya bilang
isang mandirigmang ihahanda upang ipagtanggol ang kanilang bansa, napag-
isipan ng kanyang ama na kakailanganin niya ang isang espesyal na kabayong
makakasama niya. Kaya lahat ng mga kabayong mula sa lahat ng sulok ng
Zabulistan at Kabulistan ay ipinarada sa kanyang harapan. Inilalapat ni Rustam
ang kanyang kamay sa likuran ng bawat kabayo upang masigurong kakayanin
siya nito, subalit ang bawat kabayo ay napapaluhod sa kanyang kabigatan.
Malapit na sanang mawalan ng pag-asa si Rustam na makapaghanap ng
kabayo nang dumating ang pangkat ng kabayong dala ni Kabul. Nagtingin-
tingin si Rustam sa mga kabayo at napansin niya ang mag-inang kabayong
may dibidib na kawangis ng leon. Nabanggit ni Kabul na naging mailap ang
kabayong ito, sa loob ng tatlong tao’y wala pang nakapagpapaamo at
nakasasakay sa kabayo, hindi rin pinahihintulutan ng inahing kabayo ang
sinomang nagbabalak na sumakay rito. Namangha si Rustam nang nalaman
niya ito kaya agad niyang sinakyan ang tinutukoy na kabayo ni Kabul at
pinatakbo. Nang bumalik si Rustam kasama ang kabayo’y puro papuri ang
kanyang ibinigay sa kabayo at pinili niya ito. Tinawag niya itong Rakhsh. Simula
sa araw na iyon hindi na naghiwalay ang dalawang matalik na magkaibigan.
Nagsimula na ang paglalakbay si Rustam kasama si

Ikatlong Markahan| 7
 Rakhsh. Isang araw buong hapong nangaso si Rustam sa lugar na malapit sa
Turan sa bayan ng Samangan. Nang makahuli siya ay iniluto niya ito at kinain.
Sa kanyang kabusugan at pagod siya’y nakatulog habang si Raksh ay
kumakain ng damo. Dumaan ang isang pangkat ng mga sundalong Turanian
at napagkasunduang hulihin ang kabayo. Nakipaglaban si Rakhsh, napatay
niya ang isang sundalo, niyapakan niya ang isa, ngunit sa huli’y nabigo siyang
ipagtanggol ang sarili. Kaya tinangay siya nga mga sundalong Turanian.
Laking gulat ni Rustam nang sa kanyang pagising ay wala na ang kanyang
kabayo, wala na si Rakhsh. Galit at tuliro, pinuntahan niya ang bayan ng
Samangan upang humingi ng tulong sa hari sa paghahanap ng kanyang
kabayo. Tinanggap siya ng hari at sumang-ayon na tutulong siya sa
paghahanap sa nawawalang kabayo ni Rustam. Hinimok pa siyang
magpalipas ng gabi sa palasyo bago ipagpatuloy ang paghahanap sa
pagbukang-liwayway. Hatinggabi nang namalayan na lamang ni Rustam na
bumukas ang pinto ng silid na tinutulugan niya. Nagulat na lamang siya nang
may nakita siyang dalawang babaeng pumasok. Una, nakita niya ang isang
tagasilbi. Matapos ay sumunod ang isang magandang binibini at siya’y
nagpakilala na siya ang kaisa-isang anak na babae ng hari, siya’y si Prinsesa
Tahmina. Nahulog ang loob ng dalawa sa isa’t isa at nang gabing iyo’y
napatunayan nila na sila’y nagmamahalan. Ngunit madali lang nila nakapiling
ang isa’t isa dahil kinabukasa’y nabalitaan ni Rustam na natagpuan na ang
kanyang kabayo. Masakit man isipin na sila’y magkakahiwalay pero kailangan
ng lumisan ni Rustam. Naging mapait at tigib ng luha ang kanilang
paghihiwalay, parang pinagsakluban ng langit at lupa si Prinsesa Tahmina.
Lumipas na ang maraming buwan at hindi pa rin nagkita sina Rustam
at Prinsesa Tahmina, di naglao’y naisilang si Sohrab, ang anak na lalaki nina
Rustam at Prinsesa Tahmina. Lumaki ang bata na hindi kapiling ang ama.
Nang siya’y binata na naging isang matapang at magiting na mndirigma rin si
Sohrab kagaya ng kanyang ama.
Maraming taon na ang nakalipas at hindi pa rin alam ni Rustam na may
anak sila ni Prinsesa Tahmina hanggang sa araw ng isang trahedya. Sa unang
pagkakataon ay nagkaharap ang mag-amang Sohrab at Rustam sa isang
digmaan. Sa umpisa’y hindi man lang naghinala si Rustam na maaaring si
Sohrab ay kanyang anak, habang si Sohrab ay kinutubang maaaring si
Rustam ay kanyang ama. Patuloy pa rin ang kanilang labanan hanggang
umabot sa punto na mag-agaw buhay si Sohrab dahil nasaksak siya ni
Rustam. Habang siya’y nakahandusay ay nagbalik ang kanyang alaala na ang
nagtulak sa kanya upang mapadpad sa lugar na iyon ay ang pagmamahal sa
kanyang ama. Iiwanan na sana ni Rustam si Sohrab dahil malapit na siyang
mawalan ng buhay nang napansin niya ang isang pulseras

