Volume 11, Issue 04 Janar 27, 2020

Our Words
Weekly Issue
“ N E W L I F E ” J E T A E R E

SPECI AL
BAJRAM VILA Anton Ashta, doktori që zhduku malarien në Shqipëri
POINTS OF BAJRAM VILA filloi punën si mjek malaiolog pranë planë për spërkatjen periodikisht të sipërfa-
I NTEREST: Anton Ashta, doktori që zhduku malarien Fondacionit Rokfeler në Tiranë në projek- qeve kënetore me insekticidin DDT.
në Shqipëri tin për zhdukjen e malaries. Në vitin 1932 Në tri vitet e para (deri në 49) efekti i insek-
 Pressure form the Ashta botoi punimin “Malarja”. ticideve ka qenë jashtëzakonisht i mirë.
communist state Dr. Anton Ashta lindi më 30 mars 1895 në Kështu në vitin 1947 filloi një fushatë e Ndërsa nga viti 1950 u bë denoncimi i
Shkodër ku mori dhe mësimet e para dhe vërtetë për zhdukjen e malaries me në detyrueshëm i të sëmurëve nga malarja dhe
spooks.. shkollën e mesme, ndërsa në vitin 1921 ai u krye mjekun Anton Ashta. Në vitin 1945 mjekimi e profilaksia e të gjithë të sëmurëve
diplomua për mjekësi, në Universitetin e Ashta u caktua shef i seksionit antimalarik me malarje, i cili bëhej falas”.
 No Sided articles and Romës. pranë Ministrisë së Shëndetësisë. Për Megjithatë, gjatë dhjetëvjeçarit të parë (47-
Në vitin 1922 kreu një kurs suplementar për luftimin e saj mbi baza shkencore, ai 57) qëllimi kryesor ishte zhdukja e
no restriction for our
dermosifilopatinë. Mbas shkollës megjithese hartoi një program të hollësishëm. mushkonjës “Anofel”, bonifikimi, tharja e
members, our guest i ofruan të rrinte në Romë, Ashta u kthye në Më vonë, Dr. Ashta për këtë periudhë kënetave, apo diognostikimi shtëpi më shtëpi
and our friends. atdhe. Ai filloi menjëherë punën si njeri i shkroi: të të sëmurëve. Për zhdukjen e malarjes u bë
përgjegjshëm për problemet e kohës. tharja e kënetave të Tërbufit, Roskovecit,
Kështu në numriun e parë të revistës Maliqit e shumë të tjerave.
 Latest needs for our
“Shpresa e Atdheut”, në vitin 1922 Ashta Kështu sic Dr. Ashta kishte parashikuar, në
community and the shkroi artikullin e titulluar “Të zhduket vitin 1962 malarja do të zhdukej, kjo u arrit
latest resolutions malarja” dhe më pas “Shënime mbi si- në shumicën e zonave të Shqipërisë. Përveç
filizin”. një rasti të vecuar dhe të fundit në vitin 1967
Në Shqipëri ishte koha e zhvillimit që
 Our Free Voice vrullshëm të mushkonjës “Anofel”, e cila Dr. Ashta zbuloi në një fshat të Gramshit. Pas
through our words. shkaktonte mijëra të vdekur në vit. Ashta u këtij rasti, malarja në Shqipëri u zhduk.
emërua mjek në Lezhë, pastaj u tranferua në Në vitin 1962 Dr. Ashta mbrojti doktoraturën
Shkodër në vitin 1923. me veprën “Malarja në Shqipëri” me të cilën
I bindur në fitoren e luftës kundër malaries fitoi “Cmimin e Republikës” Klasi I.
Ashta në vitin 1928, shkoi përsëri për një Anton Ashta Dr Anton Ashta mban Titullin “Heroi i Punës
kurs njëvjeçar në Romë nga “Fondacioni Socialiste”
I N S I D E T H I S Rokfeler” (Rockefeller Fondation), për Në Tiranë një rruge ka emrin “Dr Anton
I S S U E : luftën kundër malarjes. “Fushata antimalarike filloi me entuzi- Ashta”, për nder të tij.
Pas përfundimit u rikthye në Shqiperi dhe asëm në vitin 1947. U përdorën dy aero- Dr. Ashta vdiq në Tiranë në vitin 1977.
Faqe
Shqiptaret 1 “Shqiptarët i ka çmendur mendjemadhësia”, 15 këshilla të Mit’hat Frashërit, që
“Shqiptarët i ka çmendur mendjema- patriotike e Mit’hat Frashërit, e cila studiohet që
Faqe dhësia”, 15 këshilla të Mit’hat Frashërit, në shkollë dhe interneti “gëlon” me to, su-
Historia 1 që tregojnë shqiptarin e vërtetë pershendeti.com ka përzgjedhur disa nga thëniet e
tij më të spikaura për shqiptarët, që duket se do të
Shqiptarët do t’i fitojnë të gjitha betejat, pasi mbeten gjithnjë aktuale; sado shekuj kalojnë.
Faqe të mbarojnë betejën e fundit mes tyre”.
Janulla rrapi 2-3, Ja çfarë thotë Mit’hat Frashëri për shqiptarët:
4-5 Kjo është thënia simbol e Mit’hat Frashërit, 1- Shqiptari prej natyre është kotësidashës, plot
alias Lumo Skëndo, e thënë në vitet ’30 kur vanitet dhe egoizëm. Nuk i pëlqen kurrë të shohë
shkëlqeu një plejadë dhe traditë letrare, por dhe të njohë fajin dhe të metën e tij: i pëlqen
dhe elitare në Shqipëri. kurdoherë të ngarkojë një tjetër.
Faqe
Renato Rrapi 5-7 Mit’hat Frashëri u lind më 25 mars 1880 në 2- Shqiptarët, megjithëse në pjesën më të madhe
Janinë; vdiq më 3 tetor 1949 në Nju-Jork, myslimanë, nuk e kanë konsideruar veten kurrë
9, 12 turq. Në të kundërtën, ata kishin një nocion të
SHBA.
qartë për individualitetin e tyre dhe një hendek i
Ishte i biri i Abdyl Frashërit dhe nipi i Sami thellë i pengonte ata të ngatërroheshin me racën e
Faqe Frashërit dhe Naim Frashërit. pushtuesve.
Declasified, Agim 6-7
Ai e njohu shumë pak babain e tij dhe u rrit 3- Kur merr një detyrë, ki disiplinë e durim.
Hamiti, Janulla 7,-9,
nën kujdesin e Samiut dhe Naimit. Shqiptarin e ka prishur mungesa e disiplinës dhe
rrapi 10-14 zjarri i padurimit
17-19 Ai është konsideruar si njëri nga intelektualët
më të shquar të brezit të vet. Gjatë pesë 4- Shqiptarin e ka prishur mosbindja dhe jo bindja.
dekadave të sundimit komunist, ai mbeti i Nis ti më parë të japësh shembullin e bindjes jo të
hetuar dhe u quajt “reaksionar”, “tradhtar” verbër.
Adresa Faqe etj.
Anetaresimi 32 5- Hiqe veten si pak të mençur dhe pak të ditur.
E vetmja tradhti që kishte bërë ishte ajo ndaj Mendjemadhësia na ka çmendur gjer më sot.
ideologjisë komuniste dhe ideologëve të
saj… 6- Duhet të kemi kurajo të themi të vërtetën, të
bardhës t’i themi të bardhë dhe të zezës – të zezë.
Pa u zgjatur shumë te veprimtaria letrare dhe
 P a g e 2 O u r W o r d s

Historia e pabesueshme e Selami Elshanit, menduan se e vranë, forcat serbe për t’i humbur gjurmët i dogjën
Historia e pabesueshme e Selami El- duke theksuar se fakti që ai është ende në rëndojnë
shanit, menduan se e vranë, forcat serbe jetë ka elemente hyjnore, sepse ai ishte i shpirtin, thotë
për t’i humbur gjurmët i dogjën vetmi që i kishte shpëtuar ekzekutimit, me se pamjet e
viktimat, me plagë të mëdha arriti të ç’rast shumë burra tjerë kishin rënë të asaj dite i ka
shpëtojë vdekur mbi trupin e tij, ku më pas forcat të regjistruara
serbe për të humbur gjurmët i kishin vënë thellë në
Rëndomë rrëfimet e atyre që kalojnë në flakën viktimave, por për fatin e tij ky memorien e
kalvarin e vuajtjes që i sjell me vete lufta, ndonëse fytyrën dhe duart tërësisht të tij, e të cilat
janë sa të dhimbshme po aq edhe të trish- djegura kishte shpëtuar. kurrë nuk do
tueshme. Por, përveç këtyre, lufta e fundit t’i harrojë.
në Kosovë tregon më së miri barbarinë e “Qysh me 24 mars 1999, kur kanë filluar
aparatit shtetëror serb ndaj popullatës bombardimet e NATO-ës, diçka në shpirt Duke vazhdu-
civile dhe të pafajshme në Kosovë. më ka vra, kam menduar se do të bëhet një ar më tutje
tmerr i madh. Kështu me 25 mars fshati sagën e tij
Një histori e veçantë dhe prekëse është ajo Krushë e Madhe, ishte bllokuar komplet thotë se duke
e Selami Elshanit nga fshati Reti e prej policisë dhe ushtrisë serbe, derisa në qenë përballë
Rahovecit, i cili në ditën kur po bombar- mbrëmje të po kësaj dite jemi detyruar si një armate të
doheshin caqet serbe nga forcat e NATO- meshkuj së bashku me djemtë e dajës dhe tërë të forcave
s, qëlloi në fshatin Krushë e Madhe, vend të tjerë me liru shtëpinë e këtyre të fundit, serbe, në
ku monstruoziteti i forcave të Milloshevi- dhe të strehoheshim në përroin e fshatit, mungesë të
qit kishte kaluar çdo limit. ku rreth 500 persona jemi vendosur aty ndonjë
duke përfshirë gra dhe fëmijë”, ka rrëfyer zgjidhje më të
Në një intervistë për Telegrafin, Elshani Elshani. favorshme,
tash 60 vjeçar, shpalos përjetimin e tij me ishin detyruar
një falënderim dhe madhërim ndaj Zotit, Ai gjatë shpalosjes së kujtimeve të cilat i të dorëzo-
heshin të gjithë ata që ishin strehuar në përroin e fshatit.
“Na kanë detyruar me hy në një shtëpi në Krushë të Madhe deri në
mëngjes herët, pastaj na kanë larguar nga shtëpia. Nuk e di numrin e
njerëzve që kanë qenë aty, sepse shtëpia ka pasur femra, fëmijë dhe pleq.
Kemi qenë thuaja me qindra. Dukej qartë se ishte planifikuar se çka do të
veprohej me ne. Pas kësaj secilin mashkull e futën në resht të na kontrol-
lonin dhe të na merrnin gjërat që i kishim me vete. Më kujtohet që në
veturën të cilën i dorëzonim gjësendet tona, qëndronte një serb të cilin e
njihja kohë më parë”, ka shtuar ai, për Telegrafin.
Pas kësaj ai tha se ka shpresuar se po përfundon kjo torturë, por sipas tij,
më pas kanë filluar t’i godasin me shkopinj gome ku Salamiut i është
thyer dora, e në atë gjendje e kishin detyruar të bartnin ngarkesë me naftë
në veturën e forcave serbe.
“Me pas na kanë ndarë disa persona dhe na kanë dërguar në një shtëpi të
vjetër, derisa hymë në dhomë dhe një polic qëndronte para nesh, me të
cilën tentova ta bëjë një marrëveshje për t’iu shmangur disi kësaj situate,
për arsye se me dukej se qëndronte mendueshëm. Unë i thashë a ka
ndonjë mundësi që ai të gjuante në ajër e ne të largoheshim, gjë e cila e
bëri atë edhe më agresiv, e bëri gati armën për të gjuajtur, duke thënë se e
keni kërkuar NATO-në, le të vijnë NATO dhe Ibrahim Rugova të ju
shpëtojë. Derisa në ato momente kanë ardhur 6 policë tjerë, u bënë rresht
para nesh, edhe e kuptova që po planifikojnë të na pushkatojnë. Fati im se

Many shadow accounts in UK islands have been used since the 70’s for Albanian dictators...

Running for the NY 26th

Poverty or bacteria knows
no party colors…
A new wave of revamp in
Buffalo is coming 2020 Being there for those
With affected
the right by natural
support disaster
everything is
in the US
possible in America….True common
American fighters...

Time is knocking on the doors of reality of

the election of Chameria president...2020
new wave of life...

Chameria is picking their president in Why did he die?

Time to bring the corruption down 2020 from every Albanian world His memory will not go in
from the judicial to the people ap- wide...Time to get loud... Vain will end up with Rama
pointing them...time to keep the in chains...
new mob the politicians out of the
courts...

Historia e pabesueshme e Selami Elshanit, menduan se e vranë, forcat serbe për t’i humbur gjurmët i dogjën
njëri prej tyre e shkrepi
një plumb pa marrë
urdhër, plumb i cili e ka
goditur dikënd prej nesh,
por cilin nuk e di. Unë
menjëherë kam rënë në
dysheme, dhe ka vazhduar
breshëria e armëve, derisa
mbi trupin tim kanë rënë
disa kufoma, dhe si duket
unë isha i vetmi që isha i
gjallë”, ka sqaruar El-
shani, për Telegrafin.
Ai duke e vazhduar këtë
histori rrëfen se vet me
vete ka menduar që këtu
përfundoj gjithçka, atëherë
e ka dëgjuar
urdhërdhënësin që për tu
siguruar se kanë vdekur të
gjithë të shkrepte edhe zinën, e tash me vete mendova se të mund të dilja i gjallë. E lëkura e duarve më
nga një plumb ashtu siç qëllimi i tyre është të humbet çdo shihja që sana po merr ra, fytyrën nuk e dija
ishin të shtrirë. gjurmë. Derisa nuk kanë vendos flakë, ju luta Zotit, o i si e kam”, ka thënë “Qëndrova aty derisa filloj tem-
sanë përmbi, i kam dëgjuar komplet madhi Zot më jep forcë. I Elshani. peratura më të madhe, kërkoja ujë,
“Në atë çast e di se një bisedat, pastaj kur kanë hedhë sanë kam dhënë përpara më e gjeta një krua në oborr, njerëz
plumb më ka goditur në ndjehej një zë i turbullt, thonin ta krejt forcën, sana kishte Në vazhdën e rrëfimit nuk shihja, duart më ishin mpirë.
shpatullën time, që ma kryejmë më shpejt se na presim lartësi diku 50 deri në 60 Selamiu tregon se Jam detyruar me bërryla me hap
shkaktoi një djegësim të shumë punë”. centimetra, e kështu jam derisa tentonte të kroin në oborr. Tash gjithnjë po
madh, e që fatmirësisht ul në dy gjunjë midis largohej nga ajo merrja vendime çka të bëj.
vetëm lëkurën ma “Ata kishin derdhë benzinë mbi flakës dhe filloi me më shtëpi frikësohej të Familjen nuk e dija ku e kam, nuk
shpërtheu, e njëkohësisht sanë, unë aromën e benzinit e kaplu flaka trupit, e në atë ikte nga aty përmes kisha kontakt me ta. Nisa ta
trupi im kërceu lart, por vëreja, por nuk e dija çka po ndodhë moment e kam lëshuar një oborrit, sepse sipas kontrolloj terrenin mos ka mbetur
për shkak të kufomave pastaj. Kam filluar ta ndiej që një klithmë të madhe. Më nuk tij, nuk ka qenë i dikush i gjallë, e po më ofron
që ishin përmbi, nuk u temperaturë e madhe po vjen, bëja kam pas as vetëdije, as sigurt nëse ende janë ndihmë, sepse e vërejta se po
vërejt asgjë. Tashmë isha lëvizje, kufomat në anën tjetër ishin forcë, vetëm e di se pas forcat serbe aty, ka shkon trupi duke u lodhë, ishte
i bindur se po përfun- mbi mua, plus sana. Duke lëvizë pak çastesh e kam pa dalë nga një pjesë bërë thuajse mbrëmje, terri filloi
donte kjo dhimbje, derisa kufomat ranë anash, benzinë kishin veten jashtë flakës. Nuk e tjetër, dalje afër së me ra. Nuk pashë asnjë njeri të
po i dëgjoja ata të flisnin derdhur afër 10 centimetra mbi di çka ka ndodhë, kush me cilës ishte një përrua, gjallë, por se rrugët e mbushura
në gjuhë serbe, ai që i trupin tim, sepse sana e thatë e ka ka nxjerrë, por mu kthye duke qëndruar 10 deri me kufoma, të cilat ishin ekzeku-
jepte urdhrat tha të shpërndarë, duke mos e lënë të pikë vetëdija dhe forca. Kam në 15 minuta nën tuar grupe, grupe. Qëllimi im ishte
shkojnë ta marrin ben- direkt në trup, sepse as unë nuk do filluar t’i heq rrobat, strehën e shtëpisë. të shkoja të xhamia e fshatit – e
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 3

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Millions for stadiums and condos none for homes affected by earthquake built by the gov oligarchs!!!

Historia e pabesueshme e Selami Elshanit, menduan se e vranë, forcat serbe për t’i humbur gjurmët i dogjën
e që po i dalloj edhe sepse kam dëgjuar që të specave, e që aty pari të kalonin forcat
cila nuk ishte më larg se 200 metra prej aty ku isha unë poshtë – le të më pushkatojnë. E personat kush është aty. kosi të freskon. Daja serbe, duke shpëtuar për të disatën herë
– për ta vërtetuar së çka ka ndodhur me familjen time. kam vendos këmbën e djathtë me ec Ishte babai im, daja im, e ka sjellë një pjatë për një periudhë shumë të shkurtër.
Të shkoja rrugës kryesore nuk guxoja, për shkak se poshtë, në krahun e djathtë diçka dhe disa xhaxhallarë të me kos. Kur me ka
mund të bija në duart e forcave serbe. Kam kaluar më ndalonte, po shikoj nuk ka dajës dhe një grua e djalit lyer të gjitha pjesët e Ai ka rrëfyer se si për t’i ikur
shtëpi më shtëpi derisa kam arritur të shtëpia e hoxhës asgjë. Tri herë e kom vendos kom e të dajës, që ishte e parali- djegura, unë nuk kam kontrolleve të policisë ka shkuar në një
së fshatit, e cila ishte kapur me xhami, në oborrin e të djathtë, tri herë më ka ndaluar. zuar. Unë kërkova ditë më asgjë. Mu shtëpi në fqinjësi të dajës së tij, ku ka
cilit hasa në tri kufoma të vendosura një mbi një. Herën e tretë rashë shahadet e thash ndihmë. Me thanë kush je kanë mbyllë sytë”, qëndruar në gjithë natën.
Orvatjet për të kaluar nga shtëpia në xhami ishin të veç melaqet e perëndisë, nuk ka ti, atëherë thash se puna tha ai.
pamundura përmes hyrjeve anësore, e që duhej të tjetër send, sepse nuk po shoh njeri. ime paska mbaruar. Këta “Më pas një person prej fshatit Nagavc, i
kalojë ka rruga kryesore”, ka thënë ai, për Telegrafin. Të tretën herë kjo forcë më ka nuk po më njohin, më Elshani ka treguar se quajtur Milaim Ballanica, ka ardhur me
rrotulluar në drejtimin nga duhet të lëshoi trupi, kam ra në ndonëse ishte në më marrë me vete për të më ofruar
Elshani ka treguar se kur ka arritur të oborri i xhamisë i shkoj”, ka shtuar Elshani. tokë, dora e majtë më ka gjendje tepër të ndihmë mjekësore. Unë nuk e di si ka
ka dëgjuar disa zëra, të cilat sipas tij, nuk ka arritur t’i shkuar të koka, flokët po vështirë ardhë ai aty, ose prej nga është informu-
identifikoj se në çfarë gjuhe janë. Këtu sipas tij, ndodhi Ai ka treguar se ka shkuar në më shpojnë, më kishin shëndetësore, ar. Kemi shkuar në fshatin Nagavc të një
diçka hyjnore, që i kalon limitet njerëzore, e më sak- drejtim të shtëpisë së dajës, e cila mbetur vetëm gjysmë kontrollet e forcave teze e imja, ku burri i saj merrej aso
tësisht pozita ku po qëndronte ai ishte rrugë kryqe që për dallim nga shtëpitë tjera nuk centimetri, më ishin serbe që ishin të kohe me mjekimin e frakturave që
në njërën anë dërgonte në pjesën e poshtme të fshatit ishte djegur. djegur flokët. Fytyrën si e rregullta nëpër kishin njerëzit në trup, sepse unë ende e
ku ishin forcat serbe. kam nuk e dija. Më pas shtëpitë e fshatit, e kisha dorën e thyer. Në ndihmë aty na ka
“Unë thash me vete po kërkoj unë u përgjigja se jam vështirësonin strehi- ardhur një mjek dhe me ato pak mjete që
“Jam ndalur aty po merrja vendim çfarë të bëja. Terri ndonjë yndyrë për tu freskuar, qoftë Selamia. Ata filluan të min e tij, duke bërë i kishte në dispozicion më ka mjekuar.
filloi. Trupi po dobësohej, thash me vete se do të luajnë edhe nëse serbët me pushkatojnë. bërtasin, i thash dajës që ai në një moment Unë kam kërkuar të kthehem përsëri në
qentë me mu natën. Mora vendim me shku te serbët Duke u afruar po i dëgjojë disa zëra, ndihmë dhe kërkova kos, të fshihej në një serë fshat. Me kujtohet me datën 3 prill, po
 P a g e 4 O u r W o r d s

