Professional Documents
Culture Documents
إعداد
عكيد رشاد المحمد علي محمد عبد الفهدواي نايف ابراهيم الخطيب
بإشراف
األستاذ الدكتور ماهر سعادة
1
اإلهداء
البد لنا ونحن نخطو خطواتنا األخيرة في الحياة الجامعية من
وقفة نعود إلى أعوام قضيناها في رحاب الجامعة مع أساتذتنا
الكرام الذين قدموا لنا الكثير باذلين بذلك جهودا كبيرة في
بناء جيل الغد لتبعث األمة من جديد
الذي نقول له بشراك قول رسول هللا صلى هللا عليه وسلم:
كذلك نهدي هذا المشروع إلى األرواح التي سكنت تحت تراب الوطن
الحبيب الشهداء العظام ...وكذلك نشكر كل من ساعد على إتمام
هذا البحث وقدم لنا العون ومد لنا يد المساعدة وزودنا
بالمعلومات الالزمة إلتمام هذا البحث.
2
الفهرس
الفصلللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللل األول
تركيببببص يت ببببطي ببببط 6 ...........................................................
كببه تركييببي كيميبببه 6 .......................................... محببع ببن ببط 1
ت ببببطي كيميببببه رويبببباريكرييطه6 ............................................. 1-1
أشبببكهو تي ابببا طبببه .يي.ببب 9 ...................................................... 2-1
كببببببه 11 ......................................................... ك بببببه ف ببببببط 3-1
الفصلللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللل ال لللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللاني
بببببمهمه18 .................................................................. أطبببببي م 2
بببببمه يببببببي ي 18 ................................................................... 1-2
ببمه 21 ........................................................globe valve 2-2
ببببمه 22 ............................................................plug valve 3-2
بببمه كبببري 23 ..................................................ball valve 4-2
بببمه ر شبببع 23 .............................................butterfly valve 5-2
بببمه بببا رابببيم 24 ..........................................check valve 6-2
بببمه كبببهط 26 ...............................................choke valve 7-2
بببمهمه .ربببي ر 27 ..........................................control valve 8-2
بببمه 31 ...................................................valve body ارببب 9-2
تي ببببيل .طوه يببببع ر ببببمه 34 .....................................................
الفصلللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللل ال الللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللللل
مشببببببببببببطل35 .........................................................................
حشببببببببببببي 36 .......................................................................... 1-3
بببببببمه 37 ................................................................. مياوبببببببه. 2-3
مرحقبببببببببببه38 ............................................................................ 3-3
إكتيببببهر ببببمه رببببي ر 41 ........................................................... 4-3
ببببمه 41 ............................................................ م.ها ببببع إكتيببببهر 5-3
الفصللللللللل الرابلللللللل مؤشببببببببر .إكتيببببببببهر يت ببببببببمي ببببببببمه ببببببببا راببببببببيم
بببمهمه .بببا رابببيم ر ..بببع43 .................................................. 1-4
.بببع بببمهمه .بببا رابببيم مت.راحبببع43 .......................................... 2-4
ببببمهمه .ببببتحك يه م.ببببكع43 ....................................................... 3-4
بببمهمه .بببا رابببيم ر ..بببع44 .................................................. 4-4
بببهمتع44 ................................................. بببمهمه .بببا رابببيم 5-4
بببببمهمه .ه بببببع45 .................................................................... 6-4
3
45 بببببمهمه .كبببببر ................................................................... 7-4
46 بببمهمه .بببا رابببيم مت.راحبببع.............................................. 8-4
46 بببمهمه .بببا رابببيم مت.راحبببع مامابببع.................................... 9-4
47 بببمه بببا رابببيم متببب.را .تقريبببا ......................................... 11-4
49 ببببمه م ببببر مببببرن......................................................... 11-4
49 ببببمهمه .ببببتحك يه م.ببببكع...................................................... 12-4
51 بببببمه ........................................................ مؤشببببر .إكتيببببهر 13-4
52 تكر ببببببع .ي يببببببع.................................................................... 14-4
54 ببببببيهطع..................................................................... كر ببببببع 15-4
56 .بببببببيهم .بببببببط ................................................................... 16-4
58 كر بببببببع ه.بببببببع...................................................................... 17-4
59 كر بببببع كريبببببع ر بببببمه ............................................................ 18-4
62 ببببببببمهمه .وها ببببببببع.............................................................. 19-4
63 بببببامع وياري يكيبببببع................................................... م وبببببي 21-4
66 مرحبببببببببببببب ............................................................................
74 طتبببببببه ت ي مقترحبببببببه..............................................................
75 مر ابببببببببببببب..........................................................................
76 ير ن مر حو ت مي ي ت طي .مه مهط .رابيم متب.را................
4
مقدمة
.غر ض مكتر ع ،يمن مطذ .من ي.يا .ه م ريين قا مى رتكامي ط إلطرهن ط ر
طه ع مشه و ي طه ع يتريو كمره يك.ه.و .ا مهء ي. محتمو أن قامهء رت.مري
يكاي ء يشرص يكمره يص ي .حاهر يه ميهط تثيي. ر ن ،كمه رت.مو ياو ميطع .
تط يع اريح ي إلطهر .
كه يط ..من آليهر يي ر ع االء يكهن يك.ن .أي يع حتى قرن رهي .شر كهن ط
كه .ي ى حيث كهن يك.ن قرن رهي .شر ظور .ك .طه .ط .كهريع يأكيهس ارايع . .
تريع ط.هريع أي .ك .طه. ح ر .ر.يع ي كهن م هذه ح ر من 5 - 4متر . .
ثهط من قرن طيم من تك.ين حتى ط حاريع ميطيع ا كو .رض ،ي.ا رتمر هذ
تهر .شر .
ط .من ط .م ريين قامهء ه . 0022ي.ا طقو ري و كهن من إن أيو أطييص م.اط
طحهس ي رتكا طقو مهء ث ي.ا ذ ك يرغ يو أيو ك أطهييص طها .طقو يتريو مره.ه .ي.يا
ياليه .متحا .غرص يطرر هطيه ه ( 8ك ) يكهن .ره 5ر ،ي.ا أطشئ هذ ك .
يي . ، 5885يرٍ .ع .ارهه 822يرميو .
ريي يي ،حيث حتى ي ر .إ ى مه ه إطتهج يطقو يتك.ين ط ر ي.ا ذ ك ت ير.
ترتكا أحاث تكطي يايه ميتكر .
ي طه. مريه .طقو يتك.ين ط طه ع ط يع يكه ع . مهمه .يشكو كيير . ترتكا
م.كه .ي ك .طه .يغيرهه. ي. حيث يت .و مقه . .أطهييص ط
م.كه .ي .كثر من .مهكن .كرى يكهن من رايم يشكو كهف . ا مه يرتكا
هتوه يكذ ك مؤشر . مهمه .أطي وه ،مي طيم من هذ يحث . . م يا ت.م
ت ميموه.
رايم ث ت طي .طميذاه مطوه . مهمه .ا .هذ مشريم ت رت.ر ض أطي م
5
الفصل األول
تركيب وتصنيف النفط
-0لمحة عن النفط الخام وتركيبه الكيميائي
يتا كو ط ر كريين ي ويارياين .تكيين امي .مكيطه.. .ييع يتري يع ،ييهتحها
هذين .ط رين تتكين مامي ع .كمع من مركيه.. .ييع ،ترمى يه وياريكرييطه .ت
يي.يع ي كيميه يع تمثو أكثر من ثلثع أريهم مكيطه .يتري يع ،ذ ك .إن كي ف
ه .مكيطه. .كرى يك ه وه ،ي ت ت.ا أي.ه ً مشتقه. روياريكرييطه .تريا رى
هياريكرييطيع .طه ر .كرياين ي كيري .ي طيترياين يال ي .و يتريو مطي. .رهر
روياريكرييطه..
0-0-0البارافينات Paraffin
تشمو هذه مامي ع وياريكرييطه .ذ .ررررع مرتقيمع ،ي ت ترمى يه .كهطه .أي
يهر .يطه. .هايع .ي طامه تحتي ررررع رى أكثر من 18ذر كريين ،ي ر ريوه ر شميم
6
يهر .يطيع أي شميم م.اطيع .ي.ا تحتي ررررع مرتقيمع رى مامي ع ميثيريع CH3مرتي ع
يذر كريين ثهطيع ،ي ترمى يه.ي.ييهر .يطه . Iso-Paraffins .ي.ا تشمو ررررع
وياريكرييطيع مامي ع أي أكثر من مامي ه . .كيريع ،متمهثرع أي مكتر ع ،مي .ع رى
أمهكن مت ر.ع من ررررع يترمى يهر .يطه .مت ر ع .يهـذه مامي ع من وياريكرييطه .تتكـذ
يطع ا.ي يع . CnH2n+ 2
تتي اا يهر .يطه. .هايع .م.ظ كهمه .يتري يع ،حتى إلر رتيع مطوه ي ي يطرص طير ،
مكر ه .Residues .يتتطه.ف طريع يهر .يطه. .هايع كرمه .ا ا ماى غريهن يحتى .
مطتاه .يتري يع.
كذ ك تقو طريع يهر .يطه .مت ر ع م. .ايها ي.ن ا .ي رمطتاه .يتري يع ،يت.ا ا طريع
.ي.ييهر .يطه .رى طريع مت ر ه. .كرى من ررررع ك يع.
