KABANATA II

Mga Kaugnay Panitikan

Inilahad sa Pilipino Star Ngayon na may pamagat na ”Agrikultura Planong Buhayin

ni Bro. Eddie”. Nailathala doon na sinabi ni Bro. Eddie Villanueva, na ang bansang

Pilipinas ay napakayaman sa likas na yaman kung saan nakahihigit ito kumpara sa

pinagsama-samang kayamanang likas ng Singapore, Brunei, Vietnam at iba pang

bansa sa Timog Silangang Asya kaya nakapagtataka na nangungulelat ngayon ang

bansa at umaangkat pa ng pagkain.

Binigyang-diin naman sa isang artikulong na mula sa pahayagan ng The

Philippine Star sa seksiyon ng Business Agriculture/Environment na may pamagat na

“Farm Group Bats for Higher DA Budget”. Ito ay tungkol sa grupo ng mga magsasaka

na nananawagan sa gobyerno na taasan ang pondo ng Department of Agriculture

nang sa gayo’y makabili ito ng maraming punla, pataba, at mga pasilidad sa irigasyon.

May kinalaman ito sa isinasagawang pananaliksik sapagkat ang nabanggit na artikulo

ay papasok sa suliranin sa pagsasaka.

Ayon naman sa artikulong “Pagsasaka sa Pilipinas” ang sektor ng agrikultura ay

isa sa mga pinakamahirap na sektor sa ating bansa. Ayon nga sa opisyal na datos,

38.3% ang poverty incidence sa hanay ng mga magsasaka. Nakakalungkot kapanalig,

dahil marami sa ating mga kababayan ang kasapi ng sektor na ito. Lingid naman sa

kaalaman ng marami, maliit lamang ang kinikita ng ordinaryong magsasaka. Mabagal

din ang growth o pagsulong ng sektor, kahit pa tinataas naman ang investments o

pamumuhunan dito. Ayon sa Philippine Institute for Development Studies (PIDS),

noong 2015, gumastos ng Php114 Billion ang pamahalaan para sa agrikultura. Mas

mataas pa ito ng 32% kaysa sa investments sa sektor noong 2014, pero hirap pa rin

iangat sa kahirapan ang buhay ng mga magsasaka. Maraming mga rason kung bakit

patuloy na naghihirap ang sektor. Isa na rito, ayon sa PIDS, ang kakulangan sa
kakayahan at kaalaman sa mga pagbabago at inobasyon. Hindi pa nakakataas ng

lebel ang mga Pilipinong magsasaka mula sa ordinaryong pagsasaka tungo sa

“agribusiness.

Ayon kina Mag-Atas,R.U et.al (2011) sa “Sa Saligang Batas ng 1987 (Artikulo

XIV, Seks.6 at 7) may mga tiyak na tadhana tungkol sa paggamit ng wikang

pambansa.”

SEKSYON 6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.

Samantalang nililinang, ito ay dapat pagyabungin at pagyamanin pa salig sa

umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Alinsunod sa tadhana ng

batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso, dapat

magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsod at

puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang medyum ng opisyal na

komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.

SEKSYON 7. Ukol sa layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga

wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino, at hangga't walang ibang itinatadhana

ang batas, Ingles.

Ayon sa Department of Agriculture (DA) mula sa UNTV Nes and Rescue,

ramdam ang papaunting bilang ng mga magsasaka sa bansa. Karamihan sa kanila ay

matatanda na, hindi na kasing liksi at lakas ng mga magsasaka noon. Ayon kay DA

Secretary Proseco Alcala, kasalukuyang paka-unti nang paunti na ang mga kabataan

nagpapakita ng interes sa agrikultura. Nakikipagtulungan na sa kasalukuyan ang DA

sa Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) upang magkaroon

ng scholarship para sa mga gustong kumuka ng kursong agrikultura. Base rin sa ilang

report na nakuha ng DA, ang agriculture courses ay nagiging huling opsiyon na

lamang ng maraming estudyante. Karamihan sa kanila ay ninanais na

makipagsapalaran sa Maynila kaysa magsaka sa kanilang probinsya. (Grace Casin,

UNTV News)

Mga Kaugnay na Pag-aaral

Ang librong “Teaching Vocational Agriculture in the Philippines” pinatnugutan nina

Dolores P. Barile, Harold R. Cushman, Severino R. Santos Jr. ay tungkol sa

agrikultura ng Pilipinas at sinasabi na sa pamamagitan ng tamang edukasyon ng mga

magsasaka ay mapapaunlad ang agrikultura. Ang pagkakaroon ng mga kaalaman o

magandang edukasyon ay makatutulong para sa mga magsasaka upang sila ay mas

maging produktibo at epektibo sa pagsasaka.

Ang aklat na “Advances and Challenges in Hybrid Rice Technology in the

Philippines” ng Department of Agriculture-Philippine Rice Research Institute ay

tumatalakay sa mga suliranin ng pagsasaka, mga programa, at inilulunsad na mga

teknolohiya sa pagpaparami ng bigas. Ito ay nagpapakita ng kakulangan sa atensyon

ng sektor ng agrikultura na syang dapat mabigyan ng halaga upang maiwasang

tuluyang mamatay ang sektor na ito.

