Professional Documents
Culture Documents
VH có 4 đặc trưng:
- Tính hệ thống - Tính nhân sinh
- Tính giá trị - Tính lịch sử
Bài 1: VĂN HÓA VÀ VĂN HÓA HỌC
1.2. CÁC ĐẶC TRƯNG VÀ CHỨC NĂNG CỦA VĂN HÓA
4 đặc trưng + 4 chức năng
1. Tính hệ thống và chức năng tổ chức xã hội:
a) Tính hệ thống: Mọi sự kiện, hiện tượng thuộc một
nền văn hóa đều có liên quan mật thiết với nhau.
Ví dụ:
- Chùa, nhà thờ (VC) – giúp con người thỏa mãn
nhu cầu tín ngưỡng (TT).
Bài 1: VĂN HÓA VÀ VĂN HÓA HỌC
1.2. CÁC ĐẶC TRƯNG VÀ CHỨC NĂNG CỦA VĂN HÓA
1. Tính hệ thống và chức năng tổ chức xã hội:
+ Về mặt lịch đại: một hiện tượng có giá trị hay không
là tùy thuộc vào chuẩn mực VH của giai đọan lịch sử
đó: quan niệm tam tòng, tứ đức, thủ tiết…
Bài 1: VĂN HÓA VÀ VĂN HÓA HỌC
1.2. CÁC ĐẶC TRƯNG VÀ CHỨC NĂNG CỦA VĂN HÓA
2. Tính giá trị và chức năng điều chỉnh xã hội:
Phân biệt:
có giá trị - không
có giá trị
VH là cái tự nhiên được biến đổi dưới tác động của
con người
VD: đặt tên, truyền thuyết cho các cảnh quan thiên
nhiên: Ngũ hành sơn, Vịnh Hạ Long
Bài 1: VĂN HÓA VÀ VĂN HÓA HỌC
1.2. CÁC ĐẶC TRƯNG VÀ CHỨC NĂNG CỦA VĂN HÓA
3. Tính nhân sinh và chức năng giao tiếp:
• - Màu da
• - Vóc dáng
• - Thức ăn
• - kinh tế truyền thống ....
• => p. Đông khác p. Tây
BÀI 2: VĂN HÓA VIỆT NAM
2.1. Loại hình văn hóa Việt Nam
• gốc nơng nghiệp: 4 đặc trưng:
a. Về mặt tư duy, nhận thức:
+ Tư duy tổng hợp và biện chứng : bao quát mọi
yếu tố, biết đại khái. Chú trọng mối liên hệ giữa các yếu
tố.
+ Chủ quan, cảm tính và kinh nghiệm: Quạ tắm thì
ráo, sáo tắm thì mưa; chuồn chuồn bay thấp thì mưa;
được mùa lúa thì úa mùa cau…
BÀI 2: VĂN HÓA VIỆT NAM
2.1. Loại hình văn hóa Việt Nam
• gốc nơng nghiệp: 4 đặc trưng:
- Đối phó với chiến tranh xâm lược: Thái độ mềm dẻo hiếu
hòa
Kiến trúc phương Đông
BÀI 2: VĂN HÓA VIỆT NAM
II. Định vị văn hóa VN: C-T-K
1. Chủ thể văn hóa ra đời:
=> Chủ thể Văn hóa VN : đa tộc người (54 dân tộc),
Người Việt là đại diện
BÀI 2: VĂN HÓA VIỆT NAM
II. Định vị văn hóa VN
2. Thời gian VH: Thời gian VH của dân tộc VN
gồm 3 giai đọan:
-Biểu tượng:
-Biểu tượng:
- Địa bàn: châu thổ các sông Hồng, sông Thái Bình,
sông Mã.