يه طريع رك ه ف كيميه يع ريهر .يطه. .إن ري ي ريامه تتمي .يثيهتوه حر ر ي.رع طشه وه
كيميه .ي يهر .يطه .ال تت ه و م. .حمهض غير ..ييع مثو حهمض كيريتيك ،أي
وياريكريريك ،ي طيتريك ،ي كطوه تت ه و م. .حمهض .ي .ه يع مثو حمض ريريرر يطيك.
يتت.رض ير .يطه .ي.ض ت ه ل .ييي يايع؛ حيث تتطذى ريوه ي.ض كمه ر Yeasts
يتطتت ي.ض .حمهض اهطيع ي يريتيطه ..يال تت.كرا يهر .يطه .ي.ي مو .كرا شه .ع مثو
يايي ،يو تت.كرا يه وه يايطه .تح .ظري م.يطع يرمطططه .ييتهريي ،أي ثطه كريمه.
من .يء ي حر ر .
ه وياريكرييطه .مشي.ع مكيطع ي .و رتيه مامي ه .ميثيرين .حرقع أي أكثر ،يتحي
حرقع ي حا 9 - 3ذر .كريين ،يتطارج هذه وياريكرييطه. .من وياريكرييطه . .ي هتيع
CnH2nأ أن طريع ويارياين إ ى حرقيع ،ي يطع ا.ي يع .همع رطه.ثيطه .يري ع ه
كريين ت.هاو 1 : 2أمه .طه.ثيطه .مت.اا حرقه. .إن ويارياين يقو يمه ي.هاو ذرتين مطي
كو حرقع م.ه.ع إ ى حرقع .ريع ،ي يطع ا.ي يع .همع رطه.ثيطه .مت.اا حرقه .ه
CnH2n-2xحيث nتمثو اا ذر .كريين X ،تمثو اا حرقه .م.ه.ع إ ى حرقع طه.ثيطيع
.ريع .يترمى طه.ثيطه .يإ.ه.ع مق Cyclo .إ ى .كهن مرتقي ررررع ممهثو .اا
ذر .كريين مثو ريكريييتهن ي يتريو ال يحتي إال رى طه.ثيطه .ت تشمو كمس أي ر.
ذر .من كريين ،يتياا طه.ثيطه . .كهمه .يتري يع يطرص مت هيتع حرص طيم كه يم ار
إطتهاي ،كمه تياا .امي .مق ر .ي مكر ه .يتري يع يكميه .م.قي ع .يتياا طه.ثيطه.
يري ع يمشتقهتوه ميثيريع .ماى غريهن طه.ي ين ،ييطمه تياا مشتقه .طه.ثيطه . .كيريع
ي .ريمهتيع .مق ر .ير ى ي ثقيرع .يتياا طه.ثيطه .مت.اا حرقه . .مق ر .طه.ثه
ه .كيميه يع ي يي.يع رطه.ثيطه .م .يهر .يطه ،.يتت.ثر مثروه ي.يها ثقيرع .يتتقهرص
7
محتيى كرييط ،يإن تمي ..طه.ثيطه .يهطك هض م.او .ياتوه ،ييهرت هم أر.هموه .يكتيطيع،
كمه تتمي .طه.ثيطه .يهرت هم حر ر الحتر .
يطع ا .يع .همع ،Cn H2nيترمى كذ ك يه.ي ي يطه ،Olefins .يترمى مركيهتوه تتكذ
يإ.ه.ع مق " ene" .إ ى مق .ا و رى اا ذر .ير .ين ممهثو أي إ ى مامي ع
.كير يع .يتياا وياريكرييطه .غير مشي.ع .ي.ض كهمه .يتري يع يطرص .ا ت و إ ى
% 3من ي.ن كه ،كمه تياا يطرص يري ع .ي.ض مطتاه .يتري يع طتياع رتكرير حر ر
.أثطهء مريع تق ير .يتتمهثو .ي ي يطه . .كي وه يي.يع م .يهر .يطه .ي طه.ثيطه.
ممهثرع .ي.ن ا .ي شكو تركيي ،يت.ا ا اراع طريهن يحي 31 - 21اراع م ييع
كو إ.ه.ع من مامي ه .ميثيرين ،يكذ ك تقو اراع حر ر يه .يها .اراع ت رم ،كمه
تتمي. .ي ي يطه .ي.ر.ه أيكتيطيع ه يع طرييه ن يهر .يطه ..ي طشه كيميه ألي ي يطه .يشمو
ت ه ل .إل.ه.ع إل كتري.يريع ي يرمر ،يت ه ل . .كرع .ي هتيع ي .ريمهتيع يت ه ل.
.كرا .
ييريص .كراين اي تت.رض .ي ي يطه .إ ى يرمر .يكرايطيع ،يتطتت يرمر .ر تيايع
ت .ى رمطتاه .يتري يع محتييع رى .ي ي يطه .يطه أ ر طا ت.ر.وه روي ء .أثطهء
تك.ين ،ذ ك تار هاراع طه.ي ين ي.يي .ت.يي .ر ..م.او ثيهتوه .ا .كرا .أثطهء
تا يو ي تك.ين.
وه اير أرهر .تقيي ايا مطتاه .يتري يع ،يت.ر ي.طوه وياريكرييطه .محتييع رى
حرقع أي أكثر من حرقه .يط.ين .ي يط.ين هي أير وياريكرييطه. .ريمهتيع ،يتتمي .حرقتي
يتمهثروه يثيهتوه حر ر ي كيميه .يتطقر وياريكرييطه. .ريمهتيع إ ى يط.ين يمشتقهتي
.كيريع ،يإ ى .ريمهتيه .متكه .ع مثو طه.ثه ين ،ي .طثر رين ي ييرين ،Pyreneث إ ى
يطع ا.ي يع .همع CnHn-2x .ريمهتيه .ه يع تكثي .يتطارج حرقه. .ريمهتيع تح.
حيث تمثو nاا ذر .كريين ،يتمثو xاا حرقه .م.ه.ع إ ى حرقع .ريع.
يترمى مشتقه. .ريمهتيع يمشتقه .يط.ين ،يكمه يمثو يط.ين أير حرقه. .ريمهتيع .إن
تي يين Tolueneهي أير مشتقه . .كيريع .ي.ا ترتح حرقه. .ريمهتيع ير ذرتين من
يطع ا.ي يع C10H8ث كريين مكيطع .ريمهتيه .متكهث ع ت تياأ يه طه.ثه ين ذ
.طثر رين . C14H10ه ييرين .C16H10
يتياا .ريمهتيه .يطرص مت هيتع .كهمه .يتري يع ،يتتر يح يين ... %11و .كهمه.
يهر .يطيع ،يحتى .. %51كثر .كهمه. .ر رتيع ،ي .طه ص يت .يا محتيى .ريمهت .
مطتاه .يتري يع ي.يها ماى غريهن هذه مطتاه ،.ي ها تياا .ريمهتيه .يري ع ت ال
تحتي رى رلرو يهر .يطيع أي حرقه .طه.ثيطيع ي ير مت .يا .مق ر .ك ي ع ،ييطمه تترك.
8
.ريمهتيه .متكهث ع .مكر ه .يتري يع .ر رتيع ،يت.ا ا طريع .ريمهتيه .محتييع رى
حرقه .طه.ثيطيع . .يي .ت.يي ،.ييتمي .يط.ين يهرت هم اراع تاماه ،ي طك هض اراع غريهطي
ن تي يين ي .يريين .
يمن .رير تكرف من هذه مكيطه .ت تؤثر رى ايا مطتاه .يتري يع ،طتياع ت.ثير
حهمض وياريكريريك طهتت ن تحرو حر ر ركريريا .غير ..ييع .تآكو مطشآ.
م.اطيع ،يكذ مركيه .كيريتيع حهم.يع .يتريص مركيه .كيريتيع ي طيتريايطيع ي مشتقه.
م.اطيع يكه ع مشتقه .طيكو ي هطهايي ترم يره . Catalyst Poisoningأثطهء
مريه .تكرير ي ت طي ،.كمه تت.رض م.ظ مركيه .كيريتيع ي طيتريايطيع ألكرا .أثطهء
طقو ي تك.ين ،مثرمه تره ا رى أكرا ييرمر ي.ض وياريكرييطه. ،.تؤا إ ى إطتهج
ر تطاه . .مق ر .ك ي ع ،مه يك ض ك هء تشطيو هذه مطتاه .يأا ءهه.
6-0-0المحتويات الفلزية
يي .ييكين هذ طه .رى طي ين : -0الغاز الحر ييا ى أحيهطه ً يه طه.
رى شكو .ي.ع. ط ص -غه . .قي.ع طه.يع :يتي اا .ي
9
ن م.يت من طه . .حيث يتي اا يرييهن يطريع -4غاز الكوندنسات ( متكث ه : ) .يهر
ه يع ).(85-94 %
-3الغاز المرافق
يقيع ،ي طا كريج م.يت ط -غه .إ ى ر . يكين هذ طه .مطحلً .ط .شري
.رض يطتياع الطك هض .ط تح. .ط إلشيهم يط و هذ طه .ن ط .ييتكين هذ
طه .ها من هياريكرييطه. .من ماهو ) ( C1 - C7يتتر يح يايا طرص كو مطوه حرص
مطتت . ه .ط
طه ه .أكرى ،يي.يا ً مط .يهً ،ث م ار ً يرتكا طه .يي .ي.يا ً .م.همو تكرير ،ي.
تح.ير يتريكيمهييه .ايا ،مثرمه يمكن إرتكا مي .إلطتهج ثهطي ر.ي ..ي.ا ر ُتك ِا طه.