“Shqiptarët i ka çmendur mendjemadhësia”, 15 këshilla të Mit’hat Frashërit, që tregojnë shqiptarin e

7- Mos e qorto dhe mos e shaj shqiptarin
për fajin që ka bërë, se ajo është mënyra
më e fortë që ta bësh të këmbëngulë në
atë faj. Merre me të mirë dhe shiko ta
bindësh, pa pasur as pamjen e të dhënit
këshillë.
8- Shqiptari, duke mos qenë i mësuar me
jetë politike, dua të them, duke mos
pasur gjer më sot shtet, qeveri dhe inde-
pendencë, s’ka kuptuar dot akoma
barrën, detyrat dhe përgjegjësitë që
rrjedhin nga një jetë indipendente.
9- Patrikularizma, lokalizma dhe ek-
skluzivizma tek shqiptari rrëfehen me atë
mani që ka secilido të marrë emrin e
fshatit ose të qytetit si emër familjeje. anë të vetes tonë.
Kur piqen dy shqiptarë, pas gëzimit të
parë, pyetja esenciale është: nga të kemi 13 – Mos u hidhëro po të shkoj tjetri para,
zotëri? edhe pse nuk ndenje dot në krye. Zilia na
ka lënë të panderuar.
10 – Shumë herë ideali për shqiptarin
është të qenët i zoti, me çdo mënyrë që të 14 – Shpesh herë zemërimi ynë vjen jo se
jetë. Pa dyshim, duke pasur horizontin të kemi të drejtë, po se kemi faj dhe na vjen
ngushtë, nuk mund të kërkojë veç sukseset ligsht që na e shohin të tjerët.
e lehta.
15 – Dhembja më e madhe është pikëllimi
11- Vetëm një proverb të mirë di: ”Trimi i i brendshëm, jo ai qe rrëfehet.
mirë me shokë shumë”. Por kur mendoj
fjalën e Ali Pashës: dy shqiptarë janë
shumë! Atëherë kam dëshirë ta kthej
proverbin: ”Trimi i mirë me shokë…pak!”
12 – Shpëtimi i Shqipërisë do të vijë me

Biggest Heist on private land continues to

happen in Albania...How can they, the Alba-
nian politicians sell someone else’s land??

TURP NUK KENI?! – – PA AMERIKËN NUK DO TË KISHTE SHQIPËRI DHE KOSOVË!- NGA
fund të fundit, ky akt, eleminimi i një E drejta e shqiptarëve për të besuar te liria, ardhmja e tyre janë të lidhura pikërisht me këtë
TURP NUK KENI?! – – PA personi të veshur me pushtet dhe synime e drejta e fjalës dhe e pronës, të kenë in- shtet të fuqishëm, I cili n aka dale krahë në të
AMERIKËN NUK DO TË terroriste, është edhe demokratik, pasi stitucionet e tyre fetare, liria e lëvizjes, të drejtën tone, të cilën nuk e mbronim dot vetë si
mbron mijra jetë njerëzish, të drejtën e një jenë pjesë e NATO-s, si garanci e sigurtë e një shtet i vogël që jemi.
KISHTE SHQIPËRI DHE KOSO- jete normale dhe të sigurtë, stilin tone të paprekshmërisë së saj, vjen pikërisht nga
VË!- NGA EKREM jetesës, të lire dhe demokratik. fuqia e Shtetit Amerikan, këmbëngulja dhe I detyruar nga diktatura komuniste të ar-
lufta e tij për demokracinë në Shqipëri, për ratisesha, të gjeja vendbanim në shtetin ameri-
BARDHA Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë aleati të drejtën e fjalës – që ju,e shpërdoroni kan, të ndërtoja në Amerikë një jetë të re, nuk e
ynë strategjik dhe historikisht i dëshmuar mizorisht; për të drejtën e besimit, të harrova kurrë Atdheun, e pata gjithmonë në
Shtetet e Bashkuara janë aleati ynë në mbështetje të aspiratave të lirisë dhe pronës, të lëvizjes së lirë. zemër dhe fati e deshi të isha dëshmitar aktiv
historik dhe strategjik!/ prosperitetit tone demokratik e jetësor. në 5 situata, ku, falë Vendimit të prerë dhe të
Në jetën time prej një gjysëm shekulli e më palëkundur të presidentëve amerikanë, në bazë
Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në Por, disa gazetarë, të konsideruar analistë, shumë në shtetin amerikan kam pasur fatin të mirëinformimit të verifikuar, paraprinë mos-
luftën kundër terrorizmit ndërk- opinionistë, sulmuan pikërisht Shtetet e e madh të takohem, të bisedoj dhe të shtroj shpërbërjen e Shqipërisë, duke luftuar fort
ombëtar, ku janë angazhuar më shumë Bashkuara, duke e quajtur Aktin parapritës shqetësime të ndryshme para 6 presidentëve diplomatikisht, por edhe duke sakrifikuar jetë
se çdo shtet tjetër, për të mirën e të saj si një sulm terrorist, të amerikanë; edhe në kohën kur shteti ynë ushtarësh amerikanë, kur ishte e nevojshme,në
përgjithshme, ndërmorrën aktin e tyre papërgjegjshëm,duke shkuar edhe më tej se ishte nën diktaturën komuniste, edhe më mbrojtje të ekzistencës sonë si Shqipëri, si
parapritës, duke eleminuar njërën ndër kaq: e cilësuan si një Turp! pas, në fillimet pluraliste dhe shtetin plural. shtetas të një shteti të vogël, kundrejt in-
kokat më agresive kundër lirisë dhe Asnjëherë , në mënyrë absolute asnjëherë, teresave të padrejta, përsonale të shteteve
përgjegjës për sulme të ndryshme Si nuk keni turp që sulmoni një shtet, nga i nuk kam dëgjuar një fjalë mospërfillëse për shumë më të mëdhenj dhe më të fuqishëm se
terroriste, i cili, edhe ditët e fundit, po cili rrjedh pavarësia e shtetit shqiptar, që shqiptarët, kudo që jetonin. Presidenti ne, qoftë edhe aleatë më të vlefshëm se sa ne
planifikonte katër aksione edhe në kohën më të rëndë për fatet e Nixon ishte Ai që nuk e lejoi juntën ush- për Amerikën.
vdekjeprurëse në shumë shtete ndaj Shqipërisë i është gjendur pranë shqip- tarake greke të ndërmerrte akte agresive
civilëve. tarëve; i cili, edhe në kohën e komunizmit ndaj shtetit tone, megjithëse ishim nën Të duash me shpirt popullin dhe vendin që i
nuk ka lejuar copëtimin e vendit tonë nga diktaturën komuniste dhe presidenti ishte takon dhe, një nga shenjat e kësaj dashurie
Vrasja e një terroristi, të veshur me Junta e kolonelëve grekë, që kërkonin antikomunist i njohur; ishte presidenti është mirënjohja për ATA që na janë gjendur
pushtet absolut dhe i njohur për natyrën jugun e mëmëdheut tonë. Klinton që urdhëroi fuqinë ushtarake më të në momentet më të vështira të jetës dhe të
e tij agresive, ishte sinjali më i qartë që madhe të të gjitha kohrave për të sulmuar histories sonë, të cilët kanë pasur qartësinë,
lëshoi administrata amerikane, dëshmi Pa vendosmërinë e shtetit amerikan nuk do pushtetin fashist serb; ishte presidenti vendosmërinë dhe dashamirësinë të luftonin
e qëndrimit të saj të prerë si gjithmonë të kishim sot Kosovën e pavarur, shtet i GEORG BUSH Jr, – i cili që nga Tirana, për të drejtat tona, kur ne vetë nuk i mbronim
dhe në vazhdimësinë mbrojtjen e lirisë mëvetshëm, i cili, në mos tani, në një të shpalli mëvetsinë e shtetit të Kosovës. dot ata
dhe e hekurt në qëndrimin e saj në ardhme, do të bashkohet me shtetin amë
goditjen ndaj lëvizjeve thellësisht dhe do të realizohet kështu ëndrra e madhe E mirëkuptoj që nuk i dini të gjitha këto
radikale. Mesazh për të mbledhur e Rilindasve tanë. fakte, sepse nuk paraqiten ende në librat e
mendtë ata që mendojnë të sulmojnë Historisë Shqiptare, dikur për shkak të
demokraciën amerikane.Ishte thirrja e 20 vite më parë, gjysma e kombit shqiptar izolimit nga bota e më pas, si demokraci e
fundit se, ky shtet i fuqishëm dhe rrezikohej të zhdukej nga gjenocidi serb i re e si duket me shumë problem, sepse nuk
aleatët e tij, nuk do të lejojnë më Millosheviqit dhe armatave serbe. Në më e besoj dot që gazetarë profesionistë të
përsëritjen e 11 shtatorit, por as sulmet pak se një vit u vranë rreth 15 mijë shqip- dëshirojnë vetdijshëm të keqinformojnë
ndaj strukturave të bashkësisë eu- tarë; vetëm në një ditë në fshatrat Krushë e opionin publik dhe të nxisin keqdashësi
roatllantike. Madhe dhe Krushë e Vogël, ku ka lindur e ndaj aleatit dhe mbrojtësit tone kryesor
vepruar filozofi i madh atdhetar Ukshin amerikan. Falë të së cilës ekzistojmë në
Shteti shqiptar, shteti i Koso- Hoti, u vranë 274 meshkuj, që nga fëmijët këtë formë dhe masë, siç jemi sot, dy shtete
vës,demokracitë e zhvilluara,njerëzit e porsa lindur e deri tek pleqtë. A ju thonë shqiptare, të pavarur, të lire dhe demo-
paqedashës e mbështetën këtë akt, i cili gjë të vrarët në Kosovë, apo, sipas “ mendj- kratik, evropian.
në vetvete, aq sa është parandalues, aq es” suaj,edhe ndëshkimi i terrrorizmit serb
ka të bëjë me jetën e njerëzve, lirinë e nuk duhej ndërmarrë dhe më mire të vrite- Shqiptarët ,kudo që jetojnë, janë ndër
tyre për të jetuar në paqe, pa ankthin e shin edhe më tej mijra shqiptarë? popujt më pro amerikanë dhe kanë arsye të
vdekjes dhe të sulmeve terroriste. Në jenë, pasi ekzistenca e djeshme dhe e
 V o l u m e 1 1 , Is s u e
Historia e pabesueshme e Selami Elshanit, menduan se e vranë, forcat serbe për t’i humbur gjurmët i dogjën
më thotë babai se njerëzit po largo-
hen drejt Shqipërisë. Atëherë një
person i kishte thënë të atit tim, që ai
mund të shkonte me traktor në
Shqipëri, por pa mua. Babai i është
përgjigjur se ai nuk mund të lëvizë e
ta lë djalin në atë gjendje. Derisa një
dajë i joni ka ardhur dhe na ka marrë
me vete në traktor për tu larguar në
drejtim të Shqipërisë. Mua më
kishin mbuluar me batanije. Ajo që
më kujtohet është momenti kur kemi
hyrë në Shqipëri, sepse aty mu kthye
shpresa për jetë, dhe se përkundër
problemeve besoj se do të
mjekohem”, ka shtuar Elshani.
Më tutje ai kishte marrë ndihmë
mjekësore në Kukës, për të vazhduar
më pas në Tiranë, e në mungesë të
mjeteve të nevojshme, ai kishte
vazhduar trajtimin mjekësor në
Zvicër, ku kishte qëndruar rreth 14
muaj, për tu kthyer në Kosovë dhe
filluar një jetë të re.
Më tutje ai ka treguar se gratë dhe
fëmijët i kishin ndarë prej burrave
dhe i kishin dërguar në xhaminë e
fshatit, e më pas kishin ushtruar
dhunë brutale ndaj disa prej mesh-
kujve që ishin aty prezent.
“Prej aty na kanë dërguar me një
oborr të njërës prej shtëpive, ku
kemi qenë diku rreth 180 meshkuj
dhe e kishin montuar para nesh një
mitraloz, e ky agresivitet i shtuar i
tyre ishte sepse kishin zbuluar armë
në një veturë të njërit prej banorëve,
dhe njëkohësisht askush nuk pra-
nonte ta jepte emrin e tij. Ata
gjuanin për të na frikësuar, e që nuk
kaloi shumë kohë i nxorën disa
djemë të rinj, e me të cilët saktë çka
ka ndodhur vetëm Zoti dhe ata që e
kryen krimin e dinë. Por, më pas
hyri djali i Haxhi Qerkinit, i cili
tashmë ka ndërruar jetë dhe i kishte
duart me gjak, e këtu unë thash me
vete se ata sigurisht janë masakruar
dhe i kanë hedhur trupat e tyre
diku”, ka shtuar Elshani.
Dekomunistizimi i shtetit Shqiptar
– i shërben dekriminalizimit të tij!
Letër e Hapur nga Kujtim Cekani
Dekomunistizimi i shtetit Shqiptar
–
i shërben dekriminalizimit të tij!
Letër e Hapur nga Kujtim Cekani
Një ish i persekutuar
I nderuar Komisioner Hahn,
Unë që po ju shkruaj, jam një shqip-
tar në emigrim. Jam në emigrim që
nga viti 1989, i arrastisur nga
Shqipëria para rrëzimit të regjimit
komunist.
Jam arratisur sepse jeta ime në
Shqipëri në atë kohe u vu seriozisht
në rrezik nga Sigurimi i Shtetit.
Familja ime në atë kohë ishte e
internuar dhe e deklasuar, e denon-
cuar nga regjimi komunist me
titullin “Kulak”!
-Gjyshi im nga ana e babait, Ali
Cekani ka vdekur ne burg si antiko-
munist.
-Daja im Nezir Muzhaqi i varur në
litar nga regjimi komunist, kur ishte
vetëm 27 vjeç .
-Dy daja të tjerë të pushkatuar pa
gjyqe, etj.
-Nëna ime ka qenë 5 vjet në kampin
famëkeq të internimit në Bençë të
Tepelenës, që është cilësuar edhe si
0 4
Kampi i Vdekjes.
-Persekutimi komunist në familjen time vazhdoi
përjetësisht, gjë që nuk është ndalur edhe sot.
Në Shqipëri si shifra zyrtare nga regjimi komunist:
Janë ekzekutuar 5.577 burra dhe 450 gra.
Janë dënuar 26.768 burra dhe 7.367 gra.
Kanë vdekur në burg 1.065 persona.
Kanë humbur aftësinë mendore 408 vetë.
Kanë vdekur në internim 7 022 vetë.
Në 50 vjet diktaturë komuniste, nga kjo shtresë janë
kryer 914. 000 vite burgu dhe 256.146 vite internim.
Mijera te pushkatuar ne vende akoma sekrete nuk ju
dihet varri, nuk dimë ku janë eshtrat e të parëve
tanë, ku të paktën të kemi një varr ku t‘i qajmë.
Numri i të pushkatuarve dhe të vdekurve në in-
ternim nuk është i saktë, sepse supozohet të jetë
shumë më i lartë, pasi pas rrëzimit të komunizmit
nuk është bërë asnjëherë një studim i thelluar në
këtë aspekt, pasi komunistët kanë penguar studimin
e çeshtjes, ngaqë i kemi gjithmonë në pushtet.
Në Shqipëri nuk ka asnjë shenjë për të treguar se
jemi populli të cilin diktatura e përçundoi.
Në Shqipëri nuk ka asnjë muzeum të krimeve të
komunizmit, nuk ka asnjë ditë të kujtesës, nuk ka
asnjë përmendore, ku qytetarët të vendosin lule dhe
kurora.
Në Shqipëri nuk ka mbetur asnjë shenjë që të
dëshmojë se në këtë vend shqiptarët janë futur në
burgje, janë pushkatuar, varur në litar, janë dërguar
familjarisht nëpër lagerat e diktaturës, ndërsa
fëmijët e të dënuarve kanë mbetur pa shkollë, pa të
ardhme, duke vuajtur ekskomunikimin nëpër kampe
përqëndrimi ku ju mohohej e drejta e jetës.
Në Shqipërinë e tiranisë komuniste që e vrau elitën,
dhe shqiptarët i ktheu në armiq të njëri-tjetrit nuk ka
kujtesë, nuk ka memorie për të blatuar nderim ndaj
viktimave të pafajshme të diktaturës. Janë sheshuar
deri burgjet ku të dënuarit kanë vuajtur.
Klasa politike postdiktaturë është përgjegjëse e
harresës kolektive për atë që ngjau në Shqipëri.
Në 3 Qershor 2008, me iniciativën e Vaclav Havel
dhe Joachim Gauck u nënshkrua Deklarata e Pragës,
e cila i bënte thirrje gjithë Europës t’i dënojë krimet
e komunizmit. Por Shqipëria nuk e nënshkroi këtë
Deklaratë.
Në 25 shkurt 2010, u nënshkrua po në Pragë
Deklarata e Krimeve të Komunizmit, Por Shqipëria
jo.
23 Gushti, njihet si Dita e Memories jo vetëm nga
shtete të BE-së por nga shtete jashtë BE siç janë
SHBA, Kanadaja dhe Gjeorgjia.
Por jo nga Shqipëria!
Viktimat e komunizmit sot janë dyfish viktima, nga
regjimi diktatorial dhe regjimi i tranzicionit
postkomunist që nuk e ka dekomunistizuar ende as
politikën dhe as shoqërinë.
Shoqëria shqiptare nuk e njeh veten se cila është.
Është pa ID!
Sepse s’ka memorie!
PS është vazhduese e Partisë Komuniste e cila
pretendon të reformohet.
Por si mund të refomohet duke mbuluar me harresë
atë që ka ndodhur.
E si mund të reformohet duke patur si gazetë të
partisë Zërin e Popullit krijuar nga vetë diktatori
stalinist.
Viktimat e komunizmit e kishte si obligim t’i
kujtonte PD, sepse ky ishte misioni i saj, prandaj u
mbështet prej popullit, që me rrëzimin e diktaturës,
të rehabilitonte viktimat, të zbardhte krimet dhe të
promovonte shtetin e së drejtës.
Ne jemi dëshmitarë sot se drejtësia si vlerë e
Perëndimit ndëshkon të inkriminuarit e regjimit
nazist, pa marrë parasysh se janë mbi 90 vjeçarë,
ndërsa Europa ish-komuniste ndëshkon të
inkriminuarit e regjimeve diktatoriale.
Por në Shqipëri jo!
Viktimat e djeshme të diktaturës Hoxhiste tani janë
viktima të PS-PD.
Në institucione kushtetuese, në sistemin e drejtësisë,
dhe pista të rëndësishme qeveritare, ashtu si edhe në
parlament, sot ka oficerë të sigurimit, punëtorë dhe
bashkëpuntorë të kësaj arme vrasëse të së shkuarës,
e cila kontrollon segmente të rëndësishme të
pushtetit politik, ekonomik dhe mediatik.
Por kjo histori nuk mund të vazhdojë më i Nderuar
Komisioner Hahn,
Demokracia në Shqipëri është e cunguar dhe kjo
shihet qartë në çdo sferë të jetës atje, si me
burgosjet pa motiv, ikjen masive të shqip-
tarëve, kapjen e shtetit nga mafia
komuniste, kapja e drejtësisë nga ish
Gjykatës e Prokurorë nga koha e diktaturës.
Ja pra, pse e gjykoj se duhen të hapen dosjet
e komunizmit; ja pra pse duhet dekomunis-
tizimi i shtetit ashtu si duhet dhe dekrimi-
nalizimi i tij.
E për këtë ndihma Juaj është shumë e
nevojshme.
Jua dërgoj këtë letër duke patur shpresë dhe
besim absolut se do të na ndihmoni në
prurjen e demokracisë në vendin tim;
Shpresoj të më prisni në një takim për të
diskutuar nga afër në lidhje me këtë çeshtje.
Edhe një herë Ju falenderoj duke Ju uruar
punë të mbarë.
Me respekt dhe mirënjohje
Kujtim Cekani
KLODI STRALLA
Përkujtesë në 5 vjetorin e ndarjes nga
jeta të prof. Niko THOMO (1933-2015)
Përkujtesë në 5 vjetorin e ndarjes nga jeta të
prof. Niko THOMO (1933-2015)
Përkujtimoret nuk janë biografi dhe as
monografi e personit që kujtohet; ato janë
një gjini më vete, të shkurta nga forma por
të ngjeshura nga përmbajtja. Më shumë se
të informojnë, ato të kujtojnë se kjo
Shqipëri që kemi sot, me të mirat e të këqiat
e saj, është bërë nga shpirtra atdhetarë e
profesionistë, të përkushtuar, idealistë,
pasuria e vetme e të cilëve janë veprat që
lanë pas dhe që, pas vitesh, kur ata nuk janë
më mes nesh, na “detyrojnë” t’i kujtojmë e
nderojmë në çdo përvjetor.
I tillë ishte për ne nxënësit e shumtë të tij
profesori ynë - Niko Thomo.
Niko u lind në Korçë në vitin 1933. Aty
kreu studimet fillore dhe të mesme dhe në
1955 përfundon me rezultate të shkëlqyera
ish Institutin e Lartë Pedagogjik të kohës,
në degën matematikë-fizikës. Që nga ajo
kohë e deri sa ndroi jetë, për afro 60 vjet, ai
nuk u shkëput nga veprimtaria mësim-
dhënëse dhe puna krijuese, ndonse kishte
vite që kish dalë në pension.
Thomot, në Korçë, i kemi pasur miq
shtëpie: Atin e tij, Vasilin, profesorin e
matematikë-fizikës, babai e ka patur koleg
për shumë vite, ndërsa Nikon nxënës në
gjimnaz.
Për herë të parë Nikon e njoha në vitin
1969, kur fillova studimet universitare në
degën e fizikës. Një burrë i gjatë, gazmor,
me një të folur karakteristik, lakonik, por
me një humor të hollë. Kish pamjen e një
shkencëtari, me flokët e shpupurisur, me
sytë e thellë që rrezatonin mençuri, me një
buzëqeshje fisnike dhe të çiltër, tipike e
njeriut të shkencës.
U njohëm edhe më shumë, më pas, në
zboret apo aksionet e rinisë. Niko ishte
shumë i thjeshtë, shumë i afërt me studentët,
me të cilët shoqërohej edhe jashtë mësimit.
Sot mund të duket çudi por ky afrimitet nuk
ndikonte aspak në vlerësim gjatë provimeve
dhe të mos harojmë se ai jepte lendën më të
vështirë - Mekanikën Kuantike. Sa larg prej
disa pedagogëve të sotmë që, pas seriozitetit
dhe distancës me nxënësit, fshehin medi-
okritetin e tyre!
Jemi takuar me dhjetra herë këto vite që
banoja në Tiranë; kemi pirë shpesh edhe
kafe bashkë, duke biseduar kryesisht për
ngjarjet dhe politikat e ditës. Niko ishte një
analist i thellë, realist dhe shumë i
vetdishëm për ç'ka ndodhte në Shqipëri e në
botë.
Ai ishte para së gjithash një personalitet me
integritet të lartë moral dhe mendjehapur.
P a g e 5
Ndonse nga duart e tij dolën studentë që më
vonë patën funksione të larta partiake dhe
shtetërore ai nuk denjoi t’u vardisej pas dhe të
bënte rolin e sejmenit për të përfituar tituj dhe
grada shkencore siç bënë shumë prej kolegëve
të tij, ndonse ishte i vetmi që duhet të ishte,
prej vitesh, anëtar i Akademisë të Shkencave,
falë mençurisë, thellësisë të mendimit, talentit
dhe aftësive krijuese.
Firmën e tij mbajnë leksionet e para në Krista-
lografi, në Fizikën e atmosferës, në Mekanikën
e lëngjeve, në Fizikën e trupit të ngurtë, në
Elektrodinamikë dhe, në mënyrë të veçantë, në
lendën e tij të dashur - Mekanikën kuantike.
Autor i 12 teksteve universitare, 2 mono-
grafive, dhjetra artikujve shkencore dhe puni-
meve eksperimentale. Studimi i tij në fushën e
gjysmëpërçuesve u vlerësua në vitin 1977 me
çmimin e Republikes të Klasit të Parë.
Në 7 mars 2013, me rastin e 80 vjetorit të
lindjes, presidenti Nishani e dekoron me
“Medaljen e Mirënjohjes”.
Do të të kujtojmë përhera profesor!
KLODI STRALLA
Udhëtimi i parë rreth Tokës me Biçikletë –
Thomas Stevens (1854-1935)
Ashtu siç ka një udhëtim të parë rreth Tokës
me anije nga portugezi Ferdinand Magelani
(1519-1522), një udhëtim të parë rreth Tokës
me avion nga amerikani Lowel Smith (1924)
apo një udhëtim të parë rreth Tokës në hapësirë
nga rusi Juri Gagarin (1961), ka edhe një
udhëtim të pare rreth Tokës me biçikletë nga
anglezi Thomas Stevens (1884-1887)
Thomas Stevns, i lindur në Angli në 1854,
ishte nje avanturier dhe reporter shtypi, që kreu
për herë të parë rrotullimin rreth Globit me
biçikletë. Ai ishte fëmija më i madh mes
gjashtë fëmijëve të familjes Stevens. Kur ish
14 vjeç i ati emigroi drejt SHBA dhe ngriti aty
një fermë bujqësore. Vetëm pas 5 vitesh të
vështira ai mundi të tërheqë aty edhe familjen.
Thomasi, që shquhej për shpirtin e tij të aven-
turës, e braktisi shpejt fermën e të atit dhe
morri rrugën e Perëndimit.
Fillimisht punoi në një minierë por shpejt u bë
reporter shtypi i një të përjavëshme amerikane.
I mbrujur qysh fëmijë me impresionet fan-
tazuese të librave të Zhyl Vernit, veçanërisht të
heroit të tij të preferuar Fileas Fogg-ut, në
romanin “Një udhëtim rreth botës për 80 ditë”,
ai ndërmori aventurën e ngjashme që ta bënte
këtë turr rreth botëa me biçikletë.
Kështu në 22 prill 1884 ai u nis nga Oakland,
në Kaliforni, mbriti në Çikago në 4 korrik, në 4
gusht në Boston, duke përshkuar me biçikletë
rreth 6000 km. Atlantikun e kaloi me anije dhe
pasi përshkoi Anglinë, Gjermaninë, Austrinë,
Hungarinë dhe Bullgarinë, në 2 qershor 1885
mbrin në Stamboll, duke përshkuar me biçi-
kletë rreth 20.000 km. Duke udhëtuar përmes
Kaukazit, Iranit, Indisë, Kinës, përherë mbi
biçikletë, më 17 dhjetor 1886 mbrim në Yoko-
hama të Japonisë dhe me anije u kthye në San
Francisko në 7 janar 1887.
Peripecitë e këtij udhëtimi historik i përmblo-
dhi në librin e tij “Udhëtim rreth botës me
biçiklet”
Disa thonë që njeriu, në thelbin e vet, është një
qenie pragmatiste, që bën vetëm veprime të
menduara, racionale, për përfitim material.
Shëmbuj, ndonse jo të shumtë, dëshmojnë se ai
sakrifikon edhe jetën për të përmbushur synime
e dëshira jo materiale. Thomas Stivens, me
shpirtin e tij të aventurës, ishte njëri prej tyre.
 P a g e 6 O u r W o r d s

