Florante at Laura
31 - Sabi ni Florante para saan pa ang pag-ibig,
1 - Madilim ang gubat. Hindi makapasok ang sinag
ng araw.
2 - Malalaki ang mga puno. Malungkot ang tunog
ng mga ibon.
3 - Makati ang mga baging (vines) at balat ng mga
prutas. Maraming tinik.
4 - Nakalulungkot tingnan ang mga bulaklak. Pati
yung amoy, nakabibigat ng kalooban.
5 - Ang mga punong sipres (cypress) ay
nakatatakot.
6 - Yung mga hayop duon ay umaatake sa mga
tao.
7 - Sa dulo ng gubat, makikita ang daan patungong
impiyerno.
8 - Sa gitna ng gubat ay may punong higera
(banyan tree). Dito nakagapos si Florante.
9 - Kahit hirap na hirap si Florante, mukha siyang
diyos. Mala-Adonis ang kakisigan niya.
10 - Makinis ang kanyang kutis. Parang ginto ang
kanyang buhok.
11 - Walang mga nimfa duon na maaawa kay
Florante.
12 - Lumuluha si Florante. Tumingala. Naghandang
magsalita...
13 - Tinatanong ni Florante ang Langit kung
nasaan ang ganti nito para sa lapastangang ginawa
laban sa bayan ng Albanya.
14 - Kalat na kalat na ang kasamaan sa kanilang
kaharian.
15 - Lahat ng mabuti ay kinakawawa at binabastos.
16 - Samantalang ang mga masasama ay angat na
angat.
17 - Naghahari ang kataksilan at kasamaan.
18 - Yung mga magsasalita laban sa kasamaan ay
pinapatay.
19 - Yung mga ambisyosong taksil ang dahilan ng
kasawiang palad ni Florante.
20 - Ginamit ni Konde Adolfo ang korona ni Haring
Linceo (ama ni Laura) at ang kayamanan ng ama ni
Florante, para kawawain ang buong Albanya.
21 - Tinatanong ni Florante ang Langit kung bakit
nito hinayaan ang mga pangyayaring ito.
22 - Inuudyok ni Florante ang Langit na lipulin ang
kasamaan sa Albanya.
23 - TInatanong ni Florante ang Langit kung bakit
ito bingi sa kanyang mga hiling.
24 - Hindi maunawaan ni Florante ang Langit. Hindi
raw mananaig ang kabutihan sa mundo kung
pumayag ang Langit na mangyari ito.
25 - Sino ang lalapitan na ngayon ni Florante,
gayong hindi siya pinakikinggan ng Langit?
26 - Handang tiisin ni Florante ang pagpapahirap
ng Langit, basta maalala siya ng puso ni Laura.
27 - Sa gitna ng kahirapan ni Florante, ang ala-ala
ni Laura ang bumubuhay sa kanya.
28 - Matutuwa si Florante nang lubos basta isipin
siya ni Laura. Yun nga lang, nalulungkot siya nang
lubos gawa ng pagtataksil.
29 - Iniisip ni Florante na patay na siyang
nakagapos dun sa puno.
30 - Kung hanapin ni Florante sa kanyang isipan
ang ala-ala ng mga nakaraan nila ni Laura, yung
mga dati niyang luha sa bawat sugat ni Florante ay
ginagawang kasiyahan ang kanyang kahirapan.
ngayon na tahimik na si Laura at may kasama nang
iba.
32 - Gusto nang mamatay ni Florante dahil naiisip
niya na magkayakap sina Konde Adolfo at Laura.
33 - Hinimatay si Florante.
34 - Makikita sa buong katawan ni Florante ang
mga marka ng pagpapahirap. (Naranasan mo nang
umiyak nang umiyak? Diba may mga maraming
pulang tuldok sa mukha mo? Paano pa kaya kung
buong katawan mo ay ganun?)
35 - At kapag nakita si Florante ng pinakamarahas
na magpaparusa, maawa yun sa itsura ni Florante.
36 - Kahit yung taong tuyo na ang mga mata sa
kaiiyak, maiiyak muli kung makita nila si Florante.
37 - Malalim na awa ang mararamdaman ninumang
makarinig sa mga daing at tunog na galing kay
Florante.
38 - Rinig sa buong gubat ang mga ungol ni
Florante. Ang sumasagot lang sa kanya ay ang
mga alingawngaw (echoes).
39 - Tinatanong ni Florante sa hangin kung bakit
kinalimutan ni Laura ang kanilang pagmamahalan.
40 - Sinusumbat ni Florante kay Laura ang sumpa
ng kanilang pagmamahalan. Naging tulala si
Florante. Hindi niya naiisip na ganito ang
mangyayari sa kanila. Hindi niya naisip na darating
ang araw na magtataksil sa kanya si Laura.
41 - Akala ni Florante buo ang pagmahahalan nila
ni Laura. Hindi niya akalain na sa kabila ng
kagandahan ni Laura, may nakatago palang
pagtataksil.
42 - Hindi inakala ni Florante na ang mga luhang
iniyak nuon ni Laura ay walang kwenta pala.
43 - Naalala ni Florante na nuong gumawa ng
sagisag para sa kanya dati si Laura, buhay na
buhay ang mga mata ni Laura.
44 - Naalala ni Florante nuong ginawa ni Laura ang
kanyang plumahe (para sa ulo/helmet).
45 - Naalala ni Florante yung maraming beses
nuon nung inabot ni Laura ang bandana ni
Florante, basa sa mga luha ni Laura kasi alalang-
alala siya sa kapakanan ni Florante sa digmaan.
46 - Tinitingnan dati ni Laura ang baluti (armor) ni
Florante, at baka may kalawang ito. Ayaw ni Laura
na marumihan ang damit ni Florante.
47 - Kapag tumingin mula sa malayo si Laura sa
hukbo (army), hinahanap niya si Florante.
48 - Yung turbante (turban) ni Florante ay may
diamenteng hugis letrang "L".
49 - At kapag bumabalik si Florante mula sa
digmaan, hindi pa rin mapakali si Laura.
50 - Takot si Laura na baka may sugat si Florante
na hindi niya nakita at mahugasan.
51 - At kung may gumugulo sa isip ni Florante,
tatanungin ni Laura kung ano yung bagay na yun.
At habang hindi pa niya ganap na nauunawaan ito,
hahalikan niya si Florante na paulit ulit sa pisngi.
52 - Kung tahimik lamang si Florante, dadalhin siya
ni Laura sa hardin para maaliw sa mga bulaklak
duon.
53 - Ilalagay ni Laura ang mga magagandang mga
bulaklak sa leeg ni Florante. At hindi titigil si Laura
hangga't di niya maalis kung anumang nagbibigay
lungkot kay Florante.
54 - At kung malungkot pa rin si Florante, maluluha
si Laura. Hinahanap na ngayon ni Florante yung
dating pagmamahal ni Laura.
55 - Hinahanap ni Florante si Laura ngayon at
malapit na siyang mamatay.
56 - Kahit isang patak ng luha mula kay Laura,
sapat na yun para kay Florante.
57 - Pinapahanap ni Florante kay Laura yung mga
sugat sa kanyang katawan.
58 - Pinapapalitan ni Florante kay Laura ang
kanyang mga maruruming mga damit.
59 - At kung matitigan man lang ni Laura si
Florante, mapapahaba ni Laura ang buhay ni
Florante.
60 - Para kay Florante, si Laura lang ang pwedeng
magpagaling sa kanya.
61 - Yun nga lang, para kay Florante, wala si
Laura. Para kay Florante, pinagtaksilan siya ni
Laura.
62 - Iba na raw ang kayakap ngayon ni Laura.
(Bitter si Florante.)
63 - Wala na raw kaibigan si Florante. At
kinalimutan pa siya ng mahal niyang si Laura.
64 - Masakit ang kaloobang ni Florante.
Nalulungkot siya sa pagkawalan ng kanyang ama.
Nagseselos pa siya dahil kay Laura. Masakit na
masakit ang damdamin ni Florante.
65 - Ang pinakamatinding sakit ay ang pagtataksil
ni Laura.
66 - Pasasalamatan pa nga raw ni Florante si
Konde Adolfo, kung lahat ng pagpapahirap ay
gawin kay Florante, huwag lang yung pag-agaw sa
puso ni Laura.
67 - Umiyak nang malakas si Florante.
Umalingawngaw sa buong gubat ang hiyaw niya.
68 - Parang patay na si Florante. Maputla ang
kanyang mukha.
41 - Akala ni Florante buo ang pagmahahalan nila
ni Laura. Hindi niya akalain na sa kabila ng
kagandahan ni Laura, may nakatago palang
pagtataksil.
42 - Hindi inakala ni Florante na ang mga luhang
iniyak nuon ni Laura ay walang kwenta pala.