Ikatlong Markahan| 8
na nakapulupot sa braso ni Sohrab. Biglang naalala ni Rustam ang pulseras
na ibinigay niya kay Prinsesa Tahmina maraming taon na ang nakalipas. Hindi
siya puwedeng magkamali, sigurado siyang iyon talaga ang nag-iisang
pulseras na binigay niya sa prinsesa nang sila’y nagkahiwalay. Naisip niyang
maaaring ito’y ibinigay ng prinsesa sa kanyang katunggali dahil ito ay ang
kanyang anak kaya agad niyang niyakap si Sohrab. Nayanig ang buong
mundo ni Rustam. Naramdaman niya ang lukso ng dugo, ngunit huli na ang
lahat dahil hindi na humihinga si Sohrab. Isang mapait na kamatayan dahil
namatay siya sa kamay ng taong dapat sana’y kakalinga at magtatanggol sa
kanya. Parang pinagsakluban ng langit at lupa si Rustam, hindi niya ito ninais
na mangyari, ngunit naging malupit ang tadhana.
- Mula sa https://sigmafourblog.wordpress.com/buod/

Gabay na Tanong:
Mungkahing Estratehiya: CABBAGE RELAY
a. Kilalanin ang mga pangunahing tauhan sa akda.
b. Batay sa kwento, ilahad ang suliraning kinaharap ng mga tauhan.
c. Kung ikaw si Rustam iiwan mo rin ba ang babaeng iyong
pinakamamahal kapalit ng iyong kabayo? Bakit?
d. Tukuyin ang mahalagang aral ng akda sa mga mambabasa.

2. Presentasyon

Liongo
(Mitolohiya mula sa Kenya)
Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles
Sanggunian: Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Edisyon 2015
Konsultant: Magdalena O. Jocson et.al.
pahina 245

Gabay na Tanong:
Mungkahing Estratehiya: PASS THE QUESTION TO…
a. Talakayin ang naging suliranin ng tauhan?
b. Makatuwiran ba ang kanyang mga naging desisyon sa buhay?
Patunayan.

3. Pangkatang Gawain

Pangkat I: Mungkahing Estratehiya: JUMBLED WORD

Sa pamamagitan ng mga salitang nasa loob ng kahon, tukuyin ang
pinagmulan nito na may kaugnayan sa mitolohiyang binasa.

mtinrlaraie

zio

Ikatlong Markahan| 9
 iaiatlnrpre

zaaf

gaal

Pangkat II: Mungkahing Estratehiya: STORY BARD

Suriin ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya batay sa
suliranin ng tauhan, kilos at gawi at desisyon ng tauhan

Suliranin

Kilos at gawi

Desisyon ng tauhan

Pangkat III: Mungkahing Estratehiya: DEBATE/PAGTATALO

Ang pangkat ay mahahati sa dalawang panig na siyang magtatalo
sa paksang ibibigay ng guro.

Paksa: Sumasang-ayon ka ba sa naging desisyon

ni Liongo?

Pangkat IV: Mungkahing Estratehiya: TALK SHOW

Ilahad ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mitolohiyang mula sa
Africa at Persia.