ا كر .ييمكن ن ري .كرا إطتهج يي .حايثه ً يطاهح ي.يا ً محركه .آال .الحتر
كحيو ميثير ي رير اههيا من طه .يي ، .ي ن ري كرير إطتهج ميثيو كريريا ،
ي كريري.ير ،ير ي .كريريا ميثهن ،ي ن ري م.ه اع حر ريع يمكن إطتهج ويارياين ث
تثييتي تكيين .ميطيه ل.مع طه ع .رما .
من كلو إار ء مظور ي ر.ياع ييمكن تحايا طي يع ط كه من مكهن آلكر . يكتر ط
إلكتيهر .ته يع:
ترتي كي ف ي.يه يع ركهمه .ط يع يتركييوه كيميه يمحتي هه من ير .يطه .ي مركيه.
.ريع ي ميغ ي الر رتين ي مركيه .كيريتيع . ،يمه ير أه هذه كي ف :
10
0-3-0الك افة
– Mكترع ) … ( g , Kg
حي أن
11
4-3-0الك افة النسبية للنفط ودرجات ) ( API
طه ع ط يع .م.وا يتريو .مريك Petroleum ي.ا يتكر .ك ه يين .ماهو
كه يذ ك يهرت.مهو مه يُرمى institute Americanريقع أكثر شميالً رت.يير ن كثه.ع ط
ياراه .كثه.ع ي .م.وا مذكير ي ُتا ى كت هر ً ) ، ( APIي. .ل.ع ته يع تيتري يين
كثه.ع طرييع م.يطع يي ر ع أاو .قيهس مكيريع ،ياراه .ـ ) ( APIيه م.ها ع ته يع رى
أن تحاا كثه.ع طرييع رره و ي رمهء طا اراع 60Fي ت ت.هاو : 15.6 C
141.5
API 131.5 ) ( 3-1
60F
r 60F
م.ها ع رهيقع يت.يير اهذييع طي يع كثير من مر ا .يَ .ير ن كثه.ع طرييع . .
141.5
API Specific Gravity : SGيتؤيو م.ها ع رهيقع إ ى شكو 131.5 :
S .G
3-3-0اللزوجـة
يي .إ ى مه ع ا.ء يُا ى كو اٍ .ء مطوه رطت يي ( CP ) .ييذ ك .إن : ييُقر
ي .أغرص حهالُ .تمي. .ياع ره و أثطهء حرهيه .وياري يكيع يم.همو ر.ياع حركيع
( كيطمهتيكيع)( ، )Kinematic Viscosityي ت يرم .وه يه رم ( ) .يه يهر ن طريع
يين ر.ياع ايطهميكيع رره و ) ( يكثه.تي أ :
) ( 4-1
13
الشكل رقم ( )0-0العالقة بين اللزوجة ودرجة الحرارة
قا .ترح .وذ طرض أكثر من م.ها ع " ل.ع ر.ياع ياراع حر ر " يأهموه م.ها ع ريطي ا.
– .يريطي.ه ته يع :
حيث أن :
1
u . ln
t1 t 1
حي أن
14
2-3-0االنضغاطية ومعامل المرونة الحجمي
حي أن
ه .مرطع رره و ،ييظور ت.ثيره يشكو ي ..أثطهء اريهن ري و ييُ.تير هذ .كير أحا
ثقيو ) . يكه ًع .حه ع ري و غير طييتيطيع ( كه ط
6-3-0الكهربة
يطتت ن حتكهك مهاتين مكتر تين ي هتومه ي.يه يع ي كيميه يع شحطه .كوريه يع ُتا ى يه كوريهء
كه يمطتاهتي رهكطع ،يهذ ُي رر تشكو كوريهء رهكطع .كثير من حهال .طقو يتك.ين ط
وهريت أي ك .طه .طه.ل. مكرر ،يذ ك طتياع حركع ره و . .طهييص أي طا ت.ي ع
ط يع مكتر ع ،أي ك .طه .تك.ين . .إذ كهن كمين .طهييص م.اطيع م..ي ع أي ك .طه.
مريع تمهس كهرايع مه يين هذه شحطه .ي .رض مري ع يه ط كيير ً يه طريع ألرض .إن أ
تؤا إ ى تشكو شر ر كوريه يع .ا تؤا إ ى حري أي ط اهر .مي ا يتري يع .مكه.حع هذه
طه يع ط يع ،يكذ ك شيكه .ك ي .طهييص ييره ظههر ياص ت.ريض كو مطشآ.
كه يمطتاهتي مكرر يمن هطه اهء. .كر ي ..ررررع طقو .كرى مرتكامع طقو ط
م.اطيع تتا ى من طهحيع كر يع ار وريت طقو مي ا ط يع يتتلمس م. .رض.
7-3-0التبخر
يهطتقهو كه أي مطتاه .يتري يع .أي يع م تيحع إ ى ير كهرا يت إنّ يايا ط
ا.ي ه .ره و يتري يع .شري .هايع من ير ره و إ ى ير يكهر يهذ مه يُرمى
15
كه أي مطتاهتي إ ى حا كيير ي.ط يكهر مشي. .كرمه كير يه تيكر ،يتت.ر مريع تيكر ط
هذ .كير كرمه .ا ت.رض ره و ( ط ) رتيكر ،يمن طهحيع أكرى يت.ر .ط يكهر مشي.
ياراع حر ر ر .كهرا رره و . ،ي.يها اراع حر ر هذه ي.ا ا .ط يكهر مشي.
( .ط يكهر ) ،ييه ته .إطي إذ ُك ّ.ن ط .ك .ن م تيح .ريحاث ي تيكر يري قا ا.ء ً
من مركيهتي ك ي ع ( مركيه .يهر ) يرتكين كميع م قيا أكير كرمه رت ..اراع حر ر
ير محي ،ي تاطص .قا ن .ا .ء ك ي ع من يتريو كلو مريه .إلطتهج ي طقو ي تك.ين
.إطي من .رير أن يكين ري من ي ر يحتى م.مو تكرير ( م ه ) محكمه ً يم..يال ُ
ن ير كهرا .
مرر يي ر ع ط أي مطتاه .ك ي ع ،100°F .ي.ه اتي يهي مقيهس ر.ط يكهر
م.ر.ع .ط يكهر ط مط .ت.ثير تي ررييع طا طقو ي تك.ن.
رى أملح يكين غير مرغييه ً .يي حهاتي ى يحا .إ .ع .ملح ييُ.يّر ن حهي ط
محتيى .ملح ييحا ( .يهيطا من .ملح) مثو ( )NaClكو 1000يرميو من ط ييرمى
PTBأي ي.ير طوه يي حا ( ppm .ا.ء من مريين .( Part per millionإن .ملح
كه ي مطتاه .ثقيرع .ا تريص مشهكو تآكو ك ير ك .طه .يأطهييص طقو ميايا .ط
يكه ع ً . .ا .ء .ريه من أير ج تق ير .
كه أي أحا مطتاهتي، ي.ير طي كطريع ي.طيع (ا.ء يه مريين) محتيى كيري . .طميذج رط
يياص أكذه ي.ين إل تيهر يهإل.ه.ع إ ى APIتحايا .يمتي تاهريع .حيث أن ط ي ثقيرع تكين
كه يؤا إ ى مشهكو تآكو . ذ .محتيى كيريت هو كمه أن يايا كيري . .ط
Test Results
مهء ي ري رص
، Basic Sediments & water 0.025 WT %
BS&W Max. 0.5 % water by
ط ك ي ( مهء يري رص ) distillation
ط ثقيو ( مهء ي ريقع تق ير )
16
Power Pointطق ع إلط يهص < 50 oF
كيريSulfur .
4.2 % WT
ط كي
0.63 – 0.75 % WT
ط ثقيو
RVP
.ط .يكر ي ريقع ريا رط ) < 9.5 PSIA ( AT 100oF
كيريت
حري Sweet Crudeط < 0.5 WT % Sulfur
RVP
) 10.0 PSIA AT) 100oF
حري .ط .يكر ي ريقع ريا رط
مهمه .مق .يع ( )valvesرى ك ي أطهييص طقو اايا (new يت تركيص
. ) pipelinesأثطهء مريع يطهء .ي.ا أن يت تحايا مره.ع ه رع يين كو مهمين مق .يين
مهمه. .إن ال تيهر .ي ذ يت أكذه هي تحايا مي ..ت تؤمن إمكهطيع ي يو إ ى هذه
يروي ع ييرر.
طه ع .ها كثير أهموه .و .طهييص كريه ً أي ا .يه ً أي مهمه .يشكو ي ر. . ترتكا
مهمه .رى ك ط أي تحك ياريهن ري و ير .طهييص ي ااير يه ذكر أطي طا كتيهر
مه تمرير كهش ( Pigيوا ت تيش أي تظي أي مشتقهتي ياص .كذ ي.ين إل تيهر .هيريع
مهمه .يي ييع Gate Valveي مهمه .كرييع BallValve و ) يهذ .مر تحققي
17
صمامات الضغط المنخفض والمتوسطMedium and Low Pressure Valves:
مهمه Manifolds .حيث يكين .ط أ.و ترتكا ك ي اريهن Flow Linesيحيض
من . 2111psiييكين رى ا أشكهو:
مه .ير Plug Valve - مه يي ي Gate Valve - مهمه .ذ .تايي :مثو
مه كري Ball Valve.يهإل.ه.ع ى مه Globe Valve.