43 - Naalala ni Florante na nuong gumawa ng
sagisag para sa kanya dati si Laura, buhay na
buhay ang mga mata ni Laura.
44 - Naalala ni Florante nuong ginawa ni Laura ang
kanyang plumahe (para sa ulo/helmet).
45 - Naalala ni Florante yung maraming beses
nuon nung inabot ni Laura ang bandana ni
Florante, basa sa mga luha ni Laura kasi alalang-
alala siya sa kapakanan ni Florante sa digmaan.
46 - Tinitingnan dati ni Laura ang baluti (armor) ni
Florante, at baka may kalawang ito. Ayaw ni Laura
na marumihan ang damit ni Florante.
47 - Kapag tumingin mula sa malayo si Laura sa
hukbo (army), hinahanap niya si Florante.
48 - Yung turbante (turban) ni Florante ay may
diamenteng hugis letrang "L".
49 - At kapag bumabalik si Florante mula sa
digmaan, hindi pa rin mapakali si Laura.
50 - Takot si Laura na baka may sugat si Florante
na hindi niya nakita at mahugasan.
51 - At kung may gumugulo sa isip ni Florante,
tatanungin ni Laura kung ano yung bagay na yun.
At habang hindi pa niya ganap na nauunawaan ito,
hahalikan niya si Florante na paulit ulit sa pisngi.
52 - Kung tahimik lamang si Florante, dadalhin siya
ni Laura sa hardin para maaliw sa mga bulaklak
duon.
53 - Ilalagay ni Laura ang mga magagandang mga
bulaklak sa leeg ni Florante. At hindi titigil si Laura
hangga't di niya maalis kung anumang nagbibigay
lungkot kay Florante.
54 - At kung malungkot pa rin si Florante, maluluha
si Laura. Hinahanap na ngayon ni Florante yung
dating pagmamahal ni Laura.
55 - Hinahanap ni Florante si Laura ngayon at
malapit na siyang mamatay.
56 - Kahit isang patak ng luha mula kay Laura,
sapat na yun para kay Florante.
57 - Pinapahanap ni Florante kay Laura yung mga
sugat sa kanyang katawan.
58 - Pinapapalitan ni Florante kay Laura ang
kanyang mga maruruming mga damit.
59 - At kung matitigan man lang ni Laura si
Florante, mapapahaba ni Laura ang buhay ni
Florante.
60 - Para kay Florante, si Laura lang ang pwedeng
magpagaling sa kanya.
61 - Yun nga lang, para kay Florante, wala si
Laura. Para kay Florante, pinagtaksilan siya ni
Laura.
62 - Iba na raw ang kayakap ngayon ni Laura.
(Bitter si Florante.)
63 - Wala na raw kaibigan si Florante. At
kinalimutan pa siya ng mahal niyang si Laura.
64 - Masakit ang kaloobang ni Florante.
Nalulungkot siya sa pagkawalan ng kanyang ama.
Nagseselos pa siya dahil kay Laura. Masakit na
masakit ang damdamin ni Florante.
65 - Ang pinakamatinding sakit ay ang pagtataksil
ni Laura.
66 - Pasasalamatan pa nga raw ni Florante si
Konde Adolfo, kung lahat ng pagpapahirap ay
gawin kay Florante, huwag lang yung pag-agaw sa
puso ni Laura.
67 - Umiyak nang malakas si Florante.
Umalingawngaw sa buong gubat ang hiyaw niya.
68 - Parang patay na si Florante. Maputla ang
kanyang mukha.
69 - May dumating na mandirigma sa gubat. Taga
Persiya.
70 - Huminto siya. Tumingin sa palibot. Biglang
hinagis ang kanyang mga sandata.
71 - Tumingala siya, at panay ang buntong-hininga.
72 - Umupo siya sa tabi ng puno, at umiyak nang
umiyak.
73 - Hawak niya ang kanyang baba at sentido.
Mukhang may malalim na iniisip, o di kaya's may
nakalimutan.
74 - Maya-maya'y sumandal siya. Patuloy pa rin
ang kanyang mga luha. Nagsalita siya: Flerida,
tapos na ang tuwa. (NOTE: Anim na taon na siyang
palakad-lakad kung saan-saan sa labas ng Persiya.
Hindi siya maka move-on.)
75 - Panay ang sabi ni Aladin ng "Ay! Ay!" duon sa
gubat. Hindi siya talaga maka move-on."
76 - Bigla siyang tumindig, mukhang galit, at dali-
dali niyang hinanap ang kanyang mga sandata.
Hindi raw siya makapapayag.
77 - At kung ibang tao (maliban sa kanyang ama)
ang umagaw ng kanyang Flerida, mapapatay niya
ito.
78 - Binanggit ni Aladin si Marte at ang mga
Parcae. May diyos/diyosa na kunektado sa
digmaan at kamatayan. Matindi ang galit ni Aladin.
79 - Sinabi ni Aladin na babawiin niya si Flerida
mula sa mga kuko ng kataksilan, at lahat nang
makakabangga niya (maliban sa kanyang ama) ay
papatayin niya.
80 - Makapangyarihan ang pag-ibig. Lahat ay
apektado. At ang lahat din ay makalilimutan kapag
pumasok na sa puso ang pag-ibig.
81 - Kapag pag-ibig na ang pinag-uusapan,
kalimutan mo na ang respeto sa lalong dakila
(Diyos?), katwiran, tamang pag-iisip, katungkulan,
at pati na rin ang buhay.
82 - Sinasabi ni Aladin na huwag siyang tularan.
Pero wala naman siyang kausap sa gubat.
83 - Sinaksak ni Aladin ang kanyang sandata sa
lupa. Umiyak nang umiyak. Bigla siyang may
narinig na buntong hininga. Si Florante pala yun,
nakagapos pa sa puno.
84 - Nagulat si Aladin. Sumigaw siya, at nakinig.
Narinig niya muli ang mga hikbi.
85 - Nagtaka si Aladin kung sino ang hihikbi sa
gubat na yun. Alisto siyang nakinig.
86 - Narinig ni Aladin na may nagtatanong kung
bakit siya inulila ng kanyang ama.
87 - Inisip ni Florante kung paano nahirapan ang
kanyang ama sa kamay ng mga traydor.
88 - Naisip din ni Florante kung gaano kagrabe ang
parusang ipinataw ni Konde Adolfo laban sa ama ni
Florante.
89 - Nararamdaman ni Florante ang paghihirap na
naranasan ng katawan ng kanyang ama.
90 - Naiisip ni Florante ang luray-luray na bangkay
ng kanyang ama, na hindi man lang binigyan ng
disenteng libing.
91 - Inisip ni Florante ang mga dating kaibigan ng
kanyang ama na lumipat na sa mga grupo ng mga
traydor. Naisip din niya ang mga kaibigan pa rin,
ngunit takot nang hawakan ang katawan ng
kanyang ama at baka pati rin sila ay maparusahan.
92 - Parang naririnig ni Florante kung paano
nagdasal ang kanyang ama na maprotektahan si
Florante mula sa kapahamakan.
93 - Hiniling din ng kanyang ama na iwan na lang si
Florante sa ilalim ng mga bangkay sa parang ng
digmaan, nang di malapastangan ni Konde Adolfo
ang kanyang mga labi.
94 - Sinabi ni Florante na ang mga dasal ng
kanyang ama ay hindi natupad. Pinugutan pa rin
ang kanyang ama.
95 - Naaalala ni Florante ang pagmamahal sa
kanya ng kanyang ama. Iyak nang iyak si Florante.
96 - Pinararangal ni Florante ang kanyang
mapagmahal na ama.
97 - Hindi magtatagal, at magkikita na muli si
Florante at ang kanyang yumaong ama.
98 - Naluha si Aladin dun sa kanyang narinig.
99 - Inisip ni Aladin kung kailan kaya siya
mapapaluha dahil sa pagmamahal at awa sa
kanyang sariling ama.
100 - Naluluha si Aladin dahil sa pagnakaw ng
kanyang sintang si Flerida, habang heto si
Florante, umiiyak dahil sa pagkawalan ng
mapagmahal na ama.
101 - Naisip ni Aladain na kung ang mga luha niya
ay para sa nawalang ama, nabiyayaan siya ng mga
matatamis na luha.
102 - Ngunit ang mga luha ni Aladin ay dahil sa
galit, at hindi dahil sa pagmamahal ng kanyang
ama.
103 - Ang tawag ni Aladin sa pagmamahal ng
kanyang ama ay kataksilan. At heto na si Aladin,
nalulunod sa kahirapan.
104 - Ang tingin ni Aladin sa sarili ay parang anak
na inabandona.
105 - Narinig ni Aladin na binanggit ni Florante ang
pangalan ni Laura. Nagpapaalam na si Florante at
tila mamamatay na siya.
106 - Sinabi din ni Florante na sana maging
masaya si Laura sa piling ni Konde Adolfo.