LIONGO SHAHNAMEH
(Akda mula sa Kenya) (Akda mula sa Persia)

Pagkakatulad

Pagkakaiba Pagkakaiba

Ikatlong Markahan| 10
 Pamantayan sa Pagmamarka
(Tingnan ang inihanda ng guro)

Kailangan
Katamtamang
Napakahusay Mahusay pang
Mga Kategorya Husay
10-9 8-7 Paghusayin
6-5
4-1
Lahat ng
Ang mga May mga datos inilahad ay
datos/gawain ay Angkop ang /gawain na hindi higit na
Kaangkupan sa
inilahad ay datos /gawaing gaanong nangangaila-
Task/Layunin
nagpapakikita ng inilahad. nagpapakita ng ngan ng
kaangkupan . kaangkupan. kaangkupan
sa gawain.
Napakahusay ng Mahusay ang Maliwanag ang
Hindi malinaw
ginawang ginawang ginawang
ang ginawang
Kalinawan ng pagpapaliwanag/ pagpapaliwanag pagpapaliwanag
pagpapakita
Presentasyon pagkakabuo ng / pagkakabuo ng / pagkakabuo
ng mensaheng
mensaheng mensaheng ng mensaheng
nais ipabatid.
ipinababatid. ipinababatid ipinababatid.
Halos lahat ng
miyembro ng
pangkat ay
Ang lahat ng walang
Dalawa sa
miyembro ng disiplina. Hindi
May pagkakaisa miyembro ng
pangkat ay maayos ang
at pangkat ay hindi
nagkakaisa at may presentasyon.
pagtutulungan maayos na
respeto sa isa’t isa. Nangangaila-
ang bawat nakikilahok sa
Napakaayos ng ngan ng
Kooperasyon miyembro. gawain.Maayos
kanilang ipinakitang disiplina at
Maayos ang ang ipinakita
presentasyon dahil respeto sa
ipinakitang nilang
lahat ng miyembro bawat
presentasyon ng presentasyon at
ay kumikilos sa isa.Kailangan
bawat isa. may respesto
gawaing nakaatang lahat ng
sa bawat isa.
sa bawat isa. miyembro ay
nakikipagtulu-
ngan sa
gawain.
Napakamalikhain at Malikhain at
Walang buhay
napakahusay ng mahusay ang Maayos na
ang ipinakitang
Pagkamalikhain pagpapalutang sa pagpapalutang napalutang ang
pagpapalutang
/ Kasiningan nais ipabatid na sa nais ipabatid ideya na nais
ng mensahe /
mensahe/ na mensahe/ ipabatid.
ideya.
impormasyon impormasyon.

 Pagtatanghal ng pangkatang gawain

 Pagbibigay ng feedback ng guro sa itinanghal na pangkatang gawain

 Pagbibigay ng iskor at pagkilala sa natatanging pangkat na nagpakita ng

kahusayan sa ginawang pangkatan batay sa rubriks na ibinigay ng guro

Ikatlong Markahan| 11
 ANALISIS

1. Ano ang naging gawi at kilos ni Liongo?

2. Paano nakatulong ang pag-alam sa etimolohiya ng salita sa kayarian
ng akda?
3. Ilahad ang kultura ng bansang Kenya na masasalamin sa kabuuan ng
kuwento.
4. Anong mahalagang aral ang nais ipabatid ng akda sa mga
mambabasa?
5. Iugnay ang mga pangyayari sa akda sa kasalukuyan.

 Pagbibigay ng Input ng Guro

D A G D A G K A A L A M A N - ( F O R Y O U R I N F O R M A T I O N)