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

Robert d’ANGÉLY Përkundrazi, meqë ishin vëllezër dhe mbi bazën e asaj Azinë e Vogël mendimit tonë, fakt mund të Biblës, që thotë tekstualisht:
ENIGMA imigrantët dhe nuk bënin pjesë që kemi shkruar gjithmonë janë sepse asgjë nuk kuptohet lehtë, po ”para
pritësit bënin pjesë në të më sipër, është përthithur dhe pengon që të ketë të nisemi nga shpërhapjes, që ndodhi në
gjërave ose të lëvizjeve, në të njëjtën racë njëjtin popull: fjala të asimiluar nga pasur një pjesë të parimi se që kohën e ndërtimit të Kullës së
që kanë përshkuar dhe në të njëjtin pellazgët, le të përgjigjemi për pellazgët, raca etruskëve, e në emrat: etruskë, Babilonisë, gjithë njerëzimi
gjithë botën pellazge të popull: pellazgët, mendojnë pak për pyetjen rreth kryesore që cila zbriti nga tirrenas ose fliste një
parahistorisë. dhe flisnin të njëjtën athinasit, për origjinës së përfshin në gjirin Alpete rete; por tirrenianë ose gjuhë të vetme të njëjtë”.
Nga kjo del se populli gjuhë: pellazgjisht- spartanët dhe për etruskëve më e vet edhe nuk ka qenë i tillë tirsenë, dhe Prandaj nuk duhet të habitemi,
etrusk, ashtu si populli en, ata menjëherë qytetarët e tepër se sa për etruskët. mendimi i Tit pellazgë ose nëse në lashtësi ka pasur
pellazg, pjesë integrante e janë vëllazëruar dhe, tjerë grekë dhe të formimin e këtij Emri i lashtë i Livit, pasi ai flet Πελαργοι ose shkrimtarë,
të cilit ishte, nuk ka duke evoluar, me na thonë që, - pasi populli. Nuk do të etruskëve dhe si e qartë për lelegë, që janë gabuar në gjykimet e
pasur asnjëherë një epokë kalimin e kohës ata luftonin va- flasim për formi- quanin veten 85 shënohet gjithnjë tyre dhe që kanë deklaruar nga
formimi të mirëfilltë, por kanë përbërë të zhdimisht njëri min e popullit etruskët etruskë që u nisën po ai popull: padija, se gjuha e folur nga
më tepër periudha evolui- njëjtin popull italian, kundër tjetrit, - etrusk, sepse ky Mendimi i Nie- për t’u vendosur populli i racës kjo
mi, në atë masë që fliste të njëjtën nuk kanë është një popull buhr (Hist. Rom. në Alpet, por nuk pellazge, që kudo apo ajo popullsi, nuk ka qenë
që ai përthithte imigrantët, gjuhë, por që qenë grekë. Duhet primitiv, një degë I.36 vij.) dhe i flet për retët, që të fliste, me disa pellazgjishtja, por më tepër ka
të cilët flisnin dialekte mbante emra mjaft ta dinë, se luftat primitive e MÜLLER (Die kenë zbritur nga dallime të qenë barbare, sepse nuk i
pellazge pak të ndryshme të ndryshëm: njëri që qytetet greke popullit të gjerë Etrusker, I, 70, Alpet drejt tokave vogla dialektore, ngjiste
nga dialekti që quhej ETRUSK për shpallnin njëri pellazg të Italisë vij.), se ata të Etrurisë. pothuaj të njëjtën pellazgjishtes, të cilën secili
fliste vetë. shkak, do të thoshin kundër tjetrit, nuk dhe, si i tillë, zbritën nga Alpet Përkundrazi, gjuhë: pel- nga ata autorë e fliste dhe që
Si rrjedhim, nga fakti që ne, të DODO- ishin gjë origjina e tij rete, me qëllim që MICALI është i lazgjishten. Që nuk mund ta kuptonin këtë
gjatë periudhës së fundit NASVE, që mbanin tjetër, veçse lufta përzihet me t’u jepet një mendimit të kjo gjuhë, fakt.
parahistorike ka pasur titullin ”ata të sedre, krenarie, origjinën e vetë origjinë gjermani- Denis Halikarnas- pavarësisht nga Duke e ditur se marrëdhëniet
imigrime të rrënjësit dushkut”, tjetri [i] përparësie, njeriut. Që këtej ke, është it, që etruskët këto dhe komunikimet ndërmjet
dhe në gjithë Italinë, të LATIN epërsie dhe del se gjithë kundërshtuar nga janë autoktonë. dallime të vogla qyteteve, popujve dhe
ardhura si nga Epiri, edhe ose ROMAK, nga hegjemonie mbi imigrimet në Itali, Lepsiusi në Nga të gjitha këto dialektore, ka vendeve ishin
nga Greqia, nga Azia e emri i luginës së gjithë të tjerët; ato që prej lashtësisë disertacionin e tij mund të përfun- qenë po ajo kudo tepër të vështira ose pothuaj
Vogël ose gjetkë, Tiberit ose nga emri gjithmonë më të thellë, janë Ueber die dohet, se etruskët në këtë epokë, ne nuk ekzistonin, dhe se shken-
nuk del që këta imigrantë i qytetit të Romës. shkaktoheshin nga përthithur Tyrrenischen janë autoktonë si nuk e vëmë në cat etnologjike e gjuhësore
të ndryshëm kanë formuar Ata që duan të xhelozia reciproke dhe asimiluar nga Pelasger in Etru- në Itali, po ashtu dyshim; ishin
popuj të ndryshëm italianë kundërshtojnë, se ndërmjet qyte- etruskët, ashtu si ria (Leipzig 1842) edhe në kemi gjithashtu, tërësisht të panjohura, deri në
nga ata që latinët ose romakët teve. imigrimet në pa Greqi e në Azinë do të shtonim, kohët tona, jo më shumë se
tashmë ekzistonin. dhe etruskët nuk Për ta përfunduar, Greqi dhe në arsye, sipas e Vogël, dhe ky edhe dëshminë e pesëdhjetë vjet më parë,

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

shpjegohet
lehtë kjo padituri e të
lashtëve, kur është puna
për të dalluar dialektet.
Kemi edhe një provë
tjetër për atë që pohojmë,
në faktin se autorët e
sotëm, të aftë dhe kompe-
tentë në këtë fushë,
nuk kanë shpëtuar pa u
gabuar, duke thënë, -
pikërisht si të lashtët, - që
shqiptarët toskë nuk
flasin të njëjtën gjuhë si
shqiptarët gegë. E përse e
kanë bërë një gabim të
tillë? Sepse kanë
vënë re, - dhe me të
drejtë, - se gegët e toskët,
- para vitit 1912, epokës
së Luftave Ballkanike,
- nuk kuptoheshin
ndërmjet tyre. E
megjithatë, ata që të dy,
ashtu si dhe sot, flisnin të
njëjtën
gjuhë: shqipen ose pel-
lazgjishten, me për-
jashtim, siç kuptohet
vetvetiu, të dallimit të
vogël të
shqiptimit, që nuk është i
panjohur edhe sot.
Prandaj do të përfun-
dojmë, se ajo që u ka
ndodhur gjuhëtarëve të
sotëm, - ndonëse me një
njohje më të sprovuar, - i
ka ngjarë edhe Herodotit.
Në fakt Ati i Historisë me
siguri nuk
mund të mos e dinte
gjuhën pellazge, që flitej
në Halikarnas, në Kari,
por kur është ndodhur
në prani të pellazgjishtes
së qyteteve të tjera të
Greqisë ose të vendeve të
tjera, e njëjta gjuhë i primitivë, si Τυρσανοι. Pra parim, tashmë në kurdoherë te pasur disa inva- cilëve nuk paraqitej në atë
është dukur - ashtu autoktonë është vetëm emri vendin populli që i priste, zione të ndrysh- shkallë ose në atë
si shqipja ose pel- (αυτοχθονας), që ndryshon, ku bëhet imigrimi një popull vëlla, i me, prej tyre përpjesëtim me atë të grekëve
lazgjishtja e sotme u domethënë të dalë kurse ka elementë të së cili fliste po atë egjiptasit dhe të Greqisë ose të Azisë së
është dukur nga vetë trualli i objekti mbetet po njëjtës racë dhe të gjuhë: pel- fenikasit vinin Vogël. Etruskët dhe gjithë
gjuhëtarëve tanë të Italisë, dhe kanë ai, domethënë ata po asaj gjuhe me lazgjishten. Nuk nga jugu, të tjerë popujt e
sotëm - kaq e arsye. Dhe janë pellazgët ose atë të emigran- duhet harruar se nga tjerë të Italisë në lashtësi nuk e
ndryshme dhe e ashtu siç e kemi ariasit ose tëve në kjo gjuhë, në këtë trakët e ilirët që kanë pasur atë përzierje, që
pakuptueshme për thënë tashmë, veç ‘Aργειοι ose fjalë dhe që këta epokë të lashtë, vinin nga veriu; karakterizon helenët e Greqisë
veshët e tij të kësaj, të gjithë ata ALBANI ose elementë e flitej pothuajse ky është fakt, por dhe
pastërvitur me punë që e kanë ARBËN, ose njohin; ndodh kudo njësoj nga të të gjitha të ash- të Azisë së Vogël. Ne nuk
gjuhësie, origjinën e tyre ARVERNË etj. mjaft rrallë që një gjitha tuquajturat inva- gjejmë në shkrimet e të
dhe nuk është lëkun- nga trualli Duke ndjekur po emigrim masiv, i popullsitë; ndërsa zione nuk lashtëve lidhur me Italinë
dur të shkruajë, që europian janë këtë vijë arsyeti- ndjekur nga greqishtja e kanë pasur të pjesë, ku të dalë
pellazgët-tirrenas cilësuar PEL- mi, edhe sot a një imigrim tjetër latinishtja, këto njëjtin ndikim, - çështja e imigrimit mesopota-
ose etruskë etj., LAZGË, duke mund të thuhet, në vend, të shumë më vonë, as nga pikëpamja mas; trojanët, me gjithë pre-
flisnin një gjuhë qenë një mbiemër pa bërë një gabim ndodhë krejtësisht nuk fliteshin shoqërore, as nga tendimet e disa dijetarëve të
barbare: Πελασγοι në kuptimin e vet të trashë, se rastësisht dhe pa veçse si një pikëpamja interesuar për racën e tyre,
ελαλουν γλωσσαν etimologjik shqiptarët nuk asnjë të dhënë ose gjuhë e dytë, që gjuhësore, - mbi nuk janë aspak mesopotamas,
βαρβαρον (Herod. I. fjala Πελαργος, janë SHQIP- informatë njihej dhe flitej popujt e pushtuar, por të racës së pastër pellazge:
57), domethënë një me kuptimin ’i TARËT ose paraprake për vetëm nga pakica sepse që të dy, dardanë. Kartagjenasit po
gjuhë jo lindur i bardhë’, ARBËRESHËT? vendin pritës. drejtuese, pushtuesit dhe të ashtu nuk mund të quhen si
pellazge, sepse siç e ka përdour - Që grekët nuk Për epokën e kryesisht nga pushtuarit ishin mesopotamas, - me përjashtim
pellazgjishtja dhe tashmë Herodoti janë po ai popull, lashtë, me për- HELENËT, një sigurisht popuj të një
gjithashtu gjithë kur ka që jashtim të ko- grup popujsh të pellazgë, përpjesëtimi të vogël, - sepse
dialektet pellazge shkruar: ‘Aρκαδες shënohet me lonëve fenikas përzier, që përf- por jo në të këta janë pasardhës të feni-
me të cilat helenët Πελασγοι (I, 146, emrin dhe egjiptas, shinin të gjithë të njëjtën shkallë. kasve ”detarë” dhe si të tillë,
ishin Kap. 1), dhe siç HELENËT? pasardhës të prejardhurit nga Nëse të pushtuarit me
në kontakt të mund ta thoshte ai Prandaj nuk ka pellazgëve fenikasit ose ishin nga një racë përjashtim siç e kemi thënë, të
përditshëm, - në po njësoj: dyshim, se të lashtë, të egjiptasit e e pastër pellazge, elementëve ”talasofobë” të
parim, - nuk quhesh- ‘Aθηναιοι popullsitë e vendosur në këto zbarkuar dhe të përkundrazi tillë si mesopotamasit. Si
in prej tyre si gjuhë Πελασγοι, Τρωες quajtura: etruskë dy vende, dhe që përzier me gjithë pushtuesit kishin pasojë
barbare. Πελασγοι, ose kishin krijuar popullsitë pel- pellazge vetëm etruskët, nga pikëpamja
Kështu ne nuk Boιωτοι 86 trung dhe më pas lazgjike primitive origjinën e tyre të racore, janë shumë më tepër
ndruhemi të poho- Πελασγοι, tirrenas, oskë, e kishin të Greqisë, të lashtë dhe këtë pellazgë primitivë të pastër se
jmë, se ata që kanë ετρουροι umbrë, latinë, humbur gjuhën Azisë së Vogël shumë të përzier sa helenët,
të drejtë si ndërmjet Πελασγοι, ose samnitë, sikulë, pellazge: si e ndoshta të edhe me klasat drejtuese dhe elita e
të lashtëve, si Πελαργοι, etj., përbënin një pjesë Danai, Kadmi, Italisë gjithashtu, elementë mesopo- popullsive greke, te të cilat
HELANIKOSI i domethënë të të popullsisë ose Kodrosi etj., që deshën t’i tamas të periekët, metekët, ilotët,
MITILENËS, DEN- lindur të bardhë, të racës kolonët e tjerë, që nënshtroheshin ndryshëm të penestët,
IS HALIKARNASI etruskët gjithashtu pellazge. kalonin nga një kësaj përzierjeje Fenikisë e të argadët, servët dhe skllevërit
dhe të tjerët, ashtu janë cilësuar nga Një parim emi- vend pellazgjik plotësuese. Egjiptit. Po përbënin elementin pellazg më
dhe ndërmjet të gjithë autorët e grimi çfarëdo i Mes- Të gjithë autorët e kështu është me të pastër; pikërisht për këtë
autorëve të sotëm, lashtë si Dihet, se kur ka dheut në tjetrin, lashtë, duke folur etruskët, të arsye
janë ata që i quajnë Πελασγοι emigrim të një nuk ishin kaq të për epokën para cilët i quanin më kjo popullsi pellazge, që
etruskët e parë ose Tυρρηνοι ose popullsie nga një çatdhesuar, sepse Luftës së Trojës, tepër tirrenas, mbante cilësime të ndryshme
etruskët-pellazgë Τυρσηνοι ose vend në tjetrin, në ata gjenin na njoftojnë se ka përzierja e të përbuzëse në sytë e helenëve,
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 7