107 - Gayunpaman, mahal na mahal pa rin ni
Florante si Laura magpasawalang hanggan.
108 - May lumapit na dalawang leon kay Florante.
Bigla silang huminto malapit sa kanya.
109 - Mukha silang naawa muna kay Florante.
110 - Ano kaya ang pumasok sa isip ni Florante
habang tinitingnan niya yung dalawang leon?
111 - Hindi makapagsalita ang makata. Lubha
siyang naawa kay Florante.
112 - Sinong taong may puso ang hindi maaawa sa
kalagayan ni Florante?
113 - Pakiramdam ni Florante na malapit na siyang
mamatay. Kahit hindi na maintindihan ang mga
sinasabi niya, malinaw sa isip ni Florante na
malapit na ang katapusan.
114 - Nagpaalam si Florante sa Albanya.
115 - Pinapayuhan ni Florante si Albanya na
lumaban sa mga taksil.
116 - Binalewala raw ng Albanya ang sumpa ni
Florante na ipagtanggol ang kaharian.
117 - Mula kabataan walang ninais si Florante
kundi ipagtanggol ang Albanya.
118 - Ang binigay lamang ni Albanya kay Florante
ay isang kahiya-hiyang paraan ng kamatayan.
119 - Gayunpaman, mahal na mahal pa rin ni
Florante si Laura, sa kabila ng lahat.
120 - Sana raw maging masaya na ang marahas
na Adolfo at ang taksil sa Laura. Bitter na talaga
dito si Florante.
121 - Kumpleto na raw ang kasaam nila, ngayon at
nasa harapan na ni Florante ang mabangis na
kamatayan.
122 - Sino pa raw ang makaka-alala sa kanya, isip
ni Florante.
123 - Nagtatanong si Florante kung bakit ngayon,
hindi man lang lumuluha si Laura.
124 - Sana raw kasabay ng mga luha ni Florante ay
lumabas na rin mula sa kanyang mga mata ang
kanyang kaluluwa't dugo.
125 - Umiiyak si Florante hindi para sa kanyang
sarili, ngunit para sa pag-ibig nila ni Laura na hindi
na natuloy.
126 - Hinanap ni Aladin kung saan nagmumula
yung boses. Ginamit niya ang kanyang sandata
para putulin ang mga nakaharang sa kanyang daan
sa gubat.
127 - Patuloy na ginamit ni Aladin ang kanyang
kalis, hanggang natagpuan niya ang pinagmumulan
nung mga iyak.
128 - Siguro mga alas singko na ng hapon nang
makita ni Aladin si Florante.
129 - Naawa si Aladin.
130 - Hindi siya kumibo. Nakita niya yung dalawang
leon.
131 - Mukhang gutom yung mga leon, at handa
nang pumatay.
132 - Inilarawan dito yung itsura nung mga leon.
Inihambing sila sa mga Furies.
133 - Humanda nang umatake ang mga leon.
Umatake si Aladin.
134 - Tinaga ni Aladin ang mga leon.
135 - Ginamit ni Aladin ang kanyang kalasag
(shield) at kalis para manaig sa mga leon.
136 - Lumuha si Aladin habang inalis niya ang mga
lubid ni Florante. Hinimatay si Florante.
137 - Naawa si Aladin habang nakita niyang
umagos yung dugo duon sa mga sugat ni Florante.
138 - Pinutol ni Aladin ang mga lubid gamit ang
kanyang espada, para mabilis.
139 - Sinubukan ni Aladin na bigyan malay-tao si
Florante.
140 - Nung makita niya ang mukha ni Florante,
inisip ni Aladin na magkahawig ang kanilang mga
sitwasyon.
141 - Napansin din ni Aladin ang tikas ni Florante.
Magkatulad silang dalawa.
142 - Nakahinga nang maluwag si Aladin nung
makita niyang nagising si Florante.
143 - Mahinang dumilat si Florante. HInahanap
niya si Laura.
144 - Hiniling ni Florante na huwag siyang
kalimutan ni Laura. Pumikit si Florante. Si Aladin
naman ay nanahimik.
145 - Ayaw ni Aladin na mabigla si Florante at baka
ito tuluyang mamatay. Naghintay muna si Aladin.
146 - Nang magising muli si Florante, nagulat siya
na andun siya sa Moro. Sinubukan ni Floranteng
bumangon, ngunit hindi pa niya kaya. Galit siyang
napahiga.
147 - Sinabi ni Aladin na ligtas si Florante, ang
maging payapa siya.
148 - Inamin ni Aladin na kahit ayaw siya ni
Florante, hindi niya kayang hayaang mamatay si
Florante.
149 - Nakita ni Aladin sa pananamit ni Florante na
taga Albanya si Florante. Si Aladin naman ay taga
Persiya. Magkaaway ang dalawang kaharian.
Ngunit sa ganung kalagayan ni Florante,
magkaibigan daw sila, sabi ni Aladin.
150 - Moro nga si Aladin, ngunit tao rin siya.
Ramdam niya sa kanyang puso na sa batas ng
kalikasan, kailangang tulungan ang mga
nahihirapan.
151 - Ano pa nga ba ang gagawin ni Aladin gayong
narinig niya ang mga sigaw at iyak ni Florante?
Nakita rin siyang nakagapos at malapit nang
sakmalin ng mga leon.
152 - Inamin ni Florante na kung hindi siya
tinulungan ni Aladin, malamang andun na siya sa
loob ng mga leon.
153 - At naging payapa si Florante. Dahil alam
niyang magkalaban ang mga taga Albanya at
Persiya, ngunit tinulungan pa rin siya ni Aladin.
154 - Sinabi ni Florante na hindi niya kailangan ang
awa ni Aladin. Pero sana pinatay na lang siya, kasi
kamatayan ang hinahanap ni Florante.
155 - Nang marinig ito ni Aladin, sumigaw siya
nang malakas, umiyak, at napaluhod.
156 - Tahimik sina Aladin at Florante. Para silang
hinimatay, hanggang lumubog ang araw.
157 - Nang makita ni Aladin na papadilim na,
binuhat niya si Florante at bumalik siya sa
pinanggalingan sa gubat.
158 - Inilapag ni Aladin si Florante dun sa isang
malapad at malinis na bato.
159 - Sinubukan ni Aladin na pakaiinin si Florante.
At kahit umayaw si Florante, mahinahon niyang
hikayatin siya na kumain.
160 - Nanghina si Florante (naawas) sa sobrang
gutom (dayukdok). Tuloy, di sinasadyang nakatulog
sa sinapupunan (sa bandang puson.. between the
lap and navel or belly-button) ni Aladin.
161 - Magdamag natulog (nang mababaw) si
Florante, habang si Aladin naman ay magdamag
hindi natulog. Nag-aalala kasi si Aladin na baka
may lumapit na hayop at kagatin si Florante.
162 - Pagising-gising si Florante at madalas siyang
umungol. Bawat iyak niya ay parang sumasaksak
sa maawaing puso ni Aladin.
163 - Nung madaling araw, nung sobrang dilim pa,
nakatulog nang husto si Florante. Tahimik ang
lahat, hanggang nagbukang liwayway (sunrise).
164 - Lumakas si Florante. Ano yung limang
karamdaman? The 5 senses.
sense of sight: paningin
sense of smell: pangamoy
sense of taste: panlasa
sense of hearing: pandinig
sense of touch: pandamdam
165 - Kaya nung kumalat na ang sinag ng araw,
dahan-dahang bumangon si Florante, ang
nagpasalamat sa Langit sa pagbalik ng lakas sa
kanyang katawan.
166 - Tuwang-tuwa si Aladin, at niyakap niya si
Florante. Kung noon ay lumuha si Aladin dahil sa
awa, ngayon ay lumuha siya sa tuwa (tears of joy).
167 - Hindi mailarawan nang sapat ni Balagtas ang
pasasalamat ni Florante. Yun nga lang, nang
bumangon si Florante, naalala niya ang mahal
niyang si Laura, at naramdaman muli ni Florante
ang matinding kalungkutan.
168 - Kapag nakapaghinga ka samantala mula sa
sakit na dulot ng pag-ibig, kapag bumalik yung
sakit, higit na matindi pa. Doble pa yung sakit.
169 - Bago mahilom ng kasayahan ang sugatang
puso ni Florante, umiral na naman ang dating sakit.
Parang kutsilyo na nakasaksak nang malalim sa
puso ni Florante.
170 - Tinanggap ni Florante ang kanyang
paghihirap, habang sabay niyang sinabi na hindi na
niya kaya ang pagkawalan ng kanyang minamahal.
Sinubukan ni Aladain na pagaanin ang kalooban ni
Florante.
171 - Sabi ni Aladin kay Florante na nakita na ni
Florante kung paano mag-alala sa kanya si Aladin.
Kaya huwag mag-alala si Florante at maghahanap
ng solusyon si Aladin.
