Wika at Kultura sa Mapayapang Lipunan
ngunit nakawiwili.
Aralin 1:Ang Wika
Genesis Story/Divine Theory – Ang teoryang
ito ay nagpapaliwanag na bigay ng Diyos sa tao
ang wika.
Egyptian – Si Haring Thot ang manlilikha ng
pananalitao wika para sa kanila.
Tien-Zu – Sa China, naniniwala silang siya ang
Son of Heaven na pinanggagalingan ng wika
nila.
Darsna Tyagi (2006) – Ayo sa aklat nito, na
sinasabing sa China, naniniwala sila na ang Son
of Heaven na si Tien-Zu pinanggagalingan ng
wika nila.
Babylonians – Si God Nabu naman daw ang
nagbigay sa kanila ng wika.
Hindus – Ang kakayahan nila sa wika ay
ibinigay ng babaeng Diyos nila na si Saravasti
na asawa ni Brahma.
Saravasti – Siya ang Female God na Creator of
the Universe ayon sa mga Hindus.
Japan – Ang manlilikha ng wika sa lugar na ito
ay si Amaterasu.
Egyptian – Ayon sa mga teorista sila raw ang
pinakamatandang lahi.
Wikang Egyptian – Ito rin daw ang
pinakamatandang wika.
Haring Thot – Ang manlilikha ng pananalita
ayon sa paniniwala ng mga Egyptians.
Hoebel (1996) – Ayon sa kanya walang
makapagsasabi kung saan o paano ba talaga
nagsimula ang wika. Maaaring ang tao noon ay
nakikipagkomunikasyon sa pamamagitan ng
pag-iyak, paghiyaw, pagkilos, o paggalaw,
pagkumpas ng kamay hangga’t ang mga senyas
na ito ay binibigyan ng mga simbolo at
kahulugan
Fromkin, V. & R. Rodman (1983) – Sinabi nila
na lahat ng kultura ay may kani-kanilang
kuwento ng pinagmulan ng wika, kung minsan
ay walang kabuluhan at malayo sa katotohanan
Depinisyon ng Wika
1. Edward Sapir (1949)
Ang wika ay isang likas at makataong
pamamaraan ng paghahatid ng mga
kaisipan, damdamin at mithiin.
2. Caroll (1954)
Ang wika ay isang sistema ng mga sagisag na
binubuo at tinatanggap ng lipunan. Ito ay
resulta ng unti-unting paglilinang sa loob ng
maraming dantaon at pagbabago sa bawat
henerasyon, ngunit sa isang panahon ng
kasaysayan, ito ay tinutukoy ng isang set ng
mgahulwaran ng gawi ng pinag-aaralan o
natutunan at ginagamit sa iba’t-ibangantas
ng bawat kasapi ng pangkat o komunidad.
3. Todd (1987)
Ang wika ay isang set o kabuuan ng mga
sagisag na ginagamit sa komunikasyon. Ang
wika na ginagamit ng tao ay hindi lamang
binibigkasna tunog kundi ito ay sinusulat
din. Ang tunog at sagisag na ito ayarbitaryo
at sistematiko. Dahil ditto, walang dalawang
wikang magkapareho bagaman ang bawat
isa ay may sariling set na tuntunin.
4. Buensuceso
Ang wika ay isang arbitaryong Sistema ng
mga tunog o ponema na ginagamit ng tao sa
pakikipagtalastasan.
5. Tumangan, Sr. et al. (1997)
Ang wika ay isang kabuuan ng mga sagisag
na panandang binibigkas na sa
pamamagitan nito ay nagkakaunawaan,
nagkakaisa at nagkakaugnay-ugnay ang
isang pulutong ng mga tao.
6. Henry Gleason
Ang wika ay masistemang balangkas ng
sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa
paraang arbitaryo upang magamit ng mga
taong kabilang sa iisang kultura.
Iba’t Ibang Teorya ng Wika
1. Bow-wow – Pinaninidigan ng teoyag ito
ang panggagaya sa mga likas na tunog
gaya ng ngiyaw ng pusa at tilaok ng
manok.
