FIL 166 Kalakaran at Tunguhin sa Pag-aaral ng Wika

LINGGWISTIKONG
ANTROPOLOHIYA

IPINASA NINA:
Darlyn L. Villarojo
Charisse Maricar V. Pamor

IPINASA KAY:
Prof. Love I. Batoon
LINGGWISTIKA

Ang linggwistika ay nagmula sa salitang latin na lingua o “Lenggwahe” na ang

ibig sabihin ay dila. Tinuring itong gamit ng dila sa kadahilanang ito ang pangunahing
kasangkapan ng mga tao sa pagsasalita o pakiki-pagkomunikasyon.

Linggwistika bilang isang agham ng wika, ang wika ang pinakamahalagang

paraan ng komunikasyon sa lipunan at malapit na nauugnay sa pag-iisip at
kamalayan. Ang linggwistika ay kasama bilang isa sa mga sentral na agham sa bilog
ng mga disiplinang pang-agham na nag-aaral sa tao at lipunan ng tao.

ANTROPOLOHIYA

Ang salitang antropolohiya na sa Ingles ay anthropology, ay mula sa salitang

Griyego na ἄνθρωπος (ánthrōpos) na ang ibig sabihin ay “tao at λόγος (lógos) na ang
ibig sabihin ay “aral”. Ang antropolohiya ay kilala rin bilang agham-tao ay ang pag-
aaral sa lahi ng tao noon at ngayon.

“Anthropology is the science of man and culture. As such it is a major social

and behavioral science that concern with the arts and in the anthropologist’s
efforts to sense and communicate the total life-ways of specific people, a
humanistic discipline.”

Binanggit ni Hoebel ang pagpapakahulugan ni Clyde Kluckhohn sa Antropolohiya:

“Holds up a great mirror to man and lets him look at himself in his infinite
variety.”

Ibig sabihin, ang antropolohiya ay ang pag-aaral ng tao at ng kultura sa lahat

ng oras at lugar, sa lahat ng pagkakataon at pangyayari.

LINGGWISTIKONG ANTROPOLOHIYA

Isang interdisiplinaryong lapit na nakatuon sa pag-aaral ng wika bilang isang

kultural na pinagkukunan at ang pagsasalita bilang isang kultural na kasanayan.

Antropolohikal na linggwistika ay ang pag-aaral ng mga wika ng tao – kung ito

ay nakasulat o hindi, contemporary o historical – bilang isang patunay na parte ng
pangkalahatang pag-aaral ng tao ay kasama nito ang tatlong subareas:
Psycholinguistics, Ethnolinguistics, at Sociolinguistics.
 Ayon kay Alessandro Duranti, isang lingguwistang antropologo, ang wika ay
nagiging kasangkapan na kung saan ang ating sosyal at kultural na mundo ay patuloy
na inilalarawan, sinusuri, pinaparami at ibinabahagi.

Duranti's Version of Three Theoritical Notions:

1. Kaugnay sa indexicality, binanggit ni Duranti ang konsepto ni Gumperz ng

“contextualization cues” na mga katangian ng pagsasalita (hindi lamang linggwistika)
na umambag sa interpretasyon ng mga pangungusap at mga sitwasyon.

Ang intonasyon ng pagbigkas ay binibigyan ang tagapakinig ng mga

palatandaan tungkol sa kahulugan na nais ipahiwatig ng nagsasalita.

Samakatwid, ang pagbigkas ng "Mads” ay maaaring mapapalagay na isang

tanong kung sinasalita sa paraang pagtataas ng intonasyon. Gayunman, ang
pagkakatulad ng pagbigkas na may pagbababa ng intonasyon ay isang badya na
nangangahulugang nadismaya o nag-aaddress lang ng sitwasyon.

*Mads⬆️

Halimbawa: "Mads! Kumusta naman ka oy! Dugay² napud wala ta nagkita ba!"

*Mads⬇️

Halimbawa: "Mads, uhmm naa kay extra diha? Pahulama ko mads ipalit nakog
bugas. Bayaran lg tika inig sweldo na. "

2. Participation/Multifunctionality ay nabibigyang papel kapag ang mga

kalahok sa linggwistikang pakikipagsalamuha ay napaka importante para sa pag-
unlad isang panlipunang gawain. Kaya ang tatlong konsepto ay mahahalaga sa
pagpapakahuluga ng panlipunan at linggwistikang gawain.