POEZI NGA RAIMONDA ke qare,
MOISIU Diku ta ruan fshehur ajo
dashurine e pare”,
Malli i mergimtares!-poezi nga- Kalldremet e rrugices vec
Raimonda MOISIU heshtnin si kokalla,
Qe papritur nisen te brit-
Kur ty te lashe pergjithmone plot nin porsi qenie te gjalla….
lote ate pranvere...... -,-
Fuqi nuk kisha koken pas ta ktheja Avioni me se fundi u nis
edhe njehere........ lart neper ere,
-.- E di qe kisha lene pas
Moj Korce, Korca ime, te ika nenen e mjere,
pergjithmone, Zemra e saj qante
Dhe mora oqeanet andej nga peren- papushim,
don, Ndersa mua avioni me
Te Varri i Mirahorit, kujtoj buzet mori ne fluturim.
ndala pak, -.-
“Mos me braktis, moj bije”, -tha Korce, po te vi me thinja,
Mirahori plak. kam ikur si zambak,
“Do te pres derisa te kthehesh, do Me fal qe s’i mbaj lotet, o
duroj pa u thare”, Mirahori plak,
Me dha nje lulebliri qe kish celur Dikush prane luleblirit
mbi varr. paska mbjellur zambak,
-.- Ky zambak i panjohur me
Tingujt e serenates vinin me kitare: lutet ta puth pak,
“ Monda, mos e harro shtepizen ku Po buzet po me dridhen e
Poezi
nuk e puthin dot,
Ti do sy te qeshu o zambak,
por une i kam me lote.
-.-
Tej, tingujt e serenates me
vijne ketu mbi varr,
Dhe plakut i tregojne
dashurine time te pare,
Tej duket Korca ime me
floket onde – onde
“Sa kohe ke pa erdhur…Sa te
kam pritur, Monda!”
-.-
Kur ty te lashe pergjithmone
plot lote ate pranvere......
Fuqi nuk kisha koken pas ta
ktheja edhe njehere.
Dua DIELL......diell DUA!
Ftohtësira ka pushtuar
shpirtin tim,
fluturon symbyllur nëpër
trupin,që ngjet të më ndricojë rrugën, për prishin heshtjen; guakje
si shtëpija e boshatisur e në kështjellën e dëshirave. që të kujtojnë ëndërrat e
qyqeve. -.- ftohta, të frikshme
-.- Diell, si copëza të jetës...
....Lëviz e vetmuar, kam t'i japë shkëlqim, -.-
ftohtë , celësit të florinjtë, dhe Me këmbët në tokë iki rrugë
Si një harabel i mjerë mes sekreteve të natës. e parrugë,
dëborës Diell, shkel nëpër shkurre e gjëmba,
Që nuk ndjen ngrohtësirë të heqë muret e ftohtë, shkel gurët e hedhur nga
askund. që më rrethojnë mua stuhia,
-.- një grua të vetmuar...! e detit të trazuar,
Me sytë e trishtuar të një -.- nën retë,
murgeshe të re para altarit, Si një shpirt i vetmuar, kam që nxijnë,
vështroj qiellin, filluar të kuptoj , si sorrat.
i kërkoj mëshirë, i lutem me hipokrizinë, falsitetin e Më janë të huaj tashmë,
zë kësaj bote. E di krevati i argjentë i përkundur
me përgjërim që lehtë nga
-të më falë diellin. nuk kam, për t'u ngrohur aroma e trupit.
-.- ndonjë ditë, -.-
Dua diell! asnjëherë, Kam harruar,
Diell ! kurrë, melodinë e ofshamave,
Diell dua, më. dhe rrëshqitjen përtokë të
sic duan qëniet e gjalla ajër. -.- bardhanës prej hëne
Diell, Sorrat janë xhveshur nga të carcafëve.
që të më ngrohë, të më ndjenja e hapësirës, -.-
shpëtojë, dhe me guakjet e tyre, Jam nisur të kërkoj një qiri,

Blood on the streets of Kavaje Albania….

What Now!!!
Second term for Elvis Rroshi, what’s he doing for
the family!! Nothing done...Burg per vrasesit

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

u ngjante
etruskëve, plot krenari e superioritet në atë
pikë, sa ka përshkuar shekuj e mijëvjeçarë,
të
mbushur me lufta dhe me ngjarje të ndrysh-
me të dhimbshme, pa pësuar ndryshime të
rëndësishme si nga raca, që është ruajtur më
mirë se te gjithë të tjerët, ashtu dhe nga
gjuha, që
është zhvilluar vetëm mjaft me rregullsi;
kështu mjafton që të gjendet çelësi i këtyre
ndryshimeve dhe do të arrihej të rindërtohej
gjuha etruske, e cila ka qenë ende në përdo-
rim në
veri dhe në qendër të Italisë deri pas she-
kullit X të erës sonë dhe nuk ka pasur fatin
ose
avantazhin të ruhej e paprekur në qindra
mijëra vatra etruske ose shqiptare, siç është
rasti i
Italisë së jugut, duke nisur nga Roma, në
Sicili, në krahinat e ndryshme dhe ishujt e
Greqisë,
në Shqipëri ose Epir, në Maqedoni, në
Trakë, rreth detit të Marmarasë, rreth qytetit
e liqenit të
Nikesë ose IZNIK, në të dy brigjet e Dar-
daneleve dhe në vise të ndryshme të Azisë
së Vogël.
87
Nëse nuk ka më shqiptarë të krishterë e
gjithmonë të quajtur si grekë = ROUM =
Ρωμηος në
Azinë e Vogël, kjo ndodh sepse ata u
shpërngulën në Greqi si të shkëmbyer ose
ανταλλαξιμοι
mbi bazën e marrëveshjes ndërmjet Mus-
tafa QEMALIT dhe VENIZELOSIT rreth
viteve 1924-
1925.
Etruskët kanë qenë mjeshtrit, që formuan
dhe mësuan romakët
Historia e etruskëve, thotë Grande Ency-
clopédie, njihet shumë pak. Duke thënë
këtë, ajo
harron se historia e etruskëve në Itali
përzihet me atë të latinëve ose romakëve,
ashtu si në
Greqi ose në Azinë e Vogël ajo e shqip-
tarëve përzihet me historinë e grekëve.
Veç kësaj, a
nuk është e njëjta gjë edhe sot? Popullsi të
tëra shqiptare në Turqi, kryesisht para
shkëmbimit
të vitit 1925, në Greqi dhe në Itali a nuk
quhen dhe konsiderohen greke për shkak
të padijes?
Ata që nuk janë specialistë ende bëjnë
pyetjen dhe me të drejtë, e thonë: derisa
shqiptarët
kanë qenë dhe gjithmonë janë një popull
kaq i rëndësishëm dhe interesant, përse
historia
pothuaj asnjëherë nuk i përmend? Përgjig-
ja është e thjeshtë: sepse, siç na e thonë
me të drejtë,
Nostradamusi dhe të tjerë, që e kanë
përmendur si një popull shumë të
rëndësishëm, emri
ALBANË gjithnjë është ngatërruar si një
me të grekëve ose helenëve, për të shënuar
kudo të
njëjtin popull: shqiptar ose pellazg nga
origjina, që ka folur gjithë herët po të
njëjtën gjuhë
stërgjyshore: pellazgjishten ose shqipen.
Për ata që lidhur me këtë janë në dijeni të
gjendjes së
sotme të punëve, - punë që nuk kanë
ndryshuar gjendjen faktike që prej kohëve
të lashta, -
gjithë territoret e mbajtura, - më 1805 për shembull, -
si greke, në realitet nuk kanë qenë gjë
tjetër veçse territore shqiptare dhe e vetmja gjuhë që
kanë folur ka qenë shqipja. Dhe kjo
gjendje për pjesën më të madhe të këtyre territoreve
vazhdon edhe sot të jetë po ajo. Me fjalë
të tjera, si mund ta kuptojmë dhe ta shpjegojmë
SHATOBRIANIN, kur duke folur për
Athinën në veprën e tij Itinerari i Palestinës, e quan
”fshat i pistë shqiptar”? Po ashtu
LAMARTINI, duke folur për familjen që u kujdes
për të në Greqi sa kohë ishte i sëmurë,
thotë fare mirë: “familje shqiptare si të gjitha në të
gjithë vendin (Greqi)” dhe te ”Graziella”,
duke folur për popullsitë e ISKIAS, PROCIDËS etj.
pranë Napolit, përsëri thotë: ”popullsi
shqiptare”, në kundërshtim me mendimin tjetër, që
gjithmonë i ka cilësuar po këto popullsi të
Napolit deri në Sicili, duke kaluar nëpër krahinat e
FOXHËS, BARIT, LEÇES, KOZENCËS,
KATANIES, PALERMOS, nëpër ishujt eolianë:
LIPARI, STROMBOLI etj., etj., si popullsi
greke. E vërteta është se ato kanë ruajtur kudo fenë
greke ortodokse, por kemi të bëjmë me
popullsi shqiptare, që ende flasin shqip. Një kon-
firmim të asaj që kemi pretenduar
vazhdimisht, është se kemi vënë re, nuk ka shumë
 P a g e 8 O u r W o r d s

Historia nga kinema
“Nacional” tek teatri
“Skampa” Kush ishte Xhavit
Biçakçiu që ndërtoi Kino-
teatrin e parë në Elbasan
“Normale”.
Pas suksesit të shfaqjeve të
mësipërme kjo trupë shfaqi në
skenë dramën “I mjeri djalë”,
sipas novelës turke me të
njëjtën titull. Më pas vuri në
skenë komedinë “Mulla Ta-
hiri” të Mustafa Currit, ndërsa
mësuesi i shkollës
“Normale” Abedin Çaushi
përktheu dhe botoi dramën
e njohur “Firuzzi”
Në vitet ’30 nisur nga
zhvillimi i madh që kishte
marrë teatri vjen në Elbasan
një regjisor italian për të
vënë në skenë tragjedinë
“Aleksandri”, të shkruar
nga dramaturgu i shquar
elbasanas Et’hem Hax-
hidemi.
Perfundime
Pas shfaqjes me sukses të
tragjedisë trupa e teatrit vuri
në skenë “Cubat” e Shilerit
të përkthyer nga Hile Mosi,
mësues në shkollën
“Normale” (qendra më e
madhe mësimore, teatrale e
artistike në vend) dhe më
vonë ministër i Arsimit.
Nga këto shfaqje teatrore, të
vëna nga teatri amator i
Elbasanit, është për t’u
përmendur edhe një ku-
riozitet, për periudhën kur
luheshin këto pjesë. Në atë
kohë vajzat nuk dilnin nga
shtëpia. Kjo ishte një
dukuri që mbizotëronte në
të gjithë vendin. Edhe në
Elbasan, pasi vajza
mbushte moshën 12 vjeç
“mbyllej në shtëpi” dhe
nuk e kalonte “pragun e
derës” gjersa martohej. Në
këto kushte aktorët e
teatrit, kur në pjesën
teatrale kishte femra, rolet
e tyre, pra rolet e femrave
i luanin meshkujt. Kështu
në dramën “Besa” kanë
luajtur rolin e femrave për-
katësisht Sif Dodbiba dhe
Hasan Ceka dhe më vonë role
të femrave kanë luajtur edhe
aktorët Llambi Ndrija, Faik
Pajuni e ndonjë tjetër. Kësh-
tu, teatri amator i Elbasanit u
ngjit në skenë ndër vite, duke
u bërë zhanri më i dashur e
më popullor, aq sa edhe lagjet
e qytetit kishin grupet
teatrore dhe jepnin shfaqje të
bukura për banorët.

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune
si ne kohen e diktatures se 1945….a mjere ai popull dhe per ato njerez atje...
Ina Rama—-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e Shqiperise….presim nqs ka
ndryshim...filloi dhe llalla nga shkelja ligjit tek Marku , qe I thone njerezve qe nuk duam tja dijme per ASNJE.
Veglat e mafies ne Shqiperi

Nënë Tereza në OKB , Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................

