Tehničko veleučilište u Zagrebu ;

Politehnički specijalistički diplomski stručni studij, specijalizacija

graditeljstvo

SANACIJA I ZAŠTITA GRAĐEVINA

mr.sc. Jure Galić, dipl.ing.građ

mr.sc. Donka Würth, dipl.ing.građ

Predavanje br. 2:

Planiranje i provođenje istražnih radova na

konstrukciji u cilju određivanja stanja
gradiva

Poštivati slijed aktivnosti vezanih za planiranje i provođenje

popravka određene konstrukcije:

 provođenje istražnih radova (+analiza djelovanja na konstrukciju)

 ocjenu stanja gradiva, te procjenu stabilnosti i nosivosti predmetne
konstrukcije
 izradu varijantnih rješenja za optimalizaciju troškova zahvata sa njegovim
obimom i mogućnostima investitora
 izradu glavnih i izvedbenih projekata
 provođenja nadzora pri izvođenju popravka
 provođenju tehnološkog nadzora = kontrole kvalitete radova i materijala za
popravak i zaštitu AB konstrukcija

1
 1. Vizualni pregled

 Vizualni pregled se provodi na način da se utvrde karakteristična oštećenja

koja se pojavljuju na predmetnoj konstrukciji, te se ovisno o sastavnim
dijelovima konstrukcije određuju „karakteristični profili“

 Vizualni pregled provodi inženjer koji ima dovoljno iskustva u takvim i

sličnim poslovima, a korisno je i poznavanje srodnih područja kao što su:
tehnologija betona, nadzor nad radovima popravka i zaštite, laboratorijska
ispitivanja betona ili sustava za popravak i zaštitu betonskih konstrukcija

Provođenje istražnih radova - pregled

Vozilo “Barin” koje se koristi za pregled mostova i nadvožnjaka

i vozilo opremljeno hidrauličkom rukom

Vozilo sa
hidrauličnom rukom

Provođenje istražnih radova - pregled

Skela za pregled Krčkog mosta

2
 Provođenje istražnih radova - pregled

Vozilo sa hidrauličnom rukom i opremom za

Skele, platforme, ljestve
visokotlačno uklanjanje betona

Provođenje istražnih radova - pregled

Otvaranje asfalta za pregled

kontinuitetne ploče za spoj dvaju
montažnih uzdužnih nosača –
adheziono prednapetih olakšanih
ploča

Uklanjanje betona zaštitnog

sloja vodom pod visokim
pritiskom u donjoj zoni rubne
nosive
ploče nadvožnjaka na mjestu
adhezijskih kablova oštećenih
korozijom. Pregled stanja kablova

Tablica 3.1 Kategorije oštećenja

Oznaka
kategorije Karakter oštećenja Glavna obilježja oštećenja
oštećenja
0 Nema oštećenja -
- Površinske nepravilnosti
I Manja oštećenja, kao posljedica izvedbe - Lasaste pukotine u betonu (npr. od skupljanja)

Manja oštećenja, kao posljedica - Površinske pukotine

II Odvajanje površinske skramice
eksploatacije -

Oštećenja koja dugoročno smanjuju - Mrežaste pukotine u zaštitnom sloju betona

- Kontaminacija betona zaštitnog sloja
III trajnost građevine = razvoj procesa u (dealkalizacija)
zaštitnom sloju armature - Ljuskanje betona uslijed djelovanja mraza i soli

- Ljuštenje zaštitnog sloja betona

Oštećenja koja u dogledno vrijeme mogu
IV - Vidljivi tragovi korozije armature
smanjiti pouzdanost građevine. - Smanjivanje poprečnog presjeka armature

- Odlamanje zaštitnog sloja betona

Oštećenja koja trenutno predstavljaju
V - Uznapredovala korozija armature (vidljivo)
veću opasnost za sigurnost građevine. - Značajno smanjenje poprečnog presjeka armature

3
 2. Provedba terenskih i laboratorijskih ispitivanja

U sklopu programa istražnih radova provode se aktivnosti u svrhu dokazivanja

stvarnih parametara gradiva:
 uzimanje uzoraka za laboratorijska ispitivanja
 terenska ispitivanja
 laboratorijska ispitivanja na ispitnim tijelima izrađenim iz izvađenih uzoraka

2.1. Uzimanje uzoraka za laboratorijsko ispitivanje

D3

D2; D4

D1

D11

D3

Bušenje (piljenje) valjaka iz konstrukcije sa označenim pozicijama bušenja iz kolničke

ploče i New Jersey ograde

Uzimanje uzoraka za
laboratorijsko ispitivanje
D5

 Uzimanje valjaka iz
konstrukcije sa označenim
pozicijama bušenja iz zida
upornjaka