Ang pagtawag na “Dude” ay isa sa mga katawagang panlalaki na kung saan

ito ay nagrerepresenta ng masculinity o ang pakalalaki ng isang lalaki. Mapapansing
sa iba't ibang kultura, iba-iba rin ang konsepto ng pagkakalalaki sa kanila.

Halimbawa sa mga Filipino, ang nagrerepresenta ng pagkakalaki sa kanila ay

matikas, malakas, hindi emosyonal sa lahat ng pagkakataon/ tough kung sa Ingles pa.
Kaya ang social constructed nature ng mga lalaki na kadalasan na standard sa mundo
ay matapang.

Dulâ- (Tagalog) Pagtatanghal ng isang dula o drama

Halimbawa: "Ang dulâng aming natunghayan ay napakaganda!"

Dula- (Bisaya) Game/play/Laro

Halimbawa: "Kinsa gusto magsali? Magdula mig tumba lata."

Dula-(Hiligaynon) Lost/Nawala

Halimbawa: "Ahay! Nadula gid wallet ko."

--

Karun- (Bisaya) Now/Ngayon

Halimbawa: "Pag-ilis namo, manglakaw ta karon".

Karun-(Hiligaynon) Later/Mamaya

Halimbawa: "Karun ko lang isend picture mo".

--

Lingin- (Hiligaynon) Headache

Lingin- (Bisaya) Round/Circle/Bilog

Halimbawa:

Hiligaynon: "Lingin ulo ko ba."

Bisaya: "Lingin man jud ang ulo, naa ba diay square".

3. Performance/Practice (pagganap o pagsasagawa) ay may kinalaman sa

kapangyarihan ng mga salita dahil ang mga ito ay gumagawa ng mga bagay katulad
ng Austin’s notion of performativity verbs.

Halimbawa: Kung ang isang tao ay magsasabing, “Pinapangako kong magiging

mahusay ako”, ang pagbigkas ng mga salita na ito ay ang pagpapangako sa sarili ng
nagsasalita. Ang nosyon na ito ay nagpapakita ng isang malikhain at dinamikong
pananaw ng wika.
1. Makakaya at mapapanalo din namin itong laro at uuwi dala ang kampyunato.

2. Makakapagtapos din ako sa kolehiyo at makakahanap ng magandang trabaho.

Anthropological Linguistics: Language-Brain-Culture Interactions

Wilhelm von Humboldt, a German scholar of the nineteenth century,

emphasized the dependence of human thought on language. It means that, the view
of life and culture of a society is determined by the language of society itself, They can
not deviate from the lines that have been determined by the language. If one of them
wants to change their view of life, then they must learn the first another language. So,
he will embrace the way of thinking and also the culture of other societies.

UNIVERSAL GRAMMAR THEORY

Noong 1960, ang mga linggwista ay naging interesado sa mga makabagong

teorya patungkol sa gramatika, o mga batas pangwika. Ang teoryang ito ay pinatanyag
ng isang Amerikanong Lingguwistang nagngangalang Noam Chomsky, malimit na
naka pokus sa wika ng mga batang walang hirap na natututo.

Hindi naniwala si Chomsky na ang pagkalantad ng isang bata sa wika ay

magiging sapat na upang maging episyente sa pag-unawa at lumikha ng wika. Siya
ay naniniwala na ang tao ay ipinanganak na may taglay at likas na abilidad sa
pagkatuto ng wika. Ayon sa teorya ni Chomsky, ang pinagbabatayan na istruktura ng
wika ay naka-enkowd na sa utak at isipan ng isang tao simula kapanganakan.

Halimbawa:

Ang salitang "Dadiangas / Diangas" ng mga taong lumaki o naninirahan sa

Gensan.

1. : "Asa ka gang? "

: "Sa Diangas te, naay kwaon."

2. "Mga anak, sa Diangas ta manimba karong dominggo. "

Ipapalagay natin sa sitwasyon na ang mga "anak" ang tagatanggap ng

mensahe, narinig nila ang salitang "diangas" mula sa kanilang mga magulang.
Maitatak sa kanilang isipan na ito ay nangangahulugang "Metro Gensan o Sentro ng
Lungsod". Sa paglipas ng panahon, dala ng kuryusidad at sa tulong na rin ng mga
babasahing may kaugnayan sa kasaysayan pati na rin ang mga salitang naririnig
galing sa mga mamamayan.