ر ّم يوذ .ر يايا يي يع رى إتاهه اريهن ،ي .حه ع ت .كر fully openممه يؤا
ى ا يايا مقهيمع راريهن no resistance to flowييه ته يايا .ر .ط يري يين
مه low Press. dropي ّ.و هذ طيم طا ت .كر Fully Open F.O.يال ر.
يرتكا .غر ض تقريو اريهن . Throttlingن هذ يريص حايث ط.يح من يي يع يحايث
مه ييرتكا .شار يا ميلا ، X-mass Treeأطهييص اريهن Flow إهت. . .
مهمهManifolds. . ،Linesيمام.ه.
سمات الصمامات البوابية Gate Valve Operating Characteristics
18
الشكل رقم ( )0-4الصمام البوابيGate Valve
19
الشكل رقم (Flow characteristics...Gate Valve )4-4
4-4الصمامGlobe Valve
-يريص ت ميمي يرتكا رى .كثر ركط Throttlingأي تقريو اريهن ،كمه يمكن إرتكا مي
مهمه .ري ر Control valves. .
الميزات
-تكين مره.ع يين ي ..ت .كر F.O.ي طر كر . F.C.رييع.
-إمكهطيع إرتيا و .ا .ء ا كريع يروي ع.
مهمه .ري ر . مهمه .ذ يمكن إرتكا مي . -هطهك .ايا من ت همي وذ طيم من
مهمه. يحتهج ى كثير من ه.ع تحريكي يه طريع ألحاه كيير .ييكين أثقو ي.طه ً من
.كرى ط س م.او اريهن
-كر تي مطك .ع ،ي يهطتي يري ع. .ريو ط.يحه..
-يمكن إرتكا مي م .ري و مكاشع.
مهمه .هي Y-body typeحيث يكين ي .ييع ˚45 من ت همي .كرى وذ طيم من
مطهريه ً ر.طي .ه يع ،ي راريهن متق ، .ييكين .قا ن .ط . Pressure Lossيي .ريلً.
20
الشكل رقم ()3-4الصمام Globe Valve
21
3-4صمام : Plug Valve
مه ، مهمه .ذ .حركع ا ريع ،الر مشت من شكو قرف ذ يتكين مطي من
يرت.مو .غر ض ت .كر أي طر كر Either fully open or fully closedكمه .
مهمه .يي ييع .ه ررم .ه يع راريهن تؤا إ ى ت.رر .ا .ء ا كريع يو يرت.مو .حه ت
On-Off .
-يرتكا مطذ أكثر من 31رطع .-ياأ .ي.ض شركه .يهرتيا ي يه مه كري .
-يرتكا ر.طي مطك .ع ي .ه يع.
22
2-4الصمام الكرويBall Valve :
يهي مه ذي حركع ا ريع ييكين يا كري تايي يكين يإتاهه اريهن طا ت ، .ييإتاهه
مهمه .رري.ع .مو .يمن إياهييهتي أطي ميا رى إتاهه اريهن طا طر .يتكين هذه
مهمه .يمحك طر ،ال يحتهج ى كثير من ت.يي.. .ركف ي ..و كر ع ً يين امي.
ييتحمو .طي .و من psi.5111
أمه مرهي ي .وي أطي ال يرت.مو ركط ،حيث أن تقريو .تحتي ريؤا ى تآكو .ا .ء ا كريع
يريص رر ع .ه يع راريهن.
يهي من مهمه .حركع ا ريع يمكن أرتكا مي .يقه يتطظي اريهن مه ، .روو .رتكا
مه من ي ..طر كهمو ى ت .كهمو .أمه .ن اير ن ي .ييع ˚91ريؤا ى تحيو
مهمه .ذ . .حاه .كير .يت تشطيروه يي ر ع مقهيض ا ريع .ييكين .ر قرف يق ر
.طييص.
-غير مكر ع طرييه ً ،ييرمى .ي.ض .حيهن مه ري .اير Quarter-Turn Valve.
-يمكن أرتكا مي .غر ض تقريو اريهن Throttling
23
الشكل رقم (Butterfly Valve )6-4
ييكين رى ا أطي م أحاهه هي طيم مت.را Swing Type .حيث ُي ت .طا .يا .ط
ييُطر طا إطك هض .ط ي اريهن ممه يؤا ى مط .اريهن .كر ،ييرت.مو م.
مهمه .يي ييع Gate Valveيريص .ر .ط قريوLow Press. Drop .
مهمه. .وي . Lift Check valvesيرت.مو . .طهييص ت يرت.مو أمه طيم آلكر من هذه
.يوه مه Globe Valveك مه ري ر ييمكن رتكا مي م .يكهر ،وي ء ،طه ، .مهء
24
ي .رر ه .اريهن .ه يع
-يرتكا تحايا تاهه اريهن ،يمط .اريهن .كر .
-ال يمكن أن ي.تير مه تي Shut-Down Valve .طا كس إتاهه اريهن.
25
الشكل رقم (S.C.V )8-4
7-4الصمام الخانقChoke Valve
يرت.مو رتحك يم.او تا flow rate .طا يايا .ر .ط كيير large Pressure
drop.ييمكن تحك يي ياييه ً أي يكين ذي .تحع كهط ثهيتعfixed size orifice .
26
كهط Choke Valve : مه شكو ر)9-2( .
طه يع ي م.همو تت.من رى شر .ي م ه .من حرقه .ري ر (Control إن حقيو
) Loopsي ن هذه حرقه .م ممي تحه.ظ رى ا.و متطير .ري ر (Process
).Variablesمن مهايه. .مو محاا أي مرغييع ييمه ي.من ي يو إ ى تحقي ري ر
مثرى رى طيم مطتت ) (Product Qualityيكميتي (Product Quantity) .كو من هذه
حرقه .تتحرس يتي ا يذ توه .ر يه(Disturbance) .أ.ه.ي أطوه تت ه و .يمه ييطوه تي ا
إن هذه إل.ر يه .يت تحرروه ن ري .ر يه .تؤثر .متطير ري ر
متحرره (Sensors) .ث تكير يتررو ن ري مررل (Transmitters) .إ ى أاو.
مري ر .ت يايرهه تقي يه مقهرطع ي ت.ييض ن .يمي حييا ) (Offsetحه رع .متطير
ري ر مقهس ن طق ي .مو (Set Point) .يه ته يقي مري ر يإررهو إشهر ري ر
)(Control (Signalإ ى ط ر ري ر طوه ) (Final Control Elementي ذ
يكين .غرص .حيهن مه ري ر ت حي. .يمي متطير مقهس ي ت.ييض ن .يمع حييا.
مهمه .ري ر إن مه ري ر ي.تير ا.ء أرهر .حرقي ري ر ييياا أطي م ايا
ي ن تطي وه ي.يا إ ى تطيم ت ييقه .ي كامه .ت يت.همو م.وه مثو طيم مه (Fluid) .
ي يي.تي إ.ه.ي إ ى ظري تشطيريع مكتر ع.
مكيطه. .رهريع مه ري ر :
مه ري ر طميذج ي ير همي من كمري أ.ره يكمه ير : يت.
27
مه ) ) Valve body -1ار
ً
- 2مقرً ي موذص ا كر )(Internal Trim
- 3مشطو )(Actuator
مه -4مياي
- 5مرحقه.
مه تمها رى مي ..را ا مه ري ر ي.مو رى تطظي م.او تا .مه .مهر يار
) (Plugأي قرف ) (Diskت تتطير حرص قي مرر ع من مشطو ي رقيه يوذه مومع .هن
مه أن : رى
- 1يرتي ص مه .ي مها اين حايث ترريص.
-2يكين ذي ر.ي مطهريي ر.مريي.
.- 3هار رى تحمو تآكو ) (Corrosionي حر ر ) (Temperatureي ت.همو م. .ط
) Pressureي ر.ياع ) (viscosityرمه ..
-4الطامهج مطهرص م .تي يل .طوه يع ) (End Connectionsلطييص.
28
غ هء ر ) (Diaphragm Casingيهي يرتكا كحار الحتي ء ر أي طشهء ي ذ يت
ا مي يي ر ع حي ع م.اطيع ) (Diaphragm Plateيهذه حار تحتي رى .تحي تي يو
رى ر ي حي ع ا مع حيث يتحيو هذ .ط إ ى . وي ء م.طي ذ يرر
ميكهطيك يتطهرص ي ير رايع م .مرهحع ر حيع رر يمقا ر .ط وي ء مرر .يطتقو
مه هذ ..إ ى ره مشطو ) (actuator stemي ذ ري يتحرك ييحرك يايره ره
مه .أ.ه.ي إ ى ذ ك يياا ) (valve stemذ يؤثر رى مي ..را ا ) . (plugار
طهيض ) (springمرتي ي حي ع ر يقي يم.ها ع (م.هكرع) تاهه ..ره مشطو يإ ها
ر إ ى ي..ي .ر .يياا هطه ك ميين حركع ) (travel indicatorا كو مقرن )(yoke
مه يتؤشر .يي تارياه .تيين مي ..حه ر مه . ييين ي..
طامه تكين .تحي تي يو وي ء من .رى يه طريع رر .يرمى مشطو ي.طي )(direct acting
أ مشطو ذي ت.ثير أمهم .أمه إذ كهط .تحع من أر و ر .يرمى مشطو ي.طي
) (reverse actingأ ذي ت.ثير كر .
