Banghay-aralin sa Filipino 9

Petsa Oktubre 10, 2019

Antas Baitang 9
Markahan Ikalawa
I. Layunin
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa at pagpapahalaga sa dula gamit ang
A. Pamantayang teknolohiya at paglalapi upang mailarawan ang karaniwang pamumuhay ng
Pangnilalaman mamamayan ng bansang pinagmulan nito.

Naitatanghal ang isang dula na naglalarawan ng karaniwang pamumuhay ng

B. Pamantayan sa
mamamayan.
Pagganap
1. Nasusuri ang binasang dula batay sa pagkakabuo at mga elemento nito. (F9PB-
C. Kasanayang IIg-h-48)
Pampagkatuto/ 2. Naipaliliwanag ang salitang may higit sa isang kahulugan. (F9PT-IIg-h-48)
Layunin 3. Napaghahambing ang mga napanood na dula batay sa mga katangian at
elemento ng bawat isa. (F9PD-IIg-h-48)
II. A. Nilalaman
Aralin 2.5
A. Panitikan: Ang Munting Pagsinta (Dula- Mongolia)
Hinalaw ni Mary Grace A. Tabora
B. Gramatika/Retorika: Cohesive Devices o Kohesiyong Gramatikal
na Pagpapatungkol
C. Uri ng Teksto: Naglalarawan
B. Sanggunian
 Panitikang Asyano 9 (Gabay ng Guro sa Filipino), pp. 62-67
 Panitikang Asyano 9 (Kagamitan ng Mag-aaral sa Filipino 9), pp. 157-165
C. Mga Kagamitan
- Mga larawan, pantulong na biswal, lap top
III. Pamamaraan
 Pagdarasal
 Pagbati
 Pagpapanatili ng kaayusan ng silid-aralan.
 Pagtatala ng mga liban sa klase.
 Pagbabalik-aral
 Pagganyak:
ROLL, VIDEO CLIP
Panonood ng video clip – “Katorse”.
(https://www.youtube.com/watch?v=5v2J7aj9MDs)

Pagbibigay – reaksyon tungkol sa maagang pag – aasawa.

1. Panimulang Sang-ayon ba o di-sang-ayon? Pangatuwiranan.
Gawain  Paglinang ng Talasalitaan
Ibigay ang kahulugan ng mga salita sa bawat bilang sa pamamagitan nang
pagsasaayos ng mga titik na nasa loob ng bubble balloon. Gamitin ito sa isang
makabuluhang pangungusap

1
2. Estratehiya 4A’s
Madamdaming Pagbasa sa dula – “Munting Pagsinta” halaw ni Mary Grace A. Tabora.

Pangkatang Gawain

A. Gawain
(Activity)

RUBRIKS NG PANGKATANG GAWAIN

BATAYAN Napakahusay Mahusay Nangangailangan
ng Pagpapabuti
Nilalaman at Lubos na naipahatid Naipahatid ang Di naiparating ang
Organisasyon ng ang nilalaman o nilalaman o nilalaman o kaisipan
mga Kaisipan o kaisipan na nais kaisipan na nais na nais iparating sa
Mensahe (4) iparating sa iparating sa manonood
manonood manonood (2)
(4) (3)
Istilo/ Lubos na kinakitaan Kinakitaan ng Di kinakitaan ng
Pagkamalikhain ng kasiningan ang kasiningan ang kasiningan ang
(3) pamamaraang pamamaraang pamamaraang
ginamit ng pangkat ginamit ng pangkat ginamit ng pangkat
sa presentasyon sa presentasyon sa presentasyon
(3) (2) (1)
Kaisahan ng Lubos na Nagpamalas ng Di nagpamalas ng
Pangkat o nagpamalas ng pagkakaisa ang pagkakaisa ang
Kooperasyon pagkakaisa ang bawat miyembro bawat miyembro sa
(3) bawat miyembro sa sa kanilang gawain kanilang gawain (1)
kanilang gawain (2)
(3)
- Pagtatanghal ng pangkatang gawain
- Pagbibigay ng fidbak ng guro sa itinanghal na pangkatang gawain

2
 - Pagbibigay ng iskor at pagkilala sa natatanging pangkat na nagpakita ng
kahusayan sa ginawang pangkatan batay sa rubriks na ibinigay ng guro.

Gabay na tanong:
1. Anong damdamin ang nangibabaw pagkatapos basahin ang akda? Ipaliwanag.
2. Tama bang hilingin ang bendisyon ng mga magulang sa pagpapasya? Bakit?
3. Ibigay ang ipinahihiwatig ng maagang pagpili ng babaeng mapapangasawa ng isang
lalaking taga-Mongolia? Ipaliwanag.
4. Mahusay ba ang iskrip/banghay/diyalogo ng dula? Ipaliwanag.