Madidiskubre at mahihinuha sa isipan ng bata o ng isang tao na ang "Metro

Gensan" ay tinawag na "Dadiangas" dahil sa ayon sa kasaysayang ibinubulalas
maraming itinanim na punong Dadiangas "Dadiangas Tree" o tinatawag sa siyensya
na "Ziziplus Spina Christi Tree" ngunit ngayon ay protektado na ng RA 8371
Indigenous Peoples Right Act of 2007 dahil kaunti nlg ang bilang nito sa lungsod at
nanganganib na mawala.

CRITICAL PERIOD HYPOTHESIS

"The older we get, the harder it is for our brain to absorb languange” — Ang
critical period hypothesis ay naglalahad na may panahon ng pagsibol na kung saan
ang lubusang likas na kakayahang pagkatuto ng wika ay posible. Ang panahong ito
ay mula pagkabata hanggang kabataan o sa puntong pagdadalaga o pagbibinata. Ang
critical period hypothesis ay may implikasyon para sa mga guro at sa mga programang
pandungong, ngunit hindi ito unibersal na tinanggap.

Halimbawa, Ang mga datihang mag-aaral ay bihirang matuto ng mga lapit-

katutubong mga tuldik o diin. Maraming nagpapahiwatig na ito ay dahil sa sila ay
lumampas na sa critical period.

Isa sa maihahalimbawa ay sariling karanasan na sa murang edad ay

nakasalamuha na ng mga taong may iba't ibang wika. Katulad ng Hiligaynon, Tagalog
at Kaunting wikang komon sa mga Muslim. Higit na mainam na ma "expose" o matuto
ng iba't-ibang mga wika at termino sa murang edad kaysa sa may edad na. Katulad
ng mga batang alam lang ay ang kanilang inang wika. Sa paglipas ng panahon, may
makasasalamuha siyang taong iba sa wikang alam niya at mahihirapan siyang pag-
aralan o matatagalan pa ang proseso sa pagkatuto niya ng ibang wika.

SAPIR-WHORF LINGUISTIC RELATIVITY HYPOTHESIS

Ang Sapir-Whorf hypothesis ay naglalarawan ng dalawang prinsipyo. Una ay

ang prinsipyo ng linguistic determinism, na nagsasaad na ang paraan ng pag-isip ay
natitiyak sa paraan ng pagsasalita. Ang prinsipyong ito ay nangangahulugang, kapag
walang katumbas na salita para dito, ay hindi natin maiisip kung ano iyon. Kung sa
Ingles pa ay: "If we do not have a word for it, then we cannot think about it". Ang
pangalawa ay ang prinsipyo ng linguistic relativity minsan ito ay tinatawag na linguistic
diversity, na nagsasaad na ang lahat ng wika sa mundo ay magkaiba. Ang mga
panuntunang ito ay nag-angat ng mga mahalagang isyu patungkol sa cross-cultural
na komunikasyon.

Linguistic-determinism

Halimbawa:

Migo- [mi.gu.], ay nagmula sa salitang Kastila na amigo na ibig sabihin

ay kaibigan. Ang salitang ito ay ginagamit din sa mga wikang Hiligaynon at
Cebuano na ang ibig sabihin ay matalik na kaibigan, tagatangkilik, kapanalig,
katoto, kasamahan.

Ang toyo (Ingles: soy sauce) ay isang uri ng sawsawan o panimplang

gawa mula sa balatong. Nagmula ito sa mga Intsik at Hapones. Mayroon ding
gawang Pilipino nito. Sa Pilipinas, karaniwang ginagamit ng mga nagluluto ang
mga gawa ng Intsik, Hapon at Pilipino, sapagkat likas na pinatatanda ang mga
ito at may natatanging lasa na hindi malalasap mula sa mga toyong gawa sa
Estados Unidos. Halos maitim ang kulay ng sawsawang ito na, bukod sa yari
sa balatong, hinaluan din ng trigo, pampaalsa (lebadura) at asin. Minsan ay
kataga rin ito sa mga taong nababaliw o mali-mali ang pinag-gagawa.

Ang Toyo ay isang wikang slang na karaniwang ginagamit upang

tukuyin ang pangangailangan ng isang tao, pagka-immaturity, o pinaghalong
dalawa. Habang naroroon ito sa maraming aspeto ng buhay, ang pagkakaroon
ng 'toyo' sa pangkalahatan ay nauugnay sa mga romantikong relasyon. Ang
parehong kalalakihan at kababaihan ay nagpapakita ng pag-uugali na 'toyoin'.
Sa isang relasyon na heterosexual, ang mga batang babae ay may posibilidad
na maging mas 'toyoin,' dahil mas nagpapahayag sila ng kanilang
nararamdaman. Ang pinakakaraniwang mga manipestasyon ng 'toyo' ay ang
pagkabalisa at pagkamayamutin.