172 - Sabi ni Florante kay Aladin - hindi lamang
dahilan ng sakit ng aking damdamin, kundi
pinagmumulan ng buhay ko mismo (tinutukoy ni
Florante si Laura).
173 - Naupo yung dalawa sa ilalim ng puno.
Ikinuwento ni Florante kay Aladin ang kanyang
buhay, mula umpisa hanggang sa punto na naging
masama ang kanyang kapalaran (naparool).
174 - Sinabi ni Florante na ipinanganak siya sa
Albanya, sa isang dukado (dukedom) o pamilya ng
duke. Si Duke Briseo ang ama ni Florante.
175 - Ang ina ni Florante ay si Prinsesa Floresca.
176 - Pakiramdam ni Florante na kung ipinanganak
siya sa Krotona (siyudad ng kanyang ina), imbes
na sa Albanya (bayan ng kanyang ama), sana ay
naging mas masaya si Florante.
177 - Ikinuwento ni Florante na ang kanyang ama
na si Duke Briseo ay naging tagapag-payo kay
Haring Linceo, sa lahat ng bagay. Pangalawa siya.
Siya rin ang nagbibigay ng direksyon para sa
bayan.
178 - Si Duke Briseo ay parang perpektong
bersyon ng kabaitan sa Albanya. PInakamatalino.
Pinakamagiting. Pinakamapagmahal sa anak.
Pinakamarunong mag-guide at magturo ng anak.
179 - Naalala ni Florante kung paano siya tawagin
nuon (nung munting bata pa siya) ni Duke Briseo:
Floranteng bulaklak kong natatangi o nag-iisa. (My
one and only special flower.)
NOTE: Hindi po natin mahulaan kung bakit bulaklak
ang tingin ni Duke Briseo sa kanyang anak. Dahila
kaya sa kulay ng buhok ni Florante? Or dahil
sobrang kinis ng mukha ni Florante?
180 - Yun ang tawag kay Florante mula nung bata
siya. Una niya itong narinig mula sa kanyang mga
magulang. Yun ang kanyang ambil / palayaw /
nickname. At ngayon na siya'y naghihirap, parang
naririnig niyang may tumatawag sa kanya gamit
ang palayaw na ito.
181 - Sinabi rin ni Florante na nung bata pa siya,
muntik siyang nadagit (na-snatch) ng isang buwitre
(vulture) o ibong kumakain ng mga patay o malapit
nang mamatay na mga hayop.
182 - Ikinuwento daw sa kanya (Florante) ng
kanyang ina na nung tulog ang munting si Florante
dun sa malaking bahay na kinta (or villa, in English,
quinta in Spanish) nila sa bundok, may pumasok na
ibon. Yung buwitre ay may sensitibong pang-amoy.
Kaya nitong amuyin ang patay na hayop mula
tatlong legwas (leagues). Ang distansiya ng is
legwas ay tatlong milya (miles) or 4.828 kilometros.
183 - Sumigaw si Prinsesa Floresca, at na-alerto
ang pinsan ni Florante na si Menalipo na taga Epiro
(Epirus - isang rehiyon sa hilagang kanluran ng
Gresya o northwestern Greece - nakadikit ito sa
Albanya). Pinana ni Menalipo (Minelipus) ang
buwitre. Agad namatay yung ibon.
184 - Sa ibang pagkakataon naman, bago pa
lamang natutong maglakad nang mag-isa si
Florante dun sa gitna ng salas, may dumating arko
(ibong falcon) at inagaw nito ang kupidong
diamante (hearts and arrows diamond cut) na nasa
dibdib ni Florante.
NOTE: The Hearts and Arrows Diamong Cut
involves precision cutting. It is symmetrical.
185 - Nung si Florante'y siyam na taong gulang,
madalas siyang gumala at maglaro sa burol (hill).
Pinapana niya ang mga ibon.
186 - Tuwing umaga, nung bagong labas palang ng
araw, andun na si Florante sa tabi ng gubat,
kasama ang kanyang mga alagad.
187 - At hanggang tumaas na ang sikat ng araw
(Febo - Phoebus - sun god), malamang tanghaling
tapat, andun si Florante sa parang (fields).
188 - PInaglalaruan ni Florante ang mga bulaklak
(ito kaya ang dahilan kung bakit tinatawag siya ng
kanyang ama na Florante, bugtong na bulaklak?).
May laruang siyang pulad (quiver of the arrow), o
yung balahibo ng manok o ibon na inilalagay sa
hindi matulis na dulo ng isang pana, upang magiya
o madiretso ang paglipad nito.
Hindi po natin maunawaan pa sa ngayon kung
bakit ni inaaglahi ang laruang pulad. Ang pag-
aglahi kasi ay yung pagsira sa isa, at pati na ring
pagdamay sa buong lahi nung isang yun.
Siguro yung inaglahi ni Florante ay yung isang
ibon/manok na ang balahibo ay nasa pulad, at pati
na rin yung buong lahi o angkan ng mga
ibon/manok.
Pati yung mga ibong lumilipad sa hanging amihan
(the wet south wind) ay hinahabol ni Florante.
189 - Kapag may nakitang hayop si Florante duon
sa kalapit na bundok, papanain niya ito. Isang tira
lang, tinatamaan na. Ganuon katindi at kalinaw ang
mata ni Florante.
190 - Mag-uunahan ang mga kasamahan ni
Florante para kunin yung napatay na hayop. Sa
sobrang tuwa, hindi nila pinapansin ang mga
matatalas na tinik sa dinaraanan nila.
191 - Naaaliw si Florante sa kapapanuod sa kanila.
Pa-ekis-ekis nagtatakbuhan yung mga kasama ni
Florante sa damuhan. At kapag nakita na nila yung
patay na hayop, sigawan sa tuwa!
192 - Kapag nagsawa na si Florante sa laruan
niyang busog (bow... as in bow and arrow), uupo
sila sa tabi ng bukal (batis or spring), titingnan ang
sariling repleksiyon, at kukunin ang lamig ng tubig.
193 - Dito sa tabi ng tubig, pakikinggan ni Florante
ang mga Nayadas (Naiads - female water spirit).
Kapag tumugtog ng lira (lyre) ang mga Nayadas,
matatanggal ang kalungkutan sa iyong dibdib.
194 - Pati mga ibon, lumalapit sa mga kumakanta
at nagtatawanang mga Ninfas (nymph - nature
goddess).
195 - Duon sa sanga ng kahoy na duklay
(pinakamataas ng punong-kahoy) nagpupuntahan
ang mga ibong upang makinig sa mga nag-
aawitang mga Ninfas.
Ang mahal na batis ng iginagalang na bulag na
hentil ay malamang yung batis na binanggit sa
Bibliya - John, Chapter 9.
Sa "Pool of Siloam" gumawa ng milagro si
Hesukristo, kung saan naglagay siya ng putik sa
mga mata ng isang bulag, at ito'y nakakita muli.
Sa palagay ng iba, dito rin sa "Pool of Siloam"
itinaguyod ni Hadrian ang paganong dambana ng
Apat na mga Ninfas (pagan Shrine of the Four
Nymphs) nuong 135 AD.
(Saan kaya ito nabasa ni Balagtas? Bakit niya alam
ang ganitong kasaysayan? Kakaiba siya talaga!)
196 - Hindi nagtagal ang saya ni Florante sa lugar
na yun. Dahil mahal siya ng kanyang ama, inutusan
siyang umalis.
197 - Kapag panay kasiyahan lang ang
nararanasan ng isang bata, magiging mahina ito
paglaki nito.
Kung lumaki'y walang hihinting ginhawa = Walang
kahihinatnan. Walang sasapitin. Walang darating
na ginhawa sa buhay mo, kung nuong bata ka ay
nababad ka lang sa kasiyahan at di ka man lang
nakaranas ng mga pagsubok sa buhay.
198 - Mundo ito ng kahirapan. Kaya bawat tao ay
dapat matutong patibayin ang kalooban. Kapag
hindi natutong magtiis, paano haharapin ang mga
pagkakataong malupit ang trato sayo ng mundo?
199 - Ang taong sanay sa masarap na buhay ay
ubod ng selan. Hindi niya kayang bathin o tiisin
yung hilahil, kahirapan, o gulo. Wala pa ngan
dumarating, nasa imahinasyon palang yung
problema, ayun... bagsak na.
200 - Katulad ng halamang palaging dinidiligan,
kapag may sandaling init at hindi nadiligan agad,
ayun... nalalanta na. Ganun din ang pusong
nasanay lamang sa tuwa.
201 - Kaunting hirap lang, pinapalaki na kaagad.
Ganun ang dibdib na hindi marunong magbata o
magtiis. May kaunting pagbabago lang sa mundo,
kisapmata o sandali palang ay malaking pagdurusa
na.