مه ذ يرتي يه را ا ت ترتقر رى مه مه .يت .من ره أمه يه طريع إ ى ار
مه (valve bonnet) .أحيهطه ترمى حار ا كريع من يرمى يه مق.ا ) ، (seatي يان
مه ي ت يمر من كل وه مه .يه ق ف ) (cageييياا أطي م من ..هف كه ع يان
يه مهمه .يكذ ك أطي م من را ا .تكتر يحرص أرريص ري ر رى تا .مه .ا كو
مه مامي ي من حشي (packing) . مه يرتشرح الحقه .كمه ييياا يين ره يار
ترتكا مط .حايث تررص رمه ..
29
مهمه:. يياا ا طي م من اره
-ثطه يع التاهه ثطه يع مر (two-way double-ported) : ..ال تحتهج هذه طي يي من
مه مهمه .أحهايع مر ..الن قي ايطهميكيع ا كو مهمه .ى مشطو كيير طريي ى
تكين مت.ها ع تقرييه ي كطوه تكين ها ي.حاه كير حيث تياأ حهاموه ص 4قا .مي .وهمع
.هذ طيم طي يمكن كس مروه ). (reversibleياال من أن ت.مو ي.رريص (push-down
) ( to closeي.كس ري وه ت ي (push-down to open) .ر ا .شكو () 2-12
30
الشكل رقم ( )04-4جسم الصمام
ن .رف م.اط من .هذ طيم من الاره ال يياا را ا يمق.ا ي طمه يكين تكين يهر
م.ان الرتيو غير قهيو ر اأ ،يمن مي . .هذ طيم:
32
33
التوصيالت النهائية للصمام:
مهمه .طير تي يل .مري يع (screwed Pipe thread) :هذ طيم شه . . -1
رطاه . .ي .هذ ي ت ال يت.اى حاموه 0قا يه ريقي أكثر .ت هايع من رتكا حا
ال يحتهج ى رتكا مهط (seal) .ي كن هذه ريقع غير محيذه .اراه .حر ر .ه يع طيم
يهطع هذ طيم من ري م.قا .طي هطه ك حهاع إ ى كرر و ) (Joinي ) (unionطرض ي كن
مه . .ت.
-2رطاه .متيررع (Bolted Casketed flanges) :يه كثر ر شيي ه .ي .هذ طيم
مه . .طي .ه يع ي حر ر . مه ن مكهن .يهطه يمكن أن يرتكا من روو ر..
ر م ي ى 855اراع م ييع .يهطه ك ثلثع ر رري flat face , raised .ه يع من
face ,ring type joint
34
الفصل ال ال
(Pneumatic Actuator) :يهي كثر الطي م شيي ه طتياع يره ع -مشطو وي
) (Simplicityي ال تمهايع ) (dependabilityيهطه ك طم هن ي ت ميمهن رمشطل .وي يع
يهمه:
أ -مشطو طيم طشهء ي طهيض ) (diaphragm and spring actuatorيمن مي .تي روي ي
يهطع مكيطهتي كمه طي .ت ها أمه يه طريع إ ى إشهر ري ر رى .مو يروي ي إار ء
مه .هطوه تكين غه يه يماى يتر يح يين ( ) psi15-3حيث ترر هذه إلشهر رى ر .
طشهء .ريض ممه يكريي .ي تتحيو إ ى .كه .رتطرص رى ..م.هكس رطهيض ييه ته
مه ،يمن مي . .وهمع .هذ طيم من مشطل .أي.ه طي ت ط .يطم ين من يتحرك ره
أطمه ري ر .مهم ) (direct actingي .كر )(reverse acting
ص – مشطو من طيم مكيس (Piston Actuator) :يمن مي . .هذ طيم طي يحتهج ى
إشهر هي يع رى تتر يح يين ( ،)151-81PSIي ن ..متي ا .هذ طيم من مشطل.
مه تكين كير. يكين كير يرر ي حركع ره
35
الشكل رقم (Typical Double-Acting Piston Actuator )4-3
0-3الحشوات(Packings) :
مه ي تقريو الحتكهك .ط س ي. .. ترتكا حشي .ك.ي .و مط .تررص مه .من ار
ييياا طي هن ر يريهن رحشي .يهمه:
-1حشي .ت رين (PTFE) :يه يهر ن حشي .يلرتيكيع وه .هيريع مط .الحتكهك يمن
مي .توه طوه ال تحتهج ى ت.يي .كمه طوه تتحمو مي ا كيميه ع ايا يت.مو ياراع حر ر ( 41-
مه طه اا ى 451اراع م ييع ) ال طوه ال ترتكا .ت ييقه .طيييع يتحتهج إ ى ط
ك تمط .الحتكهك يت.مو رى ..و.
-2حشي .كر .ي(Graphite ): .ييمكن إن ترتكا .ت ييقه .طيييع يتتحمو اراه.
حر ر ه يع ت و ى 681اراع م ييع كمه أطوه ال تحتهج إ ى ت.يي .أي.ه يت.تير مهط .ترريص
مه يشكو ايا . ايا اا ي كطوه ال تقرو من الحتكهك .ط
36
4-3موجهات الصمام:
مه طريع إلشهر مه اوه .يرتكا م .مهمه .ري ر طرض .مهن مي.. مياي
ري ر يهي يرتكا تحرين ك ه ف تشطيريع ر مه ي تقريو ورتر .يهي ي.تير يمثهيع
مه أي مي..ي من مري ر تطذيع كريع ) (Feedback controllerحيث طي يتحرس .تحع
مه ) (stemيتمثو إشهر اكيو ي ) ،(inputأمه إشهر كلو تي يرع ) (linkمرتي ع يره
ري ر قهامع من غر.ع ري ر رمياي .ت.تير إشهر تحايا ) (set pointي ن ر يين
إشهر تحايا يإشهر اكيو يمثو إشهر ك (error signal) .ي ت ري تا.و مياي
ر . حي .تقريو ك .ي يال إ ى مه رحركع يهتاهه مي.. يياي
مهمه .تحتهج إ ى .يمع إشهر ري ر أ رى من .يمع إشهر ي .ي.ض حهال .تياا أطي م من
ري ر ا كرع رمياي .ي .هذه حه ع يرتكا مياي كمكير إلشهر يط س ي..
37
يتياا ثلثع أطي م من مياوه .يه :
-1مياوه .وي يع )(Pneumatic positioners
-2مياوه .ال كتريهي يع )(Electro-Pneumatic positioners
-3مياوه .ر.ميع ذكيع ) (Smart Psitioners
3-3ملحقات )(accessories
مه - 1م هتي .تحايا (Limit switches ) :يترتكا طرض ررهو شهر تحاا ي يو
ى مي ..ت .ي طر .يه ت.تما .يي مروه رى يايا ملمره .تقي يهي هو ي . .
تي يو حرقع كوريه يع مطرقع مت رع يطر.ع ري ر .
ن مرحل .هي يع يغه يه مه تكين يهر - 2مرحل .ال .هو) (Lockup relaysيه
38
ثطهن يترتكا طرض حا .وي ء م.طي ا كو حار مشطو كهف يه مه .حه ع .شو
مه .حيث تاوي (supply failure ) .يهي مه ي.ط طق هم تطذيع وي يع ماو .مياي
مه ثهي .رى ط س مي ..ذ تحك يي كلو طق هم تطذيع يي.يو ت.ثير يرت ها مطوه اليقهء
هذه مرحل .طا يا تطذيع وي يع.
- 3مطظمه .وي ء (Air regulators) :يترتكا طرض تطظي .ط وي ء ماو .ى
مه ي ى يع او .هي يع كرى ,حيث تقي يتقريو .ط وي ء م ط .ى حا مياي
مرميح يي ر.مو مط .تر الا .ء ي متحرره .وي يع .
مهمه. -4محيال .الشهر كوريه يع ى هي يع (I/P transducer) :يترتكا م.
طرض تحييو شهر ري ر كوريه يع قهامع من غر.ع ري ر ى شهر هي يع مطهريع
مه . اكيو مياي
39
الشكل رقم (Supply Pressure Regulator with Filter and Moisture Trap )2-3
40
مه . -11طيم م.ان كهف يار
مه .حه ع شو. - 12ي..
مه م ريص. - 13طيم ار
- 14حا مشطو م ريص.
- 15ماى إشهر ري ر متي.ر .
41
42
الفصل الراب
مؤشرات إختيار وتصميم صمام عدم الرجوع
DESIGN AND SELECTION CRITERIA OF CHECK VALVES
43
ر ( م ر.ع مه يع رى ماى .تر ييرع من .من (من 61إ ى 311ثهطيع) مط .حايث
. ) Water hummerأطظمع تي.ي..
مهمه .مت.راحع ي ي م كو طيم من مهمه .ا رايم رهيقع ( مهمه .ر، ..
مهمه .تحك يه م.كع ) يمي . .يمي ه .تي .ت ييقه .محاا م رييع يكر ع ت طي.
م.يطع .ذ ك يس هطهك مه ا رايم شهمو امي .ت ييقه. .
.ص تكهذ مهمه .ا رايم . ،إطي ال ي .و من حتى طامه ت و مكتر .ه .يأطي م
.ر ر قلط حيو أ طيم من مه ا رايم هي ...و ت يي م.ين .إن شر ء مه ا
رايم مشهيي شر ء ريهر .
هطهك كثير لكتيهر .ن كو ميايو م م يقهيو ت ييقه .م.يطع .أ..و ريهر ه ير.
يه .رير .ررم ،يمكطك أن تيحث ن .ا ء .ه ي تكر ع مطك .ع ،أي مي . .متقامع.