popull i vogël. Një grua që
Përmbajtja sintetizon e sheshon më të
I. Nënë Tereza në OKB mirën e një populli.
-------------
takon presidentin Zia ul * teolog i mirënjohur,
Haq. Siç profesor universitar
thonë njerëzit, më shumë Tereza: në art
se një president ishte një Piktura, afreske, trupore të
diktator. I korruptuar, Nënë Terezës, bile edhe
kinse vepra të myslimanëve koso-
pretendon ta çrrënjos varë
korrupcionin por… Do të e paraqesin atë si e shohin,
vdesë më 1988 në një me krenari për ta ndjerë
aksident ajror, i motër e nënë. Mendoj në një
ndodhur nga shkaqe që portret të posaçëm. Spikat
askush s‟donte të hetonte koka kundër gjelbrimit të
as të hulumtonte. Mirë, lisave, në të cilën degët kanë
Nënë marrë formën e shqiponjës
Tereza nga ai merr dykrenare, për të kujtuar
gjithçka që kërkon. Gjatë rrënjët shqiptare të Nënë
një intervistë televizive e Terezës.
vlerëson atë Sapo ishte skicuar, mbi
thjeshtë dhe pa lajka të sfond, fytyra e Krishtit, ajo
rrejshme. Politikisht mund fytyrë nga e cila ajo nxirrte
të duket si diçka naive dhe inspirimin që t‟i dhurohet
e krejtësisht Ati dhe botës.(1)
padjallëzuar. Ndërkaq mu Mendoj edhe në një trupore të
këtu ishte madhësia e gdhendur nga dy myslimanë,
Nënë Terezës, pra që paraqet Nënën me duart e
domethënë fakti se bashkuara
nuk merret me ideologji dhe me fytyrë të ndërruar: në
ose me gabime të indi- lutjet e nënkuptuara, në ato
vidëve të caktuar, sepse duar lutëse, në sytë e ndritur
qëllimi i saj nga takimi me
ishte më i lartë: për të hyjnoren, dhe sintetizon të
shpëtuar çdo person dhe gjithë jetën e saj dhe është e
për t‟ua dhënë të gjithëve komunikuar fshehtësia e jetës
mundësinë së saj.(2).
për t‟u çliruar duke bërë Në Gjakovë, në sheshin
mirë. qendror ku është kjo trupore,
Ja përse kam dashur ta shumë të krishterë shkojnë
njohë këtë grua të vogël-të aty të luten. Shumë
madhe! Do e gjej myslimanë kur kalojnë
përgjigjen në shumë atypari e përkëdhelin dhe e
pyetje të puthin. Është nënë edhe e
miat, duke studjuar his- tyre. Është nënë e Paqes,
torinë dhe kulturën shqip- term që gjithmonë duhet të
tare të Kosovës, atje ku shkruhet me shkronjë të
është lindur Nënë Tereza: madhe, sepse Paqja nuk është
një një nga pasuritë e
popull që jep këtë grua, mundshme. Është kusht i të
sigurisht që s‟mund të jetë gjitha të mirave të tjera. Ka
një emër. Ka një fytyrë. Na
tregon Shën Pali.
“Krishti, paqja jonë”.
Grua e fortë: “E kam dëgjuar zërin
e Saj”
Shën Tereza e Avilës, Shën Tere-
za e Krishtit Fëmijë, e Lumturuara
Tereza e
Kalkutës, gra të forta që e gjejnë
dhe e mbërrijnë Krishtin nëpër
“rrugën e plogështisë”,
“rrugën e fëmijërisë shpirtërore”,
“rrugën e vogël”, gra që revolu-
cionarizojnë
përshpirtërinë dhe botën, që të
jetojë dashuria e krishterë e kohës
së tyre, falë
eksperiencës së provanisë hyjnore
që e ka rënduar jetën e tyre. Nga
një ndjenjë turpi,
asnjëra prej tyre nuk ka shkruar
asgjë në çastin e saktë kur është
takuar e
ballafaquar me Zërin, por i kanë
sugjeruar njerëzit që shpirtërisht i
kishin pranë vetit
dhe këtë e kanë treguar me të
gjithë qenien e tyre dhe
ekzistencën e tyre: edhe kur
ishin në krizë, në shkretëtirë,
n‟errësirën e fesë, i kanë ndejtë
gjithmonë besnike atij
takimi e ballafaqimi.
Nënë Tereza, e diplomuar
n‟universitet për histori e për
gjeografi, nuk kishte studjuar
teologji. Është
futur në hyjnoren dhe përmes
lutjes është bërë një mistike. E
ndriçuar nga Shpirti Shenjt kup-
tonte atë që
shumë teologëve u mbetej e
errësuar. Para të Shenjtërueshmit
Sakrament zbulonte të vërteta
ekzistenciale
të thella e të bukura dhe kapte atë
më themeloren në Krishterim.
Paralajmëronte e këshillonte
nevojën për
të qenë në vijën e kundrimit, të të
vërtetave më të spikatura, pa u
humbur në diskutime që, edhepse
jo të
kota nganjëherë mund të hutojnë
nga ajo që me të vërtetë
është primare. Do të
mjaftojë një shembull. Kur
flitej për priftërimin e
grave, Don Lush Gjergji
(shqiptar, nip i mikes më të
madhe kosovare të Nënë
Terezës) i kërkon mendimin
e saj. Përgjigja e saktë:
“Ç‟është eukaristia? Është
tryeza që na e përgatitë
Jezusi duke na dhuruar
vetëvetin. Kush është prifti?
Kuzhinieri i Zotit që e
përgatitë për ne. Nga kjo
tryezë, si ha ai, ha edhe unë.
Prandaj unë nuk shoh asnjë
rivalitet. Thjesht e falën-
deroj priftin që ma jep
eukaristinë. I rëndësishëm
s‟është prifti, por korpi i
Krishtit”. Nuk i interesonte
hierarkia, por fokusi i
diskutimit: mundësia e
takimit me Krishtin.
Ishte jashtëzakonisht e saktë
dhe e përcaktuar në rea-
gimin e saj dhe në
propozimet që bënte.
Përcaktim
që të mos ngatërrohet me
inat. Forca e saj bazohej
mbi një përvojë të ndritur.
Më ka folur Don Lushi, që
shumë herë i kishte kërkuar
Nënë Terezës çka do të
kontribuonte që të bëjë të
ndërrohet jeta, duke u
kushtëzuar ta lërë mësim-
dhënien e ta themelojë
Kongregatën e Bijave të
Dashurisë. Mirë, një ditë
duke
udhëtuar në tren, afër
Kalkutës (derisa ishte duke
pyetur veten çfarë do të
duhej bërë për t‟i shërbyer
më
mirë Krishtit në të varfërit),
ka kuptuar të ketë dëgjuar
Atë Zë. “Ti duhet ta lësh
kuvendin, për të shërbyer
më të varfërit e të varfërve
të botës”. Komentonte:
“Thirrja ishte e qartë. E
dija atë çfarë duhet të
bëja,
edhepse mënyrat me të
cilat do të duhej shërbyer
Krishtit nuk më ishin ende
evidente e krejtësisht të
qarta. Për të bindur superi-
orën time, Ipeshkvin tim e
Pion e XII që të bëjnë të
mundur që unë të bëhesha
misionare, ka menduar
Perëndia, duke parë që
unë isha e bindur që ky
mbase ishte vullneti i tij.
Ishte një
urdhër i Zotit”.
Përcaktim e siguri lindnin
në te nga bashkimi i
vazhdueshëm e intim me
Zotin. Kjo fshehtësi e
lidhur
edhe me dhuratën e një
karakteri të fortë ishte
formuar në vitet e para të
jetës së saj, duke qenë ajo
e të të thotë “të falemnderit”
lindur dhe e rritur në një
familje me gjendje të mirë
dhe me principe të prera e
rigjide. Familje me
mirëqenie. Që nga vdekja
e të jatit, nëna i kishte
edukuar fëmijët me ash-
përsi, duke pretenduar
rend e
disiplinë në mësime e në
punë: ashpërsi me
vetëvetin, mirëkuptim në
përballje me të tjerët.
Rendi e disiplina që Nënë
Tereza do të kërkojë nga
motrat e saj, të jenë me
shumë ëmbëlsi, duke
kujtuar nënën e saj që
besnike në traditën shqip-
tare, e fuste në veprat e
dashurisë e të bamirësisë
në këtë
mënyrë: “Nëse nuk e
përmbush gjestin e
mëshirës për dashuri, të
lutem mos e bëj”. Dashuri
bujarie,
prandaj e dhënë me aq
shumë maturi. Edhe nëna
kur dërgonte Gonxhen e
vogël (Gonxhe emri i saj i
pagëzimit, që domethënë
sythi i lules duke çelur)
për të dhënë një shërbim
pranë dikuj apo për të
dërguar
një dhuratë, i rekoman-
donte dhe e porosiste:
“Nëse bën ndoj gjë të
mirë, mos u mburr. Zoti
ka qenë
zemërgjerë me ne, kësh-
tuqë ne duhet të jemi me
të tjerët. Duhet t‟u japim
të tjerëve aq sa kemi
marrë.
Shko n‟atë shtëpi, por të
jesh e kujdesshme dhe të
mos të të shohë askush,
sepse përndryshe e dety-
ron
personin të cilit i bën mirë
ose e përulë. Ti duhet të
jesh dora e provanisë, kur
askush nuk të sheh, n‟atë
mënyrë që ata të pranojnë
t‟i jenë mirënjohës jo ty
por Zotit”. Ky qëndrim
pra
nuk çonte në minimizimin
e vlerës së dhuruesit. Dhe
nëna thoshte: “Ti je vetëm
një pikë n‟oqean, por pa
këtë pikë oqeani do të jetë
i mangët”.
Me këtë intuitë Nënë
Tereza do qasje në motrat
e saja për t‟i vlerësuar,
për t‟i bërë të përgjegjsh-
me dhe
për t‟i hedhur në jetë, të
forcuara nga bindja dhe
ajo që është kërkuar nga
ato nuk ka vlerë ose
domethënie
apo ngjyrime thjesht
njerëzore, sepse vjen nga
 V o l u m e 1 1 , Is s u e
Nënë Tereza në OKB , Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................
Zoti. Çka do t‟u thotë superioreve të bash-
kësive të
ndryshme: “Ne jemi engjëjt e Zotit, ata që
sjellin mesazhin e Tij, si Gabrielli që ia sjell
Marisë. Që të jemi
engjëj të mirë apo jo të mirë, është çështje e
jona: do të përgjigjemi para Zotit. Por për
motrat tona jemi
gjithnjë engjëj, sepse shpallim vullnetin e
Perëndisë. Kush i bindet nuk gabon kurrë”.
Grua e fortë. Si profeti që ka guxim të dëgjojë
vetë gojën e Zotit: “Kështu thotë Perëndia”.
Kërkimtare në gjërat themelore, jo në cingëri-
ma ose në situata në të cilat është e mundur të
diskutohet e të
shamatohet. Grua e qartë. Ndoshta kishte
intuitë që forca e Islamit në shumë shtete është
e lidhur në
qartësinë dhe në kategoricitetin me të cilat
propozohen të pesë shtyllat e kësaj feje. Nevoja
e qartësia, të
përforcuara nga autorevolizmi e nga bindja,
krijojnë mrekullinë për të mbajtur gjëra të
mëdha.
Një herë Nënë Tereza kishte qenë në Romë për
një kurs agjornimi të Eproreve të mëdha.
Kthehet në
Indi paksa e mërzitur. Ua komunikon motrave
që orientimi i përgjithshëm i religjiozeve është
më sa vijon:
bindja duhet të jetë rezultati i një njohjeje
personale të motrave individuale – një nga një,
me të cilat
diskutohet për të zbuluar projektin e Zotit
përballë tyre. Pra një bindje përmes dialogut.
Duke e dëgjuar
Nënën të fliste për këto terma, ndonjëra nga
motrat fillon bash të qajë. Rezoluta unanime:
“Nënë, mos
dialogo me ne. Thuaj qartësisht ku duhet të
shkojmë për të shërbyer më mirë të varfërit”.
Grua e lidhur me kohën, Nënë Tereza dësh-
monte me jetën e vet projektin e Zotit: duke u
vënë në
vendin e fundit, në shërbim të atyre më
nevojtarë. Nuk kërkonte as trumpetonte pse-në
për zgjedhjen e
saj. E kur dikush, duke insistuar, donte të hynte
në botën e saj e të dijë arsyet që frymëzonin
veprimet e
saj, kufizohej të thoshte: “E bëj për Jezusin”.
Të jetosh për te donte të thoshte të duash. Të
duash donte të
thoshte të shërbesh. Të shërbesh donte të thonte
të besosh që i varfëri është Krishti.
Feja e saj ishte një kërkim i vazhdueshëm:
“Ç‟do të më thoshte Jezusi të bëj sot?”, dhe
këtë pyetje e
bënte çdo ditë. Deri në fund. Shpresa e saj
konsistonte në të bërit e gjesteve konkrete që
do t‟u
mundësonin të tjerëve të ëndërrojnë kohë më të
mira. Gjeste – shprehje të dashurisë së saj – që
do të
mund t‟ua bëj më të përballueshme jetën sa më
shumë të pafatë, nëse jo tjetër duke u ndihmuar
të jetojnë
në dinjitet, me dikënd që do t‟i mbajë përdore.
Nuk ishte e rrallë të mblidheshin, në shtëpinë e
të lënëve të Kalkutës, dëshmi të ngjajshme:
“Kam
jetuar si një kafshë. Po vdes si një engjëll në
krahët e Nënë Terezës”. Dhe krahët e saj bëhen
vetë krahët e
Atit të amshuar. Ju, shenjë e gjallë dhe
konkrete e dashurisë së mëshirshme.
Të medituarit: aktive në meditim
Të shtatëdhjetë vjetët e indoktrinimit të ateiz-
mit nga ana e komunistëve, nuk e kanë
çrrënjosur Zotin nga zemrat e këtyre njerëzve
që është e ndërgjegjshme nga fakti
i “tentimit të grisjes së Zotit nga zemra, e
barabartë me grisjen e vetë zemrës së
njeriut”. Në kohën e fëmijërisë së Gonxhes
(para ardhjes së komunizmit), kur Kosova
ishte e pasur me një kulturë që lejonte që një
njeri të jetojë i futur në hyjnoren, të
0 4
marrë frymë Zotin, të veprojë në
bindjen që gjithçka bëhet lutje
kur është përmbushur
dashuria. Kjo është amza e
përshpirtërisë së Nënë Terezës.
E përfshirë nga problemet,
ndërmjet kërkesave të shumta në
të gjitha fushat emargjinimit, me
mbi
pesëmijë motra në kënde të
ndryshme të tokës, nuk hezitonte
të konsiderohej personi më e
lumtur e botës,
për faktin se ishte në kontakt të
vazhdueshëm me Jezusin, të
shërbyer në të varfërit. Jeta
aktive bëhej
zgjatje e vazhdim natyral i
eukaristisë. Për të mesha zgjaste
gjithë ditën. Udhëheqte një
ekzistencë
eukaristike. (3)
Të gjitha ditët mbetej nga katër
orë e përgjunjur para të Shen-
jtërueshmit Sakrament, pastaj
me të
mbaruar lutja, zhytej në meditim
të atij Zoti që është bërë shumë i
vogël në Betlehem, që është
gozhduar
dhe ka vdekur në kryq, që është
bërë bukë për të na lënë ta hamë.
Ai Zoti që bëhet trup në çdo
qenie
njerëzore. Ja meditimi i saj
konstant e i gjallë, i jetuar me
kthjelltësi të pakufijshme, gjith-
një me atë të
buzëqeshur të mëshirshëme.
Një mëngjes ishte duke e lënë
shtëpinë e vdekjes, në Kalkutë,
pasi kishte ruajtur e shërbyer
gjithë
natën. Duke shikuar motrën që
do ta ndërronte me një fytyrë të
pikëlluar e të trishtuar, i kërkon
motivin. E
shkreta! As që i kishte mbyllur
sytë gjatë natës. E Nëna:
“Atëherë shko në shtëpi e fli. Do
të rri unë këtu,
në vend tëndin. Ata që janë duke
vdekur kanë të drejtën të
shërbehen nga një person që din
dhe mundet të
buzëqeshë”.
“Veprat e dashurisë janë vepra
paqeje”
Një vlerë tjetër që të renë
Gonxhe e kishte frymëzuar që
kur ishte në Kosovë, ishte
paqja. “Mrekullia”. Nga dekada
e rezistencës paqësore të Vendit
kuptohet vetëm duke
zbuluar ato vlera në të cilat është
e përshkruar kultura shqiptare:
falja, toleranca dhe
jodhuna. Vlera të cilave Nënë
Tereza u ka dhënë zë, i ka propa-
ganduar në të gjitha
kontinentet, duke rritur kështu në
tokën e saj modelin e paqes.
Dhjetë vjetë e
rezistencës së jodhunshme kanë
qenë të mbështetura në shem-
bullin e saj, në mësimin
e saj, pastaj edhe në lutjen e saj.
Katër vitet e rikonstruktimit të
vendit kanë qenë të
lehtësuara pikërisht nga prania
“mistike” e Nënë Terezës, siç më
ka konformuar
shumë herë presidenti Rugova.
Këtë vit, edhe Kryeministri ka
mbledhur popullin rreth
vlerave tradicionale e që ka qenë
udhëhequr drejt paqes, nga
përgjegjësit e ri të
Qeverisë. Në Oslo, duke
marrur Çmimin Nobel për
Paqe, Nënë Tereza ka
pohuar: “Veprat e
dashurisë janë vepra
paqe”. Përvetësimi i paqes
nuk është shumë
rezultat i marrëveshjeve, i
bisedimeve, të
marrëveshjeve me shkrim
e kontratave të
lidhura mes shtetesh, sa
është fryt i një bindjeje të
thellë: vetëm dashuria do
ta mund
të keqen e botës.
“Sëmundjet më të vështira
për njeriun nuk janë
kanceri dhe sida, por
fakti që s‟është i dashur
dhe është i padëshiruar”.
Dhe lufta është rezultat i
padrejtësive që bëhen në
mungesë dashurie.
Nënë Tereza ishte e
vetmja që thonte që një
mënyrë për të njohur një
person e për ta ndihmuar
të
lirohet nga e keqja, kon-
siston në dhënien e
mëparshme të besimit, në
të dashurit mirë atë per-
son, në të
krijuarit e paqes në të.
Zoti është paqe sepse
është dashuri. Nga Ai
mund të nxirret paqja e
mirëfilltë, fryt i
dashurisë me të cilin
duhen ndjekësit e Krishtit:
një dashuri deri në fund,
dhënë të gjithëve, përf-
shirë edhe
armiqtë.
Pra, edhe pa bërë fjalime
të mëdha mbi paqen, Nënë
Tereza ka krijuar parasu-
pozimet e paqes, duke
demonstruar konkretisht
rëndësinë.
- Të eliminohen pa-
drejtësitë;
- Të ripajtohen të pasurit e
të varfërit;
- Të çarmatoset urrejtja
me dashuri;
- Të shkatërrohen armët
që nuk shërbejnë për ta
mirëmbajtur paqen, si
gabohen e mashtrohen sa
flasin për baraspeshimin e
terrorit;
- Të mos jepen kurrë
paragjykime negative mbi
njerëzit, por të kërkohet
ndërkaq t‟i përfshijmë në
bamirësi.
“Është e nevojshme të
aktivizohet e mira që është
brenda njeriut”, përsëriste
shpesh Nënë Tereza.
Ishte e bindur të veprojë
për paqen, duke krijuar një
rrjet të mirësisë, të
shërbimit e të dashurisë
përballë
të gjithëve. Shkonte përtej
analizave politike, sociale
e ekonomike, sepse e dinte
që ndryshimi në botë
duhej bërë nëpërmjet
mundësisë së dhënë secilit
për të bërë mirë dhe për të
zbuluar potencialet e veta;
domethënë kapacitetet e
pamasë që të dashurojë, të
ndërrojë vetëveten dhe botën me
dashuri.
Nuk vihej në anën e kundërshtimit
të ideologjive. Në Pakistan për
shembull donte që presidenti Zia
ul
Haq të mund të vihej në kushte që
të bënte mirë për vendin e vet.
Shpresonte që djali i presidentit të
Kinës
(i detyruar të jetonte në karrocë)
t‟u bëjë mirë kinezëve, duke bërë
lutje për vuajtjet e tij. Dëshironte
që
Fidel Kastro të mund së paku të
dyshonte në pohimin e tij arrogant
se Kuba nuk kishte nevojë për
motrat
Misionare të Dashurisë, sepse
vendi i tij “ishte perfekt”. Por “I
dashur president – e kishte
kundërshtuar
Nënë Tereza – në Kubë nuk është
asnjë njeri që ndjehet i vetmuar?
Ja pra, po qe vetëm një person që
vuan nga vetmia, ne do të ishim
atje për ta ndihmuar që të ndjehet
më pak i vetmuar”.
Nuk hynte në vende të ndryshme
me një çelës ideologjik: hynte në
zemër të njerëzve me dashuri, për
t‟u ndihmuar që ta gjejnë paqen,
me këtë intuitë të madhe: “Tiranët
më të kqinj e më të tmerrshëm nuk
janë Hitleri, Stalini, Milosheviqi
(sot mbase do të kishte shtuar
edhe Sadam Husseinin). Armiku
më i
tmerrshëm i qenies njerëzore është
urrejtja që ka lëshuar rrënjë në
zemrën e tij”.
Nuk donte as të bëjë thyerje në të
tjerët me një propozim fetar, që të
punonte me njerëz që u përkisnin
të gjitha feve të botës, me jobesi-
mtarët, me ateistët dhe agnostikët.
Kufizohej prandaj të dëshmojë
dashurinë me gjeste të kuptuara e
të pranuara nga të gjithë, duke
zbatuar kështu praktikisht dia-
logun
ekumenik dhe ndërfetar. Shkonte
gjithandej tej përkatësive dhe
qëndrimeve përmbajtësore të një
personi.
Përjashtonte faktet e dyshimit që
dikush mund të jetë i mirë apo i
keq, besimtar apo ateist, komunist
apo
kapitalist. Në çdo person shihte
Jezusin: E, kuronte në të sëmurit,
e, asistonte në ata që ishin duke
vdekur,
e konfrontonte në të pasurit dhe në
skamnorët pa dashuri.
Nuk krijonte ndonjë staf për të
studjuar situatat e ndryshme socio-
politike të vendeve të ndryshme në
të cilat kongregata ishte e pranish-
me, e bindur që e futur në Zotin,
gjithmonë do të mund të gjejë një
fjalë
të përshtatshme në çastin e duhur.
I kërkonte Atij, drejtëpërdrejtë,
çfarë do të duhej bërë në një
situatë të
caktuar.
E pyetur se cilat gazeta i lexonin
më shumë motrat e saj dhe se a
pushonin ndopak duke shikuar
televizionin, Nëna përgjigjet:
“Nëse Jezusi i mirë don të na thotë
diçka, nuk ka nevojë të shërbehet
me
Radio Vatikanin. Do të mund të na
e thoshte drejtëpërdrejtë ne”.
Kushte të varfërisë, jo të
P a g e 9
ekonomisë
Ata që në qenësinë e tyre bëjnë
një zgjidhje për atë varfëri që
Krishti do ta quante të
lumturuar, ruajnë e propagan-
dojnë vlera ungjillore. Mendoj
që kultura shqiptare, i ka
ruajtur shumë nga këto vlera
duke iu falënderuar varfërisë dhe
krijon kapacitet e
aftësi për të pranuar tjetrin,
mikpritja, ndërgjegjeja që në
hapjen e derës të varfërit, na
gjendet përballë Krishti. Në këtë
kontekst edhe mund të kuptohet
përse Nënë Tereza u
kishte kërkuar bijave të
dashurisë “kushtin e varfërisë
ekstreme e të paskajshme, duke
shërbyer Krishtin në më të
varfërit e të varfërve”.
Motrat kanë të drejtë të kenë
vetëm dy veshje (sari), të lara
nga ato vetë, çdo mbrëmje,
pastaj mund të
kenë një palë sandale, një rru-
zare, një kryq të vogël, një çantë
shpine nga coha kanavaçe blu
dhe një
çadër. Sari duhet të jetë i qepur
me një pëlhurë të bërë nga të
gërbulurit, në mënyrë që motra
ta veshë si
një veshje të jashtme të shenjtë,
të bëra nga duart e vetë Krishtit
që vuan në vëllezërit me gërbulë.
Mund
t‟i shohin familjarët çdo nëntë
vjet. Kanë leje të lexojnë vetëm
libra që kanë vlerë dhe rëndësi
me
specializimin e tyre. Nuk dalin
nga kuvendi, nëse jo dy nga dy,
sipas një orari të planifikuar me
kohë.
Është i tepruar ky lloj i
varfërisë? Nuk duket, nga çasti
që vazhdon t‟i magjepsë shumë
vajza të reja
nga të gjitha kontinentet, që
zgjedhin të jetojnë si Nënë
Tereza.
Një ditë Ajo ishte pyetur nga një
murgeshë: “Nënë, nëse do të
kishim një makinë për larjen e
petkave,
do të kursenim shumë
kohë”.Përgjigjeja akute e dhënë
me buzëqeshje: “Motër, ne
bëjmë kushte të
varfërisë, jo të ekonomisë”.
Varfëria, sidoqoftë, nuk do të
duhej të jetë mburravece. Nënë
Tereza hante shumë pak: vinte
pak
ushqim në pjatë, e çonte gotën
në buzë, por në realitet nuk
konsumonte gati asgjë. Në ditën
kur e mori
Çmimin Nobel për Paqe, Don
Lushi donte të shërbejë në
tryezë, ku ishte ulur përkrah me
ipeshkvin e
Kosovës Imzot Nikë Prela. I sjell
përpara shumë material, sa ajo
nuk do të kishte ngrënë për
dhjetë ditë.
Me sakrificë të madhe e kon-
sumon krejt, por pastaj i thotë
mikut shqiptar: “Ti nuk do të më
shërbesh
kurrë më në tryezë!”. Qortim i
dashur, i bërë me buzëqeshje.
Si ia dilte të mbijetonte me atë
hiç që hante, nuk dihet. Edhe për
faktin se ajo punonte shumë dhe
sakrifikohej deri në vdekje, po të
 P a g e 1 0 O u r W o r d s

Nënë Tereza në OKB , Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................