Pagbibigay ng Input ng Guro

Alam mo ba na…
Mga Elemento ng Dulang Pantanghalan
1. Tauhan – Katulad ng ibang akdang pampanitikan, ang tauhan sa dulang
pantanghalan ay napakahalaga. Sila ang likhang-isip o likhang tao ng sumulat ng dula.
Sa pamamagitan nila, naisasabuhay nila ang papel na gagampanan nila. Sila ang
nagpapakilos sa pangyayaring nakapaloob na itinatanghal sa ibabaw ng entablado.
Ang sinasalita at kinikilos nila ay naaayon sa pinagaganap sa kanila. Sila ang
nagsisilbing tulay upang madama at maunawaan ng mga manonood ang angkop na
saloobin, damdamin at aral na nakukuha bunga ng panonood.
May dalawang uri ng tauhan sa dula. Ang pangunahing tauhan o ang protagonista. Ito
ang may suliraning nangingibabaw sa dula, samakatuwid, sa kanya umiikot ang mga
pangyayari hanggang sa malutas ang suliranin. Ang pangalawa nama’y ang katunggali
o sagabal sa anumang mabuting gawain ng pangunahing tauhan. Ito ang antagonista
na nagpapasalimuot sa buhay ng protagonista.

2. Tagpuan – Anumang pook na pinagpasyahang pagtanghalan ng isang dula ay

tinatawag na tanghalan at ang tanghalang ito ay inaayos nang ayon sa hinihingi sa
B. Pagsusuri
istorya o dulang itatanghal. Tulad ng ibang akdang pampanitikan, masasalamin dito
(Analysis)
ang tagpuan, ang panahon at pook na pinagganapan ng mga pangyayari. Mahalaga ito
upang mapalutang ang katangian ng mga tauhan, mabigyan ng angkop na emosyon
ang papel na ginagampanan at mapukaw ang kawilihan ng mga manonood. Higit sa
lahat, nagiging kapani-paniwala ang kabuuan ng itinatanghal na dula.

3. Banghay – Isa pang mahalagang elemento ng dulang pantanghalan ang banghay. Ito
ang pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari na ipinakikita sa ibabaw ng tanghalan sa
pamamagitan ng pagpapalit ng eksena maging ng tagpuan nang ayon sa hinihingi ng
istorya sa iskrip.

4. Diyalogo – Ito ang pinakalaman o diwa ng isang dulang pantanghalan. Anumang

salita na binigkas ng tauhan ay may bisa sa kabuuan ng pagtatanghal sapagkat
naipahahayag ang saloobin at mensahe na dapat maunawaan ng mga manonood. May
mga salitang binibigkas nang mahina, madamdamin at pabulong nang malaman ng
tagapanood ang kanyang iniisip. Ang pag-iiba-iba ng pagsasalita o pagbigkas ng
naaayon sa hinihingi ng sitwasyong ipinakikita sa pagtatanghal.

5. Epektong Pantunog – Noong una pa man, karamihan sa mga dulang pantanghalan

ay sinasaliwan ng musika at mga epektong pantunog (sound effect) tulad ng tunog ng
hangin, ulan, kulog at mga tunog na mula sa hayop. Ito ay nakadaragdag ng kalagayang
maging makatotohanan ang nagaganap sa ibabaw ng tanghalan at madama ng mga
manonood ang emosyong naghahari sa kabuuan ng pagtatanghal.
Sanggunian: Kayumanggi 9 ni Perla Guerrero et.al.

C. Paghahalaw MASCARA CONCEPT… Piliin ang mga elemento ng dula sa kaliwang maskara at
(Abstraction) isulat ito sa loob ng maskara sa gawing kanan. Ipaliwanag.

3
 WHAT IF?
D. Paglalapat
Kung ikaw ay bibigyan ng pagkakataon na maging isang direktor. Anong elemento ng
(Application)
dula ang nais mong bigyang-pansin? Ipaliwanag.

IV. Pagtataya
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na pahayag. Piliin ang titik ng tamang sagot sa
loob ng kahon.
A. sinauna B. aktor C. tanghalan D. direktor E. katutubo F. manonood

___ 1. Alin sa mga elemento ng dula ang sumasaksi sa pagtatanghal nito?

___ 2. “Kawangis ng madilim na kalangitan ang nadarama ng magiting na
mandirigmang naninimdim sa takbo ng kapalarang sinapit na nakatalungko sa isang
sulok ng makipot at karima-rimarim na piitan.” Anong elemento ng dula ang ipinakikita
rito?
___ 3. “1…2…3…Action!”, mga katagang madalas nating marinig sa anong
elemento ng dula?
___4. Makikita sa loob ng bahay ang kasangkapang antik. Ang kahulugan ng
salitang antik ay _____.
___5. Borte: (Sa isang mahinang tinig) Bakit kita paniniwalaan? Di naman kita
kilala.
Temujin: Kahit di mo ako kilala kaya kong patunayan sa iyo na ako’y mabuti.
Sina Borte at Temujin ay mga halimbawa ng _____.

Susi sa Pagwawasto

1. F 2. C 3. D 4. A 5. B

REFLECTION
Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.
V. Kasunduan
- Bumuo ng isang maikling iskrip na taglay ang iba’t ibang elemento ng dula.
- Paano nakatutulong ang mga pang-ugnay sa pagsulat ng maikling dula?

Inihanda ni:

SST