Ο ρόλος της αυτοαξιολόγησης στη βελτίωση

της σχολικής μονάδας

Χριστιάνα Καρούσιου, PhD

Αυτοαξιολόγηση Σχολικής Μονάδας-Ορισμός

• Η Aυτοαξιολόγηση μπορεί να θεωρηθεί ως μια

διαδικασία που επιτελεί η σχολική μονάδα για τη
συστηματική συλλογή πληροφοριών σχετικά με
τον τρόπο λειτουργίας της, την ανάλυση και
αξιολόγηση των πληροφοριών αυτών και τη λήψη
αποφάσεων για βελτίωση της ποιότητας της
εκπαίδευσης που παρέχει η σχολική μονάδα

(Devos, 1998, pp.1-2)

Αυτοαξιολόγηση Σχολικής Μονάδας-Σχολική
Βελτίωση
• Ανάγκη ανάπτυξης ρηξικέλευθων προσεγγίσεων και στρατηγικών
βελτίωσης
• Ανάγκη αλλαγής των εσωτερικών διαδικασιών τους για την
αποτελεσματικότερη επίτευξη των στόχων
• Ανάγκη αναβάθμισης της ποιότητας της παρεχόμενης
εκπαίδευσης
• Η αυτοαξιολόγηση αποτελεί το μέσο για τη βελτίωση ενός
οργανισμού με επίκεντρο την αναμόρφωση της παιδαγωγικής
πράξης και την ενίσχυση της μάθησης και προόδου των
μαθησιακών αποτελεσμάτων
Αυτοαξιολόγηση Σχολικής Μονάδας-Σκοπός

• Δυναμική διαδικασία
• Αποτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης στην
σχολική μονάδα
• Εκπαιδευτικός σχεδιασμός και ανάπτυξη
Σχεδίων Δράσης

• Βελτίωση ποιότητας του Εκπαιδευτικού έργου

στους τομείς που επιλέγει κάθε σχολείο
ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες τους
ΑΣΜ – Στόχοι
 Να αναβαθμιστεί το εκπαιδευτικό περιβάλλον

 Να ενισχυθούν οι σχέσεις αμοιβαιότητας και

εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των παραγόντων της
εκπαιδευτικής μονάδας

 Να συνειδητοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί την προσωπική

εκπαιδευτική τους θεωρία

 Να προχωρήσουν όλοι μαζί οι παράγοντες της

εκπαιδευτικής μονάδας στη διαμόρφωση ενός κοινού
πλαισίου δράσης
ΑΣΜ – Στόχοι
 Κινητοποιεί όλους τους παράγοντες του σχολείου
 Τους εμπλέκει σε κοινά αποφασισμένες δράσεις
 Τους δεσμεύει απέναντι σε δικούς τους σχεδιασμούς
 Εμπεδώνει συνεργατικές συμπεριφορές
 Αποσαφηνίζει προβλήματα
 Υποδεικνύει πεδία για αυτομόρφωση και επιμόρφωση

Καθιστά τη σχολική μονάδα προνομιούχο πλαίσιο για

ανάπτυξη καινοτομιών στην εκπαίδευση και για τη
διαμόρφωση και τη συνεχή ανασυγκρότηση των
εκπαιδευτικών πρακτικών
ΑΣΜ- Βασικά χαρακτηριστικά
• Προϋποθέτει την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και ευθυνών, τον
εκπαιδευτικό σχεδιασμό, και τη λήψη αποφάσεων με πλήρη και
ουσιαστική συμμετοχή όλων εμπλεκόμενων φορέων στη σχολική
μονάδα,

• Ακολουθεί διαδικασίες που σχεδιάζονται, οργανώνονται,

παρακολουθούνται και αξιολογούνται από παράγοντες της
σχολικής μονάδας

• Διεισδύει στην εκπαιδευτική πραγματικότητα, την ανιχνεύει εκ

των έσω, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας του
εκπαιδευτικού έργου