ishte nevoja. Mbante veshur njëfarë thesi. Dëshmon përsëri më shumë plakej, më mira të kulturës shqiptare në rrugët e botës, për të ngjashme, për faktin e
Don Lushi, shumë dëshironte të kthehej dhe të krishterimit të kësaj lehtësuar lutjet e të tjerëve të thjeshtë që, nga gjithmonë,
që në veshjen e saj sari ka parë pika gjaku. Njëherë kur me vepra të nevojshme në toke. Është lulja më e bëjë të kuptohet që dhembja janë edukuar t‟i vëjnë hallet
kishte gjetur atë farë thesin, e merr me vete një rrënjët e saj. bukur e kësaj kishe të mund të lexohet si një dhe
pjesë. Nënë Tereza frikësohej mos e ka humbur. Prifti e Ishte shumë krenare me martirizuar në shekuj. Ka puthje e Jezusit. Kjo aftësi vuajtjet e të tjerëve para të
pyet se çfarë po kërkonte, ajo u përgjigj: “Asgjë”, rezistencën e jodhunshme të ditur t‟i dhe ky kapacitet don të thotë vetave, t‟i konsiderojnë
nuk do të kishte pranuar praktikisht edhe këtë lloj gan- kosovarëve, mbi të gjitha japë një kuptim vuajtjes dhembja gjendet dukshëm në nevojat e të tjerëve para të
grene. Gangrenë e mishit dhe e vetë meje, që për gjestet e pajtimit (të vetës e të të tjerëve), krishterim, por vetave.
mbërrinte në maksimum të diskrecionit. Edhepse gjykonte mes familjeve të vrasësve duke u nisur nga intuita e është e pranishme edhe në Pse kjo përparësi? Hyn në
pashmangshëm – nganjëherë edhe dobishëm – dhe të të vrarëve. U shkru- shumë kosovarëve që islamin “të moderuar” të logjikën e kulturës shqiptare
reputacionin, urrente ekspozicomin në massmediat: “Kam ante letra shumë të bukura përballë kosovarëve, në të gjitha të të përballuarit të jetës jo
bërë një kontratë me Zotin – do të thoshte ajo – të rinjëve, për t‟i persekutimeve të çdo lloji ngjarjet duan të shohin në shumë në nivel
për çdo fotografi që më merret, një shpirt do të jetë i liruar inkurajuar të vazhdojnë me e forme kanë qenë dhe akt, konkretisht, vullnetin e racional, kur bëhet duke e
nga purgatori”. veprën e pajtimit e të ri- janë përdorur në “Mëshiruesit e të mëshirsh- lënë të flasë zemra.
Mbas dyzet vitesh të largësisë nga Kosova paqësimit. Pas vitit 1990 përsëritje, në çdo mënyrë: nimit”. Pavarësisht kufizimet e çdo
Më 1928 Gonxhja do ta lente tokën e vet me parandjenjën e kishte dashur të rikthehet në “Edhepse Si shumë shqiptarë të tjerë gjenerate, mbase do të
trishtuar që nuk do t‟i Kosovë, për të favorizuar nuk e kuptojmë pse-në, Një personalitet si ai i Nënë mund të
shihte kurrë më familjarët. Më 1968, mbas 40 vitesh, Dom dialogun e paqes, por duhet të jetë një motiv që Terezës mund të lulëzonte thuhet se perëndimori
Lushi qe shqiptari i parë që Vatikani nuk e këshillonte arsyeton nisjen tonë”. vetëm në kontekst kulturor kërkon të kuptojë e të
e takoi, në Indi. Qëndroi deri në ora dy të mëngjesit për të të shkonte. Dhe ajo u bindej Dhe ja që ajo, e fortë në si ai në Kosovë: personaliteti racionalizojë, pastaj të
folur, me shumë këshillave të Vatikanit. këtë intuitë, me shpatulla i saj është emblemë e shpre- reagojë. Shqiptari, ndërkaq,
mallëngjim, me mall të asaj toke të martirizuar, të asaj Pavarësisht nga largësia në dramë – me të jatin e hjes më të bukur. Në të duke u
kishe të përndjekur, të atyre fizike nga toka e vet, Nënë helmuar nga serbët kur ajo njëjtën kohë, pa e pakësuar nisur nga zemra e Zotit,
njerëzve që s‟i kishte parë kurrë më. Kur në vitin 1989 Tereza ka qenë dhe është kishte vetëm tetë vjet, me për këtë madhësinë e saj, analizon e ndjek nevojat e
kishte dhuratë një album me plotësisht kosovare: dhembje të pafund të mund të pohohet se shumë zemrës së vet, zemër që
foto familjare, i rishikon të gjitha emocionet e fëmijërisë sepse ishte e lindur atje, por ndarjes nga e ëma dhe nga shqiptarë të tjerë, duke u gjen paqe duke u ndihmuar
dhe kurrë nuk ishte lodhur as mbi të gjitha sepse përmbli- motra që s‟i pa më kurrë, gjetur në kushtet e saj, do të të
rënduar nga lajmet për tokën e saj, kishte gjeneruar fe. Sa dhte në vete perlat më të u vu bënin gjëra analoge – të tjerëve. Ja pra përshpirtëria

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

Nënë Tereza në OKB , Nënë Tereza dhe Çmimi Nobel................

e Nënë Terezës e bazuar në
dashuri të palogjikshme që
konsiston në të
dashurit mirë armikut, vëlla i
Krishtit, në të dashurit mirë të
të gjithëve, jo vetëm atyre që ju
mungojnë të
mirat materiale, por edhe
mëkatarëve e të varfërve në
dashuri, sepse Krishti ka
vdekur dhe është ringjallur
për të gjithë.
Mund t‟i përmbledhim kështu
ndjenjat e shqiptarëve: “Pranoj
sepse dua. E duke dashur
kuptoj”. Është pozicioni augus-
tinian ky: “Duaj dhe do të
kuptosh”. Bashkë me këtë
traditë në Nënë
Terezën kuptohet pozicioni
tipik i lindjes së largët
“fatalizmi”, i nënkuptuar jo si
dorëheqje, por si
perceptim mistik i Provanisë që
gjithnjë është në veprat në
gjithësi, për çka është e pakup-
tueshme që
absolutisht të ikë diçka, që të
mos e duash dashurinë, që i
Plotfuqishmi nuk është në
gjendje ta shndërrojë
kufizimin në madhësi.
Në Nënë Terezën është një
lëshuarje e tërësishme në
duart e Zotit që në Krishtin
rritë krijesat e veta
dhe një kuptim i Provanisë i
lidhur me një “fatalizëm”
falë asaj që Zoti vendosë
gjithçka, duke vepruar
për të mirën personale të
çdo individi që kalon
nëpërmes të së mirës së
përbashkët. Dhe është
pikërisht
kërkimi i së mirës së për-
bashkët bërthama e kulturës
dhe e traditës kosovare që
përfaqëson njeriun si
qenie sociale, të lidhur në
bashkësi, realizuar në
maksimum aq sa ia del të
bëjë të jenë mirë të tjerët.
Qëndrimet mbështetëse të
këtyre traditave, shumë
persona i bëjnë t‟u gëzohen
sukseseve të një tjetri
sikur të ishin të vetat dhe t‟i
ndjejnë si të vetat edhe
mëkatet e të tjerëve. Prandaj
nuk është e rrallë të
dëgjohen rrëfime që fillojnë
kështu: “Ne kemi mëkat”.
Ndjehet dhe perceptohet si
vetanake edhe uria e të
tjerëve, me dëshirë të va-
zhdueshme për të
kontribuar në zgjidhjen e
problemit. Nënë Tereza në
këtë pikë ishte kategorike:
“e njoh fjalën e urtë
popullore sipas së cilës
është më mirë t‟i mësohet
një personi të peshkojë, se
sa t‟ia dhurosh një peshk.
Por ata për të cilët ne kuj-
desemi janë persona të cilët
nuk mund të mbajnë në
dorë as një grep peshkimi”.
Shumë shqiptarë, përballë
një njeriu që vdes vetë ose i
lodhur nga uria, do ta jepnin
edhe vetëvetin,
veç krejt asaj që kanë. Nënë
Tereza, në nivelin botëror
ka bërë në mënyrë heroike
atë që çdo shqiptar do
ta bënte me të gjithë ata që
i shohin në nevojë, në
ambientin e tyre, jashtë
çdo lidhjeje farefisnore
apo
miqësore. Dëshmia e saj
heroike i detyron “të
mëdhenjtë” e tokës që të
pyesin mbi logjikën e saj
të paqes,
edhe në dritën e për-
jetësisë së veprës së saj në
mijëra e mijëra të rinj që,
siç pohon Motër Nirmala
(tash në
krye të Kongregatës),
sjellin paqe në botë, të
bindur që “Nënë Tereza
ua ka transmetuar atyre
dashurinë
e saj dhe Dashurinë e Zotit
për botën”.
---------------
(1) Dhe deri më tash,
mesazhi i saj shkon në
gjithë botën, falë motrave që
janë vënë gjurmëve të saj, për
t‟ua ofruar të gjithëve një
shpëtim integral (të
plotësishtëm – të korpit e të
shpirtit) të “të gjithë njeriut,
të të gjithë njerëzve”.Ofertë e
vetofruar dhe e kërkuar për të
mirën e përbashkët. Kërkim
që është një
“gjueti”, siç tregon pikërisht
emri i Terezës, që domethënë
“gjahtare”.
Kundër të këqijave të botës
kjo gjahtare ka sjellë një
frymëzim shprese. Të
gjithëve u ka ofruar një
ndihmë, duke dëshmuar, pa
nevojë të shumë fjalëve,
dashurinë e pakushtëzuar për
Krishtin.
(2) Por megjithatë, pikturat,
afreskat, truporet dhe gjithë
përshkrimi i mundshëm nuk
do t‟ia dalin kurrë të
përshkruajnë në mënyrë
adekuate e krejtësisht të
përshtatshme, kush ishte
Nënë Tereza. Vetëm shen-
jtërit i kuptojnë shenjtërit.
(3) Kam gjetur diçka të
ngjashme në manastiret
ortodokse, ku për çudinë
time, tufa-tufa shkojnë
shumë të rinj serbë të Koso-
vës, si murgjë. Këtë vit kam
qenë mu
atje, n‟atë tokë, ku bashkë
me ta kam kremtuar Pashkët
(një javë pas Pashkëve
katolike). Të Shtunën e
Madhe një murg më ka
thënë: “Jam duke u përgat-
itur për
liturgjinë më të bukur të
vitit. Do t‟ia vlente t‟i
vuajsh të gjitha pendesat e
imponuara na jeta e për-
bashkët, në pamje të eu-
karistisë së kësaj nate të
Pashkëve”.
Dr.Antonella Lucchini*
* diplomuar në shkencat
politike, pranë universitetit
të Milanos.
Tema e saj në manifestimin
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 1 1

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

kohë, në një hartë të Sicilisë të
”Guide
Bleu Touristique”: ITALIA, që
lokaliteti i njohur mirë në jug
dhe në krye të luginës, afër
Palermos, që ka mbajtur pa
ndryshim emrin: PIANA DEI
GRECI, që nga botimi i fundit e
ka
të shënuar më drejt si: PIANA
DEGLI ALBANESI. A nuk
është domethënës ky ndryshim i
emrit? Atëherë duhet t’u hapet
rruga ndryshimeve të tjera po
kaq të rëndësishme, që Historia
të mbetet Histori.
Si rrjedhim, fakti që ka pasur
emigrantë nga Alpet rete, push-
tues galë ose kolonë dhe
refugjatë nga Azia e Vogël, të
cilët kanë ardhur e janë ngulur
në Itali në një epokë çfarëdo,
kjo nuk do të thotë se nuk ka
pasur në Itali, mjaft kohë para
ardhjes së gjithë këtyre
imigrantëve, një popull autokton,
domethënë pellazg ose etrusk,
me të cilin ata janë përzier
për të formuar popujt
etruskë të rinj, të quajtur:
latinë, samnitë, albanë,
enotrienë, oskë, umbrë
etj. Me gjithë këtë shkrir-
je, përsëri pikërisht nën
emrin e etruskëve ata
konfirmuan rëndësinë
e tyre historike dhe
qytetërimin e tyre, dhe
kanë luajtur një rol të
madh në formimin dhe
zhvillimin e Romës.
Siç e thamë, emri më i
lashtë që kanë marrë
etruskët ka qenë:
RASENA ose RASSENA
ose
TRASHËNA, fjalë që
grekët, të thënë HEYNE, e
shndërruan në: tirrenas,
Τυρρηνοι ose
Τυρσηνοι, për t’i afruar
me Τυρσεις = TOURS nga
TYRRHA qytet i Lidisë,
ose me
Tyrrhebe, i biri i mbretit
ATYS. Por ky shpjegim
nuk na duket aspak se i
përgjigjet realitetit
etimologjik të RASENA.
Përkundrazi, ne mendojmë se
shpjegimi i tij me ndihmën e
shqipes
88
duket shumë më i kënaqshëm
dhe i pranueshëm, dhe pas afër
tre mijë vjetësh na dëshmon se
pellazgjishtja e re ose shqipja
nuk ka evoluar aq shumë sa të
mos jetë e kuptueshme. Sipas
shpjegimit shqip, të dalë nga
pellazgjishtja e lashtë: (T)
RASËNA ose (T)RASHË-NA
që i
përgjigjet: Φρακες ημεις
domethënë: Ne (jemi) trakë,
nuk ka aspak nevojë për shpje-
gime
plotësuese; ajo shpreh mirë atë
që do të thotë. Kjo do të thotë
me saktësi, pa asnjë hije
dyshimi, se në epokën e
zbritjes së trakëve dhe të
ilirëve, - epokë gjatë së cilës
këta të fundit
nuk quheshin ende ilirë,
emër që u është dhënë atyre
nga epirotët e thesaliasit
autoktonë, - një
pjesë e këtyre trakëve, pasi
kapërceu Danubin afër
qytetit të Vjenës, në vend që
të vijonte
drejt Shqipërisë,
Maqedonisë, Thesalisë dhe
Epirit, u shkëput drejt
perëndimit dhe, nëpër
Trieste, Venedik e
grykëderdhjen e lumit Po,
arriti të përhapej në Itali,
duke iu shtuar
popullsisë së lashtë pellazge
autoktone, së cilës më vonë
do t’i jepej emri BORIG-
JENËT.
Emrin RASENA, që do të
thotë: ne trakët, ashtu si në
greqishten: ‘Eλληνες ημεις,
duhet ta
afrojmë me fjalën: JONËT
= tanët = Iωνες dhe me
shprehjen në gjuhën
etruske: DETI JONË,
që latinët e kanë dhënë me
MARE NOSTRUM dhe që
grekët e kanë ruajtur në
shprehjen e
tyre: ιονιον πελαγος.
Së fundi, duke njohur tani
mënyrën, se si u formuan
popullsitë e Italisë, ne nuk
ngurrojmë të
themi se, edhe sikur një
pjesë e etruskëve të ketë
ardhur nga Lidia ose gjetkë
për t’u ngulur në
Itali, kjo mundësi do t’i ketë
ndryshuar karakteristikat
fizike të racës etruske, ajo
mbetet
gjithmonë pellazge,
domethënë gjithmonë po
ajo, siç e provon gjithashtu
shtatorja arkaike
greke para Fidies dhe që
është e njëjtë me shtatoren
etruske.
Që trakët dhe ilirët kanë
pushtuar Azinë e Vogël,
ishujt, Italinë etj., një fakt i
tillë çfarë
rëndësie mund të ketë pasur
për përbërjen fizike të racës
primitive të pellazgëve? A nuk
kanë
qenë të gjitha këto popullsi
pellazge të pastra? Nga
pikëpamja racore, a nuk kishin
dalë të
gjitha ato nga i njëjti trung? A
nuk flisnin në vatrat e tyre të
njëjtën idiomë? Dhe sot, ose
më
mirë para vitit 1920, a nuk i
gjejmë pasardhësit e drejtpër-
drejtë të po këtyre popullsive?
Në
po ato vise, në po ato hapësira?
Në Azinë e Vogël: te AR-
NAUTQOJ të ndryshme, në
ÇanakKala, Erdek etj., në
gadishullin e GALIPOLIT dhe
në ishullin e MARMARASË.
Në Trakë:
në GANOS, KORA, PERI-
STASIS, MALGARA,
AENOS, FEREXHIK, KIRK-
KILISEH,
KSANTHI etj.; në Rumelinë

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it….
(we’ll See what’ll happen to
freedom in 2016-2018) If
the past is forgotten than DEAD
it’ll be repeated!! A look into the past shadows
Youth’s energy while AKZ robbed
it!!!

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

Lindore dhe në Maqedoni, shqiptarë? Dhe Mehmet Verilindja dhe Lindja e Spanjës, Britania në Lindje të sunduese ose drejtuese, të
ku bullgarët dhe serbët Aliu i Kavallës e pasardhësit e e Madhe, Veriu i Afrikës, ishujt e Mes- Gadishullit. çdo popullsie. Sipas secilit vend, ky
pothuajse i tij, mbretërit Ismail, Fuat, Faruk? dheut, Sidoqoftë, për të kuptuar këtë dobësi element mësonte si gjuhë të dytë të
kanë dëbuar plotësisht; në - Dhe princët e Moldavisë, të pavarësisht nga emërtimet që kanë mba- dhe këtë cenueshmëri të etruskëve, shkollës ose
Epir dhe natyrisht në Vllahisë, të Rumanisë me gjithë jtur, gjithmonë kanë qenë popullsi pel- me gjithë forcën e greqishten, ose latinishten.
Shqipëri. Në Greqi dhe në fanariotët e tjerë, dhe gjithë lazge. qytetërimit të tyre, mjafton të krahas- Mbi gjuhën pellazgo-etrusko-shqipe
ishujt; në Sicili, në burrat e mëdhenj të pavarësisë së 89 ohet ajo që mund të krahasohet, të Shumë historianë të sotëm ngjarjet e
Kalabri, në Pulje, Ba- Greqisë të viteve 1821-1830 Asnjë nga dijetarët e kohëve të reja dhe njihen lukumonitë epokës heroike të Greqisë, Italisë dhe të
zilikatë, etj., etj. a nuk bashkë me politikanët, detarët bashkëkohës nuk ka ditur të kapërcejë (juridiksioni i një magjistrati) e tyre epokës
flitej pellazgjishtja ose dhe admiralët e mëdhenj të me kundrejt poliseve greke, simotra të bashkëkohore të vendeve të tjera i quajnë
shqipja? Kudo është e Greqisë; burrat e mëdhenj të përfytyrimin e tij në mënyrë të mjaftë në tyre. Ashtu si këto të një endje mitesh e trillimesh të pastra.
njëjta shqipe, siç ka qenë Italisë, të tillë si Krispi, de Rada, të kaluarën, me qëllim që shpirti i tij të fundit, edhe ato nuk kishin midis tyre Autorë të
kudo po ajo pellazgjishte? Garibaldi (më mirë: rrokte me një bashkim politik e ushtarak. Ato tjerë jo më pak të shquar i pranojnë si
Dhe ndodh kështu pas më Kalëbardhi), a nuk kanë qenë me saktësi gjendjen shoqërore reale të gjithë kishin vetëm lidhje fakte historike rrëfimet lidhur me këto
shumë se 3000 prejardhje shqiptare? këtyre vendeve në lashtësi, dhe që të të natyrës fetare dhe nëpërmjet ku- ngjarje pothuaj
vjet! Peshkopi i mirënjo- Gjuha etruske: kurrë nuk ka arrinte t’i vendeve vjetore, që mbaheshin te në të gjitha hollësitë. E vërteta, siç be-
hur shqiptar: imzot FAN pushuar së qeni e folur paraqiste siç kanë qenë, në atë gjendje që Fanum Voltumnae, sojmë ne, ndodhet ndërmjet këtyre dy
NOLI i cili përfaqësoi Nga gjithë çka kemi paraqitur ne i njohim sot. Nga ana tjetër, po këta shenjtorja e federatës, që ndodhej në pikëpamjeve të
Republikën e re të deri këtu ne mund të nxjerrim dijetarë, trojet e volsinëve. Por ky unitet moral skajshme. Ka shumë trillime në rrëfimet
Shqipërisë në Shoqërinë e me lehtësi përfundimin, se në duke e ditur se etruskët në gjithë Italinë i popullit etrusk e mitografëve dhe të poetëve, që na kanë
Kombeve (SDN) në antikitet gjithë popullsitë, të cilat janë mundur e pushtuar nga galët, aq më nuk ishte aspak i mjaftueshëm për të ruajtur disa
Gjenevë, kur u ngrit më banonin Azinë e Vogël, Greqinë, pak nuk mbrojtur një vend të kërcënuar në anë prej traditave të asaj epoke; mirëpo ka
1921, a nuk ka qenë Italinë, Jugun e Francës (a mund të krijonin idenë se këta pushtues të qenësishme, gjithashtu edhe shumë gjëra të vërteta
një shqiptar prej kirk- nuk quheshin ARVERNË, që galë ose keltë kanë pësuar në mënyrë prandaj nuk shpëtoi pa u mposhtur dhe autentike, si
KILISEH në Traki? Po të është me saktësi e njëjta fjalë si shumë të thellë nga galët. dhe fakte reale.
flasim vetëm për kohët e ARBËRN, shumësi i ARBËR, ndikimin qytetërues të etruskëve të Tipari karakteristik më i rëndësishëm, Ndërmjet të vërtetave historike lidhur me
reja, burrat më të që mundur. Megjithatë këtë e dëshmon që ka qenë i përbashkët për gjithë Greqinë e Italinë mund të përfshihen në
mëdhenj të shtetit të do të thotë: SHQIPTARË, lënda e pasur dhe e popujt pellazgë, me mënyrë të
Turqisë, vezirët më të femërorja bën: ARBËNESHE bollshme me metale dhe me ar, që na përjashtim të etruskëve, është DY- sigurtë ndikimi i jashtëzakonshëm, që
mëdhenj a nuk kanë qenë dhe do të thotë: SHQIPTARE), japin varret gale të zbuluara në Veri dhe GJUHËSIA e elementëve të elitës, kanë ushtruar orakujt e fatthënat mbi
 P a g e 1 2 O u r W o r d s