2. Pooh-pooh – Naniniwalang ang wika ay
galling sa instinktibong pagbulalas n
nagsasaad ng sakit, galak, tuwa, atbp.
3. Ding-dong – (tunog ng bagay) Kilala rin
sa tawag na teoryang natibisko na may
ugnayang misteryo ang mga tunog at
katuturan ng isang wikat at bagay-
bagay sa paligid.
4. Yum-yum – (gestures) Nagsasaad ng ang
tao ay tumutugon sa pamamagitan ng
kumpas sa alinmang bagay na
nangangailangan ng aksyon.
5. Yo-he-ho – Naniniwalang ang wika ay
nagmula sa mga ingay na nalikha ng
mga taong magkatuwang sa kanilang
pagtatrabaho o puwersang pisikal.
6. Tarara-boom-de-ay – Mga tunog mula
sa mga ritwal ng mga sinaunang tao na
nagging daan upang magsalita ang tao.
Ang mga sayaw, sigaw, o inkantasyon
at mga bulong ay binibigyan nila ng
kahulugan at sa pagdaraan ng panahon,
ito ay nagbago.
Iba’t Ibang pananaw sa Wika
 Virgilio Almario – “Kung ano ang wika
mo, iyon ang pahkatao mo.”
 Trudgill (2000) – May dalawang
aspekto ang gawi sa wika na mula sa
panlipunang punto de bista: 1) ang
tungkulin ng wika sa pagbuo ng
panlipunang relasyon na mula sa
panlipunang relasyon, at 2) ang papel
na ginagampanan ng wika sa pagbuo
ng impormasyo tungkol sa
tagapagsalita.
 Tumangan, Sr. et al. (1997) – Ang wika
ay isang kabuuan ng mga sagisag na
panandang binibigkas na sa
pamamagitan nito ay
nagkakaunawaan, nagkakaisa, at
nagkakaugnay-ugnay ang isang
pulutong ng mga tao.
Aralin 2: Ang Wika sa Lipunan
Elemento ng Simbolo-
Ponolohiya, Morpolohiya, Sintaktika,
Semantika/Pragmatika, at Gramatika
Etnolinggwistika – Isang pag-aaral tungkol sa
relasyon ng wika sa komunidad.
Sosyolinggwistika – Ito ay tungkol sa
pagsisiyasat ng mga relasyon sa pagitan ng wika
at lipunan na may layuninng sap ag-unawa sa
istraktura ng wika at kung paano gumagana ang
mga wika sa komunikasyon.
Sosyolohiya ng wika – Sumasaklaw ito sa mga
paksa na may kaugnayan sa panlipunanng
samahan ng pag-uugali ng wika (soial
organization of language of behavior).
Antropolohikong Linggwistika – Bahagi ito ng
larangan ng lingggwistika na may kinalaman sa
lugar ng wika sa mas malawak na konteksto
ng lipunan at kultura nito, at ang papel nito sa
paggawa at pagpapanatili na mga kultural na
kasanayanat mga panlipunang kaayusan.
Antropolohikal na Linggwistika- Ang wika sa
pamamagitan ng lente ng antropolohikal na
konsepto – kultural – upang makita ang
kahulugan sa likod ng paggamit, maling
paggamit o hindi paggamit ng wika, ng iba’t-
ibang anyo nito, mga rehistro at estilo.
Rehistro ng Wika – Kilala rin ito sa tawag ng
jargon.
Bekimon – Ito raw ang tawag sa wika ng mga
bayot o bakla.
Mikro-sosyolinggwistika – Ang empasis nito
ay direktang relasyon ng wika sa lipunan.
Makro-sosyolinggwistika-
Sosyolek – Pagkakaiba naman ito ng gamit ng
wika dulot ng sosyal na factor.
Diyalekto- Ito ang heograpikal na
pagkakaiba ng wika ang magaganap dahil sa
lugar o lokasyon ng tagagamit nito, o gamit ng
wika dulot ng heograpikal na factor.
Dayalek – Ito ay wikang subordineytsa katulad
ding wika kaya tangi lamang sa isang lugar o
rehiyon.