• Κύριος αποδέκτης των συμπερασμάτων της αυτοαξιολόγησης

είναι η σχολική μονάδα, η οποία με βάση τα αποτελέσματα αυτά
αναλαμβάνει πρωτοβουλίες επαναπρογραμματισμού,
επιμόρφωσης, σχεδιασμού, δράσης
Αυτοαξιολόγηση Σχολικής Μονάδας

Η Αυτοαξιολόγηση στο πλαίσιο του ιδιόμορφου

συγκεντρωτισμού που χαρακτηρίζει το εκπαιδευτικό σύστημα,
συνιστά ένα καινοτόμο εγχείρημα υποστήριξης:

της αλλαγής δομών, διαδικασιών, σχέσεων και κουλτούρας,

προς την κατεύθυνση της σταδιακής αποσυγκέντρωσης,
την αναγνώριση της σχετικής αυτονομίας των σχολείων
την ανάπτυξη και διάχυση καλών πρακτικών
 την ενίσχυση του βαθμού ελευθερίας των εκπαιδευτικών
στην υλοποίηση του έργου τους
ΑΣΜ – Βασικές παραδοχές
 Δεν αποσκοπεί σε σύγκριση
 Πρέπει να οδηγεί σε δράση
 Αποτελεί μια συμμετοχική διαδικασία
 Αναγνωρίζει το σχολείο ως μανθάνοντα οργανισμό
 Αναγνωρίζει τον ισότιμο και σημαντικό ρόλο όλων των
εμπλεκόμενων φορέων (μαθητών, γονιών, εκπαιδευτικών,
ηγέτη)
 Αναγνωρίζει ότι από τη βελτίωση της παρεχόμενης
εκπαίδευσης στο σχολείο ωφελούνται εξίσου όλοι οι
εμπλεκόμενοι φορείς
Λογικές Αυτοαξιολόγησης Σχολικής Μονάδας

• Λογική της λογοδότησης

• Ηθικού χαρακτήρα
• Απόδειξη της αποτελεσματικότητας και της απόδοσης
των πεπραγμένων και των επιτευγμάτων της σχολικής
μονάδας γενικότερα
• Συστηματικές, έγκυρες και αξιόπιστες μορφές
τεκμηρίωσης αλλά και σε βάθος χρόνου
• Η λογοδότηση πρέπει να συναρτάται με τους στόχους
και επιδιώξεις της σχολικής μονάδας
Λογικές Αυτοαξιολόγησης Σχολικής Μονάδας

• Λογική της βελτίωσης

• Βελτίωση της σχολικής μονάδας
• Έγκυρη διάγνωση για βελτίωση προς την ορθή
κατεύθυνση
• Η διάγνωση να καλύπτει όλους τους τομείς της
σχολικής ζωής και να αποφασιστούν προτεραιότητες
που χρήζουν βελτίωσης
• Διαμόρφωση βελτιωτικής δράσης
Λογικές Αυτοαξιολόγησης Σχολικής Μονάδας

• Λογική της ανάπτυξης

• Επαφή με ερευνητικά εργαλεία
• Εμπλοκή σε ερευνητικές διαδικασίες
• Απόκτηση απαραίτητης τεχνογνωσίας
• Άσκηση αυτοκριτικής
• Αξιοποίηση πληροφοριών και λήψη απόφασης
• Καθορισμός προτεραιοτήτων, προγραμματισμός και
εφαρμογή βελτιωτικής δράσης
• Αναστοχασμός
ΑΣΜ – Πλεονεκτήματα
• Βελτίωση του σχολείου με δικές του δυνάμεις