Robert d’ANGÉLY ENIGMA

popujt e
ndryshëm, të cilët banonin në
ato kohë viset helene dhe
italike, ndikim që ka dhënë
ndihmesë
për të ruajtur bashkësinë e
ndjenjave dhe unitetin
kombëtar të këtyre popujve,
zakonet e të
cilëve ishin kundër idesë për
një bashkim politik.
Por fakti që ka ushtruar ndikim
themelor e pothuaj unik mbi
gjithë popujt e ndryshëm, të
dalë
nga shtresa ose trungu pellazg,
është njëjtësia e gjuhës, e kësaj
gjuhe të lashtë: pellazgoetrusko
-shqipe.
Kemi parë se për të deshifruar
etruskishten duhet t’i drejtohe-
mi gjuhës që flitej në antikitet,
”nga faunët dhe nimfat që
kishte nxjerrë trualli dhe
nga një racë njerëzish, të
lindur nga
trungjet e forta të dushkut”,
shumë kohë para formimit
të greqishtes e të latinishtes.
Kjo gjuhë
ishte e njëjtë kudo dhe e
përbashkët për Azinë e
Vogël, Greqinë dhe Italinë,
dhe pothuaj për
gjithë vendet që rrethonin
Mesdheun; por sipas
vendeve, ajo mori atëherë
një numër emrash
të ndryshëm: ajo në fillim
quhej argiane ose ariane,
sepse populli që e fliste
quhej arg ose
arian; ajo u quajt më pas
etruske; më së fundi mori
gjithë emrat e popujve të
Greqisë, Italisë,
Azisë së Vogël e gjetkë dhe
u quajt: thesalishte,
maqedonishte, epirote, orke,
umbre, kariase,
frigjishte, lidishte, lika-
onishte, etj., por gjithnjë
ishte po ajo gjuhë primitive,
si në vendet e
përmendura më lart, ashtu
dhe në Trakë, Iliri, Veneti,
Liguri, Gali jugore (gjuha e
arvernëve),
në Iberi etj.
90
Duke u mbështetur në
ruajtjen e përsosur të
shqipes së sotme, që është
pasardhëse e
drejtpërdrejtë e kësaj gjuhe
të lashtë pellazgo-etrusko-
shqipe, neve na lejohet të
pohojmë që
duhet ta ketë karakterizuar
një njëtrajtshmëri e
përsosur dhe një rregullsi
e lartë gjatë kohëve
dhe shtrirjes në hapësirë,
që vinte, me gjithë disa
ndryshime të shqiptimit, si
dhe me disa
ndryshime të trajtave, e të
gjendej pothuaj e njëjtë që
nga Kaukazi e deri në
Spanjë. Dhe kjo
forcë e vetëruajtjes, e cila
e ka ndihur për t’u mbajtur
e për t’u trashëguar
pothuaj e paprekur
përmes shekujve dhe
mijëvjeçarëve, kjo gjuhë e
mrekullueshme nga të
gjitha pikëpamjet,
ndonëse primitive, ka mundur
ta nxjerrë këtë forcë nga
burimi i vet, ndërsa gjatë
kësaj kohe të
gjatë, që i është dashur për t’u
formuar, nuk ka pasur asnjë
gjuhë tjetër, asnjë
shtypshkronjë
dhe asnjë ndikim tjetër, që do
t’ia ndryshonin rrjedhën e
formimit të fjalëve dhe të
rregullave
të saj.
Forca tjetër e saj, e pellazgo-
etrusko-shqipes përmes
mijëvjeçarëve, për t’u trans-
metuar nga
brezi në brez, ka qenë gjith-
monë dhe është ende sot,
cilësia e saj si gjuhë e vatrës.
Në fakt, me
gjithë pushtimet e vazhduesh-
me që ka pësuar në epoka të
ndryshme dhe me gjithë
ndalimet pa
pushim që ka pësuar pa
arsye sidomos nga ana e
autoriteteve serbe e greke,
ajo vazhdon të
jetojë edhe sot.
Kështu, gjithë popullsitë
greke e latine primitive
flisnin të njëjtën gjuhë:
pellazgo-etruskoshqipen.
Megjithatë me kohë dhe me
prurjet gjuhësore të popull-
sive të ndryshme imigruese
ose pushtuese të çdo epoke,
kjo gjuhë ka pësuar ndry-
shime lokale kryesisht në
portet dhe në
qytete të mëdha dhe aty, kur
ngulej pushtuesi i huaj,
përbënte një klasë sunduese

Agim Desku
Për secilin varg Kujt ti besoj shndërrove U futa i gjallë në dhe
VARGJE NGA AGIM DESKU Vetëm atëherë Më para Për të vetmen fjalë të humbur As uratën nuk e meritova
TANAGRA Besoooooo. Në këtë shekull Nuk e di ku do të mbetem Kur vijnë engjëjt sonte
LULE PRANVERE Jo,mos më besoni Më thuaj A do të jem ma varg poeti Të më mbrojnë a të më
Askush Ti hënë. Përse me dergove urrejtje mbyesin
Në asnjë kujtim Mos i besoni ...................... zemre Në secilin varg mallkimi
Ditari Askujt KUSH MA SOLLI KËTË Çfarë kam unë me engjëjt e Se sonte po nisem në një
Që shkruhet Ja kjo është VARG shpirtit ferr pakthimi
Pa gjakun tim Kjo botë Që shkrova vargje e fjalë i Mos loto ma për ëndrrat e
Mos beso E pabesueshme Sonte fala tua
Mos beso Mos i besoni Në zërin tim Për të vetmin emër që më rri Mos rri ma me njerëz të
Në fotografin time As të bukures Kush ma solli kët varg si pasqyrë llojit tim
Pa pasqyrë të syve Au,kjo ska koment Pse më erdhe si hije djalli E kujtimet mi hudhi në Ik nga faqja e dheut në do
Po,vetëm beso Atëherë Kur e ruajta fjalën tënde thellësi detrash gjen shpetim
Në syrin tim Në çfarë të besohet Më shumë se botën time Mi humbi ëndrrat vargun ma Vetem aty ku ska as botë as
Si pesazh loti Jo në fjalë Në djall ma shndërrove thikoj njeri
Beso Jo në zemër emrin Asnjë pikë loti nuk ma fali Nese e takon ndonjë shpirt
Në zemren time Jo në emër Në ëndërr ma more kujti- për kutjim si unë
Si fushë e pangopur Në çfarë të besohet min Të shndërrohem në lotin tim Ik edhe nga ai nga magjia e
Beso në emrin tim Në djall Pse,pse më erdhe si hije Pse e ruajti këtë natë si të ti
Kur dora ma shkruan A në diell djalli fundit Sonte
Si të vetmin kujtim Në çmenduri Pse më shndërrove në hi Ma mori edhe botën e luleve Ty nuk të takon kjo botë
Beso A në varg poeti zjarri Më vuri gjëmba ferrash Asnjë varg shprese
Kur jam rebel Në cilin të besohet Pse ma solle këtë varg Ah,si gjemba loti Asnjë zemër e urrejtur
E kur jam i krisur Nuk e di cilin ta zgjedh varri Ku ti ruaj tërë këto Sonte vetëm mallko këtë
Beso kur çmendem Vargun apo djallin Si e deshte fundin tim Në tërë këtë botë mëkatare natë
Dhe kur vdes Botën apo varrin Edhe në djall më Apo unë i këtyre lojërash Edhe hënën po deshte
 V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4
Pse rri e mbyllur vetëm pasqyrë
Mallko mëkatarët e fatit Të rri më shumë me cilin kujtim
Ëndrrave mos ju beso Të krihem bukur si Princi yt
Sonte E të të buzëqesh si zog kanarine
Kush ma solli këtë varg Kopshtit tënd plot aromë trënda-
Kurr mos paftë dritë filash
Kush më mallkoj sonte Po më thuaj si të të shkruaj
Emrin tim vargun tim
Kurr varg mos lexoftë Me cilat fjalë a vargje pëllum-
Kush më hodhi sonte në bash
varr M të të vetmin shpirt lulesh
U bëftë vetë varri i kësaj Hyre në emrin tim e u bëre
nate legjendë
O zot edhe sonte dua të Eh, me sytë e tu tani e shkruajmë
përgjerohem vargun tim
Nese jam fator mos më Me sytë e tu shëtis në secilin cep
jep uratën bote
Më ndeshko me ferr,me E në sytë e tua nuk shoh më as
gjemba pylli shi loti
Mos më falë asnjë Vetëm lexoj vargje zemre,shpirti
trëndafil a lule e ëndrre
Merrma edhe vargun tim Çfarë nuk lexoj sonte në sytë e
hudhe në thellësi deti tu
Më hudhë vargun tim të Eh, mi lë këtu ata sy prej pël-
secili bajloz deti lumbeshe
Ma ruaj vetëm këtë fjalë Ti shëroj në secilin varg shpirti e
rrëfimi dhimbje
Që nuk isha fajtor në Se sonte u shndërrova në lutje
asnjë botë kujtimi engjëjsh
O zot e dëgjova fjalën Uratë u bëra vetëm për sytë e tu
tënde mike Për botën e kopshtit tënd me lloj
Unë ,,mëkatari,,i lloj lulesh
dhimbjes e vargut tim Shko,pusho tek buron Drini i
Nuk e di pse isha po- Bardhë
et,pse nuk isha vetë djalli Aty ku shndërrisin ngjyrat e
Pse jetova në lot e ylberit
dhimbje shpirti Aty laj sytë me ujë të pastër
Pse të deshta shumë o shumëdashurish
varg Që rrisin ëndrrat për ma të
Psee,pse nuk të urrejta bukurat fjalë
Siq më urrejti ky varg i Sytë e tu sonte shohin më mirë
sjellur sonte hënën
Nga djajet,nga cila botë Kah fluturojnë zanat me faculeta
mëkatare faqesh
O zot unë të falëm e ti Vetëm sonte bota ime u shndërru
mos më falë në sytë e tu
Nëse jam mëkatar vargu Pranverash e margaritaresh që
A mëkatar shpirti zemrat i sheron
Më mallko. Në yll Davidi në djep ma vari
Më.16.4.2013 nëna vetëm tek unë
.......................... Pse jam shqiptar,pse di të shoh
SYTË E TU vetëm me sytë e tu
Eh si nuk ma thua cilës Edhe një yll ma la kujtim për
udhë sytë e TANAGRES
Të të via deri në Të vetmën Hyjni si Hyri e si
mbretërinë tënde rrënjë Çamërie.
Me cilën ëndërr a me Më.15.04.2013
cilin shpirt ........................
Ah,sa e doja të bëhesh MBI LOTIN TËND E
Bardhyl Mahmuti EKSPERTIZA ZVICERANE DHE KRIMI KUNDËR ASTRIT DEHARIT
Brdhyl Mahmuti rojnë
EKSPERTIZA me “besueshmëri” se “janë
ZVICERANE DHE dëmtime të vetëshkaktuara”,
KRIMI KUNDËR ekspertët zviceranë kanë dy-
ASTRIT DEHARIT shimet e
tyre dhe vijnë në këtë përfundim:
FSHEHJES SË KRIMIT “Plagët sipërfaqësore, të vërejtu-
ra në pjesën anësore të
këtij shkrimi, u qafës, në anën e djathtë, si dhe
përmendën pasaktësi të në kyçin e majtë, janë pasoja të
shumta që përmban shkaktuara nga goditjet me një
raporti i autopsisë së mjet të mprehtë dhe, sipas vendit
lartpërmendur lidhur me ku ndodhen, fillimisht mund të
lëndimet që shihen në mendohet se kemi të bëjmë
ekzaminimin e jashtëm, me lëndime të kryera kundër
por edhe një numër vetvetes. Duke u nisur nga fakti i
lëndimesh që nuk karakterit sipërfaqësor i
përmenden fare në këtë këtyre plagëve dhe nga fakti se
raport. z. Astrit Dehari kishte njohuri
Sa u përket plagëve mjekësore, vështirë se mund
sipërfaqësore, për të të besohet që këto lëndime të
cilën ekspertët mjeko- jenë shkaktuar nga autori, me
ligjorë të Kosovës dekla- qëllim që të shkaktojë
Agim Desku Poezi
SHKRUAJ VARGUN
TIM
Mbi lotin tënd e lexova
emrin tim
Si varg i tretur
Na vjen sonte
E shkruar vargun tim
Vetëm kujtimi yt mbetet
Tek emri TANAGRA
Sa herë u bëra kërkimi yt
Kur shekujt i luftoja
Eh sa herë edhe u talla
Me vetë djallet që ishin
Me fytyra gjithfarë
bishash
Sonte sa u skuqa
U bëra vetëm kockë
Ëndrre
Baltë hëngra
Për ta rujtur
Fjalën shqipe
Mbi fatin tim
Të shndërruar
Në engjëj
Të fisit tim
Pellazg
Të shkruar
Në djep e varr
Të rujtur si margaritar
Të emrit
Të falur
Nga zotnat
E nga Pellazget
Si Agim të lirisë
Sonte për pak
E takova lotin tënd
Rrugëve të Athinës
Shqip
Ku ma qajti fjalën
Mikja ime
Prej ylli
E falur nga zotnat
Eh,Uratë u bëra vetë
Unë biri i TANAGRES
Shekujt i numërova
Me dheun e kësaj toke
Mbi dritën e gjakut tim
Sikur të isha vetëm
përrallë
Fatin sdo ta nënshkruaj
kurrë
Pa ty TANAGRA
Vetëm me ty
Jam dheu i kësaj toke
Dnebabaden
Si flori
Më engjëjt
Të shkruar vargjeve
vetëvrasjen”.
Në këtë kontekst, ek-
spertët zviceranë jo vetëm
që nuk përjashtojnë
ndërhyrjen e “faktorit të
jashtëm” në shkaktimin e
lëndimeve të tilla, por,
përkundrazi, ata
mbështesin
domosdoshmërinë e
ndriçimit të “hipotezës
nëse këto lëndime janë
shkaktuar nga një person
tjetër, me qëllim të
maskimit të krimit”.
Përjashtimi i hipotezës për
përfshirjen e personave të
tjerë në këtë krim nuk
mund të bëhet në mënyrën
siç është vepruar, pa asnjë
fakt, nga
kryeprokurori i Prokuro-
risë Themelore në Prizren,
Pasqyrë e e saj
Mretëreshë bukurie
Vetëm emrin
Hyri e mbanë
Më e bukura
Prej më të bukurave.
Drini i Bardhë,14.4.2013
..........................
...........................
VARG POETI
Sonte si do të bëhem varg poeti
Ku ta gjej një fjalë zemre
Që më falë pak buzëqeshje
Ma thuaj ti mikja ime çame
Në cilin emër do rrimë bashkë
Fare nuk hamendem që të të
kërkoj
Në secilin cep të atdheut tënd
Në secilin je vetë shqipe e zanë
mali.
Sonte dua të jem i njëjti varg
Që më fton mbrëmjeve tek ti
Pak lotë të ju marrë secilës këngë
Ta ndajmë sebashku ngado që
jam.
Kurrë nuk e dua mposhtjen
As një brez imi nuk e njohu
Për të vetmin emër e ruaj kujtim
Ma thot zemra për pak liri.
Sonte do të doja të jem i vetmi
varg poeti
Të ngre një gotë verë për ty
Çamëri
Për këngë loti në sytë e tu të tharë
Të ëndrrës sate shekujve për liri.
Po,vetëm sonte do të doja të jem
varg poeti
Të rebelohem e të dehem për një
varg soneti
Të luftoj me secilin dreq o djalë
Sikur me duket vetja pa ty motër
çame .
Vallë a jam më shqiptar.
Vlorë,27.02.2013
............................
VARG I KTHYER NË SHPIRT
Sonte si më erdhi te shikoja një
film Dinosaurësh
I filmuar mu në zemër Evrope
Të dehur edhe pse të gjallët filmo-
heshin
Herë të vdekur dukeshin nga
pamja e shpirti.
Sylë Hoxha. Një hipotezë e tillë
duhet të
përjashtohet vetëm nëse me fakte
të pakontestueshme dëshmohet që
persona të tjerë nuk kanë
qenë të përfshirë në procesin fatal.
Sa u përket mënyrës se si është
vepruar gjatë hetuesisë, gjatë
autopsisë dhe gjatë punës së
Agjencisë së Kosovës për Fo-
renzikë me rastin “Astrit Deha-
ri”,ekspertët zviceranë bëjnë
vërejtje të shumta.
Vërejtje thelbësore bëhet rreth
pretendimeve të Prokurorisë së
Prizrenit, për gjoja
profesionalizmin që kanë treguar
“gjatë procesit hetimor, kur janë
marrë në pyetje 17
persona”.
Duke u mbështetur në materialet
që u janë dorëzuar nga autoritetet
e Kosovës, ekspertët
Asgje nuk kishin të përbashkët
me formen e njeriut
Edhe pse gjasonin në njeri
O zot sa te shëmtuar,si e
shemtuan botën e Evropën
Më mua lujten keq u bënë
përbindsha.
Më urrjeten edhe vitetet e
shqipeve mi urryen
Këto fjalë sot i ruaj në vargun
tim
Rri bashkë me mikën të lirë në
secilën bukuri të fjalës
Me mua bashkëbisedon më mua
ecën vargut.
Nëpër rrugë të kombit diku mbi
krihet e shqipeve
Mbi krihët tonë shqip edhe ne
vetë shqipe jemi
Denbabaden këtu në dheun Ilir
edhe të lirë
Shikoj se si më dhuroj tani
vargje nga shpirti.
Për secilin varg timin dhe ecim
këmbë plot flakë
U bën zjarre të bukurive që do
vijn pas takimit tonë
Aty ku shkruhet letra e bardhë,
Ajo nuk është më letër,është
shpirti yt i bardhë.
Që len vrragë tek sytë e mi
Tek sa flutuoj ëndrrave edhe aty edhe Çamërinë si
të shikoj se si më ngjanë
Kudo që kaloj, në secilën fjalë e Më falë o zoti im për
shkruaj nga një varg për Ty
Një vag që ma thot vetëm zemra ngjallën mallë lirie.
njëherë në njeqind vjet lirie.
Njëherë sebashku me flamurin e ëndrrash për
shpirtit tim
Të dytë do të valojmë përseri në tim
Vlorë më 28 Nëntor 2012
Aty do të vijmë fluturim sebash- legjendë e fajlës se
ku edhe me zanat e malit
Ku më linden mua sebashku
edhe më bacë Ademin.
Sebashku mës shumë emrave të
skalitur lapidarëve
Sa bukur sot rreshtohen zemrave
të secilave shqipe
Te kombit tim,sonte është një
natë plot magji
Që nuk di kah vjen çdo herë ma
zviceranë tërheqin vëmendjen
në faktin se 12 ditë pas vdekjes
së Astrit Deharit, “më 17
nëntor 2016, njësia forenzike e
Kosovës ka bërë fotografimin e
Naser Makollit, të Frrok
Berishës dhe të Adonis Gashit,
tre të burgosurve që ishin në të
njëjtën dhomë me Astrit
Deharin. Ata janë fotografuar
lakuriqë dhe nuk janë vërejtur
lëndime, gjurmë apo shenja që
mund të ngjallin dyshime”.
Lidhur me konstatimet e poli-
cisë, se “të burgosurit e
lartpërmendur nuk kishin
lëndime në datën e foto-
grafimit”, ekspertët zviceranë
theksojnë:
“Megjithatë, duhet të vihet re se
ky afat është shumë i gjatë dhe
se gjurmët eventuale ose
lëndimet ndërkohë kanë mundur
P a g e 1 3
përrallore se dje.
Sonte edhe diçka më
lindi diku e bukur
Në rrugën e kombit e
gjeta diku thellësive
të detit tim
Po,në Durrah ma thot
mikja ime e gjeta
Muzën
Që më falë vargje më
të bukura për
Shqipërinë.
Për atdheun tim herë
të humbur syve të mi,
Të rujtur në secilën
zemër të shqipeve të
mija kujtim
O zot nuk e di si të
ndalëm nga dashuria
për mikën time Çame
Për secilën fjalë kur
ma falë për ditarin
tim.
Te luftës kur dikur
vdiqa duke thirur
atdheun tim
Dikur kur donin të
ma vrasin,kur mua
më shanin e më
vranin
Pse e deshta
atdheun ,pse e deshta
atdheun
këto fjalë që më
Herë dashuri
trimërinë e popullit
Shekujve që u bëmë
bukur
Të shkrepave e
betejave.
Shkruaj me tha mikja
një ditë për plagët e
mia gurbetqare
Shkruaj për atdheun
të heshtur në burgun
mijëravjeqar e të
robëruar Me shpirt e
me trup edhe për
të zhduken”.
Vërejtja e dytë bëhet
lidhur me shenjat e
gishtërinjve që janë
gjetur në shishen
plastike, në një
enë për vlimin e ujit
dhe një orë dore.
Në bazë të raportit
daktiloskopik të
Agjencisë së Koso-
vës për Forenzikë, në
shishen plastike,
në një enën për
vlimin e ujit dhe në
orën e Astrit Deharit
janë gjetur gjurmë jo
të plota të
Bardhyl Mahmuti:
EKSPERTIZA
ZVICERANE DHE
KRIMI KUNDËR
P a g e 1 4 O u r W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG
V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 1 5

A truth and a crime that Albanian Ismail Kadare did to this young man & no one is held accountable
P a g e 1 6 O u r W o r d s

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi ——presim rezultatet shpejt….