Ang librong ”Philippine Rice R&D Highlights 1993” ng Philippine Rice Research

Institute ay tungkol sa pag-aaral kung paano mapapabuti ang pagsasaka. Nagbanggit

dito ng ilang mga teknolohiya para mapabilis ang produksiyon. Natalakay din dito

kung ano ang mga kahinaan ng paggamit ng mga pesticides o insecticides.

Maipakikita sa artikulong ito ang mga planong sana’y makapag papayabong ng sektor

ng agrikultura.

Ayon sa aklat na ”The Philippines: A Unique Nation” ni Dr. Sonia M. Zaide, ay

tungkol sa kasaysayan ng Pilipinas. Ito ay isa sa mga lantad na dahilan kung bakit

nararapat lamang na isa ang Pilipinas sa mga nangungunang bansa sa produksyon

ng bigas at iba pang mga pang agrikulturang produkto ngunit dahil na rin sa

kakulangan ng sapat na tulong at atensyon, kinakailangan pa ngayong mag angkat

mula sa karatig bansa na noo’y sa Pilipinas lamang umaangkat..

Batay sa librong ”Kamtin ang Agrikulturang MakaMASA” ng Agriculture &

Fisheries Information Division ay tungkol sa mga makalumang kagamitan at

pamamaraan sa pagsasaka na maaaring gamitin para makatipid. Ito ay maaring

makapagbigay ng alternatibong pamamaraan sa mga magsasaka kung paano nila

mas mapalalaki ang kanilang kita.

Inilahad sa aklat na ”Contribution to Philippine Agricultural Modernization”

pinatnugutan nina Liborio S. Cabanilla, Mario G. Andrada, at Liberty O. Inciong na

inilathala ng Fulbright-Philippine Agriculture Alumni Association ay tungkol sa

kalagayan ng agrikultura at ang bilang ng produksiyon nito. Inilahad sa aklat ang

porsyento ng napoprodyus na bigas noon pang mga nakaraang taon. Batay dito

malaki talaga ang ibinaba ng porsyento sa mga na prodyus na bigas sa panahon

ngayon. Implikasyon lamang ito na unti unti ng humihina ang sektor ng agrikultura sa

bansa dahil na rin sa lumalawak na urbanization na nagbabawas ng mga taniman

para sa mga magsasaka at sa unti unting pagkawalan ng gana ng mga magsasaka

na magpatuloy sa pagtatanim dahil sa napakaliit o minsa’y lugi pa nilang kita.

Nakalahad sa Theory of the Law of Readiness ni Thorndike (1930), “The

learner will better understand the lesson on the topic if it is relevant to their lives;

he/she has had experiences about the topic and most importantly he/she is ready to

learn the topic. Which is why instructional materials start from the easiest lesson to

the hardest”

Sinabi ni Jiri Stejskal sa kanyang akdang Quality Assessment in Translation

na karamihan sa mga mambabasa ay mas pinipiling bumasa ng mga isinaling akda

sapagkat mas nauunawaan nila ito kaysa orihinal. Naniniwala si Stejskal na ang
bawat salin kahit papaano’y may kaibahan sa orihinal nitong anyo at

pagpapakahulugan kaya maging ang mga taong mas piniling basahin ang isinaling

akda kaysa sa orihinal ay hindi rin makapaglalahad ng tunay na kalidad ng isinaling

akda bagamat ito’y kanyang naiintindihan. Marahil sanhi raw ito ng pagkakaroon ng

tao ng iba’t ibang mga bagay, at ng subjektibong pananaw sa napakaraming bagay.

Gayundin, si Stejskal ay naniniwalang nakadepende sa tatlong P ang pagtataya

upang malaman ang kalidad ng isinaling akda: Provider o ang tagapagsalin, Process

o ang prosesong pinagdaanan ng pagsasalin at ang Product o produkto/akdang

naisalin.

Ayon kay Almario,V. et,al. (1994) sa Patnubay sa Pagsasalin, “Kasangkot sa

pagsasalin ang wika at ang wika ay produkto ng isang lipunan. Sabi nga ni Franz

Fanon, "Ang pagsasalita ng isang wika ay pagpasok sa isang daigdig, isang kultura."

Ang wika ay hindi maihihiwalay sa daigdig at sa kultura na pinag-ugatan nito at

nagbibigay-buhay dito. Mahalaga sa makatuwid na isaisip ng tagasalin ang

konseptong panlipunan (daigdig at kultura) ng tekstong isasalin niya upang patuloy

itong mapatibok sa wikang pagsasalinan. Hindi lamang salita ang inililipat mula sa

isang wika tungo sa ikalawa. Kailangan ding gumawa ng landas ang tagasalin para

mapadaloy ang daigdig at kulturang nagsilang sa inilipat na salita. Ito ang malaking

kabuluhan ng pagsasalin sa buong mundo. Nagiging tulay ang pagsasalin sa

paglalakbay at paglaganap ng mga mapagbagong kultura at sibilisasyon."