(Nahihirapan ka ba sa Florante at Laura? Kumusta
ang dibdib mo? Mabilis ka bang tumiklop? O kaya
mo bang lumaban? Paiter, bai!)
202 - Ang batang pinalaki sa saya at madaling
pamumuhay, may something ang pag-iisip. Minsan
nga, parang hindi na nag-iisip. Walang sariling bait.
Mali ang pag-alaga ng mga magulang. Akala nila
pagmamahal yung ipinakita nila sa anak nila.
Ngunit mali. Kaya ayun ang masaklap na resulta:
walang kwentang anak.
(Mabuti na lang at pinag-aaralan mo itong Florante
at Laura. May pag-asa kang gawin ang dapat
gawin, upang gumanda ang kinabukasan mo at ng
iyong pamilya.)
203 - Ang pagmamahal ng ibang magulang ay mali
o baluktot. Tuloy, napasama ang kalagayan nung
bata. Posible rin na tamad lamang ang magulang,
at naging pabaya.
204 - Ang mga bagay nito ay itinuro ni Duke Briseo
sa kanyang anak na si Florante. At kahit umiyak si
Prinsesa Floresca, pinadala pa rin si Florante sa
malayong lugar ng Atenas upang mag-aral at
maging mulat.
205 - Nalungkot nang matindi nang dumating si
Florante sa Atenas (Athens). Ang naging mabait na
guro niya duon ay si Antenor. Si Antenor ay lahi ni
Pitaco (Pittacus of Mytilene - considered as one of
the Seven Sages of Greece).
206 - Halos isang buwan hindi makakain si
Florante, dala ng matinding kalungkutan.
207 - Kaklase ni Florante si Adolfo, anak ni Konde
Silenus.
208 - 11 taong gulang si Florante. Si Adolfo ay 13.
Si Adolfo ang pinakamatalino sa klase, at
tinitingalaan siya ng madla.
209 - Mabait si Adolfo. Mahinahon. Hindi nakikipag-
away. Hindi mayabang.
210 - Si Adolfo ang huwaran o model student.
211 - Hindi maarok ng kanilang guro ang mga
sikretong nilalaman ng puso ni Adolfo.
212 - Itinuro ng ama kay Florante na ang talino ay
kailangan maging magpakumbaba.
213 - Nagtaka ang mga kaklase ni Florante kung
bakit hindi natutuwa si Florante sa asal ni Adolfo.
214 - Hindi maintindihan ni Florante kung bakit niya
iniiwasan si Adolfo.
215 - Sa mga nadgaang araw, lalung tumalino si
Florante.
216 - Pinag-aralan ni Florante ang pilosopiya,
astrolohiya, at matematika.
217 - Sa loob ng anim na taon, naging dalubhasa si
Florante sa mga tatlong dunong na yun.
218 - Parang milagro, nahigitan ni Florante ang
talino ni Adolfo.
219 - Si Florante na ang naging sikat sa Atenas.
220 - Nabuking ang pagbabalat-kayo ni Adolfo.
Hindi pala siya talagang mabait.
221 - Nahalat ng madla na peke pala ang pagiging
mahinahon ni Adolfo.
222 - Nakita ang katotohanan nung oras ng
paghahanda ng mga bata sa kanilang paligsahan.
223 - Nagsimula sila sa awitan, kantahan, at pati na
rin sa arnis
224 - Isinadula nila Florante ang "The Odyssey" -
ito yung kwento ni Oedipus. Napangasawa niya
ang sarili niyang ina na si Reynang Yocasta.
225 - Gumanap si Florante bilang Eteocles, anak ni
Oedipus (ang ina ni Eteocles ay di malaman kung
si Jocasta o Euryganeia). Si Adolfo ay gumanap
bilang Polyneices. Si Menander naman ay
gumanap bilang Reyna Yocasta.
226 - Sa eksena, kikilalanin ni Florante si Adolfo
bilang kapatid (anak ni Oedipus).
227 - Bumigkas si Adolfo ng mga galit na salita na
wala naman sa iskrip.
228 - Sumugod si Adolfo kay Florante. Tatlong
beses siyang sinubukang tagain.
229 - Nahulog si Florante. Mabuti na lang at
tinulungan siya ni Menander.
230 - Sinangga ni Menander yung tama na sana ay
papatay kay Florante, at tumalsik yung kalis ni
Adolfo.
231 - Kinabukasan, pinabalik si Adolfo sa Albanya.
232 - Nanatili si Florante sa Atenas ng isa pang
taon. Hinintay niya ang utos na kanyang ama na
umuwi na. Ang kaso, may dumating na liham.
233 - Gumulo ang isip ni Florante nang mabasa
yung masakit na liham.
234 - Nalaman ni Florante na namatay na ang
kanyang ina.
235 - Iyon ang unang napakatinding sakit sa buhay
ni Florante -- ang pagkawalan ng isang ina.
236 - Nagulat si Florante na sinulatan siya ng ama
niya nang ganun.
237 - Dalawang oras nawalan ng malay si Florante.
Hindi siya makapagsalita. Hindi niya alam kung
nasaan siya. Mabuti na lang at inalagaan siya ng
kanyang mga kaklase.
238 - Nang magkamalay si Florante, anduon pa rin
yung sakit. Iyak siya nang iyak.
239 - Pakiramdam ni Florante nag-iisa lang siya sa
mundo.
240 - HIndi nakatulong ang mga mahinahong mga
salita ng kanyang guro. Masyado siyang
nagdadalamhati. Kahit mga luha ng pakikiramay ng
kanyang mga kaklase ay hindi nagpagaan ng
kanyang loob.
241 - Marahas ang kalungkutan. Nawala kay
Florante ang sensibilidad.
242 - Sa sobrang sakit, ninais ni Florante na
sumabog ang kanyang puso.
243 - Dalawang buwan nagdalamhati si Florante,
hanggang dumating ang pangalawang liham ng
kanyang ama.
244 - Ayon sa liham, pinapauwi na si Florante sa
Albanya.
245 - Sabi ng guro ni Florante na mag-ingat siya
kay Konde Adolfo.
246 - Pinaaalahanan niya si Florante na lihim na
kaaway si Konde Adolfo.
247 - Naghanda nang palihim si Florante para sa
araw ng digmaan.
248 - Naluha ang guro at niyakap niya ng mahigpit
si Florante dahil alam niya na papalapit na ang
mahirap na pagsubok.
249 - Aniya ngayon na raw ang simula ng
matinding pagsubok sa buhay ni Florante. Tapos
bigla niyang hininto ang pananalita.
250 - Malungkot si Menander, ang kaibigan ni
Florante.
251 - Nagyakapan sina Florante at Menander.
Pinayagan ng tiyo ni Menander (na guro din ni
Florante), na ihatid ni Menander si Florante.
252 - Nagpaalam at nag-iyakan yung dalawang
magkaibigan.
253 - Dun sila sa daungan pumunta. Pumalaot ang
kanilang sasakyan mula sa Atenas.
254 - Mabilis ang byahe papuntang Albanya.
255 - Agad pumunta si Florante sa kinta (cottage).
Naalala niya ang kanyang yumaong ina, at siya's
nalungkot. Nagmano si Menander sa ama ni
Florante.
256 - Sinabi ni Florante "Ay, ama!" at sinabi ng
kanyang ama "Ay, anak!"
257 - Naabutan ng ambasador ng Krotona ang
magkayakap na mag-ama.
258 - Dala ng ambasador ng Krotona ang isang
liham para kay Duke Briseo, ama ni Florante. Ang
hari ng Krotona ay biyenan (father-in-law) ni Duke
Briseo.
259 - Nanganganib ang Krotona at humihingi sila
ng tulong. Pinaliligiran kasi ang Krotona ng hukbo
ni Heneral Osmalik na taga Persiya.
260 - Kwento ni Florante: "Ayon sa mga balita, si
Heneral Osmalik ay pangalawa sa tanyag at sikat
na Aladin, isang gerero (warrior) na kinatatakutan
ng maraming gerero, at hinahangaan ko."
261 - Napangiti si Aladin sa kwento ni Florante.
Mahinahon niyang sinabi na bihira namang tama o
buo ang mga bali-balita, at kahit na totoo ang
balita, maraming nadadagdag sa pag kwento."
262 - Sinabi rin ni Aladin kay Florante na ang
katapangan ay napapalaki sa isip ng isang
kinakabahang kalaban. Ang habang nananalo ang
isang gerero, lalong tumitindi ang pagkwento ng iba
tungkol sa kagalingan nito, kaya lalo siyang
iniilagan o iniiwasan ng ibang mga manlalaban.
263 - Pinaaalahan din ni Aladin si Florante na kung
naging sikat ang matapang na si Aladin, tandaan
din ni Florante na may pagkakataong muntik nang
mamatay si Aladin. Hindi rin magtatagal ay
malalaman ni Florante na pantay din silang dalawa
ni Aladin sa kamalasan at sakit.