أيه كهن حهو ،تمهمه كمه هطهك ريهر تطهرص الحتيهاه .كه ع يك ،ريكين هطهك يه مثو مه
مكتر أطي م ا رايم يطهرص الحتيهاه .كه ع يك .ييه ته ياص إل لم رى ي
مهمه .ا رايم يمطه.شع م.هيير الكتيهر مشتركع مثو تكر ع ي ميثي.يع ت يمكن
مهمه .رى كو م.هيير ييه ته رتكا موه ت.يي ماهو الكتيهر .يأكير يت تقيي ي.حف
يمكن رتكا مريع مطوايع .تكهذ قر ر تحايا أ..و حريو .إكتيهر مه ترييع ت يي
م.ين.
همتع ي كن ايوه طريهييع مرهر رى شكو .يطتير ت.مو يشكو ممهثو مهمه .ا رايم
مهمه .ه ع همتع .ت ط. ه.ع يه الحتكهك مقهرطع يه مهمه. م .طك هض .كرهر
طه يع يمح ه .تي يا كوريهء. ها من يالذ من أال .ط .ه ترييع .ري ت ييقه.
45
طير .م.كه .ميهه مهمه .يري ع ي طير حا يشه .ع الرتكا .مشهري. ه
مه ييكين ح حيث م.يهر ال.ت ها هي مو يتكين مه كر من ار ي ر
محر.ن أي ذ . .رطاع م .حمهيع ا كريع ( (internal guideت تياي كر مطر ع يه م ه .
اكيو ي كريج من مق.ا كمه يكين تا .إ ى .مه ييه .كس .كر تتحرك أثطهء تشطيو
ي ايوه .ار تطظي ذ ت .
مه من رى ك .يمكن أن ترتكا يهطع اين إ .ع مه من .رى إمكهطيع يي.ر ار
مهمه .ميو ه ح ي كن وذه مهمه .رت ييقه .كه ع يه ميهه ي ر هذه
ر ر .ت ييقه .ذ . .يه ه. .ه يع أي طامه ترتكا .م.كه .مريي ع رى ت رم
.ن ركر ي ..ت.كر ه يياص أن تطتقو مره.ع ييرع . .كع ي حا يأطظمع .يهم .ط
ه.ع . مطك .ع. ،ا ت.مو مهمه .كر رى طحي مل ،يتي.ر من قا .
تهريكيه .إن مهمه .ا رايم مت.راحع تشكو ع .كثر شيي ه من مه ا رايم
ح ..و متي.ر ،مطك .ع تكر ع ،ي وه ر مرتكامع .شيكه .ميهه ي .خ ميهه
مهمه. ك ه ف مطك .ع .ي قا ن ه.ع يهإلحتكهك طامه ت .كهمو ر مه ت.مو هذه
يشكو أيتيمهتيك يال تحتهج إ ى ه.ع أي إشهر كهرايع رري ر كهرايع .و ت.مو طا تطيير
.تاهه تا. .
مهمه .ت تق. .من هذه ع ،ي كو مطوه م .يه ي .حع يم .ذ ك ،هطهك .ايا من أطي م
يطيط أن يكين م ويمه .مهمه .ا رايم مت.راحع ح ر .رى هذه ترميع .طوه تتكين
ميمه من ار ي ط ر إغل أي .رف إغل يت.را .حيو طق ع إرتكه .متم رع .
يحرص ام.يع .مريكيع رميهه يهر ن مه مت.را .يقرف م.ايج كمه هي مي
.رطاه .ا كو .طييص .يرتك. .شطهو ) (AWWAم.يهر C518.ي ار يركص .من
. Dيهطهك اييس آكر من أاو قر ين حيو اييس (طق ع إرتكه ).ييشكلن م.ي شكو حر
مهمه .يرت.مو هذ طيم من حا .قر ين يمط.ومه من إلرتاهج طا ت .كهمو ر مه
رى مي ا ريع . .ق .ري و طظي ع يال يمكن إرت.مه ي .ري و حهييع
46
الشكل رقم ( )3-2صمام عدم الرجوع المتأرجح ذو مفصلة
ه.ع ميطهء مه يشكو حي ٪80من حا .طهييص ذ ك يطيط طظر .يمي.يم .يهم .
رى ياي كر من ييره ا .إلغل طهيض ذ يرت حيو اييس م ر يي.ط
مهمه .ال يقا أ مؤشر رى ت .ي إلغل قرف .مثو مهمه .ر ،..هذ طيم من
مهمه .ي.ا يايا ر أثطهء .مو . ي كن تتمي .هذه
47
الشكل رقم ( )2-2صمام عدم رجوع متأرجح تقليدي
من مرحقه. .كثر شيي ه ريمه تكين هي يريرع ر.ط ي ي.ن . .حين أطي من م ترض ها
أن ي.ن يا.و مه يطر يشكو أررم. ،إطي .ي ..يقرو .اع ن ري حا من ر
قرف ،ي كن .مقهيو. ،ا يريص .يها كيير . .يهم .ط ( ،) head lossيم .ذ ك،
.إن شركه .م ط.ع ها مه تطشر م.همل .تا .ر مهمه .م تيحع كهمرع يطهار مه تطشر
مهمه .م تيحع ا .يه. م.همل .تا .ترك
مه ا رايم مت.را .أي.ه يريص اميا قرف ،ي الحتكهك .مؤكر يتيه .إغل
مهمه .مت.راحع وه مقه ا مه رع( ها حي 5اراه ).ت..ي .إلغل ي ..و طا .ي.ض
.طي مطك .ع .
.ت ييقه. .ط .ه ،يت رتكا يرها من وي ء أحيهطه مط .ر .
مه ا رايم .أطهييص ري و . ،إن تا. .كر يترهرم يم.او هه و طامه يطر
مه أثطهء إلغل رت.ا ا قيى رى قرف ييحيث أن .كو ا.ء من ثهطيع يت.كر .يوه
يشكو ت ه ا . .تاريع .مريع ي ..يع ..ن يرها وي يع تا.و قرف م تيحه تر
أ يو من أاو تقريو مريه .ر ييه ته يكين إغل قرف أكثر .ييع .مق.ا .إذ كهن
م ريص أي ظور .حهاع إ ى إغل أررم .إن حو يكين ن ري تثقيو رقرف أي تركيص
طهيض .
مه ه يايا يرها .يتيع ،يم .ملحظع أن .ي. من مرحقه. .كرى .ه ع .حركع
غير .هيو إلط.طه .إن يرها .ي .رت ما .ياي قي كيير متي ا .ي قرف يريص
مه . تا. .كر يريمه تتحك يشكو حي .يآكر 10 %من إغل
كيير ،رى رغ من ذ ك .ن يياص أن تكين م.كع .هار رى تحمو ي.ض تا .الرتاه
.ي .ريرم .ر مه يتمرير ا.ء من تا .من كلو م.كع .ييريص أن .يى .ط .كر
مه تكين كيير اا ً ،يكين .ط .ي .حي 200 psigيهذ مه ير ..من رى .رف
48
مه يريص ثمن يههظ .ر ي طع .ي .م.طي .يتر يح .من إلغل يين كر ع ت طي .هذ
1إ ى 5ثي ن .
أحاث طيم من مهمه .ا رايم مت.راحع ي ماراع AWWAC508 .ي ت وه أكير
مه م ر مرن ( Resilient Hinge يي هي ر طه ع ميهه ي ميهه .ثر .
) Check Valveيكمه ييح الر ،يحاث ت.را .ي .و مريطع م ه م ييص رى
قرف ياال من اير ن حيو اييس م ر .
مه م ر مرن غه يه ال يحتهج إ ى يهطع آلن ا.ء متحرك يحيا هي قرف مرن .
مه يهإلغل رري،. مه ايي مط ذ ٪100طامه يميو ي .ييع 45اراع ،يتمي. هذ
ي.قا ن مطك ض ر ه.ع )head loss(.ي مه متي.ر م .مؤشر ميكهطيك يم تهح محاا .
مه ذي قرف مه و ( Tilted Disc من طهحيع .كرى هطهك مه مت.را .يا ى
) Check Valveييتمي .ي قا .ريو ر ه.ع .ن ميطه ي يشكو حي 140%يهي م م يشكو
مه أيتيمهتيك يمرر ره و .ي ر ح قرف يهي م.يا يمق.ا من .مطيي ي يريط. .
يه كهمو يال يحتهج إ ى تطذيع كوريه يع كهرايع .
مه طامه تكين مطظيمع .خ ا.ء من مطظيمع أطهييص ييرع اا ). (i.e. 20,000 feetإن
هض. تحك يه م.كع يتحك يه .ط
49
مهمه .كرييع يكين مه تحك يه م.كع يري .اير ( ) quarter-turn valvesمثو
مهمه ) plug valves( .يت.يا يمحرك كوريه ي ء ر ت .ي إلغل ( ) ball valvesي
،ي.يا يه ه.ع من كهرج يياص أن يرتي إ كتريطيه يه م.كع من أاو تحك ي مر .يع كمه .
شكو .ترتكا أحيهطه ي هريع تمكين مه تحك من إلغل .حه ع إطق هم تيهر كوريه .
مهمه .من .يو محرك يحيث ال تكين كه..ع يت تحك .حركع ط ر إلغل .هذه
مهمه .ا رايم .يتيمهتيكيع .ي لي رى ذ ك ،ي.ن محرك رذيذيع أي ر كمه .
يقيا يشكو هر ط ر إلغل . ،رير .هطهك حهاع من ثلثع إ ى كمرع أمثهو من .ر .طييص
مهمه .ا رايم .يتيمهتيكيع .يأكير . ،قا مه كمه هي حهو . . .ماكو .يو
مهمه .يري .اير م.ه اع ري و ذ .رر ه. .ه يع (ت و حتى إ ى . 35ا ت ت مي
/ثهطيع) .