KULTURA NG KENYA

Ang Kenya ay pinagkalooban ng masaganang kasaysayan, kultura at

likas na pamana. Sikat at kilala bilang ang duyan ng sangkatauhan. Kenya din
ang isa sa mga pinaka-cosmopolitan mga bansa sa Africa – walang sinuman
ang nag-iisang kultural na elemento ang maaaring gamitin upang ilarawan ang
mga tao bilang isang buo. Maaari mong sabihin na ang mga lokal na
populasyon ng bansa ay madaling kumakatawan sa higit pang mga
pagkakaiba-iba kaysa sa maraming iba pang mga bansa sa Africa.
Pinakamahalaga sa Kenyans ay ang estado sa ilalim ng Pula, Puti at Itim na
kulay ng watawat at ang espiritu ng Harambee – na ang ibig sabihin ay paghila-
sama bilang isang komunidad.
Ang tradisyonal na paniniwalang African-play ay may makabuluhang
papel sa buhay ng mga Kenyans sa kabila ng pag-angkop sa modernong mga
pagpapahalaga. Ang mga Kenyans ay may pagsasanay ng tradisyonal na mga
pagpapahalaga ng kababaang-loob, pag-aalala para sa mga kapitbahay at
pagpapanatili ng relassyong pagkakamag-anak. Ang paniniwala sa pamahiin
ay hindi karaniwan maliban sa maliban sa mga lugar na rural. Mga gawain tulad
ng pag-aasawa, pagpapangalan sa anak, paglilibing at iba pang mga ritwal ng
pagpapasa pa rin ang mabigat naiimpluwensyahan sa pamamagitan ng
tradisyunal na paniniwala at kasanayan at saklaw mula sa komunidad sa
komunidad.
Ang ilang mga komunidad ay nananatili pa sa mga tradisyonal na
pamumuhay ng African kaysa sa iba. Naninirahan sila sa kubo, naglalakad
nang walang sapin ang paa, bihisan sa roba at pinapalamutian ang kanilang
buhok na may kulay lupa. Ang Maasai tribe ay sikat sa pagpapanatili ng isang
lagalag na paraan ng pamumuhay umiikot sila sa paligid kasama ng mga baka
at naghahanap para sa pastulan. Sila ay tribo ng mga mandirigmang may
mataas na pagtatangka sa paggawa ng makabago at dahil dito ay nagkamit
sila ng dakilang paggalang (at pag-usisa) sa internasyunal.
Ang isang pagbisita sa mataong lungsod, mga bayan at mga nayon ng
Kenya ay isang pambukas isip sa pagpapasiya ng mga tao. Mula mismo sa

Ikatlong Markahan| 12
kaswal na manggagawa, sa nababagsakang masalimuot na industriya, sa mga
tagapangasiwa sa pamilihan ng sapi at higit pang mga susunod pa sa baybay-
daan kung saan bawat kalalakihan at kababaihan sa lahat ng edad ay kumikita
ng ikinabubuhay para sa kanilang mga pamilya. Araw-araw may mga
kayamanan dito: Minsan ang negosyo ay mabuti, iba pang mga oras maglakad
sila sa bahay na may walang anuman. Ang entrepreneurship ay ang makina sa
likod ng mga katangian ng matapang na trabaho at tiyaga ng mga Kenyans ay
mnmanatiling nagkakaisa sa pakikipagsapalaran para sa tagumpay at
katuparan.
http://kenyahighcom.org.my/culture/?lang=tl

ABSTRAKSYON

Mungkahing Estratehiya: GRAPIKONG PRESENTASYON

Sa tulong ng grapikong presentasyon, sagutin ang sumusunod na
katanungan. Paano susuriin ang mga kaisipang naapaloob sa mitolohiya
na may iba’t ibang batayan?

Liongo
(Mitolohiya Batayan
Kaisipan
mula sa
Kenya)
APLIKASYON

Magbigay ng mga kaisipang nakapaloob sa binasang mitolohiya.

Itala sa tsart at lagyan ng tsek ( ∕ ) ang kolumnkung ito ay makatotohanano
di makatotohanan at ipaliwanag ang iyong sagot sa huling kolumn.

Kaisipan MK DMK Paliwanag

1.

2.

3.

4.

Ikatlong Markahan| 13
 4. Ebalwasyon

Piliin ang letra ng may wastong kasagutan sa bawat bilang.

1. Ito ay tumutukoy sa pamamahala ng mga kababaihan.
a. Matrilinear c. Faza
b. Patrilinear d. Gala
2. Ito ay tumutukoy sa pamamahala ng mga kalalakihan.
a. Patrilinear c. Ozi
b. Matrilinear d. Faza
3. Ito ang katangiang taglay ni Liongo kaya’t siya ay naging
matagumpay na mandirigma.
a. mahusay na makata
b. magaling umawit
c. mataas na tulad ng higante
d. di nasusugatan ng ano mang armas
4. Batay sa akda anong kultura ang ipinakita ng mga tauhan.
a. pagpapahalaga sa kapangyarihan
b. paggamit ng agimat upang magtagumpay
c. traydor sa kalaban upang magtagumpay
d. paglilihim ng taglay na kapangyarihan
5. Ang kaisipang nais bigyang pansin sa akdang “Liongo”?
a. Ang kapangyarihan ng tao ay di maaaring maagaw
ninuman.
b. Ang kapangyarihan na nakamit sa di makatwirang paraan
ay nawawala sa gayunding kaparaanan.
c. Maaaring magtraydor ang sariling anak sa kanyang ama.
d. Itinatago ng ina ang lihim ng sariling anak.