264 - Sinabi ni Florante kay Aladin na sana hindi
maranasan ni Aladin ang kasamaang-palad ni
Florante. Ayaw niyang maranasan ninuman ang
kanyang sinapit. Kahit sa mga kalaban ni Florante,
ayaw niyang maranasan nila ang dusa ni Florante.
265 - Nagpatuloy sa kwento si Florante... Nang
malaman ni Duke Briseo ang banta sa Krotona,
sinama niya si Florante kay Haring Linceo.
Nakasuot sila ng pandigma.
266 - Bago pa sila makaakyat sa hagdan ng
palasyo, sinalubong na ni Haring Linceo yung
dalawa. Niyakap niya si Duke Briseo, at kinamayan
niya si Florante.
267 - Sinabi ni Haring Linceo kay Duke Briseo na
kamukha ni Florante yung gererong nasa panaginip
ng hari, na siyang magtatanggol sa kaharian.
268 - Tinanong ng hari kung sino yung binata, at
kung taga-saan siya. Sinabi ni Duke Briseo na anak
niya si Florante.
269 - Namangha si Haring Linceo. Niyakap niya si
Florante, at ginawa siyang Heneral ng hukbo na
tutulong sa Krotona.
270 - Sabi ng Haring Linceo kay Florante -
Patunayan mo na ikaw ang matapang na gerero sa
aking panaginip, na magsasabi sa buong mundo ng
kapurihan at kapangyarihan ng Haring Linceo.
271 - Pinaliwanag ni Haring Linceo na ang hari ng
Krotona ay nuno (ancestor) ni Florante. Kaya may
dugong bughaw si Florante (royal blood), at
kailangan niyang makamit ang dangal at bunyi
(honor and glory) sa giyera.
272 - Dahil tama nga naman ang sinabi ni Haring
Linceo, pumayag si Duke Briseo (kahit masakit sa
kanyang kalooban), na ipadala si Florante sa
giyera, kasi napakabata pa nito, at kahit hindi pa
siya dalubhasa sa patayan.
273 - Walang magawa si Florante kundi sabihin
ang Haring poo't (My Lord, My King) habang
dumapa siya sa paanan ng hari. Hahalikan na niya
sana ang mga paa ng hari, ngunit itinindig ng hari si
Florante at muling niyakap.
274 - Makikipagkwentuhan si Florante tungkol sa
naging buhay niya sa Atenas.
275 - Biglang may nakita si Florante na
napakagandang babae.
276 - Pakiramdan ni Florante nasa langit siya.
277 - Ang mukha ni Laura ay parang maliwanag na
mukha ni Febo (Phoebus - god of the sun)
278 - Ang taong hindi matutuwa kay Laura ay
walang buhay ng bangkay, o kaya'y mahina ang
ulo.
279 - Siya si Laura. Hindi makapagsalita si
Florante. At minsa'y naluluha. Parang itsura ni
Robert nung nagma-martsa na si Lea. O ni
Richard, nung papalapit na si Maricar.
280 - Si Laura ay anak ni Haring Linceo.
281 - Nagbago na ang buhay ni Florante. Hindi na
ito maibabalik sa dati ngayon at nakita na niya si
Laura.
282 - Hindi magtataksil si Laura, sabi ni Florante sa
kanyang kaibigan.
283 - Hindi raw kayang magtaksil ang isang taong
napakaganda.
284 - Kung ikaw ay nasa dagat at ika'y natukso ng
pagtataksil, ano ang gagawin mo kapag ang iyong
dangal ay nanaig sa pagkawalan ng kagandahan?
285 - Hindi raw papayag ang karangalan na
gumawa ng masama.
286 - Sinabi ni Florante kay Aladin na nung makita
niya si Laura, nabuhay ang puso sa kanyang puso.
Pati yung bahagi ng puso ni Florante na para sa
kanyang ina, nakuha na rin ng pag-ibig.
287 - Habang naluluha si Florante sa pagkawalan
ng kanyang ina, na-guilty si Florante -- baka hindi
siya karapat-dapat sa kagandahan ni Laura.
288 - Hindi na makapag-isip nang tuwid si Florante.
289 - Nagdeliryo na ang puso ni Florante, gayong
natikman na niya kung paano masunog ng pag-ibig
ang kanyang puso.
290 - Nilibre sila ng hari nang tatlong araw. Pero
hindi man lang tiningnan ni Florante si Laura.
291 - Mas matindi pa ang sakit dulot ng pag-ibig,
kaysa sa sakit dala ng lungkot sa pagkawalan ng
ina.
292 - Sinuwerte si Florante ang nagkaroon siya ng
ilang sandali kasama ni Laura, nung araw bago
tumungo sa Krotona ang hukbo.
293 - Sinabi ni Florante kay Laura na iniibig niya si
Laura. May kasama pang iyak at buntong-hininga.
294 - Parang bibigay na ang matibay na puso ni
Laura. Pero nanaig pa rin ang kaisipan ni Laura.
295 - Wala siyang sinabi kay Florante. Ngunit may
isang patak ng luha na bumagsak mula sa kanyang
mata.
296 - Kinabukasan, aalis na si Florante. Masakit
ang kanyang kalooban. Konsuelo na lang niya na
hindi nasasaktan gaano ang puso niya sa ala-ala
ng kanyang yumaong ina.
297 - Ano pa raw ang mas masakit pa kaysa sakit
dulot ng pagkahiwalay sa taong minamahal.
298 - Nag-alay ng mabangong suob (incense) sa
altar ni Kupido, at sana madinig niya ang lungkot at
pangungulila ni Florante kay Laura.
299 - At kung hindi pumatak yung isang luha ni
Laura, namatay na sa si Florante bago
makaramdam ng matinding sakit, hanggang sa
umabot sila sa bakbakan sa Krotona.
300 - Halos bibigay na ang mga pader ng kaharian,
nang inatake ni Florante ang mga pwersa na
nakapaligid sa siyudad.
301 - Matindi ang labanan. Dumanak ang dugo.
Ang mga diyosa ng kamatayan ay napagod sa
pagkuha ng mga nangamatay.
302 - Pinanood ni Heneral Osmalik (Moro) kung
paano pinatay ni Florante ang pitong hanay ng mga
tropa ng mga Moro.
303 - Sa kaliwa at kanan ni Heneral Osmalik
namatay ang mga katropa ni Florante. Hinamon ni
Heneral Osmalik si Florante.
304 - Limang oras silang naglaban. Napagod siya.
Pinatay siya ni Florante.
305 - Natakot ang mga Moro sa bangis ng tabak ni
Menander. Nakuha muli nina Florante ang kampo.
Nanalo sila!
306 - Natakot yung mga kalaban ni Florante dahil
sumagupa ang mga pwersa ni Minandro. Nabawi
nila ang kampo. Buo ang kanilang pagkapanalo.
307 - Nawala ang takot mula sa mga dating
natatakot sa kamatayan. Binuksan ng siyudad ang
mga pinto nito.
308 - Nagkandarapa ang mga taumbayan kay
Florante. Nilapitan nila si Florante para halikan ang
kanyang mga damit.
309 - Sumigaw ang mga tao ng Mabuhay! at Salaat
sa nagtanggol sa amin!
310 - Lalung natuwa ang mga tao ng Krotona nang
malaman nila na ang pagtanggol nila na si Florante
ay apo pala ng kanilang hari. Umiyak nang umiyak
sa tuwa ang hari.
311 - Umakyat sila sa palasyo. Nagpahinga ang
mga sundalo, pero tila hindi natulog ang bayan ng
tatlong araw.
312 - Ngunit sa kabila ng kasiyahan, naramdaman
muli ni Florante ang sakit ng pangungulila sa
yumao niyang ina.
313 - Dito niya nalaman na kailanma'y hindi
mabubuo ang kaligayahan. Laging kasunod ng
kaunting ligaya ang higit na kalungkutan.
Makapitong = Times 7.
314 - Limang buwan nanatili si Florante sa Krotona.
Gusto na niyang bumalik sa Albanya. Gusto na
niyang makita si Laura.
315 - Nagmartsa sila papuntang Albanya. Gusto ni
Florante sanag lumipad na parang ibon. Nung
makita niya ang mga moog (forts) ng siyudad,
bumilis ang kabog sa kanyang dibdib.
316 - Imbes na bandera ng Kristiyano ang nakita ni
Florante, bandila ng Persiya ang nakita niya
(Medialuna = Crescent moon). Sinakop ni Aladin
yung siyudad.
317 - PInahinto ni Florante ang kanyang hukbo dun
sa paa ng isang bundok. May nakita silang mga
Moro na nagma-martsa.
318 - May kasama silang babaeng nakatali ang
mga kamay. Siguro papunta sila sa lugar kung
saan pupugatan ng ulo ang babae.