D5

4
 2.2. Laboratorijska ispitivanja

Bušilica za uzimanje valjaka iz konstrukcije i pila za

izdvajanje ispitnih tijela iz izbušenih valjaka

Detaljan opis valjka sa shemom uzimanja uzoraka-

ispitnih tijela za pojedina ispitivanja

Tlačna čvrstoća

 Ispituje se prema normi HRN EN 12504-1:2000 Ispitivanje betona u

konstrukcijama - 1. dio: Izvađeni uzorci - Uzimanje, pregled i ispitivanje
tlačne čvrstoće

Statički modul elastičnosti

Ispitna metoda - Određivanje statičkog
tlačnog modula elastičnosti

Rezultat mjerenja statičkog modula elastičnosti

Rezultat mjerenja statičkog modula elastičnosti
180

Series2
160
Series4

140

120

100
Sila (k N)

80

60

40

20

0
-5 5 15 25 35 45 55
Deformacija (mm)

5
 Poissonov koeficijent materijala

p
m
u

p
m
u

Ispitivanja penetracijskih svojstava (propusnost betona na

fluide)
 Koeficijent plinopropusnosti: EN 993-4:1995

Laboratorijska oprema za
ispitivanje plinopropusnosti

Ispitivanja penetracijskih svojstava (propusnost betona na

fluide)
 Određivanje stupnja vodonepropusnosti: prema normi HRN EN 12390-8:2001
Ispitivanje očvrsnuloga betona - 8. dio: Dubina prodiranja vode pod tlakom

Laboratorijska oprema i ispitivanje

vodonepropusnosti

6
 Ispitivanja penetracijskih svojstava (propusnost betona na
fluide)
 Specifični koeficijent kapilarnog upijanja:

Laboratorijska oprema i rezultati ispitivanja

kapilarnog upijanja

Određivanje količine klorida u betonu

 Utvrđivanje količine topljivih iona klora u betonu: →

u cilju dobivanja „profila klorida“: sumarnog pregleda
količine klorida po dubinama od površine betona

Rezultati određivanja količine klorida u betonu - “profil

klorida”
Sadržaj klorida po konstr. elementima nadvožnjaka
3
AB ploča - ispod asfalta
2,8
AB ploča - podgled kosi dio
2,6 AB ploča - podgled korozija
AB ploča - podgled dobar beton
2,4 upornjak U1
upornjak U2
2,2
stup S2
2 stup S6
pješačka staza - gore
Cl % na mcem

1,8 pješačka staza - podgled

kritična konc. klorida
1,6

1,4
-

1,2
1

0,8
0,6
0,4

0,2
0
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60

dubina (mm)

7
 2.3. Terenska ispitivanja

 Ispitivanja koja se provode na samoj konstrukciji mogu se podijeliti u

grupe:
- ispitivanja fizikalno-mehaničkih svojstava betona
- stanje i položaj armature
- stanje pukotina
- kemijska svojstva betona
- homogenost strukture betona

Tlačna čvrstoća betona

 HRN EN 12504-2: 2001 Ispitivanje betona u

konstrukcijama - 2. dio: Nerazorno ispitivanje -
Određivanje indeksa sklerometra

 HRN EN 12504-4: 2004 Ispitivanje betona u

konstrukcijama - 4. dio: Nerazorno ispitivanje -
Određivanje brzine ultrazvučnog impulsa

Vlačna čvrstoća prionljivosti

 Ispitivanje kidanjem (pull off test) - HRN EN 1542: 2001

Metoda ispitivanja - Mjerenje čvrstoće prionljivosti pull-off metodom

8
 Određivanje položaja, rasporeda i sastava šipki armature u
betonu
 Koristi se uređaj „Profometar“

Uređaj za utvrđivanje položaja, rasporeda i sastava šipki armature u betonu

Određivanje vjerojatnosti korozije armature u betonu

 Provodi se pomoću uređaja koji određuje elektropotencijale, korozijsku struju i

električni otpor betona u konstrukciji („Galva Puls“)

Određivanje položaja, dubine i širine zazora pukotina

 Snimanje širine zazora komparatorima

9
 Određivanje položaja, dubine i širine zazora pukotina

 Određivanje dubine pukotine pomoću ultrazvuka: Određivanje brzine ultrazvučnog

impulsa

Određivanje položaja, dubine i širine zazora pukotina

 Određivanje dubine pukotine na izvađenim valjcima

Određivanje položaja, dubine i širine zazora pukotina

 Praćenje rada pukotine koja je „aktivna“

10
 Terensko utvrđivanje kemijskog sastava betona

 Određivanje vrijednosti pH betona u površinskom sloju, tj. određivanje dubine

dealkalizacije (uslijed karbonatizacije) - Određivanje dubine karbonatizacije u
očvrsnulome betonu fenolftaleinskom metodom