Susi sa Pagwawasto

1. A 2. A 3. D 4. C 5. B

Index of Mastery
SEKSYON Blg. Ng Mag-aaral INDEX

IV. KASUNDUAN
1. Basahin at unawain ang akdang “Maaaring Lumipad ang Tao.”
2. Magsaliksik ng gabay sa pagsasaling-wika.
3. Isa-isahin ang mga katangiang dapat taglayin ng isang tagapagsalin.

Ikatlong Markahan| 14
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
I. LAYUNIN

WIKA AT GRAMATIKA (WG) (F10WG-IIIa-71)

 Nagagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-
wika.

II. PAKSA

Wika : Mga Pamantayan sa Pagsasaling-wika

Kagamitan : Videoclip mula sa youtube, pantulong na biswal
Sanggunian : Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral
Edisyon 2015
Konsultant: Magdalena O. Jocson et.al.
Bilang ng Araw : 1 Sesyon

III. PROSESO NG PAGKATUTO

Gawaing Rutinari
 Pagtatala ng Liban
 Pagtse-tsek ng Takdang Aralin
 Balik- Aral

AKTIBITI

1. Motibasyon

Pagpaparinig ng isang awiting naisalin sa ibang wika.

Child by Freddie Aguilar. https://youtu.be/oklvyDqCem8

Anak ni Freddie Aguilar https://youtu.be/aXEiOyi071I

Gabay na Tanong:
Mungkahing Estratehiiya: BOX OF FAITH
a. Sa dalawang awiting iyong narinig, alin ang mas higit mong
naunawaan? Bakit?
b. Paano nakatulong sa awitin ang pagsasalin nito sa ibang wika?

Ikatlong Markahan| 15
 2. Presentasyon

How Do I Love Thee?

by Elizabeth Barret Browning
www.poemhunter.com>Poems
Ang Aking Pag-ibig
Salin ni Alfonso O. Santiago
Sanggunian: Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Edisyon 2015
Konsultant: Magdalena O. Jocson et.al.
pahina 187

Gabay na Tanong:
Mungkahing Estratehiya: BOWL OF QUESTION
a. Malapit ba ang salin sa isinasalin? Patunayan?
b. Naging matapat ba ang tagpagsalin sa kanyang ginawa?
c. Aling bahagi ang hindi mo sinasang-ayunan? Bakit?

ANALISIS

1. Literal ba o idyomatiko ang pagsasalin? Ipaliwanag.

2. Nagustuhan mo ba ang salin? Kung hindi, paano mo ito aayusin?
3. Isa-isahin ang mga hakbang na dapat isinaalang-alang sa pagsasaling-
wika. Patunayan.

 Pagbibigay ng Input ng Guro

D A G D A G K A A L A M A N - ( F O R Y O U R I N F O R M A T I O N)

Pagsasaling- Wika

Ang pagsasaling wika ay ang paglilipat sa pinagsasalinang wika ng

pinakamalapit na katumbas na diwa at estilong nasa wikang isasalin.Ang
isinasalin ay ang diwa ng talata at hindi ang bawat salita na bumubuo rito.
(Santiago,2003).
Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Isang Tagapagsalin
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot. Nakukuha niya
ang kahulugan ng kaniyang isinasalin o siya’y mahusay na
kumonsulta sa diksyunaryo .Nauunawaan niya ang maliit na
himaymay ng kahulugan,halagang pandamdamin taglay ng mga
salitang gagamitin.
2. Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kasangkot sa
pagsasalin. Ang kaalaman sa gramatika ng dalawang wika sa
pagsasalin ay kailangang- kailangan ng tagapagsalin sa pagsusuri ng
diwang nais ipabatid ng awtor,gayundin sa wastong paggamit ng mga
salita,wastong pagkakabuo at pagsusunod-sunod.
Ikatlong Markahan| 16
 3. Sapat na kakayahan sa pampanitikang paraan ng pagpapahayag.
Ang kakayahang magsalita sa dalawang wikang kasangkot sa
pagsasalin, kaalaman sa gramatika ay hindi sapat para
makapagsalin. Kaya kung ang lahat ng salin ay patas,nagiging higit na
mahusay na tagapagsalin ang manunulat.
4. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin. Marapat na ang
tagapagsalin ay may higit na kaalaman sa paksa.Sapagkat siya ay higit
na nakaaalam at nakauunawa sa mga konseptong nakapaloob dito.
5. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa
pagsasalin.