شكو يي ..تمي ..مه كري ( ) ball valveطميذا رتك يه م.كع ي ذ ي.مو
يتايير محيره يم.او 91اراع يي ر ع مشطو كهرا هياري يك ( )actuatorييتي..
مه أي ياهطيي. مشطو رى
) solenoid valves (SVيياي مها تشطيو إ ى أر ي طع تشطيو مشطو مه ريه
مه تحك مه يه قار م ريص .رر ع ت .ي إلغل يت تحك يوه ن ري تايير
يه تا. flow control valves (FCV) .
50
ي.مو مه تحك يه م.كع يشكو مطرا م .مطظ محرك م.كع .طامه ت .ى م.كع إشهر
م تهح تشطيو ( )STARTت.مو م.كع رى ت يير .ط (ر. ..يمع .ط ) يي.
مه تحك يه م.كع يه ت .ي ء يذ ك كلو .تر من 1إ ى 5ا.ه ( يت .ط إشهر
تشطيو ) .ي طامه ت .ى م.كع إشهر تي. تحك يه ي ..ا كو حقو يحرص ظري
(. ) pump STOP signalإن مه تحك يه م.كع يطر يي ء شايا ييطمه ترتمر م.كع
مه تحك يه م.كع أي أطي .هرص رى إلططل .إن إشهر تي .ت .ى يه .مو .طامه يططر
كهمو. رم.كع رتي.
من أاو ملحظع أ..و طيم من مه ا رايم ت يي م.ين ،ياص تحايا اا ً من م.هيير
تشطيو .ي.ا تكين أي ال تكين م.هيير الكتيهر هذه ههمع اا ًْ ت يي م.ين ،ي كطوه ماتم.ع
تر.ص اير .مريع الكتيهر.
مؤشر .ت ري تطه.ش يه ت يو مييطع .اايو .1
51
مل مع ره و sediment and solids in the flow
.ق ي.ض أطي م مهمه .ا رايم يمكن أن تمرر
ريع ي.ض ري رص ي مي ا
53
02-2كلفة الصيانة MAINTENANCE COSTS
حهاع إ ى مه ،يت رص .يها . ها مه يمكن قيو إن م.يا من .ا .ء متحركع .
يهطع .
ييمكن ر مه ر ..يري يقا كامع .قيا اين يهطع .ن شر .اذ يع رقرف تتشح من
كلو محهمو يشكو ا .تكتير مهمه .ر ..طا .ط أ طر ه ،ي يهطع يحيا وذ
مطتظ ،طامه تكين م.كع متي .ع ،يمحهي ع ت ط. مهمه .تكمن . طيم من
رمهم تررص من مق.ا .يياي تررص يك.طي .ي.هء ييمكن كتشه.ي يروي ع يهإلرت.هطع يرمه ع
ييص ييمارا أن ي ي .تررص ثهي ،.ري تكين مارا مر .ع أشور .يو أن يياأ مق.ا
م.اط يه تآكو ي رمهح يه تررص م ر .
ي.طوه تآكل .ررك مه تي محاا ،يغه يه تررص يؤا غه يه إ ى تآكو مق.ا .مطه
موطارين أحيهطه ً مق.ا يقي ير ر . مرحيص .طي يياي ك.طي ت رحص ررك ارخ ر.ي
را م.كع ت ريغ يذ ك رحا يتركيص مه ا رايم أكير يثلثع أي أكثر من حا .يهع
مهمه .ا رايم تت رص حا من .قا ن .ط ( ) head lossيهذ مثير إل اهص ،ي كن
أاطى من رر ع .
رتكا محركه .تراا متطير يت ريي .ي.ض .حيهن ي يال ى أطتهج رر ه .أ.و من 4أ.ا
.ثهطيع ت يمكن أن تمط .الط تهح كهمو مه ا رايم يأ رى كرهر .ط ( head
) lossمن كلو مه .
تمها رى طميذج مكتهر. ،إن مهمه .ا رايم مت.راحع يمكن أن تت رص يهطع ايريع
مه . مكر ع ي ذ .ا يؤا إ ى ر ..تكر ع
يهطع مي ى يوه . ي .كو حهال .ياص أن تكين ك ع شركع م ط.ع
مه م ر مرن يحق .ي ا مه من حقيقع أن ياكو اييس م ر ا كو قرف
مه ايي أرهس ا.ء متحرك ي حا .ق ،قرف مرن يأطوه ال تكتر ار ييه ته ،هذ
مهمه .مت.راحع يهطع ايريع.كل طي ين مكتير , مرن ،ذ ك يس هطهك حهاع إ ى
مه ييت إ لحي ايوه أكير ميطهء ي يو طرحص حتى إذ يحظ تررص ،يمكن أن ي حف
اين إ .تي من رى ك أطهييص.
مهمه .مت.راحع ييرها من وي ء أي ط ،ري تكين هطهك حهاع إ ى طامه ت تاوي.
يهطع. .ا تكين يهطع إ.ه.يع كمه .يو من .يو. ،ه م.يا من .ا .ء متحركع ،يؤا رم.يا من
هطهك حهاع إ ى وي ء رمره ا .تشطيو اوه..
مه غير ه .ر.مو ي وي ء ا مه يميو إلياها يريرع .حه ع .قا ن .ط وي ء. ،ا ي ي.
ركريج من طظه .ط يمه .ذ ك تي يل ، .ي ي ..و .ر ي ط ،يحتى .مقهييس
ن تررص ا.يقع. هيين هي يريرع رورع ركش .ط إن .رش أطهييص وي ء يمحريو
يهطع م رييع .طي م أكرى يأكير . ،إن مهمه .تحك يه م.كع تت رص شر أ..ه من
مه ير ي .اير .ا تت رص يهطع من مهمه .ا رايم . .ي.ض حهال. .إن
مطك .ع ،ي كن محرك ( ) actuatorيت رص ها تشحي . .ا تكين كر ع يهطع مهمه.
تحك م.كع ه يع ،ي كن يظي توه .ريريع ك ي أطهييص ييرع مط .كه يع ر .هذ هي
مهمه.. يظي ع أرهريع ت تا.و من .رير أن يكين رى أ رى مرتيى من كامع وذه
يهطع .طي م مكتر ع من مهمه .ا رايم : ييي ..اايو ر 3 .ر يين تكه ي
54
ESTIMATED
DESCRIPTION OF
CHECK VALVE TYPE ANNUAL COST
MAINTENANCE
))(Rate = $75/hour
مه كر مه يري يت رص .ق
()Ball Check .حف اير رتررييه. $150
مه هم. مه يري يت رص .ق
Lift ()Silent Check .حف اير رتررييه. $150
مه .ه ع مه يري يت رص .ق
$150
()Nozzle Check .حف اير رتررييه.
مه ثطه مه يري يت رص .ق
$150
()Dual Disc Check .حف اير رتررييه.
ها مت.را. مه إلكرري ر .يحهاع
$600
)(Traditional Swing ر يهطع ا مه
ر مرن مه م مه يري يت رص .ق
$150
Swing Resilient Hinge Swing .حف اير رتررييه.
55
06-2ضياع الضغط HEADLOSS
را م.كع (. )pump discharge headهار ً رى تطرص رى ياص أن يكين .ط
.ط ركيط ( )static headي.يهم .ط يهالحتكهك ( . )friction head
ي.ير .ط ركيط ن ر .إلرت هم يين طق ع يا يع ( م ار) يطق ع طوهيع ( ك .ن ).
يطا .يهم يهإلحتكهك يريص كشيطع .طييص ي .يه ه .محريع كه مهمه .ي ي ل. .
مهمه .تطك ض .يوه مقه .اريهن إ ى مه مق .اريهن يي.ض تحاا اييمتريع ار
حي 80 %من مق . .طييص ،كمه أن كشيطع مق.ا ي ر يح ا كريع ياص أن تكين طه مع
رتقريو من حايث إل .ر ص .
إن ار .طييص ي ي ي يكين غه يه أكير يكثير من .يهس .طيي حتى يحق طم تا .ررس.
إذ كهط .مط قع ميطهء ترهي .يهس .طييص .إن ط ر إلغل أي قرف ياص أن يكين أكير
مه ريك.ن أكير حتى يحي يه قرف ي يحق يقريو يحق مريع ..و .ييه ته .إن ار
هم) silent check valve( . مه أكير مق .تا .كمه .
ي.ا ت مي ط ر إلغل ( قرف ) من .هميع يمكهن من أاو تك يض .يهم .ط يذ ك
ير مه ير :
مه يي ت .يشكو كهمو يرم .يمرير تيهر ه.ع يح و طامه ياير أيال ً :إن أ.و .يهم .
ثهطيه ً :ي.ن قرف يمكن أن ي.كذ شكلً م.يطه يحيث ي ت .يشكو كهمو طا مرير تيهر يرر ه.
مطك .ع .مر ذ يك ض يشكو كيير من .يهم .ط .
مهمه .يريمه من هطهك .ايا من م.هاال .وياري يكيع ي ثي ي .حرهص .يهم .ط .
مهمه .ميهه هي ثهي Cv .ذ ي.ير ن كميع ميهه (غه ين أشور ثي ي .مرتكامع .