319 - Sa galit, biglang nilusob ni Florante ang
Morong malapit sa babae. Tumakbo ang Moro.
320 - Inalis ni Florante ang takip sa mukha ng
babae. Si Laura pala!
321 - Pupugutan sana si Laura dahil nung nilapitan
siya ng bastos na emir ng mga Persiyano, sinampal
ni Laura ito. Pinatawan si Laura ng parusang
kamatayan.
322 - Inalis ni Florante ang mga tali na nakapulupot
sa mga kamay ni Laura. Iningatan ni Florante na
huwag niya mahawakan ang balat ni Laura.
323 - Saka nakita ni Florante yung tingin ni Laura.
Isang tingin na naghilom sa naghihirap na puso ni
Florante. Narinig pa niya si Laura na nagsabing -
Florante, mahal ko..
(Tandaan natin: Nung nagpahayag dati si Florante
kay Laura na mahal niya ito, walang sinabi si
Laura. Parang na friend zone lang. Pero nung
panahon na yun, pumatak ang isang luha ni Laura,
kaya nung panahon na yun, hindi naman inisip ni
Florante na na friend zone siya.)
324 - Nalaman ni Florante mula kay Laura na
binihag ng mga Moro si Haring Linceo (ama ni
Laura) at si Duke Briseo (ama ni Florante). Inutos
ni Florante na lusubin ng hukbo ang Albanya at
bawiin ito mula sa mga Persiyano.
325 - Pagkapasok sa kaharian ng Albanya,
dumiretso si Florante sa bilangguan at pinalaya
niya ang hari, at ang duke (na ama ni Florante). At
dahil maginoo (gentleman) si Florante, pinalaya din
niya si Adolfo.
326 - Masaya ang lahat, maliban kay Adolfo.
Nainggit kasi si Adolfo sa dami ng puri na
natanggap ni Florante.
327 - Nainsulto si Adolfo nung tinawag si Florante
na tagapagtanggol ng siyudad, at nagdiwang (nag
celebrate) pa ang hari sa palasyo dahil tuwang-
tuwa ito kay Florante.
328 - Gustong pakasalan ni Adolfo si Laura dahil
gustung-gusto ni Adolfo na makuha ang korona ng
kaharian ng Albanya. Nahalata ni Adolfo na mahal
pala ni Laura si Florante. (Syempre, nainggit na
naman ito.)
329 - Nag-isip na ng maitim na balak si Adolfo
laban kay Florante. Alam ni Florante na gagawin ni
Adolfo ang lahat, kahit ang pagpatay kay Florante.
330 - Hindi nagtagal, huminto ang pagdiwang at
pasasalamat para sa kalayaan. May sumalakay
naman na hukbo mula sa Turkiya (Turkey).
331 - Nag-iyakan ang maraming tao. Natakot si
Laura dahil nag-alala siya na baka mapatay si
Florante sa bagong giyera na ito.
332 - Iniatas ng hari na si Florante ang magiging
heneral laban sa mga Moro. Tumibay ang loob ng
taumbayan. Ngunit hindi natuwa ang inggiterong si
Adolfo.
333 - Hinayaan ng Langit na manalo si Florante
laban kay Miramolin, isang Morong matagal nang
kinatatakutan ng Albanya.
334 - May dumating na marami pang ibang
digmaan, at nanalo palagi si Florante. 17 na hari
ang gumalang sa kanya.
335 - Isang araw, kagagaling lang ni Florante mula
sa isang digmaan sa Etolia (Aetolia is a
mountainous region of Greece), nakatanggap siya
ng liham mula kay Haring Linceo. May kautusang
bumalik na siya sa Albanya.
336 - Inilipat ni Florante kay Minandro ang
pamamahala ng kanilang hukbo sa Etolia. Dali-
daling umalis si Florante mula sa Etolia, biglang
pagsunod sa utos ng Hari ng Albanya.
337 - Madilim nung pumasok si Florante sa
Albanya. Wala siyang inisip na masama. Payapa
ang kalooban niya.
Kaya laking gulat na lang niya nung makita niya na
pinaligiran siya ng 30,000 na mga sundalo!
338 - Hindi man lang nagkataon si Florante na
ilabas ang kanyang kalis at manlaban. Agad siyang
ginapusan (tinali) at inilagay sa isang bilangguan.
339 - Nagulat at nalungkot si Florante nung
malaman niya na si Konde Adolfo ang pumatay kay
Haring Linceo at kay Duke Briseo (ama ni
Florante).
340 - Uhaw sa kasikatan si Adolfo. Gusto rin niya
ng kayamanan. At lalo din niyang gustong
mamatay na si Florante. Pumasok ang lahat ng ito
sa puso ni Konde Adolfo, kaya nagawa niyang
magsukab (o magtaksil).
Napakarawal, napadawal, napakasama ng
nangyari sa Albanya!
341 - (Kausap ni Florante ang Albanya) - Lalu pang
naging kaawa-awa ang Albanya sa ilalim ng isang
lider na hangal at masama. Ang haring mahilig sa
yaman ay parang parusa ng Langit sa bayan.
342 - Sinabi rin ni Florante na lalu pa siyang
minalas, dahil nalinlang o naloko siya ng pag-ibig.
Narinig kasi ni Florante na nangako na si Laura na
magpakasal dun sa balawis o taksil o
mapagkunwaring Konde Adolfo.
343 - Dahil sa nalaman ito ni Florante, lalong
kumalat ang sama ng loob sa kanyang buong
katauhan. Gusto na niyang mamatay. Gusto na
niyang bumalik sa umpisa. Yung umpisa na wala
siya. Gusto niyang bumalik sa araw bago siya
ipinanganak.
344 - 18 na araw siyang nasa bilangguan. Nainip si
Florante at hindi pa siya namatay. Gabi nung
kinuha siya sa kulungan, dinala sa gubat, at
ipinugal o itinali duon sa puno. (Tandaan:
Kinukuwentuhan ni Florante ni Aladin.)
345 - Dalawang araw inikot ni Febo (Phoebus, god
of the sun) ang mundo mula nung itinali si Florante
sa puno. Akala ni Florante nasa ibang mundo na
siya, ngunit nang idilat niya ang kanyang mga
mata, ayun siya sa kandungan ni Aladin.
346 - Sinabi ni Florante na ayun ang naging buhay
niya na silo-silo (o parang nakatali ng lubid na
dobleng paikot) ng sakit. At hanggang sa puntong
iyon, hindi pa rin alam ni Florante kung paano
magwawakas ang lahat. Dito nagtapos ang
mahabang kwento ni Florante, at si Aladin naman
ang naghandang magsimula na tungkol sa sarili
niya.
347 - Nagpakilala kay Florante si Aladin mula sa
Persiya, anak ni Sultan Ali-Adib.
348 - Sinusubukan ni Aladin na ikwento ang
tungkol kay Flerida at ang kanyang ama. Ngunit
naunahan na siya ng mga luha.
349 - NIyaya ni Aladin na pareho nilang hintayin ni
Florante sa gubat ang katapusan ng kanilang mga
kapuspalad na mga buhay.
350 - Hinayaan ni Florante na magkwento si Aladin.
Hindi niya ikinuwento ang sarili niyang buhay.
Limang buwan silang pumirme duon sa gubat.
351 - Gumala sila sa gubat. Sinumulan ni Aladin
ang mga detalye ng kanyang buhay.
352 - Nakaranas si Aladin ng maraming mga
giyera, ngunit nahirapan siya ng lubos kay Flerida.
353 - Inihambing ni Aladin si Prinsesa Flerida kay
Diana, diyosa ng mga mangangaso (hunters).
Inihambing din siya sa mga houri, o mga
magagandang mga birheng makakasama ng mga
Muslim sa paraiso (heavenly virgins).
354 - Sinuwerte si Aladin at ang kanyang masusing
panliligaw ay nagtagumpay, at sila ni Flerida ay
nag-ibigan. Yun nga lang, pumasok na sa eksena
ang ama ni Aladin.
355 - Duon nagsimula ang paghihirap ng loob ni
Aladin. At kahit naging tagumpay siya sa giyera sa
Albania, umuwi siya sa Persiya na parang bilanggo.
356 - Ang kasalanan raw niya ay iniwan niya ang
mga tropa na walang pahintulot ng kanyang ama.
At dahil nabawi ni Florante ang kaharian ng
Albania, kailangang pugutan si Aladin.
357 - Nung bisperas o gabi bago ang araw ng
pagpupugot, may dumating na heneral sa kulungan
ni Aladin. May dala siyang balita na higit pang
masaklap kaysa sa kamatayan.
358 - Oo nga, hindi na pupugutan ng ulo si Aladin.
Ngunit kailangan siyang umalis sa Persiya bago
sumikat ang araw.