Walang higit na mabisa kaysa sa ibang wika.Ang lahat ng wika ay may

sariling bisa at kakayahan bilang kasangkapan sa pagpapahayag ng kulturang
Pilipino at ng ibang bansa.

Gabay sa Pagsasaling-wika
Basahing mabuti ang buong tekstong isasalin at unawain ang kabuuang
diwa nito.Tandaang mahalaga para sa tagapagsalin na magkaroon ng malawak
na kaalaman sa wikang isasalin at sa wikang pagsasalinan .Mahalaga rin ang
kakayahang magsulat nang maayos at maging pamilyar sa mga estilo ng
pagsulat sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin.
1. Isagawa ang unang pagsasalin.Isaisip na ang isasalin ay diwa ng
isasalin at hindi salita.
2. Basahin at suriing mabuti ang pagkakasalin.Tandaang ang
pagdaragdag,pagbabawas pagpapalit,o pagbabago sa orihinal na diwa
ng isinasalin nang walang napakalaking dahilan ay isang paglabag sa
tungkulin ng tagapagsalin.
3. Rebisahin ang salin upang ito’y maging totoo sa diwa ng orihinal.
Ayusin ang bahaging hindi malinaw at nagbibigay ng
kalituhan.Bigyang-pansin din ang aspektong panggramatika ng
dalawang wikang kasama sa pagsasalin.

Kung gagamit ng diksiyunaryo ay isaalang-alang ang ibat ibang

kahulugan ng isang salita.Kakailanganin ng isang mag-aaral ang pagsasanay
upang makuha ang kahulugang angkop sa konteksto ng pangungusap.
Sanggunian: Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Edisyon 2015

ABSTRAKSYON

Mungkahing Estratehiya: OPINYON KO’Y PAKINGGAN

Paano magagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-wika?

Ikatlong Markahan| 17
 APLIKASYON

Gamit ang mga kaalamang natamo sa aralin, isalin ang isang

bahagi ng akda sa wikang Filipino.

Based on the 1982 winning book by Lualhati Bautista, dekada ‘70

showed how Martial Law crept into the Bartolome family headed by the
father Julian, and a strong mother Amanda, facing the tragic circumstance:
an activist as Jules,US Navy as Gani who married his girlfriend at a young
age, a writer as Emmanuel dealing with a crude life of the FQS, as sweet,
short-lived fourth son and the youngest on the brood of five.the film details
on how a middle-class family struggled with new changes that empowered
Filipinos to rise against the government.
- Hango sa panorama ng Bulletin Today

3. Ebalwasyon

Piliin ang letra ng may wastong kasagutan sa bawat bilang.

1. Alin sa mga sumusunod ang hindi nagiging kamalian o kahinaan
sa pagsasalin?
a. Nagbabago ang diwa ng orihinal
b. Madaling maunawaan ang kahulugan
c. Maling pili ng terminolohiya
d. Maling anyo ng gramatika
2. Lahat ay katangiang dapat taglayin ng isang tagapagsalin
maliban sa isa. Alin ito?
a. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kassangkot
b. Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wika
c. Sapat na kaalaman sa kultura ng isang bansang kaugnay
sa pagsasalin
d. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin

Piliin ang pinakamabisang salin ng mga sumusunod.

3. ‘Tis better to have loved and lost than never to have loved at all.
a. Mabuti pa ang umibig at nawala kaysa hindi umibig kailan
man.
b. Mabuti pa ang hindi umibig kaysa masaktan lamang.
c. Mabuti pa ang mahalin lamang kaysa ikaw ang
magmahal.
d. Mas mabuti pa ang masaktan ngayon kaysa bukas pa
roon.

Ikatlong Markahan| 18
 4. Laws grind the poor and the rich man rule the law.
a. Ang batas ang nagpapahirap sa mga aba samantalang
ang mga mayayaman ang nagpapatakbo sa batas.
b. Mapalad ang mga mayayaman sapagkat sila ay
nakapangyayari sa mga mahihirap.
c. Walang pagkakapantay-pantay sa ilalim ng batas.
d. Ang batas ay ginawa para lalong pahirapan ang mahihirap
at pagaanin ang buhay ng mayayaman.
5. I listen to Mozart.
a. Pinaikinggan ko si Mozart.
b. Kinagigiliwan kong makinig sa musika ni Mozart.
c. Nakikinig ako kay Mozart.
d. Nakikinig ako kay Mozart at sa kanyang musika.