Kalabo [ka.là.bu]. sa salitang Bisaya o Oregano ay halaman mula sa

mint, o pamilya Lamiaceae. Ginamit ito ng mga tao sa loob ng libu-libong taon
upang magdagdag ng lasa sa mga pagkain at upang gamutin ang mga
kondisyon sa kalusugan. Nagtatampok ito sa diyeta sa Mediteraneo. Ang mga
 Griyego at Romano ay iniugnay ang oregano sa kagalakan at kaligayahan. Ang
pangalan ay nagmula sa mga salitang Griyego na "oros," nangangahulugang
bundok, at "ganos," nangangahulugang kagalakan. Kalabô sa salitang Bisaya
ay nangangahulugan ding medyo o tila malabo.

Linguistic Relatively

Kung paano raw mag-isip ang isang tao nagrereplika ito sa wikang sinasalita
nito, kaya ang mga tagapagsalita ng dalawang magkaibang wika ay dapat mag-isip
sa magkaibang paraan. Maaring magbigay ito ng epektibo at matagumpay na
intercultural na komunikasyon hangga't imposible.

If one of them wants to change their view of life, then they must learn the first
another language. So, he will embrace the way of thinking and also the culture of other
societies.

SANGGUNIAN

Anthro Science (2010). American Anthropological Association. Duranti’s Linguistic

Anthropology. Retrieved Nobyembre 19, 2020 from
https://anthrosource.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1525/aa.1964.66.4.02
a00120

Benwell, T. (n.d.). Universal Grammar. English Club. Retrieved Nobyembre 25, 2020
from https://www.englishclub.com/grammar/theory/universal.htm

Chomsky, N. 1969. 'Linguistics and philosophy' in S. Hook (ed.). Language and

Philosophy. New York: New York University Press. Retrieved Nobyembre 25,
2020 from http://www.viviancook.uk/Writings/Papers/AL85.htm

Dabrowska, E. (2015). What exactly is Universal Grammar, and has anyone seen it.
Frontiers in Psychology. Retrieved Nobyembre 25, 2020 from
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2015.00852/full

Derdomus (n.d.). Ano ang linggwistika Ano ang pag-aaral ng linggwistika. Derdomus.
Retrieved Nobyembre 18, 2020 from https://derdomus.ru/tl/steny-i-
potolok/chto-takoe-lingvistika-chto-izuchaet-lingvistika-na-kakie-razdely-ee/
Hoebel, E. (1958). Anthropology: The Study of Man. McGraw-Hill Book Company:
United States of America.

Hudgins, A. (2014). Indiana University of Pennsylvania. In class at IUP: “Dude”

through the lens of Linguistic Anthropology. Retrieved Nobyembre 18, 2020
from https://www.youtube.com

Lenneberg, E. H. 1967. Biological Foundations of Language. New York: John Wiley.

Retrieved Nobyembre 25, 2020 from
http://www.viviancook.uk/Writings/Papers/AL85.htm

Lucky, J. (2001). Sapir-Whorf Hypothesis. Science Direct. Retrieved Nobyembre 18,

2020 from https://www.sciencedirect.com/topics/psychology/sapir-whorf-
hypothesis

Neuliep, J. (2017). Sapir–Whorf Hypothesis Cross‐Cultural Communication Theories,

Issues, and Concepts. Wiley Online Library. Retrieved Nobyembre 25, 2020
from
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/9781118783665.ieicc0111

Nightingale, S. (2017). Linguistic Anthroplogy: Language-Brain-Culture Interactioms.

Retrieved Nobyembre 25, 2020 from https://youtu.be/u5AC26k1iOM

Oxford (2015). Oxford Bibliographies. Linguistic Anthropology. Retrieved Nobyembre

19, 2020 from https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-
9780199772810/obo-9780199772810-0091.xml

Rey, M. (2019). Kahulugan ng Antropolohiya. Philippine News. Retrieved Nobyembre

18, 2020 from https://philnews.ph/2019/09/10/kahulugan-ng-antropolohiya-
depinisyon-at-iba-pang-alamin-dito/

Vanhove, J. (2014). The Critical Period Hypothesis in Second Language Acquisition:

A Statistical Critique and a Reanalysis. Plos One. Retrieved Nobyembre 25,
2020 from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3723803/