• Εφοδιάζει τη σχολική μονάδα με μέσα βελτίωσης των

διαδικασιών λήψης αποφάσεων

• Ενισχύεται ο επαγγελματισμός των εκπαιδευτικών

• Ενδυναμώνει τη συλλογικότητα και δημιουργεί κλίμα

συνεργασίας

• Ενισχύει το κύρος της εκπαιδευτικής μονάδας στο πλαίσιο

της τοπικής κοινωνίας

• Συμβάλλει στη βελτίωση των εκπαιδευτικών πρακτικών και

στην αλλαγή της κουλτούρας του σχολείου
ΑΣΜ – Πλεονεκτήματα
• Ενεργοποιεί όλους τους παράγοντες της εκπαιδευτικής κοινότητας
και ενισχύει τις σχέσεις εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητας μεταξύ
τους

• Παρέχει στους εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα να

συνειδητοποιήσουν με συγκεκριμένο τρόπο τις ιδιαίτερες συνθήκες
λειτουργίας του σχολείου

• Δημιουργεί προϋποθέσεις για πρωτοβουλίες και ανάληψη

καινοτόμων δράσεων

• Καλλιεργεί τη συνευθύνη και την αυτοδέσμευση

• Αναδεικνύει και διαχέει θετικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες

• Εντοπίζει αδυναμίες και δημιουργεί συνθήκες για βελτίωση

ΑΣΜ – Παράγοντες που λειτουργούν ως
τροχοπέδη
• Έλλειψη χρόνου

• Μη αρμονική συνεργασία

• Μονοδιάστατη επιβάρυνση μελών

• Γραφειοκρατικές διαδικασίες

• Αλλαγή διδακτικού προσωπικού

ΑΣΜ- Εμπλεκόμενοι φορείς
• Εκπαιδευτικοί
• Συμμετέχουν στον προγραμματισμό και στον εκπαιδευτικό
σχεδιασμό
• Σχεδιάζουν και εφαρμόζουν δράσεις
• Αποτιμούν συλλογικά το εκπαιδευτικό έργο

• Γονείς-Μαθητές
• Συμμετέχουν σε ολομέλειες και σε δράσεις

• Κριτικός Φίλος
• Επιστημονική υποστήριξη κατά τη Διερεύνηση, τον
σχεδιασμό και την υλοποίηση των σχεδίων δράσης
ΑΣΜ- Εμπλεκόμενοι φορείς
• Διευθυντές

• Εποπτεύουν και συντονίζουν τις διαδικασίες της ΑΕΕ:

• Συγκαλούν την ολομέλεια - Συγκροτούν ομάδες εργασίας
• Συντονίζουν τους συμμετέχοντες
• Διευκολύνουν συνεργασίες και επικοινωνία

• Κριτικός φίλος
Επιστημονική υποστήριξη κατά τη Διερεύνηση, τον σχεδιασμό
και την υλοποίηση των σχεδίων δράσης

• Σύμβουλοι

• Υποστηρίζουν το θεσμό στα σχολεία: επιμορφώνουν,

ενημερώνουν, καθοδηγούν
ΑΣΜ- Εμπλεκόμενοι φορείς
• Ιεράρχηση των αναγκών του σχολείου

• Σχεδιάζουν παρεμβάσεις - δραστηριότητες

• Υλοποιούν τις σχεδιασμένες δράσεις

• Αξιολογούν – αξιοποιούν τα αποτελέσματα

• Κερδίζουν την εμπιστοσύνη και την αναγνώριση

κοινωνίας και πολιτείας
ΑΣΜ- Βασικά ερωτήματα
• Ποια είναι η ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου στο σχολείο μας
σήμερα;

• Πού θέλουμε να φτάσουμε;

• Τι πρέπει και πώς πρέπει να το κάνουμε για να φτάσουμε εκεί που

θέλουμε;

• Τι πρόοδο κάναμε;

• Πόσο και πώς ωφεληθήκαμε ως άτομα και ως σύνολο από την

παραπάνω διαδικασία;

• Σε ποιους τομείς βελτιώθηκε η ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου

και η εικόνα του σχολείου μας;