- Chủ thể: Kinh sống quần tụ thành làng xã
- Biểu tượng: văn hóa Đông Sơn (trống đồng - cổ),
VH Đại Việt (chùa - trung cổ), cội nguồn của VH
Trung Bộ, Nam Bộ
Bài 2: VĂN HÓA VIỆT NAM
3. Không gian văn hóa VN
3. Vùng VH Bắc Bộ:
- Biểu tượng:
4. Vùng VH Trung Bộ
-Biểu tượng:
4. Vùng VH Trung Bộ
-Biểu tượng:
- Làng làm nông nghiệp tồn tại đan xen với làng của
ngư dân. Bên cạnh lễ cúng đình của làng nông
nghiệp là lễ cúng cá ông của làng làm nghề đánh cá.
Bài 2: VĂN HÓA VIỆT NAM
3. Không gian văn hóa VN
-Địa bàn: lưu vực sông Đồng Nai và Cửu Long – kênh
rạch chằng chịt (5.700km), 50% lúa, 70% trái cây cả
nước. đây là vùng đất cửa sông giáp biển
- Biểu tượng:
- Nhà làm ven kênh rạch (VM kênh rạch); bữa ăn
giàu thủy sản; phóng khóang, năng động; tín ngưỡng
tôn giáo phong phú (Phật giáo, Công giáo, Tin lành,
Hồi giáo, tín ngưỡng địa phương như Cao đài, Hòa
hảo… đi đầu trong quá trình giao lưu hội nhập với
VH phương Tây
4. Hoàn cảnh lịch sử – XH văn hóa VN
Vị trí địa lý giao điểm của các luồng văn hóa, quá
trình phát triển LS - XH của VN bị chi phối mạnh
mẽ bởi các quan hệ giao lưu văn hoá với ĐNA,
Trung Hoa, Ấn Độ và phương Tây.
VĂN HÓA
TRUNG HOA
=
VĂN HÓA LÚA NƯỚC
VĂN HÓA LƯU VỰC SÔNG HOÀNG HÀ
Văn hóa du mục + văn hóa nông nghiệp khô
+ Bách Việt (Đông Nam Á)
2. Về nguồn gốc:
- VN mưa nhiều – trồng lúa nước – VH nông nghiệp
- TQ khô – trồng kê, lúa mạch – VH du mục
3. Đặc trưng:
- VN có cái nhìn tổng hợp
- TQ có cái nhìn phân tích
•TQ và VN có nhiều chỗ giao thoa VH (vùng phía
Nam sông Dương Tử).
-> VH VN khoâng phaûi laø saûn phaåm cuûa VH Trung
Hoa
BÀI 3: Tiến trình văn hóa Việt Nam
Nho giáo trở thành quốc giáo tính cách trọng động
(cứng rắn, độc tôn…) thâm nhập vào VN pháp luật
theo TH phụ nữ bị khinh rẻ VH VN VH Nho
giáo
Bài 3: Tieán trình vaên hoùa Vieät Nam
3.2. Lớp văn hóa giao lưu với Trung Hoa và khu vực
3.2.3. Chữ Nôm: chữ của người Nam (sản phẩm của giao
lưu VH Trung Hoa)
- Manh nha từ thời Bắc thuộc.
- Hình thành trong thời Lí – Trần.
- Phát triển rực rỡ dưới thời Lê (Vua Quang Trung sử
dụng chữ Nôm làm văn tự chính thức) với nhiều tác phẩm
bất hủ: Quốc âm thi tập (NT), Truyện Kiều…
Bài 3. Tieán trình vaên hoùa Vieät Nam
3.3. Lớp văn hóa giao lưu với phương Tây
+ Giai đoạn văn hóa Đại Nam:
+ Giai đoạn văn hóa hiện đại:
2 xu hướng: Âu hóa/ chống Âu hóa và VN hóa các ảnh hưởng
phương Tây
Yersin
Alexandre de Rhodes
Bài 3. Tieán trình vaên hoùa Vieät Nam
3.3. Lớp văn hóa giao lưu với phương Tây