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri….rezultatet???
V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 1 7

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi—-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi —— presim rezultatet
 P a g e 1 8 O u r W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperi——presim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten? Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese? Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg
V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 1 9

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi….Burg...

The Blair Connection

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu nder-

tuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.
FLuturime Falas me urdher te
….

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...
 P a g e 2 0 O u r W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vi- Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin
tet 1944!! fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an ex-
ample of it….Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs….the only victor in the Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare
election battles!!!! nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)

The leader of Opposition before now Premier in Albania

rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that he’s so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi, A pyet njeri ku eshte burimi I
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej milionave $$ qe ky njeri eshte
Oqeanit. kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?
V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 2 1

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryem-

inistrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PD’s ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineria-

ve te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connec-

tion to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e prona- Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per
rit te tokes me ane te kompanive nafte fan- vjedhjen e naftes nga pronaret….
tazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.
 P a g e 2 2 O u r W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Fahri Balliu I paprekshem ne
abuzime ndaj popullit te el-
basanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...
Henris Balliu Guilty as part of
Gerdec Tragedy as well as be-
ing part of it!!!

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!
V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 2 3

Lidhja Vokshi—Xheka —-Spahiu—-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

Azem Hajdari I
vrare nga bash-
kepunimi Nano- Import Export I Droges ne kohen e Fa-
Berisha!!! tos Nanon ne Shqiperi ishte ne kulm te
larte te Europes...

Kryengritje nga njerez me

arme per parate e vjedhura ne Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne Shqiperi ,
kohen piramidale & ate qe vijoi kur krimi dhe rrembimi ishte 1 mij perqind lart
me pas me fatosin ne
krye...gjykoni vete njerez….
 P a g e 2 4 O u r W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty….

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Ameri-
cans!!! The Global War Continues..
Nje vrime ne uje me keshillat Will it escalate into world conflicts?
drejt Shqiperise….zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Ber-
isha… SO far no more Prem-
ier...how do you like those
apples?

Same status Quo as before, what’s

Is the money being diverted to the Podesta group
for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..
hiding behind AMB. LU in Alba-
nia? Who is controlling our US em-
bassy since its not our state dept…
Two embassies inside one in Alba-
nia: one that sells everything for a
price and is governed by local mafia
not our state dept, another who
deals in apps current rate 30k USD
a person...Time to clean house in
Albania
 V o l u m e 1 1 , Is s u e
Bardhyl Mahmuti EKSPERTIZA ZVICERANE DHE KRIMI KUNDËR ASTRIT DEHARIT
ASTRIT DEHARIT
Faqe 12 nga 24
gishtërinjve, të cilat ishin të pamjaftueshme për
t’i përdorur në procesin e identifikimin të
personave, të cilëve u përkitnin këto gjurmë.
Shishja plastike (“bouteille en plastique” në
frëngjisht), me të cilën pretendohet se është
mbytur Astrit Dehari, përmendet me dhjetëra
herë dhe është e përkthyer saktë. Në paragrafin,
ku ekspertët zviceranë vënë në pah çështjen e
gjurmëve jo të plota të gishtërinjve, “bouteille
en plastique”, është përkthyer “kuti prej plas-
tike”!!! Është e pabesueshme që “bouteille en
plastique” (“shishja plastike”), e përkthyer
saktësisht me dhjetëra herë, rastësisht të jetë
përkthyer gabimisht, pikërisht në kontekstin
kur flitet për gjurmë gishtërinjsh në shishen
plastike, që dëshmitarët e kishin parë në gojën
e Astrit Deharit. Kam bindjen e plotë se heqja e
fjalës “shishe” dhe zëvendësimi i saj me fjalën
“kuti” nuk është e rastësishëm. Përkundrazi,
kemi të bëjmë me ndryshim të qëllimshëm, për
të fshehur në “kuti” shishen bashkë me
gjurmët e saj.
Ndërsa sa i përket faktit, që Agjencia e Koso-
vës për Forenzikë “nuk ka identifikuar asnjë
përzierje gjurmësh gjenetike gjatë analizave të
sendeve të ndryshme dhe të rrobave të Astrit
0 4
Kosovo Border giving land to Montenegro, why?
Deharit”, ekspertët zviceranë e
cilësojnë si “të habitshme”,
sepse nuk është e besueshme të
arrihet tek ato rezultate “në rastet
kur kemi 4 individë në një
dhomë”. Prandaj, ata shprehin
gatishmërinë e tyre “për analiza
gjenetike shtesë”.
Vërejtja e mësipërme është një
goditje e rëndë për procesin e
hetimeve në rastin “Astrit
Dehari”. Sidomos kur kemi të
bëjmë me zbatimin e metodave
shkencore për ndriçimin e
krimit.
Përkthimi në gjuhën shqipe i
kësaj vërejtjeje ia zvogëlon
rëndësinë që i japin ekspertë
zviceranë. Në vend të “përzierje
gjurmësh gjenetike” (“mélange
de traces génétiques” në
frëngjisht), që nënkupton për-
zierje të dy apo më shumë ADN-
ve, analizimi i së cilave
mundëson identifikimin e per-
sonave që kanë qenë pranë njëri-
tjetrit, në tekstin shqip është
përkthyer si “përzierje e
gjurmëve digjitale”. Nuk besoj të
jetë i rastësishëm as përkthimi i
P a g e 2 5
kësaj vërejtjeje, për vetë faktin se paragrafi paraprak në raportin KUNDËR ASTRIT DEHARIT
e ekspertizës zvicerane lidhet
pikërisht me gjurmët e gishtërinjve (“Des empreintes digjitales”, Faqe 13 nga 24
në frëngjisht). Edhe ata që
nuk e njohin gjuhën frënge, mund ta vërejnë se nuk janë të njëjtat Vërejtja kryesore bëhet për
gjëra “mélange de traces shkak të faktit, se nuk janë
génétiques” dhe “des empreintes digjitales”. Lënia e gjurmëve analizuar të gjitha sendet që
gjenetike është rezultat i duhej të
vendosjes së qelizave në një send, gjatë kontaktit të individit me analizoheshin e që janë thel-
atë send, kurse përzierja bësore për ndriçimin e rastit. Pse
gjenetike është kur me këtë send kanë pasur kontakte edhe indi- u kufizuan analizat gjenetike në
vidë të tjerë. Për këtë arsye, Kosovë, kryesisht në sendet që
për ekspertët zviceranë është e habitshme si ka mundur të kanë pasur gjurmë gjaku dhe nuk
ndodhë, që në sendet e është analizuar trikoja e
lartpërmendura të mos ketë gjurmë gjenetike të personave të Astrit Deharit apo fletorja ku
tjerë, që kanë qenë në të njëjtën Astrit Dehari mbante ditarin e
dhomë me Astrit Deharin. Një gjë e tillë nuk është e mundur, pos vet, e cila u gjet në dysheme afër
nëse dikush i ka fshirë krevatit të Naser Makollit? Për
qëllimisht! çfarë arsyeje ekspertët e Kosovës
Në raportin shtesë të datës 9 shtator 2019 (me numër reference: nuk e saktësojnë vendin nga
EI190001 TF/SG/jb, V/ref. ku janë marrë mostrat e analiza-
PPN/I nr. 461/16), Njësia Romande e Mjekësisë Forenzike të ve? Nuk është e parëndësishme
Qendrës Universitare Romande të dihet nëse mostra është
të mjekësisë ligjore në Lozanë trajton analizën gjenetike që është marrë nga fundi i shishes, që ka
bërë në Kosovë. qenë e futur në gojën e Astrit
Ekspertiza zvicerane bën një numër të madh vërejtjesh lidhur me Deharit, nga ku rezultati i
mënyrën se si është vepruar analizave domosdoshmërish do
gjatë analizës gjenetike të sendeve “të skenës së krimit”. të rezultojë pozitivisht me ADN
të Astrit Deharit, apo në
Bardhyl Mahmuti: EKSPERTIZA ZVICERANE DHE KRIMI pjesën e sipërme të shishes, ku
P a g e 2 6 O u r W o r d s

Declassified (continues)
V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 2 7

Declassified pg2
P a g e 2 8 O u r W o r d s

Declassified 3
V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 2 9

Declassified 4
 P a g e 3 0 O u r W o r d s

2nd New Pipeline in the hands of the Mafia in the Balkans...Will USAID Fund Mobsters or Freedom?

Sokol Olldashi the opposition inside the GOP in Albania gets assassinated and no one investigates...Suspect one ?
V o l u m e 1 1 , Is s u e 0 4 P a g e 3 1

Balkans 2 New Pipelines in the hands of the Mafia, Cold War? (land grab ownership Nazi style)

Vjollca Mece & Dritan Shtylla kidnapping/killing children in communism era in Albania now heading NGO!!!
 WE ARE ALSO ON THE WEB
WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

“ N E W L I F E ” J E T A E R E me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
1774 - 76 street
Suite D3 Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
Brooklyn, New York tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
11214
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
E-mail: Endri@newlifeaaco.org gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bash-
kimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.
Building a Future One Person At a Time...

Bardhyl Mahmuti EKSPERTIZA ZVICERANE DHE KRIMI KUNDËR ASTRIT DEHARIT

ka mundur të ketë gjurmë gjenetike të
ndonjë personi tjetër...
Për çfarë arsyeje janë hequr një
numër mostrash nga lista e mostrave
të analizuara në Kosovë?
Ku humbi mostra me numër 20 dhe
pse u hoq nga lista e mostrave që
mbajnë numrat nga 1-
21? E njëjta gjë vlen edhe për serinë e
mostrave 14.1-14.4, ku mungojnë
mostrat 14.2 dhe
14.3, pa u dhënë asnjë shpjegim.
Cilat ishin rezultatet e tyre? Kush i
hoqi thonjtë e duarve të
Astrit Deharit nga zarfet? Edhe nëse
pranohet hipoteza, se thonjtë janë
shfrytëzuar gjatë
analizave të bëra nga Agjencia Koso-
vare e Forenzikës, prapëseprapë një
çështje mbetet e
dyshimtë: pse zarfet u dërguan bosh
në Zvicër?
Nga mungesat e shumta që e
përshkojnë punën e ekspertëve të
Kosovë në rastin konkret,
ekspertiza zvicerane përmend vetëm
një shembull për ilustrim: “Agjencia
e Kosovës për
Forenzikë nuk i ka analizuar mostrat
që janë marrë nga ora e Astrit Deha-
rit, që, sipas tyre,
përmbanin shumë pak ADN. Nga
mostra që kemi marrë prej të njëjtës
orë, ne kemi mundur të
nxjerrim profilin e ADN-së së një
burri të panjohur,i emëruar H1. Ky
rezultat lë të
nënkuptohet se, sigurisht mund të
nxirren profile të ADN-së edhe nga
gjurmët e tjera që nuk
janë analizuar nga Agjencia e Koso-
vës për Forenzikë. Analiza të tilla
mund të bëhen edhe
nga ADN-ja, që tanimë janë nxjerrë
nga Agjencia e Kosovës për Fo-
renzikë ose nga mostrat
që ka realizuar Qendra Universitare
Romande e Mjekësisë Ligjore në
Lozanë, për aq kohë sa
ruhet materiali”.
Ekspertët zviceranë hedhin poshtë
interpretimin e plagëve sipërfa-
qësore, të shkaktuara nga
goditjet me një mjet të mprehtë në
pjesën anësore të qafës, në anën e
djathtë dhe të kyçit të
majtë, si “dëmtime të vetësh-
kaktuara”, që i kanë paraprirë
“vetëvrasjes me zënie fryme”. Ata
theksojnë se në literaturën shken-
core, që ka të bëjë me vetëvrasjet,
“asnjëherë nuk është
përshkruar vetëvrasja komplekse, që
implikon një zënie fryme të llojit
“smothering”, të cilit
t’i ketë paraprirë përdorimi i një
objekti të mprehtë”.
Duke u mbështetur në analizat e
veta, ekipi mjeko-ligjor zviceran
erdhi në përfundimet, se
“një numër lëndimesh të konstatuara
mbi trupin e z. Astrit Dehari nuk
janë përshkruar nga
mjekët ligjorë të Kosovës, që kanë
kryer autopsinë apo edhe nga të tjerë,
dhe nuk janë marrë
parasysh në konkluzionet përfundim-
tare të raportit të autopsisë:
Lëndimet e shkaktuara me mjete jo
të mprehta janë gjetur në nivelin e
pjesës anësore të
fytyrës, në anën e djathtë, dhe në
pjesën anësore të qafës, në anën e
djathtë, në parakrahun e
djathtë dhe të shuplakës së djathtë, të
cilat mund të jenë shkaktuar nga
goditjet me mjete të
forta, nga shtrëngime të qafës ose
nga mbërthime të dorës. Duke pasur
parasysh vendin ku
ndodhen këto lëndime, ekipi mjeko-
ligjor zviceran nuk beson që kanë
ndodhur aksidentalisht.
Ndërkaq, përpjekjet e ekspertëve të
Kosovës i shpjegojnë si lëndime të
shkaktuara gjatë
bartjes së trupit të Astrit Deharit,
veprimeve mjekësore për ta kthyer
në jetë apo
Bardhyl Mahmuti: EKSPERTIZA
ZVICERANE DHE KRIMI
KUNDËR ASTRIT DEHARIT
Faqe 14 nga 24
“konvulsioneve” që shoqërojnë
bllokimin e rrugëve të frymëmarrjes,
por që nuk duken
bindëse. Prandaj, ekspertiza
zvicerane nxjerr konkluzionin, se
rrethanat e vdekjes së z. Astrit
Dehari janë shumë të dyshimta, për
shkak të ndërhyrjes së një personi
tjetër në procesin fatal.
Në cilat fakte mbështet ekipi mjeko-
ligjor zviceran për të hedhur poshtë
diagnozat e Institutit
të Mjekësisë Ligjore në Prishtinë dhe
të kryeprokurorit të Prokurorisë
Themelore në Prizren,
Sylë Hoxha? Pse Astrit Dehari nuk
ka bërë vetëvrasje? Ku janë
kundërthëniet e diagnozave të
ekipit mjeko-ligjor të Kosovës të
prokurorit Sylë Hoxha? Të gjitha
këto çështje do të
trajtohen në pjesën që vijon.
8 nëntor 2019
Bardhyl Mahmuti: EKSPERTIZA
ZVICERANE DHE KRIMI
KUNDËR ASTRIT DEHARIT
Faqe 15 nga 24
EKSPERTIZA ZVICERANE
ZHVESH FSHEHJEN E KRIMIT
PËR RASTIN “ASTRIT DEHARI”
Si rezultat i hulumtimeve të tyre,
ekspertët zviceranë erdhën në përfundi-
min, se Astrit
Dehari jo vetëm që nuk ka bërë
vetëvrasje, por objektivisht as që e ka
pasur të mundur të
bënte vetëvrasje me sendet dhe me
mënyrën që kanë përshkruar institucio-
net e Kosovës, të
përfshira në rastin “Astrit Dehari”.
Rrjedhimisht, vdekja e dhunshme e
Astrit Deharit është
vrasje. Mënyrat dhe mjetet që janë
përdorur gjatë kësaj vrasjeje nuk kanë
mundur të jenë
rezultat i një personi të vetëm. Prandaj
një hetim i drejtë i këtij krimi duhet të
nxjerrë në
shesh të vërtetën rreth asaj sesa persona
u përfshinë në vrasjen e Astrit Deharit.
Siç u përmend në shkrimin paraprak,
ekipi mjeko-ligjor i Kosovës përpiloi
diagnozën e
vdekjes së Astrit Deharit, “si pasojë e
asfiksisë mekanike nga bllokimi i
rrugëve të sipërme
të frymëmarrjes nga një mjet me kon-
sistencë solide (i fortë) dhe se shkakti-
mi i vdekjes
mund të shpjegohet me ndaljen e
menjëhershme të punës së zemrës” (në
tekstin e autopsisë:
ndaljen “reflektore të punës së
zemrës”). Ndërsa nga të gjitha lëndimet
që shiheshin në trupin
e Astrit Deharit, ata zgjodhën të
përmendin vetëm lëndimet në anën e
djathtë të qafës dhe në
pjesën e poshtme të brendshme të
parakrahut të dorës së majtë dhe i
përkufizuan si “dëmtime
(gërvishtje) sipërfaqësore të lëkurës të
vetëshkaktuara”. Konsta-
timet e lartpërmendura i
dhanë
mundësinë kryeprokurorit
të Prokurorisë Themelore
në Prizren, Sylë Hoxha, që,
më datë 18
nëntor 2016, të shpallë
vdekjen e Astrit Deharit si
“vetëvrasje”.
Duke analizuar tërësinë e
materialeve që u ishin
dërguar nga Kosova dhe
duke u mbështetur
në literaturën shkencore,
ekipi mjeko-ligjor zviceran
rrëzon njëra pas tjetrës të
dyja diagnozat.
Ekspertët zviceranë
tërheqin vërejtjen se
“raporti i autopsisë
përmend ndërprerjen e
menjëhershme të zemrës, të
shkaktuar nga shishja e
vendosur në gojë, si
mekanizëm kryesor
të vdekjes. Në literaturën
shkencore ky mekanizëm i
vdekjes njihet me emrin
"bolusdeath" dhe
përkufizohet si vdekje e
shkaktuar nga bllokimi i
laringut ose i pjesëve më të
poshtme të
faringut, i shoqëruar me një
ndalim të menjëhershëm të
punës së zemrës”. Di-
agnozë e tillë
hidhet poshtë nga ekspertët
zviceranë, sepse “në këtë
rast nuk do të kishim të
bënim me vdekje
prej asfiksisë”.
Përjashtimin e vdekjes së
Astrit Deharit me një
ndalim të menjëhershëm të