359 - Para kay Aladin, mas gugustuhin pa niyang
mapugutan, kaysa mabuhay nang alam niyang
kapiling mahal niyang si Flerida ang ibang tao.
360 - Anim na taon nang palabuy-laboy si Aladin.
Bigla siyang napahinto sa pagkwento, dahil may
narinig siyang mga boses sa gubat.
361 - Narinig ni Florante at ni Aladin ang tinig ng
babaeng nagkukwento... "Nung nalaman ko na
pupugutan ng ulo ang mahal kong nasa
bilangguan, dumapa ako sa paanan ng masamang
hari (sultan)."
362 - Lumuha, dumaing, at humingi ng tawad si
Flerida para sa minamahal niyang anak ng sultan.
Sinabi ng sultan na kung hindi tatanggapin ni
Flerida ang pagmamahal ng sultan, hindi
patatawarin ng sultan ang anak niyang si Aladin.
363 - Ano ang gagawin ni Flerida? Hahayaan na
lang ba niyang mamatay ang mahal niya?
Pumayag si Flerida sa kagustuhan ng sultan, para
mabuhay ang mahal niya si Aladin na kahambal-
hambal o kaawa-awa.
364 - Kahit matibay at matigas ang puso ni Flerida,
tumiklop ito at bumigay para lamang mailigtas ang
buhay ng kanyang minamahal.
365 - Natuwa ang haring sultan. Pinakawalan niya
si Aladin. Yun nga lang, ang utos ay dapat umalis si
Aladin mula sa Persiya.
366 - Pumanaw/umalis si Aladin sa Persiya na
hindi man lang sila ni Flerida nakapagpaalam sa
isa't isa. Matindi ang pagdurusa ni Flerida. Di niya
kayang ilabas ang higit na maraming luha pa na
katumbas ng paghihirap na dinadala niya. Naubos
na ang kanyang mga luha, ngunit ang sakit pa rin
ng kanyang damdamin.
367 - Naghanda ang kaharian ng Persiya para sa
kasal ni Flerida at ng sultan. Naisip ni Flerida na
magsuot ng damit ng sundalo at tumakas mula sa
palasyo.
368 - Isang madilim na gabi, tumakas si Flerida.
Dumaan siya sa bintana. Mag-isa siya. Ang
kasama lang niya ay ang kanyang malalim na
hangad na makita ang mahal niya, kahit nasaan
man ito.
369 - Ilang taon na siyang gumala-gala dun sa
bundok at gubat, hanggang naabutan niyang si
Laura na pinupwersahan ni Konde Adolfo.
370 - Sa gitna ng pagkukwento ni Flerida, biglang
dumating sina Duke Florante at Prinsipe Aladin.
Masayang-masaya yung mga kalalakihan, dahil
nakilala nila ang boses na narinig nila.
371 - Sobrang saya nila! Kung anuman sakit ang
nararamdaman ng katawan nila, parang nawala
ang sakit na yun!
372 - Tuwang-tuwa si Florante nang makita niya si
Laura. Lampas Langit ang kanyang kasiyahan.
373 - Masayang-masaya na yung apat na
magkasintahan (Florante at Laura, Aladin at
Flerida). Minsan, humihinto ang tibok ng puso nila,
kasi nakalimutan nilang huminga. Nag-palpitate,
kumbaga.
374 - Nang humupa ang kanilang tuwa, nakinig
yung tatlo sa kwento ni Laura.
375 - Sinabi ni Laura kay Florante na nung umalis
si Florante mula sa Albanya, hindi nagtagal ay
kumalat ang mga sabi-sabi na may kaguluhan sa
kaharian. Umabot ang mga balita sa palasyo.
376 - Ngunit hindi malaman kung ano ang umpisa
at dulo ng mga bulung-bulungan.
377 - Bigla na lang dumating ang panahon na
sinakop ng mga sundalo ang palasyo. Kudeta!
378 - Nasisisigaw ang mga tao: "Mamamtay na si
Haring Linceo, na ginugutom ang bayan! Mino-
monopolya ni Haring Linceo ang pagkain at trigo
(wheat)!"
379 - Pero si Adolfo pala ang nag-utos ng
pagkubkob sa pagkain. Sinabi lang niya sa
taumbayan na utos daw ito ni Haring Linceo.
Naniwala naman kaagad sa kanya ang nagugutom
na bayan.
380 - Agad-agad pinatalsik si Haring Linceo sa
trono, at pinugutan. Nasaan na ang mga mabubuti
at makatarungan, tanong ni Laura.
381 - Nung araw na yun, pati yung mga konseho
(counsel) na tapat kay Haring Linceo ay pinugutan
din. Ang taksil na tabak ng grupo ni Adolfo ay hindi
huminto sa kapapatay hangga't wala nang natirang
mabait na tao.
382 - Umakyat sa trono si Kondeng Adolfo.
Binalaan niya si Laura na kung hindi ibibigay ni
Laura sa kanya ang mga gusto niya, ipapapatay rin
niya si Laura.
383 - Nagbalatkayo si Laura. Nagkunwaring
pumayag na gagawin niya ang lahat ng gusto ni
Konde Adolfo, para magkaroon si Laura ng
panahon na planuhin ang kanyang paghihiganti kay
Adolfo, at para masulatan ni Laura si Florante sa
Etolia. Pinilit ni Laura na itago ang kanyang
pagkamuhi kay Adolfo.
384 - Humingi si Laura kay Adolfo ng limang buwan
bago niya tanggapin ang pagsinta ni Adolfo. Pero
nag desisyon si Laura na magpapakamatay na lang
siya kung hindi dumating si Florante.
385 - Pinadala ni Laura ang liham sa tulong ng
isang mapagkakatiwalaang lingkod. Wala pang
isang buwan, dumating si Florante at nahulog ito sa
mga kamay ni Adolfo.
386 - Dahil takot si Adolfo na babalik si Florante na
may kasamang malaking hukbo, nagpadala ito ng
liham kay Florante na may selya ng hari (royal
seal). Dun sa liham, pinababalik niya si Florante
nang mag-isa.
387 - Nung malaman ito ni Laura, nawalan na siya
ng loob. Naghanda na ang puso niya na siya ay
mamamatay. Mabuti na lang at dumating si
Menander na may kasamang malaking hukbo para
makubkob (mapaligirin / surround) ang bayan ng
Albanya.
388 - Nalaman ni Menander na nasa liham ni Laura
ang tangkang magpapakamatay, kaya nung dali-
daling pumunta si Menander sa Albanya, para
siyang galit na galit na gutom na lobo (wolf) sa
kanyang galit.
389 - Nang makita ni Konde Adolfo na wala siyang
kalaban-laban sa pwersa ni Menander, kinuha niya
si Laura bilang hostage, tinali siya sa kabayo, at
tumakas mula sa Albanya sa dilim ng gabi.
390 - Nang marating nila Adolfo at Laura ang
gubat, pinagtangkaan niya halayin si Laura. Bigla
na lang may tunod (arrow) na lumipad at tinamaan
si Adolfo sa kanyang dibdib.
391 - Si Flerida naman ang nagsalita. Sabi niya na
nung dumating siya sa gubat, may narinig siyang
boses ng babae na sinasaktan. Naawa si Flerida.
392 - Hinanap ni Flerida yung babae (Laura), nakita
niya pinipilit ni Adolfo si Laura, kaya pinalipad ni
Flerida yung palaso (arrow).......
393 - Bago matapos ang kwento ni Flerida,
dumating si Menander sa gubat. Hinahanap ng
kanyang hukbo si Adolfo. Laking tuwa niya nang
makita niya si Florante.
394 - Tuwang-tuwa ang ehersito (army) mula sa
Etolia. Sumigaw sila ng "Mabuhay si Floranteng
Hari ng Albanya! Mabuhay ang Prinsesa Laura!"
395 - Dinala nila silang apat sa kaharian ng
Albanya. Nagpabinyag sina Aladin at Flerida bilang
Kristiyano, at sila's nagpakasal.
396 - Namatay si Sultan Ali-Adab, at bumalik si
Aladin sa Persiya. Si Duke Florante ay umakyat sa
trono ng Albanya, sa piling ng mahal niyang si
Laura.
397 - Sa pamamahala ng bagong hari ng Albanya,
bumalik ang kapayapaan sa kaharian. Natuwa ang
lahat ng tao.
398 - Itinaas nila ang kanilang mga kamay sa
Langit, bilang pasasalamat. Ang bagong hari at
reyna ay namahala nang mabuti at ng may awa
para sa lahat.
399 - Nabuhay sina Florante at Laura nang mabuti
at matiwasay, hanggang naabot nila ang higit na
kapayapaan para sa bayan. Dito rin sinabi ni
Balagtas sa kanyang Musa na tumigil na at
magtago dun sa kanyang ala-ala ni Selya, at dalhin
ni musa ang mabigat na kalooban ni Balagtas.