Nerazorne metode za određivanje homogenosti strukture

betona

 Uključuje pronalaženje
šupljina, diskontinuiteta,
položaja i sastava slojeva,
položaja armature i dr.
 Može se određivati I
pomoću:
 GPR (Ground Penetrating
Radar)
 impact echo metoda

NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE BETONA U

KONSTRUKCIJI

Određivanjem tlačne čvrstoće razornim i nerazornim

metodama:
- ultrazvuk
- sklerometar
- čupanje sidra iz betona (pull-out test)
- ispitivanje valjaka izvađenih iz konstrukcije

11
NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE BETONA U
KONSTRUKCIJI ULTRAZVUKOM

NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE BETONA U

KONSTRUKCIJI ULTRAZVUKOM

NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE BETONA U

KONSTRUKCIJI SKLEROMETROM

12
NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE BETONA U
KONSTRUKCIJI SKLEROMETROM

NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE

BETONA U KONSTRUKCIJI
NA VALJCIMA IZ OČVRSLOG BETONA

13
NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE BETONA U
KONSTRUKCIJI
NA VALJCIMA IZ OČVRSLOG BETONA

14
 NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE BETONA
PULL-OUT METODOM

NAKNADNO DOKAZIVANJE KVALITETE BETONA

PULL-OUT METODOM

3. Utvrđivanje konačne kategorizacije oštećenja - na temelju

analize svih dobivenih rezultata ispitivanja
Izvještaj o rezultatima provedenih istražnih radova

U Izvještaju o rezultatima istražnih radova, uz osnovne poznate podatke o konstrukciji,

trebaju biti prikazane:
 pozicije uzimanja uzoraka (kote položaja, oznake smjera bušenja, promjer valjka,
te oznaka mjesta bušenja)
 fotografija izvađenog uzorka i mjesta bušenja (in situ)
 fotografija samog izvađenog valjka s detaljnim opisom svih izmjera i opažanja
(debljine i sastav slojeva, pozicije i promjeri šipki armature; mjesta, smjerovi i širine
pukotina..).
 laboratorijski rezultati ispitivanja - pojedinačna izvješća o rezultatima ispitivanja u
laboratoriju (laboratorijski zapisi propisanog oblika i sadržaja)
 skupne tablice sa pregledom rezultata ispitivanja za neko svojstvo ili prema metodi
ispitivanja – radi lakše usporedbe i pregleda rezultata
 tekstualni opis i obrada pojedinog svojstva na temelju dobivenih rezultata, koji daje
ocjenu zatečenog stanja gradiva.

15
 Skice oštećenja
PN1

PN2
S2

Crikvenica
istok
P

V-I
V-I-A

V-I

V-I
V-I-A
A

GN1
K
K-Z
R

R
V-I
OŠT

K-R
K

GN2
K-Z

P
P
METALNI KOMADI
P

GN3
K-Z
R

R
K
P

Rijeka
zapad
P
P
P

K
OŠT

OŠT

GLAVNI NOSAČI
K-Z
R

POLJE: P3
P

S3
P
V-I-A

V-I
P

P
V-I-A

I
P-I

V-I
10 m

15 m

20 m

25 m

30 m

35 m
0m

5m

istok
Skice oštećenja
Crikvenica

zapad PROMETNA POVRŠINA

Rijeka POLJE: P35

35 m

Os ležaja (U5)

1 3

30 m
Uočena oštećenja:
3
1 1. sanirane pukotine u
asfaltu
2. nesanirane pukotine
3 3. odvojen zaštitni sloj 25 m
betona, korozija
armature, pukotine
1 4. hrđa podnožja stupova
4 ograde
1 5. beton okapnice
pješačkog hodnika 20 m
5
2
trošan, vidljiva korozija
armature – cijelo polje
5

15 m

3
1

3
1 10 m

2
1 5m

0m

4. Završna ocjena stanja gradiva konstrukcije = zone na

površini konstrukcije ili njezina dijela
Gornji ustroj Donji ustroj

II III IV V

II III IV
Pomost

II III IV V

0% 20% 40% 60% 80% 100%

0 I II III IV V

Primjer jednog od mogućih načina prikazivanja količine pojedine kategorije

oštećenja za pojedine dijelove konstrukcije

16