مه طا .يهم . .ط مقا ره 1 psiييه ته كرمه كهن هذ يه ا.يقع ) gpmت تمر ير
مه أ..و . ثهي .كير كرمه كهن
56
مه .يهس " 12 اايو ييين .ي Cvمن أاو
مه . –dر
2.95يهي مه وهائ حي تكتر .ي م.همو مقهيمع KVيحرص مكهن حرهيوه .قيمتوه .
مه يكه.ىء .قا ن .ط يهإلحتكهك طها ن . 200ا من .طهييص .كمه أطوه تكتر من م ط.
آلكر .
من اوع أكرى .إن .يهم .ط تهي .مري .رر ع كمه هي .م.ها ع أ له يهذ ي.ط أن
م.ه ع رر ع تقيا إ ى 4أ..ه .يهم .ط . .طييص ي مهمه .ي ي ل . .يهذ
57
ريص ت مي رر ع كريج مهء من م.كع 8 to 16 ft/secييطمه تكين . .طييص 4 to 8
مه . ft/secتؤثر رر ع .مريع ت .كهمو ر مه مت.را.. .رى رييو مثهو يحتهج
مت.را .إ ى رر ع ره و ft/sec4 to 8يؤمن .ت .كهمو ر مه يقي تيهر ييه ته ياص .كذ
ي.ين إل تيهر رر ع اطيه ل.مع ر ت .كهمو ر مه .يشكو ه .إطي طا ت مي .طهييص
ير ى إكتيهر ق ر إل.ت ها يهي مه يي .أ.و كر ع تشييا يتشطيو يكر ع ه.ع م ري.ع .
07-2كلفة الطاقة
يين مه كري " ) K= 5.7 ( 12ي مه رى رييو مثهو .إن إكتل .يهم .ط
) 4500 gpm (12.76 ft/secيمكن حرهص ) K= 0.03 ( globe-patternطا
مطظيمع كمه ير :
H = K v2 / 2 g
58
where:
H = headloss, ft. water column
K = flow resistance coefficient, dimensionless
v = velocity, ft/sec
g = gravity, 32.2 ft/sec2
يه ت.ييض يطتت :
H = (5.7 – 0.03) (12.76) / 2·32.2 = 14.3 ft. wc
2
هذ إلكتل . .يهم ه.ع يمكن أن يي ..رى شكو كر ع رطييع ي ض ر.ر كيري ي
0.05ايالر ي م.او إلرت.مهو 50%ييكين: ره
A = (1.65 x 4500 x 14.3 x 1.0 x 0.05 x 0.5) / (0.8) = $ 3320
مه 12 globe-patternإطش مه كري 12إطش ياال ُ من تشير حرهيه .أن إرتكا
يقيا إ ى ي.ر رطي مقا ره 3321ايالر.
59
الشكل رقم ( )7-2مخطط يبين تكاليف تركيب صمام عدم الرجوع
رايم ر ..ع ي مت.راحع .حين ترت . يلحظ من شكو إرت هم كر ع ه.ع مهمه .ا
مهمه .تحك يه م.كع. كر ع ه.ع .
60
يمه مكتر ع. كذ. يK يع..همو مقهيمع مي.إن م. مه تحع. يحرص
¾ Open 0.90
Gate Valve
½ Open 4.5
¼ Open 24.0
45 0.40
61
09-2الصمامات الهادئة
مه يريص تيهر ره و ر ا .ي.ا تي .م هاىء رم.كع ي ذ تحاث مريع ر .
مه .أثطهء مريع إلغل يمن أاو .و مريع ر من مرتحرن يحهيو مرير ير
امع وياري يكيع يترمى أحيهطه ً م ر.ع وياري يكيع .طامه يتي .اريهن ره و رت.ر ض
يشكو م هاىء ي.رر .إن ه.تي كيطمهتيكيع إ ى .ط .من أاو تطير مقا ره . 1 ft/secإطي
يتي ا .ط مقا ره 50 psigييحاث ر طا تطير .0.5 ft/sec
مريع ر يييين شكو مي ه .مهمه .ا ير.ص تيه ؤ تيهر ر ا .اير ً ر يريه ً .
رايم يه .ل.ع م .تيه ؤ تيهر ر ا .ي رر تي.
مه مهمه .ت تحاث ر.ه .يمه يطتم مهمه .ر ..ي مهمه .مت.راحع إ ى تطتم
مهمه .وها ع يريص إغل.ي يري . تحك إ ى
62
41-2مفهوم الصدمة الهيدروليكية ()Hydraulic Hammer
ترمى ظههر تطير حها .ا ..ا كو .طهييص ،ت تظور طا تطير م هائ ي رري.
رر ع تا .ره و يه امع وياري يكيع أي م ر.ع مه يع .يي.يا تطير . .طهييص .ي.ض
.طهييص ي.شر .يحتى م ه .مر .ن .ط .ها ذ تتحمري .طهييص ييمكن أن يؤا
مركص امع وياري يكيع ن إلغل م هائ ر مه مط. إ ى ط اهرهه .يمكن أن تطش.
مه . .طهييص ا..يع ،يتكين م حييع ي.يها .اه يع . .ط ،كمه طحاث كذ ك طا .ت.
مط. .اه يه ً حيث يطك ض .ط طتياع .ايها رر ع حركع ره و.
امع وياري يكيع طتياع رطقف طارس يهكت هر م.مين ظي هر ت تطش .طا حايث
حها .رر ع ا كو .طيييع :ط ترض أطي ايطه أطيييع ي وه ( )Lتت و إحاى طوهيتيوه يحيض
ر آلكر مه مط ( .شكو ييتحرك ره و ا كو .طيييع يرر ع ( .)vططر ي ر .ي.
مه مط .يرر ع .تتي .حركع ره و ،يطتياع ذ ك تتحيو ه.ع حركع كترع ره و إ ى
مه مط .يحا . ه.ع .ط ( ه.ع كهمطع) ييرت . .ط . .طيييع طا
E 1
C
Ed
1
Ge
حيث أن:
63
: Eم.همو مريطع ره و.
: eرمهكع اا ر .طيييع.
رص يمكن تيهر م.همو مريطع .طهييص ( أثطهء حرهيه .أطهييص ميهه م طي ع من
اميع ( C ) E 206 109 paييه طريع رمهء ( ) E 2,06 10 paيتقار رر ع طتشهر مياع
9
) يـ ( .) m / s
Co 1425
C
Ed d
1 1 0,01
Ge e
اميع يت ..من م.ها ع رهيقع أطي ي.يها .ر .طيييع تطك ض رر ع طتشهر مياع
امع وياري يكيع . .طهييص ذ .. .هر كيير تكين أ ..ممه ه ييه ته .إن ظههر
طير ييتطهرص الرت هم . .ط طهشئ ن إلغل م هائ ريي . .طهييص ذ .. .هر
اميع . .طيييع ( ) C ر مه تطهريه ً رايه ً م .كثه.ع ره و ( ،) يرر ع طتشهر مياع
مه : يرر ع ره و ( . ) vيو إغل
p C v
.ط يي ر ع رت هم ميا مهء يه.متهر: يمكن ت.يير ن هذه .يها .
p Cv
h
g g
اميع ( ،) C 1000 m / sييه ت.ييض . . .طهييص م.اطيع تؤكذ رر ع طتشهر مياع
م.ها ع ن رر ع يقيمتوه ي ن ترهرم اهذييع .ر.يع ( ،) g 9,8 m / s 2يطتت:
64
.ا،ً . مط. مه ي رى هذ .رهس. ،إذ كهط .رر ع ره و . .طيييع ( ) v 1 m/sيأغر
.يحاث رت هم حظ . .ط يرهي .حه ع مهء حي ( .) 10 atm
مياع مرتا اميع إ ى حيض ي ط.كهس ي يا يرمى .من ل .ي يو مياع
امع وياري يكيع: مه مط .ي ير ت ي هحيوه طك هض . .ط إ ى
2L
tp
C
حيث ( ) Lيو .طيييع.
مه ( ) t gأكير من .. امع وياري يكيع ياص أن يكين .من إغل ي تقريو ت.ثير
اميع .ي وذ ريص تركص رى أطهييص ميهه مهمه .مط .قع تطر يي ء، .من مرير مياع
كمه تركص اي م .هي يع المت هف مياه .ي مهمه .أمهن ت ت .أيتيمهتيكيه ً طا .يها .ط
ن حا مرميح يي.
65
ملحق
66
67
68
69
70
71
72
73
النتائج والمقترحات
مه أكثر ت.قيا ً كرمه رت ..كر ع يهطتي كرمه كهن .1
مهمه .تكين كر ع ه.ع أكير من كر ع .ي يع .ي.ض .2
مه يه .ل.ع م .ايطهميكيع مامي ع .خ من .رير ملحظع ك ه ف إغل .3
ريع .ق ي.ض أطي م مهمه .ا رايم يمكن أن تمرر ي.ض ري رص ي مي ا .2
إن .يهم .ط تهي .مري .رر ع .5
مه يه .ل.ع م .ايطهميكيع مامي ع .خ من .رير ملحظع ك ه ف إغل .6
74
6- " CONTROL VALVE HANDBOOK" (, 2001) , 3RD EDITION , FISHER
CONTROLS INTERNATIONAL, INC.
7- NOUVOPIGNONE CONTROL VALVES HADBOOK, 1941 .
8 - ) منشورات جامعة البع4103( ماهر سعادة كتاب نقل وتخزين النفط.د.أ
75
صور عن مراحل التصميم و التصني
76
77
تركيب وسادة نحاسية
78
فتح فتحة المشاهدة وتركيب م بتات الزجاجة
79
قص مانعات التسريب
80
شكل الصمام بعد الدهان والتركيب
81
82