Susi sa Pagwawasto

1. B 2. C 3. A 4. A 5. B

Index of Mastery
SEKSYON Blg. Ng Mag-aaral INDEX

IV. KASUNDUAN

1. Magsaliksik ng isang awiting Ingles at isalin ito sa Filipino. Isaalang-

alang ang mga pamantayan sa pagsasalin.
2. Humanda para sa paglikha ng pagsusuri.

Ikatlong Markahan| 19
 ILIPAT
I. LAYUNIN

PAGSULAT (PU) (F10PU-IIIa-78)

 Naisusulat ang pagsusuri ng akdang binasa sa naging
impluwensya nito sa sarili at sa mga kamag-aaral na
kinapanayam.

II. PAKSA

Pagsulat ng Awtput 3.1

Kagamitan : Pantulong na biswal
Sanggunian : Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral
Edisyon 2015
Konsultant: Magdalena O. Jocson et.al.
Bilang ng Araw : 1 Sesyon

III. PROSESO NG PAGKATUTO

Gawaing Rutinari
 Pagtatala ng Liban
 Pagtse-tsek ng Takdang Aralin
 Balik- Aral

AKTIBITI

1. Motibasyon

Mungkahing Estratehiya: ANG AWIT NG BUHAY KO

Pagpapaawit ng isang awiting Ingles na sinaliksik ng mga mag-aaral at

isinalin sa Filipino.

ANALISIS

1. Matapos magawa ang gawain, ano ang iyong naramdaman?

2. Malapit ba ang salin sa pinagsasalinan? Ipaliwanag.
3. Naging matapat ba ang ginawang pagsasalin? Patunayan.

Ikatlong Markahan| 20
 ABSTRAKSYON

Mungkahing Estratehiya: Y SPEAK

Paano makatutulong sa pagsulat ng isang pagsusuri ang mga natamong

kaalaman sa araling tinalakay?

APLIKASYON

GOAL - Nakasusulat ng pagsusuri sa isang akdang binasa sa naging

impluwensya nito sa sarili at sa mga kamag-aaral na kinapanayam

ROLE - Isa ka sa mga mag-aaral na manunulat ng pahayagan sa inyong

paaralan.

Isa ka sa mga mag-aaral na manunulat ng pahayagan sa inyong

AUDIENCE - Mga guro at mga mag-aaral ng paaralan na mahilig magbasa ng
paaralan.
akdang pampanitikan

Isa ka sa
SITUATION mga
- Ang mag-aaral Filipino
pahayagang na manunulat ng pahayagan
ng inyong paaralan aysa inyong
paaralan.
nangangailangan ng mga manunulat na tatalakay sa
impluwensya ng isang akda sa sarili at sa iba pang mga
kamag-aaral.
Isa ka sa mga mag-aaral na manunulat ng pahayagan sa inyong
paaralan.
PRODUCT - Pagsusuri ng isang akdang pampanitikan

STANDARD - Pamantayan
Isa ka sa sa Pagmamarka:
mga mag-aaral na manunulat ng pahayagan sa inyong
paaralan. A. Kabuluhan ng nilalaman
B. Lalim ng mga pananaw
C. Lohikal na pagkakaayos ng mga kaisipan
D. Kalinawan ng pagkakasulat
E. Orihinalidad

Tayain ito ayon sa sumusunod:

10 puntos - lahat ng pamantayan ay maisakatuparan
9-8 puntos - apat na pamantayan ang naisakatuparan
7-6 puntos - tatlong pamantayan ang naisakatuparan
5-4 puntos - dalawang pamantayan ang naisakatuparan
3-1 puntos - isa lamang pamantayan ang naisakatuparan
Ikatlong Markahan| 21
  Pagkuha ng mga awtput na ginawa ng bawat mag-aaral.

 Pagbabasa ng ilang piling awtput na kinakitaan ng kahusayan

sa pagkakasulat.

IV. KASUNDUAN

1. Sumulat ng isang mabisang dayalogo na gagamitin sa bubuuing

patalastas pantelebisyon o panradyo na nagtatanghal ng kagandahan
ng alinmang bansa sa Africa.
2. Basahin at unawain ang akdang “Mullah Nassreddin”, anekdota mula
sa Persia.
3. Magsaliksik ng mga kaalaman tungkol sa panitikan ng Persia.

Ikatlong Markahan| 22