Joshua Fisherman – Kilalang proponent ng
sosyolinggwistika dahil sa kanyang librong
International Journey of the Sociology of
Langguage.
Trudgil (2000) – Sinasabi niya na may
dalawang aspekto ng mga gawi sa wika mula sa
punto de vista ng lipunan.
Balbal – Pampublikong salita ang mga ito, at
hindi sikreto ang kahulugan at “kagalang-
galang”.
Wika – Isang systema ng komnikasyon kung
saan ang tunog o simbolo ay nagtataglay ng mga
bagay, kilos o ideya.
Wardhaugh (2006) – Inilarawan niya ang
lipunan na isang grupo ng mga tao na
nagkakasamapara sa isang tiyak na layunin o
mga layunin.
Malinowski (1996) – Ayon sa kanya, sa
pamamagitan ng paggamit ng wika, matatanggal
ang hindi pagkakaunawaan at mabubuo ang
pagkakaisa at pakikipagtalamitam.
Argot – Sikretong wika na ginagamit ng mga
grupong kinabibilangan ng mga tagapagsalita
nito.
Barayti ng Wika – Paraan ito ng tagapagsalita
sa paggamit ng unang wika nila na iba kaysa
tagapagsalita ng parehong wika.
Pangunahing ugat sa pagkakaibang wika;
Heyograpikal- Pagkakaiba ng wika ang
magaganapdahil sa lugar o lokasyon ng taga-
gamit nito.
Sosyal- Salik ng baryasyon ng wika ang tawag
dahil saposisyong sosyal o panlipunan ng bawat
grupo.
Aralin 3 Mga Estruktura ng Wika sa
Lipunan
IKALAWANG BAHAGI
Aralin 1: Ang Kulturang Pilipino
Communicative isolation- Ito ay ang hiwalay
nap ag-uusap sa pagitan ng mga pangkat sa
isang particular na lugar o bansa.
Punto o Accent- Ito ay ponolohikal o ponetik
napagbabago sa paraan ng pagbigkas at
katangian ng pagsasalita na siyang
pagkakakilanlan sa taong nagsasalita ng
nagsasabing dayalekto.
Diyalekto- Ito ay varayti ng wikang nalilikha ng
dimensyong heograpiko, tinatawag din itong
wikain.
Idyolek- Ito ay ang pekyuliralidad sa
pagsasalita ng isang indibidwal, maaaring sa
tono, mga salitang gamit o sa estilo ng kanyang
pagsasalita atbp.
Taboo- Ito ay mga salitang bawal gamitin o
hindi maaaring gamitin sa isang pormal na
usapan sa lipunan.
Yufesmismo- Ito ay salita o parirala na
panghalili sa salitang taboo o mga salitang hindi
masabi dahil malaswa, bastos o masama ang
kahulugan o di-magandang pakinggan.
Speech Community/Komunidad ng
Pagsasalita- Ito ay grupo ng mga tao na may
iisang wika na ginagamit at hindi lamang sa
pansamantalang pagsasamahan sapagkat
kolektibo ang lahat ng kanilang gawi gaya ng
paraan nga pagsasalita, pananamit, pananaw-
mundo, at iba pa.
Speech markers- Bilang mga katangian ng
wika na ginagamit ng isang pangkat upang
makamit ang pagkakakilanlan ng grupo, at ang
pagkakaiba ng grupo mula sa iba pang mga
nagsasalita.
Zalzmann, Stanlaw, at Adachi (2012)- Ayon
sa kanila na walang kultura sa isang lipunan
lahat ng mga miyembro nito.
Jandt (2010)- Ayon sa kanya, ito ay kultura sa
loob ng isang kultura o lipunan sa loob ng isang
lipunan sapagkat kahawig ito ng isang kultura
sa isang lipunan na karaniwan ay sumasaklaw
sa isang malaking bilang ng mga tao.
Morgan (2003)- Ayon sa kanya, integral sa
interpretasyon at representasyon ng mga
lipunan at sitwasyon ang mga pagbabago,
pagkakaiba-iba, at pagtaas ng teknolohiya pati
na rin ang mg sitwasyong dating itinuturing
bilang kombensyonal.